####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00218
Uniform title: parameśvarīmatatantra
Manuscript : NGMPP manuscript 5-5148  Reel no:  B 133/3

Description: 



Notes: 
Transcribed by the staff of Muktabodha under the supervision of Mark S. G. Dyczkowski from NGMPP reel no: B 133/3 manuscript no. 5-5148

Revision 0: Sept. 18, 2010 chapter 15 to end added


Internet publisher : Muktabodha Indological Research Institute
Publication year : 
Publication city : 
Publication country : India
####################################################


ओं नमः श्रीमहाभैरवाय


श्रीदेव्युवाच


श्रुतं देवमयासर्वं त्वत्प्रसादावधारितं |
अधुनाश्रोतुमिच्छामि पारंपर्य क्रमागतं ||

कथं मेरुः समुत्पन्न उद्धारस्तस्य कीदृशः |
सन्तानं कीदृशं देव यत्रोत्पन्नं चराचरं ||

षड्विधञ्च कुलाम्नायं षोढान्यासेनसंयुतं |
मन्त्रमुद्राश्च विद्याश्च अनेकाकारविस्मयम् ||

कथं केन प्रकारेण मेरु मध्ये व्यवस्थितम् |
वागीश्वरी महामाया चामुण्डा कुलनायिका ||

मृत्युंजया महाकाली त्रोटलात्रिपुरभैरवी |
समय विद्या कुलाकाराख्या सिद्धामार्त्तण्डभैरवी ||

महासम्मोहनी नित्या कृतान्ती मुक्तिदापरा |
कुलमाता महादेव सट्प्रकारां व्यवस्थिता ||

यत्प्रसादात् स्वयं ब्रह्मा सृजते स चराचरम् |
मायाशक्तिः परागुह्या यया सिधोजनार्दनः ||

मायाजालं च कुरूते रूपाणि च वहूनि च |
हंसवागेश्वरी नाम शेषसम्पादितात् तु या ||

सरस्वती महाविद्या या दत्ता षड्मुखस्य च |
कामनिर्नाशनी चैव पुनस्तस्य प्रकोपनी ||

स वाणधनुषश्चैव मोहयन्ति चराचरम् |
यस्या विद्या प्रसादेन सिद्धोसौ मकरध्वजः ||

वक्रप्रस्तारिका विद्या ब्रह्मनित्या(विद्या) तथैव च |
संजीवनी महाविद्या यया कालो वशीकृतः ||

गर्भयागं पुनर्देव पुत्रस्योत्पत्ति कारणं |
विषसंक्रमणी विद्या पुनस्तस्य प्रणाशिनी ||

विद्याकामदुघानाम सप्तपातालसाधनी |
दू(तृ)तीयं च विधानं च कन्यानां च सुरेश्वर ||

प्. १ब्)

मेरु मध्ये कथं देवसमुत्पन्नं चराचरं |
एतत् सर्वं समासेन प्रसादं कुरु भैरव ||


श्रीभैरव उवाच


शृणु देवि परं गुह्यं मेरोरूधारमुत्तमं |
यं दृष्ट्वा विधियोगेन सर्वपापैः प्रमुच्यते ||

कर्मणा मनसा वाचा यत्पापं समुपार्ज्जितं |
तत्सर्वं क्षयमाप्नोति दृष्ट्वा मेरुं परं शुभं ||

स योनिः सर्वविद्यानां कौलिकस्य विशेषतः |
सन्तानन्तत उत्पन्न षड्विधञ्च कुलक्रमं ||

कुलंशरीरमित्याहुः शक्तिरूपं व्यवस्थितं |
पुनश्चाकाश रूपेण ज्ञानं कौलमुदाहृतम् ||

तत्र मध्ये समुत्पन्ना आज्ञापरमदुर्ल्लभा |
नवकोटि प्रमाणेन पूर्वोक्तं कुब्जिकामतं ||

चतुराशीतिसाहस्रं तत्र मध्ये मयोद्धृतं |
पुनस्तत्रैवमध्ये तु उद्धृतं मेरुमुत्तमं ||

पारंपर्यक्रमं दिव्यं तत्र मध्ये व्यवस्थितम् |
उद्धारं सर्वविद्यानां उत्पन्नं तत्र मध्यतः ||

शास्त्रे शास्त्रे स्थिता मन्त्रा उद्धृतानि बहुधानि च |
सामर्थ रहिताः सर्वे सखिलाविघ्नदायिकाः (कीर्तिता) ||

न सिध्यंति वरारोहे ये स्थिता मेरुवाह्यतः |
मकालमाये रेफोऽग्निरुविष्णुर्विद्रुताम्बर ||

यश्चभूताम्नया देवि मेरुर्मेलाप रोधनात् |
मेरुमध्योद्धृता विद्या मेरुमध्योद्धृतः क्रमः ||

महागुरु प्रसादेन सिध्यते नात्रसंशयः |
न दीक्षा न कुलं चर्या न ज्ञानं कौलिकोद्भवं ||

आज्ञा चैवाधिकारश्च यावत् मेरुं न पश्यति |
तावद्भ्रमति संसारे विकलेन्द्रियवत्सदा ||

स पाअपः पशुवद्देवि तावन्नैवे दृशी गतिः |

मेरौ दृष्टे भवेद्दिक्षा मेरौ दृष्टे मलक्षयः ||

मेरौ दृष्टे परां शान्तिमचिरेणाधिगछति |
तस्मात् सर्वप्रयत्नेन द्रष्टव्यो वरवर्णिनि ||

प्. २अ)

आज्ञासिद्धिः प्रवर्त्तेत यत्कामं तद्ध्रुवं लभेत् |
यत्र स्थाने शुभे रम्ये उद्धृतं च महानगं ||

विद्याप्रस्तारसंयुक्तं पंचाशीति पुरोद्भवं |
देवदानवसिधाश्च यक्षगन्धर्वकिन्नराः ||

अन्तरिक्षस्थिताः सर्वे पश्यन्ति वरवर्णिनि |
नमस्कारं प्रकुर्वन्ति निर्मलत्वेन हेतुना ||

सर्वपापैः प्रमुच्यन्ते दृष्ट्वामेरुं परं शुभं |
सुसंपूर्णः कुलाचार्या एतच्छास्त्रार्थ बोधकः ||

उद्धरेद्विधियुक्तात्मा परिपूर्णा निश्चितामतिः (परिपूर्णो विनिश्चयः; पूर्णो 
निश्चितधीः क्रमात्) |
विधिहीनं न कर्त्तव्यं यदि साक्षात्महेश्वरः ||

तस्मात् सर्वप्रयत्नेन विधानं शोभनं शुभं |
पंचोपचारसंयुक्तं गन्धपुष्पसमन्वितम् ||

कर्पूरकुंकुमैर्मिशुंलिप्त्वा मेरुं समुद्धरेत् |
भूमिपीठे पठे वापि अथ शैले सुशोभने ||

खटिकायां लिखेत्प्राज्ञे रेखाश्च भुवनानि च |
पूर्वपश्चिमतश्चैव उत्तरं दक्षिणेन तु ||

कोष्टकानिविचित्राणि शतमेकोन सप्ततिः |
नाभिमालां परित्यज्य अष्टमादि गुहाननाः ||

कुमारं अग्रतः कृत्वा द्वे द्वे वृद्धानि यानि च |
वामदक्षिणभग्नानि उर्द्धभागक्रमेण तु ||

नेत्र वेद रितु वर्जं यथा संख्या दिशोरविः |
भग्नाश्चैवमधोभागे षट्प्रकाराणि पूर्ववत् ||

भग्ने भग्ने महादेवि ये स्थिताः कथयामिते |
कैवल्यं लोकभूतानि ऋषयो नवकस्तथा ||

एकादशेन संयुक्तमत ऊर्धं ततः शृणु (ऊर्द्ध भाग क्रमेण तु) |
विश्वे(विष्णु)रूद्रा गुहाश्चैव मातरो भैरवा ननाः ||

नामैकं मेरुसंज्ञं च तत्रसर्वं समुद्धरेत् |
प्. २ब्) कैलासं पूर्व भागे तु दक्षिणे गन्धमादनम् ||

मन्दरं पश्चिमस्थश्च उत्तरे निषधालयम् |
चतुःशृंगो महामेरुः सर्वकामार्थसाधकः ||

प्रस्तारं तत्र कुर्वीत सर्वविद्यालयं परम् |
अकारादि विसर्गान्तं सोडशैव स्वराल्लिखेत् ||

चतुस्त्रिंशति वर्णानि पंचस्वरविभूषितान् |
प्रथमं स्वरहीनश्च द्वितीयं स्वरसंयुतं ||

एकैकस्य तु वर्णस्य भेद द्वयं प्रकीर्तीतम् (द्वयमुदाहृतम्) |
पूर्वं पूर्वेणसंयुक्तं द्वितीयेन द्वितीयकं ||

षडर्धेन तृतीयं तु चतुर्थेन चतुर्थकं |
पंचमे पंचमं योज्यं ओंकारादि समुधरेत् ||

ध्रुवनाभिगतं कुर्यात् पूर्वा (न्ते, दि) वर्ण पूर्वकं |
तस्यान्ते गन्धशिखरं मन्दरान्ते तृतीयकम् ||

उत्तरान्ते पुनर्द्देवि वेदवर्णं व्यवस्थितं |
ध्रुवादौ ध्रुवमन्तेषु (ध्रुवादौ वा ध्रुवम्पानो?; ध्रुवादौ ध्रुव 
मध्यान्ते) वर्णा भूतरसानि च ||

रामानां वेदमध्ये तु स्थिताश्चैव नपुंसकाः |
पुनस्तेष्वादि चान्तेषु पूर्वादारभ्य चोत्तरे ||

स्थितास्ते क्रमयोगेन वर्णास्तु वसवोनिघे (वसु संख्यया) |
कैलासे तत्र वर्णानां मधश्चत्वारिमन्दिरात् (कैलासे तु ऋवर्णानामधो 
भागे वरानने; कैलासे त्व ऋवर्णाभ्यां चत्वारि भुवनान्यधः) |
कान्तादि संस्थितास्तत्र संख्यासंख्यैर्व्यवस्थिता (वेद संख्या) ||

क्रममध्यगतास्त्रीणि संस्थिता गन्धमादने |
मन्दरे इ ऌ उर्धे तु वेदवर्णा व्यवस्थिताः ||

ऌ भ्रुमध्यगतास्त्रीणि (मध्यास्तु यो * *?) उत्तरे निषदालये |
आकाशे मन्दरे देवि कैलासे भैरवानने ||

तस्यादिश्चैव अन्तेषु (दावेवचान्तेषु) स्थितं वर्णचतुष्टयं |
क्षकारादि स्थितास्त्रीणि तस्यान्ते एवमेव हि ||

प्. ३अ)

आदौ चत्वारो वर्णाश्च आन्ते वेदगृहेषु च |
कान्ते युगसमाख्याता गुडो(ओगु)मध्ये तथैव च ||

मनरे भूतचत्त्वारः स्थितास्ते वामदक्षिणे |
ऋषिमध्य परित्यज्य कोषकानि तु संस्थिताः ||

तेषु स व्यापसव्येषु रसवर्णाव्यवस्थिताः |
नवके च पुनर्द्देवि वसवः परिकीर्त्तिताः ||

छा(का)दौ वेदाः समाख्याता अन्य चत्वारि यानि च |
तेषु चत्वारिवर्णानि (चत्वार्यन्यानि यानि च) सिद्धं प्रस्तारमुत्तमं ||

एषा योनिः परा गुह्या मन्त्रसृष्टिर्व्यवस्थितम् |
योनिर् मध्यगता योनिर्यावत् कोणाश्चतुर्दश ||

एषक्रमगतो मेरुश्चतुः शृगः सुरालयः |
अत्रमध्ये समुत्पन्नाः सिद्धविध्या अनेकधा |
पारंपर्यक्रमेणैव गुरु वक्त्रात् तु लभ्यते ||

इति पारमेश्वरीमतेनवकोटिसंहितायां चतुराशीतिसहस्रमेरुद्धारः 
चतुर्विंशतिमः पटलः ||





देव्युवाच


अद्य मे सफलं जन्मः अद्य मे सफलं तपः |
श्रुतं मेरुं परंगुह्यं सर्वपापक्षयङ्करं ||

निर्मलत्वं च संप्राप्तं त्वयि तुष्टे सुरेश्वर (त्वया तुष्टेन शङ्कर) |
अधुनाश्रोतुमिछामि विद्या नामानि यानि च ||

कथं सिध्यन्ति देवेश सामर्थ्यं कीदृशं भवेत् |


श्रीभैरव उवाच


आदौ दीक्षाभिषेकं च सर्वपापप्रनाशनं ||

पश्चाद्देविक्रमं ज्ञात्वा षोढान्यासेनसंयुतं |
शब्दाराशिकुकाराख्यं अङ्गवक्त्रे तु संयुतां (शब्दराशिः कुकाराख्या 
अङ्गवक्त्रेषु संयुता) ||

पुनस्तं (ततः) क्रमयोगेन नवात्मानादिनी परं(दं) |
विद्या त्रयं परं गुह्यं अघोराष्टकमेव च ||

अङ्गद्वादशकं चान्यं सडङ्गश्च ततः पुनः |
ग्रन्थादिकं ततो न्यासं त्रिभिर्भेदैश्च तद्ग्रहं ||

प्. ३ब्)

द्वादशानि च श्लोकानि (दशैव तथा श्लोका) पंचरत्नानि यानि च |
पीठश्चतुः क्रमं दिव्यं षोढान्यासेनसंयुतं ||

कुलदीक्षाभिषिक्तस्य पारंपर्य क्रमस्य च |
मन्यन्ते क्रमज्येष्ठानि ये युक्ताश्च कुलागमे ||

तस्य देयमिदं ज्ञानं सोढान्यासं क्रमोद्भवं |
विन्यसेद्विधियुक्तात्मा त्रिष्कालञ्च दिवानिशि ||

ये के चित्पापसंघाताः सप्त जन्मान्तरेषु च |
दहते न्यासमात्रेण कल्पान्ते भास्करो यथा ||

शस्त्रसंघातसङ्कीर्णे संग्रामेष्वा पदेषु च |
न भयं विद्यते तस्य स वज्रपञ्जरो यथा || 

कामं क्रोधन्तथा लोभं मायाहंकारमेव च |
संपर्काभोजनालापं न कुर्यात् केनचित् सह ||

नमस्कारं न कुर्वीत ज्येष्टस्यापि कदाचन |
गुरोरपि न पतेत्पादौ म्रियते नात्र संशयः ||

तस्मात् सर्व प्रयत्नेन नमस्कारंम्विवर्ज्जयेत् |
षण्मासाभ्यासयोगेन सामर्थ्यं च वदाम्यहं ||

काष्ठपाषाणधातूनां भूतग्रामं चतुर्विधं |
नमस्कारात् क्षयं यान्ति गिरिर्वज्र हतो यथा ||

अब्दैः षोडशभिर्देवि खेचरत्वं भविष्यति | 


देव्युवाच 


न जानाम्य प्यहंनाथ षोढान्यासं च कीदृशं ||

वक्तुमर्हसि देवेश यदि तुष्टोसि मे प्रभो |


श्रीभैरव उवाच


यो सौ देवि मयाख्यातश्चतुःशृङ्गो महानगः ||

उद्धारं सर्वविद्यानां तत्र मध्ये व्यवस्थितं |
तदहंसंप्रवक्ष्यामि उद्धारं या दृशं भवेत् ||

कैलासशिखरे देवि षद्वर्णं वर्णपूरिक्तं |
शिरस्थं तं विजानीया छ्रीकण्ठंस्तत्र देवता ||

पुनस्तस्यैव त्रैव अन्ते च शिखरे गन्धमादने |

प्. ४अ)

अनन्तं तम्विजानीयात् संस्थितं वक्त्रमण्डले ||

मन्दरान्ते तृतीयं च भैरवं तत्र संस्थितं |
दक्षनेत्रस्य मध्यस्थं त्रिमूर्त्ति वामनेत्रगं ||

निषधान्तं गृहं तस्य वेदवर्णसमुद्भवं |
ध्रुवादि भूतवर्णस्थं अम(रा)रीशं प्रतिष्ठितं ||

दक्षिणे श्रवणे न्यस्य अर्घीशं रितुवर्णगं |
वामश्रवणविन्यासं सर्वपापक्षयंकरं ||

कैलासे वाम मध्ये तु श्रीकण्ठस्य अधः स्थितं |
भैरवोभारभूतिस्तु भानुनासा पुटे न्यसेत् ||

अतिथिः सो मध्ये तु अष्टमं गन्धमादने |
अनुस्वारविसर्गान्तं लोकस्थं मन्दरे विदौ ||

स्थाणुरुद्रं विजानीयाद्दक्षगण्डस्थले न्यसेत् |
निषदेकाकमध्यस्थं रुद्रनामहरम्महत् ||

वामगण्डस्थले न्यासं कर्त्तव्यं वरवर्णिनि |
कैलासे कब्य आदिस्थं कर्णाशं नामनामतः ||

दन्तपंक्तौ न्यसेद्धीमान् भूतीशं दंष्ट्रमध्यतः |
तस्य बीजं रु अन्ते च आदौ चैव समुद्धरेत् ||

वामं नासा पुटे पूर्वं विश्ववर्णं व्यवस्थितं |
सद्योजातं विजानीयात् न्यस्तमोष्टस्य (मस्तके चाष्ट) मध्यतः ||

रुद्रो अनुग्रहीशश्च महातेजो महामनाः |
तस्मात् सर्वप्रयत्नेन ऌ अन्ते अधरे न्यसेत् ||

अंक्रूरं घंटिकाग्रे च जिह्वा मूले विसर्गजं |
महासेनं विजानीयाद् रुद्रश्चैव महाबलं ||

वामगण्डादि उत्पन्नं भुजमूले तु दक्षिणे |
क्रोधं नाम महारुद्रं न्यासं कृत्वा तु यत्नतः ||

पुनश्चाकाशमध्यस्थं चंशु? नामानमिश्वरं |

प्. ४ब्)

तत्रैवं वाहुमध्ये तु न्यासं कृत्वा सुरेश्वरि ||

पश्चान्तं च विजानीयात् ख अधः कूर्परा न्यसेत् |
कङ्काले (कङ्कणे) शिवमित्याहुर्घकारं वर्णपूर्वकं ||

एकपादं करे न्यस्य अर्घीशान्ते व्यवस्थितं |
कूर्म्पं?चकारमध्यस्थं वाममूले व्यवस्थितं ||

एकहस्तस्थितं वाहुव्व पूर्वं वाम *?न्यसेत् |
चतुराननेनसंयुक्तं जकारंकूर्परे स्थितं ||

रूकारं कङ्कणे न्यस्तं अजितस्तत्र देवता |
स्वान्ते (यान्त) 
वर्णस्य(वर्णेन)संभूतकरे(नवर्णसंभूति)शर्म(सव्ये)व्यवस्थिता ||

एवं न्यासं महादेवि उभौवाहू प्रतिस्थितं |
जंघा मूले शशाङ्कार्द्धं तत्र सोमेश्वरं विदुः ||

दक्षिणे तद्द्विजानीयात् पूर्णेन्दु मूरुभूषितं (न्दुतरूसंस्थितं) |
लांगलीशो महादेवि तत्र स्थाने नियोजयेत् ||

दारुकं जानुमध्यस्थं न्यासं कृत्वात्रपूर्वकं |
ग्रहमालास्थितं पूर्वं जंघामध्ये व्यवस्थितं ||

अर्धनारीश्वरं देवं न्यासं कृत्वानु यत्नतः |
उमाकान्तं णमध्यस्थं न्यासंपास्पदक्षिणे ||

तकारं वाममूले तु आषाढीनामनामतः |
तत्रस्थाने कृतं न्यासं तद्द्वितीयं अधः स्थितं ||

दण्डिनं मेरुमध्यस्थं न्यासं कृत्वा सुरेश्वरि |
ढकारं यस्य ऊर्द्धे तु छ(हि?)कारमधः संस्थितं ||

जानुन्यासं विजानीयाद्धात्रीशो नामनामतः |
मीनं दधेस्तु (धकार)मध्यस्थं जंघास्थाने नियोजयेत् ||

तकारस्य अधस्थाने ध्रुवान्ते ऊर्धसंस्थितं |
मेषोनाम महारुद्रो वामपादे व्यवस्थितः ||

लोहितं दक्षकुक्षिस्थं विन्यसेद्वरवर्णिनि |
प्. ५अ) थ(ठ)कारं यस्य मूर्धिस्थं अधोषकारमेव च (सुवर्णं तस्य 
पूर्वकं) ||

भूतादि मन्दरस्थं च वामकुक्षौ नियोजयेत् |
शिखिवाहिमहारुद्रं तत्र स्थाने प्रति स्थितं ||

मोकारं यस्य उर्द्धं तु पृष्ठ मध्ये व्यवस्थितं |
छगलण्डं (* *?) विजानीयात्तत्र रुद्रं व्यवस्थितं ||

मन्दरे ऋषिमालायां रि(धि)कारस्य अधः स्थितः |
नाभिस्थाने विजानीयाद्विरण्डन्तत्र देवता ||

तत्रैव ऋषिमालायां भे च मधे व्यवस्थितं |
महाकालं विजानीयाद्धृदि मधे व्यवस्थितं ||

य(*?)कारमधकोष्ठे तु गो पूर्वे यस्य संस्थितं |
वागीशो भैरवस्तत्र त्वचिन्पासोत्तमोतमः ||

तस्यान्ते रक्त(वक्त्र) मध्ये तु नवके पूर्वसंस्थितं |
भूजङ्ग भैरवस्तत्र पिशितस्य(स्थो) पिनाकिनः ||

स(ग)कारस्य अधः स्थाने रि(?)पूर्वे यस्य संस्थितं |
एतद्बीजं विजानीयात् न्यस्तं तत्र पिनाकिनः ||

वेचामध्ये स्थितं बीजं स्नायु मध्ये व्यवस्थितं |
खड्गीशो भैरवस्तत्र विन्यसेद्वरवर्णिणि ||

वे अन्तमाश्रयं यस्य वा(*?)गीशान्त(नै) मधः(र्व्यव)स्थितम् |
अस्थिमध्ये स्थितं रुद्रम् सम्यकं नामनामतः ||

अधो यस्य र(न)कारस्तु ककारं पूर्वसंस्थितं |
तद्वर्णंमध्यमध्यस्थं भैरवश्चेत नामतः ||

सिवारं यस्य अन्ते(श्व) च पिनाकी अधः संस्थितम् |
शुक्रस्थं तद्विजानीयात् भैरवो भृगुनामतः ||

खड्गीशं भैरवं यत्र तत्र उर्द्धे व्यवस्थितं |
लकुलीशः प्राणमित्याहुः अर्घीशस्य अधः स्थितं ||

क्रोधमध्ये स्थितं रुद्रं वर्णान्ते यद्व्यवस्थितं |
संवर्त्तकं विजानीयाद्युगान्तेयः क्षयंकरः ||

शब्दराशिमिदं प्रोक्तं सर्वपाप क्षयंकरं |
न्यस्तं सर्वाङ्ग देशेषु पंचप्रणवसंपुटं ||

दुर्गमार्ग जलाग्नीषु दुष्टदंष्ट्री भयेषु च |
वादे विवादे संग्रामे न भयं विद्यते क्वचित् ||

यत्र कुत्र चिद्देशेषु तिष्ठते साधकेश्वरः |
तस्य संपर्क मालायाद्रुद्रलोकं स गच्छति ||

इति पारमेश्वरीमते नवकोटि संहितायां चतुराशीतिसाहस्रे 
शकराशिपंचविंशतिमः पटलः ||




श्रीदेव्युवाच


पंचप्रणवयोगेन न्यासमुक्तं त्वया प्रभो |
तमहं श्रोतुमिछामि त्वत्प्रसादाद्यभैरव ||


श्रीभैरव उवाच


शृणु देवि परंगुह्यं उद्धारं दुर्लभञ्च यत् |
न्यासं पूजा च संस्कारं न तेन रहितं भवेत् ||

तमहं कथयिष्यामि पञ्चप्रणवदेवता |
कैलासे यस्य वर्णस्य पूर्वपूर्वे नपुंसके ||

लोकान्ता(दि)शिरसाक्रान्तं मन्दिरे यद्व्यवस्थितम् |
पूर्वप्रणवयोगोयं यत्रोत्पन्नं चराचरम् ||

छा(अ)न्तं वर्णं समुद्धृत्य ल(न)कुश(ल) यत्रसंस्थितं |
नवके संस्थितं देवि आसनं तस्य संस्थितं ||

त्रिमूर्तिनाशिरोभिन्नं बिन्दुमस्तकभूषितं |
परशक्ति समुत्पन्नं द्वितीयं प्रणवं विदुः ||

अधस्थं यस्य वागी(ली)शो उर्द्धे क्रोधाक्षरं भवेत् |
तद्वर्णं रक्तमारुढं चतुर्थस्वरसंयुतम् ||

क्रूरवर्णं शिरे दत्तं बीजमैश्चर्यदायकं |
प्. ६अ) मन्दरे भूत पूर्वं तु संगृह्यशिखिवाहनं ||

झण्टीशं मस्तके दत्तं भुजङ्गासनसंस्थितम् |
चतुर्थप्रणवं प्रोक्तं बिन्दुमस्तकबूषितं ||

एतद्घोरतरं बीजं जित(दत्त?)कालानलप्र(मालनाशु)भं |
यस्य स्मरणमात्रेण ब्रह्माण्डं परिकल्पते ||

शिकारं पूर्ववर्णस्य प्राणमूर्द्ध्नि स्थितं |
सावित्री मस्तके दत्तं उच्चारश्च स बिन्दुकम् ||

प्रणवण् निर्वाणमित्युक्तं पावकासनसंस्थितम् |
एतेपंचमहाबीजा आदिभूताकुलागमे ||

न्यास पूजा च संस्थानं(स्कारं) ना(स्वा?)नेन रहितं भवेत् |
उक्तं देवि परंगुह्यं पंचप्रणवसंपुटं ||

ननेनैवविधानेन न्यासपूजा सदा कुरु |
क्रमिकन्तं विजानीयाच्चतुर्वर्ग फलं लभेत् ||


देव्युवाच


द्वात्रिंशदक्षरां देवी सर्वकामार्थ साधनीं |
ब्रह्माविष्णुश्च रुद्रश्च ईश्वरश्च सदाशिवः ||

एतानि पञ्च देवानि येन सिद्धाः सुरेश्वराः |
आदि भूतां परां सूक्ष्मां श्रोतुमिछामि तत्त्वतः ||

जन्मजन्मान्तरं पापं भस्मसाद्यान्ति तत्क्षणात् |


श्रीभैरव उवाच

आदौवर्णं समुत्पन्नं रुद्राणां वा(ऋ)षिमन्दिरे |
यत्र मध्ये महादेवि मेषो(माया)रुद्रो महाबलः ||

पूर्वं तु तद्विजानीयान्मालिनी शिरसि स्थितम् |
पूर्वं वागीश वर्णस्य स्त्रायुरूर्द्ध्वं व्यवस्थितं ||

द्वीतीयञ्च समुत्पन्नं नाभि रुद्रं तृतीयकं |
ग्रहमालास्थितं वर्णं ततो मध्ये व्यवस्थितम् ||

प्. ६ब्)

स्नायु रुद्रं तदग्रे च पंचमं परमेश्वरि |
वागीशे शान्तं मारूढं भूतीशं मस्तके स्थितं ||

षष्ठे बीजं विजानीयात् तस्यान्ते शिखिवाहनं |
लोर्द्धे च मस्तके तस्य रकारासन संस्थितं ||

झण्टीशं शिरसे चैव कूरन्तस्योपरिस्थितं |
हृद्बीजं परमं देवि सर्वसिद्धिप्रदायकं ||

क्रोधवर्णं समुद्धृत्य अमरीशासन स्थितम् |
अष्टमञ्च भवेद्बीजं वकारन्तस्य अग्रतः ||

सूक्ष्मरुद्रं शिरेदत्तं चतुर्वक्त्रमधस्थितम् |
रुद्रमालादि तस्याग्रे वागीशं भूतिसंयुतम् ||

ल(न)कुलीरक्तमारूढं व्यञ्जनं शिरसिस्थितम् |
अनन्तेनन्तेनसमायुक्तं द्वादशं बीजमुत्तमम् ||

पुनः प्राणं समुद्धृत्य द्विःस्थाने तु महेश्वरि |
भुजङ्गमासनस्तेषां उभौवर्णे प्रदापयेत् ||

