####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00539
Uniform title: amṛteśvaradikṣāvidhi
Manuscript : NGMCP 5-4867 Reel No: A 231/17

Description: 
Ritual manual


Notes: 
Manuscript selected by Mark S.G. Dyczkowski, anddata-entered by the staff of Muktabodha under the direction of Dr. Anirban Dash.

Internet publisher : Muktabodha Indological Research Institute
Publication year : 
Publication city : 
Publication country : India
####################################################



प्राचीनताडपुस्तकोद्धृतः अमृतेश्वरदीक्षाविधिः


प्. १ब्) महाकौलकेयो नेत्रामृतभैरवोक्तमतके व्याप्यस्थितो दुस्कृतात् || ५ ||

तत्तु दशनरूपतो विभुतया सावरणत्वे स्थितो 
विश्वं भुक्तफलै प्रदै करसिको मृत्युञ्जयो नित्यशः |
कारुणामृतवारिसेचनतया सांसारिकान् बोधयन्म * 
श्रीगुरुरूपवारणतया देवोऽमृतीशोऽवतात् || ६ ||

ज्योतिरूपं शिवं शान्तमक्ष * परमामृतम् |
नमस्यामि महादेवममृतीशं श्रियायुतम् || ७ ||

वामोत्स�न्गे महादेवीं श्रीयं लोकैक मातरम् |
उद्वहन्परमानन्द चमत्कारेण घूञ्चितम् || ८ ||

नमस्करोमि सततं भक्त्या वाक्कर्म्म मानसैः |
परामृतीश सुज्योतिमानन्दममलं विभुम् || ९ ||

अमृतभैरवपूजने टिप्पणं गुरुवरैर्गदितं तु यथक्रमम् |
समवगम्य महेशवरागमं विरचयाम्यहमार्तिहरस्य तत् || १० ||

मृत्युजिन्नेत्र सन्नाम्नो भैरवस्यामृतात्मनः |
लिख्यते विधिना दीक्षा मया विश्वेश्वरेण तु || ११ ||

ज्ञात्वादौ गुरुवक्त्रतस्तदनु वै दिव्यागमाच्छाम्भवात् 
पश्चात् स्वानुभवाच्च मंत्रविलयं विघ्नेश्वरेणा * * त् |
देवस्यामृतभैरवस्य विधिना दीक्षा क्रमं लिख्यते 
तत्त्वार्थादि विशोधनेन परतो मुक्ति शिशोराप्तये || १२ ||

इति नमस्कारः || 
दीर्घायुष्यं वीरुतत्वं शरीरे सद्देशेषु जन्मलाभो धनाढ्ये |
यूते वत्से मातवत्वं सुलाभाद्वर्त्म्ने वाञ्छा यस्य नाभूत्मृतोऽसौ || १ ||

मानुष्यं प्राप्य संसारे सद्देशे जन्मसौष्ठवम् |
तत्राप्यविकला�न्गत्वं धर्मवाञ्छामनीषिता || २ ||

गुरौ देवे लि�न्गिने च देशिके साधके तथा |
यस्यानतिशयी भक्तिर्वर्तते जन्मनः फलम् || ३ ||

मानुष्यं प्राप्यसज्जन्म देवैरपि सुदुर्लभम् |
ये यजन्तेऽमृतीशाख्यं भैरवन्तेऽमरा नराः || ४ ||

साफल्यजन्मनः कर्तुं यस्यमीहा प्रवर्तते |
तदाऽमृतीश्वरं देवं भक्त्या संपूजयेच्छिवम् || ५ ||

इति मानुष्यजन्मश्लाघना ||

जलबुद्वुदनिकरसमे संसारे घोरघोरतरे |
निपतन्ति मन्दमतयो विषयासक्ता मुहुर्मोहात् || १ ||

प्. २अ) सम्भावयन्ति सततमहमिति भाव्नेन नश्वरे जगति |
मधुविषवत्परिपाते विषयासक्तास्तनुं मोहात् || २ ||

संसारन्तरलतरं घोराघोरं भीषणं मनुजाः |
संप्राप्यये यजन्तेन शिवंते वैसुनारकिणः || ३ ||
इति संसारनिन्दा ||

धनाढ्यं मानिनं शूरं रूपवन्तं प्रियंवदम् |
युवानं तरुणं वृद्धं यमोनयतिनिर्घृणः || १ ||

वेदविज्ञानसंपन्नं मूर्खं काव्यकरं नरम् ||
राजानं सार्वभौमं च यमोनयति निर्दयः || २ ||

पाशजालं विनिष्क्षिप्य कण्ठे मृत्युसुहर्षितः |
मारयन् मुद्गरेण सौमानवं नयति क्षणात् || ३ ||

गृहं धनं पुत्र कलत्र बान्धवान् सुखानि राज्यानि च कर्मजानि |
संत्यज्य सर्वं मनुजाः प्रयान्ति शुभाशुभैः कर्मयुताः स्वमृत्युम् || ४ 
|| इत्य नित्यता ||

मायी पाशवं कार्मपाशमखिलेनास्तीर्य संयन्त्रणात्रा 
सान्नेत्रमुदीरयन्ति च ततो मृत्योर्मुखात्तारणात् |
तस्मान् मृत्युजितेत्ययं निगदितो लक्ष्मीश्वई संयुतो 
भक्तानाममृतत्व योगपदवी दानेऽमृतीशः स्मृतः || १ ||

तस्माच्छी देवी करात्प्रगृह्य विधिपूर्वकम् |
दीक्षां निर्वाणसम्भोग दात्री मुन्मनदायिकाम् || २ ||

यावन्न निर्मलो ह्यात्माव * शैवे तदुच्यते |
पत्रस्थः पुरुषः सर्व्वं वेत्यतीत मनामयम् || ३ ||

सन्नियेम्येन्द्रिय ग्रामं तत्तत्वं शक्तिलक्षणम् |
निर्मलं न भवेद्देवि यावच्छ * न शोधितम् || ४ ||

दीक्षाज्ञानाग्निना शोध्यमात्मानञ्चैव निर्मलम् |
ये विदन्ति न चैवान्यं विन्दन्ति परमं पदम् || ५ ||

रुद्राक्षं च त्रिपुड्रञ्च अर्चनं जपमेव च |
हविप्रदानं पुष्पं च होमोध्यानस्तथैव च || ६ ||

प्रतिष्ठा स्नपनं चैव दीक्षाहीनस्य निष्फलम् |
किमन्यै मंत्र वृन्दैश्च देवताराधनेन वा || ७ ||

यत्रैव देवदेवेशो ध्यातो जप्तश्च पूजितः |
तत्र सन्निहितो भक्त्या दीक्षानैर्वाणिकी कृते || ८ ||

ब्रह्महत्या सहस्राणि गोस्त्री बाल शतानि च |
पातकानि विनश्यन्ति दीक्षा नैर्वाणिकीकृते || ९ ||

प्. २ब्) इत्यात्मशक्तिशोधनत्वेन दीक्षामाहात्म्यम् ||

अथ गुरुशिष्यलक्षणमाह ||

शुभदेश समुद्भूतः शुभव * समाश्रयः |
शुभवाचा सदाचारः शुभं मार्गप्रबोधकः || १ ||

दर्शनाह्लादजनकः सर्वावयवसंयुतः |
सर्वशास्त्रकृताभ्यासः सर्वमार्गप्रवर्तकः || २ ||

कुलाकुलविभागञ्च स्वसंबन्धो * सोदयः |
सदाज्ञानन्दमुदितः शिवदर्शनपारगः || ३ ||

द्रव्यादिलोभरहितस्त्यागी शर्वजनाश्रयः |
निराचारपदस्थोपि सत्कृपापरिपालकः || ४ ||

क्रमायात क्रमपदे विज्ञानौघविसारदः |
यो गुरुः स शिवः साक्षाद्भवबन्धविमोचकः || ५ ||

तम वाप्यमहापुण्यै शिष्येणा मन्दबुद्धिना |
त्रिविधेनात्मनां सेव्यः कर्मणा मनसा गिरा || ६ ||

शिवोऽयमिति पाशप्तो भक्तियुक्तेन चेतसा |
दण्डपातैर्नमस्कुर्यात् कृत्वा मण्डलकं पुरः || ७ ||

यद्यत्प्रियतरन्तस्य येन सन्तोषमेत्यसौ |
तदाराधनशीलत्वात्तंतु शिष्यः समाश्रयेत् || ८ ||

प्रविश्य हृदयस्यान्तर्भावमावेक्ष्य यत्नतः |
गुरोरभिमतं सर्वं कार्यं कार्यमनुल्वणम् || ९ ||

धनदार शरीरादि सर्वस्वं विनिवेदयेत् |
सुखदुःखैक भावेन स्फुटमाराधयेद्गुरुम् || १० ||

गुरोराराधनस्थस्य शिष्यस्य करुणाकुलाः |
भवन्ति पूर्वसंसिद्धाः सिद्धिदान समुत्सुकाः || ११ ||

अतोऽन्तर्भावना भाव्या व्याजमुच्छृत्य सर्वथा |
गुरुमूर्तिमयं शम्भुमनन्य शरणं व्रजेत् || १२ ||

इह ह्यन्धान पश्यन्ति क्लिश्यन्ते मोहिता जनाः |
गुरौ सत्यपि सेवन्ते नृपतिं धनलिप्सया || १३ ||

कष्टान्यनुभवन्तोऽपि विधाय प्राणविक्रयम् |
नैवाप्नुवन्ति ते किंचिदिहाचामुत्रं वा फलम् || १४ ||

यस्यातिनिर्मला बुद्धिर्विवेके सति वर्तते |
शिवमूर्ति गुरुं त्यक्त्वा सकथं सेवते नृपम् || १५ ||

सार्वभौमस्य नृपतेर्गुरोश्च महदन्तरम् |
एको भुखण्डकः स्वामी सर्वतत्वधिपोऽपरः || १६ ||

तुष्टो ददाति कृच्छ्रेण ग्राम मात्रं नराधिपः |

प्. ३अ) आसदाशिवपर्यन्तं हेलया चाग्नितो गुरुः || १७ ||

फलद्वयोर्नदुष्प्रो * मूले सिक्ते यथातरोः |
तथैवाराधित गुरोः पूर्वसिद्धाः समृद्धयः || १८ ||

