####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00027
Uniform title: kaulajñānanirṇaya
Main title: kaulajñānanirṇaya and some minor texts of the school of matsyendrānātha
Author : matsyendrānātha
Alternate name : matsyendra
Alternate name : macchagnapāda
Editor : Bagchi, P. C.

Description: 
The source of this e-text is Calcutta Sanskrit Series 3 - kaulajñānanirṇaya and some minor texts of the school of matsyendrānātha -  where it is bundled along with akulavīratantra kulAnandatantra>, and jñānakārikā .  The printed volume also contains introductory material and summaries in english.


Notes: 
Data-entered by the staff of Muktabodha under the supervision of Mark S. G. Dyczkowski.

Revision 0:  August 1, 2006

Publisher : Metropolitan Printing and Pub. House
Publication year : 1934
Publication city : Calcutta
Publication country : India
####################################################




कौलज्ञाननिर्णयः


प्रथमः पटलः

	मूलाङ्गुष्ठनखाग्रञ्च एते तत्त्वसन्तति (ः) |
	अष्टादशविधं देवि ज्ञानञ्च कुलगोचरे || १/१ ||
	कथितं सृष्टिसंयोगं यथा तथा न भैरवि |
	किमन्यं पृच्छसे नाथ सुगोप्यं प्रकटीकृतम् || � ||

इति ज्ञाननिर्णितियोगिनीकौलम्महच्छ्रीमच्छघ्नपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते प्रथमः पटलः || १/१ ||





द्वितीयः पटलः



देव्युवाच

	पञ्चाग्नितपसं तप्तं वर्षकोटिरनेकधा |
	तपस्तदद्य मे सम्यक् त्वत्प्रसादेन भैरव ||
	सृष्टियोगं मया ज्ञातं संहारं कथयस्व मे || २/१ ||

भैरव उवाच 

	साधु त्वां कथयिष्यामि संहारन्तु यथा भवेत् |
	कालाग्निरुद्रसंज्ञा तु नखाग्रे नित्यसंस्थितम् || २/२ ||
	यदा प्रज्वलते ऊर्द्धं संहारन्तु तदा भवेत् |
	वडवामुखमहत्त्वञ्च पाताले सहसंस्थितः || २/३ ||
	सप्तपातालमुद्दिष्टं तस्योर्द्धे स्वर्गसंस्थितम् |
	एतानि कथिता भद्रे भुवनानि चतुर्दश || २/४ ||
	ज्ञातव्या देहमध्ये तु तत्त्वरूपा स्थिता प्रिये |
	सर्वज्ञा (यत्न ?) संलीनं लयञ्च शक्तिगोचरे || २/५ ||
	शिवमध्ये गता शक्तिः क्रियामध्यस्थितः शिवः |
	ज्ञानमध्ये क्रिया लीना क्रिया लीयति इच्छया || २/६ ||
	इच्छाशक्तिर्लयं याति यत्र तेजः परः शिवः |
	संहारन्तु इमं भेदेन कथितन्तव शोभने || २/७ ||
	संहारन्तु पदान्यस्तं क्रुद्धः संहरते जगत् |
	सृष्टियोगं पदान्यस्तं सृजत्येवं चराचरम् || २/८ ||
	अधस्था संस्थिता भुक्तिः ऊर्द्धं मुक्तिर्वरानने |
	पूर्वं यत् सूचितं देवि सृष्टियोगं मया तव || २/९ ||
	सृष्टिसंहारन्यायेन कुलाधारमुपवर्णितम् |
	किमन्यं पृच्छसे नाथे सुगोप्यं प्रकटीकृतम् || २/१० ||

इति ज्ञाननिर्णितियोगिनीकौलम्महच्छ्रीमच्छघ्नपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते द्वितीयः पटलः || २/२ ||



तृतीयः पटलः

देव्युवाच 

	कुललक्षं महेशान आत्मसम्वित्तिपूर्वकम् |
	एतन्मे संशयो नाथ प्रसादीभव शङ्करः || ३/१ ||

भैरव उवाच 

	शृणुमेकाग्रचित्ता कुललक्षन्निगद्यते |
	यत्र दृष्टिर्मनस्तत्र भूतेन्द्रियमपुद्गलः || ३/२ ||
	स्वशक्तिजीवभूतानि दृष्टिर्लक्षैर्लयं गता |
	स्थानं ध्यानञ्च वर्णञ्च लक्षञ्चैव चतुष्टयम् || ३/३ ||
	पिण्डसंज्ञा भवेत् स्थानं ध्यानन्तत्पदमुच्यते |
	वर्णरूपं विनिर्दिष्टं लक्षं वै रूपवर्जितम् || ३/४ ||
	पिण्डञ्चोपपदरूपं रूपातीतं वरानने |
	स्थाने स्थाने स्थितन्देवि एकैकस्य चतुर्विधम् || ३/५ ||
	चतुष्पत्रञ्च अष्टारं द्वादशारं वरानने |
	पञ्चारं षोडशारञ्च चतुःषष्टिदलम्प्रिये || ३/६ ||
	शतपत्रं सुशोभाढ्यं सहस्रं दलशोभितम् |
	कोटिपत्रं सुतेजाढ्यं तस्योर्द्धे अन्यथा शृणु || ३/७ ||
	अर्द्धकोटिसमायुक्तं कोटित्रयसमन्वितम् |
	कर्णिकाकेशरैर्युक्तं दीप्यमानं (तथैव च) || ३/८ ||
	तस्योर्द्धे व्यापकन्तत्र नित्योदितमखण्डितम् |
	स्वातन्त्रमब्जमचलं सर्वव्यापी निरञ्जनम् || ३/९ ||
	तस्येच्छया भवेत् सृष्टिर्लयन्तत्रैव गच्छति |
	तेन लिङ्गन्तु विख्यातं यत्र लीनं चराचरम् || ३/१० ||
	अखण्डमण्डलं रूपं निर्विकारं सनिष्कलम् |
	अज्ञात्वा बन्धमुद्दिष्टं ज्ञात्वा बन्धैः प्रमुच्यते || ३/११ ||
	उन्मनम्मनरहितं ध्यानधारणवर्जितम् |
	प्रत्यक्षं सर्वदा नित्यं अतसिपुष्पसन्निभम् || ३/१२ ||
	सर्ववर्णमयन्देवं सर्ववर्णैर्विवर्जितम् |
	ज्ञानगम्यं सदा देवि पारम्पर्यक्रमागतम् || ३/१३ ||
	कथितं देवि सङ्काशं कुललक्षं (तथा) स्थितम् |
	न काष्ठं मृण्मयं लिङ्गं न शैलरत्नसम्भवम् || ३/१४ ||
	न चित्तं रीतिकादिनी न हेमं लोहसम्भवम् |
	स्फटिकं मौलिकं वापि त्रपुं सीसकताम्रजम् || ३/१५ ||
	पुष्परागोद्भवादीनि ये चान्ये लोकपूजिताः |
	अष्टादश लोकशास्त्राणि क्रुराश्चाध्यात्मिकास्तथा || ३/१६ ||
	तैस्तु यत् पूजितं देवि मनसापि न पूजयेत् |
	किं कारणं महादेवि पशवो ज्ञानवर्जिताः || ३/१७ ||
	अज्ञानास्ते दुराचाराः कुलाज्ञकविवर्जिताः |
	न तैस्तु सङ्गभोक्तव्यं न कुर्याद्द्रव्यसंग्रहम् || ३/१८ ||
	ब्रह्माद्यास्तु सुराः सर्वे असुराश्च तपोधनाः |
	यक्षगान्धर्वसिद्धाश्च तृणगुल्मपिपीलिकाः || ३/१९ ||
ग्रहनक्षत्रतारादिजगत्स्थावरजङ्गमा(ः) |
	निष्क्रान्ता बिन्दुमध्ये तु लौलीभूतन्तु तत्समम् || ३/२० ||
	सृष्टिसंहारकर्तारं तल्लिङ्गं सिद्धपूजितम् |
	स्फुरन्तन् निर्मलन्नित्यं अप्रमेयं सदोदितम् || ३/२१ ||
	ज्वलन्तं उल्कसदृशं विद्युत्तेजो नभस्तले |
	एतल्लिङ्गवरं ज्ञात्वा दृष्ट्वा मोक्षस्य भाजनः || ३/२२ ||
	पाषाणवृष्टिसंघातैर्महामेघैः सुदारुणैः |
	न नश्येदग्निना लिङ्गं न पतेद् वज्रताडितम् || ३/२३ ||
	एतन्तु पूजयेद्देवि कौलिकं सिद्धिमिच्छता |
	अर्चयेन्मानसैः पुष्पैः सुगन्धैर्धूपदीपितैः || ३/२४ ||
	अहिंसा प्रथमं पुष्पं द्वितीयेन्द्रियनि(ग्र)हम् |
	तृतीयन्तु दयापुष्पम्भावपुष्पञ्चतुर्थकम् || ३/२५ ||
	पञ्चमन्तु क्षमापुष्पं षष्ठं क्रोधविनिर्जितम् |
	सप्तमं ध्यानपुष्पन्तु ज्ञानपुष्पन्तु अष्टमम् || ३/२६ ||
	एतत् पुष्पविधिं ज्ञात्वा अर्चयेल्लिङ्गमानसम् |
	भुक्तिमुक्तिमवाप्नोति देहलिङ्गार्चनेन तु || ३/२७ ||
	सिद्धिलिङ्गमिदं देवि देहस्थं प्रत्ययान्वितम् |
	मनोलिङ्गं सदा ध्यायेद् यां यां फलसमीकृते || ३/२८ ||
	तां लभन्ते न सन्देहो आत्मसम्बित्तिपूर्वकम् |
	एतत् ते कौलिकन्देवि देहलिङ्गस्य लक्षणम् || ३/२९ ||
	अन्यन्तु वर्जयेद्देवि पाषाणं काष्ठमृन्मयम् |
	लौकिकम् मार्गसम्पन्ना सिद्धिमुक्तिविवर्जिता || ३/३० ||
	देहस्था वासना यस्य तस्यैवांशो कुलागमे |
	बहिस्था वासना यस्य सः पशुरङ्गरञ्जितः || ३/३१ ||
	एतन्ते कथितं देवि नाम्ना ज्ञानस्य निर्णितिः |
	दातव्यं भक्तिसंयुक्ते न देयं भक्तिवर्जिते || ३/३२ ||

इति ज्ञाननिर्णितियोगिनीकौलम्महच्छ्रीमच्छघ्नपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते तृतीयः पटलः || ३/३ ||



चतुर्थः पटलः


देव्युवाच 

	अद्य मे सफलञ्जन्म तपस्तप्तं सुरेश्वर |
	अद्य मे निर्मलन्देहं त्वत्प्रसादेन भैरव || ४/१ ||
	स्वगृहे स्वदेशे वा पाशस्तोभं यदा भवेत् |
	निग्रहानुग्रहञ्चैव क्रामणं हरणं तथा || ४/२ ||
	प्रतिमाजल्पनञ्चैव घटपाषाणस्फोटनम् |
	कथं मे सर्वसंक्षेपात्त्वमेव शरणङ्गता || ४/३ ||

भैरव उवाच 

	साधु साधु महादेवि कथयामि महातपे |
	कुलपिण्डं समालिख्य नाडी नाडीमुखैः सह || ४/४ ||
	विद्यामन्त्रमयं पिण्डं भुक्तिमुक्तिप्रदं शुभम् |
	नाडी नाडीमुखैर्वापि अधोर्द्धं रेफदीपितम् || ४/५ ||
	वायुविष्णु(ः) सबिन्दुश्च तप्तचामीकरप्रभम् |
	जन्ममण्डलसंलीनं ध्वान्ततेज(ः)समप्रभम् || ४/६ ||
	साधकः साध्यदेहे तु पशुदेहे तु हृद्गतम् |
	करस्तोभादिकं भद्रे करोत्येवं चराचरैः || ४/७ ||
	बिन्दुनाद(स्त) तथा शक्तिर्दीप्तध्यानमथापि वा |
	जन्ममन्डलसंलीनं ध्वान्ततेज(ः)समप्रभम् || ४/८ ||
	साध्यदेहगतञ्चिन्त्य निमेषार्द्धं स्तुभ्यते पशुः |
	ध्यात्वा विद्युल्लताकारं शक्तिर्वै व्योमपञ्चके || ४/९ ||
	स्तुभ्यते च जगत्सर्वं घटिकार्द्धे वरानने |
	शक्तिविज्ञानवेधेन मनाख्येन महान्मने || ४/१० ||
	बद्ध्वा चैतत् पाशेन पर्वतानपि लालयेत् |
	परदेहे पराशक्तिर्नादेनाक्रम्य वेधयेत् || ४/११ ||
	चलने बाल्यने चैव बध्वा मुद्राबन्धने |
	अतीतानागतञ्चैव पृष्टासौ कथयिष्यति || ४/१२ ||
	अकारादिहकारान्तं कुलपिण्डस्य भैरवि |
	शंखाभिषेकविज्ञानं दन्तकाष्ठादिकम्प्रिये || ४/१३ ||
	पुष्पाञ्जलिकरस्तोभमेकैकं वर्णदीपितम् |
	मारणोच्चाटनञ्चैव स्तम्भमोहादिकं प्रिये || ४/१४ ||
	शान्तिकम्पौष्टिकं वापि आकृष्टिञ्च वशन्तथा |
	पञ्चाशवर्णसंयोगं ज्ञात्वा सर्वं कुरु प्रिये || ४/१५ ||

	हूं मारणं यूं यः उच्चाटनं रूं र ज्वरकरणं बुं व 
अध्यायनं लूं ल स्तम्भनं शूं श शान्तिकं षूं ष कीलनं क्षें 
क्ष ...... क्षुं क्ष पशुग्रहणं क्लीं क्ष्णीं वशीकरणं क्लें क्ष्णों 
क्षोभणं मोहनञ्च सों स सद्यप्रत्ययः सिद्धिः हो हः विषनाशनं ह्रो 
ह्रः रक्ताकृष्टियोगिनीनाञ्च जूं सः मृत्युञ्जयः ..... प्रतिमादिषु जल्पनं 
स्फोटनञ्च | स्रों शः पाशस्तोभादिकं कामरूपिन्धं भ्रू त्र 
डाकिनीसिद्धिः झुर राक्षसीसिद्धिः | लूं ल लाकिनी सिद्धिः, लुं क 
कुसुमालिनीसिद्धिः यूं य योगिनीसिद्धिः ह्रीं ह आकर्षणः ||

	एकैकेन तु बीजेन वर्णराशिर्विभेदयेत् |
	कुरुते विभिदं कर्म यद्देवि मनसेप्सितम् || ४/१६ ||
	दीक्षान्तेष्टिककर्मेषु विपरीतं मातृकं (चरे)त् |
	योजयेत्तां कुलाधा(रं)तु सर्वं ज्ञात्वा दृढलक्षवित् || ४/१७ ||
	तेजोरूढम्परं लिङ्गं तं लीनं स्थापयेत् पशुः |
	स्वातन्त्रो मुक्तिमायाति सर्वहृद्भवने तु सः || ४/१८ ||
	सर्वज्ञगुणसंपूर्ण इत्येवं भैरवोऽब्रवीत् |
	यत् त्वयापृच्छितम्भद्रे सुगोप्य सिद्धिकारणम् || ४/१९ ||
	गोपितव्यम्प्रयत्नेन दुष्टानाम्भक्तिवर्जितम् |
	न देयं भक्तिहीनस्य कौलिकीं सिद्धिमिच्छताम् || ४/२० ||

इति ज्ञाननिर्णितियोगिनीकौलम्महच्छ्रीमच्छघ्नपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते चतुर्थः पटलः || ४/४ ||




पञ्चमः पटलः

देव्युवाच 

	मृत्युञ्जयम्महादेव कथयस्व प्रसादतः |
	अज्ञानतमसाच्छन्ना यथा भ्रान्तिर्विनश्यति ||
	कथयस्व महादेव भ्रान्तिनिर्नाशनं परम् || ५/१ ||

