####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: E0004
Uniform title: cinmayadīkṣāvidhāna
Manuscript : IFP transcript T0569

Description: 
IFP transcript no. 569 copied from MS no 67963 (21-e-34) belonging to the Adyar Library

This short work describes a rite of initiation and Liṅga worship.


 See Muktabodha digital library, IFP/EFEO collection at www.muktabodha.org for full bibliographic details.


Notes: 
Transcribed by the staff of Muktabodha under the supervision of Mark S. G. Dyczkowski.

Revision 0: Feb. 16, 2013

Internet publisher : Muktabodha Indological Research InstituteMuktabodha
Publication year : 2013
Publication city : 
Publication country : United States
####################################################



|| चिन्मयदीक्षाविधानम् ||

मल्लिकार्जुनं देवं चिद्घनं छन्नसंज्ञिकम् |
गुरुभक्तेश्वरम्मानं गुणातीतमुपास्महे ||

पूर्वागमेषु बहुशो दीक्षा सन्ति शुभत्मिका |
तान् योर्भेदो महसर्वमुपाधिना ||

उत्तरेष्वागमेषूक्ता मलत्रयविभेदिनी |
तस्पापं ह्येकयोर्भेदो नेक्ष्यते निरुपाधिना ||

आतन्य चिन्मयाभिख्या शिवजीवैक्यकारिणी |
तद्विधि वक्ष्य सकलं शिवदेशिकवाक्यतः ||

अथ यथोक्तलक्षणं आचार्यः उक्तलक्षणम् |

शिष्यं लब्ध्वा विहितकाले विहितदेशे यागानां द्रव्याण्याहृत्य | 
मण्टपादिकं यथोक्तलक्षणं विधाय तद्यथा- श्लोकम् -

नवपञ्चत्रिहस्तैर्वा मण्टपं कारयेद्गुरुः |
नवपञ्च कृतं ज्ञेयं द्वादशस्तंभसंयुतम् ||

चतुस्तंभसमायुक्तं त्रिहस्तं कृतमण्टपम् |
एतेषां मण्टपानाञ्च पञ्चहस्तोन्नतं विदुः ||

चतुस्रा चतुर्द्वारं चतुस्तोरण भूषितम् |
न्यग्रोधस्त स्वपूर्वस्यां दक्षिणस्यामुदुम्बरम् ||

अश्वत्थमुत्तरस्यां तु प्लक्षं पश्चिमतोरणम् |
कुण्डमध्यैकं वा कल्पयेत्कल्पवित्तमः ||

इन्द्रादिसोमकाष्ठान्त ऐशान्पञ्च प्रकल्पयेत् |

प्. २)

चतुरश्रार्धं चन्द्रार्ध वृत्तवर्धानि वर्तुलम् ||

एककुण्डमथैशान्यां वर्तुलं समुदाहृतम् |
स्थण्डिलं वाथकुर्वीत हस्तमात्रप्रमाणकम् |

सकलभिमृदावापि गुणांगुलमितोन्नति ||

त्रिहस्तमण्टपे वेदिरेकहस्त समीरिता |
द्विहस्तवेदिः कर्तव्या पञ्चसप्तकरे कृते ||

नवहस्ताष्टहस्तैर्वा कल्पिते च त्रिहस्तका |
दंह्यंगुल समुत्सेधा दर्पणोदरसन्निभ ||

उपवेदिः प्रकर्तव्या चतुरङ्गुलमानकाः |
गुणाङ्गुलसमुत्सेधा चतुरश्रामनोहरा ||

मण्टपं रचयित्वेवं भूषयेद्दिध्वजैरपि |
युक्ताकालवितानैश्च फलपल्लव पङ्कजैः ||

रम्भाभिर्दर्भमालाभिर्दर्पणैरुपशोभितम् |
एवं कृत्वा शुभेहनि शुभनक्षत्रे शुभमुहूर्ते पूर्वाण्हो मण्टपं 
गोमयादिकेनोपलिप्य | क्षेत्रे विंशपदीकृते चलपदैरंभोरुह मध्यमे |

कुर्यादिक्षु च वारि वा च वपदैकपट्टं च कंम्ब्वगंलम् कं पट्टकमेव 
लिंगम च संस्कोनेषु भूम्यश्च वै | फल्लिश्चापरमेव मण्डलमिदं गौरी 
लय लिंगबेर | गवं प्रकारेण रंगवल्यादिकं रचयित्वा | धूपैर्दीपैश्च 
शोभयित्वा | सुस्नात्वा शुक्लाम्बरधरस्सन् | विधिवद्विभूतिरुद्राक्षाणिं 
धृत्वा नित्यकर्मनिर्वत्य भक्तमाहेश्वरः सह सामान्यार्घ्य मान्या हस्तो 
द्वाराण्यामन्त्रबलं संप्रोक्ष्य |

प्. ३)

ओं हां शान्ति कलाद्वाराय नमः | इति पूर्वे | ओं हां विद्याकलाद्वाराय 
नमः | इति दक्षिणे | ओं हां निवृत्तिकलाद्वाराय नमः | इति पश्चिमे | ओं हां 
प्रतिष्ठा कलाद्वाराय नमः | इत्युत्तरे | संपूज्य | तच्छाखयोः 
पूर्वद्वाराभ्यः | ओं हां नन्दिने नमः | ओं हां महाकालाय नमः |
ओं हां भृंगिणे नमः | ओं हां महाकालाय नमः | ओं हां विनायकाय 
नमः | ओं हां वृषभाय नमः | ओं हां स्कन्दाय नमः |
ओं हां देव्यै नमः | ओं हां देव्यै नमः | ओं हां चण्डायै नमः |
इति प्रतिद्वारं द्वौ द्वौ ध्यानपुरस्सरं संप्रोक्ष्य विघ्नानुत्सार्य | 
द्वाराण्यस्त्रेण संघुट्य | पश्चिमद्वारेणान्तः प्रविश्य | अवलोकनेन 
यागोपकरण प्रातं प्रदक्षिणं गत्वा | अस्त्रप्रकारकपचावकुण्ठनाभ्यां 
यागगृहं संरक्ष्य | कुशासनादौ माहेश्वरैः सहोपविशेत्ततः | शिष्यः 
भस्मसहित ताम्बूलसुवर्णादिकं पात्रे निक्षिप्य | तद्गृहीत्वा गुरुसमीपं 
गत्वा | भो भो गुरुस्वामिन् निष्ठुरातपखेदनिर्नाशंनाय | 
दष्टभोगिफणच्छायी निषणमण्डूकवत्सरवेदानोपनाय 
मायाफणिफणानातपच्छाया निषण्णं व्यालग्रस्तापघनार्ध व 
मृत्वाकबलितविग्रह निषयभोगिनं तापत्रयानल दग्धं व्यामान 
शरीरयवेद निवृत्तिमान् यामे धवर्षकांक्षिणं पुण्यपापफल 
नानायोनियन्त्रप्रवेश भयाकुल 

प्. ४) 

भवच्चरणारविन्दमकरन्दबिन्दुत्वास्वादने डिण्डिरायमाण स्वान्तं 
सर्वमायामहेन्द्रजालनिर्नाशनीभवत्करुणापेक्षणं ममानुग्रहणेति 
विज्ञाप्यत्वत्रमग्रतः | संस्थाप्य दण्डवत्प्रणमितं चित्पिण्डरूपिणं 
विनीतं स्नातं शुक्लाम्बरधरं भस्मत्रिपुण्ड्रांकितं शिष्यं गृहीत्वा | 
गुरुस्तदानीत भस्मसहित ताम्बूलादिकं गृहीत्वा | गणमध्ये निक्षिप्य | 
प्रदक्षिणपूर्वकसाष्टांग प्रणतिं कृत्वा | भो भो गणेश्वराः 
भवदाज्ञया इमं शिष्यं भवसंस्कारणार्थं शरणागतं 
महादीक्षितं करोमि मामनुगृण्हत्विति कृताञ्जलिस्सविज्ञाप्य तथेति 
तदनुगृहीतस्सन्नुपविश्य शुभाहानार्थं पुण्याहादिकं कृत्वा | 
तदनन्तरं गुरुगणाज्ञाया दीक्षां कुर्या | दादौ त्रिगुणांनमस्कुर्या 
तद्यथा-

नन्दीश्वरोणात्तेजो नगेन्द्रतनयात्मजः |
सनारायणकैदेवैर्नित्यमभ्यर्च्यवन्दितः ||

शर्वश्चान्तः पुरद्वारि सार्धं परिजने स्थितः |
सर्वैश्च समुप्रसर्वासुरविमर्दनः ||

सर्वेषां शिवधर्माणां अध्यक्षत्वे विभेचितः |
शिवप्रिय शिवासक्त श्रीमच्छूलवरायुधः ||

शिवाश्रितेषु सक्तत्वादनुरक्ते शतैरपि ||
संस्कृत्य शिवयोराज्ञां स मे कामं प्रयच्छतु |
निगृहीतेन्द्रिय श्रीमान् निर्ममो निरहंकृतिः ||
लिंगाभमानकलितो लिंगभोगोपभोगवान् |

प्. ५)

स्वरास्वप्रीतगिरीशाश्चास्त्रिमात्रशरीरकः ||

शक्त्युद्धोपाधि निर्मुक्ताश्चारुहास शुभाननः |
भृङ्गीशो नाम गणपः शिवाराधन तत्परः ||

प्रयच्छतु स मे कामं प्रत्युराज्ञापुरस्सरम् |
वीरभद्रो महातेजो श्यामकुन्देन्दुसन्निभः ||

भद्रकाली प्रियो नित्यं मातॄणांश्चाभिरक्षिता |
ईशस्य च शिरो हर्ता दक्षस्य च दुरात्मनः ||

उपेदेन्द्रिय दोषेण देवानामंगरक्षकः |
शिवस्यानुचरश्रीमान् शिवशासनपालकः ||

शिवयो शासनादेव स मे दिशतु कांक्षितम् |

एवं त्रिगुणां नमस्कृत्य | ततः प्राणानायम्य | एवं 
गुणविशेषणविशिष्ठायां शुभतिथौ श्रीमत्सकलभुवन 
भुवनाधिपशिवशंकरी स्वनिष्ठधर्मरूप प्रभात्मकचिद्भक्ति 
प्रकटीकृत विग्रहविदानंदमयस्वीकारेण निरंजन निष्प्रपञ्चक 
परशिवांकस्वस्वाविद्यास्सम्बन्धेन 
जीवसंज्ञकस्वतन्मयाकार्यपञ्चीकृतभूतदेहाभिमानरूपमाला##-
कृतपुण्यपापवशात्प्रक्षीणपञ्जरद्वाराशुद्धान्तः करणतया 
गुरुकरुणार्थं गुरुशरणं प्राप्य स्वतस्वाणवमलाश्रित 
कारणदेहाभिमानकलितप्राज्ञकस्वतन्मलध्वंसकारण- 
सप्तभेदापन्नवेदादीक्षया भावलिंगधारणार्थं मायामलाश्रित 
सूक्ष्मशरीराभिमान कलिततैजसाभिमान 
स्वतन्मलध्वंसकारणसप्तभेदापन्नमनुवीक्षया प्राणलिंगधारणार्थं

प्. ६)

एवं अष्टावरण पञ्चाचारसिध्यर्थं तत्वमस्यादि महावाक्यपदस्य 
दशमो विवेकसंस्थानद्वारालिंगांगैक्यसिध्यर्थं शक्तिपातवशेन 
षडध्वशोधनपूर्विकचिन्मयदीक्षां करिष्य इति संकल्प्य | हे शिष्य 
सदाचारं परित्यज्य | न प्रवक्तये त्वाज्ञिवीक्षया उपविश्य हे शिष्य 
पुरातनकृताचारसदृशं कुर्वित्युपमा दीक्षया चोदीस्या | तत्र कामिकोत्तरे 
सदाचारं परित्यज्य वर्तते यो विधधिः | शिवेन दीक्षितस्मादाज्ञा दीक्षेति 
कथ्यते पुरातन कृताचार सदृशं कुते पुमा |