समीहते मुक्तिपदं गुरुसेवाविनैवयः |
अरोपितेभ्यो वृक्षेभ्येः सफलान्यधि वाञ्छति || १९ ||

ब्रह्मादयः सुरवरा रुद्रा शम्भु वनेश्वराः |
कुवंन्त्यनुग्रहे कस्माद्गुरुर्यावन्न सेवितः || २० ||

आराधिते गुरौ सम्यग्मुदान्तकरुण्मश्रयाः |
भवन्ति देवताः सर्वाः साधकेऽनुग्रहोत्सुकाः || २१ ||

अतोऽनन्यशरण्येन सिद्धमार्गाभिलाषिणाः |
गुरुमूर्तौ सदासेव्या व्यक्तिमभ्यागतः शिवः || २२ ||

गुरूणापि स्फुटाकार्या परीक्षा प्रथमं शिशोः |
नापरीक्षित शिष्याणां योग्यता सिद्धशासने || २३ ||

कदाचिदुत्तमेयो * कदाचिदेषमे विधौ |
कदाचि * * रं वाक्यं कदाचित्परुषाक्षेरम् || २४ ||

कदाचिदन्तः कर्तव्यः कदाचित्प्रेषयेद्वहिः |
कदाचिद्बहुशोमान्यः कदाचिदपि ताडयेत्  || २५ ||

एवं कृतऽपि नोयाति वशं हर्षविषादयोः |
यो भक्तिभावितमतिःसयोग्यः सिद्धशासने || २६ ||

य एकदिनवद्भुक्तिमुत्तरोत्तरतो नयेत् | 
कृतार्थोऽहमिति ज्ञात्वा सयोग्यः सिद्धशासने || २७ ||

य आक्रुष्टोपि वहुशस्ताडितोऽप्यथवा भवेत् |
न जहाति गुरोर्भक्तिं सयोग्यः सिद्धशासने || २८ ||

अनुक्तमथ वाप्युक्तं गुरुकार्यं न यस्त्यजेत् | 
वर्ततेनन्यभावेन स योग्यः सिद्धशासने || २९ ||

इत्यादिभिः समाचारैः परीक्ष्य शतशः शिशुम् |
यदा सम्यक्परीक्षातो * * योग्यो तदा भवेत् || ३० ||

अष्टौत्रीणि तथा पंच अब्दांस्तत्र विभावयेत् |
तावन्न कारयेद्दीक्षामित्याज्ञां पारमेश्वरी || ३१ ||

परीक्षितस्य शिष्यस्य धने स्त्रीषु तनौ तथा |
निष्कल्मस्पदान्तस्य संसारविमुखस्य च || ३२ ||

सर्वभावानुरक्तस्य गुदेवे च लि�न्गिने |
तस्य देयमिदं ज्ञानमन्यथा नरकं व्रजेत् || ३३ ||

नदेयं पापशीलानां क्रोधिनां पापिनां तथा |
गुरुनिन्दापराणां च देवमंत्र विदूषिणाम || ३४ ||

प्. ३ब्) नास्तिकानां शठानां च क्रियाधर्म बहिष्कृताम् |
देयमेतत् स्वशिष्याणां सुपुत्राणां च नान्यथा || ३५ ||

स्वदीक्षितानां भक्तानां गुरुदेवाग्निपूजिनाम् |
विनासमयदीक्षां वै न दद्यात् स्वप्रियाय च || ३६ ||

सर्वथा नैव दातव्यमित्याज्ञापारमेश्वरी |
आज्ञाभ�न्गेन देवेशि देहपातो भविष्यति || ३७ ||

ददाति यदि मोहेन स्नेहेन धनलिप्सया |
गच्छति नरकं घोरमित्याज्ञापारमेश्वरी || ३८ ||

आज्ञायाः परमेशस्य पालनात् सिद्धिमाप्नुयात् |
पालनाच्च भवेद्देवि मृत्युजित् परमेश्वरः || ३९ ||

पूर्वसेवां गुरोः कार्यं द्वादशाब्दं समाहितः |
सप्तवा पंचवा त्रीणि एकं वा कृत मण्डलः || ४० ||

सामक्रमेण वा * वा स्वभक्त्या कार्यकारणात् |
मण्डलं नवरत्नैश्च प्रकुर्यात् सार्वकामिकम् || ४१ ||

अथवा हेमजैश्चू * राजतैर्वा सुभक्तितः |
चतुःसमेन वा वृत्तं दत्वा वै हेमपादुके || ४२ ||

सप्तपंचत्रयं वापि प्रणाम दण्डपूर्वकम् |
निपात्य धरणीदेशे जानुर्ध्वे तु समाहितः || ४३ ||

अञ्जलिं पुरयित्वा तु पुष्पैः श्वेतैः सुगन्धकै |
ततो विज्ञायते भक्त्या गुरुं मोक्षप्रदायकम् || ४४ ||

* * * च परे तत्वे निर्वाणाख्यो कुले शिवे |
देहि मे सद्गुरो दीक्षां दीनस्यार्तस्य सर्वथा || ४५ ||

स्वेच्छया कुरुमे नाथ दीक्षां निर्वाणदायिकाम् |
ययाकृते भवाम्बोधिस्तीर्यते चैव बन्धनात् || ४६ ||

इति गुरुशिष्य लक्षणमण्डलकरणान्तान्युक्तानि ||

आदौ श्रीदेशिकः श्रीमान्विध्युक्तेन क्रमेण च |
स्नात्वा राजोपचारेण सन्ध्यां निर्वत्यनुक्रमात् || १ ||

सुधौतवस्त्रैर्द्रवलैश्च चन्दनैर्जात्यादि पुष्पैर्ध बलेन भूतिना |
यथा क्रमेणार्ति हरस्य पूजने ह्यल�न्करेत् स्वंतनुशव्ययं स्मरन् || २ ||

सौवर्णराजतमयं सुशुभ्रं विशालं 
मुक्ताबली कनकदामविलंविशोभम् |
नित्योत्सवं हरिविरिञ्चि सुपूजितं यद्
यागालयं भवभयार्ति हरस्य शम्भोः || ३ ||

चतुर्द्वारं शुभं रम्यं यागधामं महाप्रभम् |
नानापुष्पविचित्राढ्यं प्रविशेद्देशिकोत्तमः || ४ ||

प्. ४अ) नानाविचित्रविहगैः सेवितं मत्तकोकिलैः |
लतामण्डप संछन्नं सेवितं यक्षकिन्नरैः || ५ ||

चम्पकाशोक पुन्नागैर्नारिकेलैः कपित्थकैः |
पनसाम्रदाडिमैश्च बीजपूरकैः |
मातुलु�न्गैर्घंवैस्तालैः क्वचित् खर्जूरवृक्षकैः |
नार�न्गैस्तिन्तिन्तिणीभिश्च कदली कर्मर�न्ककैः || ७ ||

लवलीकरमर्दैश्च जम्बूपूगद्रुमैस्तथा |
तमालैर्बिल्वजम्बीरैस्तथा वदरवृक्षकैः || ८ ||

क्वचित्कुरवकोपेतं कञ्जिकार कदंबकैः |
वकुलैः किंकिरातैश्च पाटलैर्मधूकैस्तथा || ९ ||

वृक्षैश्च पारिजातौघैः समन्तात् परिशोभितम् |
तगरिः करवीरैश्च मालतीकुन्दयूथिभिः || १० ||

जातीभिश्चंपकाद्यश्च नवमालिकया क्वचित् |
कुमुदाम्बुज कह्लारैः क्वचिन्नीलोत्पलादिभिः || ११ ||

सर्वर्तु कुसुमैः पुण्यैः फलैश्च परिभूषितम् |
देवगन्धर्वयक्षेशैर्विद्याधर महोरगैः || १२ ||

राक्षसेन्द्रै दानवैश्च किन्नरैर्गरुडैस्तथा |
सेवितं सुप्रयत्नेन समन्तान्मखमण्डपम् || १३ ||

अप्सरोभिश्च देवीभिः किन्नरीभिश्च गीतकैः |
यक्षी विद्याधरीभिश्च सेवितं मुनिदारकैः || १४ ||

शिवानन्दरसे मग्ना गीतनृत्यादिहास्यकैः |
भक्त्या कृताञ्जलिपुटो याग वाह्ये स्थिताः स्तुवन् || १५ ||

हाहाहूहू खुम्बुरुनारदौ च विश्वावसुच्चित्ररथो सुमाली |
यभिः सुगीतैः खलु शम्भुयाग सेवारसे मत्तल्ल्वोद्भश्च || १६ ||

अजाश्च मार्जारमुखैर्गजाननैरुलूकगृध्रोष्ट्रे झिवाखुवेक्तकैः |
गणेश्वरैर्मत्स्यमृगेन्द्रसूकरैः शश्यनै काम्बिकरूपधरकैः || १७ ||

अनंतवक्त्रैश्चरणैश्च बाहुनी सखानमूर्धामे भृताश्चेकधरै * 
प्रितैर्भृशंश्चीगणमुख्यहन्यै? संरक्षितं वाह्यते? एव यत्नतः || १८ ||

शिवाज्ञया ते शतकोटिसं * योस्थिता महेश्वरेश्चिररक्षेणाय |
विघ्नोन्वितिः सारयतो द्विसप्तकोटिस्थितास्तेगणमुख्यवृन्दाः || १९ ||

ततो लक्ष्मी पश्चिमे तु द्वारे ध्येया सुरूपिणीम् |
नवरत्नौघ * * वर्षन्ती मखमण्डपम् || २० ||

प्. ४ब्) सुदीप्तं पि�न्गलजटं भ्रूभ�न्गैश्च विराजितम् |
दंष्ट्राकरालवदनं देहल्यामस्त्रराजकम् || २१ ||

तर्जयन् विघ्नसंघातमिच्छेद्ध्यायेद्गुरूंस्तदा |
पूजयित्वा प्रयत्नेन पश्चाल्लंघेत् स्वदेहलीम् || २२ ||

प्रविश्याभ्यन्तरं द्वारे वामशाखां समाश्रयन् |
निःसरन्तन्तु विघ्नौघं यागमन्दिरमध्यतः || २३ ||

इति संचित्यविधिना शिवयागमनुत्तमम् | 
आसदाशिवपर्यन्तं तत्वव्रातात्मकं महत् || २४ ||