भैरव उवाच 

	येनैव ज्ञानमात्रेण ध्यानाभ्यासेन नित्यशः |
	सर्वद्वन्द्वविनिर्मुक्त स गताभ्यासतत्परः || ५/२ ||
	साधयेत् सकलार्थानां मनसा यत् समीहितम् |
	उत्तिष्ठ खड्गपातालं रोचनाञ्जनपादुकम् || ५/३ ||
	गुटिकाकाशगमनं रसञ्चैव रसायनम् |
	अन्तर्द्धानम्भवेद्देवि तथान्यञ्च रसायनम् || ५/४ ||
	साधयेन्नात्र संदेहो ध्यानयुक्तपदा भवेत् |
	शृणु त्वं एकचित्तन्तु कथ्यमानं मया प्रिये || ५/५ ||
	सितञ्च शीतलन्दिव्यं सुगन्धं भूरितेजसम् |
	चन्द्राह्लादकरं दिव्यं आगच्छन्तं खमध्यतः || ५/६ ||
	स्रवन्तं बहुरन्ध्रेण अचिरान्मृत्युजिद्भवेत् |
	न जरामरणन्तस्य व्याधिरोगो न विद्यते || ५/७ ||
	लीलया सिद्धिभाग्योऽसौ भवत्येवं वरानने |
	क्षीरोदार्णवमध्यस्थं श्वेतं कमलविस्तरम् || ५/८ ||
	सहस्रकोटिपत्रं वा तन्मध्ये आत्मानं बुधः |
	तस्मिंश्चैव निविष्टं तु सिताभरणभूषितम् || ५/९ ||
	तादृशेनैव पद्मेन उपरिष्टाद्यटितम्प्रिये |
	क्षीरोदवि(शे)षैः सर्वैस्सिञ्च्यमानमनुस्मरेत् || ५/१० ||
	मुच्यन्ते सर्वरोगैस्तु जरामरणबन्धनैः |
	क्रीडते विविधैर्भोगैरिच्छारूपञ्च जायते || ५/११ ||
	अथान्यं सम्प्रवक्ष्यामि मृत्युञ्जयं विशेषतः |
	ध्यात्वा चन्द्रासनस्थञ्च ऊर्द्धश्चन्द्रेण घट्टितम् || ५/१२ ||
	सीकरैः शीतलैर्दिव्यैः सिञ्च्यमानमनुस्मरेत् |
	जरामरणनिर्मुक्तं सर्वव्याधिविवर्जितम् || ५/१३ ||
	संवत्सरप्रयोगेण सामान्यं योगिनीकुलैः |
	अन्यञ्च अद्भुतन्देवि शृणु त्वं कुलभाविनि || ५/१४ ||
	संपूर्णोपूर्णमापूर्णशशाङ्कपरिमण्डलम् |
	ध्यायमानमिदन्देवि जराव्याधिर्विनश्यति || ५/१५ ||
	अथान्यं शृणु कल्याणि यथातथ्येन भाविनि |
	ध्यायेच्चन्द्रमिदं देवि नाभिमूर्ध्नि च हृद्गतम् || ५/१६ ||
	अभ्यसेत् समचित्तस्तु अब्दमेकं निरन्तरम् |
	ततः स्वातन्त्रमायाति जरामरणवर्जितम् || ५/१७ ||
	पुनरन्यं प्रवक्ष्यामि शृणु त्वं वीरवन्दिते |
	सहस्रदलशोभाढ्यं गोक्षीरधवलोपमम् || ५/१८ ||
	देव्या चक्रगतञ्चक्रं तादृशं खेचरैः स्थितम् |
	अधश्चक्रसमारूढं ऊर्द्धचक्रेण प्लावितम् || ५/१९ ||
	सततमभ्यसेद् योगी सिञ्च्यमानश्च वि(शे)षैः |
	वलीपलितनिर्मुक्तः सर्वव्याधिविवर्जितम् || ५/२० ||
	क्रीडते सः समुद्रान्तं स्वातन्त्रः सिध्यते प्रिये |
	अन्यदप्यद्भूतं देवि शृणुतैकाग्रमानसम् || ५/२१ ||
	षोडशारम्नहापद्मं हिमकुन्देन्दुसम्प्रभम् |
	स्थाने स्थाने तु तं ध्यात्वा शिवाद्यावीचिगोचरम् || ५/२२ ||
	बिन्दुधारानिपातैश्च विप्लवैः पूरितन्तनुः |
	निष्क्रान्तं रोमकूप	इश्च गोक्षीरहिमसन्निभम् || ५/२३ ||
	न जरामरणन्तस्य व्याधिरोगन्न विद्यते |
	स्वातन्त्रः शिवतुल्यस्तु स्वच्छन्दगतिचेष्टितः || ५/२४ ||
	पूज्यते सुरवृन्दैस्तु दिव्यकन्यारनेकधा |
	गुह्यनाभिहृदि कण्ठे वक्त्रे मूर्ध्नि शिखान्तरे || ५/२५ ||
	मुण्डसन्धिगता देवि पृष्ठमध्ये त्रिदण्डकम् |
	एकादशविधा देवि चक्राणि च सहस्रिका || ५/२६ ||
	पञ्चारं अष्टपत्रञ्च दश द्वादश पत्रकम् |
	षोडशं शतपत्रञ्च कोटिपत्रं यथैव च || ५/२७ ||
	एभिः स्थाने समभ्यस्तं ददते विविधं फलम् |
	रक्तं वश्यं सदा देवि महाभोगप्रदायकम् || ५/२८ ||
	पीतं स्तम्भकरन्नाथे धूम्रमुच्चाटनं सदा |
	शुक्लमाप्यायने प्रोक्तं विशेषं शान्तिकारकम् || ५/२९ ||
	गोक्षीरधाराधवलं कथितं मृत्युञ्जये हितम् |
	तप्तचामीकरप्रभं पुरक्षोभादिकारणम् || ५/३० ||
	बिन्दुनादतथाशक्तिरेवं ध्यात्वा पृथक् पृथक् |
	धर्मार्थौ काममोक्षौ च अणिमादिगुणाष्टकम् || ५/३१ ||
	अतीतानागतन्देवि रूपस्य परिवर्तनम् |
	भवत्येवं न सन्देहो अभ्यासात् तद्गतस्य तु || ५/३२ ||
	गुरुभक्तिर्योगिनीनां कुलकौलागमेषु च |
	अमरत्वं भवेद्देवि जयेन्मृत्युं न संशयः || ५/३३ ||
	कथितं मृत्युञ्जयन्देवि सर्वज्ञानस्य निर्णयम् |
	गोपितव्यं प्रयत्नेन मर्त्यलोके नराधमे || ५/३४ ||
	दुर्लभं सिद्धिसन्दोहं गोपितव्यं प्रयत्नतः |
	दातव्यं पूर्वसिद्धस्य अब्दमेकपरीक्षितम् || ५/३५ ||

इति ज्ञाननिर्णितियोगिनीकौलम्महच्छ्रीमच्छघ्नपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते पञ्चमः पटलः || ५/५ ||



षष्ठः पटलः

देव्युवाच 

	अद्य मे सफलं जन्म मम देहे कुलेश्वर |
	त्वत्प्रसादेन कौलेश ज्ञातोऽहं कौलनिर्णयः || ६/१ ||
	अन्यानि ज्ञातुमिच्छामि वद मे जीवलक्षणम् |
	कोऽसौ जीवः समुद्दिष्टः किं वा जीवस्वरूपकम् || ६/२ ||
	किं वर्णं किम्प्रमाणञ्च कस्मिन् स्थाने व्यवस्थितम् |
	कस्मिंश्चैव लयं याति तत्सर्वं कथयस्व मे || ६/३ ||

भैरव उवाच 

	शृणु त्वं वीरचामुण्डे वरं जीवस्य निर्णयम् |
	स(ः)परं निष्कलं नित्यं निरामयनिरञ्जनम् || ६/४ ||
	परमाणुमुच्यते नाथो स शिवो व्यापकः परः |
	स(ः) जीवः परतरो यस्तु स(ः) हंसः शक्तिपुद्गल(ः) || ६/५ ||
	स(ः) मनो मत्परं प्राणः स(ः) बुद्धिश्चित्तमेव च |
	समीरपूरको वायुः सर्वजीवेषु संस्थितम्(ः) || ६/६ ||
	देहस्थस्तिष्ठते यावत्तावज्जीवोऽपि गीयते |
	स देहत्यक्तमात्रेण परं शिवो निगद्यते || ६/७ ||
	नाभिस्थं हृदि कण्ठे च वक्त्रनासापुटन्तथा |
	कर्णस्थं श्रूयते देवि पारम्पर्यक्रमागतम् || ६/८ ||
	कौलिकन्तु इदं देवि कर्णात् कर्णसमागतम् |
	अनेन ज्ञानमात्रेण श्रुतेन च वरानने || ६/९ ||
	मुच्यते सर्वपापेभ्यो भवद्भिः समुपार्जितम् |
	षण्मासादभ्यसेद्यस्तु काषायं बन्धवर्जितम् || ६/१० ||
	अस्यापि शोकसन्तापजराव्याधिर्विनश्यति |
	सर्वव्याधिविनिर्मुक्तो योगिभिः सहमेलकम् || ६/११ ||
	अणिमादिगुणैश्वर्यं सिद्धिश्च मानसी भवेत् |
	एतत्ते जीवमभ्यासं कथितं ते च भैरवि || ६/१२ ||
	कुलागमसुभक्ताय गुरुदेव्या प्रपूजके |
	सर्वभावोपपन्नस्य दातव्यं कृतनिश्चये || ६/१३ ||
	मायाविने शठे क्रूरे प्रपञ्चैर्लिङ्गिने तथा |
	न देयं कौलिकं सारं योगिनीनान्तु सम्भवम् || ६/१४ ||

देव्युवाच 

	सफलं अद्य मे नाथ तपो मह्यं सुरेश्वर |
	अद्य मे निर्मलं देहमज्ञानपटलाहतम् || ६/१५ ||
	प्रकाशितं महाज्ञानं यत्सुरैरपि दुर्लभम् |
	साम्प्रतं श्रोतुमिच्छामि कालस्य वञ्चनं शुभम् || ६/१६ ||

भैरव उवाच 

	अत्यन्तगहनं नाथे पृच्छितोऽहं त्वयाधुना |
	कथयामि न सन्देहो यथा मृत्युर्विनश्यति || ६/१७ ||
	प्रसार्य दन्तुरायान्तु यावद् ब्रह्मविलङ्गतः |
	अमृताग्रं रसाग्रेण दह्यमानसुधीरपि || ६/१८ ||
	मासेन जितयेन्मृत्युं सत्यं सत्यं महातपे |
	रसनातालुमूले तु कृत्वा वायुं पिबेच्छनैः || ६/१९ ||
	षण्मासादभ्यसेद्देवि महारोगैः प्रमुच्यते |
	अब्दमेकं यदाभ्यस्तञ्जरामृत्युर्विनश्यति || ६/२० ||
	अतीतानागतञ्चैव दूरादिश्रवणन्तथा |
	विषं न क्रमते देहे दंशितोऽपि महोरगैः || ६/२१ ||
	स्थावरं जङ्गमं वापि कृत्रिमं गरलं तथा |
	छेद्यमानो न छिद्येत तद्गतो तन्मनो यथा || ६/२२ ||
	द्वौ राजद(?)मध्यस्थं बिन्दुरूपं व्यवस्थितम् |
	अमृतं तं विजानीयाद्बलीपलितनाशनम् || ६/२३ ||
	शीतलं स्पर्शसंस्थाने रसनां कृत्वा तु बुद्धिमान् |
	बलीपलितनिर्मुक्तः सर्वव्याधिविवर्जितः || ६/२४ ||
	न तस्य भवते मृत्युर्योगयानपरः सदा |
	रसना तालुमूले तु व्याधिनाशाय योजयेत् || ६/२५ ||
	तिष्ठञ्जाग्रन् स्वपङ्गच्छन् भुञ्जन् मैथुने रतः |
	रसनं कुञ्चयेन्नित्यं स्ववक्त्रेण तु संयुतम् || ६/२६ ||
	न मृत्युर्भवते तस्य अब्दात् स्वच्छन्दगो भवेत् |
	हृदिस्थञ्च मनः कृत्वा यावदुन्मनतां गतः || ६/२७ ||
	आगतं नाशयेन्मृत्युं घटिकार्द्धे वरानने |
	कालस्य वञ्चनं देवि सुगोप्यं प्रकटीकृतम् || ६/२८ ||


इति ज्ञाननिर्णितियोगिनीकौलम्महच्छ्रीमच्छघ्नपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते षष्ठः पटलः || ६/६ ||



सप्तमः पटलः

देव्युवाच 

	पलितस्तम्भविज्ञानं जरामरणनाशनम् |
	त्रितत्त्वं कथ मे नाथ त्वमेव शरणं गता || ७/१ ||

भैरव उवाच 

	पलितस्तम्भविज्ञानं शृणु त्वं वीरमातरे |
	देव्याश्चक्रगतं चिन्त्य(?) प्रतिपदायां शशिर्यथा || ७/२ ||
	शीतलं चन्द्रसंकाशं वर्तिस्तु घृतबोधिता |
	तत्र चैव शिखा लीना अस्थिचक्रे वरानने || ७/३ ||
	भावयेत् केशस्कन्धस्थं लग्नं वै अञ्जनन्तथा |
	साद्रवं कृष्णरूपं च बलीपलितनाशनम् || ७/४ ||
	द्वितीयं साम्प्रतं देवि शृणुष्वैकाग्रमानसा |
	आधारस्कन्धसंस्थाने योगं युञ्जीत शीतलम् || ७/५ ||
	लीनं वै ब्रह्मरन्ध्रे तु कृष्णाञ्जनद्रवात्मकम् |
	आदित्यं शत्रुवत् पश्येत् सोमं वै मित्रवद् यथा || ७/६ ||
	कृष्णाम्बरधरो नित्यं कृष्णध्यानात्मरञ्जितम् |
	भूगृहे निर्जने स्थाने दंशमशकवर्जिते || ७/७ ||
	न (स्थाने) जनसङ्कीर्णे सर्पव्याघ्रविवर्जिते |
	एकान्ते निर्जने दिव्ये पुष्पप्रकरणशोभिते || ७/८ ||
	सुगन्धधूपितं कृत्वा शाल्योदनजितेन्द्रियः |
	षण्मासाज् ज्ञायते सिद्धिर्योगिनीपदतत्समः || ७/९ ||
	कामदेवसमौपम्ये सुरकन्याप्रपूजितम् |
	ब्रह्मग्रन्थिस्थिताद्येतां त्रीणि एव वरानने || ७/१० ||
	लीनां वै ब्रह्मखण्डे तु भिन्ननीलाञ्जनप्रभम् |
	द्रवेण रञ्जयेत् सर्वं रोमकूपादिकं प्रिये || ७/११ ||
	ध्यानेन रञ्जितात्मा तु वृद्धोऽप्युन्नतयौवनः |
	भवत्येवन्न सन्देहः षण्मासाभ्यन्तरेण तु || ७/१२ ||
	पिङ्गग्रन्थिगतञ्चक्रं षोडशारं सुतेजसम् |
	साद्रवं कृष्णवर्णञ्च षोडशस्वरभूषितम् || ७/१३ ||
	खद्योतितगतादूर्द्धं ब्रह्मरन्ध्रं लयं गताः |
	षण्मासासेवनाभ्यस्ताद् वृद्धोऽपि तरुणायते || ७/१४ ||
	भवते नात्र सन्देहः कामदेवद्वितीयकः |
	योगिनीस्थानमाश्रित्य असितं कृष्णवर्णकम् || ७/१५ ||
	अष्टपत्रद्रवञ्चैव शीतलं चन्द्रसन्निभम् |
	केशस्कन्धकपालस्थं रञ्जयेत् तस्य तेजसा || ७/१६ ||
	अब्दार्द्धं वत्सरं वापि वृद्धोऽपि षोडशाकृतिः |
	जरामरणनिर्मुक्तो व्याधिरोगविवर्जितः || ७/१७ ||
	योगिनीगणसामान्यासृष्टिसंहारकारकः |
	कण्ठकूपस्थितोद्योतं ब्रह्मरन्ध्रलयं गता || ७/१८ ||
	साद्रवमञ्जनञ्चैव रोमकूपादिनिर्गतम् |
	अनङ्गस्यैव सौभाग्यं निगूढं सन्धिबन्धनम् || ७/१९ ||
	रोमाणि सततन्तस्य घनास्थिषु च जायते |
	प्रथमे जनवाच्छल्यं द्वितीये रुजनाशनम् || ७/२० ||
	तृतीये च कवित्वं हि सालङ्कारमनोहरम् |
	चतुर्थे वाचकामित्वं दूराश्रवणं पञ्चमे || ७/२१ ||
	भूमित्यागन्तवेधं(?) षष्ठमन्यत् प्रकीर्तितम् |
	योगिनीमेलकत्वञ्च सप्तमे जायते ध्रुवम् || ७/२२ ||
	जरापहरणन्देवि अष्टमे भवते प्रिये |
	नवमे चण्डवेगत्वं दशमेऽनेकरूपधृक् || ७/२३ ||
	एकादशगुणं शान्तं त्रिविधा चैव वर्जितम् |
	एकादशगुणोपेतं पूज्यतेऽसौ यथा शिवम् || ७/२४ ||
	इच्छयारोहणं कुर्याद्वर्णनं नृत्यमेव च |
	यतस्तत्रैव गन्तव्यं यत्र वा रोचते मनः || ७/२५ ||
	मनोरोधं न कर्तव्यं यदा ज्ञातं हि कौलिकम् |
	प्रपञ्चरहितं शास्त्रं प्रपञ्चरहितो गुरुः || ७/२६ ||
	प्रपञ्चरहितो मन्त्रः प्रपञ्चरहितः शिवः |
	एतत् कौलागमं नाथ अप्रपञ्चैः पशुः प्रिये || ७/२७ ||
	दम्भितमात्मनस्तैस्तु पुनर्दम्भयते परम् |
	केचिदज्ञानतो नष्टाः केचिन्नष्टाः प्रमादतः || ७/२८ ||
	केचि(ज्) ज्ञानावलयेन केचिन्नष्टैर्विनाशिताः |
	कम्पस्तोभे तथा रोषा मुद्रामुत्पतनन्तथा || ७/२९ ||
	भवते नात्र सन्देहः सप्तरात्रेण कौलवे |
	यां यां स्पृशति हस्तेन यां यां पश्यति चक्षुषा || ७/३० ||
	शुद्धं भवति तत् सर्वं परबिन्दुकिरणाहतम् |
	पलितस्तम्भविज्ञानं कथितं योगिनीप्रिये || ७/३१ ||
	देव्या(ः) चक्रादि देवेशि ब्रह्मरन्ध्रावशा(नु)गम् |
	युक्तं कामकलादेवि पलितस्तम्भनं परम् |
	एतन्ते कथितं गुह्यं उन्मनज्ञाननिर्णितिः || ७/३२ ||

इति ज्ञाननिर्णितियोगिनीकौलम्महच्छ्रीमच्छघ्नपदावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते सप्तमः पटमः || ७/७ ||




अष्टमः पटलः

देव्युवाच 

	अत्यन्तगहनं नाथ सुगोप्यं गुह्यमुत्तमम् |
	अकुले तु कुलं देवं कथं जातं हि भैरव || ८/१ ||
	क्षेत्रजा पीठजा वापि योगजा मन्त्रजा तथा |
	सहजा कुलजा वापि अष्टाष्टकमतन्तथा || ८/२ ||
	पूजाक्रमविधानन्तु कुलसिद्धं वद प्रभो |
	गुरुपूजाविधानन्तु सर्वं संक्षेपतो वद || ८/३ ||