उपमेति समान्यो ता शैवागम विशारदैरिति | ततः पञ्चगव्या सादन कुर्या | 
तद्यथा - तत्र स्थण्डिले नवपदं विधाय | मध्ये शिवतत्वकोष्ठाय 
नमः | सुप्रतिष्ठितपात्राय नमः | तत्र आप्यायस्वेति मन्त्रेण क्षीरमापूर्य | 
ईशानस्सर्वविद्यानामिति मन्त्रेणैकवारमभिमन्त्र्य पूर्वे सदाशिव 
तत्वकोष्ठाय नमः | सुशान्तिपात्राय नमः | तत्र दधिक्राविण्णो इति मन्त्रे 
दधि | तत्पूर्षा इति मन्त्रेण द्विः | दक्षिणे विद्यातत्वकोष्ठाय नमः | 
तेजोवत्पात्राय नमः | तत्र शुक्रमसीति मन्त्रेण घृतं अघोरेभ्य इति मन्त्रे 
त्रिः | उत्तरे पुरुषकोष्ठाय नमः अमृतात्मकपात्राय नमः | तत्र तत्सवितुरिति 
मन्त्रेण गोमूत्रं वामदेवायेति मन्त्रेण चतुर्धा | पश्चिमे 
कालतत्वकोष्ठाय नमः |

प्. ७)

पद्मोदकपत्राय नमः | तत्रगन्धद्वारामिति मन्त्रेण गोमयः | सद्यो जातायेति 
मन्त्रेण पञ्चधा | गोमयादीनि संहारमार्गेण क्षीरं नीत्वा | 
तद्गन्धपुष्पादिनाभ्यर्च्य | मण्डले स्थापयेत् | तत्र कलशार्चनार्थं 
ऋत्विग्वरणं कुर्यात् तद्यथा-

अस्य शिष्यस्य दीक्षाकर्म प्रयुक्तपञ्चकलशार्चने पूर्वकलशस्य ऋत्विजं 
त्वामहं वृणे | अस्य शिष्यस्य दीक्षाकर्म प्रयुक्तपञ्चकलशार्चने 
दक्षिणकलशस्य ऋत्विजं त्वामहं वृणे | अस्य शिष्यस्य दीक्षाकर्म 
प्रयुक्त पश्चिमकलशश्च ऋत्विजं त्वामहं वृणे | अस्य शिष्यस्तपनार्थं 
पञ्चकलशान् स्थापयामीति संकल्प्य | तद्यथा - 
तत्राष्टदलपद्मविरचितमंकुले 
प्रस्थपरिमितशालिभिस्तदर्थतण्डुलैस्तदर्धतिलैश्चोपर्युपरिस्थंण्डिलानिं 
कृत्वा | दर्भैराच्छ्वाद्य | पुष्पाणि विकीर्य | तत्र आकलशेष्विति मन्त्रेण 
मध्यम पूर्वदक्षिणोत्तरपश्चिमेषु आग्नेयादि कोणेषु वा कलशपञ्चकं 
विन्यस्य आकलशेषु धावाति पवित्रे परिषिच्यते उप्तैर्यज्ञेषु वर्धते | इमं मे 
वरुण इत्युदकम् | आपूर्य | इमं मे वरुणं श्रुतीहवमद्याचमृडय | 
त्वमवस्युराचके | तत्वायामि ब्रह्मणा वन्दमान स्तवाऽऽआस्ते 

प्. ८)

यजमानो हविर्भिः | अमूढमानो वरुणेहबोधि | उरुरागं समानं आयुः 
प्रमोषीः यच्छिद्धिते विशो यथा प्रदेव वरुणव्रतं मिनीमसिद्यविद्यवि | 
यात्किंचेदं वरुण दैव्ये जनेभिद्रोहं मनुष्याश्चरामसि | अचित्तपत्तव 
धर्मायुयोषिममानस्तस्मादेनसो देवरीरिषः | कितवासो यद्रिरिपुर्न देवी 
यद्वागा सत्यमुतपन्नविद्मा सर्वाताविष्वशितिरेव देवाः 
थातेस्पासोमवरुणप्रयासः आपो वा इत्युदकमभिमन्त्र्य | आपो वा इदं सर्वं 
विश्वा भूतान्यापः प्रणव आप पशव आपोन्नमापो मृतमापः पशव 
आपोन्नमामापोमृतमापः संम्रागपो विरागपः स्वरागपः छन्दागं 
स्पापो ज्योतीगुष्यापो यजूगष्यापः | सत्वमापस्सर्वा देवता आपो 
भूर्भुवस्सुनराप ओम् | तन्तु तन्वान्विति तन्तु मावृत्य | तन्तुं तन्वभृज 
सोभानुमान्विहि ज्योतिष्मतः पदो रक्षधिया कृतान् | अनल्बणं 
चयतल्योगुवामपो मनुर्भवजनयादैव्यंजनं गन्धद्वारामिति | गन्धम् | 
गन्धद्वारान् दुराधर्षान् नित्यपुष्ठां करिषिणीम् ईश्वरीगुं सर्वभूतानां 
तामिहोपह्वये श्रियम् | आकाशदित्यक्षताम् | आकाशाद्वायुः वायोरग्निः | 
अग्नेरापः | अद्भ्यः पृथिवी | पृथिव्या ओषधयः | इदं वस्त्राणीति वस्त्रम् | 
इदं वस्त्राणिवीवसावनाधेयुकोरचन्द्रामन्तवोमासर्गाः | प्रवातिरतं 
ननृतानि विश्वरुतेन | मित्रावरुणा न चेधे | अभि

प्. ९)

वस्त्रान्विति वस्त्रमाहृत्य | अभिवस्त्रासुवसनांन्यर्भोभिधेनोः | सुधुरवाः 
पूजमानः | आभचन्द्राकर्तरेनो हिरण्याभ्यश्वांद्रधिनो वेदसोम | 
दाधिक्रावरण इति दधि | अधिक्राविण्णो अकारिषं जिष्णोरश्वस्यवाजिनः | 
सुरभिनो मुखाकरत्प्रण आयूगंषि तारिषत् | मधुवाता इति मधु | मधुवाता 
ऋतायते | मधुक्षरन्ति सिन्धवः | माध्वीर्नस्संतोषधीः | मधुनक्तमुतोषसि 
मधुमत्पार्थिवगं रजः | मधुद्यौरत्तुनः | पिता मधु | मधुमान्नो 
वनस्पतिः | मधुमागं अस्तु सूर्यः | माध्वीर्गावो भवन्तु नः | साधुपरस्वेति 
शर्करा | स्वादुः पदस्ववेद्याय भस्मने | स्वादुरिंद्राय सुहवेतुनांम्ने | 
स्वादुर्मित्राय वरुणाय वे | बृहस्पतेय मधुमागं अदाभ्यः | 
शुक्रमसीत्याज्यम् | शुक्रमसि ज्योतिरसि | तेजोसि दोषो वः | 
सवितोत्पुनात्वच्छिद्रेणपवित्रेण वसोः सूर्यस्य रश्मिभिः | आप्यायस्वेति क्षीरम् | 
आप्यायस्वसमे तु ते | विश्वतस्सोमवृष्णियम् | भवा वाजस्य संगप्ते | 
गायत्र्या गोमूत्रम् | तत्सवितुवरेण्यं भर्गोदेवस्य धीमहि | धियो यो नः 
प्रचोदयात् | न्धद्वारामिति गोमयम् | गन्धद्वारां दुराधर्षां नित्यपुष्टां 
करीषिणीम् | ईश्वरीगं सर्वभूतानां तामिहोपह्वयेश्रियम् | ऋपवितिभिमय इति 
त्वक् पञ्चकम् | ऋवतिभिर्नो वृषभस्तविष्यया | शृंगेशरानो हरणी 
विचक्षणः | आयोनिः सोमः सुकृदं निषीदवि | 

प्. १०)

गन्यैत्वद्भवति निन्निगव्यै प्रवो यज्ञेष्विति पञ्चपल्लवान् | प्रदो यज्ञेषु 
वेदयन्तोर्जं व्यावननोभिः | पृथिवी इषध्यैवेषां ब्रह्मंण्यसमानि विप्रा 
| विष्वन्वियंतिवनिनो न शाखाः | उद्धृतासि वराहेणेति मृत्तिकाम्  
उद्धृतासि वराहेणा कृष्णेन शतबाहुना | मृत्तिके हन मे पापं 
यन्मया दुष्कृतं कृतम् | मृत्तिके ब्रह्मदत्ताक्षि काश्यपेनाभिमन्त्रिताः 
मृत्तिके देहि मे पुष्टिं त्वयि सर्वं प्रतिष्ठितम् | मृत्तिके प्रतिष्ठिते सर्वं 
तम्मे निर्णुदमृत्तिके | सहि रत्नानिति रत्नानि | स हि रत्नानि दाशुषे सुधानः | 
सविता भगः | तं भागं चित्रमीमंहे | या जातावोषधय इत्योषधयः | या 
जातावोषधयो देवेभ्यस्त्रियुगं पुरा | मंदामि बभृणायहगं शतम् | 
धामानि सप्त च | सोम ओषधीनामिति शतौषधानि सोम ओषधीनागं सविता 
प्रसवानागं रुद्रः पशूनां त्वष्टारूपाणां विष्णु पर्वतानां मरुतो 
गणानां अधिपतयस्ते मातं तु पितरः | पितामहः | परे परे ततास्तता महा 
इहमावता | काण्डात्काण्डादिति दूर्वाः | काण्डात्काण्डात्प्ररोहन्ती 
परुषःपरुषः परि | गतानो दूर्वे प्रतसहस्रेण शतेन च | देवसत्वेति कुशान् | 
देवस्यत्वा सवितुः प्रसवेश्विनोर्बाहुभ्यां पूष्णो हस्ताभ्यां प्रतिगृण्हामि 
| हिरण्यरूप इति शुद्धसुवर्णम् निक्षिप्य | हिरण्यरूपः स हिरण्यस्सन्नपां 

प्. ११)

नपात्पेतु हिरणं वर्ण हिरंण्य यात्परियो षध्या हिरण्यदाददद्यंनमस्मै 
| या फलिनीरिति फलपुष्पाणि | या फलिनीर्या अफला अपुष्पायाश्च पुष्पिणीः | 
बृहस्पतित्रसूतास्तानोमुञ्चत्वगं हसः | ततः ईशानः | सर्वविद्यानामिति 
मन्त्रेण मध्यमकलशे ईशानमावात्य | तत्पुरुषायेति मन्त्रेण पूर्वकलशे 
तत्पुरुषम् | अघोरेभ्य इति मन्त्रेण दक्षिण कलशे | अघोरम् | वामदेवा इति 
मन्त्रेणोत्तरकलशे वामदेवम् | सद्योजाता इति मन्त्रेण पश्चिमकलशे | 
सद्योजातम् | आवाहनादि षोडशोपचारपूजां कृत्वा | कलशपञ्चकं 
पञ्चाक्षरेणाभिमन्त्र्य | मध्यमकलशे गुरुं पूर्वकलशे रेवणासिद्धम् | 
दक्षिणकलशे मरुयिसिद्धम् | पश्चिमकलशे ताराध्यम् | उत्तरकलशे 
एकोरामम् | इत्येवं गुरुचरेश्चतुर्भिः | ऋत्विग्भिः पूजाकारयित्वा | 
मध्यमकलशे गुरुम् | स्वयं संपूज्य | उक्तञ्च - 

पूर्वे च रेवणासिद्धो दक्षिणे मरुयि प्रभो | पश्चिमे पण्डिताराध्यश्चोत्तरे 
रामदेशिकाः | चतुरर्थेश्वराह्यते कलशेष्वादहेन्ततः | इति इत्येवं 
पञ्चकलशविधिः | एकपक्षः |