व्यञ्जनश्चैव वर्णेन त्रिमूर्त्ते न विभुषितम् |
अर्घीशमासनश्चैव व्यञ्जनोर्द्ध्वमतःपरम् ||

क्रोधकूर्म्मान्त वर्णानां टतवर्गानि मानि च |
केवलञ्च समुद्धृत्यमेकारान्तेषु अग्रतः ||

श्रीकण्ठं यद्भवेद्वर्णं केवलं च ततः पुनः |
सद्योजातेनसंयुक्तं शिवेशपरमेश्वरम् ||

सर्वपापहरं बीजं एकविंशे सुरेश्वरि |
अनन्तेनसमायुक्तं तस्यान्ते रक्तसंस्थितम् ||

महाकालं पुनर्द्देवि सव्यकर्णासनस्थितं |
क्रोधवर्गद्वितीयञ्च त्रिमूर्त्तेन तु भेदितम् ||

चतुर्विंशतिमंबीजमक्षरं सिद्धिदायकं |
प्राणादि संस्थितं यच्च कूर्म्मन्तस्योपरिस्थितं ||

प्. ७अ)

क्रूरानन्तेनसंयुक्तं पंचविशतिमं विदुः |
पुनस्तं क्रूरसंयुक्तं वेदस्वरविभूषितम् ||

अग्रे तस्य महादेवि क्रोधरुद्रालयं परम् |
सुक्ष्मरुद्रेणसंयुक्तं सप्तविंशतिमं महत् ||

दक्षपादोद्भवं वर्णमुमा(का)न्तस्य मन्दिरम् |
अष्टविंशतिमं बीजं सूक्ष्मं तस्योपरिस्थितं ||

पुनरैतव बीजेत उभे अग्रे व्यवस्थिते |
पुनः स्नायुस्थितं वर्णं सुक्ष्मरुद्रसमन्वितम् ||

झण्टीशेनसामायुक्तं कूर्मन्तस्योपरिस्थितं |
एषाविद्यापरागुह्या पराशक्तेर्व्यवस्थिता ||

ब्रह्माविष्णुश्च रुद्रश्च ईश्वरश्च सदाशिवः |
पंचवक्त्रोद्भवाह्येते अत्रविद्याननेषु च ||

पूर्ववक्त्रे समुत्पन्नो भूतामां च पितामहः |
पुनर्नारायणे देवि संभूतश्चोत्तरानने ||

एकादशानि रुद्राणि याम्य वक्त्रोद्भवानि च |
सिद्धास्ते नात्रसंदेहो अस्या विद्या प्रभावतः ||

ईश्वरश्च महादेवि प्राची वक्त्रसमुद्भवम् |
परापरे शिवः सिद्धः ऊर्द्ध्ववक्त्रे सुरेश्वरि ||

वक्रे वक्रे महादेवि सिद्धा ह्येते सुरोत्तमाः |
सिद्धाप्रजायते न्योपि सिद्धैस्तु संहिता पुरा ||

हृदयेन महादेवि सानुष्ठान परायणाः |
शिरेगांधर्वमित्याहुः (शिरसागन्ध्र्व आहुः; गन्धवोः शिरसा सिद्धाः) 
पूजाराधनतत्पराः ||

गन्धर्वत्वं च संप्राप्तः शिरोदेव्याः प्रभावतः |
महर्ज्जनतपः सत्यं ये सिद्धा अत्र संस्थिताः ||

द्वात्रिंशदक्षरा देव्या शिवाराधनतत्पराः |
ज्ञानसिद्धाः समाख्याता ऊर्ध्वलोक निवासिनः ||

प्. ७ब्)

इन्द्राद्या देवताः सर्वे धर्म्मराजो यमो निलः |
नि-ऋतिर्वरुणश्चैव ये यक्षाधनदादयः ||

सिद्धास्ते नात्रसंदेहः कवचे वरवरवर्णिनि |
चन्द्रादित्या गुहा अथात डिन्मेषादि राशयः ||

नेत्राराधनयोगेन सिद्धास्ते नात्रसंशयः |
नागा विद्याधराः सर्वे पर्वताः सागराः सरित् ||

यद्भूता भुवि पाताले अस्त्र योनिसमुद्भवाः |
अनुष्ठानेन देवेशि स्वसिद्धिसहिताः पुरा ||

सामर्थ्यं यस्य यो देवि वर्त्तते भुवनान्तरे |
द्वात्रिंशदक्षरी विद्या त्वत्प्रसादात् सुरेश्वरि ||

विद्यायोनिसमुत्पन्नं त्रैलोक्यं स चराचरं |
एषादेवि परामाया मन्त्र सृष्टि(मूर्ति)व्यवस्थिता ||

पूजामानेन देवेशि त्रैलोक्यं पूजितं भवेत् |
तस्याङ्गानि च वक्त्राणि न्यासं कुर्याद् वरानने ||


देव्युवाच


श्रुतं देव परंगुह्यं देव्यानुद्धार(तद्ध्यानं)मुत्तमं |
तस्याङ्गानि च वक्त्राणि त्वया चोक्तानि यानि च ||

तमहं श्रोतुमिछामि त्वत् प्रसादाच्च भैरव |


श्रीभैरव उवाच


कथयामि न सन्देहो य त्वया परिपृच्छितं |
देव्याः सप्ता(रुद्रा)क्षरं मूलं कस्यान्ते यादृशं भवेत् ||

तमहं संप्रवक्ष्यामि हृदि देव्या न संशयः |
खण्डपावकमारूढं खण्डमायाधः संस्थितं ||

प्राणमूर्धगतं कुर्यादाषाढी तस्य चाग्रतः |
क्रोधवर्णासनारूधं महाकालं च केवलं ||

पिनाकी म?द्भवेद्वर्णं केवलं च ततः पुनः |
एतानि वेदवर्णानि विद्या सप्तान्तसंस्थिताः ||

प्. ८अ)

विद्यासप्तेति चत्वारि अस्यान्ते ते समालिखेत् |
तस्यान्ते हृदयं चैव दशमेष्टाक्षरं विदुः ||

इच्छासिद्धिकरं दिव्यं हृदयं कुब्जिकस्य तु |
रुद्रान्ते संस्थिता त्रीणि मूलविद्यानु यानि च ||

मस्तकन्तद्विजानियात्मार्त्तण्ड भैरवी सह |
भुवनान्ते भूतबीजानि मूलविद्या तु संस्थिता ||

देवीज्ञानशिखानाम वौषडन्ता च संस्थिता |
शिखान्ते पंचवर्णानि कवचं परिकीर्त्तितं ||

सर्वसर्वादरी देव्या कुलिशः पञ्जरं इव |
तस्य पुरत ये वेदास्त्रिनेत्रासंस्थितानि च ||

त्रैलोक्य दर्शनी देवी संभूता चतुरक्षरी |
विद्यान्ते युगवर्णानि देव्यास्त्रेसंव्यवस्थितं ||

सर्वार्थरक्षणी देवी दिशासु विदिशासु च |
नमः स्वाहा वौषडन्तं वषट् हुंफट् च संयुतं ||


श्रीभैरव उवाच


अथातः संप्रवक्ष्यामि देव्या वक्त्राणि यानि च |
नकारादि यै(ए?)कारान्तं ये वर्णा रुद्रसंस्थिताः ||

सृष्टिशक्तिर्नमोन्ते च पूर्ववक्त्रे प्रपूजयेत् |
तस्यान्ते च सु(स्व)वर्णानि संभूताश्चोत्तरानने ||

मायाशक्तिर्नमोन्तश्च पूजितव्यं प्रयत्नतः |
दक्षिणास्ये पुनर्देवि भूतवर्णा व्यवस्थिताः ||

रौद्रीशक्तिसमायोगान्नमोन्तं पूजनं भवेत् |
पश्चिमे ऋतुवर्णानि शक्तिमैश्वर्यदायिके ||

नमोन्तं पूजनन्तस्य इच्छाशक्ति फलं लभेत् |
ऊर्द्धवर्णै स्थितौ नेत्रो मोक्षशक्तिरुदाहृता ||

पूजितव्यं विधानेन सर्वपापैः(बन्धै) प्रमुच्यते |
एतेषु पंचवक्त्रेषु विद्याबीजानि यानि च ||

प्. ८ब्)

आदौ उच्चारणं कुर्याद्यो यस्य या दृशानि च |
अङ्गानि पंचवक्राणि न्यासं प्रणवसंयुतम् ||

मूलविद्यां जपे देवि सर्वसिद्धि प्रदायिकीं |

इति पारमेश्वरीमते पंचप्रणवमूलविद्याङ्गवक्त्रोद्धारः 
षड्विंशतिमः पटलः ||





श्रीभैरव उवाच


अथातः संप्रवक्ष्यामि नवात्मा न्यासमुत्तमं |
नाभिवर्णं समुद्धृत्य प्राणं तस्यासनं भवेत् ||

प्राणं रक्तसमारूढं रक्तं क्रोधासनस्थितं |
महाकालासनं क्रोधं महाकालं पिनाकिनं ||

पिनाकी स्नायुमारूढं स्नायु वागीशमुर्द्धगं |
ध्रुवान्ते सम(र्व)मारूढं नादबिन्दुविभूषितं ||

एतत्सर्वाङ्गदेहेषु न्यासं कुर्यादनात्मनः |
(महाकालं पिनाकिनं पिनोकी स्नायुमारूढं ||
ध्रुवान्ते समारूढं नादबिन्दुविभूषितं |
एतत्सर्वाङ्ग देहेषु न्यासं कुर्वात यत्नत ||)???????

न भयं विद्यते तस्य त्रैलोक्ये स चराचरे |


श्रीभैरव उवाच


या सा देवि परागुह्या मालिनी मातृकोद्भवा |
भासयन्ती स्वतेजे(देहे)न मा(लि)नं स चराचरं ||

तस्योद्धारं परंगुह्यं शृणुष्वेकाग्रमानसाः |
मेषोनाममहारुद्रो मूलं विद्यादि संस्थितः ||

तद्वर्णं शिरसि न्यस्तं नादिनी देवि संस्थितं |
नाथिमध्यगतं वर्णं लोहितस्योपरिस्थितं ||

ग्रसनीतिसमाख्यातं संस्थिता वक्त्रमण्डले |
प्. ९अ) भारभूस्प?तिथिश्चैव नासिकाग्रे व्यवस्थितौ ||

दक्षगण्डस्थलं वाममेते वर्णा नपुंसकाः |
निवृत्यायै प्रतिष्ठायै विद्यायै शान्तिमेव च ||

एषादेवि शिरोमाला मालिनी शिरसि स्थिता |
कूर्म्मवर्णं पुनर्देवि तृतीयं नेत्रसंस्थितं ||

न्यासं कृत्वा तु चामुण्डा सर्वविघ्नप्रणाशनी |
पुनश्चक्षुश्च(द्व)योर्मध्ये या देव्या प्रियदर्शनी ||

मीनरुद्रोद्भवं वर्णं विन्यसेद्विधिपूर्वकं |
पुनर्नारायणी देवी श्रवणाभ्यामध(ण योर्मध्य सं)स्थिता ||

विन्यसेद्विधि पूर्वं तु उमाकर्णे च या स्थिता |
ध्रुवादि मोहिनी देवी दक्षिणे कर्ण भूषणं ||

ध्रुवान्तं वामकर्णे तु प्रज्ञायै तत्र संस्थितम् |
कैवल्यं मन्दरस्थं च नासिकाग्रे व्यवस्थितं ||

गुह्यशक्तिं विजानीयाद्वज्रिनीवज्र(क्र)मध्यतः |
व(क)कान्तं(रा)स्थितं तत्र खड्गीशं यत्रसंस्थितम् ||

कराली च कपाली च शिवाघोरा वशि(*?)र्वरा |
पञ्चैताः क्रमयोगेन क्रोधवर्गे व्यवस्थिताः ||

न्यासं कुर्वीत देवेशि अधोर्द्धं दन्तपंक्तिषु |
अष्टवागेश्वरी वाचा त्रिमूर्त्तिश्च सरस्वती ||

जिह्वान्यासं च कुर्वीत व(च)कारं कण्ठमध्यतः |
तत्रमध्यस्थिता देवी शिखिवाहीति विश्रुता ||

ऋषिपूर्वं समुद्धृत्य तत्र भीमा व्यवस्थिता |
दक्षिणे तु भुजे दण्डे शिखरं यस्य मन्दिर(ण्डित)म् ||

तत्रैव ऋषिमालायां यामे मध्ये व्यवस्थितम् |
शिखरं वामहस्तस्य वायुवेगा प्रतिष्ठिता ||

प्. ९ब्)

नमो दक्ष भुजादण्डे दा(चा)रुवर्णासनस्थिता |
पूनर्विनायकी देवी ग्रहादिवर्णसंस्थिता ||

न्यासं वामभुजादण्डे पूर्णिमाकरमध्यतः |
ढान्तवर्णसमायोगा न्यासं कृत्वा करेषु च ||

रू(कं)कारिणी च या देव्या अजितावर्णसंस्थिता |
अङ्गुलीन्यासं कर्त्तव्यं दक्षिणस्य करस्य तु ||

पुनर्वाम करे देवि अंगुली न्यास पार्वती |
सर्ववर्णसमायोगादाकाशान्ते व्यवस्थिता ||

दीपनी शूलदण्डं च भुजंगे दक्षिणे करे |
जयन्ती शूलमित्याहुर्जकारस्य तु पूर्वकं ||

करे वामे कपालञ्च वर्णे सोमेश्वरासनं |
कपालीनामविख्याता वामहस्ते प्रतिष्ठिता ||

पवनी हृदये यो ह्य लोहितं वर्णपूर्विका |
अंबिका च ततो देवि छहु(मम; वक्र)मध्ये व्यवस्थिताम् ||

न्यासं प्राणस्य कर्त्तव्यं इछाशक्ति हृदिस्थितम् |
लोकान्ते तस्य वर्णस्य उद्धारं पूर्वतस्थितम् ||

सकारं बिन्दुसंयुक्तं हृदिमध्ये नियोजयेत् |
देवी तु परमात्मायै न्यासं कृत्वा प्रयत्नतः ||

एकहस्तस्य यद्वर्णं छागली तत्रसंस्थिता |
दक्षिणस्तनमध्यस्थं वामे वै पूतनां विदुः ||

पिनाकी तत्र वर्णं च पूर्वे यर्द्धे(दत्वा) च विन्यसेत् |
अनन्तेनसमायोगादामोटीक्षीरमध्यतः ||

पुनस्तं लंबिनी देवी आसने स्वेनसंयुतं |
न्यासंकुर्वीत यत्नेन उदरमध्ये तु संस्थितम् ||

संवर्त्तकस्य मध्यस्थं देवी संहारिका भवेत् |
नाभि न्यासं विजानीयात् महाकालीमपूर्वकं ||

न्यासंनितंवमध्यस्थं कुर्वीत्त परमेश्वरि |
प्. १०अ) लोकानां पूर्ववर्णे तु गुह्येसु कुसुमा युधा(न्यसेत्) ||

संवकं शुक्रमध्ये तु श्रुक्रा(सूक्ष्मा) देवी व्यवस्थिता |
आषाढीक्रूरसंयुक्ता तत्र ताराव्यवस्थिता ||

ऊरू मध्यगतं न्यासं जानुन्यासमतः शृणु |
ना(वा)मादिवर्णमुद्धृत्यझण्टीशं यत्रसंस्थितम् ||

ज्ञानशक्तिप्रयत्नेन विन्यसेदक्षजानुनि |
ऋ अन्तं वामजानुस्थं कैलासे यत्प्रतिष्ठितं ||

क्रियाशक्ति स्थिता तत्रन्यासंकुर्वीत यत्नतः |
सद्योजातस्य(स्तु) गायत्री दक्षजंघेषु संस्थिता ||

सावित्री वामजंघाया ऋकारं तस्य पूर्वकं |
दहनी दक्षिणे पादे दकारासनसंस्थिता ||

वामपादे फकारस्य(तु फेत्कारि) न्यासं कुर्यात् प्रयत्नतः |
एतद्देविपरंगुह्यं मालिनी न्यासमुत्तमम् ||

विन्यस्तं विधियोगेन पंचप्रणवसंपुटम् |
भूतप्रेतपिशाचानि यक्षरक्षमहोरगाः ||

अन्येपि हिंसका ये च संस्थितावरवर्णिनि |
तस्य दृष्टि निपातेन विद्रवन्ति दिशोदश ||

अशनीवज्रपा(धा)तेषु राजचौर भयेषु च |
संग्रामे जयमाप्नोति शस्त्रघातं न विद्यते ||

महारक्षा भवेत्तस्य सर्वशस्त्रेषु चैव हि |
लभेत्सौभाग्य मतुलमायुरारोग्यसंपदं ||

न्यासंकुर्वीतयत्नेन स्मशाने तिष्ठते यदि |
भूतप्रेतपिशाचैश्च ज्वलन्तं दृश्यते तु सः ||

ददन्ति विपुलां सिद्धिं निशाचारेणसुन्दरि |
सप्तवारान्कृतन्यासा गजाश्वे तिष्ठते यदि ||

प्. १०ब्) अथवाभूमिपादेन शस्त्रंसंगृह्यपाणिना |
प्रविश्यति महावीरः संग्रामे युद्धकांक्षिभिः ||

दृश्यते परचक्रे तु एकेरौनिकरूपिणः |
पंचाशद्रूपपिण्डस्य एकोसौ देवि दृश्यते ||

प्रहरन्शस्त्रजालेन पादेषुगजसंस्थितः |
निर्ज्जित्य परसैन्यानि आगछन्ति न संशयः ||

मालिनी न्यासयोगस्य सामर्थ्यं ईदृशं भवेत् |
अन्ते मुक्ति मवाप्नोति पुनर्ज्जन्म न विद्यते ||

इति पारमेश्वरीमते मालिनीन्याससप्ताविंशतिमः पटलः ||




श्रीभैरव उवाच


देव्या भू?यं परंगुह्यं प्रवक्ष्याम्यनुपूर्वशः |
परा च अपरा चैव तथा चैव परापरा ||

न्यासं कृत्वा तु देवेशि सर्वपापैः प्रमुच्यते |
पञ्चप्रणवमंत्राणि आदिस्थाने भवन्ति वै ||

पराविद्यादिसंयोज्य श्रीकण्ठन्तदनन्तरं |
शिवं च पूर्वमुद्धृत्य सद्योजातेनसंयुतम् ||

ज्ञानशक्तिसमायोगात् भुजंगं पंचमं विहुः |
नवादि दीपिनी वर्णे प्राणन्तस्योपरिस्थितं ||

त्रिमूर्त्तेन समायुक्तं लोकादिसंयुतं लिखेत् |
पुनस्तु अंबिका देवी शुक्रभैरवसंस्थिता ||

सप्तमं च महाबीजं लोकान्तं पुरतः स्थितं |
पावनी बीजमुद्धृत्य लोहितं यत्रसंस्थितम् ||

भुजङ्गञ्च पुनर्देवि नवमन्तस्य अग्रतः |
महाकालोद्भवं वर्णं तस्य अग्रे पुनर्लिखेत् ||

शिवायवर्णसंयुक्तं(भागेन) सद्योजातेनसंयुतं |
ऋ आदिश्चैव योगेन नवादे *? ग्रतस्थितं ||

ध्रुवादि आसनं दद्यात् लोकादि मस्तके स्थितं |
ध्रुवान्तस्य अधश्चैव एषुवर्णेषु मध्यगः ||

ध्रुवान्ते अन्तमन्ते च सद्योजातविभूषितम् |
चतुर्दशं च इत्युक्तं दीपिनी तदनन्तरं ||

केवलं शूलदण्डस्थं पुनस्तं तस्य अग्रतः |
ध्रुवान्ते आसनंस्थं च षोडशं बीजमुत्तमम् ||

झण्टीशेनसमायुक्तं लोहितं तदनन्तरम् |
भृखु?कं बीजमुद्धृत्य अम्बिकामूर्द्ध्निसंस्थितं ||

पक्षान्तान्तं शिरसे दत्तं सविसर्गं समालिखेत् |
ऋ आदिवर्णमुद्धृत्य शिवं यत्रव्यवस्थितम् ||

रुद्रान्तेनसमायुक्तं दीपनीतदनन्तरम् | 
अनन्तेन समासक्तं? बीजं विंशतिमं(भुजंगं पंचमं) विदुः ||

मे च मध्यगतं देवि नितंत्वं मालिनी स्थितम् |
अमरीशासनारूढं बीजं परमदुर्लभं ||

भारद्भूति अधो गृह्य प्रचण्डं भैरवानने |
ऋ पूर्ववर्णयोगेन बीजं द्वात्रिंशमं(गुपतरं) प्रिये ||

ऋषिपूर्वं समुद्धृत्य मालिनीजिह्वसंयुतम् |
केवलं वैनितं वंच भैरवे हृदिसंस्थितं ||

पुनस्तस्यादि अग्रे तु कान्तं तस्याग्रतो स्थितम्(लिखेत्) |
उमाकान्तं समुद्धृत्य ज्ञानशक्तिसमन्वितं ||

छगलण्ड भैरवं यत्रवर्णं तस्याग्रतस्थितम् |
महांकालं पुनश्चैव तस्याग्रे संस्थितं प्रिये |

पाने(सो)मध्यगतं देवि लोहितं सूक्ष्मसंयुतं |
स्नायुरुद्रं च तस्याग्रे मालिनी वक्त्रसंस्थितम् ||

प्. ११ब्) पुनरेत्तानि बीजानि उभौ अग्रे व्यवस्थितौ(चत्वार्यग्रे स्थितानि च) |
उभौ प्राणौ(रक्षवर्णौ)समुद्धृत्य झिण्टिशेनादिसंयुतं ||

केवलं चैव तस्याग्रं अंबिका यत्रसंस्थितम् |
रक्तवर्णं समुद्धृत्य युगस्थानेषु सुन्दरि ||

ध्रुवादि आसनस्थौ चिद्वौ वर्णो पूर्वसंस्थितौ |
तस्याग्रे संस्थितौ द्वौ तु केवलानि च भैरवि ||

पंचप्रणवादि अन्तस्थं तस्याग्रे तु पुनर्ल्लिखेत् |
विद्यया विश्वबीजञ्च पुरतस्तस्पदापयेत् ||

भूतादि वर्णमुद्धृत्य दीपिनी संस्थितं कुरु |
ऋपूर्वं शिरसे दत्तं परस्य(ण्या) हृदयं विदुः ||

अस्य बीजस्य यत्पूर्वं ते नेदं संपुटं कुरु |
अस्या विद्यादि (विद्यायाविश्व) बीजं च पुरत(स्त)स्पदापयेत् ||

एषा विद्या परा देवि त्रिषु लोकेषु दुर्लभा |
चतुश्चत्वारि बीजानि जीवभूताव्यवस्थिताः ||

अर्द्धं चडी?नि(अर्द्धं च त्रीणि)वर्णानि अपरा च ततः शृणु(अन्ते च नियोजयेत्) 
|
प्रणवादि द्वितीयं च प्रथमं बीजमुत्तमं ||

भुजंगासनमारुढं हराद्येनविभूषितम् |
ठ आद्येन शिराक्रान्तं बीजंपरमदुर्लभं ||

वकारोर्द्धं समादाय *(?)वान्तेन विभूषितम् |
शुक्रा देवी शिराक्रान्तं बीजं सुरवरार्चितं ||

ध्रुवान्ता स(न)मारूढं प्राणंबिन्दु(णबीज)युतं कुरु |
मालिनी वामपादञ्च केवलं च ततः पुनः ||

ध्रुवादिखण्डमारुढं अर्द्धेन्दुपुरतस्थितम् |
अपरा च समाख्यात्ता सर्वविग्नप्रणाशनी ||

यक्षापरापरादेव्या तस्यो द्वारं वदाम्यहं |

सर्वसिद्धिप्रदासाक्षाद्भुक्तिमुक्ति प्रदायिका |५????

प्. १२अ)

ध्रुवान्ते अधसंगृह्यक्षान्तन्तस्योपरिस्थितं |
शुक्लवर्णसमारूढं सविसर्गसमालिखेत् ||

प्रणवादि पुनः कृत्वा विद्यानाम परापरा |
न्यासं सर्वाङ्गदेहेषु कुर्वीतवरवर्णिनि ||

धर्मकामार्थमोक्षञ्च लभते नात्रसंशयः |


श्रीभैरव उवाच


महान्यासंप्रवक्ष्यामि अघोरस्याष्टकं परं ||

प्रणवादि समुद्धृत्यं श्रीकण्ठन्तदनन्तरम् |
अपूर्वमो(म)ष्टसंयुक्तं संस्थितं गन्धमादने ||

तृतीयं च समाख्यातं शूलदण्डं चतुर्थकं |
अपूर्वेश(ण)शिरोभिन्नं चतुर्थं बीजमुत्तमम् ||

तस्यान्ते अंबिका देवी संस्थितं छान्तमन्दिरे |
विश्वमालादिसंयुक्तं रक्तस्थं मुर्द्ध्निबिन्दुकं ||

पंचमं च महाबीजं शुक्रचैवाग्र(विसर्ग)संयुतं |
अघोर्याश्च शिरोन्यासं ऋतुवर्णं पतिष्ठितं ||

प्रणवादि आदि बीजं शूलदण्डं द्वितीयकं |
अमरी आस(श)नसंयुक्तं बिन्दुमस्तकभूषितं ||

पावनीवर्णमुद्धृत्य केवलं च तृतीयकं |
चतुर्थं केवलन्देवि भुजंगं भैरवालयं ||

तस्याग्रे मालिनीवर्णन्नितम्बं केवलं स्थितं |
तस्यान्ते(ग्रे) शिवमित्याहु रुद्रान्तेन विभूषितं ||

झण्टीशेन शिरस्थेन रक्तवर्णं समालिखेत् |
छकारान्तं समुद्धृत्य अमरीशासनस्थितम् ||

श्रका देवी शिराक्रान्तं सप्तमं परिकीर्तितम् |
पराया विश्वबीजं च अष्टमं तस्य दापयेत् ||

विसर्गेन समायुक्तं भृगुवर्णं तदग्रतः |
प्. १२ब्) एतानि नवयोगानि परमघोरेणसंयुताः ||

वक्रन्यासं प्रकुर्वीत कण्ठन्यासमतः परं |
ऋ अन्तमादि मुद्धृत्य शिरोबिन्दु विभूषितं ||

तस्याग्रे रक्तमित्याहुर्द्वितीयं वर्णसंस्थितं |
ऋपूर्वमोष्ठसंयुक्तं भुजंगं तदनन्तरं ||

ध्रुवान्ते रक्तमारूढं पादितस्याग्रतस्थितं |
शिरे तस्य ऋपूर्वं च षष्ठमं बीजमुत्तमं ||

अंबिका च पुनर्द्देवि छा(ढा)न्तवर्णे प्रतिष्ठितम् |
एकादशे चतुर्थं च शुक्रमध्यगतं लिखेत् ||

घोररूपं च तस्याग्रे न्यासं कण्ठस्य मध्यतः |
झण्टीशं वर्णमुद्धृत्य ज्ञानशक्ति विभेदितम् ||

नवादि वर्णं तस्याग्रे द्वितीयं बीजसंस्थितं |
ऋपूर्वमोष्ठसंयुक्तं तृतीयं बीजमुत्तमं ||

अनन्ते न समायुक्तं भुजंगं तस्य अग्रतः |
ध्रुवादि आसनं दद्यात् मे च मध्ये समालिखेत् ||

(प्र)चण्डवर्णं समुद्धृत्य (ऌ) पूर्वेण(च) समन्वितम् |
शुक्रमध्यगतं वर्णं सविसर्गं तदग्रतः ||

घोरा तस्याग्रतो दद्याद्धृदिन्या संप्रतिष्ठितम् |
ज्ञानशक्तिं समुद्धृत्य अनन्तं शिरसि स्थितं ||

ऋक्षादि वर्णमुद्धृत्य विस्वादि संयुतं कुरु |
तत्रैव ऋषिमालायां भे अन्ते संस्थितं च यत् ||

क्रियाशक्तिसमायोगात्तृतीयं बीजमुत्तमं |
शुक्रं विसर्गवर्णं (शुक्लवर्णं विसर्गं) च पुरतस्तस्य दापयेत् ||

भीमवर्णेनसंयुक्तं न्यासं (भू?)द(र)मध्यतः |
मालिनी वामजानुस्थं ज्ञान(क्रिया)शक्ति समुद्भवं ||

प्. १३अ)

क्रूरवर्णं शिरे(वे)दत्तं प्रथमं बीजमुत्तमम् |
अध(प)रस्य द्वितीयं च तस्याग्रे संस्थितं कुरु ||