बहुनात्र किमुक्तेन ज्योतिर्मयमनुत्तमम् |
काञ्चनं रत्नखचितं ध्येयं शैवन्तु मण्डपम् || २५ ||

परानन्दरसोन्मतो मंत्रविन्यस्तविग्रहः |
सामान्यार्घजलेनैव प्रोक्ष्ययन्मण्डपोत्तमम् || २६ ||

यायादीशानदिग्देशे पंचगव्यस्य साधने |
पूर्वाननोथ वा सौम्ये उपविश्य सुसंयतः || २७ ||
 
मण्डलं कारयेत् तत्र हस्तमात्रं सुशोभनम् |
तस्मिन्मण्डके स्थाप्याः सरावा पंचशोभना || २८ ||

निवृत्यादि कला शुद्धा तस्मिन्निक्षेपयेच्छ्रुतम् |
निवृत्यादिक बीजेन आसनं च ददेत् तथा || २९ ||

गोजलं गोशक्वत्सर्पिर्दधिदुग्धमनुक्रमात् |
पश्चिमोत्तर याम्येषु पूर्वे मध्येष्वनुक्रमात् || ३० ||

कुशोदकं रत्नयुतं गायत्रामृतरूपया |

प्. ५अ) प्रक्षिपेच्छस्रजालोयमिति संचिन्त्य तर्जयन् |
विघ्नान्मूभ्यन्तरिक्षस्थान् खेचरानपि संस्मरेत् || १४ ||

कुशं कुर्यात् तु वर्द्धन्यै आसनाय प्रकल्पयेत् |
नैर्-ऋत्ये वास्तुनामानः लक्षीं द्वारे प्रपूजयेत् || १५ ||

रत्नेन पूरयन्ती तु समन्तान् मखमण्डपम् |
पश्चिमाभुमुखे कुण्डे शिवं सा�न्गामृतीश्वरम् || १६ ||

क्षीरार्णवस्थमासीनं वर्द्धनीं सिंहगामिनीम् |
यजेद्देवं च देवीं च महाभैरवरूपिणम् || १७ ||

चलासने पुराभ्यर्च्य जप्त्वा मंत्रशतक्रमात् |
वर्धन्या तद्दशांशेन जप्त्वा जाप्यं गुरूस्तदा || १८ ||

दिगीशां पूजयेत् पश्चात् स्वनाम्नावाहना युधैः |
घटानुगामिनीं कृत्वा वर्धनीं भ्रामयेत् ततः || १९ ||

श्रावयञ्शंकरस्याज्ञापूर्वादीशान्त गोचरम् |
विमुञ्चन् पयसो धारान् मूलमन्तर्जयं तदा || २० ||

आदौ कुम्भन्तु धृत्वा वै पश्चाच्छस्त्राख्यवर्धनी |
स्वस्थाने तौ विधृत्वा तु प्रणम्याथ वदेदिदम् || २१ ||

भो भो शक्रादि दिक्पाला वाहनायुधसंयुताः |
रक्षथे मंमखं यत्नात् सावधानं शिवाज्ञया || २२ ||

समग्रासनके कुम्भे अमृतीशं महेश्वरम् | 
पूजयेत् सा�न्गं * मलं वर्धन्यामस्त्रभैरवम् || २३ ||

योनिलि�न्गाख्य मुद्रान्तु विदध्याल्लि�न्गमुद्रया |
कुम्भोपरि तु विन्यस्य शिवखड्गं शिवाज्ञया || २४ ||

कलशस्थं शिवं शा�न्गं वर्धनीं शस्त्ररूपिणम् |
तयोर्नमस्कृतिं कृत्वा पश्चात् संपूजयेद्गणम् || २५ ||

श्वेतं चतुर्भुजं देवमेकवक्त्रं त्रिलोचनम् |
वायव्यांशितपद्मस्थं गुरूमीशानदिग्दले || २६ ||

सौवर्णासनके शुद्धे रत्नैश्च समल�न्कृते |
भद्रपीठे वरे रम्ये स्नापयेज्जगदीश्वरम् || २७ ||

पंचामृतादिभिर्देवं तथा स्वच्छजलेन च |
धूपपुष्पान्तरं कृत्वा विधिना मंत्रपूर्वकम् || २८ ||

दिव्यौषधीशतेनापि चन्दना गुरुवारिणा |
रत्नोदकेन शीतेन यथेष्टं स्नापयेत् सुधीः || २९ ||

प्. ५ब्) ततो हेममयेख * नवरत्नपरिष्कृते |
नवसूक्ष्मांवर वृते पुष्पाद्यैः स्थापयेच्छिवम् || ३० ||

इत्या विशुद्धविघान्तमासनं परिकल्प्यते |
ध्यात्वा विधानतो देवं लि�न्गलक्षौ निवेशयेत् || ३१ ||

ध्यायेदात्मनि देवेशं चन्द्रकोटि समप्रभम् |
स्वच्छ मुक्ताफलप्रख्यं स्फटिका * *? प्रभम || ३२ ||

कुन्देन्द्र गोक्षीरनिभं हिमादि सदृशं विभुम् |
शुभ्रहारेन्द्रकान्तादि सिद्धभूषण भूषितम् || ३३ ||

सितचन्दनलिप्ता�न्गं कर्पूरक्षोदधूसरम् |
स्फुरच्चन्द्रामृतस्फारं बहुलोर्मि परिप्लुतम् || ३४ ||

सोममण्डलमध्यस्थमेकवक्त्रं त्रिलोचनम् |
सितपद्मोपविष्ठं च वद्धपद्मासन स्थितम् || ३५ ||

चतुर्भुजं विशालाक्षं वरदाभय पाणिनम् |
पूर्णचन्द्रनिभं शुभ्रममृतेनैव पूरितम् || १३६ ||

कलशं धारयन्तं हि जगदाप्यायकारकम् | 
परिपूर्णं तथा चन्द्रं वाहहस्ते विचिन्तयेत् || १३७ ||

सर्वश्वेतोपचारेण पूजितन्तमनुस्मरेत् |
बहुनात्र किमुक्तेन साक्षादमृतसागरम् || १३८ ||

तस्मादेव समुत्पन्नममृतं विश्वजीवनम् |
अथ चिन्तामणिप्रख्यं भावभेदेन संस्मरेत् || ३९ ||

एवं ध्यात्वा यजेद्देवं मानसैः कुसुमैः शुभैः |
हृत्पद्मे सर्वसिद्ध्यर्थं पश्चाद्बाह्ये प्रपूजयेत् || ४० ||

मानसैः कुसुमैरब्धा साधकेन शुभामता |
अनिर्माल्या पराशुद्धा मोक्षदा सिद्धिदा शुभा || ४१ ||

तस्मात् सर्वप्रयत्नेन मानसं यजनं ध्रुवम् |
आदावेव प्रकर्तव्यं पश्चाद्द्रव्यैः सविस्तरैः || ४२ ||

आवाहयेत् ततो देवं त्रिदेह परिकल्पितम् |
आग्नेयादि विभागेन दलेष्व�न्गानि विन्यसेत् || ४३ ||

सर्वश्वेतोपचारेण पुष्पा * र विलेपनैः |
नैवेद्यैर्विविधैश्चित्रैर्धूपैः श्रेष्ठैः सुधूपितैः || ४४ ||

हृद्यैः पानैश्च विविधैर्भावभेदेन पूजयेत् |
सर्वश्वेतोपचारेण शान्त्यर्थं पूजयेच्छिवम् || ४५ ||

दीक्षाविधौ प्रतिष्ठायां भूकंपे राजविद्वरे |
चौरे दुर्भिक्षके रोगे तथा मरणसंकटे || ४६ ||

प्. ६अ) भूतप्रेतपिश्चादि भये सर्पे च विग्रहे |
नानाविघ्नौघशान्त्यर्थे सम्भारैर्बहुभिस्तथा || ४७ ||

पूजयेदमृतेशानं महाश्रीसहितन्तदा |
सप्रसादेन दृष्ट्या तु पश्यन्तम्भैरवं स्मरेत् || ४८ ||

कर्पूरैश्चन्दनैश्चैव कु�न्कुमा गुरुणा तथा |
चन्द्राम्बुना तु संमर्घं लेपयेद्देवमीश्वरम् || ४९ ||

कर्णिकार वकुलाम्र विशोकैश्चम्पकैश्च करवीर कदम्बैः |
किङ्किरात नवमालतिकाभिः कुन्दपाटलि सुरक्तमम्बुजैः || ५० ||

ककन धूत्तूरकैः पुण्डरीकैः शुभैर्मल्लिका केतकीस्तगर नीलाम्बुजैः |
पारिजातार्जुनैर्नील कह्लारकैः कुटजपुष्पैस्तथा सिन्दु वारार्कजैः || ५१ ||

यः पूजर्यद्वहुविधैः कुसुमैर्महेशमापीठलम्बि 
* स्रजं करुणैक मूर्तिम् ||
देवीं च मातरमजां परमेश लक्ष्मीं 
त्रैलोक्य दुःखहरणीमभयप्रदात्रीम् || ५२ ||

नादान्ते चोरयन्मंत्रं घण्टावादनपूर्वकम् |
ततोऽगुरुं गुग्गुलयुतं सर्पिषा च समन्वितम् || ५३ ||

दहेद्देवस्य पुरतो ध्यापयन्धूपमुत्तमम् |
मनः प्रसादजनकं सर्वविघ्ननिवारणम् || ५४ ||

पायसापूपलड्डुक खण्डमोचादिमण्डकान् |
द्यूतेन याचितां दद्यान्नैवेद्यं शम्भवेऽग्रतः || ५५ ||

रक्तशाल्योदनं चैव वहुव्यञ्जनसंयुतम् ||
दधिदुग्धं घृतेनापि युक्तं दद्यान्निवेद्यकम् || ५६ ||

ताम्बूलं दर्पणं दीपं छत्रचामरसंयुतम् |
एतत्सर्वं तु मूलेन दद्याच्छम्भोः समाहितः || ५७ ||

धूपितं मंत्रितं चैव केशादि परिवर्जितम् |
क्षालितं शोषितं पश्चाद्दिवाकर मरीचिभिः || ५८ ||

चीनद्रविडसौराष्ट्र गौडदेशोद्भवैर्वरैः |
सूक्ष्मैश्चैतैः समसृणैर्वस्त्रैराछादयेच्छिवम् || ५९ ||