भैरव उवाच 

	शृणुष्वैकाग्रचित्तन्तु योगिनीवीरमातरे |
	एकान्ते विजने स्थाने पुष्पदामोपशोभिते || ८/४ ||
	सुधूपधूपितं कृत्वा मत्स्यमांसरा ... वम् |
	भक्ष्यभोज्यसमायुक्तो मदिरानन्दसंयुतम् || ८/५ ||
	शक्तियुक्तो महात्मानः सहजा कुलजापि वा |
	अन्त्यजा वा महादेवि पृथग्भेदं वदाम्यहम् || ८/६ ||
	विवाहं तु कृतं यस्य सहजा स तु उच्यते |
	कुलजा वेश्यमित्याहुरन्त्यजावर्ण अन्त्यजा || ८/७ ||
	बहिस्था कथिता देवि आध्यात्म्यां शृणु साम्प्रतम् |
	गम्यागम्यप्रयोगेण मदनानन्दलक्षणम् || ८/८ ||
	कुरुते देहमध्ये तु सा शक्तिः सहजा प्रिये |
	कुलजा किं न विज्ञाता वर्णराशिकुलात्मिकाम् || ८/९ ||
	देहस्था त्रिविधा प्रोक्ता बहिस्था त्रिविधा प्रिये |
	अन्त्यजा संप्रवक्ष्यामि शृणु देवि यथास्थितम् || ८/१० ||
	शुद्धस्फटिकसङ्काशा मुक्तामाला खगेश्वरी |
	ऊर्द्धतीर्यक्संशुद्धा महाशक्ति सुतेजसा || ८/११ ||
	एषा शक्तिर्महात्मान अन्त्यजा व्योममालिनी |
	ताम्बुलपूरितं वक्त्रं विलिप्तं मुक्तमेन च || ८/१२ ||
	श्रीखण्डं मृगमदञ्च हृष्टसंतुष्टचेतसा |
	योगिनीवीरसंयुक्तं युग्मपात्रं पृथक् पृथक् || ८/१३ ||
	पूजयेत् तां चतुःषष्टिं पञ्चाशाष्टकमेवच |
	रक्ताम्बरधराः सर्वे केयूरकटकोज्ज्वलाः || ८/१४ ||
	योगिनीवीरचक्रन्तु यथाशक्त्या (प्र)पूजयेत् |
	इत्थम्भूतं कुलाचार्यः कुलपुत्रैरधिष्ठितम् || ८/१५ ||
	पूजितव्या महादेव्या क्षेत्रजा तु व्यवस्थिताः |
	करवीरं महाकालं देविकोट्यं वरानने || ८/१६ ||
	वाराणस्यां प्रयागन्तु चरित्रैकाम्रकन्तथा |
	अट्टहासं जयन्ती च एभिः क्षेत्रैश्च क्षेत्रजाः |
	तेषां मध्ये प्रधानन्तु ये जाताः क्षेत्रजा प्रिये || ८/१७ ||
	ह्रीं श्रीं ह्री श्रीं कोङ्कणा-इपाद,
		ह्रीं श्री ह्री श्रीं कलम्बा-इपाद |
	ह्रीं श्रीं ह्री श्रीं नागा-इ पाद,
		ह्रीं श्रीं ह्री श्रीं हरसिद्धा-इ पाद |
	ह्रीं श्री ह्रीं श्रीं कम्व-इपाद,
		ह्री श्री ह्री श्री मङ्गल इपाद |
	ह्रीं श्री ह्री श्री सिद्धा-इपाद,
		ह्रीं श्रीं ह्री श्री वछा-इपाद |
	ह्रीं श्री ह्रीं श्री शिवा-इपाद |
		ह्री श्री ह्री श्री श्री-इच्छा-इपाद |	
	ह्रीं श्री ह्री श्रीं आ-ईपाद |
		ह्रीं श्री ह्रीं श्री वीरा-इपाद |
	ह्रीं श्री ह्रीं श्री त्रिभुवनापाद |
		ह्रीं श्री ह्रीं श्री वराहरूपा-इपाद |
	ह्रीं श्री ह्रीं श्री कृतयुगा चैव |
		तथा त्रेताद्वापरकलिमेव च |

	चतुर्युगेषु देवेशि क्षेत्रजा सिद्धिपूजिता || ८/१८ ||
	ह्री श्रीं पादान्तु आदौ तु तथा नाममुदीरयेत् |
	क्षेत्रजा कथिता देवि पीठजा(ः) कथयामि ते || ८/१९ ||
	प्रथ	मं पीठमुत्पन्नं कामाख्यानाम सुव्रते |
	उपपीठस्थिता सप्त देवीनां सिद्ध-आलयम् || ८/२० ||
	पुनः पीठं द्वितीयन्तु संज्ञा पूर्णगिरि प्रिये |
	ओडियान महापीठमुपपीठसमन्वितम् || ८/२१ ||
	अर्वुदमर्द्धं पीठन्तु उपपीठसमन्वित(म्) |
	पीठोपपीठसन्दोहं क्षेत्रोपक्षेत्रमेव च |
	पीठाद्यादेवतानां च शृणु पूजाविधिं प्रिये || ८/२२ ||

	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ महालक्ष्मा-इ पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ कुसुमानङ्गा-इ पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ शुक्ला-इ - पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ प्रलम्बा-इ-पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ पुलिन्दा-इ-पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ शवरा-इ-पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ कृष्णा-इ-पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ लच्छा-इ-पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ नन्दा-इ-पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ भद्रा-इ-पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ कलम्बा-इ-पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ चम्पा-इ-पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ धवला-इ-पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ हिडिम्बा-इ-पाद |
	ह्री/ श्री/ ह्री/ श्री/ महामाया-इ-पाद |

	पीठोपपीठसन्दोहे ये जाता वरयोगिनी |
	एतैस्तु पूजिता भद्रे सर्वे सिध्यन्ति मातराः || ८/२३ ||
	योगाभ्यासेन ये सिद्धा मन्त्राणामाराधनेन तु |
	योगेन योगजा माता मन्त्रेण मन्त्रजा प्रिये || ८/२४ ||
	सहजा मातरा देव्या रूरूयुद्धैर्महाबलाः |
	भक्षितं तु चरुं दिव्यं सप्तजन्मान्तिकं पशुम् || ८/२५ ||
	तेषां गर्भे प्रसूतानां निर्यासप्राशितेन च |
	गर्भे जातेन देवेशि गर्भं जानन्ति आत्मनः || ८/२६ ||
	ब्राह्मी माहेश्वरी चैव कौमारी वैष्णवी तथा |
	वाराही वज्रहस्ता च तथा योगेश्वरीति च || ८/२७ ||
	अघोरेशी च विख्याता मातर्या व्यापकाः स्मृता (ः) |
	तथान्या द्वारपालिन्या तैस्तु संव्यापितञ्जगत् || ८/२८ ||
	पञ्चजातक्रमे चान्या नगरे ग्रामेषु सर्वशः |
	सर्वास्तां पूजयेन्नित्यं गुरुसिद्धसमन्विताम् || ८/२९ ||
	ग्रहा नागाश्च देवाश्च योगिन्यः सिद्धमेव च |
	पूजितां पूजयन्त्येते निर्देहं त्यपमानिताः (?) |
	कुलाष्टकं प्रवक्ष्यामि अष्टाष्टकविधि प्रिये || ८/३० ||

	ह्री/ आ ह्री/ ह्री/ इं ह्री/ ह्री/ ऊं ह्री/ ह्री/ ॠ ह्री/ ह्री/ ऌ ह्री/ ह्री/ ऐं ह्री/ 
ह्री/ ओं ह्री/ ह्री/ ह्री/ अः ह्री/ प्रथमन्तु इमं देवि शृणु विद्यायमष्टकम् |

	ह्री/ क्षः ह्री/ लः ह्री/ हः ह्री/ सः
	ह्री/ षः ह्री/ शः ह्री/ व ह्री/ र

	विद्यापदाष्टकाख्यातम् | ह्री/ क्ल ह्री/ एतत् कौलिकं भैरवि |

	अष्टधा तु लिखेद्विद्या प्रथमाष्टकभेदितम् |
	यथा एतत् तथा सर्वे ज्ञातव्या योगिनीक्रमम् || ८/३१ ||
	अष्टाष्टकं विधानेन चतुःषष्टि यथाक्रमम् |
	योगिनीमेलकं चक्रं अणिमादिगुणाष्टकम् || ८/३२ ||
	भवत्येव न सन्देहो ध्यानपूजारतस्य च |
	द्वितीयन्तु महाचक्रं सर्वाकृष्टिप्रवर्तकम् || ८/३३ ||
	पशुग्रहणमावेशं पूजाध्यानरतस्य च |
	तृतीयन्तु महाचक्रं परकायप्रवेशनम् || ८/३४ ||
	अतीतानागतञ्चैव अभ्यासाद्भवते प्रिये |
	लभत्येव न सन्देहो विविधं यत् समीहितम् || ८/३५ ||
	चतुर्थं शान्तिकचक्रं मुक्तिमुक्तिप्रदं शुभम् |
	पूजयित्वा इमं चक्रं यावद् ध्यानं प्रयुञ्जति || ८/३६ ||
	क्षणेन भवते स्तोभो मुद्राबन्धत्यनेकधा |
	भाषास्तु विविधाकारा अश्रुतानि श्रुतानि च || ८/३७ ||
	उच्चरेदङ्गमयं शास्त्रं मन्त्रजालानि श्रूयते |
	स्वयमेवात्मनात्मने श्रूयते चात्मनात्मनि || ८/३८ ||
	षण्मासाद् भवते सिद्धिमनिशी(?) योगिनीप्रिये |
	बलीपलितनिर्मुक्तः कामदेवो द्वितीयकः || ८/३९ ||
	पञ्चमन्तु महाचक्रं ध्यानपूजाक्रमेण तु |
	वायवादेर्नाशयेद्वाचा मूकवत् तिष्ठते तु सः || ८/४० ||
	षष्ठं चैव महाचक्रं धर्मार्थकाममोक्षदम् |
	सप्तमञ्चक्रं देवेशि सैन्यस्तम्भकरं परम् || ८/४१ ||
	स्तोभावेशादिकं चक्रं संसारबन्धमोचकम् |
	दूराच्च दर्शनं तस्मिन् पूजाध्यानरतस्य तु || ८/४२ ||
	अष्टमं चक्रमुद्दिष्टं इच्छासिद्धिप्रवर्तकम् |
	मारणोच्चाटनं भद्रे स्तम्भमोहादिकं प्रिये || ८/४३ ||
	वदनोतिष्ठमहाचक्रं कुलभक्त्यामधिष्ठितम् |
	अष्टाष्टकविधानन्तु ज्ञात्वा सिध्यति नान्यथा || ८/४४ ||
	तत्तेषां गूढसद्भावं चतुःषष्टियोगिनीक्रमम् |
	निःसन्दिग्धं मया प्रोक्तं हि भक्तियुक्त्यावधारम् || ८/४५ ||


इति ज्ञाननिर्णितियोगिनीकौलम्महच्छ्रीमच्छघ्नपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते अष्टमः पटलः || ८/८ ||



नवमः पटलः


भैरव उवाच 


गुरुपङ्क्तिं प्रवक्ष्यामि सिद्धपङ्क्तिं सुलोचने |
	योगिनीपञ्क्तिविन्यासं कथयामि तव प्रिये || ९/१ ||
	सर्वसिद्धियोगिनीनां खेचरीं सर्वमातरीम् |
	सर्वभूचरीसर्वगोचरयोगिनीनां सर्वक्षेत्रकम् || ९/२ ||
	सर्वमन्त्रजाः सर्वयोगजाः सर्वपीठजाः |
	सर्वसहजाः सर्वकुलजा सर्वद्वारपालिकाः || ९/३ ||
	सर्वगर्भजाः कृते च द्वापरे त्रेते कलियुगे महातपे |
	चतुर्युगविभागेन योगिनीसिद्धिपूजिताः ||
	गुह्यानां परमं गुह्यन्तव भक्त्या प्रकाशितम् || ९/४ ||


देव्युवाच


	सुदग्धमग्निना देहम् अद्य निर्वापितं परम् |
	तव प्रसादात् कौलेश ज्ञातोऽहम् ज्ञाननिर्णयम् |
	साम्प्रतं श्रोतुमिच्छामि गुरुभ्यः सिद्धपूजनम् || ९/५ ||


भैरव उवाच


	गुरुसिद्धिविधे देवि शृणु त्वं कुलभाविनि |

	श्रीविश्वपादान् | (श्री) विचित्रपादान् | श्रीश्वेतपादान् | 
श्रीभट्टपादान् | श्रीमछेन्द्रपादान् | श्रीबृहीषपादान् | 
श्रीविंध्यपादान् | श्रीशबरपादान् | श्रीमहेन्द्रपादान् | श्रीचन्द्रपादान् | 
श्रीहिडिनिपादान् | श्रीसमुद्रपादान् | श्रीलवणपादान् | श्रीदुम्बरपादान् | 
श्रीदेणेपादान् | श्रीधीवरपादान् | श्रीसिंहलपादान् |
 (श्री) ओगिनीपादान् गुरु परमगुरु परमेष्ठ्य पूज्य महापूज्य लाकिनी 
डाकिनी शाकिनी काकिनी याकिनी -

	ह्रींकारमादितः कृत्वा श्रीकारं चैतदनन्तरम् |
	अक्षरद्वयविन्यासमन्यन्तेषु प्रदापयेत् || ९/६ ||
	एतत् सिद्धाश्च योगिन्या अस्मिन् सिद्धाः कुलागमे |
	अनेन सदृशं ज्ञानं न भूयो न भविष्यति || ९/७ ||
	कलियुगे महाघोरे रौरवेऽत्यन्तभीषणे |
	सञ्जाताः षोडश सिद्धा अस्मिन् कौले सुलोचने |
	कृते च द्वापरे त्रेते सिद्धायै वीरवन्दिताः |
	तेषां नामविधिं वक्ष्ये शृणु त्वं वरलोचने || ९/८ ||

	मृष्णिपादाः | अवतारपादाः | सूर्यपादाः | द्युतिपादाः | 
ओमपादाः | व्याघ्रपादाः | हरिणिपादाः | पञ्चशिखिपादाः | 
कोमलपादाः | लम्बोदरपादाः |

	एते पूर्वमहासिद्धाः कुलकौलावतारकाः |
	चतुर्युगेति देवेश स्वतन्त्र - कुलचोदका (ः) || ९/९ ||
	अस्य ज्ञानप्रभावेण बहवः सिध्यन्ति मानवाः |
	दशकोटिप्रमाणन्तु इ(द)म् कौलं परोद्भवम् || ९/१० ||
	सारात्सारतरं भद्रे महाकौलस्य शोभने |
	इच्छाख्या योगिनी सिद्धैर्मायान्तं पर-इच्छया || ९/११ ||
	खेचरीणां पुनः पश्चादिच्छया प्रकटीकृतम् |
	मातराणां पुनर्देवि खेचरैः कथितं प्रिये || ९/१२ ||
	मातराणि गमिष्यन्ति भूचरीणां कुलेश्वरि |
	भूचरीणां सुभक्षाणां भूचरी कथितं प्रिये || ९/१३ ||
	योगिनीनां कुले जातौ लभते कौलिकी स्फूटम् |
	चतुरशीति सहस्रेषु योनियन्त्रेषु पीडिताः || ९/१४ ||
	पुण्यात्मानं कुलाश्चर्यं पश्चाज् ज्ञानमिमां लभेत् |
	भुक्तिमुक्तिमहासिद्धिः योगिनीनां प्रियो भवेत् || ९/१५ ||


इति ज्ञाननिर्णितियोगिणीमहाकौलम्महच्छ्रीमच्छघ्नपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते नवमः पटलः || ९/९ ||



दशमः पटलः


देव्युवाच


	अद्य मे सफलं नाथ मम पिण्डं सुरेश्वर |
	वह्निनावेष्टितात्मानमेकपादेन संस्थितम् || १०/१ ||
	तत्तपः सफलं मेऽद्य त्वया तुष्टेन भैरव |
	ज्ञानस्य निर्णयन्देव अद्य मे प्रकटीकृतम् || १०/२ ||
	पुनः पृच्छामि कौलेश यथातथ्यं वद प्रभो |
	अष्टाष्टकविभागन्तु परिज्ञातुमनन्तथा || १०/३ ||
	अद्यापि संशयो नाथ तेषां चक्रं पृथक् पृथक् |
	गुह्यस्थानं यथाचक्रं क्षिप्रं सिध्यति भैरव || १०/४ ||
	स्थानध्यानफलन्तेषां संक्षेपं कथ्यते प्रभो |


भैरव उवाच 


	साधु साधु महादेवि पृष्टोऽहं सुरदुर्लभम् || १०/५ ||
	कथयामि न सन्देहो भक्तियुक्ता वरानने |

	लां लीं लूं ऌं लुं लैं लौं लः | हां हीं हूं हृं ह् हैं 
हौं (हः) | सां सीं सूं सृं स्लं (सैं) सौं सः | षां षीं षूं 
षृं ष्लं षैं षौं षः | शां शीं शूं शृं श्लं शैं शौं शः | 
वां वीं वूं वृं व्लं वैं वौं वः | ह्लां ह्लीं ह्लुं हॢं ह्लैं 
ह्लौं ह्लः || १०/