ऋष्यादि वर्णमुद्धृत्य विश्वादि शिर(व)भूषितं |
कान्तं वर्णं च तस्याग्रे स्वेतरुद्रालयं परं ||

उमाकान्तोद्भवं वर्णं झण्टीशेनसमन्वितं |
शिखा(सासि)मध्यगतं गृह्य भैरवं शुक्रसंभवं ||

लोकान्तेन समायुक्तं भीषणं(णः) प(पु)रतः स्थितं |
नाभिमध्यगतं देवि न्यासं कुर्वीत यत्नतः ||

पंचप्रणवादि तं? बीजं तस्याग्रे अंबिकां कुरु |
मालिनी वक्त्रवर्णन्तु मन्दरे भूतसंस्थितं ||

महाकालं पुनर्द्देवि केवलं च समुद्धरेत् |
तस्याग्रे शुक्लबीजं च भृगुकं यत्र भैरवं ||

पंचमं च महाबीजं विसर्गसंहितं लिखेत् |
वमनीं अग्रत कृत्वा गुह्ये नयासंप्रकल्पयेत् ||

क्रियाशक्तिं समुद्धृत्य बिन्दुमस्तकभूषितं |
मालिनी वामपादं च आदिस्थं तद्वरानने ||

अर्द्धेनुपुरतस्तस्य ध्रुवादि खण्डसंयुतं |
यादिस्थं रुद्रमालायां सूक्ष्मन्तु शिरसि स्थितम् ||

वामे मध्यगतं गृह्य स्नायु रुद्रालयं परम् |
शुक्रमध्यगतं देवि स विसर्गं समालिखेत् ||

पवनीं पुरतः कृत्वा गुदन्यासं प्रकिर्त्तितं |
वज्रदेहमिदं चैव न्यासं परम दुर्लभम् ||

असाध्यं सुर दैत्यानां न्यासं यस्य शरीरगम् |


इति पारमेश्वरी मते विद्यात्रयमघोर्याष्टकोद्धारो अष्टाविंशतिमः 
पटलः ||





प्. १३ब्)

श्रीभैरवौवाच 


परा द्वादशकं न्यासं प्रवक्षाम्यनु पूर्वशः |
न काले नापमृत्युश्च न विघ्नं तस्य जायते ||

सर्वव्याधि विनिर्मुक्तो रुद्रस्य सदृशो भवेत् |
पंचप्रणवादि योगेन शुक्रवर्णं समुद्धरेत् ||

भृगु भैरव बीजं च तस्याधो अंबिकां कुरु |
उद्धृतव्यं प्रयत्नेन स्थानानि द्वादशानि च ||

द्वादशस्वरभेदेन भेदितव्यं प्रयत्नत |
पूर्वं पूर्वेण संयुक्तं द्वितीयेन द्वितीयकं ||

तृतीयेन तृतीयं च चतुर्थेन चतुर्थकं |
पंचमे पञ्चमं योज्यं षष्टे षष्ठं नियोजयेत् ||

सप्तमे सप्तमस्थं च अष्टमे अष्टसंयुतं |
तस्याग्रे च पुनर्देवि नवमे नवमं कुरु ||

दशमे दशमं चैव रुद्रमेकादशेन च |
द्वादशेन पुनर्द्देवि विसर्ग सहितं कुरु ||

सर्व बिन्दुसमायुक्ता द्वादशैते महाबलाः |
अंबिका च महादेवि स्वरैरेभिः प्रभेदितम् ||

उच्चारं प्रणवादिश्च सकारसहितेन च |
सिद्धिः प्रथम उच्चारं ऋद्धिनामा द्वितीयकं ||

द्युतिनाम तृतीयं च लक्ष्मीनामा चतुर्थकम् |
पञ्चमी दीप्ति माली च शिवा षष्ठि प्रकीर्त्तिता ||

सुमुखी सप्तमी देव्या मालिनी चाष्टमी भवेत् |
नन्दा वै नवमी प्रोक्ता हय वेगा तदग्रतः ||

रुद्रे महामुखी चैव विश्वे शा च(यी) तदग्रतः |
बीजद्वयसमायुक्तं पञ्चप्रणवपूर्वकं ||

एकैकस्य तु कर्त्तव्यं न्यासं सर्वाङ्ग(र्थ)सिद्धिदम् (पादौ जानूरु? गुह्ये 
च नाभौ हृत्कण्ठतः मुखे नासा पुटे चैव कर्णे मंत्रे शिरे न्यसेत्) |
द्वादशाःङ्गमिदं न्यासं षडंगं च अतः शृणु ||

भृगुभैरवमुद्धृत्य पञ्चप्रणवसंयुतं |
मालिनी मुखवर्णं च वज्रिणी यत्रसंस्थिता ||

रक्तभैरवमूर्द्धस्था एकपादं तदग्रतः |
सम(धर्म)वर्णसमारुढं तृबीजं हृदये न्यसेत् ||

नमोन्तोच्चारणं तस्य संस्थितं हृदि मध्यतः |
कैलासे शिखरे देवि श्रीकण्ठं यत्रसंस्थितम् ||

पूर्ववर्णं विजानीयात् महाकालं तदग्रतः |
ऋकारखण्डमारूढं द्वितीयं वर्णमुत्तमम् ||

नाग(म)मध्यगतं गृह्य आरूढमात्मनस्य च |
ऋपूर्वं शिरसि दत्तं तृतीयं बीजमुत्तमम् ||

द्विजमध्यगतं देवि मालिनी शूलमुत्तमम् |
सद्योजातेनसंयुक्तं चतुर्थं च समालिखेत् ||

विश्वमालान्तु योगेन नितंवं देवि पंचमम् |
मन्दरे लोकमध्यस्थं तस्याग्रे तु समालिखेत् ||

अधस्थं वर्णं संगृह्य आषाढी भैरवस्य तु |
मंदरान्तं शिरे दत्तं सप्तमं बीजमुत्तमम् ||

ग्रहमाला ऋतु स्थाने कैलासवर्णभूषितं |
खण्डपावकमारूढं अष्टमं च समालिखेत् ||

पानोमध्यगतं गृह्य रुद्रेषु ग्रहमन्दिरे |
आषाढी भैरवारुढं कैवल्यं वर्णभूषितं ||

शिरो न्यासं प्रकुर्वीत स्वाहा कारान्तसंयुतम् |
मालिनीकण्ठ(मुख)वर्णञ्च स्नायू भैरवमन्दिरं ||

प्रथमं बीजामित्याहुर्नामादि शिर(व)भूषितम् |
का ऊ (उ; र्द्र; दि)मध्यगतं देवि रुद्रदी(द्राणी)प द्वितीयकम् ||

पुनरस्यैव अग्रे तु पूर्ववर्णेनसंयुतं |

प्. १४ब्)

दहनी वर्णमुद्धृत्यमालिनी पादसंस्थितं |
मालिनी मूर्द्ध्नि वर्णं च कैवल्यं वर्णभूषितम् ||

कैलास शिखरान्तस्थं अग्रतस्तस्य दापयेत् |
मेषवर्णं पुनर्द्देवि अनन्तेनसमन्वितम् ||

सप्तमं च समुद्धृत्य अष्टमं कान्तसंस्थितं |
सूक्ष्मभैरवसंयुक्तं नवमं च ततः शृणु ||

मंदरे भूतमध्यस्थं पृष्ठे रुद्रालयं परम् |
रुद्रान्तेन समायुक्तं नवमं बीजमुत्तमम् ||

दुधे(त्ववि)मध्यस्थितं वर्णं मीन रुद्रालयं परं |
दशमं च विजानीयाद् वौषडन्ता च या शिखा ||

मालिनी मुखवर्णञ्च भूतवर्णे व्यवस्थितम् |
स्थापितं पूर्व वर्णं च जपन्तीं च समालिखेत् ||

शूलदण्डासनं तस्य भुजंगं यत्र संस्थितम् |
मन्दरान्तेन संभिन्नं उमाकान्तं तृतीयकम् ||

तस्यसूक्ष्मं शिरे(वे)दत्तं कैवल्यं यद्व्यवस्थितम् |
पृष्ठ(पूष्णि)भैरवमुद्धृत्य चतुर्थं वर्णमुत्तमम् ||

जयन्ती रक्तमारूढं तस्यान्ते पंचमं विदुः |
अनन्तेन समायुक्तं मीनवर्णन्तदग्रतः ||

भुजंगभैरवं वर्णं प्रथमं(सप्तमं) च समालिखेत् |
भूषणन्तस्य दात्तव्यं शिरस्थं गन्धमादने ||

वागीशं च ततो देवि अष्टमं केवलं भवेत् |
मालिनी कण्ठवर्णस्य आरूढं भृगुजं(कं) कुरु ||

न ऊर्द्धे ग्रहमालायां तादिवर्णं व्यवस्थितं |
सोपि बिन्दुयुतं कार्या तद्वर्णन्तस्य अग्रतः ||

सोपि रक्तासनं कुर्याद् रुद्र बीजं व्यवस्थितम् |
केवलं(कवचं) तद्विजानीयात् हुंकारान्तं व्यवस्थितम् ||

प्. १५अ) भूतमध्यस्थितम्वर्णं मालिनीमुख(कण्ठ)संस्थितम् |
प्रथमं तद्विजानीयात् संवर्त्तकं तदनन्तरं ||

ध्रुवान्ते अधः संगृह्य छहू(भूज)मध्ये व्यवस्थितम् |
ऊर्द्धमनु(रुञ्चा)ग्रहीशेन क्रूरेण च समन्वितम् ||

भूषितञ्च वरारोहे तृतीयं बीजमुत्तमम् |
शंवकस्य तु वर्णस्य ऊर्द्धवर्णम्व्यवस्थितम् ||

तस्यादिं गृह्य मेधावी ध्रुवान्ते आसन स्थितम् |
लोकान्तं शिरसे दत्तं चतुर्थं बीजमुत्तमम् ||

विसर्गेनसमायुक्तं शुक्रवर्णं तदग्रतः |
कैलास शिखरस्थञ्च वर्णादि (चा)ग्रतः स्थितम् ||

ध्रुवादि आसनस्थञ्च पिशितं भैरवं कुरु |
सप्तमन्तद्विजानीयाल्लोहितश्चाष्टमं भवेत् ||

आषाढी रुद्रवर्णेन आरुढं नात्रसंशयः |
नवकेशांवकं गृह्य वेशोमध्ये व्यवस्थितम् ||

केवलन्तद्विजानीयान्नवमं नात्रसंशयः |
क्रोधभैरवमूद्धृत्य नागमव्यासनं कुरु ||

सूक्ष्मरुद्रं शिरे दत्तं दशमं बीजमुत्तमम् |
पंचप्रणव योगेन वषडं नेत्रमुत्तमम् ||

जकारं यस्य उर्द्धन्तु स बीजं यत्रसंस्थितम् |
एकादशे चतुर्थस्य पिशितस्यासनं कुरु ||

विश्वमालादि संबिन्नं क्रूरं शिरसिसंस्थितम् |
पूर्ववर्णं विजानीयात् पावनी तस्याग्रतः स्थिता ||

शुक्रवर्णं पुनर्द्देवि क्षे(ना)न्तेन विभूषितम् |
कैलास शिखरस्थं च चतुर्थं वर्णमुत्तमम् ||

मेषरुद्रोद्भवं वर्णं लोकान्तं शिरभूषितम् |
प्. १५ब्) पंचमं बीजमित्याहुश्चाषाढी तदनन्तरं ||

संवकं च पुनर्द्देवि सप्तमं च समालिखेत् |
एकादशादि चाग्रे तु आषाढी आसनस्थितम् ||

मन्दरान्ते न संभिन्नं अष्टमं बीजमुत्तमम् |
षडंगस्य इदं देवि फडन्तं अस्त्रमुत्तमम् ||

षट्कौशिकमिदं पिण्डं शिवशक्तिसमुद्भवं |
शुठ्यं ते नात्रसंदेहः सप्तजन्मान्तिकं मलम् ||

पुनरन्यं प्रवक्ष्यामि ग्रन्थि न्यासं यथा भवेत् |
सर्वेषामादि बीजानि ये भूता कथयामिते ||

अकारादि विसर्गान्ता ये वर्णा मातृकोद्भवाः |
एकैकं तेषु पूर्वस्थं ग्रन्थि न्यासं सदा कुरु ||

आदि युक्तेन प्रथममनन्तमङ्गुलीषु च |
द्वितीयेन समायुक्तं कालग्रन्थिं वरानने ||

अधोङ्गुष्ठ(गुल्फ)स्य कर्त्तव्यं न्यासं परम दुर्लभं |
तृतीयेनादि युक्तेन ज्येष्ठग्रन्थिरुदाहृतम् ||

न्यासं जंघासुमध्यस्थं कर्त्तव्यं वरवर्णिनि |
रौद्रिग्रन्थि चतुर्थेन आदिभूतेन जानुनि ||

पंचमेन समायुक्तं वामदेवं प्रकीर्त्तितम् |
न्यासं कृत्वा प्रयत्नेन स्थिचाभ्यां देवि यत्नतः ||

षष्ठं गुदस्य मध्यस्थं पूर्वोच्चारं जगस्य च |
ब्रह्मग्रन्थिं पुनर्द्देवि ब्रह्मस्था तेषु विन्यसेत् ||

सप्तमेन तु पूर्वेण स्वरेण वरवर्णिनि |
अष्टमं गुह्यमध्ये तु कामग्रन्थिमुदाहृतम् ||

अष्टमेन तु बीजेन आदवुच्चारणं कुरु |
नवमे बीजयोगेन सोमग्रन्थिं च विन्यसेत् ||

अधो नाभिस्थितं स्थानं संपूर्णं चन्द्रवद्यथा |
प्. १६अ) सूर्ययग्रन्थि पुनर्देवि विन्यसेन्नाभि मध्यतः ||

दशमेन तु पूर्वेण कुर्वीत वरवर्णिनि |
आदि एकादशं बीजं स्थितमुदरमध्यतः ||

न्यासं कुर्वीत यत्नेन प्राणग्रन्थिं सुरेश्वरि |
हृदये जीवग्रंत्थि च द्वादशेनसमन्वितम् ||

विष्णुग्रन्थिं विजानीयात् कण्ठस्थाने त्रयोदश |
न्यासं कुर्वीत यत्नेन रुद्रग्रन्थिं चतुर्दशः ||

चतुर्द्दशेन बीजेन संस्थितं तालुमध्यतः |
ईशग्रन्थिं कृतं न्यासं बीजं पञ्चदशेन तु ||

ललाटस्थं विजानीयात् तस्योर्द्धे षोडशीं कलां |
सदाशिवस्य देवस्य ग्रन्थिमूर्त्ते व्यवस्थिता ||

षोडशी कलभेदेन ग्रन्थिन्यासं प्रकीर्त्तितम् |
पुनर्द्वादशकं चैव अंबिकान्यासमुत्तमम् ||

तदहं संप्रवक्ष्यामि महासिद्धिकरं परम् |
शुक्रभैरव मुद्धृत्य शूलदण्डासनस्थितम् ||

तस्योर्द्ध्वे अंबिका देवी कुटबीजमिदं महत् |
उद्धृतव्यं प्रयत्नेन स्थानेषु द्वादशेषु च ||

द्वादशस्वरभेदेन भेदितव्यं (प्र)यत्नतः |
एकैकेन स्वरेणैव अकारादि विसर्गजाः ||

प्रथमे बीजयोगेन सिद्धिनामा प्रकीर्तिता |
न्यासं पादेषु कर्त्तव्यं सर्वसिद्धिप्रदायकं ||

द्वितीयेन तु बीजेन ऋद्धिनामा महाबला |
अत्रन्यासं प्रकुर्वीत सिद्ध्यते नात्रसंशयः (जानु न्यासं प्रकर्तव्य 
मृद्धि हेतोर्नसंशयः) ||

रा(वा)मबीजेन देवेशि पूर्वेण चक्र(ऊरू)मध्यतः |
अ(घु)तिन्यासं च वक्ष्यामि सर्वाकृष्टिकरं परम् ||

प्. १६ब्)

चतुर्थं गुदमध्यस्थं यत्र लक्ष्मीर्व्यवस्थिता |
न्यासं कुर्वीत यत्नेन महालक्ष्मी प्रसाधनं ||

पञ्चमेन तु बीजेन नाभिन्यासं व्यवस्थितम् |
दीप्तिनामाधरा देव्या ज्ञानदीपप्रदायिका ||

हृदिमध्यगता देवि षष्ठबीजादि संस्थिता |
मायानाम परासूक्ष्मा सर्वमाया प्रबोधनी ||

सप्तमं बीजमाश्रित्य शिवाकण्ठस्य मध्यतः |
शिवाशान्ति करी सा तु विन्यस्ता देवि यन्ततः ||

सुमुखि नामया देव्या(वी) अष्टमे बीजसंस्थिता |
मुखमध्यकृतं न्यासं वाचां सिद्धिकरं परम् ||

नवमेन तु बीजेन आदि भूतेन चात्मना |
पुरप्रवेशं कुरुते नासिका न्यासमुत्तमम् ||

नेत्राभ्यां नन्दिनी देवी सर्वानन्दकरी सुभा |
दशमेन तु पूर्वेण विन्यस्ता दूरदर्शनी ||

एकादशेन बीजेन हरिकेशी महाबला |
दुराश्रवणा च कुरुते विन्यस्ता कर्णमध्यतः ||

मूर्ध्निस्थं द्वादशे नैव महाकेशी प्रतिष्ठिता |
धर्म्मकामार्थ मोक्षं च न्यासं सर्वार्थ सिद्धिदं ||

इति पारमेश्वरीमते द्वादशाङ्ग षडङ्ग अंबिकान्यासमुधारमेकोन 
त्रिंशतिमः पटलः ||





श्रीभैरव उवाच


पुनरन्यं प्रवक्ष्यामि तद्ग्रह(द्धृतं)न्यासमुत्तमम् |
येन विन्यस्त मात्रेण सर्वसिद्धिञ्च जायते ||

श्रीकण्ठं नादिनी देवी परा बीजं तृतीयकम् |
अनन्तं ग्रसनी बीजं तृतीयं परसम्भवं ||

प्. १७अ)

सूक्ष्मरुद्रं निवृत्तीश्च विद्या बीजान्तसंस्थितम् |
प्रतिष्ठायै त्रिमूर्तादि अन्ते बीजं परस्य च ||

अमरीशादि विद्यायै तृतीयं परपञ्चमम् |
अर्घीशं शान्ति पूर्वस्थं माया बीजं तृतीयकं ||

भारभूतिश्च चामुण्डा परस्य सप्तमं लिखेत् |
अतिथिं पूर्वतः कृत्वा मध्यस्थं प्रियदर्शनी ||

तस्यान्ते अष्टमं बीजं लोहितं च समुद्धरेत् |
नारायणी पुनर्देवि स्थाण्वीशमादि(संस्थि)तम् ||

तस्यान्ते रक्तमित्याहुः परस्पपरमञ्च यत् |
हरेशं मोहनी बीजं मकारं पुरतः स्थितम् ||

झण्टीरुद्रोद्भवं वर्णं प्रज्ञा(जा)यै मध्यसंस्थिता |
तस्यान्ते (अष्टमं बीजं लोहितं च समुद्धरेत्) वदातव्यं रुद्रबीजं 
परस्य च ||

भूतिपूर्वं विजानीयाद् गुह्यशक्तिस्तदग्रतः |
पराबीजं लिखेत् प्राज्ञो द्वादशञ्च न संशयः ||

सद्योजातं पुनर्द्देवि वज्रिनी मध्यसंस्थिता |
तृतीयञ्च पुनर्द्देवि पराबीजं त्रयोदशं ||

पूर्वे अनुग्रहीशं च मध्ये काली व्यवस्थिता |
तस्यान्ते परमं बीजं बीजं देयं चतुर्दशं ||

क्रूरवर्णं पुनर्देवि कपाली मध्यसंस्थितम् |
परापञ्चदशं बीजं पुनस्तं तस्य दापयेत् ||

शिवामध्यगतं कुर्यात् महासेनञ्च पूर्वगम् |
पराषोडशमं बीजं तृतीयं परतः स्थितम् ||

पूर्वं क्रोधं समुद्धृत्य घोरां च तदनन्तरं |
सप्तदशं पुनर्देवि पराबीजं तदग्रतः ||

प्. १७ब्)

प्रचण्डभैरवं पूर्वं द्वि?र्वरामध्यसंस्थिता |
अष्टादशतृतीयञ्च पराबीजं समुद्भवम् ||

प्रचण्डभैरवं पूर्वं मध्ये सरस्वतीं विदुः |
तस्यान्ते तु पुनर्देवि (पराव?)जं समुद्धरेत् ||

शिवमादिसमालिख्य वा गेगी?मध्यसंस्थिता |
पराबीजं तृतीयञ्च पुरतस्तस्य दापयेत् ||

एकपादं महारुद्रं मध्ये तु शिखिवाहिनी |
तस्यान्ते चैव दातव्यमेकविंशतिमं परा ||

कूर्मभैरवपूर्वस्थं भीमा च मध्यसंस्थिता |
पराबीजं तृतीयं च न्यासं कुर्वीत यत्नतः ||

एकहस्तं(नेत्रं) पुनर्देवि वायुवेगस्य पूर्वक(ग)म् |
तृतीयं चैव दात्तव्यं पराबीजं सुनिश्चितं ||

नामा च चक्र मध्यस्थं पराबीजं तदग्रतः |
चतुराननेन संयुक्तं आदिस्थं न्यासमुत्तमम् ||

वामकङ्गणसंभूतं भैरवं आदि संस्थितं |
देवी विनायकी नाम अग्रतस्तस्य दापयेत् ||

पराबीजं पुनर्यद्वत्तृतीयं संस्थितं कुरु |
सर्म्मभैरवपूर्वस्थं पूर्णिमामध्यसंस्थितं ||

पराविद्या समुत्पन्नं (पुरतस्थं तृतीयकं) |
पूर्वे सोमेश्वरं देयं मध्ये झंकारि(णीं) विदुः ||

तृतीयं बीजं दातव्यं पराविद्यासमुद्धृतम् |
लांगलीशंपुनर्देवि कुर्दन्या पूर्वसंस्थितं ||

पराबीजं तृतीयं च तस्यान्ते च समालिखेत् |
दारुभैरवपूर्वस्थं दीपिनी मध्यसंस्थिता ||

उद्धृतव्यं प्रयत्नेन पराबीजन्तदग्रतः |
अर्द्धनारीश्वरं देवं जयन्ती पूर्वसंस्थितं ||

प्. १८अ) पराविद्यो(बीजो)द्भवं वर्णं तृतीयं च समालिखेत् |
पूर्वबीजं समुद्धृत्य उमाकान्तं च भैरवं ||

कपाली मध्य देशे तु तृतीयं च परोद्भवं |
आषाढीभैरवं पूर्वं पवनीमध्यसंस्थितं ||

पराबीजं तृतीयञ्च उद्धृतव्यं सुयत्नतः |
अंबिका या तु पूर्वे तु स्थापितं दिण्डिभैरवं ||

अंबिकान्ते तृतीयं च पराबीजं समुद्धरेत् |
धात्रीशं भैरवं पूर्वं महासेनं च (इच्छाशक्तिश्च) मध्यगाम् ||

पराबीजं तृतीयं च आलिखेद्वरवर्णिनि |
मीनरुद्रश्च पूर्वे तु सर्म्मरुद्रो महाबलं ||

उधृतव्यं तृतीयं च महाबीजं परस्य च |
मेषभैरवपूर्वस्थं छागलीमध्यसंस्थितं ||

तृतीयं च पराबीजं स्थापितव्यं तदग्रतः |
लोहितं भैरवी देवि पुत (नापार्श्व) पूर्वगं ||

अन्ते बीजं तृतीयं च परादेव्या समुद्भवं |
शिखिवाही महारुद्रं आषाढी मध्यसंस्थिता ||

तस्यान्ते परमुत्पन्नं स्थितं बीजं सु(दु)र्लभं |
छगलण्डं पुनर्देवि तस्यान्ते लंविनीं विदुः ||

परावर्णं(पर) विजानीयात् तृतीयं नात्रसंशयः |
द्विरण्डं भैरवं हुत्वा मध्ये संहारिणी भवेत् ||

पराबीजं तृतीयं च उद्धृतव्यं प्रयत्नतः |
पूर्वे रुद्रं महाकालं महाकाली च मध्यगा ||

उद्धृतव्यं तदन्ते च पराबीजं न संशयः |
वागी(ली)शं भैरवं पूर्वं अन्ते कुसुमायुध स्थितं ||

उद्धृतव्यं प्रयत्नेन अन्ते बीजं परस्य च |
भुजंगभैरवं पूर्वं देवी मध्ये तु संस्थितं ||

प्. १८ब्) पराबीजं तृतीयं च उद्धृतव्यं प्रयत्नतः |
पूर्वे विनायकीत्याहुः मध्ये तारा व्यवस्थिता ||

पराबीजं तृतीयं च तस्यान्ते संस्थितं कुरु |
खड्गीशं भैरवं देवि ज्ञानशक्तिश्च पूर्वगं ||

तृतीयं च समुद्धृत्य बीजं चैव परस्य च |
संवकञ्च समुद्धृत्य क्रियाशक्तिश्च मध्यगा ||

परायाश्च तृतीयं तु तदन्ते तस्य दापयेत् |
श्वेतभैरवपूर्वस्थं गायत्री मध्यसंस्थिता ||

अपरस्य तृतीयं तु तस्यान्ते कुरुयत्नतः |
सावित्री मध्यदेशे तु भृगुः पूर्वे व्यवस्थितः ||

अपरस्य तृतीयं तु तस्यान्ते च समालिखेत् |
लकुलीशं भैरवं पूर्वं दहनी मध्यसंस्थितं ||

उद्धृतव्यं प्रयत्नेन तस्यान्ते तु परापुनः(परां) |
संवर्त्तकं महारुद्रं पूर्वभागे व्यवस्थितं ||

मध्ये फेत्कारिणी देवी त्रिविद्यान्तं तृतीयकं |
देवी यज्ञो पवीतञ्च न्यासं सर्वाङ्गसिद्धिदं ||

सर्वविघ्नोपशमनं कुर्वीतवरवर्णिनि |
अकारादि क्षकारान्ता ये वर्णा रुद्र संभवाः ||

एकैकं तस्य पूर्वे तु उच्चारं देवि संस्थितं |
नकारादि फकारान्तं मध्यस्थं मालिनीं कुरु ||

परा च अपरा चैव तथा चैव परापरा |
एताषु त्रिषु विद्याषु बीजं पंचाशतानि च ||

मालिन्योद्भववर्णानामेकैकं पुरतस्थितं |
शब्दराशि कृतं न्यासं वर्णभैरवसंयुतम् ||

मालिनी च पुनर्देव्या विन्यस्ता योगिनी सह |
परा च अपरा देवी तथा न्यास परापरा ||

प्. १९अ) परेषु सर्वमन्त्रेषु न्यासं पूर्वं च यत्कृतम् |
तद्ग्रहेन विना देवि तत्सर्वं निस्फलं भवेत् ||

विन्यस्तं विधियोगेन देवी यज्ञो पवीतकम् |
सबीजं भवते सर्वं पूर्वमासे च यत्कृतम् ||


इति पारमेश्वरीमते तद्ग्रहोद्धारस्त्रिंशतिमः पटलः ||




श्रीभैरव उवाच


अथातः संप्रवक्ष्यामि श्लोकानि द्वादशानि च |
येन विज्ञान मात्रेण सर्व पापैः प्रमुच्यते ||

अर्घीशमन्दिरे देवि अधोवर्णं प्रतिष्ठितम् |
पूर्वेनिष च (सं)स्थं च शिरे(व) तस्य प्रदापयेत् ||

देवी कुसुमायुधा वर्णं तस्य ऊर्द्धे तु दापयेत् |
आदिबीजं विजानीयात् भुजङ्गस्थं न संशयः ||

एकादशे ऋषिस्थाने मालिनी कण्ठ ऊर्द्धतः |
उद्धृतव्यं प्रयत्नेन उभौस्थाने तदग्रतः ||

पुनस्तं बीजमग्रे तु पावकासनसंस्थितम् |
अधस्तस्य प्रदातव्यं शृमध्योर्धसंयुतं ||

मालिनी संभवं शुक्रं शिरसि तस्य दापयेत् |
मन्दिरे भूतमालायां पूर्वे वर्णं व्यवस्थितं ||

रिकारा(नवका)दि समारुधं ऋवणं च शिरे स्थितम् |
लोकादि वर्णभेदेन भूषितं पंचमं भवेत् ||