एवं पंचोपचारेण पूजां कृत्वा विधानतः |
पश्चाज्जपं कर्तव्यमुन्मधा�न्गत्तमानसः || ६० ||

प्रदक्षिणं स्तोत्र मथा�न्ग पातप्रणामकं भक्तिपरो विदध्यात् |
अर्घैक हस्तश्च गुरुः प्रदक्षिणं यायान्ति वासं खलु शुद्धमग्नेः || ६१ ||

प्. ६ब्) कुशसमिधतिलैर्घृतैश्च पू * यव फलधान्यसु शर्षपैश्च युक्तम् |
बहुविधकुसुमे न चाग्निगेहं तदनु च देशिकवर्यं सार्घहस्तयायात् || ६२ ||

चतुरस्रे वर्तुले तु हस्तमात्रेधिकेपि वा |
आचार्यः स्वेच्छया सर्वं सिध्यन्ति व्याप्ति वेदना || ६३ ||

कुर्याच्शक्तिस्वरूपेण कौंडिल्या व्याप्ति भवना |
तत्कुण्डव्यापकं ज्ञात्वा सर्वदस्तु भवेद्गुरुः || ६४ ||

यावन्न विन्दते व्याप्तिं कुण्डस्यैवात्मनोपि च |
साध्यश्चैव पशोश्चैव पाशानां च षडङ्गवित् || ६५ ||

बालवत्क्रीडते तावत्कार्यं तस्य कथं भवेत् |
यः पुनर्वेद्मि चात्मानं शिवशक्ति स्वरूपकम् || ६६ ||

ससर्वफलदः श्रेष्ठः सकर्ता सर्वगः शिवः |
ज्ञानशक्तिमयो वह्निर्व्याप्य व्यापकभेदतः || ६७ ||

सजाता सर्वकर्ता च मोक्षदः फलदो गुरुः |
मानोन्मानप्रमाणेन विन्दते योऽस्वने गुरुः || ६८ ||

शिल्पिवद्भवते दक्षो विचित्राकारकारकः |
न मोक्षदस्तु भवते नासौ सिद्धिफलप्रदः || ६९ ||

तस्मादाचार्यमुख्यस्तु ज्ञानवान् सर्वदो भवेत् |
शिवाश्रय शिवस्थस्तु शिवशक्तिप्रचोदितः || ७० ||

निर्ममेति जगत्सर्वं शिवरूपो यतः स्थितः |
इच्छाज्ञानक्रियायुक्तः शिवतत्वविशारदः || ७१ ||

यः करोति शिवेच्छातु ज्ञानव्याप्त्या व्यवस्थितः |
अचिन्त्या मंत्रशक्तिर्वै परमेशमुखोद्भवा || ७२ ||

यद्यत्प्रकुरुते ज्ञानी शिवशक्ति समाश्रयात् |
तत्तन्निष्पद्यते तस्य शिवशक्ति प्रभावतः || ७३ ||

तस्यैव सम्मुखामंत्रा दृष्ट प्रत्यय कारकाः |
एवं शक्तिमयं सर्वं जगत्स्थावरज�न्गमम् || ७४ ||

शक्तिमान् सर्वकर्माणि कुरुते नात्रसंशयः |
शान्तिकादीनि कर्माणि कर्माण्येवान्यथा बहिः || ७५ ||

शक्तिहीना न सिद्ध्यन्ति युगकोटिशतैरपि |
जपकोटिसहस्रैस्तु होमलक्षैः सुविस्तरैः || ७६ ||

तस्मात् सर्वप्रत्यत्नेन शिवज्ञानं समभ्यसेत् |
तदा सिद्ध्यन्ति कर्माणि सर्वाण्येवान्यथा न हि || ७७ ||

प्. ७अ) शान्तिकादीनि कर्माणि कुरुतेऽसौ तदा गुरुः |
अतः कुण्डादि संस्कारं कृत्वा वै होमयेत् सुधीः || ७८ ||

वीक्षणादि प्रकारेण मूलं नेत्रेषु विन्यसेत् |
तदनु प्रोक्षयेच्छस्त्रै हूं फडन्तैश्च ताडयेत् || ७९ ||

क्रव्यादाशं परित्यज्य वर्मणा प्रोक्षयेत् सकृत् |
कुण्डोर्ध्वे तु त्रिधाधाम्य वह्निं तन्मंत्रविद्गुरुः || ८० ||

३ हूं वह्नि मूर्त्तये नमः | 
वह्निं निवेश्य बिन्दौ तु तथा संहारमुद्रया | 
नाभौपूरकयोगेन उद्भवाख्येन मुद्रया || ८१ || 

विश्राम्यानलमत्युग्र रेचकेन विधानतः | 
स्फुरज्ज्वालावलीभासमग्निं विन्यस्य योजयेत् || ८२ ||

३ अमृतीशात्मने ह्रूं वह्नये नमः |
तडित्पुंजप्रतीकासं भावयित्वा तु विन्यसेत् |
पावके कुण्डमध्यस्थे पूजयित्वा तु भावतः || ८३ ||

तत्र वै पूजयेद्देवममृतीशं परं विभुम् |
सा�न्गं सपरिवारं च पूजां कृत्वा विधानतः || ८४ ||

मूलेन आहुतीः पंच होमयेत् तदनन्तरम् |
हृदयेन शिवाग्निस्त्वमिति नाम विधाय च || ८५ ||

मेखासु ततोन्यस्य विष्टरा * * * * * * |

प्. ७ब्) ट्ःईष् FOḻईO ईष् Bḻआण्K

प्. ८अ) ट्ःईष् FOḻईO ईष् Bḻआण्K

प्. ८ब्) यानं पारदं च वरस्त्रीमनगु * * * * 
* * * * * * * * * * भक्तं सुभोजनम् || ९ ||

रक्ताभिषेकं राज्यं च * * * * * * * * 
* * * * * * * र्थैः सहस्तं भाषणं वरम् || १० ||

एवमादि शुभाः स्वप्नाः प्रशस्ताः शुभकर्मणि |
अशुभं च प्रवक्ष्यामि आगमे कथितं यथा || ११ ||

तैलाभ्य�न्गं दन्तपापातं कृष्णनार्याऽवगूहनम् |
रसातलप्रवेशं च स्वशिरः कर्तनं तथा || १२ ||

गृहभ�न्गं खरोष्ट्रादि आरोहणमनुत्तमम् |
विवाहं मुण्डनं चैव कर्दमे पतनन्तथा || १३ ||

युद्धे पराजयं नूनं रक्तपुष्प विधारणम् |
विकृतं पश्यते रूपमात्मनो हसनन्तथा || १४ ||

स्वप्नान्येतानि दुष्टानि कथनीयं गुरोऽग्रतः |
ज्ञात्वा तदनुसारेण होमये * * * * * || १५ ||

सहस्रं मूलमंत्रेण साष्टयुक्तं हविर्भुजे |
तदा शान्तिं प्रपद्येत अन्यथा मरणं शिशोः || १६ ||

* * * * स्वप्नमाणवकविधिः ||
पुनस्ततोऽष्टकलशे ग�न्गादिजलपूरिते |
फलरत्नादि गन्धाढ्यै चूतपल्लव वक्रके || १ ||

प्. ९अ) क्षीरोद मदिरान्तानि अ�न्कुराणि तु विन्यसेत् |
ब्राह्म्याद्यास्तत्र वै देव्यो भैरवाष्टकसंयुताः || २ ||

षड�न्गं मूलमंत्रं च मूतिं तत्र सुविन्यसेत् |
ततोऽसौ शक्तिमंत्रेण सौवर्णं भद्रपीठकम् || ३ ||

भावयित्वाथवान्यस्य स्नानार्थं गुरुणा शिशोः |
वितानं वरवस्त्रैश्च वेदीमण्डपकोपरि || ४ ||

कस्तूरीकुंकुमैश्चैव कर्पूरामलकादिभिः | 
स्नात्वा रा * * * * * * * * * येत्ततः || ५ ||

शङ्खभेरी प्रवादैश्च तथाकारुन निःस्वनैः |
मर्दलैः पटहैर्वंशैः * * * * * * * * |

* * * तालसन्नादैस्तथा क * लनादकैः | 
व * * * * * * * * * * * * * * * ||

प्. ९ब्) * * * * * * * * * * समस्तकं शिशोः |
कुसुमेन ततो मंत्री कवचेनावगुण्ठयेत् || १ ||

नाभौ हृदि च बिन्दौ च त्रिवक्त्रान्तत्तनौ न्यसेत् |
हुतभुक् चक्रमुद्बोध्य ततो हार्दं सुमण्डलम् || २ ||

एतौ द्वौ भास्कराग्नीनामर्चि ज्वालावगूहनात् |
महन्मण्डलकं चान्द्रं सन्तायाद्ध्रिद्रुतं स्मरेत् || ३ ||

स्रवच्चन्द्रामृतनदी कल्लोलाकुलित क्षयात् |
शिवज्ञानामृतौघेन सिञ्चितं च विभावयेत् || ४ ||

उङ्गीथास्करसंयुक्ता तत्त्ववक्त्रपदात्मकम् |
भुवनानि कला मन्त्रा कारणानि षडैव तु || ५ ||

ब्रह्माविष्णुस्तथा रुद्र ईश्वरश्च सदाशिवः |
शिवश्चेति स्वशक्त्या च षड्युक्ताः सप्तमेलयः || ६ ||

अकारश्च उकारश्च मकारो विन्दुरेव च |
अर्धचन्द्रो निरोधी च नादोनादान्त एव च || ७ ||

कुण्डली व्यापिनी शक्तिः समनात् स्तुसामया |
निष्कलं च सतत्वन्तु शक्तिश्चैव तथोन्मना || ८ ||

साभासं च निराभासं परतत्वमनुत्तमम् |
सड्भागात् सप्तमं प्रोक्तं लयमालयमुत्तमम् || ९ ||

तत्र सर्वे प्रलीनास्तु तत्समास्तत् प्रसादतः |
यच्छक्ति * सृंहिताः शक्ताः परिपूर्णा भवन्ति हि || १० ||

क्रमस्तेषां प्रवक्ष्यामि यथा लीयन्ति सुन्दरि |
अकारं ब्रह्मदैवत्यं हृदन्तं यावदध्वनः || ११ ||