पञ्चकोणं विधाय | तदुपरिवृत्ताकारमण्डलम् | तदुपरिस्तरणरूपेण 
चतुरश्चम्ब पञ्चवर्त्म तण्डुलैः कृत्वा | पञ्चकोण मध्येकर्णिका 
केसरवलययुक्तं 

प्. १२)

पद्मं निधाय | पञ्चवर्ण चूर्णैरलं कृत्य | तत्र तण्डुलादिभिः 
मण्डलानि कृत्वा | ततः पञ्चकोणेषु पञ्चतत्वानि पञ्चकलशाः 
पञ्चशक्तिश्च संपूज्य | पूतानच्छिद्रान् सुशोभनान् कलशान् षट्समादाय | 
एकमध्ये | पञ्चकोणेषु पञ्चकलशान् विन्यस्य पूर्वोक्तरीत्या कलशान् 
संपूज्य | मध्यमकलशे प्रणवं पञ्चकलशेषु न कारादिमकारान्तं 
विन्यस्य | मध्यमकलशे पञ्चब्रह्मत्मकम् | शिवं पञ्चकलशेषु 
पञ्चब्रह्माणि संपूज्य | भक्तांगपूर्विक आचारलिंगात्मिकान् कृत्वा | 
संपूज्य | अयं षट्कलशविधिः | अतीतवीरशैव धृतश्चेकपक्षः | 
पूर्वतत्पद्ममण्डलं रचयित्वा | एककलशनादाय | तत्र निक्षिप्य | 
पूर्ववत्संपूज्य | पञ्चब्रह्मात्मकं पञ्चाचार्यात्मकं च कृत्वा | 
संपूज्य | पञ्चाक्षरेणाभिमन्त्र्य | अयं एककलशविधिः | सामान्यः अयं 
चेकपक्षः | तत मण्डलोत्तरभागे मण्डलं विधाय | 
रंगवल्यादिभिरलंकृत्य | तापाद्रादिकं तत्र निक्षिप्य | 
पञ्चसूत्रघटितशिवलिंगेमादाय | अस्मिन् पात्रे निक्षिप्य | प्राणानायम्य | 
एवंगुणविशेषण विशिष्टायां शुभतिथौ कर्षणादि शान्त्यर्थं हिरण्य 
शृंगं पवमानः | सुपर्ण इत्याद्यैरनुवाकै शिवलिंगं स्नाप्य | इति 
संकल्प्य | अनुवाकमन्त्रक्रमः | हिरण्यशृंगं वरुणं प्रपद्ये तीर्थं 
मे 

प्. १३)

देहि याचितः | यन्मया भुक्तमसाधूनां पापेभ्यश्च प्रतिग्रहाः | यन्मे 
मनसा वाचा कर्मणा वा दुष्कृतं कृतम् | तन्मयिंद्रो वरुणो बृहस्पतिः 
सविता च पुनन्तु पुनः पुनः | नमो अग्नयेप्सुमते नम इन्द्राय नमो वरुणाय 
नमो वारुण्यै नमोद्भयः | मदपां क्रूरं यदमेध्यं यदशान्तं 
तदपगच्छतात् | अत्याशनादतीपानाद्यच्च उग्रात्प्रतिग्रहात् | तन्नो वरुणो राजा 
पाणिनाह्यर्वमर्श तु | सोहमपापो विरजो निर्मुक्तो मुक्तकिल्विषः | नाकस्य 
पृष्ठमारुत्य गच्छेद्ब्रह्म स लोकताम् | यश्चासुवर्णं स 
पुनात्वघमर्षणः | इमं मे गङ्गे यमुने सरस्वति सु शुतुद्रि तु श्रीसोमगं 
सचतापरुष्णिया | असिक्निया मरुद्वधे वितस्ययाज्ञीकीये शृणुष्वे सुषोमया | 
ऋतञ्च सत्यं चा भिद्धात्तिपसोदजायत | ततो रात्रि रजायत | ततस्समुद्रो 
अन्नपः | समुद्रादर्णवदधिसंवत्सरोजायता | अहोरात्राणिमिदधद्विश्वस्य 
दुषतो वनी | सूर्या चन्द्रमसो धाता यथा पूर्वमकल्पयत् | दिवञ्च पृथिवीं 
चान्तरिक्षमथो सुवः | यत्पृथिव्यो गिरजस्वमांतरिक्षे विरोधसी | इमागं 
स्तदापो वरुणः पुनात्वघमर्षणः | पुनन्तु वसतः पुनातु वरुणः 
पुनात्वघमर्षणः भूतस्य मध्ये भुवनस्य गोप्ता | एष पुण्यकृतां 
लोकान् एष मृत्योर्हिरण्मयम् | द्यावा पृथिव्यो हिरण्मयगं तगं सुवः | 
सन स हनंशशादि 

प्. १४)

आर्द्रं ज्वलति ज्योतिरहमस्मि | ज्योतिर्ज्वलति ब्रह्माहमस्मि अहमस्मि 
ब्रह्माहमस्मि | अहमस्मि | अहमेवाहं मां जुहोमि स्वाहा | अकार्यवकीर्णस्ते 
भ्रूणहागुरुतल्पगः | वरुणोपामघमर्षणस्तहत्वा | वात्र मुच्यते | रजो 
भूमिस्त्वयांग रोदयस्व प्रदरन्तिधीराः | आक्रात्समुद्रः प्रदमे 
विधसपुनातु मां पुनन्तु मा देवजनाः पुनन्तु मनवो धिया | पुनन्तु विश्वतो 
यदः | जातवेदसवित्रवती पवित्रेण पुनाहि माम् | शुक्रेण देवदीद्यत् | अग्ने क्रत्वा 
क्रतूगरंनु यत्तेपवित्रमर्चिषि अग्ने विततमन्तरा | ब्रह्मं तेन पुनीमहि | 
उभाभ्यां देवसवितः | पवित्रेण सवेन च | इदं ब्रह्मपुनीमहे | वैश्वदेवी 
पुनातु | देव्यागात् | यस्ते बह्वीस्तनुवो वीतपृष्ठाः | तयामदंतं 
सदमाद्येषु | वयग्गं स्यामपतयोरयीणाम् | वैश्वानरो रश्मिभिर्मा पुना तु 
| वतः प्राणेनेषिरो मयो भूः | द्यावा पृथिवी पयसा पयोभिः | ऋतावरी 
यज्ञिये मा पुनीताम् | बृहद्भिः सवितस्तृभिः | वर्षिष्ठैर्देवमन्वभिः | 
लज्ञे दक्षेः ब्रनहि मा (अग्ने दक्षैः पुना हिमा) येन देवा अपुनत | 
येनापो दिव्यंकं | तेन देव्येन ब्रह्मणा | इदं ब्रह्म पुनीमहे | यः 
पावमानीरध्येति ऋषिभिस्संभृतगंरसम् | सर्वगं सपूतमश्नाति | 
स्वपदं मातरिश्वना | पावमानीर्यो अध्येषिभिः | संभृतगं रसम् | तस्मै 
सरस्वती दुहे | क्सीरगं 

प्. १५)

सर्पिमधूदकम् | पावमानी | संम्मघाति पदस्वतीः | ऋषिभिस्संभृतो 
धनः | ब्राह्मणेष्वमृतगं हितम् | पावमानीर्विशन्तु नः | इयं लोकमथो 
अमुम् | कामान्समर्दयन्तु नः | देवीर्देवैस्समाभृताः | पावमानी 
स्वस्त्ययनीः | सुदुघाहितशृतः | ऋषिभिः संभृतो रसः | 
ब्राह्मणेष्वमृतगं हितम् | येन देवाः पवित्रेणात्मानं पुनीते सदा | तेन 
सहस्रधारेण | पावमान्यः पुननतु माम् | प्राजापत्यं पवित्रम् | 
शतोद्यामगं हिरण्मयम् | तेन ब्रह्मविहोमयम् | पुतं ब्रह्मपुनीमहे | 
इन्द्रस्सुनीती सहमा पुनातु | सोमस्यत्वा वरुण समीवाययोराजाः प्रघृणाभिः 
पुनातु माम | जातवेदा | मूर्जयन्त्वा पुनातु | एताभ्यामनुवाकाभ्यां 
संस्थाप्यः | तदनन्तरं पञ्चगव्येन पञ्चामृतेन पञ्चब्रह्ममन्त्रैः 
संशोध्य | पुनः संकल्प्य | शाणादिघर्षणतापशान्त्यर्थं 
बलाधिवासनं करिष्य इति संकल्प्य | प्रस्तजलपूरितताम्रपात्रके वस्त्रवेष्टितं 
शिवलिंगं जलमध्ये निक्षिप्य | तत्र सर्वागम सुवर्णदे एकाहं वा दिनार्धं 
वा यामं वात्वर्धयामकम् |

जलाधिवासनं कुर्यात्तत्तत्कालोचितक्रमात् | तत्तस्तलिंगजलादुत्तीर्य अन्यमण्डले 
प्रदस्तपरिमितशालिभिः | तदर्धतण्डुलैस्तदर्धतिलैश्चोपर्युपरिस्थंडिलानीं 
कृत्वा | दर्भैराच्छाद्य | पुष्पाणि विकीर्य | तल्लिंगस्थपनपात्रे निक्षिप्य | 
वेष्टितवस्त्रं त्यापोथ्यपंचगव्यैस्मस्नानादिभिश्च 

प्. १६)

तदुक्तमन्त्रैः संस्थाप्य गन्धतोयेन च संस्थाप्य | गन्धादिभिरभ्यर्च्य 
प्राणानायम्य | शान्त्यर्थं धान्यादिवासनं करिष्य इति ण क्षिप्य | 
वस्त्रेणाच्छाय | तदनन्तरं शयनाल्लिंगमुद्धृत्य | शुद्धोदकेन स 
शिवकलावाहनार्थं षडध्वन्यासं करोमीति संकल्प्य | पट्टिका 
कम्बुकण्ठा हारि अनाश्रित भुवनाय नमः | ओं हां अनाथ भुवनाय 
नमः | ओं हां हर्भगोर्भुवनाय नमः | मोचिका भुवनाय नमः | रेचिका 
भुवनाय नमः | दिक्ता भुवनाय नमः | शान्त्यतीता भुवनाय नमः | विद्या 
भुवनाय नमः | नि शिवोत्तमभु | सूक्ष्मेश भू | मनोन्मनी भु | 
सर्वभूतदमनी भु | वाम भु | अङ्गुष्ठमात्रभु | ईशानभु | एकेक्षण भु | 
उद्भवभु | भव ज्योतिर्भु | संरक्तकभु | क्रोदभु | एकवीरभु | अनन्तभु | 
उमावती भु | वामभु | श्रीकण्ठभु | उमाभु | कीमारभु | कीमारभु | 
वैष्णवभु | ब्राह्मर्भुगान्धर्वभु | यक्षभु | राक्षसभु | पैशाचभु | 
स्थलेश्वरभु | स्थूलेश्वरभु | द्विरण्डभु | छगलंडभु | स्थाणुभु | 
स्वर्णाक्षभु | भद्रकर्णभु | गोकर्णभु | द्रभु | अष्टहासभु | 
निखिलभुवनाय नमः | अनाखिल भु | कुरुक्स्.एत्रभु | गय लभु | हरिश्चन्द्रभु 
| लकुलीशभु | हरभूति भु | दंडीशभु | मुण्डीशभु | भु | चिरभद्रभु | 

प्. १७)

