####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00014
Uniform title: cidgaganacandrikā
Author : śrīvatsa
Alternate name : kālidāsa
Editor : trivikramatīrtha
Alternate name : Woodroffe, John
Alternate name : Avalon, Arthur

Description: 
cidgaganacandrikaa by śrīvatsa alias kālidāsa

E-text copied from Arthur Avalon series. Tantrik texts ; 20.

Published:  Calcutta : Sanskrit Book Depot ; London : Luzac & Co., 1937.


Notes: 
Data-entered by the staff of Muktabodha under the supervision of Mark Dyczkowski.  

Revision 0: 30/11/2005



Publisher : Sanskrit Book Depot
Publication year : 1937
Publication city : Calcutta
Publication country : India
####################################################


क्षीरोदं पौर्णमासीशशधर इव यः प्रस्फुरन्निस्तरङ्गं
चिद्व्योम स्फारनादं रुचिविसरलसद्बिन्दुवक्रोर्मिमालम् |
आद्यस्पन्दस्वरूपः प्रथयति सकृदोङ्कारशुण्डः क्रियादृग् 
दन्त्यास्योऽयं हठाद्यः शमयतु दुरितं शक्तिजन्मा गणेशः || १ ||

स्थूलं सूक्ष्मं परं च त्रिविधमिह तगद् यत्प्रथावेशसिद्ध्या
युक्तं सत्ता यदीया स्फुरति च परतः स्वप्रथैकस्वभावा |
भामूर्ति यं विमर्शक्रियमनुपतिता लक्ष्यते लोकवृत्तिः 
सन्मार्गालोकनाय व्यपनयतु स वस्तामसीं वृत्तिमीशः || २ ||

इह कालिदासचन्द्रप्रसूतिरानन्दिनी स्तुतिर्व्याजात् |
चिद्गगनचन्द्रिकाब्धेः शमयतु संसारदावदवथुं वः || ३ ||

चिल्लोचनेन सततं शिवमीक्षितुमन्वये च सद्भावम् |
लब्धुं च पूर्णभावं यदि चेतः समुपाध्वमिमाम् || ४ ||

हृद्गुहामभिलषन्नहन्तया दृक्क्रियावपुरदृक्क्रियापदम् |
सन्तमेमि समभावदं शिवं सख्यहानिरमुना हि सूयते || ५ ||

याऽहमित्युदितवाक् परा च सा यः प्रकाशलुलितात्मविग्रहः |
यौ मिथः समुदिताविहोन्मुखौ तौ षडध्वपितरौ श्रये शिवौ || ६ ||

शक्तिनेत्रपरिणद्धमास्थितं पूर्णभामयपयोधिमन्थताम्
देवि तर्पणसुधाकलाश्रयं रुद्रमन्दरमहं स्फुटं भजे || ७ ||

योऽभवद् भवति यस्तथेतरो यो भविष्यति पृथक्क्रियो जनः |
तत्र योऽधरमहन्तयैकया सन्तमस्मि हृदिरन्ध्र आनतः || ८ ||

विश्वसद्मनि सदात्मनीश्वरे पूरणात् पुरुषतामुपेयुषि |
ये मनः प्रणिदधुर्महर्षयस्तान् पतञ्जलिमुखानुपास्महे || ९ ||

खेचरीमुखमरीचिजालकं व्योमशक्तितनु संश्रये सदा |
शम्भुदक्षतनुजावभासया यत्र विश्वमनुकर्तुमीहते || १० ||

खण्डसत्प्रसरगर्भया यया लक्षितं स्फुरविपूर्णसत्तया |
तत्त्वमैश्वरमखण्डमम्बिकां त्वां प्रणौम्यखिलतत्त्वनायिकाम् || ११ ||

यः किलास स किलास ईश्वरः ख्यातसत्त्वलुलितोर्ध्वमूर्धनि |
प्रत्यहं जननि यत्र तिष्ठति त्वं स सत्त्ववपुरद्रिरस्य यः || १२ ||

कल्पनातिगमतीन्द्रियं च यल्लक्ष्यमुज्झति बहिर्मुखं तथा |
अन्तरालगमभावभावयोस्तन्नतोऽस्मि सदहं निराकृति || १३ ||

अम्ब यद्भवति तत्त्दात्मना स्वैरितामजहदद्वयोदयम् |
तावकं पदमपाकृतक्रमं ब्रह्म तत्सदिति वा श्रुतं भजे || १४ ||

देशकालकलना विशेषतो यद् भवानि बिहितं निगद्यते |
व्यक्तिजाति तनुसंश्रितक्रमं तद्धितं तव बहिर्विजृम्भणम् || १५ ||

सत्त्वमम्ब ! विहितस्य वस्तुन्स्तत्प्रसादितदयोदयं वपुः |
स्यात् तमश्च यदिदं निषिद्ध्यते द्वे रजो सदसदन्यरूपतः || १६ ||

यत् तमोऽन्यदिह तत् क्षितेर्वपुः सत्त्वमन्यदिह तेजसः शिवे |
मिश्रणोत्थमितरद्रजस्तयोस्त्वत्कसत्त्वजमतो गुणत्रयम् || १७ ||

ईश्वरस्य तव भर्त्तुरक्षयैश्वर्यरूपमसि तत्त्वमम्बिके |
ज्ञानमस्य शुचि कर्म वा फलं ते विरागमयपूर्णताफले || १८ ||

ज्योतिरम्ब हृदि विद्ययेक्षितं यल्लघ् प्रसृतमर्घमण्डपे |
धूमलक्ष्मगुरु यच्च तच्च्युतं ते तु सत्त्वतमसी वपुस्तव || १९ ||

त्वं हि रुद्रजकटाक्षवर्तिनी जायमानमवलोक्य चण्डिके |
सांख्ययोगपथदेशिकद्वयं जातसंमतिसमाधिकं यथा || २० ||

सप्रकाशकृतमज्जनं जगत् कुर्वती भवसि पूर्णिमा शिवे |
पूर्णमेव तव रूपमन्यथा कुर्वती किल कुहूः प्रतीयसे || २१ ||

पूर्णताकृशतयोर्यदन्तरं तत्र कालि विजहत्क्रमे स्थिता |
दर्शितक्रमविभागसंभ्रमं कालमद्यतनमत्तुमीहसे || २२ ||

मातृमेयमितिसाधनात्मिका त्वत्कृतोन्मिषति या विकल्पधीः |
त्वत्स्वरूपमकलङ्कितं तया कस्य देवि विदुषो न मुक्तता || २३ ||

अक्रमक्रमविमर्शलक्षणं या क्रमाक्रममयी क्रमाक्रमम् |
अक्रमं शिवमवेक्ष्य मध्यगं त्वां च सत्कुलमिदं तवाननम् || २४ ||

वेद्यवेद्य(द)कविभेददक्षया मायया क्रमवदङ्गगामिनी |
या स्थिताम्ब बहिरक्षकाङ्क्षिणी तां जहि त्वमणुतां मयि स्थिताम् || २५ ||

कर्म यद् विविधवासनात्मकं मायया सह कृताणुभावया |
वृत्तिभिस्तव विलाप्यते हि तद् देवि ! भानुरुचिभिर्यथा तमः || २६ ||

चिन्मयीकृतमतो(ऽ)क्षदृश्यया गुह्ययाऽम्ब विपरीतचर्यया |
लभ्यते समरसीकृताखिलद्वैतवृत्ति तव घस्मरं वपुः || २७ ||

याश्चरन्ति तव खे चिदात्मके शक्तयः करणलक्षणाः शिवे |
मुक्तबाह्यपदजृम्भणोद्यमाः त्वं हि तिष्ठसि तदूर्ध्वगे पथि || २८ ||

सप्तधा वमसि या त्वमीश्वरि व्योमशान्तमुखचिद्गुणास्पदम् |
आश्रितान् नयसि नापरं शिवं द्वन्द्वयाऽद्वयपदातिलङ्किनी || २९ ||

या प्रमातरि निषेदुषी परा प्रत्यगात्मनि विमर्शविग्रहा |
वागियं त्रिविधभावभासिता त्वां स वक्ति किमुताम्ब वैखरी || ३० ||

नादबिन्दुलिपिविग्रहा गिरस्तिस्र ऊर्ध्वगविमर्शशीकराः |
संहृतिस्थितिविसृष्टिधामसु व्याहृतास्त्वदध ईशवल्लभे || ३१ ||

दृक्क्रियात्मशशिभानुमध्यगं खे चरत्यनलवत् सुधाम यत् |
यत्तदूर्ध्वशिखरे परं नभस्तत्र दर्शय शिवं त्वमम्बिके || ३२ ||

वैखरीप्रभृतिवाक्त्रयं परे मेयमानमिति कर्तृलक्षणम् |
उद्भवस्थितिलयात्मकं वपुर्भूरिभेदमपरं स्मरन्ति ते || ३३ ||

विश्वमूर्ति यददृष्टविग्रहं त्वत्प्रशान्तिपदमैश्वरं वपुः |
तत्र ते य उदयः कुलेशि ! तं सृष्टिराश्रयति पञ्चवाहता || ३४ ||

या परा स्फुरति शक्तिरम्बिके तत्र हि त्वयि पयोधिवीचिवत् |
शिञ्जिकावयवकार्थपञ्चकं वर्तते विविधसूक्ष्मविग्रहम् || ३५ ||

त्वन्मुखं त्रिपथनेत्रि ! भात्मकं शक्तिवृन्दमिह तुर्यथागमम् (यद् यथागमम् ) |
द्वादश क्रमपदं पदादिभिर्जृम्भितं जगति तच्चतुस्त्रिकैः || ३६ ||

