####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: E0005
Uniform title: jñānadīkṣā
Manuscript : IFP transcript T0088

Description: 
IFP transcript 88

Copied from MS no 68462 belonging to the 
Adyar Library - Madras 

This is a brief tract dealing with the essential principles of
initiation by the awakening of Kuṇḍalinī and other inner methods.


 See Muktabodha digital library, IFP/EFEO collection at www.muktabodha.org for full bibliographic details.


Notes: 
Transcribed by the staff of Muktabodha under the supervision of Mark S. G. Dyczkowski.

Revision 0: Feb. 16, 2013

Internet publisher : Muktabodha Indological Research InstituteMuktabodha
Publication year : 2013
Publication city : 
Publication country : United States
####################################################



ज्ञानदीक्षा ||

अविघ्नमस्तु 

शिवं प्रणम्य परमं निधनेशमतः परम् |
ज्ञानदीक्षां प्रवक्ष्या * * शृणुध्वं समाहिताः |

अथात्ममलमायाख्यकर्मबन्धविमुक्तये |
व्यक्तेये च शिवत्वस्य शिवज्ञानं प्रवर्तते ||

ज्ञानं द्विविधमाख्यातं परं चापरमेव |
प्रं चैवावबोधाख्यमपरं शास्त्रमुत्तमम् ||

सृष्टिकाले महेशानः पुरुषार्थ प्रसिद्धये |
वि * * विमलं ज्ञानं पञ्चस्रोतोभिलक्षितम् ||

ज्ञा * * * * * क्षार्थं संग्रहणात्मभेषजम् |
परिणामसुखं स्वादु विशेषगुणदर्शकम् ||

धर्मेण सा * * * र्मि क्वचित्कार्येणकारणम् | 
कार * * * * कार्यं क्वचिदाम्नाय दर्शनात् ||

अचेतनस्य मायादेः प्रवर्तकतया पतिः |
सिद्धस्सर्वार्थ * * * व्याकस्स ततोदितः ||

द्रक्रिया * * * यस्य तद्दात्रपूर्व * * * |
* * * स्सोत्र मन्तव्यः शक्तिद्वययुतः प्रभुः ||

प्. २)

मतङ्गे-

त्रगे * * रधिष्ठानं स्वशक्तिकिरणात्मकम् |
त * * * * * * त्मा निष्कंपो चलमूर्तिमान् ||

काष्ठा सैव परा सूक्ष्मा सर्वदिक्कामृतात्मिका |
पृथ्वी * * * * शान्ता वस्तुमात्रातिलालसा ||

आद्यन्तो * * * * * मूर्तित्वेनोपचर्यते |
स्थिरावन्योन्यलोकेऽस्मिन् संविदानोपलभ्यते ||

वपुषो विद्यमानत्व * * त्कृत्यं करोति सः |
तत्र तत्रास्य तत्कर्तृवपुषा * * * * * ||

किरणे- 

करणं च न शन्यच्छक्तिर्नाचेतनाचितः |
विषयानियमादेकं बोधे कृत्ये च तत्तथा ||

यथा कालोह्यमूर्तोऽपि दृश्यते फलसाधकः |
* * * * ह्यमूर्तोऽपि कुरुते कार्यमिच्छया ||

शक्तोद्युक्तप्रवृक्तश्च कर्ता त्रिविध इष्यते |
शक्तेः प्रवृत्तिभेदेन भेदस्तस्योपचारतः ||

निमित्त * * * * * द्यद्दृष्टं सहकारणम् |
उपादानञ्च यत्सूक्ष्मं सर्वकार्ये तु संहितम् ||

मूर्तास्सावयवायेत्था नानारूपपरिच्छदः |
स्थूलावयव * * * * * मध्ये तु पूर्वकाः ||

प्. ३)

अतोऽस्ति बुद्धिमान्कश्चिदीश्वरस्समवस्थितः |
जगज्जन्मस्थितिध्वंसतिरे भावविमुक्तः ||