हु अंतं च समुद्धृत्य लोकान्तेन समन्वितम् |
रुद्रसंवर्त्तकं नाम भूतबीजान्तसंस्थितम् ||

एषाषडक्षरी विद्या आदिभूताअ कुलागमे |
अत्रमध्ये समुत्पन्ना श्लोकानि द्वादशानि च ||

प्. १९ब्)

पंचाशद्वर्णभेदेन यथा भवति तछृणु |
विद्या बीजं द्वितीयस्य पूर्वे पूर्वं व्यवस्थितम् ||

तस्यान्ते च पुनर्देवि तद्वर्णं संस्थितं कुरु |
एतानि च सुवर्णानि युगस्थानेषु कारयेत् ||

मातृकोद्भववर्णं च एकैकन्तेषु दापयेत् |
द्वितीयञ्च तृतीयञ्च विद्या बीजानि यानि च ||

पूर्वे पूर्वे च कर्तव्यं एकैकं मातृकाक्षरं |
अकारादि सकारान्ता पावनी पूर्णताङ्गता ||

इति वै द्वादशश्लोकाः पूर्वमीशेन भाषिताः |
यः पठेद् दीयते यस्य कर्णः कर्णो पदेशिकाः ||

गुप्तागुप्ततरा ह्येते पुस्तकेन च संलिखेत् |
एषा षडक्षरी विद्या न देया यस्य कस्यचित् ||

अदीक्षितेन दातव्यं कुलमार्गस्य निन्दके |
प्रमादाहदत्ते यस्तु सिद्धिहानिस्तु जायते ||

न्यासं कुर्वीत यत्नेन मेखला कुब्जिकस्य च |
भूतप्रेतपिशाचाश्च दुष्टदंष्ट्र(दस्युं)भयानकाः ||

यमश्चित्रो विचित्रश्च तेषु दूता महाबलाः |
स जीवोजीव हीनस्य स पापे निर्मलस्य च ||

न शक्नोति वरारोहे वक्त्रं तस्य निरिक्षितुं |
निर्ज्जित्ययमदूतानि रुद्रलोकं स गच्छति ||

अथान्यं संप्रवक्ष्यामि शरीरे द्वादशानि च |
आक्रम्यमूलकरणैरधोर्द्ध्वं च विद्यधृयेत्? ||

शक्तिदीपशिखाकारा स्फुरन्नाडी निवेशयेत् |
ब्रह्मरन्ध्रं तु तत्प्राप्य विष्णुरुद्रेश्वरं शिवं ||

विज्ञानममृतं दिव्यं चतुर्वर्गफलप्रदं |
प्. २०अ) नासिकारन्ध्र ऊर्द्धे तु यावद्व्योमविलाश्रयं ||

उर्द्धस्था परमाशक्तिर्वर्षनी परमामृतम् |
चन्द्रबिम्बकलाकान्तं धौतचामीकरप्रभं ||

ध्यायेच्चात्मनि संलीनमापादतलमस्तकं |
नासिकाग्रे गता दृष्टिरमृतं तस्वादयेत् परं ||

काकचंचु पुटाकारमौष्टौ चाकृष्य सद्भुतम् |
आत्मा समरसं देवि आदिस्थाने परामृतम् ||

समाधिरेषा देहस्य समलं च प्रयच्छति |
सर्वाङ्गममृतं सिच्य तत्रस्थं देहविग्रहं ||

तदावर्णपदावस्थां स बाह्याभ्यन्तरं प्रिये |
(अहन्य हनि विन्यस्य) धर्माधर्मो समेपदे ||

योजयेच्चात्मनो देहे योगं मृत्युविनाशनम् |
आपादतलमूर्द्धान्तं नादान्तं तत्वमुत्तमम् ||

चन्द्रसूर्यसमैकत्वं यः पश्यति समुच्यति |
उत्पतेन्निपतेच्चैव पुनरारुद्रेश्वरे पदे ||

नादो पदेशं वेत्ता च लभते शाश्वतं पदम् |
करणद्वयसंक्षोभात् सोमार्क्कातलमध्यगौ ||

यदाबिन्दु विनिष्क्रान्तन्तदातछ्रेयताङ्गतः |
परबिन्दुविनिष्क्रान्तं नित्यादित्य प्रवाहकम् ||

ये पिवन्ति च मुक्तास्ते ते यान्ति परमाङ्गतिं |
एते च द्वादशश्लोकाः पूर्वं देवि मया श्रुताः ||

नमया भाषिता देवि स्वयमेवविनिर्गताः ||
पंचरत्नस्य संबंधे दशश्लोका उदाहृताः ||

निरालम्बपदे द्वे तु इति द्वादशकीर्तिताः |


श्रीभैरव उवाच


अथान्यं संप्रवक्ष्यामि पंचरत्नानि यानि च |
प्. २०ब्) पञ्चस्थानविशुध्यर्थं कृतं न्यासं सुरेश्वरि ||

ततो मध्यगतं गृह्य ग्रहेषु भूतमंदिरे |
एकादशे चतुर्थे तु शिखा मध्ये व्यवस्थितम् ||

द्वितीयं च समुद्धृत्य पवनी तस्या(पा)ग्रतस्थितम् |
महाकालोद्भवं वर्णं पुरतस्तस्य दापयेत् ||

मालिनी मूर्ध्निवर्णन्तु पंचमञ्च न संशयः |
एतानि पञ्चवर्णानि लोकादि भूषितं कुरु ||

(लोकमध्यगतं वीक्ष्य अधस्तेयां नियोजयेत् |
अर्घीशेन समारूढा लोकान्तेन विभूषिताः ||)

भ्रुमध्यगतं वर्णं पिनाकी भैरवस्य च |
तत्रारुढानि सर्वाणि अर्घिशासनसंस्थिताः ||

एतानि पंचरत्नानि पंचस्थानेषु विन्यसेत् |
प्रथमं मुर्ध्निमध्यस्थं संस्थितं चन्द्रमण्डलं ||

षोडशारं महापद्मं अधोमुखविलंबितम् |
कुन्देन्दु तु हिनाभासन्तस्य मध्ये तु कर्णिका ||

तत्र मध्यगतं वर्णं प्रथमं रत्नमुत्तमम् |
अकारादिविसर्गान्तं षोडशानि कलानि च ||

संस्थितानि दलाग्रेषु संपूर्णशशिरश्मयः |
श्वेतवर्णामृतेनैव वर्षन्तं चिन्तयेद्बुधः ||

तस्य पंकजमध्यस्थं आत्मानं चिन्तयेत् ततः |
प्रथमे रत्नयोगेन संलीनं दीपवद्यथा ||

अनेना भ्यास योगेन षण्मासात्पलित |
क्षयादिव्यतेजो महाकायो अब्दमेकेन जायते ||

वर्षैः षोडशभिर्देवि खेचरत्वं न संशयः |
प्रथमक्रमयोगेन ये सिद्धाः कथयाम्यहम् ||

चतुःषष्टिस्तु कोटीनां सिद्धानां योगिनी सह |
अधिकारं प्रकुर्वन्ति गगनस्था वरानने ||

प्. २१अ)

द्वितीयं हृदिमध्यस्थमष्टपत्रं सुशोभनम्(सकर्णिकम्) |
श्वेतं पीतं च वर्णाभं कर्णिका मध्यसंस्थितं ||

तत्र मध्यगतं ध्यायेत् द्वितीयं रत्नमुत्तमम् |
शब्दः स्पर्शञ्च रूपञ्च रसो गंधञ्च पञ्चमः ||

मनोबुद्धिरहंकार एकैकं च दलेषु च |
मध्यस्थं कुरुयत्नेन आत्मानं वरवर्णिनि ||

अब्दमेकेन देवेशि उत्पद्यन्ते च ये गुणाः |
दूरश्रवणविज्ञानं दुरादर्शनमेव च ||

अनेनक्रमयोगेन अभ्यासेन न संशयः |
वर्षद्वादशभिर्देवि सिद्ध्यंते नात्रसंशयः ||

पंचाशत्कोटियोगिन्यः सिद्धैस्तु सहितः पुरा |
अधिकारं मया दत्तं स्वर्गस्थाः क्रीडयंतिताः ||

पुनर्नाभिगतं चक्रं षट्पत्रं पंकजे स्थितम् |
रक्तश्वेतमयं सर्वं मध्ये रत्नतृतीयकं ||

पिण्डस्थञ्च विजानीयात् संस्थितं विषमध्यतः |
तत्र मध्यगतं जीव(बीजं) दीपाकारं विचिन्तयेत् ||

तावत्तच्चिन्तयेद्देवि यावत्तल्लयतां गतः |
षण्मासाभ्यासयोगेन वागीशो नात्रसंशयः ||

वदते सर्वशास्त्राणि अदृष्टा (न्य) श्रुतानि च |
परकायप्रवेशञ्च कुरुते नात्रसंशयः ||

सप्तविंशति वर्षैस्तु कथितासिद्धिखेचरी |
द्वात्रिंशत्कोटि सिद्धानां योगिन्या सहितानि च (योगिन्यः सिद्धैश्चैव सह 
स्थिता) ||

अत्रसिद्धावरारोहे पाताले अधिकारिणः |
या सा शक्तिः परासूक्ष्मा सुसुप्तभुजगोपमा ||

तस्य मध्ये त्रिकोणञ्च सिन्दूरारुणसन्निभम् |
प्. २१ब्) योनिस्थं परमं दिव्यं यथोत्पन्नं चराचरम् ||

तस्यमध्यगतंध्यायेच्चतुर्थं रत्नमुत्तमम् |
महादीप्तिकरं दिव्यं भासयन्तं चराचरं ||

आत्मानं सूक्ष्मरूपेण तत्रस्थाने लयं कुरु |
तस्यैवाभ्यासयोगेन निर्मलत्वं च जायते ||

धूननं कंपंना वेशं आनन्दं सुर्मि(घूर्ण)मेव च |
दिव्यभाषागमन्निद्रां विषुवेचारं संस्थितम् ||

सतताभ्यासयोगेन वाचां सिद्धिश्च जायते |
निग्रहानुग्रहं चैव रूपस्य परिवर्त्तनम् ||

दृश्यो अदृश्यतां याति अब्दद्वादशकेन तु |
खेचरैः सहसामान्यमिच्छासिद्धिश्च जायते ||

अनेनाभ्यासयोगेन सिद्धिर्वा कथयाम्यहम् |
अष्टादशानिकोटीनां सिद्धानां योगिनी सह ||

अधिकारं प्रकुर्वन्ति मर्त्यलोके व्यवस्थिताः |
पुनश्चाधारमध्यस्थं स्थितं चक्रं महेश्वरि ||

त्रिदलं कर्वुराकारं स्वेतरक्तं च पंकजं |
तस्यमध्ये समुत्पन्नं वंशांकुरनिभं प्रिये ||

रक्तवर्णं महातेजं तस्यान्ते संस्थिता शिखा |
अंगुष्ठपर्वमानेन दीपाकाराव्यवस्थिता ||

तस्यमध्ये स्थितं देवि पंचमं रत्नमुत्तमम् |
आत्मबीजेनसंयुक्तं तत्रस्थं सूक्ष्मरूपिणं ||

तावच्चिन्तयते देवि यावत्तल्लयतां गतः |
आनन्दंप्पूर्मि(घूर्ण)मावेजायते मण्डुकप्लुतिः ||

योगनिद्रास्थितो योगी पश्यते अवनी तलं |
दिव्यभाषागमं चैव परकायप्रवेशनं ||

वलीपलितनिर्मुक्तो मृत्युस्तस्य न जायते |
अब्दैः षोडशभिर्देवि सिद्धो भवति निश्चितम् ||

प्. २२अ)

अत्र चक्रे तु ये सिद्धा अष्टकोटिमहाबलाः |
योगिनी सहसिद्धानां नागलोकाधिकारिणः ||

एतानि पंचरत्नानि कुलमार्गे व्यवस्थिताः |
महासिद्धि कराह्येते न देया यस्य कस्यचित् ||

कुलमार्गाभिषिक्तस्य अनुष्ठानरतस्य च |
अनेकजन्मयोगेन लभते नात्रसंशयः ||


श्रीदेव्युवावाच 


श्रुतं देवत्व शेषस्तु न्यासः परमदुर्लभः |
इदानीं श्रोतुमिच्छामि षदूतीन्यासमुत्तमम् ||

येन विन्यस्यमात्रेण षोढान्यासफलं लभेत् |
तन्मे कथय देवेश यदि तुष्टोसि शंकर ||


श्रीभैरव उवाच


साधु देवि महाप्राज्ञे यत्त्वया पृष्टमादरात् |
तदहं संप्रवक्ष्यामि तव भक्त्या न संशयः ||

न देयं यस्य कस्यापि यतं क्रूरास्तु मानवाः |
आदेशेन विना देवि यो दद्याज्ज्ञानमुत्तमम् ||

भक्षयन्ति च योगिन्यो डा?द्याः क्वद्धानसंशयः |
धनंधान्यं कलत्रं च पुत्रपौत्रादि संततिं ||

निघ्नन्ति ऽसतशः क्रुद्धा भैरवादेशतः सदा |
तस्माद्भक्तं दृढं गुप्तं समयाचारपालकम् ||

कुलीनं सत्त्वसम्पन्नं * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * ||

* * * * * तं बीजं छङ्गमध्योपरिस्थितम् |
सखिमध्यं गतोधस्ता देयं बीजं खगेश्वरम् ||

भूतादि मन्दरस्येवदयवाजवरपरम् |
* * * * * * * * * * * * विभूषितम् ||

प्. २२ब्)

बिन्दुमस्तकसंभिन्नं कालिका हृदयं परम् |
हादिबीजं समुद्धृत्य तस्याग्रेरीलु मध्यगम् ||

विश्वादिमस्तके भिन्नं द्वितीयं वर्णमुत्तमम् |
नुभा * * पुनर्देवी ह्यनन्तेनसमन्वितम् ||

षादिवर्णं पुनर्देवि अनंतेनसमन्वितम् |
पिनाकिवर्णमुद्धृत्य भे?सयोर्म्मध्यसंस्थितम् ||

विश्वादिनासमायुक्तं वमुवर्णे प्रकीर्तितम् |
मे? च मध्यगतं बीजं ऋ अन्तेनसमन्वितम् ||

बिन्दुना शिरसाक्रान्तं भृगुवर्णन्निकेवलम् |?
शास्त्रं बीजं समुद्धृत्य * * * * * * * * ||?

* * ? शिरसि तस्यैव नागमध्यगतः परम् |
भे? आदि ऋषिमालायां सद्यो जातेनसंयुतम् ||

जच्छीमध्यं पुनर्वर्णं नोगूमध्ये तदग्रतः |
त्रिमूर्त्तिना शिरो भिन्नं वर्णं चन्द्र कलांकितम् ||

जवमध्यं त्रिधा देवी देयं बीजं वरानने |
भुजंगासनमासीनं तद्बीजं कारयेत् त्रिधा ||

प्रथमस्य त्वनन्तेन द्वितीयस्य त्रिमूर्तिना |
अर्घीशेन तृतीयस्य शिरो देशं विभूषयेत् ||

क्रूरेणशिरसाक्रान्तं बीजत्रयमुदाहृतम् |
रक्तवर्णे पुनर्देवि क्रोधवर्णं तदग्रतः ||

ठीरमध्येन संभिन्नं बीजमेकोन विंशकम् |
पुनः क्रोधं समुद्धृत्य ख उर्ध्वे अधसंस्थितम् ||

कीरमध्यस्थितं वर्णमुमाकान्तः शिरः स्थितम् |
झंटीशेन समायुक्तं वज्रिणीवर्णमग्रतः ||

प्. २३अ)

विश्वादिना शिरोभिन्नं बीजं स्यात् सप्तविंशकम् |
महाकालद्वयं देवि अनन्तेन विभूषितम् ||

बिन्दुमस्तकसंभिन्नमेकमेकोनविंशकम् |
लोहितं वर्णमादाय पानो मध्ये व्यवस्थितम् ||

वेशमध्ये समुद्धृत्य वालीशासनसंस्थितम् |
शिरसिक्रूरसंयुक्तं माषाढन्तस्य चाग्रतः ||

दशविंशतिमं बीजं द्व्यधिकंजन्तसंस्थितम् |
वेसोमध्यं पुनर्देवि तस्याषाढी मुखे स्थितम् ||

भुजंगासनसंस्थश्च वज्रिणी बीजमग्रतः |
ऌ अन्तेन समायुक्तं बीजं षट्विंशकं वरम् ||

अन्ते च प्रणवो देयो विलोमात् पूर्वसूचिता |
एषादेवी महाकाली कालकालानल प्रभा ||

सर्वज्ञादि गुणैर्युक्ता भुक्तिमुक्तिफलप्रदा |
न देया देवदेवेशी यस्य नो भैरवी तनुः ||

मयापि गोपिना पूर्वं ब्रह्मविश्वेष्णीश्वादिषु? |
देवदानवसिद्धेषु यक्षगन्धर्वकेषु च ||

नागेषुनागपत्नीषु गोपिताभुविदुर्लभा |
यो ददाति इमां देवी गुरुतस्तस्य जगत्त्रये ||

नादेयं वियुते तस्य आत्मदारादिकं च यत् |
इदानीं देवि ते गुह्या गुह्यापि प्रकटी कृता ||

गोपनीया त्वया देवि सर्वथा सर्वदा प्रिये |
दत्त्वादौ प्रणवान्यं च ततः कूढं * * * * ||

उ आदिमं समुंधृत्य ग अन्तेयद्व्यवस्थितम् |
तस्याधो रक्तबीजं च पूतना तदधः स्थिता ||

क्रोधबीजासवो दद्यात्तज्वलमध्य मधः पुनः |
प्. २३ब्) छङ्गमध्यमधस्तस्माद्ध्रुवान्तासनसंस्थितं ||

तस्याधो रक्तबीजं च पूतना न दधः स्थिता |
अ अंतेन तु संयुक्तं नाम बिन्दुकलाङ्कितम् ||

कूटराजमिदं देवि देव दानवनाशकृत् |
शाकिनीहृदयं गुह्यं तव भक्त्या मयोदितम् ||

येन जप्तं हुतं ध्यातं लक्षाणां रससंख्यया |
तस्य संकल्पमात्रेण निग्रहसंप्रवर्तते ||

मेषरुद्रं समादायमहाकालं तदग्रतः |
सद्योजातेनसंयुक्तं बीजराजं द्वितीयकम् ||

द्विरण्डभैरवं गृह्य प्रचण्डं तस्य चाग्रतः |
वज्रिणी बीजमन्त्रे तु आषाढी तदनंतरम् ||

विश्वादिनाशिरो भिन्नं बीजराजं रसान्वितम् |
ॠ ए मध्यं समुद्धृत्य कषान्तं संस्थितं पुरः ||

सोमेश्वरासनस्थं च वसु संख्यं प्रकीर्त्तितम् |
कूर्मरुद्रं ततो दद्यादनंतेनसमन्वितम् ||

नादबिन्दुशिरोभिन्नं ठी अंतं तस्य चाग्रतः |
ऋ अंतेन समायुक्तं पिनाकी तदनन्तरम् ||

विश्वादिना समायुक्तम स्वरं रुद्र * * कम् |
बुजंगभैरवं गृह्य ध्रुवाद्यासनसंस्थितम् ||

मीनरुद्रंसमादायमन्दरस्थेन मण्डितम् |
मालिनीशूलदण्डं च महाकालं तदग्रतः ||

अनंतं बिन्दुसंयुक्तं तस्य मूर्ध्ने निवेशयेत् |
भृंगभैरवकं पश्चात् केवलं तस्य चाग्रतः ||

द्विरण्डं भैरवं तस्मात् सम्वर्तं तदनंतरम् |
इकारेणसमायुक्तमुमाकान्तमतोग्रतः ||

क्रोधभैरवमादाय ओ आदिं तस्य चाग्रतः |
दुधे मध्यमुमाकान्तां नेषढस्थेनभूषितम् ||

प्. २४अ)

लकूलीशं ततोद्ध्र्त्य मेषरुद्रं तदग्रतः |
द्विधाकार्यं वरारोहे दहनी तस्य चाग्रतः ||

लकुलीशं पुनर्दद्यान्तं द्विधा च सुरेश्वरि |
(* * * * समुद्धृत्य अकारेण समन्वितम् ||

भुजंगभैरवं तस्य मन्दरस्थेन भूषितम् ||)???

मीनरुद्रं ततो दद्यात् महाकालं तदग्रतः |
द्विधाकार्यं महादेवि लोहितं कूर्ममेव च ||

ग्रसबीज द्वयं द्वेधा हुं फट् स्वाहान्त संयुता |
द्रष्टव्यासंपुटेनैषा साकिनीतन्त्रनायिका ||

श्मशाने चैकवृक्षे वा नदीतीरेथ संगमे |
लक्षमेकं जपेद्यस्तु विद्यां वीरव्रते स्थितः ||

तस्य विध्वं समायान्ति ज्वररोगादि शत्रवः |
तीव्राज्ञा जायते नूनं निग्रहानुग्रहेषु च ||

किमन्यदुच्यते देवि देव्या सामर्थ्यमद्भुतम् |
यस्याः स्मरणमात्रेण ज्वरभूतादिनाशनम् ||

अन्यच्च कथयाम्यस्याः सान्निध्यकरणं परम् |
घृतप्लुतं महाफल्गु विशेषेण तु होमयेत् ||

एषा देवि त्रिधा ख्याता शिवोदूतीं समुद्धरेत् |
न देया यस्य कस्यापि यो न वीरांशभाग्भवेत् ||

* * * पंचकं चादौ दत्वा देवि ततोद्धरेत् |
प्रणवादिसमुद्धृत्य आषाढी तदनंतरम् ||

तदधो देवी दातव्यं सद्योजातेनसंयुतम् |
पूतना बीजमादायमन्दरस्थेन भूषितम् ||

अनंतमग्रतस्येषासी मध्यं च ततो लिखेत् |
ऋकारेण शिरोभिन्नं पंचमं बीजमुत्तमम् ||

प्. २४ब्)

महाकालं ततोद्धृत्य सोमंसोमासनस्थितम् |
ऋकारेण शिरोभिन्नं अंते ऋ अंतसंस्थितम् ||

लकुलीशं पुनर्भद्रे वज्रिणी चेश्वरे स्थिता |
भृगुवर्णं बिन्दुयुक्तं छगलण्डोग्रतः स्थितम् ||

सोमेश्वरमथोद्धृत्यमन्दरस्थेन भूषितम् |
अनंतमन्ते दातव्यं बिन्दुचन्द्रकलांकितम् ||

दहनीबीजमादाय निषढस्थेन भूषितम् |
ऋ अंतमन्ते दातव्यं बिन्दुचन्द्र कलाधिकं ||

* * * * ग्रतो देवि शृंगमीश्वरसंयुतम् |
ध्रुवादि वां समालिख्य पिनाकी तदनंतरम् ||

झंटीशं मस्तके दत्तं तदग्रे ऋ अधः स्थितम् |
मन्दरस्थे न तद्भिन्नं मन्ते चानन्तसंयुतम् ||

पूतनोर्ध्वं महाबीजं मन्तेवज्रा युधा पुनः |
तस्या धस्ताकादत्तं कान्तं ध्रुवादि संयुतम् ||

ठकारस्य अधोदद्यात् पूर्णिमां सर्वसिद्धिदं |
भममध्यं समुद्धृत्य पूतनामग्रतः स्थितम् ||

रवीर्चे बिन्दुमादाय तस्याधस्तात्त देव तु |
मन्दरस्थेन संभिन्नमन्ते चानन्तसंस्थितम् ||

देवतापंचकं चान्ते विलोमेनप्रदापयेत् |
एषा देवी महागुह्या भेल्लखीनामविश्रुता ||

मोहनीसर्वसत्वानां तैलयागप्रयोगतः |
स रहस्या महाख्याता न देया यस्य कस्यचित् ||

पूर्णिमा द्वितीयं चादौ तस्यान्ते रक्त मालिखेत् |
क्रोधबीजं समादाय आषाढी ह्यासन स्थितम् ||

झंटीशेन शिरोभिन्नं वेदवर्णमुधाहृतम् |
प्. २५अ) महाकालं समादाय अंबिकातदनंतरम् ||

अनंतेनसमायुक्तं रसबीजं प्रकीर्तितम् |
भुजंगंबीजमुद्धृत्य क्रोधबीजमतः परम् ||

आषाढी ह्यासनारूढं ज्ञानशक्तिविभेदितम् |
थे च मध्यगतं गृह्य महाकालं ततो यतः ||

ध्रुवाद्यासनमारूढं शिरसिक्रूरदूषितम् |
ठी दूमध्यस्थितं गृह्य झंटीशेनसमन्वितम् ||

भृगुवर्णं समादाय वज्र बीजासनस्थितम् |
र ल मध्यगतं गृह्य वालीशं बीजमग्रतः ||

ऋ आदिना शिरो भिन्नं बीजं भुवनसंख्यया |
एषा विद्या महादेवी नेत्र पूतीति कीर्तिता ||

पंचप्रणवयोगेन आद्यन्तेन वरानने |
समुद्धरेदिमां विद्यां सर्वकामार्थसाधनीम् ||

अथातः संप्रवक्ष्यामि सर्वकर्म्मप्रसाधनीम् |
महाविद्या महादेवि अस्त्रदूतीति नामतः ||

तणोमध्यगतं गृह्य प्राधान्यासनसंस्थितम् |
तस्याग्रे चाम्बिका देवी मात्मामध्यासने स्थितम् ||

तस्याग्रे क्रोधबीजं तु एकारोपरिसंस्थितम् |
वज्रीणीबीजमादाय की ज मध्यस्थितं प्रियेः ||

मन्दरस्थेनसंभिन्नं चतुर्थं बीजमुत्तमम् |
एकादशादि संगृह्य ज्ञानशक्त्याविभूषितम् ||

छङ्गमध्यगतं गृह्य ध्रुवाद्यासनसंस्थितम् |
नादबिन्दुकलायुक्तं बीजं त्रैलोक्य डामरम् ||

मालिनीवामपादं तु ऋषिरादि स्थितं पुनः |
प्. २५ब्) एतत्तु पतितं कुर्यात् सप्तमादक्षरात्परं ||

महाकालं द्वयं गृह्यमीषामध्यगतोद्धरेत् |
चावे मध्ये ततो गृह्य भुजंगेन तु भाषितम् ||

सद्योजाते स संभिन्नं बीजमीखरसंज्ञकम् |
पानोमध्यगतं गृह्य दहनी तस्य चाग्रतः ||

भुजंगं भैरवारूढं विश्ववर्णं प्रकीर्तितम् |
स्नायुवर्णं समुद्धृत्य अनंतेनसमन्वितम् ||

अतोमध्यगतं गृह्य शूलदंडोपरिस्थितम् |
ततस्तारां समुद्धृत्य कुसुमायुधभूषितम् ||

पुनः पूर्वाक्षरं दत्वा वर्णानां विंशतिः |
स्मृताः मनोमध्यगतं गृह्य ध्रुवान्तासनसंस्थितम् ||

पधमध्यमधो गृह्य रेफाक्रान्तं तु मस्तके |
पवनीबीजमुद्धृत्य भुजंगासनसंस्थितम् ||

पामोमध्यगतं गृह्य सद्योजातेनसंयुतम् |
खीनूमध्यगतं तस्मादनंतेनसमन्वितम् ||

दहनीबीजमादाय मन्दरास्थेनमंडितम् |
क्रोधबीजं ततोद्धृत्य क्रूरेण परिकल्पितम् ||

वेवूमध्यगतं ग्राह्यं ऋशांसेनविभूषितम् |
मेषवर्णमतः पश्चात् क्रोधवर्णानलान्वितम् ||

तारकाबीजमुद्धृत्य बिन्दुयुक्तं चकारयेत् |
दकाराद्यं समादाय ऌ उर्द्धे यद्व्यवस्थितम् ||

थस्याधस्थमथोद्धृत्य अनन्तेनसमन्वितम् |
थघोमध्यगतं गृह्य मन्दरस्थेनमंडितम् ||

पंचत्रिंशतिमं बीजं सा च तारा स बिन्दुका |
एकादशाद्यमुद्धृत्य भुजंगेनदथान्विते ||

* * * * * * * * ह्यधोवालीशसंयुतम् |
प्. २६अ) क्रूरेणमस्तके भिन्नमष्टत्रिंशतिमं स्मृतम् ||

नाराद्विनवमुद्धृत्य ईकारासनसंस्थितम् |
कषामध्यमतोन्यस्त्वा ह्यधो * * * संयुतम् ||