मानमेयमितिनेत्रलक्षणाः सोमसूर्यदहनास्त्रिधामगाः |
राशिराजिविधिभञ्जितैः स्वरैर्लक्षितास्तव हि विप्रुषोऽम्बिके || ३७ ||

आहतेतरदुरुत्तराश्रयस्त्वत्पदादुदयते शिवात्मिके |
अद्वयाद्विषयचित्प्रथातनुर्दृग्विमर्श इह वाचकः स्वरः || ३८ ||

अम्ब ! धामकरणप्रयत्नजो वैखरः स्फुरति शब्द आहतः |
मानसः पुनरसावनाहतो वासितस्त्वदुपलक्ष्य उत्तरः || ३९ ||

षष्ठवर्जमहिमद्युतेः कलाः सर्गबिन्दुरहिताश्च ये शुभे |
सर्व एव शशिनः कलाः शिवे योनयो विधृतबीजतत्स्वराः || ४० ||

बीजयोनिविधिभेदभेदिता मातृकासुकृतमातृलक्षणा |
शक्तिरम्ब भवति क्रियामयी त्वत्तनुर्जयति पारमेश्वरी || ४१ ||

बिन्दुरक्षरमयं क्रियामयं यो नियन्त्रयति बुद्धिलक्षणः |
नाद इष्टतनुरस्य कारणं | त्वं परे ! त्रितयधर्मरूपिणी || ४२ ||

उद्यमः प्रथम ऊर्मिरुत्तरो निस्तरङ्गशिवचित्पयोनिधेः |
प्रागचित्पदपरिग्रहात्तव व्योमनीश्वरि तनुर्महोदयः || ४३ ||

स्फारिता जनति सेयमेषणा खेचरत्वसमुपाश्रिता दिशि |
अक्षचक्रमनुजग्मुषी गवि प्राप्तगोचरपदा भव स्वयम् || ४४ ||

खेचरीप्रभृति यच्चतुष्टयं सांशमम्ब ! तव तद् बहिर्वपुः |
यद् द्वयाद्वयविभागघस्मरं तन्निरंशमबहिर्न वाक्पदम् || ४५ ||

पञ्चवृत्तितनुरम्ब ! निर्गता शक्तिरर्पितकुलप्रभासना |
त्वं शिवादकुलतः समेयुषी तेन तत्र पुनरेषि विश्रमम् || ४६ ||

युक्तितोऽम्ब ! तव वृत्तिपञ्चकं पञ्चभूतगुणवृत्ति लक्ष्यते |
घर्मिवृत्तिकृतसिद्धनामकं धर्मवृत्तिकृतशक्तिनाम ते || ४७ ||

ब्रह्मणः प्रभृति सिद्धपञ्चकं भारतीप्रभृति शक्तिपञ्चकम् |
उन्मनीं स्मरति यस्तवाकृतिं सिद्धवर्त्मनि जयत्यसौ जनः || ४८ ||

त्वं प्रकाशयसि यं स सृज्यते धर्मिधर्मतनुरर्थ ईश्वरे |
यः प्रकाश इह स त्वया कृतः तत्तदाकृतिरूपैति सृष्टिताम् || ४९ ||

त्वं हि चित्तनुरतो न चित्तता स्वेन ते विषयचित्ततां विना |
शिष्यसे यदि विनार्थमण्डलं सर्गसीमनि कुतोऽस्ति चित्तता || ५० ||

वासना च न विचित्रतापदं तत्प्रसूस्त्वमिह केवलैव चेत् |
शक्तिलक्षणजगद्भृतोदरी मानसैन्द्रियकवस्तुसूरसि || ५१ ||

सार्वकालिकमिदं जगत् त्वया भास्यते विधृतशब्दरूपया |
आन्तरं जननि बुद्धिदर्पणे बाह्यमद्यतनमक्षरूपया || ५२ ||

यावदम्ब ! पुरुषस्य शान्तता सप्तमी सकलभाववर्तिनः |
तावदद्वयविमर्शभिन्नता सार्वकालिकविमर्शभाविता || ५३ ||

अम्ब तज्जडमुशन्ति भेदिभिर्यद् गुणैः स्फुरदपोह्यते क्रमात् |
चित्तदाकृतिनिराकृतिः स्वतो भाति या सकृदसौ त्वमेव सा || ५४ ||

जाड्यमम्ब ! जगतो निसर्गतो यत्पराप्रभृति भाति भेदतः |
त्वं तु जाड्यपरिपन्थिनी स्मृता या विभासि सकृदर्थमण्डले || ५५ ||

विश्वमेतदिति याऽहमित्यसौ नामरूपविरहेण निश्चिता |
सा त्वमम्ब ! न बिभर्षि भास्यतां भात्मनो यदसि धर्म ईशितुः || ५६ ||

भावदृक् स्मूतिवियुक्तमीश्वरे शून्यरत्नमवलम्ब्य पुद्गलम् |
निर्निरुक्तिकमिदं जगत् स्थितं चिल्लयोर्ध्वगपथान्न तत्तथा || ५७ ||

शान्ततां भजदनाश्रितं पदं शक्तिमात्रजगदेकसद्म यत् |
निर्मलज्वलनशौचवज्जगत् तत्र हि त्विषि निमज्जितं त्वया || ५८ ||

सिद्धशक्तिमयभातृभासनव्याप्तिभाव उपयुक्प्रकाशताम् |
योऽयमर्थनिकरस्त्वदन्तिके त्वत्प्रमात्रभिमुखं तनोष्यसौ || ५९ ||

द्रष्ट्टता जगति यत्प्रकाशने यश्च निश्चयविधौ प्रमातृता |
ग्राहकत्वमपि निश्चितग्रहे वेत्त्यतः स तव वृत्तिपोषितः || ६० ||

आस्थितः सदसदर्थमण्डलं घीमनोऽक्षवपुरस्मितामयः |
यस्त्रयोदशविधः स्वतन्त्रता तद्द्वयोऽहमसौ तवांशकः || ६१ ||

तत्तदर्थमयभोग्यलक्षणानन्दमूर्तिरयमुत्तमः पुमान् |
अर्पणेन जगतश्चिदम्बरे भाति संहृतिमयः शिवे तव || ६२ ||

अष्टधा स्फुरति या पुरी शिवे सूक्ष्मभावमुपगम्य लैङ्गिकम् |
तज्जपौष्टकृतचित्तवृत्तयो वासनास्त्वदुदरस्थिते पशौ || ६३ ||

सर्गसंवृतिशरीरयोर्द्वयोर्भक्ष्यभक्षकपदस्थयोस्तयोः |
अन्तरेवमहमास्थितः शिवे धीमनोऽक्षवपुरर्पितं त्वया || ६४ ||

राजनात् प्रकृतिरञ्जनाच्च मां राजसंज्ञमनु बोधकर्मणोः |
षट् त्वया पृथगमी प्रवर्तकाः पुत्रभावमधिरोपिताः शिवे || ६५ ||

ऊर्ध्ववाहमयबिन्दुलक्षणः प्राणसूर्य इह चिद्द्विषट्कलः |
तत्कलाधरतनुर्गुरुक्रमे त्वं प्रकाशतनु सिद्धमण्डलम् || ६६ ||

यस्त्वधोवहननादलक्षणोऽपानसोम इह भोग्यविग्रहः |
तस्य षोडशकलाः कृतास्त्वयाऽऽनन्दचक्रतनवो गुरुक्रमे || ६७ ||

वासरेशरजनीशयोः कलाश्चण्डि यावदुदयं वितन्वते |
तावदेव दिवसक्षपोदयस्त्वत्कृतः प्रकटगुप्तविग्रहः || ६८ ||

देवि तद्द्वयकलाविमिश्रणात् सामरस्यपदमेति या स्थितिः |
बिन्दुनादसमवेद्यवेदकाऽन्तर्गता हि तव मूर्तिरत्र सा || ६९ ||

लीढभानुशशिमण्डला स्थितिर्लम्भिता प्रलयवह्निना त्वया |
प्राणधाम्नि दशसप्तधा सती मूर्तिराश्रितगुरुक्रमा शिवे || ७० ||

इष्टबोधकृतशक्तयस्त्वया संहृतिस्थितिविसृष्टिसद्मसु |
तुर्यचित्पदमयुः प्रसारिताः सुप्तितः प्रभृति धामसु त्रिषु || ७१ ||

मेयमातृमितिलक्षणं कुलं प्रान्ततो व्रजति यत्र विश्रमम् |
तत्पदं तव तुरीयमम्बिके यन्महद्भिरनुपाख्यमिष्यते || ७२ ||

चाररावचरुभिर्विभेदितैर्मुद्रया च यदुपासनं तव |
तद्वशेन भजते परम्परां तावकी क्रमतया स्फुटाकृतिः || ७३ ||

मङ्गले त्वमसि वाक्चतुष्टये या परा स्फुरति मूर्तिमण्डले |
सा प्रकाश-सुख-वृन्दचक्रगा नादबिन्दुलिपिमूर्तिरिज्यसे || ७४ ||

आद्यचित्प्रसरमूर्तिरम्बिके पीततां व्रजति यत्कृतास्पदा |
अक्षयं शिवमुपास्य तज्जनः शक्तिचक्रजनितः प्रमुच्यते || ७५ ||

अम्ब ! शक्तिवपुषा त्वयोन्मिषद्रूपया समरसः शिवो यदा |
यत्तदोल्लसति वीर्यमूर्जितं पीठ एष हि महांस्त्वदुत्थितः || ७६ ||

या शिवे स्फुरणशक्तिरक्षया क्ष्मादिपञ्चकनिविष्टभातनुः |
सा महद् भवति वीर्यमग्रिमं यन्मयी त्वमसि पीठचक्रसूः || ७७ ||

पीठचक्रनिकरैकधर्मिणी त्वं स्थिता च सततं समन्ततः |
सद्भिरुद्यमनिरन्तरात्मभिर्लक्ष्यसेऽम्ब निरवग्रहोदया || ७८ ||

