####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00160
Uniform title: mālinīvijayottaratantra
Main title: mālinīvijayatantra
Editor : śāstrī M.R.

Description: 
Photographed from volume 37 of the Kashmir Series of Texts and Studies.


Notes: 
The corrections listed in the printed edition have been made directly to the text.

Date-entered by the staff of Muktabodha under the direction of Mark S.G. Dyxzkowski.

Revision 0:  January 31, 2015    
Revision 1: October 1, 2021 Removed front material

Publisher : Research Department Jammu and Kashmir State
Publication year : 1922
Publication city : Srinagar
Publication country : India
####################################################




अथ

मालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे

प्रथमोऽधिकारः |

जयन्ति जगदानन्दविपक्षक्षपणक्षमाः |
परमेशमुखोद्भूतज्ञानचन्द्रमरीचयः || १ ||

जगदर्णवमग्नानां तारकं तारकान्तकम् |
सनत्कुमारसनकसनातनसनन्दनाः || २ ||

नारदागस्त्यसंवर्तवसिष्ठाद्या महर्षयः |
जिज्ञासवः परं तत्त्वं शिवशक्त्युन्मुखीकृताः || ३ ||

समभ्यर्च्य विधानेन ते तमूचुः प्रहर्षिताः |
भगवन्योगसंसिद्धिकाङ्क्षिणो वयमागताः || ४ ||

सा च योगं विना यस्मान्न भवेत्तमतो वद |
ऋषिभिर्योगमिच्छद्भिः स तैरेवमुदाहृतः || ५ ||

प्रत्युवाच प्रहृष्टात्मा नमस्कृत्य महेश्वरम् |
शृणुध्वं संप्रवक्ष्यामि सर्वसिद्धिफलप्रदम् || ६ ||

मालिनीविजयं तन्त्रं परमेशमुखोद्गतम् |
भुक्तिमुक्तिप्रदातारमुमेशममरार्चितम् || ७ ||

प्. २)

स्वस्थानस्थमुमा देवी प्रणिपत्येदमब्रवीत् |
सिद्धयोगीश्वरीतन्त्रं नवकोटिप्रविस्तरम् [तं० शतकोटिप्रविस्तरमिति] 
|| ८ ||

यत्त्वया कथितं पूर्वं भेदत्रयविसर्पितम् |
मालिनीविजये तन्त्रे कोटित्रितयलक्षिते || ९ ||

योगमार्गस्त्वया प्रोक्तः सुविस्तीर्णो महेश्वर |
भूयस्तस्योपसंहारः प्रोक्तो द्वादशभिस्तथा [तं० द्वादशभिस्त्वत 
इति] || १० ||

सहस्रैः सोऽपि विस्तीर्णो गृह्यते नाल्पबुद्धिभिः |
अतस्तमुपसंहृत्य समासादल्पधीहितम् || ११ ||

सर्वसिद्धिकरं ब्रूहि प्रसादात्परमेश्वर |
एवमुक्तस्तदा [तं: उक्तस्तत इति] देव्या प्रहस्योवाच विश्वराट् || १२ ||

शृणु देवि प्रवक्ष्यामि सिद्धयोगीश्वरीमतम् |
यन्न कस्यचिदाख्यातं मालिनीविजयोत्तरम् || १३ ||

मयाप्येतत्पुरा प्राप्तमघोरात्परमात्मनः |
उपादेयं च हेयं च विज्ञेयं परमार्थतः || १४ ||

शिवः शक्तिः सविद्येशा मन्त्रा मन्त्रेश्वराणवः |
उपादेयमिति प्रोक्तमेतत्षट्कं फलार्थिनाम् || १५ ||

मलः कर्म च माया च मायीयमखिलं जगत् |
सर्वं हेयमिति प्रोक्तं विज्ञेयं वस्तु निश्चितम् || १६ ||

प्. ३)

एतज्ज्ञात्वा परित्यज्यं सर्वसिद्धिफलं लभेत् |
तत्रेशः सर्वकृच्छान्तः सर्वज्ञः सर्वकृत्प्रभुः || १७ ||

सकलो निष्कलोऽनन्तः शक्तिरप्यस्य तद्विधा |
स सिसृक्षुर्जगत्सृष्टेरादावेव निजेच्छया || १८ ||

विज्ञानकेवलानष्टौ बोधयामास पुद्गलान् |
अघोरः परमो घोरो घोररूपस्तदाननः || १९ ||

भीमश्च भीषणश्चैव वमनः पिवनस्तथा |
एतानष्टौ स्थितिध्वंसरक्षानुग्रहकारिणः || २० ||

मन्त्रमन्त्रेश्वरेशत्वे [प० श्री० मन्त्रमहेश्वरेशत्वे इति |] 
संनियोज्य ततः पुनः |
मन्त्राणामसृजत्तद्वत्सप्त कोटीः समण्डलाः || २१ ||

सर्वेऽप्येते महात्मानो मन्त्राः सर्वफलप्रदाः |
आत्मा चतुर्विधो ज्ञेयस्तत्र विज्ञानकेवलः || २२ ||

मलैकयुक्तस्तत्कर्मयुक्तः प्रलयकेवलः |
मलमज्ञानमिच्छन्ति संसाराङ्कुरकारणम् || २३ ||

धर्माधर्मात्मकं कर्म सुखदुःखादिलक्षणम् |
ईश्वरेच्छावशादस्य [क्: वशात्तस्येति] भोगेच्छा संप्रजायते || २४ ||

भोगसाधनसंसिद्ध्यै भोगेच्छोरस्य मन्त्रराट् |
जगदुत्पादयामास मायामाविश्य शक्तिभिः || २५ ||

प्. ४)

च चैका व्यापिनीरूपा निष्कला [क्: निष्कलस्य स्वभावजेति | ख्० पु० निष्कलस्य 
शिवात्मन इति पाठः | निष्कला इत्यारभ्य कथ्यते इत्यन्तः पाठः 
घसंज्ञपुस्तकात्पूरितः |] जगतो निधिः |
अनाद्यन्ताशिवेशानी व्ययहीना च कथ्यते || २६ ||

असूत सा कलाअतत्त्वं यद्योगादभवत्पुमान् |
जातकर्तृत्वसामर्थ्यो विद्यारागौ ततोऽसृजत् || २७ ||

विद्या विवेचयत्यस्य कर्म तत्कार्यकारणे |
रागोऽपि [क्: रागोऽनुरञ्जयतीति |] रञ्जयत्येनं स्वभोगेष्वशुचिष्वपि || २८ 
||

नियतिर्योजयत्येनं स्वके कर्मणि पुद्गलम् |
कालोऽपि कलयत्येनं तुट्यादिभिरवस्थितः || २९ ||

तत एव कलातत्त्वादव्यक्तमसृजत्ततः [क्, ख्: तत्त्वमव्यक्तमिति |] |
गुणानष्टगुणां तेभ्यो धियं धीतोऽप्यहङ्कृतम् [क्, ख्, ग्: 
अहंकृतिमिति ] || ३० ||

तत्त्रिधा तैजसात्तस्मात्मनोऽक्षेशमजायत |
वैकारिकात्ततोऽक्षाणि तन्मात्राणि तृतीयकात् || ३१ ||

श्रोत्रं त्वक्चक्षुषी जिह्वा घ्राणं बुद्धीन्द्रियाणि तु |
कर्मेन्द्रियाणि वाक्पाणिपायूपस्थाङ्घ्रयः क्रमात् || ३२ ||

कलादिक्षितिपर्यन्तमेतत्संसारमण्डलम् |
समुद्रादि [ख्, ग्: समुद्राद्यमिति|] जगत्कृत्स्नं 
परिवर्तयतीच्छया || ३३ ||

प्. ५)

भेदः परः कलादीनां भुवनत्वेन यः स्थितः |
असृजत्तमसावेव भोगिनां भोगसिद्धये || ३४ ||

इत्यनेन कलाद्येन धरान्तेन समास्थिताः [ख्: अवस्थात्रितय इति |] |
पुमांसः सकला ज्ञेयास्तदवस्थाजिघांसुभिः || ३५ ||

अवस्थात्रितयेऽप्यस्मिंस्तिरोभावनशीलया |
शिवशक्त्योभयाक्रान्ताः [ख्: शक्त्युभयेति |] प्रकुर्वन्ति विचेष्टितम् || 
३६ ||

एवं जगति सवत्र रुद्राणां योग्यतावशात् [ख्: कर्तृतावशादिति|] |
अङ्गुष्ठमात्रपूर्वाणां शतमष्टादशोत्तरम् || ३७ ||

अनुगृह्य शिवः साक्षन्मन्त्रेशत्वे नियुक्तवान् |
ते स्वगोचरमासाद्य भुक्तिमुक्तिफलार्थिनाम् || ३८ ||

ब्रह्मादीनां प्रयच्छन्ति स्वबलेन समं फलम् |
ऋषिभ्यस्तेऽपि ते चानु मन्वन्तेभ्यो महाधिपाः || ३९ ||

हेयोपादेयविज्ञानं कथयन्ति शिवोदितम् |
ब्रह्मादिस्तम्बपर्यन्ते जातमात्रे जगत्यलम् || ४० ||

मन्त्राणां कोट्यस्तिस्रः सार्धाः शिवनियोजिताः |
अनुगृह्याणुसंघातं याताः पदमनामयम् || ४१ ||

एवमस्यात्मनः काले कस्मिंश्चिद्योग्यतावशात् |
शैवी संबध्यते शक्तिः शान्ता मुक्तिफलप्रदा || ४२ ||

प्. ६)

तत्संबन्धात्ततः कश्चित्तत्क्षणांदपवृज्यते |
अज्ञानेन सहैकत्वं कस्यचिद्विनिवर्तते || ४३ ||

रुद्रशक्तिसमाविष्टः स यियासुः शिवेच्छया |
भुक्तिमुक्तिप्रसिद्ध्यर्थं नीयते सद्गुरुं प्रति || ४४ ||

तमाराध्य ततस्तुष्टाद्दीक्षामासाद्य शाङ्करीम् |
तत्क्षणाद्वोपभोगाद्वा [ख्: उपयोगाद्वेति |] देहपाताच्छिवं [क्: 
पाते शिवमिति |] व्रजेत् || ४५ ||

योगदीक्षां समासाद्य ज्ञात्वा योगं समभ्यसेत् |
योगसिद्धिमवाप्नोति तदन्ते शाश्वतं पदम् || ४६ ||

अनेन क्रमयोगेन संप्राप्तः परमं पदम् |
न भूयः पशुतामेति शुद्धे स्वात्मनि तिष्ठति || ४७ ||

आत्मा चतुर्विधो ह्येष पुनरेष चतुर्विधः |
आचार्यत्वादिभेदेन शुद्धात्मा परिपठ्यते || ४८ ||

नित्यादित्रितयं कुर्याद्गुरुः साधक एव च |
नित्यमेव द्वयं चान्योयावज्जीवं शिवाज्ञया || ४९ ||

उपादेयं च हेयं च तदेतत् परिकीर्तितम् |
ज्ञात्वैतज्ज्ञेयसर्वस्वं सर्वसिद्ध्यरहो भवेत् [क्, ख्: सिद्धिफलं 
लभेत् ] || ५० ||

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे प्रथमोऽधिकारः || १ ||




अथ

द्वितीयोऽधिकारः

अथैषामेव तत्त्वानां धरादीनामनुक्रमात् |
प्रपञ्चः कथ्यते लेशाद्योगिनां योगसिद्धये || १ ||

शक्तिमच्छक्तिभेदेन धरातत्त्वं विभिद्यते |
स्वरूपसहितं तच्च विज्ञेयं दशपञ्चधा || २ ||

शिवादिसकलात्मान्ताः शक्तिमन्तः प्रकीर्तिताः |
तच्छक्तयश्च विज्ञेयास्तद्वदेव विचक्षणैः || ३ ||

एवं जलादिमूलान्तं तत्त्वव्रातमिदं महत् |
पृथग्भेदैरिमैर्भिन्नं विज्ञेयं तत्फलेप्सुभिः || ४ ||

अनेनैव विधानेन पुंस्तत्त्वात्तु [तं: पुंस्तत्त्वात्तत्कलान्तकमिति] 
कलान्तिकम् |
त्रयोदशविधं ज्ञेयं रुद्रवत्प्रलयाकलाः || ५ ||

तद्वन्मायापि विज्ञेया नवधा ज्ञानकेवलाः |
मन्त्राः सप्तविधास्तद्वत्पञ्चधा [तं: पञ्च मन्त्रविनायका इति |] 
मन्त्रनायकाः || ६ ||

त्रिधा मन्त्रेश्वरेशानाः शिवः साक्षान्न भिद्यते |
भेदः प्रकथितो लेशादनन्तो विस्तरादयम् || ७ ||

एवं भुवनमालापि भिन्ना भेदैरिमैः स्फुटम् |
विज्ञेया योगसिद्ध्यर्थं योगिभिर्योगपूजिता || ८ ||

प्. ८)

एतेषामेव तत्त्वानां भुवनानां च शाङ्करि |
य एकमग्नि जानाति सोऽपि योगफलं लभेत् || ९ ||

यः पुनः सर्वतत्त्वानि वेत्त्येतानि यथार्थतः |
स गुरुर्मत्समः प्रोक्तो मन्त्रवीर्यप्रकाशकः || १० ||

स्पृष्टाः संभाषितास्तेन [ख्: संभाविता] दृष्टाश्च प्रीतचेतसा |
नराः पापैः प्रमुच्यन्ते सप्तजन्मकृतैरपि || ११ ||

ये पुनर्दीक्षितास्तेन प्राणिनः शिवचोदिताः |
ते यथेष्टं फलं प्राप्य पदं गच्छन्त्यनामयम् [ख्: गच्छन्ति 
परमं पदमिति] || १२ ||

रुद्रशक्तिसमावेशस्तत्र नित्यं प्रतिष्ठितः |
सति तस्मिंश्च चिह्नानि तस्यैतानि विलक्षयेत् || १३ ||

तत्रैतत्प्रथमं चिह्नं रुद्रे भक्तिः सुनिश्चला |
द्वितीयं मन्त्रसिद्धिः स्यात्सद्यः प्रत्ययकारिका || १४ ||

सर्वसत्त्ववशित्वं च तृतीयं लक्षणं स्मृतम् |
प्रारब्धकार्यनिष्पत्तिश्चिह्नमाहुश्चतुर्थकम् || १५ ||

कवित्वं पञ्चमं ज्ञेयं सालङ्कारं मनोहरम् |
सर्वशास्त्रार्थवेत्तृत्वमकस्माच्चास्य जायते || १६ ||

रुद्रशक्तिसमावेशः पञ्चधा परिपठ्यते |
भूततत्त्वात्ममन्त्रेशशक्तिभेदाद्वरानने || १७ ||

प्. ९)

पञ्चधा भूतसंज्ञस्तु तथा त्रिंशतिधापरः |
आत्माख्यस्त्रिविधः प्रोक्तो दशधा मन्त्रसंज्ञकः || १८ ||

द्विविधः शक्तिसंज्ञोऽपि ज्ञातव्यः परमार्थतः |
पञ्चाशद्भेदभिन्नोऽयं समावेशः प्रकीर्तितः || १९ ||

आणवोऽयं समाख्यातः शाक्तोऽप्येवंविधः स्मृतः |
एवं शाम्भवमप्यैभिर्भेदैर्भिन्नं विलक्षयेत् || २० ||

उच्चारकरणध्यानवर्णस्थानप्रकल्पनैः [ग्: विकल्पनैरिति |] |
यो भवेत्स समावेशः सम्यगाणव उच्यते || २१ ||

उच्चाररहितं वस्तु चेतसैव विचिन्तयन् |
यं समावेशमाप्नोति शाक्तः सोऽत्राभिधीयते || २२ ||

अकिंचिच्चिन्तकस्यैव गुरुणा प्रतिबोधतः |
जायते [वि० भै० उत्पद्यते य आवेश] यः समावेशः 
शाम्भवोऽसावुदाहृतः [ग्: उदीरित] || २३ ||

सार्धमेतच्छतं प्रोक्तं भेदानामनुपूर्वशः |
संक्षेपाद्विस्तरादस्य परिसंख्या न विद्यते || २४ ||

संवित्तिफलभेदोऽत्र न प्रकल्प्यो मनीषिभिः |
भेदोऽपरोऽपि संक्षेपात्कथ्यमानोऽवधार्यताम् || २५ ||

जाग्रत्स्वप्नादिभेदेन सर्वावेशक्रमो बुधैः |
पञ्चभिस्तु परिज्ञेयः स्वव्यापारात्पृथक् [ख्: भेदैश्चान्यैः 
पृथगिति |] पृथक् || २६ ||

प्. १०)

तत्र स्वरूपं शक्तिश्च सकलश्चेति तत्त्रयम् |
इति जाग्रदवस्थेयं भेदे पञ्चदशात्मके || २७ ||

अकलौ द्वौ परिज्ञेयौ सम्यक् स्वप्नसुषुप्तयोः |
मन्त्रादितत्पतीशानवर्गस्तुर्य इति स्मृतः || २८ ||

शक्तिशंभू परिज्ञेयौ तुर्यातीते वरानने |
त्रयोदशात्मके भेदे स्वरूपमकलावुभौ [ग्: स्वरूपमकलाविति] || २९ ||

मन्त्रमन्त्रेश्वरेशानाः शक्तिशंभू च किर्तितौ |
प्रलयाकलभेदेऽपि स्वं विज्ञानकलावुभौ || ३० ||

मन्त्रमन्त्रेश्वरेशानाः शक्तीशावपि पूर्ववत् |
नवधा कीर्तिते भेदे स्वं मन्त्राः मन्त्रनायकाः || ३१ ||

तदीशाः शक्तिशंभू च पञ्चावस्थाः प्रकीर्तिताः |
पूर्ववत्सप्तभेदेऽपि स्वं मन्त्रेशेशशक्तयः || ३२ ||

शिवश्चेति परिज्ञेयाः पञ्चैव वरवर्णिनि |
स्वं शक्तिः सनिजेशाना [क्: स्वनिजेति] शक्तिशंभू च पञ्चके || ३३ ||

त्रिके स्वं शक्तिशक्तीच्छाशिवभेदं विलक्षयेत् |
सव्यापाराधिपत्वेन तद्धीनप्रेरकत्वतः || ३४ ||

इच्छानिवृत्तेः स्वस्थत्वादभिन्नमपि [तं: अभिन्नं चेति] पञ्चधा |
इति पञ्चात्मके [क्: पञ्चात्मभेदेनेति] भेदे विज्ञेयं वस्तु कीर्तितम् || 
३५ ||

प्. ११)

भूयोऽप्यासामवस्थानां संज्ञाभेदः प्रकाश्यते |
पिण्डस्थः सर्वतोभद्रो जाग्रन्नाम द्वयं मतम् || ३६ ||

द्विसंज्ञं स्वप्नमिच्छन्ति पदस्थं व्याप्तिरित्यपि |
रूपस्थं तु महाव्याप्तिः सुषुप्तस्यापि तद्द्वयम् || ३७ ||

प्रचयं रूपातीतं च सम्यक् तुर्यमुदाहृतम् |
महाप्रचयमिच्छन्ति तुर्यातीतं विचक्षणाः || ३८ ||

पृथक्तत्त्वप्रभेदेन भेदोऽयं समुदाहृतः |
सर्वाण्येव हि तत्त्वानि पञ्चैतानि यथा शृणु || ३९ ||

भूततत्त्वाभिधानानां योगोऽधिष्ठेय इष्यते [ग्: उच्यते] |
पिण्डस्थमिति तं प्राहुः पदस्थमपरं विदुः || ४० ||

मन्त्रास्तत्पतयः सेशा रूपस्थमिति कीर्त्यते |
रूपातीतं परा शक्तिः सव्यापाराप्यनामया || ४१ ||

निष्प्रपञ्चो निराभासः शुद्धः स्वात्मन्यवस्थितः |
सर्वातीतः शिवो ज्ञेयो यं विदित्वा विमुच्यते || ४२ ||

चतुर्विधं तु पिण्डस्थमषुद्धं बुद्धमेव च |
प्रबुद्धं सुप्रबुद्धं च पदस्थं च चतुर्विधम् || ४३ ||

गतागतं सुविक्षिप्तं संगतं सुसमाहितम् |
चतुर्धा रूपसंज्ञं [तं: संस्थमिति] तु ज्ञातव्यं योगचिन्तकैः || 
४४ ||

प्. १२)

उदितं विपुलं शान्तं सुप्रसन्नमथापरम् |
मनोन्मनमनन्तं च सर्वार्थं सततोदितम् || ४५ ||

प्रचये तत्र संज्ञेयमेकं तन्महति स्थितम् |
इत्येवं पञ्चधाध्वानं त्रिधेदानीं निगद्यते || ४६ ||

विज्ञानाकलपर्यन्तमात्मतत्त्वमुदाहृतम् |
ईश्वरान्तं च विद्याह्नं शेषं शिवपदं विदुः || ४७ ||

एवं भेदैरिमैर्भिन्नस्तत्राध्वा परिकीर्तितः |
युगपत्सर्वमार्गाणां प्रभेदः प्रोच्यतेऽधुना || ४८ ||

पार्थिवं प्राकृतं चैव मायीयं शाक्तमेव च |
इति संक्षेपतः प्रोक्तमेतदण्डचतुष्टयम् || ४९ ||

पृथग्द्वयमसंख्यातमेकमेकं पृथक् पृथक् |
आद्यं धारिकया व्याप्तं तत्रैकं तत्त्वमिष्यते || ५० ||

एकमेकं पृथक् क्षार्णं पदार्णमनुषु स्मरेत् |
कालाग्निभुवनाद्यावद्वीरभद्रपुरोत्तमम् || ५१ ||

पुरषोडशकं ज्ञेयं षड्विधोऽध्वा प्रकीर्तितः |
आप्यायिन्या द्वितीयं च तत्र तत्त्वानि लक्षयेत् || ५२ ||

त्रयोविंशत्यवादीनि तद्वट्टाद्यक्षराणि च |
पदानि पञ्च मन्त्राश्च षट्पञ्चाशत्पुराणि च || ५३ ||

प्. १३)

तत्त्वानि सप्त बोधिन्या तच्चतुर्था पुराणि च |
तृतीये सप्त वर्णाः स्युः पदमन्त्रद्वयं द्वयम् || ५४ ||

उत्पूयिन्या चतुर्थं तु तत्र तत्त्वत्रयं विदुः |
वर्णत्रयं मन्त्रमेकं पदमेकं च लक्षयेत् || ५५ ||

अष्टादश विजानीयाद्भुवनानि समासतः |
शिवतत्त्वं परं शान्तं कला तत्रावकाशदा || ५६ ||

स्वरषोडशकं मन्त्रं पदं चैकं विलक्षयेत् |
इत्येवं षड्विधोऽप्यध्वा समासात्परिकीर्तितः || ५७ ||

शुद्धाशुद्धं जगत्सर्वं ब्रह्माण्डप्रभवं यतः |
तस्माच्छुद्धमिमैः शुद्धैर्ब्रह्माण्डैः सर्वमिष्यते || ५८ ||

ब्रह्मा विष्णुश्च रुद्रश्च ईश्वरश्चेति सुव्रते |
पृथगेतेषु बोद्धव्यं शान्तं पतिचतुष्टयम् || ५९ ||

यो हि यस्माद्गुणोत्कृष्टः स तस्मादूर्ध्व उच्यते |
एतत्ते कथितं सर्वं किमन्यत्परिपृच्छसि || ६० ||

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे व्याप्त्यधिकारो द्वितीयः || २ ||


अथ

तृतीयोऽधिकारः |

एवमुक्ता महादेवी जगदानन्दकारिणा |
प्रणिपत्य पुनर्वाक्यमिदमाह जगत्पतिम् || १ ||

एवमेतन्महादेव नान्यथा समुदाहृतम् |
यथाख्यातं तथा ज्ञातमादितः समनुक्रमात् || २ ||

शिवादिवस्तुरूपाणां वाचकान्परमेश्वर |
सांप्रतं श्रोतुमिच्छामि प्रसादाद्वक्तुमर्हसि || ३ ||

इत्युक्तः स महेशान्या जगदार्तिहरो हरः |
वाचकानवदन्मन्त्रान्पारम्पर्यक्रमागतान् || ४ ||

या सा शक्तिर्जगद्धातुः कथिता समवायिनी |
इच्छात्वं तस्य सा देवि सिसृक्षोः प्रतिपद्यते || ५ ||

सैकापि सत्यनेकत्वं यथा गच्छति तच्छृणु |
एवमेतदिति ज्ञेयं नान्यथेति सुनिश्चितम् || ६ ||

ज्ञापयन्ती जगत्यत्र ज्ञनशक्तिर्निगद्यते |
एवंभूतमिदं [स्प० प्र० एवंभूतमिदं सर्वमिति कार्योन्मुखी 
यदा] वस्तु भवत्विति यदा पुनः || ७ ||

प्. १५)

जाता तदैव तत्तद्वत्कुर्वत्यत्र क्रियोच्यते |
एवं [क्: एवमेषेति] सैषा द्विरूपापि पुनर्भेदैरनेकताम् [क्: 
भेदैरनन्ततामिति] || ८ ||

अर्थोपाधिवशाद्याति चिन्तामणिरिवेश्वरी |
तत्र तावत्समापन्ना [शि० वि० समापन्नमातृभावा] मातृभावं 
विभिद्यते || ९ ||

द्विधा च नवधा चैव पञ्चाशद्धा च मालिनी |
बीजयोन्यात्मकाद्भेदाद्द्विधा बीजं स्वरा मताः || १० ||

कादिभिश्च स्मृता योनिर्नवधा वर्गभेदतः |
प्रतिवर्णविभेदेन [शि० वि० पृथग्वर्णविभेदेनेति] 
शतार्धकिरणोज्ज्वला || ११ ||

बीजमत्र शिवः शक्तिर्योनिरित्यभिधीयते |
वाचकत्वेन सर्वापि शंभोः शक्तिश्च सस्यते || १२ ||

वर्गाष्टकमिह ज्ञेयमघोराद्यमनुक्रमात् |
तदेव शक्तिभेदेन माहेश्वर्यादि चाष्टकम् || १३ ||

माहेशी ब्राह्मणी चैव कौमारी वैष्णवी तथा |
ऐन्द्री याम्या च चामुण्डा योगीशी चेति ता मताः || १४ ||

शतार्धभेदभिन्नानां तत्संख्यानां वरानने |
रुद्राणां वाचकत्वेन कल्पिताः परमेष्ठिना || १५ ||

प्. १६)

तद्वदेव च शक्तीनां तत्संख्यांनमनुक्रमात् |
सर्वं च कथयिष्यामि तासां भेदं यथा शृणु || १६ ||

अमृतोऽमृतपूर्णश्च अमृताभोऽमृतद्रवः |
अमृतौघोऽमृतोर्मिश्च अमृतस्यन्दनोऽपरः || १७ ||

अमृताङ्गोऽमृतवपुरमृतोद्गार एव च |
अमृतास्योऽमृततनुस्तथा चामृतसेचनः || १८ ||

तन्मूर्तिरमृतेशश्च सर्वामृतधरोऽपरः |
षोडशैते समाख्याता रुद्रबीजसमुद्भवाः || १९ ||

जयश्च विजयश्चैव जयन्तश्चापराजितः |
सुजयो जयरुद्रश्च [क्: जयभद्र] जयकीर्तिर्जयावहः || २० ||

जयमूर्तिर्जयोत्साहो जयदो जयवर्धनः |
बलश्चाति बलश्चैव बलभद्रो बलप्रदः || २१ ||

बलावहश्च बलवान् बलदाता बलेश्वरः |
नन्दनः सर्वतोभद्रो भद्रमूर्तिः शिवप्रदः || २२ ||

सुमनाः स्पृहणो दुर्गा भद्रकालो मनोनुगः |
कौशिकः कालविश्वेशौ सुशिवः कोप एव च || २३ ||

एते योनिसमुद्भूताश्चतुस्त्रिंशत्प्रकीर्तिताः |
स्त्रीपाठवशमापन्ना एत एवात्र शक्तयः || २४ ||

प्. १७)

बीजयोनिसमुद्भूता रुद्रशक्तिसमाश्रयाः |
वाचकानामनन्तत्वात्परिसंख्या न विद्यते || २५ ||

सर्वशास्त्रार्थगर्भिण्या इत्येवं विधयानया |
अघोरं बोधयामास स्वेच्छया परमेश्वरः || २६ ||

स तया संप्रबुद्धः सन्योनिं विक्षोभ्य शक्तिभिः |
तत्समानश्रुतीन्वर्णांस्तत्संख्यानसृजत्प्रभुः || २७ ||

ते [क्: तैस्तैरिति] तैरालिङ्गिताः सन्तः सर्वकामफलप्रदाः |
भवन्ति साधकेन्द्राणां नान्यथा वीरवन्दिते || २८ ||

तैरिदं संततं विश्वं सदेवासुरमानुषम् |
तेभ्यः शास्त्राणि वेदाश्च संभवन्ति पुनः पुनः || २९ ||

अनन्तस्यापि भेदस्य शिवशक्तेर्महात्मनः |
कार्यभेदान्महादेवि त्रैविध्यं समुदाहृतम् || ३० ||

विषयेष्वेव संलीनानधोऽधः पातयन्त्यणून् |
रुद्राणून्याः समालिङ्ग्य घोरतर्योऽपराः स्मृताः || ३१ ||

मिश्रकर्मफलासक्तिं पूर्ववज्जनयन्ति याः |
मुक्तिमार्गनिरोधिन्यस्ताः स्युर्घोराः परापराः || ३२ ||

पूर्ववज्जन्तुजातस्य शिवधामफलप्रदाः |
पराः प्रकथितास्तज्ज्ञैरघोराः शिवशक्तयः || ३३ ||

प्. १८)

एताः सर्वाणुसंघातमपि निष्ठा (धिष्ठाय) यथा स्थिताः |
तथा ते कथिताः शंभोः शक्तिरेकैव शाङ्करी || ३४ ||

अस्या वाचकभेदेन भेदोऽन्यः संप्रचक्ष्यते |
यथेष्टफलसंसिद्ध्यै मन्त्रातन्त्रानुवर्तिनाम् || ३५ ||

विशेषविधिहीनेषु न्यासकर्मसु मन्त्रवित् |
न्यसेच्छाक्तशरीरार्थं भिन्नयोनिं तु मालिनीम् || ३६ ||

न शिखा ॠऋ ऌॡ च शिरोमाला थ मस्तकम् |
नेत्राणि च ध वै नासा ई समुद्रे णुणू श्रुती || ३७ ||

वकवर्ग-इ-आ वक्त्रदन्तजिह्वासु वाचि च |
वभयाः कण्ठदक्षादिस्कन्धयोर्भुजयोर्डढौ || ३८ ||

ठो हस्तयोर्झञौ शाखा ज्रटौ शूलकपालके |
पहृच्छलौ स्तनौ क्षीरमा स जीवो विसर्गयुक् || ३९ ||

तत्परः कथितः प्राणः षक्षावुदरनाभिगौ |
मशंताः कटिगुह्योरुयुग्मगा जानुनी तथा || ४० ||

ए-ऐकारौ तथा जङ्घे तत्परौ चरणौ दफौ |
अतो विद्याश्च मन्त्राश्च समुद्धार्या यथा शृणु || ४१ ||

सबिन्दुकां दक्षजङ्घां ततो वाचं प्रकल्पयेत् |
तथैव जङ्घया युक्तं चतुर्थं दशनं ततः || ४२ ||

दक्षजानुयुतं दण्डं प्राणं दण्डस्थमीर्युतम् |
पृथग् घृद्दण्डकटिगा द्विजदण्डौ च पूर्ववत् || ४३ ||

प्. १९)

उस्थितं बिन्दुयुक्प्राणं पूर्ववद्दशनं ततः |
दण्डं केवलमुद्धृत्य वाममुद्रान्वितं पुनः || ४४ ||

दक्षजानुयुतं हृच्च प्राणं जीवात्मना युतम् |
दशनं पूर्ववन्न्यस्य दण्डं केवलमेव च || ४५ ||

नितम्बं दक्षमुद्रेतं द्वितीयं जिह्वया द्विजम् |
सनासं दक्षशिखरं नितम्बं केवलं ततः || ४६ ||