कलाष्टकेन संयुक्तं कलयेत् सर्वजन्तुषु |

प्. १०अ) सिद्धिर्-ऋद्धिर्द्युतिर्लक्ष्मीर्मेधाकान्तिर्धृतिः सुधा || १२ ||

सद्यो ब्रह्म कलायान्तु ब्रह्माणं व्याप्य संस्थितम् |
रजोरक्षारतिः पाल्या काम्या तृष्णामतिष्क्रिया || १३ ||

वृद्धिर्माया च रात्रिश्च भ्रामणी मोहनी तथा |
मनोन्मनीति विख्याता वामदेवे स्थिता कला || १४ ||

कण्ठान्तं यावत् स्वप्नस्था विष्ण्वंसे तु स्थिता इमांः |
तमोमोहाक्षुधानिद्राव्याधि मृत्युर्भयाजरा || १५ ||

अघोरस्य कलाहेता रौद्रांसेतु व्यवस्थिताः |
ताल्वन्तं यावत्सौपृष्टं तेजसी व्याप्तिरूत्तमा || १६ ||

निवृत्तिश्च प्रतिष्ठा च विद्या शान्तिस्तथैव च |
पुरुषस्य कला ह्येता ईश्वरे तु व्यवस्थिताः || १७ ||

बाह्यावरणमाश्रित्य विन्द्वन्तं यावद्रज्ज्वला |
शान्तावस्था तु तुर्याख्या नादाख्या संप्रचक्षते || १८ ||

व्याप्तिः सदाशिवे सा तु व्योमाख्या शून्यरूपिणी |
तारासुतारातरणी तारयन्ती सुतारिणी || १९ ||

द्वादशान्तपदारूढा तुर्यान्तारश्मिवत्स्थिता |
ईशानस्य कला ह्येता पंचैवं कारणात्मिका || २० ||

स्थूलमेतत्समाख्यातं ब्रह्माणं ब्रह्मभूतिजम् |
सूक्ष्ममेव ततो वक्ष्ये अध्वने तु यथास्थितिः || २१ ||

यदर्धचन्द्रं कथितं प्लावितं बिन्दुमूर्धनि |
शान्तामृतं तदुद्दिष्टं कलायुक्तं महेश्वरि || २२ ||

ज्योत्स्ना ज्योत्स्नावती चैव सुप्रभा विमला शिवा |
अर्धचन्द्रकला ह्येताः सर्वज्ञ परसंस्थिता || २३ ||

विद्यावरणसम्बंधा मंत्रकोटि विभूषिता |
क्रियाशक्ति * * * * * * ता विमलाभुजा || २४ ||

रुन्धनी रोधनी रौद्री ज्ञानबोधातनोपहा |
निरोधिका * * * * * * देवनिरोधिका || २५ ||

नित्यतृप्ता महाभागा वामाशक्ति स्वरूपकाः |
ईन्दिका दीपिका चैव रोचिका मोचिका तथा || २६ ||

ऊर्ध्वगामिन्य इत्येताः कलानादसमुद्भवाः |
एताः स्वतन्त्रतायुक्ताः सकले निष्कले स्थिताः || २७ ||

ज्ञानशक्ति स्वरूपास्तु ज्ञाताः सर्वज्ञदायिकाः |

प्. १०ब्) सूक्ष्मा चैव सुसूक्ष्मा च अमृतामृतसम्भवाः || २८ ||

व्यापिनी चैव विख्याताः शक्तितत्वं समाश्रिताः |
अलुप्तशक्तिसंबन्धा चिच्छक्त्यासनवेष्टिता || २९ ||

शक्तितत्वे स्थिता ह्येता चिन्मात्रावधिलक्षिता |
व्यापिनी व्योमरूपा च अनन्ता नाथसंञकाः || ३० ||

अनाश्रिता महेशानि व्यापिन्यस्तु कलाः स्मृताः |
सर्वज्ञा सर्वदा भद्रा साधना स्पृहणाधृतिः || ३१ ||

समना चेति विख्याता एताः शिवकलाः स्मृताः |
इच्छाशक्तिरधिष्ठानादिछासिद्धिप्रदायिकाः || ३२ ||

शिवतत्वं समाश्रित्य सुसंपूर्णा * वप्रभाः |
अनन्तशक्तिसंस्थानात् सूक्ष्माश्चात्यन्तनिर्मलाः || ३३ ||

समनान्तं वरारोहे पाशजालमनन्तकम् |
षट्कारणपदाक्रान्तं स्थूलसूक्ष्मप्रभेदतः || ३४ ||

शक्त्यादिसमनान्तं हि सूक्ष्मा विज्ञानगोचरम् |
तदूर्ध्वे तु परंशान्तमप्रमेयमनामयम् || ३५ ||

तत्वत्रयं परंदेवि ज्ञात्वा मोचयते गुरुः |
तत्रासौ निर्मलो ह्यात्मा स्वशक्त्याधारसंस्थितः || ३६ ||

ज्ञानक्रियासमादिष्टश्चिन्मात्रो निरनुप्लवः |
सर्वभावपदातीतः सर्वेन्द्रिय विवर्जितः || ३७ ||

निर्मलः स्फटिकाकारः स्वात्मन्यात्मा व्यवस्थितः |
तत्रस्थस्य च या शक्तिस्तस्यानुग्रहकारिणी || ३८ ||

यावन्नभवते देवि तावदात्मा शिवो न हि |
यथार्करश्मिसंयोगात् कमलं प्रसरेत् क्षणात् || ३९ ||

मंत्रेण मनसा चैव सामरः स्याच्च योगतः |
शिवशक्त्या तथाऽत्मा वै गृहीतः सर्वतः शिवः || ४० ||

सर्वज्ञादिगुणैर्युक्तो भवते तु शिवो यथा |
निराभासः शिवः शान्तो ह्यप्रतर्क्यामनुत्तमम् || ४१ ||

यावन्न पूर्णतां प्राप्तस्तावत् साभास उच्यते |
एवं शिवाज्ञया विष्टाः शिवीभूताः शिवप्रदाः || ४२ ||

भवन्ति विगता यास्य निर्दोषा निरनुप्लवाः |
मंत्रस्यास्य प्रभावेण शिवस्य परमात्मनः || ४३ ||

अमृतीशस्य देवस्य मृत्युजिद्भैरवस्य च |
परापरविभेदं च योबिन्दत्यस्य सर्वशः || ४४ ||

प्. ११अ) सोऽचिरादमृतेशत्वं प्राप्नुयान्नात्रसंशयः |
जुहोति वी * * * * * * * * * * * * |

* * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * |

| १ | अग्निरुद्रः १ हुताशनम् २ पि�न्गलः ३ खादकः ४ हरः ५ ज्वलनः ६ दहनः 
७ वभ्रूः ८ भस्मान्तकः ९ क्षयान्तकः १० इत्यग्निव्यवस्थित दशरुद्राः | २ | 
याम्यः १ मृत्युः २ हरः ३ धाता ४ विधाता ५ कर्ता ६ संयुक्ता ७ वियुक्ता ८ 
धर्मपतिः ९ अधर्मपतिः १० इति याम्यदिग्व्यवस्थित दशरुद्राः || ३ || निर्-ऋतिः १ 
मारणः २ हन्ता ३ क्रूरदृष्टिः ४ भयानकः ५ ऊर्ध्वशयः ६ विरूपाक्षः 
७ धूमः ८ लोहितः ९ दंष्ट्रवान् १० इति नैर्-ऋत्यादिग्व्यवस्थित दशरुद्राः || ४ ||

प्. ११ब्) बलः १ अतिबलः २ पाशहस्तः ३ महाबलः ४ श्वेतः ५ जयभद्रः ६ 
वीरभद्रः ७ जलान्तकः ८ मेघनाद ९ स्वनादः १० इति वारुणदिग्व्यवस्थित 
दशरुद्राः || ५ ||

शीघ्रः १ लघुः २ वायुवेगः ३ सूक्ष्मः ४ तीक्ष्णः ५ क्षयान्तकः ६ 
पंचांतकः ७ पंचशिखः ८ कपर्दी ९ मेघनादः १० इति वायुदिग्व्यवस्थित 
दशरुद्राः || ६ ||

निधीशः १ रूपवान् २ धन्यः ३ सौम्यदेहः ४ जटाधरः ५ लक्ष्मीधरः ६ 
रत्नधरंः ७ श्रीधरः ८ प्रसादः ९ प्रकाशः १० इत्युत्तरदिग्व्यवस्थित 
दशरुद्राः || ७ ||

विद्याधिपः १ ईशः २ सर्वज्ञः ३ ज्ञानधृक ४ वेदपारगः ५ सुरेशः ६ 
शर्वः ७ ज्येष्ठः ८ भूतपाशः ९ बलिप्रियः १० इतीशानदिग्व्यवस्थित 
दशरूद्राः || ८ ||

वृषः १ वृषधरः २ अनन्तः ३ क्रोधनः ४ मरुताशनः ५ ग्रशनंः ६ 
ऊदुम्बरीशः ७ फलीन्द्रः ८ चक्री ९ दंष्ट्री १० इत्यधदिग्व्यवस्थित 
दशरुद्राः || ९ ||

शम्भुः १ विभुः २ गणाध्यक्षः ३ त्रिदशः ४ त्रिदशेश्वरः ५ संवाहः ६ 
विवाहः ७ नभः ८ लिप्सुः ९ त्रोलोचनः १० इत्यूर्ध्वदिग्व्यवस्थित दशरुद्राः || 
१० ||

तेषामुपरिस्थितं भुवनद्वयम् | पूर्वोक्तं वीरभद्रः १ भद्रकाली २ इति 
पृथिवीतले ब्रह्माण्डे १ इत्थं 
ब्रह्माण्डगर्भैर्भुवनषड्दिक्चक्रनालेशतम् | तदुपरिद्वयम् | तत्र 
रुद्राभिधानव्यञ्जितमष्टोत्तरशतम् | इति पृथिवीतले ब्रह्माण्डे || १ ||
अमरेशः १ प्रभासः २ नैमिषः ३ पुष्करः ४ आषाढी ५ डिण्डि ६ 
भारभूतिः ७ लकुलीशः ८ इत्यष्टावयतत्वे || २ ||

