####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00264
Uniform title: haṃsasāra
Manuscript : BHU C4244

Description: 



Notes: 
Data entered by the staff of Muktabodha under the supervision of Mark S.G. Dyczkowski.

Revision 0: April 7, 2012

Internet publisher : Muktabodha Indological Research Institute
Publication year : 
Publication city : 
Publication country : India
####################################################



ओं नमः शिवाय स शिवाय शिवदाय नमो नमः |

ओं नमः परमात्मने |

ओं नमो विघ्नहर्त्रे |

अथ हंससारं लिख्यते ||


श्रुतं देव मया पूर्वममलं हंसयामलम् |
पुनर्हि श्रोतुमिच्छामि सारात्सारतरं परम् || १ ||

यत्पुरा कथितं देव सूचितं न प्रकाशितम् |
वदमे वस्तु सद्भावं प्रसादं कुरु शूल भृत् || २ ||

साधु साधु महाप्राज्ञे सर्वसत्वार्थबोधिनि |
तदर्थं संप्रवक्ष्यामि तवस्नेहान्महेश्वरि || ३ ||

दुर्लभं सर्वदेवानां योगिनीनां तथैव च |
यो सौ शान्तो ह्यजो देवः शक्त्याधारो ह्यविग्रहः || ४ ||

जीवभूतः सदा तिष्टेद्वामदक्षिणमध्यगः |
प्. ६८ब्) च चैष परमोहंसः स वै देवः सनातनः || ५ ||

स ब्रह्मा स च वै रुद्र ईश्वरो विष्णुरेव च |
सदाशिवः परंधाम तारकं ब्रह्म एव च || ६ ||

वाराणस्यां तु देवेशि स्वकं मार्गं प्रकाशितम् |
अज्ञानं चैव तत्क्षेत्रं ज्ञानिनामव्रतः स्थितम् || ७ ||

लक्षणं तस्य वक्ष्यामि येन ज्ञास्यन्ति साधकाः |
गुर्ववस्था गमः सो हि दृश्यते न तु लक्ष्यते || ८ ||

स परः सर्वतो ह्यात्मा चञ्चलत्वे व्यवस्थितः |
स बाह्याभ्यन्तरस्थो हि स्पन्दते सर्वदेहिनाम् || ९ ||

नित्योदितश्च निष्टश्च अनादिर्निधनेश्वरः |
अव्यक्तो व्यक्तरूपश्च अग्राह्यश्च चलाचलः || १० ||

भावग्राह्यस्सचिन्मात्रच्चैतन्यासुस्थितः स्थितः |
तेजोरूपी हि भगवान्हृद्व्योम्नेवस्थितः परः || ११ ||

प्. ६९अ) बाह्यव्योम्नि स्थितो धूम्रो धूम्राग्रे प्रकृतिर्वपुः |
शुद्ध स्फटिकसङ्काशं भिन्नं व्योम्नि तु व्योमवत् || १२ ||

मुक्तेर्लता तदाकारं चित्त्रावलिततादृशम् |
भ्रमरेण प्रतीकाशं हकारमशिराहतम् || १३ ||

कुलनाथं परं शान्तं कुलसन्तति दृश्यते |
सिद्धोति नूनं तत् तस्मिञ्चिव पुष्पाणि पश्यति || १४ ||

एकोनेक विभेदेन कोटिभेदेन दृश्यते |
नानाकार विभागेन दृश्यते परमेश्वरः || १५ ||

हवितो पिङ्गलो दीप्तो निशि वेश्मनि दृश्यते |
सद्व्योमज्योतिरूपोसौ नदते स मुहुर्मुहुः || १६ ||

स बाह्याभ्यन्तरं लक्ष्यं यो ददाति दिने दिने |
अघंशमय ते देवि न क्वचिद्योनि सम्भवः || १७ ||

प्. ६९ब्) जन्मान्तर सहस्राणि शिवभक्ति परायणः |
तस्य चापश्चिमंजन्म हंसो दृश्यो वरानने || १८ ||

भिद्यते हृदयग्रन्थि च्छिद्यन्ते सर्वसंशयः |
क्षीयन्ते चास्य कर्माणि तस्मिन् दृष्टे परापरे || १९ ||

हंसज्ञानप्रदाता वै दुर्लभो * विदैशिकः |
पृथिव्यां नास्ति तद् द्रव्यं यद् दत्वा चारिणी * ? वेत् || २० ||

अथातः संप्रवक्ष्यामि कालज्ञानं च?णाम्बिके |
कालचिह्नपरिज्ञानं नाधोगतिषु योगिनाम् || २१ ||

भु?जङ्ग कुटिलाकारमग्रतः सर्वतन्तुषु |
तं दृष्ट्वापि चिरं देवि पुनर्जन्म न विद्यते || २२ ||

लिङ्गाकारे ऋ?वेन्मोक्षं घनेन बन्धनं भवेत् |
रक्तो यदा तनुर्विद्यात्पीते चार्थस्य सम्भवः || २३ ||

प्. ७०अ) व्यालैर्विशेषगमनं बिन्दुनादप्रसादनम् |
सुभिक्षं च प्रचारे च दुर्भिक्षं चञ्चु बन्धने || २४ ||

मध्यच्छेदे त्रिभिर्मासैर्म्रियते नात्रसंशयः |
त्रिदिवैर्दिवसे युक्ते म्रियते च ततो ध्रुवम् || २५ ||