	क्षकारं ब्रह्मरन्ध्रत्वं लंकारन्तु ललाटयोः || १०/६ ||
	हकारन्तु भ्रुवोर्मध्ये सकारं वक्त्रमण्डले |
	षकारं कण्ठदेशे तु शकारं हृदये तदा || १०/७ ||
	वकारं नाभिमध्ये तु ह्लकारं विसकन्दयो (ः) |
	स्थानचक्रास्तु संप्रोक्तास्तेषां ध्यानं शृणु प्रिये || १०/८ ||
	शुद्धस्फटिकसङ्काशं ऊर्द्ध्वतेजसुनिर्मलम् |
	अष्टारं पङ्कजं दिव्यं प्रथमाष्टकभूषितम् || १०/९ ||
	सर्वद्वन्द्वविनिर्मुक्तं क्रोधाग्रैः शून्यवर्जितम् |
	अभ्यासात् समचित्तस्तु ग्रामधर्मञ्च वर्जयेत् || १०/१० ||
	अतीतानागतञ्चैव वर्तमानन्तथैव च |
	दूराश्रवणविज्ञानं पाशस्तोभन्तथा प्रिये || १०/११ ||
	पशुग्रहणमावेशं मृत्युनाशन्तथैव च |
	अमरत्वन्तथा देवि समासात् परिवर्तनम् || १०/१२ ||
	वाचा सिद्धिर्भवत्येवं किं कुर्वाणं जगत्प्रिये |
	द्वितीयमष्टपत्रन्तु तेजध्यानसुदीपितम् || १०/१३ ||
	आगमान्नाशयेन्मृत्युं पुरक्षोभादिकारकः |
	कुरुते बहुधा रूपं ध्यानैकगतचेतसः || १०/१४ ||
	मण्डलीकनरेन्द्राणां किं कुर्वाणो विधीयते |
	क्रुद्धस्तु संहरेत् सर्वं त्रैलोक्यं सचराचरम् || १०/१५ ||
	सृष्टिसंहारकर्तारं नित्याभ्यासरतः सदा |
	तृतीयन्तु महाचक्रं नवतत्त्वप्रमोचकः || १०/१६ ||
	षण्मासादीप्सितं कामं ध्यात्वाधारन्तु तद्गुरुः |
	बलीपलितनाशन्तु सुदूराद्दर्शनन्तथा || १०/१७ ||
	बेधन्तु कुरुते देवि योजनानां शतैरपि |
	एकान्ते बहुधा रूपं कुरु ध्यानञ्च तत्परः || १०/१८ ||
	चतुर्थशान्तिकं चक्रं सुखप्रीतिविवर्द्धनम् |
	कुरुते अमरत्वं हि सतताभ्यासतत्परः || १०/१९ ||
	वाचयो कुरुते मृत्युं रोगाणान्तु जयं प्रिये |
	दिवसान्नाशनेनैव वयो मृत्युं गमिष्यते || १०/२० ||
	नाशयेदहो(रा)त्रेण एतञ्चक्रमनुत्तमम् |
	सतताभ्यासयोगेन द्विरष्टवर्षाकृतिर्भवेत् || १०/२१ ||
	अष्टपत्रं महापद्मं पञ्चमं सुरसुन्दरि |
	धूम्रवर्णं सदा चिन्त्य त्रैलोक्यं चालयेत् प्रिये || १०/२२ ||
	वाचापहारं कुरुते सैन्यस्तम्भकरं परम् |
	षष्ठं तु चक्रं राजानमष्टपत्रसकर्णिकम् || १०/२३ ||
	तप्तचामीकरप्रभमिच्छासिद्धिप्रवर्तकम् |
	अतीतानागतञ्चैव अणिमादिगुणाष्टकम् || १०/२४ ||
	ददते नात्र सन्देहो भक्तिध्यानप्रदीपितः |
	सप्तमन्तु महादेवि पूर्णचन्द्रप्रभं प्रिये || १०/२५ ||
	तद्गतन्तन्मनं भद्रे भुक्तिमुक्तिप्रदं शुभम् |
	जरामृत्युविनाशञ्च परदेहे प्रवेशनम् || १०/२६ ||
	किं कुर्वाणविधेयस्तु मण्डलीकनरोत्तम (ः) |
	अष्टमन्तु महाचक्रं पत्राष्टकविभूषितम् || १०/२७ ||
	धर्मकामार्थमोक्षञ्च ददत्येव सुलोचने |
	रक्तध्याने सदावश्यं पीतस्तम्भकरं परम् || १०/२८ ||
	शुक्लमाध्यायन देवि स्फटिके मोक्षदायिकम् |
	कृष्णेन मारणं प्रोक्तं धूम्रमुच्चाटने सदा || १०/२९ ||
	गोक्षीरधारधवलं एतन्मृत्युञ्जयो हितम् |
	पुरःक्षोभन्ततस्तोभं कम्पपातादिकं चरेत् || १०/३० ||
	अग्निज्वाला सुदीप्ताभं ध्यानं चैवाष्टमं सदा |
	एकैकस्य स्थितन्देवि एतद्ध्यानन्तु अष्टधा || १०/३१ ||
	चापञ्च कञ्चुकी देवि प्रणिपत्य मुहुर्मुहुः |
	अद्य मे सफलं जातम्महाकौलेषु भैरव || १०/३२ ||


इति ज्ञाननिर्णितियोगिनीकौलम्महच्छ्रीमच्छघ्नपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते दशमः पटलः || १०/१० ||



एकादशः पटलः

देव्युवाच


	कथयस्व महादेव चरुकाद्वैतलक्षणम् |
	सर्वशङ्काविनिर्मुक्तं निःशङ्कं सिध्यते ध्रुवम् || ११/१ ||


भैरव उवाच


	यत्त्वया पृच्छितं देवि लोकेऽस्मिन् क्रूरभीषणे |
	कथयामि निःसन्देहं सर्वशङ्काविमर्दकः || ११/२ ||
	अद्वैते नित्ययुक्तस्य तस्य सिद्धिः प्रजायते |
	द्वैतन्तु कारयेद्यस्तु आकृष्टो योगिभिस्तु सः || ११/३ ||
	समयाद् भ्रष्टन्तु यो देवि स पशुर्नात्र संशयः |
	द्वैतभावं परित्यज्य अद्वैताचारभावितः || ११/४ ||
	पञ्चामृतं प्रवक्ष्यामि गुह्यानां गुह्यमुत्तमम् |
	ज्ञातव्यं कुलसमयं कुलपुत्रैर्विशेषतः || ११/५ ||
	साधकैः सिद्धिकामैस्तु तथान्यं कुलदेशिकैः |
	अनुष्ठितमिदं पूर्वं कुलसिद्धैः सुलोचने || ११/६ ||
	एतज्ज्ञात्वा भवेत् सिद्धिर्मानसी योगिनीप्रिये |
	यदिच्छेत् कौलवी सिद्धिः प्राप्य पञ्चामृतं परम् || ११/७ ||
	तदा सिध्यति योगिन्यां सिद्धिमेलापकं भवेत् |
	ददन्ते च तदा देवि चरुकं पञ्चभिर्युतम् || ११/८ ||
	योगिनीभिः सकृद्दत्तं तत्क्षणात् तत्समो भवेत् |
	अथ वा प्राशयेज्ज्ञात्वा योगयुक्तस्तु कौलवित् || ११/९ ||
	सिध्यते नात्र सन्देहो विघ्नजालविवर्जितम् |
	योगिनीगणसामान्यामनः सुचिन्तितं भवेत् || ११/१० ||
	विष्ठं धारामृतं शुक्रं रक्तमज्जाविमिश्रितम् |
	एतत् पञ्च पवित्राणि नित्यमेव कुलागमे || ११/११ ||
	नित्यनैमित्तिकं देवि कर्तव्यं च प्रयत्नतः |
	गोमांसं गोघृतं रक्तं गोक्षीरञ्च दधिन्तथा || ११/१२ ||
	नैमित्तिके इमं कुर्यात् सिद्धिकामे महोत्सुकः |
	निःशङ्को निर्विकल्पस्तु एतत् कुर्यात् कुलागमे || ११/१३ ||
	अन्यथा नैव सिध्यन्ति निर्मुक्तिस्तु मम प्रिये |
	पुनरन्यविशेषणं शृणुष्वैकाग्रमानसः || ११/१४ ||
	श्वानमार्जार - उष्ट्रञ्च शृगालञ्च हयन्तथा (?) |
	कूर्मकच्छवराहञ्च मार्जारवककर्कटम् || ११/१५ ||
	शलाकी कुकुटश्चापि बहु(?)नानाकुलन्तथा |
	शेरकञ्च मृगं वापि महिषं गण्डकं तथा || ११/१६ ||
	अन्यानि यानि मच्छानि यथालाभं समाहरेत् |
	विज्ञानम्बलसामर्थ्यं सप्तजन्मान्तिकं पशु || ११/१७ ||
	येन तेन प्रकारेण आकृष्टिं भक्षयेत् सदा |
	पूजयेद् योगिनीवृन्दं भक्ष्यभोज्यादिभिः प्रिये || ११/१८ ||
	धारापानन्ततः कुर्याद् यदीच्छेच्चिरजीवितुम् |
	पिशितं त्रिविधं कुर्यात् पक्षाम्लमधुरन्तथा || ११/१९ ||
	देवतातर्पणार्थाय सुरा देया यथोचिता |
	वृक्षजा मूलजा चैव पुष्पजा फलजापि वा || ११/२० ||
	पेष्टी माध्वी तथा गौण्डी दद्यान्नैमित्तिके प्रिये |
	अद्वैतन्तु यथाख्यातं कर्तव्यं नान्यथा न हि || ११/२१ ||
	अद्वैताचारमासृत्य यदान्यञ्चरति पापकृत् |
	पतन्ति नरके घोरे अवीचिरौरवे तथा || ११/२२ ||
	अद्वैतं येन सन्त्यक्तं ममाभाष्यन्तु(?) तं पशुम् |
	योगिनीगणमध्यस्थं स पशुः कीर्तितं कुले || ११/२३ ||
	गुप्तं गुप्ततरं कुर्याद् गोपनीयं प्रयत्नतः |
	जननीजारगर्भन्तु स्वपुत्रं गोपयेद्यथा || ११/२४ ||
	अद्वैतं गोपयेन्नित्यं सुगोप्यमभ्यसेत् क्रमात् |
	अणिमादिगुणैश्वर्यसिद्धिश्च मानसी भवेत् || ११/२५ ||
	स्वयं गुरुः स्वयं सिद्धः स्वयं शिष्यः स्वयं शिवः |
	अज्ञानबन्धनाज्ञेयं ज्ञानं ज्ञेयं विमोचनम् || ११/२६ ||
	सुगन्धं पूतिगन्धञ्च नित्यं गृह्णाति निष्कलः |
	पद्मपत्रे यथा तोये तथा चैवं न लिप्यते || ११/२७ ||
	तद्वन्न लिप्यते योगी पुण्यपापैः सुरेश्वरि |
	ब्रह्महत्यादिकं पापम् अश्वमेधादिकं फलम् || ११/२८ ||
	सर्वतीर्थाभिषेकञ्च म्लेच्छादिस्पर्शनेन तु |
	एतैर्न गृह्यते योगी क्रियमाणैरपि स्फुटम् || ११/२९ ||
	समत्वं वीतरागत्वमुदासीनां ख-वृत्तिनाम् |
	निष्परिग्रहसन्तोषं द्वन्द्वयोगं न कारयेत् || ११/३० ||
	कामक्रोधञ्च दम्भञ्च त्यजेल्लोभं शनैः शनैः |
	न चरुन्निन्दयेद्भद्रे समयाद्वैतमेव च || ११/३१ ||
	यस्मिन्निष्पद्यते पिण्डं रक्तशुक्रं पिबेत् सदा |
	सिद्धानां योगिनीनाञ्च इमञ्चरुम्प्रियं सदा || ११/३२ ||
	शाकिनीनां प्रियं मांसं देवीनाञ्च प्रियं शृणु |
	वुकपुष्पं शिवाम्बुञ्च रक्तशुक्रं सुरान्तथा || ११/३३ ||
	ब्रह्मनिष्ठीवनाद्यञ्च सौरभ्यं पुष्पकादिकम् |
	गन्धं धूपञ्च गेयञ्च ताम्बूलं रक्तवाससम् || ११/३४ ||
	रक्षाद्यं रक्तवर्णञ्च सिद्धानां देवता प्रिये |
	विज्ञानोन्मीलनम्भद्रे भवत्येवं नान्यसेवनात् || ११/३५ ||
	शाकरं यन्न कुर्वीत जन्महीनवरस्त्रियै |
	लौल्यार्थी चपला नित्यं कुलशास्त्रविडम्बकम् || ११/३६ ||
	स्वशक्तिदर्शनाद्रक्तं स्पर्शनाल्लक्षणेन तु |
	कुलविज्ञानसंभोगात् षण्मासात् सिद्धिभाजनः || ११/३७ ||
	आदिमन्त्रविनिर्मुक्तं शिवाम्बु ब्रह्ममेव च |
	प्राशयेत् तत् सदा कालं योगिनीमेलको भवेत् || ११/३८ ||
	पादप्रक्षालनन्तेन नित्यं तत् तथैव च |
	मुखप्रक्षालनं नित्यं ब्रह्मणोर्द्धगतम्प्रिये || ११/३९ ||
	कुण्डगोलोद्भवन्नैव तिलकं कारयेत् सदा |
	अशीतिं नाशयेद्वातान् कुष्ठव्याधिन्तु नाशयेत् || ११/४० ||
	मुच्यते सर्वरोगैश्च यथा सर्पस्य कञ्चुकम् |
	उदयार्कसमस्तेजन्नित्यं वै योगिनीप्रियम् || ११/४१ ||
	त्रैलोक्यं वश्यतां याति ब्रह्मादयो दिवौकसः |
	चरुकाद्वैतमाचारं मन्त्रजैः (?) सह भोजनम् || ११/४२ ||
	सर्वं समाचरेद् देवि इच्छाशक्त्रेरधिष्ठितम् |
	इच्छां विना न कुर्यात्तु बलात्कारेण तञ्चरुम् |
	चरुकाद्वैतमाचारं कथितं ज्ञाननिर्णयम् || ११/४३ ||


इति ज्ञाननिर्णितियोगिणीमहाकौलम्महच्छ्रीमच्छघ्नपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते एकादशः पटलः || ११/११ ||



द्वादशः पटलः


देव्युवाच


	रोमाञ्चकञ्चुका देवि हृष्टसन्तुष्टचेतसः |
	भक्ष्याणान्तु समुत्पन्नं पुनः पृच्छामि भैरव || १२/१ ||
	अद्याहं कुलसमयमद्याहं लक्षणान्वितम् |
	साम्प्रतं श्रोतुमिच्छामि पात्राणां चर्यलक्षणम् || १२/२ ||


भैरव उवाच


	शृणु त्वं वीरचामुण्डे पात्राणां चर्यलक्षणम् |
	प्रथमं बालरूपेण द्वितीयम् उन्मत्तकाकृतिम् || १२/३ ||
	तृतीयं राजरूपेण चतुर्थं कश्मलं प्रिये |
	स्वातन्त्रं पञ्चमं देवि षष्ठञ्च वीरनायकम् || १२/४ ||
	गन्धर्वसप्तमन्नाम नग्नं चैवाष्टकं प्रिये |
	त्रिदण्डञ्चैव देवेशस्तथान्यं वेदविक्रयम् || १२/५ ||
	यां यान्तु कुरुते इच्छां तां ताञ्चैव व्रतं प्रिये |
	अकुलञ्च कुलं ज्ञात्वा कुलं देव्या सुभामिनि || १२/६ ||
	भैरवं पूजितव्यञ्च कुलैः सिद्धिसमन्वितम् |
	स्वगुरुं पुजयेन्नित्यं त्रिष्कालं भावितात्मनः || १२/७ ||
	मनसा कर्मणा वाचा गुरुञ्चैव स्वकं न तु |
	निवेदयेत् प्रयत्नेन भुक्तिमुक्तिजिगीषया || १२/८ ||
	गुरुकौलागमे भक्ति अद्वैताचारभावितः |
	ईप्सितं तु व्रतं कुर्यादद्वैतेन समन्वितम् || १२/९ ||

देव्युवाच

	चर्याया लक्षणं देव प्रसादादवधारितम् |
	पुनः पृच्छामि देवेश पात्राणां लक्षणं शुभम् || १२/१० ||

भैरव उवाच 

	पात्राणां निर्णयं देवि शृणुष्वेकाग्रमानसः |
	मृन्मयं कूर्मजं देवि कांसजं ताम्रलोहजम् || १२/११ ||
	हेमजं रौप्यजं वापि शुक्तिजं शङ्खजं प्रिये |
	कौलिकं तु वरारोहे तथान्यं काचसम्भवम् || १२/१२ ||
	शृङ्गोद्भवं सकाष्ठाद्यापाषाणसम्भवं प्रिये |
	विश्वामित्रकपालञ्च सर्वपात्रोत्तमं प्रिये || १२/१३ ||
	तस्मिन् कृत्वा पिबेत् किञ्चिद्भक्ष्यञ्च भक्षयेद् यदि |
	पतिञ्च पतितञ्च तद्भवेच्चकोत्तमः (?) || १२/१४ ||
	ज्ञातव्यं पात्रमेतद्विशालं नारिकेलकम् |
	एतत् पात्रमलाभेन अन्यपात्रे पिबेत् सुराम् || १२/१५ ||
	पात्राणां लक्षणं देवि चर्यायाश्चैव लक्षणम् |
	कथितं देवि सद्भावं किमन्यं पृच्छसेऽधुना || १२/१६ ||

देव्युवाच

	अद्य मे सफलं जाता देवत्वं स्वरनायिक |
	तत्प्रसादेन देवेश ज्ञातव्यं ज्ञाननिर्णयम् || १२/१७ ||


इति ज्ञाननिर्णये श्रीयोगिनीकौलम्महच्छ्रीमछघ्नपादावतारिते 
चर्यापात्रलक्षणो द्वादशः पटलः || १२/१२ ||




त्रयोदशः पटलः

भैरव उवाच

	मोक्षप्रत्ययसंवित्ति शृणु त्वं वीरनायिके |
	अधोर्द्धञ्च लभेज्जीवो ज्ञात्वा तं मुक्तिभोजनम् || १३/१ ||
	हंस हंस वदेन्नित्यं देहस्थावरजङ्गमे |
	श्रुत्वा तस्य पतिर्दिव्यं याति मोक्षवरं शुभम् || १३/२ ||
	येन व्याप्तं च त्रैलोक्यं जगद् यस्मिन् व्यवस्थितम् |
	तं ज्ञात्वा गूढसद्भावं सर्वज्ञत्वम्प्रजायते || १३/३ ||
	न तेन विना मुच्यन्ते व्यवहारान्न हि तद्विना |
	शुभाशुभं च संभोक्तं न तेन रहितं क्वचित् || १३/४ ||
	न मनञ्चित्तमालब्धं न पेयं धारणं प्रिये |
	उन्मनन्तु मनो यस्य तस्य मोक्षो भवन्तीह || १३/५ ||
	द्वादशान्ते यदा पश्येत् स्फूरन्तं मणिमालिका |
	तस्य मोक्षो भवेद्यस्तु पापपुण्यैर्न लिप्यते || १३/६ ||
	देवयाने महायाने यस्य चित्तं सदा प्रिये |
	तस्य मोक्षो न सन्देहः पद्मपत्राम्बुबिन्दुवत् || १३/७ ||
	इ गुदे इक्षु मेढ्रे इयौ नाभौ || इमौ वक्त्रे ||
	इवौ दक्षिणनासा(यां) || इलौ वामपुटे || इरौ दक्षिणतः ||
	इडो दक्षिणकर्णः || इशौ वाम कर्णः ||
	इह्रौ भ्रूमध्ये || सं तं ललाटे || सं अं वामकर्णे ||
	सः यं दक्षिणकर्णः || सः पं वामचक्षुः ||
	सः ऋ दक्षिणचक्षुः ||
	वः तं वामनासिका || सः पुं दक्षिणनासिका ||
	सः रूं वक्त्रम् || सः यं नाभि || सः षु/ मेढ्रः ||
	सः लं गुदे ||
	इदं न्यासक्रमन्देवि यस्य देहे प्रवर्तते |
	तस्य मोक्षो न सन्देहः परं संवित्तिपूर्वकम् ||
	पिण्डपाते यदा देवि कपालम्भिद्यते तदा || १३/८ ||