कृत्यंसकारकफलं ज्ञेयमस्यै * * * * |
स्वापेप्यास्ते बोधयन्बोधयोग्यान् * * * * * ||

रोद्ध्यान्रुन्धन्पाचयन्कर्मिकर्म |
मायाशक्तिव्यक्तियोग्यान्प्रकुर्वन् 
पश्यन्सर्व * * * * * * * * * * जातम् 
||  

देहान्योनीश्वरोव्यापी विभिन्नस्समलो जडः |
स्वकर्मफलभुक्कर्ता किञ्चिज्ञस्सेश्वरः पशुः ||

अथानादिमलः पुंसां पशुत्वं परिकीर्तितम् |
तुषकुकम्बुकवज्ज्ञेयो मायाबीजाङ्कुरस्य तत् ||

* * * * * * तानां अनादिनिबिडं महत् |
प्रत्यात्मस्थस्वकालान्तापाथशक्तिसमूहवत् ||

तासां माहेश्वरी शक्तिस्सर्वानुग्राहिका शिवा |
धर्मानुवर्तनादेव पाशद्व * * * * * ||

परिणामवतीताश्च रोधान्तं कार्कचत्विषा |
यदोन्मीलनमादत्ते तदानुग्राह्यकोच्यते ||

यथा कुण्डलिनी शक्तिर्मायाकर्मानु सारिणि |
नादब * * * * र्यं तस्या इति जगत्स्थितिः ||

प्. ४)

तस्याश्चतस्रो वाग्रूपा वृत्तयो वै खर्यादयः |
वैखरी मध्यमा चान्त्यपऽस्यन्ती सूक्ष्मसंज्ञिका ||

मायातत्वं जगद्बीजम * * * * * * * * |
विभ्वेकमकलं सूक्ष्ममनाद्यव्ययमीश्वरम् ||

तदेकमशिवबीजस्थं जगतश्चित्रशक्तिमत् |
सहकार्यधिकारान्त संरोधिव्याप्यनश्वरम् ||

शुद्धे ध्वनिशि * * * * क्तो नन्तोसि ते प्रभुः |
ग्रन्धिजन्यकलाकाल विद्यारागनुमातरः ||

गुणाधी गर्व चिन्ताक्षमात्राभूतान्यनुक्रमात् |
धर्माधर्मात्मकं कर्म तच्च त्रिविधम * * ||

* * * र्भो गदं येन नामित्रं पश्यते क्वचित् |
कर्म व्यापारजन्यत्वाददृष्टं सूक्ष्मभावतः ||

जनकन्धारकं भोग्यं अध्वात्मादित्रिसाधनम् |
तत्सत्यानुतयोनित्वा * * * * * रूपकम् || 

स्वापे विपाकमभ्येति तत्स्रष्टापुपयुज्यते |
मायायां वर्तते चान्ते नाभुक्तं क्षय * * * ||

अथात्मा विमलो बद्धः पुनर्मुक्तश्च * * * |
* * * स्सत्रिधावस्थः केवलस्सकलो मलः ||

अचेतनो विभुर्नित्यो गुणहीनो क्रियो प्र * |
* * * तभागशक्तश्च शोध्यो बोध्यो क * * ||

प्. ५)

चैतन्यं दृक्क्रिया * * * * त्यात्मनि सर्वदा |
सर्वतश्च यतो मुक्तौ श्रूयते सर्वतोमु * ||

* * * दप्य भासमानत्वात्तन्निरुद्धं * * |
* * * वृतवीर्यस्य सोन्त एवाविमोक्षणात् ||

पाशाभावे परातन्त्र्यं वक्तव्यं किन्नबन्धनम् |
स्वाभाविकञ्चेन्मु * * * क्तशब्दो निवर्तते ||