ईरणेन विविधेन वीरतां योऽयमक्षरगणः प्रपद्यते |
अन्त्यमीशमसि तं त्रिधामकं वर्णशक्तिपदवी च चित्कला || ७९ ||

याऽनलार्कशशिविग्रहा कलानाहताम्बरविसर्पिणी शिवे |
पीठतः प्रभृति यावदर्च्यते तावदुन्मिषति तन्मयी सती || ८० ||

निर्जनस्थितिलयप्रथात्मिकेऽग्रासनित्यनिरवग्रहोदयः |
जृम्भितस्त्वदनुपाक्षदीपितो द्व्यष्टकं मनुरुमे ! तवासनम् || ८१ ||

नित्यभातरुचि विश्वघस्मरं दुर्निरीक्षमपि सन्निकेतनम् |
त्वं श्मशानमसि वीरहृद्गतं क्षीणवृत्ति करवीरमिज्यसे || ८२ ||

विश्वसंहरणलीलयोत्कटं व्योम्नि शश्वदुदितं निराश्रये |
क्षेत्रपालमनुपाधिकोल्लसत् त्वद्विमर्शमभिनन्दतीश्वरे || ८३ ||

खेचरीप्रभृतिरम्ब शाकिनीप्रान्त एष तव यो गुरुक्रमः |
सृष्टितश्च यदनाख्यविक्रमं चक्रमेतदखिलं तवोद्गमः || ८४ ||

तद्द्वयोल्लसितमम्ब ! वर्तते यत्र नित्यमिह सामरस्यतः |
सन्निकेतपदनित्यजृम्भितोल्लास एष तव मे पुरस्सरः || ८५ ||

भोग्यभोक्तृरुचिघस्मरं मनः पञ्चवाहमयमुच्यते तमः |
निर्निकेतपदमेति यत्र ते कोऽप्यसौ सततमध्वरोत्सवः || ८६ ||

पूर्णसत्त्वरज-आदिहृद्गताधिष्ठिता त्वखिललोकवाहिनी |
पञ्चधा वहसि शाश्वतोदया सिद्धसिन्धुरिव सिद्धसेविता || ८७ ||

व्योमयानमतिमत्पुरस्सरः पञ्चधा प्रसर एष तावकः |
जृम्भमाणगुरुवक्त्रचित्पथोल्लासिमूर्तिरयमास्थितो जगत् || ८८ ||

स्पन्दमाद्यमनु कुर्वती शिवे निर्निकेतनपथोत्थिता गुणैः |
शून्यधाम वससि त्वमिष्टितः प्रागधिष्ठितरवा विजृम्भसे || ८९ ||

चिच्चमत्करणरूढनिर्भरा त्वं पुरा स्फुरसि सैव खेचरी |
रूपसंग्रहदर्शितैषणा तेजसा स्वरसवाहिनाऽम्बिके || ९० ||

देवि नैकविषयोद्यमस्फुटारोहिणी भवसि सैव भूचरी |
स्पर्शसंग्रहणनित्यसम्मुखी स्वैरितामजहती स्वभावजाम् || ९१ ||

प्रत्यगात्मनि दृशोऽवकुञ्चना विश्वमन्नमुदरे वितन्वती |
ग्रस्य संहृतिमुखेन दिक्चरी सैव देवि रसचर्वणोन्मुखी || ९२ ||

प्राप्तचित्तमुखतोऽधितस्थुषी स्वस्वरूपमनिकेतमञ्जसा |
रौद्रभावकृतबाह्यजृम्भणा गोचरी त्वमसि गन्धहारिणी || ९३ ||

ब्रह्मविग्रहकलाधिरोहिणी पञ्चवाहवपुषः कला तव |
सामरस्यघटितोदया शिवे शश्वदुल्लसति सिद्धमण्डले || ९४ ||

भानुशीतकरवह्निकुण्डलीबिन्दुसूत्रितपरावरस्थला |
रुद्रशक्तिरिह कालकर्षिणी त्वत्कपञ्चविधवृत्तिसूचिनी || ९५ ||

घोषवाडवशिखास्तदुत्तरं बिन्दुनादयुगलं च यत्पदम् |
सप्रसादमिह पञ्चभिः शिवे त्वां कलाभिरनुकॢप्तमोमपि || ९६ ||

इन्दुशूलवृषटङ्कमातृकाकालबीजधृतपञ्चभूमिकः |
लोपसन्धिविहितध्रुवोदयश्चिन्मयश्च तव देवि दर्शितः || ९७ ||

यज्ज्वरादिपदमम्ब वायुना या शिखा मधुसपन्नगास्पदा |
या निशा मधुनिविष्टसृष्टिका पङ्क्तिरप्यनुकरोति ते स्थितिम् || ९८ ||

यन्नभः स्फुरति यो मरुत् त्वयाधिष्ठितो विधृतसर्गरूपया |
या शिखा यदुत वारि यज्ञसूर्याम्ब पङ्क्तिरपि तैस्तथाविधः || ९९ ||

भूचरी वहसि दण्डतः क्रमं मुण्डतोऽपरचतुष्टयी च सा |
भोग्यभोक्तृकलनोर्मिसंक्षये सामरस्यरसरोहिणी शिवे || १०० ||

यस्त्वनाहतधृतोर्ध्वपारगस्त्र्यश्रमूलगगनस्थितः स्वरः |
तत्र देवि वियदग्निपार्श्वयोर्मध्यगा वहसि पञ्चधा क्रमैः || १०१ ||

पञ्चवर्गमयपिण्डगामिनी मञ्चपञ्चकतनुस्त्वमम्ब या |
देवि वर्ण इव भासि निष्क्रमा सामरस्यकृतपञ्चवृत्तिका || १०२ ||

शून्यमम्ब महमुच्यसे तु या यत् त्वमत्र गगने सदोदिता |
दिव्यमोघमत उद्गिरन्त्यसौ स्पर्शमुज्झसि हि वामविग्रहा || १०३ ||

अम्बरस्य परमागता शिवे सैव चित्तमनघा स्वभावतः |
स्पन्दमेत्य परमं विराजते खेचरि प्रणतखेचरस्त्वया || १०४ ||

व्यक्तमक्रमविजृम्भिता शिवे त्वं विसृष्टभुवनद्वयोदया |
सैव संचरसि संश्रिता यदा भूचरी भवसि संज्ञया तदा || १०५ ||

स्वं वपुः स्फुरणशक्तिलक्षणं तत्तदर्थमयमम्बिके क्षणात् |
सैव चेन्निजपदान्तवर्तिनी संहरस्यथ तदासि दिक्चरी || १०६ ||

प्रत्यगर्पितमुखी भिदाक्षयादैकरस्यमघिरोपितं त्रिधा |
स्वं क्रमं ग्रससि सैव चेदसौ गोचरी खलु महाम्बरान्तगा || १०७ ||

पञ्चसु स्फुरति देवि वृत्तिसु त्वन्मयीषु यदि काचन स्वतः |
शश्वदाशु निखिलास्तदैव ताः सामरस्यमधिरुह्य भान्त्यमूः || १०८ ||

निर्णिकेतनतयाऽम्ब खेचरी स्फारिता गगनकामया त्वया |
नादसर्गनिहितस्ववैभवा दिक्चरी स्फुटमधिष्ठिता यया || १०९ ||

क्षोभमम्ब ! तव तावदिष्टतो द्व्यष्टरश्मितनुनादविग्रहा |
बिन्दुभूमिमधितस्थुषी स्फुटानन्दचक्रविभवासि भूचरी || ११० ||

दिक्चरी त्वमसि बिन्दुभास्करा जृम्भिता बहिरिहाम्ब निर्गता |
अर्थपञ्चकमलं ग्रसन्त्यसौ भूचरीं नयसि निर्विभागताम् || १११ ||

तद् द्विपञ्चकलवह्निविग्रहं सप्ततच्छिखमशेषघस्मरम् |
मूर्तिचक्रमधिरुह्य दिक्चरी त्वं परां विशसि वाचमद्वयाम् || ११२ ||

चेतसः कृतमदा स्वजृम्भया त्वं निजं वियदभूमि जग्मुषी
गृह्णती परममम्ब चित्पदं मङ्गलासि विधुताहृतिः परा || ११३ ||

अस्वराग्रिमविकासधर्मिणी विश्वचक्रपरिमेलनोद्यमा |
भावनादिकलनातिवर्तिनी पञ्चवक्त्रमधिपीठ इज्यसे || ११४ ||

बिन्दुनादशशिपीठभास्वरा ज्वालराजभगकालविग्रहा |
अस्वराख्यपरमाम्बरात्मिका मङ्गला त्वमसि वाक्त्रयातिगा || ११५ ||

द्व्यष्टधामनिलया चितिः शिवे स्फारयन्त्यनिशमात्मनो बलम् |
निर्निकेतनपदा तनोष्यसौ ज्ञानरश्मिविसरं सदोदितम् || ११६ ||

अन्तरम्ब बहिरप्यमी करा ये तवाक्षतनवोऽङ्क एष यः |
विग्रहद्वितयमप्यतः परं चिन्नभो नयसि नः करङ्किणी || ११७ ||

यत्प्रकृत्यवधितत्त्वमण्डलं क्ष्मामुखं परिमितग्रहास्षदम् |
क्रोधनी त्वमसि तज्जिहीर्षया मन्त्रमूर्तिरिह ते विजृम्भते || ११८ ||

देवि कार्यकरणाह्वयं वपुस्त्वं त्रिशक्तिविसरद्गुणात्मकम् |
मान्त्रमुग्ररससंकुलं परं वीर्यमानयसि तज्जिहीर्षया || ११९ ||