पुनस्तथैव शिखरं जठरं केवलं ततः |
दक्षजानुयुतं कर्णं कण्ठं केवलमेव च || ४७ ||

नितम्बं केवलं न्यस्य हृदयं जिह्वया युतम् |
वक्त्रं केवलमुद्धृत्य प्राणमाद्येन जानुना || ४८ ||

शूलदण्डचतुष्कं च तत्राद्यं द्वयसंस्थिमुस्थितम् |
वामपादं च तस्यान्ते कपालं पतितं न्यसेत् || ४९ ||

ततः परमघोरान्तं पाद्यकाद्ये च पूर्ववत् |
परापरा समाख्याता अपरा च प्रकथ्यते || ५० ||

अघोरान्तं न्यसेदादौ प्राणं बिन्दुयुतं पुनः |
वाममुद्रान्वितं न्यस्य पाद्यं काद्येन [ग्: पाद्यकाद्ये चेति] पूर्ववत् 
|| ५१ ||

अपरेयं समाख्याता रुद्रशक्तिं परां शृणु |
मन्त्राः संमुखतां यान्ति ययोच्चारितमात्रया || ५२ ||

प्. २०)

कम्पते गात्रयष्टिश्च द्रुतं चोत्पतनं भवेत् |
मुद्राबन्धं च गेयं च शिवारुदितमेव च || ५३ ||

अतीतानागतार्थस्य कुर्याद्वा कथनादिकम् |
वामजङ्घान्वितो जीवः पारम्पर्यक्रमागतः || ५४ ||

परेयमनया सिद्धिः सर्वकामफलप्रदा |
नाशिष्याय पदेयेयं नाभक्ताय कदाचन || ५५ ||

रुद्रश्च रुद्रशक्तिश्च गुरुश्चेति त्रयं समम् |
भक्त्या प्रपश्यते यस्तु तस्मै देयं वरानने || ५६ ||

शिष्येणापि तदा ग्राह्या यदा संतोषितो गुरुः |
शरीरद्रव्यविज्ञानशुद्धिकर्मगुणादिभिः || ५७ ||

बोधिता तु यदा तेन गुरुणा हृष्टचेतसा |
तदा सिद्धिप्रदा ज्ञेया नान्यथा वीरवन्दिते || ५८ ||

परापराङ्गसंभूता योगिन्योऽष्टौ महाबलाः |
पञ्च षट्पञ्च चत्वारि द्वित्रिद्व्यर्णाः क्रमेण तु || ५९ ||

ज्ञेयाः सप्तैकादशार्णा एकार्धार्णद्वयान्विता |
जीवो दीर्घस्वरैः षड्भिः पृथग्जाति [क्, ख्: जातिविभेदत] 
समन्वितः || ६० ||

विद्यात्रयस्य गात्राणि ह्रस्वैर्वक्त्राणि पञ्चभिः |
ओंकारैः पञ्चभिर्मन्त्रो विद्याङ्गहृदयं भवेत् || ६१ ||

प्. २१)

ओं अमृते तेजोमालिनि स्वाहापदानि (दवि) भूषितम् |
एकादशाक्षरं प्रोक्तमेतद्ब्रह्मशिरः प्रिये || ६२ ||

वेदवेदिनि हूंफट् च प्रणवादिसमन्वित [ग्: युता शिखेति] |
रुद्राण्यष्टाक्षरा ज्ञेया शिखा विद्यागणस्य तु || ६३ ||

वज्रिणे वज्रधराय स्वाहान्तं प्रणवादिकम् |
एकादशाक्षरं वर्म पुरुष्टुतमिति स्मृतम् || ६४ ||

श्लीपदं [ग्: श्लशब्दमिति] पशुशब्दं च हूंफडन्तं 
भवादिकम् |
एतत्पाशुपतं प्रोक्तमर्धसप्ताक्षरं परम् || ६५ ||

लरटक्षवयैर्दीघैः सूमायुक्तैः सबिन्दुकैः |
इन्द्रादीन्कल्पयेद्ध्रस्वैस्तदस्त्राणि विचक्षणः || ६६ ||

तद्वन्नासापयोभ्यां तु कल्प्यौ विष्णुप्रजापती |
स्वरावाद्यतृतीयौ तु वाचकौ पद्मचक्रयोः || ६७ ||

इति मातृगणः [ग्: मन्त्रगण] प्रोक्तः सर्वकामफलप्रदः |
योगिनां योगसिद्ध्यर्थं किमन्यत्परिपृच्छसि || ६८ ||

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे मन्त्रोद्धाराधिकारस्तृतीयः || ३ ||




अथ

चतुर्थोऽधिकारः |

अथैतदुपसंश्रुत्य मुनयो मुदितेक्षणाः |
प्रणम्य क्रौञ्चहन्तारं पुनरूचुरिदं वचः || १ ||

योगमार्गविधिं देव्या पृष्टेन परमेष्ठिना |
तत्प्रतिज्ञावताप्युक्तं किमर्थं मन्त्रलक्षणम् || २ ||

एवमुक्तः स तैः सम्यक्कार्तिकेयो महामतिः |
इदमाह वचस्तेषां संदेहविनिवृत्तये || ३ ||

योगमेकत्वमिच्छन्ति वस्तुनोऽन्येन वस्तुना |
यद्वस्तु ज्ञेयामित्युक्तं हेयत्वादिप्रसिद्धये || ४ ||

द्विरूपमपि तज्ज्ञानं विना ज्ञातुं न शक्यते |
तत्प्रसिद्ध्यै शिवेनोक्तं ज्ञानं यदुपवर्णितम् || ५ ||

सबीजयोगसंसिद्ध्यै मन्त्रलक्षणमप्यलम् |
न चाधिकारिता दीक्षां विना योगेऽस्ति शाङ्करे || ६ ||

क्रियाज्ञनविभेदेन सा च द्वेधा निगद्यते |
द्विविधा सा प्रकर्तव्या तेन चैतदुदाहृतम् || ७ ||

न च योगाधिकारित्वमेकमेवानया भवेत् |
अपि मन्त्राधिकारित्वं मुक्तिश्च शिवदीक्षया || ८ ||

प्. २३)

श्रुत्वा चैतत्पतेर्वाक्यं रोमाञ्चितशरीरिणी |
इदमाह पुनर्वाक्यमम्बा मुनिवरोत्तमाः || ९ ||

अभिन्नमालिनीकाये तत्त्वानि भुवनानि च |
कलाः पदानि मन्त्राश्च यथावदवधारिताः || १० ||

भिन्नयोनिस्तु या देव त्वयोक्ता मालिनी मम |
तस्या अङ्गे यथैतानि संस्थितानि तथा वद || ११ ||

एवमुक्तो महादेव्या भैरवो भूरिभोगदः |
स्फुरद्धिमांशुसंतानप्रकाशितदिगन्तरः || १२ ||

सुरासुरशिरोमौलीमालालालितशासनः |
उवाच मधुरां वाचमिमामल्लेशिताशयाम् || १३ ||

या मया कथिता देवि भिन्नयोनिस्तु मालिनी |
तदङ्गे संप्रवक्ष्यामि सर्वमेतद्यथा स्थितम् || १४ ||

फे धरातत्त्वमुद्दिष्टं दांदिझान्तेऽनुपूर्वशः |
त्रयोविंशत्यबादीनि प्रधानान्तानि लक्षयेत् || १५ ||

ठादौ च सप्तके सप्त पुरुषादीनि पूर्ववत् |
इङ्घेषु त्रयं विद्याद्विद्यातः सकलावधि || १६ ||

शिवतत्त्वे गकारादिनान्तान् षोडश लक्षयेत् |
कलाः पदानि मन्त्राश्च भुवनानि च सुन्दरि || १७ ||

पूर्ववद्वेदितव्यानि तत्संख्यार्णविभेदतः |
विद्यात्रयविभागेन यथेदानीं तथा शृणु || १८ ||

प्. २४)

निष्कले पदमेकार्णं त्र्यर्णैकार्णमिति [क्: मथेति] द्वयम् |
सकले तु परिज्ञेयं पञ्चैकार्णद्वयं द्वये || १९ ||

चतुरेकाक्षरे द्वे च मायादित्रितये मते |
चतुरक्षरमेकं च कालादिद्वितये मतम् || २० ||

रञ्जके द्व्यर्णमुद्दिष्टं प्रधाने त्र्यर्णमिष्यते |
बुद्धौ देवाष्टकव्याप्त्या पदं द्व्यक्षरमिष्यते || २१ ||

ततः पञ्चाष्टकव्याप्त्या द्व्येकद्विद्व्यक्षराणि तु |
विद्यापदानि चत्वारि सार्धवर्णं तु पञ्चमम् || २२ ||

एकैक [क्, ख्, ग्: एकद्विसार्धेति] सार्धवर्णानि त्रीणि तत्त्वे तु 
पार्थिवे |
पराङ्गे [ग्: पुराङ्गे] सर्वमन्यच्च वर्णमन्त्रकलादिकम् || २३ ||

सार्धेनाण्डद्वयं व्याप्तमेकैकेन पृथग्द्वयम् |
अपरायाः समाख्याता व्याप्तिरेषा विलोमतः || २४ ||

सार्णेनाण्डत्रयं व्याप्तं त्रिशूलेन चतुर्थकम् |
सर्वातीतं विसर्गेण पराया व्याप्तिरिष्यते || २५ ||

एतत्सर्वं परिज्ञेयं योगिना हितमिच्छता |
आत्मनो वा परेषां वा नान्यथा तदवाप्यते || २६ ||

द्वावेव मोक्षदौ ज्ञेयौ ज्ञानी योगी च शाङ्करि |
पृथक्त्त्वात्तत्र * * * * बोद्धव्यं फलकाङ्क्षिभिः || २७ ||

प्. २५)

ज्ञानं तत्त्रिविधं प्रोक्तं तत्राद्यं श्रुतमिष्यते |
चिन्तामयमथान्यच्च भावनामयमेव च || २८ ||

शास्त्रार्थस्य परिज्ञानं विक्षिप्तस्य श्रुतं मतम् |
इदमत्रेदमत्रेति इदमत्रोपयुज्यते || २९ ||

सर्वमालोच्य शास्त्रार्थमानुपूर्व्या व्यवस्थितम् |
तद्वच्चिन्तामयं ज्ञानं द्विरूपमुपदिश्यते || ३० ||

मन्दस्वभ्यस्तभेदेन तत्र स्वभ्यस्तमुच्यते |
सुनिष्पन्ने ततस्तस्मिज्जायते भावनामयम् || ३१ ||

यतो योगं समासाद्य योगी योगफलं लभेत् |
एवं विज्ञानभेदेन ज्ञानी प्रोक्तश्चतुर्विधः || ३२ ||

संप्राप्तो घटमानश्च सिद्धः सिद्धतमोऽन्यथा |
योगी चतुर्विधो देवि यथावत्प्रतिपद्यते || ३३ ||

समावेशोक्तिवद्योगस्त्रिविधः समुदाहृतः |
तत्र प्राप्तोपदेशस्तु पारम्पर्यक्रमेण यः || ३४ ||

प्राप्तयोगः स विज्ञेयस्त्रिविधोऽपि मनीषिभिः |
चेतसो घटनं तत्त्वाच्चलितस्य पुनः पुनः || ३५ ||

यः करोति तमिच्छन्ति घटमानं मनीषिणः |
तदेव चेतसा नान्यद्द्वितीयमवलम्बते || ३६ ||

सिद्धयोगस्तदा ज्ञेयो योगी योगफलार्थिभिः |
यः पुनर्यत्र तत्रैव संस्थितोऽपि यथा तथा || ३७ ||

प्. २६)

भुञ्जानस्तत्फलं तेन हीयते न कथंचन |
सुसिद्धः स तु बोद्धव्यः सदाशिवसमः प्रिये || ३८ ||

उत्तरोत्तरवैशिष्ट्यमेतेषां समुदाहृतम् |
ज्ञानिनां योगिनां चैव सिद्धो योगविदुत्तमः || ३९ ||

यतोऽस्य ज्ञानमप्यस्ति पूर्वो योगफलोज्झितः |
यतश्च मोक्षदः प्रोक्तः स्वभ्यस्तज्ञानवान्बुधैः || ४० ||

इत्येतत्कथितं सर्वं विज्ञेयं योगिपूजिते |
तन्त्रार्थमुपसंहृत्य समासाद्योगिनां हितम् || ४१ ||

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे चतुर्थोऽधिकारः || ४ ||




अथ

पञ्चमोऽधिकारः |

अथातः संप्रवक्ष्यामि भुवनाध्वानमीश्वरि |
आदौ कालाग्निभुवनं शोधितव्यं प्रयत्नतः || १ ||

अवीचिः कुम्भीपाकश्च रौरवश्च तृतीयकः |
कूष्माण्डभुवने शुद्धे सर्वे शुद्धा न संशयः || २ ||

पातालानि ततः सप्त तेषामादौ महातलम् |
रसातलं ततश्चान्यत्तलातलमतः परम् || ३ ||

सुतलं नितलं चेति वितलं तलमेव च |
हाटकेन विशुद्धेन सर्वेषां शुद्धिरिष्यते || ४ ||

तदूर्ध्वं पृथिवी ज्ञेया सप्तद्वीपार्णवान्विता |
देवानामाश्रयो मेरुस्तन्मध्ये संव्यवस्थितः || ५ ||

भुवोलोकस्तदूर्ध्वे च स्वर्लोकस्तस्य चोपरि |
महो जनस्तपः सत्यमित्येतल्लोकसप्तकम् || ६ ||

चतुर्दशविधो यत्र भूतग्रामः प्रवर्तते |
स्थावरः सर्पजातिश्च पक्षिजातिस्तथापरा || ७ ||

मृगसंज्ञश्च पश्चाख्यः पञ्चमोऽन्यश्च मानुषः |
पैशाचो राक्षसो याक्षो गान्धर्वश्चैन्द्र एव च || ८ ||

प्. २८)

सौम्यश्च प्राजापत्यश्च ब्राह्मश्चात्र चतुर्दश |
सर्वस्यैवास्य संशुद्धिर्ब्राह्मे संशोधिते सति || ९ ||

भुवनं वैष्णवं तस्मान्मदीयं तदनन्तरम् |
तत्र शुद्धे भवेच्छुद्धं सर्वमेतन्न संशयः || १० ||

कालाग्निपूर्वकैरेभिर्भुवनैः पञ्चभिः प्रिये |
शुद्धैः सर्वमिदं शुद्धं ब्रह्माण्डान्तर्व्यवस्थितम् || ११ ||


तद्बहिः शतरुद्राणां भुवनानि पृथक् पृथक् |
दश संशोधयेत्पश्चादेकं तन्नायकावृतम् || १२ ||

अनन्तः प्रथमस्तेषां कपालीशस्तथापरः |
अग्निरुद्रो यमश्चैव नैर्-ऋतो बल एव च || १३ ||

शीघ्रो निधीश्वरश्चैव सर्वविद्याधिपोऽपरः |
शंभुश्च वीरभद्रश्च विधूमज्वलनप्रभः || १४ ||

एभिर्दशैकसंख्यातैः शुद्धैं शुद्धं शतं मतम् |
उपरिष्टात्पुरस्तेषामष्टकाः पञ्च संस्थिताः || १५ ||

लकुली भारभूतिश्च दिण्ढ्याषाढी सपुष्करौ |
नैमिषं च प्रभासं च अमरेशमथाष्टकम् || १६ ||

एतत्पत्यष्टकं प्रोक्तमतो गुह्यातिगुह्यकम् |
तत्र भैरवकेदारमहाकालाः समध्यमाः || १७ ||

आम्रातिकेशजल्पेशश्रीशैलाः सहरीन्दवः |
भीमेश्वरमहेन्द्रादृहासाः सविमलेश्वराः || १८ ||

प्. २९)

कनखलं नाखलं च कुरुक्षेत्रं गया तथा |
गुह्यमेतत्तृतीयं तु पवित्रमधुनोच्यते || १९ ||

स्थाणुस्वर्णाक्षकावाद्यौ भद्रगोकर्णकौ परौ |
महाकालाविमुक्तेशरुद्रकोट्यम्बरापदाः || २० ||

स्थूलः स्थूलेश्वरः शङ्कुकर्णकालञ्जरावपि |
मण्डलेश्वरमाकोटद्विरण्डछगलाण्डकौ || २१ ||

स्थाण्वष्टकमिति प्रोक्तमहंकारावधि स्थितम् |
देवयोन्यष्टकं बुधौ कथ्यमानं मया शृणु || २२ ||

पैशाचं राक्षसं याक्षं गान्धर्वं चैन्द्रमेव च |
तथा सौम्यं सप्राजेशं ब्राह्ममष्टममिष्यते || २३ ||

योगाष्टकं प्रधाने तु तत्रादावकृतं भवेत् |
कृतं च वैभवं ब्राह्मं वैष्णवं तदनन्तरम् || २४ ||

कौमारमौमं श्रैकण्ठमिति योगाष्टकं तथा |
पुरुषे वामभीमोग्रभवेशानैकवीरकाः || २५ ||

प्रचण्डोमाधवाजाश्च अनन्तैकशिवावथ |
क्रोधेशचण्डौ विद्यायां संवर्तो ज्योतिरेव च || २६ ||

कलातत्त्वे परिज्ञेयौ सुरपञ्चान्तकौ परे |
एकवीरशिखण्डीशश्रीकण्ठाः कालमाश्रिताः || २७ ||

प्. ३०)

महातेजः प्रभृतयो मण्डलेशानसंज्ञकाः |
मायातत्त्वे स्थितास्तत्र वामदेवभवोद्भवौ || २८ ||

एकपिङ्गेक्षणेशानभुवनेशपुरः सराः |
अङ्गुष्ठमात्रसहिताः कालानलसमत्विषः || २९ ||

विद्यातत्त्वेऽपि पञ्चाहुर्भुवनानि मनीषिणः |
तत्र हालाहलः पूर्वो रुद्रः क्रोधस्तथापरः || ३० ||

अम्बिका च अघोरा च वामदेवी च कीर्त्यते |
ईश्वरे पिवनाद्याः [क्, ख्: भुवनानि स्युरिति] स्युरघोरान्ता 
महेश्वराः || ३१ ||

रौद्री ज्येष्ठा च वामा च तथा शक्तिसदाशिवौ |
एतानि सकले पञ्च भुवनानि विदुर्बुधाः || ३२ ||

एवं तु सर्वतत्त्वेषु शतमष्टादशोत्तरम् |
भुवनानां परिज्ञेयं संक्षेपान्न तु विस्तरात् || ३३ ||

शुद्धेनानेन शुद्ध्यन्ति सर्वाण्यपि न शंशयः |
सर्वमार्गविशुद्धौ तु कर्तव्यायां महामतिः || ३४ ||

सकलावधि संशोध्य शिवे योगं प्रकल्पयेत् |
बुभुक्षोः सकलं ध्यात्वा योगं कुर्वीत योगवित् || ३५ ||

इत्येष कीर्तितो मार्गो भुवनाख्यस्य मे मतः |

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे भुवनाध्वाधिकारः पञ्चमः || ५ ||



अथ

षष्ठोऽधिकारः |

अथास्य वस्तुजातस्य यथा देहे व्यवस्थितिः |
क्रियते ज्ञानदीक्षासु तथेदानीं निगद्यते || १ ||

पादाधः पञ्चभूतानी व्याप्त्या द्व्यङ्गुलया न्यसेत् |
धरातत्त्वं च गुल्फान्तमवादीनि ततः क्रमात् || २ ||

तद्वत्तदुपरिष्टात्तु पर्वषट्कावसानकम् |
पुंस्तत्त्वात्कलातत्त्वान्तं तत्त्वषट्कं विचिन्तयेत् || ३ ||

ततो मायादितत्त्वानि चत्वारि सुसमाहितः |
चतुरङ्गुलया व्याप्त्या सकलान्तानि भावयेत् || ४ ||

शिवतत्त्वं ततः पश्चात्तेजोरूपमनाकुलम् |
सर्वेषां व्यापकत्वेन सबाह्याभ्यन्तरं स्मरेत् || ५ ||

षट्त्रिंशत्तत्त्वभेदेन न्यासोऽयं समुदाहृतः |
अधुना पञ्चतत्त्वानि यथा देहे तथोच्यते || ६ ||

नाभेरूर्ध्वं तु यावत्स्यात्पर्वषट्कमनुक्रमात् [तन्त्रालो 
पूर्वषट्कमिति] |
धरातत्त्वेन गुल्फान्तं व्याप्तं शेषमिहाम्बुना || ७ ||

द्वाविंशतिश्च पर्वाणि तदूर्ध्वं [तन्त्रालो ततोर्द्धमिति] 
तेजसावृतम् |
तस्माद्द्वादश पर्वाणि वायुव्याप्तिरुदाहृता || ८ ||

प्. ३२)

आकाशान्तं परं शान्तं सर्वेषां व्यापकं स्मरेत् |
शक्त्यादिपञ्चखण्डाध्वविधिष्वप्येवमिष्यते || ९ ||

त्रिखण्डे कण्ठपर्यन्तमात्मतत्त्वमुदाहृतम् |
विद्यातत्त्वमतोर्ध्वं तु शिवतत्त्वं तु पूर्ववत् || १० ||

एवं तत्त्वविधिः प्रोक्तो भुवनाध्वा तथोच्यते |
कालाग्नेर्वीरभद्रान्तं पुरषोडशकं ततः || ११ ||

गुल्फान्तं विन्यसेद्ध्यात्वा यथावदनुपूर्वशः |
तस्मादेकाङ्गुलव्याप्त्या लकुलीशादितः क्रमात् || १२ ||

विन्यसेत्तु द्विरण्डान्तं त्र्यङ्गुलं छगलाण्डकम् |
ततः पादाङ्गुलव्याप्त्या देवयोगाष्टकं पृथक् || १३ ||

ततोऽप्यर्धाङ्गुलव्याप्त्या पुरषट्कमनुक्रमात् |
चतुष्कं तु द्वयेऽन्यस्मिन्नेकमेकत्र चिन्तयन् || १४ ||

उत्तरादिक्रमाद्द्व्येकभेदो विद्यादिके त्रये |
काले प्रत्येकमुद्दिष्टमेकैक तु यथाक्रमम् || १५ ||

मण्डलाधिपतीनां तु व्याप्तिरर्धाङ्गुला मता |
त्रिभागन्यूनपर्वाख्या त्रितयस्य तथोपरि || १६ ||

द्वितीयस्य तु संपूर्णा पञ्चकं समुदाहृतम् |
अष्टकं पञ्चकं चान्यदेवमेव विलक्षयेत् || १७ ||

प्. ३३)

भुवनाध्वविधावत्र पूर्ववच्चिन्तयेच्छिवम् |
पदानि द्विविधान्यत्र वर्गविद्याविभेदता || १८ ||

तेषां तन्मन्त्रवद्व्याप्तिर्यथेदानीं तथा शृणु |
चतुरङ्गुलमाद्यं तु द्वे चान्यऽष्टाङ्गुले पृथक् || १९ ||

दशाङ्गुलानि त्री-एयस्मादेकं [क्: एवं पञ्चदशेति] 
पञ्चदशाङ्गुलम् |
चतुर्भिरधिकैरन्यन्नवमं व्यापकं महत् || २० ||

ऊनविंशतिके भेदे पदानां व्याप्तिरुच्यते |
एकैकं द्व्यङ्गुलं ज्ञेयं ततः पूर्व पदत्रयम् || २१ ||

सप्ताङ्गुलानि [तन्त्रालो अष्टाङ्गुलानीति] चत्वारि दशाङ्गुलमतः 
परम् |
द्व्यङ्गुलं द्वे पदे चान्ये षडङ्गुलमतः परम् || २२ ||

द्वादशाङ्गुलमन्यच्च द्वेऽन्ये पञ्चाङ्गुले पृथक् |
पदद्वयं चतुष्पर्व द्वे पूर्वे द्वे पृथक्ततः || २३ ||

व्यापकं पदमन्यच्च * * * तत्परिकीर्तितम् |
अपरोऽयं विधिः प्रोक्तः परापरमतः शृणु || २४ ||

पूर्ववत्पृथिवी तत्त्वं विज्ञेयं चतुरङ्गुलम् |
सार्धद्व्यङ्गुलमानानि धिषणान्तानि लक्षयेत् || २५ ||

प्रधानं त्र्यङ्गुलं ज्ञेयं शेषं पूर्ववदादिशेत् |
परेऽपि पूर्ववत्पृथ्वी त्र्यङ्गुलान्यपराणि च || २६ ||

प्. ३४)

चतुष्पर्व [क्: चतुष्पथेति] प्रधानं च शेषं पूर्ववदाश्रयेत् |
द्विविधोऽपि [क्: द्विविधेऽपीति] हि वर्णानां षड्विधो भेद उच्यते [क्: 
इष्यत] || २७ ||

तत्त्वमार्गविधानेन ज्ञातव्यः परमार्थतः |
पदमन्त्रकलादीनां पूर्वसूत्रानुसारतः || २८ ||

त्रितयत्वं प्रकुर्वीत तत्त्ववर्णोक्तवर्त्मना |
इत्थं भूतशरीरस्य गुरुणा शिवमूर्तिना || २९ ||

प्रकर्तव्या विधानेन दीक्षा सर्वफलप्रदा |

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे देहमार्गाधिकारः षष्ठः || ६ ||




अथ

सप्तमोऽधिकारः |

अथातः संप्रवक्ष्यामि मुद्राख्याः शिवशक्तयः |
याभिः [स्वच्छ याभिस्तु रक्षित] संरक्षितो मन्त्री 
मन्त्रसिद्धिमवाप्नुयात् || १ ||

त्रिशूलं च तथा पद्मं शक्तिश्चक्रं सवज्रकम् |
दण्डदंष्ट्रे महाप्रेता महामुद्रा खगेश्वरी || २ ||

महोदया कराला च खट्वाङ्गं सकपालकम् |
हलं पाशाङ्कुशं घण्टा मुद्गरस्त्रिशिखोऽपरः || ३ ||

आवाहस्थापनीरोधा द्रव्यदा नतिरेव च |
अमृता योगमुद्रेति विज्ञेया वीरवन्दिते || ४ ||

तर्जनीमध्यमानामा दक्षिणस्य प्रसारिताः |
कनिष्ठाङ्गुष्ठकाक्रान्तास्त्रिशूलं परिकीर्तितम् || ५ ||

पद्माकारौ करौ कृत्वा पद्ममुद्रां प्रदर्शयेत् |
संमुखौ प्रसृतौ कृत्वा करानन्तरिताङ्गुली || ६ ||

प्रसृते मध्यमे लग्ने कौमार्याः शक्तिरिष्यते |
उत्तानवाममुष्टेस्तु दक्ष * * * * * * || ७ ||

* * * क्षयेन्मुष्टिं चक्रं नाराचं * * * * |
उत्तानवामकस्योर्ध्वं न्यसेद्दक्षमधोमुखम् || ८ ||

प्. ३६)

कनिष्ठाङ्गुष्ठकौ श्लिष्टौ शेषाः स्युर्मणिबन्धगाः |
वज्रमुद्रेति विख्याता चैन्द्री संतोषकारिका || ९ ||

ऊर्द्ध्वप्रसारितो मुष्टिर्दक्षिणोऽङ्गुष्ठगर्भगः |
दण्डमुद्रेति विख्याता वैवस्वतकुलप्रिया || १० ||

वामतो वक्त्रगां कुर्याद्वाममुष्टेः कनिष्ठिकाम् |
दंष्ट्रेयं कीर्तिता देवि चामुण्डाकुलनन्दिनी || ११ ||

वामजानुगतं पादं हस्तौ पृष्ठप्रलम्बिनौ |
विकृते लोचने ग्रीवा भग्ना जिह्वा प्रसारिता || १२ ||

सर्वयोगिगणस्येष्टा प्रीता योगीश्वरी मता |
हस्तावधोमुखौ पद्भ्यां हृदयान्तं नयेद्बुधः || १३ ||

तिर्यग्मुखान्तमुपरि संमुखावूर्ध्वगौ नयेत् |
महामुद्रेति विख्याता देहशोधनकर्मणि || १४ ||

सर्वकर्मकरी चैषा योगिनां योगसिद्धये |
वद्ध्वा पद्मासनं योगी नाभावक्षेश्वरं न्यसेत् [तं: क्षियेदिति] || 
१५ ||

दण्डाकारं तु तं भावं नयेद्यावत्कखत्रयम् [ख्: तं च तं 
तावदिति] |
निगृह्य तत्र तत्तूर्णं प्रेरयेत् खत्रयेण तु || १६ ||

एतां बद्ध्वा महावीरः खेगतिं प्रतिपद्यते |
अधोमुखस्य दक्षस्य वाममुत्तानमूर्ध्वतः || १७ ||

प्. ३७)

अनामामध्यमे तस्य वामाङ्गुष्ठेन पीडयेत् |
तर्जन्या तत्कनिष्ठां च तर्जनीं च कनिष्ठया || १८ ||

मध्यमानामिकाभ्यां च तदङ्गुष्ठं निपीडयेत् |
मुद्रा महोदयाख्येयं महोदयकरी नृणाम् || १९ ||

अनामिकाकनिष्ठाभ्यां सृक्वण्यौ प्रविदारयेत् |
जिह्वां च चालयेन्मन्त्री [क्: जिह्वां च लालयेदिति] हाहाकारं च कारयेत् || 
२० ||

क्रुद्धदृष्टिः करालेयं मुद्रा दुष्टभयङ्करी |
वामस्कन्धगतो वाममुष्टिरुच्छ्रिततर्जनी || २१ ||

खट्वाङ्गाख्या स्मृता मुद्रा कपालमधुना शृणु |
निम्नं पाणितलं दक्षमीषत्संकुचिताङ्गुलि [स्व: 
मीषत्तत्कुञ्चिताङ्गुलिम्] || २२ ||

कपालमिति विज्ञेयमधुना हलमुच्यते |
मुष्टिबद्धस्य दक्षस्य तर्जनी वाममुष्टिना || २३ ||

वक्रतर्जनिना ग्रस्ता हलमुद्रेति कीर्तिता |
मुष्ट्या (पृष्ठ) गयोर्दक्षवामयोस्तर्जनीद्वयम् || २४ ||

वामाङ्गुष्ठाग्रसंलग्नं पाशः प्रसृतकुञ्चितः |
हले मुष्टिर्यथा वामो दक्षहीनस्तथाङ्कुशः || २५ ||

अधोमुखस्थिते वामे दक्षिणां तर्जनीं बुधः |
चालयेन्मध्यदेशस्थां घण्टामुद्रा प्रिया मता || २६ ||

प्. ३८)

करावूर्ध्वमुखौ कार्यावन्योन्यान्तरिताङ्गुली |
अनामे मध्यपृष्ठस्थे तर्जन्यौ मूलपवर्गे [स्व० मूलपर्वत] || २७ 
||

मध्यमे [स्व० मध्ये द्व तु युत परुषावपि च] द्वे युते कार्ये कनिष्ठे 
परुषावधि |
तर्जन्यौ मध्यपार्श्वस्थे विरले परिकल्पिते || २८ ||

मुद्गरस्त्रिशिखो [क्: स्त्रिशिर] ह्येष क्षणादावेशकारकः |
कराभ्यामञ्जलिं कृत्वा अनामामूलपर्वगौ || २९ ||

अङ्गुष्ठौ कल्पयेद्विद्वान्मन्त्रावाहनकर्मणि |
मुष्टी द्वावुन्नताङ्गुष्ठौ स्थापनी परिकीर्तिता || ३० ||

द्वावेव गर्भगाङ्गुष्ठौ विज्ञेया संनिरोधिनी |
द्रव्यदा तु समाख्याता * * * * त्र संमुखी || ३१ ||

हृदये संमुखौ हस्तौ संलग्नौ प्रसृताङ्गुली |
नमस्कृतिरियं मुद्रा मन्त्रवन्दनकर्मणि || ३२ ||

अन्योन्यान्तरिताः सर्धाः करयोरङ्गुलीः स्थिताः |
कनिष्ठां दक्षिणां वामेऽनामिकाग्रे नियोजयेत् || ३३ ||

दक्षिणे च तथा वामां तर्जनीमध्यमे तथा |
अङ्गुष्ठौ मध्यमूलस्थौ मुद्रेयममृतप्रभा || ३४ ||

प्. ३९)