त्रिलोचनभु | लिप्सभु | नभुभु | विराहभु | संवाहभु | त्रिवशेशभु | 
गणाध्यक्षभु | शंभुभु | दंष्ट्रिभु | वश्रीभुहताशनभु | क्रोधनभु | 
अनन्तभु | वृषाधारभु | वृषभु | बलिक्रियभु | भूतपालभु | वाहनभु | 
कज्ञानभु | भवभु | सर्वज्ञभु | ईशानभुवनाय नमः | विधाधिपभु | 
प्रकामदभु | प्रसादकभु | श्रीदृग्धवभु | रक्तदृग्ध्वभु | भु | 
धान्यभु | रूपवाङ्भुवभु | निधीश भु | मेघवाहनभु | कपर्दिभु | 
पञ्चशिखभु | पञ्चान्तकभु | तीक्ष्णभु | सूक्ष्म द्धभु | मेघनाद्रथ 
भुवनाय नमः | बलान्तकभु | दीर्घबाहुभु | क्षयभद्रभु | श्वेतभु | 
यबलभु | पाशहस्तभु | अतिबलभु | दंक्षभु | ऊर्ध्वकेशभु | भयानकभु | 
क्रूरदृष्टिभु | हन्तभु | मारणभु | निरृतिभु | धर्मपत्नी भुवनाय 
नमः | वियोक्तृ भारभु | मृत्युभु | यांम्यभुवनाय नमः | 
क्षयानकभु | न्तकभु | बभ्रभु | दमनभु | ज्वलनभु | हरणभु | 
ग्रोदकभु | धीपभु | पिनाकीभु | शास्त्यभु | अव्ययभु | विभूतिदभु | 
प्रमर्दनभु | वज्रदेहभु | बुधभु | अन्यभु | कपालीशभु | राद्र ह्याण्डभु 
| कालाग्निभु | ओं व्योमरूपिणे व्योमरूपाय सर्वव्यापिने शिवाय अनन्ताय 
अनायाय ताय | योगपीठास्थिताय | नित्ययोगिने ध्यानहराय | ओं नमःशिवाय 
सर्वप्रभवे | गोप्त्रे अनिधिपतये | ज्योतिरूपाय परमेश्वरपराय 
अचेतनाचेतनाय व्योमन् व्योमन् व्यापिन्व्यापिन् 

प्. १८)

अरूपिन् तेजतेजस्विते ज्योति अरूप अनग्नि अधूम अभस्म अनाथे नाना नाना धू धू 
धू धू ओं भूः | ओं भुवः | ओगं सुवः अनिधननिधन निधनोद्भव 
शिवसर्वपरमात्मन् | महेश्वरमहादेव सद्भावेश्वरमहातेजः 
योगाधिपते मुञ्च मुञ्च प्रथम प्रथम | शर्व शर्व भव भव | 
भवोद्भव सर्वभूतसुखप्रद | सर्वसान्निध्यकरब्रह्माविष्णुरुद्रपर | 
अनर्चितानर्चित | असंस्तुतासंस्तुत | पूर्वस्थितापूर्वस्थित | साक्षि साक्षि तुरु तुरु | 
पतंगपतंग | पिंगपिंग | ज्ञानज्ञान | शब्दशब्द 
सूक्ष्मसूक्ष्मशिवशर्व | ओं नमो नमः | शिवाय ओं नमो नमः | ओं 
पदाध्वन्यासः | तत्कंधे ओं हां अन्नमः | इ ई उ ऊ रु रू ऌ ॡ ए ऐ ओं अं 
अः क ख ग घ ङ | च छ ज झ ञ | ट ठ ड ढ ण | त थ द ध न | प फ 
ब भ म | य र ल व श ष स हलक्षं नमः | वर्णाध्वन्यासः | ओं हां 
तत्कण्ठे | ओं हां शान्त्यतीतोत्तराकलायै नमः | ओं हां शान्त्यतीतोकलायै 
नमः | ओं हां शान्तिकलायै नमः | ओं हां विद्याकलायै नमः | ओं हां 
प्रतिष्ठाकलायै नमः | ओं हां निवृत्तिकलायै नमः | इति कलाध्वन्यासः | 
अथ तत्पट्टिकायां ओं हां शिवतत्वाय नमः | ओं हां विद्याकलायै नमः | 
ओं हां प्रतिष्ठाकलायै नमः | ओं हां निवृत्तिकलायै नमः | इति 
कलाध्वन्यासः | अथ तत्पट्टिकायां ओं हां शिवतत्वाय नमः | ओं हां 

प्. १९)

ओं हां शक्तितत्वाय नमः | सदाशिव तत्वाय नमः | ईश्वरतत्वाय नमः | 
शुद्धविद्या | मायाकाला कलाविद्या | नियतिरागपूरुष प्रकृति बुद्धि 
अहंकारमनः | शान्तः त्वक् | चक्षुः ओं हां नानावाक् 
पाणिपादपायूतदवस्थशब्दस्पर्शरूपरसगन्ध आकाशमरुत्तेजः जलं 
पृथ्वी इति त्वाध्वन्यासः | अथ तदाज्यप्रदारिके | ओं हां शिवेशाय नमः | 
नास्त्रमन्त्रौ तत्पुरुष कवचमन्त्रौ | तत्पुरुष कवचमन्त्रौ | शिखाघोरा 
शिरोवायौ | सद्योजात हृदयमन्त्र | इति मन्त्राप्त्वन्यासः | तत्र 
वातुलेभगवत्यांभुवनध्वानां पदाध्वानां च पंकजे | 
वर्णाध्वानञ्च वृत्ते तु कलाध्वानं च पङ्कजे | तत्वाध्वानं 
पट्टिकायां मन्त्राध्वानं पदारिके | इति एवं कृत्वा पुष्पादिभिः संपूज्य | 
ततः स्नातः शुक्लाम्बरधरम् | भस्मत्रिपुण्ड्रांकितं विग्रहं 
शिष्यमाहूय | पूर्वसाधितसूत्रग्रावयित्वा | प्राणानायंम्य | 
पञ्चगव्येनात्मनः शोधनं करोमीति संकल्प्य | ओं हां आत्मतत्वा स्वाहा | 
ओं हां विद्यातत्वाय स्वाहा | ओं हां शिवतत्वाय स्वाहा | इति प्राशश्त्वा | 
साधितपञ्चकलशोदकेन स्नापयामीति पुनः संकल्प्य | पञ्चब्रह्ममन्त्रैः 
पञ्चकलशेन संस्थाप्य | तत्पञ्च कलशेवेष्टित सूत्रमुद्धृत्य | 
कंकणानि कृत्वा | विश्वेत्ता इति मन्त्रेण शिष्यस्य दक्षिणहस्ते कंकणं 
बध्वा | विश्वेत्ता तेन च नेषु प्रवाच्य |

प्. २०)

याचकर्दमघवं मंद्रसुंन्वन्तिपारावतं यत्पुरुषं भृतम् | 
वस्वपां वृणोः | शरभायरुषे बन्धके इति कंकणं बध्वा | ततः 
चतुर्थदिवसे कंकणं विसृजेत् | उक्तञ्च | 

तत्पञ्चकलशानाञ्च सूत्रमुद्धृत्वा | देशिकः कंकणं कृत्वा | 
शिष्यस्वमणिबन्धे तु बन्धयेत् | चतुर्थादिवसे प्राप्ते कंकणं परिचयेदिति | 
इयं कलशाभिषेकदीक्षां अत्र कारणोत्तरे -

कलशापञ्च संस्थाप्य नागमोक्तविधानतः | पञ्चब्रह्मात्मकान् कृत्वा 
तत्कला संस्थाप्य तत्कलशास्थाप्य तज्जलैः अभिषेकं प्रकुर्वीत तत्तन्मन्त्रेस्तु 
चार्चकं समाघातमिदं शैवैः | अत्र कारणोत्तरेकलशस्याभिपेचनमिति | 
ततः प्राणानायम्य | षडध्वशोधनद्वारा मांसपिण्डनिवृत्यर्थं 
स्वस्तिकारोहणाख्य दीक्षां करिष्य इति संकल्प्य | संहारक्रमेण 
षडध्वन्यासः | क्रमः | ओं हां निवृत्तिकलायां ओं हांर्दिपतत्वकलाय 
नमः | ओं हां भद्रकाली भुवनाय नमः | ओं हां वीरभद्रभुवनाय 
नमः | त्रिलोचनभु | उमाभु | विवाहभु | त्रिदशेशभु | गणाध्यक्षभु | 
विभुभु | शम्भुभु | दंष्ट्रभु | वज्रीभु | फणीन्द्रभु | उदुम्बरभु | 
नृसभु | मारुताशनभु | क्रोधनभु | अन्तभु | वृषधरभु | वृषभु | 
बलिप्रियभु | भूतपालभु | ज्येष्ठभु | शर्वभु | सर्वेशभु | वेदपारगभु | 
ज्ञानदृग्भवभु | सर्वभु | ईशानभु | 

प्. २१)

विद्यांधिपभु | प्रमथभु | श्रीदृग्भवभु | लक्ष्मीदृग्भवभु | 
बहुधरभु | सौम्यदेहभु | धन्यभु | रूपवान्भु | निधीशभु | 
मेघवाहनभु | कपर्दिभु | पञ्चशिखभु | पञ्चान्तकभु | तीक्ष्णेभु | 
सूक्ष्मभु | वायुवेगभु | लघुभु | शीघ्रभु | सुनन्दभु | मेघनादभु | 
वलान्तकभु | दीर्घबाहुभु | क्षयभद्रभु | श्वेतभद्रभु | श्वेतभु | 
महाबलभु | पाशहस्तभु | अतिवलभु | बलभु | दंष्ट्रिभु | लोहितभु | 
धूम्रभु | विरूपाक्षभु | ऊर्ध्वकेशभु | भयानकभु | क्रूरदृष्टिभु | 
हन्तकभु | निरृतिभु | धर्मवतिभु | अधर्मपतिभु | वियोक्तभु | नयोक्तृभु | 
विधातृभु | धातृभु | हरभु | मृत्युभु | याम्यभु | क्षयान्तकभु | 
बभ्रुभु | दहनभु | ज्वलनभु | वारणभु | खादकभु | पिंगलभु | 
हुताशनभु | अग्निरुद्रभु | त्रिदशान्तभु | पिनाकिभु | शास्त्यभु | अव्ययभु | 
विभूतिरभु | प्रमर्दनभु | वज्रदेहभु | याम्यभु | कपालीशभु | रौद्रभु | 
ज्येष्ठदभु | ब्रामभु | हाटकभु | कूश्माण्डभु | कालाग्निभु | ओं हां | 
ओं हां महादेवाय नमः | ओं हां सद्भावेश्वराभ्यां नमः | ओं हां 
महातेजसे नमः | ओं हां योगाधिपतये नमः | मुञ्चमुञ्च 
प्रमथप्रमथ | शर्वशर्व |  भव भव | भवोद्भव | सर्वभूत सर्वभूत | 
सुखप्रद | सर्वसान्निध्यकार | ब्रह्मविष्णुरुद्रपर | अनर्चितानर्चित | 
असंस्तुतासंस्तुत | पूर्वस्थिता पूर्वस्थित | साक्षि साक्षि | तुरु तुरु | 
पतंगपतंग | 

प्. २२)

पिंगपिंगाज्ञानज्ञान | शब्दशब्द सूक्ष्मसूक्ष्म | शिव | शर्व | सर्वद | 
ओं नमो नमः | ओं ओं हां हां सजाताय नमः | ओं हां हं हृदयाय 
नमः | ओं हां अं नमः | ओं हां इगापिंगलाभ्यां नमः | ओं हां 
प्राणापानाभ्यां नमः | ओं प्राणप्रणेन्द्रियाभ्यां नमः | ओं हां 
ब्रह्मणे नमः | पादादिजानुपर्यन्तं एवं न्यसेत् | 
अत्रानि वृत्तौ पार्थिवं तत्रमेकञ्च भुवनानि च |
कालाग्नि भवनान्तानि भद्रकाल्यादिभिस्तदा |
अष्टोत्तरशतान्यत्र क्षकारो वर्ण एव हि |
पादानि भवमारभ्य यावदोंकारमन्त्रयम् |
अष्टाविंशतिसंख्यानि सद्यो हृदय शम्बक |
भजेव्रता तदानाख्य इडा पिंगलसंज्ञिक |
प्राणानि पानाददावायु घ्राण पायिंद्रियेपि च |
विषयगन्दगे वौ शब्दादिगणपञ्चकम् |
मण्डलं पार्थिवं गौरं वज्रांकं करिनं गुरु |
वेदाश्रं योजनानाञ्च शतकोटित्रयं ध्रुवम् |
जाग्रद्वद्वव अस्ताव युक्तम् कारणं कमलासनम् |
शुद्धाञ्जनप्रतीकाशं सर्वमेत विधापयेत् |
शिरोजान्वादिपादान्तं गुरुसूत्रे च विन्यसेदिति |
अथ जान्वादि नाभिपर्यन्तं ओं हां प्रतिष्ठाकलाये नमः | ओं हां प्रकृति 
तत्वाय नयः | ओं हां बुद्धितत्वाय नमः | ओं हां अहंकारतत्वाय नमः | 
श्रोत्रत्वक्चक्षुः जिह्वानासा वाक्पाणि पादः 