हरिश्चन्द्रः १ श्रीशैलः २ जलेश्वरः ३ आम्राडिकेश्वरः ४ मध्यमेश्वरः ५ 
महाकालः ६ केदारः ७ भैरवः ८ इत्यष्टावनलतत्वे || ३ ||

गया १ कुरुक्षेत्रः २ नखलः ३ कनखलः ४ विमलेश्वरः ५ अट्टहासः ६ 
महेन्द्रः ७ भीमेश्वरः ८ इत्यष्टावनिलतत्वे || ४ ||

वस्त्रापदः १ रुद्रकोटिः २ अविमुक्तः ३ महालयः 

प्. १२अ) गोकर्णः ५ भद्रकर्णः ६ स्वर्णाक्षः ७ स्थाणुः ८ 
इत्यष्टावाकाशतत्वे || ५ ||

छगलण्डः १ द्विरण्डः २ माकोटः ३ मण्डलेश्वरः ४ कालिञ्जरः ५ 
श�न्कुकर्णः ६ स्थलेश्वरः ७ जलेश्वरः ८ इत्यष्टौगन्ध 
तन्मात्रारभ्यबुद्धितत्वे विवर्जितम् | अह�न्कारान्तेऽध्वनिसंस्थितः || ६ ||
पैशाचम् १ राक्षसम् २ यास्कम् ३ गान्धर्वम् ४ ऐन्द्रम् ५ सौम्यम् ६ 
प्राजापत्यम् ७ ब्राह्म्यम् ८ इति देवयोन्यष्टकं बुद्धितत्वे || ७ ||
अकृतम् १ कृतम् २ भैरवम् ३ ब्राह्म्यम् ४ वैष्णवम् ५ कौमारम् ६ औमम् ७ 
श्रीकण्ठम् ८ इति योगाष्टकं गुणप्रकृतौ || ८ ||

अ आ इ ई उ ऊ ऋ ॠ ऌ ॡ ए ऐ ओ औ अं अः | क ख ग घ ङ | च छ ज झ ञ 
| ट ठ ड ढ ण | त थ द ध न | प फ ब भ म | य र ल व श ष स ह क्ष इति 
वर्णाः कथिताः ||

भुवनसप्तावि�न्गति यथा | वामः १ भीमः २ ऊग्रः ३ भवः ४ ईशानः ५ 
एकवीरः ६ इत्येवं षड्भुवनानि पुरुषतत्वे || ९ ||

प्रचण्डः १ उमापतिः २ अजः ३ अनन्तः ४ एकशिवः ५ इति भुवनपंचकं 
रागतत्वे || १० ||

क्रोधः १ चण्डः २ इति भुवनद्वयमशुद्धविद्यातत्वे || ११ ||
ज्योतिः १ सम्वर्तः २ इति भुवनद्वयं कलातत्वे || १२ ||
सुरः १ पञ्चान्तकः २ इति भुवनद्वयं नियतितत्वे || १३ ||
एकवीरः १ शिखिदः २ इति भुवनद्वयं कालतत्वे || १४ ||

महा * * * १ वामदेवः २ भवः ३ भवोद्भवः ४ एकनिभेक्षणः ५ ईशानः 
६ भुवनेशः ७ अ�न्गुष्ठमात्र ८ इति मण्डलेश्वराष्टकं मायातत्वे || १५ ||

एवं सप्तावि�न्गतिभुवनाः || शुद्धविद्या यथा || ईश्वरः १ सं * * * * * * * 
* * * * | अष्टादश यथा || वामा १ ज्येष्ठा २ रौद्री ३ काली ४ कलविकरणी ५ बल 
* * * * * बलप्रमथनी ७ सर्वभूतदमनी ८ मनोन्मनी ९ 
नवभुवनानिशुद्धविद्यातत्वे || १६ ||

अनन्तः १

प्. १२ब्) सूक्ष्मः २ * * * * * ३ एकनेत्रः ४ एकरुद्रः ५ त्रिमूर्तिः ६ श्रीकण्ठः ७ 
शिखण्डी ८ इति भुवनाष्टकमीश्वरतत्वे || १७ ||

सदाशि * * * * * * * * * * * * || १ || निवृत्तिः १ प्रतिष्ठा २ विद्या ३ शान्तिः ४ 
शान्त्यतीता ५ महानेत्रामृतीशमंत्रस्य पदं वि * * * * नाय 
मंत्राणामुदयस्थितिलयान्तानां मूलहृदयशिरः शिखा कवच 
नेत्रास्त्रान्तानां यथाक्रमेण * * * नौ व्व्याप्तिं * * * शोधनीयम् | 
मनोतीते शिवे शुद्धे शान्ति नित्यं गुणोदये | 
विलीयमानमेतस्मिञ्शिष्यात्मानं विभावयेत् | पुरुषः १ रागः २ 
अशुद्धविद्या ३ कला ४ नियतिः ५ कालः ६ माया ७ इति तत्वे सप्तकम् ||
यथा तेषां वर्णमंत्राणां ततः कलायां भुवनपंचकम् | इन्धिका १ 
दीपिका २ रोचिका ३ मोचिका ४ ऊर्ध्वगामिनी ५ इति नादकलाया भुवनानि पंच | 
व्यापिनी १ व्योमरूपा २ अनन्ता ३ अनाथा ४ अनाश्रिता ५ इति शक्तिकलायां 
भुवनानि पंच || इति त्रितत्वात्मकवर्ण ����

प्. १३अ) थिस् fओलिओ इस् ब्लन्च्क्

प्. १३ब्) मकारः | अ उ म अत्राकार आत्मतत्वस्य वाचकः | अस्य पृथिव्यादि 
मायातत्वान्तं तत्व एकत्रिंशतिर्यावद्व्याप्तिं जानीयात् | इत्यकारेण 
शोद्ध्याः | तथोकारेण शोध्याः | शुद्धविद्यादि सदाशिवतत्वावधिर्यावत् | 
तत्वत्रयस्य व्याप्तिं तथा मकारेण शोध्याः | शक्ति शिवौ | एवमकारोकार 
मकारेणैकत्वात् | ओंकारेणामृतीशमन्त्रा * स्करेण भावपूर्वकेन शोधयेत् 
| तत्र पुनस्त्वत्वभुवनपद मंत्रकलावर्णादिक * * * * दीक्षावज्ज्ञातव्यम् | 
इति शोधनिका कृते | ततः परे तत्वे शिवे अजे * * * * * * * * * येत् | इति 
त्रितत्वदीक्षासंक्षेपात्कथिताः || एकषं पुनः प्रथम * * * * * * * * * * * * * 
* * दीक्षामभिधाय पश्चात् क्रियाज्ञानपूर्वकदीक्षायाः परा * * * * * * 
* * * * * * * * * न्तरक्रमेण | सकलकलाकलदीक्षाया जीवभूता च निष्कला * * 
* * * * * * * * * वेवदीक्षापि कथ्यते | तद्यथा | 

इडापि�न्गला चैव कण्ठनालस्य पार्श्वयोः | 
तयो * * * * * न्तः मवाप्ना परमेश्वरि || १ ||

आधारभूतान्यखिलं देहं व्याप्य व्यवस्थिता |
तस्यास्य शरणमात्रेण विद्धः पद्धति विह्वलः || २ ||

एकान्तस्थो निराधार अथवाऽधारपीडनात् |
मुद्रासंयोगमाहात्म्या विद्धः पद्धति तत्क्षणात् || ३ ||
इत्येवमादिभिर्भेदैरूभयो गुरुशिष्ययोः |
भावानुरूपतस्तीव्रो मंदो वावेवसम्भवः || ४ ||

वेधेनानेन संसिद्धः शिशोर्नैः संज्ञमागते |
तत्वयो जनिका कार्या शक्तिसंहारमुद्रया ||

प्. १४अ) * * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * |

प्. १४ब्) किंचिच्छोभनं कृत्वा जुहुयात् | * परेह्यणुः || ३१ ||

त्रिधा संघट्टनं कृत्वा शनैर्भूमै निपातयेत् | 
एषा वैज्ञानिकी दीक्षा सद्यो मुक्ति प्रदायिका || ३२ ||

ततोऽर्घपात्रतो येन संसिच्याभ्यर्च्यतं शिशुम् |
सा�न्गं सपरिवारं चामृतीशं पूर्ववद्यजेत् || ३३ ||

मस्तके तस्य शिष्यस्य शिवीभूतं स्मरन्गुरुः |
सामरस्यं च मापन्नं शिवशक्त्योः सुखन्तदा || ३४ ||

भूतं भावन्तथा शाक्तं मात्रावेशपदानुगम् | 
क्रमेण शाम्भवान्तस्य वि * * त्वं यथा यथा || ३५ ||

वेधलक्षणान्याह | कंपते भ्रमते रौदे दुत्पतेन्निपतेद्वदेत् |
अनिवद्धरवोन्मादी ससंज्ञाभूतवद्यथा || १ ||

प्. १५अ) भूतावेशस्य चिह्नेदं भावावेशमतः शृणु | 
यानि चिह्नानि जायन्ते भावविद्धस्य भामिनि || २ ||

घूर्मणः स्वेदरोमां च अश्रुपाता�न्गमोटनम् ||
आराध्यस्मरणादेव संपद्यन्ते गुणाअनि मे || ३ ||

भ्रमते चक्रवत्कायः कोष्टवत्पततिक्षणात् |
पश्यते विभ्रमापन्नः शक्तिवेधोपलक्षणम् || ४ ||

कंपते भ्रमते चैव जल्पते वदतेखिलम् |
अनधीतानि शास्त्राणि ग्रन्थतो ह्यन्यतसुधीः || ५ ||

अतीतानागतं चैव वर्तमानस्य यत्फलम् |
* * शक्तिसमावेशात् सर्वमेव प्रपद्यते || ६ ||

शाम्भवेन तु वेधेनं सर्वाण्येतानि सिद्ध्यति |
शुद्धशाम्भवविद्धस्य सांप्रतं निर्णयं शृणु || ७ ||

येन विद्धस्य लोकेस्मिन् सवज्ञत्वं प्रपद्यते |
पूर्वोक्तेन तु कालेन शोधितश्च यदा शिशुः || ८ ||

वह्वर्थकालेन विशोधितात्मा आत्मैव सपश्यति सर्वभूतान् |
नमे समानो भुवनान्तराले विद्धस्य काले भवते ह्यकाले || ९ ||