दक्षिणं नाभिमूले तु वामस्योपरि संस्थितम् |
तर्जन्यङ्गुष्ठकौ लग्नौ उच्छ्रितौ योगकर्मणि || ३५ ||

एवं मुद्रागणं मन्त्री बध्नीयाद्धृदये बुधः |
सर्वासां वाचकश्चासां ओं ह्रीं नाम ततो नमः || ३६ ||

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे मुद्राधिकारः सप्तमः || ७ ||




अथ

अष्टमोऽधिकारः |

अथातः संप्रवक्ष्यामि यजनं सर्वकामदम् |
यस्य दर्शनमात्रेण योगिनीसंमतो भवेत् || १ ||

तत्रादौ यागसदनं शुभक्षेत्रे मनोरमम् |
कारयेदग्निकुण्डेन वर्तुलेन समन्वितम् || २ ||

पञ्चविंशतिपर्वेण समन्तादर्धनाभिना |
तुर्यांशमेखलेनापि पर्वौष्ठेन सुशोभिना || ३ ||

ततः स्नात्वा जितद्वन्द्वो भावस्नानेन मन्त्रवित् |
तच्च षड्विधमुद्दिष्टं भस्मस्नानाद्यनुक्रमात् || ४ ||

भस्मस्नानं महास्त्रेण भस्म सप्ताभिमन्त्रितम् |
मलस्नानाय संहारक्रमेणोद्धूलयेत्तनुम् || ५ ||

विद्याङ्गैः पञ्चभिः पश्चाच्छिरः प्रभृति गुण्ठयेत् |
अभिषेकं तु कुर्वीत मूलेनैव [क्: जलेनैवेति] षडङ्गिना || ६ ||

ततोऽवासाः सुवासा वा हस्तौ पादौ च धावयेत् |
आचम्य मार्जनं कुर्याद्विद्यया भूरिवर्णया || ७ ||

न्यासं कृत्वा तु सामान्यमघमर्षं द्वितीयया |
उपस्थानं च मालिन्या जपेच्चैकाक्षरां पराम् || ८ ||

प्. ४१)

जलस्नानेऽपि चास्त्रेण मृदं सप्ताभिमन्त्रिताम् |
पूर्ववत्तनुमालभ्य मलस्नानं समाचरेत् || ९ ||

विधिस्नानादिकं चात्र पूर्ववत् किंतु वारिणा |
साधारणविधिस्नातो विद्यात्रितयमन्त्रितम् || १० ||

तोयं विनिक्षिपेन्मूर्ध्नि मन्त्रस्नानाय मन्त्रवित् |
रजसा गोधुतेनैव [तं; लो: कृतेति] वायव्यं स्नानमाचरेत् || ११ ||

महास्त्रमुच्चरन् गच्छेद्ध्यानयुक् पदसप्तकम् |
तदेव पुनरागच्छेदनुस्मृत्य परापराम् || १२ ||

वर्षातपसमायोगाद्दिव्योऽप्येवंविधो मतः |
किंतु तत्र परां मन्त्री स्रवन्तीममृतं स्मरेत् || १३ ||

अस्त्रेणाङ्गुष्ठमूलात्तु वह्निमुत्थाप्य निर्दहेत् |
स्वतनुं प्लावयेत्पश्चात्परयैवामृतेन तु || १४ ||

सूर्यादौ मन्त्रमादाय गच्छेदस्त्रमनुस्मरन् |
यागवेश्मास्त्रसंशुद्धं विशेच्छुचिरनाकुलः || १५ ||

तत्र द्वारपतीन् पूज्य महास्त्रेणाभिमन्त्रितम् |
पुष्पं विनिक्षिपेद्ध्यात्वा ज्वलद्विघ्नप्रशान्तये || १६ ||

दशस्वपि ततोऽस्त्रेण दिक्षु संकल्प्य रक्षणम् |
प्रविशेद्यागसदनं वह्निवद्वह्निसंयुतम् || १७ ||

प्. ४२)

पूर्वास्यः सौम्यवक्त्रो वा विशेषन्यासमारभेत् |
तत्रादावस्त्रमन्त्रेण कालानलसमत्विषा [क्: समन्विता] || १८ ||

अङ्गुष्ठाग्रात्तनुं दग्धां सबाह्याभ्यन्तरां स्मरेत् |
विकीर्यमाणं तद्भस्म ध्यात्वा कवचवायुना || १९ ||

शिवबिन्दुसमाकारमात्मानमनुचिन्तयेत् |
ततोऽस्य योजयेच्छक्तिं सोऽहमित्यपराजितः || २० ||

विद्यामूर्तिं ततो दध्यान्मन्त्रेणानेन शाङ्करि |
दण्डाक्रान्तं महाप्राणं दण्डारूढं सनाभिकम् || २१ ||

नितम्बं तदधस्ताच्च वामस्तनमधः पुनः |
कण्ठं च वामशिखरं वाममुद्राविभूषितम् || २२ ||

बिन्द्वर्धचन्द्रखं नादशक्तिबिन्दुविभूषितम् |
एष पिण्डवरो देवि नवात्मक इति श्रुतः || २३ ||

सर्वसिद्धिकरश्चायं सरहस्यमुदाहृतः |
एष त्र्यर्णोज्झितोऽधस्ताद्दीर्घैः षड्भिः स्वरैर्युतः || २४ ||

षडङ्गानि हृदादीनि जातिभेदेन कल्पयेत् |
क्षयरवलबीजैश्च दीप्तैर्बिन्दुविभूषितैः || २५ ||

वक्त्राणि कल्पयेत्पूर्वमूर्ध्ववक्त्रादितः क्रमात् |
प्रत्यङ्गविधिसिद्ध्यर्थं ललाटादिष्वथो न्यसेत् || २६ ||

प्. ४३)

अ ललाटे द्वितीयं च वक्त्रे संपरिकल्पयेत् |
इ-ई नेत्रद्वये दत्त्वा उ-ऊ कर्णद्वये न्यसेत् || २७ ||

ऋ ऋ नासापुटे तद्वंत् ऌ ॡ गण्डद्वये तथा |
ए ऐ अधोर्ध्वदन्तेषु ओ-औकारौ तथोऽष्ठयोः || २८ ||

अं शिखायां विसर्गेण जिह्वां संपरिकल्पयेत् |
दक्षिणस्कन्धदोर्दण्डकराङ्गुलिनखेषु च || २९ ||

कवर्गं विन्यसेद्वामे तद्वच्चाद्यमनुक्रमात् |
टताद्यौ पूर्ववद्वर्गौ नितम्बोर्वादिषु न्यसेत् || ३० ||

पाद्यं पार्श्वद्वये पृष्ठे जठरे हृद्यनुक्रमात् |
त्वग्रक्तमांसमूत्रेषु यवर्गं परिकल्पयेत् || ३१ ||

शाद्यमस्थिवसाशुक्रप्राणकूपेषु पञ्चकम् |
मूर्त्यङ्गानि ततो दत्त्वा शिवमावाहयेद्बुधः || ३२ ||

प्राणोपरि न्यसेन्नाभिं तदूर्ध्वे दक्षिणाङ्गुलिम् |
वामकर्णप्रमेयोतः सर्वसिद्धिप्रदः शिवः || ३३ ||

सद्भावः परमो ह्येष भैरवस्य महात्मनः |
अङ्गान्यनेन कार्याणि पूर्ववत्स्वरभेदतः || ३४ ||

मूर्तिः सृष्टिस्त्रितत्त्वं च अष्टौ मूर्त्यङ्गसंयुताः |
शिवः साङ्गश्च षोढैव न्यासः संपरिकीर्तितः || ३५ ||

प्. ४४)

अस्योपरि ततः शाक्तं कुर्यान्न्यासं यथा शृणु |
मूर्तौ परापरां न्यस्य तद्वक्त्राणि च मालिनीम् || ३६ ||

परादित्रितयं पश्चाच्छिखाहृत्पादगं न्यसेत् |
कवक्त्रकण्ठहृन्नाभिगुह्योरूपादगं क्रमात् || ३७ ||

अघोर्याद्यष्टकं न्यस्य विद्याङ्गानि तु पूर्ववत् |
ततस्त्वावाहयेच्छक्तिं सर्वयोगिनमस्कृताम् || ३८ ||

जीवः प्राणपुटान्तस्थः कालानलसमद्युतिः |
अतिदीप्तस्तु वामाङ्घ्रिभूषितो मूर्ध्नि बिन्दुना || ३९ ||

दक्षजानुयुतश्चायं सर्वमातृगणान्वितः [तं० लो०: अर्चित] |
अनेन प्रीणिताः सर्वा ददते वाञ्छितं फलम् || ४० ||

सद्भावः परमो ह्येष मातॄणां परिपठ्यते |
तस्मादेनां जपेन्मन्त्री य इच्छेत्सिद्धिमुत्तमाम् || ४१ ||

रुद्रशक्तिसमावेशो नित्यमत्र प्रतिष्ठितः |
यस्मादेषा पराशक्तिर्भेदेनानेन [तं० लो० अन्येनेति] कीर्तिता || ४२ ||

यावत्यः सिद्धयस्तन्त्रे सर्वाः [ख्: पु० ताः सर्वाः कुरुते त्वियमिति] 
स्युरनया कृताः |
अङ्गानि कल्पयेदस्याः पूर्ववत्स्वरभेदतः || ४३ ||

प्. ४५)

मूर्तिः सवक्त्रा शक्तिश्च विद्यात्रितय एव च |
अघोर्याद्यष्टकं चेति [क्: अन्यथाप्यन्नेति] तथा विद्याङ्गपञ्चकम् || 
४४ ||

साङ्गा चैव परा शक्तिर्न्यासः प्रोक्तोऽथ षड्विधः |
यामलोऽयमतो न्यासः सर्वसिद्धिप्रसिद्धये || ४५ ||

वामो वायं विधिः कार्यो मुक्तिमार्गावलम्बिभिः |
वर्णमन्त्रविभेदेन पृथग्वा तत्फलार्थिभिः || ४६ ||

यावन्तः कीर्तिता भेदैः शंभुशक्त्यणुवाचकाः |
तावत्स्वप्येवमेवायं न्यासः पञ्चविधो मतः || ४७ ||

किंतु बाह्यस्तु यो यत्र स तत्राङ्गसमन्वितः |
षष्ठः स्यादिति सर्वत्र षोढैवायमुदाहृतः || ४८ ||

स्वानुष्ठानाविरोधेन भावाभावविकल्पनैः |
यागद्रव्याणि सर्वाणि कार्याणि विधिवद्बुधैः || ४९ ||

ततोऽर्घपात्रमादाय भावाभावाविकल्पितम् |
ततश्चास्त्राग्निसंदग्धं शक्त्यम्बुप्लावितं शुवि || ५० ||

कर्तव्या यस्य संशुद्धिरन्यस्याप्यत्र वस्तुनः |
तस्यानेनैव मार्गेण प्रकर्तव्या विजानता || ५१ ||

प्. ४६)

ना चासंशोधितं वस्तु किंचिदप्यत्र [तं० किंचिदप्युपकल्पयेदिति] 
कल्पयेत् |
तेन [क्: पु० संशोधितं च यत्सर्वमिति] शुद्धं तु सर्वं 
यदशुद्धमपि तच्छुचि || ५२ ||

तदम्बुना समापूर्य षड्भिरङ्गैः [क्: षड्भिरर्घैरिति] समर्प्य च |
अमृतीकृत्य सर्वाणि तेन द्रव्याणि शोधयेत् || ५३ ||

आत्मानं पूजयित्वा तु कुर्यादन्तः कृतिं यथा |
तथा ते कथयिष्यामि सर्वयोगिगणार्चिते || ५४ ||

आदावाधारशक्तिं तु नाभ्यधश्चतुरङ्गुलाम् |
धरां सुरोदं पोतं च कन्दश्चेति चतुष्टयम् || ५५ ||

एकैकाङ्गुलमेतत्स्याच्छूलस्यामलसारकम् [क्: चतुरङ्गुलमेतदिति] |
ततो नालमनन्ताख्यं दण्डमस्य प्रकल्पयेत् || ५६ ||

लम्बिकावधितश्चात्र शूलोर्ध्वं ग्रन्थिरिष्यते |
अभित्त्वैनं महादेवि पाशजालमहार्णवम् || ५७ ||

न स योगमवाप्नोति शिवेन सह मानवः |
धर्मं ज्ञानं च वैराग्यमैश्वर्यं च चतुष्टयम् || ५८ ||

कोणेषु चिन्तयेन्मन्त्री आग्नेयादिष्वनुक्रमात् |
गात्रकाणां चतुष्कं च दिक्षु पूर्वादिषु स्मरेत् || ५९ ||

प्. ४७)

ग्रन्थेरूर्ध्वं त्रीशूलाधो भवितव्या चतुष्किका |
विद्यातत्त्वं तदेवाहुश्छंदनत्रयसंयुतम् [ख्: छदनद्वयेति] || 
६० ||

कखलम्बिकयोर्मध्ये तत्तत्त्वमनुचिन्तयेत् [क्: कखलम्बकयोर्मध्ये 
तत्त्वमनुविचिन्तयेदित्येयंविधः] |
पद्माकृति [क्: कृति कखे तत्त्वमिति] कखतत्त्वमैश्वरं 
चिन्तयेद्बुधः [चिन्तयेत्तत] || ६१ ||

कर्णिकाकेसरोपेतं सबीजं [क्: बीजं विकसितं सितमिति] विकसत्सितम् | 
पूर्वपत्रादितः पश्चाद्वामादिनवकं न्यसेत् || ६२ ||

वामा ज्येष्ठा च रौद्री च काली चेति तथा [क्: ततः] परा |
कलविकरणी चैव बलविकरणी तथा || ६३ ||

बलप्रमथनी चान्या सर्वभूतदमन्यपि |
मनोन्मनी च मध्येऽपि भानुमार्गेण विन्यसेत् || ६४ ||

विभ्वादिनवकं चान्यद्विलोमात्परिकल्पयेत् |
विभुर्ज्ञानी क्रिया चेच्छ्वा वागीशी ज्वालिनी तथा || ६५ ||

वामा ज्येष्ठा च रौद्री च सर्वाः कालानलप्रभाः |
ब्रह्मविष्णुहराः पूर्वं ये शाक्ताः प्रतिपादिताः || ६६ ||

प्. ४८)

दलकेसरमध्यस्था मण्डलानां त ईश्वराः |
ध्वनि? चार्केन्दुवह्नीनां संज्ञया परिभावयेत् || ६७ ||

ईश्वरं च महाप्रेतं प्रहसन्तं सचेतनम् |
कालाग्निकोटिवपुषमित्येवं सर्वमासनम् [परात्रि त्येतत्सर्वमिति] || ६८ ||

तस्य नाभ्युत्थितं शक्तिशूलशृङ्गत्रयं स्मरेत् |
कखत्रयेण निर्यातं द्वादशान्तावसानकम् || ६९ ||

चिन्तयेत्तस्य शृङ्गेषु शाक्तं पद्मत्रयं ततः |
सर्वाधिष्ठायकं शुक्लमित्येतत्परमासनम् || ७० ||

तत्रोपरि ततो मूर्ति विद्याख्यामनुचिन्तयेत् |
आत्माख्यां च ततस्तस्यां पूर्वन्यासं शिवात्मकम् || ७१ ||

ततो मध्ये परां शक्तिं दक्षिणोत्तरयोर्द्वयम् |
परापरां स्वरूपेण रक्तवर्णां महाबलाम् || ७२ ||

इच्छारूपधरां ध्यात्वा किंचिदुग्रां न भीषणाम् |
अपरां वामशृङ्गे तु भीषणां कृष्णपिङ्गलाम् || ७३ ||

इच्छारूपधरां देवीं प्रणतार्तिविनाशिनीम् |
परां चाप्यायनीं देवीं चन्द्रकोट्ययुतप्रभाम् || ७४ ||


प्. ४९)

षड्विधेऽपि कृते शाक्ते मूर्त्यादावपि चिन्तयेत् |
विद्याङ्गपञ्चकं पश्चादाग्नेययादिषु विन्यसेत् || ७५ ||

अग्नीशरक्षोवायूनां दक्षिणे च यथाक्रमम् |
शक्त्यङ्गानि शिवाङ्गानि तथैव विधिना स्मरेत् || ७६ ||

किंतु शक्रादिदिक्ष्वस्त्रमन्त्रं मध्ये च लोचनम् |
अघोराद्यष्टकं ध्यायेदघोर्याद्यष्टकान्वितम् || ७७ ||

सर्वासामावृतत्वेन लोकपालांश्च बाह्यतः |
सास्त्रान्स्वमन्त्रैः संचिन्त्य जपं पश्चात्समारभेत् || ७८ ||

स्वरूपे तल्लयो भूत्वा एकैकां दशधा स्मरेत् |
ज्वलत्पावकसंकाशां ध्यात्वा स्वाहान्तमुच्चरेत् || ७९ ||

सकृदेकैकशो मन्त्री होमकर्मप्रसिद्धये |
इत्येव मानसो यागः कथितः सामुदायिकः || ८० ||

एतत्त्रिशूलमुद्दिष्टमेकदण्डं त्रिशक्तिकम् |
इत्थमेतदविज्ञाय शक्तिशूलं वरानने || ८१ ||

बद्ध्वापि खेचरीं मुद्रां नोत्पतत्यवनीतलात् |
इत्येतच्छाम्भवं प्रोक्तमष्टान्तं शाक्तमिष्यते || ८२ ||

तुर्यान्तमाणवं विद्यादिति शूलत्रयं मतम् |
पृथग्यागविधानेन शक्तिचक्रं [ख्: शक्तिपद्ममिति] विचिन्तयेत् || ८३ ||

प्. ५०)

तेनापि खेचरीं बद्ध्वा त्यजत्येवं महीतलम् |
ततोऽभिमन्त्र्य धान्यानि महास्त्रेण त्रिसप्तधा || ८४ ||

निक्षिपेद्दिक्षु सर्वासु ज्वलत्पावकवत्स्मरेत् |
निर्विघ्नं तद्गृहं ध्यात्वा संहृत्येशदिशं नयेत् || ८५ ||

पञ्चगव्यं ततः कुर्याद्वदनैः पञ्चभिर्बुधः |
गोमूत्रं गोमयं चैव क्षीरं दधि घृतं तथा || ८६ ||

मन्त्रयेदूर्ध्वपर्यन्तैः षडङ्गेन कुशोदकम् |
मुद्रे द्रव्यामृते बद्ध्वा तत्त्वं तस्य विचिन्तयेत् || ८७ ||

तेन संप्रोक्षयेद्भूमिं स्वल्पेनान्यन्निधापयेत् [क्: 
नान्यद्विदारयेदिति] |
वास्तुयागं ततः कुर्यान्मालिन्युच्चारयोगतः || ८८ ||

पुष्पैरञ्जलिमापूर्य फकारादि [क्: हकारादीति] समुच्चरन् |
ध्यात्वा शक्त्यन्तमध्वानं नकारान्ते विनिक्षिपेत् || ८९ ||

गन्धधूपादिकं दत्वा गणेशानं प्रपूजयेत् |
षडुत्थमासनं न्यस्य प्रणवेन ततोपरि || ९० ||

गामित्यनेन विघ्नेशं गन्धधूपादिभिर्यजेत् [क्: गन्धपुष्पादिभिरिति] 
|
अस्याङ्गानि[तं० तस्याङ्गानीति] गकारेण षड्दीर्घस्वरयोगतः || ९१ ||

प्. ५१)

त्रिनेत्रमुदितं ध्यात्वा गजास्यं वामनाकृतिम् |
विसर्ज्य सिद्धिकायस्तु महास्त्रमनुपूजयेत् || ९२ ||

दत्त्वानन्तं तथा धर्मं ज्ञानं वैराग्यमेव च |
ऐश्वर्यं कर्णिकायां च [क्, ख्, ग्: चेति] षडुत्थमिदमासनम् 
|| ९३ ||

अस्योपरि न्यसेद्ध्यात्वा खड्गखेटकधारिणम् |
विकरालं महादंष्ट्रं महोग्रं भ्रुकुटीमुखम् || ९४ ||

स्वाङ्गषट्कसमोपेतं दिङ्मातृपरिवारितम् |
स्वार्णैरेवाङ्गषट्कम् [क्, ख्: साङ्गैः (सार्णैः) 
इत्येवंविधः] तु फट्कारपरिदीपितम् || ९५ ||

तद्रूपमेव संचिन्त्य ततो मात्रष्टकं यजेत् |
इन्द्राणीं पूर्वपत्रे तु सवज्रां युगपत्स्मरेत् || ९६ ||

आग्नेयीं शक्तिहस्तां च याम्यां दण्डकरां ततः |
नैर्-ऋतीं वरुणानीं च वायवीं च विचक्षणः || ९७ ||

खड्गपाशध्वजैर्युक्तां चिन्तयेद्युगपत्प्रिये |
कौवेरीं मुद्गरकरामीशानीं शूलसंयुताम् || ९८ ||

गन्धपुष्पादिभिः पूज्य स्वतन्त्रे होममाचरेत् |
आदौ च कलशं कुर्यात्सहस्राधिकमन्त्रितम् || ९९ ||

सहस्रं होमयेत्तत्र ततो जप्त्वा विसर्जयेत् |
शतमष्टोत्तरं पूर्णं पश्चाद्यजनमारभेत् || १०० ||

प्. ५२)

तत्रादौ कुम्भमादाय हेमादिमयमव्रणम् |
सर्वमंन्त्रौषधीगर्भं[तं० सर्वरत्नौषधीगर्भमिति] 
गन्धाम्बुपरिपूरितम् || १०१ ||

चूतपल्लववक्त्रं च स्रक्सूत्रसितंकण्ठकम् [तं० 
कृतकण्ठकमिति] |
रक्षोघ्रतिलकाक्रान्तं सितवस्त्रयुगावृतम् || १०२ ||

शताष्टोत्तरसंजप्त मूलमन्त्रप्रपूजितम् [क्: शूलमन्त्रप्रपूरितमिति] 
|
वार्धान्यपि तथाभूता किंतु सस्त्रेण पूजिता || १०३ ||

विकिरैरासनं दत्त्वा पूर्वोक्तं तु विचक्षणः |
इन्द्रादीन्पूजयेत्पश्चात्स्वदिक्षु प्रोक्तस्वस्वरैः || १०४ ||

अविच्छिन्नां ततो धारां वार्धान्या प्रतिपादयेत् |
भ्रामयेत्कलशं पश्चाद्ब्रूयाल्लोकेश्वरानिदम् || १०५ ||

भो भोः शक्र त्वया स्वस्यां दिशि  विघ्नप्रशान्तये [क्: 
विघ्नोपशान्तये] |
सावधानेन कर्मान्तं भवितव्यं शिवाज्ञया || १०६ ||

नीत्वा तत्रासने पूर्वं मूर्तिभूतं [क्: मूर्तिभूतां परामिति] घटं 
न्यसेत् |
तस्य दक्षिणदिग्भागे वार्धानीं विनिवेशयेत् [तं० विनिवेदयेदिति] || १०७ 
||

आत्ममूर्त्यादिपूज्यान्तं कुम्भे विन्यस्य मन्त्रवित् |
गन्धपुष्पादिभिः पूज्य वार्धान्यां पूजयेदिमम् [ख्: पूजयेदसिमिति] 
|| १०८ ||

प्. ५३)

गन्धैर्मण्डलकं [तं० गन्धमण्डलकमिति; ख्: 
मनुमण्डलकमिति] कृत्वा ब्रह्मस्थाने विचक्षणः |
तत्र संपूजयेत्षट्कं [ख्: संपूजयेच्छंखमिति] त्रिकं [तं० 
त्रिके वेति] वाप्येकमेव वा || १०९ ||

कुण्डस्योल्लेखनं लेखः कुट्टनं चोपलेपनम् |
चतुष्पथाक्षवाटं च वज्रसंस्थापनं तथा || ११० ||

कुशास्तरणपरिधिविष्टराणां च कल्पनम् |
सर्वमस्त्रेण कुर्वीत विद्यार्मोहीमिति [ख्: विद्यामैन्द्रीमिति] न्यसेत् || १११ ||

शिवमोमिति विन्यस्य संपूज्य द्वितयं पुनः |
ताम्रपात्रे शरावे वा आनयेज्जातवेदसम् || ११२ ||

शिवशुक्रमिति ध्यात्वा विद्यायोनौ विनिक्षिपेत् |
ततस्त्वाहुतयः पञ्च विद्याङ्गैरेव होमयेत् || ११३ ||

जननादि ततः कर्म सर्वमेवं कृते [तं० मेवं कृतं कृतमिति] 
कृतम् |
परापरामनुस्मृत्य दद्यात्पूर्णाहुतिं पुनः || ११४ ||

संपूज्य मातरं वह्नेः पितरं च विसर्जयेत् |
चर्वादिसाधनायाग्निं समुद्धृत्य ततः पुनः || ११५ ||

ज्वलितस्याथवा वह्नेश्चितिं वामेन वायुना |
आकृष्य हृदि संकुम्भ्य दक्षिणेन पुनः क्षिपेत् || ११६ ||

प्. ५४)

पूर्णां च पूर्ववद्दद्याच्छिवाग्नेरपरो विधिः |
शिवरूपं तमालोक्य तस्यात्मान्तः कृतिः क्रमात् || ११७ ||

कुर्यादन्तः कृतिं मन्त्री ततो होमं समारभेत् |
मूलं शतेन संतर्प्य तदङ्गानि षडङ्गतः || ११८ ||

शेषाणां मन्त्रजातीनां दशांशेनैव [क्: दशांशैश्चैव 
तर्पणमिति] तर्पणम् |
ततः प्रवेसयेच्छिष्याञ्शुचीन्स्नातानुपोषितान् || ११९ ||

प्रणम्य देवदेवेशं चतुष्टयगतं क्रमात् |
पञ्चगव्यं चरुं दद्याद्दन्तधावनमेव च || १२० ||

हृदयेन चरोः सिद्धिर्याज्ञिकैः क्षीरतण्डुलैः |
संपातं सप्तभिर्मन्त्रैस्ततः षड्भागभाजितम् || १२१ ||

शिवाग्निगुरुशिष्याणां [क्: शिष्यांश्चेति] वार्धानीकुम्भयोः समम् |
दन्तकाष्ठं ततो दद्यात्क्षीरवृक्षसमुद्भवम् || १२२ ||

तस्य पातः शुभः प्राचीसौम्यैशाप्योर्ध्वदिग्गतः |
अशुभोऽन्यत्र तत्रापि होमोऽष्टशतिको भवेत् || १२३ ||

बहिःकर्म ततः कुर्याद्दिक्षु सर्वासु दैशिकः |
ओं क्षः क्षः सर्वभूतेभ्यः स्वाहेति मनुनामुना || १२४ ||

प्. ५५)

समाचम्य कृतन्यासः समभ्यर्च्य च शङ्करम् |
* * * * * * * * * * * * गृहे 
शुचिः || १२५ ||

न्यासं कृत्वा तु शिष्याणामात्मनश्च विशेषतः |
प्रभाते नित्यकर्मादि कृत्वा स्वप्नं विचारयेत् || १२६ ||

शुभं प्रकाशयेत्तेषामशुभे होममाचरेत् |
ततः पुष्पफलादीनां सुवेशाभरणाः स्त्रियः || १२७ ||

आपदुत्तरणं चैव शुभदेशावरोहणम् |
मद्यपानं शिरश्छेदमाममांसस्य भक्षणम् || १२८ ||

देवतादर्शनं साक्षात्तथा विष्ठानुलेपनम् |
एवं विधं शुभं दृष्ट्वा सिद्धिं प्राप्नोत्यभीप्सिताम् || १२९ ||

एतदेवान्यथाभूतं दुःस्वप्न [क्: दुःखस्वप्नमितीति] इति कीर्त्यते |
पक्वमांसाशनाभ्यङ्गगर्तादिपतनादिकम् || १३० ||

तन्त्रोक्तां निष्कृतिं कृत्वा द्विजत्वापादनं ततः |
देवाग्निगुरुदेवीनां पूजां कृत्वा सदा बुधः || १३१ ||

एतेषामनिवेद्यैव न किंचिदपि भक्षयेत् |
देवद्रव्यं गुरुद्रव्यं चण्डीद्रव्यं च वर्जयेत् || १३२ ||

निष्फलं नैव चेष्टेत मुहूर्तमपि मन्त्रवित् |
योगाभ्यासरतो भूयान्मन्त्राभ्यासरतोऽपि वा || १३३ ||

प्. ५६)

इत्येवमादिसमयाञ्श्रावयित्वा विसर्जयेत् |
देवदेवं ततः स्नानं शिष्याणामात्मनोऽपि वा || १३४ ||

कारयेच्छिवकुम्भेन सर्वदुष्कृतहारिणा |
इत्येतत्सामयं कर्म समासात्परिकीर्तितम् || १३५ ||

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे समयाधिकारोऽष्टमः || ८ ||



अथ

नवमोऽधिकारः |

अथैषां समयस्थानां कुर्याद्दीक्षां यदा गुरुः |
तदाधिवासनं कृत्वा * * * * * * * * || १ ||

स च पूर्वां दिशं सम्यक् सूत्रमास्फालयेत्ततः |
तन्मध्यात्पूर्ववारुण्यावङ्कयेत् समान्तरम् || २ ||

पूर्वापरसमासेन सूत्रेणोत्तरदक्षिणम् |
अङ्कयेदपरादङ्कात्पूर्वादपि तथैव ते || ३ ||

मत्स्यमध्ये क्षिपेत्सूत्रमायतं [क्: ददेत्सूत्रमिति] दक्षिणोत्तरे |
मतक्षेत्रार्धमानेन मध्याद्दिक्ष्वङ्कयेत्समम् || ४ ||

तद्वद्दिक्स्थाच्च कोणेषु अनुलोमविलोमतः |
पातयेत्तेषु सूत्राणि चतुरश्रप्रसिद्धये || ५ ||

वेदाश्रिते[क्: वेदाश्रिते त्रिहस्ते; ख्: एवमस्य त्रिहस्तस्य प्राक्] हि हस्ते 
प्राक् पूर्वमर्धं विभाजयेत् |
हस्तार्धं सर्वतस्त्यक्त्वा पूर्वोदग्यामदिग्गतम् || ६ ||

गुणाङ्गुलसमैर्भागैः शेषमस्य विभाजयेत् |
त्र्यङ्गुलैः कोष्ठकैरूर्ध्वैस्तिर्यक् चाष्टद्विधात्मकैः || ७ ||

प्. ५८)

द्वौ द्वौ भागौ परित्यज्य पुनर्दक्षिणसौम्यगौ |
ब्रह्मणः पार्श्वयोर्जीवाच्चतुर्थात्पूर्वतस्तथा || ८ ||

भागार्धभागमानं तु खण्डचन्द्रद्वयं द्वयम् |
तयोरन्तस्तृतीये तु दक्षिणोत्तरपार्श्वयोः || ९ ||

जीवे खण्डेन्दुयुगलं कुर्यादन्तर्भ्रमाद्बुधः |
तयोरपरमर्मस्थं खण्डेन्दुद्वयकोटिगम् || १० ||

बहिर्मुखभ्रमं [क्: मुखं भ्रममिति] कुर्यात् खण्डचन्द्रद्वयं
द्वयम् |
तद्वद्ब्रह्मणि कुर्वीत भागभागार्धसंमितम् [क्: भागं 
भागार्धेति]
|| ११ ||

ततो द्वितीयभागान्ते ब्रह्मणः पार्श्वयोर्द्वयोः |
द्वे रेखे पूर्वगे नेये भागत्र्यंशशमे बुधैः || १२ ||

एकार्धेन्दूर्ध्वकोटिस्थं [क्: एकार्धेन्द्वर्धेति] 
ब्रह्मसूत्राग्रसंगतम् |
सूत्रद्वयं प्रकुर्वीत मध्यशृङ्गप्रसिद्धये || १३ ||

तदग्रपार्श्वयोर्जीवात्सूत्रमेकान्तरे श्रितम् [ख्: वृतमिति] |
आदिद्वितीयखण्डेन्दुकोणात्कोणान्तमाश्रयेत् || १४ ||

तयोरेवापराज्जीवात्प्रथमार्धेन्दुकोणतः |
तद्वदेव नयेत्सूत्रं शृङ्गद्वितयसिद्धये || १५ ||

प्. ५९)