इति ज्ञाननिर्णये योगिनीकौलमहच्छ्रीमच्छेन्द्रपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते न्यासः त्रयोदशः पटलः || १३/१३ ||



चतुर्दशः पटलः

देव्युवाच


	मन्त्रजालविनिर्मुक्तम्प्राणायामविवर्जितम् |
	चक्रध्यानविनिर्मुक्तं सद्यः सिद्धिकरं परम् || १४/१ ||
	निर्गमं देहमध्ये तु संशयच्छित्तिकारकम् |
	शृणु त्वमद्भुतं देवि महदाश्चर्यकारकम् || १४/२ ||
	ब्रह्मा विष्णुः सुराः सर्वे क्लिश्यन्ते मन्दबुद्धयः |
	गर्न्धवाः किन्नरा यक्षा असुराश्च तपोधनाः || १४/३ ||
	न तेषां कथितं देवि इमं कौलं परं प्रिये |
	कुलभक्तिविहीने तु गुरुभक्तिविवर्जिते || १४/४ ||
	न देयं कौलिकं सारं शिष्यैर्मन्दपरीक्षिते |
	वञ्चका कृपणा मूढा हीनानि सत्यनिन्दिते || १४/५ ||
	न दद्यादनुग्रहा यस्या देवाग्नियतिद्वेषकाः |
	ये दद्यास्तु इमे शिष्या देशिको सिद्धिर्हीयते || १४/६ ||
	गुर्वाज्ञाकारिणो नित्यं युक्तायुक्तपरीक्षकः |
	धर्मे च रतये नित्यं क्रोधये शून्यवर्जितः || १४/७ ||
	निश्चितनिस्पृहे गुप्ते निस्संशैकान्तवासिने |
	देवाग्नियतियोगिन्या भक्त्या नित्यं प्रसन्नधीः || १४/८ ||
	वरयेच्छिष्य कुर्वीत दृढभक्तिपरायणः |
	सुपरीक्ष्य सदा तस्य यो दद्याच्चिरजीवितम् || १४/९ ||
	द्वौभावसुप्रपञ्चात्मा कपटव्रतधारिणः |
	योगिनीनां च विद्विष्टे गुर्वाज्ञालोपकारकः || १४/१० ||
	न देयं कौलिकं ज्ञानं कामिने क्रोधिने तथा |
	न शिवदूषके देवि निन्दके कुलभैरवे || १४/११ ||
	सागररत्नसंघाते अमूल्यं भुवि विक्रयः |
	सागरं रत्नसंपूर्णमक्रेतुं यस्य संचयः || १४/१२ ||
	न(द)द्यान्निन्दको देवि सप्ताहनि परेण हि |
	इमं कौलं महादेवि सर्वकालस्य निर्णयम् || १४/१३ ||
	यस्य कौलागमे स्पर्द्धा ना ज्ञातुमीदृशं प्रिये |
	सम्यग् ज्ञानवरं देवि सप्ता...ण्नदापयेत् || १४/१४ ||
	यत् क्रमं पृछितं देवि तत् क्रमं शृणु भाविनि |
	प्रथमं मूलचक्रन्तु यदान्यभ्यसते प्रिये || १४/१५ ||
	तदा तु प्रत्ययं देवि महदाश्वर्यकारकः |
	प्रथमं कम्पमायाति धूननन्तु द्वितीयकम् || १४/१६ ||
	हस्तपादशिरःकम्पभाषाणि विविधानि च |
	मन्त्रमुद्रगणं सर्वं दुर्दुरप्लुत एव सः || १४/१७ ||
	भूमित्यागकवित्वञ्च अतीतानागतं तथा |
	कालस्य वञ्चनं देवि रूपस्य परिवर्तनम् || १४/१८ ||
	बलीपलितनाशञ्च खेचरत्वं हि सुन्दरि |
	अष्टौ च सिद्धिसंप्राप्तिर्मूलकौलं वरानने || १४/१९ ||
	शृणु त्वमद्भूतं देवि आधारस्यैव निर्णयम् |
	देव्याश्चक्रोर्द्धं देवेशि आधारञ्चतुरङ्गुलम् || १४/२० ||
	तस्मिंश्चैव मनः कृत्वा शुचि भूत्वा तु पार्वति |
	कम्पस्तोभस्तथा भाषा मुद्रामुत्प्लवनन्तथा || १४/२१ ||
	अश्रुतानि तु शास्त्राणि मन्त्रमुद्रागणं महत् |
	भून्मागं (?) खेचरत्वञ्च वश्यमाकर्षणन्तथा || १४/२२ ||
	जरापहरणं देवि मृत्युकालस्य वञ्चनम् |
	पातालं खेचरत्वञ्च अचिराद्भवति प्रिये || १४/२३ ||
	एतत्ते कथितं तुभ्यं आधारस्य (तु) लक्षणम् |
	अथान्यं (सं)प्रवक्ष्यामि ब्रह्मग्रन्थिविनिर्णयम् || १४/२४ ||
	तस्मिंस्थाने मनः कृत्वा प्रहरैकेण भाविनि |
	कम्पस्तोभादिकं भद्रे भाषा चैव त्वनेकधा || १४/२५ ||
	दूराश्रवणं पुरक्षोभम् अतीतानागतन्तथा |
	कालस्य वञ्चनं देवि अमरञ्च कवित्वता || १४/२६ ||
	अणिमादिगुणैश्वर्यं सिद्धिश्व मानसी भवेत् |
	एतत्ते कथितं देवि ब्रह्मग्रन्थिविनिर्णयम् || १४/२७ ||
	अतोर्द्धं शृणु कल्याणि यथातथ्यं यशस्विनि |
	ऊर्द्धं रोमाः प्रवर्तन्ते यस्मिंस्थाने तु त्र्यम्बके || १४/२८ ||
	ज्वलज्योतिसमाकारा किञ्चिद्विद्युसमप्रभः |
	चिन्तयेत् सप्तरात्रन्तु प्रत्ययश्चोपजायते || १४/२९ ||
	कम्पस्तोभस्तथा भाषा मुद्रामुत्पतनन्तथा |
	पुरप्रवेशमावेशं वश्यमाकर्षणादिकम् || १४/३० ||
	अतीतानागतञ्चैव दूराच्च दर्शनं तथा |
	बलीपलितनाशञ्च रूपस्य परिवर्तनम् || १४/३१ ||
	खेचरीणां च सामान्यो भवेदभ्यासतो रतः |
	एतत्ते कथितं देवि रोमकूपादि कौलिकम् || १४/३२ ||
	वृषणोत्थस्य कौलस्य कथितं तव सुव्रते |
	शृणु त्वं वरदे नित्यं वीराणां वीरमातरे || १४/३३ ||
	वह्निकौलस्य योऽभ्यासं कथयामि च सांप्रतम् |
	तस्मिंश्चित्तं स्थिरं कृत्वा क्षणार्द्धं यावत्तिष्ठति || १४/३४ ||
	स्तोभभाषादिमुद्राश्च भूमित्यागादिकारकम् |
	वश्यमाकर्षणं देवि जरामरणनाशनम् || १४/३५ ||
	पुरप्रवेशमावेशं पुरक्षोभादिकारकम् |
	उत्तिष्ठ खड्गपातालं ध्रुवं सिध्यति कौलिके || १४/३६ ||
	ईप्सितं कुरुते रूपं सतताभ्यासतत्परः |
	पुनरन्यं प्रवक्ष्यामि कौलसद्भावमुत्तमम् || १४/३७ ||
	हृदिस्थन्तु मनः कृत्वा तन्निष्ठं यावत्तिष्ठति |
	तावत् समाधिमायाति स्तोभावेशादिलक्षणम् || १४/३८ ||
	भ्रमते अङ्गमङ्गानि हस्तपादशिरादिकम् |
	वर्णना स्फोटना वापि पुरक्षोभं वरप्रदे || १४/३९ ||
	गान्धर्वी किन्नरी वापि यक्षी पातालवासिनी |
	असुरी चैव देवेशि विद्याधरी सुलोचने || १४/४० ||
	क्षुभ्यते च न संदेहो ह्यभ्यासात्तद्गतस्य तु |
	अतीतानागतञ्चैव दूराश्रवणमेव च || १४/४१ ||
	पुरप्रवेशमावेशं मृत्युनाशं महातपे |
	योगिनीमेलकत्वञ्च अचिराद्भवति स्फुटम् || १४/४२ ||
	एतत्ते कुलसद्भावं हृदिस्थं प्रकटीकृतम् |
	पुनराश्चर्यं वक्ष्यामि शृणु त्वं मकरध्वजे || १४/४३ ||
	चित्तं कृत्वा प्रयत्नेन कण्ठकूपोद्भवं प्रिये |
	वदने शास्त्रसद्भावं स्वशक्त्या चोदितं प्रिये || १४/४४ ||
	अतीतानागतञ्चैव वर्तमानन्तथैव च |
	न मृत्युर्भवते तस्य अक्षयो ह्यमरद्युतिः || १४/४५ ||
	जराव्याधिविनिर्मुक्तं बलीपलितवर्जितम् |
	क्रुद्धन्तु चालयेद्देवि त्रैलोक्यसचराचरम् || १४/४६ ||
	न ब्रह्मा न च वा विष्णुर्न रुद्रा रुद्र एव च |
	यादृशो भवते सिद्धिस्सतताभ्यास एव च || १४/४७ ||
	पदोत्तिष्ठमिदं कौलं नात्मानं ज्ञाननिर्णयम् |
	एतज् ज्ञानं वरं ज्ञानं स्वातन्त्रसिद्धिमानसी || १४/४८ ||
	कथितं ज्ञानसद्भावं सुगोप्यं कण्ठसंस्थितम् |
	गृहीतव्यं प्रयत्नेन कौलवे सिद्धिमिच्छता || १४/४९ ||
	अत ऊर्द्धेश्वरं गुह्यं सर्वव्याधिविमर्दकम् |
	रसना ऊर्द्धकं कृत्वा मनस्तस्मिन्निवेशयेत् || १४/५० ||
	सतताभ्यासयेत्तत्तु मुहूर्तं नाशयेत् प्रिये |
	क्षणेन मुच्यते रोगैर्व्याधिमृत्युजरादिभिः || १४/५१ ||
	नश्यते व्याधिसंघातं सिंहस्यैव यथा मृगाः |
	क्षणेन नश्यते व्याधिः कटुके कुष्ठनाशनम् || १४/५२ ||
	सुस्वादेन महादेवि बलीपलितनाशनम् |
	क्षीरस्वादेन मेधावि अमरो जायते नरः || १४/५३ ||
	घृतस्वादोपमनं देवि स्वातन्त्रन्तु यथा भवेत् |
	चित्तं दद्यान्तु चक्रेण नासे दद्यात् विजृम्भिका || १४/५४ ||
	वाचा सिद्धिर्भवत्येव कामदेवोऽपरः प्रिये |
	देवकन्या सुराणाञ्च यक्षविद्याधरो भवेत् || १४/५५ ||
	मृष्टादिखण्डकाद्याश्च लट्टुकशोकवर्तिका |
	दिव्यकन्या अनेकाश्च आकृष्य भुञ्जते प्रिये || १४/५६ ||
	अणिमा लघिमा देवि ऊर्द्धरेतःप्रवर्तनम् |
	ऊर्द्धरेता भवेद् योगी न योगी करत(?) प्रिये || १४/५७ ||
निष्ठीवनं न कर्तव्यं प्रसादादपि भाषिणि |
दुर्लभन्तु इमं चक्रं नास्ति योगं इमम्परम् || १४/५८ ||
	अत ऊर्द्धम्परं गुह्यं योगिनीकौलमुत्तमम् |
	अभ्यासे तु पदाभ्यस्त महदाश्चर्यकारकम् || १४/५९ ||
	अणिमादिगुणास्तस्मिन् दूरात् स दर्शनन्तथा |
	भवते नात्र संदेहः सतताभ्यासतत्पराः || १४/६० ||
	मृतकोत्त्थापनं देवि परदेहप्रवेशनम् |
	प्रतिमाजल्पनन्तस्मि(न्) घटपाषाणस्फोटनम् || १४/६१ ||
	पशुग्रहणमावेशं रूपादिपरिवर्तनम् |
	ब्रह्मविष्णुयमेन्द्राश्च वरुणो वायुरेव च || १४/६२ ||
	स्वर्गाद्यासोमराजानं देहमध्ये वरानने |
	गन्धर्वाः किन्नरा यक्षा नागा विद्याधराः प्रिये || १४/६३ ||
	विमानकोटिसन्तानाः सर्वाभरणभूषिताः |
	नक्षत्रतारकोपेतं ब्रह्माण्डपरिघट्टितम् || १४/६४ ||
	पश्यते देहमध्यस्थं त्रैलोक्यं सचराचरम् |
	दर्शयेत् स्वकपिण्डं सततध्यानादनेकधा || १४/६५ ||
	सहस्रकोटिभिर्देवि कर्ता हर्ता स्वयं शिवः |
	अभ्यासाद् ददते सिद्धिरष्टधा शास्त्रचोदिता || १४/६६ ||
	पूज्यते सर्वसिद्धैश्च मम तुल्यं वरानने |
	सतः कौलमिदं देयं न देयं यस्य कस्यचित् || १४/६७ ||
	गुरुकौलागमे भक्त्या देव्याः पूजारतः सदा |
	एतदोद्धरणं गोप्यं नित्यन्तु कृतनिश्चयः || १४/६८ ||
	अत ऊर्द्धं प्रवक्ष्यामि शृणु त्वं कुलभाविनि |
	ललाटवर्णराशिस्थं लक्षं कृत्य सुरार्चिते || १४/६९ ||
	जल्पते बहुधा भाषा अङ्गस्य भ्रमणन्तथा |
	नादं प्रमुञ्चते देवि महावेगञ्च जायते || १४/७० ||
	ईप्सितं कुरुते रूपम् अभ्यासन्तत्परं प्रिये |
	अत ऊर्द्धम्परं गुह्यं शृणु त्वञ्च परापरम् || १४/७१ ||
	ललाटवर्णराशिस्थं ब्रह्मरन्ध्रस्य मध्यतः |
	अभ्यासात् सततं वीर ग्रामधर्मञ्च वर्जयेत् || १४/७२ ||
	सृष्टिसंहारकर्तारो भवत्येव न संशयः |
	जरा-मरणनिर्मुक्तो नित्यं वै योगिनी प्रिये || १४/७३ ||
	ज्ञातमात्रेण (तु) देवि अभ्यासे मोक्षतां गतिः |
	अत ऊर्द्धं प्रवक्ष्यामि रन्ध्रकौशलस्य निर्णयम् || १४/७४ ||
	सततमभ्यसेत् प्राज्ञो व्याधिमृत्युर्न विद्यते |
	मम तुल्यबलो भूत्वा संहारसृष्टिकारकम् || १४/७५ ||
	स्वतन्त्रं क्रीडते भद्रे इच्छारूपी भवेद् यथा |
	विसर्जः कौलिकं देवि तस्मिंश्चित्ते स्थिरं सदा || १४/७६ ||
	शृण्वन्ति दूरतो देवि मननञ्चावलोकनम् |
	कपालघट्टिका देवि निगूढं स्थापितं प्रिये || १४/७७ ||
	एतदभ्यसतो देवि निष्क्रमेद्बाह्यतः सदा |
	मक्षिकामंक्षुणो वापि व्याघ्रसिंहगजस्तथा || १४/७८ ||
	एतत्तु धारयेद्रूपं मनसा चिन्तितं प्रिये |
	एतत्तु कुलविज्ञानं पारम्पर्यक्रमागतम् || १४/७९ ||
	मोक्षदं सारमेवं (च) ज्ञातव्यं वरवर्णिनि |
	तस्मात् सर्वं प्रयत्नेन ज्ञातव्यं कुललक्षणम् || १४/८० ||
	घटपूर्णमिव कुम्भं कुड्यस्तम्भा इवाचलः |
	व्यापयित्वा स्थितो देव तद्वद् योगीनसोपमः (?) || १४/८१ ||
	अतोर्द्धं संप्रवक्ष्यामि शृणु त्वं वीरवन्दिते |
	न जलं चिन्तयेद्देवि न वह्निवायुराकाशम् || १४/८२ ||
	नाधस्तादूर्द्धमध्यञ्च काष्ठवल्लोष्ट्रवत् प्रिये |
	मनस्य उन्मनीभावो यदा भवति सुन्दरि || १४/८३ ||
	शून्यशून्यमनः कृत्वा निश्चिन्तो निश्चलस्थितिः |
	घटपटस्थितस्तम्भा ग्रामकूपादिकं बुधः || १४/८४ ||
	भेरिशङ्खमृदङ्गैश्च वीणावंशनिनादितैः |
	ताड्यमानन्नबोध्यते जीवस्तल्लयतां गतः || १४/८५ ||
	भूतं भव्यं भविष्यञ्च अतीतानागतन्तथा |
	अक्षयो ह्यमरो भूत्वा कामदेवद्वितीयकः || १४/८६ ||
	भेद्यमानो न जाये ..... खाड्यमानस्तु पन्नगैः |
	पुष्पवृष्टिपतन्तस्य पारिजातस्य सुन्दरि || १४/८७ ||
	पूज्यते नागकन्याभिर्यथार्हं हाटकेश्वरः |
	पञ्चश्रोतात्मकञ्चैव मोक्षार्थं चोदितो मया || १४/८८ ||
	त्वद्भक्त्या निर्णयं देवि चोदितं कुलगोचरे |
	अतोर्द्धं कथ्यते देवि मुद्रानिर्णयलक्षणम् || १४/८९ ||
	अनामा हृदये लग्ना मुद्रेयमीश्वरीप्रदा |
	द्वादशान्ते यदा पश्येत् स्फुरन्तम्मणिमालिका || १४/९० ||
	अनामा नाम मुद्रेयं वपा (?) खेचरतां गतिम् |
	मुद्रितम्पञ्चमुद्राभिश्चैतन्यसहितं प्रिये || १४/९१ ||
	भेदयेत्तत्कपाटञ्च अर्गलायासुसञ्चिता |
	पञ्चाद्वादशान्तं यावच् शक्त्याचारेण भेदयेत् || १४/९२ ||
	देव्या भूत्वा च योगिन्या मातृचक्रावशानुगा |
	लीयन्ते खेचरीचक्रे क्षोभयेत् परमामृतम् || १४/९३ ||
	अमृतेन विना देवि अमरत्वं कथं प्रिये |
	अमृतं कौलसद्भावं शृणु कामकलात्मकम् || १४/९४ ||
	सहजान्तस्थितन्तत्त्वं स्फुरन्तं मणिनिर्मलम् |
	मुक्ताफलसमौपम्यं खद्योतसदृशं प्रिये || १४/९५ ||
	तारकोल्लाससंकाशं प्रस्फुरन्तन्नभःस्थले |
	सित-रक्तञ्च कृष्णञ्च धूम्रपीतञ्च रूपकम् || १४/९६ ||
	......................... सृष्टिसंहारकारकम् |
	उत्पत्तिप्रलयञ्चैव अकुल-कुल-वर्जितम् || १४/९७ ||
	दिवायामभ्यसेद्देवि कृत्वादित्यन्तु दृष्टत (?) |
	स्वरूपं दृश्यते ........................................... || १४/९८ ||
	.......... कुर्यात् प्रयत्नेन पररूपं न संशयः |
	क्षणेन कुरुते सृष्टिं संहारञ्च वरानने || १४/९९ ||
	निशायामभ्यसेद्देवि उतुङ्गशतमीश्वरम् |
	कोदण्डद्वयमध्यस्त .................................... || १४/१०० ||
	एतन्ते परमं देवि येन सृष्टं चराचरः |
	अस्मिन्नेव लयं भद्रे समुद्रेण नदी यथा || १४/१०१ ||
	अनेन दृढमात्रेण पुण्यपापैर्न लिप्यते |
	पिण्डमष्टप्रकारेण अष्टधातुपदं प्रिये || १४/१०२ ||
	अष्टधा रूपविज्ञानं रूपातीतन्तु चाष्टधा |
	अष्टाष्टविधिना चक्रं ज्ञातव्यं सिद्धिकारणम् || १४/१०३ ||
	कुललक्षं कुलाधारं नलिकावज्रसम्भवा |
	क्षोभञ्च कुलयानञ्च परतत्त्वविदः प्रिये || १४/१०४ ||
	अनुज्ञा गुरुसिद्धानां देवतानाञ्च भासिनि |
	क्षीराम्भे फेनसदृशं शीतलं चन्द्रसन्निभम् || १४/१०५ ||
	निमेषार्द्धं क्षोभमायाति वेला इव महोदधेः |
	मुच्यते ज्वरकुष्ठाद्यैर्व्याधिसंघैर्महातपे || १४/१०६ ||


