####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00004
Uniform title: anuttaraprakāśapañcāśikā
Main title: anuttaraprakāśapañcāśikā  by ādyanātha from the KSTS series vol. 14 -- The bhāvopahāra of cakrapāṇinātha with commentary by ramyadevabhaṭṭa -- where it follows bhāvopahāra and bodhapañcadaśikā
Author : ādyanātha
Editor : śāstri, mukundarāma

Description: 
The anuttaraprakāśapañcāśikā  by ādyanātha from the KSTS series vol. 14 where it follows bhāvopahāra and bodhapañcadaśikā


Notes: 
This e-text was data-entered by the staff of Muktabodha under the supervision of Mark Dyczkowski. .   Revision 0: October 18, 2007

Publisher : Research Deaprtment Jammu and Kashmir State
Publication year : 1918
Publication city : Bombay
Publication country : India
####################################################



श्री आद्यनाथविरचिता

[सर्वसंविन्नदीभेदभिन्नविश्रान्तिभूमये |
नमः प्रमातृवपुषे शिवचैतन्यसिन्धवे ||]

अकृत्रिमाहमामर्शप्रकाशैकघनः शिवः |
शक्त्या विमर्शवपुषा स्वात्मनोऽनन्यरूपया || १ ||
शिवादिक्षितिपर्यन्तं विश्वं वपुरुदञ्चयन् |
पञ्चकृत्यमहानाट्यरसिकः क्रीडति प्रभुः || २ ||
न पार्थ्यगा(र्थक्या)त्मवार्ताऽपि विश्वशक्तिशरीरयोः |
न विश्वविश्ववपुषोर्भिन्नता कापि तात्त्विकी || ३ ||
भेदे सत्तास्फुरत्ताभ्यां भिन्नं किं नु जगद् भवेत् |
सत्तास्फुरत्तासम्बन्धात् सत्ताभानं तु तत्र चेत् || ४ ||
असतः किं सतस्ताभ्यां सम्बन्धः सोऽयमिष्यते |
स्वरूपलाभसुलाभः सम्बन्धो नह्यवस्तुनः || ५ ||
न लब्धरूपसम्बन्धस्ताभ्यां किञ्चिदपेक्षते |
अपेक्षायामवस्थानं न स्यादेतस्य किञ्चन || ६ ||
स्वभावतः स्फुरत्ता च सत्ता च न विनाशिनी |
विनाशानभ्युपगमे जडताऽपि निवर्तते || ७ ||
ततो गत्यन्तराभावाच्चिदेव परिशिष्यते |
ततश्चिदैक्यं प्रकृतं जगतो न निवर्तते || ८ ||
प्रकाशादन्यताभासः स्वातन्त्र्योल्लासकेवलः |
परिच्छिनत्ति कः शक्तिं शम्भोर्विश्वातिशायिनः || ९ ||
स्वप्रकाशात्मकं सर्वं तमःकेवलतां गतम् |
यच्च किञ्चिज्जगत्यस्मिन् प्रकाशान्नातिरिच्यते || १० ||
विमर्शसरणीं प्राप्तमित्येषा तात्त्विकी गतिः |
अवधानैकतानानां मतिरेवात्र साक्षिणी || ११ ||
किं प्रमाणैर्वराकैस्तैश्चिदनुप्राणितात्मभिः |
नहि वैकर्तनं ज्योतिर्दीपालोकमपेक्षते || १२ ||
शक्तिपातपवित्रेऽस्मिन् धीतत्त्वे च परीक्ष्यताम् |
आदर्शे विमलाभोगे ननु सर्वं प्रकाशते || १३ ||
इत्थं चिदात्मकं सर्वं षट्त्रिंशद्भेदमुद्रितम् |
आदौ शुद्धात्मकं तत्त्वं पञ्चधा तमसः परम् || १४ ||
शिवः शक्तिश्च सादाख्यमीशो विद्येति भिद्यते |
अक्षादिशान्तवर्णात्मा निरणायि शिवेन तु || १५ ||
कलाविद्ये रागकालौ नियतिर्बन्ध उच्यते |
मायापूर्वोवकारादियकारान्ताक्षरात्मकः || १६ ||
पुमान् शक्तिर्मनो बुद्धिरहङ्कृन्मादिपञ्चकम् |
श्रोत्रादिपञ्चकं नादि णादि वागादिपञ्चकम् || १७ ||
तन्मात्रपञ्चकं ञादि ङादि व्योमादिपञ्चकम् |
सिसृक्षोः प्रथमस्पन्दः शिवतत्त्वं प्रभोः स्मृतम् || १८ ||
इच्छैवाऽस्य परिम्लाना शक्तितत्त्वमिति स्मृतम् |
स्वेच्छया रचितं विश्वमाच्छाद्याऽहन्तया स्थितम् || १९ ||
तदेव तत्त्वं सादाख्यं सर्वानुग्रहणोन्मुखम् |
तदेवेश्वरतत्त्वं स्यात् पश्यद् विश्वमिदन्तया || २० ||
अहन्तेदन्तयोरैक्यमितिर्विद्या निगद्यते |
स्वाङ्गकल्पेषु भावेषु मायातत्त्वं विभेदधीः || २१ ||
मायागृहीतसंकोचः शिवः पुंस्तत्त्वमुच्यते |
अयमेव हि संसारी जीवो भोक्तेति गद्यते || २२ ||
ज्ञत्व-कर्तृत्व-पूर्णत्व-नित्यत्वाद्याश्च शक्तयः |
तत्संकोचात् संकुचिताः कलाद्यात्मतया मताः || २३ ||
मायात्मनः कला नाम किञ्चित्कर्तृत्वकारणम् |
विद्या किञ्चिज्ज्ञताहेतू रागोऽभिष्वङ्गकारणम् || २४ ||
कालः परिच्छेद करो नियतिश्चेदमेव मे |
कर्तव्यं नान्यदित्येषा व्यवस्था यन्त्रणाकृतिः || २५ ||
प्रकृतिर्गुणसाम्यं स्यादहङ्कारादिजन्मभूः |
अहं ममेदमित्येतद्बुद्धिहेतुरहङ्कृतिः || २६ ||
बुद्धिरध्यवसायस्य कारणं निश्चयात्मनः |
संकल्पस्य विकल्पस्य बीजं मन उदीर्यते || २७ ||
वचनादेश्च शब्दादेर्वागादिश्रवणादिकम् |
कारणं श्रवणादीनां ग्राह्यं तन्मात्रपञ्चकम् || २८ ||
प्रकाशाद्यवकाशादिकारणं भूतपञ्चकम् |
परापराशक्तिमयं शुद्धविद्यादिपञ्चकम् || २९ ||
तदन्यदपरा शक्तिरित्येतत् तत्त्वमीरितम् |
इयं देवी परा शक्तिः शुद्धाशुद्धाध्वगर्भिणी || ३० ||
पृथिव्यादीनि तत्त्वानि यदा लीनानि कारणे |
तदा कारणमात्राणि बहिरुद्वमते विभुः || ३१ ||
अनुत्तरेच्छे उन्मेष आनन्देशनमूनता |
क्रियेच्छाज्ञानशक्तीनां सत्ता चोच्छूनता च षट् || ३२ ||
इच्छेशनान्तरारूढाः स्फुटास्फुटजगन्मयाः |
चत्वारः परतो वर्णाः षण्ढात्मानः प्रचोदिताः || ३३ ||
अनुत्तरानन्दचिती इच्छाशक्ति नियोजिते |
त्रिकोणमथ षट्कोणमिच्छायां रूढिमागते || ३४ ||
अनुत्तरानन्दशक्तित्रिकोणद्वित्वयोगतः |
तथैवोन्मेषयोगेन क्रियाशक्तेः स्फुटं वपुः || ३५ ||
उक्त त्रिशक्तिसंघट्ट त्रिशूलं द्वैतघस्मरम् |
परस्परा विरोधेन कार्येषु प्रसरे गते || ३६ ||
न कथञ्चिदुपादेयमासां रूपमिदं भवेत् |
बिन्दुर्वेद्यस्य संस्कारो विमर्शः सर्ग इत्यसौ || ३७ ||
कलाषोडशकाकारा शक्तिर्वियते परा |
तिथयः प्रतिपत्पूर्वाः पञ्चदश्यन्तिमा यथा || ३८ ||
सूर्याचन्द्रमसोरन्तश्चरत्नि स्थितिहेतवः |
तथा विमर्शवपुषः सर्गस्याद्याः कलाः स्मृताः || ३९ ||
द्विधेयं मातृका देवी बीजयोन्यात्मना स्थिता |
नित्यप्रवृत्ता शृङ्गाटवपुर्विश्वस्य जन्मभूः || ४० ||
हृदयं बीजमेतस्यां सारं यत्तत्परं महः |
बटबीजे यथा वृक्षस्तथात्र निहितं जगत् || ४१ ||
विचार्यमाणे नैवेदं कारणादतिरिच्यते |
मृदादेः कलशादीनां तत्त्वं नान्यन्निरूपणे || ४२ ||
इत्याहुस्तत्त्ववादिन्यः श्रुतीनामन्तिमा गिरः |
इह सर्वं सदेवाग्र आसीदिति विनिश्चयात् || ४३ ||
सत्तावाचिनि बीजेऽस्मिन् भाति मायान्तिमं जगत् |
विलुप्तप्रत्ययाकारमेवैतत् परिशिष्यते || ४४ ||
ततो ज्ञानक्रियासारा विद्येश्वरसदाशिवाः |
शक्तिशूले विलीयन्ते चतुर्दशकलात्मनि || ४५ ||
ऊर्ध्वाधः सृष्टिवपुषि सर्वं लीनमतः परम् |
इत्थं परस्यां संवित्तौ सर्वं संकुचितं क्रमात् || ४६ ||
अथ वाङ्मनसातीते यत्र क्वापि निरञ्जने |
षट्त्रिंशत्तत्त्वलहरीकलहातीतगोचरे ||
विश्वात्मनि महामन्त्रस्वभावे सा विलीयते || ४७ ||