प्. २३)

पायुः उपस्थ शब्दस्पर्शरूपरसगन्ध आकाशमरुत्तेजः | जलं पृथिवी | ओं 
हां श्रीकण्ठभुवनाय नमः | ओं हां उमाभुवनाय नमः | कौमारभु | 
वैष्णवभु | ब्राह्म्यभु | भैरवभु | अकृतभु | ईशानभु | बलभु | 
ब्राह्मभु | प्राजेशभु | सौम्यभु | इन्द्रभु | गन्धर्वभु | राक्षसभु | 
पैशाचभु | गिरीश्वरभु | स्थूलेश्वरभुवनाय नमः | शंकुकर्णभु | 
कालज्ञानभु | मण्डलेश्वरभु | माकोटभु | द्विरण्डभु | छगलण्डभु | 
स्थाणुभु | व्रणक्षभु | भद्रकर्ण भु | महाबलभु | अविमुक्तभु | 
एद्रकोटिभु | कौमारभु | भीमेश्वरभु | महेन्द्रभु | अट्टहासभु | 
विमलेशभु | नटवलभु | अनाकलभु | कुरुक्षेत्रभु | गयाभुवनाय नमः | 
भैरवभु | केदारभु | महाकालभु | मद्यमेशभु | आम्रान्तकभु | 
बिल्वेशभु | श्रीशैलभु | हरिश्चन्द्रभु | लकुलीशभु | भारभूतिभु | 
दण्डीशभुवनाय नमः | ओषधि पुष्करभु | नैमिशारण्यभु | 
प्रधानभुवनाय नमः अमरेशभु | ओं हां उन्नमः | ड ढं ध णं 
तं थं दं धं न्नमः | दं धं बं भं मं यं रं लं वं शं 
षं सं हं लं क्षं व्यापिन् व्यापिन् अरूपि अरूपि प्रमथ प्रमथ | प्रथम 
प्रथम | तेजः तेजः | ज्योति ज्योतिः | अरूप अनग्नि अधूम अभस्म | अनादे नाना 
नाना धू धू धू धू | ओं भूः ओं भुवः | ओंग् सुनः | अनिधननिधनोद्भव 
शर्वपरमात्मन् महेश्वरमहेश्वर महादेव 

प्. २४)

सद्भावेश्वर | महातेजः | योषधिपते | मुञ्चमुञ्च | प्रथम प्रथम | 
शर्व शर्व | ओं हां हिं वामदेवाय नमः | ओं हां हिं शिरसे नमः | ओं 
हां डं नमः | ओं हां वं नमः | ओं हां गान्धारी सुषुम्नाभ्यां 
नमः | ओं हां समानोदान वायःभ्यां नमः | ओं हां 
जिह्वोपस्थेन्द्रियाभ्यां नमः | ओं हां विष्णवे नमः | एवं क्रमेण न्यसेत् | 
उक्तञ्च | 

अधमो विन्यसेत्पाशं प्रतिष्ठायां कलान्वितम् |
स्मृतानि प्राकृतादीनि तत्वानि च बलावधि |
त्रयोविंशति वंशानि भुवनानि भुवनानि च |
संख्यय | पञ्चाशदवीनां न्यत्र षङ्गि श्रीकण्ठ भैरवात् |
अमरेशान्तकं त्रिशं पदौनित्यधिकानि च |
व्यापिं व्यापिं अदाश्चर्या शर्वान्तानि हुतानि च |
उदीहान्तक्षराणिप्रोक्ता निचनमानतः |
त्रयोविंशतिवर्णञ्च वामदेव शिरस्यणू |
ओजे उभौ तथाराध्य गांधारी च सुषुम्नया 
समानोदान वायोदजिह्वापाया तदेन्द्रिये |
रसश्च विषयशब्दस्पर्शरूपरसं तथा |
तत्वानि वरुणं बीजं श्वेतमंभो बलञ्च्छितम् |
चन्द्रवताकारं स्थावरं शितदात्मकम् |
गधरारा व संयुक्तं कोटिसाहस्रयोजनैः |
शतञ्च सौष्ठकावस्था कारणं गरुडध्वजम् |
सर्वमन्तस्थितं शिष्य नाभेर्जानूदयान्तकम् |

प्. २५)

घोढयं विन्यसे तत्र पाशसूत्रे च सद्गुरुरिति |

अथ नाभ्यां हृदय रियंतं ओं हां विद्याकलायै नमः | ओं हां 
मायातत्वाय नमः | ओं हां कालतत्वाय नमः | कलातत्वाय नमः | 
विद्यातत्वाय नमः | नियति तत्वाय नमः | पुरुषतत्वाय नमः | ओं हां 
अङ्गुष्ठमात्र भुवनाय नमः | ओं हां ईशानभु | एकेक्षणभु | 
एकपिंगभु | उत्सवभु | भव भव | वामदेव भु | महायती भुवनाय नमः | 
शिखिद भु | एकवीरभु | पञ्चान्तकभु | शूरकभु | पिंग भु | ज्योति भु | 
संवर्तकभु | क्रोधभु | एकशिवभु | ओं हां ईशानभु | अनंतभु | तपभु | 
उमापति भु | प्रचण्डभु | एकवीरभु | ईशानभु | भवेशभु | उग्रभु | 
वामभु | छं चं जं झं ञं नमः | ओं हां ओं नमः | शिवाय 
सर्वप्रभवे शिवाय ईशानमूर्ध्नाय नमः | तत्पुरुषवक्त्राय 
अघोरतृदयाय वामदेवगुत्थाय सर्वोभूतमूर्तये ओं नमः | ओं हां ओं 
नमः | गुत्थातिगुत्थाय गोप्त्रे अनिधनाय सर्वयोगाधिकृताय 
सर्वविद्याधिपतये ज्योतिरूपाय परमेश्वर वरदाय | अचेतनाचेतनाय व्योमिन् 
व्योमिन् ओं हां हुं अघोराय नमः | ओं हां हुं शिखाय नमः ओं हां 
दुन्नमः | ओं हां उन्नमः | ओं हां पूषाकरि जिह्विकाभ्यां नमः | ओं हां 
ध्यानानानाभ्यां नमः |

प्. २६)

ओं हां चक्षुः पादेन्द्रियाभ्यां नमः | ओं हां रुद्राय नमः | एवं न्यसेत् 
| तथोक्तम् - 

तदधो विन्यसेद्विद्यात्पाशमस्या समन्ततः |
मायादिपुरुषान्तानि सप्ततत्वानि विन्यसेत् |
अंगुष्ठमात्रभुवनाय नमः | ध्याद्वामपरं ततः |
विन्यसेद्भुवनान्यत्र सप्तविंशति संख्यया |
पदमोंकारमारभ्य व्योमिन् पठाचध |
एकविंशति संख्यानि विद्यादाश्च पदानि तु |
वधूकारादि इकारान्ता वर्णस्तुः सप्तसंख्यया |
मद्रोघोर शिखेद्रोक्ते विद्यायां च विशेषतः |
बीजे मकुटदानाद्वा पूषा च कटिजिंह्विका |
व्याननागा तथा वायुः चक्षुः पयेन्द्रियेपि च |
रूपं च विषयशब्दा स्पर्शरूपगुणानि च |
मण्डलं तैवसंरक्तं दाहाकारं त्रिकोणकम् |
स्वस्तिकां कंठमभ्रायं योजनायतकोटिभिः |
कारणं रुद्रभेदञ्च तथावस्थासुषुप्तिका |
सर्वमेतन्न्यसेत्तत्र भास्कराभं गुरुत्तमः |
हृदयान्नाभिपर्यन्तं शिष्यदेहे च संस्पृशेदिति |
अथ हृदयमारभ्य ललाटपर्वन्तर ओं हां शान्तिकलायै नमः | ओं हां 
सशिवतत्वाय नमः | ओं हां ईश्वरतत्वाय नमः | शुद्धतत्वविद्यातत्वाय 
नमः | ओं हां सदाशिवभुवनाय नमः | शिखण्डि

प्. २६अ)

भुवनाय नमः | श्रीकण्ठेशभु | त्रिमूर्तिभु | एकरुद्रभु | एकनेत्रभु | 
शिवोत्तमभु | सूक्ष्मेशभुवनाय नमः | अनन्तेशभुवनाय नमः | 
ननोन्मनी भु | सर्वभूतदमनीभु | बलप्रमदनी भुवनाय नमः | 
विकरणभु | कलविकरणभु | कालीभु | कौद्रीभु | ज्येष्ठाभु | ओं हां कं 
नमः | ओं हां गं नमः | ओं हां गन्नमः | ओं हां व्योमव्यापिने नमः 
| व्योमरूपाय सर्वव्यापिने नमः | औं हां अनंताय नमः | अनाथाय नमः 
| अनाथाय अनाश्रिताय नमः | पुनायशाश्वताय योगपीठाय संस्थिताय 
नित्ययोगिने ध्यानहराय ओं हां हों तत्पुरुषाय नमः | ओं हां 
हैंकनचाय नमः | ओं हां बिन्दवे नमः | ओं हां इकाराय नमः | ओं 
हां अलम्बुसाय शोनादिभ्यां नमः | ओं हां कृकर कूर्माभ्यां नमः | 
ओं हां त्वक्कर्मेन्द्रियाभ्यां नमः | ओं हां ईश्वराय नमः | एवं न्यसेत् | 
उक्तञ्च |

सदाशिवेश्वरो विद्यां शान्ता च त्वत्रयं न्यसेत् |
सदाशिवादि वावामान् ततान्यष्टादशपुराणि च |
व्योमव्यापिनमारभ्य ध्यानाहारपथाचधी |
पदानि रविसंख्यानि वर्णानि गगनास्मृताः |
बीजे बिन्दुमकारश्वे मन्त्रो वक्त्रतनु चदौ |
अलंबुसा यशो नाड्या वायुः कृकरकूर्मकौ |
अक्षरायेभिरुभ्रायं योजनानान्तु वायवम् | 

प्. २७)

तुर्यावस्तमनन्तञ्च कारणञ्चेश्वरान्न्यसेत् |
आयामवमिदं सर्वं बलाच्च हृदयादधि |
ध्यायेद्देहो शिशोस्तत्र पाशसूत्रे च देशकं इति |
अथ ललाटमारभ्य शिरःपर्यन्तं ओं हां शाश्वतीताकलायै नमः | ओं 
हां शिवतत्वाय नमः | ओं हां शक्तितत्वाय नमः | ओं हां 
अनाश्रितभुवनाय नमः | अनायभु | अनंतभु | व्योमरूपिणीभु | व्यापिनी भु | 
ऊर्ध्वगा भु | मोचिका भु | रेचिका भु | दीपिका भु | इन्दिका भु | शान्त्यतीता भु | 
शान्तिभु | विद्या भु | प्रतिष्ठा भु | निवृत्ति भु | ओं हां अन्नमः | ओं हां 
आं नमः | इं ईं उ ऊ ऋ ॠ ऌ ॡ एं ऐं ओं औं अं अः | ओं हां ओं 
नमः | ओं हां हौं शिवाय नमः | ओं हां ईशानाय नमः | ओं हां हः 
अस्त्राय नमः | ओं हां अनाथाय नमः | ओं हां हुं नमः | ओं हां कूर्मो 
शंखिनी नाडिभ्यां नमः | ओं हां देवदत्त धनञ्जयाभ्यां नमः | ओं 
हां श्रोत्रवागिन्द्रियाभ्यां नमः | ओं हां सदाशिवाय नमः | एवं न्यसेत् | 
उक्तञ्च - 