इति ज्ञाननिर्णये श्रीयोगिनीकौलम्महच्छ्रीमच्छघ्नपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते ध्यानयोगमुद्रा चतुर्दशः पटलः || १४/१४ ||



पञ्चदशः पटलः


देव्युवाच


	अद्य मे सफलं जन्म सफलं च तपस्तथा |
	देवत्वमद्य सफलं त्वत्प्रसादेन भैरव || १५/१ ||
	तपश्च सफलं मेऽद्य अद्य नेत्रोपशोभितम् |
	अद्याहं कृतकल्याणि ज्ञानदृष्टिकृतक्षमा || १५/२ ||
	अद्य मे भूषितो कर्णो महाकौलं श्रुतं मया |
	अद्य मे तेजपिण्डन्तु महाज्ञान हृदि स्थितम् || १५/३ ||
	अद्य मे कुलशीलञ्च अद्य मे रूपलक्षणम् |
	अद्य मे भ्रान्तिरुच्छिन्ना त्वत्प्रसादात् सुराधिप || १५/४ ||
	विज्ञात्वा यन्मया पूर्वन्न पृच्छामि पदे पदे |
	यत् किञ्चित् दृढसद्भावं तत् सर्वं कथयस्व मे || १५/५ ||
	अनधीतं मया पूर्वन्तुष्टस्त्वं मे पुनः पुनः |
	चारणाकोटयः सप्त तन्मध्ये पृच्छितं इमम् || १५/६ ||
	पूर्वमेकार्णवे घोरे नष्टे स्थावरजङ्गमे |
	केनोपायेन वीरेश आत्मानं रक्षितं त्वया |
	तद्वस्तु कथ मे नाथ येनात्मरक्षितं त्वया || १५/७ ||


भैरव उवाच 


	साधु साधु महाज्ञानि न पृष्टं केनचिदिमे |
	अत्यन्तगहनं देवि सुगोप्यं रक्षितं मया || १५/८ ||
	मुण्डाधारैस्थित ... नखाग्रे पश्य भैरवि |
	अस्थिचक्रस्य मध्यस्थं सर्वञ्चैव सुसंस्थितम् || १५/९ ||
	सहजन्तु इ(मं) चक्रं वज्रनामातिकोद्भवम् |
	वज्रयोगप्रयोगेण वज्रवद्भवते नरः || १५/१० ||
	सप्तकोटिसहस्राणि पत्राणां केसरान्वितम् |
	अर्द्धकोटिगतं चक्रं सहस्रं कोटिजं शुभम् || १५/११ ||
	त्रिगुणं वेष्टितं कृत्वा क्षीराधारे व्यवस्थित(ः) |
	क्षीरादा .... विप्लकारैः पूरयेत्तत्तनुं सदा || १५/१२ ||
	कर्णिकायां परं तत्त्वं अतसीपुष्पसन्निभम् |
	पञ्चारमष्टपत्रञ्च षोडशारं सुशोभनम् || १५/१३ ||
	षोडशारं त्रिलिख्यन्तु अन्तरालसमन्वितम् |
	अष्टारपद्मपत्रञ्च षोडशैकं वरानने || १५/१४ ||
	बिन्दुच्छिन्दञ्च कर्तव्यं अन्तराल(म)पि सुव्रते |
	षोडशाक्षरभिन्नन्तु आत्मा वै प्राणसंयुतः || १५/१५ ||
	षोडशाक्षरभेदन्तु ऊर्द्धं चक्रे व्यवस्थितम् |
	चतुष्कलं पुनर्देवि अन्यथा न कदाचन || १५/१६ ||
	आधारे च आत्मचक्रं ..... तदूर्द्धगम् |
	कर्णिकायात्मनः कृत्वा ऊर्द्धचक्रेण प्लावयेत् || १५/१७ ||
	गोक्षीरविप्लुतैर्देवि प्लाव्यमानं सविप्लषैः |
	द्विरष्टवर्षमात्मानं अधश्चक्रे व्यवस्थितम् || १५/१८ ||
	किञ्चिद्दर्शितवर्णाभं प्राणचक्रं सुलोचने |
	प्लावयेत् पूर्वचक्रेण पूर्णचन्द्रनिभं तनु || १५/१९ ||
	आनयेन्निश्चलीभूतम् अस्थिचक्रोद्भवेन तु |
	प्लावयित्वा जगत् सर्वं त्रयचक्रं समभ्यसेत् || १५/२० ||
	आरमूर्द्धिंचक्रन्तु तदूर्द्धे चैव पार्वति |
	नलीकायां गर्भलीनं संहारन्तु कुतः प्रिये || १५/२१ ||
	बलीपलितनिर्मुक्तो ज्वरव्याधिविवर्जितः |
	अक्षयो ह्यमरो नित्यो यथार्हन्तिष्ट मानसः (?) || १५/२२ ||
	यदा भवति संहारस्तदा पश्येच्चराचरम् |
	तदाऽसौ तिष्ठते भद्रे मया सार्द्धं स्वरेश्वरि || १५/२३ ||
	यथा मह्यं प्रभुत्वञ्च त्रैलोक्यं सचराचरम् |
	तद्वत् स भवते देवि सृष्टिसंहारकारकः || १५/२४ ||
	समचित्तं सदा लीनमस्थिचक्रं सुलोचने |
	वज्रवत्तिष्ठत देहं संहा(र)न्तु न हि प्रिये || १५/२५ ||
	मयाभ्यस्त(मि)दम्पूर्वन्तेनाहमक्षयं प्रिये |
	एतन्मया कथितं शास्त्रे अप्रमेयमनेकधा || १५/२६ ||
	इमन्तु गूढसद्भावं मम गुह्यं प्रगोपितम् |
	गोपनीयं प्रयत्नेन सप्तादूर्द्धन्न दापयेत् |
	एतत्ते कुलसद्भावम्मया तुभ्यम्प्रकाशितम् || १५/२७ ||


इति ज्ञाननिर्णये योगिनीकौलम्महच्छीमच्छेन्द्रपादावातारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते परमवज्रीकरणं नाम पञ्चदशः पटलः || १५/१५ ||



षोडशः पटलः


देव्युवाच


	योगिनीसिद्धसम्पन्नं दिव्यरूपेण भैरव |
	क्रीडते मातृमध्यस्थं स्वशक्तिं बलगर्वैतम् || १६/१ ||
	दुर्विज्ञेयं सदा नाथ तुभ्यं चरितचेष्टितम् |
	न ज्ञातं सुरगान्धर्वैः किं पुनर्भुवि सम्भवैः || १६/२ ||
	त्रिष्कालं तिष्ठसे क्षेत्रे क्षेत्रं वा पीठपर्वते |
	तन्ममाचक्ष्व देवेश भक्ष्याणां दिव्यदर्शनम् |
	अतिध्यानविदं देव कथ्यतान्तु मम प्रभो || १६/३ ||


भैरव उवाच 


	शोभनं पृच्छितं भद्रे अद्भुतसिद्धिगोचरे |
	कथ्यमानं विशालाक्षि किं भयं तेजभामिनि || १६/४ ||
	श्रीशैलश्च महेन्द्रश्च पीठका(मा)ख्य विश्रुतम् |
	सन्निधानो ह्यहं भद्रे त्रिष्कालसिद्धिमेलकम् || १६/५ ||
	प्रसन्ना ये नरा भद्रे व्योमध्यानैकचेतसः |
	दर्शनं च भवते तस्मिन् मया सार्द्धं कुलेश्वरि || १६/६ ||
	श्रीशैले नाम संसिद्धिर्महेन्द्रे राजसं स्मृतम् |
	साध्विकं योगसंयुक्तो कामाख्यं पीठमास्मृतम् || १६/७ ||
	तस्मिन् मेलापकं लब्ध्वा योगिनीसिद्धिः तत्समम् |
	मनसा चिन्तितं रूपं अणिमादिगुणाष्टकम् || १६/८ ||
	किन्त्वया तेन विज्ञातं मह्यं चरितचेष्टितम् |
	कथितं मेलकं स्थानं श्रुतं ते चेष्टितं शुभम् || १६/९ ||
	पञ्चस्रोतात्मकं चैव गोपितं सिद्धिगोचरम् |
	अभक्ष्या चोद्यते नाथे अन्यथा न कदाचन || १६/१० ||
	अहन्तत् परमं तत्त्वं अहं स भैरवः प्रिये |
	अहं सदा शिव ईशः श्रीकण्ठो रुद्र एव च || १६/११ ||
	अहं सो धीवरो देवी अहं वीरेश्वरः प्रिये || १६/१२ ||
	अनन्तोऽहम् महादेवि रुद्रोऽहं सुरसुन्दरि |
	संहरामि जगत् सर्वं संहारोऽहं कुलेश्वरि || १६/१३ ||
	चराचरः पुनः सृष्टिः स्त्रष्टारो धीरवन्दिते |
	विहितं त्रायते नित्यं विधाताऽहं कुलागमे || १६/१४ ||
	विश्वन्तु निशृतं येन विश्वपादेति गीयते |
	विचित्रचित्रतासृष्टिर्विचित्रेति च विश्रुते || १६/१५ ||
	स्वेच्छया क्रीडितोऽहं च करोति विकरोति च |
	श्वेतपादस्त्वहं देवि श्वेतपादेति गीयते || १६/१६ ||
	चन्द्रकान्तसमं तेजं भृङ्गवर्णं सुनिर्मलम् |
	ते चाहं विश्रुते लोके भृङ्गपादा वरप्रदे || १६/१७ ||
	असुराणां सुराणां च अहं भट्टारकः प्रिये |
	भट्टपादेति विख्यातो नामेदं मम सुन्दरि || १६/१८ ||
	श्रियामुत्कण्ठिता ये तु श्रीकण्ठस्तेन उच्यते |
	रूरूपादं महादेवि रूद्रोऽहं द्रावणप्रिये || १६/१९ ||
	(रूरूपादं महादेवि महीद्रावणं प्रिये |)
	त्व-उमातु महादेवि तुभ्यं पतिरहं प्रिये || १६/२० ||
	श्रियाया तु अहन्नाथ श्रीनाथ सिद्धगोचरे |
	यदावतारितं ज्ञानं कामरूपी त्वया मया |
	तदावतारितं तुभ्यं तत्त्वन्तु षण्मुखस्य च || १६/२१ ||
	तेन कौलागमे देवि विज्ञानं प्रणवप्रिये |
	अव्यक्तेन तु रूपेण चन्द्रद्वीपे अहं प्रिये ||
	अव्यक्तं गोचरं तेन कुलजातं मम प्रिये || १६/२२ ||


श्रीदेव्युवाच


	किमर्थं चन्द्रद्वीपन्तु अहञ्चैव गतः प्रभो |
	किमर्थं ग्रसिता प्राज्ञा आदिषण्मुखस्य च || १६/२३ ||
	अन्योऽपि विस्मयो देवि कौलवे सिद्धिमिच्छता |
	सूचितं सूचनार्थाय वटुको नाम नामतः ||
	किं वर्णा ध्यानमात्रञ्च श्रोतुमिच्छामि भैरव || १६/२४ ||


भैरव उवाच 


	आत्मानं बुध्यसे नाथ यद्यपि प्रियभाषिणि |
	इच्छा त्वं ज्ञानशक्तिश्च क्रियाख्या चैव भासिनि || १६/२५ ||
	गौरी चैव महाकाली लक्ष्मी चैव श्रिया तया |
	अहं त्वं च विशालाक्षि सर्वशास्त्रावतारकः || १६/२६ ||
	अहं चैव त्वया सार्द्धं चन्द्रद्विपं गतो यदा |
	तदा वटुकरूपेण कार्तिकेय(ः) समागतः || १६/२७ ||
	अज्ञानभावमासृत्य तदा शास्त्रं हि मूषितम् |
	शासितोऽहं मया देवि षण्मुखा मृषकातृकम् || १६/२८ ||
	गतोऽहं सागरं भद्रे ज्ञानदृष्ट्यावलोकनम् |
	मच्छमाकर्षयित्वा तु स्फोटितं चोदरं प्रिये || १६/२९ ||
	गृहीत्वा मत्स्योदरस्थन्तु आनीतन्तु गृही पुनः |
	स्थापयित्वा ज्ञानपट्टं मम गूढं तु रक्षितम् || १६/३० ||
	पुनः क्रुद्धमनेनैव मुषकेण सुरेश्वरि |
	गार्तं कृत्वा सुरुङ्गाय पुनः क्षिप्तं हि सागरे || १६/३१ ||
	दशकोटिप्रमाणेन महामांसेन भक्षितम् |
	मम क्रोध समुत्पन्नं शक्तिजालो मया कृतः || १६/३२ ||
	आकर्षितो मत्स्यस्प्तानां सागरह्रदात् |
	नागतोऽसौ महामत्स्या मम तुल्यबलः प्रिये || १६/३३ ||
	ज्ञानतेजेन संभूतो दुर्जयस्त्रिदशैरपि |
	ब्रह्मत्वं हि तदा त्यक्तं चित्तवी (?) धीवरात्मकम् || १६/३४ ||
	अहं सो धीवरो देवि कैवर्तत्वं मया कृतः |
	आकृष्य तु तदा मत्स्यं शक्तिजालसमीकृतः || १६/३५ ||
	मत्स्योदरन्तु तत्स्फोट्य गृहीतञ्च कुलागमे |
	वदन्ति विदिता लोके पशवो ज्ञानवर्जिताः || १६/३६ ||


देव्युवाच 


	ब्राह्मणोऽसि महापुण्ये कैवर्तत्वं मया कृतः |
	मत्स्याभिघातिनैर्विप्रा मत्स्यघ्नमेति विश्रुताः |
	कैवर्तत्वं कृतं यस्मात् कैवर्तो विप्रनायकः || १६/३७ ||