 [शुद्धविद्यादिकं सर्वं सादाख्ये पक्षसंग्रहात् ||
मध्यशक्तिपरामर्श इति वापि लयक्रमः |
अन्यः पक्षोऽपि यः कश्चित् प्रमाणं चेन्नबाधते ||]

कुतश्चिन्मथिते धाम्नि दीप्ते केनापि हेतुना |
सर्वं हविरिदं जुह्वन्न दारिद्र्येण पीड्यते || ४८ ||
पञ्चपञ्चात्मकं विश्वं पञ्चस्पन्दविजृम्भितम् |
संकोचयन् परामर्शात् सामान्यस्पन्दकेवलः || ४९ ||
अहमि प्रलयं कुर्वन्निदमः प्रतियोगिनः |
पराक्रमपरो भुङ्क्ते स्वभावमशिवापहम् || ५० ||

इति षडधिकत्रिंशद्भेद प्रसक्तजगत्तनुः
प्रसरति महाशक्त्युल्लेखविचित्रमहापटी |
जयति बहुशः स्पन्दाकारा परा चिदनुत्तरा
विमृशत जनाः किं नो भूयः स्वभावविजृम्भितम् || ५१ ||

इति श्रीमदाद्यनाथविरचिता अनुत्तरप्रकाशपञ्चाशिका

समाप्ता ||


###########   END OF FILE  #######