पूर्वाह्णे पूर्वसंस्थं तु यथा दृष्ट्वा वरानने |
अञ्जलिं वारिपूर्णायां भावयेत विचक्षणः || २६ ||

सामस्थो दक्षिणं गत्वा षण्मासान्मृत्युमादिशेत् |
सोमसूयविभागेन अहोरात्रं निरीक्षयेत् || २७ ||

द्वौ मासौ सोमसूर्याभ्यां मासं सोमस्य दक्षिणे |
पूर्वे दक्षिणमावस्यां प्रविशेद्रविमण्डले || २८ ||

सोमावस्यां दशाहेतु पञ्चाहं सूर्यगोत्तरे |
एकः कालस्य पर्यायं कथितं तव सुन्दरि || २९ ||

प्. ७०ब्) कालस्य वञ्चनं देव कथं जानाति तत्त्वतः |
एतद्धि संशयं ब्रूहि अत्रकौतूहलं मम || ३० ||

शृणु देवि परं गुह्यं रहस्यं भुवि दुर्लभम् |
यन्न कस्य चिदाख्यातं तत् ते वक्ष्यामि सुव्रते || ३१ ||

चन्द्रमण्डलमध्ये तु ठकारं चिन्तयेत् प्रिये |
ठ मध्यमे गतोहंसश्चिन्तनीयः प्रयत्नतः || ३२ ||

ब्रह्मरन्ध्रात्स्रवन्ती च परमामृतरूपिणी |
अव्यया सर्वगा सूक्ष्मा परा चास्य पराकला || ३३ ||

हंसोदर गता सा तु स्रवन्ती चिन्तयेत् प्रिये |
कालो न कलयेच्चात्र न जराव्याधिरेव च || ३४ ||

प्. ७१अ) कालस्य वञ्चनं देवि गोप्तव्यं वीरवन्दिते |
गुप्तोसान्निध्यमिच्छन्ति मातरः साधकेश्वरि || ३५ ||

तस्मात् सर्वप्रयत्नेन न देयं यस्य कस्यचित् |
दातव्यं भक्ति युक्तानां गुरुभक्तिरतात्मनाम् || ३६ ||

गुरुश्शिव गतोज्ञेयः शिवोगुरुमुखोद्गतः |
यो गुरुः स शिवः साक्षात् पूजनीयः प्रयत्नतः || ३७ ||

शुचिर्दक्षो विनीतश्च शक्तिश्चाप्यस्य तत् प्लुता |
तस्य ज्ञानं च मोक्षं च सिद्ध्यते परमार्थतः || ३८ ||

तस्मिन् स्थाने यदा लीनं चित्तं विगतवृत्तिकम् |
वलीपलितनिर्मुक्तः षण्मासेन भविष्यति || ३९ ||

न कालं कलयेच्चात्र न च साव्याधिरेव च |
हंससारं परं ब्रह्म परं व्योम परः शिवः || ४० ||

त्वच्छ्रेयोर्थमिदं ख्यातं हंससारसमुच्चयम् |
प्. ७१ब्) अनास्तिकानां नादेयं शठानां क्रुरचेतसाम् ||

दाम्भिकानामभक्तानां तन्त्राचाररतात्मनाम् |
यतस्ते पशवः कीटा महामार्गबहिष्कृताः || ३२ ||

शङ्काविकल्पनिर्दग्धा महामोहान्ध्यपीडिताः |
अनाश्वस्ता असन्तुष्टाः पशुशास्त्रेषु भाविताः || ३३ ||

न ते लभन्ते परमं महोर्मिनिकराकुलम् |
ओघसर्वस्वमतुलं गुरुवक्त्रे समागतम् || ३४ ||

तस्मात् सर्वप्रयत्नेन दातव्यं वीरवन्दिते |
गुरुभक्ताय शान्ताय नित्याभ्यासरताय च || ३५ ||

वीराचारनिषण्णाय द्रव्याद्वैतपराय च |
समया सेविने नित्यं कुलकालोदिते शिवे || ३६ ||

प्. ७२अ) अदाम्भिकाय गुप्ताय गुप्ताचाररताय च |
यतः स्वरस्मिरूपस्थाः पीठेभ्यः पीठविग्रहः || ३७ ||

नित्यं भ्रान्ति विहीनानां परोक्षाकारितांश्रिताः |
रक्षन्तिताः कृपाविष्टाः समयाचारपालकाः || ३८ ||

सर्वभावैः प्रयत्नेन प्राणमध्ये च मातरः |
विकासयन्ति परमं तेजो यद्वान्तसम्भृतम् || ३९ ||

ते नोदितो नोदयन्ति मेलापादि समृद्धयः |
प्रत्यक्षरूपो वीराणां स बाह्याभ्यन्तरं स्थिताः || ४० ||

संविद्या हृदयादीनां योगिनां कौलशासने |
रहस्यं ज्ञेयगमनं भूमिरत्रमगाह्यगा || ४१ ||

जीवन्मुक्तिरहस्यं च वीरेशानां सुखागमम् |
कथितं सारसर्वस्वमुमयासहरं परम् || ४२ ||

प्. ७२ब्) उपेय गह्वरं प्रायः सतशोथ सहस्रशः |
तस्मात् सर्वप्रयत्नेन न देयं यस्य कस्यचित् || ४३ ||

एकशिष्यमिदं ज्ञानमप्रख्याप्यमहात्मभिः |
सर्वशास्त्रबहिर्भूतं हृदयं योगिनी कुले || ४४ ||


###########   END OF FILE  #######