####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00166
Uniform title: devīnāmavilāsa
Author : kaula sahiba
Alternate name : kaul sahib
Editor : śāstrī m k

Description: 
Photographed from volume 63 of the Kashmir Series of Texts and Studies.


Notes: 


Publisher : Research Department, Jammu and Kashmir State
Publication year : 1942
Publication city : Lahore
Publication country : India
####################################################

ओं

नमो विघ्नहर्त्रे |

देवीनामविलासः |

महामाहेश्वराचार्यवर्यसाहिबकौलानन्दनाथविरचितः |

प्रथमा भक्तिः |

चिद्रूपं कृतनामरूपविभवं त्रैरूप्यरूप्यं बुधै-
रासीदस्ति भविष्यतीति वचसां दूरेऽपि सत्तावपुः |
त्यक्तायुक्तवियुक्तियुक्तिकलनं भक्तेषु सूक्तिप्रथं
श्रीशम्भोर्जयति स्वभावमधुरं तच्छक्तिरूपं महः || १ ||

प्. २) सोऽहं तेन मुहुः प्रणुन्नहृदयः सर्वास्ववस्थास्वपि
सुन्दर्याः स्तवराज ईशकथिते नाम्नां पुरा नन्दिने |
साहिब्कौल इति प्रसिद्धमहसि स्थानेऽमले दर्शये
स्वातन्त्र्येण निवेशितात्मविभवः सूक्तेर्विलासं स्फुटम् || २ ||

ऐशान्यां ककुभीश्वरः क्षितिभृतां कैलास इत्याख्यया
ख्यातो मानसराजहंसहसकृत्सौन्दर्यसारोद्धुरः |
यत्रास्ते गिरिजावशीकृततनुः स्थाणुर्विभूत्या सितो
भिक्षुः पक्षितया प्रियाजनितया त्यक्त्वान्ययाने मनः || ३ ||

यत्र द्रष्टुमुपागता गतभया देवाधिदेवं शिवं
विष्णुर्वा शतधैर्यवान् शतमखश्छायाच्छलेन क्षणम् |
मालिन्यापहरामणीयकवपुःसारे निमज्ज्योद्गता-
स्तास्ता रूपकला विदन्ति कृतिनो व्याप्तप्रकाशोदयाः || ४ ||

सद्रूपं प्रतिरूपितं परिणतं देवी चतुर्धा शिवा
यत्र स्वस्य च पत्युरद्भुतमतिर्वीक्ष्यान्यथाशंकिनी |
प्. ३) अर्धार्धांशवियोजितं हिततमं पुण्यं कथंचिञ्जितं
कायं किं नु निनाय नीतिनिपुणा प्रत्येकमैक्यप्रथाम् || ५ ||

यत्राप्यद्भुतनर्मणि प्रवितते स्वस्वापिधानात्मके
जात्वीशेन तिरोहितेऽतिचतुरं स्वस्मिन् विभूत्या सिते |
श्रान्ता तस्य गवेषणेन सुचिरं किंस्वित्तदादीश्वरी
नार्धांगाद् वितनोति दूरममितप्रेमप्रसन्नं शिवम् || ६ ||

शम्भौ निश्चलभक्तिसक्तमनसां तद्ध्यानधौतांहसां
कालेनाधिगतैतदीयविमलावेशप्रकाशश्रियाम् |
पुण्यानां परितोऽमितः समुदितः पाश्चात्त्य इन्दुद्युतिः
शिष्टो देह इवाविनाशविषयस्तत्पत्तले भाति यः || ७ ||

आव्यक्तेर्द्विजराज एष नु तपः स्थाणूपरिस्थश्चरन्
संशिष्टः कलया यतः स्मितदृशा तुष्टादवापाद्भुतम् |
प्. ४) नैर्मल्यप्रचयं सुधामयनयं सौन्दर्यसाराश्रय-
मत्रामुष्मिकमालयं हिमरुचां सर्वाभिलाष्यं वरम् || ८ ||

यं वा सारसमुज्ज्वलं हिमगिरीशानान्नु मन्यामहे
हित्वा यत्प्रभवं तमाढ्यविभवं रत्नाकरं पार्वती |
यद्वासस्पृहयेव कृत्तिवसनं भीमं हरं शूलिनं
गङ्गाक्रान्तपराङ्गमङ्गकलया देवी परा शिश्रिये || ९ ||

यो वा मेरुगिरीश्वराल्लघुतरोऽप्युच्चैस्तरां भासते
यत्तं सन्ततवासभूतममितं हित्वा सुराणां वराः |
आयाता गिरिशावलोकनमिषादस्मिंस्थितास्तत्क्षणं
लोभार्ताः प्रतियान्ति हीनतपसा संवासहीनाश्चिरम् || १० ||

प्. ५) आभाति सततं गिरीशशिरसि ज्वालाकुलस्याभितो
वह्नेराह्निक आह्निकः समुदितः सर्गादितोऽलं सितः |
तेनारोहितशेषिनृत्तकलनाकालापतद्भस्मना
संवीतः किमु भस्मराशिरिव यो गङ्गाम्बुपिण्डीकृतः || ११ ||

बद्ध्वा वासुकिना पिनाकधनुषा शूलस्य मूले गुरु-
र्ग्लावाग्रे कलितेन जातु तुलितः पातालतालोऽभवत् |
पूर्णो यः सततं च षोडशकलो यातोऽम्बरान्तं लघुः
संक्राम्यैककलाप्युपास्थितजटाजूटं श्रिता शाङ्करम् || १२ ||

ब्रह्माणं परिलोक्य लोकरचनाचातुर्यरीतेः पतिं
संश्रित्यात्र हिमक्षमाधरवपुः सम्पन्नसम्पद्गुणम् |
प्. ६) यद्रूपेण गिरीश्वरोऽपि गिरिजाधामप्रकामप्रभः
शम्भुः किं न्ववतीर्णवान् सुविमलोद्धामप्रकाशश्रिया || १३ ||

स्वर्धुन्या अपि यस्य किं गमितयोः सौन्दर्यसारां तुलां
स्वस्मिन् दण्ड इवातिगौरववपुर्दुर्गर्वयोः शम्भुना |
एकोऽगोंऽघ्रितले स्थितो गुरुरदोमूर्धाश्रितान्या लघु-
र्लज्जालुः प्रविहाय तं च पतिता भूमौ चला सम्भ्रमात् || १४ ||

यः किं पार्श्वगयोर्विधूष्णकरयोर्धाम्ना समं वह्निना
नीरेणापि तदश्मभूम्य उदितेनाजस्रमुर्वीधरः |
प्. ७) श्रीशम्भोः शिरसः कलां चरणयोर्यातोऽप्यहो सर्वदा
लोकानां परिदर्शयत्यतिचमत्कारैकसारोद्धुराम् || १५ ||

यत्राप्यप्सरसो गिरीन्द्रतनयासन्दर्शनायागता-
स्तद्रूपं प्रतिरूपितं सुविमले संलोक्य लोकोत्तरम् |
अर्धाङ्गेशतया युतं परिगतव्रीडास्त्वरात्यातुरा
एवातः प्रतियान्ति पूर्णकलना मुग्धाः स्वधामाश्रमान् || १६ ||

सूर्येन्दुप्रतिबिम्बनिस्सरदतिव्याप्तप्रकाशोदया
यत्राहो अपि दूरमध्यविषया दीर्घा गुहाः संश्रिताः |
सम्यक् स्वासनतां गते पशुपतेर्नित्यं तमोभागिनो
ज्ञातुं सान्तमसीं कलां न वशिनस्तान्तिप्रदां जातुचित् || १७ ||

स्वालंकारवरस्थितेषु मणिषु प्रौढोज्ज्वलद्रश्मिषु
यत्राप्यप्सरसः परस्परमलं मुग्धाः प्रतिच्छायताम् |
प्. ८) यातेष्वप्युभयेषु सद्य उदयद्वैशद्यहृद्येषु नो
नो यान्ति प्रसभं सभाहसकृतः श्वेतान्यवर्णभ्रमम् || १८ ||

छायासङ्क्रमतोऽवदातवितताभोगेऽन्तरा मानसे
स्वीयांघ्रिस्थितिभाजि राजिसहजप्राज्यप्रवाहे बहिः |
भक्तानां परिदर्शयत्यकलुषां तां ध्यानतो मानसे
सद्यःशुद्धिकरीं कलां हिततमामागामिनीं यो नवाम् || १९ ||

तस्यैकत्र विचित्ररत्नविलसन्मूर्तौ सुसानावभू-
दासीनः सनकादिवन्दितपदद्वन्द्वो महेशो हरः |
प्. ९) देवेशाः समुपासते भवभवाभूत्यै पुनर्यं भवं
भावाभावविभावनातिविभवं देवाधिदेवं नवैः || २० ||

हित्वा कारणकार्यगौरवकथां स्वाच्छन्द्यस्वस्पन्दवित् �
सान्द्रानन्दसुधाम्बुधिर्निरुपधिः कर्तुं न कर्तुं तथा |
प्. १०) ईष्टे व्यत्ययतोऽपि दुर्विधभिदाभेदप्रथासिद्धिदः
सिद्धास्वाद्यनिराद्यबोधविभवो बाधावधिर्यः परः || २१ ||

यस्यैकस्य विशेषवेशबहुला मूर्त्यः स्फुरन्त्यः स्फुटं
दृश्यन्ते विशदाननातिशयितांभोजप्रभात्यादराः |
प्. ११) वारं वारमुदञ्चिताञ्चितदृशा चित्तान्धकारोत्करं
वीराणां विनिवारयन्त्य इनदुर्वारं विकाराकरम् || २२ ||

देवा देववरं नमन्ति दितिजा दैत्येश्वरं नेतरं
स्पर्धान्योन्यनिबद्धवध्यकलनानिर्बन्धबन्धोद्धुराः |
यं तु स्वैक्यविलासलास्यचतुरं सर्वोत्तरं शङ्करं
सर्वेऽप्यस्तभया इवेक्षितहितद्वन्द्वैकदेहाश्रयाः || २३ ||

मूर्ध्नो देवनदी वहत्यविरतं यस्य प्रशस्यप्रथा
व्याप्तव्योमधरान्तरालजलधिः पातालतालामला |
उग्रं भीममपि प्रसादविशदं विद्याब्धिशीतद्युतिं
लोकानामिव वक्तुमुक्तिविलसत्तारङ्गरङ्गध्वनिः || २४ ||

आदावेकरसेन येन विधृताभ्यन्तः पुनः पार्वती-
प्रेम्णा पूर्णतरेण संस्थितवता सम्बाधदेशस्थिता |
कल्लोलाभिलसद्विलोलकलहालापा श्रमोदाकुला
निर्याता बहिरिङ्गितातिचतुरा गङ्गामलाङ्गी किमु || २५ ||

प्. १२) यद्भालाग्निविलोलकीलविगलत्पीयूषदेहाकलः
कोट्युत्कूटजटाकटाहकतटे सूनुर्जलानां निधेः |
सन्न्यस्यात्मजकेवलामलकलां राजा प्रजारञ्जनः
किंस्विद्याति तदादि नैव सकलस्तन्मस्तकं शंकितः || २६ ||

तुष्टिं प्लुष्टिमपि प्रकृष्टविलसत्संघर्षयोरेककां
निर्मातुं जगतां समुद्यतवतोः स्वर्गापगाया मिथः |
भालाग्नेरपि वारणाकृतिकपर्दान्तर्गता कीलव-
च्चान्द्री सान्द्रकला विभाति ललिता यन्मूर्ध्नि किं शान्तिकृत् || २७ ||

आभोगाकृतिबद्धसंस्फुटजटाजूटाम्बराढ्यप्रथं
गङ्गोत्तुङ्गतरङ्गरङ्गवितताविश्रान्तवाताततम् |
प्. १३) तत्स्रोतःप्लुतमीक्षणाग्निविलसज्ज्वालं च भालस्थली-
संशालं किल यच्छिरः प्रकटितस्वान्तःस्थभूतव्रजम् || २८ ||

उष्णान्ये तपसी तपन् सममहो अङ्कोज्झितः सन् विधु-
र्ग्लौत्वं शीतकरत्वमाप च सदाभ्यासात्कलाव्यासवान् |
यस्योर्ध्वे किमु तत्तनोति विरहग्रस्तान्तरेकं ययो-
रन्यस्मिन् स्वविलासभासि तरसा सारोत्तरं वापरम् || २९ ||

यद्भाले परितोऽतिभूतिरचनाशुक्ले विशालस्थले
वह्निर्भातितमां तमोविदलनव्यालोलकीलाकुलः |
वर्षान्तप्रकृतर्तुकार्जविगलन्नीरामलाभ्रेऽम्बरे
मध्यप्रोद्यदिवापिधानरहितं बालार्कबिम्बं महत् || ३० ||

प्. १४) यच्छीर्षस्थितगाङ्गवारिनिकटे संवासतोऽभ्यासवान्
भालाग्निः सुविशालतालविलसज्ज्वालामलः किं पुनः |
संप्राप्यावतरं तरङ्गततिभिः कोपाकुलं वान्तरा
यातः संज्वलयत्यलं जलनिधिं सोऽयं दृढं वाडवम् || ३१ ||

ज्योतीरूपमरूपमाढ्यधिषणारूप्यं शरीरं शिरो-
वह्निव्याजतया विराजत इलालालित्यतालातुलम् |
ईशस्याप्यनिशं भृशं ज्वलनतः शिष्टोऽकृशो भस्मनो
राशिर्यस्य सितस्तदन्त इव किं देहोऽपरः कल्पितः || ३२ ||

सप्तार्चिर्जयति प्रसिद्धमहिमा यस्योत्तमाङ्गेऽनघे
यः कामं च यमं शमं समनयत् तूर्णं निकामाधमौ |
यावाज्ञैकवशंवदं नियतितः कं कं न मूर्च्छां ततो
मृत्युं वा नयतो नयं च विनयं सम्यक् श्रितं वानयौ || ३३ ||

ऊर्ध्वांगे परितो विभान्ति वितताः पिङ्गा जटा यस्य वा
वह्निं साक्षिणमाकलयय विहितस्याब्रह्मपर्णावधि |
संहारस्य दुरुद्धरस्य जगतां भूयः स्वयं भूरिशः
प्रत्येकं गणनाय साधुरचिताः स्वर्णस्य रेखा इव || ३४ ||

प्. १५) यस्यारालविशालपालियुगलं नीरन्ध्रवालाकुलं
किंचिद्दग्धमिवावशिष्टमतनोः संलुण्ठितं कार्मुकम् |
द्वैधीभूतमतीव सर्वजयजात् तोषाद्धृतं नेत्रयो-
रूर्ध्वे यत्सममुद्यतं नहि भियेऽभक्तस्य भक्तस्य वा || ३५ ||

तन्नेत्रत्रितयं त्रिधामविषयं सौन्दर्यसाराश्रयं
सूते दक्षिणतो दिनं सममहो ज्यौत्स्नीं निशां वामतः |
सन्ध्यां सन्धिगतां तयोरपि तमोभाजोऽपि यस्यानिशं
यद्दृष्टौ पतितस्य नैव पतति च्छाया तमोभावजा || ३६ ||

सव्यं यन्नयनं नयत्ययनयं सद्भक्तवक्त्राम्बुजं
तन्नेत्रोत्पलमन्यदप्यतिचमत्कारां विकासश्रियम् |
भालस्थं ज्वलयत्यलं च विलसद्द्वैतेन्धनं यत् त्रिधा
काले भावविरुद्धमप्युपकृतावन्यस्य शान्तं मिथः || ३७ ||

यन्नेत्रोर्ध्वगते भ्रुवावपि जटाजूटोऽपि भान्ति स्फुटं
प्रत्येकं निजभागजं नु विजितं वन्दीकृतं धामभिः |
त्रैधं दुस्तिमिरं कृपाकुलतया द्वाभ्यां तथा स्थापितं
दग्ध्वार्धं कपिशीकृतं दृढरुषेवान्येन दुष्टप्रथम् || ३८ ||

प्. १६) यन्नेत्राणि पवित्रचित्रविलसद्धामानि काम्यप्रथा-
वन्ति ध्वान्तनितान्ततान्तिदलने निर्बन्धवन्ति स्वतः |
लीलाशीलनसंनिबद्धरचनाभाजां त्रयाणां बहि-
र्लोकानामिव लिङ्गदेहकलनाज्योतिर्विशेषाः पृथक् || ३९ ||

कर्णाभ्यर्णगते सुवर्णविशदे निष्कोचने लोचने
यस्यालोक्य विलोकनीयविततप्राज्यप्रकाशाञ्चिते |
दीर्घं संचितघस्ररात्रिपतितासम्यक्फले निस्तुले
भालस्थं नयनं ज्वलत्यतिरुषा किं न्यूनसन्ध्याप्रभुः || ४० ||

दृष्टा दृष्टिरभीष्टदा कृतधिया यस्याभिया सच्छ्रिया
येनादृष्टविनष्टिदिष्ट इह तं स्प्रष्टुं न जातु क्षमम् |
दृश्याद्यप्रविविक्तदृष्टिविषयं दृष्ट्यन्तरं विस्तरा-
च्छिष्टंमन्यनिकृष्टदृष्टिभिरुपादिष्टं विनष्टिप्रथम् || ४१ ||

प्. १७) श्रोतव्यस्य तथा श्रुतस्य परमां सीमानमभ्युद्यतः
श्रोत्रे यस्य निरर्थतामुपगते पूर्वं श्रुतीशानताम् |
यातस्याथ सविभ्रमोद्गतवतो देवीमुखाम्भोधितः
पानार्थाय रसालपस्य जयतः पात्रे पवित्रे इव || ४२ ||

यन्नासा न न सा प्रशान्तसुधियां भक्त्येकदृश्यान्तरी
वेदिः प्राणकलादियज्ञविधये भाति स्फुटं भ्रूयुता |
यद्धामत्रितयं श्रवःकलशयुक् तापापहारिप्रथं
चित्रं पूर्णतमप्रशंसममलं मेयाहुतिं प्लुष्यति || ४३ ||

यन्नासा विलसत्त्रिकोणरचना द्वाभ्यां पुटाभ्यां युता
भस्मोद्धूलितगण्डमण्डलवलद्भूमिप्रभाभास्वरा |
तद्धाम्नां प्रतिबिम्बितातिविमलाकारा स्थितिर्निर्मित-
स्थैर्याणामिव लोचनेषु सुलभप्रत्येकबिम्बोपमा || ४४ ||

यन्नासा नयनद्वयाभिललिता भ्रूरेखिणी भासते
चुल्ली यन्त्रमयीव वायुमनिशं सम्पूर्य तन्मध्यतः |
सन्दीप्याक्ष्यनलं जटातटकटाहान्तः सनीरे ज्वरः
पक्वस्यामृतखण्डकस्य भवजः स्पर्शाद्यदेति क्षयम् || ४५ ||

प्. १८) चित्तं कस्य न गण्डमण्डलमलं संवर्तुलं निर्मलं
भूत्याप्युल्ललितं हरत्यपि चलं भक्त्या यदीयं स्फुटम् |
नासामेरुगिरेरुपान्तचरयोः सूर्यौषधीशानयो-
र्भूमावातपचन्द्रिके इव पुरोभागे पतन्त्यौ मिथः || ४६ ||

नासाश्वासभवोऽपि यस्य विभवः सौगन्ध्यवन्ध्येतरः
शस्यः कस्य न चम्पकावयविनी यल्लब्धये पार्वती |
पद्मास्योत्पललोचना तिलनसा गण्डप्रभादाडिमी
बिम्बोष्ठी परिचारुकुन्ददशनापर्णा चचार व्रतम् || ४७ ||

साअरासाररसासवाभिरसने दक्षौ च यस्याधरौ
भास्वन्मध्यमरेखया विलसितौ यातौ चतुष्टां स्फुटम् |
नेत्रोर्ध्वाङ्गजुषां भृशाकृशतृषां धाम्नां चतुर्णामिव
तेजःपुष्पविकासनाय सरणीमूलाद्विभक्तुं रसम् || ४८ ||

यद्वाचं विमलां विशालतलिना स्तुतुं हि कस्यास्ति वाक्
तादृग्यच्चतुराननैरपि चतुर्वेदीमधीते परम् |
धातापि द्विसहस्रगीः परिमितां शब्दस्मृतिं केवलां
शेषः सा स्म तु वक्ति तन्त्रजचतुःषष्टिं स्वतन्त्रं च तत् || ४९ ||

प्. १९) वाणी यस्य न कस्य भाति हृदि सा भासेत चेत्तर्हि किं
स्वाज्ञानावृतचेतना अतिरसं कुर्युः श्रुतानां गिराम् |
यत्ता बोधयितुं क्षमा न कृतिनः स्वं बोधमत्यद्भुतं
तस्यास्तु क्षणतो भवत्यपि रसान्निर्बोधबोधोदयः || ५० ||

वाणी यस्य च सैव मययविरतं विश्रान्तिमात्यन्तिकीं
नायाता किमु सत्प्रसादमधुरोद्गारप्रभावप्रथा |
यत्तत्स्वादनतो विमर्शपरमः कश्मीरबालोऽप्यहं
जात्या निग्रहमानयामि विततास्ता गीर्पतीनां गिरः || ५१ ||

वाणी यस्य न शास्ति शासनकलामाशास्यसंशासिनी-
मिन्द्रोपेन्द्रविधातृशासनलसत्त्रासप्रवासप्रदाम् |
यस्यां स्वासनतः प्रफुल्लविमलाश्वास्यप्रशस्यश्रियां
नानाशासनशासनादिगणना यान्तीह हास्यप्रथाम् || ५२ ||

वेदांस्तान् स्फुटतां निनाय च न गीः साक्षादुपायत्रयी-
भङ्ग्यानङ्गहरस्य यस्य विततैरङ्गैर्विना निष्प्रभान् |
चत्वारोऽपि च ते यदेकविषयां विद्यां परां तां शिवां
निर्णेतुं पुनरापतन्ति पतिता उक्त्वापि वादान् बहून् || ५३ ||

वाणीं यस्य महाप्रसादविशदां सम्यक् त्रयी सा त्रिभि-
र्नोपास्ते चरणैर्गता गतिमतां गम्याभिरम्यप्रथा |
अङ्गैः षड्भिरुपार्जितार्जितवती याष्टादशत्वं पुन-
स्तद्द्वैगुण्यमुपेत्य सा परिणतानन्त्येन तत्त्वैक्यवित् || ५४ ||

यद्वाण्या नहि बालभङ्गिषु परं शिक्षापि संशिक्षते
नान्वर्थ्यं च निरुक्तिरेति नितरां निर्णीय निर्णीय वा |
प्. २०) यद्वाणीं न विकल्पतेऽपि निखिलः कल्पः सुकल्पं न वा
ज्योतिर्ज्योतिरुपैति नापि निवहः स्वच्छन्दतां छन्दसाम् || ५५ ||

यद्वाण्या उदितादिवाक्यरचनं शुद्ध्येकहेतुप्रथं
शब्दानां श्रुतिगोचरत्वमगमच्छास्त्रं कलाप्तं न किम् |
अन्योन्यं प्रतितन्त्रतामपि गतैरादौ तदत्यादराद्
यत्प्राशस्त्यमपेक्ष्यतेऽपि कृतिभिः स्फोटात्ममेयोद्भटम् || ५६ ||

पूर्वं कर्मगणेन कामकलया व्यक्तेन बन्धातुरं
मीमांसारचयञ्जनं हतगतिं निर्मूलितप्रज्ञया |
छायामाप्य गिरोऽथ यस्य विमलां भूतोत्तरा ब्रह्मवित्
प्राकट्येन कृतार्थतां परिययौ मुक्तिं समापयय तम् || ५७ ||

प्रामाण्योचितमेयभास्कररुचः सन्देहमन्धं तम �
श्छिन्दन्तः सुजनप्रयोजनकृतो दृष्टान्तसिद्धान्तिनः |
अङ्गैस्तर्कितनिर्णयप्रविलसद्वादानुजल्पा गिरा
वैतण्ड्याद्यगता न यस्य विवृतास्तर्का विभान्ति स्फुटम् || ५८ ||

बौद्धैर्बुद्धिमवेक्षितुं विरचिताशीतिर्मतानां चतु-
ष्पूर्णा सांख्यगणा गताश्च विलयं तत्त्वाभिसंख्यानतः |
अर्थानाकलितुं विशेषरचनोपात्ता च वैशेषिकै-
र्यद्वाण्या गतये त्रिदण्डिनिवहा भूतास्तथा शाम्बराः || ५९ ||

प्राणे केचन चित्तभूमिषु परे केचिच्च बुद्धावह-
ङ्कारे केचन केचिदिन्द्रियगणे केचित्तदर्थव्रजे |
देहे केचन पुत्रदारधनिताज्ञाने परे वोद्यता
यद्वाण्याः परमार्थमाप्तुममलं लीना न वा दुर्मलाः || ६० ||

प्. २१) आयुर्वेदकलागिरः समुदिता याता न वा वेदतां
शस्त्राणां सरणिर्निजाकृतियुता किं वा न सा शास्त्रताम् |
गान्धर्वं मृगवञ्जनं नियमयत्याराद्रसानां निधिः
स्वार्थं याति न यस्य वार्थरचना वेदादिबीजेशितुः || ६१ ||

वाणीं यस्य विचार्य नित्यविषयां मृत्युञ्जयस्यैति वा
सङ्कल्पैर्न विकल्पितं विसदृशं स्वार्थं पुराणं मिथः |
अज्ञात्वेति बभूव हेति विवदन् सोऽपीतिहासव्रजः
साक्षाद्वस्तु पिधाय पूर्वकलया बध्नाति नान्तःस्थया || ६२ ||

नानाभावभवं प्रभावविशदं शक्त्यादिसर्गप्रथ-
मन्तर्लक्ष्यकलं स्फुटाभिधमलं तात्पर्यसाराश्रितम् |
साहित्यं परमाप्य सन्नवरसैर्वाण्या अलोकस्थितेः
साहित्यं नहि शोभते गुणगतं यस्याभिसौहित्यवत् || ६३ ||

द्वैधं राजिविराजिताः प्रथिततां द्वात्रिंशदंशैर्गताः
स्वज्योत्स्नानिकरेण यस्य वदनोद्भूता रदा उद्यताः |
पूर्वं जेतुममुं शशाङ्कमथ तत्संप्रार्थितेनामुना
कारुण्याकुलचेतसाच्छदयुगेनाच्छादिता भान्ति किम् || ६४ ||

प्रेतान् पञ्च विलोक्य पद्मजमुखान् स्वस्वैककर्माक्षमाञ्
शक्त्याक्रान्तगतीन्निजासनतले संस्थापितान्येन किम् |
तत्तत्कर्म समं विधातुमखिलं स्वेनैव संप्रापितं
पञ्चाङ्कं मुखमामुखामुखलसत्सच्छक्तिना राजते || ६५ ||

पञ्चाम्नायमयी महाद्वयनयध्येया न देयासतां
पञ्चभ्यः सरणिर्मुखेभ्य उदिता भातीह यस्येशितुः |
प्. २२) नद्येव स्वमपांपतिं विजहते गत्वाधिगन्तुं यया
पञ्चत्वप्रकृतं गमागमभयं पञ्चाभिमानोज्झिताः || ६६ ||

मध्येबिन्दुविभाजितं गिरिजया पुण्यैरगण्यैर्जितं
लालित्याद्वयवादि यस्य चिबुकं किं वर्ण्यते वर्णवत् |
बालाबालबलेन भैरवशिवाकारानुसारं द्विता-
मेकं यातमधःस्थकण्ठवसनं यद्युक्तभूत्युज्ज्वलम् || ६७ ||

धात्रादीनपि हेतिलेशजनितस्पर्शाद्विमोहं नय-
च्छ्वेताशीविषसंविभक्तविषये कालार्दनावस्थितेः |
कण्ठे यस्य विषं विभाति विशदे सद्योविषादच्छिदो
गङ्गासङ्गमकांक्षिणीव यमुना यान्त्यूर्ध्वमादिस्थले || ६८ ||

इच्छामात्रकृतक्रियेण युगवद्दीर्घा मृणालोज्ज्वलाः
पूर्वं व्यर्थमुदञ्चिताः परिधवत् पीना भुजा येन किम् |
भूयस्ताण्डविकाङ्गहारविधये युक्ता वियुक्ता मिथः
केचित्केचन शैलजाङ्गलतिकास्पर्शोन्मुखाः सार्थकाः || ६९ ||

हस्तैर्हेतिगणं दधाति नियतं योऽष्टादशत्वं गतं
विद्यानां निजवक्त्रवारिधिसमावासोद्भटानां पृथक् |
द्वीपानामपि सप्तवारिनिधिषु प्राप्तस्थितीनामिव
रक्षायै प्रकटाभिनीतिविमलं कारुण्यवारांनिधिः || ७० ||

यद्धस्तैर्गलहस्तिता जलतया व्याप्ता व्रजाः पाङ्कजाः
सद्योरागवियुञ्ज्यगस्थितिगतान्येतानि पत्राणि वा |
व्याकोशानि पुनः प्रयान्ति कुसुमान्यागत्य शीघ्रं हियं
प्राप्तान्येव पराजितानि च सदा सत्सौकुमार्यश्रिया || ७१ ||

प्. २३) कः शाखाः करपल्लवेभ्य उदिता वैशाखजन्मस्थिते-
र्दृष्ट्वा विस्मयतेऽर्धदेहकलयाक्रान्तस्य नापर्णया |
यस्यानाप्य च नागपंक्तिगुणतां यासां श्रितानां पृथ-
गस्तं याति विधुः सदानवदशां च्छायां नखज्योतिषाम् || ७२ ||

वक्षो यस्य च शारदेन्दुविलसद्बिम्बं विभूत्युज्ज्वल-
मीषत्प्रोन्नततज्जगण्डजशिलं रोमद्रुमैर्निर्भरम् |
पार्वत्याः परिलुण्ठनाय विवृतं यस्मान्नवाधित्यका
भावं प्राप्तुमुपस्थिता हतगतिः कैलासपृथ्वीभृतः || ७३ ||

यत्सत्कुक्षिगता विभाति च वलीभङ्गिर्मिथोऽसङ्गभा-
गूर्ध्वाङ्गाचलनिःसृतौघललिता नाभ्यम्बुराश्युन्मुखी |
भस्मोद्धुलितरोमतुङ्गविगलत्तारङ्गरङ्गोज्ज्वला
स्वभ्यासं दधती हितं त्रिपथगा भूतेव नाकापगा || ७४ ||

यज्जानू परिवर्तुलौ सुविपुलावग्रे नमन्तावलं
भातो लोचनसन्ततस्थितिजुषौ पुण्यस्वधामोज्ज्वलौ |
सोमार्कौ त्रिदशेशमस्तकलसन्नानामणीनां व्रजै-
र्निर्घृष्टौ चरणाविवाभिपतितुं मध्यस्थितावुद्यतौ || ७५ ||

स्थित्योर्ध्वापघने सुनिर्मलवपुर्वामे च नेत्रे द्विधा
सन्तोषं न गतो यथा निपतितो यत्पादयोरादरात् |
प्राप्तुं सद्दशतां गतोऽकृशमहोरूपां नखानां विधु-
र्जेतुं द्वादशधा स्थितं दिनपतिं किं द्वादशात्मप्रथाम् || ७६ ||

पादाभ्यां नु विचिन्त्य पद्ममुदितं सस्पर्धितुं सर्वदा
जाड्यस्थं नविमृष्टदुःसहमहापापापराधावृतम् |
प्. २४) यत्पङ्कप्रभवं चकार परमो धाता श्रियावर्धयत्
पद्मेशस्य च पद्मजस्य विधिवत्पूज्यत्वमापाद्य तौ || ७७ ||

यत्पादाम्बुजराजयुग्मममलं नित्यं प्रफुल्लं शिरो-
नद्या अभ्युदितं न वा जलतया स्पृष्टं बहिर्वान्तरा |
जङ्घानालसुकण्ठकाञ्चितमधोवक्त्रं च पत्राकृते-
रुद्यच्छाखमवेक्ष्य को न लभते श्वेतारुणं विस्मयम् || ७८ ||

अंशं नावतरत्यवाप्य शशभृद् व्योम्नो म्रदिम्नो नु किं
लौहित्यस्य खमुद्यतं जलभरादारोढुमब्जं न वा |
नाक्राम्यः प्रचलत्यनूरुरपि सन्मार्गे निरालम्बनेऽ-
विश्रान्तं किमु गर्वतश्चरणयोर्यस्याखिलाधीशितुः || ७९ ||

यत्पादौ कमलोत्तमौ कमलजेनाराधितावाहितौ
शीर्षस्थे कमलासनेऽपि कमलानाथेन नाथत्वदौ |
यावुत्कारुणसन्निभौ न नयतोऽस्पृश्यानि भूयो निशा-
व्याकोशं नयनाननादिकमलान्याशाकृशानां भृशम् || ८० ||

यत्पादौ हृदि सन्निधाय विधिवत् सिद्धादिविद्यानिधी
विध्याज्ञाविधिमात्मबद्धमधिकोद्भेदाधिमौपाधिकम् |
बुद्धो विध्यविधिप्रसादनधिया वन्ध्यस्त्रिवेदीविधै-
रुल्लंघ्य स्वपदैः पदेन भजते निःस्पन्दसत्सम्पदम् || ८१ ||

तौ यस्याप्यरविन्दनाभिरभितः किं वारविन्दासनो
बिन्दुस्यन्दममन्दवन्दनवशं पादारविन्दोद्यतः |
स्वादित्वा मकरन्दवृन्दत उदानन्देन्दिरावेकदा
नाभौ स्थापयतः स्म पद्ममथ तज्जात्या तदाद्यासने || ८२ ||

प्. २५) यत्पादौ हृदि चिन्तयन् स्वकलितं वैकल्पिकं दुर्गणं
भूयश्चिन्तयति प्रदग्धहृदयं हार्दं च नो दुर्धनम् |
मूर्ध्नि स्वौ चरणौ दधाति सुमनोमूर्धन्यमूर्धस्वपि
दुष्टैर्भालपदैः स्पृशन् व्रजति वा भाले न संस्पृश्यताम् || ८३ ||

ब्रह्माण्डादृढखण्डखण्डघटनासंघट्टनोद्दण्डितं
दोर्दण्डोद्घटितप्रचण्डविकटाटोपाभ्रकूटच्छटम् |
स्रष्ट्राखण्डलमुण्डमण्डलकलाकाण्डोल्लसल्लुण्ठना-
शंक्यं खण्डकुठारकोट्यभिनयं यत्ताण्डवं मण्डति || ८४ ||

उद्धामभ्रमसम्भ्रमोन्नमनमत्पादाहतानामित-
दिग्दन्त्युद्भटहस्तखण्ड्यकमठोत्पृष्ठाभिमृष्टं स्फुटम् |
उद्धूताम्बरघट्टितोडुपभवन्मार्तांडसन्मण्डलं
भ्रष्टाङ्गारकणं कृपीटभवतो यत्ताण्डवाडम्बरम् || ८५ ||

वीणावेणुमृदङ्गतालललितध्वानोल्लसन्मूर्च्छना-
मूर्च्छन्मोहमहर्षिहर्षनिभृतध्यातं समाधेः पदे |
नानारागतरङ्गरङ्गमुखरैर्गन्धर्वकिंपुंवरै-
र्गीतेनोज्ज्वलितं गतिप्रचतुरं यन्नर्तनावर्तनम् || ८६ ||

संशिक्ष्याभिनयोन्नयं गतिविधिख्याताप्सरोभिर्ध्वनड्-
ढक्काडिण्डिमकाहलीडमरुजैः कोलाहलैराकुलम् |
लौल्योपोद्बलितं कलिप्रियमुनीशानादिभिर्वादितै-
र्नानावाद्यपदैरनूदितगतं यल्लास्यमाभासते || ८७ ||

चण्डाभिर्भुजकोटिभिः परिवृढं पीडामुडूनां नय-
न्मार्तांडस्य च मण्डलं ध्रुवममुं निर्ध्रौव्यमापादयत् |
प्. २६) तारास्ताडयदीडितं सुरगणैः संखण्ड्य हेडां दृढं
क्रीडाखेटकनाटकं नटपतेर्नाट्यं न यस्योद्भटम् || ८८ ||

कृत्त्यौन्नत्यतिरोहिताभ्रमखिलं पातालमान्दोलयत्
पीलून् वेल्लयदाकुलं विदलयद्धेमाचलं हेलया |
नीलाद्रिं च हिमालयं लयमहः सञ्चालयत्कुडली-
शानं यस्य च भूतलं विनिमयं शक्त्या नयद्राजते || ८९ ||

स्वस्वातन्त्र्यपरानुभूतिकलयावश्यंभवित्र्योद्गते
साहिब्कौल इतिप्रथावति पदे निर्माति यः स्मासनम् |
देवीनामविलासनाम्नि विवृते तत्तत्प्रभावोदयात्
तत्काव्ये शिवसिद्धिनीतिसहजे भक्तिः प्रधानागमत् || ९० ||

इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसाहिबकौलानन्दनाथविरचिते नामविलासे 
प्रथमा भक्तिः || १ ||


द्वितीया भक्तिः

तमेकदा नन्दिगणो गणानामधीश्वरः प्रश्रयसंश्रयात्मा |
शस्ये रहस्ये विदिते हितेऽपि स्थिरस्थितिर्द्वारि विदारितेहम् || १ ||

स्वस्वामिसन्दिष्टकटाक्षसंज्ञामात्रेण सन्तर्जितसर्वचेष्टः |
विशिष्टशिष्टादृतकष्टलब्धाविनष्टदौवारिकभावतुष्टः || २ ||

ब्राह्मे समुत्थाय मुहूर्तवर्ये ब्रह्मादयो योगिवरा यदीयात् |
ध्यानाद् विनष्टाखिलकर्मदोषाः कुर्वंस्तमीशं सततं समक्षम् || ३ ||

कांश्चिन्नियोज्योचितदन्तकाष्ठे कांश्चिन्मृदाद्याहरणेऽपि शुद्धौ |
स्नानार्थवारामितरान् गणांश्च वस्त्रादिकानां परिवर्तनेऽन्यान् || ४ ||

प्. २८) यद्ध्यानतः स्यात् त्रिविधा विशुद्धिः सिद्धाभिदां विद्धहृदां 
स्वभक्त्या
कदाप्यभेद्या परमेश्वरं तं संस्नापयन् स्पर्शकरः करेण || ५ ||

यत्रासते सर्व इमे स्वरूपे तमासनेऽनर्घमणिप्रभाभिः |
तरङ्गिते सुष्ठु निवेशयंश्च सन्त्रास्य भूतादिगणं प्रशान्त्यै || ६ ||

अर्चादिभेदस्य निभालनापि यदर्चया क्वापि विलीनतायै |
सर्वार्चनेद्धस्य जनस्य तस्याप्यर्चार्थसम्भारमुपानयंश्च || ७ ||

संसाधितेनामलमन्धसापि तज्ज्ञैर्गणेन्द्रैर्बहुधा सुधाभिः |
पुष्टैः प्रकाम्येन रसस्मितज्ञः सन्तर्पयन् भोक्तृपराद्यवेद्यम् || ८ ||

सहाशनान्तक्रियया क्रियाणां कर्ता परः प्रश्रयनम्रमूर्धा |
शिष्टं प्रदिष्टाज्ञ उदारसत्त्वः शिष्टेश्वरेभ्योऽपि विभाजयंश्च || ९ ||

अहो यदाप्त्यै बहवोऽमरेशा अप्याप्तकामाः स्पृहयन्ति यत्नात् |
स्वयं विघासं तमुपादधानः प्रदक्षिणीकृत्य सुदक्षिणायः || १० ||

ततः समुद्धृत्य सुखासनेन वाहेश्वरैर्मूर्धनि संधृतेन |
सस्पर्धभक्त्या त्वरितातिवेगैर्वर्यासु शययासु निवेश्य भूयः || ११ ||

प्. २९) तैरङ्गरागैर्विमलैश्च माल्यैर्वस्त्रैरलङ्कारवरैः स्वसिद्धैः |
कदाप्यलब्धैस्त्रिभिरीश्वरैश्च दिव्यादिभिस्तं परिभूषयंश्च || १२ ||

अत्युत्तमैस्तं कुसुमैर्महेशं भङ्ग्योम्भितै रक्तसितासिताद्यैः |
स्वयं प्रवृष्टैरवकीर्य तैश्च नाथैः सह द्वारमुपेत्य हृष्टः || १३ ||

स्थाने प्रतिस्वं प्रविभज्य वीरान् गणादिकान् काम्यतमे परेषाम् |
निजेऽपि मानं प्रतिनन्द्य मूर्ध्ना शान्तः प्रभृणामुपविश्य तिष्ठन् || १४ ||

ध्यानादतुष्टाञ् शिवमाकृतीशं कयापि भक्त्या प्रतिवीक्षितुं तम् |
समागतांस्तान् सुमनोमहेशानुत्थाय कालेन निवेदयंश्च || १५ ||

समाहृतास्तैरुपधाः स्वभक्त्या निवेद्य हस्ते विनिवेश्य सद्यः |
आज्ञां पराज्ञाकृदपारसंज्ञो ज्ञात्वा प्रभोस्तान् प्रतियापयंश्च || १६ 
||

चतुर्मुखं मुख्यतमं सुराणां हृद्यानि पद्यानि कृतानि भक्त्या |
आयान्तमादाय शिवप्रसादं प्रापयय दृष्ट्यायुपवेशयंश्च || १७ ||

कृता त्वदाज्ञा हतका हताश्च दैतेयवर्याः सुभरो निरस्तः |
उर्व्या अपूर्वं विहितं वदेति संश्रावयन् विष्णुवचोऽतिमान्यम् || १८ ||

प्. ३०) सुरेश्वरं कल्पतरूद्भाअनि फलानि पुष्पाणि नवानि वाण्या |
सन्दर्श्य तुष्ट्यै स्वयमानयन्तं संस्थापयंस्तं स्वपदे नयज्ञम् || १९ 
||

दिने दिने यज्ववरैरजस्रमावर्जितं सद्धविराश्रयाशे |
सर्वाश्रयेशस्य निदेशनेन विभाजयन् युक्तियुतोऽमरेभ्यः || २० ||

धर्मेश्वरं जातु निरस्तवीर्यं सशंकमायान्तमुपासनार्थम् |
निजाधिकारस्य निवेदयन्तं कृतं च कृत्यं परिसान्त्वयंश्च || २१ ||

क्रव्यादनाथं धृतदेववैरं तं देवदेवेशमलौकिकेहम् |
उपासितुं प्राप्तमफल्गुभांडपाणिं स्थितं नीतिमुपासयंश्च || २२ ||

अनर्घरत्नान्यमलाकरेभ्य उद्धृत्य भक्त्या घटितानि सद्यः |
प्रचेतसं सर्वरसैकसारमायान्तमावेद्य सभाजयंश्च || २३ ||

स्वस्वार्थयूथाद् विविधान् सुगन्धान् मुहुर्नयन्तं पृषदश्वमारात् |
शनैः शनैरीश्वरवीजनाय समादिशन् सेवनतत्त्वविज्ञः || २४ ||

भक्त्या प्रसादीकृतमित्रसंज्ञं निधीशमश्रान्तमुपासितारम् |
विचित्रकार्येषु धनव्ययाय निदेशयन् वापि विभोः कटाक्षात् || २५ ||

रुद्रान् समुद्रानिव सद्गुणानां नानामणीनां परितोऽतिवीर्यान् |
शम्भुप्रभाव्याप्ततनूविशेषान् निवेशयन् सादरमस्तभेदम् || २६ ||

प्. ३१) कंचिच्छिवागोपुररक्षणार्थमादिश्य यान्तं च शिवेक्षणाय |
काण्डं कदल्या इव हेमवेत्रमास्फालयन् हस्तिमुखं स्पृशन्तम् || २७ ||

स्वबन्धुपुष्पाणि सुरापगायास्तूर्णं विकासं स्वयमापितानि |
आदाय तिष्ठन्तमशीतरश्मिं निर्देशयन्नप्युदयं दयायै || २८ ||

कलानिधिं भालकलावतारमवाकिरन्तं सुधयोत्पलानि |
नीलान्यनीलानि च चन्द्रिकायाः प्रसारणायानिशमादिशंश्च || २९ ||

गणेश्वरान् भृङ्गिवरान् प्रहाय स्वस्वाधिकारेषु दिने दिनेऽपि |
कार्याय वर्याय गणैकधुर्यः स्वयं स्वकार्यं समुपास्य कुर्वन् || ३० ||

स्फुटत्किरीटोत्कटरत्नकोटीन् दण्डैस्तुराषाण्मुकुटान् निवार्य |
शुद्धान्तयानाभिमुखस्य शम्भोः शुद्धान्तरोऽतीव पुरःसरंश्च || ३१ ||

तत्रात्मजं तारकजीवहारं क्लेशादशेषात् सुरतारकं च |
कृतप्रतिष्ठं युवराजशब्दे समागतं तं प्रणमन् स्वपित्रा || ३२ ||

सुरासुराणां ललनाः समातृगणाः समेताः कृततद्विलोकाः |
विसृज्य जीवेश्वरतां वहन्त्या मत्वा रमन्तं बहिरागतः सन् || ३३ ||

प्. ३२) संशिक्ष्य चर्यासु विनायकं तमन्तः समन्तादुपचारजासु |
तद्द्वारमाश्रित्य निदेशवर्ती ध्यायन् समावेशदिशा तमीशम् || ३४ ||

आनन्दकन्दं करुणार्णवं तं श्रुत्वैकदन्तान् परिखेलनाय |
बहिः प्रयातुं विहितैकसंज्ञं सञ्जान् क्षणात् संरचयन्सुवाहान् || ३५ ||

ततो वृषेशं बलिनां बलं तं गल्वर्कशैलं प्रभया हसन्तम् |
वेगेन चेतोऽपि सुचित्रयन्तं विचित्रमुक्ताभपदक्रमं च || ३६ ||

शेषैर्विशेषैश्च गतेरशेषलोकेशवाहान् परितर्जयन्तम् |
अधःस्थशृङ्गं ककुदः सुमेरोः सुरद्रुमस्कन्धविशालशृङ्गम् || ३७ ||

लाङ्गूलविक्षेपविभेदिताभ्रमभ्रे समुद्रेष्वपि न स्खलन्तम् |
अभ्यस्तयानं स्फटिकोपलेषु संरोहणेनाप्यवरोहणेन || ३८ ||

हुंकारगर्भैर्मुखरैश्च शब्दैः शब्दान् परान् संप्रलयं नयन्तम् |
विभूषणैः किङ्किणिकादिभिश्च रत्नाभिमृष्टैः किरणान् किरन्तम् || ३९ ||

आक्रान्तमध्यं ककुदः सुवर्णसिंहासनाग्रेण सवल्गनासम् |
मणिप्रभामिः फणिनातिशालमूर्ध्नाङ्गरागैरभिशोभितं च || ४० ||

निरस्तसंवेष्टनमासनाग्रादारोहदेशान्तिकवामभागम् |
आरोहयन्नन्यत आत्तपादाधारः पतिं श्रीपतिदत्तहस्तम् || ४१ ||

प्. ३३) वेगेन वायोः ससुवर्णवस्त्रप्रान्तस्थरत्नध्वनिनैजयन्तीम् |
गणेन्द्रहस्तप्रतिरुद्धरश्मिपुरोगनानाविधवाहरत्नाम् || ४२ ||

प्रयोगसंहारविभागदक्षैर्यक्षैर्विसृष्टोद्गुलिकास्त्रशब्दैः |
निर्घातशङ्काकलितामकस्माल्लोकानुकारोद्धुरभूतहासाम् || ४३ ||

तूर्णं प्रतीच्छ प्रसरेति भाषासंशोभिवक्त्रानुचरेशवर्गाम् |
कष्टोत्थितेन स्फटिकोपलेभ्यः सितीकृताशां रजसाप्यजस्रम् || ४४ ||

तालैर्विशालैः पणवैश्च रत्नस्फुरन्मुखैर्धेनुमुखैश्च शङ्खैः |
भेरीव्रजैरानककाहलीभिर्दिवं तथोर्वीमनुवादयन्तीम् || ४५ ||

यथोचिताचारगतिप्रगल्भां महाचमूं तां पुरतो विधाय |
संरुद्धसिंहासनपार्श्वरश्मिर्यथाभिलाषं गमयंस्तमीशम् || ४६ ||

विहार्य तं चैत्ररथादिभूमौ तैस्तैर्विलासैर्मृगयाविशेषैः |
निवर्त्य नाथं स्वनिदेशनेन विसर्जयन् देवगणं गृहेभ्यः || ४७ ||

कृतप्रणामेषु गतेषु तेषु प्रवेश्य नाथं निजसद्म रम्यम् |
सन्ध्याभिवन्द्यं च समाप्तसन्ध्यं नीराजयन् दीपगणैः समन्तात् || ४८ ||

संविष्टमन्तः समुपास्य हस्तमर्दादिभिर्बोधविबोधकारम् |
अप्यात्तसौषुप्तसुखं तदाज्ञां विदन् स्वदेशे शयनं च कुर्वन् || ४९ ||

किम्पूरुषैरप्सरसां गणैश्च गन्धर्वराजैरभिराध्यमानम् |
तौर्यत्रिकेण प्रतिबोधयंस्तं सपादसंवाहमबोधबोधम् || ५० ||

प्. ३४) दिने दिनेऽप्येवमखण्डभक्त्या निषेवमाणः परसेव्यसेव्यम् |
स्तोतुं समाधेर्विरतं पतिं स्वं प्रचक्रमे प्रष्टुमनाः प्रसन्नम् || ५१ ||
(एकपञ्चाशता कुलकम्)

शिवेश शम्भो परमप्रकाशविमर्श निःस्पन्दनहर्षसार |
स्पन्दैकरूपोतनरूपरूपनिरूपणीय प्रतिरूपरूप || ५२ ||

परादिदेवीश्वर तद्विकासविलासलास्यैकनटाधिनाथ |
स्वातन्त्र्यतन्त्रोत्तम तन्त्रमन्त्र्यस्वमन्त्रसाक्षिन् परतन्त्रनेत्र || ५३ ||

नेत्रेश मन्त्राधिमहेशमन्त्रनाथादिपृथ्वीपरिमन्त्रणीय |
अमन्त्रमन्त्रान्तरवित् सदैव स्वस्मिन् स्वयं स्वाकृतकानुभूते || ५४ ||

अमातृमेयादिमत प्रमाणप्रामाण्यकर्तः परदृष्टिमेय |
अमेय मानीकृततत्त्वमायासम्मानितैतद्विभवानुभाव || ५५ ||

दिग्देशकालाकलनाकलाज्ञ तत्तत्कलानाकलनीयकाल |
विशालसर्वात्मतलैकताल तज्ज्ञाभिभाल्यातलसद्बलान्तः || ५६ ||

प्. ३५) अहन्त्वबीजाङ्कुरितापरेह भावानुभूत्युन्मुख भावभाव |
तत्कालिकाकारविचित्रचित्रशिल्प स्वयंसिद्धिसमिद्ध पश्यन् || ५७ ||

अनादिनादोदितविद्यहन्तापरासमस्पर्शविभागयोगिन् |
एतत्तदालेख्यसवर्णवर्णमध्यप्रकाशोन्मिष सन्निमेष || ५८ ||

गुणीकृताहन्त्व परप्रधान भावानुसन्धानपरस्वभाव |
स्फुटं विभागिन् विखरानिमेष परानिमेषाह्वय रूपशेष || ५९ ||

अचेत्य सच्चेत्यकलापरूपा(प)शिखण्डिनीखण्डकृताण्ड देव |
चिदीश तुर्यातिगतप्रकाशविश्रान्त दुर्भ्रान्तिहरामलान्त || ६० ||

आनन्दनाथापरनन्दकन्द सुस्पन्दसान्द्रोदय मन्दमन्दम् |
इच्छेश कामाद्यकलेच्छ नाच्कहलाकृते स्वच्छतरस्वचार || ६१ ||

अज्ञानविज्ञानसमुज्झितज्ञ स्वज्ञानविज्ञानसमाधिसिद्धे |
ज्ञानेश कर्त्रादिकथार्तिवन्ध्य क्रियेश नैष्कर्म्यविशेषशेष || ६२ ||

अपोहटङ्कात्मविभेदहानिघनेक्ष्यविच्छित्तिकराच्छिदेह |
स्मर्तव्यमुख्याभिनिकृतनेद्ध स्मृतीश्वराहंस्मरणप्रमाण || ६३ ||

मायोर्ध्वसंशुद्धविबोधकर्तृभावाभिशून्यापरशून्यनाथ |
पराणुमायासुविलासभास्यत्रैश्वर्यखेलोद्धरणैकहेतो || ६४ ||

समष्टिनिष्ठाभरणप्रभान्तर्यामिन् सुसूत्रात्मकलातिदक्ष |
वैराजराज स्वजनित्रिभावसमाजनीराजनराज्यभर्तः || ६५ ||

मायोररीकारक मारजीव जीवैकजीवाप्रतिमप्रभाव |
सयुक् सखे स्वावरणातिलीलाचातुर्यचिन्तामणिभूः प्रभूमन् || ६६ ||

अव्याकृतानन्दसुधाम्बुराशे सत्सम्पदापन्न नकामकाम |
स्वाहंकृतिव्याप्तिविमर्शनीय प्राज्ञैतदासंप्रलयाधिकर्तः || ६७ ||

प्. ३६) स्वोद्द्योतसंद्योतितचित्रचित्रविचित्रभावोत्कलिकाकुलान्तः |
अकालकाष्ठाकृतिकालकालकाष्ठाप्रकारप्रकृतैकनैक || ६८ ||

आधारहीनासमवाययोग्यसम्भारभाराकृतिसाक्ष्यदातः |
स्वयंसमुल्लेखविलेखलेखालेख्यैककालेखक तैजसात्मन् || ६९ ||

समस्तसाधारणभावभावाभावप्रभाविर्भवनानुभाव |
अखण्डितैश्वर्यविबोधखण्डोररीकृतानीशनविश्वरूप || ७० ||

भोक्त्रादिवार्ताकल भोग्यभोक्तः संवित्तिसंभोगकरैकभोग्य |
अलौकिकानन्दसुधैककन्द नानन्दजानन्द महारहस्य || ७१ ||

विराडधिस्थूलकलोपदेष्टः पराणुसूक्ष्मत्वविबोधबोद्धः |
व्योमाशयव्यापकतानवाप्यव्याप्ते क्षतव्यापकतापरत्व || ७२ ||

अहंत्वदावेशपदात्यहन्त्व ससर्वसर्वेश्वर सर्वसर्व |
त्वत्पादपद्मोत्थरजांसि सृष्टिसंहारशक्तीनि परं जयन्ति || ७३ ||

(द्वाविंशता कुलकम्)

स्वस्वातन्त्र्यमहानुभावकलयावश्यंभवित्र्योद्गते
साहिब्कौल इति प्रथावति पदे निर्माति यः स्मासनम् |
गायत्रीमनुजेऽनु सन्तततनोर्भाष्यस्य तेनागमत्
काव्ये नामविलासनाम्नि रचिते भक्तिर्द्वयोः पूरणी || ७४ ||

इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यश्रीमत्साहिबकौलानन्दनाथविरचिते 
नामविलासे द्वितीया भक्तिः || २ ||



तृतीया भक्तिः

नमो नमस्तेऽस्तु नमो नमस्ते भूयोऽपि भूयोऽपि नमो नमस्ते |
न हृद्गिरां गोचर एष वाच्यो वाच्योऽपि लक्ष्यो महिमा तवैव || १ ||

महाद्वये दर्शनराजराजे प्रसिद्धसिद्धाप्रतिमप्रभावः |
चितिः स्वतन्त्रोऽखिलसिद्धिसिद्धिः पूर्णोऽपि शून्यो जयसि स्वभातः || २ ||

अङ्गीकृतैतत्प्रसरे प्रसारमुपैति विश्वं तदिदं न वान्यत् |
अन्यद्यथा त्वययभिलीयते च निमेषतत्त्वोन्मिषिते विशेषे || ३ ||

अन्यस्य कस्यापि न वात्र शक्तिर्भिन्नस्य तस्यास्त्यपि नात्मभानम् |
अभिन्नभावो विषयत्वमेति विशेषशून्या स्वविदिस्तवैव || ४ ||

कालादयस्त्वत्कलया विभातास्त्वां सर्वकालं कलितुं हि नालम् |
अत्रानुभूत्येकपदे न मान्यं मानं विमानं नच वोपपन्नम् || ५ ||

नित्योदितस्ते महिमा हि मत्त्वसमः समत्वासमतामतोज्झम् |
त्वमेव चैतद्वपुषावभास्य भासि स्वयं कारणतादिभास्य || ६ ||

अपूर्वमाभाति यदि प्रमाणान्न तस्य सत्तास्ति न वेतरापि |
तदन्यदस्माद् यदिवावभाति तत्तत् स्वसिद्धं किमिहान्ययोगः || ७ ||

विश्वैकवित्तिं परमं विभुं त्वां को वेद को वेदयितुं विधिज्ञः |
स्वस्वोक्तियुक्तिर्विदिताखिलस्य न कोऽपि तस्या विदितत्वमेति || ८ ||

प्. ३८) सर्वस्वसंहारसुसिद्धसिद्धेरीशोऽपि यत् त्वं कृतसामरस्यम्(ः) |
नैषोऽपि यातः किमतः प्रतीपमभिज्ञतां भोगविमोक्षभाक् स्यात् || ९ ||

मनोवपुर्नीलसुखादिकस्य मानोपहारक्रमतः परस्मिन् |
आवेश एतस्य परोऽप्युपायस्त्वज्ज्ञप्तये मातरि सत्सुखेन || १० ||

इमं समं दर्पणराजपुर्या भिन्नं न भिन्नं निजयेच्छयैव |
नवानवेहं विभवं स्वभित्तौ स्वात्मा समुन्मीलयसीश्वरेशः || ११ ||

त्वमत्र चादायकतामवाप्तः परं यथा(दा)देयमिदं विधाय |
नानानुरूपं मिथ औचितीद्धं स्वयं विलासैकरसोऽवभासि || १२ ||

अत्यस्फुटेदन्त्वमहन्त्वभासा परं पराकारपरं तदेव |
समाहिते नित्यशिवस्वभावे सम्भाव्य भाव्यं विदि पश्यसीश || १३ ||

ऊरीकृतेशानपदेऽस्फुटत्वत्परत्वमेतत् त्वयि तत् तथैव |
शाखाव्रजावान्तरभेदभिन्नो माता समेऽस्मिन्नसि विद्ययापि || १४ ||

ज्ञानाकलः कर्तृतया सुशून्यो विशुद्धबोधस्तदभेदसारम् |
अपारवारं हर पश्यसीदं भविष्यतां पूर्वदशाविशिष्टम् || १५ ||

शून्यप्रमातृत्वमये प्रलीनकल्पं त्वयीदं लयकेवलेऽपि |
मितं विभिन्नं परितोऽपि चैतत् साकल्यतल्पे सकलं कलेश || १६ ||

तां स्वप्रकाशैकविशुद्धदेहां श्रितस्य वानाश्रिततां स्वशक्त्या |
भावा अभावानुभवास्तवैव प्रकाशकाशाः सततं विभान्ति || १७ ||

अनुत्तरानन्दमयप्रकाशविमर्शसर्वैकघनस्य भूयः |
परस्य विश्वातिगतस्य विश्वमयस्य विश्वं तव तत् स्वरूपम् || १८ ||

आदायकादेयकथाविमाथो न वस्तुतस्तेऽपितु तत्तदाद्यैः |
नानाविशेषैः परमः शिवस्त्वं स्फुरस्यभेदोऽपि विलासनाथः || १९ ||

प्. ३९) स्वात्मैकतासंस्थितविश्वभासे रूपेण मात्राद्युचितेन पूर्वम् |
शून्यातिशून्यात्मतया प्रकाशाभेदाच्चिदैक्याप्रथयावभासि || २० ||

संविद्रसाश्यानगुणैकजीवैस्तत्त्वैश्च कायैर्भुवनैर्हृषीकैः |
नानानिसर्गैर्भवभूतिदेहः संकोचवान् वा प्रथसे यथा त्वम् || २१ ||

तथा ससङ्कोचचितिस्वरूपो विश्वैकरूपोऽपि न विश्वरूपः |
आदायकोऽयं द्रुमबीजतुल्यो विकल्पतेऽपि त्वदभेदसारः || २२ ||

विश्वेश्वरोऽयं भगवांस्त्वमेव परं स्वसङ्कोचितया यथान्यः |
सङ्कोच एषोऽपि विचार्यमाणस्त्वत्तो विभिन्नो नहि किञ्चनापि || २३ ||

एतत्प्रबोधप्रथनं हि जीवन्मुक्तिस्त्वदन्यत्वमतिश्च बन्धः |
न तत्त्वतस्तौ तव नित्यमुक्तेर्बन्धेऽप्यबन्धेह्यफ(म)ला मनीषा || २४ ||

स्वरूपमाच्छाद्य निजेच्छयैव सङ्कोचमाभासयते यदा चित् |
गुणागुणत्वप्रथया विभाति द्वयी गतिः स्वस्य तदाभिदस्य || २५ ||