क्रूरेणमस्तके भिन्नमष्टत्रिंशतिमं स्मृतम् |
ताराद्वितीयमुद्धृत्य ईकारासनसंयुतम् ||

मेषवर्णं ततो दत्वा पतितं कारयेत् प्रिये |
भृंगभैरवबीजं च तस्याग्रे वज्रिणि भवेत् ||

अनंतेनसमाक्रान्तं भुजंगेन तु भूषितम् |
मालीन्या शिवाग्रे तु पतितं तच्चकारयेत् ||

हरबीजद्वयं देयं रुद्रवर्णं ततोलिखेत् |
करालिने पदं दत्वा बीजत्रयमथोद्धरेत् ||

चामुंडा हृदयं मार्गान् मुद्राराजस्ततो भवेत् |
कुब्जिकापादमादाय गुह्यपूर्वं च सर्वदा ||

हुंफट् स्वाहान्तसंयुक्तं विद्याराज्ञी प्रकीर्तिता |
यस्त्विमां जपते विद्यां जुहुयाच्च विसेषतः ||

त्रैलोक्यविजयी देवि भवेत् सत्यं न संशयः |
प्रणवन्यासं प्रथमं नवाअत्मानं द्वितीयकम् ||

त्रिखंडायास्तृतीयं तु समयात्मं चतुर्थकम् |
पंचमं शब्दराशि मालिन्या षष्ठमं स्मृतम् ||

सप्तमं च त्रिविद्याया ह्यघोर्याष्टकमष्टमम् |
नवमं द्वादशांगं तु षडंगं दशमं स्मृतम् ||

षोडशग्रंथिसंयुक्तं न्यासमेकादशं स्मृतम् |
प्. २६ब्) द्वादशे द्वादशं ज्ञेयं तद्ग्रहस्य त्रयोदशं ||

श्लोकद्वादशेका न्यासं भुवनाख्यं प्रकीर्तितम् |
रत्नपंचकविन्यासं पंचाधिकदशं स्मृतम् ||

षड्दूत्यः षोडशं ज्ञेयं षोढा न्यासमिति स्मृतम् |
त्रिसन्ध्यं विन्यसेद् यस्तु शुद्धकायो दृढव्रतः ||

तस्य दृष्टि निपातेन स्फुटंति गिरयोपि च |


इति पारमेश्वरीमते द्वादशश्लोकपंचरत्नोद्धारः एकत्रिंशतिमः पटलः 
||





देव्युवाच


द्वादशानि च श्लोकानि स बाह्याभ्यन्तराणि च |
पंचरत्नोपदेशं च श्रुतं निर्म्मलं तां मया ||

अधुना श्रोतु मिछामि क्रमस्य पूजनं यथा |
येन विज्ञान मात्रेण आज्ञा सिद्धिः प्रवर्त्तते ||

या सा शक्तिः परासूक्ष्मा जगत् माता व्यवस्थिता |
एकमात्रा द्विमात्रा च त्रिमात्रा च कथं भवेत् ||

अर्द्धमात्रा परासूक्ष्मा कस्यवर्णार्धसंस्थि(र्णे व्यवस्थि)ता |
भगाकारा कथं देव अर्द्धलिंगा व्यवस्थिता ||

प्. २७अ)

निर्वाणपदभेदेन मथिता भैरवेण तु |
कु(इ)काराख्या महा(परा)देव्या तत्र मध्ये व्यवस्थिता ||

आज्ञासनेन रूपेण रुद्रशक्ति समुद्भवा |
षट्प्रकारं कथं सिद्धं कथं पीठ चतुष्टयं ||

पीठ देव्यः कथं देव सिद्धिश्च सहिताः स्थिताः |
कस्मिन् स्याने समुत्पन्ना ब्रह्मग्रन्थिः किमुच्यते ||

प्. २७ब्)

सकलं कीदृशं देव निष्कलं च कथं भवेत् |
मुक्तिभेदं किमाख्यातं अस्तिनासि विवर्ज्जितम् ||

शब्दःस्पर्शञ्च रूपञ्च रसोगंधं च पञ्चमः |
षट्चक्रपिण्डमध्यस्थं चेतो भूतं व्यवस्थितम् ||

इन्द्रियाणां गुणं वेत्ति केषुस्थाने पृथक् पृथक् |
सप्तविंशति भेदानि(देन) अग्र(ह्यत्र)मध्ये कथं स्थिता ||

नाडी संचारभेदेन षट्प्रकारेण भैरव |
चक्रे चक्रे स्थितो देवो जीवाख्यः परमः प्रभुः ||

तस्य चंचकिमाख्यातं वंधे मुक्तिः कथं भवेत् |
वृक्षत्रयं समाख्याहि स बाह्याभ्यन्तरेषु च ||

मुद्रासी?सो? महादेव खेचराद्या यथा भवेत् |
समयमुद्रा परादेव्या कथं जानामि तत्वतः ||

गृहं पूर्वं किमाख्यातं पश्चिमं च कथं भवेत् |
एतद् भेदं परं गुह्यं ममाख्याहि महेश्वर ||

स्थितिं कस्य विजानीयाल्लयं कस्य प्रतिस्थितम् |
उभयोश्चैव योगेन किं जातं परमेश्वर ||

मातृकावर्णभेदेन षट्प्रकाराः कथं स्थिताः |
सप्तविंशति भेदेन मण्डलानि वदस्वमे ||

कालज्ञान(नो) पदाञ्चैव(पदेशेषु) उद्भवास्तमनेषु च |
विपरीतप्रयोगेन(च) वंचनं(र्वणं) च वदस्वमे ||

त्रिविधमधिकारं च समय(तथा)संकेतमण्डलं |
अनेनैव शरीरेण कथं मुक्तिर्भविष्यति ||

गमनं त्रिषुलोकेषु पिण्डपातं न विद्यते |
एतत् सर्वं समासेन प्रसादं कुरु भैरव ||


श्रीभैरव उवाच 

प्. २८अ)

कथयामि न संदेहो गुप्तं गोप्यं सुरक्षितं |
आदिभूतं कुलाम्नायं तन्मया गोपितं पुरा ||

उत्तरं दक्षिणे मूलं दक्षिणं पश्चिमस्य च |
पश्चिममुत्तरे योज्यं पराशक्तिर्व्यवस्थिता ||

भैरवाख्यं द्वितीयं तु यस्य(स्यो) पूर्वं व्यवस्थितम् |
तस्यार्द्धे वामभागेन ऊर्द्धे चैव प्रलंबितम् ||

पूर्वे मूलं प्रकुर्वीत द्वौ शांखौ वामदक्षिणौ |
अन्ते सव्यापसव्येन तृतीयं च नियोजयेत् ||

या सा शक्ति परा(रमा)सूक्ष्मा अर्द्धवर्णा व्यवस्थिता |
तस्यान्ते पूर्वरत्नस्य दक्षिणावर्त्त योजिता ||

भैरवस्य कलाह्येषा लिंगभूता व्यवस्थिता |
रुद्रशक्तिरियं देवि अत्रोत्पन्नं चराचरं ||

मध्ये मन्थान योगेन भैरवं शक्तिभीः सह |
अव्यक्ताव्यक्त रूपेण उत्पन्ना परमेश्वरि ||

आज्ञानामपरासिद्धिः कुकाराख्या विनिर्गता |
एषा सा व्यक्तरूपेण शक्ति रूपा त्वधः स्थिता ||

निर्वाणपदरूपेण तस्योर्द्धे भैरवः स्थितः |
षट्कौशिकमिदं पिण्डं कुलकौलं व्यवस्थितम् ||

योजनाति वरारोहे स भवेत् कुलयोगिनः |
अत्र पूजाप्रकर्त्तव्या षड्विधञ्च कुलक्रमम् ||

ओंकारमध्य देशे तु जालाख्यं दक्षिणेन तु |
पूर्णपीठं स्थितं वामे अग्रे श्रीकामरूपकम् ||

रकारं च मिकारं च पंचप्रणवसंयुत(पुट)म् |
मध्यस्थं पूजयेद्देवि ओंकार त्रयसंस्थितम् ||

ओंकारवर्णसंयुक्तं पंचप्रणवसंपुटं |
पूजितव्यं प्रयत्नेन पीठे जालन्धरेषु च ||

प्. २८ब्)

चकारं च षकारं च देवी देवादि संस्थिता |
पूर्णपीठस्य मध्यस्थं पूजितव्यं प्रयत्नतः ||

उकारं देवि पूर्वस्य चकारं सिद्धिपूर्वकम् |
अग्रे पीठे महादेवि पूजयेत् प्रणवसंपुटं ||

एतत् पीठचतुष्कं तु शक्तिकोणे प्रपूजयेत् |
पंचरत्नानि मध्ये तु यदुक्तं न्यास मे पुरा (यदुक्तं ते मया पुरा) ||

विकारं प्रथमं पूज्य अकारन्तदन्तरम् |
मकारं च तृतीयं च स्वाकारं च चतुर्थकम् ||

आकारं पंचकस्थं च पुनस्तत् षष्ठमेव च |
रुद्रशक्तिषु मध्यस्थं सृष्टियोगेन पूजयेत् ||

ज्ञान षट्कमिदं शुद्धं चतुष्कं च अतः शृणु |
आकारे सिद्धनाथं च स्वाकारं द्वितीयकम् ||

तृतीयं चक्र कारेण मकारेण चतुर्थकम् |
आदि सिद्धाश्च चत्वारि पीठस्थाने प्रपूजयेत् ||

देव्यापंचकमध्यस्थं कुलमार्गे व्यवस्थितम् |
माकारे प्रथमा देव्या सकारेण द्वितीयका ||

तृतीया च ऊकारेण चतुर्थी च च पूर्विका |
कुकारे पंचमा देव्या संस्थिता वरवर्णिनि ||

एते महल्लि(हात्मि)का पंचमध्यस्थं पूजनं कुरु |
आकारं च अकारे च उकारं च तृतीयकं ||

रुद्रस्य शिखे स्थाने त्रिकं चैव प्रपूजयेत् |
चतुष्कं पंचकं षट्कं चतुष्कं पञ्चकं त्रिकम् ||

षट्प्रकारमिदं देवि उक्तं सङ्केतकेन तु |
सप्तविंशति भेदानि स बाह्याभ्यन्तरेषु च ||

कुलदीक्षाभिषिक्तेन ज्ञातव्यं कुलयोगिभिः |
अस्योर्द्धे पूजयेद् देवि गुरुपङ्क्तिः क्रमेण तु ||

प्. २९अ) तस्याग्रे कुलवृक्षाणं त्रयमेकत्रपूजयेत् |
कदाहं वामकर्णे तु करज्जं दक्षिणे तथा ||

कदम्बं नासिकाग्रे च वृक्ष त्रयमुदाहृतम् |
आनन्दस्तु विसर्गान्तः कादिठान्तस्तथा विलः ||

डादिहान्तः प्रभुर्ज्ञेयो योगी सलाज्ञादि लान्तकः | 
कादिक्षान्तस्तथा तीतः पादः स्मादक्ष वर्णकः ||

आनन्दश्चा बलिश्चैव प्रभुर्योगी तथैव च |
अती तश्चैव पादश्च षट्प्रकाराणि पूजयेत् ||

प्रभालोका ललिता उत्पला प्रतिमा शंखासिंद्या |
शिवामन्मथा सद्या पुरुषा शांत्या(मर्त्या)भैरवा ||

रक्ता सर्वापुष्पा कमला खख(पद्मा)गागगणाघोरा |
एक चर्या संपूर्णा सूर्या खड्गा देवा अश्वा चन्द्रा ||

पूर्णा डमरुका विनया आत्मा तत्वास्थविरा धनुषा |
पादा पवना शब्दा ब्रह्मा भावा योगा स्वगा रक्ता ||

तेजा आत्मना उत्पला भुवना कुला संक्षेपा पिशाचा |
एतानि सिद्धनामानि षड्विधानि भवन्ति च ||

मातृकाक्षरयोगेन आदि भूतानिकारयेत् |
पूर्वं वर्णं समुद्धृत्य अन्ते आनन्दसंस्थितम् ||

षड्विधस्थान भेदेन पूजितव्यं प्रयत्नतः |
विशुद्ध षोडशैर्भेदैः कण्ठस्थाने प्रपूजयेत् ||

अकारादि विसर्गान्तं पूजितव्यं प्रयत्नतः |
अत्रमध्यगतं वर्णं यस्य नामस्य पूर्वकं ||

सोपि नामा भवेत् तस्य कौलिकस्य वरानने |
ते नैव ध्यान योगेन सिद्ध्यते नात्रसंशयः ||

पुनस्तं हृदिमध्ये तु द्वादशारमनाहतम् |
कंठमध्यगतं विद्यादत्रमध्ये समुद्भवम् ||

नामवर्णादि योगेन योगिनस्तु न संशयः |
सिद्ध्यते नात्रसंदेह अस्यान्यासरतः सदा ||

प्. २९ब्)

नाभिमध्यगतं देवि उरुमध्ये व्यवस्थितम् |
दशभिस्तु मणिर्बिन्नं स्वाधिस्थानं षडात्मकम् ||

वल(पर)मध्यगतं विद्याल्लिङ्गस्थाने प्रपूजयेत् |
वलमध्यगतं देवि आधारे वर्णसंस्थितं ||

पूजितव्यं प्रयत्नेन तत्र सिद्धचतुष्टयम् |
आज्ञा स्थाने पुनर्देवि भ्रूमध्ये अक्षरद्वयं ||

द्वौ सिद्धौ पूजयेन् देवि आज्ञासिद्धिप्रदायकौ |
यस्य चक्रस्य(सिद्धय)द्वर्णनामपूर्वे व्यवस्थितम् ||

अन्ते आनन्दयोगेन तन्नामं तस्य कीर्त्तितम् |
या यस्य स्थ(नु)कुलं चक्रं नामभेदेनसंस्थितम् ||

तस्य ध्यानप्रयोगेन सिद्धतेनात्रसंशयः |
यावत् स्वकुलनामं च न ज्ञानं कुलचिन्तकैः ||

तावन्ते दर्शने बाह्या न पूजा नैव पूजकाः |
सम्पूज्य(र्ण)मण्डलस्थं चक्रमं संपूज्ययत्नतः ||

तमहंसंप्रवक्ष्यामि मण्डलस्य यथाविधि |
कुंकुमैश्चन्दने नैव रक्ते न अलिनापि वा ||

घृतं च पयः पानीयंमधुलाक्षारसेन वा |
गोरोचना च कर्पूरं पंचामृतमथापि वा ||

सिन्दूरमथपिष्टेन अथवा भस्मशोभनं |
विष्णुनां गोमये नैव यथालाभेन कारयेत् ||

मणिरत्नमये पीठे सूर्यसोमान्त(भ)संभवे |
स्फटिके नृपावर्त्ते का च पीठे सुशोभने ||

विषाणेकरिसंभूते कांचने राजतेपि वा |
ताम्रपीठेथवाद्योषे श्रीखण्डे चन्दनोद्भवे ||

रक्तचंदनपीठे वा अशोकमधुकोद्भवे |
पट्टे पाषाणमध्यस्थे मृत्पीठे भूतलेपि वा ||

प्. ३०अ)

पीठचतुष्कमध्यस्थं पाणिमानेनमण्डलं |
कर्त्तव्यं वामहस्तेन मेखलात्रयसंयुतम् ||

तत्रमध्यगतं कूर्यात् षट्चक्रं शोभनं प्रिये |
शिवशक्तिकलैर्युक्तं पूर्वोक्तं यादृशं मया ||

तत्र मध्ये षडा(व्रता)रं च सिद्धपीठचतुष्टयम् |
सप्तविंशतिभेदैश्च पूजितव्यं प्रयत्नतः ||

जातीपुष्पकदंवैश्च पारिजातकपाटलैः |
सपत्रैः कुन्दकैर्विल्वैः र्मरुकवीरैश्च यूथिकैः ||

मल्लिकारक्तपद्मानि र?कपुष्पोत्पलानि च |
सुगन्धीन्यपि पुष्पाणि केशरः कुंकुमस्य च ||

कर्त्तव्यं साधकेन्द्रेण यथालाभेन पूजनम् |
धूपंदीपं च नैवेद्यं तर्पणं चासवेन तु ||

फल्गुषं त्रिविधं दद्यादन्ते जापं समारभेत् |
द्वात्रिंशदक्षरी देव्याः पंचप्रणवसंपुटा ||

सहस्रञ्च सहस्रार्द्धं शतार्द्धार्द्धार्द्धमेव च |
मुद्राबन्धं परं कृत्वा प्रणिपत्यनिवेदयेत् ||

एकांगं चैव पंचांगमष्टांगं सर्वमेव वा |
नमस्कारं प्रकुर्वीत चरुकं प्रासनं कुरु ||

फल्गुषं दीपनैवेद्यं आसवं पुरतः स्थितम् |
प्रासितव्यं प्रयत्नेन प्रणिपत्यविसर्ज्जयेत् ||

षोढान्यासमिदंशुद्धं क्रमेणसहितं यथा |
आख्यातं देवदेवेशि पारंपर्यक्रमागतम् ||

यः करोति इदं न्यासं त्रिकालं च दिवानिशि |
भूतप्रेतपिशाचानि(श्च)यक्षकुष्माण्डराक्षसाः ||

पश्यंति पावकं रूपं ये चान्ये हिंसकाः प्रिये |
सतताभ्यासयोगेन षण्मासेनवरानने ||

प्. ३०ब्)

दहते सर्वपापानि ब्रह्महत्यादि यानि च |
पुनरन्यप्र(नि)वक्ष्यामि कुलपर्वाणि यानि च ||

षष्ठी भाद्रपदे मासे कृष्णाश्विनि चतुर्दशी |
कार्त्तिकेनवमीशुक्लामार्गेकृष्णाचतुर्दशी ||

पौषे च पूर्णिमा देवि माघेवरचतुर्थिका |
फाल्गुनेनवमीशुक्ला चैत्रेकामं त्रयोदशी ||

वैशाखे च तृतीया च ज्येष्ठे च दशमीसिता |
आषाठैकादशीशुक्ला अमावास्या च श्रावणे ||

विज्ञेयारण्यषष्ठी च पंचमी दक्षिणायणे |
दीपोत्सवं रजोत्सर्गं कर्त्तव्यं चोत्तरायणे ||

एतानि देव पूर्वाणि कथिता वीरवन्दिते |
यः पर्व पू(ज)येन्नित्यं विशुद्धेनान्तरात्मना ||

अब्दैर्द्वादशभिर्द्देवि खेचरैः सहमोदते |
अनेनैव विधानेन क्रमपूजां सदाकुरु ||

शरीरस्थं पुनर्देवि पूजितव्यं प्रयत्नतः |
सिध्यते नात्रसन्देहो भावयुक्तो पदा भवत् ||

वांछन्ते यस्य देवाव(स्त) चरणपु(मा)राधनं भ्क्तिमन्तः 
संसारछेदहेतोर्नियतिवसुगताः | पुण्यपापैर्विमुक्ताः ||

निर्वाणं येन नीतं क्षणहृतकलुसं चन्द्रसूर्याभिषिक्तं तं वन्दे(देव) 
आदिनाथं विमलपदगतं नित्यमेवं नमामि || १ ||

यो सौ सिद्धा च याद्यः सुरवरनमितो योगिभिर्वन्द्यमानभ्यत्का श्री 
उड्डियाणं विविधगुणगणालं कृतं दिव्यवृन्दैः ||

कृत्वाख्याति महोच्चैस्सुरवरभुवने योगिवृन्दस्य मध्ये तस्याहं 
पादयुग्मं स्तुतिशरणगतो नित्यमेवं नमामि || २ ||

येन व्याप्तं च(श्व) पीठं गिरिवरशिखरालं कृतं गह्वरैश्च 
श्रीमज्जालन्धराख्यं विजितगुणनिधिं योगीनेन्द्रेण 
(कृतगुणनिधिनायोगिनायेन नित्यम्) देवं(वन्द्यं) ||

प्. ३१अ)

गत्वा पातालमूले विषधरविविधा मर्दिता येन दैत्या |
तं श्रीखेचक्रनाथं(श्चक्रीशस्पार्थसिद्ध्य)प्रणम सततं 
पातुमां(श्रद्धया)पादयुगमं || ३ ||

यः श्रीनाम्ना कुरङ्गी शिवभुवनगतैः क्रीडते कामभोगैगं त्यक्त्वा 
श्रीपूर्णपीठं बहुललितपदैश्च चर्च्चितं दिव्य वृन्दैः ||

भुक्त्वादीपानशेषा नमरगुणगणालंकृते दिव्यवृन्दैस्तस्याहं
पादयुग्मं यु(स्तु)तिशरणगतो नित्यमेवं नमामि || ४ ||

त्यक्त्वा श्रीकामरूपं निशिनिशिभवने योगिनी प्रार्थ्यमानो गत्वा 
कैलासदिव्यं(पीठं) सुरवरशिखरे तोषितो येन श(म्भुः) ||

लङ्कायान्तत्क्षणार्द्धे पुनरपि च गतो लङ्कनाथाभिषिक्तः 
श्रीमातलङ्कनाथः सुरयुवति गणैरर्च्चितं पाद(नु)युग्मं || ५ ||

कृत्यानेकाधिकारं विविधजनबुधा(पद्य)मर्दिता येन सिद्धा 
नानातीव्रैस्त्रवेधैः सुरवरभवने योजिता येन सत्वाः ||

तीव्राज्ञाभुक्तभोगान् भ्रमणमति कृतः क्षेत्रपीठेपपीठैः वज्रस्फोटं 
कृतात्यं प्रणमतसततं पंचमं चर्यनाथं || ६ ||

नाम्ना यो वज्र बोधेर्व्रतचरणरतोराधितो येन रुद्रकृत्वा विद्याव्रतं यः 
सुरवरभवने शक्तिखट्वांग मुद्रं |
कृत्वा तत्राधिकारं सुरवरगुरूणा सोभिषिक्तः प्रयत्ना देवं 
सद्योगिनेन्द्रं सकलगुणनिधिः पातुमां षष्ठनाथः ||७ ||

एवं सिद्धान्वये या सकलगुणनिधि मन्त्रमार्गे प्रसिद्धा स्वर्गे ब्रह्मादि 
देषैः? क्रमचरणरतैर्मत्यलोके मुनीन्द्रैः |
पाताले चान्तरीक्षे विषधरविविधैरर्च्यमानः समस्तैस्तत्रस्थैर्देवदिव्यै 
स्तवचरणगतः कुन्नमामि || ८ ||

इत्येतैरष्टभिर्वृत्तैस्त्रिवारं स्तौति यः स्वयं तस्य देव्या 
प्रसादेनसिद्धाज्ञा संप्रवर्तते |

नश्यन्ति विघ्नसंघाता दिव्यजानोदयो भवेत् | 

हृत्पद्मस्थ मनन्तपीठनिलयं बिन्दु त्रिमात्रान्वितं तेजो 
मण्डलमध्यमं प्रविलसद्दिव्याङ्गनालं कृतं ||

ओंकाराख्यमनेकसिद्धनिकरैः संसेव्यमानं जगत् |
ख्यातं नित्यमहं नमामि विपुलं तद्भुक्तिमुक्ति प्रदं || १ ||

ज्ञानाग्नि ज्वालदीपं सकलमलहरं नाभिमध्ये स्थ(प्र)संस्थं 
दिग्नागा वेष्टितं च त्रिभुवनभुवनं दक्षवामोर्द्धमध्यं |
तत्स्थानं ज्ञानरूपं रमति परकला नेत्रचंद्रार्द्ध युक्तं 
तछ्रीजालन्धराख्यं विषमसमपदं दिव्यपीठन्नमस्ते || २ ||

स्वाधिष्ठानोर्द्धवासं सकलगुणमयं 
पिण्डमध्येस्थ(प्र)संस्थंसंपूर्णपूरयन्तं 
तरलतडिभंशोधयन्तं सुशुधं ||

कंदे कुब्जाष्ट(स्व)रूपा तदुपरिभुवनं मध्यग्रन्थि प्रभिन्नं 
त्रिष्कोणं तत्प्रदेशं रविंशशि निरयं पूर्णपीठन्नमस्ते || ३ ||

उत्पन्नं यत्र पिण्डं सकलगुणमयं भूतसंघात विश्वं 
त्रैगुण्याकाशलिंगं युगकुटिलगतं बुन्दुयंत्रावतारं ||

ब्रह्माकालस्य मध्यो क्रु?रतिमणिरिवयोगिभिस्तं स्वपक्षं सिद्धं 
सिधावतारं त्रिभुवननमितं कामरूपं नमस्ते(नमामि) || ४ ||

प्. ३२अ)

उक्तानि पीठसूत्राणि चत्वारि वरवर्णिनि |
ज्ञातव्यं चक्रभेदेन शरीरस्थं सुसिद्धिदं ||

अधुनासंप्रवक्स्यामि त्रिखण्डा यादृशो भवेत् |
पूजितव्या प्रयत्नेन सर्वसिद्धिफलप्रदा ||

ःमनमो नरायणागतृमामो न फ्र्ंलिरुभुलिरुभुफ्रें रिभुरिभु ||
फ्रें रि हे रि हे || फ्रें तिवजीसंनिवजीसं || फ्रें णि भक्षोणि भक्षो ||
फ्रें णिस्राणि रमा || फ्रेंणिवद्राविणि वड्रावि || फ्रें णिमभ्राणि मभ्रा ||
फ्रें निसत्रानि सत्रा || फ्रें रिभिरिभि || फ्रें रिविरिवि || फ्रें टत्रु टत्रु ||
फ्रें दनु दनु || फ्रें नां नीर्त्तव रिपस्रहसपरूक्यलोत्रै यामा ||
फ्रें त्यनृ त्यनृ || फ्रें सह सह || फ्रें राद राद ||
फ्रें ये प्रिवसरासुतणिशोसमां || फ्रें द्धेक्रु द्धेक्रु || फ्रें ष्ट्रंदं तकृ 
वि २ || फ्रें वेभ्रु लङ्गपि फ्रें क्षिकारता फ्रें हूं ज्जिद्तुवि फ्रें खेशितंलिज्व 
फ्रें शेकेर्र्द्ध-ऊ फ्रें ण्डेमुचा || फ्रें ह्स्रां फ्रें श्रीं ह्रीं ऐं ऐं ह्रीं श्रीं 
फ्रें ह्स्रौं ःमनच्चेविनिश-ई ण्डेमुचा ःमनच्चे विणिन्द्रा इण्डेमुचा  

ःमन च्चेवि रिश्वगेयो ण्डेमुचा ःमन च्चेवि हिरावाण्डेमुचा ःमन च्चेवि 
विष्णवै ण्डेमुचा ःमनच्चे विरिमाकौण्डेमुचा ःमनच्चे विरिश्व हेमा 
ण्डेमुचा ःमन च्चेवि णिह्माब्र ण्डेमुचा | थाद्यत | फ्रें भंशु नं 
चवणांतॄ मा फ्रें रंक ष्टिप्र फ्रें रंकद्धि  

प्. ३२ब्)

ऋ फ्रें रंकद्धिसि फ्रें रंक दच्छेर्म्मकरप फ्रें यंदहृ ह्यगु तृमार्वस 
फ्रें नांनीर्तवरिप र्मकस्तम मसनलन्मूनोदच्छ्राणोरकशीवत्वसर्वस 
फ्रें नांनीर्त्तवरिपपरूस्वस्व फ्रें नांतीगतहति प्रत्रार्वस फ्रें 
णांरीमराज-अ फ्रें नांकीधसार्थमाकार्वस फ्रें नांनीमिगाशका 
आमन फ्रें ण्डेमुचा ःमन || फ्रें यद्रारु तेवगभ मोन ओं फ्रें || 

अस्या विद्यादि अन्ते च अन्तं पूर्वं व्यवस्थितम् |
ज्ञातव्यं पदभेदेन विलोमेन यथाभवेत् ||

समयाचारहीनस्य प्रमदा लंघने कृते |
अज्ञानादथवा मोहात् सर्वपापप्रमोचनी ||

क्रमपूजावसाने च जप्तव्या परमेश्वरी |


श्रीभैरव उवाच


योगविप्लवकानां च हास्यं कुर्वन्ति ये नराः |
योगिनी समयचक्राणि(योक्तानि) व्रतचर्याणि यानि च ||

वीरमेलापकं मंत्र मागमं शिवभाषितम् |
दूषयन्ति दुराचारा विघ्नं कुर्वन्ति ये सदा ||

निग्रहंते प्रवक्ष्यामि षड्विधं च यथा बह्वेत् |
मातृणां च ऋतु स्थाने दारुबीजं व्यवस्थितम् ||