द्वे द्वे तत्वे तांत्पतीतायां क्रमाभक्तशिवात्मके |
अधनाश्रितशक्त्यादि निवृत्तियदिदंतिका |
नाभिनाधिष्ठितां न्यस्यां भुवनान्यूनषोडश |
नादबं प्रणवं वीथी पदं साक्षानिरात्मकम् |

प्. २८)

अकारादि विसर्गान्ता वर्णाषोडशकीर्तिताः |
ईशानास्त्र शिवामन्त्राजीवेद्वैना तथा |
नाड्याह्वौ कुहौ शंखिनी च | देवदत्ताधनंजयोः |
एतदुक्तं समाख्यातं कर्ता चैव सदाशिवः |
शिखामारभ्यफालान्तं ध्यायेत्सर्वं सितं शिरोरिति |
अथ मूर्ध्निमारभ्य शिखापर्यन्तं ओं हां शान्त्यतीतोत्तराकलायै नमः | 
तस्यां बाहौ | निवृत्तिकलयै नमः | ओं हां विद्याकलायै नमः | ओं हां 
शान्तिकलायै नमः | ओं हां शान्त्यतीताकलायै नमः | इति कलाध्वन्यासः | ओं 
हां पृथिवी तत्वाय नमः | बलतेजः वायुः आकाशं पादपाणि वाक् नानां 
जिह्वा चक्षुः त्वक् श्रोत्र मनः हंकार बुद्धिप्रकृतिपुरुषः | रागनियतिविद्या 
कला | काला | माया शुद्धविद्या शक्तिशिवतत्वाय नमः | इति तत्वाध्वन्यासः | 
ओं हां कालाग्निभु | कूश्माण्डभु | हाटकभु | ब्राह्मभु | वैष्णवभु | 
रौद्रभु | कपालीशभु | अन्यजभु | बुद्धभु | वज्रदेहभु | प्रमर्दनभु | 
विभूतिभु | अव्यभु | शास्त्रभु | संयोगभु | पिनाकिभु | त्रिदशाधिपभु | 
अग्निरुद्रभुभु | हुताशनभु | पिंगेशभु | खादकभु | हरणभु | ज्वलनभु | 
दहनभु | बभ्रुभु | भस्मांतकभु | क्षयान्तकभु | याम्यभु | मृत्यु भु | 
हर भु | धातृ भु | विधातृ भु | कर्तृभु | संयोक्तृ भु | 

प्. २९)

वियोक्तृभुवनाय नमः | अधरपतिभु | धर्मपतिभु | निरृति भु | मारण 
भु | हन्त भु | क्रूरदृष्टि भु | भयानक भु | ऊर्ध्वकेश भु | विरूपाक्ष भु 
| धूम्रभु | लोहितभु | दंष्ट्रि भु | लल भु | अतिबल भु | पाशहस्त भु | 
महाबल भु | श्वेत भु | क्षय भद्र भु | दीर्घबाहु भु | जलान्तकभु | 
मेघनाथ भु | सुनंद भु | शीघ्रभु | लघु भु | वायुवेग भु | सूक्ष्म भु | 
तीक्ष्ण भु | क्षयान्तक भु | पञ्चान्तकभु | पंचशिखिभु | कपर्दिभु | 
मेघवाहन भु | निधीशभु | रूपवान्भुवनाय नमः | धंन्य भु | 
सौम्यदेह भु | जटाधर भुवनाय नमः | लक्ष्मीदृग्भव भु | 
रक्तदृग्भव भु | रक्तदृग्भुव भु | श्रीदृग्भुव भु | प्रकामदभु | 
विद्याधिप भु | ईशान भु | सर्वज्ञ भु | ज्ञानभुग्भुवनाय नमः | 
वेदपारण भु | सुरेश भु | सर्वज्ञ भु | ज्येष्ठ भु | भूतपालभु | वलिय भु 
| तृषभु | वृषाधारभु | क्रोधन भु | मारुताशन भु | ग्रसन भु | 
उदुम्बरीश भु | फणीन्द्रभु | दंष्ट्रिभु | शम्भु भु | गणाध्यक्ष भु | 
त्व्रक्ष भु | त्रिदशेश भु | संवाह भु | विदाह भु | न भु भु | रित्युभु | 
त्रिलोचन भु | वीरभद्र भु | भद्रकाली भु | अमरेशभु | प्रभास भु | 
नैमिशारण्य भु | ओषधीपुष्कर भु | इंडीश भु | दंडीश भु | भारभूति 
भु | लकुलीश भु | 

प्. ३०)

हरिश्चन्द्रभु | श्रीशैलभु | विश्वेशजित्वेश भु | नम्रान्तकभुवनाय नमः 
| मध्यमेश भु | महाकालभु | केदारभु | भैरवभु | गयभुवनाय नमः 
| कुरुक्षेत्र भु | अनाटवलभु | नटवलभु | विमलेश भु | अट्टहासभु | 
महेन्द्रभु | अविमुक्तभु | महाबलभु | गोकर्णभु | स्वर्णक्षभु | स्थाणुभु | 
चकलंडभु | द्विरण्डभु | मकोटभु | मण्डलेश्वरभु | कालज्ञान भु | 
शंकुकर्ण भु | स्थूलेश्वर भु | स्थलेश्वरभु | पैशाच भु | राक्षसभु | 
यक्ष भु | गन्धर्व भु | इन्द्र भु सौम्य भु | प्राजेश | ब्राह्म्य भु | 
अकृतभु | कृतभु | भैरव भु | ब्राह्म्य भु | वैष्णव भु | कौमार भु | 
उमा भु | श्रीकंठ भु | वामभुवनाय नमः | भीम भु | उग्र भु | बलेश 
भु | ईशान भु | एकवीर भु | प्रचंड भु | उमापति भु | अजभुवनाय नमः | 
अनन्त भु | एकशिव भु | क्रोध भु | संवर्तकभु | ज्योतिर्भुवनाय नमः | 
पिंगभु | शूरकभु | पञ्चान्तकभु | एकवीरभु | शिखिदभु | महाद्युति भु | 
वामदेव भु | उद्भव भु | एकपिंग भु | एकेक्षण भु | एकेक्षण भु | ईशान 
भु | अंगुष्ठमात्र भु | वामा भु | ज्येष्ठा भु | काद्रि भु | कालि भु | 
कलविकरणी भु | बलप्रमद भु | सर्वभूतदमनी भुवनाय नमः | 
मनोन्मनी भु | अनंतेश भु | 

प्. ३१)

सूक्ष्मेश भु | शिवोत्तम भु | एकनेत्र भु | एकरुद्रभु | त्रिमूर्तिभु | 
श्रीकण्ठेश भु | शिखण्डि भु | सदाशिव भु | निवृत्ति भु | प्रतिष्ठा भु | 
विद्या भु | शान्तिभु शान्त्यतीता भु | इंडिका भु | दीपिका भु | रेचिका भु | 
मोचिका भु | ऊर्ध्वका भु | व्यापिनी भु | व्योमरूपिणी भु | अनन्तु भु | अनंत 
भु | अनाथ भु अनाश्रितभु | इति भुवनाध्व | ओं हां क्षं नमः | लं हं 
सं षं शं कं पं | कं रं यं मं भं षं फं पं नं धं दं 
थं तं णं ढं डं ठं टं ञं नं जं छं चं ङं घं गं 
खं कं अः | अं औ औं ऐं एं ॡं ऌं ॠं ऋं ऊं उं ईं इं आं अं 
इति वर्णाध्वा | ओं शिवाय ओं नमो नमः | सर्व शर्व शिव शर्व सूक्ष्म 
सूक्ष्म शब्द शब्द ज्ञान ज्ञान पिंगपिंग पतंग पतंग तुरुतुरु 
साक्षिसाक्षि पूर्वस्थितापूर्वस्थित असंस्तुत असंस्तुत अनर्चितानर्चित 
ब्रह्माविष्णुरुद्रपरसर्वसान्निध्यकर सर्वभूतसुखप्रदभवोद्भव भव 
भव शर्व शर्व प्रथम प्रथम मुञ्च मुञ्च योगाधिपते महातेजसः 
सद्भावेश्वरमहादेव महेश्वर महात्मन् शर्व शिवनिधनोद्भव निधन 
अनिधन ओगं सुवः ओं भूः ओं भूः धू धू धू धूः नाना नाना अनादि 
अभस्म अधूम अनग्नि अरूप ज्योति ज्योतिः | तेजस्तेजः | प्रथम प्रथम अरूपिन् 

प्. ३२)

अरूपिन् व्यापिन् व्यापिन् अचेतनाचेतन परमेश्वरपदाय ज्योतिरूपाय 
सर्वविद्याधिपतये सर्वयोगाधिकृताय अनिधनाय गोप्त्रे गुत्थातिगुत्थाय ओं 
नमो नमः | सद्योजातमूर्तये वामदेव गुत्थाय अघोरहृदयाय 
तत्पुरुषवक्त्राय ईशानमूर्ध्वाय शिवाय सर्वप्रभवे ओं नमो नमः | 
शिवाय ध्यानहराय नित्यं योगिने योगपीठसंस्थिताय शाश्वताय ध्रुवाय 
अनाश्रिताय अनाथाय अनन्ताय शिवाय सर्वव्यापिने व्योमरूपाय व्योमव्यापिने 
ओं नमो नमः | इति पदाध्वः | ओं सद्योजाताय नमः | ओं हां हं 
हृदयाय नमः | ओं हां हां वामदेवाय नमः | ओं हां हां शिरसे 
नमः | ओं हां हुं अघोराय नमः | ओं हां हुं शिखाय नमः | ओं हां 
हैं तत्पुरुषाय नमः | ओं हां हैं कवचाय नमः | ओं हां हौं शिवाय 
नमः | ओं हां हौं शिवाय नमः | ओं हां हौं ईशानाय नमः | ओं हां 
हः अस्त्राय नमः | इति मन्त्राप्त्वा | ततः पादादिशिखापर्यन्तं षट्तनेषु 
षट्वारं प्रणवपञ्चाक्षरं न्यसेत् | उक्तं च गुरुशिष्यं समालोक्य 
तत्वदेहं विचिन्तयेत् | षट्चक्रञ्च षङ्गं च षडध्यानं षडाननम् | 
तत्तत्स्थानेषु विन्यस्य पञ्चब्रह्माणि विन्यसेत् | उक्तं च | मण्टपं रचयित्वा 
(तु) सर्वालंकारशोभितम् |

प्. ३३)