प्राधान्यपक्षे स्वचितः कदाचिज्ज्ञानाकलत्वादिपदाभिमर्शः |
क्रमात् क्रमादूर्ध्वपदप्रवेशे स्वानाश्रितत्वं भवति स्फुटं च || २६ ||

कदापि सङ्कोचममु.ं प्रसादपात्रं विधायात्मधिया प्रधानम् |
संवित् स्फुरन्त्यस्ति यदा तदापि शून्यप्रमातृत्वमुपैति सिद्धम् || २७ ||

एवं चितिः सङ्कुचितात्मरूपा चेत्योन्मुखी चेतनतावरूढा |
द्वयाभिसङ्कोचनशोचनीया चित्ताख्ययादायकताद्ययोक्ता || २८ ||

तत्रापि तत्रापि विकल्परूपा सदा त्वदर्थानुसरोद्यतस्य |
ज्योतिष्ट्वमात्मीयमलुप्तमेव सुव्यग्रराजस्य यथा स्वराज्यम् || २९ ||

देहादिकाश्चित्तमतः प्रधानं तत्संस्कृतीद्धापि च शून्यभूमिः |
न चानुसन्धानमिहान्यथा स्यान्मायाप्रमाता खलु तन्मयोऽतः || ३० ||

प्. ४०) निर्णीत एवं शिव एव साक्षात् स चेतनो ग्राहकताभिमानी |
भेदायुजै(य नै)तस्य विभेदकारैरन्यस्य तत्त्वानुपपत्तितोऽपि || ३१ ||

प्राणादिसङ्कोचमतिः स एको गृह्णन् ससङ्कोचपदार्थभेदम् |
प्रकाशवत्त्वेन निजेन भूयो द्विधार्थसङ्कोचितया मतोऽयम् || ३२ ||

स्वप्नेऽप्यसंस्पृश्यगतौ मलेन स्वस्मिन् मलानि प्रतिसन्दधानः |
राजा यथा पङ्किलभूमिमग्नः सुप्तः स्वराज्यं न विदंस्त्रिधायम् || ३३ ||

स प्राणपुर्यष्टकदेहशून्यस्वभावभावी प्रथितश्चतुर्धा |
बलैश्चिदाद्यैः स्वयमज्ञभावाद् विद्यादिताप्तैरपि पञ्चधायम् || ३४ ||

षडध्वमानाभिमुखश्च षोढा प्रमातृबोधात् किल सप्तधायम् |
अष्टप्रथां याति पुरीश्वरत्वात् प्रयात्युपायैस्त्रिगुणैर्नवत्वम् || ३५ ||

देवेश्वरत्वे स दशत्वमाप्तस्तत्तत्स्वभावादपि मध्यसंख्यी |
पञ्चीकृतैः सप्तविधैर्विभागी तत्संख्यया मातृभिरेष स त्वम् || ३६ ||

स्वीकृत्य देवेज्यमतादि भातास्त्वं भूमिकाः खेलसि नित्यमुक्तः |
अयं परः शाम्बरिकः स कोऽपि विवादरङ्गं बहुधावभास्य || ३७ ||

लोकातिशायि प्रविलोक्य लक्ष्मीबलं विलासैकफलं विशालम् |
आनन्दनं केचन तत्स्वरूपं लोकायतास्त्वां प्रियमामनन्ति || ३८ ||

ततः प्रियं केचन ते व्ययेन लक्ष्म्यास्तथा क्रेयमलं स्वमूलम् |
विलोलखेलं कुलपावनं त्वां पश्यन्ति नाथं तनयं स्पृहाभिः || ३९ ||

व्यस्तेषु भूतेष्वनवाप्यमाप्यं सम्मिश्रितेषु प्रतिदेवयानम् |
चिद्रूपमानन्दसमं गुडादौ तीर्थ्या गुरोस्त्वां प्रियमाद्रियन्ते || ४० ||

अनेलमूकादिषु दुःखदृष्ट्या ज्ञानक्रियाकारणभावतश्च |
स्वच्छं ततोऽपि प्रियमिन्द्रियं त्वामिन्द्रादिवन्द्यं च विदन्ति केचित् || ४१ ||

प्. ४१) विनाशनां वापि पिपासुतां वा प्राप्तेर्विमूर्छादिकवेदनानाम् |
कर्माद्यधिष्ठातृतया च सर्वप्राणं विदुः प्राणमिहेतरेऽपि || ४२ ||

एतज्ज्ञयातः प्रिययाखिलैकनिमित्तसङ्कल्पविकल्पशक्त्या |
प्रकाशयन्ते प्रतिभासु चित्ताकाशश्रिया त्वामपरे चिदीशम् || ४३ ||

ज्ञानार्थवृत्तिक्षमनिर्विकल्पविकल्पकादिप्रतिभास्वरूपम् |
क्षणं क्षणं लोलमपि स्मृतीशं त्वां सौगता अस्मरणं स्मरन्ति || ४४ ||

भावस्य सर्वस्य लयेऽनुभाव्यं सत्तापरज्ञानविहीनभावम् |
शून्यं सदापूर्णमहो विदन्ति स्ववेदकं माध्यमिका भवन्तम् || ४५ ||

जीवादितत्त्वे नवधा विभक्ते हेयात् समादेयतमं विमुक्त्यै |
अर्हन्तमष्टादशदोषहीनमर्हन्ति जैनज्ञजना भवन्तम् || ४६ ||

स्थूलाच्च कायाद् विषयिश्रियश्च नितान्तमुद्रिक्तगतिं महेशम् |
सदापि तत्तापरिमाणमान्यमाशाम्बरास्त्वां प्रदिशन्त्यधीशम् || ४७ ||

ज्ञानादिभिः स्वात्मगुणैर्विशिष्टं भवेऽपवर्गे तु तदुच्छिदाभिः |
शून्यं निमित्तं परमाणुतन्त्रं त्वां तार्किका नाथ वितर्कयन्ति || ४८ ||

सप्तार्थवित्ते परितः समाप्त्या प्राप्तादवाप्यं परमाप्तभावात् |
सामान्यमेयं च कणादवादा वदन्ति कर्तारमिमं विभुं त्वाम् || ४९ ||

प्रत्येयविज्ञानमहंप्रतीतेरज्ञं तथोपाधितिरस्कृतत्वात् |
विभिन्नवर्गैकविधेयसर्गं त्वां भाट्टवर्गा मृगयन्त्यमृग्यम् || ५० ||

अन्तर्बहिर्वा प्रतिसर्गवृत्तेर्नाशाक्षमत्वान्नितरामुपाधेः |
अहंप्रतीतेरपि वाज्ञवृत्त्या प्राभाकरा अज्ञमुदाहरन्ति || ५१ ||

जीवाद्विभिन्नं समुपास्यमस्य संजीवनं कारणकार्यतायाः |
पतिं पशूनां पशुपाशनाशशेषं विदुः पाशुपता वत त्वाम् || ५२ ||

प्. ४२) श्रीवासुदेवं प्रकृतिं परां त्वां प्रकाश्य जीवाग्निकणं लसन्तम् |
अस्मात् स्वकार्यादितरं च केचित् प्रपञ्चयन्त्यञ्चितपाञ्चरात्राः || ५३ ||

अक्लेशकर्माशयपाकतन्त्रः प्रधानसत्त्वप्रतिबिम्बितत्वात् |
पातञ्जलीये सकलज्ञ ईशः स्मृतोऽसि संसारिविलक्षणोऽपि || ५४ ||

प्रकृत्यधीनाखिलकार्यमन्यं तस्याश्च तज्ज्ञं पुरुषं विशिष्टम् |
असंख्यसंख्यं विततैकसंख्यं भोक्तारमाख्याति च 
सांख्यसंख्या || ५५ ||

सर्वस्य सर्वव्यवहारवृत्तेः शब्दार्थतोऽतस्तदधीनसृष्टेः |
आद्यन्तमानो ध्वनिपण्डितानां मतो ध्वनिर्ब्रह्मतयाध्वनिस्त्वम् || ५६ ||

अनाद्यविद्यानुभवेन कर्तृभावादिभाव्यं सकलैकभावम् |
श्रुत्यन्तसंवादनखेललोला ब्रह्माद्वयं त्वानुभवन्ति सन्तः || ५७ ||

विश्वोत्तरो विश्वकरो बलैको निवेशितोऽस्यात्मबले परैश्च |
विश्वत्र विश्वेन च विश्वविश्वं त्वां ते विदुर्विश्वमतोत्तरज्ञाः || ५८ ||

तदुत्तरं तन्मयमज्ञगुह्यं पूर्वं सदापूर्वमिमं स्वतन्त्रम् |
केचिन्महार्थैकनयाः प्रपन्नास्त्रिलोकतालोकविलोकलोकम् || ५९ ||

अस्वप्रकाशानुमितिप्रकाशदुराशयाशाकृशपाशराशे |
विशेषवैदग्ध्यजुषं महेशं माहेश्वरास्त्वां भृशमाविशन्ति || ६० ||

मूर्धाभिषिक्तं त्रिदशाधिराज्ये यज्ञेश्वरं यज्ञनयैकतर्प्यम् |
वर्षादिदातारमुशन्ति केचिदैन्द्रा महेन्द्रं च दृशां निधिं त्वाम् || ६१ ||

हुत्वाश्रयाशं सुनिराश्रयाशमशेषदोषप्लुषण(प्लवन)प्रकाशम् |
बर्हिर्मुखस्वस्वमुखं मखेषु त्वां तज्जनाः केचन विश्रमाय || ६२ ||

समासमानां समताक्रियासु क्षमं समेषां यमिनां च साम्यम् |
अमा नयन्तं स्वयमे नमन्ति कर्मान्तकं धर्मविदः परे त्वाम् || ६३ ||

प्. ४३) पूर्वं निजांशं मखतो दधानं परोपदेशाद्रसराजसिद्धेः |
सम्पूरिताशं शिव पौर्वदेवास्त्वां पूर्वदेवेश्वरमामनन्ति || ६४ ||

सुसाररत्नाकरदेशनाथं जलाशयावेशितसत्त्वमन्ये |
नियामकं सत्त्वगणस्य नित्यं नियामयन्त्यप्पतिमीश्वरं त्वाम् || ६५ ||

त्वां प्राणनं प्राणवतां बलानां बलं विभक्तान्तरपञ्चवृत्तिम् |
अन्येऽप्यनुच्छेदगतिं महेशमभ्याससिद्ध्येकनिधिं भजन्ति || ६६ ||

निधिं निधीनां विपदां विपत्तिकरं सुदुर्धर्षतृषापकारम् |
नीराजयन्तेऽखिलराजराजं तेजोव्रजैः पुण्यजना भवन्तम् || ६७ ||

ब्रह्मादिबीजैकविधेयसर्गं निसर्गवर्गप्रभवं भवादिम् |
ब्रह्मेश्वरं ब्रह्मविदर्भगर्भं त्वां ब्राह्मणा ब्रह्मणि बृंहयन्ति || 
६८ ||

वैकुण्ठनाथं हतकुण्ठबुद्धिं दुष्कर्मषण्डत्वकरं परं त्वाम् |
उत्कण्ठते द्रष्टुमतीतकष्टं केषांचनान्तः परदिष्टशिष्टम् || ६९ ||

सत्सम्प्रदाये सहजे समाधौ समाहितास्त्यक्तहिताहितास्थाः |
निर्मुक्तिमुक्ताः कमपीनमेनं कुर्वन्ति साक्षात् सनकादयस्त्वाम् || ७० ||

साङ्गेन योगेन विकल्पकाख्यमतीत्य तत्पारसमाधिसिद्धम् |
प्रसिद्धसिद्ध्येकवि(नि)धिं च सिद्धा आराधयन्त्यात्मपतिं भवन्तम् || ७१ ||

त्वां नादभक्तिप्रविभागगम्यं जडाजडान्तर्हरणैकरम्यम् |
अगम्यमज्ञार्तधियो गुणैः स्वैर्गन्धर्वराजा अभिरामयन्ति || ७२ ||

सप्त स्वरांस्त्रिष्वपि मूर्च्छनाभिर्ग्रामेषु संमूर्छ्य मुहुर्मुहुस्त्वाम् |
प्रसाध्य वाद्यं विदितं चतुर्धा गायन्ति गेयादिगुरुं हयास्याः || ७३ ||

प्. ४४) गेयस्य वाद्यस्य तथानुरूपं लयेन नानागतिसंश्रयेण |
अनन्यभावाः सुरवारवध्वस्त्वां प्रीणयन्ति प्रतिशक्तिनाथम् || ७४ ||

पात्राणि नानाविधिनानुकृत्य न्यक्कृत्य शोकं हतलोकलोक्यम् |
अलौकिकानन्दघनं पतिं त्वां भूताः पिशाचा अपि हासयन्ति || ७५ ||

प्रतिस्वयुक्तं स्वरमण्डलाद्यं(ढ्यं) वाद्यं सुनादैः परिवादयन्तः |
भक्त्येकवश्यं निजभक्तवर्यास्त्वां नारदाद्या अपि कीर्तयन्ति || ७६ ||

स्थितिं श्रिता लङ्घितसप्तसप्तिं सप्तर्षयः सामकथाविदग्धाः |
त्वां सामभिः सप्तभिराप्तकामा उपासते सामजवाक्यगम्यम् || ७७ ||

विद्याभिराद्याभिरनाद्यविद्याविदं विधिज्ञाः प्रतिविद्धसिद्धिम् |
विद्याधिपं वेदकवेद्यवेद्यं विद्याधरास्त्वामभिदे विदन्ति || ७८ ||

सिद्धाश्च साध्यादतियातसिद्धिमसिद्धसिद्ध्येकविदां विवेद्यम् |
समाधये त्वामसमाधिवाधं साध्या अधीशं वत साधयन्ति || ७९ ||

चिकित्सया तानमरानपि द्रागापादयन्तावगदत्वसिद्धिम् |
त्वामश्विनावादिभिषग्वरेण्यं संध्यायतो हृद्यमनाधिनाथम् || ८० ||

विश्वेश्वरं विश्वमतावभातं विश्वत्र विश्वेन च वेद्यमेकम् |
अवेदकान्यं विधिनापि विश्वेदेवा हृदि त्वां विनिवेशयन्ति || ८१ ||

निर्वासनावासितवासनानां समासितं निर्वसनं स्ववासे |
वसुव्रजैस्त्वां वसवोऽपि तृप्तेः सन्तर्पयन्त्येककहेतुहेतुम् || ८२ ||

प्. ४५) पटुं नटं चेटकनाटकानां मायाटनं त्वामपि गुह्यकौघाः |
गुह्यातिगुह्यं परितो लसन्तमपि प्रभुं प्राप्तुमुपोद्बलन्ते || ८३ ||

भक्त्या प्रसादीकृतमेरुलङ्कं त्वदन्तिके वैरकलङ्कशङ्काः |
सुरैस्त्यजन्तो दनुजा भजन्ते सराक्षसा धन्यतमं विभुं त्वाम् || ८४ ||

अगण्यनैपुण्यधनाग्रगण्याः पुण्याप्तसेवाग्रहसंग्रहेण |
गणा गणानां गणराजराजं त्वां सद्गुणा नाथ सदा भणन्ति || ८५ ||

उत्कीर्णरत्नैः स्फटिकोपलेषु चित्रं विचित्रं विनिवेद्य भक्त्या |
पश्यन्ति यत्न(यन्त्र)ज्ञमिनं स्वकीयं त्वष्ट्रादयस्त्वां सुरकारुवर्याः || 
८६ ||

अनुग्रहापग्रहयोर्जनस्य संग्राहिता आग्रहमीशशक्त्या |
त्वामेव कालेश्वरमाकलयय ग्रहा ग्रहोज्झं पथि यान्ति नित्यम् || ८७ ||

अबीजतर्वादिभवो विकासी निश्चन्द्रसूर्यं खवने सुशून्ये |
त्वां भूषयत्यात्मपतिं च ताराकारोऽतितारः कुसुमोपकारः || ८८ ||

दिव्याश्रये क्वापि शिलाजलेषु कुत्रापि कुत्रापि गिरौ तरौ वा |
जनो मनस्त्राणदमिष्टदेवं त्वां प्राकृतोऽप्यर्चति विश्वविश्वम् || ८९ ||

नारीभिरालिङ्गितवामभागा युक्तद्विजिह्वा गुणगानशक्त्यै |
गायन्ति शेषादिकनागराजाः शेषेश्वरं त्वां कृतशेषशेषम् || ९० ||

प्. ४६) त्वां रूपवन्तोऽपि च वायुवेगा नानानिसर्गैः करु(र)णैरुपेताः |
द्विधा गतौ दक्षतमाः खगानां गणाः खगेशं परिवीजयन्ति || ९१ ||

वने वने संश्रितवन्यवृत्तिः कस्तूरिकाद्यैः स्वगुणैः समिद्धः |
मृगव्रजस्त्वां नमति प्रसत्त्यै पञ्चाननेशानमपास्तमानः || ९२ ||

सुरापगायां विहिताभिषेकं त्वामर्धभोगेन च सल्लकीनाम् |
निजाङ्गनाबुर्बुरकादिवाद्यैः सन्तर्पयद् गायति हास्तिकं च || ९३ ||

वादानुरूपं परिनर्तयन्तः पदक्रमं स्वं सततं सदश्वाः |
हेषाविशेषैः परिवाहनाय त्वामाह्वयन्तेऽप्रतिमं स्वनाथम् || ९४ ||

तां कैशवीं वृत्तिमुपास्य तिष्ठञ्जलाशयेषु स्वपतिं भवन्तम् |
वाश्चारवर्गोऽप्यनिवार्यचर्यमितस्ततोऽन्विष्यति तोषहेतोः || ९५ ||

सोमेश्वरं त्वामपि कालकूटमापादयन्तं परसोमभावम् |
ससोममौलिं कलिकालहारं महौषधीनां नमतीश सङ्घः || ९६ ||

स्वस्वामिभावप्रथितासु तासु तास्वीदृशीषु प्रतिभूमिकासु |
अयं परः कोऽपि परापरस्थः खेलस्यखेलैककखेलखेलः || ९७ ||

परात्मतन्त्रत्वकलाबलेन विभासितास्ताः खलु भूमिकास्ते |
स्वाच्छादनोन्मीलनतारतम्यप्रभेदिता भेदविभेदकर्तुः || ९८ ||

एतावतीं व्याप्तिमुपागतस्त्वमंशांशिकायां भवदिच्छयैव |
न ग्राहिता आग्रहमल्पदृष्टिनिष्ठा विदन्ति स्ववदं सुसारम् || ९९ ||

देहादिभूमावपि पूर्वपूर्वप्रमातृताव्याप्तिविमर्शसाराम् |
विदुर्विना ते परशक्तिपातं न किञ्चनाकिञ्चनगां स्ववित्तिम् || १०० ||

प्. ४७) नीलादिकानां च सुखादिकानां विश्रान्तयोऽन्तर्मुखबोधदेहाः |
त्वद्व्यक्तये त्वत्प्रथिआ उपायास्तवैव तत्तद्विदि वेदकस्य || १०१ ||

बहिर्मुख भाति यदा यदेदं रूपं स्वरूपे च तदा महेश |
बाह्योपसंहार इहान्तरापि शान्तास्पदस्थानमिदन्त्वभक्त्या || १०२ ||

सृष्ट्यादिसम्मेलनहेतुरेषा तुर्यैव तत्तद्भिदमुद्वमन्ती |
हरन्त्यपि प्राप्तबला कृशा च द्विधानुभूत्येकपदा स्फुरन्ती || १०३ ||

स्वतन्त्रतायाश्च यदा चिदात्मा व्याप्तिं निमज्ज्यैकमयीं भिदायाः |
आलम्बते सङ्कुचितास्तदानीं तच्छक्तयो भान्ति न तादृशोऽपि || १०४ ||

मलावृतः संसरते तदैव परेश्वरोऽयं निजयेच्छयैव |
अपूर्णतादेरभिमानकस्य मन्ता दरिद्रः परशक्तिलक्ष्म्या || १०५ ||

तथापि तद्वन्निजपञ्चकृत्यमस्याहतं भाति हि लक्षणाय |
मुहुर्मुहुः सृष्टिमुखैकहेतुराभासनाद्यं च विभास्यभासः || १०६ ||

अज्ञातृतायां परकृत्यलक्ष्म्याः स्वशक्तिभिर्मोहितता भवित्वम् |
तस्यास्तथोन्मीलनतः स्फुटं च महेश्वरत्वं निजमस्य नूनम् || १०७ ||

अन्तर्मुखं चित्तमुपात्तसंज्ञं क्रमात् क्रमाच्चेतनभावरूढम् |
चितेः स्वरूपं परिमृष्य भूयो विभुत्वमायाति निजं परं तत् || १०८ ||

चिदग्निरेषोऽप्यवरोहदेशे च्छन्नोऽपि सर्वोऽपि च मेयजातम् |
प्लुष्यत्यदः स्वानुभवैकमेयस्तत्तत्स्वरूपे कलयैव कालः || १०९ ||

अथापि लब्धे सकले बलेऽयं निजे परस्मिन् सहजे स्वतन्त्रः |
सदाशिवाद्यं जडभूमिकान्तं करोति साक्षादिदमात्मतन्त्रम् || ११० ||

भूयोऽपि भूयोऽपि चिदेकताया दार्ढ्याभिमर्शात् प्रतिपत्तिमाप्तः |
सञ्चेत्यमानेऽपि च देहमुख्यभावे विहारी परिनिर्विमुक्तः || १११ ||

प्. ४८) विकल्पहानिप्रमुखा इहापि प्राणप्रवाहप्रतिरोहभेदम् |
अन्ते श्रितास्ते प्रथिता उपाया युक्तिस्थिरा मध्यविकासभासे || ११२ ||

सच्चित्सुधानन्दपदानुलब्धिर्दृढा भवेन्मध्यविकासतोऽस्य |
एकादशाङ्कस्वकलाबलज्ञः कलं कलं लालयते समाधिम् || ११३ ||

समाधिसंस्कारवति प्रकामं व्युत्थान आमर्शितया चिदैक्ये |
पुनः पुनः पूर्णसमाधिलक्ष्म्या नित्योदितायाश्च भवेदभिज्ञा || ११४ ||

ततः स्ववीर्यैकसुसारपूर्णाहन्तापरामर्शनविश्रमेण |
अनाश्रितस्यात्मविभोः स्वसंविच्चक्रेश्वरत्वं स्वयमाविरस्ति || ११५ ||

एतावतीं स्वानुमतिं गतोऽहं त्वद्दर्शनानुग्रहलेशमात्रात् |
दासाणुदासोऽपि महेश्वरेश त्वं तु स्वयं तद्यदहं प्रपद्ये || ११६ ||

तद् द्वापरो मे हृदये चिराय कृतप्रतिष्ठोऽस्य निवारणाय |
पृच्छामि यत्किञ्चन तत् कृपातः क्षन्तव्यमीशाः किल भक्तिवश्याः || ११७ ||

यद्यप्यहं तत्त्वरहस्यमेतदाक्षिप्य कुर्वे शिवदानुयोगम् |
तथापि वाच्यं प्रभुभिर्दयायै मम त्वदङ्घ्र्येकसमाश्रयस्य || ११८ ||

दासाणुदासः स्पृहयालुरस्मि प्रसादलेशाय तवैककाय |
इति प्रतिष्ठामधिगम्य वक्ष्ये कथं न कुर्वन्ति दयां महेशाः || ११९ ||

सा देवता कास्ति परा त्वयापि यस्याः स्तवः शङ्कर राजराज |
सञ्चिन्त्यते चेतनचेतनेन त्वत्तः किमन्योऽस्ति परः परस्थः || १२० ||

नन्दीश्वरेणाभ्यनुयुक्त इत्थं कारुण्यवारां निधिराप्तबन्धुः |
जनोपकारं हृदये निधाय हसन्ननिर्वाच्यमथाप्युवाच || १२१ ||

पृष्टं त्वया नन्दिक साधु साधु यत्त्वं गणेशस्तदियं मनीषा |
स्वस्येतरेषामपि तोषहेतोरभ्युत्थिता ते विषये विशेषे || १२२ ||

प्. ४९) मुहुः प्रणुन्नेन च नो मयोक्तमेतच्छिवाया अपि नन्दनाय |
वक्ष्यामि ते सर्वहितं तथापि मदेककप्रेमविवर्धिताय || १२३ ||

तं सान्त्वयित्वैवमुदीतहर्षः स्मृत्वा परां शक्तिमनन्तशक्तिः |
सन्दर्श्यन् व्यक्तिपदं परेशः स्मिताननः स्तोतुमनाः समाख्यत् || १२४ ||

स्वस्वातन्त्र्यपरानुभूतिकलयावश्यंभवित्र्योद्गते
साहिब्कौल इति प्रथावति पदे निर्माति यः स्मासनम् |
देवीनामविलासनाम्नि ललिताचित्स्फारसाराद्वय-
भ्रातर्यत्र तदीयकाव्यनृपतौ भक्तिस्तृतीयागमत् || १२५ ||

इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसाहिबकौलानन्दनाथविरचिते नामविलासे 
तृतीया भक्तिः || ३ ||


अथ चतुर्थी भक्तिः

पराङ्गं मे स्वाङ्गोत्तमसहजशृङ्गारसुभगा
नगोत्तुङ्गाभङ्गान्वयमुकुटरत्नं निरुपमम् |
महादेवी देवासुरवरनरोरश्चरगणैः
समाराध्या साध्यैरपि परमनाद्या जयति सा || १ ||

तदासक्तो युक्तो भवति निजयायं शिवतया
तया शक्तः शक्रादिकमपि नियन्तुं यतिपतिः |
सदा मुक्तो भक्तो भवति दयया वा सदयया
परिष्वक्तोऽप्यस्या हतविषयसंविद्विनिमयः || २ ||

महाहन्तासारे गहनतिमिराटोपमिहिरे
निराकाराकारे प्रशमितविपत्तापनिकरे |
स्वभावे सा त्वत्ताविरहविषये पूर्णविषये
निरादृश्यं दृश्यं हतपरकलं पश्यति परा || ३ ||

गता पश्यन्त्याख्यां प्रकटितपराहंकृतिपदा
शिवा तत्तद्भावोद्भवनविलसन्नर्मसुभगा |
सदानन्दास्वादोद्यमितधिषणैरीड्यविभवा
भवाभेदप्रख्यं रचयति नवं भव्यमिह सा || ४ ||

प्. ५१) पुनः सा स्वाहन्ताकवलिततनूमप्यतिरसात्
समाश्रित्येदन्तामपिहितजगद्भावविसराम् |
स्फुटं तत्त्वज्ञानप्रकटितगतिर्मध्यमभुवं
गता नादोन्मेषं विशदधिषणेभ्यः प्रदिशति || ५ ||

श्रिता वैखर्याख्यां समविषमभावानुभवने
त्रयीगम्या रम्या नवनवविलासाभिरसिका |
गुणीकृत्यात्मानं गुणगणसमाधानललिता-
मिदन्तां निर्गुण्यां प्रकटितवतीयं विजयते || ६ ||

निजोद्योतप्रोतप्रकृतिमुखसादाशिवपदा-
वधिर्जीवग्रासाद् विदलितमहामोहकलना |
विलापययात्मानं दशदलशतेऽनाश्रितपदे
सुधाधारासारैर्विदितभजिता तर्पयति सा || ७ ||

न यः प्राणायामैर्विविधविधिवन्धार्तिगहनै-
र्न वान्यैर्योगाङ्गैः क्षणमपि लयं याति सुधियाम् |
तदुन्मेषात् सोऽपि प्रसभमभियातः प्रविलयं
महामार्गे प्राणो जनयति परानन्दमतुलम् || ८ ||

इयं ज्वाला किंस्वित् खपदमुपयाता किमथवा
प्रयातं खं ज्वालापदमिति सतां विस्मयकरी |
विलापययापानं द्विशिखमभितः प्राणकुहरे
तमात्मन्येकाकिन्यमृतरसिकेयं विजयते || ९ ||

महीं तोये तोयं हुतवहपदे तं च पवने
तमाकाशे तं वा मनसि च मनो नादसरणौ |
प्. ५२) विधायैनं बिन्दौ विअलयगतमेनं निजपदे
शिवा ज्योतीरूपा रहसि रमते सा स्वपतिना || १० ||

सुधास्वादोन्मत्तान् विगलितमहामोहगहना-
नवेक्षन्ती नाथानकथपरिपाट्या श्रितपदान् |
नयन्तीयं तांस्तानधिपतिवरान् स्वस्वविषये
परां तृप्तिं भूयः श्रयति सुखमात्माश्रमपदम् || ११ ||

उदीतैषा भावात् परमविभवाद् भावविकला-
दभावाभाव्याद् वा किमपि च भवद्भावमभिदा |
भिदेवाविर्भाव्य प्रथयति गुणत्वं गुणगति-
र्गुणास्पृश्या स्पृश्यं चिदभिगणनाहीनगणना || १२ ||

शिवाभासे शक्तिः परशिवपदे तन्मयनया
महाविद्या सादाशिवभुवि महेशानविषये |
महामाया माया पशुपतिदशायां बहुकला
महन्मुख्यप्रख्या निजमियमुपाख्याति विभवम् || १३ ||

अनुत्तीर्णाकीर्णा त्रिकमयविदैक्येन विशदा
परं तत्तत्तत्त्वं परमिव परानन्दसुभगा |
सिसृक्षुः स्वातन्त्र्यान्निजममलखेलं बलकलं
स्वभित्तौ स्वेनैव प्रतिविभववेद्यं विधिविधिः || १४ ||

निजानन्दस्यन्दोद्वमनमतिगाढं विदधती
कृतान् भावांस्तेन प्रतिपदमलं मिश्रितवती |
स्वयं सम्भारादिः स्वयमपि महाशम्बरकला
स्वयं तत्तन्मोहं व्रजति परमैषा मयि निजे || १५ ||

प्. ५३) अवारूढा स्वीयात् सपदि च पदात् सम्पदपदे
विकल्पानां भूता प्रतिमतमतं काममभितम् |
विधायेच्छाकल्पा कलयति कलाकौतुककलां
कलाकौशल्येऽस्मिन् समभिनवचिन्तामणिरियम् || १६ ||

गताक्षत्वं वाचामविषयगतौ भानविषया
परा वाणी प्रादुष्कृतपरमशब्दार्णववपुः |
जगद्वेदस्याप्त्यै तमपि च जगद्वृत्तिविधये
विधात्री संसेव्या स्वविदि विधिना सैव विधिना || १७ ||

तया ब्राह्म्या सृष्टिं सृजति विधिरिन्द्रावरजनि-
रिमां वैष्णव्या वावति हरति रौद्र्यापि च हरः |
पिधत्ते चैशान्येश्वर इह महाशक्तिकलया
सदाशम्भुः स्वात्मन्यकलमनुगृह्णाति कलयन् || १८ ||

उमा कौमारी सा गिरिवरसुता काचन शिवा
ददातीष्टां सिद्धिं मदुपममतिभ्यो मतिमपि |
परां शान्तिं भ्रान्तिप्रतिजनिततान्तेर्विदलने
परां सारोद्धारां विमलललितं मङ्गलमलम् || १९ ||

समुन्मेषात् तस्या जगदुदयमेति प्रतिपदं
यथा बीजान्नानावयवकलनो भूरुहगणः |
निमेषादप्यस्तं व्रजति सहसा नैक्यविमलं
मयूराण्डाभ्यन्तारस इव परं चन्द्रककलाः || २० ||

तया तास्तास्तन्वो निजजनदयायै प्रकटिता
हितारम्भाः सम्भावितभुवनरक्षापरिकराः |
प्. ५४) विधाता या दृष्ट्वा समभिनवसर्गैकविषयाः
स्वकीयं वैधात्रं श्रममिव कृतं वेत्ति विफलम् || २१ ||

इयं तासां काचित् परममुकुटं शोभयति मे
परार्धाङ्गं गङ्गामुकुटजयिनो भक्तशिवदम् |
श्रितस्यात्मानन्दं परममपि मृत्युञ्जयपदं
निराकारज्ञप्तेः किमपि च महाकारविशदम् || २२ ||

अहं शक्तीशानोऽपि च नहि विवेक्तुं परिचयात्
तदीयं तद्रूपं वितुलविमलं केवलबलम् |
मुखैः ख्यातैः शक्तः स्वयमपि गिरामीशपदवीं
प्रयातः साकल्यादकलकलनः कालकलनः || २३ ||

अतो जानंस्तस्यास्तदिह गदितुं सैव विरला
परा शक्तिः शक्तेत्यपि परिसमाख्यातुममलम् |
यदारम्भं कुर्वे सततममितं सम्प्रकलये
तदेषाहं सोऽहं त्वियमिति हि विश्वेश्वरवरः || २४ ||

रहस्यं मेऽप्येतत् परहृदि विदित्वापि भवता
परं गोप्यं गोप्यं सकलसतताविष्कृतमलम् |
स्वरूपं सद्रूपं मयि परिणतं रूप्यविभवं
ममास्याः कस्या अप्यतिविमलभक्त्युक्तिविषयम् || २५ ||

अनन्तालङ्कारं परगुणधरं सद्रसवरं
बहूद्भावं शक्तिप्रथमविभवं शब्दविषयम् |
प्. ५५) महामेयं दोषोज्झितमिदमहं वक्तुमखिलं
क्षमो रूपं चैतद् वरदमपि वः पादभजनात् || २६ ||

कचानस्याः शस्यान् वत कलयतश्चेतसि मम
भवत्यान्ध्यं स्वात्मापरमतिहरं तत्क्षणमथ |
सदा दृष्ट्वा कृष्,नान् विशदकरसङ्घं विकिरत-
स्त्रिधाम्नां धामत्वं समधिगतमेवाक्षिकमलैः || २७ ||

कचानेवैतस्याः परशिवपदोऽहं श्रुतिपदे
समालोक्यावोचं सपदि तम आसीदिति वचः |
परामृश्यानन्दोद्धरणचतुरान् कानपि परान्
पुनः पूर्णानन्दं सदिति च रुचा घूर्णितगतिः || २८ ||

कचेभ्योऽप्येतस्याः समधिगतवानस्मि बहुता-
परं सौक्ष्म्यं पूर्णायतिमपि विभुत्वस्य परितः |
सदैवान्तेवासी गुरुवरभरेभ्योऽपि च तथा
तथा कालं वर्चः कचितकचितं निश्चलचलम् || २९ ||

महाकालेशत्वं मम निरुपमं कार्ष्ण्यमचलं
हरेर्भक्तिव्यक्त्या विततविशदाभ्यन्तरगतेः |
कृतं पूज्यैः पूज्यं बहिरतिहितं वीक्ष्य चिकुरै-
श्चतुर्वक्त्रैर्धाता तदधिगतये स्तौति किमलम् || ३० ||

कचा अस्या व्यस्ता गमयितुमलं नैक्यमपरं
समस्तास्ते शस्तास्त्रिदशपतितां त्र्यावलिवृताः |
अतोऽहं सः ख्यातः सकलकलतामेकतलतां
समस्ते वा व्यस्ते सहजविभवेऽस्मिन् कलयितुम् || ३१ ||

प्. ५६) कचान् मुक्तान् दृष्ट्वा व्रजति वत बन्धं मम मनो
विनिर्बन्धैः काम्यं हतपरगति प्राप्तसुपदम् |
स्वयं बद्ध्वा हस्तैः सपदि सहजां वेणिविधिना
विनिर्मुक्तिं चास्या अबहिरिव बाह्येऽपि विषये || ३२ ||

भजन् केशेशानान् विमलवितुलान् केशपतितां
गतोऽहं चैतस्याः सततममितामन्तकहरः |
अतः केशाः केशा अहमपि महेशः परपर-
श्चिदाकाशे काशे विशदविभवे भास्करकरः || ३३ ||

कचेभ्यो यत् सत्त्वं विशदकिरणेभ्योऽपि च रजः
प्रसिद्धेभ्योऽप्यस्मद्धृदयपदवीरञ्जनतया |
तमः कृष्णश्रीभ्यः प्रभवति तदेतद्भजनत-
स्त्रिदेवीमूर्त्यैकस्त्रिविधविधिकृत् सोऽहमुदितः || ३४ ||

इमान् केशेशान् यन्मम हृदयमाविश्य बहुशो
बहिःस्थं प्रत्येकं मुखमुखपदे बालनिकरात् |
तदेतद्व्यक्तीशं यदि खलु लभेताप्यपरथा
स्थितिं तत्तत् किं स्यादिति कलयितुं नास्मि सकलः || ३५ ||

शिरोव्योम्नि व्यस्तं कचतिमिरवृन्दं नयनगं
रविं शत्रुं सीमन्तमुखकृतमावर्तितमलम् |
तृतीयाक्षिज्वालारुणितमपि सिन्दूरवपुषं
किमस्या उद्युक्तं शसितुमुचितं दण्डसुदृढम् || ३६ ||

विलोक्य स्वर्गङ्गां मम शिरसि सङ्घर्षणधिया
कचव्रातैर्भूता किमु जलधिमूर्धा भगवती |
प्. ५७) यदेतेऽन्तर्देवद्रुमकुसुमवृन्दैः परिलसत्-
तरङ्गश्रीबन्धा दधति खलु रत्नाकरकलाम् || ३७ ||

कचानां वेणीयं लसति वरनागीव रमणं
मयाङ्गे बद्धं स्वं मृगयितुमिवातित्वरयती |
पराङ्गादारूढा शिरसि कचविन्यासकरिजो(रणो)-
ल्ललज्जिह्वा दृष्ट्वा परिहृतगतिर्वासुकिमिमम् || ३८ ||

तुलां वालाग्रेण श्रयितुमिव केकी जलधृति-
व्रतापापोऽप्यस्यास्तनयवहनादागसि भयम् |
विविच्याथाजानन् वदति नु कलापं स्वमपुर-
स्कृतं निन्दन् ह्येतत् प्रियमिति मुहुः पक्षिपशुराट् || ३९ ||

त्रिलोकेभ्योऽपास्तं कचतिमिरराजं त्रिभिररं
शिरोदुर्गोन्नद्धं भजनविजितश्लाघ्यविषयम् |
कृतव्यूहैस्तेजःपतिभिरुचितं पक्ष्मकिरणा
अधः क्षिप्ता दृष्ट्वा कुसुममुकुटाढ्यं नयनगैः || ४० ||

प्रतिस्वं धामेशैस्त्रिभिरुदयदिष्टे त्रिभुवनात्
कृतावासं केशे तिमिरमभिनिष्कासितमिदम् |
कृतद्वारारोधैरपि सपदि पश्चात् प्रचलितं
भ्रमद्भिर्भूयोऽपि स्थितमिह विलोक्यावृतजगत् || ४१ ||

प्रसाद्यैतान् बालांस्तिमिरवपुषः स्वेदसलिलं
हृतास्थानान् बालान् त्यजत इव वाष्पं समुचितम् |
स्वहस्तैः संस्कारैरभिरचितसाम्नो रुचिपतीन्
रिपूनामुञ्चत् किं सहृदयवरैः पक्ष्मभिरियम् || ४२ ||

प्. ५८) किमेतैः सद्बालैरभिलषितखेलैः पदगतैः
कृतां याच्ञां मत्वा क्षमगतिरुपप्रापितवती |
रविं चन्द्रं मध्येऽप्यनलमनयोः स्थापितवती
प्रयातां मा म्लानिं मुहुरतिकरस्पर्शत इति || ४३ ||

अगैः स्वेनात्मीयः कुसुमनिकरो निर्जरपति-
द्रुमैर्माल्यव्याजात् प्रहित इह केशेभ्य उचितम् |
सुसूक्ष्मं दीर्घत्वं निपतति पदोः शिक्षितुमल-
मशक्त्या संम्लानस्तदभिगमने हीण इव किम् || ४४ ||

घनान् केशानेतांस्तुलयितुमिवाटोपविकटा
घना अभ्युद्युक्ता मुकुटविधुनानामणिकरैः |
लसद्भासः सम्यक् चपलचपला नाप्ततुलना-
स्त्यजन्ति क्रन्दन्तो बहुसलिलवाष्पं खविषये || ४५ ||

इमं दृष्ट्वाहीन्द्रग्रथितसुजटाटोपमुकुटं
कचाः सोमासङ्गानुगतकवरीपुच्छलसितः |
धृतोऽहीन्द्रो राहुः किमिव शिवया यत् स्वपुरतो
गतौ वह्निं कृत्वा रविहिमकरौ पक्ष्मशरणम् || ४६ ||

अमानोऽन्तः कृच्छ्राद् बहिरिव तुलायै परिचलो
विनिर्गच्छन् पश्चादमरचमरैर्बालनिचयः |
प्रमार्ष्टुं तन्मन्तुं व्यजनविधये देववनिता-
करे बालेशानां प्रहित उत नीराजनधिया || ४७ ||

प्. ५९) गतैर्मुक्ताभावं गगनमणिभिस्त्रिर्गुणमयी
ललन्तीयं देव्या हरति मम चित्तं सुरसरित् |
किमत्रासङ्गेहा तपनतनयायाः कचतते-
र्ममेक्षायै किं वाभिमुखमुपयाता त्रिपथगा || ४८ ||

ललन्तीव्याजेनाहिमहिमकरग्राससभया
ग्रहा नानोद्योता मणिविरचना राहुचिकुरान् |
अनुद्गच्छत्केतुप्रबलकवरीभारललितान्
किमायाता नीराजयितुमभिसत्कारविधये || ४९ ||

विधुं कृत्वा किंस्विन्मुकुटविधये केवलकलं
वपुः शिष्टं साम्ने प्रकटितमिदं भालफलकम् |
यतो निर्गच्छन् मां श्रमजलसुधाबिन्दुनिवहोऽ-
भिषिक्तं सम्पूर्णं विरचयति मृत्युञ्जयपदे || ५० ||

विधुर्याच्ञां कृत्वा मुकुटवपुषा पेशलकलां
सुवक्रत्वं किं वा गुरुकचचयात् प्राप्तुमुदितः |
अतः कार्ष्ण्यं प्राप्याधिकमपरमन्तःसुखकरं
कलङ्कव्याजेनावहति गुणमन्यानधिगतम् || ५१ ||

सुधावर्षैः सम्यङ् मुकुटशशिना जीविततनुः
स्मरः पाशं लब्ध्वा विशदकचपाशं ग्रथयति |
रिपुं मां दृष्ट्यैव प्रथितविजयो यत् क्षणमपि
विहायैनं यातुं परत उचितं नैव विषहे || ५२ ||

प्. ६०) कचेशानामेषां सविधमुपयामीशि सुषमां
न जात्वेवं तिर्यक्श्रवणमुखयैतान् निगदिता |
ललन्त्या किं देवद्रुमकुसुमरत्नैर्धृतवती
सितायै भासे वा विधुमुकुटमेषां धृतवती || ५३ ||

तनोर्दानान्नित्यं सकलविबुधेभ्योऽमृततनुं
कलाशेषं तुष्टा घटितमणिनिःसंख्यकिरणम् |
द्विजानां राजानं विततसदयोर्ध्वस्थितिमियं
विनिर्जेतुं किंस्विद् दशशतकरं निर्मितवती || ५४ ||

कलापादाप्याग्रे चिकुरनृपतेः कोमलकलां
कलापो मायूरः प्रथित इह भूतो भुवि पराम् |
प्रियं स्तुत्वा तस्मिन् सततविलसच्चन्द्रकमपि
कथञ्चित् तं केकी समधिगतवांश्चन्द्रकमपि || ५५ ||

कचानेतांश्चेतः शतशकलवृत्ति प्रतिपथं
प्रविश्यान्तर्ध्वान्तप्रतिहतविनिर्याणमभितः |
मयान्वेष्टुं धामत्रितयमिदमात्मीयनयन-
त्रयं भासे युक्तं मुकुटतुहिनोस्त्रेण विधृतम् || ५६ ||

प्रविश्यान्तः केशान् मम मन उपात्तोत्तमसुख
निजां वृत्तिं हित्वाहितविततविश्राममभिदम् |
बहिर्निर्याणाय स्वयमिह मयाकारितमपि
मुखाग्रस्थेनैतन्मुकुटशशिना मां हसति किम् || ५७ ||

किरीटस्त्रिः कूटैर्विलसितरुचिर्मध्यगशशी
लुठच्चूडारत्नो दिशति वत मे मेरुधिषणाम् |
प्. ६१) सुपर्वाणो बालाः प्रथितयशसो निर्जरतया
यदन्ते राजन्ते सततसुमनःसद्गुणधराः || ५८ ||

शिरोवल्गाभूषा परिलसति मुक्ताभिघटिता
किरन्ती स्वज्योत्स्नाः प्रबलकवरीभारतमसः |
मिथः पश्चादग्रे मुकुटशशिमुख्यद्युतिमतां
स्वदुर्गे सीमान्तो रचित इव शक्त्या कलिहरः || ५९ ||

इयं वल्गाभूषां वहति रुचिरां रत्नखचितां
ललन्त्या संलग्नां त्रिपथविसृतां भावविशदा |
शिवा गङ्गाभावं समुदितमतिव्याप्तहृदया
रसैकत्वे सन्दर्शयितुमिव मे नीतिनिपुणा || ६० ||

सवल्गाभूषैषा विकचकचभासा यमुनया
ललन्ती मे मिश्रा सुरसरिदिवोत्प्लुत्य शिरसः |
यतो वेणीस्थाने द्विजपतिरयं केवलकल-
स्तपन्नङ्कोन्मुक्तो मणिमयकलेशत्व उदितः || ६१ ||

इदं भालं मुक्तं ग्रहरुचिकचानां कवलना-
च्छशाङ्कं शङ्केऽहं प्रकटितबृहद्भानुमुदरात् |
कुरुक्षेत्रे वक्त्रे व्रतकृशतनुर्मज्जनधिया
सरस्वत्यां मुक्ताश्रियि निपतितो यद् द्विजपतिः || ६२ ||

कदाचिद् वा ज्यौत्स्न्या भुवि ललनया वापि च कदा
तमस्विन्या योगादधिगतकलङ्कः शुचिरुचिः |
प्. ६२) उभाभ्यामेताभ्यां चिकुरवरभलस्थलतया
प्रभाताभ्यां ख्यातः सममिह न युक्तः किल तथा || ६३ ||

इयं वल्गाभूषा मुकुटशशिना केशमिषत-
स्तमिस्राया भान्त्याः कथमपि समुल्लंघ्य विहितम् |
विधात्रा दुर्योगं निजसहजरूपस्थितिजुषः
समाक्षिप्ते वालिङ्गितसुखकृते बाहुलतिके || ६४ ||

विनिर्गच्छत्कीलं युगहतिषु भालस्थनयनं
सदा त्वन्तर्दीप्त्या बहिररुणमीषद् विलसति |
यदेते सुस्निग्धाः कचभरचया राजिवितता
अनूद्याता धूमा घनगतिमिता वातलुलिताः || ६५ ||

बहिर्वर्णैनैवारुणमलिकनेत्रस्थितमिमं
कथं चित्रं वह्निं प्रसृततुहिनोस्रं न कलये |
यदालोक्यैवैनं स्मरजनिततापक्षतिररं
ममान्तर्यद्धेतिर्मुकुटविधुरूपाप्युदयते || ६६ ||

तृतीयाक्ष्यम्भोजं यदिह सततं निर्निमिषितं
किरीटावासस्याप्यमृतकिरणस्यास्य सविधे |
सजातीयायाक्ष्णे मुनिनयनपाथोधिजनुषा
स्वकुल्यायाब्जायातिसहितमनेनैव विहितम् || ६७ ||

निमेषं वोन्मेषं प्रतिवहत एतौ रविविधू
अनालोक्यैवाब्जोत्पलविकचलक्ष्मीं भुवि समम् |
प्. ६३) इदं नेत्रं बाह्येऽप्यबहिरुभयश्रीविहसनं
स्थितौ पश्यन्तौ तौ हतपरगती निर्निमिषितौ || ६८ ||

इदं नेत्रं भालस्थलकमलमन्तःकुवलयं
तमस्विन्यां केशेष्वपि तुहिनभासोऽपि सविधे |
विकासेनात्यर्थं सततमसितैः पक्ष्मनिकरैः
श्रितं दृष्ट्वा चित्रं किसलयनिभैः को न लभते || ६९ ||

सुविस्तीर्णे भाले कृतविषयमेतौ शशिरवी
अधः कृत्वा हर्षाद् विकसितमिवेदं सुनयनम् |
तथाप्येनामल्पां कुटिलविधुलेखां मुकुटगां
समालोक्यामर्षादरुणमिव बाह्येऽन्तरसितम् || ७० ||

अमुष्मि/ल्लावण्यामृतसरसि भाले विकसितं
किमप्येतन्नेत्रं कमलमरुणं चित्रजनकम् |
विहायान्या वृत्तीर्मम परितताः पक्ष्मवपुषो
मनस्तारारूपो भ्रमर इव यद् बन्धनमितः || ७१ ||

किमेतन्माणिक्यं स्फटिकदृषदं भालमुदराद्
विनिर्यातं भित्त्वा खनिमिव घनाटोपविततान् |
कचानासाद्यैतान् सततमुदितानञ्जनमयीः
शलाकाः पक्ष्माणि श्रितमबहिरुद्यच्छितिमणि || ७२ ||

इदं नेत्रं नेत्रं परिविलसितं बालनिकरै-
र्ममान्तर्बन्धायोदितमिह न वा जालकमयम् |
प्. ६४) यदन्तर्मेऽधीनं हतपरकलं देहकलना-
क्षमं कृत्वा देहं हरति चतुरं स्मापि नहरः || ७३ ||

विवृद्धं किं नेत्रं सकलमभितो व्याप्तुमलिकं
सितं बालारोधात् समुदितरुषा भात्यरुणितम् |
अतो मान्या बालाः शिरसि विधृता दीर्घगतय-
स्त्विदं ताराचिह्नं हतनिमिषितं मानविकलम् || ७४ ||

अतो भीताश्चौरा इव किल सपक्षा अपि सदा
चकोराः कं हित्वा विजनविपिने यान्ति चटुलाः |
जलक्षोभात् पङ्कोद्भवमपि मुहुश्चञ्चलशिर-
स्तुलां प्राप्तुं नैव क्षममहमनेनेति वदति || ७५ ||

चकोरश्चित्तं मे नयनवपुषा निश्चलतरो
घनैः पक्ष्माकारैरभिविलसितः पक्षनिवहैः |
द्विधा चन्द्रस्यान्तः शिरसि च गतो वामनयने
पिबञ् ज्योत्स्नां रागी विहितवसतेर्माद्यतितराम् || ७६ ||

समालोक्याजययं कुसुमशरभृन्मां प्रहरणैः
वरैः पालीयुग्मं कुटिलकरवालस्य युगलम् |
वभारेदं येन प्रसभमभितो मां हतगतिं
चकारेवाभीतं युधि निजनिदेशस्य वशगम् || ७७ ||

बहून् यूनो हत्वा धृतबहुकलङ्कं धनुरिदं
सुकृष्णं मुष्ट्यन्तःस्थगितमतनोर्भ्रूयुगलकम् |
शरान् सन्धायैतान् युगपदभितः पक्ष्मनिकरा-
ननेनैवाभुग्ने मयि न कृतकृत्यः सृजति सः || ७८ ||

प्. ६५) परं कार्ष्ण्यं तेभ्यो निजकरणतः प्राप्य मुदितं
धनुः शौनःसीरं किमु भवति पालीयुगमिदम् |
कचानां मेघानां स्थितिमचलितां वीक्ष्य शिरसि
सितं मध्ये श्रित्वा सहजगुणमेकं स्थिरतरम् || ७९ ||

विलोक्यानुष्णोस्रं शिरसि नयने वा स्थितमिमं
द्विधाङ्केनाप्याप्ता स्थितिरिह पृथग् भ्रूयुगलके |
श्रितश्रेणीरूपा कथमपरथैतौ हिमकरौ
प्रयातः साकल्यात् किमपि सुषमामङ्कविकलाम् || ८० ||

सुविस्तीर्णे भाले स्थितमिह विजेतुं नु शिखिनं
विलोक्योत्पक्ष्माणौ शितसितकरौ किं समुदितौ |
लताभिर्धूमानामुचितमनयास्यैव रचिता
वृतिः पालीयुग्मं कलहलयकृत् सीमविधये || ८१ ||

त्रिधाम्नां किं पालीं विशदकिरणां वीक्ष्य तमसा
निजं पालीयुग्मं युगपदुदितं संप्रकटितम् |
इयं पाली सत्यं भवति मम वा पालकतया
रिपोश्चापौन्मुख्येऽपि च न यदहं मृत्युवशगः || ८२ ||

कलापैर्मुक्तानां कुटिलविधुना तुल्यतनुना
विधायैतन्नेत्रं विशदमुपरिस्थं समुकुटम् |
शलाकाभिः साम्ने मम दयितया भ्रूयुगमिदं
कृतौ मौली अक्ष्णोरपि शितिमणीनामपरयोः || ८३ ||

कटाक्षाणामेषां मणिविरचितः कांचन सदा
श्रियं धत्ते यस्मादलिकतिलकः काञ्चनमयः |
प्. ६६) विकासस्योपान्ते मधुरुचिमतां याति तिलकः
कटाक्षैर्व्याकोशं तदिति कविवाक् सत्यविषया || ८४ ||

उभौ शीतोष्णोस्रौ युगपदुदितौ वीक्ष्य बलिनौ
सखायं किं वह्नेस्तिलकमलिकेऽसौ धृतवती |
विशिष्टं ताराभ्यः कृतपररुचिभ्यः समुदितं
समुच्चित्यापूर्वं तिलकमकरोद् धाम किमु वा || ८५ ||

त्रिनेत्रैर्युक्तं मामतिशयितुमेभ्यः परमुत
बिभर्त्येषापूर्वं विविधकिरणं नेत्रतिलकम् |
जयार्थां वा मुद्रां त्रिरुचिपतिभागैरभिनव-
ग्रहाङ्कां कन्दर्पो वहति किमिमं कान्तकरणः || ८६ ||

भ्रुवावग्रे भुग्ने युगपदुपयातेऽस्य शरणं
सपक्ष्माऽवाभ्यां त्वं भव तिलकनेत्रेति किमु वा |
त्रिलोकीनामस्या उपरि तिलकस्यापि तिलकः
समादत्ते लक्ष्मीं परमिह न सर्वोपरि कथम् || ८७ ||

इदं भालं क्षीरोदधिमुत समालोक्य जनकं
स्थिरं प्रेम्णा तिष्ठत्यपि सुतिलकः कौस्तुभमणिः |
न चेदेवं लक्ष्मीः कथमिह विहायान्यविषयं
ससोदर्यप्रेमा स्थितिमुपगता निश्चलतराम् || ८८ ||

अमूभ्यां नेत्राभ्यामभिनवविधिभ्यां सुषमया
चतुर्भिर्वक्त्रैः स्वैर्मृगयति दिशः सर्वत इव |
तुलां द्रष्टुं कल्पं क्वचिदपि विधिर्जाग्रदनिश-
मनाप्यैनां भूयः स्वपिति ननु खिन्नः सकलनः || ८९ ||

प्. ६७) इमे नेत्रे हेम्नो मधुचषकयुग्मं स्वकिरणान्
किरन्ती क्षीवत्वं बहिरुभयतोऽपूर्वमबहिः |
स्फुरन्नीलाम्भोजप्रसवरुचिरे अर्धहरणं
सुखं मन्तैव स्यां कथमपरथा घूर्णिततरः || ९० ||

इमे ते लावण्यामृतमधुमये केऽपि सरसी
प्रणालीभिः पक्ष्माकृतिभिरुपसंसिञ्चत उत |
निजाङ्गानीमं वा सरससरसानि प्रतिमुहु-
र्यदेतानि प्राप्तो यदहमपि वैतृष्ण्यमतुलम् || ९१ ||

अमूभ्यां नेत्राभ्यां परमसहमानानि रुचिरं
प्रकाशं पक्ष्माण्यादधति खलु वा कालिमगुणम् |
प्रयातान्याशङ्कां नियतनिकटस्थान्यपि ततो
निमेषं नो यान्ति स्वपदपरिरक्षातिचतुरम् || ९२ ||

इमे नेत्रे नागोद्भवविधुजलान्तः शितिमणी
सुपात्रे मारस्यानुजयमभिषेकाय वितते |
बहिर्दूर्वाग्रैः किं समभिलसिते पक्ष्मनिवहै-
र्यदस्मै छत्रस्य श्रियमुपवहन् भाति तिलकः || ९३ ||

न पर्याप्तं पद्मं कुवलयमपि प्राप्तुमुपमां
पृथग्यद् वामाक्ष्या नयनविषयां तद् द्वयमिदम् |
समेतं कृष्णाभैः किसलयगणैः पक्ष्मरुचिरैः
स्वबन्धुभ्यां यातं शरणमनयोरेव युगपत् || ९४ ||

इमे मीना दीना इव नयनसाम्यानधिगते-
र्जडत्वेऽन्तर्लीनाश्चपलगतयो नष्टरतयः |
प्. ६८) अतो मीनाङ्कोऽयं जगति मदनः ख्यात उचितं
गतोऽनङ्गत्वं किं श्रयति मधुनैवैकसखिताम् || ९५ ||

शुची हास्योल्लासे करुणदयया प्रोद्यतकरे
रुषा जुष्टे रागादिव भयकरे दुर्मतिमतः |
समश्लाघ्ये चित्राकृतिवरतरे के अपि दृशौ
रसं शान्तं पूर्णं रुचिररुचिरं मे वितरतः || ९६ ||

प्रयातः खञ्जत्वं तुलयितुमिमे खञ्जनपतन्
स्वपक्षीयाल्लौल्यात् स्थिरतरविलासे नु नयने |
न मार्गं वा मार्गं व्रजति मसृणं तु प्रतिमुहुः
परीवृत्त्योप्लुत्या भयचलदृशा श्रोत्रहतया || ९७ ||

अमायां सूर्यान्ते व्रजति हिमधामा नहि रुचिं
तदन्यस्यां पूर्णामपिच तदिदं ख्यातमिह तु |
न सिद्धं सच्चिह्ने किमु समुदिते ते तिथिवरे
यतो दृष्ट्या देवा अपिच परितृप्यन्ति पितरः || ९८ ||

अमा नाऽमा किंस्विद् भवति किमु पूर्णैव यदमू
इहान्तःस्थौ सम्यक् शितसितकरौ धामरुचिरौ |
यदेताभ्यां सन्धिः समधिगत एवेह च दृढं
ततः सन्ध्यां वह्निः प्रकटयति सत्यं स्वविषये || ९९ ||

इतो राजख्यातिं गत उचितमेवार्णवजनु-
र्यदुष्णोस्रस्यान्तेऽप्युदितरुचिरङ्केन विकलः |
कलापूर्णो नित्यं भवति रविणापि प्रकटितं
विहायाघं मैत्र्यं ग्रहविलयजं चन्द्रसुरुचेः || १०० ||

प्. ६९) इतस्तारां प्राप्य प्रमुदितकलो धामविशदो
रवेरन्ते तिष्ठन्नपि यदहहाऽस्ति द्विजवरः |
अतस्तारानाथो ननु विनिमयेनापि सततं
तथा तारा एवाप्यनुपतति सोऽयं गुणरुचिः || १०१ ||

क्वचिच्छुक्ले श्यामे क्वचिदरुणवर्णे क्वचिदपि
क्वचिन्नीलाब्जाभे क्वचिदपिच पीताङ्करुचिरे |
क्वचिन्मिश्राभासे विविधकिरणैः क्वापि लसिते
न निर्णेतुं शक्ये नयननयने के अपि कथम् || १०२ ||

इमे दृष्टे येन प्रतिनियतपुण्यैककलया
न तस्यान्यद् दृश्यं व्रजति विषयं जातु कलितम् |
विविक्ता तद्दृष्टिर्ह्यनुभवति भावं तममलं
स्पृहां यस्मै सर्वे विदधति महादृष्टिपतयः || १०३ ||

इमे वक्रे दृष्टी हरत उत वक्रत्वममलै-
र्युते वर्णैर्वर्णप्रभृतिकलनां निर्निमिषिते |
भवोन्मेषं भूयः श्रितपरगुणे वा गुणगती-
रुते द्वैतं हार्दां विततलसिते वृत्तिविततिम् || १०४ ||

इमे दृष्टी दृष्टे अधिगतरुची साञ्जनतया
प्रसादं कुर्वाते सहजनिजनैरञ्जनपदम् |
स्तुवत्येते वाणी कविवरपतेर्व्यञ्जनतया
निजं न प्रागल्भ्यं प्रथयति कथं व्यञ्जनतया || १०५ ||

प्रभाज्योत्स्नासक्ताविह रविविधू वीक्ष्य बलिनौ
सदा च्छाया तम्यप्यलकवपुषा किं प्रकटताम् |
प्. ७०) गते पश्चाद्भागं सकलमथवा व्याप्तुमुदितौ
निषिद्धौ सङ्गत्यायलककलयान्योन्यमनया || १०६ ||

शिरोदुर्गे स्थित्वा कचतिमिरराजेन हतये
प्रवेशस्य श्रुत्योः प्रहितमुत सेनापतियुगम् |
प्रयोद्धुं सांमुख्ये रुचिररुचिपत्योरलकतां
श्रितं नो चेदेवं हतविततयानौ कथमिमौ || १०७ ||