ग्रन्थयोऽपि षडुमे यया धृता सा निरावरणचिन्नभःपदा |
स्पन्दमूर्तिधृतभेदडम्बरा भैरवि त्वमसि विश्वभेदिनी || १२० ||

अष्टपुर्युदितबीजवासनासंहृतिप्रवणरश्मिपुञ्जया |
लीढमात्रमुखभेदिता त्वया भूयसे जननि लेलिहानया || १२१ ||

त्वं पराप्रभृतिवैखरान्तिमोल्लेखविस्तरविलापनोन्मुखी |
देव्यनावरणशम्भुसद्मगा खेचरी भवसि चिद्विकासिनी || १२२ ||

वह्निसूर्यशशिधामघस्मरी कुण्डली तडिदिवोत्पतन्त्यसौ |
शाम्भवं जननि बिन्दुमध्वना मध्यमेन च गतासि खेचरी || १२३ ||

मुद्रितस्वकृततत्त्वमण्डला जृम्भसे स्वजठरे सदोदिता |
वृन्दचक्रगतपञ्चभेदगा त्वं शिवे दिशसि योगजां श्रियम् || १२४ ||

ज्ञानमम्ब तव भेदितैः स्वरैस्तैस्तु योग इह षण्डवर्जितैः |
व्यञ्जनैरुदयते महान्तिकैर्मन्त्रशक्तियुगलं कहादिभिः || १२५ ||

बिन्दुचक्रशशिकुण्डली शिखा मूर्तिरम्बरगता चतुर्विधा |
शक्तिरत्र कृतशम्भुभेदना षष्टिरम्बरगताश्चतुष्पराः || १२६ ||

आदिहान्तनिजदेहनिर्गताः षष्टिरत्र चतुरुत्तरा रुचः |
खेचरीजठरनिष्ठितास्त्वया मङ्गले परमभेदतः कृताः || १२७ ||

ज्ञानदीधितिषु रौद्रदीधितेर्मन्त्रदीधितिषु वामयोदितम् |
योगदीधितिषु जृम्भतेऽम्बिका ज्येष्ठयैवमथ शक्तिदीधितेः || १२८ ||

देव्यभेदितकलाचतुष्टया शम्भुदीधितिषु दीप्यते स्वरः |
तत्स्थितिस्त्वमपि वर्णभेदिनी मङ्गले वहसि यत्प्रधानताम् || १२९ ||

सर्वदैव सकृदास्थितोदयाः सर्वतः क्षपितकल्पनाभिदाः |
इत्थमेकवपुषा त्वया निजाः स्फारिता महति लक्ष्मचित्त्विषः || १३० ||

उद्यमप्रथनचर्वणात्मकं जागरादिपदमम्ब यत्क्रिया |
यत्तुरीयमपि तद्विलापनं भातनुस्त्वमखिलेऽत्र जृम्भसे || १३१ ||

यो विकल्परहितोऽक्षमण्डलारूढ उल्लसति मातुरम्बिके |
प्राग्विमर्श इह तन्मुखी प्रथा ज्ञानमर्थविधृता तनुस्तव || १३२ ||

ईदृगेतदिति तत्प्रथास्थितेर्यो विमर्श उदितोऽन्तरक्षतः |
मन्त्र एष तव वृन्दचक्रगो यन्मुखी भवति तावकी क्रिया || १३३ ||

भोग्यभोक्तृपरिघट्टनोल्लसन्निर्मलप्रमदनिर्भरोदया
लोलिताखिलहृषीकवृत्तिका युक्तिरम्ब ! तव विश्वमेलिनी || १३४ ||

ज्ञप्तिमात्रमपनीतवासनं निर्विकल्पमधिरुह्य चित्त्विषा |
सामरस्यकृतशाश्वतोदया त्वं हि शक्तिरधितिष्ठसीश्वरे || १३५ ||

शून्यमम्ब गगनं हि या महत् स्पन्दबीजमनिकेतमीयुषी |
लीयसे झटिति चित्तया त्वया शम्भुरश्मिवपुषाऽत्र भूयते || १३६ ||

ज्ञानमम्ब शमपूर्णचित्पयोराशिलम्बिलहरी त्वमुच्यसे |
तद्विमर्शतदुपाश्रितक्रमध्वंसमूर्तिशतमूर्ध्वमण्डला || १३७ ||

स्त्यायमानशिवचिद्रसात्मकं भाववृन्दमधिरुह्य भामयी |
खानिलाग्निजलभूमिभासिनी शम्भुतः प्रभृति जृम्भसे शिवे || १३८ ||

स्फारतावकविमर्शपावकभ्राम्यमाणधनसारभात्मिकाः |
पञ्चदिव्यकुलबीजविग्रहाः त्वत्त्विषोऽम्ब ! शिवचिन्नभःप्रदाः || १३९ ||

पञ्चचक्रतनुरेष जृम्भते निर्विकल्पशिवबोधसत्फलः |
पञ्चसु क्रममहीरुहः शिवे त्वन्मरीचिषु निरस्तवैभवम् || १४० ||

बीजमम्ब ! तव पञ्चधोदितस्फारितप्रगुणदेवताक्रमः |
सिद्धिदोऽयमपरीतजृम्भणो यः प्रकाश इह सोऽन्तचक्रगः || १४१ ||

शम्भुधाम्नि पतिताम्बरेश्वरी शक्तिधामनि ततोऽनु खेचरी |
भूचरी त्वमनु योगधाम्न्यतो दिक्चरी तदनु मन्त्रधामनि || १४२ ||

पञ्चमं झटिति पातुकक्रमादीयुषी स्फुरसि रौद्रवैभवात् |
ज्ञानधाम्नि निखिलेशि गोचरी न क्रमस्तव निराश्रये पदे || १४३ ||

ज्ञानतः प्रभृति पञ्चमं शिवे यत् त्वमत्र परचिन्नभस्तनुः |
पञ्चवाहमयशक्तिगर्भिणी भाससे प्रथनकेतघस्मरी || १४४ ||

त्वं निरन्तरचिदम्बरात्मिका वेलयाऽम्ब तुलिता दयाम्बुघेः |
त्वययमूर्झटिति संविदापगाः पूर्णतां दधति निर्निकेतनाः || १४५ ||

पञ्चधा प्रभृतवैभवं शिवे चक्रमेतदिह गोचरीकृतम् |
विश्वभक्षनिरुपाख्यचिन्मयात् त्वत्पदाद् गलति नैव जातुचित् || १४६ ||

धाम यद् भवति मुद्रया समं या च संविदनिकेतनाश्रये |
याऽणुभावकलिता कला च तत् सर्वमम्ब तव बृन्दचक्रगम् || १४७ ||

अस्वरोल्लसनबीजमग्रिमो क्षीणतोऽवपुरपाकृतक्रमः |
नाद एष तव विश्वदैशिकः कोऽपि संविदि विमर्श ईश्वरः || १४८ ||

ग्रन्थिपञ्चकविभेदिनी चितिः पञ्चतारलिपिवृत्तिसूचिता |
येयमम्ब परधाम्नि ते तनुर्योनिपञ्चकमयी निराकृतिः || १४९ ||

स्पर्शवर्णमयपञ्चवर्गजैर्विस्तरैर्जननि मुद्रिता त्वया |
व्यक्तिभेदरचना समन्ततो व्यक्तिधामसहिता जगन्मयी || १५० ||

आदितः क्रममयीभिरम्ब यः पञ्चभिर्भवति योनिभिः स्वतः |
अक्रमः क्रममयस्त्वदाश्रयात् सक्रमः स्फुरति सृष्टिलक्षणः || १५१ ||

केवलं जगति योनिरक्रमा योगमूर्तिरिह ते सतां मता |
योनिरत्र महती तदुत्तरा सा यदेतदवभासनं तव || १५२ ||

शङ्खयोनिरत उत्तरा धृता वृत्तिरम्ब तव यत्तु चवर्णम् |
कालविग्रहविलासनं पुनः पद्मयोनिरपि ते विकस्वरा || १५३ ||

निस्तरङ्गजलधिक्रमा स्थिता कालि धाम्नि तव भेदघस्मरे |
दिव्ययोनिरिह स्वस्वरूपिणी निःस्वभाव उदयः परस्तव || १५४ ||

स्वस्वरूपमयविश्वमूर्तिदृक्सिद्धगाढषरिरब्धविग्रहाः |
स्पर्शमूर्तिमधिरुह्य पञ्च ते योनयो विधृतसृष्टिमण्डलाः || १५५ ||

जागरामुखचतुःपदाऽद्वयोन्मेषसंस्फुरितमातृलक्षणा |
निर्द्वयाद्वयगतिर्महाखगे द्राक् तवाम्ब पतिसिद्धमण्डली || १५६ ||

कुण्डहृत्स्वरचतुष्टये स्थितो व्यक्तितः प्रभृति यो जगत्क्रमः |
तस्य गोपक उदग्रवैभवो योऽवतार इह साम्ब ते प्रथा || १५७ ||

स्पन्दमूर्तिमविनश्वरं खगं स्पर्शशून्य इह हंसमास्थितः |
ईश्वरस्त्रिपथभक्ष्यधामगो यस्तमम्ब भजते खगेन्द्रता || १५८ ||

प्रातिभः प्रथम उद्यमोऽम्ब यश्चित्रविश्वरचनादरोऽद्वयः |
कूर्मवृत्तिमनुकृत्य कूर्मतां यात्यसौ तव निवेशितः पथि || १५९ ||

मेष एष उदयः परो मम छन्दतोक्षतनुतां वहत्युमे |
नित्यतुर्यमहिमा ग्रसन्निभं मेष एति तव धाम्नि संस्थितिम् || १६० ||