अनादिमलसंब * * * * * र्मयोदितः |
अनादिमलमुक्तत्वात्सर्वज्ञोऽसौ ततं शिवः ||

आदिमत्वं यदा सिद्धन्निमित्तं कल्पते तदा |
ई * * पं स्मृतं ताभ्यां शुद्धाशुद्धं यथार्थतः ||

* * * * * कं कस्मात्समाताम्रं सकालिकम् |
यथा तत्र निमित्तं नो तथा नैव शिवात्मनोः ||

प्रयोक्त्रादिमहीप्रान्तमेतदण्डार्थ साधकम् |
प्रत्यात्मनियतं * * * * * प्यवसीयते ||

सर्वतो युगपनुक्तेरनुत्पादादसर्वगम् |
भिन्नजातीयमप्येकफलं दीपाङ्गवस्तुवत् ||

मुक्त्यर्थं स पशुर्बद्धो नान्य * * * * * ते |
यावच्छरीरसंश्लेषो न संजातो न भोगभुक् ||

अत्यन्तमलिनस्यास्य प्रागुक्तस्याविकारिणः |
कला संश्लेषमायाति शिवेच्छानुवि * * * ||

प्. ६)

कर्मणा देहसंयोगो विभोरपि महेश्वरात् |
अशक्तत्वात्स्वतो नास्वसामर्थ्यं कर्मयोजने ||

पशुत्वरुद्धचिच्छक्तेस्स्वातन्त्र्य * * * * * |
कर्मचिद्रहितन्तस्माद्योजकस्तदपेक्षते ||

योजकस्समहेशानस्स्वेच्छया बलवान्यतः |
वैखरी श्रोत्रविषया स विकल्पा तु मध्यमा ||

निर्वि * * * * * वा गासां कारणमन्तिमा |
आशुरेव जगत्सर्वं प्रबुद्धं शब्दवृत्तिभिः ||

न हि शब्दादृते पुंसः प्रत्ययोऽस्ति कदाचन |
शब्दानुवृद्धमेवेह विश्व * * * * * * ||

एता एव परोबन्धः पशूनां परमार्थतः |
कलोत्बलित चैतन्यो विद्यादर्शिततगोचरः ||

रागेण रञ्जितश्चापि बुध्यादिकरणे * * |
मायाद्यवनि पर्यन्ते दत्वा भूतात्मवर्त्मनि ||

भुङ्क्ते तत्र स्थितान्भोगान् भोगैकरसिकः पुमान् |
भोगोऽस्य वेदना पुंसः सुखदुःखातिलक्षणः ||

तां * * * * * * न्यः पुमानभ्येति कर्मतः |
कर्मतश्च शरीराहि विषयाः करणानि च ||

भोगसंसिद्धये भोक्तुंर्भवन्ति न भवन्ति च |
एवं मायाजनस्थोणुर्निजदोषतिर * * ||

प्. ७)

* * * * यतान्तेषु मायाभोगेषु रञ्जितः 
संसारी विषयी भोक्ता क्षेत्री क्षेत्रज्ञ एव च ||

शरीरीचेति बन्धात्मा सकलश्चोच्यते बुधैः |
तमश्शक्त्यधि * * * * * * तत्परिच्युतौ ||

व्यनक्ति दृक्क्रियानन्त्य जगद्बन्धुरणोश्शिवः |
येषां शरीरिणां शक्तिः पतत्यविनिवृत्तये ||

तेषां तल्लिङ्गमौत्सुक्यं मुक्तौ येषो भव * * |
* * * शिवभक्तेषु श्रद्धातश्चासके विधौ ||

तन्निपाच्च तस्येत्थमज्ञस्याप्यभिलाषितः |
बुद्धिरुत्पद्यते कस्मात् विवेकेनात्मवर्तिना ||

विवेकिनो वि * * * * * साचोपजायते |
जिज्ञासोपेतचैतन्यं पशुं संसारसागरात् ||

जिसृक्षया युनक्त्येनयुक्तं प्रेरयिता प्रभुः |
प्रेरणे प्रेरकश्श्रीम * * * पिसमन्त्रराट् ||