त्रिभिर्यान्तीं मार्गैर्मम शिरस आलोक्य यमुना
कचश्रीः स्वर्गङ्गामलकयुगवेणीभिरुचितम् |
त्रिमार्गा संवृत्ता किमु किमु च वेणीव भुजगी
रसासिक्ता सूतेऽलकभुजगयुग्मं स्म रुचिरम् || १०८ ||

इदं युक्तं हंसद्विजपतिसमीपे भ्रमरकैः
सपक्षैः संस्थानं विहितमिह विच्छित्तिरुचिरम् |
विवर्ण्याम्भोजानामपगण[घन]वराणामुपगते-
र्न शेवालैर्बालैरलकविषयैर्वोद्गतमपि || १०९ ||

न चित्रं लावण्यामृतसरसि हंसेन वदने
द्विजेशेनाप्याप्ता वसतिरलकावर्तरुचिरे |
लसद्गण्डाब्जे यच्छ्रुतिवरनिपाने भ्रमगमः
सपक्षाभ्यां द्वाभ्यामपि यदपि नाप्तस्तदुत किम् || ११० ||

मनोबालं दोलायितमलकजालेन चलता
महेशान्या आन्दोलयितुमुत बालातिरुचिना |
प्रतीके प्रत्येकं स्वयमिह ममैकाङ्गविषयां
श्रियं दृष्ट्वा भूयः परविषययानानभिमुखम् || १११ ||

प्. ७१) अनङ्गस्यारोढुं किमु रुचिभृतां रश्मिवलिता
कृता निःश्रेणीयं सुसुखमलकावर्तविततिः |
अमूभ्यां शङ्खाभ्यां घनकचयुतौ नीलमणिजाः
शलाका निर्याताः किमु न कुटिलाः शुक्तिमणिवत् || ११२ ||

अमूभ्यां कर्णाभ्यां रुचिपतिरुची वीक्ष्य नयने
तदाकारं दध्रे किमु मणिरुचा कुण्डलयुगम् |
त्रितां भातां नैत्रीमतिशयितुमाहोस्विदयुजं
समं चातुर्यं स्वं प्रकटितमिदं कुण्डलितया || ११३ ||

कचानां मालत्या विदलमणिपुष्पैर्घटयुगं
लसद्वल्गाभूषागुणपरिचितं कुण्डलवपुः |
न शेके प्रोद्धर्तुं पररसभरं हेमरचितं
प्रहिभ्यां श्रोत्राभ्यां रुचिपतिकराक्रान्तमिह किम् || ११४ ||

स्थितौ वल्गाभूषागुणमुत तमोदुर्घनकचः
करैः संरुद्ध्यैतं सुमणिविशदैः कुण्डलवपुः |
द्वितीयं कृत्वैतौ सुखमुपरि यातुं कचतते-
रसंतुष्टौ स्थित्या नयनविषये सूर्यशशिनौ || ११५ ||

इयं नासा रन्ध्रद्वयविलसितोच्चैः सुषमया
रतेः कामस्यान्तःपुरमभिनवं किंनु विचितम् |
स्फुरच्चन्द्राभोगां बहिरुपनिवेष्टुं तत इमौ
कपोलौ माणिक्यस्थलकविषयां वा श्रियमितः || ११६ ||

तमीं छायां वीक्ष्याप्यलकरुचिरे पार्श्व उदिते
प्रभाज्योत्स्ने भूते किमिह न पृथग्गण्डविषये |
प्. ७२) अतो मध्यं रिक्तं पुनरपि च संपूरणधिया
कृतं तारास्थानं नयनरुचिपत्योर्गिरिजया || ११७ ||

इयं नासा तूणी रतिरतिपयोर्युग्मविवरा
स्वसंकेतायालंकृतिरुचिमतीवैकत इह |
फरे द्वे माणिक्याम्बुजदलमये पत्ररचना-
हिरण्याङ्कौ गण्डावलकवरसंग्राहगुणिनौ || ११८ ||

इयं नासा हंसद्विजपतिसमीपे विलसिता
कपोलाम्भोजान्तः सृजति किमु मुक्ताण्डनिकरम् |
स्वभूषास्थं हंसी यदिह सततं बाल्यललितौ
प्रजातौ हंसौ द्वौ द्विजमणियुतौ कुण्डलमयौ || ११९ ||

गरुन्मन्तौ कौचित् कनकमयसत्पक्षरुचिरा-
विदं वीक्ष्याप्येतावलकभुजगस्वामियुगलम् |
विरोधं नो यातः कथमपि लसत्कुण्डलरुची
यदस्माद् धामभ्यामपि स उपरुद्धो नच मिथः || १२० ||

विधुं विष्णुं दृष्ट्वा द्विविधवपुषातीव रुचिरं
गरुत्मान् द्वैरूप्यं किमु न विदधे कुण्डलमयम् |
श्रियाप्याप्ता द्वैधं वसतिरिह तद्गण्डविषया
जयी मारोऽप्याप्त्वा मयि समुदितं स्वं कुलकुलम् || १२१ ||

शरान् पक्ष्मव्रातं युगपदभिसन्धानकलितान्
धनुष्पाल्योर्दृष्ट्वा निजवधसशङ्केव लभते |
इयं नासाभूषा विमलमणियुक् कम्पमिह यत्
प्रवेष्टुं तद्रन्ध्रद्वयमिव चलन्ती वलयिता || १२२ ||

प्. ७३) इयं नासाभूषा परिचलति किंस्विद् गमयितुं
चला नैवाहं स्यां वपुष इत ईशानदयितात् |
यतो जात्वप्यस्मात् प्रथित इह मृत्युञ्जयवरः
शिवाप्तोऽन्यैरीशैरभिलषितखेलोऽभित इति || १२३ ||

इमावोष्ठौ बिम्बे खलु यदत एवार्कशशिनौ
सबिम्बौ किं वैतौ प्रतिफलितबिम्बौ रुचिपयोः |
ह्रदे सूक्ष्मे वक्त्रे सरसरुचिरे दन्तकिरणा
यतो निर्यान्त्यावर्तक इह कपोलौ श्रयति च || १२४ ||

इमावोष्ठौ रक्तौ बहिरुपगतौ विद्रुमवरौ
रदा मुक्ता अन्तर्मुहुरभिकिरन्तः सितकरान् |
हसन्ति द्वौ पूर्णाः करि[वि]गुणितया वातिगतया
स्वचातुर्यं तत्तावुदरगतविच्छेदविशदौ || १२५ ||

प्रवालोऽस्या बालो द्रुमसमुदितो यत् तुलयितुं
क्षमो नोष्ठौ तद्विद्रुम उत कथं स्याच्छकलभाः |
अतो ह्येतौ केनाप्यधृतसदृशत्वावधरतां
प्रयातो मे धत्तो रसमिह कथं वोत्तरतरम् || १२६ ||

वयं कान्ता दन्ताः सकलमुचिता वर्णमपरं
समादातुं मुक्ताविशदकिरणाः केवलमपि |
युवां रागासक्तावपरगुणिनावित्यनुमुहु-
र्हसन्त्योष्ठौ सङ्क्रामयितुमिव पूर्णं निजगुणम् || १२७ ||

प्. ७४) स्वतन्त्रेयं स्वेन द्विगुणपरतन्त्राङ्ककलिते
रदैर्द्वात्रिंशद्भिर्विधिभिरनुपस्पृश्यविभवा |
प्रसिद्धैः सिद्धीनामहह परतन्त्रत्वकलया
न वाणी वाण्यापि प्रथयितुमलक्ष्म्या समुचिता || १२८ ||

श्रियं वीक्ष्य व्याप्तां विविधवपुषाङ्गेषु सकलां
रसामूले स्थित्वा स्वयमुत पराङ्गेषु लसति |
निजाङ्गैर्वाणीयं कथमपरथाङ्गाङ्गविषयां
निजं भारत्याख्यां जनमुपनयेद् दर्शनभवाम् || १२९ ||

परा फुल्ला दृष्टिस्त्रिविधवपुषा दक्षविषये
यदेषा पश्यन्ती परसितपदे मध्यसुरुचिः |
किरन्ती व्याप्याग्नेर्विततविखरांशूनकलुषा-
नहन्तां सेदन्तां प्रथयति चमत्ताभिललिता || १३० ||

श्रुतिस्थानं स्थाने प्रकटनिजभूषाङ्गरुचिरात्
स्वचातुर्यादेषा श्रुतिशिरसि चैक्यं गमयति |
ततिर्मुक्तानां यच्छ्रुतिनयननासं ह्युभयतो
गता स्वङ्गत्वं वा त्र्यवयवमयी धामविभुता || १३१ ||

अयं सन्धिः किं तद्धितपर उपाख्यातकृदलं
न लिङ्गाढ्यः सूत्रप्रकटगतिनासः स्वपदगः |
गुणी शब्दैः श्रुत्याः श्रित इह ततां व्याकरणतां
प्रयोग्योऽन्तर्मूर्च्छद्ध्वनिरपि गिरो धामजनितः || १३२ ||

विधेस्तेजोराशेर्मिथ इह निषेधादपि हतेः
प्रयोग्या मीमांसा स्तुतिपदविशिष्टा किमु न वा |
प्. ७५) सुभोगे कामारेरतनुसुखकर्मोदयकरी
स्थितिः प्रायश्चित्तप्रकटनयुता यत्पद इह || १३३ ||

रदास्तर्क्या द्वैधं कृतवसतयः षोडशपदै-
र्न निर्मुक्तौ भोगेऽप्युचितविधिभिर्वाक्यकरणैः |
रदाली ओष्ठौ वागुभयविषया नो दधति वा
श्रियं षड्भावाप्तामिह किमु विशेषार्थवदने || १३४ ||

श्रुती नेत्रे नासे वदनकमलं नेत्रमपरं
प्रयातानि स्वेन प्रकृतिपदवीं यत्सुषमया |
दलाभ्यां द्वाभ्यां यद् विकृतिमपि वैशिष्ट्यकृतिजां
समीक्षात्मा संख्या तदिह नहि पर्याप्तिमगमत् || १३५ ||

रदैर्द्वात्रिंशद्भिः परिकलिततत्तत्त्वकलनैः
स्मृर्तिर्वैष्णव्यत्र स्फुरति किल यद्दक्षनयने |
स्मरो जातो विष्णोरसुबलयतो मामभिगतोऽ-
निरुद्धाहङ्कारः कलयति मनः पूर्णकलया || १३६ ||

अयं सप्तद्वारैर्मुकुटविधुनेत्राग्निसहितैः
प्रयातो नार्हत्त्वं विषय इह किं वाप्यभिनवः |
कलाभिः सद्धाम्नां द्विपुटसुषमाभिर्विधुकला-
युतैस्तैर्मिश्राभिः श्रितमपि न ताथागतगतम् || १३७ ||

स्वतां पूर्णे प्राणो वहति च परे शून्यपदवी-
मयं नासाभागे खविषय इतोऽपि प्रकटते |
तदर्थस्वात्मापि स्फुरति सुषमापि प्रथयति
शरीरं स्वं सर्वा गतिरिह तता दर्शनकृता || १३८ ||

प्. ७६) अमुष्यां पुत्रत्वं स्फुरति मम वा दारकलना
तथेयं सर्वस्वं भवति ननु मे पूर्णललिता |
गिरीशाद् यन्मृत्युञ्जयविभवदा स्वोषधिलता
प्रजातेयं तद्वाऽप्रथयदगदङ्कारसरणिम् || १३९ ||

स्फुटास्त्राणामस्यां सरणिरतनोरङ्गविषया
बलात् तस्याप्यस्यां विलसति न पौराणिकतनुः |
मुनीनामार्याणां स्मृतिरिह लसन्त्यस्ति वितता
न को वा वेदैनां यदत इतिहासोक्तिरचला || १४० ||

प्रतीकैरातोद्याकृतिमुपदिशन्ती गुणिजनैः
सुसंवेद्यां तत्तद्ध्वनिमभिजयन्ती ध्वनिपदैः |
सदा नृत्यन्ती यद्धृदयकमले मे स्फुटगति-
स्तदेषा गान्धर्वी स्फुरति मम सीमा परमयैः || १४१ ||

मदर्थोऽस्या यस्मात् परम उदितो वार्थरचना
स्फुटा नास्यां तत्किं रदनसुरुचा वा द्विगुणया |
चतुष्षष्टिः स्पष्टा तदुत न सदा ता अपि कलाः
कलाकौशल्यं यत् प्रथितमिह सर्वात्मकलया || १४२ ||

इयं साहित्याब्धेर्नवरससुधाघूर्णितगतेः
परा मूर्तिस्फूर्तिर्जयति जगतीशानदयिता |
यतः साहित्यांशं मदन उचितं प्राप्य मुदितः
स्मराख्यां मययेव प्रथयति सदान्वर्थललिताम् || १४३ ||

इमां वाणीं वीणा तुलयितुमशक्ता गुणगणैः
प्रबुद्धा निर्मुक्तां स्वत इह विपञ्चीति गदिता |
प्. ७७) तथैवाधूम्राभा सुचपलगतिः कोकिलवधू-
र्भृतां स्वेन त्यक्ता निजजनतयैषा परभृता || १४४ ||

स्थितं पादे हंसस्तुलयितुमिमं हंसकमपि
क्षमो ध्वानैर्मन्द्रैर्न हि कथमिव स्याद् गिरमिमाम् |
विलापादन्विष्यन् प्रियमतिमुहुः सामयपदः
प्रियस्पृह्यां भूयः कथमभिगतः स्यात् स च शिखी || १४५ ||

शुको धात्वर्थं स्वं व्रजति नितरां रागविकल-
स्तुलामप्राप्यास्या न खलु विलपन् क्रेंकृतिपदैः |
तथा शारी शारीभवति ननु वर्णेन न गिरा
यदृच्छामात्रेण प्रथित इह वायं कलरवः || १४६ ||

निजे दृष्ट्वा त्र्यश्रं त्रिनयनकृतं शैवमलिके
स्वमप्यन्तर्बिन्दु प्रकटितवती किं नु चिबुकम् |
सुपञ्चत्वं द्वारो नयनमुखमुख्या यदलकै-
र्दलाष्टत्वं याता द्विगुणदलवत्यो वलयितैः || १४७ ||

स्थले गण्डौ धाम्नोर्नयनकृतधाम्नोर्निजरुचेः
प्रसाराय व्यक्ते यदत इदमस्तीह चिबुकम् |
रदानां कौमुद्या अपि किमधरत्वं गमितयो-
स्तयाख्यां नामाप्यधरवरयोर्बिम्बजयिनोः || १४८ ||

इयं ज्योत्स्ना कृत्स्ना प्रसरति यदस्माद् रदनजाः
कला द्वैगुण्येनौषधिपतिकलाभ्यः समुदिताः |
इमे यत् खेलन्तो मुखमिह करैर्व्याप्य तदिदं
रदानां कुन्दत्वं छदयुगपरं तत् सुमनसाम् || १४९ ||

प्. ७८) सुवृत्तौ द्वौ गण्डौ वदनमतिवृत्तं विमलभा
दृशो नासा ऋज्वी सततमवदाताश्च दशनाः |
सुरक्तावोष्ठौ वा चिबुकमतिपञ्चत्वमबहि-
र्गतान्यन्तर्वक्रं श्रवणयुगलं बाह्यमुचितम् || १५० ||

दृगादेरङ्गस्य श्रियमपि न यात्यंशविषयां
विधुर्वा पद्माद्यं यदत उपमातुं मुखमिदम् |
न योग्यं केनापि प्रथितमिह सर्वातिसुषमं
मुखत्वेनैवास्याः सुखयति मुखं कस्य न गिराम् || १५१ ||

विधोरन्ते शोभामदधदपि वा कण्टकहत-
मधः पद्मं काले विकसितमजाड्येन विकलम् |
उत स्म श्रीर्भीता भजति नु कुलस्नेहविवशा
मुखांशेनैकेनाप्युचिततुलनं स्यादिति किमु || १५२ ||

असत्पक्षं नित्यं सकलमतिवर्णं ससुषमं
निजाङ्कैः कौमुद्या द्विजविभवया तामपि कलाम् |
दधद् व्यञ्जत्तारारुचि वदनमेवाङ्गकमल-
श्रियो मित्रं चन्द्रो भवति न परश्चन्द्र उचितः || १५३ ||

कलामेनां संत्याजित उत विधुः प्रेमविवशः
क्षयं यात्यन्विष्यन् पुनरुदयमेतीह सकलः |
स्वयं संसक्तां तां समधिगतवानाननविधुः
सदा पूर्णस्तिष्ठत्यपि हतकलङ्कः पररुचिः || १५४ ||

समं मासे मासे मुखसितरुचा कर्तुमलसो
विधिर्घाटं घाटं हिमकरमिमं लोपयति किम् |
प्. ७९) तथाप्येनं हीनं स्थगयति रुषा कुण्डलनया
कदाचिद् दुर्घस्रैस्तपनतमसा वापि तमसा || १५५ ||

गृहीतो हान्यापि प्रकृतिमधुरैर्वाग्मिभिरयं
तुलायै वक्त्रेन्दोरशितकर आरोहति दिवम् |
विनिष्क्रान्तं पङ्काज्जलजमपि मां वा स्मृतिहताः
कदाचिद् गृह्णीयुः कवय इति किं नृत्यति चलम् || १५६ ||

स्वसाम्राज्यं चन्द्रं मुखमिव समालोक्य कुरुते
परो भ्रान्त्या नीराजनमशितधामा स्वकलया |
गुणज्ञेनानेनाप्यबलबलदात्रा करुणया
स्थितिर्दत्ता वामे नयन उत किं शीतलरुचे || १५७ ||

विकीर्णाः सद्वक्त्रादमृतकरवर्याद् द्विजगणैः
स्मितव्याजाज्ज्योत्स्नाः कति न यदतः ख्यातमिह तम् |
अवाप्यैका ज्योत्स्ना कथमपि सहायं हतरुचीन्
विधत्ते ताञ्ज्योत्स्नापतिमपि विदन्ती न्वपकृतिम् || १५८ ||

मुखं सम्राट् सत्यं त्रिभुवनवरस्त्रीमुखनृपान्
श्रिया जित्वा राज्ञ्या विलसति कचन्मण्डलपतिः |
श्रवःपूराभ्यां तद्दलघटितरत्नच्छुरणया
चलद्भ्यां छत्राणां त्रयमिव युतो भाति तिलकः || १५९ ||

अनेकैरेकं स्वावयवकिरणैर्व्याप्य लसितं
श्रवःस्थानं नानाविधरुचि महादृष्टिविषयम् |
विशुद्धं केनाप्यप्रतिमितमिदं वाग्रसमयं
परब्रह्मप्रख्यं परमभिनमामो मुखमुखम् || १६० ||

प्. ८०) इयं ग्रीवा स्पष्टं स्फटिकघटिता यष्टिरवटु-
प्रकृष्टाङ्का मारप्रहरणनिधानाय रचिता |
श्रवोभ्यन्ता रेखा चिपिटसमवंशत्वच इयं
गतांशेन ज्यावद्यदिह परिलम्बा विलसति || १६१ ||

सहस्रांशं ग्रैवं यदि परिलभेतापि वरला
भवेत् स्वग्रीवायां सततमनुरक्ता न हि कथम् |
न वा वृत्तिं जह्यात् सततलषितां मानसभवां
भवेत् खिन्ना खिन्ना कमलधरयोगेन च न वा || १६२ ||

स सोत्कण्ठः कण्ठोत्थमपि कलकण्ठः स्वरगणं
वहत्यस्याः श्रोतुं तनयमिव संखण्डितपदः |
च्युतो वेणुर्वंशाद् विलपति निजाद् वंशममलं
नयन्त्याः पार्वत्याः प्रथनमुत कण्ठस्वरजितः || १६३ ||

गले रेखा एता गमयितुमिव त्रिर्गतियुतं
परं गीतं मूर्च्छत्स्वरगणमिह ग्रामकलया |
स्वराणां षण्णां वा युगयुगपदं सप्तमपदे
लसन्निम्ना मध्ये तदिह परिनृत्यन्त्यवयवाः || १६४ ||

इदं बाह्वोर्युक्तं युगमपि परं यद् भुजयुगं
समादत्ते युक्तं युगयुगपरित्राणमिह च |
धुरा युक्तं वोढुं रथमपि युगं तन्मम मनो-
रथं धर्त्राऽश्लेषैर्वरमुत न कामां भुजधुराम् || १६५ ||

भुजानां चातुर्यादधिगतकरालम्ब उदितः
शिरस्याप्तस्थानः स्मर इह वसन्तोऽप्यवयवैः |
प्. ८१) सदा सूनैर्वक्त्रे मम विरहवह्निर्धृततनु-
र्बहिर्निष्क्रान्तोऽयं तदलिककृतस्थान उत किम् || १६६ ||

भुजाभ्यामाश्लेषात् परभुजयुगं स्वं प्रकटितं
श्रिताभ्यां कौटिल्याभ्यवहृतिकलां पालयति माम् |
न चेदेतैर्द्व्यर्थो मम परपरार्थः कथमिव
प्रकाशः स्यादाशाभृशकृशतया वैककगतेः || १६७ ||

भुजेभ्यो वैतस्याः कृतवसतिराप्तुं भुजगतिं
भुजङ्गानां व्रातोऽवहदुरगतां मययपि पराम् |
भुजङ्गेशं चण्ड्याः सततमिह तद् भूषयति मां
लभेतास्मात् कस्मान्न हि मणिमयं मौलिमुचितम् || १६८ ||

मृणाल्यन्तश्छिद्रानधिगतवतीमां भुजकलां
स्थिता हित्वोष्माणं जलजपदलीना बहिरिव |
सदा पङ्काच्छङ्काकुलितहृदयोद्गन्तुमसहा
भुजाश्लेषाकाङ्क्षैर्विरहिभिरपीतो विरहिता || १६९ ||

विजेतुं प्रत्येकं त्रिभुवनमिमं मां च करगाः
प्रजाताः किं शाखा अतनुबलदा विंशविशिखाः |
भुजेभ्यो वेदेभ्यो बहुगुणयुता वा यदुदिता-
स्ततः पर्वस्थानं प्रकटमिह विच्छित्तिविशदम् || १७० ||

कथं छाया नैतानुदितकरजालेन विधुना
विलोक्याप्या भूयः करजसितरश्मीनविकलान् |
इमे शाखाभ्यो यद् विधव उदिता न्यायय इह तत्
सशाखाचन्द्राख्यः कथमिव न वा न्याय उदितः || १७१ ||

प्. ८२) करानेतानाप्त्वा चतुर उदितः षोडशकलः
कथं न स्यात् सम्यक् करजवपुषा विंशतिकलः |
चतुर्भिः प्रत्येकं कथमिव चतस्रो न च कला-
श्चतस्रोऽयं लब्ध्वा सकल इह नित्यं करवरैः || १७२ ||

प्रवालो बालोऽस्यास्तुलयितुमिमान् हस्तनृपती-
नशक्तस्तर्जन्यां पतति सभयो मर्मर इव |
पिधायास्यं धूल्या तुलनजनितागो जलगते
प्रमार्ष्टुं संशुष्यन्नयनपरिपाकेऽपि कमलम् || १७३ ||

क्षणं फुल्लं स्वेन क्षणमुकुलितं वा दलसमा-
कृतेरुद्यच्छाखाजनितकरजाब्जं व्यतिजलम् |
मृणालीबाहुस्थं निविडमृदुभिः कण्टकगणैः
सदा लक्ष्मीस्थानं किमपि शवलं हस्तकमलम् || १७४ ||

भुजानां रक्षासु प्रथितविभवानां त्रिजगतो
विभूषायै युक्तः सुकटकततेः साङ्गद इह |
ग्रहस्तस्मान्मुद्रा अपि समुचिता मर्मविषये
करैः स्फातिं यायात् कथमपरथा शासनकला || १७५ ||

क्वचिद् द्वौ षड् वाष्टौ दश च चतुरो द्वादश चतु-
र्दशाप्यष्टीर्वाष्टादशवपुष एतान् भुजवरान् |
क्वचिच्चापं बाणं वरमभयमब्जं दरगुणौ
सृणिं खड्गं काद्याद्यमपि दधतः कानपि नुमः || १७६ ||

भुजानामाश्लेषं कुचयुगमिदं पश्यदुत किं
मिथः श्लिष्टं सूर्यं नयनविषयं वोर्ध्ववदनम् |
प्. ८३) न यच्चन्द्रोपान्ते त्यजति सुषमां पद्ममुकुलं
ततश्चन्द्रोऽप्येतद् भजति नु किमालेपनधिया || १७७ ||

वलीसिन्धूस्तीर्त्वोदरखनिलसन्नाभिकुहरा
महालावण्यार्थव्रजसहजसीमान्तमतुलम् |
स्मरो दुर्गादुर्गं स्ववशमिव नीत्वा निहितवान्
स्थले संस्वा[वा]द्याधोमुखमुरसि सद्गोमुखकुचौ || १७८ ||

अयं सत्यं कश्चित् कुचकमलराजो मुकुलितो
दधन्मौलिं युक्तो दशशतदलैश्चूचुकमणिम् |
लसच्चक्राभोगः श्रितपरमलक्ष्मीः समुदितो
यदन्तस्तस्यापि प्रपतति न सूत्रं तदुत किम् || १७९ ||

प्रसिद्धं वाक्सिद्धिप्रभवतरुजं श्रीफलमिह
यथा तद्वद् देव्या अपि कुचफलं किं न सफलम् |
यदेतन्निर्गच्छत्पररससमास्वादकतया
परा वाणीसिद्धिः कचितकचिता भाति कृतिनाम् || १८० ||

श्रवोऽधस्ताद् दृष्ट्वा चलितललितं तालदलजं
स्फुरत्ताराकारप्रसवमपि तारं विकसितम् |
फलाभ्यां तालाभ्यां कुचयुगतया ताल उरस-
स्तलेऽवाप्तो नाभीसरस उपकण्ठेऽपि सफलः || १८१ ||

समुद्गौ सौवर्णावुपरिविलसच्चूचुकमणी
कृतौ केनाप्येतौ सपरिचयनाडिन्धमभुवा |
विशेषं निःशेषं लवणिममहार्थं स्मरविभो-
र्विलासोत्साहस्यादृतसुरभिमन्त्रस्य दयितुम् || १८२ ||

प्. ८४) किमप्येतौ शोभावहमभिनवं कोकयुगलं
विलोक्येमं मित्रं दृढमुदितमुत्क्षिप्तवदनम् |
शशाङ्कं वा शङ्कामुकुलितमपि प्राप्य सुरसं
ततोऽभ्यन्तर्नाड्या स्रुतमभिमुखं नैति विरहम् || १८३ ||

तरीतुं लावण्याम्बुधिमतुलसौन्दर्यसुरसं
स्मरो लीलाखेलः कुचकलशयुग्मं नु धृतवान् |
प्रभाचक्रावर्तादुरस उत मुक्तागुणमपि
दधौ निर्याणाय प्रसृतमुपकण्ठं करगतम् || १८४ ||

बुधैः पार्वत्येषा वरमभिहिता तद्यत उरः-
स्थले नानाधातूद्भवरसविलिप्तं कुचतया |
इदं जातं शृङ्गद्वयमत इहैषा सुरसरि-
ल्ललन्ती कण्ठाधो लसति सितमुक्तोस्रलहरी || १८५ ||

स्वकुम्भाभ्यामेतौ तुलयितुमशक्ता इव गजा
गजास्येनैवास्यास्तनयमभिसन्धाय चतुराः |
करेणासेवन्ते स्तनजरसलोभस्य मिषतः
स्वकीयेन द्योतत्सितमणियुतौ गुप्तमणयः || १८६ ||

स्वकुम्भौ हेरम्बः स्पृशति निजहस्तेन च कुचौ
समत्वं किं द्रष्टुं पुनरिह समास्फालयति तौ |
स्वकुम्भौ धूल्या वा मलिनयति तस्मात् स्तनरसं
पिबत्येतौ भूयः सुरसरुचिरौ कर्तुमिव किम् || १८७ ||

हितं मित्रेणास्मै यदमृतरुचे दक्षिणतया
कृतं वामेनानेन च तदिह किं प्रत्युपकृतम् |
प्. ८५) कुचौ चन्द्रस्यान्ते सवितुरिव यत् कोकसुहृदौ
न विश्लेषं यातः किमपि विधुरागातिविमलौ || १८८ ||

यथा नाभेर्विष्णोः कमलमुदभूद् बाह्यविषये
तथोरस्तो जातं कुचकमलयुग्मं न किमिदम् |
इमावेवान्तःस्थौ सततमनयोरेव सुमुखौ
हिरण्याङ्कौ स्वायम्भुवशिवकलां यत् कलयतः || १८९ ||

इदं पुण्यं स्तन्यं परममृतरूपं ननु रसा-
यनं सिद्धं स्वेन प्रथितविभवं किञ्चिदमलम् |
यदास्वाद्य स्कन्दः सुकृतसुकृतं निर्जरचमूं
कुमारः सोऽद्यापि प्रभवति विनेतुं धृतनयः || १९० ||

इदं स्तन्यं धन्यः समधिगतवान् विघ्ननृपतिः
सुपुण्यानां पाकादहह मृतसञ्जीवनरसम् |
कथं दन्तीन्द्रास्यव्यतिकृततनुः स्यादपरथा
वहन् धारां मूर्तामिव विगतमृत्यू रदमिषात् || १९१ ||

इदं पुण्यैः स्तन्यं यदि परिलभेतेह विरलो
बुधः कश्चिन्मातुः स्तनरसमपीहापरिचितः |
भवे भूयो नैव स्वरसरुचिरास्वाद्य तदिदं
शिवत्वस्याभिज्ञो भवति शिशुरस्या अपि कविः || १९२ ||

सुनाभ्यम्भोराशिस्त्रिवलिसरिदासङ्गरुचिरो
विरिच्यात्मस्थानं भृशकृशतरं मध्यतटवान् |
किमायातः कृत्वाद्भुतकुचसुरूपं विधुरमा-
पदं पूर्णं द्रष्टुं प्रकटितपरक्षीरसुरसः || १९३ ||

प्. ८६) कुचावेतावन्तःपुरमभिनवं मे ननु मुदे
स्फुटं कञ्चुक्यन्ते प्रतिगतिनिबन्धाय यदसौ |
सुवर्णश्रीराप्ताः समतिशयितुं हंसनिनदं
कुचाभ्यां कोकाभ्यां कनकमयकिङ्किण्य उत किम् || १९४ ||

इमं देवच्छन्दं कुचकलशयोः प्राप्य मदनः
सुदुश्चेष्टो यातोऽप्यमरवरतां विश्वविजयी |
तथैवैकावल्या करकलितया कालवशगोऽ-
प्यनङ्गोऽप्युत्तस्थौ सपदि मधुमित्रोऽद्भुतरतिः || १९५ ||

विधायान्तर्द्वीपांश्चतुर उदधीनामपि चतु-
ष्टयं किंस्विन्नाभीवलिपरिमितं भाति यदिह |
इदंपृष्ठे रोम्णां ततिरियमनन्तो मुररिपुः
सुखं शेते दृष्ट्वा स्वतनयबलं श्यामसुतनुः || १९६ ||

सुधाकुण्डं नाभीं कुचशिखरतो रोमवितति-
र्भुजङ्गी किं शीताधिगतिकलया सद्रसचिता |
अवारूढा तस्या भ्रमगमनरेखाङ्कितभुवः
किमेताः संवृत्ता अध उपगता भान्ति वलयः || १९७ ||

इदंनाभीकूपे त्रिवलय इमा रोमसगुणे
प्रणाल्यः किं सज्जस्तनकलशयुग्मे रसितया |
स्वमारामं सेक्तुं कथमपरथा राजति सदा
वसन्तोऽङ्गैः पुष्पैर्विकसिततनुः कामरतये || १९८ ||

त्रिवेणीमालोक्याम्बुनिधिरपि नाभिर्वलिमयीं
समुद्यातुं वेलां न सहत इमामन्तविषयाम् |
प्. ८७) परिष्वङ्गायोत्कोऽपि च यदिह कौक्षेयदहनो
यथौर्वो जागर्ति प्रबलगतिहन्तान्तरगतिः || १९९ ||

चतुर्णामब्धीनां किमु समुदयो नाभिरुचित-
श्चतस्रो यद् वेला युगपदिह नाभ्यन्तवलयः |
अतोऽमीषां दग्धुं बहिरुदकमेकोऽक्षम इव
ज्वलत्यन्तः कुक्षावहह वडवावक्त्रदहनः || २०० ||

इदं पृष्ठं पृष्टं किमु तव न केनापि तुलना
वदेत्येवं पृष्टे सपदि परिवृत्त्यात्मवदनम् |
स्थितं किं वा स्पष्टस्फटिकघटिताद्रीन्द्रफलक-
व्रजं भूयोभूयो हसति सुषमावीचिकचितैः || २०१ ||

इदं सौक्ष्म्यं वेदिर्न खलु लभते स्मोदरगतं
रसाक्रान्ता भूता तत इव लसन्मत्सरतया |
असम्बाधा गोधाभवदिह च मातुं यत इतो
रसाक्रान्तं गोधावतरमभियाता समपदम् || २०२ ||

चतुर्वक्त्रो धाताजनि किमुदरस्थं सुषमया
सुसूक्ष्मत्वं सम्यक् किमपि परिचेतुं मतमतिः |
सहस्राक्षः सोऽपि प्रसभमनिमेषोऽमरपति-
स्त्रिनेत्रोऽहं भाग्यैरपि ललितपञ्चाननपदः || २०३ ||

विचित्राभै रत्नैरुपकलितया किंनु पटहा-
यितं काञ्च्या संदर्शयितुमुदरं स्पष्टमभितः |
अनालोक्यं कोलाहलकलरवैः संकलितया
किमेषा वा दोला मदननृपतेः खेलनमुदे || २०४ ||

प्. ८८) भ्रमन् बुद्ध्या सिंहोऽप्युदरमुपमातुं समुदितः
सकृद् हर्षेणान्तःस्वर उपरि लब्ध्वा कथमपि |
अगच्छन्नाम्नोऽपि प्रतिविनिमयं तत् कविवरैः
समासेनैवायं खलु मृगपतित्वेऽप्यधिकृतः || २०५ ||

इदं मध्यं दृश्यं कथमपि न यत् स्पष्टमभित-
स्ततो मध्याद्याख्याप्रथितमिह चान्यत्र कलया |
निमग्नं मास्त्वेतत् परमबहिरित्येव रशना-
गुणैर्बद्ध्वा न्यस्तं त्रिवलिनिकटे वा सनिनदम् || २०६ ||

सहस्रं किं नाम्नां स्मरसुरपतेर्भूरिरसना
पठत्येषाश्रान्तं मणिभिरुपबद्धेह रशना |
अधोवक्त्रा तस्माद् रह इव न रोमावलिरियं
जपत्येतन्मन्त्रं किमु सपदि मत्कार्मणकरम् || २०७ ||

इदं रोम्णां राजिं कचतिमिरसभ्यां सदुदरे
परस्थानां दृष्ट्वा नयनरुचिपाभ्यामपि निजम् |
नितम्बस्थं बिम्बद्वयमिह कृतं किं नु तदधो
यतो नेयं तत्र प्रकटयितुमीष्टे प्रसृतताम् || २०८ ||

उभौ बिम्बस्थानौ नयनरुचिपौ वीक्ष्य परतः
श्रिया गण्डस्थानाजिररचितसद्विभ्रमततौ |
शिरोबिम्बस्थं किं कचतम उतानुद्रुतमपि
नितम्बौ सद्बिम्बौ स्वयमुभयतो व्याप्य विलसत् || २०९ ||

निरालम्बे मार्गेऽनिशमुपरि जाग्रद्व्रततया
नितम्बौ तावेतौ समधिगतवान् किं निजरथे |
प्. ८९) रथाङ्गे तीक्ष्णांशुः कथमपरथा पर्वतभुवोऽ-
प्यतीताङ्गं दीर्घामलभत पदं दक्षिणदृशम् || २१० ||

नितम्बाभ्यामस्यां विततवितताभ्यां न कटका-
यितं मध्योद्गच्छद्वलिसरिति किं पर्वतभुवि |
नरीनृत्यन्त्येते सममिह सदा यद्घनरुचः
शिरःशृङ्गोन्नद्धा ललितगतयो बालपतयः || २११ ||

नितम्बौ तावेतौ मदनविजिगीषोर्न पटहौ
विधातुं स्वायत्तामभियत इमां पर्वतभुवम् |
यदग्रे मीनाङ्कौ नयनयुगलं सिन्धुरकटौ
कुचौ सोरू जङ्घे यदनु च ततं गोमुखयुगम् || २१२ ||

नितम्बौ किं नाभीसरसि वलिनाल्यन्तरगतौ
सरस्वत्याः कुण्डे इव नहि निपानेऽस्फुटरसम् |
यतः पायं पायं स्रुतमभिमुखं पादपयुगं
पथिभ्यामूरुभ्यां नखकुसुमशाखाभिरुदितम् || २१३ ||

त्रिचक्रात् कन्दर्पस्तदतुलनितम्बद्वयकृती
वितीर्यैकं पित्रे किमु न निदिदेशातलपदम् |
स्वयं स्वर्भूस्थानं व्यधित खलु विष्णुः स्मर इह
स्मरो विष्णुस्तत्तच्छ्रुतिरपि सुतात्मैक्य ऋतगीः || २१४ ||

इमौ रम्भादर्पं परिहरत ऊरू स्म किमतो
नगत्वं सावाप्ता पदतलविमग्नातितुहिना |
प्. ९०) निशम्यैतद् दूरादपि तुलिततन्नामकलया
सुरीणां सा त्वन्या ह्विय इव सुयक्षाधिपतिता || २१५ ||

करं स्वं प्रोद्युक्तं तुलयितुमिमे वारणधिया
करीन्द्राणामूरू व्रज इह मुहुश्चालयति किम् |
तदाद्येष ख्यातः समजनि सदा वारणतया
तदागः संशुद्धं रचयति पुनः कुण्डलनया || २१६ ||

तुलानाप्तेरूर्वोर्वरमजनि मोचा विनिमया-
कृतिर्मुञ्चत्येषाप्यहह दलयूथं नवपरम् |
नितम्बौ जानुभ्यामपि सुकटकौ मण्डलितया
विलोक्याधार्यस्या न कटकयुगं रत्नखचितम् || २१७ ||

इयं जङ्घानङ्गामरपरपदारोहणविधौ
स्थिता निःश्रेणी किं प्रथित इह जङ्घालकतया |
ततः कन्दर्पोऽयं सततरतिराड् विश्वविजयी
न जङ्घे यष्टी वा रतिरतिपयोर्धारणविधौ || २१८ ||

अयं चातुर्मुख्यं प्रकटयति गुल्फो न किमिदं
श्रुतिर्भावं सम्यग् वदति यदसत्त्वे सत इव |
पदे किंचिद्धत्ते कमलमपि यद् विष्टरकलां
तदस्मिन् भारत्युद्गम उपरि हंसीगतिरधः || २१९ ||

स्थितान् गुल्फानेतान् निभृतनिभृतं नू पुरभवो 
ध्वनिर्मन्द्रो मन्द्रः प्रकटयितुमाटोपविकटः |
प्. ९१) ततोऽप्येते लक्ष्याः कथमपि न यत् सङ्करकला
न चातुर्यं तेषां प्रथितमिह जङ्घालकमतः || २२० ||

इमौ पादावादावधृत निजमूर्ध्ना शतधृतिः
स गोविन्दः संवाहयति करमर्देन गिरिशः |
सदा पश्यन् मृत्युं जयति च महेशः स्म भजते
सदाशम्भुर्भूयो नियतनिजशक्त्येकरसिकः || २२१ ||

इमौ पादौ पद्मं कथमुपमिमीते समगती
निखातान्तःशल्यं विषमपदगं रागि रजसा |
सपक्षाणां युक्तं भ्रमरपततां विभ्रमहतं
गुणाक्रान्तं भक्तिं भजति तदिदं मैत्र्यकलया || २२२ ||

इदं यानं हंसः स न यदनुयातुं क्षम इमा-
वतस्तावेवायं भजति सततं हंसकतया |
सुखी लब्ध्वा सम्यग् विनयमिह तन्मानसिकतां
गतः ख्यातं पक्षप्रभवविमलत्वं श्रयति च || २२३ ||

दिनस्थाययारक्त्य तदपि मृदुतादूररहितं
न जाग्रत् स्निग्धत्वं तदपि नगरुद्धं न करणम् |
स्वशाखानां चैतद्यदि भवति सर्वस्वमिह तत्
प्रवाले प्रावाल्यं पदनुगतये नाधिकलितम् || २२४ ||

सुवर्णाढ्यं पद्मं किमु तदुदितं मानसरसा-
दनुप्राप्तुं पत्रैरपि गतमिमौ मग्नचरणम् |
अतीतौ सौवर्ण्यादपि जनितमन्मानसरसौ
चलत्पत्राकारौ धृतजलकलत्वं न चरणौ || २२५ ||

प्. ९२) न पादेशावेतौ नयनकरपस्पर्धनविधा-
विधेयावादत्तो नखरदशराजीमनुकृतौ |
गतां पार्ष्णी तद्द्वादशविधकलां तन्नयनगा-
वुभौ तौ पश्यन्तावध उपरि लुप्ताभिगमनौ || २२६ ||

दिशां पङ्क्तावङ्घ्री सकलमभिनीराजनधिया
स्वयं राज्यं धत्तो नखरसुदशत्वं न किमिमौ |
अतो दिङ्नाथास्ते हतनृपतिताः संयतकराः
स्वसाम्राज्यावेताविह न न नमन्ति प्रतिपदम् || २२७ ||

पदाधीशावेतौ यदत इह पार्ष्णी अनुगतौ
नखैः शाखाग्रेषु स्थितिरुपनिबद्धापि दशभिः |
महाराजैः स्वेनाक्रममपि दलानां वितनुतो
न वा प्रत्यग्राणामरुणतरुणौ निर्भरमिमौ || २२८ ||

नखाग्रैरादेशं दशदिगधिपानां वितनुतः
प्रतिस्वं सन्मुद्रावधिकृतिषु भूयः स्मृतिषु च |
सुपर्वाभिप्रख्यौ विजितकमलेशौ न चरणा-
वनुप्राप्ता बालास्तदपि सुमनस्त्वाधिकलिताः || २२९ ||

भजन् पाद्यैः पादौ भजति परमं तन्निजपदं
पुनर्गन्धैर्गन्धं भवजनितमन्तं नयति च |
अनर्घः स्यादर्घ्यैर्जगति सुमनोभिः सुमनसां
मनांस्यावर्जेत प्रकृतिसुमनस्त्वेन महितः || २३० ||

स्मारं स्मारं नान्यचेता उपासे कारं कारं पूजयाम्येष साक्षात् |
सारं सारं वाहयामि प्रभुः सन् वारं वारं पादनाथौ नमामि || २३१ 
||
प्. ९३) या भव्यवर्गस्य मया गृहीता तुला प्रतीकैरतुलैकलेशैः |
ख्यातस्य कैश्चित्किल हानयेऽपि तत्प्रार्थितेनात्र न सा दयैव || २३२ ||

आविष्टभ्यावयवकलनामेकतः स्वां कथञ्चित्
निःसंभाव्यां परत उचितां कर्तुमेषा विभाव्य |
सन्धायैनामपि परनिजैर्मामकैः सत्प्रतीकै-
रेकैः सर्गं मुदमुपगता स्वं कृतार्थं चकार || २३३ ||

क्वचिच्छ्यामां श्वेतां क्वचिदरुणभां क्वापि हरितं
क्वचित्पीतां क्वापि प्रकृतबहुवर्णां क्वचन ताम् |
क्वचित्सौम्याकारां क्वचिदपि सुघोरां रुचिरुचिं
महाशक्तिं काञ्चित् सततमनुरक्ता अभिनुमः || २३४ ||

स्वस्वातन्त्र्यपरानुभूतिकलयावश्यंभवित्र्योद्गते
साहिब्कौल इति प्रथावति पदे निर्माति यः स्मासनम् |
सच्चित्पूर्वपदप्रकृष्टगतिभागानन्दकन्दल्यनू-
द्धारे तस्य कृतौ विलास उदिते भक्तिस्तुरीयागमत् || २३५ ||

इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यश्रीसाहिबकौलविरचिते नामविलासे चतुर्थी 
भक्तिः || ४ ||



पञ्चमी भक्तिः

तत्प्रसादमधिगत्य भक्तितः स्तौमि तामनुमुहुर्महेश्वरीम् |
नामभिः कृतसहस्रसंख्यया दिव्यरूपमनुयायिभिर्निजैः || १ ||

ब्रह्मलोकविषया सरस्वती तानि तानि रचयत्यनर्गलम् |
दर्शनानि निजदर्शनेप्सया दृष्टिदृश्यविषयैक्यभाञ्जि सा || २ ||

सैव विष्णुभुवि वैष्णवी परा चित्ररत्नगणभूषणाम्बरा |
मोहयत्यमरवर्यतद्रिपूनिन्दिरेति विदितात्मविभ्रमैः || ३ ||

नाकगा मघवदादिपालिका बालिकापि सततं सनातनी |
दैत्यमूषभयकृद् बिडालिका लालिकेन्द्रपदवीमुपेन्द्रतः || ४ ||

तामुषर्बुधपुरेऽपि तज्जना लोककीलपरिशीलिताकृतिम् |
देवनाथमुखतृप्तिकारणं केऽपि हन्त रुचिमित्युपासते || ५ ||

तामिमां सनियमैर्यमैर्भजन् धर्मराडपि नियामयत्यदः |
अस्तशङ्करसमस्तदुर्भयो दुर्नयेन न जितः सदोर्जितः || ६ ||

ईश्वरीं त्रिजगतः स्वरक्षिकां सर्वदेवकृतवैरशङ्कितः |
रक्षसां गण उदारविभ्रमां सेवतेऽपि सततं सपर्यया || ७ ||

प्. ९५) सत्त्वतत्त्वविदितो विनेतृतां नेत्रवानपि जडाधिपः शिवाम् |
भूषयत्यतुलरत्नराशिभिः संस्कृतैर्नवनवै रसेश्वरीम् || ८ ||

प्राणिनां सततजीवसाक्षिणीं प्राणशक्तिमुदयत्सदागतिः |
वाहयत्यमलगन्धवाहनस्तां स कोऽपि निजसिंहवाहने || ९ ||

यक्षिणीप्रभुमधीनरूपिणीं यक्षराडपि निधीश्वरः शिवाम् |
राजराजपदवीमपि श्रितस्तर्पयत्यनिधनं धनार्पणैः || १० ||

कालकामदमनक्षमैरपि भैरवैस्त्रिपुरभैरवीरवैः |
तोष्यते सनिगमागमागमैः सैव कापि कृतकृत्यतां गतैः || ११ ||

तां कुमारजननीं कुमारिकां संस्मरन् निजकुमाररूपभृत् |
देवदेवपृतनां नयन्नयं किं कुमारयति नैव षण्मुखः || १२ ||

पूर्वदेवनिवहोऽपि तामिमां निर्विशेषविषयस्थितिः स्मरन् |
काम्यरूपपरिचायकोऽकरोत् कौशिकं हतपदं न कौशिकम् || १३ ||

तां समाधिषु हतासमाधयः सन्निधाविव विलोकयन्त्यहो |
लुप्तलोककविलोकलोकधीविभ्रमाः सनकमुख्ययोगिनः || १४ ||

मर्त्यमत्र मृतजीवनाद्यया विद्ययामरकलामपि क्षमौ |
नेतुमस्तकलिकालकल्पनामश्विनौ प्रणमतो रसेश्वरीम् || १५ ||

विश्वतोऽपि विनिवेश्य संविदं विश्वनाथदयितापदोर्हृताम् |
विश्वनामकदिवौकसो गता विश्वतोषमधिविश्वपूजिताः || १६ ||

वासवेन वसुनापि वासिते मौलिवासिमणिकान्तिवासनैः |
वासयन्ति वसनैरदःपदे चेतसीह वसवोऽप्यवासने || १७ ||

प्. ९६) ग्राममध्यमुपनीय मूर्च्छितैः सस्वरैरमरगाथकैरियम् |
गीयते तदपदानसुप्रथैर्नामभिः प्रतिपदं कृतार्चनैः || १८ ||

तां विदन्ति परविद्ययाद्यया हृद्यया सहजयानवद्यया |
सद्य एव चितगद्यपद्यया तद्धरा रहितजाड्यवेदनाः || १९ ||

वादनादमनु गीतमप्यनु रागसागरनिरर्गलोत्तरम् |
आदृता गतिगतं त्रिधा लयं तोषयन्त्यमरनर्तका इमाम् || २० ||

साध्यसिद्धकलनातिगामिनीं राधयत् परमशम्भुकामिनीम् |
साध्ययूथमभिसाधयत्यदोवेदनाय हृदये सुसंविदम् || २१ ||

सिद्धियूथपरिचायचञ्चुरः सिद्ध्यसिद्ध्यतिगसिद्धिसाधिनीम् |
सिद्धसङ्घ उपधावितुं विदं तामिमां प्रयतते समाधिषु || २२ ||

अप्सरोभिरनिशं रसाप्सरोमूर्तिभिर्ललितलास्यनर्मभिः |
हावभावचतुराभिरीश्वरी तोष्यतेऽपि रसराजराजिता || २३ ||

गुह्यगुह्यविषयां विशेषणैर्गूहितप्रकृतचिन्तनादृताम् |
गुह्यका अपि निगूहयन्ति तां हृद्गुहागहनगेहकोटरे || २४ ||

यक्षकर्दमविलेपनादिव कालिकामखिलकालकालिकाम् |
यक्षकाः सकलरक्षिकामिमां रक्षयन्ति हृदये सदा स्मृतेः || २५ ||

भूतभूतिविभवां भवाभवां भूतभव्यभवदुद्भिदाभिदम् |
भूतनायकविभूतिमीश्वरीं भूतयूथमिह भावयत्यमूम् || २६ ||

बोधतर्जितजगत्पिशाचिकां याचमानजनयाचनापहाम् |
अञ्चयन्ति विचिते पिशाचक्रास्तां स्वचेतसि चितं कथञ्चन || २७ ||

प्. ९७) निर्गुणां गुणगणैरलङ्कृतां गौणतातिगगणाधिपा गणाः |
गौणतत्परकृतप्रथायुतैस्तां सदैव गणयन्ति नामभिः || २८ ||

तां ध्रुवेण परिचिन्तयन् ध्रुवां सुध्रुवे पथि गतोऽपि निर्द्रवः |
निर्ध्रुवं जगदिदं विलोकयन् किं ध्रुवत्वमगमन्न स ध्रुवः || २९ ||

सामभिर्विमलनामनामितैर्वामकामदमनाः स्वकामदाम् |
काम्यधामगमनाः समागमां रामयन्ति मुनयोऽपि सप्त ताम् || ३० ||

निग्रहेऽपि जगतामनुग्रहे तां गृहीतविहितग्रहा ग्रहाः |
विग्रहे पथि चिदात्मविग्रहां ग्राहयन्ति च नवं नवं नवम् || ३१ ||

तां शनैश्चर इमां शनैः शनैर्दूषणेन विकलैः सुभूषणैः |
दर्शनैरभिचिनोति चेतसा प्राप्तलोकपरलोकदर्शनैः || ३२ ||

पूर्वदेवपरिवञ्चनाञ्चितशास्त्रनिस्त्रपितदेवनायकः |
गौरवं गुरुषु गूरयन् गुरुस्तां गृणाति त्रिजगद्गुरुं गुरुम् || ३३ ||

मङ्गलो गलितगाल्यमङ्गलो मङ्गले प्रथमपूज्यतामितः |
पूजयत्युदितसर्वमङ्गलामङ्गलग्नशिवसर्वमङ्गलाम् || ३४ ||

भास्करश्च निजलोकभासितो भासिताखिलजगत्त्रयीं शिवाम् |
भासयन् मुकुटभासिभिः पदे रत्नराशिभिरिमां भजत्यरम् || ३५ ||

काव्यकौशलकलाकृदेकलः श्रौतमार्गपरिधानचातुरीम् |
आश्रितः परमशक्तिसक्तधीस्तां कविश्च कवयत्यनर्गलम् || ३६ ||

सौम्य एव गुणतोऽपि सर्वदा न ग्रहा इव शुभादि भावयन् |
निर्णयेन स बुधोऽत उद्बुधां सौम्य ईश्वरितमां भजत्यलम् || ३७ ||

प्. ९८) चन्द्रमा अविरतं सुधाभृतां चन्द्रिकां पथि पथि प्रसारयन् |
अर्चति प्रभुमुदारविभ्रमामुत्पलैः स्वयमिमां विकासितैः || ३८ ||

तिग्मभानुहिमभानुतर्जनो वर्जितान्यभपतिक्रमार्जनः |
स्वर्गभानुरपि पुच्छमूर्च्छितो व्याप्तभानुमिह भावयत्यमूम् || ३९ ||

कुम्भसम्भवमुनिः सुदक्षिणो दक्षिणां दिशमुपाश्रितः स्थिरम् |
दक्षमन्युदमनीमणीयसा चेतसा स्मरति बोधदक्षिणाम् || ४० ||

पुण्यकर्मचितनामधामभिः सद्गुणैः सुरभिमेव निर्गुणाम् |
अन्तरिक्षगजना नमन्ति तां संज्ञया सुरभिलोकमुख्यया || ४१ ||

वायुवेगगतयोऽपि खेचराः स्वस्वभावपरिभावुकामिमाम् |
बीजयन्ति निजपक्षसञ्चयैः खेचरेश्वरितमां सुचामरैः || ४२ ||

मानवाश्च भुवि सत्त्वमानिनो माननीयमहसं मनीषिणः |
तां नमन्ति पृथगात्तमानदां कुत्र कुत्र च निजेष्टदेवताम् || ४३ ||

भूधृतत्वविदिताश्च भूतले शेषमुख्यजनता जनेश्वरीम् |
संगृणन्ति विनिमेषदर्शनाः शेषशेषविषयां विशेषणैः || ४४ ||

इत्थमत्र परमेश्वरीमिमां प्राणिनः परमभक्तिसक्तयः |
पूजयन्ति जपहोमतर्पणैर्भूरितन्त्रविहितैर्हितैस्ततैः || ४५ ||

स्तोत्रराजमिममाकलयय सा लोकलक्षणविलक्षणं मया |
स्पष्टमाशु विहितं गुरुक्रमादाविवेश किल मां मुदं गता || ४६ ||

तत्प्रभृत्यनवमं क्षमं समं प्राप्तमीश्वरतरास्पदं मया |
येन कर्तुमपि हर्तुमन्यथा कर्तुमेतदखिलं क्षमोऽस्म्यहो || ४७ ||

सोऽहमस्म्यणुरणीयसां महाञ्ज्यायसामपि गरीयसां गुरुः |
प्राणतोऽपि च लघुः स्थवीयसां सुस्थिरः सकलकाम्यकामदः || ४८ ||

प्. ९९) ईशितास्मि वशिताभ्यलङ्कृतः प्राप्तगम्यपददानदक्षिणः |
सर्वमात्मकलया विभावयन् भावमेष भव उद्भवाभवः || ४९ ||

सच्चिदद्वयसुखोर्मिधर्मवानूर्मिमुक्तमहिमा स्वतन्त्रया |
एतयोन्मिषितसम्मुखीनया तत्तदभ्यरचयं चराचरम् || ५० ||

बिन्दुमाविरुपकृत्य बीजतः सङ्गमयय तदिदं पुनर्द्वयम् |
रेखयाखिलपुटत्रिसंज्ञया वर्णशब्दपदवाक्यता ततः || ५१ ||

तत्समूहमधिकृत्य सुस्मृतं तानि तान्यरचयं सुदर्शनः |
दर्शनानि हतदृश्यदृक्तया शब्दसर्ग इति निर्मितो मया || ५२ ||

उन्मिमेष परशक्तिरादितस्तत्सदाशिव इतः स्वविद्यया |
ईश्वरत्वमगमत् त्रिधाद्युतिं तत्स्वशक्तिविवृतं त्रिकृत्यकृत् || ५३ ||

मायया नियतिकालरागितातत्कलाकलितयापि विद्यया |
कञ्चुकैरिव वृतः स पौरुषीमागतः प्रकृतिमुत्कृतां गुणैः || ५४ ||

ख्यात एष किल जीवसंज्ञया चित्तबुद्धिहृदहंकृतैः क्रियाः |
आन्तरीर्विरचयन् बहिस्तथा शब्दितादिगुणिभिर्दशेन्द्रियैः || ५५ ||

तद्गुणेभ्य उदभूद् विभूतये पञ्चभूतकलना ततो जगत् |
आकरा अपि जरायुमौलयस्तत्र भान्ति पृथगीश्वरेच्छया || ५६ ||

तच्चतुर्दशविधं चतुर्दशैरावृतं भुवनराशिभिः पृथक् |
भूतयूथमभिभाति भासितोऽप्यर्थसर्ग इति शक्तितो मया || ५७ ||

तामिमां समवलम्ब्य निर्मितं विश्वमित्थमतिगह्वरं मया |
वेद्मि तां सकलकारणं शिवां पूजयामि च जपामि भावयन् || ५८ ||

प्. १००) नन्दिकेश्वर परापरामिमां शक्तिमेव मदनुग्रहास्पदम् |
आख्ययाचितसहस्रसंख्यया स्तोत्रतां गमितयाभिनौमि ताम् || ५९ ||

इत्युदीर्य विरतं महेश्वरं तं चराचरगुरुं विभुं पुनः |
स प्रणम्य शिरसा कृताञ्जलिर्नन्दिकेश्वर उवाच वाक्पतिः || ६० ||

देवदेव परमेश शङ्कर लोकनाथ भगवन् नमोऽस्तु ते |
दासदासपदवीं गते मयि संप्रसीद भवदेकसंश्रये || ६१ ||

नो विधेर्न नृहरेर्हरेर्न वा नेतरस्य च कदापि कुत्रचित् |
आदृतोऽस्मि शरणं त्वदेककप्रीतिभक्तिरिति धार्ष्ट्यमारभे || ६२ ||

क्षम्यतामिदमुदीर्यतां च तत्स्तोत्रमेतदमरेशदुर्लभम् |
नाद्य यावदधिकामितं मया नार्थनादिरफलत्वमर्हति || ६३ ||

यद्यपि प्रभुरहस्यमद्भुतं श्रोतुमिच्छति मनो हि मामकम् |
यद्यवाच्यमपि तत्तथापि मे वाच्यमेव दयया दयाश्रयैः || ६४ ||

चेद् वदन्ति विभवो न गुह्यतां यातमेतदपि तत् क्व याम्यहो |
जन्म यावदभिराधयञ्छिवं राधना हि परसिद्धिसाधनी || ६५ ||

वादिता गुरुवरैर्महेश्वरैर्नार्हतीति यदि नीतिरस्त्यपि |
तां चरेत्तदपि तत्त्वमप्यनु ह्यन्यथा भवति निर्णयः कुतः || ६६ ||

तद् विधाय करुणामनुत्तरां प्रेष्यभावमपि मे विचिन्त्य तम् |
स्वामितामपि निजां स्तवेश्वरं वक्तुमर्हसि विभो प्रभाविणम् || ६७ ||

भैरवं वपुरवेक्ष्य तेऽप्यहो प्रश्न एष विषये परे मुहुः |
यद्विधीयत इदं न युज्यते ह्युत्तमाय विजयो मृतिः समे || ६८ ||

प्रागपि प्रतिमुहुः प्रभुस्मृतेरुत्कमास[स्त] मम तत्र मानसम् |
अद्य तु श्रुतमहानुभावतो भूय एव परितः समुन्मिषत् || ६९ ||

प्. १०१) यत् कुमारगणपादिमैरपि न श्रुतं सुरवरैस्तदेव चेत् |
प्रोच्यते मयि मम प्रसिद्धतां याति भक्तिरपि ते दया तदा || ७० ||

केवलं न मयि ते दयाप्यसौ किन्तु भक्तजनतामपि प्रति |
त्वन्मुखोद्गतमिमं विचिन्त्य यत् को न नौति नवराजमद्भुतम् || ७१ ||

वेद्यते हि विभुचित्तमप्यमुं नेतुमुद्गतमिह प्रसिद्धताम् |
अद्य यावदपि यन्न वान्यथा पृष्टमद्य तु कथं न पृच्छ्यताम् || ७२ ||

इत्थमेतदखिलं विविच्यतां प्रोच्यतां च नवराडनुत्तरः |
यन्न देयमपि तद् दयाधनैर्दीयते किमु न पादसेविने || ७३ ||

इत्थमस्य वचनैः प्रभुप्रभुर्निर्वृतः सविनयैर्नयस्थिरैः |
योग्यतामपि विविच्य सच्छ्रुतौ स्माह किं न सुलभं सदाश्रयात् || ७४ ||

नन्दिकेश्वर पुराप्यभूद् भवान् द्वारगो रहसि दृष्टदिष्टवान् |
तत्फलं परिणतं त्विदं मतिर्यद् विशेषविषयेऽनुयोगिनी || ७५ ||