छन्दतो मम निराश्रये पदे मुक्तबाह्यपदसिद्धिकल्पनाः |
संविदो वसत यूयमित्यमूः शास्त्यसौ तव निरर्गलः शिवे || १६१ ||

निस्तरङ्गपरमाद्वयप्रथाम्भोनिधौ प्रतिनिवर्तितक्रमः |
विश्वमन्नमुदरं नयत्युमे मीन उत्कटविमर्शवक्त्रगः || १६२ ||

निर्निकेतमहिमा निराकृतिस्तावकोऽयमवभासनक्रमः |
स्वस्थशक्तिविसरत्समाहितो यत्र शक्तिनिवहोऽम्ब जृम्भते || १६३ ||

क्षान्त आदिकलिताक्षचक्रगो धीनिरासकृततद्विचारणः |
खण्डचक्र उदितोऽम्ब ते क्रमो रुद्रसंख्य इह संहृतिक्रमः || १६४ ||

निश्चितग्रहनिदेशवर्जितो युक्त्ययुक्त्यतिगतोऽक्रमः परः |
सत्पथोदितखधामगः शिवे खण्डचक्रविसरस्तवोत्कटः || १६५ ||

व्यक्तिमत्तदितरक्रमप्रथागुप्तिकृत् क्षतबहिर्जगत्क्रमः |
निर्गताधममहार्थजृम्भितः संभृतौ जननि तेऽन्वयक्रमः || १६६ ||

ग्राह्यतद्ग्रहविधातृसंभ्रमो नादयुग्म इह विश्रमोन्मुखः |
रुद्रसंख्य इममत्तुमीहते तावके तव मरीचिरम्बिके || १६७ ||

यो दशेन्द्रियनिविष्ट उद्धृतोऽत्यर्थमात्मजडभेदविप्लुतः |
तत् क्षयाय वत कालकर्षिणी त्वत्समुल्लसति तावकी रुचिः || १६८ ||

अक्षचक्रनिवहोऽर्कसंख्यया स्वं स्वमर्थमिह यो ग्रसत्युमे |
चिच्चमत्करणनिर्भरः स ते प्रत्यगुल्लसति तत्पदं गतः || १६९ ||

तत्पदं झटिति नीतसन्ततिः प्रेक्ष्य देवि तव तुर्यधामगः |
निस्तरङ्गपरमाम्बरात्मगाः सामरस्यमुपयन्ति दीप्तयः || १७० ||

आदिसर्गसमखण्डवर्जितस्वस्वरात्मरुचिचक्रगामिनि |
व्यक्ततत्परतया स्थितं बहिस्तावकार्थरुचिचक्रमम्बिके || १७१ ||

निर्विकल्पपरमाम्बराश्रयाः उज्झितेतरपदास्त्विषस्तव |
स्फारिता हि यदि पूर्णतामधुः संभ्रमं जगति बाह्यमीश्वरे || १७२ ||

चञ्चला तटिदिवाक्रमं परा स्पन्दवृत्तिलहरी तवाम्ब या |
सोदयात् प्रभृति कल्पनां विना वृत्तिभिस्तिसृभिरुज्झिता सकृत् || १७३ ||

अम्ब तत्र कलना पृथक्क्रिया सृष्टितः स्वपथगे क्रमे च या |
तद्विरूपममलं तनुक्रमोद्योगमुख्यचतुरूर्मिसञ्चितम् || १७४ ||

एकमम्ब तव भात्यनावृतो द्वादशक्रमचिदूर्मिडम्बरः |
सृष्टिकाल्युदयमेति यन्मुखे यः स्फुटो निरवधिर्निराश्रयः || १७५ ||

तस्य देवि हरसंभृतेर्वशाद् दुर्निरीक्ष्यतनुरुच्छ्रिताश्रयः |
स्वस्वभावविहितक्रमाक्रमे द्वैध एष तव चित्त्विषां चयः || १७६ ||

यो मनोन्मनमनोन्मनीतरः स्वस्वरूपचतुरात्मभावतः |
द्वादशैक्यतनुरक्रमक्रमो भैरवस्त्वमसि देवि ते स्थितिः || १७७ ||

ब्रह्मविष्णुहरमूर्तितां यतोऽभ्येति तत्तव तुरीयमास्पदम् |
व्योम यत् क्रममयी त्वदीरणा धूयते लयखचक्रगा शिवे || १७८ ||

बिन्दुगर्भनिहितं त्रिधामगं तद्विशिष्टमुपरि प्रसर्पति |
भेदनानिधनमों यदम्बिके तत्त्वमेव परतत्त्वदर्शनम् || १७९ ||

सत्त्वजाश्रुतकलावधि त्वया कालवह्निभुवना मरीचयः |
भक्षणाय जगतः प्रसारिता यल्लयान्नृभिरणुत्वमुज्झ्यते || १८० ||

वर्णमन्त्रपदजृम्भया सम याः कलास्तदनु तत्त्वमण्डलम् |
यानि तत्र भुवनानि चण्डिके तत्र कृत्स्नमपि गृह्यते स्थितौ || १८१ ||

त्वं निरावणयुक्तिमास्थितैस्तावकाद्वयविमर्शसाधिता |
अन्तराहितषडध्वमण्डपैर्योगिभिर्जननि शश्वदीड्यसे || १८२ ||

मूलतः प्रभृति पावकाश्रयं द्वादशान्तनिधनं शिवे जगत् |
वाहतत्प्रथनयोर्निषेदुषी मज्जयस्व तव धाम्नि चित्पदे || १८३ ||

ये निरावरणयुक्तिशालिनस्तान् प्रति स्फुरति तत्परं नभः |
यत्र मेयमितिमातृघस्मरे वासनापि न जगद्विभेदगा || १८४ ||

वृत्तिसंहरणमेव मातरि व्यज्यते न खलु संस्तुतिक्षयः |
तद्द्वयं च तव धाम्नि संभृतं चण्डि केयमिति चण्डिमा त्वयि || १८५ ||

भूतयन्त्रनिलयास्तवाम्बिके शक्तयोऽक्षरकवृन्दमास्थिताः |
त्वत्पदं हि विषयामृतासवैः स्वस्ववृत्तिकुसुमैर्यजन्त्यमूः || १८६ ||

गोचरीप्रभृति शून्यपश्चिमं भूतषट्कमवमज्य धाम्नि ते |
स्वप्रभे प्रमदनिर्भराः परं शक्तयो दधति दर्पमीश्वरे || १८७ ||

द्वादशाम्ब ! किरणात्मनो रवेर्मातृवह्निविदिते त्वदम्बरे |
विश्वमेत्य सहसा मरीचयोऽश्नन्ति चिन्मुकुरबिम्बितं जगत् || १८८ ||

बाह्यमीश्वरि विना सुदर्पणो बिम्बमेतदनुकारिणी तनुः |
व्याप्ततामुपेयुषी त्वदम्बरे युक्तिमर्हति न बिम्बबाह्यताम् || १८९ ||

अस्ति बाह्यमिति तत्प्रथेत चेत् तादृशप्रथनगर्भितं हि तत् |
न प्रवेदयति निष्प्रमाणकम् मानमम्ब खलु साधयेत् प्रथाम् || १९० ||

ईदृगेतदिति चैव मा फलं तत्तथेति हि विमर्श आन्तरः |
निर्विबाध उपधानशब्दवत् कर्म सा त्वयि पुटत्रयी स्थिता || १९१ ||

माययान्तरमपि स्थितं जगद् वर्तमानमवभाति बाह्यवत् |
भूतभावियुगलं यथापुरं विद्ययाम्ब तव वृत्तिरूपया || १९२ ||

त्वं गुहा निखिलभावगूहनी भामयेन वपुषाऽवतिष्ठसे |
यच्च यस्तव पतिर्गुहाशयः प्राणिचक्रमखिलं च यस्य पूः || १९३ ||

भासितं जननि मायया बहिर्बिम्बमेतदनुकारि मानसम् |
मातुरेतदुभयं च बिम्बितं तावके वपुषि यद् द्वयं स्थितम् || १९४ ||

वारिवह्निमुकुरादिषु स्फुटा स्वच्छवस्तुषु कुमारि बिम्बता |
मन्त्रिता सह परिच्छदेन यत् तेन बिम्बमनवेक्षितं तव || १९५ ||

यत्स्मृतौ स्फुरति वस्तु बिम्बितं स्वप्नसंप्रथनकल्पयोश्च यत् |
बिम्बवर्जमिह तन्निदर्शनात् त्वन्निमग्नमुदितं जगत् त्वया || १९६ ||

स्वप्नदृष्टमसदित्यसद्वचो दिव्य एष यदिह प्रमाणितः |
कल्पनापि न मृषा फलं शिवे यत् स्थितं गरुडभावनादिजम् || १९७ ||

ख्यातिरम्ब ! यदि याति पूर्णतामीदृगेतदिति कल्पनामयी |
तत्तथेति हि विमर्श उत्तरो नान्तरेति परिमर्दयोग्यताम् || १९८ ||

अस्ति तद्यदि धृतं जलस्थले देवि ! तद्वदनलार्कसोमयोः |
मारुते नभसि वा तदाकृतिस्तत्कृतिं च कुरुते हि पूरुषः || १९९ ||

कल्पना यदि मृषेति भाषिता धारणा फलति केन हेतुना |
देवि ! संकलनबोधजीविता देवता किमिति कैर्न हीयसे || २०० ||

तन्न जग्मुरुदधौ स्वयौक्तितो विष्णुरात्मजमदर्शयच्चितः |
तातमम्ब तनयस्य शङ्करो दग्ध एष हि बहिःक्रमस्तव || २०१ ||

रूपमेष्यति हयाननं हरिर्गोपसंज्ञमगमद् बहिः पुरः |
तद् द्वयं च भजतां बहिः फलं भावि चेन्न सदतीतमम्ब यत् || २०२ ||