तत्राचार्यः समासीनः सर्वैर्माहेश्वरैस्सह |
समागतस्य दीक्षार्थिं शिष्यस्सकरुणानिधिः |
मांसपिण्डनिवृत्ती च मन्त्रं न्यासविधानतः |
प्रकुर्यान्मन्त्रपिण्डत्वं स्वस्तिकारोहणां ह्वयेत् |
ततः प्राणानायम्य शिष्यस्याणाविमल संहारकार्थं भूतिपट्टाख्य 
शिक्षाया भस्मस्नानं भस्मोद्धूलनं भस्मधारणं च करिष्ये | इति 
संकल्प्य | भस्मं गृहीत्वा | वामपाणि तले निक्षिप्य दक्षिणहस्तेनाच्छाद्य 
प्रणवपञ्चाक्षरेण षट्वारमभिमन्त्र्य | ततः सद्योजातमिति मन्त्रेण 
पादयोः संलिप्य भस्मं गृहीत्वा | वामपाणि तले निक्षिप्य 
दक्षिणहस्तेनाच्छाद्य | प्रणवपञ्चाक्षरेण वामदेवायेति मन्त्रेण 
मकारेण च नाभौ | संलिप्य | अघोरेभ्य इति मन्त्रेण शिकारेण च हृदये | 
तत्पुरुषा इति मन्त्रेण वकारेण च मुखे | ईशानः सर्वविद्यानामिति मन्त्रेण 
वकारेण च मुखे ईशानः सर्वविद्यानामिति मन्त्रेण मकारेण च मूर्ध्नि 
पञ्चब्रह्ममन्त्रैः प्रणवपञ्चाक्षरेण शिखायाम् | भस्मं संलिप्य | 
प्रणवपञ्चाक्षरमन्त्रेण भस्मना सर्वांगोद्धूलनं कृत्वा | ततः 
जलालोडित भस्मना पञ्चब्रह्ममन्त्रैः प्रणवपञ्चाक्षरेण मूर्ध्नि | 
ईशानस्सर्वविद्यानामिति मन्त्रेण इकारेण च ललाटे | तत्पुरुषा इति मन्त्रेण 
वकारेण च कण्ठे | अघोरेभ्य 

प्. ३४)

इति मन्त्रेण शिकारेणु च | वक्षसि वामदेवा इति मन्त्रेण दक्षिणस्कन्धे | सद्यो 
जाता इति मन्त्रेण नकारेण च वामस्कन्धे त्रिपुण्ड्रानि धृत्वा | 
शिखायुक्तस्थानेषु रुद्राक्षाणुं धृत्वा | उक्तं च तत्तत्स्थाने तु 
तन्मन्त्रादीन्विभूतेरपि धारणात् | भू ष्टमिति ख्यातमनाजमलमोचिका | मिते | 
तत्पूर्वोक्तकुण्डस्थंडिले वा शिवाग्निजनयित्वा | ततः प्राणानायम्य | लिंगे 
तत्कलास्थिकरणार्थं प्रणवपञ्चाक्षरेणाज्यद्रव्येणाष्टोत्तरशताहुतिं 
व्याहृदिश्च हृत्वा | पुनः प्राणानायम्य 
शिष्यदेहास्थिताणवादिमलत्रयनिवर्त्यर्थं प्रणवपञ्चाक्षरेणाज्यद्रव्येण 
शतद्रव्य हुत्वा | पूर्णाहुतिं विधाय | ततः गुरोर्मण्डलसमीपं गत्वा 
प्राणानायम्य आयत्ताख्य दीक्षां करिष्य इति संकल्प्य | पात्रस्य 
पञ्चसूत्रघटितसर्वमन्त्रं न्याससंस्कृतशान्तेश्वरमादाय 
स्ववामहस्ते निधार्त्तना विधार्चनेनार्चयित्वा | भो शिष्य एतत्सुपूजितलिंगं 
वियोक्तु | उक्तं च | पञ्चसूत्रकृतं लिंगं संपूज्यविधिवत्ततः | शिष्यस्य 
दर्शयेलिंगमायत्तं चोच्यते ऋधैरिति | तत्समये गुरुशिष्ययोर्मध्ये 
यवनिकां ग्राहयित्वा | सर्वगण प्रतिपादित चूर्णकमंगलाष्टकानि 
सर्वमंगलनिस्वनैः | सः पठित्वा | 

शान्तोदान्तवदान्यसत्ववचनो दक्षकृपालो शुचिः |

प्. ३५)

सर्वज्ञशिवमन्त्रशिद्धिरघोधीरो मणीनुस्तुतः |
शिष्य प्राक्तनकर्मदोषहरणः सद्भक्तमुक्तिप्रदो 
एते सर्वगुणोत्तमो गुरुवरः कुर्वन्तु ते मंगलम् | 

ब्रह्माविष्णु सुरेन्द्रपूजितपदाब्रह्माण्ड भाण्डोदरो 
ब्रह्मादिपशुबन्धमोक्षणपरब्रह्मस्वरूपाक्षयः | 

सादृश्याधिकजन्ममृत्युरहितः सत्कांति मुक्तिप्रदो पार्वत्या सहितः शिव 
शिवकरः कुर्वन्तु ते मंगलम् || १ ||

धर्माधिष्ठितविग्रहो युगयुगे धर्मप्रमाणागमाश्चाम्नायांघ्रि च 
तुष्टयस्त्रिजगतां तीर्थाश्रयाण्डाश्रयः |
लोकानन्दकरो ऋषिर्मुनिगणैः सर्वामरैर्वांदितो 
नन्दीशप्रवरद्वितीयगिरिशः कुर्वन्तु ते मंगलम् || २ ||

भूतप्रेतपिशाच यक्षदनुजारिष्टारिसंवारिणी 
दारिद्र्यप्रतिवक्षरोगभयदुष्कर्मोघसंवारणी |
सप्तश्रेय सुखादिपुण्य विभवाष्टैश्वर्य संधायिनी भूति 
सर्वजगत्पवित्रकरणी कुर्वन्तु ते मंगलम् || ३ ||

रुद्राक्षेन्द्रियमेदिनी परितस्संद्वारि प्रभावोद्भवो यो 
रुद्राक्षतमर्चभूपसततं सर्वोपकारार्थकृत् | 
स्पर्शेक्ष्णिस्मृति धारणैर्जपकृतां यत्कोटिकोष्याधिकाम् | 
तद्रुद्राक्षमनंतपुण्यफलदं कुर्वन्तु ते मंगलम् || ५ ||

वातान्तार्गतमर्दनायकमणी वेदाथसारं महा | 
मन्त्रोद्धारकमन्त्रराजजनकः पुण्यातिपुण्यात्मकः | 
सर्वाधीष्ठ फलप्रदसुकृतिनां सुज्ञान जीवामलः |
श्रीपञ्चाक्षरीमन्त्ररट् सततं कुर्वन्तु ते मङ्गकम् |

प्. ३६)

गंगा वेदवती च सूर्यतनया सारस्वती नर्मदा कृष्णागौतमि 
मुख्यपुण्यतटिनी ब्रह्मांडमध्ये खले |
तीर्थस्नानसहस्रकोटिफलदं यद्यद्विधौ तत्फलं शंभोपादबलं 
सदाशिवकरं कुर्वन्तु ते मंगलम् || ६ ||

साहस्रंण्यमितोपवासकृतप्राजापत्यकुचादिनां वेदोक्ताचरणस्य मेधशत 
सहस्राणि नैतत्फलम् |
कोट्यंशेत समानपुण्यममितप्रासादशिक्षाशिवे तत्प्रासादमनंत 
कोटिफलदं कुर्वन्तु ते मंगलम् || ७ ||

स्वस्ति श्रीपरं ज्योतिस्वरूपदिव्योमलिंग प्रभुसंभूतानंतकोटिपुरातन 
महाप्रमथगणानाम् | सदानन्दनन्दिनाथाक्षयवीरकवीर 
भद्रभद्राक्षमहाकालबलप्रियबलप्रमदननिष्कम्पनिष्कल चण्डकीर्ति 
चण्डेश्वरभृंगिरिहि मृत्युंजय | दक्षभास्करसिंहचर्मांबरधर 
व्याघ्रचर्माम्बरधरधरार्धनारीश्वरहाटकेश्वर 
चन्द्रगंगाम्बुशेखरवामदेव 
पुष्पदन्तगगनाण्डाभरणमण्डाभरणादि समस्तमहाप्रमथगणानाम् | 
आदि रुद्रशाश्वितरुद्रनीलरुद्रबलविकरणरुद्रपलयाग्नि 
रुद्रशबररुद्रशरभरुद्रमहानाट्य 
रुद्रेकपादरुद्रप्रमुखरुद्रगणानां सोमसर्वेश्वरमहाकाय लकुलीश्वर 
वृषभेश्वर गुहावा नद्यष्टाविंशतियोगाचार्याणां धमाचार्यादि 
द्वादशोत्तरशतशिष्यवर्णाणाम् | तिरुनीलकण्ठ तिरुनाल्लषोवमानकं 
जारुगणपालनिद्धुवल्लहकुमारपालकोर्भकरिकालचोलकंनप्पकलकेत 

प्. ३७)

कलकेत ब्रह्मययं किन्नरब्रह्मययमाचिदेवययमंचनपण्डितश्रीपतिमुत्थित 
मल्लिकार्जुन पण्डितचन्नबसवेश्वर 
मुख्यपुरातननूतनमहाभक्तगणानां 
भक्तमाहेश्वरप्रासादिप्राणलिंगशरणैक्यषट्फलात्मकानां 
रेवणासिद्धादि चतुर्मठचतुर्युगगुरूणां वीरभद्रेश्वर कुमारस्वाम्यादि 
गणेश्वराणां अनयोर्दम्पत्योः दीक्षामुहूर्तं सुमासं सुदिवसं सुवारं 
सुनक्षत्रं सुयोगं सुंकरणं सुचन्द्रताराबलं स्वस्ति सर्वग्रहः 
सुनक्षत्रौ शुभ एकादश स्थान फलदा वरदा सुमुहूर्ता सुप्रसंना 
भवन्तु | ध्रुवन्तु | ततो गुरुर्माहेश्चरैस्सह | ध्रुवंते राजेति मन्त्रेण 
गुरुकारुण्यदंणंत्रयकोणत्रयेषु दृढतरेण लिंगवान् भवेति जवनिकां 
किलचिदावर्ज्य मंगलाक्षतान् शिष्यस्य शिरसे निष्या | ध्रुवंते राजा वरुणो 
ध्रुवं देवो बृहस्पतिः | ध्रुवंत इन्द्रश्चाग्निश्च राष्ट्रं धारयन्तां 
ध्रुवम् | ततः सुमुहूर्ते जवनिकां विसृज्य | गुरुरुत्तराभिमुखस्सन् 
स्ववामभागे स्वासने च शिष्यं प्राङ्मुखमुपवेश्य | ततो गुरुः | 
प्राणानायम्य शिष्यस्य स्वयत्ताभिधानदीक्षां करिष्य इति संकल्प्य | ततः 
कौशेयादिवस्त्रमात्मनः शिष्यस्य चोपर्याच्छाद्य | तदनन्तरं शिष्यस्य 
वामहस्तं सप्तवारं संक्षुभ्य | मूलमन्त्रेण बित्र्य च | स्ववामहस्तार्चित 

प्. ३८)

शान्तेश्वरं स्वदक्षिणहस्तेन शिष्यवामहस्तेन दृढं गृहीत्वा | 
उक्तञ्च - 

शिष्यस्य वामहस्तं तु सप्तवारं समर्चयेत् |
गुरुरर्चित लिंगन्तु निक्षिप्यात्र दृढं गृहेदिति उक्तञ्च | गृहीत्वा देशिको 
लिंगमुत्तमांगादिके स्तले चारयेदवदानेन लिंगस्स्वायत्तमुच्यते | 
इति | ततो गुरुः स्वयंपूज्य स्वदक्षिणहस्तं च संक्षुभ्य 
प्रणवपंचाक्षरीमन्त्रेण षड्वारमभिमन्त्र्य एवं शिवहस्तं विधाय | भो 
शिष्य अष्टादश कुलभ्रान्तिं विधाय शरणकुले भ्रान्तिं कुरु | भो शिष्य 
शरीरेन्द्रिय देहादिसंसारं परिहृत्य | मम शिवपूजापञ्चाचार एवमिति 
विलोकया | हे शिष्य त्रिमलोद्धततुष्टबह्वे मनो न कुरु | हे शिष्य तदेकं 
पञ्चविंशति तत्वात्मकं दशतत्वात्मकमसि पदं च सम्यग् ब्रूहि | 
लिंगांगि संयोगी भव | ए शिष्य लिंगत्वमेदासि | हें शिष्य परशिवः | 
स्वयमेव षट्लिंगांगस्वरूपतो भवती | हेषष्यत्वो सच्चिदानन्दब्रह्मात्मकोसि 
च | इत्येवं समयादि सप्तदीक्षाभिरुपदिश्य शिष्यस्य शिरस्पयं मे हस्तो 
भगवानिति मन्त्रेण शिवहस्तं निधाय | अयं मे हस्तो भगवानयं मे 
भगवत्तरः | अयं मे विश्वभेषजोयं शिवाभिमर्शनः | अयं माता अयं 
पिता अयं जीवातुरागमत् | इदं तव प्रसर्पणम् |