नानुयोक्तुमभवन् क्षमाः परे केऽप्यदः स्तववरं वरस्थिरम् |
कैरपीदमनुयुक्तमीरितं नो मयापि समयप्रथाविदा || ७६ ||

त्वं तु केवलमनन्यसंश्रयस्त्यक्तसर्वकलनश्च मां प्रति |
जन्म यावदधिकाधिकं भजन् पात्रतामत इतोऽसि तच्छ्रुतौ || ७७ ||

पूर्वमेव तपसाऽस्मि तोषितो दिव्यवर्षसुकृतेन भूयसा |
तत्फलं हि तव हस्तगं यतो द्वारगोऽसि सततं रहस्यपि || ७८ ||

ईहते न कतरः परः सुरस्तत्पदं त्वयि हि यत्परं स्थिरम् |
कः शिवे प्रयतते न वा निजे कस्य चित्तविधिरेति पूर्णताम् || ७९ ||

तत्पदस्थितिफलं त्विदं तव पप्रथे यदनुयोगमाचरः |
कुत्रचित् सुसमयेऽत्र मेऽपि यद् वाचि घूर्णितमतेरिवादरः || ८० ||

प्. १०२) सत्यमेव नियतोऽसि मत्प्रियः सर्वतोऽपि परिपृष्ट एव यत् |
मत्तवत्परमरं स्तवेश्वरं स्वातिगुह्यमपि बाह्यमाचरम् || ८१ ||

अद्य यावदभवो बहिर्भवे केवलं रहसि मेऽधिकारवान् |
अद्य तु श्रुतमहानुभाववागान्तरेऽपि परमेऽसि कोऽप्यहो || ८२ ||

यात्यतीव विवृतं मया ह्यदः स्तोत्रमत्र किमु न प्रसिद्धताम् |
तत्र वृत्तमपि ते सदाह्वयं को न नौति सकलोपकारकम् || ८३ ||

नन्दिकेश्वर तदित्थमुद्गतं स्तोत्रराजमिममद्भुतं शृणु |
तं निशम्य तदनुग्रहार्थिषु त्वं तथा प्रथय मद् यथाध्यगाः || ८४ ||

स्तोत्रराडयमनुत्तरोत्तरो नामभिर्दशशतैः सुकामदः |
स्मार्य एष परिजप्य एष वा पाठ्य एष हवनीय एष च || ८५ ||

ध्यानपाठजपहोमतर्पणैः सोऽस्य सिद्धिनिवहो न दूरतः |
दुर्गयोगपदवीं परामपि यः प्रयातुरपि लब्धिसंशये || ८६ ||

यत्प्रयातकलनः स्वमीश्वरं प्राकृतोऽप्यवमतान्यसंकथः |
मन्यते द्विविध एष सोऽध्ययादस्य भोगनिवहः कियानिव || ८७ ||

किन्तु यद्गत इतो निवर्तते नैव भूय इह वास्ति यन्मयः |
सापि मोक्षविवृतिः सुहर्षभूरध्ययादिकवशाऽवशा भवेत् || ८८ ||

विधाय शुद्धिं त्रिविधां प्रतिष्ठामपि प्रयुक्तोत्तमजीवघोषः |
न्यासैक्यभूषः स्मृतिमांस्त्रिकालं पठेदिमं प्रत्ययतः प्रगे वा || ८९ ||

एतत्स्तोत्रं श्रुतिमधिगतं स्मार्यरूपं स्मृतीनां
दृष्टीनां च प्रथमविषयं ज्योतिषां ज्योतिरेकम् |
साहित्यानां गतमतिरसोद्धारतामादिशक्तेः
पूजं पूजं प्रणमति न कः सारसर्वस्वभूतम् || ९० ||

प्. १०३) स्वस्वातन्त्र्यपरानुभूतिकलयावश्यंभवित्र्योद्गते
साहिब्कौल इति प्रथावति पदे निर्माति यः स्मासनम् |
तत्काव्ये शिवशक्तिपूर्वकविलासानूद्धृते संभृते
शक्त्यङ्केन विलासनाम्नि महिता भक्तिर्गता पञ्चमी || ९१ ||

इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यश्रीसाहिबकौलानन्दनाथविरचिते 
नामविलासे पञ्चमी भक्तिः || ५ ||


षष्ठी भक्तिः

स्तोत्रेशेऽस्मिन् मुनिरहमहन्तापरामर्शहेतु-
श्छन्दोऽनुष्टुप् कथितमकथा देवता सादिशक्तिः |
नानासिद्धौ भवति विनियोगश्चतुर्धा प्रसिद्धे
पुंभावे वा स्मृतिजपहुताध्येतृतातर्पणेषु || १ ||

शम्भुश्चक्रे यानि नामानि देवदेव्याः स्पष्टं पूर्वमुद्देशपूर्वम् |
साहिब्कौलस्तानि भक्त्येकवश्यो वृत्तैरर्थं लक्षयद्भिर्बबन्ध || २ ||

विष्णुमायाभिधे सिद्धसरस्वत्यपि वर्णिते |
पर्यायेणेह षष्ठ्या च तरुणाख्योपपादिता || ३ ||

क्वापि क्वाप्यन्यनामानि विग्रहान्तरितानि च |
वर्णितानि न दूष्याणि तान्युद्भावनया स्वयम् || ४ ||

निराभासोऽप्यादावहमिति समाभास्य विविधैः
स्वशङ्काङ्कैर्भावं स्वमिव मलिनैर्योजयति यः |
प्रतीपं प्रज्ञानात्पुनरपि तमेवाद्भुतमयं
स्मरत्येकं सद्यः किमपि च चिदात्मैष जयति || ५ ||

प्. १०५) निश्चेत्यापि विचेत्यभावकलनाभासस्वरूपेव या
यैकाप्येव मतेषु भूरिषु परं नानाख्यया श्रूयते |
या जन्मादिविधौ विभुर्विमलभा अस्यात्मतन्त्रा परा
सैषा काचिदखण्डहर्षविभवा चित् स्फूर्जतात् स्वत्विषा || ६ ||

परमतुलमनन्तं बोधयत्यात्मभावं
विरचयति च सद्यो मृत्युचिन्तापहारम् |
रसयति रसराजं सर्वतः पूर्णपूर्णं
मम मतिरथ चैवं शक्तिनाम्नां विलासः || ७ ||

शृङ्गारी स्वमतौ हसञ् जनगतिं भक्तेषु कारुण्यवान्
वीरोऽहङ्कृतिपातने भ्रमततौ रौद्रो मनःकर्मणाम् |
भीतेर्हेतुरसज्जुगुप्सनपरः सर्वैक्यलीलाद्भुतः
साहिब्कौलरसेश्वरो विजयते शान्तात्मताभास्वरः || ८ ||

अनपिहितभावबोधां नानाकामाधिकामितां विबुधैः |
अभिनवरसराजीं तां परादिविद्येश्वरीं वन्दे || ९ ||

महाविद्या || १ ||

परा या चिद्रूपा स्फुरितविभवान्तः स्मृतवती
बहु स्यामित्येका तदनु तनुते तत्सममिदम् |
विचित्रं शुद्धाध्वप्रभृतिमतिविश्राममभिदा
महाविद्याऽनाद्या विशदसुखदे यच्छतु पदे || १० ||

जगन्माता || २ ||

प्रसूते हूतेन प्रतिनियतरूपेण च परा
निरूप्यं चिद्रूपा जगदगमयं निष्परिचयम् |
प्. १०६) प्रपञ्चं या स्वच्छा मुहुरिह गृणन्तं झगिति मां
जगन्माता पाताज्जगदघनिपाताद् भगवती || ११ ||

महालक्ष्मीः || ३ ||

स भिक्षुत्वं दिक्षु श्रयति नहि यत्संश्रयवशात्
प्रशास्ता दैत्यानां पतिरपि च पत्युर्भवति या |
हृदि स्थित्या नित्यं विरचयतु दौर्गत्यमभितो
महालक्ष्मीः सा नो ललितफलिता दुर्गतिततेः || १२ ||

शिवप्रिया || ४ ||

यदासक्तो नक्तन्दिनमिनपदं तत्सुविपदं
विदित्वा दत्त्वाढ्यं स शिव इतरेभ्यः स्वयमलम् |
श्मशाने निःशून्ये वसति च परं नन्दति शिव-
प्रिया ध्येया देयात् सहजनिजभक्तिश्रियमियम् || १३ ||

विष्णुमाया || ५ ||

विनिर्माय स्फायत्सहजनिजतन्त्रत्वविभवा-
दहो मोहं धत्ते स्वयमपि ययेदं श्रितगतिः |
स विष्णुश्चाप्यात्मा विततमितमातृभ्रममया-
ज्जनं विष्णोर्माया परमरमपायादवतु सा || १४ ||

शुभा || ६ ||

शुभत्वं दुःशोभे भवति च भवे मोहविभवे
यदीयाद् दुर्ध्येयादपि परकृपापातसुलभात् |
प्. १०७) विशोकादालोकात् प्रथितविततालौकिकधियां
शुभा शुभ्रं विभ्रंशितकलिमलं शं वितरतात् || १५ ||

शान्ता || ७ ||

नितान्तं दुःशान्तो भजति विजितश्चित्ततुरगो
यदाश्रित्या हित्वा भ्रममिमममीभिः सुकृतिभिः |
निवृत्तिं दुवृत्तः सकलमलदायाः स्वदयया
स्थितिं शान्ता दत्तां सततममिता सात्मनि समाम् || १६ ||

सिद्धा || ८ ||

प्रकाश्यैक्यात् सिद्धिं घटयति चिदात्मा घटयितुं
न तत्स्वेनासिद्धः कथमथ जडो यत्र परितः |
विकल्पैर्या नद्धा कथमपि न नद्धापि भवति
प्रसिद्धा सिद्धा सा निरुपधि सुसिद्धिं वितरतात् || १७ ||

सिद्धसरस्वती || ९ ||

गुरोः शिक्षाभिक्षां वदनसदनाच्छास्त्रमपि या
विना शिष्यत्वं वा समुदयत आनन्दलहरी |
समिद्धा सिद्धैः सा विदितगदिता नित्यमिह त-
त्सरस्वत्यम्बा मां रसयतु रसज्ञैः सुरसिता || १८ ||

क्षमा || १० ||

यदालम्बाद् बाधा भवति न सदा दुर्जनभुज-
ङ्गमात् क्षामा स्पर्धा भवति च निबद्धा मतिहतैः |
सतां भाता सम्यग् हृदयदिवि सद्बोधविशदा
क्षमा कामं सा मामवतु पशुपर्षत्परिगतेः || १९ ||

प्. १०८) कान्तिः || ११ ||

अनङ्गः सद्भङ्गैः कुसुमसमयामात्यमबला-
बलोऽपीप्सुः पुष्पैः प्रतिहितमहास्त्रो रतिरतः |
यदासङ्गाद् गङ्गाधरमपि परिक्षोभमनयत्
स्वकान्तिं सा कान्तिर्वितरतु जगन्मोहविषयाम् || २० ||

प्रभा || १२ ||

यदालोकात् स्तोकादपि सपदि जन्तोः पदि पदि
परं यस्मिन् कस्मिन्नपि भवति हाहेति मुखगम् |
यया मुक्तं युक्तं रचयति रुचिं नैव किमपि
प्रभा साभामाभासयतु कुतुकात् कामपि समाम् || २१ ||

ज्योत्स्ना || १३ ||

यया ग्लौरप्यानन्दयति निखिलं लोकमुदितो
विपत्तापं हित्वा श्रयति च यतः शीतलसुखम् |
जनः सा नस्त्राणं प्रतिकृतिमतीताकृतिमतां
भव ज्योत्स्ना कृत्स्ना तिमिरसमरे दुर्गतिकरे || २२ ||

पार्वती || १४ ||

समक्षं दक्षेणानवसरमवज्ञापिततया-
वतारं या तारं गिरिवरनिकायये कृतवती |
सुसूत्रं तद्गोत्रं समनयदनन्तां प्रथिततां
कृपां पार्वत्येषा दिशतु सुदशावाप्तिसफलाम् || २३ ||

प्. १०९) सर्वमङ्गला || १५ ||

विभानात् सत्पदप्राप्त्यै यद्ध्यानान्मङ्गलं परम् |
भवेत् सर्वत्र सा जीयाद् भवानी सर्वमङ्गला || २४ ||

हिङ्गुला || १६ ||

निषण्णा षण्णामप्युपरि कटकानामघवता-
मगम्या या काम्या शुभविभवसारैक्यविदुषाम् |
शुभाङ्गी निःसङ्गीकृतनिजपदा कापि किल हि-
ङ्गुला बाला कालान्तकहिततमा मामवतु सा || २५ ||

चण्डिका * || १७ ||

सुनाट्योद्दोर्दण्डत्रुटितवियदासंस्खलदुडु-
स्फुरत्पुष्पैः कीर्णेव सुरवरपूगैरगसुखैः |
सुरारीणां हत्या समरसमये सा सपदि च-
ण्डिका चण्डा वध्यादपदविपदं दुर्गदपदाम् || २६ ||

दान्ता || १८ ||

कृपाक्रान्तो दान्तो भवति भवभोगादतिहतात्
परस्या यस्या दुष्कपटघटनीयाद्रसरसात् |
प्. ११०) सुदुस्त्याज्याच्चापि प्रथयतु परे धामनि मनः-
सुविश्रान्तिं दान्ता कृतकृतकहर्षावृतिहतिः || २७ ||

पद्मा || १९ ||

स्वपुण्यानां पाकात् कमलममलं या कृतवती
यतेर्भीतिव्याजान्न भजति तदाद्यस्थिरतया |
जगत्सूच्यं वाच्यं सशमसुषमं हृत्कमलजं
पदं पद्मा पद्मोद्भवमुखनुता सा रचयताम् || २८ ||

लक्ष्मीः || २० ||

यदालम्बात् संभाषणमपि जनो दोषगुणिभि-
र्नरैः साकं पाकं नतनु मनुते सत्कृतिततेः |
सदाह्लादामृद्धिं रचयतु शुचिं सा नवनवां
परा लक्ष्मीर्हाराकलितकुचभारालसगतिः || २९ ||

हरिप्रिया || २१ ||

क्रियाः कृत्वापि यैश्चित्तं जितं नाप्तं हितं च ते |
हरिप्रियादयापूर्णकटाक्षानीक्षिताः किल || ३० ||

त्रिपुरा || २२ ||

त्रिपुरेति शिवां ध्यायन् यदस्म्यानन्दघूर्णितः |
त्रिपुरेश्वरतां जाने तन्मत्तो नातिरिच्यते || ३१ ||

नन्दिनी || २३ ||

यद्दयाधिगतसुन्दरेन्दिरानन्दितो हसति वा पुरन्दरम् |
नैककष्टकृतमन्दिरं दिवि नन्दिनीति गदितैक्यवर्धिनी || ३२ ||

प्. १११) नन्दा || २४ ||

नानन्दं नन्दनोद्यानविहारे मनुतेऽतनु |
नन्दाभक्तिसुधासिक्तचित्तः कृत्तपुनर्भवः || ३३ ||

सुनन्दा || २५ ||

नन्दनाद्यात्मभावेन खिन्नः क्षणविनाशिना |
सुनन्देत्यभिनन्द्य त्वां भूतोऽस्मि विगतज्वरः || ३४ ||

सुरवन्दिता || २६ ||

सुरां हृत्वासुराञ् जित्वा विपञ्चीस्वरनादिनी |
सुरान् या नन्दयामास सैव त्वं सुरवन्दिता || ३५ ||

यज्ञविद्या || २७ ||

ध्यायंस्तां यज्ञविद्येति चिदग्नाविन्द्रियाहुतीः |
यजति प्राणयज्ञाद्यैः कोऽपि नैपुण्यपुण्यभाक् || ३६ ||

महामाया || २८ ||

एकोऽपि यामधिष्ठाय साक्षी त्रैश्वर्यलीलया |
सृष्ट्यादि रचयत्येषा महामायेति गीयते || ३७ ||

वेदमाता || २९ ||

ओंकारमातृकं वेदं या निर्वेदवते स्तुता |
प्राहिणोद् ब्रह्मणे तुष्टा वेदमाता जयत्यसौ || ३८ ||

सुधा || ३० ||

यदास्वादात् परब्रह्मबोधास्वादं च मन्वते |
विघ्नमेवामरा भक्त्या सुधा साऽस्वाद्यतां बुधाः || ३९ ||

प्. ११२) धृतिः || ३१ ||

यमाद् भ्रमात् क्लमात् कामान्नाप्युज्झति गुणं मतिः |
कृतिनां स्वं यदाश्रित्या धृतिर्लभ्या कथं चलैः || ४० ||

प्रीतिः || ३२ ||

पद्मसूर्यादयो बन्धुभावे जात्वपि दुर्घटे |
संयोजिता यया कापि प्रीतिः कीर्तिं परां गता || ४१ ||

प्रथा || ३३ ||

मतं प्रथितवद्भिश्च शक्यते न पृथक् पृथक् |
यापह्नोतुं स्वयंभाता प्रथा सिद्धा क्व नैव सा || ४२ ||

प्रसिद्धा || ३४ ||

पृथक् पृथक् स्वलीलायै स्फुरन्त्यपि दिगादिषु |
निजैकवपुषैवेह प्रसिद्धा सिद्धिदास्तु नः || ४३ ||

मृडानी || ३५ ||

उग्रो भीमोऽपि यन्नाम्ना मृड इत्यागतः पराम् |
कीर्तिं सर्वत्र तन्नूनं मृडानीसङ्गगौरवम् || ४४ ||

विन्ध्यवासिनी || ३६ ||

गजारूढा निजावन्ध्यस्वाच्छन्द्यानन्दसुन्दरी |
अबन्धुरं सुदुर्बन्धं छिन्धि त्वं विन्ध्यवासिनी || ४५ ||

सिद्धविद्या || ३७ ||

अन्तर्वन्निरुपादानं सिद्धविद्यापि बाह्यतः |
विश्ववैचित्र्यनिर्माणहेतुर्जयति सा परा || ४६ ||

प्. ११३) महाशक्तिः || ३८ ||

निर्भित्ति निरुपादानमसद् सद्वत् प्रकाशयेत् |
इदं कथं महाशक्तिसक्तिः पशुपतिर्न चेत् || ४७ ||

पृथ्वी || ३९ ||

बीजानामपि या बीजमेकं नैकतयान्तरे |
संयोजयत्यहो सेयं पृथ्वी जगति गीयसे || ४८ ||

नारदसेविता || ४० ||

कलेरेकनिदानं च सत्यवाक्त्वप्रथां गतः |
ब्रह्मपुत्रः स यद्भक्त्या सा त्वं नारदसेविता || ४९ ||

पुरुहूतप्रिया || ४१ ||

प्रस्तोतुं शक्यते केन पुरुहूतप्रियादया |
यद्भक्तलालनायागादपि विष्णुरुपेन्द्रताम् || ५० ||

कान्ता || ४२ ||

न विलोक्य जनो मनोऽपरत्र प्रभवेन्नेतुमपि क्षणं शिवां याम् |
कृतदुष्कृतहानिरस्तु कान्ता कृतिनां शान्तहृदां सदा समन्तात् || ५१ ||

कामिनी || ४३ ||

अपरात्मविबोधकृत् तमोऽहो तनुते दृष्टतयैव यामिनीव |
कृतकालकरालदोषशान्तिर्मतिमद्भिः कलितेह कामिनीयम् || ५२ ||

पद्मलोचना || ४४ ||

किमु रोषविशेषदूषितेयं किमु सौभाग्यमदाभिभूषिता वा |
इति वीक्ष्य यदीक्षणे हरान्तर्विचिकित्सावतु पद्मलोचना सा || ५३ ||

प्. ११४) प्रह्लादिनी || ४५ ||

त्याज्यं च राज्यं सुधियोऽथ देवसेवार्हता चातिहतापि योगः |
रोगो विना यद्भजनं जनस्य प्रह्लादिनी ह्लादयतां हृदेषा || ५४ ||

महामाता || ४६ ||

यदंशगुणजानां च त्रिदेवानां जगत्त्रये |
महत्त्वं प्रथितं मान्या महामाता न कस्य सा || ५५ ||

दुर्गा || ४७ ||

एकाबला बालमरालयाना या दुर्गमं संगममानिनाय |
समं यमेनातिगतार्थनामा भक्तेषु सा मे जयदास्तु दुर्गा || ५६ ||

दुर्गतिनाशिनी || ४८ ||

क्षमासमा वृद्धिमती च बुद्धिर्यया प्रसिद्धिं लभते न जातु |
तां दुर्गतिं या हरति क्षणेन ध्यातैव सा दुर्गतिनाशिनी त्वम् || ५७ ||

ज्वालामुखी || ४९ ||

किं वोर्ध्वतः किं परितो न्वधस्ताज्जातेति निर्णेतुमशक्यरूपा |
जाज्वल्यमानाविरतं ददातु ज्वालामुखी मुख्यतमां विभूतिम् || ५८ ||

सुगोत्रा || ५० ||

तप्त्वा तपोऽनन्तसमा न लभ्यं यत्तन्निराधि स्वपदं ददाति |
जप्तैव या तप्तसुवर्णवर्णा श्रियेऽस्तु सा स्तोत्रकृतः सुगोत्रा || ५९ ||

प्. ११५) ज्योतिः || ५१ ||

व्योम्नैव किं संज्वलितं नु किं वा ज्वालामला पुष्करतां गतेति |
पश्यन्ति यां विस्मयिनोऽनुभूत्या सा सर्वतो ज्योतिरिहास्तु भूत्यै || ६० ||

कुमुदहासिनी || ५२ ||

मूर्ध्निं किं स विधुः पूर्ण इति संशयितो हरः |
यद्धासाद् हस्तमाधत्ते सा त्वं कुमुदहासिनी || ६१ ||

दुर्गमा || ५३ ||

विना जलादेरपि दुर्गमत्र सुदुर्गमा दुर्जनवर्यपूगैः |
या दुर्भवे दुष्कृतजे निरन्ते गमागमार्तिं हर दुर्गमा त्वम् || ६२ ||

दुर्लभा || ५४ ||

सर्वापि सर्वत्र गतापि सार्वा विमर्शनीयापि सदैव सर्वैः |
अपूर्वरूपाहतपूर्वभावा चित्रं कथं पार्वति दुर्लभासि || ६३ ||

विद्या || ५५ ||

दृष्ट्वा विधुं व्यात्तमुखाश्चकोरा इवेह सर्वे न कथं भवेयुः |
तद्वाक्सुधास्वादनलुब्धचित्ता आद्या प्रसन्ना किल यस्य विद्या || ६४ ||

स्वर्गतिः || ५६ ||

यल्लोभसंक्षोभितचित्तवृत्तिः सुदुर्लभं मानवदेहमेनम् |
संख्ये समङ्गीकुरुते विहातुं सा स्वर्गतिस्त्वं भवताद् गतिर्नः || ६५ ||

पुरवासिनी || ५७ ||

रक्षाविधानाय पुरा पुराणां प्रत्येकमेकापि भिदां निनाय |
यतः पराऽसावधिदैवतं स्वं ततः प्रसिद्धा पुरवासिनीति || ६६ ||

प्. ११६) अपर्णा || ५८ ||

अवर्ण्यवर्णात्मसमाप्तवर्णा सुवर्णवर्णा कृतनैकवर्णा |
प्रियादिवर्णा परमादिवर्णा जयत्यपर्णा करतर्णपर्णा || ६७ ||

शाम्बरी माया || ५९ ||

चित्रेन्द्रजालं तनुतेऽद्वैते द्वैतं च तत्र तत् |
या शिवा शाम्बरी माया सा जीयात् कापि केवला || ६८ ||

मदिरा || ६० ||

या चिन्तितैव तनुते कृतिनाममन्द-
स्वानन्दसुन्दरमबन्धनमत्र चित्तम् |
सालौकिकीह मदिरा कथमज्ञलोकैः
शोकातुरैः परिनिषेवितुमस्ति शक्या || ६९ ||

मृदुहासिनी || ६१ ||

माट्टहासेन मेऽस्त्वेष ध्यानात् संस्खलितो भजन् |
इत्येव कृपया जाने सा देवी मृदुहासिनी || ७० ||

कुलवागीश्वरी || ६२ ||

इतस्ततो भ्रमार्तानां कुलवागुद्धृता यया |
भक्तानां नन्दनायाशु कुलवागीश्वरीति सा || ७१ ||

नित्या || ६३ ||

कार्यं हि कारणगुणानुगुणं समस्ति
सम्यक् प्रसिद्धिरिति या तदियं न सत्या |
प्. ११७) नित्याप्यनित्यमिदमातनुते यदेषा
चित्रैकधाममहिमा हिमभानुधामा || ७२ ||

नित्यक्लिन्ना || ६४ ||

बीजं कदाचिदपि नीरदनीरपूर-
क्लिन्नं स्फुटत्वमुपयाति निजाङ्कुराद्यैः |
नित्यं त्विदं कथमुपोद्गतमाशु नित्य-
क्लिन्ना न चेद् भगवती जगदेकमाता || ७३ ||

कृशोदरी || ६५ ||

संसारसंहारकरी सदैव देवी शिवा त्वं यदि वाऽभविष्यः |
सम्पूरिताशा कृतिनां तदा स्याःकृशोदरीति प्रथिता कथं नु || ७४ ||

कामेश्वरी || ६६ ||

कामेश्वरी चापि कथं न सा त्वं निष्काममन्तः कुरुषे क्षणेन |
भक्तस्य सिक्तस्य परात्मबोधपीयूषधारानिकरेण देवि || ७५ ||

नीला || ६७ ||

सूर्येन्दुकोटिप्रतिमापि देवी संस्पर्धयेवाकृतकप्रभावा |
सैषैकदा नीलगलस्य नीला भूताखिलाङ्गैः किमु भङ्गुराङ्गी || ७६ ||

भीरुण्डा || ६८ ||

उग्रं दण्डं दूरतो वीक्ष्य दैत्या ब्रह्माण्डान्तश्चापि भीत्या न शेकुः |
स्थातुं यस्याः क्रूरतारोज्ज्वलाया भीरुण्डा सा मुण्डहस्तावतान्नः || ७७ ||

वह्निवासिनी || ६९ ||

प्रत्यक्षतो हविर्भोक्तुं भक्तैः प्रीत्या हुतं स्तुता |
या वह्निवासिनी सा नः कुर्यान्निर्वासनं मनः || ७८ ||

प्. ११८) लम्बोदरी || ७० ||

आभासितं चापि बहिर्यदन्तरादर्शवन्नोज्झति यन्निवासम् |
लम्बोदरीति प्रथिता ततः स्तादालम्बनं संसृतिदुर्भृगौ सा || ७९ ||

महाकाली || ७१ ||

विमुग्धं कामार्तं यदमलवपुर्वीक्ष्य गिरिशं
क्षपां जानन्तं तं त्रिदशतटिनी मीलितदृशम् |
हसन्तीवोत्फेना भवति भवदुर्भानजनितं
महाकाली काल्यं हरतु दयया साभिभजताम् || ८० ||

विद्याविद्येश्वरी || ७२ ||

भातः कदापि कुत्रापि विद्याविद्ये समं न यत् |
विद्याविद्येश्वरी सैका विधत्ते विस्मितं न किम् || ८१ ||

नरेश्वरी || ७३ ||

नरेषु नारीष्वहतां विदित्वा स्वतन्त्रतां सर्वगतापि भूता |
नरेश्वरी शर्मकरी सदा तामाविष्करोत्वात्मगतिं समन्तात् || ८२ ||

सत्या || ७४ ||

यदध्यासादसत्योऽपि संसारो भाति सत्यवत् |
सत्येति तां मुदा ध्यायन् कृतकृत्यो न को भवेत् || ८३ ||

सर्वसौभाग्यवर्धिनी || ७५ ||

यद्भक्त्यावाप्य सौभाग्यं कामः कामं हरत्यदः |
सर्वमेकोऽपि सा देवी सर्वसौभाग्यवर्धिनी || ८४ ||

प्. ११९) संकर्षणी || ७६ ||

कर्षन्तीं मधुमत्तचित्तविहगं दुर्वृत्तितो दूरतो
वर्षन्तीं कृतिनां सुधासवमयीं धारां परामन्तरे |
को धीमा/ल्लभते परत्र परमं हर्षं हि संकर्षिणी-
त्यध्यायन् कृतदुष्कृताहतिममूं दुर्मोहनिर्मूलिनीम् || ८५ ||

नारसिंही || ७७ ||

यद् भूतं न कदापि नैव च भवेत् कुत्रापि वा नाधुना
तद्रूपं प्रकटीचकार दयया यस्याः परस्या हरिः |
हत्वा दैत्यवरं स्वभक्तमकरोत् पूर्णप्रतिज्ञाभरं
प्रह्लादं च परा जयत्यतितरां सा नारसिंही शिवा || ८६ ||

वैष्णवी || ७८ ||

विष्णुतां स कथं गच्छेद् वामनाकृतिशोभनः |
भवेत् परापरा सैव यदि तुष्टा न वैष्णवी || ८७ ||

महोदरी || ७९ ||

देव्यासेव्या सदा देवैर्यदि सत्यं महोदरी |
तदा बहिः किमेतन्नु विचित्रं चित्रमातनोत् || ८८ ||

कात्यायनी || ८० ||

ऐश्वर्यमीश्वरो व्यक्तं नैकधा पर्यणीनमत् |
यां प्राप्यैवास्तु सा नित्यं नित्या कात्यायनी गतिः || ८९ ||

प्. १२०) चम्पा || ८१ ||

कम्पं लुम्पयतान्नित्यं मोहोद्रेकभवं भवे |
चम्पूं च सम्भृतां चम्पा प्रकटीकुरुतां सताम् || ९० ||

सर्वसम्पत्तिकारिणी || ८२ ||

ययान्याः सम्पदस्तुच्छास्तामाविष्कुरुते यतः |
ध्यातैव सा ततो गीता सर्वसम्पत्तिकारिणी || ९१ ||

नारायणी || ८३ ||

सुदुर्बलो माणवको बदर्याश्रमैकवासस्त्रिजगत्सु भक्त्या |
नारायणेति प्रथितः स यस्या नारायणी सा किल दुष्प्रमेया || ९२ ||

महानिद्रा || ८४ ||

न यान् हातुं कोऽपि प्रभवति सुदुर्भावविषमा
विकल्पास्ते नूनं प्रशममुपयान्ति क्षणमपि |
यदाश्रित्या नित्या कृतकृतकहर्षावगणना
महानिद्रा विद्रावयतु विपदं दुर्गमपदाम् || ९३ ||

योगनिद्रा || ८५ ||

ययापि सुप्तः प्रतिपक्षभावप्रहारमूर्च्छां विजहाति सद्यः |
वैशद्यमात्मीयमवाप्य हृद्यां सिद्धिं स्वयोगे कुरु योगनिद्रा || ९४ ||

प्रभावती || ८६ ||

यदग्रतो ज्योतिरिनादि नैतत् प्रयोगमायाति ययोडुयूथम् |
दिनेऽपि यद्धीनमिदं न किंचिद् प्रभावती सा ददतां निजाभाम् || ९५ ||

प्. १२१) प्रज्ञापारमिता || ८७ ||

या स्वाभासविलासतो विदधती शैलोपमं चेन्द्रियं
ज्ञातुं कर्तुमपि क्षमं हरिहरब्रह्मादयोऽपीश्वराः |
सर्वज्ञा अपि यद्दयाविरहिता यान्ति क्षणान्मूकतां
प्रज्ञापारमितामितास्तु नितरां प्रज्ञाप्रसिद्ध्यै सताम् || ९६ ||

प्रज्ञा || ८८ ||

औदार्यशौर्यप्रथितान् सुरूपान् भूपांश्च दीव्यत्यनिवार्यचर्यः |
स पुण्यभाक् कन्दुकवद्यदन्तः प्रज्ञा स्थितिं सन्दधती सतीयम् || ९७ ||

तारा || ८९ ||

कृत्वापि संजागरणं निशासु
यस्या निराधारतया स्थिताश्च |
नाम्नैव साम्यं कथमप्यवापु-
स्तारा ममारादभियेऽस्तु तारा || ९८ ||

मधुमती || ९० ||

किं वोर्ध्वतः किं परितो न्वधस्तात्
स्रवत्यदः सोममियं वतेति |
न शक्यते वीरवरैर्विवेक्तुं
या रक्षतान्मां मधुमत्यपायात् || ९९ ||

मधुः || ९१ ||

यद्भक्तवाणी मधुमाधुरीणां जैत्री मनोदुर्मषकं श्रुतैव |
अनन्यचेष्टं कुरुतेऽपि दुःखबध्यं बुधैः सा मधुरत्र जीयात् || १०० ||

प्. १२२) क्षीरार्णवसुधाहारा || ९२ ||

जरामरणसंहारासुरदुर्मोहकारणम् |
क्षीरार्णवसुधाहारा विष्णुरूपास्तु मेऽरणम् || १०१ ||

कालिका || ९३ ||

ब्रह्माद्या अपि पञ्च मुण्डविषया द्रष्टुं न शक्ता इवा-
धस्तादेव वहन्ति यद्वहमहाकालाढ्यसिंहासनम् |
यद्भक्तोऽपि विहाय कार्ष्ण्यमखिलं यादात्म्यमेत्यद्भुतं
ध्यानादेव ददातु साऽपरिमितं नित्यं बलं कालिका || १०२ ||

सिंहवाहिनी || ९४ ||

अवलोक्यैव वृषं श्रितं पतिं स्वं
चपलं भ्रंशनभीतिदं कदाचित् |
करुणाक्रान्तमना अनामरूपा
किमु भूता पथि सिंहवाहिनी त्वम् || १०३ ||

ओंकारा || ९५ ||

यन्मात्राभ्यो ज्ञानकर्मैकहेतुर्दुष्पारार्था सा चतुर्वेद्युदेति |
यान्तर्नित्यं दन्ध्वनीतीह काचिदोङ्कारेयं योगिसाम्राज्यदास्तु || १०४ ||

वसुधाकारा || ९६ ||

मूलाधारेऽस्ति वसुधाकारा या परदेवता |
सेवे तां देवदेवेशीं स्वतन्त्रां मन्त्रमातरम् || १०५ ||

प्. १२३) चेतना || ९७ ||

यदावरणशक्तितो विविधवादबद्धादराः
सदापि च यदात्मका न विदुरात्मतन्त्र्यं बुधाः |
तथापि न कथंचनापि पिहितास्ति या तैः सदा
स्वधामपरिचेतना हरतु चेतना सा भिदाम् || १०६ ||

कोपनाकृतिः || ९८ ||

स्वभक्तोद्वेजकान् दुष्टानेव जाने प्रति स्वयम् |
सदा सौम्यस्वभावापि जाता सा कोपनाकृतिः || १०७ ||

अर्धबिन्दुधरा || ९९ ||

यदंशजातमप्येतन्महत्त्वख्यातमस्त्यहो |
अर्धबिन्दुधरा सेयं मीयते केन धीमता || १०८ ||

धारा || १०० ||

निराधाराखिलाधारो धारा शक्तिर्भवत्वसौ |
अपारावारसंसारसारोद्धारणकारणम् || १०९ ||

श्रीकृष्णात्मपरानुभूतिविभवः श्रीकृष्णकौलः सुतं
साहिब्कौलमसूत यं च जननी बुद्धिः प्रबुद्धिः सती |
तत्काव्ये कुलदेवताह्वयगतेः श्रीशारिकायाः स्तवं
मन्त्रोद्धारकमानते स्वसहजं भक्ती रसाङ्कागमत् || ११० ||

इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसाहिबकौलानन्दनाथविरचिते नामविलासे 
षष्ठी भक्तिः || ६ ||


सप्तमी भक्तिः

विश्वमाता || १०१ ||

अनन्यबीजनिक्षेपापेक्षं निर्माति या जगत् |
विश्वमाता स्वयं भाता सतां चेतसि भासताम् || १ ||

कलावती || १०२ ||

कलयन्ती कलया स्वया त्रिदेवीं
त्रिजगत् तत्कलयापि सत्रिभावम् |
सकलास्तत्र कलाश्च देशकाला-
कलिता कालगतिः कलावती नः || २ ||

पद्मावती || १०३ ||

पद्मेशपद्मोद्भवपद्मबन्धुमुखाश्च पत्पद्मरजोऽपि यस्याः |
चिन्वन्त आप्ता न गताश्च पारं पद्मावती सा मम पद्मगा स्तात् || ३ ||

सुवस्त्रा || १०४ ||

दिग्वस्त्रपीतवस्त्राद्यैरर्चितामुत्र चात्र च |
अमत्रा सा सुवस्त्रा मे देहवस्त्रात्मतां हर || ४ ||

प्. १२५) प्रबुद्धा || १०५ ||

या बोधिता सद्गुरुशासनेन प्रकाशयत्यात्मगतिं क्षणेन |
जडाजडेष्वस्तविशिष्टभावा सा वाञ्छितं नो ददतां प्रबुद्धा || ५ ||

सरस्वती || १०६ ||

उत्स्विन्नादौ निरुपमकला बीजबिन्दुत्वमाप्ता
रेखाश्लेषं सपदि दधती वर्णभावानुवर्ण्या |
येदंभावं श्रयति नयति स्वं वपुर्विस्तरं सा
त्रेधाऽस्वाद्या वितरतु रसं स्वं सरस्वत्यशेषम् || ६ ||

कुण्डासना || १०७ ||

जितत्रिधामा कृततन्निवेशा यच्छोभते दर्शनलोभहेतुः |
सर्वत्र सर्वं परिकाशयन्ती कुण्डासनेति प्रथिता तदेषा || ७ ||

जगद्धात्री || १०८ ||

आविर्भूय यतो यस्यां तिष्ठन्ति क्षणभङ्गुराः |
अपि भावाश्चिरस्येव जगद्धात्री श्रियेऽस्तु सा || ८ ||

बुद्धमाता || १०९ ||

निष्क्लेशपाशः शमिताखिलाशो यदाश्रितो बुद्धमना अनार्यैः |
अनाश्रितां स्वात्मगतिं समेति सा बुद्धमाता हृदि भासतां नः || ९ ||

जिनेश्वरी || ११० ||

इनासनं संगणयंस्तृणोपममाराधयन् यां विधृताजिनो जिनः |
सार्वज्ञ्यमापद् विपदन्तकारणं जिनेश्वरी सा वृजिनं व्यपोहताम् || १० ||

प्. १२६) जिनमाता || १११ ||

लीला किं वर्ण्यते तस्या जिनमातापि याहरत् |
जिनस्य जननोद्भूतां भीतिं नीतिविचक्षणा || ११ ||

जिनेन्द्रा || ११२ ||

शान्तचित्ता दयावित्ता काषायाम्बरधारिणी |
जिनेन्द्रास्तु श्रिये नित्यं निर्वैरा स्वैरचारिणी || १२ ||

शारदा || ११३ ||

यदाप्तसिद्धिः सुजनो जिताधिः
ख्यातादिविद्यो विजहात्युपाधिम् |
देहादिभावाधिगतं ददातु
सा शारदा पादतले निवासम् || १३ ||

हंसवाहना || ११४ ||

अधिगत्य दयामजो यदीयां शिशुहंसाभिचरोऽपि चाग्रगामी |
गजराजचरादिदेवतानां भवतीयं पथि हंसवाहनाव्यात् || १४ ||

राज्यलक्ष्मीः || ११५ ||

न यैर्लोभः कदाचिच्च ध्यातस्ते वीक्ष्य यामपि |
लुभ्यन्ति विवशाः सास्तु राज्यलक्ष्मीः सुराज्यदा || १५ ||

वषट्कारा || ११६ ||

ध्यात्वा यां विधिना हुत्वा वह्निं सिद्धिमनुत्तमाम् |
प्राप्नुवन्ति सदाधारो वषट्कारा ममास्तु सा || १६ ||

प्. १२७) सुधाकारा || ११७ ||

यदश्वमेधयज्ञाद्यैर्दुष्करैः प्राप्तिसंशये |
अमरत्वं क्षणात्तत् स्यात् सुधाकारानुचिन्तनात् || १७ ||

सुधात्मिका || ११८ ||

मोहप्रहारिका पूर्णस्वात्मभावनकारिका |
सुधात्मिका जयत्येषा विश्वतो विश्वधारिका || १८ ||

राजनीतिः || ११९ ||

एकस्य सर्वतः सत्ता कथं स्यान्मर्त्यदेहिनः |
तदा यदा न तुष्टा त्वं राजनीतिर्भवेः शिवे || १९ ||

त्रयी || १२० ||

कार्येऽकार्येऽपि पटुघटनां स स्वयम्भूश्च यस्या
अर्थज्ञानात् समधिगतवान् सच्छ्रुताया मतायाः |
यत्सज्ज्ञप्त्या विषमविषयाशीविषक्ष्वेडमूर्च्छा-
नाशोऽपि स्याद्धरतु दुरितं वाक्त्रयीशी त्रयीयम् || २० ||

वार्ता || १२१ ||

यत्प्रसत्त्या श्रुतं वस्तु दृष्टवद् भाति याति च |
यैकस्थापि सुदूरत्वं वार्ता सार्तिं हरत्वियम् || २१ ||

दण्डनीतिः || १२२ ||

अखण्डज्ञषण्डाज्ञतां खण्डयन्ती
पतिं तद्गतिं सर्वतो मण्डयन्ती |
प्. १२८) तदाज्ञाकरं दण्डदं भण्डयन्ती
शिवा दण्डनीतिर्भयं दण्डयन्ती || २२ ||

क्रियावती || १२३ ||

जीवत्वमासाद्य शिवोऽपि पुण्या-
पुण्याधिकारी भवति क्षणेन |
यदाश्रयात् साभयदानदक्षा
क्रियावती नः प्रियमातनोतु || २३ ||

सद्भूतिः || १२४ ||

उपादानं विना चित्रं स्वानन्दविभवं भवम् |
भावयन्ती स्वभावार्थकरी सद्भूतिरस्तु वः || २४ ||

तारिणी || १२५ ||

गुप्तज्ञानमणिं विमोहमकरं रागोरगैर्दुस्तरं
तृष्णापेयचलज्जलं परिवलद्दुर्लोभकूर्माकुलम् |
संसाराब्धिमिमं तरेत् सुविषमं साहाययहीनः कथं
दीनस्तद्यदि न त्वमात्मकृपया संतारिणी तारिणी || २५ ||

श्रद्धा || १२६ ||

अद्धा यदध्यासविनाकृतस्य बद्धापि च स्वात्मभुवा न वाणी |
तद्धाम संबोधयितुं समर्था श्रद्धा सदा सा ममदा ममास्तु || २६ ||

प्. १२९) सद्गतिः || १२७ ||

असत्यसंसारगताश्च नैवासतीं मतिं जातु समाश्रयन्ते |
सन्तो भजन्तो भवतीं सतीं यत् संकीर्त्यसे सद्गतिरित्यतस्त्वम् || २७ ||

सत्परायणा || १२८ ||

इतरामरसेवकाः पतन्ते सुयता अप्यवशास्त्वदीयभक्ताः |
नतु जातु सदात्वदात्मका यत् परिगीता ह्यसि सत्परायणातः || २८ ||

सिन्धुः || १२९ ||

धर्माब्धीन्दुः कर्मसीमादिबिन्दु-
र्ब्राह्मस्याब्धे राज्यसन्धुक्षहेतुः |
हेलालोकात् क्षारनीरादिबन्धुः
सिन्धुः कन्दुर्दुष्कृतैधस्सु भूयात् || २९ ||

मन्दाकिनी || १३० ||

गच्छन्ती मदमत्तचित्तविहगं पङ्गुं विधत्ते क्षणाद्
रिङ्खन्ती पुनरत्र रिङ्खणमुखं हन्त्युद्भवं लोलताम् |
कल्लोलामलदोलिनी च सकलां दृष्टा सती या क्रमात्
सा वृन्दारकवन्दिता हरतु नो मन्दाकिनी मन्दताम् || ३० ||

गङ्गा || १३१ ||

यानङ्गारिशिरोवतंसकलिका ध्यातैव कामप्रदा
या वृद्धात्मजहस्तगा परिहरत्याचामिता वृद्धताम् |
प्. १३०) या कृष्णाङ्घ्रितलस्थितापि सुमतेः कार्ष्ण्यापहा वीक्षिता
सा गङ्गापि करोति चित्रममलं सर्वोपरिस्थं जनम् || ३१ ||

यमुना || १३२ ||

यमनियमभृतो यतोऽपि भीता
यमभयमाशु तदेव यद्विलोकात् |
यमभयविशदं स्वयं भवत्या-
मयदमनी यमुना यमत्वदास्तु || ३२ ||

सरस्वती || १३३ ||

वनस्यावनदा दानादज्ञानवनपावकः |
नीरभूरपि सा भोगरसदास्तु सरस्वती || ३३ ||

गोदावरी || १३४ ||

गोदाता यत्तटे सद्यो गोप्रतिग्रहवान् भवेत् |
गोदावरी जडत्वं नो बोधगोभिर्व्यपोहताम् || ३४ ||

विपाशा || १३५ ||

पाशभृद्विषयो यापि भवपाशविनाशकृत् |
यतस्ततस्ततोदौघा विपाशेति प्रकीर्तिता || ३५ ||

कावेरी || १३६ ||

वीरा यत्तीरयातास्तरलतरतरङ्गालिवारिप्रवाहाद्
बिन्दून् नैवावहन्तं सततवहमुपाघ्राय मायाप्रवाहम् |
प्. १३१) छायारूपं वहन्ति प्रततगतिगतं जातुचित् पातु माता (सातः)
कावेरी निम्नयाना क्षणहतिविभवान्निम्नहर्षोपयानात् || ३६ ||

शतद्रुका || १३७ ||

एकद्रवप्रथां याति यदालोकात् क्षणं मनः |
शतसद्भिः कथं गीता सा देवीह शतद्रुका || ३७ ||

सरयूः || १३८ ||

हरत्वयोध्यालोकानां चित्रसद्गतिसाक्षिणी |
सरयूर्मानसोद्भूता मानसोद्भूतविक्रियाम् || ३८ ||

चन्द्रभागा || १३९ ||

अहो यदभ्याशगता नगत्वं
खगाः खगत्वं च नगा लभन्ते |
रसानुरागा वत चन्द्रभागा
युष्मान् महाभागतया युनक्तु || ३९ ||

कौशिकी || १४० ||

यदमलजलभोगाद्योगिसाम्राज्यमाप्त्वा
कुशिककुलदिनेशो ब्रह्ममुख्यामरेशान् |
अकृत नवभवत्वारम्भणाद् व्यग्रचित्तान्
वितरतु वरकोशं कौशिकी सुप्रकाशा || ४० ||

गण्डकी || १४१ ||

विष्णोरेकैकावतारोदरा यद्देवक्याद्या वर्णनं जात्वनन्तम् |
संप्राप्तास्तन्नैकविष्णूदरा सा नित्यं वर्ण्या गण्डकी स्यात् कथं नु || ४१ 
||

प्. १३२) शुचिः || १४२ ||

शुचिरेव भवाभावभावाहारापि सर्वदा |
रुचिराऽसुचिरादस्तु शुचिः स्वाकारणार्थकृत् || ४२ ||

नर्मदा || १४३ ||

सोमोद्भवा सोमजिदम्बुपूरा
सोमेशकाम्या समसौम्ययाना |
सदाभितो नो द्रढ्यत्वनन्ता
सा नर्मदा नर्मसु दक्षिणत्वम् || ४३ ||

कर्मनाशा || १४४ ||

यत्प्राप्तये ते मुनयोऽप्यनन्तं
तेपुस्तपस्तन्नचिराद् यदीयात् |
संदर्शनात् कर्मकृतोऽपि वा स्यान्-
नैष्कर्म्यमेषा किल कर्मनाशा || ४४ ||

चर्मण्वती || १४५ ||

वर्मभूतास्ति या शर्मशस्त्रघाते सतां मता |
चर्मण्वती सदा भूयाच्चर्मदृष्टिहरा तव || ४५ ||

देविका || १४६ ||

अकालमरणच्छेदकारणं शरणं भव |
ब्रह्मादिकाधिका देवी देविका देवविश्रुता || ४६ ||

प्. १३३) वेत्रवती || १४७ ||

नृप एकः कथं सर्वाधृष्यः स्याद् द्वारगा न चेत् |
त्रिवेत्रधारिभिर्गीता भवेद् वेत्रवती शिवा || ४७ ||

वितस्ता || १४८ ||

कश्मीरभूमौलिरमर्त्यतातकीर्तिस्थली घर्मसुतप्तजीवान् |
संजीवयन्त्यद्भुतजीवनस्य ध्यानादपीयं सुखदा वितस्ता || ४८ ||

वरदा || १४९ ||

सद्भक्तवरदाभक्तवरदा वरदाद्भुता |
वरदेति कथं गीता वरधीभिर्वरेश्वरी || ४९ ||

नरवाहना || १५० ||

नरान् वहति या माता नरैर्या वोह्यते हृदा |
नरवाहनसंश्लाघ्या श्रियेऽस्तु नरवाहना || ५० ||

सती || १५१ ||

असत्यदेहावतरं गतापि न सत्स्वरूपं विजहाति जातु |
या वः सती सा शतशो ददातु सतीं मतिं केवलनिर्णयस्थाम् || ५१ ||

पतिव्रता || १५२ ||

पतिव्रता त्वं वद निर्णयोऽस्ति वक्तुं न मे सर्वमयीश्वरेशि |
पतिर्व्रतं तेऽस्ति किमु त्वमेव पत्युर्व्रतं सक्तहृदः सदेति || ५२ ||

प्. १३४) साध्वी || १५३ ||

असाधूनपि साधुत्वं घातेनासाधुकर्मणा |
प्रापयन्त्यसुरानेषा काचित् साध्वी मताद्भुता || ५३ ||

सुचक्षुः || १५४ ||

सदा सुचक्षुरित्यस्या देव्याः स्यामग्रगो यतः |
चक्षुराप्त्वा परं सर्वे तेन सच्चक्षुषः कृताः || ५४ ||

कुण्डवासिनी || १५५ ||

याग्नीन्दुसूर्यकुण्डेषु वसन्त्यपि सतां हृदि |
सोष्मत्वशान्तिं कुरुते काचित् सा कुण्डवासिनी || ५५ ||

एकचक्षुः || १५६ ||

ईश्वरत्वं गतास्तेऽपि सहस्राष्टत्रिचक्षुषः |
यत्कृपायाः सैकचक्षुरैक्यचक्षुर्ददातु वः || ५६ ||

सहस्राक्षी || १५७ ||

सहस्राक्षतया जिष्णुर्यदा लज्जामवाप्तवान् |
तदा सापि सहस्राक्षी भूता किं भक्तवत्सला || ५७ ||

सुश्रोणिः || १५८ ||

श्रोणीं यदीयामवलोक्य रम्भा स्वमार्दवाहंकृतिजं विहाय |
ऊष्माणमाप्ता हिमतां तदादि सुश्रोणिरेषा हर योनिवासम् || ५८ ||

भगमालिनी || १५९ ||

ऐश्वर्यधर्मयशसां कमलालया या
वैराग्यमोक्षविभवस्य च या विधात्री |
प्. १३५) भक्तस्य तद्विनिमयस्य च दुष्टबुद्धेः
सा दुर्भगत्वहतिकृद् भगमालिनी नः || ५९ ||

सेना || १६० ||

सेना येनाराधिताङ्गैश्चतुर्भिस्तस्येशस्य द्वारि तिष्ठन्ति सर्वे |
सिद्धेरीशा भारतीशा मतेशा ज्ञानीशा वा मानवेशा धनीशाः || ६० ||

श्रेणिः || १६१ ||

श्रेणिः सन्निहिता देवि यत्र यत्र यदा यदा |
तदा तदा स सर्वोऽपि सर्गः सर्गत्वभाग् भवेत् || ६१ ||

पताका || १६२ ||

वाहिनी चतुरङ्गैश्च बहुरङ्गमयी भवेत् |
यदग्रयानतो देवी पताकेयं श्रियेऽस्तु वः || ६२ ||

सुव्यूहा || १६३ ||

सर्वान्यङ्गानि हीनत्वं प्राप्नुयुः शत्रुसंनिधौ |
वाहिनीनां यदा तुष्टा सुव्यूहा स्या न युक्तितः || ६३ ||

युद्धकांक्षिणी || १६४ ||

दुर्लभं मानवं देहं क्षणकीर्तीप्सया कथम् |
त्यजेयुस्त्वं न चेन्मूर्च्छाकर्त्री स्या युद्धकांक्षिणी || ६४ ||

पताकिनी || १६५ ||

पतत्पतङ्गस्य गतिं द्युतिं च
रुणद्धि या ध्वस्तभया पतन्ती |
स्थिता नगानां महतां पिधत्ते
स्थितिं हितायास्तु पताकिनी सा || ६५ ||

प्. १३६) दयारम्भा || १६६ ||

हरोऽपि भवभावैकप्रथां यातो यदाश्रयात् |
सत्यं सैव दयारम्भा सम्भावितजगतत्त्रयी || ६६ ||

विपञ्चीपञ्चमप्रिया || १६७ ||

श्रुतोदञ्चितमूर्धानस्तिर्यञ्चोऽपि च वञ्चिताः |
कथं स्युः स्यान्न चेद्देवी विपञ्चीपञ्चमप्रिया || ६७ ||

परापरकलाकान्ता || १६८ ||

न परापरतैकान्तं कर्तुं शक्याश्च यत्कलाः |
परापरकलाकान्ता सा ममास्त्वग्रतः सदा || ६८ ||

त्रिशक्तिः || १६९ ||

न मुक्तिभाजोऽपि न भक्तिभाजो
न भुक्तिभाजोऽपि विरोचमानाः |
भवन्ति संरक्तधियोऽपि तद्वद्
येषु त्रिशक्तिः किल सुप्रसन्ना || ६९ ||

मोक्षदायिनी || १७० ||

सकलं हि भवन्मयं भवत्या
नहि बन्धोऽस्ति कदापि तत् स को वा |
इतरोऽस्ति विशेषभाग् न जाने
वत यस्येश्वरि ! मोक्षदायिनी त्वम् || ७० ||

प्. १३७) ऐन्द्री || १७१ ||

जलप्रदानेन सुपोषयन्ती परं जनं भक्तजनं तु चित्रम् |
जलत्वदूरीकरणेन भूयादैन्द्री गजेन्द्रोपरिगा श्रिये नः || ७१ ||

माहेश्वरी || १७२ ||

उन्मत्तचेष्टः शवभूस्थितो यद् दिगम्बरः प्रेतपिशाचमित्रः |
तथापि शूली परमेश्वरस्तन्माहेश्वरीसेवनजः प्रसादः || ७२ ||

ब्राह्मी || १७३ ||

ब्रह्मरन्ध्रगता भक्तब्रह्मज्ञानोपदेशिनी |
ब्राह्मी भूयात् सदा देवी ब्रह्मसृष्ट्येकसाक्षिणी || ७३ ||

कौमारी || १७४ ||

कुमारयन्ती संसारं कौमारादिदशाक्रमैः |
कुमारहारिणी भूयात् कौमारी मारभीतिहृत् || ७४ ||

कुलवासिनी || १७५ ||

सुकुलाकुलताभिमानहीनः
कुलमार्गाभिरतो यदीयभक्तः |
कुलवित् कुलजां समेति सिद्धिं
शिवदा स्तात् कुलवासिनी सदा नः || ७५ ||

इच्छा || १७६ ||

स्रष्टा सृजेत् किं नु कथं स विष्णू
रक्षेन्महेशोऽपि हरेन्न चेत् त्वम् |
प्. १३८) उन्मेषतद्व्यत्ययरूपकर्त्री
भवेः शिवे सर्वकलेश्वरीच्छा || ७६ ||

भगवती || १७७ ||

स्वयमाशाम्बरोऽन्यस्मै किं दद्यात् स कपालभृत् |
भिक्षुनाथो न चेद्देवी भवेद् भगवती गृहे || ७७ ||

शक्तिः || १७८ ||

सूक्ष्मोऽव्यक्तः केवलो निर्गुणोऽपि
निःसम्भारश्चित्रसर्गं विधत्ते |
शम्भुर्हर्षाघूर्णितो यत्प्रसत्त्या
शक्तिः सक्तिं संसृतौ संहरस्व || ७८ ||

कामधेनुः || १७९ ||

त्वं कामधेनुः प्रथिता निकामं
कामं ददासीति च सुप्रसिद्धिः |
सार्था तदा स्याद् यदि मे स्वमेव
दद्या यतः सर्वसुकामसिद्धिः || ७९ ||

कृपावती || १८० ||

मारणेनासुराणां या सुराणां तारणेन च |
कृपां विधत्ते सा कापि कीर्तितैषा कृपावती || ८० ||

प्. १३९) वज्रायुधा || १८१ ||

यस्याः प्रीतिवशादस्थि दधीचेः सर्वसारताम् |
अगच्छत् प्रथितामस्तु सेयं वज्रायुधा श्रिये || ८१ ||

वज्रहस्ता || १८२ ||

भक्तानां कुसुमं वज्रं वज्रं कुसुममद्भुतम् |
अभक्तानां परं यस्या वज्रहस्ता जयत्यसौ || ८२ ||

चण्डी || १८३ ||

गत्यालसा घूर्णितनेत्रपद्मा
वाण्या स्वभक्तोष्महरापि सौम्या |
जाने दुरज्ञानविनाशनेन
चण्डीति गीता सुभगा भवानी || ८३ ||

चण्डपराक्रमा || १८४ ||

दण्डादण्डिहताखिलाभ्रनिपतत्तारानुकीर्णा पुरा
संख्ये दैत्यवरै रराज कुसुमाकीर्णेव सीमन्तिनी |
या दृष्ट्वा स्वयमेव यां परिगता मोहं पुनस्ते कृत-
स्वार्था चण्डपराक्रमा जयति सा यत्नं विना देवता || ८४ ||

गौरी || १८५ ||

नीराजितपदद्वन्द्वा गौरीशेन्द्रादिमौलिभिः |
भूयाद् गौरी गुरुत्वाप्त्यै स्वतः प्रथितगौरवा || ८५ ||

प्. १४०) सुवर्णवर्णा || १८६ ||

सुवर्णतां यातमदः सुवर्णं जगत्यतो यत्परिलब्धवर्णैः |
अवर्ण्यवर्णापि सुवर्णवर्णेत्याह्वानगीता कृतरूपवर्णम् || ८६ ||

स्थितिसंहारकारिणी || १८७ ||

एकदा स्थितिकर्तैकः संहरेतापरोऽन्यदा |
युगपत् तु स्वतन्त्रेयं स्थितिसंहारकारिणी || ८७ ||

एका || १८८ ||

मिथोऽतिरक्तौ यदि कौचनैक्यं
गताविव स्तो न हि तौ च वर्ण्यौ |
इयं तु सर्वत्र सदैव चैका
स्वयं कथं स्यात् परिवर्णनीया || ८८ ||

अनेका || १८९ ||

सृजेद् विधाता किमिदं च किं स्याद्
वेदा वदेयुश्च किमत्र चित्रम् |
न चेत् स्वतन्त्रा विमला चिदेका-
नेका भवेत् कापि विलासभूमिः || ८९ ||

महेज्या || १९० ||

भावयोगतपःकर्मज्ञानेज्यानां महेश्वरी |
प्रसूतिवसुधा देवी महेज्येयं दहत्वघम् || ९० ||

प्. १४१) शतबाहुः || १९१ ||

रक्षायै सर्वभक्तानां शतबाहुर्महेश्वरी |
नैकबाहुर्नैकबाहुर्व्यक्ताव्यक्ता जयत्यसौ || ९१ ||

महाभुजा || १९२ ||

चर्मावर्तमसृग्जलं परिवलद्बाणादिमत्स्याकुलं
दन्त्यश्वादिविचित्रसत्त्वमभितो वस्त्रोरगेन्द्रैर्वृतम् |
सेनाब्धिं यदरं ततार स महाबाहुः कुरूणां नर-
स्तत् सत्येन महाभुजाभजनजः सम्यक् प्रसादोदयः || ९२ ||

भुजङ्गभूषणा || १९३ ||

कटौ कण्ठे शिरस्येषा हर भौजङ्गमं भयम् |
भुजङ्गभूषणा शम्भुभुजङ्गमविभूषणम् || ९३ ||

भूषा || १९४ ||

या कामिनीनां कमलाननानामङ्गेष्वभङ्गं विदधाति कञ्चित् |
काम्यं निकामं परभागमेषा भूषा दृशा पोषणकृत्सदा स्तात् || ९४ ||

षट्चक्रक्रमवासिनी || १९५ ||

या विघ्नेशजनेशकेशवहरात्माध्यात्मसद्देशिकैः
स्वस्वे धामनि कामनीयविभवा संसेव्यते स्तूयते |
एका सर्वगता गतागतकथाहीनात्मलीना परा
षट्चक्रक्रमवासिनी निवसतान्मन्मानसे स्वत्विषा || ९५ ||

प्. १४२) षट्चक्रभेदिनी || १९६ ||

ऊर्ध्वाम्नायकलादक्षैर्ज्ञेया षट्चक्रभेदिनी |
भेदबुद्धिहरीं सिद्धिं ददात्वस्मै विना हठम् || ९६ ||