क्षेत्रार्धे चापरे [ख्: चापरे कुर्याद्दण्डमस्य यथा शृणु इति 
पाठान्तरं वर्तते] दण्डो द्विकरच्छन्नपञ्चकः |
द्विकरं पञ्च तद्भागाः पञ्चपीठतिरोहिताः || १६ ||

षेषमन्यद्भवेद्दृश्यं पृथुत्वाद्भागसंमितम् |
षड्विस्तृतं चतुर्दीर्घं तदधोऽमलसारकम् || १७ ||

वेदाङ्गुलं च तदधो मूलं तीक्ष्णाग्रमिष्यते |
आदिक्षेत्रस्य कुर्वीत दिक्षु द्वरचतुष्टयम् || १८ ||

हस्तायामं तदर्धं तु विस्तारादपि तत्समम् |
द्विगुणं [ग्: द्विगुणं बाह्यमर्धं चेति] बाह्यतः कुर्यात्ततः 
पद्मं यथा शृणु || १९ ||

एकैकभागमानानि कुर्याद्वृत्तानि वेदवत् |
दिक्ष्वष्टौ पुनरप्यष्टौ जीवसूत्राणि षोडश || २०||

द्वयोर्द्वयोः पुनर्मध्ये तत्संख्यातानि पातयेत् |
एषां [ग्: एषु तृतीयेति] तृतीयवृत्तस्थं पार्श्वजीवसमं भ्रमम् 
[क्: भ्रमादिति] || २१ ||

एतदन्तं प्रकुर्वीत ततो जीवाग्रमानयेत् |
यत्रैव कुत्रचित्सङ्गस्तत्संबन्धे स्थिरीकृते || २२ ||

तत्र कृत्वा नयेन्मन्त्री पत्राग्राणां प्रसिद्धये |
एकैकस्मिन्दले कुर्यात्केसराणां त्रयं त्रयम् || २३ ||

प्. ६०)

द्विगुणाष्टाङ्गुलं [क्: द्विगुणाष्टदलमिति] कार्यं 
तद्वच्छृङ्गकजत्रयम् |
ततः प्रपूजयेन्मन्त्री रजोभिः सितपूरकैः || २४ ||

रक्तैः कृष्णैस्तथा पीतैर्हरितैश्च विशेषतः |
कर्णिका पीतवरेणेन मूलमध्याग्रदेशतः [क्: मध्याग्रभेदत] || २५ 
||

सितं रक्तं तथा पीतं कार्यं केसरजालकम् |
दलानि शुक्लवर्णानि प्रतिवारणया सह || २६ ||

पीतं तद्वच्चतुष्कोणं कर्णिकार्धसमं [ग्: कर्णिकारसममिति] बहिः 
|
सितरक्तपीतकृष्णैस्तत्पादान्वह्नितः क्रमात् || २७ ||

चतुर्भिरपि शृङ्गाणि त्रिभिर्मण्डलमिष्यते |
दण्डः स्यान्नीलरक्तेन पीतमामलसारकम् || २८ ||

रक्तं शूलं प्रकूर्वीत यत्तत्पूर्वं प्रकल्पितम् |
पश्चाद्द्वारस्य पूर्वेण त्यक्त्वाङ्गुलचतुष्टयम् || २९ ||

द्वारं वेदाश्रि वृत्तं वा संकीर्णं वा विचित्रितम् |
एकद्वित्रिपुरं तुल्यं सामुद्रमथ वोभयम् || ३० ||

कपोलकण्ठशोभोपशोभादिबहुचित्रितम् |
विचित्राकारसंस्थानं वल्लीसूक्ष्मगृहान्वितम् || ३१ ||

प्. ६१)

एवमत्र सुनिष्पन्ने गन्धवस्त्रेण मार्जनम् |
कृत्वा स्नानं प्रकुर्वीत पूर्वोक्तेनैव कर्मणा [ग्: वर्मणेति] || ३२ ||

प्रविश्य पूर्ववन्मन्त्री उपविश्य यथा पुरा |
न्यस्य पूर्वोदितं सर्वं पञ्चधा भैरवात्मकम् || ३३ ||

उत्तरे विन्यसेच्छृङ्गे देवदेवं नवात्मकम् |
मध्ये भैरवसद्भावं दक्षिणे रतिशेखरम् || ३४ |

रक्तत्वङ्मांसमूत्रैस्तु वामकर्णविभूषितम् |
बिन्दुयुक्तं प्रमेयोतं रतिशेखरमादिशेत् || ३५ ||

शाक्तं च पूर्ववत्कृत्वा तर्पयेत्पूर्ववद्बुधः |
पुनरभ्यर्च्य देवेशं भक्त्या विज्ञापयेदिदम् || ३६ ||

गुरुत्वेन त्वयैवाहमाज्ञातः परमेश्वर |
अनुग्राह्यास्त्वया शिष्याः शिवशक्तिप्रचोदिताः || ३७ ||

तदेते [क्: तदेतद्विविधा] तद्विधाः प्राप्तास्त्वमेषां कुर्वनुग्रहम् |
मदीयां तनुमाविश्य येनाहं त्वत्समो भवन् || ३८ ||

करोम्येवमिति प्रोक्तो हर्षादुत्फुल्ललोचनः |
ततः षड्विधमध्वानमनेनाधिष्ठितं स्मरेत् || ३९ ||

प्. ६२)

सृष्ट्यादिपञ्चकर्माणि निष्पाद्यान्यस्य [ख्: निष्पाधानानीति] चिन्तयेत् 
|
शक्तिभिर्जीवमूर्तिः स्याद्द्विधैवास्य परापरा || ४० ||

मूर्तामूर्तत्वभेदेन [क्: मूर्त्यमूर्तत्वभेदेन ममाप्येषा] 
मामप्येषानुतिष्ठति |
करणत्वं प्रयान्त्यस्य मन्त्रा ये हृदयादयः || ४१ ||

एवंभूतं शिवं ध्यात्वा तद्गतेनान्तरात्मना |
भाव्यं तन्मयमात्मानं दशधावर्तयेच्छिवम् || ४२ ||

त्रिःकृत्वा सर्वमन्त्रांश्च गर्भावरणसंस्थितान् |
सितोष्णीषं ततो बद्ध्वा सप्तजप्तं नवात्मना || ४३ ||

शिवहस्तं ततः कुर्यात्पाशविश्लेषकारकम् |
प्रक्षाल्य गन्धतोयेन हस्तं हस्तेन केनचित् || ४४ ||

गन्धदिग्धो यजेद्देवं साङ्गमासनवर्जितम् |
आत्मन्यालम्भनं कुर्याद्ग्रहणं योजनं तथा || ४५ ||

वियोगं च तहोद्धारं पाशच्छेदादिकं च यत् |
एवं पतित्वमासाद्य प्रपञ्चव्याप्तितः शिवम् || ४६ ||

भावयेत्पृथगात्मानं तत्समानगुणं ततः |
मण्डलस्थोऽहमेवायं साक्षीवाखिलकर्मसु || ४७ ||

प्. ६३)

होमाधिकरणत्वेन वह्नावहमवस्थितः |
आयागान्तमहं कुम्भे संस्थितो विघ्नशान्तये || ४८ ||

शिष्यदेहे च तत्पाशविश्लेषत्वप्रसिद्धये |
साक्षात्स्वदेहसंस्थोऽहं कर्तानुग्रहकर्मणः || ४९ ||

इत्येतत् सर्वमालोच्य शोध्याध्वानं [ग्: शोध्यात्मानमिति] विचिन्तयेत् |
दीक्षां येनाध्वना मन्त्री शिष्याणां कर्तुमिच्छति || ५० ||

तत्रैवालोचयेत्सर्वं यायात्पदमनामयम् |
तत्र तेनापृथग्भूत्वा पुनः संचिन्तयेदिदम् || ५१ ||

अहमेव परं तत्त्वं मयि सर्वमिदं जगत् |
अधिष्ठाता च कर्ता च सर्वस्याहमवस्थितः || ५२ ||

तत्समत्वं गतो जन्तुर्मुक्त इत्यभिधीयते |
एवं संचिन्त्य भूयोऽपि शोध्यमाद्यं समाश्रयेत् || ५३ ||

शिष्यमण्डलवह्नीनां तत्रैकं भावयेत्स्थितम् |
शोध्याध्वानं तु शिष्याणां न्यस्य देहे पुरोक्तवत् || ५४ ||

स्वेन स्वेनैव मन्त्रेण स्वव्याप्तिध्यानमाश्रयेत् |
आगन्तु सहजं शाक्तं बद्ध्वादौ पाशपञ्जरम् || ५५ ||

प्. ६४)

बाहुकण्ठशिखाग्रेषु त्रिषु (वृत्) त्रिगुणतन्तुना |
स्वमन्त्रेण ततस्तत्त्वमावाह्येष्ट्वा [क्: आवाह्याध्वा प्रतर्प्येति] 
प्रतर्प्य च || ५६ ||

ततस्तच्छोध्ययोनीनां व्यापिनीं योनिमानयेत् |
मायान्तेऽध्वनि तामेव शुद्धे विद्यां विचक्षणः || ५७ ||

तस्यां संतर्पणं कृत्वा शिष्यमस्त्रेण ताडयेत् |
आलभ्य हृदये विद्वाञ्छिवहस्तेन तं पुनः || ५८ ||

ग्रहणं तस्य कुर्वीत रश्मिमात्रावियोगतः |
नाडीमार्गेण गत्वा तु हंहृन्मन्त्रपुटीकृतम् || ५९ ||

कृत्वात्मस्थं ततो योनौ गर्भाधानं विचिन्तयेत् |
त्र्यर्णार्धाक्षरया [क्: त्र्यर्णाधीर्धाक्षरामिति क्रियान्वितामिति च] 
मन्त्री सर्वगर्भक्रियान्वितम् || ६० ||

भोग्यभोक्तृत्वसामर्थ्यनिष्पत्त्या जननं बुधः |
दक्षशृङ्गस्थया मन्त्री प्रकुर्वीत सुलोचने || ६१ ||

पिबनीपूर्विकाभिश्च अस्त्राद्यैः परयापि च |
सम्यगाहुतयो दद्याद्दश पञ्च विचक्षणः || ६२ ||

ततोऽस्यापरया कार्यं पाशविच्छेदनं बुधैः |
भुवनेशमथामन्त्र्य तत्त्वेश्वरमथापि वा || ६३ ||

प्. ६५)

भोगभागा * * * * पश्चात्तमिदमादिशेत् |
भुवनेश त्वया नास्य साधकस्य शिवाज्ञया || ६४ ||

प्रतिबन्धः प्रकर्तव्यो यातुः पदमनामयम् |
उत्क्षेपणं ततः कुर्यात्तयैवाध्युष्टवर्णया || ६५ ||

अव्याप्तिमन्त्रसंयोगात्पृथङ् मार्गविशुद्धये |
दद्यादेकैकशो ध्यात्वा आहुतीनां त्रयं त्रयम् || ६६ ||

ततः पूर्णाहुतिं दद्यात्परया वौषडन्तया |
शिशुमुत्क्षिप्य चात्मस्थं तद्देहस्थं च कारयेत् || ६७ ||

आहुतीनां त्रयं दद्याद्दत्त्वा पूर्णाहुतिं बुधः |
महापाशुपतास्त्रेण विलोमादिविशुद्धये || ६८ ||

विसर्जयित्वा वागीशीं तत्त्वं तु तदनन्तरम् |
विलीनं भावयेच्छुद्धमशुद्धे परमेश्वरि || ६९ ||

कालान्तव्याप्तिसंशुद्धौ कृतायामेवमादरात् |
बाहुपाशं [ग्: बहुपाशमिति] तु तं छित्त्वा होमयेदाज्यसंयुतम् || 
७० ||

मायातत्त्वे विशुद्धे तु कण्ठपाशे तथा बुधः |
मायान्तमार्गसंशुद्धौ दीक्षाकर्मणि सर्वतः || ७१ ||

प्. ६६)

क्रियास्वनुक्तमन्त्रासु योजयेदपरां बुधः |
विद्यादिसकलान्ते च तद्वदेव परान्पराम् || ७२ ||

योजयेन्नैश्वरादूर्ध्वं [क्: योजयेच्चैश्वरादिति] 
पिबन्यादिकमष्टकम्
[क्: अष्टधेति] |
न चापि सकलादूर्ध्वमङ्गषट्कं विचक्षणः || ७३ ||

निष्कले परया कार्यं यत्किंचिद्विधिचोदितम् |
विशुद्धे सकलान्ते तु शिखां छित्त्वा विचक्षणः || ७४ ||

हुत्वा चाज्यं ततः शिष्यं स्नापयेदनुपूर्वतः |
आचम्याभ्यर्च्य देवेशं स्रुवमापूर्य सर्पिषा || ७५ ||

कृत्वा शिष्यं तथात्मस्थं मूलमन्त्रमनुस्मरेत् |
शिवशक्तिं तथात्मानं शिष्यं सर्पिस्तथानलम् || ७६ ||

एकीकुर्वञ्छनैर्गच्छेद्द्वादशान्तमनन्यधीः |
तत्र कुम्भकमास्थाय ध्यायन्सकलनिष्कलम् || ७७ ||

तिष्ठेत्तावदनुद्विग्नो यावदाज्यक्षयो भवेत् |
एवं युक्तः परे तत्त्वे गुरुणा शिवमूर्तिना || ७८ ||

न भूयः पशुतामेति दग्धमायानिबन्धनः |
विधिरेष समाख्यातो दीक्षाकर्मणि भौवने || ७८ ||

प्. ६७)

इतराध्वविधिं मुक्त्वा शिवयोगविधिं तथा |
विलोमकर्म संत्यज्य द्विगुणस्तत्त्ववर्त्मनि || ८० ||

तद्वच्च वर्णमार्गेऽपि चतुर्धा पदवर्त्मनि |
अष्टधा मन्त्रमार्गेऽपि कलाख्येऽपि च तद्द्विधा || ८१ ||

त्रिखण्डे विंशतिगुणः स एव परिकीर्तितः |
इति सर्वाध्वसंशुद्धिः समासात्परिकीर्तिता || ८२ ||

साधकाचार्ययोः कर्म कथ्यमानमतः शृणु |

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे क्रियादीक्षाधिकारो नवमोऽधिकारः || ९ ||



अथ 

दशमोऽधिकारः

अथ लक्षणसंपन्नं सिद्धिसाधनतत्परम् |
शास्त्रज्ञं संयतं धीरमलुब्धमशठं दृढम् || १ ||

अपरीक्ष्य गुरुस्तद्वत्साधकत्वे नियोजयेत् |
समभ्यर्च्य विधानेन पूर्ववत्परमेश्वरम् || २ ||

द्वितीये पूर्ववत्कुम्भं हेमादिमयमव्रणम् |
सर्वत्र मध्यपद्मस्य दक्षिणं दलमाश्रितम् || ३ ||

नायकानां पृथङ्मन्त्रान्पूजयेत्कुसुमादिभिः |
तं संतर्प्य सहस्रेण प्रकुर्यादभिषेचनम् || ४ ||

भद्रपीठे शुभे स्थाप्य श्रीपर्णे दारुनीर्मिते |
पूर्वामुखमुदग्वक्त्रं स्नातं पुष्पाद्यलङ्कृतम् || ५ ||

कृतमन्त्रतनुः सम्यक् सम्यक् कृतमङ्गलः |
शङ्खभेर्यादिनिर्घोर्षैर्वेदमङ्गलनिस्वनैः || ६ ||

सर्वराजोपचारेण कृत्वा तस्याभिषेचनम् |
सदाशिवसमं ध्यात्वा ततस्तमपि भूषयेत् || ७ ||

पुनः संपूज्य देवेशं मन्त्रमस्मै ददेद्बुधः |
पुष्पाक्षततिलोपेतः सजल * * श्वरं न्यसेत् || ८ ||

प्. ६९)

सोऽपि मूर्धनि तं तद्वन्मूर्तिमाश्रित्य दक्षिणाम् |
अभिषिच्य ततोऽस्त्रेण रुद्रशक्तिं प्रकाशयेत् || ९ ||

स तयालिङ्ग्य तन्मन्त्रं सहस्रेण प्रतर्पयेत् |
तदा प्रभृति तन्निष्ठस्तत्समानगुणो भवेत् || १० ||

आचार्यस्याभिषेकोऽयं स * मन्त्रविधिं विना |
किंतु तस्य * * * * अधिवासपदान्वितम् || ११ ||

एवमेतत्पदं प्राप्यं दुष्प्राप्यमकृतात्मनाम् |
साधको मन्त्रसिद्ध्यर्थं मन्त्रव्रतमुपाचरेत् || १२ ||

एवं कृत्वाभिषेकोक्तं स्नात्वा विद्याधिपं जपेत् |
लक्षमेकं द(शांशेन त)स्य तर्पणमाचरेत् || १३ ||

पूर्ववच्चाभिषेकं च कृत्वा ब्रह्मशिरो जपेत् |
तल्लक्ष्यस्तन्मयो भूत्वा लक्षद्वयमतन्द्रितः || १४ ||

लक्षद्वयं च रुद्राणीं चतुष्कं तु पुरुष्टुतम् |
लक्षाणां पञ्चकं देवि महापाशुपतं जपेत् || १५ ||

सितरक्तपीतकृष्णविचित्राम्बरभूषणः |
ततः संरक्षितो मन्त्रैरेभिरप्रतिमो भवेत् || १६ ||

अबाध्यः सर्वदुष्टानां मन्त्रतेजोपबृंहितः |
एवं चीर्णव्रतो भूत्वा यं साधयितुमिच्छति || १७ ||

प्. ७०)

दत्त्वार्घं तस्य लक्षाणां जपेन्नवकमादरात् |
उत्तमद्रव्यहोमाच्च तद्दशांशेन तर्पणम् || १८ ||

महाक्ष्मापपलान्याहुरुत्तमादीनि तद्विदः |
मध्यमे द्विगुणं कृत्वा त्रिगुणं कन्यसेऽपि च || १९ ||

आज्यगुग्गुलनृस्नेहा महामांससमाः मताः |
दधिबिल्वपयः पद्माः क्ष्मासमाः परिकीर्तिताः || २० ||

धात्रीदूर्वामृतामीनाः सम्यगाज्यसमा मताः |
तिलाद्यैरथ कुर्वीत नवषट्त्रिगुणं क्रमात् || २१ ||

पूर्वमेवमिमं [ग्: पूर्वसेवामिमामिति] कृत्वा सिद्धेरर्घं 
ददेद्बुधः |
दत्त्वार्घं तु जपेत्तावद्यावत्सिद्धिरभीप्सिता || २२ ||

लक्षेणैकेन पृथ्वीशः सभृत्यबलवाहनः |
वशमानीयते देवि द्वाभ्यां राज्यमवाप्नुयात् || २३ ||

त्रिभिर्निधानसंसिद्धिश्चतुर्भिर्बलसिद्धयः |
पञ्चभिर्मेदिनी सर्वा षड्भिरप्सरसां गणः || २४ ||

सप्तभिः सप्तलोकाश्च दशभिस्तत्समो भवेत् |
पञ्चाशद्भिस्ततो गच्छेदव्यक्तान्तं महेश्वरि || २५ ||

प्. ७१)

मायान्तं षष्टिभिर्लक्षैरीश्वरान्तमशीतिभिः |
सकलावनिपर्यन्तं कोटिजप्तस्य सिद्ध्यति || २६ ||

अथवा वीरचित्तः स्यात्कृत्वा सेवां यथोदिताम् |
कृष्णभूतदिने रात्रौ विधिमेनं समाचरेत् || २७ ||

कृत्वा पूर्वोदितं यागं हुत्वा द्रव्यमथोत्तरम् |
ऊर्ध्वकायो जपेन्मन्त्री सुनिष्कम्पोत्तरामुखः || २८ ||

तावद्यावत्समायाता [क्: समाख्याता] योगेश्वर्यः समन्ततः |
कृत्वा कलकलारावमतिघोरं सुदारुणम् || २९ ||

भूमौ निपत्य तिष्ठन्ति वेष्ट्यान्तः साधकेश्वरम् |
तासां कृत्वा नमस्कारं भित्त्वा वामाङ्गमात्मनः || ३० ||

तदुत्थेन ततस्तासां दत्त्वार्घं तत्समो भवेत् |
आचार्योऽपि च षण्मासं मौनी प्रतिदिनं चरेत् [ग्: प्रतिदिनं जपेदिति] || ३१ 
||

दश पञ्च च ये मन्त्राः पूर्वमुक्ता मया तव |
पूर्वन्यासेन संनद्धस्त्रिकालं वह्निकार्यकृत् || ३२ ||

ध्यायेत्पूर्वोदितं शूलं ब्रह्मचर्यं समाश्रितः |
कृत्वा पूर्वोदितं यागं त्रिशक्तिपरिमण्डलम् || ३३ ||

प्. ७२)

अभिषिञ्चेत्तदात्मानमादावन्ते च दैशिकः |
एवं चीर्णव्रतो भूत्वा मन्त्री मन्त्रविदुत्तमः || ३४ ||

निग्रहानुग्रहं कर्म कुर्वन्न प्रतिहन्यते [क्: प्रतिपश्यतीति] |
शुद्धयोर्विन्यसेन्मूलमध्यादित्रितये त्रयम् || ३५ ||

वामाङ्गुष्ठे तले नेत्रं तर्जन्यामस्त्रमेव च |
अक्षह्रीमिति [ख्: नमो ह्रीमिति]  खण्डेन शब्दराशिं निवेशयेत् || ३६ ||

नफह्रीमित्यनेनापि शक्तिमूर्तिं विचक्षणः |
विपरीतमहामुद्राप्रयोगान् * * मूलमेव च || ३७ ||

स्वस्थानेषु तथाङ्गानि न्यासः सामान्य इत्ययम् |

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रेऽभिषेकाधिकारो दशमः || १० ||



अथ

एकादशोऽधिकारः

अथातः संप्रवक्ष्यामि दीक्षां परमदुर्लभाम् |
भुक्तिमुक्तिकरीं सम्यक्सद्यः प्रत्ययकारिकाम् || १ ||

नास्यां मण्डलकुण्डादि किंचिदप्युपयुज्यते |
न च न्यासादिकं पूर्वं स्नानादि च यथेच्छया || २ ||

प्रविश्य यागसदनं सूपलिप्तं सुचर्चितम् |
प्राङ्मुखोदङ्मुखो वापि सुपुष्पाम्बरभूषितः || ३ ||

दीप्तां शक्तिमनुस्मृत्य पादाग्रान्मस्तकावधि |
महामुद्राप्रयोगेन निर्दग्धां चिन्तयेत्तनुम् || ४ ||

अनुलोमप्रयोगाच्च मालिनीममृतप्रभाम् |
चिन्तयेत्तनुनिष्पत्त्यै तद्ध्यानगतमानसः || ५ ||

शोध्याध्वानं ततो देहे पूर्वोक्तमनुचिन्तयेत् |
ततः संशोध्य वस्तूनि शक्त्यैवामृततां नयेत् || ६ ||

परासंपुटमध्यस्थां मालिनीं सर्वकर्मसु |
योजयेत विधानज्ञः परां वा केवलांप्रिये || ७ ||

गणेशं पूजयित्वा तु पुरा विघ्नप्रशान्तये |
ततः स्वगुरुमारभ्य पूजयेद्गुरुपद्धतिम् || ८ ||

प्. ७४)

गणेशाधस्ततः सर्वं यजेन्मन्त्रकदम्बकम् |
तत्पतीनां ततोऽर्धं च तत्रैव परिपूजयेत् || ९ ||

अन्त्याधः पूजयेद्विद्यां तद्वद्विद्यां महेश्वरीम् |
मन्त्रविद्यागणस्यान्तः कुलशक्तिं निवेशयेत् || १० ||

पूर्वयाम्यापरोदक्षु माहेश्यादिचतुष्टयम् |
इन्द्राणीपूर्वकं तद्वदैशादिदल अन्तगम् || ११ ||

तत्रोपरि न्यसेद्देवं कूटरूपाणुनामुना |
जीवं दण्डसमाक्रान्तं शूलस्योपरि संस्थितम् || १२ ||

दक्षाङ्गुलि ततोऽधस्तात्ततो वामपयोधरम् |
नाभिकण्ठौ ततोऽधस्ताद्वामस्कन्धविभूषणौ || १३ ||

शिवजिह्वान्वितः पश्चात्तदूर्ध्वोष्ठेन चोपरि |
सर्वयोगिनीचक्राणामधिपोऽयमुदाहृतः || १४ ||

अस्याप्युच्चारणादेव संवित्तिः स्यात्परोदिता |
ततो वीराष्टकं पश्चाच्छक्त्युक्तविधिना [क्: शक्त्याक्तेति] यजेत् || १५ ||

प्रभूतैर्विविधैरिष्ट्वा गन्धधूपैः स्रगादिभिः |
श्रीकारपूर्वकं नाम पादान्तं परिकल्पयेत् || १६ ||

ततः शिष्यं समाहूय बहुधा सुपरीक्षितम् |
रुद्रशक्त्या तु संप्रोक्ष्य देवाग्रे विनिवेशयेत् || १७ ||

प्. ७५)

भूजौ तस्य समालोक्य रुद्रशक्त्या प्रदीपयेत् |
तथैवाप्यर्पयेत्पुष्पं करयोर्गन्धदिग्धयोः || १८ ||

निरालम्बौ तु तौ ध्यात्वा शक्त्याकृष्टौ विचिन्तयेत् |
शक्तिमन्त्रितनेत्रेण बद्ध्वा नेत्रे तु पूर्ववत् || १९ ||

ततः प्रक्षेपयेत्पुष्पं सा शक्तिस्तत्करस्थिता |
यत्र [क्: तत्र तत्पतनेति] तत्पतते पुष्पं तत्कुलं तस्य लक्षयेत् || २० ||

मुखमुद्घाट्य तं पश्चात्पादयोः [क्: मुखं बद्धा युतं 
पश्चादिति] प्रतिपातयेत् |
ततोऽस्य मस्तके चक्रं हस्तयोश्चार्च्य योगवित् || २१ ||

तद्धस्तौ प्रेरयेच्छक्त्या यावन्मूर्धान्तमागतौ |
शिवहस्तविधिः प्रोक्तः सद्यः प्रत्ययकारकः || २२ ||

चरुकं दापयेत्पश्चात् खर्जूरादिफलोद्भवम् |
शक्त्यालम्बां तनुं कृत्वा स्थापयेदग्रतः शिशोः || २३ ||

पुष्पक्षेपप्रयोगेन हस्तमाकृस्य दक्षिणम् |
चरुकं ग्राहयेन्मन्त्री तद्ध्यानगतमानसः || २४ ||

शिवहस्तप्रयोगेन समारोप्य मुखं नयेत् |
अनेनैव विधानेन क्षीरवृक्षसमुद्भवम् || २५ ||

प्. ७६)

दन्तकाष्ठं ददेद्देवि षोडशाङ्गुलमायतम् |
एतेषां चालनान्मन्त्री शक्तिपातं परीक्षयेत् || २६ ||

मन्दतीव्रादिभेदेन मन्दतीव्रादिकाद्बुधः |
इत्ययं समयी प्रोक्तः संस्थितोक्तेन वर्त्मना || २७ ||

चिकीर्षुश्च यदा दीक्षामस्यैवार्पितमानसः |
तदिष्ट्वा पूर्ववद्योगी कुलेशं तमनुक्रमात् [क्: 
सुकुलीनमनुक्रमादिति] || २८ ||

संपूज्य पूर्ववच्छिष्यमृजुदेहे विलोकयेत् |
शक्तिं संचिन्त्य पादाग्रान्मस्तकान्तं विचक्षणः || २९ ||

शोध्याध्वानं ततो न्यस्य सर्वाध्वव्याप्तिभावताम् |
शक्तितत्त्वादिभेदेन पूर्वोक्तेन च वर्त्मना || ३० ||

उपविश्य ततस्तस्य विधानमिदमाचरेत् |
मूलशोध्यात्समारभ्य शक्तिं दीप्तानलप्रभाम् || ३१ ||

योजयेच्छोध्यसंशुद्धिभावनागतमानसः |
एवं सर्वाणि शोध्यानि निर्दहन्तीमनामयाम् || ३२ ||

शिवे संचिन्तयेल्लीनां निष्कले सकलेऽपि वा |
योगिना योजिता मार्गे स्वजातीयस्य पोषणम् || ३३ ||

प्. ७७)

कुरुते निर्दहत्यन्यद्भिन्नजातिकदम्बकम् |
अनया शोध्यमानस्य शिष्यस्यास्य महामतिः || ३४ ||

लक्षयेच्चिह्नसंघातमानन्दादिकमादरात् |
आनन्द उद्भवः कम्पो निद्रा घूर्णिश्च पञ्चमी [क्: धूर्णिश्च 
पञ्चकमिति] || ३५ ||

एवमाविष्ट्या शक्त्या मन्दतीव्रादिभेदतः |
पाशस्तोभपशुग्राहौ प्रकुर्वीत यथेच्छया || ३६ ||

गृहीतस्य पुनः कुर्यान्नियोगं शेषभुक्तये |
अथवा कस्यचिन्नायमावेशः [क्: कंस्यचिद्वायमिति] संप्रजायते || ३७ ||

तदेनं युगपच्छक्त्या सबाह्याभ्यन्तरे [ग्: भ्यन्तरं दहोदिति] दहेत् |
तया संदह्यमानोऽसौ च्छिन्नमूल इव द्रुमः || ३८ ||

पतते काश्यपीपृष्ठे आक्षेपं वा करोत्यसौ |
यस्य त्वेवमपि स्यान्न तं चैवोपलवत्त्यजेत् || ३९ ||

पृथक्तत्त्वविधौ दीक्षां योग्यतावश्यवर्तिनः |
तत्त्वाभ्यासविधानेन वक्ष्यमाणेन कारयेत् || ४० ||

इति संदीक्षितस्यास्य मुमुक्षोः शेषवर्तनम् |
कुलक्रमेष्टिरादेश्या पञ्चावस्थासमन्विता || ४१ ||

प्. ७८)

बुहुक्षोस्तु प्रकुर्वीत सम्यग्योगाभिषेचनम् |
तत्रेष्ट्वा पूर्ववद्देहं विस्तीर्णैर्विबुधैर्बुधैः (?) || ४२ ||

हेमादिदीपकानष्टौ घृतेनारुणवर्तिकान् |
कुलाष्टकेन संबोध्य शिवं शङ्खे प्रपूजयेत् || ४३ ||

सर्वरत्नौषधीगर्भे गन्धाम्बुपरिपूरिते |
तेनाभिषेचयेत्तं तु शिवहस्तोक्तवर्त्मना || ४४ ||

आचार्यस्याभिषेकोऽयमधिकारपदान्वितः |
कुर्यात्पिण्डादिभिस्तद्वच्चतुःषष्टिं प्रदीपकान् || ४५ ||

अभिषिक्तविधावेव सर्वयोगिगणेन तु |
विदितौ भवतस्तत्र गुरुर्मोक्षप्रदो भवेत् || ४६ ||

अनयोः कथयेज्ज्ञानं [क्: कथयोर्ज्ञानमिति] त्रिविधं सर्वमप्यलम् |
स्वकीयाज्ञां ददेद्योगी स्वक्रियाकरणं प्रति || ४७ ||

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे दीक्षाधिकार एकादशः || ११ ||



अथ

द्वादशोऽधिकारः |

अथैतां देवदेअस्य श्रुत्वा वाचमतिस्फुटाम् |
प्रहर्षोत्फुल्लनयना जगदानन्दकारिणी || १ ||

संतोषामृतसंतृप्ता देवी देवगणार्चिता |
प्रणम्यान्धकहन्तारं पुनराहेति भारतीम् || २ ||

पूर्वमेव त्वया प्रोक्तं योगी योगं समभ्यसेत् |
तस्याभ्यासः कथं कार्यः कथ्यतां त्रिपुरान्तक || ३ ||

एवमुक्तो जगद्धात्र्या भैरवो भयनाशनः |
प्राह प्रसन्नगम्भीरां गिरमेतामुदारधीः || ४ ||

योगाभ्यासविधिं देवि कथ्यमानं मया शृणु |
स्थिरीभूतेन येनेह योगी सिद्धिमवाप्स्यति || ५ ||

गुहायां भूगृहे वापि निःशब्दे सुमनोरमे |
सर्वाबाधाविनिर्मुक्ते योगी योगं समभ्यसेत् || ६ ||