उद्धृत्य षड्विधन्देवि सर्वबिन्दु युतं कुरु |
अनन्ते न समायुक्तं पूर्ववर्णं च कारयेत् ||

मालिनी जिह्वसंयुक्तं द्वितीयं वीरवन्दिते |
ध्रुवान्तस्थं तृतीयं च भूतीशेन चतुर्थकम् ||

खे(क्षे)अन्ते पंचमं योज्य षष्टं लोकान्तसंस्थितम् |
पंचप्रणवपूर्वस्थं मन्त्ररत्नं शिरोद्भवं ||

प्. ३३अ)

प्रणवञ्च तृतीयं च बिन्दूहीनं समालिखेत् |
एतानि नवबीजानि विशुद्धं परतः स्थितम् ||

तस्यान्ते डाकिनीनाम गृहत्वचंपुनः |
स्वाहान्तं पूजयेद् देवि विंशवर्णा त्रयोधिकाः ||

मालिनीशूलदण्डं च नवके पूर्वसम्स्थितम् |
षड्विधं तं विजानीयाद् यादृशं पूर्वसंस्थितम् ||

रि (स) अन्तं बिन्दुसंयुक्तं स्थापितं कुरुयत्नतः |
अन्ते रत्नं द्वितीयं तु लक्ष्मीबीजन्तदग्रतः ||

अनाहृतं समुच्चार्य राक्षशी तदनन्तरं |
तस्यान्ते रक्तवर्णानि शोषयेति पुनः पुनः ||

स्वाहान्तं योजयेद् देवि द्वितीयं नात्रसंशयः |
नवके च तृतीये च पिनाकी भैरवः स्थितः ||

भेदितं षट्प्रकारेण यथापूर्वन्ततैव हि |
तृतीयरत्नयोगेन पूर्वं पूर्वेणसंयुतम् ||

उद्धारं देवि कुर्वीत तदन्तं मणिपूरकं |
तस्यान्ते लाकिनीमांसं गृह्णगृह्णेति पठ्यते ||

स्वाहान्तं पूजनं कुर्यान्नाभिस्थं योगिनीं विदुः(कुरु) |
संवकं वर्णमुद्धृत्य षट्प्रकारेण पूर्ववत् ||

सप्तान्ते रत्नसंयुक्तं चतुर्थेन वरानने |
पुनस्तं पूर्वबीजं च रत्नान्ते च नियोजयेत् ||

स्वाधिष्ठानं तदग्रे तु शाकिनीनामसंयुतम् |
शंकारूपेन इत्युक्तं गृह्णगृह्णेति पयते ||

स्नान्यु स्वाहान्तसंयुक्तं पूजितव्यं प्रयत्नतः |
शिखरस्थं भुजे वामे मालिनी वर्णमारूतम् ||

सड्विधं तं विजानीयाद् यथा पूर्वं व्यवस्थितम् |
अष्टमं पञ्चमं रत्नं नवमं पूर्ववत् प्रिये ||

प्. ३३ब्)

आधार यक्षिणी नामतस्यान्ते संस्थितं कुरु |
जृंभये इति (यद्भवन्ति च) वर्णानि द्विस्थाने संस्थितानि च ||

अ(स्व)स्तिस्वाहान्त योगेन पूजनं पंचमस्य च |
क्रोधभैरवमुद्धृत्य आदि एकादशे स्थितम् ||

पूर्वैः स्वरप्रयोगेन षडेते भेदितानि च(स्तथा) |
माया बीजान्तयुक्तेन पूर्वबीजं तदग्रतः ||

त(प)स्यान्ते काकिणी देवी आज्ञापूर्वं समुद्धरेत् |
तस्यान्ते क्रव्यमा मंत्रासंहरेति पदद्वयं ||

गुदं स्वाहान्तयोगेन पूजनं षष्ट कस्य च |
निग्रहे षट्कमित्युक्तं त्रैलोक्यनिग्रहे क्षणात् ||

साधितवं बिधानेन सद्यः प्रत्ययकारकम् |
एकैकस्या युतं जाप्यं कर्त्तव्यं वरवर्णिनि ||

होमं चैव दशांशेन योगस्य संग्रहे स्थितम् |
प्रथमस्य त्वचं कुर्यात् पौरुषं घृतमिश्रितम् ||

नृरक्तं घृतयोगेन द्वितीयस्य वरानने |
महामांसघृतं कुर्यात् देयं देवि तृतीयके ||

चतुर्थं स्नायुं होमं च घृतेन सहसंयुतम् |
हुतं देवि सहस्रैकं पंचमं चास्थिसंभवम् ||

तच्चूर्णं घृतसंयुक्तं अग्निकुण्डे तु होमयेत् |
अयुतस्य दशांशेन मज्ज(ह्य)होमं तदग्रतः ||

षड्विधं च इदं होमं कुर्वीतवरवर्णिनि |
सिद्धं चैव विजानीयात् पश्चात् कन्यां प्रपूजयेत् ||

सिंदूरं रक्तवस्त्राणि कुंकुमं कज्जलान्वितं |
तिलकं पुष्पधूपञ्च आसनं विविधं प्रिये ||

मत्स्यमांसविचित्राणि षड्रसंभोजनं शुभं |
तृप्तिं कुर्वीत यत्नेन दक्षिणां च समर्प्ययेत् ||

प्. ३४अ)

नमस्कारं प्रकुर्वीत प्रार्थितव्यं प्रयत्नतः |
यत्मया साधितं कार्यं तस्याज्ञा मुक्ति मे भवेत् ||

अनेनैव विधानेन निग्रहं साधितं यथा |
मनसाकुरुते योगी निग्रहं यस्य कस्यचित् ||

एकं दशशतं चैव सहस्रैकमथापि वा |
मारयेन्नात्रसंदेहः संक्रुद्धेनान्तरात्मना ||

अथवा भूपतेश्चैव निग्रहं कर्तुमिच्छति |
विधानन्तस्य वक्ष्यामि येना सौ म्रियते ध्रुवं || 

प्रेतकेशनिवस्त्रं च चूर्णं कृत्वा चिताग्निना |
सादितं नररक्तेन निशार्द्धे मण्डलं कुरु ||

कृष्णाष्टम्यां चतुर्दश्यां सष्ट्चक्रं तस्य मध्यतः |
पूजयेत् षट्क योगेन दक्षिणाभि मुखः स्थितः ||

दक्षिणावर्त्त योगेन एकैकामुत्तरेण तु |
देवदत्तस्य नामं तु मध्यस्थं कुरु यत्नतः ||

चिन्तितं साधकेन्द्रेण जीवहीनं सुविह्वलं |
अमुकं च मयादत्तं गृह्णगृहेति कथ्यते ||

षट्सप्तमदिने पूर्णे म्रियते नात्रसंशयः |
मारणि भूपतीनां च विधानं समुदाहृतम् ||

विघ्नन्नैवप्रकुर्वंन्ति आश्रमं पालयन्ति ये |
दर्शनानां च सर्वेषां भक्तिं कुर्वन्ति ये सदा ||

इदं तस्य न युंजीत लुब्धे नैव कदाचन |
आज्ञाहानिः परत्रञ्च नरपतेनात्रसंशयः ||

तस्मात् सर्वप्रयत्नेन क्षुद्रे क्षुद्रं नियोजयेत् |
जिघांसन्तं जिघांसीयान्नन्तेन ब्रह्महा भवेत् ||

निग्रहं च समाख्यातं न देयं यस्य कस्यचित् |
ब्राह्मणेषु कुमारिषु तथा वै लिङ्गधारिणे ||

प्. ३४ब्)

निग्रहन्नैव कर्त्तव्यं अपराधशतैरपि |


इति पारमेशवरीमते क्रमपूजाधिकारे निग्रहे द्वात्रिंशतिमः पटलः ||





देव्युवाच


श्रुतं नाथमयासर्वं पारंपर्यं सुनिश्चितम् |
षोढान्यासेनसंयुक्तं निग्रहानुग्रहे यथा ||

अद्यापि संशयो स्माकं वर्त्तते हृदि मध्यतः |
त्वया पूर्वं समाख्यातं निर्वाणपदमुत्तमम् ||

मुद्रामन्त्रविहीनञ्च व्रतचर्याविवर्ज्जितम् |
पारंपर्यक्रमं दिव्यं शरीरस्थं वदस्वमे ||

कथं जीवः समुत्पन्नो भूतानां चैव लक्षणं |
कःकालोग्रसते तस्य कस्मिन् काले व्यवस्थित ||

दिनंदिनार्द्धमित्याहुस्त्रीणिपंचाष्टमेषु च |
पक्षे मासं च षण्मासमब्दै कस्य च लक्षणं ||

चिह्नानि वद देवेश अपमृत्युर्यथा भवेत् |
दिनसंख्यादि नैकेन संक्रान्तिषु यथा भवेत् ||

विषुवंग्रहयोगानि राशिनक्षत्रयानि च(लक्षणम्) |
ग्रहणं चन्द्रसूर्याणां चक्रभेदं वदस्व मे ||


श्रीभैरव उवाच


यो सौ अचिंत्यमित्याहुः शिवः परमकारणः |
तस्येच्छा निर्गताशक्तिः प्रसुप्तभुजगोपमा ||

तडित्पुंजसहस्राभा सहस्रकिरणोज्ज्वला |
हृदये क्षिप्यसामाया वेद(देवि)सिद्धान्तमातृका ||

सुप्तावस्था गता सा तु(सूक्ष्मा) गुर्वाज्ञायाः प्रबोधने |
उत्पन्ना तत्र मध्ये तु त्रिता(वि)द्यास्त्रीणि देवताः ||

ब्रह्माविष्णुस्तथारुद्रस्त्रिगुणं भुवनान्तरे |
प्. ३५अ) त्रिरंशकमिदं पिण्डं त्रिषण्डे आयुसंस्थितम् ||

अंशकास्त्रीणि कालस्य भुंजते च पृथक् पृथक् |
ब्रह्मांशं विष्णुरशं च रुद्रांशं त्रिविधपुमान् ||

त्रयस्त्रिंशति वर्षास्तुते त्रिभागा व्यवस्थिताः |
प्रजापतिश्चरेद्वायुः प्रविष्टो भूतपंजरे ||

यावद्ब्रह्मा शरीरस्थः कालरूपेण भुंजति |
तावद्ब्रह्मादि योगेन ज्ञातव्यं काललक्षणं ||

यदा वास्तमने ब्रह्मा उदयं कुरुते हरिः |
चलते कालरूपेण सृष्टिरुद्रस्य मध्यतः ||

तेनापि विष्णुयोगेन ज्ञानस्य वंचनं भवेत् |
गतो ब्रह्मा गतो विष्णुः सृष्टिभोगाः क्षयं गताः ||

भक्षितास्ते वरारोहे गर्भे रुद्रस्य संस्थिताः |
यदा तु दयते रुद्रस्तृतीयावस्थसंस्थित ||

तदा रुद्रस्य योगेन कालचिह्नानि पश्यति |
यदाकालगतं शेषं सृष्टिरूपं महेश्वरः ||

स तत्र दृश्यते किंचित् पानीयं कर्दमे पि वा |
संहृत्यसर्वरुद्रेण जीर्णं कन्दं कृतं यदा ||

निस्तेजञ्च भवेन्नालं पद्मस्य पतनं भवेत् |
यदा बिंदुं महापद्मं स नालं कन्दशेखरं ||

तदा बिन्दुं विजानीयादस्थि अभ्यन्तरे स्थितम् |
आज्य(अज)मज्जालयं स्नायुं मांसंरक्तन्तथा त्वचं ||

षट्धातुं विध्यते रुद्रः पच्यते रोमसंकुलं |
शब्दहीनौ तदाकर्णौ घ्राणहीना च नासिका ||

ज्योतिर्हीनाभवेदृष्टि रसहीनासरस्वती |
कंपते च महामेरुर्वृषणो मूलवर्जितः ||

प्. ३५ब्)

संजीर्णेन च ते(अजीर्णं भवति) स्तंभं यदा रुद्रोदयो भवेत् |
सकलाकालसंयुक्ता विक(का)लाकालविवर्ज्जिता ||

या कलादर्शयेत् कालं सा कलाकालमेव च |
लक्षितव्यं प्रयत्नेन सा कलाकालवासिनी ||

कालस्य वंचनं कुर्याद् यो यस्य अंशके स्थितम् |
एतानि त्रीणि भेदानि त्रिभिर्देवैः समुद्भवाः ||

ब्रह्माविष्णुश्च रुद्रश्च ज्ञातव्यं मन्त्रमध्यतः |
यो यस्य अंशके आयु(प्राप्त)स्तत्तस्य चक्रमध्यतः ||

पश्यते ज्ञानयोगेन सुसुप्त स्वप्नगेपि वा |
स्वप्ने वा यदि प्रत्यक्षं समाधिगुणयोगतः ||

विवर्णां पश्यते छायां अब्दमेकं स जीवति |
उत्तराभिमुखोभूत्वा पश्यते यदि दक्षिणं ||

दिङ्मोहं च समाख्यातं सप्तमासं स जीवति |
शुद्धनिर्म्मलमादित्यं विरश्मिं पश्यते यदा ||

वर्षद्वयं मनुष्याणां मृत्युरात्मनि विंदति |

(अरुन्धतीं ध्रुवं चैव सोमच्छाया महाख्यातं सप्तमासं स जीवति ||
शुद्धनिर्म्मलमादित्यं विरश्मिं पश्यते यदावर्षद्वयं मनुष्याणां 
मृत्युरात्मनिविंदति ||)

अरुन्धतीं ध्रूवं चैव सोमच्छाया महापथं ||

यो न पश्यति देवेशि अहधिकन्न जीवति |
मध्ये चंद्रं स च्छिद्रं च अधोभागेन पश्यति ||

जानीयाद्वत्सरैकेन तस्य मृत्युर्न्नसंशयः |
भग्नशाखाद्रुमं चैव गन्धर्वनगरन्तथा ||

पश्येत्प्रेतपिशाचानि दशमासंसजीवति ||

प्. ३६अ)

यस्य वैस्रातमात्रस्य हृदि पादौ च शुष्यते |
धूमो वा मस्तके नास्ति सप्तमासं स जीवति ||

अग्रतः पृष्ठतो वापि खण्डं यस्य पदं भवेत् |
पांसौ च कर्दमे वापि सप्तमासं स जीवति ||

रक्तमाल्यानु लेपानि रक्तकृष्णानि वाससी |
लभते स्वप्नयोगेन षण्मासानि स जीवति ||

परासरस्य कालस्य तत्वज्ञानं वदाम्यहम् |
लेखन्यादि प्रयोगेन विधियोगेन भावयेत् ||

मार्गशिषस्य मासस्य कृष्णा च पंचमी पया||
संचा(हा)रं ज्ञानयोगेन(गं च) रात्रौ जागरणं यजेत् ||

आहरेन्निर्व्रणं भूर्ज्जे रोचना सृक्त कुंकुमम् |
लिखेत्पूर्वमुखोभूत्वा द्वादशा अक्षराः शुभाः ||

मात्राबिन्दुसमायुक्ता दर्शयित्वा पुनः पुनः |
संवृत्यशुक्लसूत्रेण जप विद्यां समालभे(लिखे)त् ||

सितचन्दननैवेद्यैर्ज्जातीपुष्पैर्म्मनोरमैः |
पूजयित्वाक्रमाम्नायं वामाद्यामन्त्रसंयुतम् ||

शरावपुटमध्यस्थं जातीकुसुममध्यगं |
स्थापयित्वा जपेन्मन्त्रं यावद्रात्रिक्षयं गता ||

विमले सुप्रभाते च क्रमं संपूज्य यत्नतः |
कुमारीं च ततः पूज्य विद्यालद्धामतः शृणु ||

ह्रीं ह्रूं स्व्लें महापतये रक्षरक्ष मां अमृतोद्भवे |
ह्रीं ह्रूं स्व्लें विच्चे संपुटित्वा जपेन्मन्त्रं देव्याः क्षोभं जपेन तु ||

कथ्यते नात्रसंदेहः शुभं वा शुभमेव वा |
न च क्षुभ्यति सा देव्या जप्तविद्या च संपुटा(सांप्रतम्) ||

प्. ३६ब्)

दर्शयन्ति महाहानिं भ्रष्टोसौ योगिनी कुले |
एवं कृत्वा यदा पश्येद् भूर्जस्थानेक्षण्भु? शुभात् ||

वाचा पयन्निरूपेच्च समानिविषमानि च |
अक्षरोप्यधिको यत्र तत्र राज्यं विधियते ||

मात्रायाभ्यधिके(धिकेलभेल्)लाभं समे आरोग्यवत्सलं |
बिन्दुहीनं यदापश्येत् तदाहानिं विनिर्दिशेत् ||

मात्राहीने भवेद्व्याधिर्मृत्युः स्यादक्षरं विना |
वामादि क्रमयोगेन पूजयेदुपदेशतः ||

शुष्कतालुक-ओष्ठं च अकस्माद्धूसाच्छवि |
शुष्क च(भ?)भग्नमायाति षण्मासं तस्य जीवितं ||

सुनीलं मण्डलं व्योम्नि पश्यते च दिने दिने |
शितं हरितकृष्णं च वत्सरांर्द्ध स जीवति ||

आत्मीयामशिरां छायां तथा कृष्णाश्च तारकाः |
यदा पश्यति देवेशि ऋतुमेकं स जीवति ||

तैलाभ्यङ्गन्तथा पानं रक्तं चैव विलेपनं |
रक्तांवराणि कृष्णानि स्वप्ने च  पश्यते यदा ||

राक्षसैर्भूतवेतालैः श्वानशूकरगर्दभैः |
गृध्रैकं कैरुलूकैश्च महिषैरुष्ट्रमेव च ||

यदा पश्यति चात्मानमेभि परिवृत्तो नरः |
स्वप्ने च पश्यते यो वै अब्दमेकं स जीवति ||

शंखावर्त्ते ध्रूवोर्म्मध्ये गुल्फेषु मर्म संश्रु?षु |
यो न जानाति तत्त्वज्ञः स्पंदनं च मुहुर्मुहुः ||

नेत्राभ्यां करजैः क्रा(जिह्वा)न्तं सोमसूर्यं न पश्यति |
धूमं च मस्तके नास्ति मासमेकं स जीवति ||

प्. ३७अ)

तालुमध्यगतं धूमं महाज्ञानं तदुच्यते |
जिह्वाचारुंधती प्रोक्ता नासाग्रं ध्रुव उच्यते ||

रसनाशुष्कमायाति हिकका च वहते सदा |
शुष्यन्ति सर्वगात्राणि ऋतु(या स)मेकं स जीवति ||

लोहदण्डधरंकृष्णं सन्मुखं पश्यते यदा |
समाधि स्वप्न योगेन अष्टमासं स जीवति ||

तारागणं न पश्येत स्थूलकायात्मकं यदा |
दीपगन्धं न जिघ्राति अब्दमेकं स जीवति ||

निशिचापं दिवा उल्का अमेघे विद्यु दर्शनं |
दिग्मोहो दुष्टदेशे च षण्मासान् म्रियते ततः ||

चक्षुर्भ्यां श्रवते नित्यं न शृणोति अनाहतं |
दीपगन्धं न गृह्नाति वर्षार्द्धे म्रियते नरः ||

रक्तपद्मोपमं वक्त्रं जिह्वाकृष्णा च जायते |
गात्रे वर्णान्यनेकानि मासमेकं स जीवति ||

बिन्दुं यो हित पश्येत नेत्राभ्यां पुरतः स्थितं |
तस्य मृत्युं विजानीयात् मासमेकं स जीवति ||

(बिन्दुयोनि न पश्येत नेत्राभ्यां पुरतः स्थितं |
तस्य मृत्युं विजानीयात् मासमेकं स जीवति ||)

शीतलत्वं गतो भानुरुष्णत्वं च निशाकरः |
ददामृत्युविजानीयादर्द्धमासेनसंशयः || इति ||


देव्युवाच


या सा विद्या महातेजा कालाग्नि रुद्रसंभवा |
कालसंकर्षनी नाम सर्वसिद्धि प्रदायिका ||

तमहं श्रोतुमिछामि प्रसादं कुरु भैरव |


श्रीभैरव उवाच


शृणु देवि महागुह्या कालसंकर्षणी परा |
प्. ३७ब्) सिद्ध्यते यत्प्रसादेन त्रैलोक्ये स चराचरं ||

आदेशं कुरुते कालं मारयेद् रक्षयेद् यथा |
सर्वसिद्धिकरी ह्येषा कथयामि तव प्रिये ||

ल(न)कूलीशं महारुद्रं ध्रुवान्तमधःसंस्थितम् |
नवादि आसनारूढं निषव्यन्तेन भूषितम् ||

नादबिन्दुशिरेदत्तं प्रथमं अक्षरं विदुः |
मंदरे भूतपूर्वे तु वामाद्रिमालिनी तु या ||

नवादि आसनारूढं झण्ठीशेनसमन्वितम् |
ऌपूर्वेणसमायुक्तं गन्धशिखरभूषितम् ||

(द्वितीयं बीजमुत्तमम् ||)???

चामुण्डाहृदयं प्रोक्तं सर्वग्राहकरं परं |
क्षे पूर्वं तु समुद्धृत्यसावित्री भूषितं कुरु ||

बिन्दूनादशिवाक्रान्तं नारसिंहं महाबलं |
मातृमण्डलवर्णं च षष्ठं क्षे अन्तसंयुतम् ||

सोपि बिन्दुयुतं कुर्याद्बीजं त्रैलोक्यडामरं |
तद्बीजं तस्य अग्ने तु अनन्तेनविभूषितम् ||

क्रूरवर्णं शिरे(वे)दत्तं मोहनं पंचंमाक्षरम् |
एकादशादि संहृत्य(गृह्य)सद्योजातेनसंयुतम् ||

शूलदण्डासनारूढं अंकुशं बिन्दुसंयुतम् |
एकादशे चतुर्थे तु केवलं सप्तमं लिखेत् ||

च पूर्वेण महाकालं रुद्रं सप्तमं भूषितम् |
तस्य वर्णं चतुर्थं तु शिरसी दापयेद् बुधः ||

तस्याग्रेच्छान्तवर्णस्तु अंबिका यत्रसंस्थिता |
रुद्राणा सप्तमं गृह्यविश्वादि भूषितं कुरु ||

ऋषीणां वेदवर्णञ्च बिन्दुमस्तकभूषितम् |
मातृ षष्ठे तदग्रे तु ऋण्ष्टीशेनसमन्वितम् ||

प्. ३८अ)

तस्याग्रे रुद्रपूर्वं तु नवमाला तृतीयकं |
एकादशे चतुर्थन्तु व्यंजनं तस्य दापयेत् ||

एकादशादि संगृह्य तस्यान्तमग्रतस्थितम् |
शूलदण्डं शिरेदत्तं ग्रहमाला तृतीयकम् ||

विश्वमालादि संभिन्न देवी अष्टदशाक्षरी |
नमोन्ते जयकाले तु स्वाहान्तं हवने भवेत् ||

समसमानिवर्णानि न्यासं कुर्यात् तु षड्विधं |
महाप्रेता सनारुढं भूतमण्डलमध्यगं ||

जपेदेकाग्र चित्तस्तु कृष्णाष्टम्यां तु सर्वरीम् |
प्रत्यक्षा भवते देव्या यत्कामं तद्ध्रुवं लभेत् ||

वेला व्रतेनसंयुक्तः पंचमुद्राधरः शुचि |
अष्टोत्तरसहस्रन्तु जप्त्वा होमं समर्पयेत् ||

नृमांसं मदिरा युक्तंः घृतमिश्रं तु गुग्गुलूम् |
षण्मासात् सिद्धिमाप्नोति सूरसामान्यतां व्रजेत् ||

कालसंकर्षणी नाम न देया यस्य कस्यचित् |
कुलमार्गाभिषिक्तस्य पारंपर्यरतस्य च ||

तस्य देयमिदं ज्ञानमन्यथा नरकं व्रजेत् |


इति पारमेश्वरीमते कालज्ञानसंकर्षणी त्रयस्त्रिंशतिमः पटलः ||





देव्युवाच


कालोदयं मयाज्ञातं अंशकानि विशेषतः |
अधुनाश्रोतुमिछामि वंच(ध)नं च यथा भवेत् ||

विपरीत न चारयोगे आत्मानं संक्रमते यथा |
चक्रस्थं तं बीजानीयाद् ध्यानधारणयोगतः ||

प्. ३८ब्)

श्रीभैरव उवाच


यत्नात् पूर्वं मयाख्यातं शक्त्योर्द्धं अंशकत्रयं |
महानिलयं तस्योर्द्धे (तस्योर्द्धे तु महानीलं) त्रिपथं वरवर्णिनि ||

पच्य(ख)ते तत्र मध्ये तु विष्णुरुद्रप्रजापतिः |
उत्पन्नं तत्र मध्ये तु बीजभूतं वरानने ||

पृथिव्यायस्तथा तेजो वायुराकाश निष्कलं |
बीजमध्ये स्थिता ह्येते पृथग् भिन्ना क्रमेण तु ||

यदासौ निर्मले क्षेत्रे पतितं बीज रोहणं |
तदाभिद्यन्ति भूतानि स्वकीयगुणपञ्चकैः ||

तत्रत्रिपथमध्ये तु सूक्ष्मभूताव्यवस्थिताः |
ऊर्णातन्तु निभाकारा गतासानाभि मण्डले ||

चतुरङ्गुलमानेन अष्टधा कुटिलं गताः |

प्रसूता नाभि मध्ये तु शाखैः शाखमनेकधा |
दशनाद्व्यावृ(धृ)तं चक्रं नाभिस्थाने प्रतिष्ठितम् ||

इडा च पिंगला चैव सुषुम्ना च तृतीयका |
उर्द्धभागे स्थिता ह्येता त्रिभिर्देवैर्व्यवस्थिता ||

गान्धारि हस्ति जिह्वा च पूषा चैव वरानने |
अधोमार्ग गता ह्येता वृहत् शाखा प्रलम्बिता ||

यथा(जया) अलंवुषा चैव दक्षिणस्था भवन्ति हि |
वाममार्ग प्रयोगेन संस्थिता कुहुशंखिनी ||

नाभेरूर्द्ध गतानाडी एकात्रितयरूपिणी |
सा प्रसूता वरारोहे ब्रह्मावर्तेनसंस्थिता ||

नाडी संचारयोगेन संस्थितं पद्मया दृशम् |
तमहंसंप्रवक्ष्यामि शृणुष्वेकाग्रमानसः ||

पंचपंच पुनः पंच पंचपुनः पुनः पञ्च |
पंचमालासमाख्याता संस्थिता पंचविंशकम्(तिः) ||

प्. ३९अ)

ग्रन्थिस्थानप्रयोगेन नाडीसंचारसंथिता |
पूर्वमालादि उत्पन्नं द्वितीयस्य द्वितीयके ||

विश्रान्ता तत्र मध्ये तु गतापूर्व तृ(द्वि)तीयके |
पूर्वबिन्दु द्वितीयस्य प्रथमस्य द्वितीयकं ||

ग्रन्थितं नाडियोगेन तृतीयस्य द्वितीयकम् |
द्वितीयस्य द्वितीयेन तृतीयादि विभेदयेत् ||

तृतीयस्यय द्वितीयेन चतुर्थे आदियोजितम् |
तृतीयादिं चतुर्थस्य द्वितीयं ग्रन्थितं कुरु ||

चतुर्थस्य द्वितीयेन पंचमादिन्नियोजयेत् |
(पंचमस्य द्वितीयेन चतुर्थापि योजयेत् ||)

चतुर्थस्य द्वितीयेन पंचमस्य तृतीयकम् |
ग्रंथितं पूर्वयोगेन नाडीसंचारभेदितम् ||

चतुर्थस्य तृतीयं च पंचमस्य द्वितीयकम् |
पंचमस्य चतुर्थे च चतुर्थे पञ्च योजितम् ||

चतुर्थस्य चतुर्थेन पंचमं तु प्रयोजितम् |
पंचमान्त चतुर्थस्य चतुर्थस्थान योजितम् ||

(पञ्चमस्य चतुर्थेन चतुर्थान्तं नियोजयेत् |
वरानने पूर्वे चतुर्थ योगेन द्वितीयान्ते विभेदितम् |
द्वितीयस्य चतुर्थेन द्वय(पंच)मस्य तृतीयकम् |
भेदितं नात्रसंदेहो यथा पूर्वन्तथैव च ||
तृतीयेन द्वितीयस्य)????? 