श्यामा || १९७ ||

सुधास्वादोन्मादागणितवनिताभावकलया
लयारम्भं रम्भारुचिरजघना या विदधती |
महाकाली रात्रिर्भ्रमणरमणीव द्युतिमती
भवत्येषा श्यामा भवतु भवदुर्भावहतिकृत् || ९७ ||

कायस्था || १९८ ||

माया माया ज्ञानगाया विपक्षः
प्रायः कायस्तल्लयो दुर्लयोऽयम् |
कायस्थापि स्वेन सेयं न माया-
मेया चित्रं चेतना सुस्वतन्त्रा || ९८ ||

कायवर्जिता || १९९ ||

अपि ब्रह्माण्डपिण्डेभ्यो वितता प्रथिता मता |
सतां भूयाद् विभूत्यै सा भवानी कायवर्जिता || ९९ ||

सुस्मिता || २०० ||

स्मितेन या विस्मितमातनोति
दृष्टैव गम्या नहि दृष्टिवादैः |
भक्तस्य रक्तस्य विरक्ततायां
सा सुस्मिता तेऽस्तु हिताय शक्तिः || १०० ||

प्. १४३) श्रीकृष्णात्मपरानुभूतिविभवः श्रीकृष्णकौलः सुतं
साहिब्कौलमसूत यं च जननी बुद्धिः प्रबुद्धिः सती |
तत्काव्ये गुरुवृत्तचिन्तनमणेः सोदर्यभावं श्रिते
देवीनामविलासनाम्नि विरतिं भक्तिर्गता सप्तमी || १०१ ||

इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसाहिबकौलानन्दनाथविरचिते नामविलासे 
सप्तमी भक्तिः || ७ ||


अष्टमी भक्तिः

सुमुखी || २०१ ||

न सूर्यचन्द्रौ नच पद्मवह्नी यातौ यदीयाननतुल्यतां यत् |
सुशब्दपूर्वत्वमतः सुदृब्धं यस्या मुखे स्तात् सुमुखी सदा नः || १ ||

क्षामा || २०२ ||

सदा भवभवाभावभावाहारापि काप्यहो |
क्षामा सा मा परेशानी विषमे विषयेऽवतु || २ ||

मूलप्रकृतिः || २०३ ||

यस्या उदयमायान्ति लयं यस्यां च यन्मयाः |
भावाः कापिलवेद्येयं मूलप्रकृतिरद्भुता || ३ ||

ईश्वरी || २०४ ||

इच्छानिच्छाव्यत्ययेच्छाभिरेतत्
सत्तासत्ते व्यत्ययेनापि सत्ताम् |
धत्ते यस्या निर्मलाया दयाया
एषा देवी कीर्तिता सेश्वरीति || ४ ||

प्. १४५) अजा || २०५ ||

जाते घटे संस्थितमन्तरभ्रं न जायते जातमिवापि यद्वत् |
जातस्य तद्वद् बहिरन्तरस्य स्थितापि देवी प्रथितास्यजा त्वम् || ५ ||

बहुवर्णा || २०६ ||

एकवर्णापि निर्वर्णा बहुवर्णेति या शिवा |
सुस्वतन्त्रा सुवर्णं नो बहुवर्ण्यं ददातु सा || ६ ||

पुरुषार्थप्रवर्तिनी || २०७ ||

द्विविधं पौरुषं देवी स्वस्वाभीष्टं ददाति या |
भक्तस्य सा सदाग्रेऽस्तु पुरुषार्थप्रवर्तिनी || ७ ||

रक्ता || २०८ ||

भक्ता यस्या अन्यतः स्युर्विरक्ता
रक्ता ध्याने कालभीतिं विहातुम् |
शक्तास्त्यक्ताशेषदोषाः परैषा
रक्ता देवी रक्तभावप्रतिष्ठा || ८ ||

नीला || २०९ ||

अभ्रे जलाभ्रे जलधौ द्रुमेषु सुस्पष्टपत्रेष्वसितोत्पलेषु |
रक्तेषु या मुख्यतया विभाति नीलेषु नीलाऽस्तु हिताय देवी || ९ ||

सिता || २१० ||

हिमे हिमांशावमरापगायां कान्तेऽभ्रमोरिन्द्रहये विभूतौ |
हरस्य मुक्तादिषु च प्रधाना सिता सितं स्वान्तमियं करोतु || १० ||

प्. १४६) श्यामा || २११ ||

श्यामापाङ्गा भ्रामयामास रामाः
श्यामः श्यामा गोपजन्मा नकामः |
यस्यां स्वस्यावेशमात्राद् दयाप्ता-
च्छ्यामा सा मारामकामं करोतु || ११ ||

कृष्णा || २१२ ||

तारासु लोलासु वराङ्गनानां रात्रौ मतौ मूढमतेः प्रधाना |
कृष्णापि कृष्णत्वहरा वितृष्णा कृष्णत्वदा भक्तवराय भूयात् || १२ ||

पीता || २१३ ||

पीता पीतकपर्देन दृष्ट्या पीताम्बरेण च |
गीता पीता हितायास्तु माता भाता सतां हृदि || १३ ||

कर्बुरा || २१४ ||

कर्बुरे ब्रह्मरन्ध्रस्थे शीभिनी कमलासने |
कर्बुरा देवता भूयाद् भवभारापहारिणी || १४ ||

क्षुधा || २१५ ||

धात्रादयोऽपि यां नैव रोद्धुं शेकुः सुधाशनाः |
क्षुधा देवी जयत्येषा सर्वधात्वेकबीजभूः || १५ ||

तृष्णा || २१६ ||

कुम्भोद्भवो मुनिर्वह्निर्वडवावक्त्रलाञ्छितः |
यन्नुन्नोऽब्धिविशोषैकहेतुस्तृष्णा जयत्यसौ || १६ ||

प्. १४७) जरावृद्धा || २१७ ||

विषाशनोऽपि यत्सङ्गादजरामरताधिपः |
चित्रं सापि जरावृद्धा क्रियान्मम जराजराम् || १७ ||

तरुणी || २१८ ||

रतौ रक्तचित्तोऽङ्गहीनः कदाचिद्
भवद्बन्धुरस्त्री च पुष्पैः स विश्वम् |
स्मरो यज्जयत्येतदस्याः स दृष्ट्या
तरुण्याः परं हास्यमात्रप्रसादः || १८ ||

करुणालया || २१९ ||

कपालिनं हरं भीममपि प्रेतगणावृतम् |
दूरीकरोषि यन्नातो गीयसे करुणालया || १९ ||

कला || २२० ||

कलामेकां यदा ध्यायेत् कलेत्येनां मलापहाम् |
सकला न वशे किं स्युः करमालातुलाः कलाः || २० ||

काष्ठा || २२१ ||

दुष्टत्वं यन्न नष्टं स्यात् कष्टेन बहुनापि तत् |
नश्येत् क्षणेन भक्तानां काष्ठेत्यस्याः प्रसादतः || २१ ||

मुहूर्ता || २२२ ||

या विभज्य दिने रात्रौ पृथक् षोडशधा स्थिता |
स्वरूपं प्रथिता भूमौ मुहूर्तास्तु शिवाय वः || २२ ||

प्. १४८) निमेषा || २२३ ||

या भूलोकाक्षिविषया शोभते क्षोभदानकृत् |
निमेषास्तु परेशानी विशेषाशेषभूतिदा || २३ ||

कालरूपिणी || २२४ ||

विदुषी प्रभवादिभिर्भवं या प्रभवादीन् नहि कोऽपि वेत्ति यस्याः |
ग्रहराशिभचक्रकानुमेया प्रथिता सा किल कालरूपिणीति || २४ ||

सुकर्णरसना || २२५ ||

विज्ञप्तिं सुरसं सम्यग् ग्रहीतुं सुजनार्पितम् |
सुकर्णरसना भूता देवी सापि निरञ्जना || २५ ||

नासा || २२६ ||

या कामिनीभ्यः सुषमां ददाति मुक्तादिरत्नोल्लसिताऽददाति |
आमोदसंघं सकलस्य यापि नासेति सा काप्यनुमीयतेऽत्र || २६ ||

चक्षुः || २२७ ||

यच्चक्षुर्विषयप्राप्तं शक्तो द्रष्टुं न सोऽन्तकः |
प्रीतेरेकनिदानं सा चक्षुरित्यभिधीयते || २७ ||

स्पर्शवती || २२८ ||

यत्पादरजसा स्पृष्टं भाले स्पृशति जातु न |
माया क्वापि कदाप्येषा सती स्पर्शवती मता || २८ ||

प्. १४९) रसा || २२९ ||

या षड्विधाष्टादशतां विगाहते
भीमेन सम्यग्रसितानलेन वा |
योगीश्वरैर्यामृतरूपिणीक्षिता
पूर्णं रसं सा रसयेद्रसा जनम् || २९ ||

गन्धप्रिया || २३० ||

नासिका जडरूपापि गन्धं चेतयतेऽभितः |
यत्प्रसत्त्या सुगन्धं सा देयाद् गन्धप्रिया यशः || ३० ||

सुगन्धा || २३१ ||

नानागन्धाष्टगन्धत्वप्रथिता गन्धवर्जिता |
सुगन्धास्तु भवोद्भूते मायादुर्गन्धहारिका || ३१ ||

सुस्पर्शा || २३२ ||

संसिद्धपस्पशो भक्तः पश्यति स्पशवद् भवम् |
यत्पादरेणुसंस्पर्शात् सुस्पर्शास्तु शिवाय वः || ३२ ||

मनोगतिः || २३३ ||

रोद्धुं यां नैव शेकुर्विविधविधिकथायोगसेवादियत्नैः
खिन्ना नुन्नाः स्वबुद्ध्या ययुरथ शरणं यद्गतिज्ञानलब्ध्यै |
यामेवेशा अजाद्या अपि विमलमनोभावमाप्ता मनोग-
त्याख्या देवी सदा मे मनसि निवसताद् वासरश्रीरिवार्के || ३३ ||

प्. १५०) मृगनाभिः || २३४ ||

जातो यतः सर्वसुगन्धजेता कस्तूरिकामोदवरोऽखिलस्य |
घ्राणैकमार्गं विदधाति चेतः प्रकीर्त्यते सा मृगनाभिरार्यैः || ३४ ||

मृगाक्षी || २३५ ||

चलेनार्धविलोकेन या चलं कुरुते मनः |
सेयं कापि मृगाक्षी नो भूयादक्ष्यग्रगा सदा || ३५ ||

कर्पूरामोदधारिणी || २३६ ||

यद्वासनामुपाघ्राय वासना मलिना क्षणात् |
विनश्यति शिवायास्तु कर्पूरामोदधारिणी || ३६ ||

पद्मयोनिः || २३७ ||

ननायोनिरयोनिश्च पद्मयोनिरितीरिता |
योनिप्रवेशदुर्वेशमुखं दुःखं व्यपोहताम् || ३७ ||

सुकेशी || २३८ ||

सुकेशोपमानं यदि स्यादनन्तै-
र्गुणैः शोभितं वर्णको वाप्यनन्तः |
अनन्ताढ्यजिह्वस्तदा स्युः सुवर्ण्याः
सुकेशीमहेशीकचत्सत्कचेशाः || ३८ ||

सुलिङ्गा || २३९ ||

स्वैश्वर्यरूपं निखिलं प्रपञ्चं
शम्भोः स्फुटीकर्तुमजादिशक्तिः |
प्. १५१) उज्जृम्भिता काचन या प्रसिद्धा
गुप्ता सहायीभवतात् सुलिङ्गा || ३९ ||

भगरूपिणी || २४० ||

यैकाप्यनेकाङ्गमिदं विधातुं
पातुं क्षमा हन्तुमपि स्वभावात् |
काचित् सदानन्दकृदस्तु वीरै-
र्धीरैर्निषेव्या भगरूपिणी सा || ४० ||

योनिमुद्रा || २४१ ||

याऽधारदारिद्र्यमपि प्रयातं
बीजं दधाति सम्यक् |
सुखेन गम्या कुलमार्गनिष्ठैः
सा योनिमुद्रास्तु मुदे सुदेहा || ४१ ||

महामुद्रा || २४२ ||

दशभिः षोडशाधारैर्द्वादशान्ते लयं गतैः |
ऐक्यहेतुर्द्वयोर्गीता महामुद्रा महेश्वरैः || ४२ ||

खेचरी || २४३ ||

लब्ध्वा यां सत्यसन्धाः परगुरुदयया सृष्टिबीजैकचित्ता
वामं कामं निकामं प्रशमयितुमलंभूष्णवः स्युर्वितृष्णाः |
तं वा कालं करालं गतविषयरसाः सद्रसज्ञा मुनीन्द्राः
सञ्चारं खेचरीयं वितरतु रुचिरं खेऽचिरं चिन्मये नः || ४३ ||

प्. १५२) खगगामिनी || २४४ ||

प्रधिहीनरथोऽनूरुसारथिर्यत्प्रसादतः |
खगो नित्यमविश्रान्तो भानुः सा खगगामिनी || ४४ ||

मधुश्रीः || २४५ ||

नगाः कुसुमवर्षणैः सततगाश्च संवीजनैः
खगाः कलरवस्तवैर्विमलवारिभिर्निम्नगाः |
निषेव्य वत सन्ति यां सकलकामनीयागमाः
सदा भवतु देवता मम मता मधुश्रीः श्रिये || ४५ ||

माधवीवल्ली || २४६ ||

परत्र भ्रमरं फुल्ला भ्रमरं न करोति या |
करोतु माधवीवल्ली निर्भ्रमं मम मानसम् || ४६ ||

मधुमत्ता || २४७ ||

यार्धविलोकनभाषणयानैर्लक्षितविभ्रममात्मनि भक्तम् |
पूर्णविलोकनभाषणयानं संरचयत्युदिता मधुमत्ता || ४७ ||

मदोद्धता || २४८ ||

कुली च वित्ती च सुरूपचर्यो दाता प्रभुः शास्त्रविदस्त्रविद्वा |
मदोद्धतो जातु न यत्सुभक्तो मदोद्धता चित्रमियं श्रिये स्तात् || ४८ ||

मातङ्गी || २४९ ||

मातङ्गानां सेविता दुष्कलङ्कं पातङ्गं या भावमापादयन्ती |
आतङ्कं वाऽशङ्कमात्मप्रदीपे मातङ्गीयं मत्तमातङ्गयाना || ४९ ||

प्. १५३) शुकहस्ता || २५० ||

भवभावविरक्तभावभक्त्या परितुष्टा मुनिजस्य या शुकस्य |
समनामहितत्वकृन्नु भूता शुकहस्ता सुखकृन्न वाशु कस्य || ५० ||

पुष्पबाणा || २५१ ||

पुष्पबाणापि या चक्रपाणिबाणमजीजयत् |
बाणक्षेपं विनैवाशु दृष्ट्या रुद्रं श्रियेऽस्तु सा || ५१ ||

इक्षुचापिनी || २५२ ||

पिनाकशार्ङ्गचापाभ्यां स्तुता देवीक्षुचापिनी |
दिक्षु दिक्षु सदा रक्षाकारिणी नो विहारिणी || ५२ ||

रक्ताम्बरधरा || २५३ ||

रक्ताम्बरधरेत्यस्या ध्यानं रक्ता अहर्निशम् |
जानन्ति सर्वतः संध्यामिव दैवतपूजिताम् || ५३ ||

क्षीवा || २५४ ||

अन्यः कश्चित् क्षीवभावं कदाचिद्यातः सद्यश्चेत्यहीनः स्वयं स्यात् |
क्षीवा त्वेषा स्वात्मना सर्वदाहो जीवं क्षीवं चेत्यलुब्धं करोति || ५४ ||

रक्तपुष्पावतंसिनी || २५५ ||

चन्द्रं कलङ्किनं मत्वा निरङ्कं च शिरोगतम् |
हरस्य जाने सा भूता रक्तपुष्पावतंसिनी || ५५ ||

शुभ्राम्बरधरा || २५६ ||

शुभ्राङ्गेन समं शुभ्रशैले खेलति या मुदा |
शुभ्राम्बरधरा सेयं शुभ्रं वितरताद्यशः || ५६ ||

प्. १५४) धीरा || २५७ ||

 स्वयं च भीमस्य भयानकानां गणैर्गणानां च वृतस्य सर्पैः |
सदाङ्गयातापि हरस्य पूर्णानन्दैव धीरास्तु निजार्थकर्त्री || ५७ ||

महाश्वेता || २५८ ||

कदाचिल्लीलायै निजसदसि शर्वेण सहसा
महाश्वेते शैले स्थगयितुमलं स्वं सुचतुरा |
महाश्वेता भूता कथमपि न लक्ष्या सुहसिता-
वतान्माता भाताऽसितमितहितात् संसृतिकृतात् || ५८ ||

वसुप्रिया || २५९ ||

अन्यः कदाचिद्दौर्गत्यशङ्कया स्याद् वसुप्रियः |
भगवत्यपि नो जाने कथं देवी वसुप्रिया || ५९ ||

सुवेणिः || २६० ||

अर्धाङ्गगाया गिरिशस्य गङ्गा शिरोगता भाति समेत्य यस्याः |
वेण्येव वेणीविषयं प्रयाता सुवेणिरेषास्तु सदा हिताय || ६० ||

पद्महस्ता || २६१ ||

एकेन पादेन जले स्थिताय तुष्ट्या रवेरुन्मुखतां गताय |
दत्तो वरः कर्दमजाय पद्महस्तेतिनाम्नैव तया धृतेन || ६१ ||

मुक्ताहारविभूषणा || २६२ ||

यन्मुक्ताहारशोभाभिर्गङ्गेव हसिता चला |
उत्फेना चास्ति सा देवी मुक्ताहारविभूषणा || ६२ ||

प्. २५५) कर्पूरामोदनिःश्वासा || २६३ ||

भ्रमरोऽपि सदा दिक्षु सक्तो यत्रास्ति शङ्करः |
कर्पूरामोदनिःश्वासा सेयं श्वसनपूजिता || ६३ ||

पद्मिनी || २६४ ||

अन्यदा रविरुदेत्ययं चिराद्यद्विकाससमये चिरेण वा |
संदिदृक्षुरिव मन्दमन्दगः पद्मिनीति गदिता बुधैरियम् || ६४ ||

पद्ममन्दिरा || २६५ ||

यत्कलानिधिरिहाङ्कवान् गदी तापकृद् दिनमणिश्च भास्करः |
तत्त्ववैमि किल पद्ममन्दिरादृष्टिदृष्टिजनिता विभक्तता || ६५ ||

खड्गिनी || २६६ ||

यद्धस्तयातं समवेक्ष्य खड्गं दैत्याः स्वमस्मिन् प्रतिबिम्बितं वा |
पलायितास्तेऽपि भियेव मृत्युं सा खड्गिनीति प्रथिता त्रिलोक्याम् || ६६ ||

चक्रहस्ता || २६७ ||

गोपालबालोऽपि च भूमिपाला-
नेकोऽप्यनेकान् विदिताखिलास्त्रान् |
हन्यात् कथं यत्नविहीन एषा
न स्यात् प्रसन्ना यदि चक्रहस्ता || ६७ ||

भुसुण्डी || २६८ ||

भुसुण्डकाकः सदयो यदीयां
दयां समालम्ब्य विलम्बिताशः |
प्. १५६) ब्रह्माण्डनाशेऽपि न नाशभागी
चिद्भुण्डिमेषा ददतां भुसुण्डी || ६८ ||

परिघायुधा || २६९ ||

या तुष्टा स्वात्मसद्रत्नकोशेऽस्मिन् मोचयत्यरम् |
विमोहपरिघं सेयं कीर्तिता परिघायुधा || ६९ ||

चापिनी || २७० ||

या बाणवर्षैः परमावृणोति
यां पुष्पवर्षैश्च हरिः कृतार्थः |
सा चापिनी कापि विलापमस्य
कृपाकरी मोहकृतं विलुम्प || ७० ||

पाशहस्ता || २७१ ||

जडाधिपोऽपि प्रथितः प्रचेता नियामयत्युद्धसतत्त्वसङ्घम् |
दयां यदीयां परिलभ्य देयात् सा पाशहस्ता भवपाशनाशम् || ७१ ||

त्रिशूलवरधारिणी || २७२ ||

कालभीहारिणी देवी प्रेतभूमिविहारिणी |
श्रीकारिणी जनस्यास्तु त्रिशूलवरधारिणी || ७२ ||

सुबाणा || २७३ ||

यकं बाणं दर्शयन्ती क्षिपन्ती लक्ष्यीभूतं तं पुनस्ताडयन्ती |
तेनासंख्यीभूतरूपेण दैत्यान् देवप्रीत्यै सा सुबाणेति गीता || ७३ ||

प्. १५७) शक्तिहस्ता || २७४ ||

कुमारोऽपि यां तोषयित्वा कुमारीं
कुमारं जघानासुरं तारकं तम् |
त्रिशक्तिप्रसक्तं च काचिच्चिदेषा
शिवायास्तु शक्तिः शिवा शक्तिहस्ता || ७४ ||

मयूरवरवाहना || २७५ ||

प्रियप्रियेतिवाक्तुष्टा शिखिने पारितोषिकम् |
ददाविव स्वयं भूत्वा मयूरवरवाहना || ७५ ||

वरायुधधरा || २७६ ||

मोहप्रहारसंहारहरा देवी परापरा |
वरायुधधरा सेयं गीयते वरबुद्धिभिः || ७६ ||

वीरा || २७७ ||

ध्यायन्तो यां धीरवीरा व्यथन्ते
नादातुं वा दातुमस्त्राणि जातु |
कीर्तिं मूर्तिं देवतानां क्षितिं वा
लब्धुं तुष्टाः सा शिवायास्तु वीरा || ७७ ||

वीरपानमदोत्कटा || २७८ ||

गुप्तप्रकटसंघट्टा नभसीव घनच्छटा |
पातात् कटाक्षपातेन वीरपानमदोत्कटा || ७८ ||

प्. १५८) वसुधा || २७९ ||

विराजते राजसमाजभाजां भूत्वा सुराजः कृपयेह यस्याः |
उद्धाममुद्धाम सदा ममास्तु सुधोत्तमा सा वसुधा सुपाला || ७९ ||

वसुधारा || २८० ||

दारवराः कुचरोचितहारा ऊरुभरालसलास्यविहाराः |
तस्य वशा न कथं स्युरुदारा यस्य करे वत सा वसुधारा || ८० ||

जया || २८१ ||

रणे वने वा गहने जनानां राजावलोके वरमङ्गलेषु |
यन्नामवक्तृ प्रतिभाति वक्त्रं जया दयाब्धिर्विजयाय भूयात् || ८१ ||

शाकम्भरी || २८२ ||

खेचरी गोचरी स्वेच्छागोचरी वरसुन्दरी |
शाकम्भरी सदा भूयाद् वरदा परमेश्वरी || ८२ ||

शिवा || २८३ ||

उदेति यस्या विलयं च याति यस्यां च यद्रूपमिदं सदूर्मि |
तथापि या वर्तत ऊर्मिहीना शिवा शिवायास्तु नवा नवेयम् || ८३ ||

विजया || २८४ ||

ध्येया चतुर्वणजनैः क्रमेण सितादिवर्णोत्तमपुष्परूपैः |
विधुः परानन्दसुधाम्बुराशेरयप्रदा स्ताद् विजयाभयस्था || ८४ ||

प्. १५९) जयन्ती || २८५ ||

भक्तो यदीयो जनमध्यवर्ती विभाति तारान्तरगो यथेन्दुः |
विपक्षयूथान्धनिशानिहन्ता सतां जयन्ती जयदा सदास्तु || ८५ ||

सुस्तनी || २८६ ||

पूर्वं स्वकुम्भद्युतिमानमत्ताः कुचौ यदीयाववलोक्य पश्चात् |
नागास्तदाद्यात्मशिरःसु धूलिं क्षिपन्ति सैषा किल सुस्तनीति || ८६ ||

शत्रुनाशिनी || २८७ ||

शत्रवो न स्युरेतस्य द्वित्राश्चेत् स्युस्तदापि ते |
मित्रतां यान्ति येनेयं पूजिता शत्रुनाशिनी || ८७ ||

अन्तर्वत्नी || २८८ ||

बहिष्कृतं चापि ययेदमात्मस्वरूपतो भाति तदन्तरेव |
विमर्शनेनात्मनि चिन्मयेऽन्तर्वत्नी शिवेयं मतिमद्भिरीड्या || ८८ ||

वेदशक्तिः || २८९ ||

वाचं स्वकीयां गदितां जनोऽयं
जानाति सा तं नहि जातु यद्वत् |
तथैव या वेदविदस्ति वेद-
वेद्या न वा सावतु वेदशक्तिः || ८९ ||

वरदा || २९० ||

अमरा इतरे वरदाः करगाभिनयेन हि सन्ति सहस्रतया |
वरदा त्वियमेव सदा प्रथिता चरणौ शरणौ श्रयतां दयया || ९० ||

प्. १६०) वरधारिणी || २९१ ||

दात्री वरस्यासि महेश्वरी त्वं
यद्धारयन्ती च वरं स्वयं तम् |
अन्तर्गता भक्तजनस्य तस्मात्
संकीर्त्यसे त्वं वरधारिणीति || ९१ ||

शीतला || २९२ ||

कश्मीरतीर्थेषु हिमे हिमांशौ
साधोर्हृदि प्राप्तगतिः सदैव |
या शीतलास्ति प्रथिता हितास्तु
क्रोधोष्महन्त्री निजबोधकर्त्री || ९२ ||

सुशीला || २९३ ||

कृत्वा सुदुःशीलमिदं च विश्व-
मस्यात्मभूतापि न या स्वकीयम् |
शीलं परानन्दमयं जहाति
साव्यात् सुशीला निजलीलयैनम् || ९३ ||

बालग्रहविनाशिनी || २९४ ||

नाराधिता स्वयं यत्सा बालग्रहविनाशिनी |
योगिनोऽपि ततो जाने लब्धुं वाञ्छन्ति शैशवम् || ९४ ||

कुमारी || २९५ ||

चेत्योत्पत्तिर्या स्वयं चेत्यहीना
सच्चिद्रूपा रूपणीयात्मनैव |
प्. १६१) या सर्वादिश्चादिमध्यान्तहीना
देवी गीता सा कुमारी पुराणा || ९५ ||

सुपर्वा || २९६ ||

नाडीषु मासेषु दिनेषु मध्ये वर्षेषु वा निर्मथितोद्धृता या |
दानादिकृत्येषु सुपुण्यरूपा ख्याता सुपर्वास्तु सुखाय सार्वा || ९६ ||

कामाख्या || २९७ ||

कामोद्धर्तुः काम्यरूपास्ति कामरूपस्था या सर्वकामैकबीजम् |
कामाख्येयं कापि निष्कामकर्मज्ञेया पायाद्देवता मामपायात् || ९७ ||

कामवन्दिता || २९८ ||

मदनोऽप्यहमत्र योगिनाथे
हतशक्तिस्त्वियमुल्लसत्स्वशक्तिः |
प्रथिता त्रिदशेश्वरेऽस्ति शम्भा-
विति मत्वा किल कामवन्दिता त्वम् || ९८ ||

जालन्धरधरा || २९९ ||

अशक्तसर्वदेवेऽस्मिन् ख्याता राज्ञी कलौ युगे |
जालन्धरधरा सैव केवला देवदेवता || ९९ ||

अनन्ता || ३०० ||

योऽन्तोऽस्ति योऽन्तं विदधाति योऽन्त्य-
स्ते सन्ति सर्वेऽतिगता न यत् ताम् |
सर्वामनन्तास्य ततः स्वरूपे
स्वान्तं दृढस्वन्तमियं करोतु || १०० ||

प्. १६२) श्रीकृष्णात्मपरानुभूतिविभवः श्रीकृष्णकौलः सुतं
साहिब्कौलमसूत यं च जननी बुद्धिः प्रबुद्धिः सती |
तत्काव्ये सहजार्चनादिपदवत्याः षष्टिकाया अनूद्-
भूते नामविलासनाम्नि सुरसा भक्तिर्व्यतीताष्टमी ||

इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसाहिबकौलानन्दनाथविरचिते 
श्रीनामविलासेऽष्टमी भक्तिः || ८ ||



नवमी भक्तिः

कामरूपनिवासिनी || ३०१ ||

सर्वभीत्रासिनी दुष्टशासिनी सुविकासिनी |
सुहासिनी रसायास्तु कामरूपनिवासिनी || १ ||

कामबीजवती || ३०२ ||

रूपं निजं दग्धतनुश्च भूयः
क्रुद्धेन रुद्रेण कथं लभेत |
सर्वस्य काम्यं यदि कामबीज-
वती सदा तेन न सेविता स्याः || २ ||

सत्या || ३०३ ||

ब्रह्मादितः सकलबुद्धिवतामधीशा
निर्णीय सर्वनिगमागमतत्त्वमेतत् |
आज्ञापयन्त्विति शिवा परमा किमर्थं
सत्याप्यसत्यमिदमातनुते कथं वा || ३ ||

प्. १६४) सत्यधर्मपरायणा || ३०४ ||

असत्यां संसृतिं मत्वा कृतिनो यामुपासते |
सत्यधर्मस्थिराः सेयं सत्यधर्मपरायणा || ४ ||

स्थूलमार्गस्थिता || ३०५ ||

स्थूलः कष्टः कर्ममार्गः प्रसिद्धः
पूर्णानन्दो ज्ञानमार्गस्तु सूक्ष्मः |
एषा देवी स्थूलमार्गस्थितापि
पूर्णानन्दा चित्रमेतद् विचित्रम् || ५ ||

सूक्ष्मा || ३०६ ||

क्षणादेकचिदुल्लासकणाद् ब्रह्माण्डकोटयः |
भवन्त्ययत्नतो यस्याः सा सूक्ष्मा कीदृशी शिवा || ६ ||

सूक्ष्मबुद्धिप्रबोधिनी || ३०७ ||

दुर्गमैरागमैर्गम्यमन्ते तद्दुर्गसंसृतेः |
कथं ज्ञेयान्न चेत् सा स्यात् सूक्ष्मबुद्धिप्रबोधिनी || ७ ||

षट्कोणा || ३०८ ||

कृष्णे वायोर्मण्डले शैवमन्त्रे
हृल्लेखायाश्चक्रराजे द्वितीये |
दीक्षामार्गेषु स्थिता षड्विधा या
सा षट्कोणा षट्क्रियादार्ढ्यदास्तु || ८ ||

प्. १६५) त्रिकोणा || ३०९ ||

मूले चक्रे तेजसो मण्डले वा
जम्बुद्वीपे शम्भुनेत्रत्रये वा |
आद्या शक्तिः केवला या त्रिकोणा
सेयं माया केन मानेन माता || ९ ||

त्रिनेत्रा || ३१० ||

यस्या निमेषाल्लयमेति विश्व-
मुन्मेषतो वोदयमेति हेतेः |
नेत्रेश्वरस्याधिगतोत्तमाङ्गं
सा मे त्रिनेत्रा ददतां सुनेत्रम् || १० ||

त्रिपुरसुन्दरी || ३११ ||

त्रिबीजविषया त्रिधा नियमिता त्रिवेदश्रुता
त्रिलोकजननी त्रिभिस्त्रिदशनाथगेया पदैः |
त्रिधाममहिमस्थली त्रिसमयाविभेद्या परा
त्रिनेत्रदयिता हिता त्रिपुरसुन्दरी पातु नः || ११ ||

वृषप्रिया || ३१२ ||

वृषाकपेर्यत्र मृषा प्रकाशो
वृषोऽपि यामाप्य वृषो बभूव |
प्. १६६) वृषाधिपस्तोषयति स्तवैर्यां
वृषप्रिया सा भृशतापहास्तु || १२ ||

वृषारूढा || ३१३ ||

कैलासशिखरस्था या स्वर्णवल्लीव राजते |
वृषारूढा शिवा सा मां वृषारूढं करोत्वरम् || १३ ||

महिषासुरघातिनी || ३१४ ||

स्ववाहस्य हरेस्तुष्ट्यै श्रान्तस्य क्षुधितस्य च |
भूताखिलमवन्ती नु महिषासुरघातिनी || १४ ||

यद्विरोजा[धा]दपि प्रापन्महिषो वृषजां गतिम् |
वन्दनीया न कस्यैषा महिषासुरघातिनी || १४ ||

सुम्भदर्पहरा || ३१५ ||

नीतः सुम्भो ययैकत्वमन्ते स्वाहन्तया हतः |
सुम्भदर्पहरा सा त्वं सुम्भदर्पहराऽसि वा || १५ ||

दीप्ता || ३१६ ||

ध्यानाद्यदीयात् समवाप्य दीप्ते-
रंशं सुदीप्रं रचयन्ति विश्वम् |
सूर्यादयो दर्शनतोऽपि सैषा
दीप्ता स्वनामार्थकरी ममास्तु || १६ ||

प्. १६७) दीप्तपावकसन्निभा || ३१७ ||

भजतो यां क्षणेनैव गहनं मोहकाननम् |
सुप्रकाशं भवत्येषा दीप्तपावकसन्निभा || १७ ||

कपालभूषणा || ३१८ ||

कादम्बिनी बलाकानुगतेवाभाति या शिवा |
कपालभूषणा भूषामशेषां नो ददात्वियम् || १८ ||

काली || ३१९ ||

निजाट्टहासैर्विहितप्रकाश-
मुत्कृत्त्य मांसं स्वदती शवानाम् |
मुण्डं च खड्गं च करे दधाना
काली करालं हरताद् विकारम् || १९ ||

कपालमालभारिणी || ३२० ||

क्रौञ्चपालीसमाक्रान्तगण्डाश्माञ्जनशैलवत् |
रोचमाना बलायास्तु कपालमालभारिणी || २० ||

कपालकुण्डला || ३२१ ||

उदयति तुहिनद्युतौ खरांशौ
चरमधराधरगे च भूतघस्रे |
खमिव सुधवले स्फुरत्सुशोभा
भवतु शुभाय कपालकुण्डलेयम् || २१ ||

प्. १६८) दीर्घा || ३२२ ||

संसेविता दीर्घतपस्विनेय-
मिष्टा च दीर्घेष्टकरेण देवी |
दीर्घां मतिं निर्मलनिश्चयस्थां
दीर्घा ददातु प्रथिता हिता वः || २२ ||

शिवा दूती || ३२३ ||

मन्त्रमाता सुघोषेण देवामन्त्रणकारणम् |
शिवा दूती शिवायास्तु शिवव्याप्त्या प्रपूजिता || २३ ||

घनध्वनिः || ३२४ ||

नन्दन्ति नृत्यन्ति च केकिनो यां
गर्भं बलाका अपि धारयन्ति |
निशम्य जीवन्ति जनाश्च सिद्धां
घनध्वनिः सा घनतापहास्तु || २४ ||

सिद्धिदा || ३२५ ||

निषेधसिद्धी भविनां समर्था
कर्तुं स्वयं तद्व्यतिरिक्तरूपा |
या काचिदैश्वर्यकलादिबीजं
सा सिद्धिदा स्तान्मम सिद्धबुद्धेः || २५ ||

बुद्धिदा || ३२६ ||

बुद्धिदासि किल चेत्तदीशि मे
देहि बुद्धिमिह तां सतां मताम् |
प्. १६९) बुद्ध्यबुद्धिमयसंसृतौ यया
जातुचिन्नहि भवेद् भिदाप्रथा || २६ ||

नित्या || ३२७ ||

अन्ये नित्याः केषुचिद्दर्शनेषु
ख्यातास्तेऽन्यत्राप्यनित्यत्वभाजः |
नित्या त्वेषा चेतना सर्वतन्त्र-
सिद्धान्तस्था काचनाज्ञत्वहन्त्री || २७ ||

सत्यमार्गप्रबोधिनी || ३२८ ||

असत्यानन्तमार्गेऽस्मिन् संसारासारसागरे |
भ्रान्तानां त्वं सदा भूयाः सत्यमार्गप्रबोधिनी || २८ ||

कम्बुग्रीवा || ३२९ ||

कम्बुस्नानप्रिया शम्भुप्रिया देवाधिदेवता |
कम्बुग्रीवा शिवायास्तु स्वर्णकम्बुविराजिता || २९ ||

वसुमती || ३३० ||

नो यां विनाप्यसुमती रसदास्ति सृष्टि-
र्दाता गुणी च सुमतिः प्रथितत्वमेति |
सम्पूजिता वसुभिरात्महृदासने सा
स्वस्तिप्रदास्तु वसुमत्यभितः कलाभिः || ३० ||

छत्रच्छायाकृतालया || ३३१ ||

राजराजेश्वरी राजसमाजे या विराजते |
निर्भया दयया पायाच्छत्रच्छायाकृतालया || ३१ ||

प्. १७०) जगद्गर्भा || ३३२ ||

जगद्गर्भा द्विधा देवी दर्पणश्रीरिवोत्तमा |
वासनां गर्भवासस्य हर भूयः परेश्वरी || ३२ ||

कुण्डलिनी || ३३३ ||

येडापिङ्गलयोर्गता वितनुते सृष्टिं त्र्यवस्थामयीं
शब्दब्रह्म यतः समस्तमपि च व्यस्तं समुज्जृम्भते |
निर्मुक्तिं प्रतिबोधयत्यभिगता या ब्रह्मनाड्यन्तरं
सेयं कुण्डलिनी जयत्यतितरां जीवैकजीवः शिवा || ३३ ||

भुजगाकारशायिनी || ३३४ ||

बुद्धा गुरूपदिष्टेन शुद्धानन्दैकदायिनी |
महापथं गता सा त्वं भुजगाकारशायिनी || ३४ ||

प्रोल्लसत्सप्तपद्मा || ३३५ ||

पञ्चाशद्वर्णबीजैर्यां क्रमादर्चन्ति साधकाः |
प्रोल्लसत्सप्तपद्मेयं षोडशाधारगोचरा || ३५ ||

नाभिनालमृणालिनी || ३३६ ||

जातो ब्रह्मा यतश्चित्रं ब्रह्माण्डमतनोद् विभुः |
ब्रह्मताबोधिकाऽस्त्वस्य नाभिनालमृणालिनी || ३६ ||

प्. १७१) मूलाधारा || ३३७ ||

चन्द्रस्रावापूरिता योगिनार्थै-
र्गम्या रम्यारामभूमिर्निकामम् |
पारावारज्ञानसारैकधारा
मूलाधाराधारभूता ममास्तु || ३७ ||

निराकारा || ३३८ ||

जात्वप्यज्ञैरदृश्या यत्तज्ज्ञैरप्येकतां गतैः |
अतो गीताखिलाकारा निराकारेति सूरिभिः || ३८ ||

वह्निकुण्डकृतालया || ३३९ ||

पीताभिर्लोहिताभिश्च सिताभिश्च विभाससे |
ज्वालामालाभिरेषा त्वं वह्निकुण्डकृतालया || ३९ ||

वायुकुण्डसुखासीना || ३४० ||

तस्माद् वायुः प्रसिद्धोऽत्र पवनश्च सदागतिः |
वायुकुण्डसुखासीना यस्मात् त्वं दीनवत्सला || ४० ||

निराधारा || ३४१ ||

सुधाधारासारप्रशमितविपत्तापनिकरा
विकाराकाराणां हरणचतुरा काचन परा |
असेर्धारापारेऽम्बरवदधरेऽज्ञानगहने
निराधारा कारां हरतु मम संसारविसराम् || ४१ ||

प्. १७२) निराश्रया || ३४२ ||

निःशेषा यां जनाः श्रित्वा वर्तन्ते या न कंचन |
सदाशयलयस्थाना सा द्विधास्ति निराश्रया || ४२ ||

श्वासोच्छ्वासगतिः || ३४३ ||

यस्या दुर्गमपञ्चमार्गविदुषां
भूतं भविष्यच्च सज्-
ज्ञानं भाति करे सितोपलतुला-
मालम्बितं जृम्भितम् |
अभ्यासात् किल सद्गुरोः करुणया
प्राप्तात् समाप्तात् स्वयं
श्वासोच्छ्वासगतिर्गतिर्मतिमतां
भूयात् सतां सम्मता || ४३ ||

जीवा || ३४४ ||

यां नेन्द्रियाणि विषया न मनो न बुद्धि-
र्नो वा गुणा न च विना परमां महेशीम् |
प्राणा विधातुमपि नो किमपि क्षमाः स्यु-
र्मां जीवयत्वियमजीवतयेह जीवा || ४४ ||

प्. १७३) ग्राहिणी || ३४५ ||

द्विधा भूता विधत्ते या लीलामेकैव काचन |
ग्राहिणी सा सदा भूयाद् ग्रहाग्रहग्रहार्तिहृत् || ४५ ||

वह्निसंश्रया || ३४६ ||

या वह्निसंश्रया सर्वाधारभूता निराश्रया |
आसनत्वं गतो यस्याः संश्रयः स च तां नुमः || ४६ ||

वह्नितन्तुसमुत्थाना || ३४७ ||

जयन्ती कोटिसूर्येन्दुवैश्वानररुचिं शुचिः |
वह्नितन्तुसमुत्थाना कीदृशी चित्रमीश्वरी || ४७ ||

षड्रसास्वादलोलुपा || ३४८ ||

कथं सुधाशिनोऽपीहावतरेयुर्न चेद् भवेत् |
मर्त्यलोकप्रिया देवी षड्रसास्वादलोलुपा || ४८ ||

तपस्विनी || ३४९ ||

ययावतारं गतयाद्रिराज-
गृहेऽखिलेश्याप्यविचिन्त्यभासा |
उग्रैस्तपोभिर्मृदुतां स उग्रो
नीतो हितायाऽस्तु तपस्विनी सा || ४९ ||

प्. १७४) तपःसिद्धिः || ३५० ||

शोभां कृशा अप्यरमाप्नुवन्ति
तृप्ता भवन्ति क्षुधिताः सदापि |
तपस्विनः प्राप्य सुनिर्णया यां
सा मे तपःसिद्धिरिहैव भूयात् || ५० ||

तापसी || ३५१ ||

उष्णेऽपि शीते समये न खिन्नाः
क्रोधेन कामेन न निर्जिता वा |
कथं भवेयुर्यदि नातिभक्ति-
प्रिया भवेः पार्वति तापसी त्वम् || ५१ ||

तपःप्रिया || ३५२ ||

भयात् त्रातुं फलं दातुं क्षमा निर्यत्नतोऽपि च |
तथापि त्वं किमर्थं नु न जानेऽसि तपःप्रिया || ५२ ||

तपोनिष्ठा || ३५३ ||

निरिष्टापि तपोनिष्ठा दृष्टादृष्टफलप्रदा |
अभीष्टदेवतानिष्ठां सहजां नो ददात्वियम् || ५३ ||

तपोयुक्ता || ३५४ ||

युक्त्याभिभजिता मुक्तितीर्थसोपानतां गता |
अन्तकान्तविधाशक्ता तपोयुक्ता जयत्यसौ || ५४ ||

प्. १७५) तपसः सिद्धिदायिनी || ३५५ ||

बहुभ्यो बहुभी रूपैस्तपसः सिद्धिदायिनी |
बहुशः केवलानन्दसुन्दरी पातु देवता || ५५ ||

सप्तधातुमयी मूर्तिः || ३५६ ||

सप्तधातुमयी मूर्तिर्भूताऽमूर्तिरपि स्वयम् |
सद्विचारपरिस्फूर्तिं वितरत्वचिरादियम् || ५६ ||

सप्तधात्वन्तराश्रया || ३५७ ||

निर्धातुर्धातुमच्छृङ्गराजगोत्रमणिः शिवम् |
धातुः पूज्या ददात्वेषा सप्तधात्वन्तराश्रया || ५७ ||

देहपुष्टिः || ३५८ ||

युक्तो यया तत्क्षणभङ्गुरं च
जानाति कल्पस्थिरवत् स्वदेहम् |
जनो मनोऽभीष्टकरीह भूयात्
सा देहपुष्टिः सहजैकहृष्टिः || ५८ ||

मनस्तुष्टिः || ३५९ ||

दृष्टिः स्थिरा तस्य विनैव दृश्यं
संवर्धते हृष्टिरकृत्रिमा च |
उत्कृष्टता च प्रकटेह यस्य
तुष्टा मनस्तुष्टिरदुष्टबुद्धेः || ५९ ||

प्. १७६) अन्नपुष्टिः || ३६० ||

कथं नु भूतानि दृढत्वमीयुः
संमिश्रितानि क्षणतः स्खलन्ति |
कर्मादिदेवी यदि नान्नपुष्टिः
सर्वैकसारोऽत्र भवेत् सहाया || ६० ||

बलोद्धता || ३६१ ||

स्वस्ववर्गे प्रथां यान्ति सुरासुरनरोरगाः |
यदाश्रयादियं भूयाद्धिता माता बलोद्धता || ६१ ||

ओषधिः || ३६२ ||

यैराक्रान्तः स्वविषयसुखं वेद दुःखं मनुष्यो
दोषा दूष्याः सपदि भजनात्ते स्वयं स्युर्यदीयात् |
एषा रोषप्रमुखमखिलं क्लेशदं तोषहेतो
रोगं शोषं नयतु समये सौषधिर्ध्यानमात्रात् || ६२ ||

वैद्यमाता || ३६३ ||

उपास्य यामन्यशरीरमध्य-
प्रवेशमात्मीयधिया विहाय |
विदन्ति सर्वां प्रकृतिं सुवैद्याः
सा वैद्यमातेति सतां मतासि || ६३ ||

द्रव्यशक्तिः || ३६४ ||

गुणैरनेकैः प्रथितप्रभावा
प्रयोगतो या हितकृज्जनानाम् |
प्. १७७) मातेव सर्वामयहानिशक्ता
सा द्रव्यशक्तिर्हरतादशक्तिम् || ६४ ||

प्रभाविनी || ३६५ ||

वक्त्रेषु नेत्रेषु करेषु भाग्य-
वतां प्रकाशापि च सर्वयाता |
मनःस्थितिज्ञानकरी जनानां
प्रभाविनी भूषयतु स्वभाभिः || ६५ ||

वैद्या || ३६६ ||

प्रसादं कुरुषे त्वं चेद् वैद्या परमदेवता |
रोगिणः शोकदास्ते स्युर्भवरोगा अपि स्वयम् || ६६ ||

वैद्याचिकित्सा || २६७ ||

यत्प्रसादान्मनुष्योऽपि धन्वन्तरियशो भृशम् |
एति वैद्यचिकित्सेयं विचिकित्साज्वरं हर || ६७ ||

सुपथ्या || ३६८ ||

तस्यामया नैव कदाचन स्यु-
श्चेत् स्युस्तदा तत्क्षणमेव नाशम् |
विनौषधं तेऽप्यवशाः समीयु-
श्चित्ते स्थिता यस्य सदा सुपथ्या || ६८ ||

प्. १७८) रोगनाशिनी || ३६९ ||

ध्यानादिभ्र्गदं हन्ति सर्वेन्द्रियलयं यतः |
अयत्नाद् गीयते तस्मादीशानी रोगनाशिनी || ६९ ||

मृगया || ३७० ||

विस्मार्य कार्याण्यविचार्य देह-
मृदुत्वमुद्धूतसुदर्पसत्त्वाः |
उपासते शूरवराः सदा यां
संकीर्तिता सा मृगयागमज्ञैः || ७० ||

मृगमांसादा || ३७१ ||

सङ्गेन जायते दोषो गुणो वेत्यद्य निश्चितम् |
भूता यन्मृगमांसादा स्ववाहहरिसङ्गतः || ७१ ||

मृगत्वक् || ३७२ ||

या यज्ञशीलैर्विलसद्विचित्र-
वाला पवित्रा वितनोति नद्धा |
कांचित् प्रभां दीक्षितचिह्नभूता
मृगत्वगेषा कथिता कथाज्ञैः || ७२ ||

मृगलोचना || ३७३ ||

यन्नेत्ररागसंलुब्धः पितृकाननमध्यभाक् |
आगाद् बन्धनमीशानमृगः सा मृगलोचना || ७३ ||

वागुरा || ३७४ ||

भूमिगानां कथ वश्या भवेयुर्विहगा न चेत् |
युक्तियुक्ता भवेर्भूता वागुरा गुरुरद्भुता || ७४ ||

प्. १७९) बन्धरूपा || ३७५ ||

नित्यं विमुक्तोऽपि ययैष बद्ध-
म्मन्यो जनो देवि समावृतेहः |
सा बन्धरूपापि विमोक्षबन्ध-
सम्बन्धबन्धं परिभिन्दती नः || ७५ ||

वधरूपा || ३७६ ||

वधरूपासि यदि त्वमीदृगस्य
वधमीशानि विधेहि येन दीनः |
सुसुखेन प्रविहाय कायभावं
भवतीमेति दुरन्तमद्भुतेन || ७६ ||

वधोद्धता || ३७७ ||

अवध्यो हि सदा स्वात्मा देहो वध्यस्त्वयत्नतः |
उन्मत्त इतरः कः स्विद् देवी यस्य वधोद्धता || ७७ ||

वन्दी || ३७८ ||

यान्यं स्मृता मुञ्चति सर्वबन्धाद्
वन्दी कथं स्यात् स्वयमीश्वरी सा |
जाने त्वियं भक्तजनैरिहैव
वन्दीकृतास्ति सुमनोनिकायये || ७८ ||

वन्दिस्तुताकारा || ३७९ ||

यदाकारं नहि स्तोतुं वाचस्पतिरपि क्षमः |
अहो वन्दिस्तुताकारा सा शक्तिर्भक्तवत्सला || ७९ ||

प्. १८०) काराबन्धविमोचनी || ३८० ||

विरोचनरुचिः काचिच्चिदानन्दैकसुन्दरी |
विषमे समये भूयात् काराबन्धविमोचिनी || ८० ||

शृङ्खला || ३८१ ||

सदा वनविहारस्था अपि नागा मदोद्धताः |
ययावय इवाबद्धा वश्याः सा शृङ्खला मता || ८१ ||

खलहा || ३८२ ||

मन्त्रैर्न नौषधिमयैर्विविधैः प्रयोगैः
शान्तिं भजन्ति खलु ये खलनागराजाः |
सन्तः क्षमैकविषयाः स्मरणाद्यदीयात्
तां प्रापयन्त्यपि च तान् खलहासि सा त्वम् || ८२ ||

विद्युत् || ३८३ ||

तेजसा रोचते काचिद्या देवी जलदान्तरे |
विद्युज्जयति सा नित्यं वडवाग्निसहोदरी || ८३ ||

दृढबन्धविमोचिनी || ३८४ ||

अभेद्यो योऽस्त्रशस्त्रौघैर्भवबन्धं तमेव या |
हरति स्मृतिमात्रात् सा दृढबन्धविमोचिनी || ८४ ||

अम्बिका || ३८५ ||

यदन्तरा न क्षुधया तृषा वा
जनोऽर्दितत्वं लभते कदाचित् |
प्. १८१) ममाम्बिका दुर्भ्रमकाममेषा
दृशा भृशं नाशयतादरोषा || ८५ ||

अम्बालिका || ३८६ ||

बालो मृदुः किञ्चन वा विधातु-
मनीश्वरोऽपीश्वरि पुष्टहृष्टः |
कथं भवेत् त्वं न यदा दयाभि-
रम्बालिका पोषणकारिणी स्याः || ८६ ||

अम्बा || ३८७ ||

जम्भारिसंस्तुता रम्भाजघना दम्भहारिणी |
अम्बा भूयो हरत्वेषा सम्भवं दुर्भवे भवे || ८७ ||

स्वक्षा || ३८८ ||

दक्षा स्वात्माच्छादनक्रीडितेषु
तक्षा सर्गाह्वानगेहं विधातुम् |
दक्षाहन्ताहानिहेतुः समक्षं
स्वक्षा रक्षाकारिणीयं ममास्तु || ८८ ||

साधुजनार्चिता || ३८९ ||

साधवो माधवात्मत्वं याता यद्दययाभयाः |
नन्दयन्त्यखिलान् दृष्ट्या सेयं साधुजनार्चिता || ८९ ||

कौलिकी || ३९० ||

या नादेन च बिन्दुनापि कलया भक्तं विरक्तं भवात् |
संतोषं नयति प्रकाशविशदा देवी ततोऽपि स्वताम् |
प्. १८२) वैराग्यं गतमद्भुतामथ भवोत्तीर्णां भवस्थां च या |
स्वच्छन्दामिह कीर्तिता सुकृतिभिः सालौकिकी कौलिकी || ९० ||

कुलविद्या || ३९१ ||

बहुदलभावनसंकुलभावा कुलकुलकोविदभावबलेन |
सुलभरसा सरसालसभासा विलसतु चेतसि सा कुलविद्या || ९१ ||

सुकुला || ३९२ ||

जनपक्षिकुलानि यत्कुलाया-
दलमाविष्कृततां प्रयान्ति यत्र |
विलयं च दलद्वयाकुलानि
सुकुला सा नकुलार्चिता हितास्तु || ९२ ||

कुलपूजिता || ३९३ ||


वलयैः सलयैः स्फुरत्सुबाहुर्मुहुरीषच्चलमेखलाकलापा |
अमलाचललोचनारविन्दा स्थिरताकृत् कुलपूजिताजितास्तु || ९३ ||

कालचक्रभ्रमा || ३९४ ||

ययावनद्धा अवशाः खगेशा
भ्राम्यन्त्यविश्रामतया प्रतिस्वम् |
वीथीषु सेयं किल कालचक्र-
भ्रम शमारामकरी ममास्तु || ९४ ||

भ्रान्ता || ३९५ ||

जीवः शिवाभेदमयोऽपि भावं
स्वीयं सुविस्मार्य कथं भ्रमार्तः |
प्. १८३) इतस्ततः स्याद्यदि न त्वमस्य
भ्रान्ता स्थितिं चेतसि संविदध्याः || ९५ ||

विभ्रमा || ३९६ ||

यां विना न सुदृशोऽपि भूषया-
शेषया विलसिताश्च चेतसः |
संहरन्ति गतिमाशु सम्भ्रमं
विभ्रमा हर गमागमागमम् || ९६ ||

भ्रमनाशिनी || ३९७ ||

विषमे समये कामयमोद्भावितसम्भ्रमे |
समया दयया भूयान्मम सा भ्रमनाशिनी || ९७ ||

वात्याली || ३९८ ||

खेलन्ती या वेलयैवेन्द्रजाल-
कर्त्री हर्त्री सूर्यचक्षुःसुसङ्गम् |
नेमिर्भातीवास्तवाहा चलन्ती
वात्याली सा कीर्तिता कालविद्भिः || ९८ ||

मेघमाला || ३९९ ||

कुतोऽपि योदेति लयं च याति
कुत्रापि सर्वस्पृहणीयभावा |
या पान्थयोषिद्वरसङ्गहेतुः
सा मेघमाला कलिता कलाज्ञैः || ९९ ||

प्. १८४) सुवृष्टिः || ४०० ||

अदुष्टशोभा विदिशो दिशोऽपि
भवन्ति यामाप्य सुवृष्टिरेषा |
न कस्य तुष्ट्यै भवतीह सृष्टि-
पुष्ट्येकहेतुः सुविकासिदृष्टेः || १०० ||

श्रीकृष्णात्मपरानुभूतिविभवः श्रीकृष्णकौलः सुतं
साहिब्कौलमसूत यं च जननी बुद्धिः प्रबुद्धिः सती |
काव्ये तस्य निजात्मबोधसहजे कश्मीरविख्यातता-
हेतोर्दुर्गकलावपि प्रवितता भक्तिर्नवाङ्कागमत् || १०१ ||

इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसाहिबकौलविरचिते नामविलासे महाकाव्ये 
नवमी भक्तिः || ९ ||


दशमी भक्तिः

सस्यवर्द्धिनी || ४०१ ||

बीजमङ्कुरतां याति पत्रादित्वं च सापि तत् |
बीजत्वं यद्दयाबद्धं सा देवी सस्यवर्द्धिनी || १ ||

अकारा || ४०२ ||

भूमिव्याप्ता ब्रह्मरूपा ऋगाख्यवेदोत्पत्तिर्गार्हपत्यासना या |
गर्वोऽखर्वः सर्ववर्णैकपूर्वा साकारेयं गीयते योगिनाथैः || २ ||

इकारा || ४०३ ||

अर्धा मात्रा शम्भुरूपा त्रिलोकी-
मुत्क्रान्ता या शुद्धबोधासनस्था |
कामाख्यापि त्यक्तकामाभिगम्या
रम्येकारा सेयमाकारहीना || ३ ||

उकारा || ४०४ ||

व्याप्तव्योमा दक्षिणाग्न्यासनस्था
विष्णुप्रस्था या यजुर्वेदमाता |
प्. १८६) सर्वाधारः सच्चिदानन्दसारा
सोकारेयं कीर्तिता मूर्तविद्भिः || ४ ||

ऐकाररूपिणी || ४०५ ||

तनोति बिन्दुहीनापि जप्ता वाग्भववैभवम् |
नवं नवं सुभव्यानां देवतैकाररूपिणी || ५ ||

ह्रींकारी || ४०६ ||

जप्ता येयं शाक्तबालैकजीवो
नेत्रे पद्मां पद्मवक्त्रेऽपि वाणीम् |
बाधाहीनां साधकानां विधत्ते
ह्रींकारीयं हृद्गता नः सदास्तु || ६ ||

बीजरूपा || ४०७ ||

मात्राङ्कुरा वर्णदला च पाद-
स्कन्धा सुशाखा बहुभावपुष्पा |
बोधं फलं नो वितरत्वनन्ता
सा बीजरूपा निगमद्रुमस्य || ७ ||

क्लींकारा || ४०८ ||

क्लींकारेयं यस्य चित्ते स्थिता त्वं
वीरेशानं मारनाराचबाणैः |
विद्धा देव्यो नागकन्याश्च नार्यो
नित्यं कामात् तं कथं न स्मरन्ति || ८ ||

प्. १८७) अम्बरवासिनी || ४०९ ||

अन्यान्यविषयान् भक्तदेवादिभ्यो वितीर्य सा |
स्वयं निर्विषया जाने संवृत्ताम्बरवासिनी || ९ ||

सर्वाक्षरमयी शक्तिः || ४१० ||

अहन्तासम्पुटेदन्ताविलासविशदा सदा |
सर्वाक्षरमयी शक्तिः स्फुरताद्धृदये मम || १० ||

अक्षरा || ४११ ||

किं वदेद् विधिरियं श्रुतिश्च किं-
रूपिणी ननु भवेज्जनः कथम् |
वृत्तिवानिह भवेच्च देवता
नाक्षरा यदि भवेत् कृपाकरी || ११ ||

वर्णमालिनी || ४१२ ||

कथं न तन्मनो जप्ये ध्याने वास्ति स्थिरं परम् |
येन सद्गुरुतो ज्ञाता शाङ्करी वर्णमालिनी || १२ ||

सिन्दूरारुणवक्त्रा || ४१३ ||

यामालोक्य विमोहान्धतमसं याति दूरतः |
सिन्दूरारुणवक्त्रा सा कस्य श्लाघ्या न धीमतः || १३ ||

सिन्दूरतिलकप्रिया || ४१४ ||

मुक्ताललन्तिकं वक्त्रं सिन्दूरतिलकप्रिया |
दधाना भाति शुक्रारयोगं यातो विधुर्यथा || १४ ||

प्. १८८) वश्या || ४१५ ||

गत्या मत्या दर्शनेनापि वाण्या
सर्वे मोहं तस्य याता न किंचित् |
ध्यायन्तीयं येन सम्यङ्महेशी
वश्यावश्यं सेविता देवदेवी || १५ ||

वश्यबीजा || ४१६ ||

योगीश्वरकलां यान्ति हित्वा मायां दुरत्ययाम् |
भक्ता यद्दयया सेयं वश्यबीजेति कीर्तिता || १६ ||

लोकवश्यविभाविनी || ४१७ ||

खेलति स्तोकवल्लोकैर्विशोकः स कथं सुधीः |
आराधिता न येनेयं लोकवश्यविभाविनी || १७ ||

नृपवश्या || ४१८ ||

वाचैव या करोतीशं दुर्गतं तमपीश्वरम् |
नृपवश्या जयत्येषा सिंहासनमहेश्वरी || १८ ||

नृपैः सेव्या || ४१९ ||

तत्तत् किमीप्सितं यद्यन्न प्राप्नोति कृती जनः |
यस्येदृशी नृपैः सेव्या प्रसन्ना परमेश्वरी || १९ ||

नृपवश्यकरी || ४२० ||

नृपवश्यकरी हितास्ति यस्मै
खलु तत्पादरजःकणाधिगत्यै |
प्. १८९) अखिलस्पृहणीयतां गतोऽपि
स्पृहयालुर्भवतीह राजराजः || २० ||

प्रिया || ४२१ ||

महिषी || ४२२ ||

यथा बहिर्भाति नृपः कलाभि-
स्तथैव या सर्वकला निशान्ते |
महेश्वरीयं महिषी दृशा मां
सन्तोषकर्त्र्यानयतु प्रकाशम् || २२ ||

नृपमान्या || ४२३ ||

अगण्यपुण्यनैपुण्यो वदान्यश्च भवेज्जनः |
सोऽयं यस्य प्रसन्ना त्वं नृपमान्या महेश्वरी || २३ ||