जितासनो जितमना जितप्राणो जितेन्द्रियः |
जितमिद्रो जितक्रोधो जितोद्वेगो गतव्यथः || ७ ||

प्. ८०)

लक्ष्यभेदेन वा सर्वमथवा चित्तभेदतः |
धरादिशक्तिपर्यन्तं योगीशस्तु प्रसाधयेत् [ख्: मुक्त्वा समादधे] || ८ 
||

व्योमविग्रहविन्द्वर्णभुवनध्वनिभेदतः |
लक्ष्यभेदः [क्: लक्षभेदो मत] स्मृतः षोढा यथावदुपदिश्यते || 
९ ||

बाह्याभ्यन्तरभेदेन समुच्चयकृतेन च |
त्रिविधं कीर्तितं व्योम दशधा विन्दुरिष्यते || १० ||

कदम्बगोलकाकारः स्फुरत्तारकसंनिभः [क्: तारकसप्रभ] |
शुक्लादिभेदभेदेन एकोऽपि दशधा मतः || ११ ||

चिञ्चिनीचीरवाकादिप्रभेदाद्दशधा ध्वनिः |
विग्रहः स्वाणुभेदाच्च द्विधा भिन्नोप्यनेकधा || १२ ||

भुवनानां न संख्यास्ति वर्णानां सा शतार्धिका |
एकस्मिन्नपि साध्ये वै लक्षेदत्रानुषङ्गतः || १३ ||

अन्यान्यपि फलानि स्युर्लक्ष्यभेदः स उच्यते |
एकमेव फलं यत्र चित्तभेदस्त्वसौ मतः || १४ ||

होमदीक्षाविशुद्धात्मा समावेशोपदेशवान् [क्: 
समादेशोपदेशवानिति] |
यं सिषाधयिषुर्योगमादावेव समाचरेत् || १५ ||

प्. ८१)

हस्तयोस्तु पराबीजं न्यस्य शक्तिमनुस्मरेत् |
महामुद्राप्रयोगेन विपरीतविधौ बुधः || १६ ||

ज्वलद्वह्निप्रतीकाशं पादाग्रान्मस्तकान्तिकम् |
नमस्कारं ततः पश्चाद्बद्धा हृदि धृतानिलः || १७ ||

स्वरूपेण पराबीजमतिदीप्तमनुस्मरेत् |
तस्य मात्रात्रयं ध्यायेत्कखत्रयविनिर्गतम् || १८ ||

ततस्तालशताद्योगी समावेशमवाप्नुयात् |
ब्रह्मघ्नोऽपि हि सप्ताहात्प्रतिवासरमभ्यसेत् || १९ ||

एवमाविष्टदेहस्तु यथोक्तं विधिमाचरेत् |
यः पुनर्गुरुणैवादौ कृतावेशविधिक्रमः [क्: विधिक्रमात्] || २० ||

स वासनानुभावेन भूमिकाजयमारभेत् |
गणनाथं नमस्कृत्य संस्मृत्य त्रिगुरुक्रमम् || २१ ||

सम्यगाविष्टदेहः स्यादिति ध्यायेदनन्यधीः |
स्वदेहं हेमसंकाशं तुर्याश्रं वज्रलाञ्छितम् || २२ ||

ततो गुरुत्वमायाति सप्तविंशतिभिर्दिनैः |
दिवसात्सप्तमादूर्ध्वं जडता चास्य जायते || २३ ||

प्. ८२)

षड्भिर्मासैर्जितव्याधिर्द्रुतहेमनिभो भवेत् |
वज्रदेहस्त्रिभिश्चाब्दैर्नवनागपराक्रमः || २४ ||

एषा ते पार्थिवी शुद्धा धारणा परिकीर्तिता |
आद्या पूर्वोदिते देवि भेदे पञ्चदशात्मके || २५ ||

सव्यापारं स्मरेद्देहं दुर्तहेमसमप्रभम् |
उपविष्टं च तुर्याश्रे मण्डले वज्रभूषिते || २६ ||

सप्ताहाद्गुरुतामेति मासाद्व्याधिविवर्जितः |
षड्भिर्मासैर्धरान्तःस्थं सर्वं जानाति तत्त्वतः || २७ ||

त्रिभिरब्दैर्महीं भुङ्क्ते सप्ताम्भोनिधिमेखलाम् |
द्वितीयः कथितो भेदस्तृतीयमधुना शृणु || २८ ||

तद्वदेव स्मरेद्देहं किंतु व्यापारवर्जितम् |
पूर्वोक्तं फलमाप्नोति तद्वत्पातालसंयुतम् || २९ ||

चतुर्थे हृद्गतं ध्यायेद्द्वादशाङ्गुलमायतम् |
पूर्ववर्णस्वरूपेण सव्याअपारमतन्द्रितः || ३० ||

प्राप्य पूर्वोदितं सर्वं पातालाधिपतिर्भवेत् |
तदेव स्थिरमाप्नोति निर्व्यापारे तु पञ्चमे || ३१ ||

स्फुरत्सूर्यनिभं पीतं षष्ठे कृष्णं घनावृतम् |
निस्तरङ्गं स्मरेत्तद्वत्सप्तमेऽपि विचक्षणः || ३२ ||

द्वयेऽप्यत्र स्थिरीभूते भुर्भुवःस्वरिति त्रयम् |
वेत्ति भुङ्क्ते च लोकानां पुरोक्तैरेव वत्सरैः || ३३ ||

प्. ८३)

सकलं हृदयान्तस्थमात्मानं कनकप्रभम् |
स्वप्रभाद्योतिताशेषदेहान्तमनुचिन्तयेत् || ३४ ||

सव्यापारादिभेदेन सप्तलोकीं तु पूर्ववत् |
वेत्ति भुङ्क्ते स्थिरीभूते भेदेऽस्मिन्नवमे बुधः || ३५ ||

रविबिम्बनिभं पीतं पूर्ववद्द्वितयं स्मरेत् |
ब्रह्मलोकमवाप्नोति पूर्वोक्तेनैव वर्त्मना || ३६ ||

अधः प्रकाशितं पीतं द्विरूपं पूर्ववन्महत् |
चिन्तयेन्मत्समो भूत्वा मल्लोकमनुगच्छति || ३७ ||

सबाह्याभ्यन्तरं पीतं तेजः सर्वप्रकाशकम् |
चिन्तयेच्छतरुद्राणामधिपत्वमवाप्नुयात् || ३८ ||

इत्येवं पृथिवीतत्त्वमभ्यस्यं दशपञ्चधा |
योगिभिर्योगसिद्ध्यर्थं तत्फलानां बुभुक्षया || ३९ ||

योग्यतावशसंजाता [क्: वशगा जातेति] यस्य यत्रैव वासना |
स तत्रैव नियोक्तत्र्यो दीक्षाकाले विचक्षणैः || ४० ||

यो यत्र योजितस्तत्त्वे स तस्मान्न निवर्तते |
तत्फलं सर्वमासाद्य शिवयुक्तोऽपवृज्यते || ४१ ||

अयुक्तोऽप्यूर्ध्वसंशुद्धिसंप्राप्तभुवनेशतः |
शुद्धाच्छिवत्वमायाति दग्धसंसारबन्धनः || ४२ ||


इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे प्रथमधारणाधिकारो द्वादशः || १२ ||



अथ

त्रयोदशोऽधिकारः |

अथातः संप्रवक्ष्यामि धारणां वारुणीमिमाम् |
यया संसिद्धयोगेन जलान्ताधिपतिर्भवेत् || १ ||

जलान्तःस्थं [जलात्मकं स्मरेदिति पाठः स्वच्छन्दे प्रमाणितः |] 
स्मरेद्देहं सितं शीतं सुअर्तुलम् |
सबाह्याभ्यन्तरं योगी नान्यदस्तीति चिन्तयेत् || २ ||

एवमभ्यस्यतस्तस्य सप्ताहात्क्लिन्नता भवेत् |
पित्तव्याधिपरित्यक्तो मासेन भवति ध्रुवम् || ३ ||

स्निग्धाङ्गः स्निग्धदृष्टिश्च नीलकुञ्चितमूर्धजः |
भवत्यब्देन योगीन्द्रस्त्रिभिर्वर्षति मेघवत् || ४ ||

इत्येषा वारुणी प्रोक्ता प्रथमा शुद्धधारणा |
अधुना संप्रवक्ष्यामि भेदैर्भिन्नामिमां पुनः || ५ ||

पूर्ववच्चिन्तयेद्देहं सव्यापारं सितं स्वकम् |
जलोपरि स्थितं देवि तद्गतेनान्तरात्मना || ६ ||

सप्ताहान्मुच्यते रोगैः सर्वैः पित्तसमुद्भवैः |
षण्मासाज्जायते स्थैर्यं यदि तन्मयतां गतः || ७ ||

प्. ८५)

जलावरणविज्ञानमब्दैरस्य त्रिभिर्भवेत् |
निर्व्यापारप्रभेदेऽपि सर्वत्र वरुणोपमः || ८ ||

स याति वारुणं तत्त्वं भूमिकां क्रमशोऽभ्यसेत् |
पूर्ववत्कण्ठमध्यस्थमात्मानं द्वादशाङ्गुलम् || ९ ||

संस्मरञ्जलतत्त्वेशं प्रपश्यत्यचिराद्ध्रुवम् |
तद्दृष्टिः स्थिरतामेति स्वरूपे पञ्चमे स्थिरे || १० ||

द्विभेदेऽपि स्थरीभूते चन्द्रबिम्बे घनावृते |
तत्समानत्वमभ्येति ततः सकलरूपिणी || ११ ||

चिन्त्यते देहमापूर्य सितवर्णेन तेजसा |
तदेव स्थिरतामेति तत्र सुस्थिरतां गते || १२ ||

घनमुक्तेन्दुबिम्बाभस्ततः समनुचिन्त्येत् |
तत्पतित्वं समभ्येति द्वितीयं स्थिरतां व्रजेत् || १३ ||

अतः प्रकाशकं शुक्लं ततस्तेजो विचिन्तयेत् |
विद्येश्वरत्वमाप्नोति जलावरणसंभवम् || १४ ||

स्वदेहव्यापिनि ध्याते तत्रस्थे शुक्लतेजसि |
सर्वाधिपत्यमाप्नोति सुस्थिरे तत्र सुस्थिरम् || १५ ||

ध्येयतत्त्वसमानत्वमवस्थात्रितये स्थिरे |
द्वितीये च तदीशानसंवित्तिरूपजायते || १६ ||

द्वितीयेऽन्यत्र तत्तूल्यः स्थिरो भवति योगवित् |
षट्के सर्वेशतामेति द्वितीयेऽन्यत्र तु च्युतिः || १७ ||

प्. ८६)

इत्ययं सर्वतत्त्वेषु भेदे पञ्चदशात्मके |
ज्ञेयो विधिर्विधानज्ञैः फलपञ्चकसिद्धिदः || १८ ||

तत्फलान्तरमेतस्मादुक्तं यच्चापि वक्ष्यते |
अनुषङ्गफलं ज्ञेयं तत्सर्वमविचारतः || १९ ||

इत्येवं वारुणी प्रोक्ता प्रभेदैर्दशपञ्चभिः |
योगिनां योगसिद्ध्यर्थमाग्नेयीमधुना शृणु || २० ||

त्रिकोणं चिन्तयेद्देहं रक्तज्वालावलीधरम् |
सप्तभिर्दिवसैर्देवि तैक्ष्ण्यमस्योपजायते || २१ ||

वातश्लेष्मभवैः सर्वैर्मासान्मुच्यति साधकः |
निद्राहीनश्च बह्वाशी स्वल्पविण्मूत्रकृद्भवेत् || २२ ||

इच्छया निर्दहत्यन्यत्स्पष्टवस्तु ऋतुक्षयात् |
त्र्यब्दादग्निसमो भूत्वा क्रीडत्यग्निर्यथेच्छया || २३ ||

सर्वं निर्दहति क्रुद्धं सशैलवनकाननम् |
त्रिकोणमण्डलारूढमात्मानमनुचिन्तयेत् || २४ ||

सव्यापारादिभेदेन सर्वत्रापि विचक्षणः |
सप्ताहाद्व्याधिभिर्हीनः षण्मावदग्निसाद्भवेत् [ग्: अग्निवद्भवेदिति] || 
२५ ||

त्रिभिरब्दैः स संपूर्णं तेजस्तत्त्वं प्रपश्यति |
यच्छक्तिभेदे यद्दृष्टं तत्तद्भेदे स्थिरीभवेत् || २६ ||

प्. ८७)

पूर्ववत्तालुमध्यस्थमात्मानं ज्वलनप्रभम् |
ध्यायन्प्रपश्यते तेजस्तत्त्वेशानखिलान्क्रमात् || २७ ||

धूमाक्रान्ताग्निसंकाशं रविबिम्बसमाकृतिम् |
ध्यायंस्तन्मध्यतस्तेजस्तत्त्वेशसमतां व्रजेत् || २८ ||

प्रभाहततमोजालं विधूमाग्निसमप्रभम् |
तत्रैव सकलं ध्यायेत्तत्पतित्वमवाप्नुयात् || २९ ||

दिवसाग्निप्रभाकारं तत्र तेजो विचिन्तयेत् |
तन्मन्त्रेश्वरतामेति [ग्: तन्मन्त्रसमतामिति] तत्र सुस्थिरतां गते || ३० ||

मणिप्रदीपसंकाशं तेजस्तत्र प्रकाशयेत् |
मन्त्रेशेशत्वमभ्येति योगी तन्मयतां गतः || ३१ ||

सबाह्याभ्यन्तरं तेजो ध्यायन्सर्वत्र तद्गतम् |
तस्मान्न च्यवते स्थानादासंहारमखण्डितः || ३२ ||

संहारे तु परं शान्तं पदमभ्येति शाङ्करम् |
इत्येषा पञ्चदशधा कथिता वह्निधारणा || ३३ ||

स्वदेहं चिन्तयेत्कृष्णं वृत्तं षट्बिन्दुलाञ्छितम् 
[क्: वृत्तषट्पञ्चलाञ्छनमिति] |
चलं सचूचूशब्दं च वायवीं धारणां श्रितः || ३४ ||

चलत्वं कफजव्याधिविच्छेदाद्वायुवद्भवेत् |
षण्मासमभ्यसेद्योगी [ग्: अभ्यसन्योगीति] तद्गतेनान्तरात्मना || ३५ ||

प्. ८८)

योजनानां शतं गत्वा मुहूर्तादेत्यखेदतः [क्: मुहूर्तादेव 
खेदत] |
वत्सरैस्तु त्रिभिः साक्षाद्वायुरूपधरो भवेत् || ३६ ||

चूर्णयत्यद्रिसंघातं [क्: चूर्णयन्पत्रसंघातमिति] 
वृक्षानुन्मुलयत्यपि |
क्रुद्धश्चानयते [क्: क्रुद्धश्च जयति शत्रुमिति] शक्रं 
सभृत्यबलवाहनम् || ३७ ||

नीलाञ्जननिभं देहमात्मीयमनुचिन्तयेत् |
पूर्वोक्तं सर्वमाप्नोति षण्मासान्नात्र संशयः || ३८ ||

त्र्यब्दात्प्रपश्यते वायुतत्त्वं तन्मयतां गतः |
भ्रूवोर्मध्ये स्मरेद्रूपमात्मनोऽञ्जनसंनिभम् || ३९ ||

पश्यते वायुतत्त्वेशानाशुगानखिलानपि |
घनावृतेन्द्रनीलाभो रविबिम्बसमाकृतिम् || ४० ||

ध्यायंस्तत्समतामेति तत्संलीनो यदा भवेत् |
भिन्नेन्द्रनीलसंकाशं सकलं तत्र चिन्तयेत् || ४१ ||

तन्मन्त्रेशत्वमाप्नोति ततस्तस्येशतामपि |
सर्वव्यापिनि तद्वर्णे ध्याते तेजस्यवाप्नुयात् || ४२ ||

तदाप्रधृष्यतामेति तत्रोर्ध्वाधोविसर्पिणि |
इत्येवं कथिता दिव्या धारणा वायुसंभवा || ४३ ||

स्वदेहं वायुवद्ध्यात्वा तदभावमनुस्मरन् |
दिवसैः सप्तभिर्योगी शून्यतां प्रतिपद्यते || ४४ ||

प्. ८९)

मासंमात्रेण भोगीन्द्रैरपि दष्टो न मुह्यति |
सर्वव्याधिपरित्यक्तो वलीपलितवर्जितः || ४५ ||

षण्मासाद्गगनाकारः सूक्ष्मरन्ध्रैरपि व्रजेत् |
वत्सरत्रितयात्सार्धाद्व्योमवच्च [व्योम एवेति स्वच्छन्दतन्त्रे 
प्रमाणितः] भविष्यति || ४६ ||

इच्छयैव महाकायः सूक्ष्मदेहस्तथेच्छया |
अच्छेद्यश्चाप्यभेद्यश्च च्छिद्रां पश्यति मेदिनीम् || ४७ ||

शतपुष्परसोच्छिष्टमूषागर्भखवन्निजम् |
देहं चिन्तयतस्त्र्यब्दाद्व्योमज्ञानं प्रजायते || ४८ ||

पूर्वोक्तं च फलं सर्वं सप्ताहादिकमाप्नुयात् |
ललाटे चिन्तयेत्तद्वद्द्वादशाङ्गुलमायतम् || ४९ ||

तत्तत्त्वेशान्क्रमात्सर्वान्प्रपश्यत्यग्रतः स्थितान् |
राहुग्रस्तेन्दुबिम्बाभं ध्यायंस्तत्समतां व्रजेत् || ५० ||

सकलं चन्द्रबिम्बाभं तत्रस्थमनुचिन्तयेत् |
तन्मन्त्रेशत्वमाप्नोति ज्योत्स्नया चन्द्रतामपि || ५१ ||

तयैवाधोविसर्पिण्या सबाह्याभ्यन्तरं बुधः |
मन्त्रेश्वरेशतामाप्य विज्ञानमतुलं लभेत् || ५२ ||

तया चोर्ध्वविसर्पिण्या ज्योत्स्नयामृतरूपया |
स्वतन्त्रत्वमनुप्राप्य न क्वचित्प्रतिहन्यते || ५३ ||

प्. ९०)

इत्येवं पञ्चतत्त्वानां धारणा परिकीर्तिता |
शुद्धाध्वस्था तु संवित्तिर्भूतावेशोऽत्र पञ्चधा || ५४ ||

तास्वेव संदधच्चित्तं विषादिक्षयमात्मनः |
अन्यस्यामपि संवित्तौ यस्यामेव निजेच्छया || ५५ ||

चेतः सम्यक्स्थिरीकुर्यात्तया तत्फलमश्नुते |
एकापि भाव्यमानेयमवान्तरविभेदतः || ५६ ||

अन्तरायत्वमभ्येति तत्र कुर्यान्न संस्थितिम् |
संस्थितिं तत्र कुर्वन्तो न प्राप्स्यन्त्युत्तमं फलम् || ५७ ||

धारणापञ्चके सिद्धे पिशाचानां गुणाष्टकम् |
ऐन्द्रान्ताः पञ्च सिद्ध्यन्ति योगिनां भेदतोऽपिवा || ५८ ||

इष्टाः पञ्चदशावस्थाः क्रमेणैव समभ्यसन् |
त्र्यब्दादाद्यां प्रसाध्यान्यां द्वाभ्यामेकेन चापराम् || ५९ ||

षण्मासात्पञ्चभिश्चान्यां चतुर्भिस्त्रिभिरेव च |
द्वाभ्यामेकेन पक्षेण दशभिः पञ्चभिर्दिनैः || ६० ||

त्रिभिर्द्वाभ्यामथैकेन व्यस्तेच्छोः पूर्ववत्क्रमः |
शाश्वतं पदमाप्नोति भुक्त्वा सिद्धिं यथेप्सिताम् || ६१ ||

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे भूतजयाधिकारस्त्रयोदशः || १३ ||



अथ

चतुर्दशोऽधिकारः |

अथ गन्धादिपूर्वाणां तन्मात्राणामनुक्रमात् |
धारणाः संप्रवक्ष्यामि तत्फलानां प्रसिद्धये || १ ||

पीतकं गन्धतन्मात्रं तुर्याश्रं पर्वसंमितम् [स्वच्छ० 
पञ्चसंमितमिति] |
नासारन्ध्राग्रगं [क्: रन्ध्रान्तकमिति] 
ध्यायेद्वज्रलाञ्छनलाञ्छितम् || २ ||

दशमाद्दिवसादूर्ध्वं योगिनोऽनन्यचेतसः |
कोऽपि [ख्: क्वापि गन्ध इति द्विधाभूतस्य नैकधा] गन्धः समायाति 
द्विधाभूतोऽप्यनेकधा || ३ ||

ततोऽस्य ऋतुमात्रेण शुधो गन्धः स्थिरीभवेत् |
षड्भिर्मासैः स्वयं गन्धमय एव भविष्यति || ४ ||

यो यत्र रोचते गन्धस्तं तत्र कुरुते भृशम् |
त्र्यब्दात्सिद्धिमवाप्नोति प्रेरितां पाञ्चभौतिकीम् || ५ ||

तदूर्ध्वमात्मनो रूपं तत्र संचिन्तयेद्धृदि |
गन्धावरणविज्ञानं त्रिभिरब्दैरवाप्नुयात् || ६ ||

ईषद्दीप्तियुतं तत्र तन्मण्डलविवर्जितम् |
ध्यायन्प्रपश्यते सर्वान्गन्धावरणवासिनः || ७ ||

प्. ९२)

धरातत्त्वोक्तबिम्बाभं [क्: बिम्बान्तमिति] तत्रैवमनुचिन्तयन् |
तत्समानत्वमभ्येति पूर्ववद्द्वितये स्थिरे || ८ ||

स्वरूपं तत्र संचिन्त्य भासयन्तमधः स्थितम् |
तदीशत्वमवाप्नोति पूर्वोक्तेनैव वर्त्मना || ९ ||

धरातत्त्वोक्तवत्सर्वमत ऊर्ध्वमनुस्मरन् |
तद्रूपं फलमाप्नोति गन्धावरणसंस्थितम् || १० ||

रसरूपामतो वक्ष्ये धारणां योगिसेविताम् |
यया सर्वरसावाप्तिर्योगिनः संप्रजायते || ११ ||

जलबुद्बुदसंकाशं जिह्वायां [ग्: राजनाड्यग्रसंस्थितमिति] 
चाग्रतः स्थितम् |
चिन्तयेद्रसतन्मात्रं जिह्वाग्राधारमात्मनः || १२ ||

सुशीतं षड्रसं चिन्त्यं [क्: षड्रसं स्निग्धमिति] 
तद्गतेनान्तरात्मना |
ततोऽस्य मासमात्रेण रसास्वादः प्रवर्तते || १३ ||

लवणादीन्परित्यज्य यदा मधुरतां गतः |
तदा तन्निगिरन्योगी षण्मासान्मृत्युजिद्भवेत् || १४ ||

जराव्याधिविनिर्मुक्तः कृष्णकेशोऽच्युतद्युतिः |
जीवेदाचन्द्रतारार्कमभ्यस्यंश्च क्वचित्क्वचित् || १५ ||

पूर्वोक्तबुद्बुदाकारं [ग्: बहुधाकीरमिति] स्वरूपमनुचिन्तयन् |
नीरावरणविज्ञानमाप्नोतीति किमद्भुतम् || १६ ||

प्. ९३)

तमेव द्युतिसंयुक्तं ध्यायंन्नाधारवर्जितम् |
पद्येत [ग्: पश्यते वत्सरैरिति] वत्सरैः सर्वां रसावरणमाश्रिताम् || 
१७ ||

जलतत्त्वोक्तबिम्बादि तदूर्ध्वमनुचिन्तयन् |
पूर्वोक्तं सर्वमाप्नोति रसावरणजं स्फुटम् || १८ ||

अतो रूपवतीं वक्ष्ये दिव्यदृष्टिप्रदां शुभाम् |
धारणां सर्वसिद्ध्यर्थं रूपतन्मात्रमाश्रिताम् || १९ ||

एकान्तस्थो यदा योगी विनिमीलितलोचनः [क्: बहिर्मीलितलोचन] |
शरत्संध्याभ्रसंकाशं यत्तु किंचित्प्रपश्यति [क्: यत्तत्किंचिदिति] || 
२० ||

तत्र चेतः समाधाय यावदास्ते दशाहकम् [क्: दशाह्निकमिति] |
तावत्प्रपश्यते तत्र बिन्दून्सूक्ष्मतमानपि [क्: तमानितीति] || २१ ||

केचित्तत्र सिता रक्ताः पीता नीलास्तथा परे |
तान्दृष्ट्वा तत्र [क्: तेषु] संदध्यान्मनोऽत्यन्तमनन्यधीः || २२ ||

षण्मासात्पश्यते तेषु रूपाणि सुबहून्यपि |
त्र्यब्दात्तान्येव तेजोभिः प्रदीप्तानि स्थिराणि च || २३ ||

तान्यभ्यस्यंस्ततो द्व्यब्दाद्बिम्बाकाराणि पश्यति |
ततोऽब्दात्पश्यते तेजः षण्मासात्पुरुषाकृति || २४ ||

प्. ९४)

त्रिमासाद्व्यापकं तेजो मासात्सर्वं विसर्पितम् |
कालक्रमाच्च पूर्वोक्तं रूपावरणमाश्रितम् || २५ ||

तत्सर्वं फलमाप्नोति दिव्यदृष्टिश्च जायते |
इतीयं कल्पनाशून्या धारणा कृतकोदिता || २६ ||

दशपञ्चविधो भेदः स्वयमेवात्र जायते |
यतोऽस्यां निश्चयं कुर्यात्किमन्यैः शास्त्रडम्बरैः || ५७ ||

अत स्पर्शवतीमन्यां कथयामि तवाधुना |
धारणां तु यया योगी वज्रदेहः प्रजायते || २८ ||

षट्कोणमण्डलान्तः स्थमात्मानं परिभावयेत् |
रूक्षमञ्जनसंकाशं प्रत्यंशं [क्: प्रत्यङ्गच्छुरिताकुलमिति] 
स्फुरिताकुलम् || २९ ||

ततोऽस्य दशभिर्देवि दिवसैस्त्वचि सर्वतः |
भवेत्पिपीलिकास्पर्शस्ततस्तमनुचिन्तयन् || ३० ||

वज्रदेहत्वमासाद्य पूर्वोक्तं पूर्ववल्लभेत् |
पूर्वोक्तमण्डलाकारं पूर्वरूपं विचिन्तयन् || ३१ ||

स्पर्शतत्त्वावृतिज्ञानं लभन्केन निवार्यते |
हीनमण्डलमात्मानं ध्यायेत्तत्पतिसिद्धये || ३२ ||

यया संसिद्धया सर्वस्पर्शवेदी भविष्यति |
कर्णौ पिधाय यत्नेन निमीलितविलोचनः || ३३ ||

प्. ९५)

यं शृणोति महाघोषं चेतस्तत्रानुसन्धयेत् |
दीप्यते जाठरो वह्निस्ततोऽस्य दशभिर्दिनैः || ३४ ||

दूराच्छ्रवणविज्ञानं षण्मासादुपजायते |
यस्तस्यान्ते ध्वनिर्मन्दः किंचित्किंचिद्विभाव्यते || ३५ ||

सकलात्मा स विज्ञेयस्तदभ्यासादनन्यधीः |
शब्दावरणविज्ञानमाप्नोति स्थिरतां गतम् || ३६ ||

यः पुनः श्रूयते शब्दस्तदन्ते शंखनादवत् |
प्रलयाकलरूपं तदभ्यस्यं तत्फलेप्सुभिः || ३७ ||

स एवातितरामन्यशब्दप्रच्छादको यदा |
विज्ञानाकल इत्युक्तस्तदासावपराजिते || ३८ ||

मनोह्लादकरो योऽन्यस्तदन्ते संविभाव्यते |
स मन्त्र इति विज्ञेयो योगिभिर्योगकाङ्क्षिभिः || ३९ ||

ततस्तु श्रूयते योऽन्यः शान्तघण्टानिनादवत् |
स मन्त्रेश इति प्रोक्तः [क्: मन्त्रेश इति मन्त्र] सर्वसिद्धिफलप्रदः || ४० 
||

घण्टानादविरामान्ते यः शब्दः संप्रजायते |
मन्त्रेशेशपदं तद्धि सिद्धीनां कारणं महत् || ४१||

अनिलेनाहता वीणा यादृङ्नादं विमुञ्चति |
तादृशो यो ध्वनिस्तत्र तं विद्याच्छांभवं पदम् || ४२ ||

प्. ९६)

पृथग्वा क्रमशो वापि सर्वानेतान्समभ्यसेत् |
प्राप्नोति सर्ववित्सिद्धिः शब्दावरणमाश्रिताः || ४३ ||

इत्येताः कथिताः पञ्च तन्मात्राणां तु धारणाः |

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे तन्मात्रधारणाधिकारश्चतुर्दशः || १४ ||



अथ

पञ्चदशोऽधिकारः |

अथ वागिन्द्रियादीनां मनोन्तानामनुक्रमात् |
धारणाः संप्रवक्ष्यामि दशैकां च समासतः || १ ||

वदनान्तं नमः शब्दमात्मनश्चिन्तयेद्बुधः |
गृहीतवाक्त्वमभ्येति मौनेन मधुसूदनि || २ ||

सर्वत्रास्खलिता वाणी षड्भिर्मासैः प्रवर्तते |
सर्वशास्त्रार्थवेत्तृत्वं वत्सरादुपजायते || ३ ||

वागेवास्य प्रवर्तेत काव्यालङ्कारभूषिता |
त्रिभिरब्दैः स्वयं कर्ता शास्त्राणां संप्रजायते || ४ ||

तत्रैव चिन्तयेद्देहं स्वकीयमनुरूपतः |
भूयस्तमेव धवलमीषत्तेजोवभासितम् || ५ ||

रसान्तः सोमबिम्बादितेजोन्तं तमनुस्मरेत् |
सर्वं फलमवाप्नोति वागावरणजं क्रमात् || ६ ||

पाणौ च तं समादाय षण्मासाद्दूरसंस्थितम् |
वस्तु गृह्णात्यसंदेहात्त्र्यब्दात्पारेऽपि वारिधेः || ७ ||

तत्रात्मदेहं पूर्वं तु पद्माभमनुचिन्तयन् |
सव्यापारादिभेदेन चतुर्दशकमादरात् || ८ ||

प्. ९८)

पूर्वोक्तकालनियमात्पूर्वोक्तेनैव [ग्: पुरोक्तेति] वर्त्मना |
सर्वं फलमवाप्नोति हस्तावृतिसमाश्रितम् || ९ ||

पादावेवंविधो ध्यायन्वत्सरत्रयमादरात् |
मुहूर्तेन समुद्रान्तामश्रान्तो भ्रमति क्षितिम् || १० ||

चतुर्दश समभ्यर्च्य स्वदेहादिकमभ्यसन् |
प्राप्नोति पूर्ववत्सर्वं फलं पादावृतिस्थितम् || ११ ||

पायावपि मनस्तत्त्वं [ग्: मनस्तद्वदिति] स्थिरीकुर्वन्नवाप्स्यति |
मासेन तद्भवव्याधिविमुक्तिमविलम्बतः || १२ ||

पुण्यश्लोकत्वमाप्नोति त्रिभिरब्दैरनादरात् |
चतुर्दशविधं चात्र पूर्ववत्फलमाप्स्यति || १३ ||

स्वरूपतः स्मरेल्लिङ्गं मासमात्राज्जितेन्द्रियः |
षड्भिर्मासैरनायासादिच्छाकामित्वमाप्नुयात् [क्: 
इच्छासिद्धिमवाप्नुयादिति] || १४ ||

चतुर्दशविधे भेदे तत्राभ्यस्ते महामतिः |
लिङ्गावरणजं सर्वं पूर्ववल्लभते फलम् || १५ ||

स्वजिह्वामिन्दुवर्णाभां चिन्तयेद्दशभिर्दिनैः |
प्राप्नोत्यनुभवं योगी जिह्वाभवमिवात्मनः || १६ ||

प्. ९९)

आस्वादयति दूरस्थं षण्मासादेकमानसः |
वत्सरैस्तु त्रिभिः साक्षाल्लेढ्यसौ परमामृतम् || १७ ||