अक्षरेऽम्ब परमे वियदृचो यत्र यत्र सकला च देवता |
तन्न वेदयति चेदृचां फलं तद्विदां तदिति हि स्फुटा श्रुतिः || २०३ ||

वह्निभानुशशिविद्युदातपं ज्योतिरिङ्गणनभश्चरादयः |
याः स्फुरन्ति हृदयेऽपि सारवाः तैस्तदम्बरगतैर्हि भूयते || २०४ ||

देशकालमवभासि यादृशं यत्तयाऽनुभवितुर्विभेदिनः |
तत्तया सकलमीक्ष्यते स्मृतौ मत्कृतस्मृतिमवेक्षते क्षणम् || २०५ ||

यद्यनङ्क्ष्यदनुभूतिरीश्वरे सा स्मृतिस्तदितिना प्रतिष्यते |
संस्तवो ह्यनुभवस्मृतौ स्थितस्तत्क्षयेऽनुभव एव न स्मृतिः || २०६ ||

संस्मृतिः सदृशवस्तुबोधिका दृष्ट एव विषयः स्मृतेतरः |
दृक् शिवे विषयभानविग्रहा तत्प्रथा स्मृतिरियं यदाहृता || २०७ ||

द्रष्टृदृश्यदृशिलक्षणं जगत् प्राक्स्मृतेस्त्वयि तदम्ब संहृतम् |
उन्मिषत्यपि पुनस्तदुद्गमे तल्लये निमिषति त्वदिच्छया || २०८ ||

सा प्रमातुरिह जीवितं स्मृतिर्यत्नतां प्रकटयत्यमुष्य या |
या च दृग् जननि निह्नुतेन ते अप्युभे सह पुनर्विरूपताम् || २०९ ||

दृग् विधत्त इह विश्वमम्बिके तत्पुनः स्थिरयति स्मृतिस्तव |
तन्मिथोपनिहिता निषीदसि त्वं तु योगतमसीत्यनाश्रिता || २१० ||

सृष्टिपालननिरोधलक्षणा रूपतां वहसि बिन्दुलक्षणा |
तद्विलक्षणपदा त्वमम्बिके चिन्मयी पुनररूपमुच्यसे || २११ ||

भोग्यभोक्तृमयगा विमर्शगा देवि मां चिदुदरे दृढां दशाम् |
आर्पयदनलसोममिश्रणस्त्वद्विमर्श इह भानुजृम्भणः || २१२ ||

दृष्टिरूपमिदमम्ब भावितं स्थेमरूपकरणांशुभिर्जगत् |
स्यादनाख्यमनिकेतयुक्तितस्तत्पुनर्लयमनेन चात्मना || २१३ ||

अक्षमूलपशुभेदविग्रहा न्यायसंभृतिहृतार्धरूपिणी |
त्वत्पदे ग्लपितकल्पने लयाद् भाति बिन्दुरिति किं नु मुद्रया || २१४ ||

या दशासु निखिलासु सर्वथा सर्वतः स्फुरति चित्परा सकृत् |
गुप्तभाषितजगद्विजृम्भणा मन्त्रतां भजसि तत्त्वमम्ब सा || २१५ ||

अक्षिमात्रविसरच्छिखं शिवे वह्निमुग्रमुदरे वितन्वती |
ग्रस्तकालतनुभानुमत्कला स्वोदये दिशसि शक्तिजृम्भणम् || २१६ ||

तत्र ते सदसदर्थशून्यता निर्वृतिर्जयति यत्र विश्रमः |
मातृतत्करणगोचरोज्झिता काल्यकालमनु तल्लयोऽस्तु मे || २१७ ||

क्षेपमम्ब वितनोति संख्यया तद्ग्रहश्च सहसा परत्रये |
अक्रमः स खलु काल ईश्वरे प्रत्यमुष्य भवती च काल्यसौ || २१८ ||

खे बहिर्घनवृते रुचिस्तमोहारिणी वहसि हास्यरूपताम् |
त्वं च चिन्नभसि मायया वृते तद्धि काल्यसि परैस्त्वमीक्षिता || २१९ ||

द्वादशशात्मरविकालघस्मरी कालकालिशिवभूमिका वरा |
यादृशी भवसि चण्डि ! तादृशीं त्वां विदुः कलितकल्पनापराम् || २२० ||

यत्कुलं त्रिविधमम्ब तद्भवो यः प्रकाश उपलक्ष्यते महान् |
तत्र यो निखिलकल्पितोऽर्णवस्त्वं यदूर्मिरसि कृत्यलालसा || २२१ ||

उन्मिषन्निमिषदप्युत द्वयं विश्वमेतदुदरे धृतं यया |
सा त्वमम्ब लहरी शिवाम्बुधेः क्षेपसंप्रकटनग्रहोन्मुखी || २२२ ||

यः परो निरुपसर्गतः परः स्यान्महानपि च केवलः शिवे |
उत्तरं च विषयोत्सवस्तदानन्द उल्लसति चिद्घनासि यत् || २२३ ||

विश्वसंहृतिपदे लयोज्झिते लीयसे यदि निरंशतः शिवे |
सृष्टिकाल्यसि यया बहिःपदे क्षिप्तमम्ब जगदाशु गृह्यते || २२४ ||

लब्धसाम्यपवनद्वयाहृतं वातचक्रमधितस्थुषी शिवे |
निर्गमागममपोज्झितान्तरे त्वं स्थितं ग्रससि हि स्थिताम्बिके || २२५ ||

या शिखान्तरहुताशनिर्गता धामचक्रमवभिन्दती क्रमात् |
ऊर्ध्वसोमरसपानदीपिता साऽपि देवि कलये बहिः स्थितः || २२६ ||

बर्हिणोऽण्डरसवद् यदन्तरे शब्दतः प्रभृति चित्रितासनम् |
अर्थपञ्चकमसौ त्वमुन्मनी सन्धिपूर्वपदकल्पघस्मरी || २२७ ||

आत्मभावमखिलस्य जग्मुषी त्वं शिवे निरवधिः सदोदिता |
भावसंहृतिनिमेषविग्रहा संहृतं कलयसि ह्यनावृतिः || २२८ ||

स्वैरखेलननिवेशिताः शिवे आत्मनाऽक्षरुचयस्त्रयोदश |
अर्थपञ्चकमयाश्च वेदकास्त्वं विनीतघनसारमूर्च्छिता || २२९ ||

भक्षयन्त्यखिलमक्षजैः शिवे शक्तिरश्मिभिरिमाश्च मातृभिः |
ताश्च संस्मृतिमहालये परे रज्यती हरसि विश्वविग्रहम् || २३० ||

कालपालकमुखं शिवान्तकं विश्वमब्धिपतितोदबिन्दुवत् |
पूर्णतां वहति यत्र दीप्तिचिद् घस्मरी त्वमिह साध्यकाल्यसि || २३१ ||

एतदम्ब सदिदं तु नेति नः शङ्कया हृदि विकल्पलक्षणः |
यो यमः स खलु काल्यते त्वया भूतसंयमनकेलिकोविदः || २३२ ||

अम्ब कार्यकरणे नियच्छतः पूर्णचित्पदमहोत्सवद्विषः |
जम्बितस्य हृदये स्वशङ्कया त्वं यमस्य वपुषाऽसि भीषणा || २३३ ||

वित्तदारमुखभोग्यगामिनी या ममेत्यभिमतिर्मदोद्धता |
याऽप्यहङ्कृतिरनात्मनि स्थिता मृत्युरूपमुभ्यं तवासनम् || २३४ ||

विश्वमम्ब कुरुषे शवासनं मृत्युसेचनमखण्डितोदया |
चिद्विकल्पमयमन्तरुद्यमं कालमोहितजगत्त्रयम् प्रति || २३५ ||

शाश्वतप्रसरया चिदर्चिषा दीपिताखिलहृषीकमार्गया |
अर्थपञ्चकमिदं त्वया जगद् भद्रमम्ब गमितं तवान्तरम् || २३६ ||

वासना स्थितिमयी भवास्पदा त्वं नियोज्य कृतविश्वसंहृता |
त्वद्भ्रुवा कुटिलया शिवे क्षणात् संहृतः खलु भवः सवासनः || २३७ ||

कुर्वती जननि सृष्टिचित्रतां या कला भ्रमति वेद्यमण्डले |
ब्रूहि सा तव कलोन्मुखी यदा त्वं क्रियोत्कुटिलयात्त्यमू तदा || २३८ ||

उन्मिषन्निमिषदर्कविम्बयाऽनन्तयाम्ब परमार्थमध्यतः |
अग्निमूर्तिरिह सृज्यते त्वया भक्ष्यतेऽपि च सकृत्प्रभातया || २३९ ||

भर्गनाम्न इह भारवेः शिखा शक्तिरम्ब विषयेन्धनोन्मुखी |
शान्तिधामजुषि याति निर्वृतिं त्वययसौ खलु शिवैकपावके || २४० ||

योऽमृताण्डनिभमर्थपञ्चकं प्राणिनः स्फुरति भामयो रविः |
संहृतार्धमनु अन्तराहितं तद्वहिः सृजति चार्थपञ्चकम् || २४१ ||

संहतोर्ध्वनिकरस्मृतावधिर्व्यक्तमण्डतनुरम्ब भास्वरम् |
काललक्षणकलाप्रदीप्तये त्वं हि विश्वरसभक्षमास्थिता || २४२ ||

भूतचक्रमधुकोशसम्भृतं तत्तदर्थमधु पातुमुत्सुकः |
यन्मरीचिविषयः सभास्करस्त्वद्रुचौ शलभवत् प्रलीयते || २४३ ||

प्राण एष यमकाल उच्यते मध्यवाहतनुरग्निमम्ब यः |
रुद्रमेतदुपनीय खं परं तत्र सर्गविमुखं करोष्यमुम् || २४४ ||