नृमान्या || ४२४ ||

असामान्यसौजन्यजन्यातिपुण्या
भवेत्तस्य कीर्तिः कथं नैव याता |
दिवं वा भुवं यस्य धन्यस्य देवी
नृमान्या प्रसन्ना शिवा हृन्निषण्णा || २४ ||

नृपनन्दिनी || ४२५ ||

अश्वो मनुष्योऽपि गजादिको वा
दाक्ष्यं प्रतिस्वं विषये प्रयातः |
प्. १९०) आयाति तं नन्दयितुं क्षितीशं
यच्चित्तयाता नृपनन्दिनी त्वम् || २५ ||

नृपधर्ममयी || ४२६ ||

नानावाहनसंवाह्या च्छत्रचामरलक्षणा |
सदा सुखमयी जीयान्नृपधर्ममयी शिवा || २६ ||

धन्या || ४२७ ||

धन्यास्य माता स्वकुलं च धन्यं
धन्याः सहाया विषयोऽपि धन्यः |
धन्या च मूर्तिर्धिषणापि धन्या
धन्यार्चिता येन महेश्वरी त्वम् || २७ ||

धनधान्यविवर्द्धिनी || ४२८ ||

उद्यमेन विनायाति धनं धान्यं च तस्य हि |
सन्निधिं सेविता येन धनधान्यविवर्धिनी || २८ ||

चतुर्वर्णमयी मूर्तिः || ४२९ ||

उपयोग्या मिथो देवी स्वस्वलक्षणलक्षिता |
चतुर्वर्णमयी मूर्तिः कीर्तनीया न कस्य सा || २९ ||

चतुर्वर्णैश्च पूजिता || ४३० ||

वेदाध्ययनभिक्षाद्यैस्त्राणाद्यैर्मां सदावतात् |
व्यापाराद्यैश्च सेवाभिश्चतुर्वर्णैश्च पूजिता || ३० ||

प्. १९१) सर्वधर्ममयी सिद्धिः || ४३१ ||

निर्धर्मस्वात्मभावस्थशुद्धबुद्ध्येकसाक्षिणी |
सर्वधर्ममयी सिद्धिर्भूयान्नामार्थकारिणी || ३१ ||

चतुराश्रमवासिनी || ४३२ ||

एकैकाश्रमधर्मेषु वसत्यन्यः कथंचन |
अक्रमेणाद्भुता देवी चतुराश्रमवासिनी || ३२ ||

ब्राह्मणी || ४३३ ||

ब्रह्माध्येत्री ब्रह्मवक्त्रासनस्था
ब्रह्मध्यानात् त्यक्तदुर्भ्रान्तितान्तिः |
ब्रह्मज्ञानोल्लासिचित्ता महेशी
भूयाद्भूत्यै ब्राह्मणी सर्वपूज्या || ३३ ||

क्षत्रिया || ४३४ ||

क्षतं क्षतं स्याद्दययेह यस्याः
सर्वस्य खर्वत्वविनाशहेतोः |
सूर्येन्दुवंशप्रविभासिनी सा
मां क्षत्रिया पातु सदातुरत्वात् || ३४ ||

वैश्या || ४३५ ||

व्यापारादिकलापूर्णा सर्ववर्णैकपोषणी |
वैश्यावश्यं महेशानी वश्या भवतु सर्वदा || ३५ ||

प्. १९२) शूद्रा || ४३६ ||

शिवा सेवाप्रिया शूद्रा ब्रह्मपादतलस्थिता |
जयत्यभयदा वादसादहीना स्वभावतः || ३६ ||

अवरवर्णजा || ४३७ ||

ज्वलन्मुखविलोचना परिललत्पदाभ्रध्वनि-
स्खलन्मुखरवाक् चलत्पदविधूतपार्श्वाचला |
भ्रमद्भ्रुकुटिमञ्जरी सुविनमन्नितम्बस्थली
विचाररुचिरालकास्त्ववरवर्णजा नः श्रिये || ३७ ||

वेदमार्गरता || ४३८ ||

यस्या निःश्वासतो वेदाः संजाताः सुस्फुटक्रमाः |
अहो सापि स्वयं देवी वेदमार्गरता परा || ३८ ||

यज्ञा || ४३९ ||

द्रव्येण केचित्तपसापि केचित्
स्वाध्यायवत्त्वेन च केचनान्ये |
ज्ञानेन योगेन च यां यजन्तो
गच्छन्ति सिद्धिं शिवदास्तु यज्ञा || ३९ ||

वेदविश्वविभाविनी || ४४० ||

विश्वं वेदप्रचाराय वेदो विश्वप्रवृत्तये |
यया विभावितः सेयं वेदविश्वविभाविनी || ४० ||

प्. १९३) अस्त्रशस्त्रमयी विद्या || ४४१ ||

दुरवाप्यं कथं ते ते चक्रवर्तित्वमाप्नुयुः |
अस्त्रशस्त्रमयी विद्या न तैश्चेत् स्याद् वशीकृता || ४१ ||

वरशस्त्रास्त्रधारिणी || ४४२ ||

कालभीहारिणी भूयाद्रणभूमिविहारिणी |
आनन्दकारिणीशानी वरशस्त्रास्त्रधारिणी || ४२ ||

सुमेधाः || ४४३ ||

यदंशवित्त्येह महामतिः स्या-
च्छास्त्राण्यनन्तानि तनोति तानि |
एकश्चिदुल्लासकणोऽपि यस्याः
सा मे सहायास्तु सदा सुमेधाः || ४३ ||

सत्यमेधा || ४४४ ||

अन्यो हि कश्चिज्जडसङ्गमाप्तो
जडत्वमेत्येव सुधीयुतोऽपि |
इयं तु देवी जडविश्वमध्य-
गता सदाप्यस्ति हि सत्यमेधा || ४४ ||

भद्रकाली || ४४५ ||

भद्रं ध्याता नतनु तनुतेऽहंकृतिं वा तनुं या
च्छिद्रं मन्दं रचयति मुधाज्ञानजातं नजातम् |
रुद्राङ्कस्थापि च परिहरत्यद्भुता रौद्रभावं
भक्तानां सा भवतु भविनां भद्रकाली श्रिये वः || ४५ ||

प्. १९४) अपराजिता || ४४६ ||

गोपालो विष्णुरीशोऽपि रुद्रो यद्दयया सदा |
शक्रो जिष्णुश्च लोकं सा हितायास्त्वपराजिता || ४६ ||

गायत्री || ४४७ ||

ज्ञाता येन स वेत्ति सर्वनिगमान् ध्याता च येनाम्बिका
ध्यायन्ति त्रिदशाः सदैव सुदशं तं कीर्तिता येन वा |
कीर्तिस्तस्य पुनाति लोकमखिलं येनार्चिता वा शिवा
गायत्री न च केन केन सततं के के न वार्चन्ति तम् || ४७ ||

सत्कृतिः || ४४८ ||

त्वं सत्कृतिर्यदि गता हृदि सद्दयालु-
र्नाप्नोति तर्हि भुवि राज्यमशत्रुशङ्कम् |
को नापि देवपतितां दिवि वाजभावं
रुद्रत्वमद्भुतकलां हरितां स्वतां वा || ४८ ||

सन्ध्या || ४४९ ||

ध्यायन्ति यां द्विजवराः परहर्षपूर्ण-
निश्चिन्तचित्तनगरेऽस्ति च बोधयन्ती |
तान् या परात्मविषयाभ्यनुसन्धिमेषा
सन्ध्येति काचन परा गदितैकसन्धैः || ४९ ||

सावित्री || ४५० ||

सूते विश्वं भेदवत्त्वं च नैव
भिन्नं यद्वद् वीचिसंघं महाब्धिः |
प्. १९५) अन्ते तद्वल्लीयते यत्र चैतत्
सावित्री सा कीर्तिता सारविद्भिः || ५० ||

त्रिपदाश्रया || ४५१ ||

त्रिलोका भान्ति तस्याग्रे त्रिपदा इव लङ्घितुम् |
येनेयं निश्चितं ज्ञाता निर्भया त्रिपदाश्रया || ५१ ||

त्रिसन्ध्या || ४५२ ||

त्रिकालास्त्रिलोकास्त्रिवेदास्त्रिदेवा-
स्त्रयो वह्नयस्त्रिस्वरा यत्र चैक्यम् |
प्रयान्ति स्वभावात् सदा काचिदेषा
त्रिसन्ध्येति गीता हितायास्तु माता || ५२ ||

त्रिपदी || ४५३ ||

न त्वं यदि त्वमसि तत्तदसीति नाथो
यां बोधयत्यतिविरक्तमतः सुशिष्यम् |
आनन्दधामजननीमनणीयसी सा
देवी जयत्यतितरां त्रिपदी महेशी || ५३ ||

धात्री || ४५४ ||

शङ्कातङ्ककलङ्कानां दात्री तृणवदीश्वरी |
सन्धात्री बोधदुग्धस्य धात्री नः कृपयावतात् || ५४ ||

सुपर्वा || ४५५ ||

अथर्ववेदिभिः सर्वसुपर्वातृप्तये शिवा |
कामनीया जयत्येषा सुपर्वाखर्वगर्वभूः || ५५ ||

प्. १९६) सामगायनी || ४५६ ||

सकलं परिमोहयत्यवश्यं सकृदुच्चारितवत्यनन्तरूपम् |
स्वरसंघमसङ्गभङ्गुरं या हृदयस्था मम सामगायनी सा || ५६ ||

पाञ्चाली || ४५७ ||

यैकापि पञ्चधात्मानं पञ्चानामप्रपञ्चयत् |
प्रीतये नयतु स्थैर्यं पाञ्चाली चञ्चलं मनः || ५७ ||

बालिका || ४५८ ||

बालिकेव कृतवस्त्रपुत्रिकालालनप्रकृतहर्षनिर्भृता |
खेलति स्वयमिदन्त्वमागता या बलं मम करोतु बालिका || ५८ ||

बाला || ४५९ ||

या बालतर्जितमयूरकचत्कलापा
स्वालापमूकलपनीकृतकाकपुष्टा |
गत्यालसीकृतमरालवरा गतौ सा
बाला बलाबलनिधिः परिशर्मदास्तु || ५९ ||

बालक्रीडा || ४६० ||

निरुद्वेगं निरुद्वेगं निःशङ्कं या स्थितिं गता |
निष्कलङ्कं प्रसिद्धेह बालक्रीडा जयत्यसौ || ६० ||

सनातनी || ४६१ ||

प्रभवप्रमुखज्ञानशालिनी या महेश्वरी |
ब्रह्मादीनां स्वयं तत्तावर्जिता सा सनातनी || ६१ ||

प्. १९७) गर्भाधारधरा || ४६२ ||

चतुरङ्गुलविस्तारा जरायुर्विततं कथम् |
गर्भं दध्यान्न चेत् कुर्याद् गर्भाधारधरा दयाम् || ६२ ||

शून्या || ४६३ ||

यत्कलैका त्रिलोकीयं नानात्वरचनाचिता |
शून्येति सा कथं गीता सदापूर्णा महेश्वरी || ६३ ||

गर्भाशयनिवासिनी || ४६४ ||

बाधते न क्षुधा तृष्णा न च यद्दययान्तरा |
गर्भस्य दशमास्स्वेषा गर्भाशयनिवासिनी || ६४ ||

सुरारिघातिनी कृत्या || ४६५ ||

अमरा निर्जरा देवाः कथं स्युर्यदि नेश्वरी |
सुरारिघातिनी कृत्या कृपया निजया भवेत् || ६५ ||

पूतना || ४६६ ||

यत्स्तन्यस्य स गोपालो जीवेन सह पानतः |
बली भूत्वाहनद्दैत्यानबलः पूतनेति सा || ६६ ||

तिलोत्तमा || ४६७ ||

भालान्तरायातललल्ललन्तिका-
मुक्तं मुखं भात्यभितोऽलकाकुलम् |
अब्बिन्दुवत् षट्पदशोभिपद्मवद्
यस्याः शिवायास्तु तिलोत्तमेति सा || ६७ ||

प्. १९८) लज्जा || ४६८ ||

कुलाङ्गनास्त्वत्सहिताः सुशोभाः
शोभोज्झिता अप्यवमानिनो यत् |
शोभासि किं तत् किमु वास्यशोभा
लज्जा न जाने परमेश्वरी त्वम् || ६८ ||

रसवती || ४६९ ||

आपातरसदोऽप्यन्तरसदो विषमो भवः |
रसमात्रावशेषः स्याच्चेत् स्याद्रसवती दया || ६९ ||

नन्दा || ४७० ||

तत्पार्श्वस्थानतस्तस्य दृष्ट्या वाचा च नन्दिताः |
कथं न स्युर्जनाः सर्वे येन नन्दा समर्चिता || ७० ||

भवानी || ४७१ ||

जपन् पूजयंस्त्वां भवानीति मुख्यां
भवाभावभावेषु संभावयन् वा |
भवं दुर्भवं तत्क्षणाद्याति हित्वा
भवत्वं नवानन्दराशिं सुचित्रम् || ७१ ||

पापनाशिनी || ४७२ ||

पापापापमयं पापं दुरापं कृपयास्ति नः |
यदीयया शिवा सेयं कीर्तिता पापनाशिनी || ७२ ||

प्. १९९) पट्टाम्बरधरा || ४७३ ||

गजचर्माम्बराङ्कस्था पट्टाम्बरधरा शिवा |
नीलोत्पलिन्युपासक्ता पद्मिनीव विराजते || ७३ ||

गीतिः || ४७४ ||

मृगाः खगा नागवराश्च भावं
स्वीयं सुविस्मार्य समाधिभाजः |
निशम्य यामेव भवन्ति यत् त-
न्न कस्य गीतिः प्रियतावहास्ति || ७४ ||

सुगीतिः || ४७५ ||

रीत्योत्थानं प्रापिता भक्तवर्यै-
र्भीत्यादिं या भावमन्तं नयन्ती |
चित्ते दत्ते कांचिदानन्दलीलां
स्फीतिं बुद्धेः सा सुगीतिर्ददातु || ७५ ||

ज्ञानलोचना || ४७६ ||

कालाध्वविप्रकृष्टत्वं प्रकृष्टानन्दिनीक्षते |
मुषित्वा याखिलानर्थान् सा देवी ज्ञानलोचना || ७६ ||

सप्तस्वरमयी तन्त्री || ४७७ ||

स्वरा मनोहरा यत्र प्रत्येकं सप्तकोटिगाः |
सप्तस्वरमयी तन्त्री स्वातन्त्र्यं श्रावयत्वियम् || ७७ ||

षड्जमध्यमधैवता || ४७८ ||

यादौ सप्तस्वरेष्वेका मध्ये स्फुरति धैवता |
उपान्ते च मता सेयं षड्जमध्यमधैवता || ७८ ||

प्. २००) मूर्च्छना ग्रामसंस्थाना || ४७९ ||

निश्चला या त्रिधा बद्धा स्वरान् सप्त सुचञ्चलान् |
विश्रामयत्यसौ ग्रामसंस्थाना मूर्च्छना मता || ७९ ||

स्वस्था || ४८० ||

परो यस्यां सदा तिष्ठत्यात्मा यस्याः परत्र च |
सा देवी प्रथिता स्वस्था क्रियात् स्वस्थं मनो मम || ८० ||

स्वस्थानवासिनी || ४८१ ||

बहुत्वं यान्त्यपि स्वीयं स्थानं स्वाभासितं सितम् |
न जहाति यतस्तस्माच्चितिः स्वस्थानवासिनी || ८१ ||

अट्टाट्टहासिनी || ४८२ ||

यद्धासेन दिनं रात्रिरिव चन्द्रविकासिना |
शोभते क्षोभमट्टाट्टहासिनी सा व्यपोहताम् || ८२ ||

प्रेता || ४८३ ||

जाग्रत्सुप्तसुषुप्ततां स्फुटतरं यान्ती च नो याति या
कौमारादिदशां गतापि विमलानन्दैव योज्जृम्भते |
अन्त्यैः कर्मभिरीश्वरीं सुकृतिनो यां तर्पयन्ति ध्रुवं
प्रेता प्रेतपुराभियानजमियं शोकं दहत्वद्भुता || ८३ ||

प्रेतासननिवासिनी || ४८४ ||

प्रेतनाथाः शिवोत्तुङ्गपर्यङ्कं स्तम्भवत् स्थिताः |
यस्या वहन्ति सा काचित् प्रेतासननिवासिनी || ८४ ||

प्. २०१) नृत्तगीतप्रिया || ४८५ ||

हयास्यगन्धर्वसुराङ्गनाद्या
आतोद्यमादाय सुतोषयन्ति |
यां देवदेवीमिह नृत्तगीत-
प्रिया श्रिया पोषयतु स्वया नः || ८५ ||

अकामा || ४८६ ||

यत्रैव यत्रैव मनो निमग्नं
स्वस्वप्रिये शाङ्करि यस्य यस्य |
तत्रैव तत्रैव च तस्य तस्य
त्वत्तैव यद्भाति ततोऽस्यकामा || ८६ ||

तुष्टिदा || ४८७ ||

यद्दयावहमतिर्यथा तथा
विग्रहं वहति भारवज्जनः |
उज्झति क्षणत एव तं तया-
प्युज्झितो हृदि सदास्तु तुष्टिदा || ८७ ||

पुष्टिदा || ४८८ ||

मीयते केन सा देवी सुधियापि शिवात्र या |
केन केनासि रूपेण कस्मै कस्मै न पुष्टिदा || ८८ ||

अक्षया || ४८९ ||

स्वस्वकाले प्रयान्त्येव क्षयं यत्नयुता अपि |
त्वमेवैका तु सद्रूपा स्वभावेन चिदक्षया || ८९ ||

प्. २०२) निष्ठा || ४६७ ||

वदन्तु बोधं वहवोऽपि वेद-
वेदान्तपाठेन नतु स्वरूपम् |
जानन्ति तावत् परहर्षसिन्धुं
निष्ठा कृपां यावदियं न धत्ते || ९० ||

सत्यप्रिया || ४९१ ||

आराध्य यां सत्यसुतो नसत्यान्
रिपूञ्जघानापि चचाल नैव |
सत्यात् स्वकीयात् प्रथितैककीर्तिः
सत्यप्रिया सा प्रियमातनोतु || ९१ ||

प्रज्ञा || ४९२ ||

यस्य यस्य प्रसन्ना त्वं प्रज्ञा परमदेवता |
तस्य तस्य कथं नाज्ञां वहन्ति शिरसीतरे || ९२ ||

लोकेशी || ४९३ ||

वश्या यस्याः सन्ति देशा अशेषाः
कर्तुं हर्तुं पातुमप्येकदेशम् |
यातायाः सालोकमात्रेण भक्तं
लोकेशी मां शोकहीनं करोतु || ९३ ||

सुरोत्तमा || ४९४ ||

स्वस्वदेशेऽष्टधा सर्गं सुराणां पाति या परा |
सुरोत्तमा करोत्वेनं सर्वोत्तमगतिं जनम् || ९४ ||

प्. २०३) सविषा || ४९५ ||

दृष्ट्यैव यामृतानन्दं भक्तानां जनयत्यसौ |
सविषा नाममात्रेण जाने डित्थडवित्थवत् || ९५ ||

ज्वालिनी || ४९६ ||

येनावृताक्षो न परात्मभावं
वेत्त्येष तन्मोहतमः क्षणेन |
निहन्ति दृष्टैव दयानिधिर्या
सा ज्वालिनी कालभयं हरास्य || ९६ ||

ज्वाला || ४९७ ||

दशधा प्रविभज्यात्मस्वरूपं या त्रिवह्निषु |
जाज्वलीति स्थितैकैव ज्वाला सा बलदास्तु नः || ९७ ||

विषमोहार्तिनाशिनी || ४९८ ||

अत्त्वाजाद्यसहोष्मापि यदासङ्गान्महाविषम् |
मृत्युजित् पशुपः सेयं विषमोहार्तिनाशिनी || ९८ ||

विषारिः || ४९९ ||

स्वपतेर्नीलकण्ठत्वक्रिययेव समत्सरा |
विषाशनेन संवृत्ता विषारिः सापि विश्वसूः || ९९ ||

नागदमनी || ५०० ||

महार्हाभूषणा स्वेन नागभूषणसङ्गतः |
सलज्जेवास्ति सा नागदमनी शक्तिरैश्वरी || १०० ||

प्. २०४) स्वस्वातन्त्र्यपरानुभूतिकलयावश्यंभवित्र्योद्गते
साहिब्कौल इति प्रथावति पदे निर्माति यः स्मासनम् |
तत्काव्ये चरणादियातयमकं श्रीचन्द्रमौलिस्तवं
भ्रातृत्वेन समागतेऽत्र दशमी भक्तिर्विरामं गता || १०१ ||

इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसाहिबकौलानन्दनाथविरचिते नामविलासे 
महाकाव्ये दशमी भक्तिः || १० ||


एकादशी भक्तिः

कुरुकुल्ला || ५०१ ||

कुरुकुल्ला जयत्येषा या ध्याता कुरुते जनम् |
कुलाकुलपरिज्ञानदाक्षिण्यप्रथितोदयम् || १ ||

अमृतोद्भवा || ५०२ ||

भवभोगरसात्तापि जीवन्मुक्तो यदीयया |
दयया भक्तवर्योऽयं सा जीयादमृतोद्भवा || २ ||

भूतभीतिहरा रक्षा || ५०३ ||

सत्यं सास्ति स्वतन्त्रा तद्भूतपाङ्गगतापि यत् |
भूतभीतिहरा रक्षा स्वयं सा परमेश्वरी || ३ ||

भूतावेशविनाशिनी || ५०४ ||

सम्भूतपूर्वपुण्यानां भूतावेशविनाशिनी |
भूयाद् भूतिप्रदा देवी भूताहन्तानिवारिणी || ४ ||

प्. २०६) रक्षोघ्नी || ५०५ ||

मर्त्यो रामो वानरेन्द्रैः सनाथः
पौलस्त्यं तं राक्षसानां बलेशम् |
अब्धिं तीर्त्वा यत्कृपातो जघान
रक्षोघ्नी सा कस्य मान्या न माता || ५ ||

राक्षसी || ५०६ ||

या तानि तानि जनयत्यबला बलेश-
रक्षांस्यनेकविधरूपयुतानि चैका |
देवोत्तमादिविजयीनि पराधिदेवी
सा राक्षसी हरतु राक्षसजं भयं नः || ६ ||

रात्रिः || ५०७ ||

या हन्त संगमयते सुसमाधिलक्ष्म्या
योगेश्वरानपि च भोगधनान् प्रियाभिः |
काव्यज्ञमर्थकलया पथिकप्रियाः स्वैः
स्वप्नागतैः प्रियतमैः सुखदास्तु रात्रिः || ७ ||

दीर्घनिद्रा || ५०८ ||

यथा ब्रह्मतामाप्य भूयो निवृत्ति-
र्भवे नो भवेज्जातुचिद्यां तथैव |
मुधाजातमानादिभावैकहर्त्री
शिवा दीर्घनिद्रा परानन्ददास्तु || ८ ||

प्. २०७) दिवागतिः || ५०९ ||

अर्थेषु भूयो निशि विस्मृतेषु
प्रतिस्वमाप्नोति यया प्रचारम् |
जनो मनस्त्राणदया दयातो
दिवागतिः सास्तु शिवा गतिर्नः || ९ ||

चन्द्रिका || ५१० ||

क्षययपि प्रथितलाञ्छनोऽपि यद्
ग्लौरपीह भविनां तमीप्रियः |
चञ्चलोऽस्ति च तथापि चन्द्रमा-
श्चन्द्रिकाश्रयभवो गुणो ह्ययम् || १० ||

चन्द्रकान्तिः || ५११ ||

रोदितीव निशि सुप्तताजितं
लोकमन्तकगृहाभिसज्जितम् |
स्वं च वीक्ष्य विगलत्सुधामयं
चन्द्रकान्तिरिह मुद्रितात्मवाक् || ११ ||

सूर्यकान्तिः || ५१२ ||

दुष्टमेत्यपि तमः पुनः पुनः
सर्वदा तव हतं मयाज्ञया |
सक्रुधेति गदितेव भानुना
सूर्यकान्तिरभितो ज्वलत्यसौ || १२ ||

प्. २०८) निशाचरी || ५१३ ||

मायानिशि स्वप्नगतैरलक्ष्या
या लीलया कापि चरत्यसङ्गा |
निशाचरीति प्रथिताद्भुता सा
सदैव वो बोधयतु स्वभासा || १३ ||

डाकिनी || ५१४ ||

विकल्पसंकल्पनिदानमेत-
द्धरत्यहो या हृदयं जडानाम् |
अलक्ष्यचेष्टाप्यनिवार्यचर्यं
दुर्लक्ष्यमेषा किल डाकिनीति || १४ ||

शाकिनी || ५१५ ||

दिगम्बरा दिक्षु वरा अजस्र-
माराध्य यां यान्ति शिवत्वमीड्यम् |
भूताधिवासाः कृतकर्मनाशाः
सा शाकिनी नाकविहारदास्तु || १५ ||

शिष्या || ५१६ ||

सर्वे सर्वं यतोऽधीत्य गुरुतां प्राप्नुवन्त्यहो |
कस्य सापि किमर्थं नु शिष्या भूता महेश्वरी || १६ ||

हाकिनी || ५१७ ||

नानौषधादिविधिमप्यधिकं विदित्वा
हस्तक्रियामपि समाप्य गुरोर्न तावत् |
प्. २०९) सिद्धिं रसायनभवां लभतेऽपि धीरो
यावद्दयां वितनुते नहि हाकिनी सा || १७ ||

चक्रवाकिनी || ५१८ ||

मायानिशा यतो नामूं जातुचित् स्पृशतीश्वरीम् |
तटेषु सर्वदा तस्माच्छोभते चक्रवाकिनी || १८ ||

सितासितप्रिया || ५१९ ||

सितासितप्रिया न स्याद्यदि भूतिसितस्य तत् |
नीलकण्ठस्य देवेशी कुर्यादङ्गीकृतिं कथम् || १९ ||

स्वङ्गा || ५२० ||

चकार यानङ्गरिपुं निजाङ्गनिर्भङ्गसङ्गं श्रितकामरङ्गम् |
अहो महोमूर्तिरवेक्षितैव स्वङ्गास्तु सर्वाङ्गसुपोषणीयम् || २० ||

सकला || ५२१ ||

यत आविर्भवन्त्येताः काले कालेऽखिलाः कलाः |
सकला कलया पायादपायात् कालभीतिजात् || २१ ||

वनदेवता || ५२२ ||

वने वने या कुरुते विहारं सम्पूजिता मूलफलैरनल्पैः |
वन्यैर्जनैर्दुष्कलिकल्मषघ्नी संकीर्तिता सा वनदेवतेति || २२ ||

गुरुरूपधरा || ५२३ ||

बाला इवाखिला लोका भवेयुः क्लेशभागिनः |
क्रियासु यदि न त्वं स्या गुरुरूपधरा सदा || २३ ||


प्. २१०) गुर्वी || ५२४ ||


गुर्वादिभ्योऽपि या गुर्वी कथं तां भक्तिभागिनः |
वहेयुश्चेतसा तस्या एव स्यान्न दया यदि || २४ ||

मृत्युः || ५२५ ||

केन केनास्ति रूपेण कस्य कस्यान्तकारिणी |
मृत्युर्या सा शिवा देहमानमृत्युप्रदास्तु नः || २५ ||

मारी || ५२६ ||

ब्रह्मा कथं कथमपि प्रभुरद्भुतं य-
दुत्पादयत्ययुगपद्युगपत् तदेतत् |
या मारयत्यमरचित्न्यसमागमा सा
मारीश्वरी परमतोषमिय ददातु || २६ ||

विशारदा || ५२७ ||

देहेन गेहेन च संश्रयोऽपि
लक्ष्म्या नरो वीररसोद्धतोऽपि |
अधीतविद्योऽपि मृगो हि ताव-
द्यावत् प्रसन्ना न विशारदा त्वम् || २७ ||

महामारी || ५२८ ||

महामारी महादेवी महत्तत्त्वाद्यनात्मजाम् |
नानाभिमानदुर्बाधां तुष्टा मारयतु ध्रुवम् || २८ ||

विनिद्रा || ५२९ ||

या योगिभिः पश्चिमरात्रकाले
या भोगयोगैरपि पूर्वरात्रे |
प्. २११) वियोगिभिर्यापि सदैव चैका
संसेव्यते सास्तु हिता विनिद्रा || २९ ||

तन्द्रा || ५३० ||

तन्द्रादेवीध्याननिर्धौतपापाः
सान्द्रानन्दोत्तर्जितेन्द्रादिपद्माः |
मन्द्रं मन्द्रं निर्मलं नाम तस्या
गायन्तस्ते साधु सन्तो जयन्ति || ३० ||

मृत्युविनाशिनी || ५३१ ||

सर्वत्र सर्वदा सार्वा सर्वथापि व्यथापहा |
सतां भक्तिमतां भूयाद्देवी मृत्युविनाशिनी || ३१ ||

चन्द्रमण्डलसंकाशा || ५३२ ||

चन्द्रमण्डलसंकाशा भाति यैकाप्यनेकधा |
तरङ्गेष्विव देहेषु सा शिवास्तु शिवाय नः || ३२ ||

चन्द्रमण्डलवासिनी || ५३३ ||

सर्वदापि महेशानि चन्द्रमण्डलवासिनी |
निष्कलङ्का परं पूर्णा जयत्येषैव काचन || ३३ ||

अणिमादिगुणोपेता || ५३४ ||

हृदि खे पवने मह्यामहंचिज्जीवबुद्धिषु |
अणिमादिगुणोपेता स्वयंसिद्धा जयत्यसौ || ३४ ||

प्. २१२) सुस्पृहा || ५३४ ||

विवर्तेत कथं ब्रह्म शुद्धबुद्धं जगत्तया |
भवेस्त्वं परमेशानी सहाया सुस्पृहा न चेत् || ३५ ||

कामरूपिणी || ५३६ ||

अमराधिपताभिमान इन्द्रो
हरिरेतस्य च रक्षकाभिमाने |
विधिहानिमदे ययात्र केशौ
विनियुक्ता अपि कामरूपिणी सा || ३६ ||

अष्टसिद्धिप्रदा || ५३७ ||

शुद्धबुद्ध्येकभक्तेभ्यो महेशानी विना हठम् |
दुर्घटं सततं भूयादष्टसिद्धिप्रदात्र नः || ३७ ||

प्रौढा || ५३८ ||

स्वभावगम्भीरविचित्रचित्रकलानिधानं परमेश्वरीयम् |
उपोढसर्वंसहशान्तभावा प्रौढा मनःप्रौढिकरी ममास्तु || ३८ ||

दुष्टदानवघातिनी || ५३९ ||

कानने गहने मार्गवैषम्ये निम्नगोत्तरे |
स्मृता सुखकरी भूयाद् दुष्टदानघातिनी || ३९ ||

अनादिनिधना पुष्टिः || ५४० ||

अनादिनिधना पुष्टिर्जगदाद्यन्तसाक्षिणी |
अनाद्यविद्यासंक्षोभहारिण्यस्तु ममेश्वरी || ४० ||

प्. २१३) चतुर्बाहुः || ५४१ ||

ऊर्ध्वं शङ्खं स्वकरकमले धारयन्त्यप्यधस्ताद्
वामे चक्रं जलजनिगदे दक्षिणे च क्रमेण |
खेलन्ती या प्रहरणविधौ चातुरीरीतिमाप्ता
देवी भूयात् प्रकृतसुखदा सा चतुर्बाहुरेषा || ४१ ||

चतुर्मुखी || ५४२ ||

एकं परिणतं ब्रह्म चतुर्धा ब्रह्मरूपभृत् |
या गायति परा तज्ज्ञैर्गीयते सा चतुर्मुखी || ४२ ||

चतुःसमुद्रशयना || ५४३ ||

यद्दयामाप्य जात्वेव शेत एकाम्बुधौ हरिः |
चतुःसमुद्रशयना मीयते केन सा शिवा || ४३ ||

चतुर्वर्गफलप्रदा || ५४४ ||

संतुष्टा कृतबुद्धीनामिष्टा विविधकर्मभिः |
जयत्येकैव सा देवी चतुर्वर्गफलप्रदा || ४४ ||

काशपुष्पप्रतीकाशा || ५४५ ||

काशपुष्पप्रतीकाशा काशते या महेश्वरी |
चिदाकाशप्रथा सास्तु निराशत्वाभिदार्ढ्यकृत् || ४५ ||

शरत्कुमुदलोचना || ५४६ ||

यदपाङ्गाग्रयातोऽयं भवेत् सर्वाङ्गसुन्दरः |
ददातु सा मुदं शुद्धां शरत्कुमुदलोचना || ४६ ||

प्. २१४) भूता || ५४७ ||

या वेद वेदं निखिलं न जातु
वेदोऽपि यां वेद विदं विधिर्वा |
भूतेति गीता परमेश्वरीयं
ददातु भूतं सततं स्वबोधम् || ४७ ||

भव्या || ५४८ ||

संभाविता येन हृदेह भव्या
भवे भवे तस्य भवेत् किमन्यत् |
भव्यं स्वभावेन विघूर्णितस्य
भव्यं न वानन्दरसेन पुंसः || ४८ ||

भविष्या || ५४९ ||

अधीत्य वेदानखिलानजोऽपि
पुनः पुनः सोऽप्यवतीर्य विष्णुः |
न शक्नुतः खेलनमत्र यस्या
निर्णेतुमेषास्तु हिता भविष्या || ४९ ||

शैलजा || ५५० ||

कर्मबीजमिदमेव भूतलं
श्लाघ्यमत्र च हिमाचलस्ततः |
संकटाध्वविततोऽपि यच्छिवा
शैलजास्ति विमलैक्यहर्षभूः || ५० ||

प्. २१५) शैलवासिनी || ५५१ ||

देवाः सर्वे ततः स्वं स्वमकार्षुः स्थानमद्रिषु |
दृढं देवादिदेवी यत्स्वयं सा शैलवासिनी || ५१ ||

वाममार्गरता || ५५२ ||

क्षणाद् वशीभवन्त्यस्य योगेनापि सुदुर्लभाः |
सिद्धयः सेविता येन वाममार्गरता हिता || ५२ ||

वामा || ५५३ ||

तं वामनेत्रा विहतान्यकामाः
कामातुराः सामकथाविदग्धाः |
भजन्ति गायन्ति च रामयन्ति
वामा शिवा यस्य सदैव वामा || ५३ ||

शिववामाङ्गवासिनी || ५५४ ||

येयं देवी पराख्याता शिववामाङ्गवासिनी |
सैवेह सर्वदा भाति मम सर्वाङ्गवासिनी || ५४ ||

वामाचारप्रिया || ५५५ ||

सर्वेऽन्तं यान्ति शम्भुस्तु यत्कृपातोऽन्तकान्तकः |
कलौ सैव कथं पूज्या वामाचारप्रिया जडैः || ५५ ||

तुष्टा || ५५६ ||

आप्त्वापि मानवं देहं दुर्लभं सुलभं न ये |
तुष्टाः स्वात्मावबोधेन ते तुष्टाकृपयोज्झिताः || ५६ ||

प्. २१६) लोपामुद्रा || ५५७ ||

बीजैर्जप्ता दशभिरतुला पञ्चमिश्रैस्तनोति
तज्ज्ञानां या हृदयविशदाकाशकोशे समन्तात् |
कांचिद् हर्षप्रथमलहरीकौमुदीं सेव्यते सा
लोपामुद्रा कथमिह परं मुद्रितस्वान्तमर्त्यैः || ५७ ||

प्रबोधिनी || ५५८ ||

ब्रह्मादिलोकस्थितिमप्युपेक्षे
देहेन मर्त्योऽपि तृणोपमं यत् |
सदैव सोऽयं मम कामवन्ध्यः
प्रबोधिनीध्यानभवः प्रभावः || ५८ ||

भूतात्मा || ५५९ ||

पूर्वं मध्यगतं न कोऽपि यमलं यस्या विवेक्तुं ततोऽ-
प्येकानेकनिरन्तचारुरचनो भूतव्रजोऽयं स्वतः |
यस्या आविरभूत् तथाप्यवितथानन्दैव यैका चिति-
र्भूतात्मेति शिवा विभूतिमतुलां स्वीयां ददातु ध्रुवम् || ५९ ||

परमात्मा || ५६० ||

अतिचित्रविचित्रशास्त्रपूगं
विरचययापि च शक्यते विवेक्तुम् |
मुनिभिर्न हि यद्दयां विना या
परमात्मेति शिवा प्रकीर्तिता सा || ६० ||

प्. २१७) भूतभाविविभाविनी || ५६१ ||

त्वमेवाद्यन्तहीना यद् भूतभाविविभाविनी |
अतोऽन्यः कः सदाद्यन्तस्त्वां विभावयितुं क्षमः || ६१ ||

मङ्गला || ५६२ ||

यात्राविवाहादिषु यां प्रपूज्य
निरुत्तमां सिद्धिमुदारसत्त्वाः |
संप्राप्नुवन्ति प्रथितेह काचित्
सा मङ्गलास्त्वस्य सदा सहाया || ६२ ||

सुशीला || ५६३ ||

संहारकर्तुः पशुपस्य भीम-
रूपस्य सर्वज्ञकलाचितस्य |
अपि प्रिया त्वं कथमीश्वरी स्याः
स्वयं सुशीला यदि नाभविष्यः || ६३ ||

परमार्थप्रबोधिका || ५६४ ||

सदैव मे मनोगास्तु परमार्थप्रबोधिका |
यदाप्त्या भ्रामकानन्यानर्थाञ् जानामि शष्पवत् || ६४ ||

दक्षिणा || ५६५ ||

ददास्यभीप्सितां सिद्धिं हेलयापि समर्चिता |
यतस्ततस्ततप्रज्ञैर्दक्षिणेति प्रकीर्त्यसे || ६५ ||

प्. २१८) दक्षिणामूर्तिः || ५६६ ||

शिवाब्धिमध्यादुदयं प्रयाता-
नानञ्ज या मन्त्रमणीननन्तान् |
नानागमैः संस्क्रिययावतीर्णा
सा दक्षिणामूर्तिरिति प्रसिद्धा || ६६ ||

सुदक्षिणा || ५६७ ||

ज्ञानेन कंचित् तपसापि कंचि-
द्योगेन कंचित् क्रिययापि कंचित् |
भक्त्यापि यद्रञ्जयसीह कंचित्
सत्यं ततो देवि सुदक्षिणासि || ६७ ||

हरिप्रिया || ५६८ ||

नारीशतरतासक्तो हरित्वेन प्रसिद्धिभाक् |
शौरिर्यद्दयया देवी कीर्तिता सा हरिप्रिया || ६८ ||

योगिनी || ५६९ ||

प्राणसंयमनतत्परा परा या हृषीकविषयापराजिता |
रोगशोकविनिवर्तिताशया योगिनी सुभगयोगदास्तु सा || ६९ ||

योगयुक्ता || ५७० ||

समस्तमपि च व्यस्तमाभास्याध्यासमात्मनः |
चिदानन्दैव यन्नित्यं योगयुक्ता ततः स्वतः || ७० ||

प्. २१९) योगाङ्गा || ५७१ ||

एकैकाङ्गेनैकमेकं ददाति सम्यक् सिद्धेर्वैभवं या भवानी |
आपन्नानामापदन्तैकहेतुर्योगाङ्गेयं कीर्तिता योगिनाथैः || ७१ ||

ध्यानशालिनी || ५७२ ||

विशिष्टमवशिष्टं तत् किंस्वित् सुस्पष्टवैभवा |
सर्वध्येयापि सर्वासि त्वं यस्य ध्यानशालिनी || ७२ ||

योगपट्टधरा || ५७३ ||

स को योगोऽस्ति नो जाने यं खिन्नेव विधाय सा |
योगपट्टधरा भूता चित्रं योगेश्वरीश्वरी || ७३ ||

मुक्ता || ५७४ ||

संस्पृशन्ति कदाचिन्न त्रिगुणा यां यथा जलम् |
पद्मपत्रं जयत्येषा मुक्ता निःस्पृहसंस्पृहा || ७४ ||

मुक्तानां परमा गतिः || ५७५ ||

कीदृशीयं महादेवी मुक्तानां परमा गतिः |
यामगत्वैव कुत्रापि प्राप्नुवन्ति विचक्षणाः || ७५ ||

नारसिंही || ५७६ ||

एकं मृत्या परं लक्ष्म्या याकरोत् पूर्णसंगरौ |
विरोध्याराधिनौ भक्तौ नारसिंहीति सा शिवा || ७६ ||

सुजन्मा || ५७७ ||

जन्माप्य रामादिरपीह यातो
यत् प्राकृतत्वं भवती सती तु |
प्. २२०) सदैव नैसर्गिकहर्षरूपा
सर्वत्र तत् त्वं प्रथिता सुजन्मा || ७७ ||

त्रिवर्गफलदायिनी || ५७८ ||

तत् किं चित्रं गृहस्थानां त्रिवर्गफलदायिनी |
यत् त्वं चित्रं महत् तत्तु मुक्तानामपि यत्तथा || ७८ ||

धर्मदा || ५७९ ||

गुणोऽपि धर्मोऽपि मतोऽपि धर्म
एकं तयोर्यद् द्यसि वा ददासि |
परं ततो देवि महेश्वरी त्वं
सर्वस्य मान्या किल धर्मदासि || ७९ ||

धनदा || ५८० ||

धनदासि यदि त्वमीशि तादृग्
धनमीशानि दयां विधाय देहि |
नहि यस्य नृपादितो भयं स्या-
न्नच सर्गादिषु यत् सुकष्टरूपम् || ८० ||

कामदा || ५८१ ||

सदसन्तावुभौ यत्र जयस्तत्रेति निश्चितम् |
अर्धाङ्गशम्भुर्यत् त्वं च द्विधा जयसि कामदा || ८१ ||

प्. २२१) मोक्षदा || ५८२ ||

मोक्षदासि किल शैवशासने
मोक्षदासि परशासनेष्वपि |
सा द्विधापि मम संमतासि यत्
तत् क्व सोऽस्मि सतताधिकारवान् || ८२ ||

द्युतिः || ५८३ ||

देव्यः परं भोगविनाकृतेहा
नागस्त्रियो वापि भयानकाभिधाः |
नार्यश्चलद्यौवनदर्पकाः स्युः
काम्याः कथं चेन्न दयाकरी द्युतिः || ८३ ||

साक्षिणी || ५८४ ||

त्रिधा विधायेशमजं समस्तं
व्यस्तं च जीवं कृतकाम्यलीलम् |
अनेकवत् पश्यति या स्वमेकं
साक्षान्निराख्या किल साक्षिणी सा || ८४ ||

क्षणदा || ५८५ ||

मायाविभिन्नात्मविदः सदैव
कुकार्यसक्ताः क्षणमेककं वा |
विश्राममेते कथमाप्नुयुश्चेत्
कृपाकरी न क्षणदा शिवा स्याः || ८५ ||

प्. २२२) दक्षा || ५८६ ||

वह्वात्मजोऽनादरकृत् प्रजेशो
दक्षोऽप्यविज्ञाततदीयशक्तिः |
विधिं विधाय च्छलितस्तया यद्
दक्षा तदन्या कतमा तदस्ति || ८६ ||

दक्षजा || ५८७ ||

जातमात्रैव दक्षात् त्वं तस्य स्वात्मजताकरी |
न तु यस्मात् ततः सत्यं दक्षजासि जगत्प्रसूः || ८७ ||

कोटिरूपिणी || ५८८ ||

ध्यायन् ध्यायन् सदा कोटिरूपिणीति महेश्वरीम् |
कोटिरूपित्वमाप्तः सन्नेकोऽस्म्यद्यापि निश्चितम् || ८८ ||

क्रतुः || ५८९ ||

यामनाहूय दक्षोऽपि क्षणेनैव विनाकृतः |
अभूत् सम्भारनीव्यापि क्रतूनामपि सा क्रतुः || ८९ ||

कात्यायनी || ५९० ||

गत्या गजस्यापि गुरुत्वकर्त्री
मत्यापि जीवोष्महरीश्वरीयम् |
धृत्या हरिं चापि जयन्त्यपायात्
कात्यायनी पातु कृतान्तसिद्धात् || ९० ||

प्. २२३) स्वच्छा || ५९१ ||

जीवन्नेव क्षीरवद् भिन्नभिन्नं
जाने भावं नैव यत्तामवाप्तः |
सर्वाहारोऽप्यस्म्यलेपश्च सेयं
स्वच्छा तुच्छाहन्त्वहर्त्री तवास्तु || ९१ ||

स्वच्छन्दा || ५९२ ||

ऐक्यं नैक्यं साधितं वा कथाभिः
कस्मिंस्तीर्थे केन मात्रा कथं वा |
स्याच्चि पा रूपनामोज्झिता चेत्
स्वच्छन्दा स्या नात्मनाद्वैतगम्या || ९२ ||

कविप्रिया || ५९३ ||

कवयन्ति सुवाग्विलासलास्य-
क्षणलुब्धा इव भूरिशः कवित्वा |
कवयितृत्वमिहास्य तु स्वसिद्धं
प्रथितं यो हि कविप्रियाप्रियः स्यात् || ९३ ||

सत्यागमा || ५९४ ||

स्वैश्वर्यमात्रं प्रकटं विधातुं
प्रत्येकमीशै रचिता भ्रमाय |
बह्वागमास्त्वं तु सदैव सत्या-
गमाऽगमं निर्भ्रममातनोषि || ९४ ||

प्. २२४) बहिःस्था || ५९५ ||

परादिरूपा कृतभेदभेदा
कथं निरूप्या कृतिभिर्भवेस्त्वम् |
न वैखरीरूपधरा यदा स्याः
सर्वैकधाराप्रसरा बहिःस्था || ९५ ||

काव्यशक्तिः || ५९६ ||

दृष्ट्वा शास्त्राण्यपि गुरुवरादन्वहं लोकरीति-
स्फीतेर्नीतिं सपदि विदितां चापि कृत्वात्मबुद्ध्या |
तावज्ज्ञेयात् पदपदगतं सद्रसं तं कथंस्विद्
यावन्नैषा विलसति निजे चित्तखे काव्यशक्तिः || ९६ ||

कवित्वदा || ५९७ ||

कवित्वदा त्वं किल चेत्तदा मे
शास्त्रादिकाभ्यासमपास्य सम्यक् |
काव्यं तदीशेश्वरि देहि यत्त-
च्छ्रुत्वामनाः स्यात् सुमनोगणोऽपि || ९७ ||

मेनापुत्री || ५९८ ||

मैनाकपुत्रस्य यदाप मेना
दृष्ट्वापि दूरे गमनं न दुःखम् |
त्वामाप्य तृप्ता सततं हि मेना-
पुत्री ततस्त्वं प्रथिताप्यजासि || ९८ ||

प्. २२५) सती माता || ५९९ ||

विधिना विहितां सृष्टिं सहेत स हरः कथम् |
विलासैः स्वैः सती माता कुर्यास्तं विस्मृतं न चेत् || ९९ ||

मैनाकभगिनी || ६०० ||

शक्तिः शम्भोः प्रिया सेनापतेर्गणपतेरपि |
जनस्य जननी भूयान्मैनाकभगिनी श्रिये || १०० ||

स्वस्वातन्त्र्यपरानुभूतिकलयावश्यंभवित्र्योद्गते
साहिब्कौल इति प्रथावति पदे निर्माति यः स्मासनम् |
तत्काव्ये चरणान्तयातयमकं स्वं सुप्रभातस्तवं
सोदर्यं कलयत्यमुत्र विरतिं भक्तिर्भवाङ्कागमत् || १०१ ||

इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसाहिबकौलानन्दनाथविरचिते नामविलासे 
एकादशी भक्तिः || ११ ||



द्वादशी भक्तिः

तडित् || ६०१ ||

वीक्ष्य यद्रुचिमनुत्तमां क्षणं
हर्षवानिव रसत्यरं पुनः |
रोदितीव जलदः क्वचिद्गतां
यामियं द्रढयतात् सुखं तडित् || १ ||

सौदामिनी || ६०२ ||

प्रकाशमयविग्रहा भवति हन्त सौदामिनी
तमो वितनुते परं कथमियं यथा यामिनी |
विलोक्य यदिमां क्षणं विरहिणी भृशं कामिनी
सुतापिततरान्तरा शयनसंश्रयागामिनी || २ ||

स्वधामा || ६०३ ||

त्रैगुण्यमालिन्यहतास्त्रिदेवा
भासं जगद्भासकतां गताश्च |
न यान्ति यस्याः पुरतः स्वकीयां
सा निर्गुणा स्वार्थकरी स्वधामा || ३ ||

प्. २२७) सुधामा || ६०४ ||

अन्योन्यमर्कादि न जातु धाम
प्रयाति शोभां मिलितं कलाभिः |
इयं तु सर्वाभिगता सदा य-
च्छोभावहा तत् प्रथिता सुधामा || ४ ||

धामशालिनी || ६०५ ||

निष्कामो वा सकामो वा रमते स सदा सुखम् |
यस्येयं कृपया भूता प्रसन्ना धामशालिनी || ५ ||

सौभाग्यदायिनी || ६०६ ||

सौभाग्यदायिनी सत्यं नतु दुष्टेन्द्रियं प्रति |
सुभगोऽपि यतः सोऽयं लक्ष्यते दुर्भगो यथा || ६ ||

द्यौः || ६०७ ||

येयं देवी द्यौरिति श्रूयतेऽन्यैः
सा मे कामैर्हीनचित्तस्य भाति |
सर्वत्रैव ब्रह्मबुद्धिप्रसादाद्
बाल्याद्यस्तं सच्छरीरं श्रितस्य || ७ ||

सुभगा || ६०८ ||

मन्मथोऽपि मनो हर्तुं सरतिर्न क्षमोऽभवत् |
यस्य सोऽपि वशं नीतो यया सा सुभगेति सत् || ८ ||

प्. २२८) द्युतिवर्द्धिनी || ६०९ ||

विद्योतते जगत्सर्वं यदेकांशाभिसंश्रयात् |
सदैव सा सहायास्तु देवता द्युतिवर्द्धिनी || ९ ||

श्रीः || ६१० ||

साधोर्वाक्यसुधारसे सुललनासर्वाङ्गभङ्गीततौ
राज्ञां सर्वकलासु कालचरिते नानातया स्फूर्जति |
सर्वेष्वेव रसेषु या रसकलाचातुर्यचिन्तामणिः
सा श्रीः कांचिदुदारचित्तचरितश्लाघ्यां ददातु श्रियम् || १० ||

कृत्तिवसना || ६११ ||

महार्हाम्बरशोभाढ्या इन्द्राद्याः प्रणमन्ति याम् |
सा कृत्तिवसना वासं करोतु मम मानसे || ११ ||

कङ्काली || ६१२ ||

या प्रत्यङ्गं दीपमालोद्गताभि-
र्ज्वालाभिः संदग्धकालाभिरारात् |
खेलन्त्युच्चैः शोभते शून्यदेशे
कङ्कालीयं निर्भयं मां करोतु || १२ ||

कलिनाशिनी || ६१३ ||

अकलितसहजाशयप्रसङ्गे
विदलितनिर्मलशास्त्रचारुरङ्गे |
प्. २२९) कथमुत निवसेत् कलौ दुरङ्गे
यदि न भवेत् कलिनाशिनीह सङ्गे || १३ ||

रक्तबीजवधोद्दृप्ता || ६१४ ||

दुर्लक्ष्यीकृतदुर्लक्ष्या प्रकृष्टविविधायुधा |
रक्तबीजवधोद्दृप्ता जयत्येकैव सा द्विधा || १४ ||

सुतन्तुः || ६१५ ||

यस्यां यथोचितं प्रोतं मणिमालातुलां गतम् |
अद्भुतं जगदाभाति सुतन्तुस्तनुतां मतिम् || १५ ||

बीजसन्ततिः || ६१६ ||

बीजमद्भुतकलं करोति या
निष्कलं विततया स्फुरत्तया |
शोभितं प्रकटितं भिदाखिलं
सा श्रियेऽस्तु मम बीजसन्ततिः || १६ ||

जगज्जीवा || ६१७ ||

यया शून्यं पूर्णं भवति सहसा व्याप्तमकलं
कलावद्दुर्ज्योतिर्विमलमनृतं सत्यमसुखम् |
लसद्घर्षं सम्यग्जगदतिगदं दुर्विधमिदं
जगज्जीवा जीवं प्रकटयतु नो ब्रह्मविषयम् || १७ ||

जगद्बीजा || ६१८ ||

स्वेच्छारसो भावफलो जगत्तरु-
र्हृषीकपुष्पः प्रकटीकृतो यया |
प्. २३०) चित्ताङ्कुरः कालकलाकुलो जग-
द्बीजास्तु सा मे विजयप्रदा सदा || १८ ||

जगत्त्रयहितैषिणी || ६१९ ||

नानाग्राह्योपहारेण नानाग्राहकमत्र या |
तर्पयत्यक्रमं सेयं जगत्त्रयहितैषिणी || १९ ||

चामीकररुचिः || ६२० ||

स्खलत्केशग्रन्थिप्रचलदमलामोदकुसुमा-
वकीर्णा या लीलालयमभिगता दीप्यतितराम् |
शिवा दीप्राङ्गीव श्वसनचलिता चम्पकलता
न चित्तस्य स्फूर्त्यै प्रभवति न चामीकररुचिः || २० ||

चान्द्री साक्षया षोडशी कला || ६२१ ||

सर्वामङ्गलशीलोऽपि शोभां वहति शङ्करः |
ययैषास्तु हिता चान्द्री साक्षया षोडशी कला || २१ ||

यत्तत्पदानुबन्धा || ६२२ ||

ख्यातानुभूतप्रकृतार्थगम्या या सर्वशास्त्रेषु विलासरम्या |
विराजते ब्रह्ममयीव यत्तत्पदानुबन्धा जयतीह बुद्धिः || २२ ||

यक्षिणी || ६२३ ||

बालातपप्रकरसंकररोचमान-
कैलासमानससरोजवचायलोला |
वक्त्रारविन्दतुलयेव विनिर्मितेर्ष्या
यक्षादिदोषमकृशं हर यक्षिणी त्वम् || २३ ||

प्. २३१) धनदार्चिता || ६२४ ||

यत्प्रसादात् कुबेरोऽपि यक्षेशोऽपि धनाधिपः |
अस्ति त्र्यम्बकसन्मित्रं सैव त्वं धनदार्चिता || २४ ||

चित्रिणी || ६२५ ||

चित्रं चित्रं तद्विचित्रं पवित्रं
नृत्तं दृष्ट्या(ष्ट्वा) नोविगीतं च गीतम् |
श्रुत्वा लोको चित्रचित्तप्रवृत्ति-
र्यस्या मित्रं चित्रिणीहास्तु सास्य || २५ ||

चित्रमाया || ६२६ ||

संसारमेष क्षणदृष्टनष्टं
निर्णीय निर्णीय तथापि चित्रम् |
मित्रं न मित्रं च करोति मोहं
प्राप्तो यया सा किल चित्रमाया || २६ ||

विचित्रा || ६२७ ||

नावाभावेषु या नानातनुस्तिष्ठत्यसंकरम् |
तथापि भात्यनानैव विचित्रास्तु हिताय वः || २७ ||

भुवनेश्वरी || ६२८ ||

तन्त्रमन्त्रहृदयं दयानिधिर्या न्ययुङ्क्त भुवनानि चित्रया |
चेष्टया बहुषु यापि केवलं राजतेऽत्र भुवनेश्वरीति सा || २८ ||

प्. २३२) चामुण्डा || ६२९ ||

कृत्तस्याङ्गस्यालये वीक्ष्य यस्या
भूयो वागाख्यस्य सम्यक्प्ररोहम् |
को नाश्चर्यं वा चमत्कारमेति
चामुण्डा सा रक्षतान्मामघौघात् || २९ ||

मुण्डहस्ता || ६३० ||

मुण्डप्रयोगसंलक्ष्या मुण्डमालाकुलस्तनी |
सा मुण्डकुण्डला भूयाद् मुण्डहस्तास्तनाशिनी || ३० ||

चण्डमुण्डबधोद्धुरा || ६३१ ||

अखण्डभावनैः सम्यक्सेविताखण्डलादिभिः |
ब्रह्माण्डस्थितिकृज्जीयाच्चण्डमुण्डवधोद्धुरा || ३१ ||

अष्टमी || ६३२ ||

अष्टसप्ततिथिमध्यरत्नतामागताष्टकलचन्द्रराजिता |
अष्टशक्तिमयविग्रहा ग्रहैरष्टमी जयति पूजिताष्टभिः || ३२ ||

एकादशी || ६३३ ||

एकं दशापि प्रबलेन्द्रियाणि ध्यानाद्यदीयाद्दशतां त्यजन्ति |
एकैव सेयं दशदिक्पतीनामेकादशी काचन पूजनीया || ३३ ||

पूर्णा || ६३४ ||

या पूर्णचन्द्रप्रभवामृतेन
संघूर्णितांस्तान् सुमनःसमूहान् |
प्. २३३) निमेषमात्रेऽपि कृतावहेलान्
करोति पूर्णास्तु हिताय तूर्णम् || ३४ ||

नवमी || ६३५ ||

गुप्ता द्विधापि प्रकटा द्विधापि
न वामबोधेन विनास्ति पूज्या |
या वैभवं मे नवतोषितेयं
नवं नवं सा नवमी करोतु || ३५ ||

चतुर्दशी || ६३६ ||

चतुर्दशानि या व्याप्य भुवनानि विराजते |
चतुर्दशतयीं विद्यां सा ददातु चतुर्दशी || ३६ ||

अमा || ६३७ ||

जातो मनस्तः पुरुषस्य सोमः पुनर्मनस्येव लयं जनानाम् |
प्रयाति यस्यां परदेवतेयममा शमारामकरी ममास्तु || ३७ ||

कलशहस्ता || ६३८ ||

सकलं स्वकलाभिर्या तर्पयत्यक्रमं जगत् |
कृच्छ्रे कलशहस्तेयं देयाद्धस्तावलम्बनम् || ३८ ||

पूर्णकुम्भधरा || ६३९ ||

संसारकल्पवृक्षोऽयं परं सरसभास्वरः |
यत्सेकदानात् सततं पूर्णकुम्भधरेति सा || ३९ ||

प्. २३४) धरा || ६४० ||

सुदुर्धरेणाम्बुधरेण सिक्ता
या भास्करोस्रप्रतिभासरक्ता |
स्नाताङ्गरागारुणिताङ्गनेव
विभाति सेयं कथिता धरेति || ४० ||

अभीरुः || ६४१ ||

या वर्तते निगमकिङ्करतां विहाय
स्वातन्त्र्यबद्धनिगमप्रसरप्रवृत्ता |
शीघ्रं फलं विदधती विविधं विवृद्धं
साभीरुरस्य हरतां वत भीरुभावम् || ४१ ||

भैरवी || ६४२ ||

स्वैरचारनिरता रतातुरा मद्यमांसरसलम्पटाधरा |
अट्टहासचतुरास्यदन्तुरा भैरवी हरतु वैरिजं दरम् || ४२ ||

भीमा || ६४३ ||

सीमन्तबद्धसितभोगिविमिश्रवेणि
यन्मस्तकं सुरनदीव विभाति सद्यः |
नद्यार्यमात्मजनुषा प्रविभक्तसीमा
भीमास्तु भीमदयिता मयि सौम्यदृष्टिः || ४३ ||

भीरा || ६४४ ||

गम्भीरवीरवरतारणभारधीरा
या केरलीकुतुककेलिकलापरापि |
प्. २३५) शर्मश्रिया भयहतौ चतुरा परेषां
भीरास्ति सा स्वयमहो धृतसीरशस्त्रा || ४४ ||

त्रिपुरभैरवी || ६४५ ||

बालसूर्यकिरणारुणाम्बरा नीलकैरवललद्विलोचना |
संनिधावलकशृङ्खलोज्ज्वला देवता त्रिपुरभैरवीह नः || ४५ ||

महारुण्डा || ६४६ ||

तमोगुणमयी हृत्वा सकलं वादयन्त्यपि |
नृत्यन्ती च स्वयं काचित् महारुण्डा जयत्यसौ || ४६ ||

रौद्री || ६४७ ||

सर्वस्य सर्वस्य च सर्वथैव सर्वत्र सर्वेप्सितदा सदापि |
कथं नु गीता परमेश्वरीयं रौद्रीति नाम्ना परसौम्यभावा || ४७ ||

महाभैरवपूजिता || ६४८ ||

महामांसरसक्षीवा महानीलशिलारुचिः |
महाशान्तिप्रदा भूयान्महाभैरवपूजिता || ४८ ||

निर्मुण्डा || ६४९ ||

नृत्यन्तीं यां वीक्ष्य संख्यप्रदेशे
केचिन्मोहं यान्ति केचिच्च नाकम् |
केचिन्मिथ्यामृत्युमेव श्वसन्तो
निर्मुण्डा मां वक्रतुण्डं यथाव्यात् || ४९ ||

प्. २३६) हस्तिनी || ६५० ||

अस्तव्यस्तसमस्तदुर्नयकला सारज्ञया प्रज्ञया
विध्वस्ताखिलकार्यदिष्टविषयोद्भेदप्रभेदोन्मदा |
व्यस्तप्रस्तरदुस्तरस्तनयुगाभोगातिभोगातुरा
भूयाद्धस्तिलसत्सुमस्तकतला स्वस्तिप्रदा हस्तिनी || ५० ||