चतुर्थान्तं तृतीयस्य चतुर्थस्थान योजितम् |
चतुर्थस्य चतुःस्थानं तृतीयान्तेनसंयुतम् ||

तृतीयान्तं द्वितीयस्य चतुर्थस्थानसंस्थितम् |
तृतीयस्य चतुर्थेन द्वितीयान्तं नियोजयेत् ||

पूर्वान्तेन चतुर्थं च द्वितीयस्य प्रथमस्य चतुर्थकं |
ग्रंथितं पूर्ववद्वेवि अत उर्द्धमतः शृणु ||

प्रथमस्य द्वितीयेन द्वितीयस्य तृतीयकम् |
एकत्र ग्रंथितं कुर्याद् ये चान्ये द्वे तथैव हि ||

प्. ३९ब्)

नाडीचक्रमिदं शूक्षमं मष्ट(सप्त)पत्रं व्यवस्थितम् |
शून्यरूपं स्थितं तत्र मध्यस्थं परमेश्वरम् ||

तद्बाह्ये षोडशाकारं षोडशकलसंयुतम् |
चन्द्रादित्यमयं सर्वं नाडीचक्रं व्यवस्थितम् ||

एषा प्रकृतिराख्याता पंचविंशसमुद्भवा |
अत्रमध्ये स्थितं देवं जीवाख्यं परमेश्वरम् ||

सत्वंरजस्तमैश्चैव वेष्टितं त्रिविधेन तु |
अष्टपत्रस्य मध्यस्थं दलेषु यादृशं शृणु ||

इन्द्रो अग्निर्यमश्चैव नैर्-ऋत्यं वरुणानिलं |
कौबेरमीशपर्यन्तं दलेषुसंस्थितानि च ||

शब्दस्पर्शञ्च रूपं च रसोगंधं च पंचमः |
मनोबुद्धिरहंकारो दलेधः संस्थितानि च ||

कामं क्रोधन्तथा लोभं मदं मात्सर्यमेव च |
मोहं दंभं च पैशून्यं एकैकस्य पृथक् पृथक् ||

यो सौ अचिंत्यमित्याहुः सर्वज्ञः परमेश्वरः |
मध्यस्थं तं विजानीयाद् रूपमव्यक्तसंस्थित ||

प्रेरकन्तस्य देवेशि मनोनामकमात्मनः |
येन येन हि भावेन मनः संयुज्यते नृणां ||

तस्य तन्मयतां याति विश्वरूपो मणिर्यथा |
चतुर्विंशति तत्त्वानि पत्रे पत्रे व्यवस्थिताः ||

प्रकृतिं च विजानीयात् पुरुषे बन्धनात्मिकां |
मुक्तिन्तेन विना देवि निष्कलं च तदा भवेत् ||

सकलं तत्र मध्यस्थं निष्कलं तेन वर्जितम् |
अत्र मध्य गतं विद्यात् कालं कालोदयानि च ||

प्रकृतिं योन जानाति चतुर्विंशात्मरूपिणीं |
वृथापरिश्रमं तस्य मुक्तिस्थानं न गच्छति ||

प्. ४०अ)

अथातः संप्रवक्ष्यामि तिथिसंख्या यथा भवेत् |
दिनमेकेन देवेशि ये दिनाः काय संभवाः ||

प्राणा पानस्य चारेण दिनं रात्रिर्विधीयते |
एकविंशसमाख्याताः सहस्राः षट्च्छताधिकाः ||

सप्तविंशोत्तराज्ञेया संक्रान्तिषु शतानि च |
विषुवाः षष्टि समाख्याता(विज्ञेया) अमावस्या च पूर्णिमा ||

यो सौ त्रिकालरूपेन अष्टसंग्रहसंस्थितम् |
विंशोत्तरशतं यावद् भ्रमते चन्द्रमण्डलम् ||

यदाजानाति तत्त्वज्ञः सोमग्रहमुपागतम् |
अमृताशनस्थितो योगी पूजयेत् तत्त्वनायकम् ||

सर्वदेव मयंशंभुं सर्वविश्वेश्वरं प्रभुं |
ज्योतिरूपं परंशातं अव्यक्तं निर्म्मलं च यत् ||

जीवाख्यं परमं शुद्धं निर्मले मलनाशनं |
तस्य पूजाप्रकर्त्तव्या प्लावितममृतेन तु ||

येगता(पशुयो)तिर्यग्योनीषु * नरके चाति दारुणो |
उद्धरेत् तत् कुलं सर्वं दशपूर्वं दशापरम् ||

रस्मिज्वाला कुले दीप्तं भानुविवंसुनिर्मलं |
ग्रंथि(ग्रसि)तं पंचवाराणि अहोरात्रेण दृश्यते ||

पितृयानस्य पूर्वेण या कलादैविकी मृता |
तां कलां तर्पयेद् देवि सूर्यग्रहसु पा गते ||

देवया तस्य पूर्वेण पितृयानस्य चोत्तरे |
सेतुबंधस्य मध्ये तु भूत्वा भूयो न जायते ||

पूजितव्यं प्रयत्नेन हृदिस्थं परमेश्वरं |
दिव्यधारामृतेनैव भानुग्रासं यदा भवेत् ||

प्. ४०ब्) देवदानवसिद्धानां गन्धर्वो रगराक्षसां |
तृप्यन्ति सर्वभूतानि विकला तर्पिता यदि ||

यदा भवति संक्रान्तिर्विषु वा पिण्डमध्यतः |
तुर्यस्थानसमारूढः पूजयेत् तत्त्वनायकम् ||

गुरुपदेशयोगेन स्थानं परमुदुर्ल्लभं |
त्वरितं तद्विजानीयाच्छीघ्रं सिद्ध्यति मानवः ||

येनज्ञातं सुरेशानि तूर्यस्थानस्य तर्पणं |
अश्वमेधस्य यागस्य क्षिप्रलभति तत्फलम् ||

न योगात् सदृशं मन्त्रं न योगात् सदृशं तपः ||

न योगात् सदृशं तीर्थं त्रिषुलोकेषु दृश्यते |
ब्रह्माविष्णुश्च रुद्रश्च ईश्वरश्च सदाशिवः ||

तद्भावभावितात्मानं चिन्तयन्ति परापरं |
इन्द्राद्या देवताः सर्वे चन्द्रसूर्यादयोग्रहाः ||

महर्षयः सप्तपूर्वं मवादय अशेषतः |
अष्टाशीति सहस्राणि वा लखित्पादयोपि च ||

अनेनैव तु योगेन सिद्धास्ते वरवर्णिनी |
इतिखलुपुङ्गलाकारं नाडीसञ्चारमण्डले ||

मुख्यं कथितमिहसिद्धि हेतोर्बोद्धव्यं यत्नतः |
सिद्धिः एत देवि परंगुह्यं निर्वाणं परमं पदम् ||

शरीरस्थं परं दिव्यं न देयं यस्य कस्यचित् |


देव्युवाच


नैव जानाम्यहं नाथ उदयास्त मनं यथा |
विषुवं नैवजानामि ग्रहणं चन्द्रसूर्ययोः ||

राशिसंक्रमणं चैव सकलं निष्कलं कथं |
को वेत्ति अत्रमध्यस्थः सुखदुःखानि यानि च ||

कस्य धर्म्मञ्च पापं च को गतः कोत्र तिष्ठति |
प्. ४१अ) चन्द्रसूर्यादि भेदेन कथमात्माप्रतिष्ठितः ||

ज्ञायते केन योगेन इन्द्रियं विषयानि च |
अनीता नागतं चैव वर्त्तमानार्थमेव च(बोधकम्) ||

अनिमादि गुणोपेतं साधनं च कथं भवेत् |
निर्वाणं मोक्षमार्ग च विविधं कालवंचनम् ||

अनेनैव शरीरेण यथाभवति तद्वद |


श्रीभैरव उवाच


यो सौ देवि मयाख्यातं चक्रं प्रकृति संभवं ||

तत्रमध्यगतं देवं सर्वज्ञं परमेश्वरम् |
तद्ब्रह्म च महादेवं तद्विष्णुं परमं पदं ||

तच्चन्द्रसूर्यमित्याहुरिन्दु वरुणमेव च |
तं कालं भवमित्युक्तं तं वायुं तं खगेश्वरम् ||

सर्वदेवमया सो हि तत् शून्यं भरितं स्थितम् |
चैतन्यं सर्वगं नित्यं सर्वप्राणि हृदि स्थितम् ||

विषयस्थमतीतं च वायुसंयोगसंस्थितम् |
भ्रमते चक्रमध्यस्थं मनः पवनसंयुतम् ||

दक्षिणचारुयोगेन पिंगलं भानुमारुतम् |
प्राणापाणप्रयोगेन नीयते च शनैः शनैः |

यस्य पत्रस्थ मध्यस्थं तिष्टते परमात्मनः |
तस्यतन्मयतां भावं धारयेन्नात्रसंशयः ||

अन्य पत्रस्य मध्यस्थं यदासंक्रमते तु सः |
संक्रान्तिं तद्विजानीयात् तैः षड्भिश्चोत्तरायणं ||

विषुवं द्वादशं चैव या राशिं संक्रमेषु च |
अब्दैर्द्वादभिश्चैव ग्रहणो भास्करस्य च ||

षण्मासदिनयोगेन चन्द्रस्य ग्रहणं भवेत् |
प्. ४१ब्) समाधिस्थो महायोगी रविचन्द्रस्य मध्यगः(त) ||

प्रत्यक्षं दृश्यते ग्रा(श्वा)संस्थानभेदेन या दृशां |
चन्द्रमण्डलमध्यस्थं आत्मानं कुरुते यदा ||

ग्रहणं तस्य जानामि सोमस्थं पश्यते ध्रुवं |
चन्द्रसूर्यस्य चक्राणि सृष्टिसंहारकारकाः ||

पारंपर्यक्रमेणैव गुरुवक्त्रात्तु लभ्यते |
यस्य चक्रस्य मध्यस्थं आत्मानं क्रमते लयं ||

चन्द्रसूर्यप्रयोगेन ज्ञायते नात्रसंशयः |
धर्माधर्मं च मोक्षं च ज्ञानं वैराग्यमेव च ||

कामं क्रोधं च लोभं च यत्र(चक्र)स्थं कुरुते ध्रुवम् |
मरुतस्थं विजानाति संयोगे वामदक्षिणे ||

प्राणापानस्य मध्यस्थं नासिकाग्रे व्यवस्थितम् |
ऊर्द्धं ह्यग्नि दधश्चापतिर्यगश्च प्रभञ्जनः ||

मध्ये तु पृथिवीं विंद्यान्नप्तश्चैव तु सर्वगः |
भूतान्ते विषुवं चारं सुषुम्नाभिन्नमस्तकं ||

यदा भवति मध्यस्थ मात्मानं वरवर्णिनि |
वहतिनात्रसंहेहो योगं विषुवमूत्तमम् ||

कोलचिह्नानि सर्वाणि उक्तानि यन्मया पुरा |
वंचनं तेषु देवेशि यथा भवति तच्छृणु ||

चन्द्रादित्य मयं सर्वं त्रैलोक्यं स चराचरम् |
मार्गं च तद्विजानीयाद मार्गन्तेषु वर्जितम् ||

संचारं कथयिष्यामि प्रकृतिस्तस्य चात्मनः |
वृषभं तत्र मध्ये तु मैथुनस्थं च वायसं ||

रुद्रमानं सदातिष्ठेत् महाशब्दमनाहतम् |
सत्वंरजस्तमश्चैव तस्य वंधत्रयं भवेत् ||

प्. ४२अ)

सोमसूर्याग्नि चारेण त्रिपादास्तत्रसंस्थिताः |
अधस्तात् तु विजानीयाद् ब्रह्मादि अंशकेषु च ||

पृथिव्यापस्तथा तेजश्चतुर्थं वायुसंस्थितम् |
ऊर्द्धभागे स्थिता ह्यते(क्षेत्रे) शृंगाश्चत्वारि यानि च ||

सार्द्धं त्रीणि स्थिता वामे पुनरेत्तानि दक्षिणे |
नाडीसञ्चारभेदेन अस्थिरूपा व्यवस्थिताः ||

एतानि सप्तहस्तानि द्वौशीर्षौ चन्द्रसूर्ययोः |
यो सौ मध्यगतो देवि रचते च अनाहतम् ||

मैथुनेन विना तस्य नशब्दो नैव जीवितम् |
तस्मात् सर्वप्रयत्नेन मैथुनस्थं सदाकुरु ||

मैथुने मोक्षमाप्नोति मैथुनमायुवर्द्धनम् |
सर्वसिद्धिकरं देविमैथुनं परिपठ्यते ||

तस्य देवाधि देवस्य प्रकृतिस्थस्य सुन्दरि |
मोचनं संप्रवक्ष्यामि आत्मनो वंचनस्य च ||

उत्पत्तिस्तत्रमध्ये तु कालं कालोदयेषु च |
एते त्रीणि समाख्याता वृषपादांशकेषु च ||

तत्रस्थं कारणं योज्यं नीयते च शनैः शनैः |
संकोच्य सप्तहस्तानि नाडीस्थं यत्समीरणं ||

द्वे शीर्षे चतुःशृङ्गानि त्रिबन्धं प्रकृतिता सह |
गुरुवक्त्र शते नैव करणे वरवर्णिनि ||

सव्यस्थं क्रमयोगेन चतुर्विंशात्मकं कुरु |
संकोचमिति विख्यातं पिण्डस्थं च तदा भवेत् ||

हृदि ह्याकाशमध्यस्थं दीपाकारं व्यवस्थितम् |
दह्यते हृदिमध्यस्थं इन्द्रिया विषयानि च ||

प्. ४२ब्)

सावित्री यस्य कायस्थाः कालानलसमप्रभा |
यक्षदीप्ति गतो वह्निः शुष्कमार्द्धं च निर्दहेत् ||

तथा दहति कर्माणि योगिशो अत्र संस्थितः |
यदा सौ शिखिरूपेण सर्वं संकोच्यतिष्ठति ||

तदामुक्तं समाख्यातं सर्वमार्गेषु गच्छति |
पितृयानस्य पूर्वेण देवयानस्य चोत्तरे ||

सेतुबन्धपूर्वे तु नीयते च शनैः शनैः |
या सा वायु(म) कलासूष्मात्रिभिर्देहैर्व्यवस्थिता ||

एकासंवरणीनाम द्वितीया च विसर्जनी |
कला चैव तृतीया च अन्तेष्टिर्नामविश्रुता ||

विसर्जनीं समाश्रित्य अभ्यासेन मुहुर्मुहुः |
नीयते बंधयोगेन सा च संवरणी कला ||

अन्तेष्टि पद(क्ष)मध्यस्थं विलोमेन प्रवेशयेत् |
ब्रह्मस्थानं परित्यज्य विष्णुरुद्रेश्वरं पदम् ||

शंखिणी द्वारभेदं च कुंचिको दद्याटयेद्विलम् |
या सा नाडी परासूक्ष्मा सुषुम्ना नामविश्रुता ||

विभिद्य मूर्द्ध्निमार्गन्तु प्रतिष्ठा तत्र मध्यतः |
मार्गेन तेन गन्तव्यं स्थानं चैव निरामयं ||

प्रथमं च द्वितीयं च सुशिरमस्थिमध्यगम् |
तृतीयं च समाश्रित्य लयं कृत्वा सुयत्नतः ||

वंचनं च समाख्यातं कालस्य वरवर्णिनि |
न तत्र भिद्यते जन्म न कालक्षयमेव च ||

धर्माधर्मौ परित्यज्य लीयते परमे पदे |
तत्रस्थाने यदालीनं प्राणापानः क्षयं गतः ||

आगतं च गतं चैव नोस्वासं स्वासमेव च |
प्. ४३अ) न शृणोति च शब्दानि मुक्ता चैव मनाहतम् ||

रूपं चैव नज्जानाति वर्णानि यादृशानि च |
नवसंसा ते जिह्वा शीतोष्णं स्पर्शमेव च ||

घ्राणञ्चैव न गृह्णाति गन्धं दुर्गन्धमेव च |
बुद्धि दृश्यमिदं सर्वं त्रैलोक्यम् स चराचरम् ||

य स? चाह्य?मनेबुद्धिस्तदा द्वैतं न विद्यते |
एकीभूतं यदात्मानं सर्वेन्द्रिय विवर्जितम् ||

चैतन्यं चेतनं चेता न कालक्षयमेव च |
एतद्देवि परंब्रह्म निर्वाणं परमाक्षरम् ||

ज्ञायते गुरुवक्त्रस्थं मुक्तिस्थानं सुनिर्मलम् |
अन्यत्पुरप्रवेशं च कुरुते साधकेश्वरः ||

या सा देविमयाख्याता कलानामविव(स)र्ज्जनी |
हस्तमात्रप्रमाणेन पुष्पं करतले स्थितम् ||

अन्ते वंधं प्रकुर्वीत कलासंवरणी तु या |
नीतं पुष्पस्य मध्यस्थं मारुतं च शनैः शनैः ||

तं पुष्पं चलितं दृष्ट्वा द्विगुणं च समभ्यसेत् |
द्विहस्तमात्रयोगेन पुष्पसंक्रमणं यदा ||

सिधयते नात्रसंदेहः पंचहस्तप्रमाणतः |
पुष्पं च चलितं दृष्ट्वा वज्रक्षीरं विभेदयेत् ||

विभेदिते वज्रवृक्षे परकायलयं कुरु |
परस्य हृदिमध्ये तु पंकजस्थं यदा भवेत् ||

तदा भिद्यन्ति भूतानि स्वकीय गुणपंचकैः |
रूपे रूपं विजानाति श्रवणे शब्दं शृणोति च ||

नासिकाग्रस्थितो वायुः प्राणं गृह्णाति या दृशम् |
सर्वं जानाति चैतन्यः शीतोष्णं स्पर्शमेव च ||

प्. ४३ब्)

स्थाने स्थाने विसर्पन्ति इन्द्रिया विषयानि च |
पूर्वोक्ता यादृशी विद्या तत्सर्वं वदते ध्रूवम् ||

परकायप्रवेशश्च उक्तं देवि सुदुर्ल्लभं |
द्विपदे चतुष्पदे चैव अपदे पदसंकले ||

संक्रमेन्नात्रसंदेहो अस्य योगप्रभावतः |
अथ उत्कान्तिमिच्छन्ति वैराग्यो पहता नराः ||

तसहं संप्रवक्ष्यामि सद्य उत्क्रमणं यथा |
पूर्वं संकोचयोगेन लयं याति परे पदे ||

उत्क्रमेन्नात्रसंदेहः पुनर्जन्म न विद्यते |
सर्वं देविमयाख्यातं यत्सुरैरपि दुर्ल्लभं ||

आत्मसंविन्निभेदेन किमन्यत् परिपृच्छसि |


इति पारमेश्वरीमते गुह्ये आत्मसंवित्तिभेदश्चतुस्त्रिंशतिमः पटलः ||





देव्युवाच


अत्रैव मेरुमध्ये तु या स्थिता कुलनायिका |
त्रिपुरामन्त्रविख्याता वक्त्रांशाबान(गादिषु)संयुता ||

सप्तविंशति योगिन्यः पंचमुद्रा तथैव च |
वक्तुमर्हसि देवेश सामर्थं पूजने विधिं ||

चतुष्के च महातन्त्रे उत्तरे षट्ककेषु च |
रुद्रयामलमध्ये च पूर्वोक्तं तन्मया श्रुतम् ||

विशेषेन पुनर्देव यथा भवति तद्वद |


श्रीभैरव उवाच


कथयामि न संदेहः पारंपर्यं यथास्थितम् |
ब्रह्मणो विष्णुतेजाच्च रुद्रतेजात्समुद्भवा ||

त्रिपुरा च महाविद्या भुक्तिमुक्तिफलप्रदा |
तस्योद्धारं प्रवक्ष्यामि मेरुमध्ये यथास्थितम् ||

प्. ४४अ)

मालिनीवामकर्णस्य ध्रुवान्ते भूषणं च यत् |
अधस्तस्य समुद्धृत्य लकुली यत्रसंस्थितम् ||

अधोर्ध्वेत(अर्द्धे अर्द्धे)द्विजानीयाच्छलदण्डासनस्थितम् |
सरस्वती समोपेतं क्रूरं शिरसिसंस्थितम् ||

वाग्भवं च महादेवि ब्रह्मतेजसमुद्भवम् |
अस्य बीजप्रभावेन सृष्टि रूपः पितामहः ||

करालीवर्णमुद्धृत्य श्वेत रुद्रादि संस्थितम् |
तत्रैव वामनेत्रस्थं भैरवेन युतं कुरु ||

शुक्रभैरव ऊर्द्धं वै पूतना यत्र संस्थिता |
आसनं तद्विजानीयादम्बिकामूर्द्ध्निसंस्थितम् ||

अयं बिन्दुयुतं कुर्यात् कामराजं प्रतिष्ठितम् |
विष्णुतेजः समुद्भूतं महाक्षोभकरं विदुः ||

सतताभ्यासयोगेन माहासौभाग्यदायकम् |
जलमद्ध्यगतं देवि भैरवं रेतः संभवम् ||

भैरवं तस्य देवेशि अधरस्थं नियोजयेत् |
महासेनोद्भवञ्चैव पुरतस्तस्य दापयेत् ||

त्राणं मूर्द्ध्नि गतं कुर्यात् तद्बीजं रुद्रसंभवम् |
एतानि त्रीणि बीजानि त्रिभिर्देवि समुद्भवाः || (इमेनवास्त्र यो बीजा देव त्रय 
समुद्भवा ||)

सुषुप्ताः संस्थिता ह्येते प्रबुद्धाफलदायकाः |
ततहंसं प्रवक्ष्यामि गुह्याद्गुह्यतरं स्थितम् ||

विद्यात्रयं परं गुह्यं दीपनं त्रिपुरस्य च |
छगलण्डभैरवं यत्र दहनी यत्र संस्थितः ||

उद्धृत्यविधियोगेन उभौ वर्णौ पुनः पुनः |
अनन्तेन समायुक्त वज्रिणी तस्य चाग्रतः |

पञ्चार्लं?भैरवं यत्र तद्वर्णमग्रतः स्थितम् |

प्. ४४ब्)

ज्ञानशक्ति समुद्भूतं शिरस्थं तस्य दापयेत् |
तस्याग्रे संवकं बीजं देवीखड्गीशमासना(गामिनम्) ||

भैरवं रक्तसंभूतं गुह्यशक्ति समन्वितम् |
अष्टाक्षरी महाविद्या ब्रह्मबीजप्रदीपिनी ||

क्रोधवर्णं समुद्धृत्य पिनाकी आसने स्थितम् |
वामनेत्रोद्भवं सर्वं(रुद्रं) संयोगं तस्य दापयेत् ||

मालिनी प्रथमं बीजं झण्टीशेन समन्वितम् |
तृतीयं पूतनारूढं वर्णं क्रोधसमुद्भवम् ||

ज्ञानशक्तिसमारूढं धात्रीशमग्रतः स्थितम् |
तस्याग्रे मेषवर्णं च गुह्यशक्ति विभूषितम् ||

महावर्णानि तस्याग्रे उद्धरेद्वरवर्णिनि |
वर्णसंवर्त्तकोनाम गायत्री भूषितं कुरु ||

दक्षिणस्य भुजे मूले या भीमा शिखरे स्थिता |
तांन्वा? बिन्दुयुतं कुर्यादूद्धरेद्वरवर्णिनि ||

तस्याग्रे तु कराली च ध्रुवादि आसनस्थिता |
तस्याग्रे रक्तसंभूत मकारसनं संस्थितं ||

महाक्षोभकरीह्येषा विद्या एकादशाक्षरी |
कामराजादि संभूता विष्णुतेजः प्रबोधनी ||

ध्रुवमादै समुद्धृत्य तृतीयस्य सुरेश्वरि |
महाकालं समुद्धृत्य सद्योजातेनसंयुतम् ||

द्वितीयञ्च समाख्यातं आत्मबीजं सुदुर्ल्लभम् |
देवीं संघा(हा)तिकां नामबिन्दुमस्तकभूषितम् ||

अमरे शासनं दत्वा क्रोधवर्णं समालिखेत् |
भुजंगं च ततो देवि उकारासनसंस्थितम् ||

एषा पंचाक्षरी विद्या मुक्ति बीजप्रबोधनी |
विद्याङ्गेषु षडङ्गेषु वक्त्रेषु पूजनेषु(प्रपूजयेत्) च ||

प्. ४५अ)

वाग्भवं कामराजस्य मुक्तिदं परमेश्वरि |
या यस्य दिपिनी विद्या उच्चारन्तस्य पूर्विकं ||

अनेनैव विधानेन स जीवा निखिला भवेत् |
त्रिभिस्तेजैञ्च संभूता त्रिपुरा तेजदीपिणी ||

ज्ञातव्या पुरभेदेन सर्वसिद्धि प्रदायका |
न्यासमात्रे कृते देवि त्रैलोक्यं वशमानयेत् ||

तमहं संप्रवक्ष्यामि न्यासस्थानानि यानि च |
मूर्द्ध्नि स्थानं च प्रथमं व्रततेजो व्यवस्थितम् ||

पुनर्नारायणन्तेजं गुह्यस्थाने च विन्यसेत् |
हृदये रुद्रतेजेन न्यासं कृत्वा तु यत्नतः ||

वाग्भवं दक्षनेत्रस्थं वामे चैव जनार्दनः |
ललाटे शिवमित्याहुर्विन्यसेद् वरवर्णिनि ||

दक्षिणेश्रवणे न्यस्तं वाग्भवं देवि यत्नतः |
कामराजस्थितं वाम श्रवणे नात्रसंशयः ||

रुद्र तेजो महादेवि न्यसेद्वक्त्रस्य मध्यतः |
दक्षिणे तु भुजा दण्डे पुनर्देवः पितामहः ||

केशवस्य स्थितं तेजं भुजे वामे प्रतिष्ठितम् |
विन्यसेद् विधियोगेन रुद्रं पृष्ठस्य मध्यतः ||

वाग्भवं दक्षजंघायां वामे कामः प्रतिष्ठितः |
नाभिमध्यस्थितं रुद्रं पुनस्त.क्म् सर्वसंधिषु ||

एषा विद्यात्मको न्यासः षडंगञ्च अतः शृणु |
माया वागेश्वई नाम हृदिस्थाने नियोजयेत् ||

कामराजं शिरेदत्तं शिखास्थानेषु मुक्तिदं |
वाग्भवं कवचे योज्यं नेत्रौ काम प्रतिष्ठितौ ||

न्यस्यास्त्रं रुद्रबीजेन दिशासु विदिशासु च |
प्. ४५ब्) षडंगञ्च इदं देवि वक्रन्यासमतः शृणु ||

वाग्भवं पूर्ववक्त्रस्थं तेजो विद्या समन्वितम् |
वामे न्यासं प्रकूर्वीत कामराजं सुरेश्वरि ||

तस्यापि दीपिनीविद्या न्यासं वक्त्रान्तरे स्थितम् |
रुद्रबीजं न्यसेद्धीमान् वक्त्रे चैव तु दक्षिणे ||

पूर्वविद्यादि योगेन वक्त्रं न्यासं सुदुर्ल्लभं |
वाग्भवं पञ्चवाणानि चापेन सहितानि च ||

तमहं कथयिष्यामि यथा न्यासं व्यवस्थितम् |
रुद्रमालादि वेदा(देवा)नां मन्दिरे मीनसंस्थितम् ||

त्रिस्थाने संस्थिता ह्येते आलिखेद्वरवर्णिनि |
अमरीशासनारूढं मध्यस्थं कुरु यत्नतः ||

त्रिरक्षरमिदं चापं वाग्भवं संस्थितं यतः |
बीजाङ्गे पञ्चवाणानि ये भूता कथयाम्यहम् ||

शूलदण्डं समुद्धृत्य नवके पूर्वसंस्थितम् |
सर्वगभैरवं वाणं न्यासं गुह्यस्य मध्यतः ||

एकादश ऋषिस्थाने च्छ(चा)ङ्गमध्ये व्यवस्थितम् |
अंबिका वर्णमुद्धृत्य वर्णानां सृष्टिकारकाः ||

द्वितीयं वाणमित्याहुः संस्थित्तं नाभिमण्डले |
पुनस्तं हृदिमध्ये तु वर्णं संदीपनं परम् ||

तृतीयं वाणमित्याहुस्त्रैलोक्यं यत्र संथितम् |
नाभि मालादि संभूतं शिखरे निषद(ध)स्य च ||

सरस्वती समुद्भूतं सर्ववागेश्वरं विदुः |
चतुर्थं च महावाणं न्यासं वक्त्रस्य मध्यतः ||