अनुग्राह्यस्य विनये तथानुग्राहकस्य च |
कारुण्येत्वनयोरस्मात्तयो * गस्सुदुर्लभः ||

स देशिकमनुप्राप्य दीक्ष * * * * न्धनः |
प्रयाति शिवसायुज्यं निर्मलो निरुपप्लवः ||

सर्वज्ञानोत्तरे-

प्. ८)

* * * भिर्निबन्धात्मा सर्वधर्मे च संयुतः |
न * * * * क्तुं वर्ज्यदीक्षां शि * * * * * 
||

कर्तृशक्तिरणोर्नित्या विद्वीचेश्वरशक्तिवत् |
तमच्छन्न * * * * * भातिदिरनुग्रहात् ||

विभुस्सन्ज्ञानरूपे * * * * * वेत्ति येन तत् |
किञ्चिज्ञस्तेन स प्रोक्तो व्यवधानादिदर्शनात् ||

* * * व्यज्यते स्वल्पं महन्महतितस्थितम् |
* * * * * * * स्य प्रदीपस्तिमिरे यथा ||

सचेतनस्ततो जीवो यदा शक्त्या तु युज्यते |
अन्यथा निष्कलो ह्यात्मा विष * * पलक्ष्यते ||

गुरुर्यथाग्रतश्शिष्यान् सुप्त * * * * धयेत् |
शिवोऽपि मोहनिद्रायां सुप्तां शक्त्या प्रबोधयेत् ||

यथा भेषजसामर्थ्या दशक्तानां बलं * * |
तेन तच्छक्तियोगेन सामर्थ्यममितं भवेत् ||

* * * * च सामर्थ्यात् कर्मणा मुनिसत्तम |
शिवत्वाद्युज्यते मोक्षे पशुत्वाद्युज्यते तनौ ||

ईश्वराधिष्ठितात्मा च वस्वतन्त्रोयतस्सदा |
नित्यव्यापकविच्छक्तिनिधिरप्यर्थसिद्ध * ||

* * * शांभवं वापि बलमन्वेष्टि नान्यथा |
विश्वस्यानेकरूपस्य ज्ञानमेकं शिवात्मकम् ||

प्. ९)

व्यापकं विमलं शान्तं भुक्तिमुक्तित्रियेन तु |
एकैव वस्तु त * * * * क्तिर्निर्मला परा ||

अविना भावनी शंभोश्शुचेरुष्णमिव प्रभोः |
तयात्म शिवयोस्सन्धिश्शिवबोधपरापरा ||

बाध्यक्षन्नापि तल्लैङ्गन्न * * * * * करम् |
ज्ञानमाभाति विमलं सर्वदा सर्ववस्तुषु ||

अस्मात्प्रवितताद्बन्धात्परसंस्थानिरोधकात् |
दीक्षैव मोचयत्यूर्ध्वं शैवं धाम नयत्यपि ||

* * * * सने सिद्धा दीक्षा क्षपणदानयोः |
दानन्नाम स्वसत्तैव या सा ज्ञानक्रियात्मिका ||

सा शक्तिस्तस्य संस्पर्शाद्व्यक्ति भूतासु निर्मला |
पत्युर्दान * * * * * * यं व्यज्यते पशोः ||

अशरीरं यदात्मानं पश्यति ज्ञानचक्षुषा |
तदा भवति शान्तात्मा सर्वतो विगतस्पृहः ||

दीक्षानला पुष्टमलस्य जन्तो * * * * * |
स्वाख्यं * * * * * * * * * * 
पत्रियोगात् ||

शक्त्या विभोश्चुंबित हृत्प्रदेशो * * * * * |
* * * * * नान्येन पुंसोऽपि न वृत्तिरेति ||

अनेकक्रमयोगेन परां केवलतां गतः |

प्. १०)

अनाद्यशुद्धिशून्यत्वात् प्राप्नोति न भवान्तरम् |
यस्य जाग्रे प्रलीयन्ते सर्वे भावास्सुषुप्तिवत् ||