येनासौ भवति योगी जरामरणवर्जितः |
अपेयादिप्रसक्तोऽपि न पापैः परिभूयते || १८ ||

पूर्ववत्सर्वमन्यच्च स्वदेहाद्यनुचिन्तयन् |
फलमाप्नोत्यसंदेहाद्रसनावृतिसंभवम् || १९ ||

कनकाभं स्वकं घ्राणमनुचिन्तयतः [क्: स्वकं ज्ञानमिति] 
शनैः |
दिवसैर्दशभिर्घ्राणशून्यतानुभवो भवेत् || २० ||

षण्मासाद्गन्धमाघ्राति दूरस्थस्यापि वस्तुनः |
घातयेद्गन्धमाघ्राय यस्य दुष्टो भविष्यति || २१ ||

वत्सरैस्तु त्रिभिर्दिव्यं गन्धमासाद्य योगवित् |
जरामरणनैर्गुण्ययुक्तो दिव्यत्वमर्हति || २२ ||

सर्वमन्यद्यथोद्दिष्टं तथैव च विचिन्तयेत् |
क्रमिकं फलमाप्नोति घ्राणावरणमास्थितम् || २३ ||

उदयादित्यसंकाशे चिन्तयंश्चक्षुषी निजे |
दशाहाच्चक्षुषो रक्तस्रावानुभवमाप्स्यति || २४ ||

वेदना महती चास्य ललाटे संप्रजायते |
न भेतव्यं महादेवि न चाभ्यासं परित्यजेत् || २५ ||

प्. १००)

संत्यजन्नन्धतामेति तेन यत्नाअत्समभ्यसेत् |
षड्भिर्मासैर्महायोगी दिव्यदृष्टिः प्रजायते || २६ ||

छिद्रां प्रपश्यते भूमिं कटाहान्तामतन्द्रितः |
आध्रुवान्तमथोर्ध्वं च करामलकवद्बुधः || २७ ||

वत्सरैस्तु त्रिभिर्योगी ब्रह्माण्डान्तं प्रपश्यति |
तदन्तर्योगिनीज्ञानं शरीरस्थं प्रजायते || २८ ||

स्वदेहादिकमन्यच्च पूर्वोक्तं पूर्ववत्स्मरन् |
नयनावृतिजं सर्वमाप्नोतीति किमद्भुतम् || २९ ||

सर्वत्राञ्जनपत्राभां निस्तरङ्गां त्वचं स्मरन् |
शस्त्रैरपि न मासेन हन्तुं [ग्: च्छेत्तुं शक्य] शक्यो भविष्यति || ३० ||

षण्मासादतितीव्रेण नाग्निनाप्येष दह्यते |
वत्सरत्रितयाद्योगी वज्रोपलविषादिभिः || ३१ ||

पीड्यते न कदाचित्स्यादजरामरतां गतः |
स्पर्शादृतिपविज्ञानगीतवच्च चतुर्दश || ३२ ||

भेदाः सह फलैर्ज्ञेयाः पूर्वकालानुसारतः |
किंत्वत्र चिन्तयेद्देहं स्वदेहादिभिरावृतम् || ३३ ||

संदधानः स्वकं चेतः श्रोत्राकाशे विचक्षणः |
दूराच्छ्रवणविज्ञानं षण्मासादुपजायते || ३४ ||

प्. १०१)

त्रिभिः संवत्सरैर्देवि ब्रह्माण्डान्तरुदीरितम् |
शृणोति स [क्: विस्फुटं सर्वमिति] स्फुटं सर्वं जरामरणवर्जितः 
|| ३५ ||

तत्राकाशोक्तवत्सर्वं स्वदेहाद्यनुचिन्तयेत् |
श्रोत्रावरणजं सर्वं फलमाप्नोति पूर्ववत् || ३६ ||

मनोवतीमतो वक्ष्ये धारणां सर्वसिद्धिदाम् |
यया संसिद्धया देवि सर्वसिद्धिफलं लभेत् || ३७ ||

मन एव मनुष्याणां कारणं बन्धमोक्षयोः |
तस्मात्तदभ्यसेन्मन्त्री यदीच्छेन्मोक्षम्व्ययम् [ग्: मक्षयमिति] || ३८ ||

तदर्धचन्द्रसंकाशमधोवक्त्रं हृदि स्थितम् |
चिन्तयन्मासमात्रेण प्रतिभां [क्: पतितां प्रतीति] प्रतिपत्स्यते || ३९ ||

अकस्मात्पस्यते किंचिदकस्माच्छृणुते तथा |
सर्वेन्द्रियात्मकं ज्ञानमकस्माच्च क्वचित्क्वचित् || ४० ||

स्वस्वकेन्द्रियविज्ञानं संपश्येद्वत्सरत्रयात् |
भवते योगयुक्तस्य योगिनः सुपरिस्फुटम् || ४१ ||

स्वदेहादिकमप्यत्र पूर्वोक्तवदनुस्मरन् |
चित्तावरणविज्ञानं प्राप्य सोमगुणं लभेत् || ४२ ||

प्. १०२)

इत्येकादश गीतानि समभ्यस्यानि ते तथा |
इन्द्रियाणि यतः सर्वं फलमेव प्रतिष्ठितम् || ४३ ||

बन्धमोक्षाबुभावेताविन्द्रियाणां [तं० इन्द्रियाणीति] जगुर्बुधाः |
विगृहीतानि बन्धाय विमुक्तानि विमुक्तये || ४४ ||

एतानि व्यापके भावे यदा स्युर्मनसा सह |
विमुक्तानीति विद्वद्भिर्ज्ञातव्यानि तदा प्रिये || ४५ ||

यदा तु विषये क्वापि प्रदेशान्तरवर्तिनि |
संस्थितानि तदा [क्: तदेतानीति] तानि बद्धानीति प्रचक्षते || ४६ ||

इत्ययं [तं० इत्येवमिति] द्विविधो भावः शुद्धाशुद्धप्रभेदतः |
इन्द्रियाणां समाख्यातः सिद्धयोगीश्वरीमते || ४७ ||

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरेऽक्षधारणाधिकारः पञ्चदशः || १५ ||




अथ

षोडशोऽधिकारः |

अथ गर्वमयीं दिव्यां धारणां धारणोत्तमाम् |
महागर्वकरीं वक्ष्ये योगिनां योगवन्दिते || १ ||

षोडशारं स्मरेच्चक्रमात्मदेहमनन्यधीः [ख्: 
आत्मन्यहमनन्यधीरिति] |
एषोऽहमिति संचिन्त्य स्वकार्यपरिवारितम् || २ ||

अप्रधृष्यो भवेद्योगी वत्सरत्रितयेन तु |
ममत्वमच्युतं तस्य भवेत्सर्वत्र कुत्रचित् || ३ ||

तादृग्रूपस्य चक्रस्य नाभिं मूर्तिं स्वकां स्मरन् |
चिन्तयेत्सर्वमेवाहं मयि सर्वमवस्थितम् || ४ ||

ततोऽहङ्कारविज्ञानं प्राप्नोतीति किमद्भुतम् |
हृच्चक्रे समनुध्यायन्मत्स्वरूपमतन्द्रितः || ५ ||

अर्कलोकमवाप्नोति गर्वावरणजं फलम् |
बिम्बादिकं क्रमात्सर्वं चिन्तयन्नीललोहितम् || ६ ||

तद्भवं सर्वमाप्नोति दशावस्थाप्रचोदितम् |
इति गर्वमयी प्रोक्ता प्रजापतिगुणप्रदा || ७ ||

प्. १०४)

उद्यदादित्यबिम्बाभं [क्: उदितादित्येति] हृदि पद्ममनुस्मरन् |
धर्मादिभावसंयुक्तमष्टपत्रं सकर्णिकम् || ८ ||

मासेन स्थिरबुद्धिः स्यात्षड्भिः श्रुतिधरो भवेत् |
त्रिभिरब्दैः स्वयं कर्ता शास्त्राणां संप्रजायते || ९ ||

स्वां तत्र चिन्तयेन्मूर्तिं बुद्धितत्त्वं प्रपश्यति |
तदीशज्ञानमाप्नोति ब्रह्माणमनुचिन्तयन् || १० ||

वेदानुद्गिरते सप्त ? (सुप्तः) समाधिस्थोऽथवा मुनिः |
सुस्थिरास्ते सदाभ्यासादनधीता अपि स्फुटम् || ११ ||

बिम्बादिकं क्रमात्सर्वं पूर्वोक्तमनुचिन्तयन्  |
प्राप्नोति ब्राह्ममैश्वर्यं बुद्ध्यावरणमाश्रितम् || १२ ||

हृदि बिम्बं रवेर्ध्यायंस्तदन्तः सोममण्डलम् |
एवमभ्यसतस्तस्य षण्मासादुपजायते || १३ ||

दिव्यचक्षुरजायासात्सिद्धिः स्याद्वत्सरत्रयात् |
स्वदेहं चिन्तयंस्तत्र गुणज्ञानमवाप्स्यति || १४ ||

लिङ्गाकारं स्मरन्दीप्तं तदीशत्वमवाप्नुयात् |
बिम्बादि पूर्ववद्ध्यायन्दशकं दशकात्मकम् || १५ ||

प्. १०५)

फलमाप्नोत्यसंदेहाद्गुणावरणसंस्थितम् |
चतुर्विंशत्यमी [क्: विंशतिसंप्रोक्ता] प्रोक्ताः प्रत्येकं 
दशपञ्चधा || १६ ||

धारणाः क्ष्मादितत्त्वानां समासाद्योगिनां हिताः |
त्रयोदशात्मके भेदे षडन्याः संस्थिता यथा || १७ ||

योगिनामनुवर्ण्यन्ते तथा योगप्रसिद्धये |
देहं मुक्त्वा स्वरूपेण नान्यत् किंचिदिति स्मरेत् || १८ ||

सितपद्मासनासीनं मण्डलत्रितयोपरि |
एवमत्र स्थिरीभूते मासमात्रेण योगवित् || १९ ||

सर्वव्याधिविनिर्मुक्तो भवतीति किमद्भुतम् |
षण्मासादस्य विज्ञानं जायते पृथिवीतले || २० ||

अब्दाज्जरादिनिर्मुक्तस्त्रिभिः पुंस्तत्त्वदृग्भवेत् |
हृदधः पङ्कजेऽत्रैव द्वादशार्धाङ्गुलाः तनुम् || २१ ||

हृदन्ते भावयेत्स्वान्यां षण्मासान्मृत्युजिद्भवेत् |
त्रिभिरब्दैः समाप्नोति पुंस्तत्त्वेश्वरतुल्यताम् || २२ ||

बिम्बादौ पूर्ववत्सर्वं तत्र संचिन्तिते सति |
फलमाप्नोत्यसंदेहात्पुरुषावरणस्थितम् || २३ ||

एतद्वेदान्तविज्ञानं समासादुपवर्णितम् |
कपिलस्य पुरा प्रोक्तमेतद्विस्तरशो मया || २४ ||

प्. १०६)

शरत्संध्याभ्रसंघाभं स्वदेहमनुचिन्तयन् |
वीतरागत्वमाप्नोति षड्भिर्मासैर्न संशयः || २५ ||

जरामरणनिर्मुक्तो वर्षेणैवोपजायते |
त्र्यब्दाज्ज्ञानमवाप्नोति रागावरणजं महत् || २६ ||

रक्तं संचिन्तयेद्देहं संपूर्णाभ्रोपरिस्थितम् |
मासषट्कमनुद्विग्नो वीतरागत्वसिद्धये || २७ ||

स्मरन्संवत्सरे सम्यङ्मृत्युना न प्रपीड्यते |
त्रिभिरब्दैर्जितद्वन्द्वो रागे च समतां व्रजेत् || २८ ||

रक्तपद्मस्थितं रक्तं पञ्चपर्वं हृदावधि [क्: 
पर्वहृदावधीति] |
ध्यायन्फलमवाप्नोति पूर्वोक्तमखिलं क्रमात् || २९ ||

बिम्बादि चात्र पूर्वोक्तमनुचिन्तयतो मुहुः |
फलं भवति निःशेषं रञ्जकावृतिसंभवम् || ३० ||

हृदि पद्मं सितं ध्यायेद्द्व्यष्टपत्रं सकेसरम् |
सर्वामृतमयं दिव्यं चन्द्रकल्पितकर्णिकम् || ३१ ||

निश्चलं तत्र संयम्य चेतो निद्रान्तमात्मनः |
ततो यत्पश्यते स्वप्ने तथ्यं तत्तस्य जायते || ३२ ||

प्. १०७)

एवमभ्यसतस्तस्य तद्धि पद्मोदितं फलम् |
सर्वं प्रजायते तस्य [ग्: प्रजायते देवीति] तत्कालक्रमयोगतः || ३३ ||

चतुरङ्गुलदेहादि सर्वत्रैवं विचिन्तयन् |
पूर्ववत्सर्वमाप्नोति विद्यातत्त्वसमुद्भवम् || ३४ ||

हृदयादेकमेकं तु व्यतिक्रम्यार्धमङ्गुलम् |
पृथक् चक्रत्रयं ध्यायेद्रक्तनीलसितं क्रमात् || ३५ ||

तत्रत्यद्व्येकपर्वं [क्: तत्र तिथ्येकपर्वमिति] तु पुरुषं तत्समद्युतिम् |
बिम्बादिकं च यत्प्रोक्तं तत्त्वत्रयमिदं महत् || ३६ ||

त्रयोदशात्मकं भेदमेतदन्तं विदुर्बुधाः |
एकादशप्रभेदेन तत्त्वद्वयमथोच्यते || ३७ ||

कण्ठकूपावधौ चक्रे पञ्चारे नाभिसंस्थितम् |
ध्यायेत्स्वरूपमात्मीयं दीप्तनेत्रोपलब्धवत् || ३८ ||

क्षित्यादिकालतत्त्वान्ते यद्वस्तु स्थितमध्वनि |
सर्वं प्रसाध्य योगीन्द्रो न कालेनाभिभूयते || ३९ ||

बिम्बादिकेऽपि तत्रस्थे योगिनामनुचिन्तिते |
भवतीति किमाश्चर्यमनायासेन तत्फलम् || ४० ||

प्. १०८)

कण्ठाकाशे स्थिरं चेतः कुर्वन्योगी दिने दिने |
मायोत्थं फलमाप्नोति बिम्बादावपि तत्रगे || ४१ ||

कण्ठकूपविधानाभं राहुग्रस्तेन्दुबिम्बवत् |
चिन्तयन्न पुनर्याति मायादेर्वशवर्तिताम् || ४२ ||

तदेव तत्र स्वर्भानुमुक्तवत्परिचिन्तयन् |
तेजोदेहादिकं चापि प्राप्नोति परमेशताम् || ४३ ||

मध्यन्दिनकराकारं लम्बकस्थं विचिन्तयेत् |
समस्तमन्त्रचक्रस्य रूपं यत्सामुदायिकम् || ४४ ||

ततः कालक्रमाद्योगी मन्त्रत्वमधिगच्छति |
अनुषङ्गफलं चात्र पूर्वोक्तं सर्वमिष्यते || ४५ ||

मूर्ति तत्रैव संचिन्त्य मन्त्रेशत्वमवाप्नुयात् |
तदधो दीपकं तेजो ध्यात्वा तत्पतितां व्रजेत् || ४६ ||

सबाह्याभ्यन्तरं तस्मादधोर्ध्वं व्यापि च स्मरन् |
तेजो मन्त्रेश्वरेशानपदान्न च्यवते नरः || ४७ ||

बद्ध्वा पद्मासनं योगी पराबीजमनुस्मरन् |
भ्रुवोर्मध्ये न्यसेच्चित्तं तद्बहिः किंचिदग्रतः || ४८ ||

निमीलिताक्षो हृष्टात्मा शब्दालोकविवर्जिते |
पश्यते पुरुषं तत्र द्वादशाङ्गुलमायतम् || ४९ ||

प्. १०९)

तत्र चेतः स्थिरं कुर्यात्ततो मासत्रयोपरि |
सर्वावयवसंपूर्णं तेजोरूपमचञ्चलम् || ५० ||

प्रसन्नमिन्दुसंकाशं पश्यति दिव्यचक्षुषा |
तं दृष्ट्वा पुरुषं दिव्यं कालज्ञानं प्रवर्तते || ५१ ||

अंशिरस्के भवेन्मृत्युः षण्मासाभ्यन्तरेण तु |
वञ्चनं तत्र कुर्वीत यत्नात्कालस्य योगवित् || ५२ ||

ब्रह्मरन्ध्रोपरि ध्यायेच्चन्द्रबिम्बमकल्मषम् |
स्रवन्तममृतं दिव्यं स्वदेहापूरकं बहु || ५३ ||

तेनापूरितमात्मानं चेतोनालानुसर्पिणा |
सबाह्याभ्यन्तरं ध्यायन्दशाहान्मृत्युजिद्भवेत् || ५४ ||

महाव्याधिविनाशेऽपि योगमेनं समभ्यसेत् |
प्रत्यङ्गव्याधिनाशाय प्रत्यङ्गाङ्गमनुस्मरन् || ५५ ||

धूमवर्णं यदा पश्येन्महाव्याधिस्तदा भवेत् |
कृष्णे कुष्ठमवाप्नोति नीले शीतलिकाभयम् || ५६ ||

हीनचक्षुषि तद्रोगं नासाहीने तदात्मकम् |
यद्यदङ्गं न पश्येत तत्र तद्व्याधिमादिशेत् || ५७ ||

आत्मनो वा परेषां वा योगी योगपथे स्थितः |
वर्षैस्तु पञ्चभिः सर्वं विद्यातत्त्वान्तमीश्वरि || ५८ ||

प्. ११०)

वेत्ति भुङ्क्ते च सततं न च तस्मात्प्रहीयते |
तत्रस्थे तेजसि ध्याते सर्वदेहविसर्पिणि || ५९ ||

पूर्वोक्तं सर्वमाप्नोति तत्कालक्रमयोगतः |
अथोर्ध्वव्यापिनि ध्याने तत्र तस्मादखण्डितः || ६० ||

सर्वं मन्त्रेश्वरेशत्वान्न भूयोऽपि निवर्तते |
एवं ललाटदेशेऽपि महादीप्तमनुस्मरन् || ६१ ||

प्रपश्यत्यचिरादेव वर्णाष्टकयुतं क्रमात् |
इन्द्रनीलप्रतीकाशं शिखिकण्ठसमद्युति || ६२ ||

राजावर्तनिभं चान्यत्तथा वैदूर्यसंनिभम् |
पुष्परागनिभं चान्यत्प्रवालकसमद्युति || ६३ ||

पद्मरागप्रतीकाशमन्यच्चन्द्रसमद्युति |
तां दृष्ट्वा परमां ज्योत्स्नां दिव्यज्ञानं प्रवर्तते || ६४ ||

विहारपादचारादि ततः सर्वं प्रवर्तते |
अधोर्ध्वं व्यापिनि ध्याते न तस्माच्च्यवते पदात् || ६५ ||

इत्येतत्सर्वमाख्यातं लक्ष्यभेदव्यवस्थितम् |
अधुना चित्तभेदोऽपि समासादुपदिश्यते || ६६ ||

प्. १११)

पिशाचानन्तपर्यन्तगुणाष्टकसमीहया |
तत्तद्रूपगुणं कुर्यात्सम्यगीशे स्थिरं मनः || ६७ ||

इतीश्वरपदान्तस्य मार्गस्यास्य पृथक् पृथक् |
यथोपासा तथाख्याता योगिनां योगसिद्धये ||  ६८ ||

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे धर?णाधिकारः षोडशः || १६ ||




अथ

सप्तदशोऽधिकारः

अथैतत्सर्वमुद्दिष्टं यदि न स्फुटतां व्रजेत् |
स्फुटीकृते स्थिते तत्र न मनस्तिष्ठते स्फुटम् || १ ||

गतिभङ्गं ततस्तस्य प्राणायामेन कारयेत् |
स च पञ्चविधः प्रोक्तः पूरकादिप्रभेदतः || २ ||

पूरकः कुम्भकश्चैव रेचको ह्यपकर्षकः |
उत्कर्षः पञ्चमो ज्ञेयस्तदभ्यासाय योगिभिः || ३ ||

पूरकः पूरणाद्वायोर्द्वेधा षोढा च गीयते |
स्वभावपूरणादेको विरेच्यान्यः प्रपूरितः || ४ ||

नासामुखोर्ध्वतालूनां रन्ध्रभेदाद्विभिद्यते |
भिन्नः षोढात्वमभ्येति पुनर्भेदैरनन्तताम् || ५ ||

कुम्भः पञ्चविधो ज्ञेयस्तत्रैकः पुरितादनु |
विधृतो रेचकात्पश्चाद्द्वितीयः परिकीर्तितः || ६ ||

द्वयोरन्ते द्वयं चान्यत्स्वभावस्थश्च पञ्चमः |
स्थानान्तरप्रभेदेन गच्छत्येषोऽप्यनन्तताम् || ७ ||

रेचकः पूर्ववज्ज्ञेयो द्विधाभूतः षडात्मकः |
स्थानसंस्तम्भितो वायुस्तस्मादुत्कृष्य नीयते || ८ ||

प्. ११३)

योऽन्यप्रदेशसंप्राप्त्यै स उत्कर्षक इष्यते |
तस्मादपि पुनः स्थानं यतो नीतस्तदाहृतः || ९ ||

अपकर्षक इत्युक्तो द्वावप्येतावनेकधा |
एषामभ्यसनं कुर्यात्पद्मकाद्यासनस्थितः || १० ||

अधमः सकृदुद्घातो मध्यमः सिद्धिदो मतः |
ज्येष्ठः स्याद्यस्त्रिरुद्घातः स च द्वादशमात्रकः || ११ ||

त्रिर्जानुवेष्टनान्मात्रात्रिगुणछोटिकात्रयात् |
अजितां नाक्रमेन्मात्रां वायुदोषनिवृत्तये || १२ ||

प्रत्यङ्गधारणाद्वायुं न च चक्षुषि धारयेत् |
नाभिहृत्तालुकण्ठस्थे विवृते मरुति क्रमात् || १३ ||

चतस्रो धारणा ज्ञेया शिख्यम्व्वीशामृतात्मिकाः |
यद्यत्र चिन्तयेद्द्रव्यं तत्तत्सर्वगतं स्मरेत् || १४ ||

बिन्दुनादात्मकं रूपमीशानीं धारणां श्रितम् |
अमृतायाः स्मरेदिन्दुं कालत्यागोक्तवर्त्मना || १५ ||

धारणाभिरिहैताभिर्योगी योगपथे स्थितः |
हेयं वस्तु परित्यज्य यायात्पदमनुत्तमम् [ग्: पदमनामयमिति] || १६ 
||

त्रिवेदद्बीन्दुसंख्यातसमुद्घातास्त्विमा मताः |
एताभिरप्यधोऽप्युक्तं फलं प्राप्नोत्यनुत्तमम् || १७ ||

प्. ११४)

योगाङ्गत्वे समानेऽपि तर्को योगाङ्गमुत्तमम् |
हेयाद्यालोचना तस्मात्तत्र यत्नः प्रशस्यते || १८ ||

मार्गे चेतः स्थिरीभूते हेयेऽपि विषयेच्छया |
प्रेर्यं तेनानयेत्तावद्यावत्पदमनामयम् || १९ ||

तदर्थभावनायुक्तं मनोध्यानमुदाहृतम् |
तदेव परमं ज्ञानं भावनामयमिष्यते || २० ||

मुहूर्तादेव तत्रस्थः समाधिं प्रतिपद्यते |
तत्रापि च सुनिष्पन्ने फलं प्राप्नोत्यभीप्सितम् || २१ ||

यत्किंचिच्चिन्तयेद्वस्तु नान्यत्वं प्रतिपद्यते |
तेन तन्मयतामाप्य भवेत्पश्चादभाववत् || २२ ||

पञ्चतामिव संप्राप्तस्तीव्रैरपि न चाल्यते |
ततः शब्दादिभिर्योगी योगिनीकुलनन्दनः || २३ ||

इत्यनेन विधानेन प्रत्याहृत्य मनो मुहुः |
प्राणायामादिकं सर्वं कुर्याद्योगप्रसिद्धये || २४ ||

सर्वमप्यथवा भोगं मन्यमानो विरूपकम् |
स्वशरीरं परित्यज्य शाश्वतं पदमृच्छति || २५ ||

तदा पूर्वोदितं न्यासं कालानलसमप्रभम् |
विपरीतविधानेन कुर्या * * द्वियुग्मताम् || २६ ||

आग्नेयीं धारणां कृत्वा सर्वमर्मप्रतापिनीम् |
पूरयेद्वायुना देहमङ्गुष्ठान्मस्तकान्तिकम् || २७ ||

प्. ११५)

तमुत्कृष्य ततोऽङ्गुष्ठाद्ब्रह्मरन्ध्रान्तमानयेत् |
छेदयेत्सर्वमर्माणि मन्त्रेनानेन योगवित् || २८ ||

जीवमादिद्विजारूढं शिरोमालादिसंयुतम् |
कृत्वा तदग्रे कुर्वीत द्विजमाद्यमजीवकम् [क्: माद्यं सजीवकमिति] || 
२९ ||

इत्येषा कथिता कालरात्रिर्मर्मनिकृन्तनी |
नैनां समुच्चरेद्देवि य इच्छेद्दीर्घजीवितम् || ३० ||

शतार्धोच्चारयोगेन जायते मूर्ध्नि वेदना |
एवं प्रत्ययमालोच्य मृत्युजिद्ध्यानमाश्रयेत् || ३१ ||

निपीड्य तं ततस्त्रत्र बिन्दुनादादिचिन्तकम् |
वेगादुत्कृष्य तत्रस्थकालरात्रीं विसर्जयेत् || ३२ ||

* * * * * * * * सिद्धयोगीश्वरी मते |
तत्सकाशाद्भवेत्सिद्धिः सर्वमन्त्रोक्तलक्षणा || ३३ ||

तदेव मन्त्ररूपेण म (नुष्यैः) समुपास्यते |
एष ते ज्ञेयसद्भावः कथितः सुरवन्दिते || ३४ ||

अभक्तस्य गुहस्यापि नाख्येयो जातुचिन्मया |
उदरं सर्वमापूर्य ब्रह्मरन्ध्रान्तमागतम् || ३५ ||

वायुं भ्रमणयोगेन [क्: तदा भ्रमणेति] ततस्तं प्रेरयेत्तथा |
यावत्प्राणप्रदेशान्तं योगिनां मनसेप्सितम् || ३६ ||

प्. ११६)

व्याप्यते पुनरा (वृत्य) तथैव नाभिमण्डलम् |
एवं समभ्यसेत्तावद्यावद्वासरसप्तकम् || ३७ ||

तदाप्रभृति संयुक्तः कर्षयेत्त्रिदशानपि |
अनेनाकृष्य विज्ञानं सर्वयोगिनिषेवितम् || ३८ ||

गृह्णीयाद्योगयुक्तात्मा किमन्यैः क्षुद्रशासनैः |
प्रथमं महती घूर्णिरभ्यासात्तस्य जायते || ३९ ||

ततः प्रकम्पो देवेशि ज्वलतीव ततोऽप्यणुः |

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे सप्तदशोऽधिकारः || १७ ||




अथ

अष्टादशोऽधिकारः |

शृणु देवि परं गुह्यमप्राप्यमकृतात्मनाम् |
यन्न कस्यचिदाख्यातं तदद्य कथयामि ते || १ ||

सर्वमन्यत्परित्यज्य चित्तमत्र निवेशयेत् |
मृछैलधातुरत्नादिभवं लिङ्गं न पूजयेत् || २ ||

यजेदाध्यात्मिकं लिङ्गं यत्र लीनं चराचरम् |
बहिर्लिङ्गस्य लिङ्गत्वमनेनाधिष्ठितं [ग्: मन्येनाधिष्ठितमिति] 
यतः || ३ ||

अतः प्रपूजयेदेतत्परमाद्वैतमाश्रितः |
अनुध्यानेन देवेशि परेण परमाणुना || ४ ||

योऽनुध्यातः स एवैतल्लिङ्गं पश्यति नापरः |
यदेतत्स्पन्दनं नाम हृदये समवस्थितम् || ५ ||

तत्र चित्तं समाधाय कम्प उद्भव एव च |
तत्र प्रशान्तिमापन्ने मासेनैकेन योगवित् || ६ ||

हृदयादुत्थितं लिङ्गं ब्रह्मरन्ध्रान्तमीश्वरि |
स्वप्रमोद्द्योतिताशेषदेहान्तममलद्युति || ७ ||

तत्रैव पश्यते सर्वं मन्त्रजालं महामतिः |
तन्मस्तकं समारुह्य मासमात्रमनन्यधीः || ८ ||

प्. ११८)

ततस्तत्र सुनिष्पन्ने षण्मासात्सर्वसिद्धयः |
एतल्लिङ्गमविज्ञाय यो लिङ्गी लिङ्गमाश्रयेत् || ९ ||

वृथा परिश्रमस्तस्य न लिङ्गफलमश्नुते |
शैवमेतन्महालिङ्गमात्मलिङ्गे (न) सिद्ध्यति || १० ||

सिद्धेऽत्र लिङ्गवल्लिङ्गी लिङ्गस्थो लिङ्गवर्जितः |
भवतीति किमाश्चर्यमेतस्माल्लिङ्गलिङ्गितः || ११ ||

अनेन लिङ्गलिङ्गेन यदा योगी बहिर्व्रजेत् |
तदा लिङ्गीति विज्ञेयः पुरान्तं लिङ्गमिष्यते || १२ ||

एतस्माल्लिङ्गविज्ञानाद्योगिनो लिङ्गिताः स्मृताः |
अनेनाधिष्ठिताः मन्त्राः शान्तरौद्रादिभेदतः || १३ ||

भवन्तीति किमाश्चर्यं तद्भावगतचेतसः |
रौद्रं भावं समाश्रित्य यदि योगं समभ्यसेत् || १४ ||

दुर्निरीक्ष्यो भवेत्सर्वैः सदेवासुरमानुषैः |
गमागमविनिर्मुक्तः सर्वदृष्टिरकातरः || १५ ||

मुहूर्तं तिष्ठते यावत्तावदेवेशमाप्नुयात् |
आविष्टः पश्यते सर्वं सूर्यकोटिसमद्युति || १६ ||

यत्तदक्षरमव्यक्तं शैवं भैरवमित्यपि |
तं दृष्ट्वा वत्सरार्धेन योगी सर्वज्ञतामियात् || १७ ||

य एवैनं समासाद्य यस्तृप्तिमधिगच्छति |
न च कृत्त्रिमयोगेषु स मुक्तः सर्वबन्धनैः || १८ ||

प्. ११९)

प्राणायामादिकैर्लिङ्गैर्योगाः स्युः कृत्रिमा मताः |
तेन तेऽकृतकस्यास्य कलां नार्हन्ति षोडशीम् || १९ ||

एतत्समभ्यसन्योगी दिव्यचिह्नानि पश्यति |
उपविष्ट ऋजुर्योगी न किञ्चिदपि चिन्तयेत् || २० ||

मुहूर्तान्निर्दहेत्सर्वं देहस्थमकृतं कृतम् |
दह्यमानस्य तस्येह प्रकम्पानुभवो भवेत् || २१ ||

ततस्तत्र स्थिरीभूते ज्योतिरन्तः प्रकाशते |
तां दृष्ट्वा परमां दीप्तिं दिव्यज्ञानं प्रवर्तते || २२ ||

स्वतन्त्रशिवतामेति भुञ्जानो विषयानपि |
अनिमीलितदिव्याक्षो यावदास्ते मुहूर्तकम् || २३ ||

तस्मात्सर्वगतं भावमात्मनः प्रतिपद्यते |
तमेव भावयेद्यत्नात्सर्वसिद्धिफलेप्सया || २४ ||

ततस्तं भावयेद्योगी कम्पमानोऽत्यनुल्वणम् |
ततः प्रपश्यते तेजो ललाटाग्रे समन्ततः || २५ ||

दृष्ट्वा तत्परमं तेजो [क्: परतमं तेज] दिव्यज्ञानमवाप्नुयात् |
षड्भिर्मासैरनायासाद्वत्सरेण प्रसिद्ध्यति || २६ ||