प्. ३९)

सुबन्धवेति निरीहि | उक्तञ्च अष्टादशकुले भ्रान्तिं विहाय | शिवयोगतः | 
शरणानाकुले प्रीतिन् | सदा कुर्याभिवे यथा | इत्येषां शांभवीदीक्षा | 
समयाख्या निगद्यते | शरीरेन्द्रियगेहादि संसारपरिहृत्य च | 
शिवपूजाचाराश्च | संसार इति सदा | निस्संसाराख्य दीक्षेयं 
प्रकृतेर्नालकारिणी | 

त्रिमद्भवे दुष्टमनो यच्च न वर्तते | इत्युच्यते महादीक्षा निर्याणाख्य 
महेश्वरी | ततो मोत्वं पदं पञ्च | विंशत्यशिवपदं दश | 
एतत्प्रभोर्यलिंगांग संयोगः कुरुते सदा |

तत्व दीक्षां समाख्यातं शिवसंयोगकारिणी |
लिंगत्वमेव इति स्याद्यते देशिकन तु |
इत्याद्यात्माख्य दीक्षेयं साक्षाच्चिन्मयरूपिणी |
स्वयं परशिव साक्षात्वलिंगांगस्वरूपकः |
भवेदियं परा दीक्षा व्योमग्रहसमाहूयः |

अयं श्री सच्चिदानन्दब्रह्मात्मक इतीर्यते | सत्यशुद्धाख्य दीक्षायम् 
सर्वमंगलकारिणी | इति एवंकृत वेदादीक्षाया गुरुस्वभूमे 
सर्वतत्वोपरिस्थितशिवशांभवीं विभाव्य तदनन्तरं हेषिष्य तद्दर्शनेन 
इष्टलिंगात्परं वस्तु त्वयानाज्ञात स्वं भो शिष्यशरीरपादपर्यन्तं 
प्रतानिनयञ्च | शिष्यलिंगपतिः सतित्वमिति भावेन कायकारण 
भावार्चणमिष्टादिदिषु कुरु | भो शिष्य निरुपराधि प्राणिपथनकुरु | हे शिष्य 

प्. ४०)

आदिमध्यान्तरहितपरशिवः सोहमिति निष्ठां कुरु | हे शिष्य अस्मिन् लिंगे 
भावलयं कुरु | भो शिष्य एतत्समस्तं सम्यक् ज्ञात्वा निवेद्य च विगत 
संशयः सन् संपवर्तय च | इत्येवमेकाग्रचित्तादि सप्तदीक्षाभिरुपदिश्य | 
प्राणेष्टतं मनस इति शिवेन वचसात्वेति मन्त्रां पठित्वा | प्राणेष्वंतं 
मनसो लिंगमाहूयस्मिन् क्रोधो या च तृष्टा क्षमा च | तृष्टां चित्वा हेतु 
जालस्य मूलं बुध्वा | सञ्चिन्त्यस्थापयित्वा | धरुद्रे रुद्र एकृत्वमाहुः | 
रुद्रं शाश्वितं वै पुराणं शिवे न वचसात्वा गिरिशाच्छावथामसि | 
यथानस्सर्वमिज्जगदपक्ष्भागं सुमना असत् | ततः शिष्य दक्षिणकर्णे 
प्रणवपञ्चाक्षरीं त्रिवारं शनैरुपदिश्य | उक्तञ्च |

इष्टलिंगात्परं वस्तु नाज्ञातं एकाग्रदीक्षेय भवनागशोषिणी | 
शरीरपादपर्यन्तं न मुञ्चति प्रतांन्यतः दृढप्रताख्य वीक्षेय 
लिंगाषाराभिमानिनी लिंगपतीः सती चाहमिति भावेन सर्वदा कायस्य 
करुणानाञ्च भावस्य च समर्पणम् | 
इष्टादिषु च कुर्वीत लिंगेषु विगतस्पृहः | 
पञ्चेन्द्रियार्चनाभिख्या दीक्षानामनुयोगतः |
निरपराधिप्राणिवदः | क्रियते नम्यसूयया |
अहिंसाख्यमिमां प्राहुराचार्य शिवशास्त्रिणः |
आदिमध्यावसानेन नहितः परमः शिवः |

प्. ४१)

सोहमित्यादिका निष्ठा ह्येषालिंगनिजाकरा |
तस्मिन् लिंगे भावलयः सा दीक्षा तु मनो लया |
एतत्समस्तं निबध्य | ज्ञात्वा विगतसंशयः |
वर्ततेश्शरणं सद्यो बुद्धिदीक्षामहोत्तरेति |

एवं कृतमनुदीक्षाया गुरु स्वभावेन पूर्वोक्तभावीकं ना मनसा 
संयोज्य दृष्टवानियतयाष्टाअ वामकरतल विहितालिंगेतां 
कलामूलमन्त्रेण संस्थाप्य | उक्तञ्च -

गुरुमूर्तिं समादाय शिष्यमस्तकके कलाम् |
निजसद्भावमात्रेण नीलोक्या कृसृतां कलाम् |
यथा कला तथा भावो यथा भावस्तथा मनः |
यथा मनस्तदा दृष्टिः यथा दृष्टिस्तथा स्थलम् |
जलकुंभाग्रसद्भक्ता तैलं बिन्दुर्यया तथा |
देहंप्राणात्मनो व्याप्त्वा संस्थिता शांभवीं परा |
ज्वलत्कालानलाभास रविकोटि समप्रभा |
तस्योर्ध्वे तु शिखान्तं वै चिद्रूपं परमाकला |
नाकाशपरमा सूक्ष्म तत्वानां बोधिनी परा |
तामाकृष्य यथान्यायं लिंगे समुपवेशयेदिति | 

अस्मिन् लिंगे स स्थिरो भवेति देवं विज्ञाप्य | हे परशिव चराचरात्मको न भव 
भक्तैक्त तनुर्भत्युपपदिश्य हे शिष्य भूतिप्राणिन भवलिंगप्राणि 
भवत्युपदिश्य ततः पादोदकप्रसादौ दत्वा गुरुलिंगजंगमान् 

प्. ४२)

सम्पगर्चयेति विनीतं शिष्यं प्रत्युक्त्वा |
आष्ठावरण सर्वथा श्रद्धां कुरु पञ्चाचारेषु प्रवर्तये | उक्तं च - 

प्रादोदक प्रसादं च गुरुलिंगञ्च जंगमान् |
सम्यगर्चयेति विनीतं शिष्यं प्रत्युक्त्वा | अष्टावरणे सर्वथा श्रद्धां कुरु | 
पञ्चाचार्येषु प्रवर्तय |
उक्तञ्च - 

पादोदकं प्रसादं च गुरुलिंगं च जंगमन् |
मन्त्ररुद्राक्षभस्मानि चाष्टावरणसंज्ञिकम् |
लिंगाचारः सदाचारः शिवाचारस्तथैव च |
गुरुभृत्या चकारं च पञ्चाचार इति स्मृताः |

ततः शोभनकाशेयादि वस्त्रेण लिंगं बुध्वा | शिष्यस्सकण्ठेनमो ब्रह्मणे 
धारणयिति मन्त्रेण वृत्तेन ब्रह्माग्रं धिक्कृत्वा नमो ब्रह्मणे 
धारणं मे अस्तु निराकरणं धारयिता भूयासं कर्णयोश्शतं 
माच्चोध्यम् | ममामुष्य ओम् | तत्र समयाचारादिकं बोधयेत् | अस्य 
दृष्टिपातं यत्तद्द्रव्यं परिवर्जयेत् | शुद्धद्रव्यं समासाश्च 
लिंगानान्तु समर्पयेत् | इति व्रतसमायुक्तो वीरशैवो शिष्यते | 
वीरमाहेच्वराणां च सामान्य व्रतमुंचते | पूर्वोक्तशिवमुद्रासु तद्दारीषु 
च सर्वतः | अर्थतः प्राणतः प्राज्ञ भक्तिः कुर्यात् वृथामपि | पापं तेषु 
न कर्तव्यं स्वयंमेद कदाचन |

प्. ४३)

कृतं वरेण चेत्पापं नोपेक्षेत्करणै स्त्रिभिः |
बलकानक्षये तत्र दुर्बलश्चेद्व्रजेद्यतः |
करणैस्तु विहीनश्चेद्बुद्धिं तत्र न निक्षिपेत् |
द्विकरोति यथा लिंग गुरुणादीक्षया धना |
तथा प्रभृतिलिंगैक्यमविना भवयोगतः |
देहप्राणेन संस्थाप्य प्राणलिंगे च निक्षिपेत् |
एताभ्यां प्राणदेहाभ्यां पृथक्भाव न कारयेत् |
गुरुणा दत्तलिंगन्तु सावधानेन धारयेत् |
प्रमादात्पतिते लिंगं प्राणानपि परित्यजेत् |
पतिते प्राणलिंगे यः प्राणान् धत्ते नराधमः |
च चण्डाल इति ज्ञेयः शिवद्रोही न त. स्पृशेत् |
प्राणलिंगे व्रते लुप्ते हस्तखड्गादपंचयेत् |
मुखं पंकजवच्छिद्याद्विभृत्यस्सलक्षणम् |
वीरशैव क्रमप्रोक्तः प्रायश्चित्तविवर्जितः |

इत्याज्ञारूपेणोपदश्य एककालं द्विकालं त्रिकालं वा स्वेष्टलिंगं 
समर्चयेत् | दुपदिश्य | उक्तं च एककालं द्विकालं वा त्रिकालं वा समर्चयेदिति 
|
अथ शिष्यो गुरूणां च प्रणवमन्त्र यमाचरेत् |
संपूज्य देशिकायं दक्षिणां दापयेत्ततः | त्व 
गोभूमि दातिश्च वहोपकरणानि च |
आचार्याय प्रदातव्यं श्रद्धा भक्तिपुरस्सरम् |
ऋत्विक्ज्ञानानां सर्वेषां दक्षिणां दापयेत्ततः |
भोजयेच्छिवभक्ताश्च ताम्बूलानि समर्चयेत् |

प्. ४४)

गुरुपूजां च कर्तव्यं भोजयेत्तदनन्तरम् |
दीक्षाविधिरयं प्रोक्तं सर्वतत्वात्मकः परः |
जेयसु शिवरात्रे महाकाले लिंगोद्भवतु मे सदा |
रात्रौ द्विसप्तघटिका शिवसंपूर्चंद्रिके |
क्षीणचन्द्रो न लिख्येते सुधियो शृणु षण्मुखा |
तत्रापि शिवरात्रौ च संक्रान्ते पञ्चपर्वसु |
तिथिनक्षत्रवारादि सर्वदोषा परित्यजेत् |
देवता स्थापनं कृत्वा धारणं चोपदेशिका |
व्रतमाचरणे वत्सः समासाच्छृणु षण्मुखाः |
नामक्रिया गुणातीता सगुणै गुणै सह |
सदाशिवं महादेवं महापातकनाशनम् |
केन दोषो भगवते सर्वे वै देवताधिपाः || 
ततोत्सवे तु काले तु वारनक्षत्र दूषके |
एतां सत्सक्तविधिना शिवरात्रे च सर्वसु |
एतेषु पर्वकालेषु प्रतिष्ठा माचरेत्सुधी |
नहि दोषा च हे देवि धर्मस्यैता महास्मृता |

|| साम्बशिवाय नमः ||




###########   END OF FILE  #######