पर्याप्तं तस्य विज्ञानन्त्रपदन्तेन लम्बितम् |
* * * शक्तिदीधित्या समर्थी कृत चिदृशा ||

शिवं शक्त्यादिभिस्सार्धं पश्यत्यात्मागताव्रतिः |
उल्काहस्तो यथा कश्चित् द्रव्यमालोक्यतां त्यजेत् ||

ज्ञानेन ज्ञेयमालोक्य प * * * परित्यजेत् |
यदा मनः परे तत्वे लब्धलक्षन्निलीयते ||

तदाह्यशेष विज्ञानं विनाशमुपगच्छति |
अनाख्ये तु निरालम्बे अग्राहे मनवर्जिते ||

निस्त * * * * मुक्त इति शास्त्रस्य निश्चयः |
भवोद्भवपदानीतो निष्कंपाच्चिरवस्थितः ||

मुक्तो व्यक्तशिवत्वोऽसौ कृतकृत्यो यतस्ततः |
नात्र पूजानमस्कारो नज * * * * वच ||

केवलं ज्ञेयमित्युक्तं वेदितव्यं न किञ्चन |
यथा वायुस्सुशीघ्रोऽपि मुक्त्वाकाशं न गच्छति ||

ज्ञेयनिक्षिप्त चित्तस्तु विषयस्थो न मुञ्चति |
* * * * * था चित्तं नित्यं गच्छति देहिनाम् ||

तथा चैवेन्द्रियातीते तस्य नैराकृते पदे |
गोदोहमिषुपातं वा नयनोन्मीलमात्रकम् ||

प्. ११)

अकृत्परपदे युक्तो न * * * * * प्नुयात् |
पशुभावात्यदादित्यः पतिभावेन तिष्ठति ||

तत्तस्य गमनं नाम सर्वगे गमनं कुतः |
शिवधामाप्लुतस्यास्य भोगभोक्तुर्नजातु चित् ||

भोक्तृत्वम * * * * * ति कृत्यानुकारिता |
विषसंबन्धनी शक्तिर्यथा मन्त्रैर्निरुध्यते ||

तथा न तद्विषं क्षीणमेवं पुंसो * * * * |
अनेक भाविकं कर्म दग्धं बीजमिवा * * ||

* * * * * संरुद्धमेनेदन्तद्धि भोगतः |
जातायां घटनिष्पत्तौ यथा चक्र भ्रमत्यपि ||

पूर्वसंस्कार संसिद्ध * * * * रिदं स्मृतम् |
भग्ने घटे यथा दीपस्स * * * * * * ||

देहपाते तथा चात्मा * * * * * सर्वदा |
प्रकटयस्वै इदं ज्ञानं मद्भक्तानां वरानने ||

रक्षणीय * * * * तस्करेभ्यो धनं यथा ||

|| इति श * * * * * * * * * * * 
* * ||

इदं च अडैयार पुस्तकागारात् तालपत्रकोशं ग्रन्थाक्षरालंकृतं 
दृष्ट्वा नटराजेण विलिखितम् इदं च दशकार्यम् इत्याद्यागमविषयबोधक 
ग्रन्थमध्ये लिखितं दृश्यते अत्र च अस्य ग्रन्थस्यारं भात्पूर्वं एवं 
दृश्यते यत्- 


प्. १२)


इति || इतः परं च इत्यारभ्य अयं ग्रन्थो दृश्यते समाप्ति बोधकवाक्यं तु 
नष्टम् | अनन्तरं च सीताचक्रं रामचक्रं इति ग्रन्थः अनेनैव कर्त्रालिखितो 
वर्तते || हस्ताक्षरसाम्येन च महागणपतिनामक शिवाचार्येणैव इदमपि 
लिखितं इति निश्चितुं शक्यते ||

इति नटराजः सा 



###########   END OF FILE  #######