भैरव उवाच


	अव्यक्तेन महात्मान कृतं पूर्वन्तु सुन्दरि |
	अव्यक्तगोचरं तेन कुलैर्जातम्महाकृपे || १६/३८ ||
	तुभ्यञ्चैव महादेवि षट्मुखस्य च पार्वति |
	विघ्नेशो नन्दिनश्चैव महाकालस्य धीमते || १६/३९ ||
	जया च विजयादीनां हरसिद्धिमहाबलाः |
	कालिका योगिनी ख्याता ऊर्द्धतो मत्समं प्रिये || १६/४० ||
	अकुलं तु इमं भद्रे यत्राहं तिष्ठते तदा |
	कल्पान्ते च युगान्ते च मम देहे तु तिष्ठति || १६/४१ ||
	जीवमध्ये यदा देवि पुष्पमूलफलान्विता |
	पत्रशाखासमायुक्तो वृक्षस्य चोद्भवं यथा || १६/४२ ||
	तद्वदुत्पादितान्येऽपि मद्देहे कुलभामिनि |
	अज्ञानभाविता देवि पशुत्वं सुरनायिके || १६/४३ ||
	गृहीत्वा तु पुनर्देवि महाज्ञानं प्रकीर्तितम् |
	कथितं तव कामेषि षट्मुखस्य गणस्य च || १६/४४ ||
	नन्दी चैव महाकाले जया च विजयादिषु |
	भट्टाद्या द्रोणकादीनां तथा च हरसिद्धिका || १६/४५ ||
	कथितं कालिका योगी सर्वकौलस्य निर्णयम् |
	भक्तियुक्ता समत्वेन सर्वे शृण्वन्तु कौलिकम् || १६/४६ ||
	महाकौलात् सिद्धकौलं सिद्धकौलात् मसादरम् (?) |
	चतुर्युगविभागेन अवतारञ्चोदितं मया || १६/४७ ||
	ज्ञानदौ निर्णीतिः कौलं द्वितीये महत् संज्ञितम् |
	तृतीये सिद्धामृतन्नाम कलौ मत्स्योदरं प्रिये || १६/४८ ||
	ये चास्मान्निर्गता देवि वर्णयिष्यामि तेऽखिलम् |
	एतस्माद् योगिनीकौलान्नाम्ना ज्ञानस्य निर्णीतौ || १६/४९ ||
	क्षणेन योगिनी हृष्टा देव्या सह विनायकः |
	चत्वारः कुलसिद्धस्तु पृच्छमाना सुभाविता || १६/५० ||
	रोमाञ्चकञ्चुका सर्वे पुष्पहस्तास्तु बोधिता |
	दण्डवत् पतिताः सर्वे आत्मवादं वद प्रभो ||
	योगाभ्यासरतानान्तु रक्तपालस्य निर्णयम् || १६/५१ ||


भैरव उवा(च)


	अहं त्वं च विशालाक्षि चन्द्रद्वीपसमागतौ |
	षट्मुखो वटुको जाताः क्षेत्रपालकुलागमे || १६/५२ ||
	सिध्यन्ते कोटयः सप्त तावत्त्वं क्षेत्रपालकः |
	वटुकौ किं न विज्ञातौ सुतौ तुल्यं वरानने || १६/५३ ||
	सिद्धामृते तु यत् प्रोक्तं गुरोर्निन्दा विगर्हिता |
	तथ्याच्यवनसंजातं पतितं च महोदधौ || १६/५४ ||
	कलौ युगे महाघोरे दिव्यैः संसाधितोऽपि सः |
	तन्त्रे तन्त्रे समाख्यातं यथाशापन्तु प्राप्तवान् || १६/५५ ||
	तस्य पूजाबलिः पिण्ड आसनं जाप्यमेव च |
	कथयामि समासेन यथा सिध्यति साधके || १६/५६ ||

	ह्रीं वटुकाय कपिलजटाय पिङ्गलनेत्राय देवीपुत्राय मातृपुत्राय 
इमां बलिं ममोपनीतां गृह्ण गृह्ण चुरु मुरू ह्रीं बलिमन्त्र चाल चाल 
भक्ष २०० पिण्डमन्त्रः यत्किञ्चित् भक्षयेत् प्राज्ञः अग्रपिण्डन्तु दापयेत् | 
ह्रीं वटुकाय आसनमन्त्रः ह्यौं ह्यौह्यं महाभैरव पूजनमन्त्रः | 
ह्रीं ह्रां जाप्य -

	यः सदा जाप्यमिदं कुर्यान्निर्विघ्नं सिद्धिभाजनः |
	गृह्ण गृह्णेति वक्तव्यं गृह्णाति वटुकस्तथा || १६/५७ ||
	दण्डहस्तं सदाध्यायेज्जटिलं ब्रह्मतेजसम् |
	रक्ताम्बरपरीधानं वटुकं विघ्नमर्दकम् || १६/५८ ||
	पूज्यमानं सदाकालं अग्रतो दण्डपाणिनम् |
	चतुरङ्गबलं जित्वा उष्टानां (?) स्तम्भकारकम् || १६/५९ ||
	चौरराजकुलादीनां सर्पव्याघ्रगजादिषु |
	ह्रीं च वटुक ह्रीं
	इमां विद्यां जाप्यं कुर्याद्भयोर्द्धिता || १६/६० ||
	नाशयेत् सर्वदुष्टानां सिंहस्यैव यथा गजाः |
	यत्र तत्र क्षुद्रसिद्धिर्बहुधा शास्त्रचोदिता || १६/६१ ||
	ह्रीं वटुक उक्तमन्त्रेण करोति सुरसुन्दरि |
	ह्रीं काराङ्करराद्येवं वटुकं सिद्धिपूजितम् |
	पूजयेत्तत् प्र(य)त्नेन कौलवे सिद्धिमिच्छता || १६/६२ ||


इति ज्ञाननिर्णये महायोगिनीकौले मत्स्येन्द्रपादावतारे चन्द्रद्वीपविनिर्गते 
षोडशः पटलः || १६/१६ ||



सप्तदशः पटलः


देव्युवाच


	यन्मया पृच्छितं देव आत्मवादस्य निर्णयम् |
	साम्प्रतं श्रोतुमिच्छामि निःसन्दिग्धं वद प्रभो || १७/१ ||


भैरव उवाच 


	साधु देवि महायोगे योगिनीसिद्धनायिके |
	गूढं गुह्यं सनाभिञ्च हृदि पद्ममधोमुखम् || १७/२ ||
	समीरस्तोभकं चक्रं घण्टिकाग्रन्थिशीतलम् |
	नासाग्रं द्वादशान्तं च भ्रुवोर्मध्ये व्यवस्थितम् || १७/३ ||
	ललाटं ब्रह्मरन्ध्रं च शिखरस्थं सुतेजसम् |
	एकादशविधं प्रोक्तं विज्ञानं देहमध्यतः || १७/४ ||
	क्लिश्यन्ति मनुजात्यन्तमज्ञात्वा तु कुलागमम् |
	हृदिस्थसहजो देव स्मरणार्हः स उच्यते || १७/५ ||
	हकारो निष्कलो नित्यः संकारं सकलं तथा |
	सृकारं तु सदा सृष्टि हीत्येवं संहरेज्जगत् || १७/६ ||
	सकारं शुक्लपक्षन्तु हकारं कृष्णपक्षकम् |
	हकारमीक्षमित्याहुर्महार्थञ्च गतं परम् || १७/७ ||
	न शिवेन विना शक्तिर्न शक्तिरहितः शिवः |
	अन्योऽन्यञ्च प्रवर्तन्ते अग्निधूमौ यथा प्रिये || १७/८ ||
	न वृक्षरहिता च्छाया न छायारहितो द्रुमः |
	शक्त्याभ्यासरतो योगी कुले सामान्यतां व्रजेत् || १७/९ ||
	स्थूलं सूक्ष्मं परो हंसौ ज्ञात्वा सर्वात्मकं प्रिये |
	पारम्पर्यान् मतं कौलं कर्णात् कर्णगतं परम् || १७/१० ||
	अपरीक्ष्ये न दातव्यं दातव्यं सुपरीक्षिते |
	कृत्वा कुलाभिषेकन्तु प्रकाश्यं त्वात्मनिर्णयम् || १७/११ ||
	पञ्चरत्नादि देवेशि ज्ञातव्या तु कुलागमे |
	प्रथमं पलितस्तम्भं द्वितीयम् ईप्सितं भवेत् || १७/१२ ||
	तृतीयं कामरूपत्वं चतुर्थमक्षयांशकम् |
	पञ्चमन्तु महारत्नं जरामरणनाशनम् || १७/१३ ||
	कृत्वा प्रेतासनं दिव्यं द्वादशान्तमनासृतम् |
	भूगृहे निर्जने देशे गन्धधूपसुधूपिते || १७/१४ ||
	शुक्लाम्बरधरो भूत्वा श्रीखण्डेन विलेखयेत् |
	पर्यङ्कं विन्यसेत्तत्र सुसहायसमन्वितम् || १७/१५ ||
	महाव्याप्तिमहानिद्रां न शृणोति न पश्यति |
	सुगन्धं पूतिगन्धं वा कर्पूरञ्चन्दनादिषु || १७/१६ ||
	न गन्धं वेत्ति तत्त्वज्ञो महाव्याप्तिरियं प्रिये |
	अतीतानागतञ्चैव तस्मिन् कालस्य वञ्चनम् || १७/१७ ||
	कर्ता हर्ता भवेद्देवि यदुक्तो वीरमातरे |
	अधोर्द्ध्वे रमते हंसो द्वादशान्ते लयं पुनः || १७/१८ ||
	हृदिस्थं निश्चलीभूतं कुम्भमध्ये जलं यथा |
	मृणालतन्तुसदृशं भावाभावविवर्जितम् || १७/१९ ||
	धारणाधेयरहितं सर्वज्ञं सर्वतोदितम् |
	स्वयं च चलते चोर्द्ध्वम् अधञ्चैव स्वयम्पुनः || १७/२० ||
	रमते सहजं तत्त्वं यथात्मनि तथापरे |
	ज्ञात्वा तत्त्वमिदन्देवि भवबन्धात्मकैः प्रिये || १७/२१ ||
	कर्णञ्च हृदये कृत्वा ज्ञातव्यं हंसलक्षणम् |
	कण्ठस्थाने ध्वनिर्दिव्या सकला तु परापरा || १७/२२ ||
	आपादतलमूर्द्धान्ता वामाख्यं कुण्डलाकृतिम् |
	गुदस्थमुदयन्तस्या द्वादशान्ते लयं पुनः || १७/२३ ||
	एवं तु चरते हंसो देहमध्ये शुभाशुभे |
	निर्लेपं निष्कल्ं चोर्द्धे शुद्धमत्यन्तनिर्मलम् || १७/२४ ||
	निगर्भं गर्भरूपेण नित्यानन्दैकलक्षणम् |
	ज्ञातव्यं गहनं नाथ महाज्ञानगतं परम् || १७/२५ ||
	अप्रमेयमचिन्त्यं च निराभ्यासपदं स्मृतम् |
	निश्वासोच्छ्वाससंयुक्तं भावाभावसमन्वितम् || १७/२६ ||
	स सञ्चरति भूतेषु भूतग्रामे चतुर्विधे |
	स आत्मा स स्वयं कर्ता पिण्डं चैव तु संहरेत् || १७/२७ ||
	पिण्डस्यैवम्भवेद्दुःखं बन्धस्यैव सुखं परम् |
	विषादं हरिषञ्चैव जरामरणमेव च || १७/२८ ||
	क्षुधा तृषा च मोहश्च भयाद्या लोभमेव च |
	दारिद्रम्बन्धनादीनि पिण्डस्यैव सुलोचने || १७/२९ ||
	न चासौ छिद्यते शस्त्रैर्ण चक्रेण बलीयसा |
	भिद्यन्ति नैव वज्रेण न च वह्नौ दहत्यसौ || १७/३० ||
	न जलेन भवेन्मृत्युर्न जले जीवितं भवेत् |
	न मोहं न च वा रागं न मदं मत्सरं सदा || १७/३१ ||
	न लोभं न च वा कोपं न चिन्ता बाध्यते ते (?) सः |
	इन्द्रियाणामिदं सर्वं भूतानां च वरप्रदे || १७/३२ ||
	जीवेन च जगत् सृष्टं स जीवस्तत्त्वनायकः |
	स जीवः पुद्गलो हंसः स शिवो व्यापकः परः || १७/३३ ||
	स मनस्तूच्यते भद्रे व्यापकः स चराचरे |
	आत्मानमात्मना ज्ञात्वा भुक्तिमुक्तिप्रदायका || १७/३४ ||
	प्रथमा तु गुरुर्ह्यात्मा आत्मानं बन्धयेत् पुनः |
	बन्धस्तु मोचयेद् ह्यात्मा आत्मानमात्मनः प्रभुः || १७/३५ ||
	आत्मानमात्मना ज्ञात्वा आत्मा वै कायरूपिणः |
	आत्मनश्चापरो देवि येन ज्ञातं स योगिराट् || १७/३६ ||
	स शिवः प्रोच्यते साक्षात् स मुक्तो मोचयेत् परः |
	सुविशुद्धः सदा देवि पङ्कस्थमिव पङ्कजम् || १७/३७ ||
	मानुष्यं पिण्डमासृत्य स शिवः क्रीडते भुवि |
	इत्थम्भूतं परात्मानं येन ज्ञातं सुभामिनि || १७/७८ ||
	तस्यैव स्पर्शमात्रेण भवेन्मुक्तिर्न संशयः |
	तस्योच्छिष्टञ्च संप्राप्य भवेन्मुक्तिः परा प्रिये || १७/७९ ||
	तेनैव स्नापिते देवि अभ्यङ्गोद्वर्तनेन तु |
	तेन पादेन संस्पृष्टे सोऽपि मोक्षस्य भाजनः || १७/४० ||
	एकेन तेन भुक्तेन भुक्तं चैव चराचरम् |
	सर्वतीर्थेषु यत् पुण्यं स्नात्वा लभति मानवः |
	तं ज्ञेयन्तु मनः कृत्वा अधिकं तु फलं लभेत् || १७/४१ ||
	योगिनीसिद्धसद्भावं वीरमातृगणादिषु |
	अस्योर्द्ध्वे तु निगद्यतु भुक्तिमुक्तिप्रदं शुभम् || १७/४२ ||


इति ज्ञाननिर्णये महायोगिनीकौलेश्रीमछेन्द्रपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते सप्तदशः पटलः || १७/१७ ||



अष्टादशः पटलः

देव्युवाच


	सिद्धानां पूजनन्देव देहस्थप्रत्ययात्मकम् |
	कुलद्वीपविधानं च संक्षेपात् कथ्यतां प्रभो ||
	कौलवं सिद्धिकामस्य अभिषेकं कीदृग् भवेत् || १८/१ ||


भैरव उवाच


	साधूक्तं कथयिष्यामि कुलं द्वीपस्य यो विधिः |
	यवाद्याशालिचूर्णन्तु पिष्टं वा गोधूमोद्भवम् || १८/२ ||
	येन केनचित् पिष्टेन अनेन सुरसुन्दरि |
	ह्रींकारमन्त्रितं कृत्वा वर्तिद्वादशभूषितम् || १८/३ ||
	क्षीरखण्डादिमृष्टन्तु घृतपूर्णसुशोभनम् |
	पार्श्वे तु पूजयेत् सिद्धां योगिनीं गुरुमेव च || १८/४ ||
	एककालं द्विकालं वा त्रिष्कालं पूजयेत् क्रमम् |
	अग्रतः पूजयेन्नित्यं भुञ्जमानाग्रनायिके || १८/५ ||
	जपेद्बीजपरं श्रेष्ठं ह्रींकारं योगिनीप्रियम् |
	योगिनीमेलकं ह्यस्मिन् भुक्तिमुक्तिप्रदः सदा || १८/६ ||
	अथान्यं सम्प्रवक्ष्यामि अभिषेके कुलगोचरे |
	रक्तेन पूरयेद् रक्तं शुक्रस्यैव समं प्रिये || १८/७ ||
	कुण्डगोलोद्भवेनैव मधुं च घृतसंयुतम् |
	रक्तं वामामृतं शुक्रं सुरया ब्रह्ममिश्रितम् || १८/८ ||
	वुकपुष्पसमायुक्तकृष्णासवसमायुतम् |
	मदिरानन्दचैतन्यं भक्तियुक्तो महात्मनः || १८/९ ||
	उद्धरेद्रुममन्त्रन्तु गुरुसिद्धाञ्च देवताम् |

	ह्रीं क्लीं म्हौ जुं सः -

	शङ्खस्थं कलशस्थं वा पूजयित्वा यथाक्रमम् || १८/१० ||
	दृढभक्तस्य देवेशे आचार्यो दृढलक्षवित् |
	जयाद्याश्चौषधीः (?) सर्वा मोहनाद्या कृताञ्जली || १८/११ ||
	पञ्चरत्नसमोपेतां रक्तयुक्तेन वेष्टितम् |
	क्षारक्षीरदधिसर्पि मद्योदे इक्षुमेव च || १८/१२ ||
	स्वादुदञ्चैव गर्भादं क्रमेण परिजल्पयेत् |
	वक्त्रेकैकशो (?) मध्ये च अष्टौ तां कुलपर्वताम् || १८/१३ ||
	वेश्याकुमारिकाभिर्वा आचार्यः स्वकरैस्तथा |
	उद्धृत्य शिरसि दद्यात् ततो योगी भविष्यति || १८/१४ ||
	पुनस्तु यजनं वक्ष्ये यथावत्तन्निबोध मे |
	रक्तं युक्तं समादाय अथवा चित्रजं शुभम् || १८/१५ ||
	ततस्तुष्टजयेद्देवि क्रमञ्चैव समाहित |
	अक्षतैः शालिजैर्दिर्व्यैरन्यैर्वापि सुशोभनैः || १८/१६ ||
	चतुःषष्टिक्रमयुतैः पूजयेत् तत्क्रमं शुभम् |
	दिव्यसुगन्धपुष्पैस्तु विचित्राभरणभूषितः || १८/१७ ||
	आचार्यः सुमनो भूत्वा सर्वसंभारसंभृतः |
	योगिनी सिद्धवीराणां भवते मातृवल्लभः || १८/१८ ||
	मद्यमांससमायुक्तं भक्ष्यभोज्ययुतं प्रिये |
	घृतखण्डसमायुक्तं शर्करायान्तु पूरयेत् || १८/१९ ||
	कुम्भादि च वरं दद्यात् सहस्रं वा शतैरपि |
	चतुःषष्टिञ्च सौदर्य अष्टौ च गुणापि वा || १८/२० ||
	निवेद्य गुरवे मानं गुरुपूजा विशेषतः |
	वीरपूजां ततः कृत्वा येन तुष्येत् पुनः पुनः || १८/२१ ||
	चरुकं भक्षयेत् प्राज्ञः समयहीने न दापयेत् |
	वक्त्राद्वक्त्रं विशेषेण सिद्धिभाग्यः समान्यथा || १८/२२ ||
	सामान्ये कथितं कुम्भे शङ्खाद्वक्त्रं विशेषतः |
	शास्त्रोक्तं तु क्रमं पूज्य सर्वसंभारसम्भृतः |
	अनेनारब्धमात्रेण सिद्धियोग्यो भवेत्ततः || १८/२३ ||