शिवतुल्यबलो भूत्वा यत्रेष्टं तत्र गच्छति |
चेतः सर्वगतं कृत्वा मुहूर्तादेव योगवित् || २७ ||

प्. १२०)

शक्त्यावेशमवाप्नोति प्रकम्पानुभवात्मकम् |
ततस्तत्र स्थिरीभूते मासमात्रेण योगवित् || २८ ||

शाक्तं प्रपश्यते तेजः सबाह्याभ्यन्तरे स्थिरम् |
तत्र सम्यक् सुनिष्पन्ने सर्वेन्द्रियजमादरात् || २९ ||

तत्र स्फुटमवाप्नोति विज्ञानमनिवारितम् |
सर्वगं चात्र विज्ञेयं यदक्षार्थेन [ग्: यदक्षार्थैर्न संगतमिति] 
संगतम् || ३० ||

एकमेवेदमाख्यातं तत्त्वं पर्यायभेदतः |
कर्मेन्द्रियाणि बुद्ध्यन्तं परित्यज्य समस्तकम् || ३१ ||

भावयेत्परमां शक्तिं सर्वत्रैव विचक्षणः |
निश्चलं तु मनः कृत्वा यावत्तन्मयतां गतः || ३२ ||

तावत्सर्वगतं भावं क्षणमात्रात्प्रपद्यते |
निर्दह्य पाशजालानि यथेष्टं फलमाप्नुयात् || ३३ ||

तस्मात्समभ्यसेदेनं कृत्वा निश्चयमात्मनः |
यत्राधारविनिर्मुक्तो जीवो लयमवाप्स्यति || ३४ ||

तत्स्थानं सर्वमन्त्राणामुत्पत्तिक्षेत्रमिष्यते [क्: उत्पत्तिस्थानमिति] |
द्विविधं तत्परिज्ञेयं बाह्याभ्यन्तरभेदतः || ३५ ||

प्रयातव्याधिका मात्रा सा ज्ञेया सर्वसिद्धिदा |
अथवा गच्छतस्तस्य स्वप्नवृत्त्या विचक्षणः || ३६ ||

प्. १२१)

निरोधं मध्यमे स्थाने कुर्वीत क्षणमात्रकम् |
पश्यते तत्र चिच्छक्तिं तुटिमात्रामखण्डिताम् || ३७ ||

तदेव परमं तत्त्वं तस्माज्जातमिदं जगत् |
स एव मन्त्रदेहस्तु सिद्धयोगीश्वरीमते || ३८ ||

तेनैवालिङ्गिता मन्त्राः सर्वसिद्धिफलप्रदाः |
ईषद्व्यावृत्तवर्णस्तु हेयोपादेयवर्जितः || ३९ ||

यां संवित्तिमवाप्नोति शिवतत्त्वं तदुच्यते |
तत्र चित्तं स्थिरीकुर्वन्सर्वज्ञत्वमवाप्नुयात् || ४० ||

तत्रैव दिव्यचिह्नानि पश्यते च न संशयः |
यत्रैव कुत्रचिद्गात्रे विकार उपजायते || ४१ ||

संकल्पपूर्वको देवि तत्तत्त्वं तत्त्वमुत्तमम् |
तदभ्यसेन्महायोगी सर्वज्ञत्वजिगीषया || ४२ ||

प्राप्नोति परमं स्थानं भुक्त्वा सिद्धिं यथेप्सिताम् |
गन्धपुष्पादिभिर्योगी नित्यमात्मानमादरात् || ४३ ||

ब्रह्मरन्ध्रप्रदेशे तु पूजयेद्भावतोऽपि वा |
द्रवद्द्रव्यसमायोगात्स्नपनं [क्: द्रव्याद्रव्येति] तस्य जायते || ४४ ||

गन्धपुष्पादिगन्धस्य ग्रहणं यजनं मतम् |
षड्रसास्वादनं तस्य नैवेद्याय प्रकल्पते || ४५ ||

प्. ११२)

यमेवोच्चारयेद्वर्णं स जपः परिकीर्तितः |
तत्र चेतः समाधाय दह्यमानस्य वस्तुनः || ४६ ||

ज्वालान्तस्तिष्ठते यावत्तावद्धोमः [ग्: तावद्धूम] कृतो भवेत् |
यदेव पश्यते रूपं तदेव ध्यानमिष्यते || ४७ ||

प्रसङ्गादिदमुद्दिष्टमद्वैतयजनं महत् |
उदयार्कसमाभासमूर्द्ध्वद्वारे [क्: समाभ्यासेति] मनः स्थिरम् || ४८ 
||

हृदि वा तत्तथा कुर्याद्द्वादशान्तेऽथ वाप्नुयात् |
ततो मासार्धमात्रेण तद्रूपमुपलभ्यते || ४९ ||

उपलब्धं तदभ्यस्य सर्वज्ञत्वाय कल्पते |
वस्त्रेण मुखमाच्छाद्य योगी लक्ष्ये नियोजयेत् || ५० ||

नाभिकन्दादधस्तात्तु यावत्तत्त्वं शिखावधि |
सूक्ष्मतारकसंकाशं रश्मिज्वालाकरालितम् || ५१ ||

प्राणशक्त्यवसाने तु पश्यते रूपमात्मनः |
तदेवाभ्यसतो देवि विकासमुपगच्छति || ५२ ||

तन्मुखं सर्वमन्त्राणां सर्वतन्त्रेषु पठ्यते |
ततोऽस्य मासमात्रेण काचित्संवित्तिरिष्यते || ५३ ||

यतः सर्वं विजानाति हृदये संव्यवस्थितम् |
तां ज्ञात्वा कस्यचिद्योगी न सम्यक्प्रतिपादयेत् || ५४ ||

प्. १२३)

अध्यायात्कथनं कुर्यान्नाकाले मृत्युमाप्नुयात् |
मृतोऽपि श्वभ्रसंघाते क्रमेण परिपच्यते || ५५ ||

एवं ज्ञात्वा महादेवि स्वहितं समुपार्जयेत् |
शिष्योऽप्यन्यायतो गृह्णन्नरकं प्रतिपद्यते || ५६ ||

न च तत्कालमाप्नोति वचस्त्ववितथं मम |
न्यायेन ज्ञानमासाद्य पश्चान्न प्रतिपद्यते || ५७ ||

तदा तस्य प्रकुर्वीत विज्ञानापहृतिं बुधः |
ध्यात्वा तमग्रतः स्थाप्य स्वरूपेणैव योगवित् || ५८ ||

षड्विधं विन्यसेन्मार्गं तस्य देहे पुरोक्तवत् |
ततस्तं दीपमालोक्य तदङ्गुष्ठाग्रतः क्रमात् || ५९ ||

नयेत्तेजः समाहृत्य द्वादशान्तमनन्यधीः |
ततस्तं तत्र संचिन्त्य शिवेनैकत्वमागतम् || ६० ||

तत्र ध्यायेत्तमोरूपं तिरोभावनशीलनम् |
पतन्तीं तेन मार्गेण ह्यङ्गुष्ठाग्रान्तमागताम् || ६१ ||

सबाह्याभ्यन्तरं ध्यायेन्निविडाञ्जन सप्रभाम् |
अनेन विधिना तस्य मूढबुद्धर्दुरात्मनः || ६२ ||

विज्ञानमन्त्रविद्याद्या न कुर्वन्त्युपकारिताम् |
चित्ताभिसंधिमात्रेण ह्यदृष्टस्यापि जायते || ६३ ||

कथंचिदुपलब्धस्य नित्यमेवापकारिणः |
अथवा सूर्यबिम्बाभं ध्यात्वा विच्छेद्यमग्रतः || ६४ ||

प्. १२४)

स्वर्भानुरूपया शक्त्या ग्रस्तं तमनुचिन्तयेत् |
अपराधसहस्रैस्तु कोपेन महतान्वितः || ६५ ||

विधिमेनं प्रकुर्वीत क्रीडार्थं न तु जातुचित् |
अनेन विधिना भ्रष्टो विज्ञानादपरेण च || ६६ ||

न शक्यो योजितुं भूयो यावत्तेनैव नोद्धृतः |
करुणाकृष्टचित्तस्तु तस्य कृत्वा विशोधनम् || ६७ ||

प्राणायामादिभिस्तीथैः प्रायश्चित्तैर्विधिश्रुतैः |
ततस्तस्य प्रकुर्वीत दीक्षां पूर्वोक्तवर्त्मना || ६८ ||

ततः सर्वमवाप्नोति फलं तस्मादनन्यधीः |
एवं ज्ञात्वा प्रयत्नेन गरुमासादयेत्सुधीः || ६९ ||

यतः संतोष उत्पन्नः शिवज्ञानामृतात्मकः |
न तस्यान्वेषयेद्वृत्तं शुभं वा यदि वाशुभम् || ७० ||

स एव तद्विजानाति युक्तं वायुक्तमेव वा |
अकार्येषु यदा सक्तः प्राणद्रव्यापहारिषु || ७१ ||

तदा निवारणीयोऽसौ प्रणतेन विपश्चिता |
तेनातिवार्यमाणोऽपि यद्यसौ न निवर्तते || ७२ ||

तदान्यत्र क्वचिद्गत्वा शिवमेवानुचिन्तयेत् |
एष योगविधिः प्रोक्तः समासाद्योगिनां हितः || ७३ ||

नात्र शुद्धिर्नचाशुद्धिर्न भक्ष्यादिविचारणम् |
न द्वैतं नापि चाद्वैतं लिङ्गपूजादिकं न च || ७४ ||

प्. १२५)

न चापि तत्परित्यागो निष्परिग्रहतापि वा |
सपरिग्रहता वापि जटाभस्मादिसंग्रहः || ७५ ||

तत्त्यागो न व्रतादीनां चरणाचरणं च यत् |
क्षेत्रादिसंप्रवेशश्च समयादिप्रपालनम् || ७६ ||

परस्वरूपलिङ्गादि [क्: परलिङ्गस्वरूपादीति] नामगोत्रादिकं च यत् |
नास्मिन्विधीयते किंचिन्न चापि प्रतिषिध्यते || ७७ ||

विहितं सर्वमेवात्र [क्: सर्वमेवेदमिति] प्रतिषिद्धमथापि वा |
किंत्वेतदत्र देवेशि नियमेन विधीयते || ७८ ||

तत्त्वे चेतः स्थिरीकार्यं सुप्रयत्नेन योगिना |
तच्च यस्य यथैव स्यात्स तथैव समाचरेत् || ७९ ||

तत्त्वे निश्चलचित्तस्तु भुञ्जानो विषयानपि |
न संस्पृश्येत दोषैः स पद्मपत्रमिवाम्भसा || ८० ||

विषापहारिमन्त्रादिसंनद्धो [ख्: तं० च मन्त्रादिसंयुक्त] 
भक्षयन्नपि |
विषं न मुह्यते तेन तद्वद्योगी महामतिः || ८१ ||

इत्येतत्कथितं देवि किमन्यत्परिपृच्छसिं |

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे परमविद्याधिकारो नामाष्टादशोऽधिकारः || १८ ||




अथ

एकोनविंशोऽधिकारः |

अथैनं परमं योगविधिमाकर्ण्य शाङ्करी |
पुनराह प्रसन्नास्या प्रणिपत्य जगद्गुरुम् || १ ||

साध्यत्वेन श्रुता देव भिन्नयोनिस्तु मालिनी |
विद्यात्रयं सविद्याङ्गं विधिवच्चावधारितम् || २ ||

अधुना श्रोतुमिच्छामि ह्यभिन्ना साध्यते कथम् |
हिताय साधकेन्द्राणां प्रसादाद्वक्तुमर्हसि || ३ ||

एवमुक्तो महेशान्या जगतां पतिरादरात् |
विकसद्वदनाम्भोजः प्रत्युवाच वचोऽमृतम् || ४ ||

आरिराधयिषुः शंभुं कुलोक्तविधिना बुधः |
कुलचक्रं यजेदादौ बुधो दीक्षोक्तवर्त्मना || ५ ||

ततो जपेत्परां शक्तिं लक्षमेकमखण्डितम् |
पराबीजपुटान्तःस्थां न द्रुतां न विलम्बिताम् || ६ ||

तद्वत्खण्डाष्टकं चास्या लक्षं लक्षमखण्डितम् |
जपेत्कुलेश्वरस्यापि लक्षषट्कमनन्यधीः || ७ ||

होमयित्वा दशांशेन द्रव्यं पूर्वोदितं बुधः |
नित्यानुस्मृतिशीलस्य वाक्सिद्धिः संप्रजायते || ८ ||

प्. १२७)

स्वकूले जपयुक्तस्य अशक्तस्यापि साधने |
भवन्ति कन्यसा [ग्: कन्यका देवीति] देवि संसारे भोगसंपदः || ९ ||

शक्तस्तु साधयेत्सिद्धिं मध्यमामुत्तमामपि |
कृतसेवाविधिः पृथ्वीं भ्रमेदुद्भ्रान्तपत्त्रिवत् [ग्: पत्रवदिति] || १० 
||

नगरे पञ्चरात्रं तु त्रिरात्रं पत्तने तु वै |
ग्रामेऽपि चैकरात्रं तु स्थित्वैनं विधिमाचरेत् || ११ ||

यन्नामाद्यक्षरं यत्र वर्गे तत्तस्य [क्: वर्गतत्त्वस्येति] वस्तुनः |
कुलमुक्तं विधानज्ञैर्नगरादेर्न संशयः || १२ ||

या यत्र देवता वर्गे वाच्यत्वे संव्यवस्थिता [क्: संव्यवस्थितिरिति] |
सैव तस्य पतित्वेन ध्येया पूज्या च साधकैः || १३ ||

तस्य किंचित्समासाद्य नगरादिकमादरात् |
स्वदिग्वर्गस्थितो [ग्: स्वदिशि संस्थित] भूत्वा चक्रं योज्य निजोदये 
[नियोजयेत्] || १४ ||

अवा * * * समेकैक उदिते * * * * |
देवता माहेश्वर * * * * * * * * * || १५ ||

क्रमेणैव यथा रात्रौ * * * * तथा दिवा |
स्वदिशि स्वोदये वर्गं तमेवानुस्मरेद्बुधः || १६ ||

प्. १२८)

तिष्ठेदन्योदयं यावत्ततः स्वां दिशमाश्रयेत् |
स्वकुलं चिन्तयन्यायात्तद्देशकुलमेव [क्: यावत्तद्देशेति] वा || १७ ||

यावदन्यां दिशं मन्त्री ततस्तदनुचिन्तयेत् |
एवं यावत्स्वकं स्थानं कुलचक्रोक्तवर्त्मना || १८ ||

भ्रमित्वा पुनरायाति पूर्वकालक्रमेण च |
तावदागत्य देवेशि तद्देशकुलनायिका || १९ ||

ददेद्भक्ष्यादिकं किंचिद्दापयेद्वाथ केनचित् |
अनेन विधिना युक्तो गुप्ताचारो दृढव्रतः | २० ||

योगिनीमेलकं प्राप्य षण्मासेनैव सिद्ध्यति |
दुष्करोऽयं विधिर्देवि सत्त्वहीनैर्नराधमैः || २१ ||

सर्वसिद्धिकरो मुख्यः कुलशास्त्रेषु सर्वतः |
अथैकस्मिन्नपि ग्रामे पत्तने नगरेऽपि वा || २२ ||

तद्दिग्भागं समाश्रित्य तदेवं जपते कुलम् |
त्रिभिरब्दैरनायासात्साधयेदुत्तमं फलम् || २३ ||

लोकयात्रापरित्यक्तो ग्रासमात्रपरिग्रहः |
अथवा नाभिचक्रे तु ध्यानचक्रं कुलात्मकम् || २४ ||

चेतसा भ्रमणं कुर्यात्सर्वकालक्रमेण तु |
ततोऽस्य वत्सरार्धेन देहान्तं योगिनीकुलम् || २५ ||

प्. १२९)

आविर्भवत्यसंदेहात्स्वविज्ञानप्रकाशकम् |
तेनाविर्भूतमात्रेण योगी योगिकुले कुली || २६ ||

भवेदपि पतिर्देवि योगिनां परमेश्वरि |
अथवा चिन्तयेद्देवि यकारादिकमष्टकम् || २७ ||

स्वरूपेण प्रभाकारकरालाकुलविग्रहम् |
तस्य मध्ये कुलेशानं स्वबोधकमनुस्मरन् || २८ ||

सर्वमेव च तत्पश्चाच्चक्रं दीपशिखाकृति |
संभूतं चिन्तयेद्योगी योगिनीपदकाङ्क्षया || २९ ||

एतस्मिन्व्यक्तिमापन्ने पिण्डस्थं बुद्ध उच्यते |
ततोऽस्याकस्मिकी देवि महामुद्रोपजायते || ३० ||

शृङ्गारवीरकारुण्यशोककोपादयस्तथा |
प्रबुद्धमेतदुद्दिष्टं पिण्डस्थममरार्चिते || ३१ ||

दिवसैरभियुक्तस्य ततोऽस्य बहुभिर्दिनैः |
धरादितत्त्वभावानां संवित्तिरुपजायते || ३२ ||

सुप्रबुद्धं तदिच्छन्ति पिण्डस्थं ज्ञानमुत्तमम् |
चक्रं च त्रिगुणाष्टारमथवा तत्र चिन्तयेत् || ३३ ||

कादिहान्ताक्षराक्रान्तं पूर्वरूपं सविन्दुकम् |
तत्रापि पूर्ववत्सर्वं कुर्वन्नेतत्फलं लभेत् || ३४ ||

आदिवर्णान्वितं वाथ षोडशारमनुस्मरन् |
मध्यक्रमेण वा योगी पञ्चमं चुम्बकादिभिः || ३५ ||

प्. १३०)

द्वासप्ततिसहस्राणि नाडीनां नाभिचक्रके |
यतः पिण्डत्वमायान्ति तेनासौ पिण्ड उच्यते || ३६ ||

तत्र स्थितं तु यज्ज्ञेयं पिण्डस्थं तदुदाहृतम् |
अ * * मल * * त्केश * * * * * * कम् || 
३७ ||

विज्वरत्वमवाप्नोति वत्सरेण यदृच्छया |
चक्रपञ्चकमेतद्धि पूर्ववद्धृदये स्थितम् || ३८ ||

पदस्थमिति शंसन्ति चतुर्भेदं विचक्षणाः |
यत्रार्थावगतिर्देवि तत्स्थानं पदमुच्यते || ३९ ||

चतुष्कमत्र विज्ञेयं भेदं पञ्चदशात्मकम् |
सर्वतोभद्रसंसिद्धौ सर्वतोभद्रतां व्रजेत् || ४० ||

जरामरणनैर्गुण्यनिर्मुक्तो योगचिन्तकः |
व्याप्तावपि प्रसिद्धायां मायाधस्तत्त्वगोचरः || ४१ ||

वेत्ति तत्पतितुल्यत्वं तदीशत्वं च गच्छति |
पदस्थे किंतु चन्द्राभं प्रदीपाभं न चिन्तयेत् || ४२ ||

एतदेवामृतौघेन देहमापूरयत्स्वकम् |
चिन्तितं मृत्युनाशाय भवतीति किमद्भुतम् || ४३ ||

उपलक्षणमेतत्ते चन्द्रबिम्बाद्युदीरितम् |
येन येनैव रूपेण चिन्त्यते परमेश्वरी || ४४ ||

पिण्डस्थादिप्रभेदेषु तेनैवेष्टफलप्रदा |
रूपमैश्वरमिच्छन्ति शिवस्यासिवहारिणः || ४५ ||

प्. १३१)

यद्भ्रूमध्यस्थितं यस्मार्त्तेन तत्र व्यवस्थितम् |
पञ्चकं सूर्यसंकाशं रूपस्थमभिधीयते || ४६ ||

तत्रापि पूर्ववत्सिद्धिरीश्वरान्तपदोद्भवा |
रूपातीतं तु देवेशि प्रागेवोक्तमनेकधा || ४७ ||

एत्येषा कुलचक्रस्य समासाद्व्याप्तिरुत्तमा |
कथिता सर्वसिद्ध्यर्थं सिद्धयोगीश्वरीमते || ४८ ||

सर्वदाथ विभेदेन पृथग्वर्णविभेदतः |
विद्यादिसर्वसंसिद्ध्यै योगिनां योगमिच्छताम् || ४९ ||

भूयोऽपि संप्रदायेन वर्णभेदश्च कीर्त्यते |
स्त्रीरूपां हृदि संचिन्त्य सितवस्त्रादिभूषिताम् [क्: भूषणामिति] || ५० ||

नाभिचक्रोपविष्टां तु चन्द्रकोटिसमप्रभाम् |
बीजं यत्सर्वशास्त्राणां तत्तदा स्यादनारतम् || ५१ ||

स्वकीयेनैव वक्त्रेण निर्गच्छत्प्रविचिन्तयेत् |
तारहारलताकारं विस्फुरत्किरणाकुलम् || ५२ ||

वर्णैस्तारकसंकाशैरारब्धममितद्युति |
मासार्धाच्छास्त्रसंघातमुद्गिरत्यनिवारितम् || ५३ ||

स्वप्ने मासात्समाधिस्थः षड्भिर्मासैर्यथेच्छया |
उच्छिन्नान्यपि शास्त्राणि ग्रन्थतश्चार्थतोऽपि वा || ५४ ||

प्. १३२)

जानाति वत्सराद्योगी यदि तन्मयतां [क्: चिन्मयतामिति] गतः |
अनुषङ्गफलं चैतत्समासादुपवर्णितम् || ५५ ||

विद्येश्वरसमानत्वसिद्धिरन्याश्च सिद्धयः |
प्रतिवर्णविभेदेन यथेदानीं तथोच्यते || ५६ ||

ध्यातव्या योगिभिर्नित्यं तत्तत्फलबुभुक्षुभिः |
विन्यासक्रमयोगन त्रिविधेनापि वर्त्मना || ५७ ||

यो यत्राङ्गे स्थितो वर्णः कुलशक्तिसमुद्भवः |
तं तत्रैव समाधाय स्वरूपेणैव योगवित् || ५८ ||

स्फुरत्प्रभास्ततिमिरं कुवन्नत्र मनः स्थिरम् |
पूर्वकालक्रमादेव तत्त्वाभ्यासोक्तवर्त्मना || ५९ ||

तद्वर्णव्याप्तिजं सर्वं प्राप्नोति फलमुत्तमम् |
अथवा योजयेत्कश्चिदेनां वश्यादिकर्मसु || ६० ||

तदा प्रसाधयत्याशु साधकस्य समीहितम् |
उदितादित्यवर्णाभां समस्ताक्षरपद्धतिम् || ६१ ||

इच्छयैनां सुवर्णाभां स्रवन्तीं मदिरां मुहुः |
सप्ताहं चिन्तयेद्यस्य सर्वाङ्गेषु यथाक्रमम् || ६२ ||

स वश्यो दासवद्भूत्वा नान्यं स्वामिनमिच्छति |
त्रिसप्ताद्रूपसंपन्नां पदविभ्रान्तलोचनाम् || ६३ ||

प्. १३३)

उर्वशीमप्यनायासादानयेत्किमु मानुषीम् |
अनेनैव विधानेन वायुवह्निपुरान्तगाम् || ६४ ||

पिण्डाकृष्टीकरी ज्ञेया योजनानां [ ] शतैरपि |
शरत्पूर्णनिशानाथवर्णाभैषानुसंधिता || ६५ ||

विदधात्यतुलां शान्तिमात्मनोऽथ परस्य वा |
द्रुतहेमप्रतीकाशा स्वस्थाने संप्रयोजिता || ६६ ||

महतीं पुष्टिमाधत्ते दशाहेनैव शाङ्करि |
जम्बूफलरसाभासां वज्रकीलकसंनिभाम् || ६७ ||

कीलने चिन्तयेद्योगी मोहने शुकपिच्छवत् |
वज्रनीलप्रतीकाशां प्रतिस्थाननिकृन्तनीम् || ६८ ||

कालानलसमस्पर्शां रिपुनाशाय चिन्तयेत् |
मालायष्टरभीतानां [ग्: मालयिष्टरभीष्टानामिति] 
कुलमद्रिसमोपमम् (?) || ६९ ||

चिन्तयेद्धूमसंकाशामत्यन्तमनलाकुलाम् |
शान्तिकर्मोक्तवत्कोपप्रशान्तावप्यनुस्मरन् || ७० ||

तापने तु तथा किंतु स्वरूपं सूर्यवद्बुधः |
विद्वेशे तु कपोताभां भञ्जने चाषसंनिभाम् || ७१ ||

उत्सादे नीलहरितपीतरक्तासितां स्मरेत् |
प्रत्यङ्गव्याधिसंभूतावेकमेव तदुद्भवम् || ७२ ||

प्. १३४)

वर्णं विचिन्तयेद्योगी मारणोक्तेन वर्त्मना |
तद्वत्तु शान्तिकर्मोक्तवर्त्मना तत्प्रसान्तये || ७३ ||

चिन्तयेत्कृतके व्याधिसंघाते सहजेऽपि वा |
अथवैतां जपन्कश्चिद्वाक्सिद्धिमभिवाञ्छति || ७४ ||

तदानेन विधानेन प्रकुर्यादक्षमालिकाम् |
मणिमौक्तिकशङ्खादिपद्माक्षादिविनिर्मिताम् || ७५ ||

हेमादिधातुजां वाथ शतार्धप्रमितां [क्: शतार्धाक्षमितामिति] 
बुधः |
यथा स्वबाहुमात्रा स्याद्वलयाकृतितां गता || ७६ ||

तां गृहीत्वा समालभ्य गन्धधूपाधिवासिताम् |
पूजयित्वा कुलेशानं तत्र शक्तिं निवेशयेत् || ७७ ||

प्रत्येकमुच्चरेद्बीजं पराबीजपुटान्तगम् [क्: बीजपुटं गर्तमिति] |
प्रस्फुरत्क्षान्तमेकस्मिन्नाद्यक्षे विनियोजयेत् || ७८ ||

आद्यर्णं व्यापकं भूयः सर्वाधिष्ठायकं स्मरेत् |
द्विविधेऽपि हि वर्णानां भेदे विधिरयं मतः || ७९ ||

द्वितीयं व्यापकं वर्णं द्वितीयं पूर्ववन्न्यसेत् |
तृतीयादिषु वर्णेषु फान्तेष्वप्येवमिष्यते || ८० ||

ततः शक्तिमनुस्मृत्य सूत्राभामेकमानसः |
अक्षमध्यगतां कुर्यादक्षसूत्रप्रसिद्धये || ८१ ||

प्. १३५)

चक्रवद्भ्रामयेदेनां यदेवात्र प्रभाषते |
तत्सर्वं मन्त्रसंसिद्ध्यै जपत्वेन प्रकल्पते || ८२ ||

होमः स्याद्दीक्षिते तद्वद्दह्यमानेऽत्र वस्तुनि |
विपरीतप्रयोगेन संक्रुद्धो भ्रामयेद्यदि || ८३ ||

नदा मारयते शत्रुं सभृत्यबलवाहनम् |
अभिमन्त्र्य यदेवात्र चेतसा कर्म साधकः || ८४ ||

रात्रौ सौम्यादिभेदेऽत्र भ्रामयेदक्षसूत्रकम् |
तदेव सिद्ध्यते देवि कृतसेवाविधेः [ग्: सेवाविधिरिति] प्रिये || ८५ ||

सेवा चात्राक्षसूत्रस्य षण्मासं परिवर्तनम् |
विधावत्र नियुक्तस्य योगिनो वत्सरत्रयात् || ८६ ||

वाक्सिद्धिर्जायते देवि सर्वलोकसुदुर्लभा |
वाक्सिद्धेर्नापरा सिद्धिरुत्तमा भुवि जातुचित् || ८७ ||

वाचो वर्णात्मिका यस्माद्वर्णरूपा च मालिनी |
अथवा चिन्तयेदेनामुल्काकारां विचक्षणः || ८८ ||

निर्गच्छन्तीं स्वकाद्देहाद्विस्फुरन्तीं ततोऽप्यतः |
स्फुलिङ्गैः कोटिसंख्यातैः संततैः किरणाकुलैः || ८९ ||

ग्रामं वा पत्तनं वापि नगरं देशमेव वा |
मण्डलं पृथिवी वापि ब्रह्माण्डं वा समस्तकम् || ९० ||

विस्तीर्णं वा जनानीकमेकैकमुत्तमोत्तमम् |
स बाह्याभ्यन्तरं व्याप्य पुनः प्रतिनिवृत्त्य च || ९१ ||

प्. १३६)

प्रविशन्तीं स्वकं देहं पूर्वाकारामनुस्मरेत् |
एवं दिने दिने कुर्यात्तद्गतेनान्तरात्मना || ९२ ||

ततोऽस्य मासमात्रेण जनास्तत्र निवासिनः |
आगच्छन्ति यथा तीर्थं शक्तितेजोपबृंहिताः || ९३ ||

रूपिण्यो विविधाकारा ललनाद्यास्तथा पराः |
भूचर्यः क्षोभमायान्ति षण्मासान्नात्र संशयः || ९४ ||

योनिजा द्वा मजा (?) क्षेत्रजाताः पीठसमुद्भवाः |
नायिकाश्च महादेवि क्रमात्क्षुभ्यन्ति वत्सरात् || ९५ ||

अन्तरिक्षगता दिव्या ब्रह्मलोकगताश्च याः |
ब्रह्माण्डान्तर्गताः सर्वाः क्षोभं यान्ति समात्रयात् || ९६ ||

स्वं स्वं ददति विज्ञानं साधकेन समीहितम् |
यदि ता न प्रयच्छन्ति साधकेन समीहितम् || ९७ ||

नश्यते दिव्यविज्ञानं त्रुट्यते कुलसंततिः |
दत्त्वा तु साधकेन्द्रेण प्रार्थितं फलमादरात् || ९८ ||

अनुपालितगुर्वाज्ञाः सिद्धिं प्राप्स्यन्त्यनुत्तमाम् |
ताभ्यो विज्ञानमासाद्य योगी योगिकुले कुली || ९९ ||

भुक्त्वा यथेप्सितान्भोगान्यात्यन्ते परमं पदम् |
इत्ययं कथितो लेशात्कौलिको विधिरुत्तमः || १०० ||

योगिनां सर्वसिद्ध्यर्थं कुलमार्गानुसारिणाम् || १०१ ||

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे कुलचक्राधिकार एकोनविंशः || १९ ||




अथ

विंशोऽधिकारः |

अथ पिण्डादिभेदेन शाक्तं विज्ञानमुच्यते |
योगिनां योगसिध्यर्थं संक्षेपान्न तु विस्तरात् || १ ||

पिण्डं शरीरमित्युक्तं तद्वछक्तिशिवात्मनोः |
ब्रह्मानन्दो बलं तेजो वीर्यमोजश्च कीर्त्यते || २ ||

अज्ञानेन निरुद्धं तदनाद्येव सदात्मनः |
तदाविभूतये सर्वमनिरुद्धं प्रवर्तते || ३ ||

तेनाविर्भाव्यमानं तत्पूर्वावस्थां परित्यजत् |
याः संवित्तीरवाप्नोति ता अधस्तात्प्रकीर्तिताः || ४ ||

तदेव पदमिच्छन्ति सर्वार्थावगतिर्यतः |
तस्मात्संजायते नित्यं नित्यमेव शिवात्मनोः || ५ ||

तदेव रूपमित्युक्तमात्मनश्च विनश्वरम् |
रूपातीतं तदेवाहुर्यतोक्षाविषयं परम् || ६ ||

भावनां तस्य कुर्वीत नमस्कृत्य गुरुं बुधः |
तावदालोचयेद्वस्तु यावत्पदमनामयम् || ७ ||

नैवं न चैवं नाप्येवं नापि चैवमपि स्फुटम् |
चेतसा योगयुक्तेन यावत्तदिदमप्यलम् || ८ ||

प्. १३८)

कृत्वा तन्मयमात्मानं सर्वाक्षार्थविवर्जितम् |
मुहूर्तं तिष्ठते यावत्तावत्कम्पः प्रजायते || ९ ||

भ्रमणोद्भवनिद्राश्च किंचिदानन्द इत्यपि |
तत्र यत्नेन संदध्याच्चेतः परफलेच्छया || १० ||

तदेतदात्मनो रूपं शिवेन प्रकटीकृतम् |
यत्र तु यच्चं [ग्: यत्र तत्र त्विति] विज्ञेयं शिवात्मकमपि स्थितम् || ११ ||