त्वत्क्रमोपहतभानुमण्डलः क्रोध एष लयवह्निरुद्धतः |
विश्वभक्षणरसा मरीचयो यस्य भीमविभवास्त्वया हृताः || २४५ ||

ग्राह्यमत्र पुरतो हरन्ति ते यत् पृथग् ग्रहणमप्यसुं ततः |
ग्राहकांश्च वरदे मरीचयः तास्त्वदर्पितजगद्विजृम्भणाः || २४६ ||

यः श्मशान इह भूतघस्मरे रज्यतेऽम्ब करवीरनामनि |
ग्राहकं ग्रससि तं श्रुतं महाकालमप्यसुहुताशदुर्ग्रहा || २४७ ||

दिक्चरी दशसु दिक्षु या बहिस्तत्तदिन्द्रियमयीषु जृम्भते |
अन्तरम्ब करणत्रये च या खेचरी गलसि ते च त्वत्प्रिये || २४८ ||

त्वष्टुरम्ब ! शिवबोधभास्वतः सृष्टितः प्रभृति या मरीचयः |
द्वादशक्रमपदत्रयोर्ध्वगास्तासु संचरसि वा त्रयोदशी || २४९ ||

सक्रमाक्रमविमिश्रभावतस्त्वत्क्रमस्त्रितयचारुवीक्षणः |
तुर्यरश्मिगुणविक्रमैकभूस्त्वं क्रमत्रिगुणभीमकाल्यसि || २५० ||

यत्र कालि दश ते कराः स्थिता द्वे च यान्त्युदयमप्यमूर्यतः |
तन्नभः श्रयसि सर्वतः परं त्वं प्रकाशशिवचन्द्रिका सती || २५१ ||

शान्तमम्ब यदभिन्नमम्बरं यत् प्रकाशघनमप्यपोह्येते |
यद् द्वयोभयपदातिरोचनाद् यत्र मुक्तनिकरो निलीयसे || २५२ ||

त्वं पदत्रितयगर्भितोदयं निर्व्यपोहमुपगुह्य शङ्करम् |
ऐकरस्यलसदक्षयप्रथं नादमुद्वमसि सर्वतः शिवे || २५३ ||

ये विदन्ति तव रूपमीदृशं ये च नित्यकृततल्लयोद्यमाः |
एष तान् प्रति भवन् सुधामयो येऽन्यथा विषमयश्च तान् प्रति || २५४ ||

यः प्रमज्जयति मूढचेतसं तारयत्यपि स एष धीमतः |
येन तद्भवसुधाम्बुधिः शिवे यज्जुषां वहति निस्तरङ्गताम् || २५५ ||

अर्थपञ्चकसुधाप्रपूरिते यद्भवामृतनिधौ सुखप्लवे |
पद्यतां वहसि संविदिन्दिरा धामवस्तु तदुमे वपुस्तव || २५६ ||

तत्र पद्मरुचिवेद्यमण्डले स्वादुनि प्रकटमेयिवान् लयम् |
माययाऽम्ब पुरुषो निमीलितः त्वद्धियोन्मिषति विद्ययावृतः || २५७ ||

तत्तदर्थदलशोभितं जहन्निद्रमुल्लसितमम्ब वारिजम् |
त्वद्विमर्शमकरन्दनिर्भरं पीठतां व्रजति यत्र चिन्मयम् || २५८ ||

त्वं मलत्रयविलापिनी शिवे पूर्णपीठमहमात्मकं श्रिता |
शुद्धभानुतनुरद्वयप्रथानन्दसाररसवाहिनी सताम् || २५९ ||

सत्सुधाब्धिरसभृत् कलान्तरी गर्भषोडशकलाब्जविष्टरम् |
प्रेतमुज्झितगमागमं शिवे स्मेरभूः सरसिजं त्वमाश्रिता || २६० ||

निष्कलङ्कमनवेक्षितक्षयं यामिनीदिवसतूलजृम्भणम् |
स्वप्रकाशविनिमग्नचिज्जडं चन्द्रवर्ष्म यदि चण्डिके समम् || २६१ ||

ये तु कुण्डलशिखाकुलस्थिताः ये भवन्त्यकुलबिन्दुशालिनः |
ते विदन्ति नु तवाम्ब वैभवं पूर्णभानमयविश्वघस्मरम् || २६२ ||

ज्योतिषाम्ब ! शिखयापहन्यते पुंसि चैतसिकमुद्धतं तमः |
यत्पथप्रथनलक्ष्मपुङ्खितं तत्त्वमेव शिवशक्तिरप्यसि || २६३ ||

निह्नुतोदितशतार्कदीधितिश्छन्नचन्द्रशतलक्ष्मचन्द्रिकम् |
त्वं बिभर्षि वपुरम्ब भात्मकं तत्प्रवेश्य कुरु मामनामयम् || २६४ ||

त्वं कुलाख्यशशिभानुपावके भ्राजमानकरणात्मनायिके |
संस्मृतासि मुनिचित्तमण्डपे अद्य मे कुरु तवाङ्घ्रिसंश्रयम् || २६५ ||

पञ्चवाहगत शक्तिलक्षणैस्त्वन्मुखैरखिलमर्थमण्डलम् |
गृह्णती मयि निवेश्य चण्डिके या करोषि सहजं तवाध्वरम् || २६६ ||

त्वत्पदस्मृतिविधूतकल्मषं सर्वतः स्फुरितपूर्णभाघनम् |
सिद्धचक्रमिह मोदते शिवे पूर्णिमाप्यहह मे न तापहा || २६७ ||

भूतभाविभवदर्थगर्भितं कालघस्मरमुपास्यते वपुः |
कालकर्षिणि वहन्ति योगिनः कृष्णतः प्रभृति विश्वरूपताम् || २६८ ||

स्पर्शरूपरसगन्धरूपजं शब्दचिद्वलसभा विभिन्दती |
वृत्ति च क्रमकृताः षडध्वनो देशकालमयमूर्तिचक्रगा || २६९ ||

यत्प्रकाशतमरञ्जकं पदं तस्य भाव इह यः सतोऽम्बिके |
इन्दुवह्निरविलक्षणं कुलं त्वं तुरीयपदगाऽप्यलक्ष्यसौ || २७० ||

अम्ब नन्दति समन्ततः शिवे लोकनेन य उदग्रवैभवः |
प्रज्ञया वहसि सार्वभौमया या च नेत्रमयमर्चिता तव || २७१ ||

प्राप्तदिव्यनयनैर्विलक्षणैर्वीक्ष्य कालि ! महिमाऽनुवर्ण्यते |
केवलं तदनुवर्णनेऽप्युमे त्वन्मुदे तदपि दासजल्पितम् || २७२ ||

न त्वमम्ब पुरुषश्च नाङ्गना चित्स्वरूपिणि न षण्ढतापि ते |
नापि भर्तुरपि ते त्रिरूपता त्वां विना तदपि न स्फुरेत् त्रयम् || २७३ ||

ईश्वरो जननि चिन्तितप्रदः कोऽप्यनादिनिघनो महामनाः |
त्वत्प्रथा त्वमसि विश्वघस्मरी त्वां ततः क इह भेत्तुमर्हति || २७४ ||

रक्तशुक्लतनुहंसभेदिनी त्वं पतिश्च तव तत्कृताकृतिः |
भानुशाङ्करविभेदतस्तव स्त्री च काप्यसि पुमानिव स्वयम् || २७५ ||

रूपमम्ब तव भास्वरं पुरो वर्णपञ्चकविभेदितं पुनः |
त्वद्विमिश्रणमपि ह्यसुस्थितं चित्रसंज्ञितमतश्चतुर्विधम् || २७६ ||

भासनावरणशक्त्यधिष्ठितो ज्योतिरञ्जनमथो द्विधा तव |
विग्रहाभरणबिन्दुशर्वरीसंज्ञ उद्भवभवः स्फुटोदयः || २७७ ||

अञ्जनेन रुचिमिश्रणे समे रक्तमुल्लसति तावकं वषुः |
श्यामनीलतनुताऽञ्जनेऽघिके पीतशुक्लतनुता च ते रुचौ || २७८ ||

सौम्यता तव सिसृक्षया तनोः सा तथाप्यथ रिरक्षिषा यदा |
घोरता पुनरियं जिहीर्षया संस्मृतेऽम्ब तव धाम्नि शान्तता || २७९ ||

भास्वरे वपुषि सर्वगे तव स्पष्टमण्डनिवहो निमज्जति |
कालवह्न्यधिकृतौ शिवे यथा तत्समुल्लसति दीप्तिपञ्जरे || २८० ||

तावकं त्रिविधरूपवर्जितं गर्भितत्रिविधरूपमम्बिके |
चिन्मयं परमरूपलक्षणं रूपमन्तरवभाति तद्बबहिः || २८१ ||

स्त्रीति नाम तव कापि कल्पना स्त्रीतिरूपमपि तादृशी च धीः |
वस्तुतस्त्वमसि विश्वविग्रहा तत्परा च चितिरेव शाङ्करी || २८२ ||

त्वं चतुर्थपदवर्तिनी शिवे यद्द्वितीयमपि तत्पदं स्थिता |
योऽपि पञ्चमपदाश्रितः शिवे यस्तृतीयमपि तत्पदं स्थितः || २८३ ||

यत्पदं प्रथमेतदुत्तरे तत्परे तदपि तुर्यगामिनी |
त्वं तुरीयतनुराहृतत्रिका पञ्चमं विशसि पूरितत्रिकम् || २८४ ||

अम्बरेश्वरि निराकृतेस्तव व्यज्यते निखिलमाकृतित्वतः |
सर्वदा स्फुरसि येयमद्वयानन्दचित्प्रसरपीठवर्तिनी || २८५ ||