चण्डा || ६५१ ||

सर्वोत्तमानन्दकलादिबीजं
चण्डेति गीतासि कथंनु किंवा |
रुद्रस्य सङ्गात्किमु दक्षयज्ञ-
नाशेन किंवार्थविलोमनाम्ना || ५१ ||

करालदशनानना || ६५२ ||

शवमांसासृगस्थ्नां या रसचर्वणलम्पटा |
पितृकाननगा जीयात् करालदशनानना || ५२ ||

कराला || ६५३ ||

यां वीक्ष्य भीतवदजः पिदधौ स्वमब्जे
जानेऽर्णवेऽर्णवजनूरमणोऽपि वासम् |
निर्माति सोऽपि हरिदन्तचरः सुनग्नः
शूली जयत्यतितरामिह सा कराला || ५३ ||

विकराला || ६५४ ||

शवमांसरसोन्मदाट्टहासैर्विदितात्मप्रचरा चराचराणाम् |
भयहेतुरलं लयं श्रयन्ती विकराला कलिजं मलं हरास्य || ५४ ||

प्. २३७) घोरघुर्घुरनादिनी || ६५५ ||

अहं विलासिनीशोऽयं ध्यानभाक् किमकालवित् |
इतीव रोषतो देवी घोरघुर्घुरनादिनी || ५५ ||

रक्तदन्ता || ६५६ ||

तारुण्यारुण्यमालोक्य सर्वगात्रेषु संस्फुरत् |
रक्तदन्तापि सा भूता स्पर्धयेव तदर्थिता || ५६ ||

ऊर्ध्वकेशी || ६५७ ||

हरोर्ध्वाङ्गगङ्गातरङ्गानुषक्ता
यदर्धाङ्गवेणी सुकान्तिं दधाति |
न भूतां तमिस्रान्ययोः सङ्गभाजो-
र्मिथः केशभूतिप्रदास्तूर्ध्वकेशी || ५७ ||

बन्धूककुसुमारुणा || ६५८ ||

संस्तुतारुणसूतेन महार्हारुणभूषणा |
क्षणदास्तु भवभ्रान्तेर्बन्धूककुसुमारुणा || ५८ ||

कादम्बरी || ६५९ ||

सरस्वतीवान्तरनीरपूरं सरस्वतीवान्तररागरूपम् |
कादम्बरी सा विषयेऽन्तरस्थं हर्षं स्वकीयं प्रकटीकरोतु || ५९ ||

पटासा || ६६० ||

निराभासं च यद्भासा भासितं भुवनत्रयम् |
सन्मानसकृतावासा पटासा सा दहत्वघम् || ६० ||

प्. २३८) काश्मीरी || ६६१ ||

यामाराध्यातनुत मतिमान् कश्यपो वश्यभूति-
र्भूमेर्देशं प्रतिनिधिमिवोत्तुङ्गतीर्थैकरङ्गम् |
तुङ्गत्तुङ्गद्विषमशिखरिख्यातसम्यक्समत्वं
काश्मीरी मां सुखयतु सुपूर्णैकवासानुभूत्या || ६१ ||

कुङ्कुमप्रिया || ६६२ ||

इतरानवधीर्य सूनराशीन्
मदनारिं परिकुण्ठितान्निहन्तुम् |
अवलोक्य तु कुङ्कुमं बहिःस्थं
क्षतरक्तं किमु कुङ्कुमप्रिया सा || ६२ ||

क्षान्तिः || ६६३ ||

नोद्योगिता न प्रभुता न वा गी-
र्न धीस्तथा सौख्यनिमित्तमत्र |
यथा नितान्तं प्रकटीकृतेयं
क्षान्तिः क्षतभ्रान्तिभिरीडनीया || ६३ ||

बहुसुवर्णा || ६६४ ||

सत्यं बहुसुवर्णासि वसन्त्यपि गृहे यतः |
सर्वामङ्गलशीलस्य भिक्षोः सत्सर्वमङ्गला || ६४ ||

रतिः || ६६५ ||

न जितो मदनेनापि सदा सरतिनापि यः |
अधीनः सोऽपि भूतेशो यस्याः सा हि रते रतिः || ६५ ||

प्. २३९) बहुसुवर्णदा || ६६६ ||

अन्येभ्यः प्रार्थितैवेयं यतो बहुसुवर्णदा |
अपर्णापि ततः सत्यं भूता स्वयमिहेश्वरी || ६६ ||

मातङ्गिनी || ६६७ ||

स्वकीयमूर्ध्ना रहितोऽपि यस्या
हस्तीन्द्रमूर्ध्ना परियोजितोऽहो |
जीवन् दयां प्राप्य स विघ्ननाथो
मातङ्गिनी भङ्गहरी भवेऽस्तु || ६७ ||

वरारोहा || ६६८ ||

धरित्रीशानत्वं निखिलमतिहीनप्रतिभयं
शरीरं नीरोगं सुविततयशःसुन्दरतरम् |
विचित्रा वाक्स्फूर्तिर्धृतिमतिमुखो वा गुणगणो
वरारोहासेवाशतशतकलां नार्हति कलाम् || ६८ ||

मत्तमातङ्गगामिनी || ६६९ ||

सुमुखी सेविता येन मत्तमातङ्गगामिनी |
न तस्य चित्तवृत्तिः स्यादन्यभावाभिगामिनी || ६९ ||

हिंसा || ६७० ||

वेदाज्ञया यां विरचयय तज्ज्ञा
यज्ञेषु सिद्धिं प्रतियान्ति काम्याम् |
यत्कर्तृकर्मत्वगताश्च संख्ये
जयाव्यये सास्तु हिताय हिंसा || ७० ||

प्. २४०) हंसगतिः || ६७१ ||

इयं हंसगतिर्येन सेविता तधृदि स्वयम् |
भवेद्धंसगतिः सम्यक् सदा स्थिरतरा परा || ७१ ||

हंसी || ६७२ ||

हंसगा हंसगा हंसज्ञानदा हंसजिन्मुखा |
हंसजप्यमयी हंसी हंसभावं ददाउ वः || ७२ ||

हंसोज्ज्वलशिरोरुहा || ६७३ ||

सहंसचिह्नसद्भूषा हंससुन्दरकूजिता |
मानसे भातु भक्तानां हंसोज्ज्वलशिरोरुहा || ७३ ||

पूर्णचन्द्रमुखी || ६७४ ||

सीमन्तसिन्दूरकचत्तडित्वत्सुकेशपर्जन्यनिरुद्धमुक्तः |
यदास्यमिन्दुः किमु पूर्णचन्द्रमुखी पुरो हर्षकरी सदास्तु || ७४ ||

श्यामा || ६७५ ||

सितान्धकारं वितनोत्यपूर्वं
श्यामेव रात्रिः किमियं तदीशी |
दृष्टैव साधोर्यदलं विधत्ते
श्यामेह नेत्रान्ध्यमनन्यगत्वात् || ७५ ||

स्मितास्या || ६७६ ||

अर्धाङ्गशम्भोः परिपूरणाय
शिरोविधोरेककलस्य देवी |
या षोडशांशेन्दुजिघ(घी)र्षयेव
स्मितं विधत्तेऽस्तु हिता स्मितास्या || ७६ ||

प्. २४१) श्यामकुण्डला || ६७७ ||

यन्मुखं कुण्दलाश्लिष्टं भाति सालकपत्रकम् |
सभृङ्गद्वयभूम्यब्जमिव सा श्यामकुण्डला || ७७ ||

मषी || ६७८ ||

यदा त्वं भवानी स्वयं देवदेवी
मषी स्या विनाशोज्झिता सिन्धुपात्रे |
लिखन्ती च नित्यं त्वमेव प्रकृष्टा-
स्तदापि त्वदीया गुणाः पारहीनाः || ७८ ||

लेखिनी || ६७९ ||

आगमाश्च निगमा यया पुरा
चित्रिता मुनिवरैः स्वयम्भुवः |
आज्ञयात्र जगतः प्रवृत्तये
मुक्तये च सुखदास्तु लेखिनी || ७९ ||

लेख्या || ६८० ||

केन केन न रूपेण कुत्र कुत्रासि दर्शने |
लेख्याऽलेख्ये च भूतानां नानाशासनपट्टके || ८० ||

सुलेखा || ६८१ ||

दृष्ट्वैव यां स्वाभिमतैर्विसृष्टां
सर्वोऽपि जन्मेह सुलेखभागि |
वेद प्रसन्नान्तरवक्त्रनेत्रो
मययस्तु सा स्वार्थकरी सुलेखा || ८१ ||

प्. २४२) लेखकप्रिया || ६८२ ||

तेनाक्षराणि संलोक्य चित्रितानीह चित्रिताः |
भवन्तीह जना यस्य प्रसन्ना लेखकप्रिया || ८२ ||

शङ्खिनी || ६८३ ||

असंख्यसंख्येषु तनुः स्वकीया
येनेह सम्यग्न हुता कथं नु |
शङ्खोज्ज्वलाकारवरा परेयं
संसेव्यते तेन हि शङ्खिनी सा || ८३ ||

शङ्खहस्ता || ६८४ ||

या पाञ्चजन्येन तनोति देव-
दत्तेन हर्षं वसुदेवसूनोः |
कृष्णस्य कृष्णस्य तथार्जुनस्य
सा शङ्खहस्ता कुरु हस्तलम्बम् || ८४ ||

जलस्था || ६८५ ||

जलं चञ्चलं निम्नमार्गेण गच्छ-
द्रसं सत्त्वसङ्घैः परं दूषितं च |
तथापीह यज्जीवनं तज्जलस्था-
सदासन्निधेः कोऽपि भावानुभावः || ८५ ||

जलदेवता || ६८६ ||

अपि पङ्कगतं जलान्तराला-
दपि निर्गच्छदपि क्षपासु यच्च |
प्. २४३) सततान्धमपीन्दिरैकवासं
कमलं तज्जलदेवताप्रसादः || ८६ ||

कुरुक्षेत्रावनिः || ६८७ ||

यत्र चित्रभटां कृष्णौ सेनामजयतां सुखम् |
कौरवाणां कुरुक्षेत्रावनिर्मामवताद् भयात् || ८७ ||

काशी || ६८८ ||

भिक्षुत्वं वितनोति यत्र वसतः श्रीविश्वनाथः शिवो
मृत्वा यत्र पुनर्भवं न लभतेऽपूर्वं भवत्वं श्रितः |
या सर्गान्तकलैकसाक्ष्यविषयः सर्वप्रकाशा स्वतः
सा काशी परिकाशते मम हृदाकाशे सदा निर्भिदा || ८८ ||

मथुरा || ६८९ ||

अजोऽपि यामास्थितयोः स जातः
कृष्णोऽपि कार्ष्ण्यं हृतवान् स्वपित्रोः |
चकार चित्तं चलितोऽपि सद्यः
स्थिरं रसश्रीर्मथुरास्ति कापि || ८९ ||

काञ्ची || ६९० ||

न्यञ्चन्न्यञ्चदुदञ्चितभ्रुलतिका रामा विपञ्चीस्वनाः
किञ्चित्किञ्चिदपाङ्गरङ्गवलनासङ्क्रान्तकर्णा जनुः |
दृष्ट्वा वेद न वञ्चितं रससुधानन्देन मन्दस्मिता
यस्यां काञ्चन काञ्चनाद्रिविषयां काञ्ची ददातु श्रियम् || ९० ||

प्. २४४) अवन्तिका || ६९१ ||

किं संबोधनमच्युतस्य कतमं बीजं सुधासूचकं
लड्जः प्रत्यय आद्य एकवचने पुंस्यस्ति कोऽनात्मने |
स्पर्शादेर्यममात्रकस्य कतमं रूपं च मोक्षप्रदा
का पूर्भास्करयानमध्यविषया संराजतेऽवन्तिका || ९१ ||
(अन्तर्लापिकेयम्)

अयोध्या || ६९२ ||

सर्वेऽन्तकाले रघुनन्दनस्य
प्रत्येकमन्तस्त्वरया सरयवाः |
निमज्जितुं यत्र मिथो बभूवु-
र्योध्या जनाः सास्ति च काप्ययोध्या || ९२ ||

द्वारका || ६९३ ||

हर्षोत्कर्षाय शौरेरभयभवकरी भक्तितः काप्यपूर्वं
किंचित्कालं बभूव प्रकटितविषयाद्यन्तगुप्तेव बीजम् |
सर्वासां सत्पुरीणां त्रिदशवनभुवां मोक्षरूपं लतानां
या दृष्टा वापि गुप्तेव भवति मनसः स्पन्दनाद् द्वारका सा || ९३ ||

माया || ६९४ ||

मीयते केन सा माया मायां यद्वासिनो जनाः |
हित्वा भवन्ति सद्बोधा विष्णुमायेश्वराः स्वयम् || ९४ ||

तीर्था || ६९५ ||

आचार्ये वा जीवने दर्शने वा
भक्ताः स्नाताः चर्चिता एव यस्याः |
प्. २४५) नामख्याते तीर्थ्यतां यान्ति काचि-
त्तीर्थ्यानां सा केन तीर्था न तीर्थ्या || ९५ ||

तीर्थकरप्रिया || ६९६ ||

दुर्गेष्वगेष्वप्यतिदुस्तरेषु
नीरेष्वरण्येषु च दस्युसत्त्वैः |
रुद्धेषु पारं कथमीयुरेते 
न चेद्धिता तीर्थकरप्रिया स्यात् || ९६ ||

त्रिपुष्करा || ६९७ ||

पुष्करध्वनिवितीर्णमानसा पुष्करोद्गतकरा परापरा |
पुष्करे हृदि ममात्र भासतां पुष्करासनगता त्रिपुष्करा || ९७ ||

अप्रमेया || ६९८ ||

भूतत्वं नास्तिकानां विदि सुगतमते चञ्चलज्ञानभावं
जैने जीवादिवादं नवविषयतयं तत्त्वसंख्यं च सांख्ये |
मीमांसायां च कर्मत्वमपि कणभुजो दर्शने षट्पदाथ-
भावं या याति चैक्यं श्रुतिशिरसि परं सा प्रमेयाऽप्रमेया || ९८ ||

कोशस्था || ६९९ ||

वैश्वानरेण चौरेण राज्ञा वान्येन तद्धने |
लोष्टवत् क्रियते दृष्टिः कोशस्था येन पूजिता || ९९ ||

कोशवासिनी || ७०० ||

यत्प्रसादात् कुबेरोऽपि हरोपान्तेऽपि शक्तिमान् |
राजराजो धनेशोऽस्तु मद्गृहे कोशवासिनी || १०० ||

प्. २४६) स्वस्वातन्त्र्यपरानुभूतिकलयावश्यंभवित्र्योद्गते
साहिब्कौल इतिप्रथावति पदे निर्माति यः स्मासनम् |
काव्ये तस्य सहोदरेऽत्र विवृतेर्गीतानुसारं प्रति 
भान्त्या नामविलासनाम्नि विरतिं भक्तिर्गता द्वादशी || १०१ ||


इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसाहिबकौलानन्दनाथविरचिते नामविलासे 
द्वादशी भक्तिः || १२ ||



त्रयोदशी भक्तिः

कौशिकी || ७०१ ||

यत्प्रसादमधिगत्य कौशिकः स्वेच्छया व्यतनुतापरं  |
कौशिकादिभयहेतुमद्भुतं सर्गसूर्यमियमेव कौशिकी || १ ||

कुशावर्ता || ७०२ ||

विशालैर्भूरिशालैर्यालयैर्वाराङ्गनालयैः |
सुखदाऽसुखदा सैषा कुशावर्ता पुरीश्वरी || २ ||

कौशाम्बी || ७०३ ||

कुशोऽकार्श्यमदुर्दर्शो वैरिभिः स्वैरतोऽशिषत् |
यस्यां राज्यमियं भूयात् कौशाम्बी कौशलप्रदा || ३ ||

कोशवर्द्धिनी || ७०४ ||

यद्गर्ध्यन्यः क्षणं जीवन् संचयी तन्मुधा त्वियम् |
निर्नाशा सर्वदा स्थाने गर्धिनी कोशवर्द्धिनी || ४ ||

कोशदा || ७०५ ||

ददासीश्वरी यत् सदा भोगयोग्यं
सुकोशं विशोकत्वदं वीतदोषम् |
प्. २४८) बहिर्यद् द्यसि त्वं परं वान्तरस्माद्
द्विधा कोशदा रोषदा सा जयन्ती || ५ ||

पद्मकोशाक्षी || ७०६ ||

यत्कटाक्षरसास्वादचतुरो हरषत्पदः |
महेशी पद्मकोशाक्षी ममाक्षिविषयेऽस्तु सा || ६ ||

कुसुमा || ७०७ ||

नानाकृतिर्गन्धविजृम्भिताशा विकाशते षडृतुसंश्रया या |
लताधिदेवीपरिसेवनीया स्वरूपदा सा कुसुमा ममास्तु || ७ ||

कुसुमप्रिया || ७०८ ||

कुसुमानि न कस्येह प्रियाणि तदियं यतः |
स्वयं सर्वप्रिया सापि परमा कुसुमप्रिया || ८ ||

तोतुला || ७०९ ||

या कुलाकुलतुलास्थली तुला-
स्वामिनिर्मलसमाहितस्तुतिः |
बालपल्लवललत्कराधरा
तोतुलातुलकला कलास्तु सा || ९ ||

तुलाकोटिः || ७१० ||

यद्ध्यानशिक्षार्थमिवेह मानसे
स्नात्वापि हंसा बिसखण्डवृत्तयः |
भूताः सिता नैव तु शब्दवेदिनो
देयात् तुलाकोटिरियं तुलां निजाम् || १० ||

प्. २४९) कूटस्था || ७११ ||

विचित्रामपि निर्माय सृष्टिं तत्कर्मणा न या |
लिप्यते जातुचित् काचित् कूटस्था चिन्मयीह सा || ११ ||

कोटराश्रया || ७१२ ||

निशासु या गोपितसुस्वरूपतो
भातीश्वरी निःश्रुतिवेद्यतां गता |
हृत्कोटरं भूषय देवि कोटरा-
श्रया श्रिया नित्यनिजासनेद्धया || १२ ||

स्वयम्भूः || ७१३ ||

अभूः शम्भुरम्भोजभूर्वा प्रभाव-
स्वभावानुभावप्रभामप्यभूताः |
यदीयां प्रमातुं गुणाभावितां तां
कथं सा स्वयम्भूर्जडैर्न्याययभाव्या || १३ ||

सुरूपा || ७१४ ||

यथा तथा यत्र कुत्र स्थिता या प्रसभं मनः |
जनस्य हरते सैव सुरूपेति निरूपिता || १४ ||

स्वरूपा || ७१५ ||

कृत्वा स्वतः सर्गविभागयोगं
स्वयं प्रवेशं च तदन्तरापि |
परात् स्वरूपान्न कदापि यस्मा-
च्चलत्यतः सा हि सदा स्वरूपा || १५ ||

प्. २५०) रूपवर्द्धिनी || ७१६ ||

सृष्टोऽपि विधिना तावत् कथं स्याद्रूपभाग्जनः |
यावन्नेयं प्रसन्ना स्यान्नीरूपा रूपवर्द्धिनी || १६ ||

तेजस्विनी || ७१७ ||

येनापि केनापि युतं तदीयं
वर्णेन दृष्ट्वैव मुखं न को वा |
स्खलत्यपि प्राप्तबलात् स्वधैर्या-
त्तेजस्विनी यस्य सदा प्रसन्ना || १७ ||

सुभिक्षा || ७१८ ||

यद्धीनकाले तनुजं च हित्वा
पश्यन्तमत्त्येव न चेत्सुभिक्षा |
सा त्वं भवेः कापि सदा सहाया
कः स्यात्तदा दातृकलाबलज्ञः || १८ ||

बलदा || ७१९ ||

पवनो वाति निष्पादोऽप्यश्रान्तं यद्दयाश्रयात् |
सर्वत्र बलदा सास्तु स्वातन्त्र्यबलदा सदा || १९ ||

बलदायिनी || ७२० ||

प्रबलबलविलासशालिनोऽपि
हरिहयहस्तिमुखान् करोति वश्ये |
अधिगतसुदयो यतोऽपि मर्त्यो
भवतु सदा बलदायिनी विनेत्री || २० ||

प्. २५१) महाकोशी || ७२१ ||

अन्यकोशी ददातीह वसु स्थापितमेव वा |
देवी त्वेषा महाकोशी ददात्युत्पादयत्यपि || २१ ||

महावर्ता || ७२२ ||

एकभागेऽपि यन्नाभेर्भातीदं निखिलं जगत् |
अन्तेऽसंबाधमेवास्तु महावर्ता महत्त्वदा || २२ ||

बुद्धिः सदसदात्मिका || ७२३ ||

ज्ञानाज्ञानविलासेद्धं यया भासितमद्भुतम् |
इदं साहं स्वयंसिद्धिर्बुद्धिः सदसदात्मिका || २३ ||

महाग्रहहरा || ७२४ ||

अपि दुर्निग्रहैर्नाम ग्राहकः पीड्यते ग्रहैः |
कदापि नाग्रहो यस्या महाग्रहहरास्ति सा || २४ ||

सौम्या || ७२५ ||

सौम्येति या नोपमिताभिधामा
नौम्याविराविष्कृतभक्तिसिक्तः |
उमां समां तां करशोभिसोमां
सोमाननां सोमकलावतंसाम् || २५ ||

विशोका || ७२६ ||

लोकस्य शोकः परिलोक्य एव
स्वतो द्वितीयप्रियवस्तुनष्टेः |
आलोक आत्मातिगतं न यत्सा
विलोकयत्येतदतो विशोका || २६ ||

प्. २५२) शोकनाशिनी || ७२७ ||

सुविततनिजलोकहर्षतृप्तः
स सततशोकमयेऽपि लोककोशे |
कथमिह न भवेद् वसन् सहाया-
निशमिह यस्य हि शोकनाशिनी त्वम् || २७ ||

सात्त्विकी || ७२८ ||

याति तातपदवीं समाततां भातबालवपुषाप्युपागतः |
सर्वसातकरसन्मतक्रमश्चेतसि स्फुरति यस्य सात्त्विकी || २८ ||

सत्त्वसंस्था || ७२९ ||

सृष्टं सुविषमं स्रष्ट्रा पातीदं सात्त्वतां पतिः |
समं यद्दयया सत्त्वं सत्त्वसंस्था ददातु सा || २९ ||

राजसी || ७३० ||

सृजत्येतां जगद्राजिं प्राज्यो यद्भजनादजः |
पूज्यत्वं राजराजानां राजसीयं ददातु नः || ३० ||

रजोवृता || ७३१ ||

नीरजस्कः सदोजस्को भवेद्यद्भजनाज्जनः |
क्षणाभ्यस्तात् सदा सापि चित्रं स्वेन रजोवृता || ३१ ||

तामसी || ७३२ ||

ते ते हता दैत्यवरा ययापि
शेषेव सा चक्रकठोरकोटिः |
यत्स्वा रवेः कण्ठतटे पपात
स तामसीध्यानभवोऽनुभावः || ३२ ||

प्. २५३) तमोयुक्ता || ७३३ ||

स्थाणुः पशुपतिः शूली स्वयं सर्वं हरत्यपि |
बलं यस्याः समादाय तमोयुक्तास्ति सा शिवा || ३३ ||

गुणत्रयविभाविनी || ७३४ ||

त्रिदेवी यद्गुणान् वीक्ष्य वेत्ति स्वस्मिन् गुणप्रथाम् |
निर्गुणापि स्वलीलायै गुणत्रयविभाविनी || ३४ ||

अव्यक्ता || ७३५ ||

सर्वदर्शि यथा चक्षुः स्वरूपं नैव पश्यति |
तथा तज्ज्ञगताप्यज्ञगताऽव्यक्ता जयत्यसौ || ३५ ||

व्यक्तरूपा || ७३६ ||

उन्मेषनिःशेषकलाबलेन या व्यक्ततां याति जगत्तयेह |
सा व्यक्तरूपाह्वयरूपरूप्या व्यनक्तु रूपं रसराजरम्यम् || ३६ ||

वेदविद्या || ७३७ ||

परापरत्वेन विभाति काचित्
प्रवृत्तितद्व्यत्ययसिद्धिहेतुः |
यैकैव निःशेषविशेषशेषा
स्वान्ते सतां सिद्ध्यतु वेदविद्या || ३७ ||

शाम्भवी || ७३८ ||

यान्तर्दृश्या बहिरपि सदा निर्निमेषस्वदृष्टि-
श्चित्रं चित्रं ग्रथयति हतग्रन्थिवृत्तिप्रवृत्तेः |
प्. २५४) तारं तारं कलयति ययाभ्यस्तया तारकं तं
संसाराब्धेर्भवतु भवतां भूतये शाम्भवीयम् || ३८ ||

शङ्कराकल्पिनी कल्पा || ७३९ ||

कल्पं क्षणं कथं वेद्यात् कल्पेत च हरो न सः |
शङ्कराकल्पिनी कल्पा सदाङ्गस्था न चेद् भवेत् || ३९ ||

मनःसंकल्पसन्ततिः || ७४० ||

केन केन न रूपेण कस्य कस्य न भासते |
सन्ततं हन्त विश्रान्त्यै मनःसंकल्पसन्ततिः || ४० ||

सर्वलोकमयी शक्तिः || ७४१ ||

लोकलोकसमालोकभावं याता विलोक्यते |
सर्वलोकमयी शक्तिरेकालौकिकलोचनैः || ४१ ||

सर्वश्रवणगोचरा || ७४२ ||

यज्जनस्य भवेद् बुद्धिः सर्वश्रवणगोचरा |
चराचरचरा सैव सर्वश्रवणगोचरा || ४२ ||

सर्वज्ञानवती वाञ्छा || ७४३ ||

सर्वज्ञानवती वाञ्छा भाति यद्धृदयाम्बरे |
जीवन्नपि स निर्मुक्तः क्लेशपाशाकृशग्रहात् || ४३ ||

सर्वतत्त्वानुबोधिनी || ७४४ ||

प्रापयय सर्वतत्त्वानि चिन्मात्रे केवले परे |
तत्त्वे हृष्यति यद्भक्तः सर्वत्त्वावबोधिनी || ४४ ||

प्. २५५) जाग्रती || ७४५ ||

विश्ववैश्वानरावत्तः सुस्थूलान् विषयान् यया |
जाग्रती सा खगेशानप्रभा जागर्तु हृद्दिवि || ४५ ||

सुषुप्तिः || ७४६ ||

संचेत्यसंकल्पविलासभासा
शून्यो यया तिष्ठति पूर्णतुष्टिः |
प्राज्ञो महेशोऽपि सुषुप्तिरेषा
भात्यप्यहो मे व्यवहारभूमौ || ४६ ||

स्वप्नावस्था || ७४७ ||

स्वस्वसृष्टौ विधेर्भावं याति सर्वोऽपि यच्छ्रिया |
असामान्यार्थमान्या सा स्वप्नावस्थास्तु सौख्यदा || ४७ ||

तुरीयका || ७४८ ||

ब्रह्मादितो यापि पिपीलकान्तं
प्रोतेव तिष्ठस्यविनष्टदृष्टिः |
साधारणा बीजरसोऽङ्कुरादौ
तुरीयकाद्य त्वरयातुरत्वम् || ४८ ||

त्वरा || ७४९ ||

यया जनो मारुतदूषितान्त-
र्भावं प्रयातीव विविक्तदृष्टिः |
सेयं त्वरा नस्त्वरयत्वनन्तं
मनीषितं तत्तनुमत्समीह्यम् || ४९ ||

प्. २५६) मन्दगतिः || ७५० ||

आदाय शीघ्रां गतिमादितः कि-
मितः प्रयाणाय परत्र देवी |
विमृश्य सर्वत्रगतं पुनः स्वं
भूता स्वभूर्मन्दगतिर्गतिर्नः || ५० ||

मन्दा || ७५१ ||

यानेन हासेन सुभाषणेन
तेनापि तेनापि विलोकनेन |
मन्देन यानन्दकरी सुभक्तेः
सामन्दसौन्दर्यमयी च मन्दा || ५१ ||

मदिरामोदधारिणी || ७५२ ||

भिक्षाटनस्वभावोऽपि शिवषट्पदराट् कथम् |
सक्तस्तत्रिअव चेन्न स्यान्मदिरामोदधारिणी || ५२ ||

पानभूमिः || ७५३ ||

यत्रेन्द्रियैर्विषयशीधुरमत्रभूतै-
र्नानाप्रमेयपरिचर्वणवृद्धतृष्णम् |
आस्वाद्यते गतविमोहकलङ्कशङ्कै-
र्भक्तैर्जयत्यतितरामिह पानभूमिः || ५३ ||

पानपात्रा || ७५४ ||

सच्चित्सुधाशीधुरलं न यत्र
चित्रं पवित्रो लयमेति द्वित्राः |
प्. २५७) दयास्वतन्त्रास्तमपि स्वदन्ते
सा पानपात्रा भवतात् सदाग्रे || ५४ ||

पानदानकरोद्यता || ७५५ ||

साधकानां निराधीनां पानदानकरोद्यता |
नित्यं भक्त्या वशीभूता यैषा भवतु हर्षदा || ५५ ||

आघूर्णारुणनेत्रा || ७५६ ||

आघूर्णारुणनेत्रा सा कथं पूज्या न पूजकैः |
यदीक्षणात् क्षणाद्योगिसाम्राज्यं चैति सष्पताम् || ५६ ||

किंचिदव्यक्तभाषिणी || ७५७ ||

मत्सुधास्वादवाक्येन मूर्छागोचर ईश्वरः |
मा भूदित्यङ्गसङ्गा सा किंचिदव्यक्तभाषिणी || ५७ ||

आशापूरा || ७५८ ||

या व्याप्यैतत् सकलमकलं सर्वतो निर्मिमीते
या दुस्त्याज्यापि च मयि तथाप्यस्ति सर्वात्ममार्गे |
साशापूरा शिथिलितरसाऽसारसंसारपाश-
क्लेशं शोषं नयतु नयनालोकमात्रेण सद्यः || ५८ ||

दीक्षा || ७५९ ||

यां प्राप्यैवोत्तमगुरुपदानुग्रहाद् दुर्ग्रहार्त-
भ्रान्तिक्लान्तेः सपदि लभते मुक्तिमात्मैक्ययुक्तिम् |
जीवन्नेवोत्क्रममभिगतः षड्विधादेष मार्गाद्
दीक्षा प्रेक्षां द्रढय सदसद्वस्तुनि त्वं दयालुः || ५९ ||

प्. २५८) दक्षा || ७६० ||

निर्भित्ति निश्चित्रमयं विचित्रं संसारचित्रं विततं तनोति |
निर्वर्णसम्भारमरं यदक्षिविलोकमात्रेण ततोऽस्ति दक्षा || ६० ||

दीक्षितपूजिता || ७६१ ||

त्रिकोणे बिन्दुरूपस्थाऽजिता दीक्षितपूजिता |
पूजादिभेदिताभेत्त्री भवत्वस्याभवत्वदा || ६१ ||

नागवल्ली || ७६२ ||

वल्ली न गच्छत्यपरा कदाचि-
दियं तु यद् गच्छति नीलपत्रैः |
आरुण्यमन्यद्रसितैः सितैर्वा
तन्नागवल्लीति वदन्ति सन्तः || ६२ ||

नागकन्या || ७६३ ||

प्रीतिमालोक्य नागेषु गुर्विं शम्भोश्चिकीर्षया |
तस्या इव स्वयं भूता नागकन्यापि सुन्दरी || ६३ ||

भोगिनी || ७६४ ||

सर्वमात्मकलया लयाश्रया
या वियोजयति योग्ययाभिया |
भोगिमार्गचरया चराचरं
भोगिनीति गदिता वियोगिनी || ६४ ||

प्. २५९) भोगवल्लभा || ७६५ ||

एकापि भोक्तृभोग्यादिद्वैतं यद्याति भासितम् |
तत एव स्वयं जाने सर्वदा भोगवल्लभा || ६५ ||

सर्वशास्त्रवती विद्या || ७६६ ||

गद्यपद्यसुवैशद्यहृद्या सिद्ध्यतु बुद्धये |
सर्वशास्त्रवती विद्यानवद्या हृदि सर्वदा || ६६ ||

सुस्मृतिः || ७६७ ||

सुस्मृतिः सुस्मृता येन तत्पादाम्भोरुहद्वयम् |
एकाग्रमनसा सर्वे न स्मरेयुः परं कथम् || ६७ ||

धर्मवादिनी || ७६८ ||

आज्ञाप्यानेकधा धर्मं नैकधर्मेष्वपि स्वतः |
नैकधर्मात् स्खलन्ती यत्तदेषा धर्मवादिनी || ६८ ||

श्रुतिः || ७६९ ||

यत्साक्ष्यविषयं शास्त्रं सर्वं विषयितां तताम् |
याति श्रुतिरियं काचिद् ब्रह्मेव जगदम्बिका || ६९ ||

श्रुतिधरा || ७७० ||

प्राप्नुवन्ति यतः सर्वां सर्गादौ द्रुहिणादिकाः |
श्रुतिं जगत्प्रवृत्त्यै सा स्वतः श्रुतिधरा परा || ७० ||

ज्येष्ठा || ७७१ ||

विशिष्टशिष्टा अपि ते वसिष्ठ-
मुखा गरिष्ठाः प्रथितास्त्रिलोक्याम् |
प्. २६०) समाप्य यस्या उपदिष्टमाद्यं
ज्येष्ठा वसिष्ठास्ति सदापि सैव || ७१ ||

श्रेष्ठा || ७७२ ||

अदृष्टधर्मा परदृष्टशिष्टा
निकृष्टदुष्टत्वविनष्टिपुष्टा |
स्वात्मैक्यनिष्ठा निजभक्तितुष्टा
श्रेष्ठास्तु नः स्वेष्टकरी स्थविष्ठा || ७२ ||

पातालवासिनी || ७७३ ||

त्रिविक्रमनिषिद्धान्यगतेर्भक्तिविकासिनी |
सर्वोच्चैः किं बलेर्भूता तुष्ट्यै पातालवासिनी || ७३ ||

मीमांसा || ७७४ ||

वेदो नानार्थवादाविदितसुविषयो विप्रतीत्येकहेतुः 
सेतुव्यापारभाजा जलनिधिसदृशो हन्त सम्यग्निबद्धः |
सर्वेषां सत्प्रसत्त्या इह सपदि यया वेदसंख्यार्थकर्त्र्या
मीमांसैषा मनीषिप्रकरणरणितं वाग्विलासं ददातु || ७४ ||

तर्कविद्या || ७७५ ||

यत्षोडशार्थप्रमया प्रमाता
निःश्रेयसं याति परार्थवाक्यम् |
आविष्करोतीह ययापि शुद्धं
सा तर्कविद्या विदितानवद्या || ७५ ||

प्. २६१) सुभक्तिः || ७७६ ||

तपो विधायापि च कृच्छ्रमुख्य-
मधीत्य वेदांश्चतुरोऽपि तावत् |
न किंचिदाप्नोति जनो मनोज्ञः
स्मृता न यावत्सुधिया सुभक्तिः || ७६ ||

भक्तवत्सला || ७७७ ||

नकुलीनोऽपि दुर्देहो यद्भक्तो राजपूज्यताम् |
अञ्चते वञ्चनाहीनः सा व्यक्तं भक्तवत्सला || ७७ ||

सुनाभिः || ७७८ ||

सुधालहर्या रसराजसिन्धो-
रावर्तरूपे सततं स यस्याः |
नाभौ निमग्नः परमेश्वरोऽपि
सुनाभिरेषास्तु ममाभिगोप्त्री || ७८ ||

यातना || ७७९ ||

यद्यस्ति यातनायाप्या सर्वस्यापि तदापि सा |
मययस्तु मायातत्कार्यदारिद्र्येणैव शाङ्करी || ७९ ||

जातिः || ७८० ||

व्यक्तीरनेका निर्णीयात् कथमेकगताश्रयः |
न चेज्जातिर्भवेत् काचिदेकानेकत्वबोधिनी || ८० ||

गम्भीरा || ७८१ ||

स्वीयं स्वीयं किं रहस्यं कथं को
गुप्तं कुर्याच्चेन्न चित् सर्ववेत्त्री |
प्. २६२) धीरा वीरेशानचक्रप्रवृत्ति-
र्गम्भीरा स्यात् स्वप्रकाशा निराशा || ८१ ||

भाववर्जिता || ७८२ ||

याऽभावमपि भावेन भावयन्ती भवप्रिया |
भावरूपाप्यहो भाववर्जिता सा स्वभावतः || ८२ ||

नागपाशधरा मूर्तिः || ७८३ ||

लीलाविध्वस्तनागेन्द्रवलदुःशत्रुवाहिनी |
नागपाशधरा मूर्तिः स्फुरताद्रणसंकटे || ८३ ||

अगाधा || ७८४ ||

त्रिलोचनोऽप्यस्तविपत्कलोऽपि
कीदृक् कियद्वेति न जातु शक्तः |
निर्णेतुमद्यापि यदीयरूपं
न वा भवानी नहि सास्त्यगाधा || ८४ ||

नागकुण्डला || ७८५ ||

विमलालकसंश्लिष्टसुकपोलश्रुतिप्रभा |
सुवर्णकुण्डला नागकुण्डलेव विराजते || ८५ ||

सुचक्रा || ७८६ ||

चक्रेष्वनेकामलभङ्गिचक्रभिन्नेषु वक्रेष्वपि वक्रताघ्नी |
सुशून्यचक्रे परिपूज्यते या चक्रेश्वरैः सास्त्वभितः सुचक्रा || ८६ ||

चक्रमध्यस्था || ७८७ ||

सुरासुराप्सरोमुख्यचक्रनायकताङ्किता |
चक्रहस्ता शिवा चक्रमध्यस्थैव जयत्यसौ || ८७ ||

प्. २६३) चक्रकोणनिवासिनी || ७८८ ||

सततं सेविता येन चक्रकोणनिवासिनी |
विततं स कथं नैव चक्रवर्तित्वमाप्नुयात् || ८८ ||

सर्वमन्त्रमयी विद्या || ७८९ ||

परा मन्त्रविदां वेद्या वेदविस्तरकारणम् |
सर्वमन्त्रमयी विद्या हृद्याद्यैवात्र सिद्ध्यतु || ८९ ||

सर्वमन्त्राक्षरावलिः || ७९० ||

अखर्वगर्वनिर्वाणमपूर्वं गुह्यमुत्तमम् |
सर्वा सैवास्ति सर्वत्र सर्वमन्त्राक्षरावलिः || ९० ||

मधुस्रवा || ७९१ ||

माधुर्यसौगन्ध्यविलोभितालिर्मधुश्रियः पूर्वविलासभूमिः |
मधुस्रवेयं मधुमन्निषेव्या ददातु सिद्धिं मधुमत्यनूद्याम् || ९१ ||

स्रवन्ती || ७९२ ||

जातापि कर्कशात् काष्ठाद्द्राक्षा साक्षाद्रसायनम् |
यत्तनोत्येव कोऽप्येष स्रवन्तीसन्निधेर्विधिः || ९२ ||

भ्रामरी || ७९३ ||

साम्राज्ययोग्योऽपि वियोगयोगो
बभ्राम भूताङ्कसमाः समोऽपि |
यत्क्षोभितान्तःकरणः स रामः
सा भ्रामरी भ्रामय दुर्भ्रमं नः || ९३ ||

प्. २६४) भ्रमरालका || ७९४ ||

अलकालिवलत्कान्ति यद्वक्त्रकमलं मलम् |
अलं हन्तुमलं दृष्टं बाला सा भ्रमरालका || ९४ ||

मातृमण्डलमध्यस्था || ७९५ ||

स्तुता मण्डलवाहेन कमण्डलुधरेण च |
मातृमण्डलमध्यस्था मण्डलेन्द्रत्वदास्तु नः || ९५ ||

मातृमण्डलवासिनी || ७९६ ||

सभाजनागतान् प्रातस्तानापृच्छ्य सुरोत्तमान् |
रमते काचिदेकैव मातृमण्डलवासिनी || ९६ ||

कुमारजननी || ७९७ ||

या कुमारयति कापि केवला मारतद्विषयसंशयस्थली |
मारकालकलनैकबन्धनं सा कुमारजननी कुमारिका || ९७ ||

क्रूरा || ७९८ ||

ककं कं कं कुरु क्रूरा कककारं करं करम् |
राकाकराकराकारं काराकीः कारकं करे || ९८ ||
[द्व्यक्षरोऽयम्]

सुमुखी || ७९९ ||

वन्यैरलङ्कारवरैः सुकान्तिं
प्रसूनगुञ्जादिभवैरपि स्वम् |
दधाति लावण्यबलं श्रितं य-
न्मुखं शिवा सा सुमुखीति मुख्या || ९९ ||

प्. २६५) ज्वरनाशिनी || ८०० ||

सुचिकित्सकोपचरितेन विना 
बहुमन्त्रयन्त्रविधिभिश्च हतिम् |
भवदुर्ज्वरो व्रजति यत्सुदृशा 
ज्वरनाशिनीति किल सा ललिता || १०० ||

स्वस्वातन्त्र्यपरानुभूतिकलयावश्यंभवित्र्योद्गते
साहिब्कौल इति प्रथावति पदे निर्माति यः स्मासनम् |
काव्ये तस्य समागते स्वभगिनीं सज्जातकोदाहृतिं
चित्रान्तेह विलासनाम्नि विरतिं भक्तिस्त्रयोदश्यगात् || १०१ ||


इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसाहिबकौलानन्दनाथविरचिते नामविलासे 
त्रयोदशी भक्तिः || १३ ||


चतुर्दशी भक्तिः |

अतीता || ८०१ ||

अतीता वादितोभासि तीर्थ्या यदि विदि प्रभा |
ता यदा नो मानुदितो वादिनोऽग्रे किमाविदि || १ ||

(अर्धभ्रमोऽयम्) एतन्न्यासः 

अ
ती
ता
वा 
दि
तो
भा
सि
ती
र्थ्या
य
दि
वि
दि
प्र
भा
ता
य
दा 
नो
मा
नु
दि 
तो
वा
दि
नो
ग्रे
कि
मा
वि
दि

विद्यमाना || ८०२ ||

संप्रत्येष्यति वातीते विद्यमानैव केवला |
दिष्टेऽनवद्यवैषद्यहृद्या सद्यः प्रसीदतात् || २ ||
[निश्चतुर्थोऽयम्]

प्. २६७) भाविनी || ८०३ ||

भावाभावाविनाभावानुभावानुभवेन नः |
भवानी भाविनी नानाभवे नवनवे वन || ३ ||
[त्र्यक्षरोऽयम्]

प्रीतिमञ्जरी || ८०४ ||

मयीव सापि फुल्लास्तु भवत्सु प्रीतिमञ्जरी |
ययाप्रियं प्रियं नानानानाप्रियमपि प्रियम् || ४ ||

सर्वसौख्यवती युक्तिः || ८०५ ||

चित्तं कुत्रापि नाभाति कस्यापि नु यया विना |
सर्वसौख्यवती युक्तिर्जयत्येषैव विद्वपुः || ५ ||

आहारपरिणामिनी || ८०६ ||

यैकैव षड्विधं भावं व्यनक्ति विविधाकृतिम् |
सा कापि गीयते तज्ज्ञैराहारपरिणामिनी || ६ ||

निदानं पञ्चभूतानाम् || ८०७ ||

जडान्यपि प्रवर्तन्ते भूतानि विषये यया |
निदानं पञ्चभूतानां जयति प्रकृतिप्रभा || ७ ||

भवसागरतारिणी || ८०८ ||

भवसागरतारिणी भवसागरतारिणी |
भवसा गरतारिणी भव सागरतारिणी || ८ ||
[सर्वपादयमकम्]

प्. २६८) अक्रूरा || ८०९ ||

यां वीक्ष्यैव सुदुष्टोऽपि जनः स्वां प्रकृतिं क्षणम् |
घूर्णितो वा जहात्येषाऽक्रूरा मनसि राजताम् || ९ ||

ग्रहवती || ८१० ||

ग्रहा यत्र स्फुरन्त्येते न तैः संस्पृश्यतेऽपि या |
व्योमेवैका जयत्येषा ग्रहवत्यपि निर्ग्रहा || १० ||
[अचतुर्थोऽयम्]
विग्रहा || ८११ ||

संगृहीतकृतकर्मसञ्चया दुर्ग्रहग्रहसुनिग्रहाभयाः |
यज्जनाः कृतपरिग्रहाः श्रिया विग्रहा जयति सा ग्रहेश्वरी || ११ ||

ग्रहवर्जिता || ८१२ ||

ग्रहैः स्वप्नेऽप्यसंस्पृश्यो यद्भक्तिविषदाशयः |
तत्किं चित्रं स्वयं सापि यद्देवी ग्रहवर्जिता || १२ ||

रोहिणी || ८१३ ||

रोहिणीरमणशेखरोज्ज्वला मोक्षधामपथिकाधिरोहिणी |
रोहिणीतनयपूजिताजिता केवला जयति सैव रोहिणी || १३ ||

भूमिगर्भा || ८१४ ||

यद्गर्भवासात् प्रविमुक्तिमाप्त्वा
बीजं फलत्वं प्रतियात्यपूर्वम् |
नानात्वसंदर्भकलैकदक्षा
सा भूमिगर्भा जयति प्रगल्भा || १४ ||

प्. २६९) कालभूः || ८१५ ||

कालोऽपि यां व्याप्य भवत्यकस्मा-
दकालकालः समुपैति नैव |
यद्भक्तिशालं सुविशालतालं
सा कालभूर्बाल्यकलादिलोला || १५ ||

कालवर्तिनी || ८१६ ||

कालो यां लङ्घते नैव शिरश्छायां यथा पदम् |
यत्कालवर्तिनी सापि तद्वर्ती तन्न को भवेत् || १६ ||

कलङ्करिहिता नारी || ८१७ ||

न सुरी नासुरी नान्या विलासोल्लसिता तथा |
कलङ्करहिता नारी यथेयं हरते मनः || १७ ||

चतुष्षष्ट्यभिधावती || ८१८ ||

चतुर्वर्गफलावाप्त्यै चतुर्मुखमुखस्तुता |
चतुराशाप्रसिद्धेयं चतुष्षष्ट्यभिधावती || १८ ||

जीर्णा || ८१९ ||

वृकोदरो वायुभवोऽपि पाण्डवो
यद्ध्यानतोऽन्नं नरदेहसङ्गतः |
जीर्णीचकारान्यविचिन्त्यतातिगं
जीर्णा भवाजीर्णमियं व्यपोहताम् || १९ ||

प्. २७०) जीर्णवस्त्रा || ८२० ||

इदं पतिव्रतौचित्यं पत्युर्यद्भगवत्यपि |
दिग्वस्त्रस्यानुवृत्त्यै सा जीर्णवस्त्राभवन्नवा || २० ||

नूतना || ८२१ ||

जानाति यातिशयवृद्धपितामहादि-
भावं हतादिरनुभूतिकलान्तवृत्तिः |
अद्यापि चित्रमतिलङ्घितषष्ठभावा
सा नूतनैव जगतां जननी भवानी || २१ ||

नववल्लभा || ८२२ ||

स्थाणुः शूल्यपि यल्लाभात् स्मरारिः परमेश्वरः |
मृत्युञ्जयो जयत्येषा शाङ्करी नववल्लभा || २२ ||

अरजाः || ८२३ ||

राजेराजरराजारिराज्याजिजिज्जराजरा |
रजोजाराजर्जरौजा राजराजाजराऽरजाः || २३ ||
[द्व्यक्षरोऽयम्]

रतिः || ८२४ ||

सर्वत्रैव विशिष्यसेऽत्र रतिरित्येषा सदा नर्मदे
ग्रस्तो यत्कलयाभजन्नरहरिर्लक्ष्मीं स्ववक्षस्यलम् |
विश्वेशः कृतवान् गिरं स्वरसनावासां च पुत्र्या गिरे-
रेको वा सपरिग्रहोऽपि विषमो देवोऽतुलं भूधरे || २४ ||

प्. २७१) (चक्रबन्धोऽयम्) एतन्न्यासः 





प्रीतिः || ८२५ ||












या काचिद्रचितेतरेण हरते स्वात्मेतरत्वं परं
या ध्याता कलयैकयाखिलकला विस्मारयत्यन्यतः |
या सर्वस्य रसस्य कृष्टवसुधा दुर्दृष्टसंहारिणी
सर्वैः प्रीतिरिहास्तु सर्वकलया सर्वत्र नः सर्वदा || २५ ||

रतिरागविवर्द्धिनी || ८२६ ||

रतिरागविवर्द्धिनी यमारा-
ल्ललिता सर्वकलासु लालयन्ती |
प्. २७२) सफलं विमलातिखेललोला
ललनास्तं न हरन्ति जातु चित्रम् || २६ ||

पञ्चवातगतिर्भिन्ना || ८२७ ||

एकदेहे श्रिता रीतिं स्वस्वकर्मैकचातुरीम् |
पञ्चवातगतिर्भिन्नाभिन्ना चेन्न पुनर्भयम् || २७ ||

पञ्चश्लेष्माशया धरा || ८२८ ||

जग्धिपानरसोल्लासविस्रब्धविमलाधरा |
श्लेष्मामयान् हरत्वेषा पञ्चश्लेष्माशया धरा || २८ ||

पञ्चपित्तवती शक्तिः || ८२९ ||

अन्यान्यवर्णतां यान्ति यज्ज्वालाभि रसादयः |
पञ्चपित्तवती शक्तिः पित्तामयहरास्तु नः || २९ ||

पञ्चस्थानविबोधिनी || ८३० ||

अबोधबोधजननी सर्वभावैकसाक्षिणी |
एकं हृत्स्थानमाश्रित्य पञ्चस्थानविबोधिनी || ३० ||

उदक्या || ८३१ ||

गत्वाग्रतो मारहरं विमोह्य
निधाय तत्स्वं मथितं निजान्तः |
अरिष्टयाता च कुमारजन्मा-
नन्देन तृप्ता जयतादुदक्या || ३१ ||

प्. २७३) वृषस्यन्ती || ८३२ ||

भवेन्न चेद् वृषस्यन्ती सर्वोत्तमबलाबला |
कृशानुरेतसश्चेतस्तत्कथं सा हरेत् क्षणात् || ३२ ||

बहिःप्रस्रविणी त्र्यहम् || ८३३ ||

उपरागे नदीवाशु शुचिरप्यशुचित्वगा |
स्वस्वकाले जयत्येषा बहिःप्रस्रविणी त्र्यहम् || ३३ ||

रजःशुक्रधरा शक्तिः || ८३४ ||

अपि सर्वगतं जीवं नियन्त्रयति यैकतः |
रजःशुक्रधरा शक्तिः शक्तिसक्तिं ददातु नः || ३४ ||

जरायुः || ८३५ ||

बीजवद् वहति यान्तरा द्रुमं स्वल्पभूर्जगदनल्पदेहवत् |
सा जरायुरजरायुरक्षयं क्षिप्रमेव वितरत्वलं घनम् || ३५ ||

गर्भधारिणी || ७३६ ||

चतुर्विधस्वरूपेयं सृष्टिराविष्कृता यया |
असामान्या न सा मान्या कस्य वा गर्भधारिणी || ३६ ||

त्रिकालज्ञा || ८३७ ||

त्रयः काला विभासन्ते सम्प्रत्येव यद्ग्रतः |
त्रिकालज्ञा जयत्येषा त्रिदेवीकालचेतना || ३७ ||

त्रिलिङ्गा || ८३८ ||

शब्दानां ज्ञायतेऽन्योन्यं समं सुप्समुदायिनाम् |
पृथक्प्रथा यदाश्रित्या त्रिलिङ्गा जयतादियम् || ३८ ||

प्. २७४) त्रिमूर्तिः || ८३९ ||

जाग्रद्बाल्याद्यवस्थासु ययान्य इव जायते |
जनः सोऽपि मनस्त्राणं त्रिमूर्तिर्जयतान्मम || ३९ ||

त्रिपुरवासिनी || ८४० ||

वाक्कामशक्तिवर्णानि संजपन् यत्प्रसादतः |
वाक्कामसक्तिनाथः स्यात् सेयं त्रिपुरवासिनी || ४० ||

अरागा || ८४१ ||

अरागापि महेशानं रागिणं याकरोदरम् |
स्वस्वातन्त्र्यकलातालललितां नौमि तां शिवाम् || ४१ ||

शिवतत्त्वा || ८४२ ||

सुदुर्भवं भवं कृत्वा तस्यैवान्तः प्रविश्य च |
तथापि या स्वशीलस्था शिवतत्त्वेति सा मता || ४२ ||

कामतत्वानुरागिणी || ८४३ ||

कामादिवासनातीतैः कमनीयस्वभावभूः |
कामारिदयिता जीयात् कामतत्त्वानुरागिणी || ४३ ||

प्राची || ८४४ ||

लोक्यं समालोकयतापि यस्यां
लोकत्वमायाति सदोदितेन |
इनेन वृत्रारिबलाञ्चिता दिक्
प्राची शुचं लुञ्चतु सर्वतो नः || ४४ ||

प्. २७५) अवाची || ८४५ ||

अन्तकोऽपि यदाश्रित्या प्रेतेशोऽपि विराजते |
समवर्तित्ववर्णेन दिगवाचीति सा मता || ४५ ||

प्रतीची || ८४६ ||

प्रचेता अचलावासो यत्र सत्त्वबलाकुलः |
प्रतीची दिग् हरत्वेषा पुनः प्रत्यग्जनिं मम || ४६ ||

उदीची || ८४७ ||

यदुपासनया भिक्षुसखोऽपि स धनाधिपः |
राजराजः कुबेरोऽपि दिगुदीचीति सा मता || ४७ ||

विदिग्दिशाम् || ८४८ ||

यदाश्रयात् पावक आश्रयाशो
रक्षोऽधिपः पुण्यजनः प्रभञ्जनः |
प्राणो जनस्योग्र इहापि शम्भु-
र्दृशः प्रसत्त्यै भवताद् विदिग्दिशाम् || ४८ ||

अहंकृतिः || ८४९ ||

प्रकृताप्रकृतप्रज्ञाशालिनी देवदेवता |
त्रिविधाहंकृतिर्जीयाद् विश्वैकप्रसवस्थली || ४९ ||

अहंकारा || ८५० ||

अहंकारानिवार्यासि यदि तन्मयि शाम्भवि |
तिष्ठ हृष्टमतौ नित्यं परमैव भ्रमापनुत् || ५० ||

प्. २७६) बलिमाया || ८५१ ||

विष्णुं वामनतां नीत्वा त्रिजगल्लङ्घनीं बलिम् |
हन्त यातोषयद्देयाद् बलिमायातुलं बलम् || ५१ ||

बलिप्रिया || ८५२ ||

बलिप्रिया जयत्येषा सर्वलोकेश्वरं हरिम् |
यास्थापयदधोलोके द्वाराग्रे नियतं बलेः || ५२ ||

स्रुक् || ८५३ ||

ध्रुवं स्रुगेव सा देवी पूर्णया याहुतिश्रिया |
वह्निं सन्दीप्य सन्दीप्य यज्वचित्तैकनन्दिनी || ५३ ||

स्रुवा || ८५४ ||

बर्हिर्मुखगणस्यैषा तृप्तिकारणमुत्तमम् |
विविधाहुतिभिर्जीयात् स्रुवा सन्मन्त्रपूजिता || ५४ ||

सामिधेनी || ८५५ ||

पठ्यते मन्त्रविद्वद्भिरादौ वह्निसमिन्धनी |
या वेद ऋग्जयत्येषा सामिधेनी महेश्वरी || ५५ ||

सश्रद्धा || ८५६ ||

नित्ये नैमित्तिके काम्ये सश्रद्धं या प्रपूज्यते |
वेदसारार्थविद्भिः सा सश्रद्धेति प्रकीर्तिता || ५६ ||

श्राद्धदेवता || ८५७ ||

पितरोऽदृष्टिविषया अपि तृप्तिमनुत्तमाम् |
कव्येन कृपया यस्या यान्ति सा श्राद्धदेवता || ५७ ||

प्. २७७) माता || ८५८ ||

स्तन्येन पुण्येन वदन्यनाथा
या पालयन्ती च सुलालयन्ती |
शिशुं भृशं सा परमेश्वरी नो
माताहताशत्वकरी सदास्तु || ५८ ||

मातामही || ८५९ ||

अहीनकुलमूलैकमहीतलविलासिनी |
जननीजननी मातामही जीयान्महेश्वरी || ५९ ||

तृप्तिः || ८६० ||

उप्तं बीजमिवाहारः कॢप्तो धातुफलोद्धृतौ |
अन्ततो यामुपास्ते सा तृप्तिरङ्गप्रसुप्तिहृत् || ६० ||

पितृमाता || ८६१ ||

सप्तधातुमयेनेह देहेनाविष्कृतं यया |
पित्राख्यं निर्वपुर्धाम पितृमातेति सा मता || ६१ ||

पितामही || ८६२ ||

यत्प्रबावाद् भवोऽयं न आविर्भूतोऽतिहर्षदः |
भूतः स प्रभवो यस्या महतीयं पितामही || ६२ ||

स्नुषा || ८६३ ||

सफलं विमलं यस्याः सुशीलात् सत्कुलं भवेत् |
विशालाक्षी जयत्येषा स्नुषाकृशमहोदया || ६३ ||

प्. २७८) दौहित्रिणी || ८६४ ||

दौहित्रिणी सतां मान्या कुलोद्धारणकारणम् |
दुहिता यत्प्रसादेन देवी दौहित्रिणीति सा || ६४ ||

पुत्री || ८६५ ||

अचलाधिपतिस्तस्मात् प्रथितः स हिमालयः |
यदेषा तद्गृहे पुत्री भूता कापि जगत्प्रसूः || ६५ ||

पौत्री || ८६६ ||

अतिपुत्रस्य या प्रेम्णः पात्रभूता सतां मता |
पौत्रीयं परमेशानी पवित्रीकुरुतां कुलम् || ६६ ||

नप्त्री || ८६७ ||

संसारदुःखदलने परमास्त्रं महेश्वरी |
नप्त्रीति प्रथिता देवी भूयाद् भूत्यै च तुष्टये || ६७ ||

शिशुप्रिया || ८६८ ||

अशेषविघ्नशमने शिशूनां विहितोद्यमा |
शिशुप्रिया जयत्येषाकृशाशावशवर्तिनी || ६८ ||

स्तनदा || ८६९ ||

सा येन स्तनदा भक्त्या सायेन सुखदा भवे |
धन्येन पूजिता न स्यात् सोऽन्येन तुलिताननः || ६९ ||
[मुरजबन्धः]
प्. २७९) एतन्न्यासः 

 


स्तनधारा || ८७० ||

यस्मिन् दिष्टेऽमृतान्नाद्यमपि जन्तोर्न तृप्तये |
तत्रेयं जयतीशानी स्तनधारैव केवला || ७० ||

विश्वयोनिः || ८७१ ||

केवलो जलयोनिरप्यसौ
यद्दयाधिगतचातुरीयकः |
विश्वतः सृजति विश्वमद्भुतं
विश्वयोनिरियमस्त्वयोनिकृत् || ७१ ||

स्तनन्धयी || ८७२ ||

कथं न स्यात् परं तस्य विशालं विमलं कुलम् |
यस्य संनिहिता नित्यं गेहे देवी स्तनन्धयी || ७२ ||

शिशूत्सङ्गधरा || ८७३ ||

हृष्टः पुष्टोऽपि भात्येष यदुत्सङ्गे जगच्छिशुः |
शिशूत्सङ्गधरा जीयाद्धराधरसुता शिवा || ७३ ||

प्. २८०) दोला || ८७४ ||

लोललोलदलोद्दाललीलादादलदाददा |
दुद्ददुल्लादलाद्दोला दाददालं ललाददा || ७४ ||
[द्व्यक्षरोऽयम्]

दोलाक्रीडाभिनन्दिनी || ८७५ ||

सर्वस्य चित्तवृत्तिस्तद्दोलाक्रीडाभिनन्दिनी |
यच्छैलनन्दिनी सापि दोलाक्रीडाभिनन्दिनी || ७५ ||

उर्वशी || ८७६ ||

वशी वशीकृतो देवगणोऽन्यत्र यया न सः |
विहायेव दिवं याति सा भूयादुर्वशी श्रिये || ७६ ||

कदली || ८७७ ||

कदलीसाम्यमावेक्ष्य स्वोर्वोरन्यत्र सर्वतः |
किमु सा कदली भूता कदनं हरतां कलेः || ७७ ||

केका || ८७८ ||

कौ कौ काकाः कोककङ्ककाककाः केकुकाककाः |
केकाककककाङ्कोकाकेकैकाकाककीः ककम् || ७८ ||
[एकाक्षरः]

विशिखा || ८७९ ||

यज्जना जनतां ज्ञानशिखिनः शिखितेजसः |
पुनन्त्याशिखमीक्षाभिर्विशिखा सास्तु वः श्रिये || ७९ ||