इति ज्ञाननिर्णये महाकौले चन्द्रद्वीपविनिर्गते अष्टादशः पटलः || १८/१८ ||



ऊनविंशतितमः पटलः

देव्युवाच


	देहस्थं पङ्कजं देव सिद्धानां साम्प्रतं वद |


भैरव उवाच


	देव्याश्चक्रङ्गताः सर्वे दिव्यरूपसुतेजसः || १९/१ ||
	षोडशाकृतयः सर्वे तन्मध्ये आत्मनम्प्रिये |
	मोक्षकामी सदा ध्यायेच्छुक्लाम्बरधरां शुभाम् || १९/२ ||
	सदा यौवनकामिन्यः कृष्णवर्णन्तु चिन्तयेत् |
	रक्ताम्बरधरा ध्यायेद्रक्तगन्धानुलेपनः || १९/३ ||
	रक्ताभी रक्तमालाभिर्भूषिता सिद्धयोगिनी |
	तन्मध्ये चात्म(ना) देवि तद्रूपं परिभावयेत् || १९/४ ||
	श्रीनाथं योगिनीसार्द्धं वृन्दरूपञ्च भासिनि |
	शङ्खहस्ता सदा ध्यायेन्मनसा चिन्तितं लभेत् || १९/५ ||


इति ज्ञाननिर्णये महायोगिनीकौले श्रीमीनपादावतारिते एकोन्नविंशतितमः 
पटलः || १९/१९ ||




विंशतितमः पटलः
भैरव उवाच


	शृणु त्वमद्भुतन्देवि लोकेऽस्मिन् मोक्षप्रत्ययम् |
	गूदोर्द्ध्वम्पीडयेन्नाथ हृदि कण्ठादिकं प्रिये || २०/१ ||
	उत्पातं निक्षिपेदूर्द्ध्वं प्राणायामेन सुन्दरि |
	कपालं भेदमयाति यान्ति जीवो निरञ्जनम् || २०/२ ||
	स शिवो व्यापको भूत्वा कर्ता हर्ता वरानने |
	आत्मानं च परं वेत्ति वेत्तित्येवं चराचरम् || २०/३ ||
	दुःखन्तस्य न विद्येत सुखन्तस्य निरन्तरम् |
	अथान्यं साम्प्रतं देवि प्रत्यक्षमभ्यसेत् सदा || २०/४ ||
	शक्त्याचाररतो नित्यं जिताहारैकमैथुनः |
	अनामापीडयेदूर्द्ध्वं नाभिञ्च हृदयन्तथा || २०/५ ||
	श्यामसूत्रगतं लक्षं शक्त्याग्रसंस्थितं मनः |
	आत्मप्राणसमं कृत्वा शक्त्याचाराग्रसंस्थितम् || २०/६ ||
	पुष्पे वा प्रतिमाद्येषु अभ्यासाच्चलते प्रिये |
	षट्मासादभ्यसेद्देवि निश्वासोच्चपराङ्मुखाः || २०/७ ||
	अब्दमनेकं देवेशे देशदेशान्तरं व्रजेत् |
	परदेहप्रवेशं स्यादभ्यासं वर्णितं तव || २०/८ ||
	अथान्यं साम्प्रतं भद्रे शृणु त्वं वीरनायिके |
	कुलाशक्तेस्तु वीरस्य तथान्यं शक्तिलक्षणम् || २०/९ ||
	अनादिनिधना शक्तिरिच्छा नाम शिवोद्भवा |
	व्योममालिनी सा भद्रे खेचरीति निगद्यते || २०/१० ||
	वामाख्या कुण्डलीनाम ज्येष्ठा चैव मनोन्मनी |
	रुद्रशक्तिस्तु विख्याता कामाख्या तु गीयते || २०/११ ||
	अग्रणी चैव सर्वेषां लिख्यते न च पठ्यते |
	मातृका शब्दरा(शिश्च) सर्वग्रन्थेषु कीर्त्यते || २०/१२ ||

देव्युवाच 

	ज्ञानशक्तिर्मया ज्ञाता क्रियाशक्तीर्वद प्रभो |

भैरव उवाच

	कथयामि समासेन वीरस्य शक्तिलक्षणम् || २०/१३ ||
	उत्तमा धवलाक्षी तु कुटिलाग्राग्रकेशिनी |
	दशनैश्च ज्योत्स्नाकारैः सुरूपा चारुभाषिणी || २०/१४ ||
	कुले भक्तिसमायुक्ता गुरुदेव्या प्रपूजका |
	सुरूपा सुखभावा च सुभ्रुवा सुललाटका || २०/१५ ||
	कुलागमेन भक्ति ........ भयवर्जिता |
	सुशीला सुभगा देवि जनानन्दकरा शुभा || २०/१६ ||
	दुर्लभा लोकमध्ये तु ज्ञानवर्तस्य रक्ष्यते |
	इत्थंभूता यदा शक्तिर्वीरस्य लक्षणं शृणु || २०/१७ ||
	सुरूपः सुस्वभावश्च सत्यवादी च निश्चयी |
	गुरुकौलागमे भक्तः सुसन्धः क्रोधवर्जितः || २०/१८ ||
	सुशूरः सुभगो नित्यं स्वदेहप्रत्ययान्वितः |
	ईदृशी भवते वीरा रुद्रशक्त्या ह्यधिष्ठिता || २०/१९ ||
	यत्तेजः स महालिङ्गमुत्पत्तिस्थितिकारकः |
	बिन्दुरूपं तु तं ज्ञात्वा स्फुरज्ज्वालावलीपरः || २०/२० ||
	अक्षोभ्यः सर्वशक्तीनां आत्मशक्त्यान्तरञ्जितः |
	सुज्ञात्वा देहजं शक्तिं तदा शक्तिपरिग्रहे || २०/२१ ||
	ज्ञानविज्ञानसम्पन्नः अद्वैताचारभावितः |
	कुलकौलागमे भक्ति ईदृशं वीरलक्षणम् || २०/२२ ||


इति ज्ञाननिर्णये योगिनीकौले श्रीमीनपादावतारिते चन्द्रद्वीपविनिर्गते 
विंशतितमः पटलः || २०/२० ||



एकविंशतितमः पटलः

देव्युवाच

	संग्रहं वद मे नाथ वर्तनं कुलगोचरे |

भैरव उवाच 

	कथयामि न सन्देहो संग्रहाचारलक्षणम् || २१/१ ||
	पञ्चपञ्चाशिको देवि मतं वै योगलक्षणम् |
	तस्य भेदोपभेदेन कौलशास्त्रे विनिर्णयम् || २१/२ ||
	कुलपञ्चाशिकामूलं तथा च कुलसागरम् |
	कुलोघो हृदयञ्चैव भैरवोद्यानकं तथा || २१/३ ||
	चन्द्रकौलञ्च वेष्टिञ्च(?) तथा वै ज्ञाननिर्णयम् |
	अस्य मध्ये विनिष्क्रान्तं सम्बरनाम विश्रुतम् || २१/४ ||
	सृष्टिकौलं महाकौलं तिमिरं च तथापरम् |
	सिद्धामृतं तु कौलं मातकौलं तथापरम् || २१/५ ||
	शक्तिभेदं तथा कौलं ऊर्मिकौलमनुत्तमम् |
	चतुर्युगेषु देवेशि ज्ञानकौलस्य संगतिः || २१/६ ||
	सिद्धेश्वरं तथा चान्यं कौलं वै वज्रसम्भवम् |
	मेघजाञ्च दूरतं तस्मिन् कौले विनिर्गतम् || २१/७ ||
	अङ्गस्पर्शनिश्चरं देवि वज्रदाद्यामृतं तथा |
	पूर्णिमायां अमावस्यां अष्टमी च चतुर्दशी || २१/८ ||
	सजीवं मत्स्यमद्यञ्च मांसञ्चैव बलिं द(देत्) |
	व्याख्या चैव तु कर्तव्या आचार्यः शङ्कवर्जितः || २१/९ ||
	न तिथिर्न च नक्षत्रं नोपवासं विधीयते |
	यत्र तत्र स्थितो योगी ज्ञानमेवं समाश्रयेत् |
	कथितं कौलसद्भावं नाम्ना ज्ञानस्य निर्णये || २१/१० ||


इति ज्ञाननिर्णये महायोगिनीकौले श्रीमीनपादावतारिते चन्द्रद्वीपविनिर्गते 
एकविंशतितमः पटलः || २१/२१ ||



द्वाविंशतितमः पटलः

देव्युवाच


	प्रणम्य प्राञ्जलि ...... व अद्याहं तव वल्लभ |
	अद्याहं कृतकृत्या तु हर सिद्धिविनायकः || २२/१ ||
	षड्मुखश्च महाकाल(ः) कालिका योगिनी तथा |
	नन्दीशो भट्टका चैव द्रोणका च तथ .... || २२/२ ||
	विजया तु महाभागा षड्योगिन्यस्तु मातराः |
	कौलामृते न संतृप्तो अहं सर्वेऽपि भैरव || २२/३ ||


भैरव उवाच


	यत् पुरा गोपितं भद्रे तत् सर्वं प्रकटीकृतः |
	भूलोके देवतानाञ्च कथितव्यं कुलागमे || २२/४ ||
	सिद्धानाञ्च विशेषेण ख्यापनीयं कुलान्व(यम्) |
	समयाचारसमोपेतं विज्ञानं द्वैतवासिनाम् || २२/५ ||
	गुप्तलिङ्गी सदा कालं गुरुपूजनतत्परः |
	वत्सलः सर्वलोकानां सर्वजीवदयान्वितः || २२/६ ||
	भैरववचनं श्रुत्वासर्वरोमाञ्चकञ्चुकाः |
	सन्तुष्टमनसः सर्वे दण्डवत् पति(ताः) भुवि ||
	कुलभावपराः सर्वे कृतकृत्या सुराधिपाः || २२/७ ||
	अद्य मे गहनं नष्टं अज्ञानपटलाहतम् |
	संसारतरुविस्तीर्णमद्य छिन्नं त्वया प्रभो || २२/८ ||
	पाशजालतमोघञ्च छिन्नाद्य दुःखसंशयः |
	दशकोटिस्तथा चार्द्धं नाम्ना ज्ञानस्य निर्णयः || २२/९ ||
	तस्य मध्ये इमं नाथ सारभूतं समुद्धृतम् |
	कामरूपे इमं शास्त्रं योगिनीनां गृहे गृहे || २२/१० ||
	निग्रहानुग्रहञ्चैव सिद्धिमेलापकं तथा |
	कुर्वन्ति सततं देवि अस्य ज्ञानप्रसादतः || २२/११ ||
	चन्द्रद्वीपं महाशास्त्रं अवतीर्णं सुलोचने |
	कामाख्ये गीयते नाथे महामत्स्योदरस्थितिः || २२/१२ ||


इति ज्ञाननिर्णये महायोगिनीकौले श्रीमत्स्येन्द्रपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते द्वाविंशतितमः पटलः || २२/२२ ||



त्रयोविंशतितमः पटलः

देव्युवाच

	कौलवे योगिनी देव सञ्चरन्ति कथं भुवि |
	तन्ममाचक्ष्व देवेश भक्त्या जानन्ति भूतले || २३/१ ||

भैरव उवाच

	मर्त्येऽस्मिन् देवतानान्तु सञ्चारं शृणु भामिनि |
	कपोतिका तथा गृध्री हंसी चैव नखी तथा || २३/२ ||
	खञ्जः ...... भाषी तु कोकाभाषी तु सुन्दरि |
	उलुकी पेचकी वा तु सररी वा गूली तथा || २३/३ ||
	शृगाली अजा महिषी (उष्ट्री) मार्जारनकुलीइ तथा |
	व्याघ्री हस्ती मयूरी च कुकुटी न ............... || २३/४ ||
	अन्यानि यानि रूपाणि संस्थितानि महीतले |
	तानि रूपाणि संगृह्य योगिन्यः क्रीडन्ते भुवि || २३/५ ||
	निपतन्ति यदा भद्रे अभक्ष्येषु कुलाधिपे |
	तद्रूपं कथ्यन्ते ................. युक्तावधारयेत् || २३/६ ||
	हयश्च नखरः सर्प चित्रिकोत्मानसस्तथा |
	वृश्चिकोध्यन्तरश्चानो मूषको दर्दुरः प्रिये || २३/७ ||
	ग्रहभूतस्वरूपेण ज्वालाग्निशास्त्रसङ्कटैः |
	वेद ......................व्याधिराजानञ्चैव तस्कराः || २३/८ ||
	विद्युत्तुङ्गो तथा गण्ड व्याघ्रसिंहगजस्तथा |
	अनेकाकाररूपेण भयं नानाविधं विदुः || २३/९ ||
	चतुःषष्टिश्च योगिन्यो...............प्यन्ति साधके |
	एवं रूपं समासृत्य क्षिप्रं गृह्णन्ति तं पशुम् || २३/१० ||
	कोपन्तु नैव कर्तव्यं भाषमाणं सुराधिपे |
	कुमारिका स्त्रियो वापि भाषमाणे कदाचन || २३/११ ||
	यथा शक्त्या सदा कालं स्त्री चैव व्रतमास्थितम् |
	पूजनीया प्रयत्नेन कुमार्यश्च कुलाश्रितैः || २३/१२ ||
	पुन्नागं नागचंपाद्यैर्मुचुकुन्दैश्च पाटलैः |
	पारिजातोद्भवेद्दिव्यैर्दाडिमैः कुसुमोज्ज्वलैः || २३/१३ ||
	बन्धुकः कुसुमोद्भूतैश्चम्पकः कुसुमोज्ज्वलैः |
	जात्युत्पलकदम्बैश्च कर्णिकारैः सिंहकेशरैः || २३/१४ ||
	अम्भोरूहैस्तथा पुष्पैः शुभैः शालाविभूषितैः |
	रक्ताम्बरधरां ध्यायेद्रक्तगन्धानुलेपिताम् || २३/१५ ||
	आत्मानं योगिनीसिद्धे रत्नमाला विभूषिताम् |
	ध्यायेत्तां सततं वीरां बहिः पूजां विवर्जयेत् |
	पूजनं कथितं भद्रे भुक्तिमुक्तिप्रसाधकम् || २३/१६ ||


इति ज्ञाननिर्णये महायोगिनीकौले श्रीमत्स्येन्द्रपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते त्रयोविंशतितमः पटलः || २३/२३ ||



चतुर्विंशतितमः पटलः

देव्युवाच

	सफलम(द्य) मे नाथ कारुण्यं तव भैरव |
	असुराणां सुराणाञ्च प्रभुत्वमद्य मे प्रभो || २४/१ ||
	महाकौलं महाज्ञानं कुलकौलस्य निर्णयम् |
	भ्रान्तिसंसारगहनमज्ञानपटल(न्त)मः || २४/२ ||
	संसारपाशजालञ्च अद्य? निर्णाशितं त्वया |
	अद्यमापादिता मुक्तिः स्वतन्त्रा भुवि दुर्लभा |
	पुनः कथय कौलेश देहस्थं सिद्धपूजनम् || २४/३ ||

भैरव उवाच

	........षन्दिग्धं कथयिष्यामि कौलेऽस्मिन् पूजनं शृणु |
	कुलसिद्धाश्च योगिन्यो रुद्राश्चैव कुलाधिपे || २४/४ ||
	देव्याश्चक्रगताः सर्वे हृदि मध्ये शिरेऽपि वा |
	बहिस्थं पूजये..............पूजाविधि प्रिये || २४/५ ||
	सुगन्धकुन्दकेतक्या मालिकाजातिकोत्पलैः |
	चम्पकैः किङ्करातैश्च नीलोत्पलसुगन्धिभिः || २४/६ ||
	पुष्पैर्नानाविधैश्चैव शतपत्रैश्च .............. |
	तरुजातन्तश्व रादेया (?) द्रव्या(पि) मधुमिश्रिताम् || २४/७ ||
	मांसम्पलम्बलिर्देया ताम्बूलं चन्द्रसंयुतम् |
	धूपचन्दनसौरभ्यं अगुरुं मृगनाभिकम् || २४/८ ||
	रक्तपुष्पैर्विशेषेण सुगन्ध (धूपदीपितम्) |
	उग्राणि यानि पुष्पाणि गन्धहीनं न दापयेत् || २४/९ ||
	बहिस्थं पूजनं प्रोक्तं अध्यात्मं शृणु साम्प्रतम् |
	रक्ताम्बरधराः सर्वे रक्तगन्धानुलेपनाः || २४/१० ||
	षोडशाकृतयः स ....................... विभूषिताः |
	प्रसन्नवदनाश्चैव पिबन्त्यो मदिरासवम् || २४/११ ||
	इच्छारूपधराः सर्वे जरामरणवर्जिताः |
	सृष्टिप्रवर्तकाः सर्वे वरदानैकतत्पराः ||
	इ...........डाध्यायेदचिरान्तत्समो भवेत् || २४/१२ ||


इति ज्ञाननिर्णये महायोगिनीकौलश्रीमत्स्येन्द्रपादावतारिते 
चन्द्रद्वीपविनिर्गते चतुर्विंशतितमः पटलः || २४/२४ ||



	गुह्यपदधरं प्रोक्तं दशकोटिस्तु निर्णयः |
	सिद्धानां योगिनीनां च हृदयं पर(म)दुर्लभम् || २५/१ ||
	गुह्याद् गुह्यतरं नाथे सारात् सारतरं परम् |
	सम्यगेतन्मया भद्रे अप्रकाश्यं प्रकाशितम् || २५/२ ||
	महाकौल महादेवि शतैर्दशभिः सम्मितम् |
	ज्ञानस्य निर्णये सारं नाम्ना साहस्रिकं मतम् || २५/३ ||


इति महाकौले ज्ञाननिर्णये सारं श्रीमत्स्येन्द्रपादावता(रिते समाप्तं ?)


###########   END OF FILE  #######