न श्रुतिर्न च गिरो न चागमाः खण्डवस्तु विनिवेशिताशयाः |
त्वां नयन्ति परमेशि ते मखा यागयोगविधयश्च नेदृशीम् || २८६ ||

नित्यतादिगुणलक्षिते पदे ज्ञानयोगमुखकल्पनापि ते |
अम्ब न त्वदनुभूतिदायिनी त्वल्लयैकगुरुसंश्रयं विना || २८७ ||

व्योमभावविनिविष्टचेतसः प्रातिभं जगदवेक्ष्य निन्दिताः |
ते त्वमाविशसि याननारतं त्वन्नयेन गुरुणाम्ब ! वीक्षितान् || २८८ ||

नित्यता त्वयि विभुत्वपूर्णते दृक्कृये स्वरसगोचरे च ये |
तानि तानि वियतीव शोभने रागवेदसकलाश्च भान्त्यथ || २८९ ||

व्योमवृत्तिघटितैक्य उल्लसत्यद्वयो जननि ! देवतागणः |
तावकोद्यमपदेऽपि सर्वगो द्राग्विलापनपदं विनापि ते || २९० ||

इत्थमम्ब तव वृत्तिपञ्चकस्योदयोऽद्भुतविभागसंभ्रमः |
सर्वदा स्फुरति सर्वतः परं खण्डितेतरनिजस्वरूपभाक् || २९१ ||

खण्डितेतरसमस्तगर्भगो यस्त्रिपञ्चविसराश्रयोऽक्रमः |
देवताक्रम उदेत्यनारतं तस्य हि त्वमसि देवजन्मभूः || २९२ ||

दिव्यवाहविभवोदरस्थितो रश्मिमण्डलसमुद्गमास्पदम् |
अव्ययस्तव नवार्णविग्रहे संहृतिक्रम उदेत्यकल्पितः || २९३ ||

लक्ष्यशून्यसहजाश्रमोदयारम्भपूर्णनिजकोट्यभेदिनी |
रश्मिचक्रतनुरश्मितोज्झिता त्वं च गौरि ! वरपुण्यवासना || २९४ ||

अध्वभिर्ध्वनिविमिश्रणक्रममब्जबीजमनिकेतनं वरम् |
कल्पनैक्यबहुभेदमद्वयं मन्त्रपीठमसि काल्यनर्गलम् || २९५ ||

स्पन्दमम्ब परिपूर्णमप्यभूः स्पन्दमु~ज्झितपदं निरावृति |
व्योमरूपमखिलक्रमास्पदम् पीठमावधिकविद्ययाम्बया || २९६ ||

अष्टयोनिदलपत्रपूरुषं त्वन्तवृत्तिदलशक्तिपेटिका |
त्वं पतिश्च तव लिङ्गविग्रहो रुद्रसिद्धमुनिवृन्दवन्दिते ! || २९७ ||

सृष्टितः प्रभृति यच्चतुष्टयं यत्प्रकाशनिभमूर्तिवृन्दजम् |
यच्च खण्डपदमम्ब ! पीठगं देहि चक्रनवकं नुतं तव || २९८ ||

त्वं नवार्णमनुचक्रविग्रहा स्वोदरार्पितसमस्तदेवता |
देवि सप्तदशवर्णभेदिता त्वं प्रकाशशिवचन्द्रगामिनी || २९९ ||

यः शिवात्प्रभृतिसोमपश्चिमस्त्वत्क्रमैकरसिको गुरुक्रमः |
आननाग्रमिह चक्रभानुतो यत्तु एददुभयं त्वया यया || ३०० ||

तत्तदर्थपुरुषो धृतक्रमः प्रतिभस्फुरितदिव्यविग्रहः |
अक्रमस्तव वरं पदं शिवे योऽहमद्वयविमर्शलक्षणः || ३०१ ||

लक्षणं तदनु सूक्ष्ममिष्यते ज्योतिरात्मकमवर्णमास्थिता |
स्थूलमेतदनुवर्ण्य लक्ष्यते भाव्यते शमयितुं मनो मया || ३०२ ||

तत्र शान्तवति पौरुषे मले व्योमवद्गतमवेदया त्वया |
सिद्धकार्यकरणं निरङ्कुशं चिन्मरीचिविसरेण मङ्गले || ३०३ ||

सोमपुत्रमपनीय मद्गतस्त्वत्क्रमोऽद्य किमपि स्तुतो मया |
ग्रस्तभीषणभवोऽयमम्बिके त्वत्पदाम्बुजविमर्शतेजसा || ३०४ ||

मुक्तमेव न मया मयोचितः प्रेरितोऽस्मि तव तर्तिनी तया |
सिद्धनाथकृतत्वत्क्रमस्तुतेः कालिदासरचितां च पञ्चिकाम् || ३०५ ||

यद्विनिश्चयपदं च ते स्तवं योऽम्ब वेद कुरु तन्मुखं जगत् |
कालिदासपदवीं तवाश्रितः त्वत्प्रसादकृतवाग्विजृम्भणः || ३०६ ||

त्वद्गुणान् यदहमस्तु वै जगत् तेन मोहमतिरद्य मुच्यताम् |
पूर्णपीठमवगम्य मङ्गले त्वत्प्रसादनकृते मया कृतः || ३०७ ||

एष चिद्गगनचन्द्रिकास्तवः किन्नु वाञ्छितमसूत मां प्रति |
यः पठेज्जपति देवि ! ते स्तुतिं योऽर्थमत्र विवृणोति वेत्ति यः || ३०८ ||

योऽनुगात्यभिनयत्यभीप्सितां तच्च तस्य कुरु सिद्धिमिश्वरि |
कालवर्षिणि शतैस्त्रिभिः स्तुतिं तावकीमिह नवोत्तरैः कृताम् || ३०९ ||

त्रैष्टुभैरहरहः परामृशन् कालचक्रमतियन् प्रसीदति |
कर्तुमिच्छति शिवं शिवे नृणां ज्ञायते तद् विचार्य या त्वया || ३१० ||

क्षेपधीस्तवन (?) गौरि तत्कृता विश्वराशि (?ज्ञि) कुरु सर्वमीप्सितम् |
केवलं मम पुनस्तदीप्सितं सर्वतस्तव मदीक्षणं शिवे ||
येन खेलनसरोहणार्णवः शश्वदाविशति येन मां शिवः || ३११ ||

पूर्णपीठकृतं सिद्धेस्तद्भावस्तवमादरात् |
वा नरार्थं महागुह्य श्रीवत्सो विदधे स तु || ३१२ ||

इति श्रीकालीदासमहाकविविरचिता चिद्गगनचन्द्रिका सम्पूर्णा ||

क्रमप्रकाशिकासंवलिता

प्रशस्तिपद्यानि


तन्त्रे सूर्य इवैव बोधकिरणैरज्ञाननाशेऽग्रणीर्-
लोकालोककलाकदम्बविभवैर्देदीप्यमानो मणिः
शश्वच्छान्तिसुधासमुद्रलहरी दोलायते यद्-हृदि
गोपीनाथबुधं नमामि विबुधं सारस्वतं तन्महः || १ ||

मीमांसा सहसा सुधेव धवला येभ्यः प्रदत्ते निधिं
वेदान्तामरतत्त्वबोधविभवो ब्रह्मेव बोधाकरः |
तर्कागाधपयोधिलोललहरी लीलायते यद्धृदि
शुक्लोपाह्वविभूतिभव्यबदरीनाथान् सदा तान् नुमः || २ ||

वेदाङ्गानि विभान्ति यत्र विमले विद्यागुरौ मार्गदे
मन्ये श्रीरघुनाथशर्मविबुधे साङ्गानि रत्नाम्बुधौ |
स्तुत्या कीर्तिलता सुधेव भुवने यस्यामरा भासते
पूज्यं तं सततं स्मरामि सुखदं विद्याकरंशङ्करम् || ३ ||

योगे तन्त्रभरे विभागकमले बाभाति विज्ञो वरः
प्रख्यातो व्रजवल्लभोऽत्र धवले विद्यानिकेतेऽधुना |
यस्यासीमदयैव हेतुरपरो नाभाति मे मानसे
टीकाकर्मसहायिका नवनवा तं भावये प्रेरकम् || ४ ||

मानी श्रीशिवपूजनो मम पिता माता रमा मोहदा
यत्पार्श्वे प्रबलं मनोबलकुलं सम्प्राप्य कृत्वाऽधुना |
टीकां चिद्गगने नवां नवबलामर्थप्रकाशे परां
वैदुष्याञ्चितचिद्भरां मतिमतां याचे दयां बोधदाम् || ५ ||

श्रीरुक्मिणीकम्रकरं सहायं
सम्प्राप्य निर्विघ्नमिहास्मि लोके |
प्रख्यातसीवान इति प्रदेशे
वासो मदीयः सरयां-सुभूमौ || ६ ||

तत्रागमे श्रीरघुनाथमिश्रो
भूरिश्रमो यस्य विभागतन्त्रे |
अर्थप्रकाशां विमलां च टीकां
कम्रां स तेनेऽर्थप्रकाशिकाख्याम् || ७ ||

का पञ्चमी याऽर्थप्रकाशिकायाः
साफल्यसिद्धावुपकारिकैव |
नागानना संशयनाशकारी
मोहापहन्त्री कृतिभारहारी || ८ ||

सदा लोकालोको दलयति दलं गाढतमसां
भृशं ज्वालालीलो दरयति दरं वेपथुमताम् |
मरुद्धीरा धारा दहति विपुलामुष्मलहरीं
तवैवैका दृष्टिः सकलमिह मातः शमयति ||

|| शुभं कुलक्रमं कुर्यात् ||
*

###########   END OF FILE  #######