प्. २८१) शिखिनर्तिनी || ८८० ||

उदरेण धृतः पुत्रो यो मया सोऽयमुह्यते |
पृष्ठेऽनेन सदेत्येषा सन्तुष्टा शिखिनर्तिनी || ८० ||

अथवा 

निरिन्धनः कथं दीप्तस्त्रिनेत्राग्निः सदा भवेत् |
यद्यर्धाङ्गगता न स्याद्देवता शिखिनर्तिनी ||

खट्वाङ्गधारिणी || ८८१ ||

एतत् सधर्मिणीप्रेम जयत्येव यदीश्वरी |
खट्वाङ्गिनोऽसमाक्षस्य प्रीत्यै खट्वाङ्गधारिणी || ८१ ||

खट्वा || ८८२ ||

यामाश्रित्य सुखं शेते श्रान्तः पितृवनस्थले |
भिक्षुर्जयति सा काचित् खट्वा नित्यमखण्डिता || ८२ ||

बाणपुङ्खानुवर्तिनी || ८८३ ||

दहेदेकः कथं शीघ्रं त्रिपुरारिः पुरां त्रयम् |
त्रिपुरा चेत् सहाया न बाणपुङ्खानुवर्तिनी || ८३ ||

लक्ष्यप्राप्तिः || ८८४ ||

यदुपासकमेकं वा लक्ष्यलोकाः स्तुवन्त्यलम् |
लक्ष्यकृत्वो जयत्येषा लक्ष्यप्राप्तिः सुलक्षणा || ८४ ||

कला || ८८५ ||

कुलाकुलकलाकेलिलोलालीककलाकला |
कालकाककिलेलाला काले कलौ कलाकला || ८५ ||
(द्व्यक्षरोऽयम्)

प्. २८२) अलक्ष्या || ८८६ ||

अन्तर्लक्ष्या बहिर्लक्ष्या लक्ष्यालक्ष्यत्ववर्जिता |
लक्ष्यलक्षणताद्वैतलक्ष्यालक्ष्या जयत्यसौ || ८६ ||

लक्ष्या || ८८७ ||

या भागलक्षणाविद्भिर्लक्ष्यते बोधलक्षणा |
लक्ष्यभूतापि सैकैव लक्ष्या सर्वविलक्षणा || ८७ ||

शुभलक्षणा || ८८८ ||

क्षणे क्षणे स्मृता येन देवता शुभलक्षणा |
अनेककल्पसंकल्पो धन्यस्यास्य क्षणायते || ८८ ||

वर्तिनी || ८८९ ||

विवर्तिनी जगत्त्वेन भावाभावप्रवर्तिनी |
वर्तिनी देवता भूयान्नित्यं हृदयवर्तिनी || ८९ ||

सुपथाचारा || ८९० ||

सेविता सुपथाचारा येन नित्यं महेश्वरी |
तत्पथं न कथं सर्वे गच्छेयुर्नार्थिता अपि || ९० ||

परिखा || ८९१ ||

ब्रह्माण्डमण्डलं व्याप्य पञ्चभूतस्वरूपिणी |
या तिष्ठति परा निष्ठा परिखा सा स्मृता बुधैः || ९१ ||

खनिः || ८९२ ||

सप्तधा कृतिनां तुष्टा दारिद्र्यदलनी शिवा |
दुर्गदुर्गत्वहेतुश्च जीयात् खनिरियं सदा || ९२ ||

प्. २८३) वृतिः || ८९३ ||

प्रोक्षिता अपि मेघेन वातार्कस्फुटिता अपि |
अगाः पुष्टाः कथं स्युश्चेन्न स्याद्रक्षाकरी वृतिः || ९३ ||

प्राकारवलया || ८९४ ||

केन केन प्रकारेण जन्तूनां क्लेशनाशिनी |
प्राकारवलया देवी भाससे दयया स्वया || ९४ ||

वेला || ८९५ ||

वेला रसासारलावे लामताललतामला |
रता रतातारतारसालताललतालसा || ९५ ||
[सर्वतोभद्रोऽयम्]

एतन्न्यासः

Vए
ला
र
सा
सा
र
ला
वे
ḻआ
म
ता
ल
ल 
ता
म
ला
ऋअ
ता
र
ता
ता
र
ता
र
षा
ल
ता
ल
ल
ता
ल
सा
षा
ल
ता
ल
ल
ता
ल
सा
ऋअ
ता
र
ता
ता
र
ता
र
ḻआ
ंअ
ता
ल
ल
ता
म
ला
Vए
ḻआ
र
सा
सा
र
ला
वे

प्. २८४) मर्यादा च महोदधौ || ८९६ ||

यत्कृपातो विभागेन जलं स्थलमपीयते |
जयत्येकैव सा देवी मर्यादा च महोदधौ || ९६ ||

पोषणी शक्तिः || ८९७ ||

यया साम्राज्यसम्भारः सुधियोऽपि तृणायते |
पोषणी शक्तिरेषैव जयति प्रकृतिप्रभा || ९७ ||

शोषणी शक्तिः || ८९८ ||

गम्भीरोऽपि सुविस्तारः कुम्भजेनार्णवः क्षणात् |
शोषितो यां समाराध्य शोषणी शक्तिरित्यसौ || ९८ ||

दीर्घकेशी || ८९९ ||

दीर्घभ्रूलतिका दिर्घमुखी दीर्घेक्षणा शिवा |
दीर्घं कालं मदग्रेऽस्तु दीर्घकेशी सुसेविता || ९९ ||

सुलोमशा || ९०० ||

सद्गुणा यद्धृदाकाशे सुसम्बाधस्थिता इव |
लोमव्याजाद् बहिर्याताः शक्तिरेषा सुलोमशा || १०० ||

स्वस्वातन्त्र्यपरानुभूतिकलयावश्यंभवित्र्योद्गते
साहिब्कौल इतिप्रथावति पदे निर्माति यः स्मासनम् |
चित्रैः पद्यगणैर्विभासिततनूरन्यानवाप्यस्थितौ
काव्ये तस्य विलासनाम्नि विरतिं भक्तिश्चतुर्दश्यगात् ||


इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसहिबकौलानन्दनाथविरचिते नामविलासे 
चतुर्दशी भक्तिः || १४ ||




पञ्चदशी भक्तिः

ललिता || ९०१ ||

तारसंप्रथितालोककलोता ललिता तता |
तातताकलिताभेददभेता हृदि संरता || १ ||

(पद्मबन्धोऽयम्)







मांसला || ९०२ ||

यदङ्गैकलावण्यपूरच्छटाभिः
सुसम्बाधदेशस्थितेवोद्भटाभिः |
प्. २८६) बहिस्त्र्यध्वगा सा विनिर्याति शम्भोः
शरीरात् परं देवता मांसलेयम् || २ ||

तन्वी || ९०३ ||

ध्यायन्ति यामणौ चित्ते त्रिजगज्जननीमपि |
गिरीन्द्रनन्दिनीं भक्ताः सा तन्वीति मताद्भुता || ३ ||

वेदवेदाङ्गधारिणी || ९०४ ||

वेद्यवेदकताहीना पञ्चाम्नायैक्यवेदिनः |
या चित्ते स्फुरतीशी सा वेदवेदाङ्गधारिणी || ४ ||

नरासृक्पानमत्ता || ९०५ ||

संख्यप्रेतमहाभूमीमाध्यास्याध्यासवर्जिता |
नरासृक्पानमत्तैव जयतीशानगेहिनी || ५ ||

नरमुण्डास्थिभूषणा || ९०६ ||

अस्थिभूषागतां लज्जामाकलयय प्रियस्य किम् |
महार्हाभूषणा भूता नरमुण्डास्थिभूषणा || ६ ||

अक्षक्रीडारतिः || ९०७ ||

मोहितः स यया सत्यसुतोऽपि हरिवत्सलः |
अहारयत् स्वसाम्राज्यं साक्षक्रीडारतिः शिवा || ७ ||

शारी || ९०८ ||

जयो हितेन पातेन नहितेन पराजयः |
यस्या जयत्यसौ शारी सारासारविचारभूः || ८ ||


प्. २८७) शारिका शुकभाषिणी || ९०९ ||


समाधेर्भ्रंशितः शम्भुरालपन्त्या कलं कलम् |
अनङ्गारिर्यया सैव शारिका शुकभाषिणी || ९ ||

शाम्बरी || ९१० ||

चित्रेन्द्रजालं द्वितयत्वमैक्ये
द्वैतेऽपि चैक्यं तनुतेऽतनुज्ञा |
क्षणं क्षणं या बहिरन्तरापि
सा शाम्बरी मोहहरी सदास्तु || १० ||

गारुडी विद्या || ९११ ||

महाविषाकृशं दूराद् भुजङ्गगणमद्भुतम् |
कर्षन्ती गारुडी विद्या सिद्धा चेन्न पुनर्भयम् || ११ ||

वारुणी || ९१२ ||

प्रचेता जडराजोऽपि यत्प्रसत्त्या महोद्धतम् |
नियामयति सत्त्वेशं सा जीयाद् वारुणी शिवा || १२ ||

वरुणार्चिता || ९१३ ||

नित्यं कमलमालाभिः कमले कमलेऽतुला |
कमलेशस्तुता सास्तु कमले वरुणार्चिता || १३ ||

वाराही || ९१४ ||

यामाराध्य निराधारो जलमग्नां वसुन्धराम् |
कोल उद्धारयामास वाराही सा हिनस्त्वघम् || १४ ||

प्. २८८) मुण्डहस्ता || ९१५ ||

धावन्त्यभिमुखं दैत्यगजस्य विमुखस्य सा |
भीतस्य मुण्डहस्ता मामवताद्रणसङ्कटे || १५ ||

दंष्ट्रोद्धृतवसुन्धरा || ९१६ ||

त्वमेव कोलरूपासीर्दंष्त्रोद्धृतवसुन्धरा |
सत्त्वाधमोऽन्यथा कोल उद्धरेत् तां कथं शिवे || १६ ||

मीनमूर्तिधरा || ९१७ ||

यया ते विधृता देवमुनीन्द्राः प्रलयागमे |
ससर्वजीवबीजाः सा मीनमूर्तिधरा मता || १७ ||

मूर्ता || ९१८ ||

सृष्ट्यै स्थित्यै तथा हृत्यै मूर्ता शक्तिरिवेशितुः |
अतुल्यबलदा साविर्भूता मूर्ता निराकृतिः || १८ ||

वदन्या || ९१९ ||

यमाप्य तुच्छो भवबुद्बुदोऽयं 
न दृक्पथे स्याद् वितरस्यमुं तम् |
स्वकामकामं यदकाममस्मा-
ययतो वदन्या कतमा त्वदन्या || १९ ||

प्रतिमाश्रया || ९२० ||

त्वमीशि कारुण्यनिधिर्नवापि
जडं विधायातिमृदुं तदर्थम् |
सर्वाश्रया कापि निराश्रयापि
भूतासि देवी प्रतिमाश्रयापि || २० ||

प्. २८९) अमूर्ता || ९२१ ||

प्रियाष्टमूर्तेर्दशमूर्तिनापि
ध्याता सदैवाकृतकैकमूर्ति |
स्फूर्तिं चिदानन्दमयीममूर्तां
धूर्तत्वहर्तीं वितरत्वियं नः || २१ ||

निधिरूपा || ९२२ ||

निधिरूपा ददात्वेषा निरुपाधिविधिं निधिम् |
सन्निधिं हृदयाकाशे विदधातु च नः सदा || २२ ||

सालिग्रामशिला शुचिः || ९२३ ||

मीयते केन सा श्यामा सालिग्रामशिला शुचिः |
यत्र सत्त्वशुचिः कृष्णः क्षणं रक्तोऽभवद्धरिः || २३ ||

स्मृतिः || ९२४ ||

वेदश्चतुर्धा प्रथितश्चतुर्भि-
रर्थैरनन्तोऽनवगाहनीयः |
प्रकाशितो यद्वशगैर्मुनीन्द्रैः 
स्मृतिः स्मृतिं तत्पदगां ददातु || २४ ||

संस्काररूपा || ९२५ ||

पदानि वर्णैश्च पदैश्च वाक्यं
निरूप्यते यद्दययान्तयातैः |
स्फोटस्वरूपानृतरूपहीना
संस्काररूपार्पयतु स्वरूपम् || २५ ||

प्. २९०) सुसंस्कारा || ९२६ ||

प्राक्तनाद्यतनी वापि सिद्धा यस्य हृदि स्वयम् |
सुसंस्कारा बहूनां न वाचकः स कथं भवेत् || २६ ||

संस्कृतिः || ९२७ ||

वेदो यया बोधयतीह देवान्
देवा यया भक्तजनान् प्रहृष्टाः |
विद्याधराणामधिदेवतेयं
जिह्वाग्रयाता भव संस्कृतिर्नः || २७ ||

प्राकृता || ९२८ ||

अप्राकृतां पिङ्गलनागराजो
यां भूरिजिह्वः प्रकटां विधाय |
वाग्मित्वधारामलमारुरोह
सा प्राकृता नाटकवित्तिदास्तु || २८ ||

देशभाषा || ९२९ ||

अनेकशब्दैरमलाभिधत्ते सर्वेश्वरी सर्वत एकमर्थम् |
या मातृकारूपनिरूपणीया सा देशभाषाकृशबोधदास्तु || २९ ||

गाथा || ९३० ||

या त्रिभिश्चरणैः षड्भिरपि धन्यैः प्रगीयसे |
थाथेति विविधाकारा गाथा नाथस्व नाथताम् || ३० ||

गीतिः || ९३१ ||

एकमर्थं विदन्तीह यां निशम्य जडाजडाः |
विवशा वशिनः सैव गीतिरित्यभिधीयते || ३१ ||

प्. २९१) प्रहेलिका || ९३२ ||

गोष्ठीषु चेष्टते हृष्ट्या या वादिमुखभञ्जनी |
रज्जनी सुधियां दद्याद्धेलामत्र प्रहेलिका || ३२ ||

इडा || ९३३ ||

यद्भागे वहते चन्द्रः सान्द्रानन्दसुधाम्बुधिः |
अहो बिन्दुविधी रीडामिडा हरतु सत्वरम् || ३३ ||

पिङ्गला || ९३४ ||

यद्भागे वहते सूरः सूरिभिर्वेद्यवैभवः |
बीजपूराद्भुता वामा पिङ्गला दक्षिणावतु || ३४ ||

पिङ्गा || ९३५ ||

गङ्गातरङ्गरङ्गेयं भृङ्गालिमधुरध्वनिः |
त्रिलिङ्गेष्विङ्गितं दद्यात् पिङ्गालिङ्गितशङ्करा || ३५ ||

सुषुम्णा || ९३६ ||

अग्नीषोमस्वरूपेयं ज्येष्ठानिष्ठाप्रदा सताम् |
शून्या नशून्या बोधेन सुषुम्णाऽनादिनादिनी || ३६ ||

सूर्यवाहिनी || ९३७ ||

वामेनापूर्य येनान्तर्निकुम्भ्यान्येन रेच्यते |
सा सूर्यवाहिनी तं नोद्वाहयेद् भववाहिनी || ३७ ||

शशिस्रवा || ९३८ ||

सूर्यबिम्बं समाबध्य येन देवी वशीकृता |
शशिस्रवा न पीड्येत स जरामरणादिभिः || ३८ ||

प्. २९२) तालुस्था || ९३९ ||

सर्वयातापि संवित्तिस्तालुस्थैव विराजते |
सर्वक्ष्माधिपतिः स्वस्यां राजधान्यां यथा नृपः || ३९ ||

काकिनी || ९४० ||

परामृतरसास्वादघूर्णितैर्वेद्यविद्वपुः |
काकिन्येकाकिनी भूयात् सहाया सर्वदा मम || ४० ||

अमृतजीविनी || ९४१ ||

किं भवेत् कृतमन्नेन चेत् तुष्टामृतजीविनी |
किं भवेत् कृतमन्नेन चेद्रुष्टामृतजीविनी || ४१ ||

अणुरूपा || ९४२ ||

विस्मयाय भवेत् कस्य नाणुरूपा महेश्वरी |
या व्याप्य निखिलं तिष्ठत्यचलाचलकन्यका || ४२ ||

बृहद्रूपा || ९४३ ||

जयन्ति ते बृहद्रूपा यैश्चित्तपरमाणुगा |
विराजोऽपि बृहद्रूपा चिन्त्यते चेत्यचेतनैः || ४३ ||

लघुरूपा || ९४४ ||

यत्कलैका त्रिलोकीयं लघुरूपैव साद्भुता |
ध्याता येन स जात्वत्र न भवेल्लघुतापदम् || ४४ ||

गुरुस्थिरा || ९४५ ||

स्थिरेण मनसा येन चिन्तिता सा गुरुस्थिरा |
क्षणं भवेत् कथं नैव स गुरूणां गुरुश्चिरम् || ४५ ||

प्. २९३) स्थावरा || ९४६ ||

स्वपितुः स्थावरेशस्य वात्सल्येनेव विद्वपुः |
अपि सा स्थावरा भूता क्रियान्नः स्थावरं मनः || ४६ ||

जङ्गमा || ९४७ ||

चित्रं गिरीन्द्रतनया जङ्गमासि कथं पुनः |
महच्चित्रं त्वदन्यत् किं यद्ध्यानादसि जङ्गमा || ४७ ||

देवी || ९४८ ||

क्रीडायां विजिगीषायां व्यवहारे द्युतौ स्तुतौ |
गतावपि परा देवी केवलैव विराजते || ४८ ||

कृतकर्मफलप्रदा || ९४९ ||

किं चित्रं कर्मिणां यत् त्वं कृतकर्मफलप्रदा |
चित्रं निष्कर्मिणां यच्च कृतकर्मफलप्रदा || ४९ ||

विषयाक्रान्तदेहा || ९५० ||

विषयाक्रान्तदेहा चेन्न स्यास्त्वं पार्वती तदा |
हरं कपालिनं चैकं गिरीसं कथमाश्रयेः || ५० ||

निर्विशेषा || ९५१ ||

दन्तिवक्त्रेऽपि षड्वक्त्रे प्रेम्णा पुत्रत्वहेतुना |
निर्विशेषा शिवा सर्वविशेषा जयति स्वतः || ५१ ||

जितेन्द्रिया || ९५२ ||

सर्वलक्ष्मीनिधेर्बाला निर्ययौ यत् पितुर्गृहात् |
तपसे परमेशानफलायातो जितेन्द्रिया || ५२ ||

प्. २९४) विश्वरूपा || ९५३ ||

विश्वं भूतं यतो यस्यां यल्लयं च यदात्मकम् |
विश्वरूपा परा काचित् चित्स्वरूपा जयत्यसौ || ५३ ||

चिदानन्दा || ९५४ ||

विदितेयं चिदानन्दा सुन्दरी यस्य धीमतः |
पुरन्दरेन्दिराप्यस्य वन्ध्यैव स्वान्तलालने || ५४ ||

परब्रह्मप्रबोधिनी || ९५५ ||

शोधिनी मोहतमसो द्वैताद्वैतविरोधिनी |
रोधिनी सर्वकामानां परब्रह्मप्रबोधिनी || ५५ ||

निर्विकारा || ९५६ ||

नानाकारविकारौघं विश्वं सृष्ट्वा च विश्वतः |
तत्र स्वं विनिवेश्यैका निर्विकारैव काचन || ५६ ||

निर्वैरा || ९५७ ||

सपत्न्यामपि गङ्गायां विधौ वक्राधमेऽपि सा |
अपि पत्युः शिरः स्थित्या निर्वैरा जयतीश्वरी || ५७ ||

विरतिः || ९५८ ||

स्वात्मजेऽपि सधर्मिण्यां गृहे सुहृदि बन्धुषु |
यदाविष्टो रतिं नान्ते लभते विरतिर्हि सा || ५८ ||

सत्यवर्धिनी || ९५९ ||

कलौ कलङ्ककलुषे दुष्कलाकलितेऽतुला |
भूयात् सा परमेशानि जनानां सत्यवर्धिनी || ५९ ||

प्. २९५) पुरुषाज्ञा || ९६० ||

पुरुषाज्ञास्त्यलङ्घ्येयं यदि सत्यं महेश्वरी |
अज्ञानखण्डने ज्ञानमण्डने.प्यस्तु नः स्थिरा || ६० ||

भिन्ना || ९६१ ||

तत्त्वात्मना शिवा भिन्ना जयतीयं भवोन्मुखी |
तत्त्वात्मनाप्यभिन्नैव जयतीयं भवोन्मुखी || ६१ ||

क्षान्तिः कैवल्यदायिनी || ९६२ ||

चित्ताम्भोधिस्तरङ्गौघैस्तावत् क्षोभयते जनम् |
यावन्नैषा श्रिता भक्त्या क्षान्तिः कैवल्यदायिनी || ६२ ||

विविक्तसेविनी || ९६३ ||

विविक्तसेविनी भावं वितर स्वं महेशि मे |
येन विश्वगतोऽप्येष जातु विश्वं न भावये || ६३ ||

प्रज्ञाजनयित्री || ९६४ ||

जयतीयं शिवा साक्षादज्ञानां ज्ञानकारणम् |
पराऽपरा सदा प्रज्ञाजनयित्री महेश्वरी || ६४ ||

बहुश्रुतिः || ९६५ ||

विस्मयाय न कस्येयं महेशानी बहुश्रुतिः |
एकतो नैकवर्णा या नैकतोऽप्येकवर्णभाक् || ६५ ||

निरीहा || ९६६ ||

सुधिया मीयते केन निरीहा परमेश्वरी |
यया सर्वं विधायापि न किंचिच्च विधीयते || ६६ ||

प्. २९६) समस्तैका || ९६७ ||

यस्या विवर्तरूपेण विश्वमाभात्यतद्विदाम् |
तद्विदां च स्वरूपेण समस्तैका जयत्यसौ || ६७ ||

सर्वलोकैकसेविता || ९६८ ||

चतुर्वर्गफलावाप्त्यै यथाभिमतमीश्वरी |
एकचित्ततया जीयात् सर्वलोकैकसेविता || ६८ ||

सेवा || ९६९ ||

हताभिमानैर्निस्तन्द्रैरभ्यस्तेयं यथारुचि |
सेवोत्तरोत्तरं कार्या कलावेका फलप्रदा || ६९ ||

सेवाप्रिया || ९७० ||

दिशि देशे कृतौ काले यथायथमुपास्यते |
तथा तथा ददातीयं फलं सेवाप्रिया शिवा || ७० ||

सेव्या || ९७१ ||

यां विज्ञाय तृणायन्ते सकलाः सिद्धयः सताम् |
सा सेव्या सर्वभावेन कथं नैवेह काचन || ७१ ||

सेवाफलविवर्धिनी || ९७२ ||

यस्य तुष्टा शिवा सत्यं सेवाफलविवर्धिनी |
सेवन्ते तत्पदाम्भोजं कथं नैव नरोत्तमाः || ७२ ||

कलौ कल्किप्रिया काली || ९७३ ||

एको विप्रशिशुर्नैकम्लेच्छान् दुष्टान् कथं हरेत् |
कलौ कल्किप्रिया काली तेन नाराध्यते यदा || ७३ ||

प्. २९७) दुष्टम्लेच्छविनाशिनी || ९७४ ||

पुरा सुरभिरूपेण म्लेच्छानुत्पाद्य कापि सा |
पुनः कालीस्वरूपेण दुष्टम्लेच्छविनाशिनी || ७४ ||

प्रत्यञ्चा || ९७५ ||

कर्णावतंसतां नीता बाणेन कृतिभिः क्षणात् |
लक्ष्यप्राप्तिं करोत्येव प्रत्यञ्चा परितोषिता || ७५ ||

धनुर्यष्टिः || ९७६ ||

धनुर्यष्टिर्जयत्येषा धानुष्काणां करस्थिता |
ते ते शूरा रिपून् हत्वा यया भूमिभुजोऽभवन् || ७६ ||

खड्गधारा || ९७७ ||

घातकेभ्यो जयं लक्ष्मीं हतेभ्यो या दिवि स्थितिम् |
ददाति सैव सर्वेषां खड्गधारोपकारकृत् || ७७ ||

दुरानतिः || ९७८ ||

दुरानतिः स्थिता यस्य चित्ते भक्त्याभितोषिता |
दुरानमा नमन्त्येनं नमस्याश्च सुरोत्तमाः || ७८ ||

अश्वप्लुतिः || ९७९ ||

कारिता याश्ववारेण याने पूर्वं सुशीलिता |
चमत्करोति सा भूयादश्वप्लुतिरलं श्रिये || ७९ ||

वल्गा || ९८० ||

यया संसाद्य संसाद्य सादिभिर्वाजिनो जये |
प्रेर्यन्ते मण्डले याने प्लुतौ वल्गेति सा मता || ८० ||

प्. २९८) सृणिः || ९८१ ||

सूक्ंअया गुरुमुन्मत्तं यया नागं जनो वशम् |
नयति स्पर्शतः सैषा सृणिरस्तु घृणापहा || ८१ ||

सन्मत्तवारणा || ९८२ ||

यस्याः पुरःसरा देवी ख्याता सन्मत्तवारणा |
सा सेना न कथं सद्यो रोचेत रिपुवारणा || ८२ ||

वीरभूः || ९८३ ||

आविर्भूता यतो वीरा यस्यां तिष्ठन्ति यन्मयाः |
विश्रान्तेः परमा भूमिर्वीरभूर्भुवि पूजिता || ८३ ||

वीरमाता || ९८४ ||

धन्या सा वीरमातैका देवी कामदुघा परा |
वीरान् या पाति निष्पातान्निर्हेतुप्रेमनिर्भृता || ८४ ||

वीरसूः || ९८५ ||

लोहजातेष्विवादर्शं या स्वात्ममुखदर्शने |
वीरान् सूते जनानां सा वीरसूः कापि गीयते || ८५ ||

वीरनन्दिनी || ९८६ ||

पञ्चकृत्यकृतः शम्भोः समावेशात् सुनिर्वृताः |
यद्भक्तास्त्यक्तपञ्चत्वभयाः सा वीरनन्दिनी || ८६ ||

जयश्रीः || ९८७ ||

याप्तैव तनुते कंचिद् ब्रह्मैक्यविभवं सुखम् |
जयश्रीः सैव नो भूयात् संनिधौ सर्वतः सदा || ८७ ||

प्. २९९) जयदीक्षा || ९८८ ||

स्वप्रतापानले हुत्वा शस्त्रमन्त्रै रिपून् पशून् |
यद्दीक्षिता जना भान्ति जयदीक्षेति सा शिवा || ८८ ||

जयदा || ९८९ ||

जयदा सर्वदा भूयात् सा जया विजयासखी |
यथा धनंजयत्वं न आविर्भूयादकृत्रिमम् || ८९ ||

जयवर्धिनी || ९९० ||

किं दुःसाध्यं भवेदस्य सद्यो वैषद्यभागिनः |
यदि स्यात् सर्वदा सत्यं सहाया जयवर्धिनी || ९० ||

सौभाग्यसुभगाकारा || ९९१ ||

सौभाग्यसुभगाकारा सा ममास्त्वग्रतः सदा |
कारेवान्तर्गतं चित्तं निश्चलं विदधाति या || ९१ ||

सर्वसौभाग्यवर्धिनी || ९९२ ||

यस्याः सर्वस्य शर्वत्वं कृपां प्राप्य क्षणाद् भवेत् |
सहाया सर्वदा सास्तु सर्वसौभाग्यवर्धिनी || ९२ ||

क्षेमङ्करी || ९९३ ||

खिन्नः खिन्नो विमोहेन क्षिणः क्षीणो मुधाधिना |
अद्यास्मि सुखभाक् सद्यो दृष्टा क्षेमङ्करी यदा || ९३ ||

सिद्धिरूपा || ९९४ ||

सिद्धिरूपा स्वरूपेण प्रथिता मययसंशयम् |
अन्यथाखिलसिद्धीशः कथं स्यां स्वात्मसिद्धितः || ९४ ||

प्. ३००) सत्कीर्तिः || ९९५ ||

सर्वत्र सर्वदा भूयात् सर्वतः सर्ववल्लभा |
सत्कीर्तिः संस्फुरन्ती नो जाता स्याज्जातता यया || ९५ ||

पथिदेवता || ९९६ ||

गजारूढं रथारूढं हयारूढं जनं दृढम् |
मृडानी पातु यान्तं वा सर्वदा पथिदेवता || ९६ ||

सर्वतीर्थमयी मूर्तिः || ९९७ ||

सर्वतीर्थविबोधेन तीर्थ्यस्तीर्थवदत्र सः |
सर्वतीर्थमयी मूर्तिः स्फूर्तिं कुर्याद्यदन्तरा || ९७ ||

सर्वदेवमयी प्रभा || ९९८ ||

अपास्तुं शक्नुयुर्जातु यदादित्यादयो नहि |
ययास्तं तत्तमोऽप्येषा सर्वदेवमयी प्रभा || ९८ ||

सर्वसिद्धिप्रदा शक्तिः || ९९९ ||

नाविरक्तो विरक्तो न यद्भक्तोऽसक्तचेतनः |
सर्वसिद्धिप्रदा शक्तिर्जयताज्जयतादियम् || ९९ ||

सर्वमङ्गलमङ्गला || १००० ||

धन्याः स्मः कृतकृत्याः स्मो वन्द्याः स्मः सर्वमङ्गलाः |
यत्सर्वत्र सदा ज्ञाता सर्वमङ्गलमङ्गला || १०० ||

विविधसत्कृतिलास्यभासितसद्रसासवघूर्णितै-
श्चतुरवर्णितभावभावितनिर्मलोदयकृत्कला |
प्रथितनामविलासतत्तदधीश्वरत्वविहारिणी
परमशक्तिरियं श्रिया जय सर्वमङ्गलमङ्गला || १०१ ||

प्. ३०१) स्वस्वातन्त्र्यपराउभूतिकलयावश्यंभवित्र्योद्गते
साहिब्कौल इतिप्रथावति पदे निर्माति यः स्मासनम् |
काव्ये तस्य पराविचार्यविषये सत्पद्मबन्धादिका
देवीनामविलासनाम्नि तिथिभिर्भक्तिर्गतेहाङ्किता ||


इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसाहिबकौलानन्दनाथविरचिते नामविलासे 
पञ्चदशी भक्तिः || १५ ||




षोडशी भक्तिः

इत्थं शिवेन प्रथितं स्वशक्त्या
नवेश्वरं निर्मलभावबोधम् |
मयाथ लक्षीकृतलक्ष्यरूपं
न नाम नामुं प्रणमन्ति के के || १ ||

पठेदनुज्ञामवलम्ब्य भक्त्या
श्रीदैशिकेशस्य परानुभूतेः |
अन्तः समाधाय नियम्य बाह्यं
हृषीकपूगं च शुचिस्त्रिधापि || २ ||

तन्त्रोक्तमन्त्राधिकृतौ कृती सन्
द्विस्त्रिः सकृद्वा नियतः प्रगे वा |
श्रद्धालुरुद्धाममुदेकधामा
ध्यायन्नधीयेत च तं त्रिसन्ध्यम् || ३ ||

पुरो निविष्टः स्तुतिपाठकस्य
समाहितान्तःकरणोऽतिहृष्टः |
प्. ३०३) कृताञ्जलिर्वा शृणुयात् प्रणम्य
संश्रावयेद्वा स्तवराजमेनम् || ४ ||

यत्क्षोभितान्तःकरणोऽतिभार-
भियापि देहं यतते विहातुम् |
पुष्टं प्रयत्नादपि तत् त्रिरूपं
स्वप्नेऽपि दुःखं नहि संस्पृशेत् तम् || ५ ||

देशादिहान्यापि यदाप्तुकामः
कलङ्कितत्वादि न मन्यते च |
नरोऽपि वृत्तिं पशुजामुपास्ते 
यत्नं विना स्याद्धनधान्यसम्पत् || ६ ||

इनादयो यत्कलिता अधृष्याः
ख्याताः परं यद्वशगोऽपरश्च |
तानप्यवज्ञाय चरत्यलक्ष्य-
स्तेजस्विता सापि भवेदधीना || ७ ||

एको बहूनस्तपरीकरश्च
तत्सम्भृतानप्यवमन्य चेष्टाम् |
इष्टां विधत्ते यदवाप्तितुष्टः
स्यात्तत्स्ववश्यं प्रबलं बलित्वम् || ८ ||

शूरा यदुद्धूतनिजप्रतापाः
शौरिप्रतिष्ठामतिदुर्लभां ताम् |
भजन्ति योगादिभिरप्यदस्त-
च्छौर्यं कथं नास्तु विराजमानम् || ९ ||

प्. ३०४) यदातुरः किं न करोति हीनो
वैद्यादिषु प्राप्तमतावपि ज्ञः |
तस्यातिहानिः कियती गदस्य
यच्छोक एतत्प्रभवोऽपि दूरे || १० ||

यद्गर्धिनौ सोमरवी अपि द्राग-
हर्निशं मार्गमुदस्तलम्बम् |
यतेत उत्क्रान्तुमपि प्रतिस्वं
स्यातां वशौ तौ च यशःप्रतापौ || ११ ||

यत्तामवाप्तुं धनिनोऽपि खिन्ना
दीना अदीनाश्च भवन्ति भूयः |
सा धन्यता तत्कुलनामचेष्टा-
मत्याद्यधीना न भवेत् कथं तु || १२ ||

कामादयो यत्कलयात्महेतून्
संक्षोभयन्तेऽपि सदाप्तकामान् |
भाग्यैरपि प्राप्तुमुपोढशङ्कं
सौभाग्यमेतत् किमु भागि न स्यात् || १३ ||

ययेह राजेव विनैव राज्यं
विराजते पूज्यसमाजभाजाम् |
लोकार्च्यता सा कियतीव यत्त-
ल्लोकेश्वरार्च्यत्वमपि प्रहीनम् || १४ ||

यत्सिद्धमूर्तिः स्मृतदृष्ट एव
कं कं न मूर्च्छास्पदमातनोति |
प्. ३०५) सा रूपसम्पत् सुतरां कथं स्या-
दङ्गाङ्गगाङ्गं न यथा यथार्था || १५ ||

न यैर्विहीनोऽनुगुणत्वमेति
पशुर्यथा भाति च यद्वदन्ते |
न निर्गुणायाः स्तवसंप्रसादात्
ते ते गुणाः किं पदगा भवेयुः || १६ ||

यामाप्य पूषा प्रथितो हि भास्वाञ्-
छायापि शोभैव यदाश्रयेण |
यद्वान् विधत्ते स्तिमितं च लोकं
प्रभापि सा भासयते कथं न || १७ ||

वीरा व्यथन्ते न हि यत्प्रसन्ना
रणादिषु क्रूरकृतप्रयोगे |
आर्यैः समीर्यं तदनन्तधैर्यं
वीर्यं न वीरेश्वरताप्रसिद्ध्यै || १८ ||

श्रेयस्करास्ते स्थितयेऽपि येषां
प्रत्येकमेवात्मनि संयतन्ते |
श्रेयांसि तानीह न कानि कानि 
भवन्ति भूयः प्रतिवर्धकानि || १९ ||

विलोक्य लोलां न पृथग्विधातुं
प्रत्येति यां विष्णुरपीह जातु |
शुभोदया सत्कृतभावपूर्णा
सेवेत सा श्रीः स्वयमेव रक्ता || २० ||

प्. ३०६) यैस्तर्जितो दुःखमिहानुभुङ्क्ते
स्वाच्छन्द्यवन्ध्यो निरयं परत्र |
सर्वाणि खर्वाणि कथं न यान्ति
स्वापेऽपि पापान्यनवाप्यभावम् || २१ ||

यानान्तरांस्तर्जयितुं परेण
परेण निर्जित्य किलान्तरेण |
न शक्यतेऽयं सदयोदयस्थो
लोभादयस्तेऽप्यपरे परे स्युः || २२ ||

यद्भान्तरा राजवदत्र भाति
यैः संगतो भीतिकरोऽपि मृत्योः |
ये स्वे यथा भान्ति विभिन्नदेहाः
किं बन्धवो नान्तरबन्धनाय || २३ ||

अन्येषु या व्याधितया प्ररूढा
याभिः कुलं याति भुजिष्यभावम् |
सुता इमाः पुत्रितयान्ववाय-
मुद्धरयन्त्यो न सुखाय किं स्युः || २४ ||

ख्याताः परं ये सहधर्मचारे
ते रामयन्तो न कथं नु रक्ताः |
भूषाविभूषाः सततं सुशीला
दारा उदाराः स्मरयौवनाभ्याम् || २५ ||

पुंनामभीतेर्हतिहेतवो ये
यद्भाषितं बाल्य इवामृतौघः |
प्. ३०७) ये सद्गुणा वंशधृतौ प्रसिद्धा-
स्तेऽलङ्क्रियां कुर्युरलं सुपुत्राः || २६ ||

यद्दर्शनादन्वयसंप्रचार-
शङ्काङ्कमुल्लङ्घ्य सुखेन याति |
विश्राममस्तातिभरो यथा ते
पौत्राः पवित्रं तनुयुश्चरित्रम् || २७ ||

यत्सम्भृता एव सुपुण्यजन्या
कृत्स्नेऽपि घस्रा वयसि प्रगण्याः |
महोत्सवैर्मन्दिरमिन्दिरैक-
निवासमेतैः सततं विभायात् || २८ ||

कृत्येषु वैमत्यमपेत्य नित्यं
प्रीत्यानुरक्ता हितसत्यवाचः |
वैचित्त्यराहित्यकरा अतीत-
शङ्काः सुभृत्या अपि तं भजेयुः || २९ ||

आद्यासु हृद्यास्वनवद्यपद्य-
गद्यासु मद्यप्रमदोन्मदासु |
विद्यासु वैषद्यकरीषु सद्यो
वर्णाद्य आद्यन्तविधेर्विधिः स्यात् || ३० ||

अगण्यनैपुण्यधनाग्रगण्यः
पुण्येन लभ्यं स्मृतिमात्र एव |
आदाय राजन्यजनः स्तवेशं
रणं विशन् स्याद् विजयी कथं न || ३१ ||

प्. ३०८) क्रेतुं च विक्रेतुमुपदाधाति
वस्त्वेव यद्यत् स्तवसंप्रसादात् |
तेनैव तेनैव न भूरिवित्त-
प्रलाभवित्तोऽस्तु कथं नु वैश्यः || ३२ ||

अप्यन्यवर्णान् परिचर्य यत्ना-
द्यथा न शूद्रः सुखमेति सम्यक् |
तथा स्तवेशानुगृहीत एव
किं किं न तद्याति निरस्तयत्नः || ३३ ||

पुत्रार्थिनः पुत्रवतामधीशा
वित्तार्थिनो वित्तभरस्य पूर्णाः |
यं यं च कां मनसादधाति
कामी प्रकामं स स नास्य दूरे || ३४ ||

येनैव शर्मेह परत्र वा स्यात्
प्राप्योऽपि यो भूरिकृतप्रयत्नैः |
अधर्मसांमुख्यमपि प्रयातु-
रग्रे भवेत् किं न स धर्म एव || ३५ ||

रूपेण रत्या अपि जैत्रदेहा
शीलेन सत्या अपि वर्द्धितेहा |
करोति हर्षैकनिदानभूता
कन्यापि पुत्रीपदमेव तत्र || ३६ ||

क्षेत्राणि सस्येन विजृम्भितानि
विनान्तरायं विविधेन च स्युः |
प्. ३०९) गावः पयोऽपि प्रवहन्ति भूयो
नद्यो यथा कामदुघा घटोध्न्यः || ३७ ||

येनावृतः किंचन संविधातुं
नेष्टे न तज्जातु भवेदभव्यम् |
पूर्णैर्गुणैर्दर्शितविभ्रमोऽपि
याभिर्हतस्ता विपदः कथं स्युः || ३८ ||

नृपादपि प्राप्तबलान्न भीती
रिपोर्न वा दुष्टकलादपि स्यात् |
शुभेषु भावेष्वशुभेषु वापि 
सदा शुभैवास्य भवेन्मनीषा || ३९ ||

संतर्पयन्तीं निजबन्धुवर्गं
दानेन मानेन सभाजनेन |
यशोर्जनेन प्रथितेन नाम्ना
लभेत सम्यक् कुलधुर्यतां सः || ४० ||

अपि प्रलग्नाः श्रितगोचराश्च
ग्रहा न तं व्योम यथा स्पृशन्ति |
रामस्य नामेव निशम्य न स्यू
रक्षांसि तं द्रष्टुमपि क्षमाणि || ४१ ||

काकोदरास्तं विनतातनूज-
मवेक्ष्य दुरादिव नीरसाः स्युः |
प्रीत्या महादेवमिव प्रपन्ना
भूताः पिशाचा अपि तं भजेयुः || ४२ ||

प्. ३१०) डाकिन्य एनं स्वसुतं जनन्यः
प्रेम्णेव सम्यक्परिपालयेयुः |
वन्याश्च सत्त्वाः सुनिरस्तसत्त्वं
पञ्चाननं वीक्ष्य यथा द्रवेयुः || ४३ ||

सुखासुखे ये न विदन्ति कर्तुं
तानप्यवश्यं परिपीडयन्ति |
शिशून् ग्रहा ये निगृहीतभीता
अनुग्रहादस्य न ते कथं स्युः || ४४ ||

द्वन्द्वानि यानीह न जातु सन्धि-
सन्धानि वा यानि पुरो गतानि |
स्निग्धप्रथां द्वेषयुतानि भूयः
किं नैष तत्प्रीतिकृतिप्रसिद्धः || ४५ ||

दुःशृङ्खलाभिः कलितोऽपि दुर्गे
कारागृहे मन्तुहतोऽपि भूयः |
ध्यानादिकादस्य महानुभूतेः
कथं न मुच्येत यथेह मुक्तः || ४६ ||

न रामवद्दारजमात्मजोत्थं
वसिष्ठवन्नाच्युतवत् स्वजं न |
दशास्यवन्मित्रकृतं न शोकं 
पश्येद् वियोगं च स कल्पजीवी || ४७ ||

अन्धोऽपि गार्ध्रं बलमक्षियातं
लभेत सूरादिव जीवलोकः |
प्. ३११) बाधिर्यनिघ्नः श्रुतिमानरं स्या-
न्मूकोऽपि वागीशतयेव कीरः || ४८ ||

योन्यात्मबिन्दुः परमुद्रयेव
गर्भः स्थिरः किं न पतन्नपि स्यात् |
निबद्धगर्भत्वमदःस्रवेऽपि
सुखप्रसूतिश्च न दुर्लभैव || ४९ ||

कृतेन सूर्यस्य नवां नवेन
मयूरवद् दिव्यतनूमवाप्य |
अनर्थमुक्तः पठनाच्छ्रुतेर्वा
कथं भवेदस्य न मोदमानः || ५० ||

अदृष्टपूत्रास्यकलेशसम्प-
दपीन्द्रियग्रममलं नियम्य |
पाठाच्छ्रुतेर्वास्य शुचिः सुपुत्र-
प्राप्तिप्रसिद्धो वसुदेववत् स्यात् || ५१ ||

चातुर्थिकाद्येभ्य उरुज्वरेभ्य-
स्तेभ्यो दशभ्योऽपि महागदेभ्यः |
भूतादिजेभ्यः श्रवणादपि स्या-
द्रसेश्वरं प्राश्य यथा विमुक्तः || ५२ ||

न विस्मरेत् संश्रुतमश्रुतं च
तत्तुल्यमुल्लेखकलां नयेत् |
वक्ता भवेद् वाग्विधिवच्च वृद्धै-
र्बालोऽपि वृद्धान् विजयेत काव्यैः || ५३ ||

प्. ३१२) यः पञ्चपथ्यामपि वा स्तवेशं
जपेदधीयेत च नान्यचेताः |
मर्त्योऽपि भोगायतने निविष्टो
नान्त्यं लभेतादिममेव भोगम् || ५४ ||

गुप्ते द्विधापि प्रथिते च विज्ञो
देव्याश्रयस्थो नवरात्र अस्याः |
मूर्त्त्यन्तिके भक्तियुतोऽतिपीत
एकाकिभावं मनसापि यातः || ५५ ||

अपास्तभीतिः श्रितधैर्यनीति-
रावर्तयेद्यः शतधा स्तवेशम् |
साक्षाद्भवत्यस्य निजेप्सितानि
विश्राणितुं सा सुभगा भवानी || ५६ || 
[युगलकम्]

गिरौ सुरम्ये किल सिद्धपीठे
तत्क्षेत्रवर्ये त्रिदशालये वा |
प्रसिद्धिभागष्टतयाशु सिद्धिः
सिद्धा भवेदिष्टतमा च पाठात् || ५७ ||

आवर्तयेद्यो दशधापि भूमि-
शययासनस्थो जितदुर्हृषीकः |
स्वाहारमाहृत्य यतं मितं वा 
स्वप्ने वरस्थां स च पश्यतीशीम् || ५८ ||

प्. ३१३) सहस्रधावर्तनतः स्तवेशं
नरोत्तमा ये प्रपठन्ति भक्त्या |
सिद्धाश्च ते सिद्धिविधानदक्षा
आनिग्रहानुग्रहयोः क्षमाः स्युः || ५९ ||

सत्काव्यसंस्कारविदर्भितानि
शास्त्राण्यनभ्यासहतान्यपि स्युः |
स्वतोऽभिधातुं किल भारतीशाः
शोभारती प्रोन्मिषिते दधानाः || ६० ||

तान्रञ्जयन्तो नखरान्किरीट-
विचित्ररत्नोत्करसंकरेण |
सर्वस्वदानप्रथिता महेशा
उपासते शम्भुमिवामरौघाः || ६१ ||

शाक्ताष्टगन्धेन विलिख्य भूर्जे
शुभे दिनेऽभ्यर्च्य नवं कुमारीः |
विप्रान् वरस्त्रीरपि चन्दनाद्यैः 
सन्तर्प्य नानामृतभोज्यमुख्यैः || ६२ ||

वध्नन्ति रक्षाविधये य एनं
कण्ठे करे वा निजमूर्ध्नि गेहे |
तथा विशेषेण किशोरकाणां
ते कीर्तिभाजो नृपपूजिताः स्युः || ६३ ||
[युग्मम्]

प्. ३१४) रेपोर्न दुष्टान्न नृपान्न तेषां
न दारतो वा न पराभिचारात् |
न दुर्गतेर्नोदधिसिन्धुवगात्
पोतादिकेभ्योऽपि भवेन्न भीतिः || ६४ ||

द्युते रणे वाधिकृतौ विवादे
कथं जयं ते न हि यान्ति जैत्राः |
नरा नरेन्द्रा अपि माननीया-
स्तत्प्रेष्यतां यान्ति कथं न भक्त्या || ६५ ||

तारुण्यपूर्णाः स्मरबोधघूर्णा-
स्तान् विह्वलास्ता रतिरागनिघ्नाः |
स्वयं समासक्तिमिताः कथं न
वराङ्गना नान्यकला भजन्ते || ६६ ||

विलिख्य तं यन्त्रितमात्तशुद्धि-
र्यो धारयेन्मूर्ध्नि गले रणस्थः |
युध्यन्तमेनं मुहुरीक्षते न
योद्धा परः सम्मुखमागतोऽपि || ६७ ||

यो वा ध्वजाद्येषु पदेषु संख्यं
विशेत् स्तवेशं प्रविलिख्य वीरः |
अप्येकमेनं बहुधा विलोक्य
हतौजसः किं न परे भवेयुः || ६८ ||

विलुप्तसंज्ञाः शिशुवद् विमूढाः
स्मर्तुं निजास्त्राण्यपि नेहमानाः |
प्. ३१५) जयेन्दिरालिङ्गितदेहगेहं
किं नारयस्तं शरणं व्रजेयुः || ६९ ||

देहे गृहे वा लिखितोऽपि यत्र
नवेश्वरः स्यात् परिपूजितश्च |
तत्राभिचारः प्रभवेन्न शापो
बाधां विधातुं न न दस्यवोऽपि || ७० ||

न बाणवीरादिककीलनं वा
न कापि कृत्या न च पूतनादिः |
प्रेताः पिशाचा न न राक्षसा न
भूता न वा तत्र विशन्ति जातु || ७१ ||

शस्त्रान्न नाग्नेर्न जलान्न वायो-
र्भीतिर्भवेत्तत्र कदापि कापि |
दुर्वृत्तपापान्यपि तत्र बुद्धे-
र्विघ्नं विदध्युर्न कथंचनापि || ७२ ||

करीन्द्रशालास्वपि मन्दुरासु
गवां व्रजेऽजादिवृतौ च भक्त्या |
तद्दोषशान्त्यै प्रपठेच्च कूट-
पाकल्यपोहाय नवेशमेनम् || ७३ ||

न किङ्करा दूरमपि स्तुवन्तं
द्रष्टुं यमस्यापि समं क्षमेरन् |
भुक्त्वेह भोगाञ्छिवलोकमेति
चिरादनन्तं परमाप्यमन्ते || ७४ ||

प्. ३१६) घोरासु बाधास्वखिलासु सिद्धि-
रोधासु तत्तद्विधिपूर्वमेनम् |
सर्वैकमङ्गल्यमपास्तदुःखं
स्वर्ग्य पठेन्नित्यसमाहितान्तः || ७५ ||

तृप्तिं सपर्याभिरनुत्तराभि-
र्विधाय सम्यग्जपतां स्तवेशम् |
पुरोगतः स्वस्त्ययनं परं त-
माकर्णयेद् वाखिलकर्णितेहः || ७६ ||

नाम्नां सहस्रमिदमीरितमीश्वरेण
पुण्यैकपुण्यमुदयोदयमादिदेव्याः |
सम्यक्प्रकाशितमहः किल नन्दिकेन
नानन्दयेत् कमिह पूरुषतैकहेतुः || ७७ ||

नान्यत्स्तोत्रं परतरमतः कीर्तितं नापरो वा
मन्त्रस्तन्त्रे विहितविभवो नापरा वास्ति विद्या |
आद्या सिद्धा प्रथितमितरन्नैव तीर्थं समर्थं
हन्तुं वाघं तदुदितमिदं सर्वतः सर्वरूपम् || ७८ ||

धन्याः केऽपि प्रथितयशसः पूर्णपुण्यैकगण्या-
स्ते त्रैलोक्ये नृपतिपतयो माननीयाधिमान्याः |
नान्योद्भावाः परतरमतप्रज्ञया ध्वस्तमोहा
रोहं रोहं सुसुखसरणिं येऽर्चयन्त्यादिशक्तिम् || ७९ ||

जय जय हिततमपरमतमहित-
विदितविषदतर ऋतविभवकरि |
प्. ३१७) श्रितजनसदयसदयपरसुमुखि
शिवमयि शिवसखि भवजभयहरि || ८० ||

लोके लोके सुकृतिकृतिभिः सेव्यते यादिशक्तिः
स्तोकं स्तोकं विभवमतुलं यद्भवं भावयन्तः |
ते ब्रह्माद्या अपि चिरतरं विस्मयं यान्ति भूयाद् 
भक्तानां सा परमवरदा पूर्णमङ्गल्यरूपा || ८१ ||

श्रीकृष्णात्मपरानुभूतिविभवाच्छ्रीकृष्णकौलादभूत्
साहिब्कौल इति स्फुटं शिवपदं बुद्धेर्जनित्र्याश्च यत् |
भक्तिस्तद्गतिराजितस्य सुफला स्वन्ता गता मे महा-
काव्ये नामविलासनाम्नि ललिता पूर्णप्रथा षोडशी || ८२ ||

श्रीज्ञानिनाथाङ्घ्रिमहार्चनाभिः
संसिद्धसिद्धीशतयातिसिद्धः |
नाम्नां विलासे प्रणिनाय साहिब्-
कौलो महेश्याः परिपूर्णभावम् || ८३ ||


इति श्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसाहिबकौलानन्दनाथविरचिते नामविलासे 
षोडशी भक्तिः || १६ ||



प्. ३१८) ये मात्सर्यवितानसंवृतधियः प्रत्येष यत्नो न तान्
भातीशाः क इवेह कर्तुममले सोमाङ्कपङ्के परम् |
केचित्ते तु जयन्ति हन्त कृतिनो ये सन्ततं प्रोद्यता-
स्तन्नैर्मल्यविधौ चकोरकतकक्षोदाः सुधोद्धारकाः || १ ||

वाचा किंचन वक्ति किंचन पुनर्धत्ते स्वचित्ते धिया-
प्यन्यत् किंचन निश्चिनोति नयनेनालोकयत्यन्यतः |
वृत्तं वान्यगतं शृणोति विफलाहङ्कारमालाकुलो
जानीमो न नसज्जनस्य परता कस्मिन्नु भावे समे || २ ||

विडालकः श्येनकरागतं किं
विक्लिन्दते मांसमवेक्ष्य दूरात् |
उड्डीनतालभ्यमिदं नखास्त्र-
वतां परं जातु न हस्तमेति || ३ ||

विमूढाः समेताः प्रयान्त्वाढ्यवेशा-
स्तथैकोऽपि तज्ज्ञः प्रयात्वस्तवेशः |
मृगाणां गणा द्वेषिणा चैककेन
समेता विचित्राः सदृक्षाश्च किं नु || ४ ||

अष्टाभिः किं न साक्षात्तनुभिरभिगतिः किं महादेवताख्या
त्र्यक्षत्वेन प्रसिद्धा न हि किमु न महाशक्तिमत्त्वं परेह्यम् |
किं सा सर्वात्मता वा न च भवति परं किं न मृत्युञ्जयत्वं
किन्त्वज्ञातः स मूढैर्यदि शिवकलया वञ्चितास्तत्त एव || ५ ||

महार्थरत्नादिगवेषणायां येषां विभज्येत हि बुद्धिपोतः |
त एव दौर्भाग्यहता इयत्त्वाद्रत्नाकरत्वं किमु हीनमब्धेः || ६ ||

प्. ३१९) पुष्पाकरत्वं सुरभिप्रकाशा-
वकाशमेकान्तरसाधिकारम् |
एतान् गुणान् यद्यविचार्य भीतः
स्वाराम ऐक्यात् क इवात्र यत्नः || ७ ||

श्रुत्यन्तादिकदर्शनेषु वितता यद्वन्मनीषास्ति तत्-
साहित्येऽपि तथैव लब्धरसतालीलाविलोला परम्
ब्रह्मानन्दकथैव यद्यपि मता कैवल्यबोधोद्धृतौ
रामानन्दकथा तथापि विचिता तत्तानुभूतौ किल || ८ ||

भूरीणामपि ताराणां ज्योतिराख्यास्ति किं न हि
ज्योतिषां ज्योतिरेकस्तु चन्द्र एव कलानिधिः || ९ ||

तमो हरति सोमादिरपि सत्यं तथापि सः |
एक एव जयी भास्वान् यः प्रसिद्धोऽम्बरे मणिः || १० ||

किं नौज्ज्वल्यं स्फटिक उदितं किं हिमे वा न भाति
किंवा तारास्वपि न न पयोमुख्यभावेऽपि किंवा |
मुक्तास्वेव प्रथितमिह तत् किं नु यासां महार्घं
रत्नाभिज्ञाविदितधिषणो वेद कश्चित् स्वरूपम् || ११ ||

माणिक्यशैलं परिलोक्य लोको-
त्तरं जडत्वाभिहता व्रजन्ति |
शाखामृगा यद्यपि ते तथापि
विदन्ति किं मूल्यमलं गुणं वा || १२ ||

बालां सालंकृतिमपि रसोद्धारिकां वीक्ष्य निद्रा
किं वापैति प्रकृतिसुलभाबोधकृद् बालदृष्टेः |
प्. ३२०) धन्यः कश्चित्स तु युवजनस्तत्कलाकौशलेन्दुं
यो दृष्ट्वैवोच्छलदतिरसं चित्तसिन्धुं विधत्ते || १३ ||

कश्मीरोदयभूधरात्स उदभूत् सत्तीर्थसूर्यो यतः
सर्वाक्षिप्रथितप्रसादचतुरः सोऽपि प्रदोषावृतः |
यातो दुर्गणितान्तमन्धतमसं दीनस्तदस्तादहो
यच्छक्त्या सकलान्तकारकृतिने कालाय तस्मै नमः || १४ ||

सम्यक्सामपरा रमापि चपला यत्रैव येन क्षमा
दुर्धर्षापि धृता च येन जनितो विश्वादिसर्गः स्मरः |
विष्णुः स्वेन च योऽवतीदमखिलं तं चेद्दितेर्दुःसुता
हेलन्ते स्वनिकारणाय तदिदं न त्वस्य काचित्क्षतिः || १५ ||

फुल्लारविन्दसरसीं निकषा स्थितोऽपि
ख्यातां गुणैः किमधिगच्छति दर्दुरौघः |
भृङ्गस्तु सौरभमवेत्य समीपमेत्य
पूर्णं रसं पिबतु नन्दतु निन्दताद्वा || १६ ||

गुणानां हृदि भूरीणां विनयाज्जायते चयः |
विधायादौ महाकुक्षिं सिन्धू रत्नाकरः कृतः || १७ ||
[इत्यन्योपदेशश्लोकाः]

शाके विक्रमभूभृतोऽनलभुजागाब्जैर्मिते हायने
कश्मीरेषु च नेत्रवेदगणिते पक्षे शुचौ माधवे |
भूताहे गणपाधिपेऽन्तमनयद् वेदद्विवर्षाङ्किते
साहिब्कौलपदे विलासमुदितः श्रीशक्तिनामान्यनु || १८ ||

प्. ३२१) त्रिपुरवरबाला त्रिपुरसुबाला
त्रिपुरसुबाला त्रिपुरुषकाला
विगलितकाला हतहरकाला
सकलविशाला सकलविशाला
गिरिवरशाला कृतपरताला
ऽकृतपरताला कृतपरताला
सितमणिमाला विलसितमाला
शिवमयमाला कचकचमाला-
विजिततमाला रिपुविषमाला
करगकपाला श्रितजनपालाश्रितजनपाला
सितकरवाला सुमतिनिभाला
गिरिशसभाला पदतिमराला
प्रसरदरालालकसुकराला
कृतभवजाला हृतभवजाला
हृदयरुजाला धृतकरवाला-
ऽवितसुरबाला सृतबहुबाला
मतफलसालाकृतिजितसाला
स्वरसरसाला समभिनवम् || १ ||

प्रथितपरभावा गिरिशविभावा
सतदनुभावानतपरिभावा
गलदभिभावा जनितसुभावा
भवपरभावा नकलितभावा
प्. ३२२) महदनुभावा महदनुभावा-
ऽमहदनुभावा शिखिभवभावा
विसदृशभावाविसदृशभावा भवनविभावा
कलकलरावा समधुशरावा
गजजयिरावाऽसनहरिशावा
खिलमतिशावाखिलमतिशावा परिबलधावा
वितुलसुधावा करिमलधावा-
ऽसुखतरहावा सुखतरहावा-
ऽतिसवनहावा त्रिविषयदावा-
हतिशपदावा जनिवनदावा-
ऽसहृदययावा सहृदययावा-
ऽधरहतयावा हतमतयावा-
हतमतयावा स्वमतलयावा समभिनवम् || २ ||

सहजनिजरामानतिपररामा
विरतविरामा सुरवररामा-
हितपरिरामा परमभिरामा
त्रिनयनधामाधिपतिसुधामा
त्रिभुवनधामा भजननिकामा-
दृतकृतकामानवनवकामा-
वयवितवामामरपतिवामा
भ्रुकुटिसुवामा सुकुसुमदामा-
वृतकचदामा विहतविदामा
बहुविधनामाखिलपरिणामा निगमविनामा
प्. ३२३) परिचितसामा भविकृतसामा
स्तुतिमयसामा दितिजनियामा
विरहितयामा कलननियामा-
ऽप्रतिमितभामा प्रतिहतभामा-
ऽप्रतिहतभामा सखितरलामा
कनकललामातिशयललामा-
ऽद्रिकुलललामा स्वकुलललामा
विविधकलामा कलितशिवम् || ३ ||

कुमुदजयितारा द्युतिहततारा
जिनमततारा परसुखतारा
प्रतिमितताराधिपमुखतारा
प्रतिकृतहारावयवविहारा
लसदुपहारा सुरसितहारा
गलधृतहाराहलफणितारा-
तिहृदयहारा श्रुतिपरिहाराऽश्रुतिपरिहारा
विविधविकाराकृतिमयकारा-
जनितनिकाराबलदपकाराहतिपरिकारा
जगदुपकारा पदनतिकारा-
मरवरकारापतदुपकारा
नयनससारापहृतविसारा
परतरसारा सततविचारा-
दृतचितसारा गलदभिचारा-
ऽदिविहितनारा परपुरनारासविनयनारा-
प्. ३२४) कचदसिधारा त्रिभुवनधारा
नमदुपधारा दिशतु शिवम् || ४ ||

अष्टाशीत्युत्तरैः पद्यं दृब्धमष्टशताक्षरैः |
नीराजनाय भात्वेतच्छ्रीदेव्या दण्डकाभिधम् || १ ||

इति श्रीनामविलासः संपूर्णः

कृतिरियं श्रीमच्छ्रीमहामाहेश्वराचार्यवर्यसकलदैशिकवर-
वरेन्द्रपूज्यतमचरणसरोजसाहिबकौलपादानाम् ||

###########   END OF FILE  #######