तद्रूपोद्बलकत्वेन स्थितमित्यवधारयेत् |
तत्समभ्यसतो नित्यं स्थूलपिण्डाद्युपाश्रयात् || १२ ||

चतुर्भेदत्वमायाति भक्त्याभिन्नमपि स्वतः |
स्थूलपिण्डे द्विधा प्रोक्तं बाह्याभ्यन्तरभेदतः || १३ ||

भौतिकं बाह्यमिच्छन्ति द्वितीयं चातिवाहिकम् |
तत्राद्योपाश्रयाद्योगी ससंवित्तिरपि स्फुटान् || १४ ||

बाह्यार्थान्संप्रगृह्णाति किंचिदाध्यात्मिकानपि |
द्वितीयोपाश्रयात्तत्त्वभावार्थान्संप्रपद्यते || १५ ||

ईक्षते च स्वदेहान्तः पीठक्षेत्रादिकं स्फुटम् |
स्वरूपालोचनादस्य यत्किंचिदुपजायते || १६ ||

तत्र चेतः स्थिरीकुर्वंस्तदेव सकलं लभेत् |
तेन तत्र न कुर्वीत चैतदुत्तमवाञ्छया || १७ ||

प्. १३९)

पिण्डद्वयविनिर्मुक्ता किंचित्तद्वासनान्विता |
विज्ञानकेवलान्तस्था पदमित्यभिधीयते || १८ ||

यतं एतामनुपाप्तो विज्ञानक्रमयोगतः |
रूपोदयातिविज्ञानपदत्वं प्रतिपद्यते || १९ ||

एतच्चतुर्विधं ज्ञेयं चतुर्धार्थप्रतिश्रयात् |
स च तत्त्वादिसंवित्तिपूर्वस्तत्पतितावधिः || २० ||

पदभावविनिर्मुक्ता किंचित्तदनुवर्जिता |
अवस्था स्वस्वरूपस्य प्रकाशकरणी यतः || २१ ||

तेन सारूप्यमित्युक्ता रूपस्थं यत्तदान्वितम् |
उदितादिप्रभेदेन तदप्युक्तं चतुर्विधम् || २२ ||

ज्ञानोदया च देवेशि ममत्वात्तत्फलप्रदम् |
अमुना क्रमयोगेन अन्तरा येषु संदधत् || २३ ||

चेतः शुद्धमवाप्नोति रूपातीतं परं पदम् |
चतुर्विधं तदप्युक्तं संवित्तिफलभेदतः || २४ ||

त्रिविधं तत्समभ्यस्य सर्वसिद्धिफलेच्छया |
चतुर्थात्तु तनुं त्यक्त्वा तत्क्षणादपवृज्यते || २५ ||

इति पिण्डादिभेदेन शिवज्ञानमुदाहृतम् |
योगाभ्यासविधानेन मन्त्रविद्यागणं शृणु || २६ ||

प्. १४०)

पूर्वोक्तविधिसंनद्धः प्रदेशे पूर्वचोदिते |
नाभ्यादिपञ्चदेशानां परार्णं क्वापि चिन्तयत् || २७ ||

स्वरूपेण प्रभाभात्प्रकाशिततनूदरम् |
दीप्तिभिस्तस्य तीव्राभिराब्रह्मभुवनं ततः || २८ ||

एवं संस्मरतस्तस्य दिवसैः सप्तभिः प्रिये |
रुद्रशक्तिसमावेशः सुमहान्संप्रजायते || २९ ||

आविष्टो बहुवाक्यानि संस्कृतादीनि जल्पति |
महाहास्यं तथा गेयं शिवारुदितमेव च || ३० ||

करोत्याविष्टचित्तस्तु न तु जानाति किंचन |
मासेनैवं यदा मुक्तो यत्र यत्रावलोकयेत् || ३१ ||

तत्र तत्र दिशः सर्वा ईक्षते किरणाकुलाः |
यां यामेव दिशं षड्भिर्मासैर्युक्तस्तु वीक्षते || ३२ ||

नानाकराणि रूपाणि तस्यां तस्यां प्रपश्यति |
न तेषु संदधेच्चेतो न चाभ्यासं परित्यजेत् || ३३ ||

कुर्वन्नेतद्विधं योगी भीरुरुन्मत्तको भवेत् |
वीरः शक्तिं पुनर्याति प्रमादात्तद्गतोऽपि सन् || ३४ ||

वत्सराद्योगसंसिद्धिं प्राप्नोति मनसेप्सिताम् |
परापरामथैतस्या अपरां वा यथेच्छया || ३५ ||

प्. १४१)

सद्भावं मातृसंघस्य हृदयं भैरवस्य वा |
नवात्मानमपि ध्यायेद्रतिशेखरमेव वा || ३६ ||

अघोर्याद्यष्टकं वापि माहेश्यादिकमेव वा |
अमृतादिप्रभेदेन रुद्रान्वा शक्तयोऽपि वा || ३७ ||

सर्वे तुल्यबलाः प्रोक्ता रुद्रशक्तिसमुद्भवाः |
अथवामृतपूर्णानां प्रभेदः प्रोच्यते परः || ३८ ||

प्राणस्थं परयाक्रान्तं प्रत्येकमपि दीपितम् |
विद्यां प्रकल्पयेन्मन्त्रं प्राणाक्रान्तं परासनम् || ३९ ||

द्वादशारस्य चक्रस्य षोडशारस्य वा स्मरेत् |
अष्टारस्याथ वा देवि तस्य त्रेधा शतस्य वा || ४० ||

षडरस्याथ वा मन्त्री यथा सर्वं तथा शृणु |
संक्षेपादिदमाख्यातं सार्धं चक्रशतद्वयम् || ४१ ||

एतत्त्रिगुणतां याति स्त्रीपुंयामलभेदतः |
शान्त्यादिकर्मभेदेन प्रत्येकं द्वादशात्मताम् || ४२||

दक्षश्चण्डो हरः शौण्डी [क्: हरिश्चण्डीति] प्रमथो भीममन्मथौ 
|
शकुनिः सुमतिर्नन्दो गोपालोऽथ पितामहः || ४३ ||

नन्दा भद्रा जया काली कराली विकृतानना |
क्रोष्टकी भीममुद्रा च वायुवेगा हयानना || ४४ ||

प्. १४२)

गम्भीरा घोषणी चैव द्वादशैताः प्रकीर्तिताः |
आग्नेययादिचतुष्कोणा ब्रह्माण्याद्या अपि प्रिये || ४५ ||

सिद्धिर्-ऋद्धिस्तथा लक्ष्मीर्दीप्तिर्माला शिखा शिवा |
सुमुखी वामनी नन्दा हरिकेशी हयानना || ४६ ||

विश्वेशी च सुमाख्या [ग्: सामाख्या चेति] च एता वा द्वादश क्रमात् |
एतासां वाचका ज्ञेयाः स्वराः षण्ठविवर्जिताः || ४७ ||

षोडशारेऽमृताद्याश्च स्त्रीषुपाठप्रभेदतः |
श्रीकण्ठोऽनन्तसूक्ष्मौ च त्रिमूर्तिः शर्वरीश्वरः || ४८ ||

अर्घेषो भारभूतिश्च स्थितिः स्थाणुर्हरस्तथा |
झिण्ठीशो भौतिकश्चैव सद्योजातस्तथापरः || ४९ ||

अनुग्रहेश्वरः क्रूरो महासेनोऽथ षोडश |
सिद्धिर्-ऋद्धिर्द्युतिर्लक्ष्मीर्मेधा कान्तिः स्वधा धृतिः || ५० ||

दीप्तिः पुष्टिर्मतिः कीर्तिः संस्थितिः सुगतिः स्मृतिः |
सुप्रभा षोडशी चेति श्रीकण्ठादिकशक्तयः || ५१ ||

षोडशारे स्वरा ज्ञेया वाचकत्वेन सर्वतः |
अघोराद्यास्तथाष्टारे अघोर्याद्याश्च देवताः || ५२ ||

माहेश्याद्यास्तथा देवि चतुर्विंशत्यतः शृणु |
नन्दादिकाः क्रमात्सर्वा ब्रह्माण्याद्यास्तथैव च || ५३ ||

प्. १४३)

संवर्तो लकुलीशश्च भृगुः श्वेतो बकस्तथा |
खड्गी पिनाकी भुजगो [क्: भुजगी नवमा दालिरित्येवंविधः] नवमो 
बलिरेव च || ५४ ||

महाकालो द्विरण्डश्च [क्: दुरण्डश्चेति] च्छगलाण्डः शिखी तथा |
लोहितो मेषमीनौ च त्रिदण्ड्याषाढिनामकौ [क्: त्रिदण्डाषाढेति] || ५५ ||

उमाकान्तोऽर्धनारीशो दारुको लाङ्गुली तथा |
तथा सोमेशशर्माणौ चतुर्विंशत्यमी मताः || ५६ ||

कादिभान्ताः परिज्ञेया अष्टारे याद्यमष्टकम् |
मकारो बिन्दुरूपस्थः सर्वेषामुपरि स्थितः || ५७ ||

जुंकारोऽथ तथा स्वाहा षडरे षट्क्रमेण तु |
बलिश्च बलिनन्दश्च दशग्रीवो हरो हयः || ५८ ||

माधवश्च महादेवि षष्ठः संपरिकीर्तितः |
विश्वा विश्वेश्वरी चैव हाराद्री वीरनायिका || ५९ ||

अम्बा गुर्वीति योगिन्यो बीजैस्तैरेव षट् स्मृताः |
अन्योन्यवलिताः सर्वे स्वाम्यावरणभेदतः || ६० ||

अकारादिक्षकारान्ताः सर्वसिद्धिफलप्रदाः |
ध्यानाराधनयुक्तानां योगिनां मन्त्रिणामपि || ६१ ||

अथवा सर्वचक्राणां मध्ये विद्यां यथेप्सिताम् |
मन्त्रं वा पूर्वमुद्दिष्टं जपन्ध्यायन्प्रसिध्यति || ६२ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तः सर्वकामफलप्रदम् |

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे सर्वमन्त्रनिर्णयो नाम
विंशतितमोऽधिकारः || २० ||



अथ

एकविंशतितमोऽधिकारः

अथातः परमं गुह्यं शिवज्ञानामृतोत्तमम् |
व्याधिमृत्युविनाशाय योगिनामुपवर्ण्यते || १ ||

षोडशारे खगे चक्रे चन्द्रकल्पितकर्णिके |
स्वरूपेण परां तत्र स्रवन्तीममृतं स्मरेत् || २ ||

पूर्वन्यासेन संनद्धः क्षणमेकं विचक्षणः |
ततस्तु रसनां [ग्: रसतां नीत्वेति] नीत्वा लम्बके विनियोजयत् || ३ ||

स्रवन्तममृतं दिव्यं चन्द्रबिम्बसितं [क्: बिम्बात्स्मितं स्मरेदिति] 
स्मरेत् |
मुखमापूर्यते तस्य किंचिल्लवणवारिणा || ४ ||

लोहगन्धेन तच्चात्र न पिवेत्किंतु निक्षिपेत् |
एवं समभ्यसेत्तावद्यावत्तत्स्वादु जायते || ५ ||

जराव्याधिविनिर्मुक्तो जायते तत्पिवंस्ततः |
पड्भिर्मासैरनायासाद्वत्सरान्मृत्युजिद्भवेत् || ६ ||

तत्र स्वादुनि संजाते तदाप्रभृति तत्रगम् |
यदेव चिन्तयेद्द्रव्यं तेनास्यापूर्यते मुखम् || ७ ||

प्. १४५)

रुधिरं मदिरां वाथ वसां वा क्षीरमेव वा |
घृततैलादिकं वाथ द्रवद्द्रव्यमनन्यधीः || ८ ||

अथान्यं संप्रवक्ष्यामि संक्रान्तिविधिमुत्तमम् |
मृते जीवच्छरीरे तु प्रविशेद्योगविद्यया || ९ ||

निवातस्थो जितप्राणो जितासनविधिक्रमः |
कुर्वीत वायुनावेशमर्कतूले शनैः शनैः || १० ||

स्वादाकृष्टिविधिं [क्: स्वादाकृष्येति] यावद्गुडे निम्बे च कारयेत् |
श्रीखण्डगुडकर्पूरैस्ततः कृत्वाकृतिं शुभाम् || ११ ||

प्रगुणामगुण * * * * न्यङ्गेषु संदधत् |
न्यासं कृत्वापि तत्रापि वेधं कुर्याच्छनैः शनैः || १२ ||

निरोधं तत्र कुर्वीत घट्टनं तदनन्तरम् |
घट्टनं नाम विज्ञेयमङ्गप्रत्यङ्गचालनम् || १३ ||

एवमभ्यसतस्तस्य योगयुक्तस्य योगिनः |
चलते प्रतिमा सा तु धावते चापि संमुखी || १४ ||

पुनस्तां प्रेरयेत्तावद्यावत्स्वस्थानमागताम् |
पतितां चालयेद्भूय उत्तानां पार्श्वतः स्थिताम् || १५ ||

एवं सर्वात्मनस्तावद्यावत्स्ववशतां गता |
ततः प्रभृत्यसौ योगी प्रविशेद्यत्र रोचते || १६ ||

प्. १४६)

मृते जीवच्छरीरे वा संक्रान्त्याक्रान्तिभेदतः |
प्रक्षिप्य जलवच्छक्तिजालं सर्वाङ्गसंधिषु || १७ ||

प्रत्यङ्गमङ्गतस्तस्य शक्तिं तेनाक्रमेद्बुधः |
स्वकीयं रक्षयेद्देहहमाक्रान्तावन्यथा त्यजेत् || १८ ||

बहून्यपि शरीराणि दृढलक्ष्यो यदा भवेत् |
तदा गृह्णात्यसंदेहं युगपत्संत्यजन्नपि || १९ ||

अथापरं प्रवक्ष्यामि सद्यः प्रत्ययकारकम् |
समाधानामृतं दिव्यं योगिनां मृत्युनाशनम् || २० ||

चन्द्राकृष्टिकरं नाम मासाद्वा योगभोगदम् |
शुक्लपक्षे द्वितीयायां मेषस्थे तिग्मरोचिषि || २१ ||

स्नातः शुचिर्निराहारः[क्: निराकार] कृतपूजाविधिर्बुधः |
न्यसेच्चन्द्रे कलाजालं परया समधिष्ठितम् || २२ ||

सर्वबाधापरित्यक्ते प्रदेशे संस्थितो बुधः |
एकचित्तः प्रशान्तात्मा शिवसद्भावभावितः || २३ ||

तावदालोकयेच्चन्द्रं यावदस्तमुपागतः |
ततो भुञ्जीत दुग्धेन चन्द्रध्यानसमन्वितः || २४ ||

एवं दिने दिने कुर्याद्यावत्पञ्चदशी भवेत् |
शेषां रात्रिं स्वपेद्ध्यायंश्चन्द्रबिम्बगतां पराम् || २५ ||

प्. १४७)

पौर्णमास्यां तथा योगी अर्धरात्र उपस्थितः |
जने निःशब्दतां याते प्रसुप्ते सर्वजन्तुभिः || २६ ||

चन्द्रकोटिकरप्रख्यां तारहारविभूषणाम् |
सिताम्बरपरीधानां सितचन्दनचर्चिताम् || २७ ||

मौक्तिकाभरणोपेतां सुरूपां नवयौवनाम् |
आप्यायनकरीं देवीं समन्तादमृतस्रवाम् || २८ ||

राजीवासनसंस्थां च योगनिद्रामवस्थिताम् |
चन्द्रबिम्बे परां देवीमीक्षते नात्र संशयः || २९ ||

ततस्तां चेतसा व्याप्य तावदाकर्षयेत्सुधीः |
यावन्मुखाग्रमायाता तत्र कुर्यात्स्थिरं मनः || ३० ||

ततः प्रसार्य वदनं ध्यानासक्तेन चेतसा |
निगिरेत्तां समाकृष्य भूयो हृदि विचिन्तयेत् || ३१ ||

तया प्रविष्टया देहं योगी दुःखविवर्जितः |
शक्तितुल्यबलो भूत्वा जीवेदाचन्द्रतारकम् || ३२ ||

एकोऽप्यनेकधात्मानं संविभज्य निजेच्छया |
त्रैलोक्यं यौगपद्येन भुनक्ति वशतां [क्: वशमेति चेति] गतम् || ३३ ||

आसाद्य विपुलान्भोगान्प्रलये समुपस्थिते |
परमभ्येति निर्वाणं दुष्पापमकृतामनाम् || ३४ ||

प्.१४८)

अथवा तन्न शक्नोति गगने परिचिन्तितुम् |
प्रतिबिम्बे तथा ध्यायेदुदकादिषु पूर्ववत् || ३५ ||

तत्पीत्वा मनसा शेषां स्वपेद्रात्रिमनुस्मरन् |
पूरोक्तं समवाप्नोति षड्भिर्मासैरखण्डितम् || ३६ ||

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे चन्द्राकृष्ट्यधिकार एकविंशतितमः || २१ ||




अथ

द्वाविंशतितमोऽधिकारः |

अथान्यत्परमं गुह्यं कथयामि तव प्रिये |
यन्न कस्यचिदाख्यातं योगामृतमनुत्तमम् || १ ||

सूर्याकृष्टिकरं नाम योगिनां योगसिद्धिदम् |
सम्यङ्मासचतुष्केण दिनाष्टाभ्यधिकेन तु || २ ||

प्रहरस्याष्टमो भागो नाडीकेत्यभिधीयते |
तत्पादक्रमवृद्ध्या तु प्रतिवासरमभ्यसेत् || ३ ||

उदयास्तमयं यावद्यत्र सूर्यः प्रदृश्यते |
प्रदेशे तत्र विजने सर्वबाधाविवर्जिते || ४ ||

अहोरात्रोषितो योगी मकरस्थे दिवाकरे |
शूचिर्भूत्वा कृतन्यासः कृतशीतप्रतिक्रियः || ५ ||

भानुबिम्बे न्यसेच्चक्रमष्टषट्द्वादशारकम् |
शिवशक्तिगणोपेतं भैरवाष्टकसंयुतम् || ६ ||

वर्षादि-ऋतुसंयुक्तं मासैर्-ऋक्षादिभिर्युतम् |
अष्टारं चिन्तयेद्बिम्बे शेषं रश्मिषु चिन्तयेत् || ७ ||

तत्र चित्तं समाधाय प्रोक्तकालं विवक्षणः |
अनिमीलितनेत्रस्तु भानुबिम्बं निरीक्षयेत् || ८ ||

प्. १५०)

ततः काले व्यतिक्रान्ते सुनिमीलितलोचनः |
प्रविशेदन्धकारान्तर्भुवनं निरुपद्रवम् || ९ ||

तत्रोन्मीलितनेत्रस्तु बिम्बाकारं प्रपश्यति |
संधाय तत्र चैतन्यं तिष्ठेद्यावन्न पश्यति || १० ||

नष्टेऽपि चेतसा शेषं तिष्ठेत्कालमनुस्मरन् |
एवं पासेन देवेशि स्थिरं तदुपजायते || ११ ||

मासद्वयेन सर्वत्र प्रेक्षते नात्र संशयः |
त्रिभिः समीक्षते सर्वं रविबिम्बसमाकुलम् || १२ ||

प्रोक्तकालावसानेन वृषस्थे तिग्मरोचिषि |
प्रेक्षते सूर्यबिम्बान्तः सचक्रं परमेश्वरम् || १३ ||

उपलब्धं समाकृष्य मुखाग्ने स्थिरतां नयेत् |
आपीय पूर्ववत्पश्चाद्वृत्तिं निश्चलतां नयेत् || १४ ||

तत्र तेन सहात्मानमेकीकृत्य मुहूर्तकम् |
यावत्तिष्ठति देवेशि तावत्संत्यजति क्षितिम् || १५ ||

पश्यतो जनवृन्दस्य याति सूर्येण चैकतः |
अनेन विधिना देवि सिद्धयोगीश्वरेश्वरः || १६ ||

शिवाद्यवनिपर्यन्तं न क्वचित्प्रतिहन्यते |
भुक्त्वा तु विपुलान्भोगान्निष्कले लीयते परे || १७ ||

तदेतत् खेचरीचक्रं यत्र खेचरतां व्रजेत् |
सिद्धयोगीश्वरीतन्त्रे सरहस्यमुदाहृतम् || १८ ||

प्. १५१)

अथवा चक्ररूपेण सबाह्याभ्यन्तरं स्वकम् |
देहं चिन्तयतः पूर्वं फलं स्यान्निश्चितात्मनः || १९ ||

उच्चरन्फादिनान्ता वा ध्वनिज्योतिर्मरुद्युताम् |
विश्राम्य मस्तके चित्तं क्षणमेकं विचक्षणः || २० ||

त्रीशूलेन प्रयोगेन सद्यस्त्यजति मेदिनीम् |
एवं समभ्यसन्मासाच्चक्रवद्भ्रमति क्षितौ || २१ ||

मुहूर्तं स्पृशते भूमिं मुहूर्ताच्च नभस्तलम् |
शिवारावादि कुरुते वलनास्फोटनानि च || २२ ||

मुद्राबन्धादिकं वाथ भाषा वा वक्त्यनेकधा |
षण्मासान्मेदिनी त्यक्त्वा समाधिस्थो दृढेन्द्रियः || २३ ||

तिष्ठते हस्तमात्रेण गगने योगचिन्तकः |
पश्यते योगिनीवृन्दमनेकाकारलक्षणम् || २४ ||

संवत्सरेण युक्तात्मा तत्समानः प्रजायते |
पश्यतामेव लोकानां तेजोभिर्भासयन्दिशः || २५ ||

यात्युत्कृष्य महीपृष्ठात् खेचरीणां पतिर्भवेत् |
मुद्रा खगेश्वरी नाम कथिता योगिनीमते || २६ ||

जागरित्वाथ वा योगी त्र्यहोरात्रमतन्द्रितः |
चतुर्थेऽह्नि निशारम्भे पूजयित्वा महेश्वरम् || २७ ||

ततोऽन्धकारे बहुले कृतरक्षाविधिर्बुधः |
भ्रुवोर्मध्ये समाधाय क्षणं चेतः प्रपश्यति || २८ ||

प्. १५२)

तेजो रूपप्रतीकाशं पर्यङ्कासनमास्थितः |
प्रयोगं त्वेव सततं योगयुक्तः समभ्यसेतु || २९ ||

पश्यते मासमात्रेण गृहान्तर्वस्तु यत् स्थितम् |
द्वाभ्यां बहिः स्थितं सर्वं त्रिभिः पत्तनसंस्थितम् || ३० ||

चतुर्भिर्विपयान्तःस्थं पञ्चभिर्मण्डलावधि |
षड्भिर्मासैर्महायोगी च्छिद्रां पश्यति मेदिनीम् || ३१ ||

सर्वज्ञत्वमवाप्नोति वत्सरान्नात्र संशयः |
योगिनीसिद्धसंघस्य सद्भावव्याप्तिसंस्थितम् || ३२ ||

पश्यते योगयुक्तात्मा तत्समानश्च जायते |
अनेनैव विधानेन स्वस्तिकासनसंस्थितः || ३३ ||

बिन्दुं नानाविधं त्यक्त्वा शुद्धरूपमनुस्मरेत् |
तेनापि सर्वं पूर्वोक्तं व्याप्नोति फलमुत्तमम् || ३४ ||

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे सूर्याकृष्ट्यधिकारो द्वाविंशतितमः || २२ ||



अथ

त्रयोविंशतितमोऽधिकारः |

अथातः परमं गुह्यं कथयामि तवाधुना |
सद्योपलब्धिजनकं [क्: सद्यः फलानुजनकमिति] योगिनां 
योगसिद्धये || १ ||

पूर्वन्यासेन संनद्धश्चित्तं श्रोत्रे निवेशयेत् |
निवाते स्वल्पवाते वा बाह्यशब्दविवर्जिते || २ ||

ततस्तत्र शृणोत्येष योगी ध्वनिमनावृतम् [ग्: ध्वनिमनाहतमिति] |
सुविशुद्धस्य कांस्यस्य हतस्येह मुहुर्मुहुः || ३ ||

यमाकर्ण्य महादेवि पुण्यपापैः प्रमुच्यते |
तत्र संधाय चैतन्यं षण्मासाद्योगवित्तमः || ४ ||

रुतं पक्षिगणस्यापि प्रस्फुटं वेत्त्ययत्नतः |
दूराच्छ्रवणविज्ञानं वत्सरेणास्य जायते || ५ ||

सर्वकामफलावाप्तिर्वत्सरत्रितयेन च |
सिद्ध्यतीति किमाश्चर्यमनायासेन सिद्ध्यति || ६ ||

अथवा ग्रहणे मासि कृत्वा सूर्यं तु पृष्ठतः |
पूर्वन्यासेन संनद्धः किंचिद्भित्तिमदाश्रितः || ७ ||

प्. १५४)

लक्षयेदात्मनश्छायां मस्तकोर्ध्वमनाहताम् |
धूमवर्तिविनिष्क्रान्तां तद्गतेनान्तरात्मना || ८ ||

याति तन्मयता तत्र योगयुक्तो यथा यथा |
तथा तथास्य महती सा वित्तिरुपजायते || ९ ||

ततस्तत्र महातेजः स्फुरत्किरणसंनिभम् |
पश्यते यत्र दृष्टेऽपि सर्वपापक्षयो भवेत् || १० ||

तदस्याभ्यसतो मासात्सर्वत्र प्रविसर्पति |
ज्वालामालाकुलाकारा दिशः सर्वाः प्रपश्यति || ११ ||

षण्मासमभ्यसन्योगी सर्वज्ञत्वमवाप्नुयात् |
अब्दं दिव्यतनुर्भूत्वा [ग्: अब्दाद्दिव्यतनुरिति] शिववन्मोदते चिरम् || १२ 
||

अथ जात्यः प्रवक्ष्यन्ते सपूर्वासनशाश्वताः |
हीं क्ष्लां [ग्: क्षामिति] क्ष्वीं वं तथा क्षं च पञ्चकस्य 
यथाक्रमम् || १३ ||

हं यं रं लं तथा वं च पञ्चकस्यापरस्य च |
ऋं ॠं ऌं ॡं तथा ओं औं हः अं आकर्णिकावधौ || १४ ||

केसरेषु भकारान्ता हं हां हिं हीं च हुं तथा |
हूं हें हैं च दलेष्वेवं स्वसंज्ञाभिश्च शक्तयः || १५ ||

मण्डलत्रितये शेषं सूक्ष्मं प्रेतस्य कल्पयेत् |
ज्रकारं शूलशृङ्गाणामित्येतत्परिकीर्तितम् || १५ ||

प्. १५५)

अनुक्तासनयोगेषु सर्वत्रैवं प्रकल्पयेत् |
नमः स्वाहा तथा वौषट् हुं वषट् फट् च जातयः || १६ ||

प्रायश्चित्तेषु सर्वेषु जपेन्मालामखण्डिताम् |
भिन्नां वाप्यथवाभिन्नामतिक्रमबलाबलाम् || १७ ||

सकृज्जपात्समारभ्य यावल्लक्षत्रयं प्रिये |
प्राणवृत्तिनिरोधेन ततः परतरं क्वचित् || १८ ||

सदा भ्रमणशीलानां पीठक्षेत्रादिकं बहिः |
प्रयोगं संप्रवक्ष्यामि सुखसिद्धिफलप्रदम् || १९ ||

नासाक्रान्तं महाप्राणं दण्डरूपं सबिन्दुकम् |
तद्वद्गुह्यं च कुर्वीत विद्येयं द्व्यक्षरां मता || २० ||

अस्याः पूर्वोक्तविधिना कृतसेवः प्रसन्नधीः |
पीठादिकं भ्रमेत्सिद्ध्यै नान्यथा वीरवन्दिते || २१ ||

तत्प्रदेशं समासाद्य मन्त्रैरात्मानमादरात् |
विद्यया वेष्टयेत्स्थानं रक्तसूत्रसमानया || २२ ||

बहुधानन्यचित्तस्तु सबाह्याभ्यन्तरं बुधः |
ततस्तत्र क्वचित्क्षेत्रे योगिन्या भीमविक्रमाः || २३ ||

समागत्य प्रयच्छन्ति संप्रदायं स्वकं स्वकम् |
येनासौ लब्धमात्रेण संप्रदायेन सुब्रते || २४ ||

तत्समानबलो भूत्वा भुङ्क्ते भोगान्यथेप्सितान् |
अथवा कृतसेवस्तु लक्षमेकं जपेत्सुधीः || २५ ||

प्. १५६)

तर्पयित्वा दशांशेन क्षुद्रकर्मसु योजयेत् |
तत्रोच्चारितमात्रेयं विषक्षयकरीं भवेत् || २६ ||

चक्रवद्भ्रममाणैषा योनौ रक्तां विचिन्तयेत् |
गमागमक्रमाद्वापि विन्द * * * वारिता || २७ ||

तत्रस्थश्चाशु संघातविघाताकुञ्चनेन तु |
क्षणादनन्यचित्तस्तु क्षोभयेदुर्वशीमपि || २८ ||

कृतसेवाविधिर्वाथ लक्षत्रयजपेन तु |
महतीं श्रियमाधत्ते पद्मश्रीफलतर्पिता || २९ ||

षडुत्थासनसंस्थाना साधिताप्युक्तवर्त्मना |
सर्वसिद्धिकरी देवी मन्त्रिणामुपजायते || ३० ||

शूलपद्मविधिं मुक्त्वा नवात्माद्यं च सप्तकम् |
षडुत्थमासनं दद्यात्सर्वचक्रविधौ बुधः || ३१ ||

मुद्रा च महती योज्या हृद्बीजेनोपचारकम् |
अथान्यत्संप्रवक्ष्यामि स्वप्नज्ञानमनुत्तमम् || ३२ ||

हृच्चक्रे तन्मयो भूत्वा रात्रौ रात्रावनन्यधीः |
मासादूर्ध्वं महादेवि स्वप्ने यत्किंचिदीक्षते || ३३ ||

तत्तथ्यं जायते तस्य ध्यानयुक्तस्य योगिनः |
तत्रैव यदि कालस्य नियमेन रतो भवेत् || ३४ ||

तदा प्रथमयामे तु वत्सरेण शुभाशुभम् |
षट्त्रिमासेन क्रमशो द्वितीयादिष्वनुक्रमात् || ३५ ||

प्. १५७)

अरुणोदयवेलायां दशाहेन फलं लभेत् |
संकल्पपूर्वकेऽप्येवं परेषामात्मनोऽपि वा || ३६ ||

क्वचित्कार्ये समुत्पन्ने सुप्तज्ञानमुपाक्रमेत् |
इत्येतत्कथितं देवि सिद्धयोगीश्वरीमतम् || ३७ ||

नातः परतरं ज्ञानं शिवाद्यवनिगोचरे |
य एवं तत्त्वतो वेद स शिवो नात्र संशयः || ३८ ||

तस्य पादरजः मूर्ध्नि घृतं पापप्रशान्तये |
एतच्छ्रुत्वा महादेवी परं संतोषमागता || ३९ ||

एवं क्षमापयामास प्रणिपत्य पुनः पुनः |
इति वः सर्वमाख्यातं मालिनीविजयोत्तरम् || ४० ||

ममैतत्कथितं देव्या योगामृतमनुत्तमम् |
भवद्भिरपि नाख्येयमशिष्याणामिदं महत् || ४१ ||

न चापि परशिष्याणामपरीक्ष्य प्रयत्नतः |
सर्वथैतत्समाख्यातं योगाभ्यासरतात्मनाम् || ४२ ||

प्रयतानां विनीतानां शिवैकार्पितचेतसाम् |
कार्तिकेयात्समासाद्य ज्ञानामृतमिदं महत् || ४३ ||

मुनयो योगमभ्यस्य परां सिद्धिमुपागताः |

इति श्रीमालिनीविजयोत्तरे तन्त्रे त्रयोविंशतितमोऽधिकारः || २३ ||


समाप्तं चेदं मालिनीविजयोत्तरं नाम महातन्त्रम् ||

श्रीमत्प्रतापभूभर्तुराज्ञया प्रीतये सताम् |
मधुसूदनकौलेन संपाद्येदं प्रकाशितम् ||

श्रीसाम्बशिवार्पणमस्तु |



###########   END OF FILE  #######