कंपनं धूननं तस्य ईषद्घूर्मः प्रवर्तते | 
विषमूर्छागतस्येव तिष्ठते भृतकुम्भवत् || १० ||

पश्यते चाग्रतः सर्वं तत्वव्यापी सदोदितः |
तत्क्षणान्मुच्यते विषयाज्जीर्णत्व च मिवोरगः || ११ ||

सदानन्द मदोन्मत्तः सर्वज्ञगुणभूषितः |
शाम्भवेन तु विद्धस्य चिन्हेदं संप्रवर्तते || १२ ||

* ल * लेति यद्वेधेः संपूर्णस्तु घटो यथा |
भूतान्ता शक्तिमंत्रादौ तथा ह्येवं प्रचक्षते || १३ ||

वेधदीक्षापरं नास्ति कथं साप्रत्ययात्मिका |
प्रत्यये सति मोक्षोऽस्ति अन्यथा तु कथं भवेत् || १४ ||

शाम्भवेन तु वेधेन तत्क्षणाद्विषयोज्झितः |
विषयोज्झितमात्रेण देहेनाएन मुच्यते || १५ ||

येन वेधेन विद्धस्य सुखस्वादो न विद्यते |
स कथं वाथनिर्मुक्तो विषयेषु विरज्यते || १६ ||

शाम्भवेपि हि संप्राप्ते दर्पेणाकुलितः क्षणात् |
आज्ञानन्दे समुत्पन्नेन गन्तव्यं गुरोः क्षणात् || १७ ||

भूतादिशाम्भवान्तानां वेधानां लक्षणं गुरुः |
ज्ञात्वा दीक्षां पुरा दद्यात् सुभक्ते शिष्यके तदा || १८ ||

ततः स्वदक्षिणे हस्ते चन्दना गरु कुंकुमैः |

प्. १५ब्) मण्डलं कारयेत् तत्र शुभं पद्मसमन्वितम् || १९ ||

धूपितं गुग्गुलैर्धूपैर्भावपूर्वेण देशिकः |
शक्त्याशशिनः पूर्णं मण्डलान्तन्तु विन्यसेत् || २० ||

आसनं देवदेवस्यामृतीशस्य सुशोभनम् |
तस्मिन्नावाहयेद्देवं सा�न्गं सगणमीश्वरम् || २१ ||

उन्मन्यन्तु नीत्वा वै मंत्रमुख्योप्यशक्तितः |
पूजयित्वा तममलं म्हाभैरवरूपिणम् || २२ ||

मण्डलत्रितयोपेतं विद्युत्पुञ्जप्रकाशकम् |
धूपैः सुचन्दनैः पुष्पैर्दूर्वाक्षत सुदीपकैः || २३ ||

नैवेद्यै विविधैश्चैव पूजितं सुप्रसन्नकम् |
शिवं सा�न्गं तु संचिन्त्य मस्तके तु शिशोस्तदा || २४ ||

शिवह्रस्वं प्रदायेत् कं शिवात्मानं शिशुं स्मरन् |
पुनस्तस्यैव हस्तेपि विधिना पूजयेच्छिवम् || २५ ||

ततः कर्णे तु शिष्यस्य मृत्युजिन्मंत्रमुत्तमम् |
कथयित्वा विधानेन मंत्रात्मानं शिशोर्गुरुः || २६ ||

पञ्चात्पूजार्यये * * ममृतीशं महेश्वरम् |
ततः पश्येद्गुरु हृष्टः शिष्यः प्रक्षिप्तपुष्पकम् || २७ ||

तत्पुष्पपातवर्ण * * * * * * पूर्वकम् | 
शिष्यस्य नामकरणं शिवामरप्रणान्तकम् || २८ ||

कुर्याद्विमुच्य नेत्राख्य पट्टं स्वर्णशलाकया |
मूलविन्यस्तया पश्चादञ्चयेन् मूर्तिमंत्रतः || २९ ||

शिष्यस्यामलनेत्रत्वं जातमित्यनुसंस्मरेत् |
पश्चात्सा�न्गामृतीशानं महाश्रीसहितं शिवम् || ३० ||

पूजार्पयेच्छिशुं यत्नाच्छिवकुम्भास्त्रवर्धनी |
पश्चात्पूजार्पयेदग्निं ततो देवान्तिकं नयेत् || ३१ ||

नमस्कृत्य महेशानं शिशोर्भक्त्या समाहितैः |
मूलेनाष्टोत्तरशतं हुनेद्वह्नौ तिलान्गुरुः || ३२ ||

न्यूनादिदोषमोषाय शिवहस्तस्थिराय च |
दुर्निमित्तायनोदायान्तर्भावेन संयुतः || ३३ ||

तथा चात्राग्नेर्लक्षणाच्छिष्यस्य पापाऽपायं विजानीयात् |
तदाह कंपते स्फुटते चैव विष्टागन्धे हविर्भुजे | 
स्फुलि�न्गिन्यवनिस्पर्शे जानियात् पातकं शिशोः || ३४ ||

सुगन्धि गन्धसुस्पर्शस्निग्धावर्तः प्रदक्षिणः |

प्. १६अ) तेजस्वी चानलः शस्तो जानीयाच्च शिशोः शुभम् || ३५ ||

अग्नेर्लक्षणमेवं हि ज्ञात्वादौ कल्मषं शिशोः |
अस्त्रेणाष्टोत्तरशतं जुहुत्तिलमुत्तमम् || ३६ ||

पश्चाद्गुरुर्दक्षणीयः स्वर्णभारैः सुविष्टरैः |
माणिक्यमुक्ताखंचितैरलंकारैश्च ह्यद्भूतैः || ३७ ||

नवरत्नमयैर्दान्तैस्तथा वैरत्नपादुके |
हैमं सिंहासनं छत्रं दत्वा वै चामरे शुभे || ३८ ||

मणिकुक्ता स्वनागेन्द्र उष्ट्रमेषगवादिभिः |
क्षेत्रग्रामादि विषयैर्मण्डलैश्च शुभैर्वरैः || ३९ ||

यत्कृते तोषमायाति सहितस्य प्रदापयेत् |
गुरौ तत्सर्वथादेयं वित्तशाठ्यं विना शिशुः || ४० ||

गुर्वायत्तं यतः सर्वं कालाग्न्यादि शिवान्तकम् |
तेन तुष्टे भवेत् तुष्टः साक्षादमृतमीश्वरम् || ४१ ||

शिवश्चाचार्यरूपेण विश्वानुग्रहकारकः |
तस्मान्न मानवीं बुद्धिं कारयेद् देशिकं प्रति || ४२ ||

इत्यागमवचनात् || 

अथ यो गुरुः सशिवः प्रोक्तो यः शिवः सगुरुः स्मृतः |
संसारार्णवमग्नानां तारकः परमेश्वरः || ४३ ||

समार्यः ससुतः पश्चात् सभृत्यवलवाहनः |
शिष्यः प्रहृष्टमनसा गुरोरग्रे निवेदयेत् || ४४ ||

आत्मना मनसा वाचा कर्मणा च विशेषतः |
दासत्वेन शरीरादि गृहाणेदं हि मद्गुरो || ४५ ||

ह्युश्रूषार्थं गृहाणेश दीनमार्तभवार्णवात् |
करावलम्बनं दत्वा मामुद्धृतमचेतनम् || ४६ ||

महापातकिनां चैव तथा संसारभीरुणाम् |
त्वमेव शरणं स्वामिन् तृषार्तानां यथा जलम् || ४७ ||

दण्डप्रणामशतकैर्विज्ञाप्य स्वगुरुं शिशुः |
शरीरं प्राणमर्थं च सद्गुरुभ्यो निवेदयेत् || ४८ ||

इति सर्वतत्वोपलक्षित परचिद्वेधनिर्वाणदीक्षाविज्ञानमयी गुरुदक्षिणान्तं 
कथिता ||

ततश्च समयश्रावणं कथ्यते || यथा |
समयाश्रावयेत् पश्चादागमे कथितं यथा |
भक्तिप्रह्वस्य शिष्यस्य गुरूणाभूगतस्य च || १ ||

शिवभक्तिं दृढां कुर्याद्गुरौ वह्नौ शिवागमे |
अनन्यभावतो भावमाह्निकं नैव लोपयेत् || २ ||

प्. १६ब्) कारणेशान्ननिन्द्यात्तु नेक्षेन्नग्नां परस्त्रियम् |
न जातु कुत्सितं ब्रूयादनिच्छन्तीं न कारयेत् || ३ ||

न प्राणिनं जिघांसेत विवदेन्नेतरैः सह |
देशनिन्दा न कर्तव्या शिल्पिनेन तिरस्करेत् || ४ ||

समयाचारहीनानामागमान्तरसेविनाम् |
शिवनिन्दापराणां च संगतिं नैव कारयेत् || ५ ||

गुर्वग्रे द्यूतमिथ्योक्तिर�न्कमो * विजृम्भणम् |
हास्यमुष्णीशकरणं यानवाहनसेवनम् || ६ ||

लालनन्तु अपत्यानां नारीमुखनिरीक्षणम् |
मण्डनं दर्पणा लोकमुत्तर्वनम सौष्टवम् || ७ ||

ताम्बूलभक्षणं चैव च्छुरिकाशस्त्रधारणम् |
मूर्धापिधानं वस्त्रेण सन्निकर्षोपवेशनम् || ८ ||

य * र्यष्टिकाबंधनं च योगपट्टोपवेशनम् |
एतानन्यानपि तथा वर्जयेत् सर्वथा शिशुः || ९ ||

दूरस्थं निकटस्थं वा दर्शने दर्शने सदा |
दण्डप्रणामके नैव स्वगुरुं प्रणमेच्छिशुः || १० ||

कर्दमोपमशुद्धोयमश्मालोष्ठं च भूतलम् |
विचारणात्रनो कार्या प्रणमेद्दर्शने गुरोः || ११ ||

ससंभ्रमं समुत्थाय गच्छन्तं पृष्टतो व्रजेत् |
दृष्ट्वा गुरुं प्रयत्नेन विनीतः प्राञ्जलिः शिशुः || १२ ||

दर्शनात् स्पर्शनान्नित्यं तथा संकीर्तनात् |
गुरोः पापक्षयं याति ध्यानाच्छैव महच्छिशोः || १३ ||

गुरुभक्तन्तु सच्छिष्यमनुगृह्णन्ति देवताः |
यक्षाविधाधराश्चैव तथा किं पुरुषादयः || १४ ||

तस्मात् सर्वप्रयत्नेन गुरुं शरणमाश्रयेत् |
गुर्वायत्ते यतः सर्व त्रैलोक्यं स चराचरम् || १५ ||

इत्थं संक्षिप्तसमयं श्रुत्वा शिष्य प्रणम्य च |
गुरुं सर्वात्मभावेन पश्चाद्दिनान्धपूजनम् || १६ ||

भोजनैर्वरवस्त्रैश्च तथा दक्षिणयापि च |
कुर्यात्तपस्वि विप्राणां नटगायनकेषुअ च || १७ ||

पुष्पाञ्जलिं समुद्धृत्य त्रिधा कृत्वा प्रदक्षिणम् |
गुरवे परमेशाय स्वात्मानं विनिवेदयेत् || १८ ||

ये चान्ये गुरुसंतान क्रमिकाः पूर्वदीक्षिताः |
गुरुवस्तेपि विज्ञेयाः सुसम्मान्या गुरुर्यथा || १९ ||

कनिष्ठाभातरा

प्. १७अ) ये च ये चान्ये भ्रातृपुत्रकाः |
समान्यायोग्यतामीक्षते ज्ञानाऽज्ञादिभिः क्रमात् || २० ||

समयः सर्वथापाल्यः शास्त्रे शास्त्रे स्थितो यथा |
तन्मूलाः सिद्धयः सर्वाः सर्वत्रैव व्यवस्थिताः || २१ ||

समयानां विलोपेन शास्त्रलोपकृतम्भवेत् |
शास्त्रलोपे कृते लुप्तः स्वयं देवो महेश्वरः || २२ ||

विलुप्ते परमेशाने संस्कारादि विलुप्यते |
ततो विलुप्तसंकारो नरकादिषु पच्यते || २३ ||

अतो न समयत्यागः प्राणान्ते च समाचरेत् |
समयस्थं समायान्ति निवासायां हि सिद्धयः || २४ ||

कुपितंः पातयेच्छैलाञ्छोषयेज्जलधीश्वरान् |
स्फोटयेच्छैलवृक्षांश्च समयाचारपालनात् || २५ ||

स्नाने देवार्चने रोगे मुक्तकेशे शयानके |
प्रणमेन्न गुरुं शिष्यः कायेन मनसा नमेत् || २६ ||

आवश्यके तु तैलाक्ते भोजने रति संगतौ |
वपने वमने चैव प्रणमेन्न गुरुं शिशुः || २७ ||

नैवोपवेश्यमग्रे तु शिरःस्थाने तथोच्चके |
गुरोरग्रे तथैकान्ते विप्ण्वधस्ताद्गुरौ स्थिते || २८ ||

गुर्वालये तु संप्राप्ते दूरादकृतमण्डनः |
द्वारमादौ प्रणम्याथ प्रविशेत् संयतः शिशुः || २९ ||

यथा सिद्धरसस्पर्शात्ताम्रं भवति कांचनम् |
तथैव गुरुसंस्पर्काच्छिशोः पापक्षयम्भवेत् || ३० ||

गुरोः पाद समीपे तु सेवनीयं शिशुः सदा |
बहुप्रलापन्नवदेद्वदेत्युक्ते तु संवदेत् || ३१ ||

आदिष्टे गुरुणा कार्यं स्वयं कुर्वीत नान्यतः |
पादप्रक्षालनं स्वापं तथा पाद प्रसारणम् || ३२ ||

कर्तनं नखकेशानां वर्जयेद्गुरुसन्निधौ |
अनुज्ञां प्राप्य वा कुर्याद्गुरुदृष्टेरगोचरम् || ३३ ||

या नारीकामितां पूर्वं प्रस�न्गाद्गुरुणा भवेत् |
मनसापि न शिष्येण कामितव्या स्वमातृवत् || ३४ ||

पाण्डित्यातिशयान्मानाद्रूपद्रविणवर्धतः |
गुरुणा सह वाग्वादं कदाचिन्नैव कारयेत् || ३५ ||

गुरोः शक्त्यां च पीठं च पादुकोपानहे तथा |
डोला च वाहनं चैव गुरुवत् पूजयेत् सदा || ३६ ||

प्. १७ब्) सेवार्थमागते धाम्नि वहिःक्वापि गते गुरौ |
तत्सम्भुक्तोपकरणां तद्वत्संपूजयेच्छिशुः || ३७ ||

तद्भार्भा तत्सुते चैव तद्भातरि च मित्रके |
तद्बन्धुवर्गे तु भृशं गुरुवद्वत्तयेत् सदा || ३८ ||

प्रणमेत् तु यदा देवं स्वगुरुं वा गुरुर्यदा |
तदा स्वयं च प्रणमेद्गुरोर्भक्तिं विदर्शयेत् || ३९ ||

गुरुणा कथिते किंचिद्ब्रूपादादेशपूर्वकम् |
जी उ इत्यपि ब्रूयाद्वि * * * * * * * * * |

* * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * |

योन पालयते भक्त्या समयाचारमल्पधीः ||
सयाति नरकं घोरमित्याज्ञापारमेश्वरी || ५३ ||

कुम्भीपाके महाघोरे असिपत्रवने तथा |
अवीची रौरवे चैव प्रज्वलन्ताम्र मन्दिरे || ५४ ||

प्. १८अ) इत्येवमादि नरके सप्तकोटि समुद्भवे |
पच्यते भुवनं यावद्गुर्वाज्ञालोपने कृते || ५५ ||

एन दण्डे तथा युद्धे मार्गे चौराकुले गुरोः |
प्राणसंकटके प्राप्ते स्वप्राणान्तेत्र मुञ्चयेत् || ५६ ||

रुद्राक्षैर्भस्मना वापि शिवचिह्नैः सुचिह्नितम् |
गुरुवत् पूजनीयो स्यैकमप्यागतमादरात् || ५७ ||

न पृच्छेदागतं वेश्म कुल विद्याभिधानकम् |
नरके शोयमव्यग्रं ध्यात्वा भु * पयेत् सुखम् || ५८ ||

अथवा | समं सर्वमिदं बोद्ध्यं त्रैलोक्यं स चराचरम् |
शिवशक्त्योर्यतश्चिह्नैर्व्यञ्जितं संप्रदृश्यते || ५९ ||

तस्मान् माहेश्वरं सर्वं ध्यायेत् तु लक्षकः सुधीः |
अतः संपूजयेत् सर्वं तत्वव्रातं तदाश्रयेत् || ६० ||

क्रोधोमदश्च मानं च नैवाग्राह्याः कदाचन |
बाह्यलि�न्गपुराभ्यर्च्य पश्चादभ्यन्तरं यजेत् || ६१ ||

यतः | विहीनाग्नौ यथा कुण्डे भस्मयुक्ते हुतम्भवेत् |
तथा वै भक्तिहीनस्य शिवपूजा निरर्थकम् || ६२ ||

इति शिष्यस्य समयाचार श्रावणप्रकरणम् ||

उक्ता पुरातु षड्विंशत्तत्वदीक्षा यथाक्रमम् |
पश्चात् पंचकलादीक्षा नवतत्वात्मिका पुनः || १ ||

तत्वत्रयात्मिका चैव दीक्षानिर्वाण दायिका |
तथैकतत्विका चैव दीक्षामोक्षा लया शुभा || २ ||

एवं क्रियावतीं कृत्वा पुरा वै लोक सम्मताम् |
गद्य भंग्या तु कथितां भक्तियुक्ते तु शिष्यके || ३ ||

पश्चाज्ज्ञानवतीं कुर्यात् षट्सद्वेधविदर्शिताम् |
कथितां पद्मभ�न्गेन जीवन्मुक्तिं प्रदायिकाम् || ४ ||

नेत्रोद्योतमिदं दीप्तमज्ञानतिमिरापहम् |
भुक्तिमुक्तिप्रदं श्रेष्ठं देशिका चर्चयन्त्विदम् || ५ ||

अमृतीशस्य देवस्य नेत्रोद्योतन्तुटिप्पणम् |
कुलाकुलसमुद्भूतं ज्ञानदीक्षासुबोधितम् || ६ ||

इत्थं मया विरचितं तु महेशदीक्षा सट्टिप्पणं स्वहृदये विधिवद्विचिन्त्य |
तस्मात् सुचिंत्य हृदये कलुषं विहाय संचचयन्तु निपुणं वरदेशिकास्तत् || 
७ ||

प्. १९) भैरवस्यामृतीशस्य दीक्षाट्टिप्पणकं स्फुटम् |
विश्वेश्वरेण रचितं सज्जनाष्वर्यन्त्विदम् || ८ ||

मात्सर्यमुत्सार्यविचार्ययुक्त्या सद्भिः सहालोच्य महेशदीक्षाम् |
विश्वेश्वरेण रचितां वरदेशिकास्तां सम्यक् प्रबुद्धमतिना खलु 
चर्ययन्तु || ९ ||

मया स्वभक्त्युल्लासेन कृतं दीक्षासुट्टिप्पणम् |
शर्वः सर्वं न जानाति तस्मात् क्षमथदेशिकाः || १० ||

तथापि | विश्वेश्वरः सकलतत्वमहाभ्यगर्भं 
देवस्य चन्द्रशिरसः खलु तत्वमूर्तेः | 
दीक्षाक्रमं सकलशैवमहार्थशास्त्रं 
ज्ञानप्र * मतिनारचितं मयै तत् || ११ ||

योजानातिकुलक्रमं परपदं शैवं तथा गारूडम् |
वैनायक्य पदं च चाण्डमतकं सौरं च विश्वेश्वरः |
श्रीचन्द्रामृतभैरवस्य विधिना दीक्षाक्रमं तात्विकं 
शम्भोर्वक्त्रसमुद्भवा गमधिया तेनैव तन्निर्मितम् || १२ ||

इति 
शिवसप्तस्रोतागमगणाभिप्रायादुद्धृतामृतीशनेत्रोद्योता-ऽप्रतिहतमहादि
इक्षासुटिप्पणकं समाप्तम् || 




###########   END OF FILE  #######