ठे-आ(लोका)दिपंचमं चैव क्रूरं यत्र व्यवस्थितम् |
मूर्द्ध्नि न्यासं महादेवि सर्वसंजीवनं परं ||

एतानि पंचवाणानि ब्रह्मबिजाङ्गसंभवः |
प्. ४६अ) वाचा सिद्धिकरास्त्वेते विन्यस्ता पिण्डमध्यतः ||

कामराजाङ्गं संभूतं पंचवाणं वदाम्यहम् |
विलुमध्यगतं गृह्य नवके वाम मन्दिरे ||

पूर्ववर्णं विजानीयान्मांसस्य भैरवा श्रयं |
रुद्रमाला द्वितीयं च ऊर्द्धे यस्य विनायकी ||

अनन्तेनसमायुक्तं तद्वर्णं बिंदु भूषितम् |
रक्तभैरवमारूढं द्वितीयं वर्णमुत्तमम् ||

तद्वर्णं तस्य अग्रे तु शूलदण्डासनं कुरु |
तृतीयं बीजमित्याहुर्वक्त्रंभैरवभूषितम् ||

चकारान्तं समुद्धृत्य अंबिका यत्र संस्थिता |
मालिनीकंठ(मुख)वर्णं वै चतुर्थमक्षरं विदुः ||

य वर्गे आदि संबीजं पंचमं च समुद्धरेत् |
पुनरेतानि बीजानि त्रीणि अग्रे व्यवस्थिताः ||

प्रथमं कामराजस्य वाणं शिरसि विन्यसेत् |
अष्टाक्षरमिदं वाणं रक्तवर्णं तु संस्थितम् ||

कराली वर्णमुद्धृत्य आदि एकादशे स्थितम् |
द्वितीयस्य स्थितं पूर्वं दहनी तस्य अग्रतः ||

नवकादि स्थितं वर्णं तत्रारूढं सुरेश्वरि |
विश्वमालादि वर्णेन भूषितं बिन्दुसंयुतम् ||

वक्त्रस्थं भैरवं तस्य तृतीयं तस्य अग्रतः |
चतुर्थी अंबिका देवी स्नायु रुद्रासनं कुरु ||

विश्वमालान्तसंयुक्तं मेषं तस्याग्रतः स्थितं |
वागीश अग्रतस्तस्य षष्टमंचनसंशयः ||

पुनरेतानि बीजानि चत्वारः पुरतः स्थितः |
दशाक्षरमिदं वाणं न्यसेद्वक्त्रस्य मध्यतः ||

ककुलीशं पुनश्चैव तृतीये पूर्वसंस्थितम् |
प्. ४६ब्) मकारं यस्य ऊर्द्धे तु चुकारमग्रतः स्थितः ||

पृष्ठभैरववर्णं चरि अंतमासनं कुरु |
लोकादि शिरसेदत्तं अर्घीशस्य द्वितीयकम् ||

पुनः संवर्त्तकं गृह्य रुद्रमालान्तसंयुतं |
तृतीयं बीजमित्युक्तं तस्याग्रे भीममालिखेत् ||

पंचमं वायुवेगस्थं वामस्य शिखरे स्थितम् |
पुनरेत्तानि बीजानि तस्याग्रे त्रीणि आलिखेत् ||

तृतीयं च महावाणं वसुवर्णं हृदिस्थितम् |
त्रिमूर्त्तिभैरवं पूर्वं लस्थं क्रोधसमुद्भवं ||

मालिनी जिह्ववर्णेन भेदितं बिन्दुसंयुत्तम् |
तृतीयं दीपनी बीजं ज्ञानशक्ति विभूषितम् ||

तारामध्यगतं गृह्य मेषस्यो परिसंस्थित्तम् |
चतुर्थबिन्दुसंयुक्तं आषाढी नामनामतः ||

महाकालं पुनर्देवि ध्रुवादि संयुतं कुरु |
क्रूरवर्णं शिरेदत्तं पञ्चमं बीजमुत्तमम् ||

देवी नेत्रं तृतीयं च अनन्तेन समन्वित्तम् |
लोहितं सप्तमं बीजं दक्षकुक्षिसमुद्भवम् ||

वागीशं चाष्टमं योज्यं पुनश्चत्वारि अग्रतः |
देवीवर्णाक्षरं वाणं चतुर्थन्नाभिमध्यतः ||

क्रूरं पूर्वसमुद्धृत्य सम्बकं तस्य अग्रतः |
लोकान्तं पुरन्तस्तस्य द्वितीयमक्षरं विदुः ||

पुनस्तं संवकं बीजं अनन्तेन विभूषितम् |
शूलदण्डासनारूढं चतुर्थं स्नायुसंभवं ||

पंचमं वायुवेगं च त्रीण्ये तान्यग्रतः पुनः |
वर्गसंख्यानि विजानि पंचमो बाणसंस्थितः ||

प्. ४७अ) योनिमध्ये कृते न्यासो महासिद्धिकरो भवेत् |
एतानि पंचवानानि कामबीजसमुद्भवाः ||

विन्यसेद्विधियोगेन पूजाकाले तु यत्नतः |


देव्युवाच


कामबीजानि वाणनि अङ्गवक्त्राणिथानि च |
श्रूतं देवमयासर्वमुद्धारं त्रिपुरस्य च ||

अधुनाश्रोतुमिच्छामि पूजनस्य यथाविधिः |


श्रीभैरव उवाच


त्रिस्थानं त्रिपुरं विद्या दासनत्रयसंयुत्तम् ||

पीठत्रयं तथा बीजं रूपत्रयमुदाहृतम् |
चर्यात्रीणिसमाख्याता उच्चारं त्रिविधं भवेत् ||

लयंत्रिविधमित्याहुः स्थाने स्थाने पृथक् पृथक् |
एकैकस्य तु बीजस्य नव भेदाः प्रकीर्तीताः ||

भेदे भेदे स्थिता देव्या स्वस्थान नामसंयुता |
पूजितव्या प्रयत्नेन आदिबीजेनसंपुटम् ||

एकान्ते विजने स्थाने पशु दृष्टि विवर्ज्जिते |
शोभने गन्धयुक्ते च पूजयेत् तिपुरभैरवी ||

दिग्वासा मुक्तकेशश्च नेत्रे कज्जलभूषिते |
पूजाकाले च कर्तव्यं सर्वसिद्धिप्रदायकं ||

त्रिवर्णं पंकजं देवि पूर्णपीठे व्यवस्थितम् |
तप्तहेमप्रतीकाशं स बाह्याभ्यन्तरेषु च ||

आसनं तद्विजानीयात् पुरं ब्रह्मस्य कीर्तितम् |
तत्र मध्यगतं बीजं वाग्भवं सुरपूजितम् ||

स्वमात्रा वेष्टितं कुर्यात् त्रिःप्रकारार्द्धमेव च |
सुशुद्धहेमसंकाशं विस्फुरन्तं विचिन्तयेत् ||

तस्याङ्गे(न्ते) नव योगिन्यः पञ्चवाणस्तथैव च |

प्. ४७ब्)

वाचां सिद्धि करं दिव्यं पूजितव्यं प्रयत्नतः ||

पुनर्जालन्धरे देवि षट्पत्रं पङ्कजं शुभं |
यथाबाह्ये तथा देहे रक्तवर्णं विचिन्तयेत् ||

तत्त्रिमात्रार्द्धसंयुक्तं कामराजं सुरेश्वरि |
जवापुष्पनिभाकारं भ्रमन्तं चिन्तयेद् बुधः ||

नवदूति समोपेतं पंचवाणसमन्वितम् |
महाक्षोभकरं देवि परं विष्णोः प्रकीर्त्तितम् ||

उड्डियानं पुनर्देवि अष्टपत्रं सुशोभनं |
कुन्देन्दु तु हिनाभासं पुरं रुद्रस्य कीर्तितम् ||

कामोर्द्धे च महाबीजं पंकजस्थं तृतीयकं |
निर्वाणं च समाख्यातं निर्वाण पद दायकम् ||

नवदेव्या समोपेतं पूजितव्यं प्रयत्नतः |
महाशान्तिकरं दिव्यं मुक्तिदं विघ्ननाशनम् ||

पीतै रक्तैः सितैः पुष्पैः कर्पूरादि सुगन्धिभिः |
फल्गुषं त्रिविधं देयं त्रिभि(त्रिषु)स्थानेषु योजयेत् ||

धूपं दीपं च नैवेद्यं तर्पणं च यथाविधिः |
सर्वं संपूर्णतः कृत्वामुद्रयामुद्रितं कुरु ||

अथातः संप्रवक्ष्यामि मुद्राबंधं च यादृशं |
सर्वसिद्धिकरं दिव्यं निर्विघ्नं विघ्ननाशनं ||

करमध्ये मुखं वामं दक्षिणं न भसन्निभम् |
पृष्ठे पृष्ठयुतङकुर्यात् तर्ज्जनी कन्यसान्तरे ||

दक्षिणेस्य कृतं वामे वामाख्यां दक्षिणस्य च |
अन्योन्य ग्रंथितं कुर्यादं गुष्ठेनदानामिकां ||

गृहीत्वातत्प्रयत्ने न वामेन दक्षिणेन तु |
ज्येष्ठांगुलीषु कर्त्तव्यं अंकुशं अध ऊर्धतः ||

एषा सा द्राविणी मुद्रा वाणपूर्वां च दर्शयेत् |

प्. ४८अ)

तर्ज्जनीवामहस्तस्य ज्येष्ठा तस्योपरिस्थित्ता ||

नामिकाकन्यसा रुढा अंगुष्ठं तत्र मध्यतः |
स्पर्शं चैव प्रकुर्वीत तर्ज्जन्या कन्यसाङ्गुली ||

क्षोभनी चैव विख्याता महाक्षोभकरी विदुः |
दर्शितव्या प्रयत्नेन द्वितीय वाणसंयुता ||

महासिद्धिकराज्येषा त्रैलोक्य क्षोभकारिका |
द्वौहस्तौ संपुटौ कृत्वा अन्योन्यग्रथितांगुली |

तर्ज्जन्यादक्षहस्तस्य वामेकरे अनामिका |
ग्रथितव्यं प्रयत्नेन वामस्य तर्ज्जनी तु या ||

तेनापि सव्यहस्तस्य गृहीत्वा तु अनामिकाम् |
पुनरेव हि कर्त्तव्यं द्धोर्धौ मध्यमाङ्गुली ||

अंगुष्ठं वामहस्तस्य हस्तमध्ये नियोजयेत् |
योनिमुद्रा त्वियं देवि सर्वसिद्धिकरी परा ||

तृतीयवाणयोगेन योनि स्थाने प्रदर्शयेत् |
संकोच्य अंगुली त्रिणि अंगुष्ठे न निरोधयेत् ||

तर्ज्जनि वामहस्तस्य वामकर्णे नियोजयेत् |
तर्ज्जयन्तीं दिशां सर्वां भ्रामयेन् नेत्र संयुतां || 

चतुर्थवाणसंयुक्तां महाविघ्नप्रशनीम् |
मुष्टिबंधं च कर्त्तव्यं करेवामे च दक्षिणे ||

संयोगं तेषु कर्त्तव्यं तर्ज्जन्यौ च प्रसारयेत् |
अंगुष्ठयुगलं चैव तेषु मूले नियोजयेत् ||

निरालंबा महामुद्रा पंचमे वाणसंयुता |
दर्शितव्या प्रयत्नेन भुक्तिमुक्ति फलप्रदा ||

कामराजस्य ये देवि पंचवाणव्यवस्थिताः |
तेषु बीजं द्वितीयं च एकैकस्य पृथक् पृथक् ||

प्. ४८ब्) तत्पूर्वं दर्शयेन्मुद्रां चतुर्वर्गफलं लभेत् |
पुष्पं धूपं च नैवेद्यं जाप्यं पूजां तथैव च ||

तेजं गृह्णन्ति देवेशि भूताश्च राक्षसादयः |
मुद्रया रहितानाञ्च प्रभवन्ति न संशयः ||

तस्मात् सर्वप्रयत्नेन मुद्रितं स फलं भवेत् |
मुद्रितेन स्थितं तेजो मुद्रितं च स्थिरं व्रतम् ||

मुद्रितेन स्थिरापूजा मुद्रिते न स्थिरं परं |
मुद्रयासिद्धिमाप्नोति यत्कामं तद्ध्रुवं लभेत् ||

मुद्रया रहिता देवि त्रिपुराविघ्नदायिका |
तस्मात् सर्वप्रयत्नेन पूजान्ते मुद्रितं कुरु ||

येनवैवद्धमात्रेण द्रवते कामिनी जना |
द्रावणी सा समाख्याता महाप्रीति करी शुभा ||

स्वर्ग्गे मर्त्ये च पाताले यास्त्रियो मदगर्विताः |
तासां क्षोभकरीमुद्रा क्षोभणीक्षोभकारिका ||

सिद्धगन्धर्वकन्यानां देवासुर स पन्नगां |
आनयेन्नात्रसंदेहो योनिमुद्रा प्रभावतः ||

दुष्टनारी कुराजानां शत्रूणां च विशेषतः |
तर्ज्जन्यात्रासित्रास्सर्वे मोहं गच्छन्ति तत्क्षणात् ||

धर्म्मार्थ काम मोक्षं च राज्यं चैव विशेषतः |
लभते नात्रसंदेहो वध्वा चैव निरामया ||

मुद्रित्तस्य गुणा ह्येते कथितानि मया तव |
द्रावणी योनिमुद्रा च क्षोभणी तर्ज्जनी तथा ||

मुद्रा चतुष्टयं बद्धा निरालंवा च पंचमी |
सर्वंसंपूंर्णतः कृत्या पूजान्ते जपमारभेत् ||

पूर्वं मध्यगतं कुर्ययादुभौ अन्ते नियोजयेत् |

प्. ४९अ)

नीत्वा त्रीणि परे तत्वे कामस्था त्रिप्रभेदिनी(रेश्वरी) ||

कूटं दीपशिखाकारं लयं कृत्वा मुहुर्मुहुः |
पुनस्त्रीणि उभौ ह्येकं स्थाने स्थाने विलोमतः ||

एष जाप्यविधिः प्रोक्तो रहस्यं प्रकटी कृतम् |
ब्रह्मचारी जितक्रोधी नक्त भोजी दृढव्रतः ||

अनेनैवविधानेन लक्षजाप्यं करोति यः |
होमं चैव दशांशेन त्वामंत्रः स्थिरो भवेत् ||

ब्रह्मवृक्षोद्भवैः पुष्पै करवीरैर्जातीकादिभिः |
क्षौद्रं लाक्षारसं क्षीरं अग्निकण्डे तु होमयेत् ||

सामर्थं तस्य देवेशि यद्भवेत् कथयाम्यहम् |
ऋग्वेदोथयजुर्वेदः सामवेदो-अथर्वणः ||

इतिहासपुराणानि तर्कव्याकरणानि च |
आगमानि अशेषाणि पंचवक्त्रोद्भवानि च ||

गीतं वाद्यं तथा नृत्यं कवित्वञ्च मनोरमं |
ये भूता ये भविष्यन्ति विद्यास्यानानि यानि च ||

प्रत्यक्षं भवते सर्वमस्या विद्या प्रभावतः |
यस्यकस्यायि मूर्खस्य स्त्रीकुमारस्य कन्यका ||

वागीशो भवते साक्षाद्भुजाग्रं यावन्मस्तके |
राजा च राजपत्नी च राजकन्या तथैव च ||

ब्राह्मणी क्षत्रिणी वैश्या शूद्री वा वरवर्णिनी |
क्षुभ्यन्ति साधकेन्द्रस्य ददन्ति विपुलं धनम् ||

आवर्त्त्यसप्तवाराणि यस्य नामविदर्भितम् |
विंशद्गव्यूतिमानेन आनयेन्नात्रसंशयः ||

म्रियतेनात्रसंदेहो यदितेन न काम्यते |
लक्षमेकेन जप्तेन होमं चैव यथाविधि ||

प्. ४९ब्) वागीशो भवति साक्षाद्रूपेणमकरध्वजः |
भुंजते विपुलान्भोगानस्या विद्याप्रभावतः ||

लक्षद्वयेन जप्तेन सिद्धे होमकृतेन च |
भवते नात्रसंदेहो भूपतिः साधकेश्वरः ||

यदा जपति चत्वारि लक्षानि साधकेश्वरः |
आज्ञासिद्धिः प्रवर्त्तेन पातालं स्फोटयेत् तु सः ||

विलद्वारं समाश्रित्यशतमष्टोत्तरं तु सः |
सिद्धार्थराजिकानाञ्च विलद्वारं तु ताडयेत् ||

क्षुभ्यंति नात्रसन्देहः कन्याः पातालवासिनीः |
नागराक्षसदैत्यानां या स्थितावरयोषितः ||

आगच्छन्ति न संदेहो यत्रासौ साधकेश्वरः |
नमस्कारं प्रकुर्वन्ति आदेशं या च यन्ति च ||

स्वर्गपातालमार्गेण प्रविश्य साधकेश्वरः |
यदा न रोचते देवि अष्टलक्षजपं कुरु ||

देवदानव सिद्धानां स्वर्गपातालवासीनां |
महाक्षोभं प्रकुर्वन्ति ददन्ति कामिकं फलम् ||

नवलक्षकृते जापे होमेन साधितेन च |
कोटी चतुर्दशानाञ्च विद्याधरपतिर्भवेत् ||


इति पारमेश्वरीमतेमेरुमध्ये त्रिपुरोद्धारः पंचत्रिंशतिमः पटलः ||




देव्युवाच


पूजाजपविधानं च मुद्रासामर्थयादृशं |
त्रिपुरस्य महादेव निखिलं च श्रूतं मया ||

या सा संजीवनी विद्या जरामृत्युविनाशनी |
यत्प्रसादेव(न) देवाश्च(वेश) अमराः परिकीर्तिताः ||

कथं सा मेरुमध्ये तु वर्णभूताव्यवस्थिता |
उद्धारं कीदृशं तस्यास्तन्मे वद महाप्रभो ||

यस्य जाप्येन देवेश अमरत्वं च जायते |
प्. ५०अ) उथानं मृतकानां च यस्याविद्या प्रभावतः ||

ऊन्च्लेअर् fरोम् हेरे

(अथातः संप्रवक्ष्यामि वागीशी कालिकाम्पराम् |
चामुण्डां मोहिनीं नित्यां कृतान्त्री मृत्युनाशनीम् ||

* *? खेचरी मायां तथा देवि सरस्वतीम् |
त्रिपुरादि द्वयं गृह्य *?ककारेण विना ततः ||

नान्व मध्यगतं गृह्य पिनाक्यबीज बिन्दुना |
वागीस्वरी परा देयाभूयो रुद्रादिमं भवेत् ||?

लकुलि च महाकालि उद्धरेन्द्रो न शोणिनां |
वाजनिद्धौ तत् प्राणं द्विधा रक्षासन स्थितं ||?

त्रिमृत्युर्नुग्रहं क्रूरं * * * * * * * * |
कृयामन्वी देवि मामातलोहितमुद्धरेत् ||?

तत्*?नु यथा न्यायं नानुवादुति चोद्धरेत् |
महाकालं * * * * * * * * * * * * ||

* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

ऊन्च्लेअर् उप्तो हेरे

श्रीभैरव उवाच


शृणु देवि परां गुह्यं विद्यापरमदुर्लभां |

इन्द्राद्या देवताः | सर्वे आगताः पुरतो मम |


स्तुतोहं विविधैः स्तोत्रैर्दिव्यवर्षशतंपुरा |

ततो मया सु तुष्ठेन दत्ता अमरसुन्दरी |
तेषुमध्ये महादेवि शुक्रेणष्ववतारिता ||

विंशाक्षरी महाविद्या दशदूती समन्विता |
संजीविनी विविख्याता द्वित्तीयं नामकीर्तितम् ||

अमरत्वं ददेच्छीघ्रं मेरुमध्ये मयोद्धृता |
दानवानां हितार्थाय शुक्रेण धारिता तु सा(क्रमेण साधिता पुरा) ||

देवी सुरे महायुद्धे ये म्रियन्ति महासुराः |
तेषां जीवप्रदः शुक्रे अस्या विद्या प्रभावतः ||

तिष्ठते यस्य देहे तु विद्या दूती समन्विता |
शतमष्टोत्तरं जाप्यं यः करोति दिने दिने ||

पूजाविधान योगेन तस्य वक्ष्यामि ये गुणाः |
भूतप्रेतपिशाचानि अपमृत्युर्महाभयं ||

ज्वरशूलं तथा रोगं अस्त्राणि कुलिशादयः |
संग्रामे जपमाप्नोति महाविघ्नैर्न्न भूयते ||

सिंहव्याघ्रभयं नास्ति यन्नगेषु तथैव च |
तमहं संप्रवक्ष्यामि उद्धारं यादृशं भवेत् ||

ब्रह्मणे क्षत्रिये वैश्ये शूद्रे वा वरवर्णिनि |
परीक्षितेषु दातव्यं कुलमार्गोपदेशिके ||

एकान्ते विजने स्थाने पशु दृष्टि विवर्जिते |
चतुःशृंगं महामेरु मालिखेद्वरवर्णिनि ||

इन्द्रेह्यग्निर्यमश्चैव नैर्-ऋत्यं वरुणा निलं |
प्. ५०ब्) कौबेरमीशपर्यन्तं दिशासु विदिशासु च ||

पंचरत्नेनसंपूर्णं वर्द्धन्यासहितं घटम् |
श्रीखण्डचन्दने नैव श्वेतवर्णानि कारयेत् ||

दिव्यानि पुष्पवस्त्राणि वेष्टयित्वा पुनः पुनः |
मणिरत्नमयं कुंभं अभावे कांचनं शुभम् ||

अथवौप्यमयं देवि पुरस्तस्य दापयेत् |
पुष्पैर्धूपैश्च नैवेद्यैः पूजयित्वा पुनः पुनः ||

उद्धारं तत्र कुर्वीत विद्यां संजीवनीं पराम् |
मेरुमध्यगतं यच्च ध्रुवं नाम(घ)प्रतिष्ठितम् ||

आदिवर्णं समुद्धृत्यवर्णनां जीवनं परम् |
ध्रुवान्ते वर्णं अर्घीशमधस्तस्यव्यवस्थितम् ||

एकहस्तान्तसंगृह्य लोकादि भूषितं कुरु |
द्वितीयं तु समाख्यातं भृगु वर्णं तृतीयकम् ||

पुनर्भृगुं चतुर्थे च शुक्रवर्णेन भूषितम् |
मालिनी दक्षिणे पादे धात्रीशं यत्र संस्थितम् ||

अधस्तस्य(स्यां) स(न)मुद्धृत्य चतुरानन भैरवम् |
जिह्वाशक्ति समोपेतं पंचमं बीजमुत्तमम् ||

मालिनी कंठ(मुख)संभूतं महासेन(मोकारस्येव)स्य ऊर्द्धतः |
ऋतुवर्णं विजानीयान्मालिनी शिखमेव च ||

विश्वादि वर्णसंयुक्तं सप्तमं बीजमुत्तमम् |
पुनः क्रूरेणसंयुक्तं जपन्ती अष्टमं भवेत् ||

ध्रुवादि आसनन्तस्य बीजं काल निवारणं |
पुनस्तं वर्णमुद्धृत्य जयन्ती यत्र संस्थिता ||

सोपि विश्वादि वर्णेन त्रिमूर्ति संयुतं कुरु |
मालिनी कण्ठ(मुख)वर्णं च कूर्मान्ताधो व्यवस्थितम् ||

सोपि बिन्दु युतं कुर्यात् स्नायु रुद्रालयं परं |
प्. ५१अ) दशमं च समाख्यातं अमृतं जीवलक्सणम् ||

लोहित्तं च पुनर्वर्णं रुद्रान्ते पूर्वसंस्थितम् |
शूलदण्डे समारूढं विश्वान्तेन विभूषितम् ||

उमाकान्तं पुनर्देवि द्वादशं केवलं(शवं) भवेत् |
मालिनी या शिवादूती ग्रहमाला व्यवस्थिता ||

भुजंगं तु समारूढं पञ्चार्थ(प्रचण्ड)भैरवं |
तस्य बिन्दु शिरे चैव अक्षरं विश्ववर्णकम् ||

आषाढी भैरवं यत्र तस्यान्तान्ते च व्यवस्थितम् |
चतुर्दशं समाख्यातं सूक्ष्मरुद्रेण भूषितम् ||

भृगुरुद्रं समूद्धृत्य नान्तस्थं बिन्दु भूषितम् |
तस्यान्ते क्रोधवर्णं च पूर्वमेकादशे स्थितम् ||

अमरीश रुद्रमारूढं बीजं षोडशमं विदुः |
शूलं दण्डं पुनर्देवि ओंकारादि स्थितं पुनः ||

पुनस्तं भृगुकं रुद्र लोकान्तेन विभूषितम् |
शुक्रमध्यगतं वर्णं यत्र भृगुर्व्यवस्थितः ||

स्नायुवर्णसमारूढं विश्वन्तेन विभूषितम् |
अंबिका तस्य अग्रे तु लकुली यत्र भैरवः ||

अनन्ते न समायुक्तं उक्तं विंशाक्षरी भवेत् |
अस्याङ्गानि पुनर्देवि ये भूता कथयाम्यहम् ||

नामवर्णादि संगृह्यविद्यामूले तु संस्थिता |
हृदिन्यासं प्रकुर्वीत नमोन्तं वरवर्णिनि ||

तस्यान्ते भूतवर्णानि शिरन्या प्रतिष्ठितम् |
स्वाहान्तं तद्विजानीयाद्वेदवर्णाक्षरी शिखा ||

वौषडन्तेन संयुक्ता अपमृत्युविनाशनी |
कवचे त्रीणि(षड्) बीजानि हुंकारान्ते व्यवस्थिता ||

प्. ५१ब्)

द्वौ वर्णो नेत्रमध्ये तु तस्यान्ते ये प्रतिष्ठितं |
वषडन्तं विजानीयात् त्रीणि अस्त्रे(ग्रे)व्यवस्थितं ||

तस्यान्ते च फडित्याहुः षडङ्गं कालवंचनम् |
अस्यदूती प्रवक्ष्यामि शृणुष्वैकाग्रमानसा ||

पूजितव्याप्रयत्नेन दशैताः सिद्धिदायिकाः |
प्राणाद्या वयवः पंच ह्रींकारादि समुद्धरेत् ||

संजीवनी तदग्रे च नमोन्तं पूजनं कूरु |
चतुर्दशानि वर्णानि ऐन्द्रभागे प्रपूजयेत् ||

नागाद्यास्त पुनश्चैव तस्याग्रे वायुमुच्चरेत् |
संजीवनी च तस्याग्रे दूती चतुर्दशाक्षरी ||

भक्तियुक्तो महादेवि अग्निकोणेषु पूजयेत् |
धराद्याः पंचभूतानि अग्रे संजीवनीं कुरु ||

ह्रींकारादि समुद्धृत्य नमोन्तं दक्षिणे स्थितम् |
पूजितव्यां प्रयत्नेन दूती चतुर्दशाक्षरी ||

शब्दादि इन्द्रियाणां च मायाबीजेन मोहितम् |
संजीवनी च तस्याग्रे नमोन्तं कुरु नैर्-ऋते ||

नमः संजीवनी चैव मायाबीजादि मुच्चरेत् |
नमोन्तं नव बीजानि पश्चिमेन प्रपूजयेत् ||

मायादि बुद्धिरुच्चार्य उक्तसंजीवनीं पुनः |
नवबीजात्मिका ह्येषा अनिलस्था प्रपूजयेत् ||

संजीवनीं पुनश्चैव अहंकारादि संभवेत् |
मायादि पूजनं तस्य कौबेरे रुद्रवर्णगाः ||

ईशाने सत्व(नव)मित्याहुरग्रे संजीवनीं पुनः |
पूर्वन्तस्य समुच्चार्य मायाबीजं सुरेश्वरि ||

अस्यापि नव बीजानि रजोमध्यस्थितं कुरु |
अग्रे संजीवनीं चैव ह्रींकारादि नमोन्तिकम् ||

प्. ५२अ) मायाबीजं नमोच्चार्य पुनः संजीवनी युतम् |
मध्यस्थं पूजनं कुर्यात् पद्मे वृ(सु)दलेषु च ||

सिते पीढं सितैः पुष्पैर्धूपं दीपं स चन्दनम् |
नैवेद्यं विविधञ्चैव तस्याग्रे च निवेदयेत् ||

मुद्राबंधं प्रकुर्वीत जाप्यं च तदनन्तरम् |
अस्य मुद्रां प्रवक्ष्यामि स्थैर्यी करणमुत्तमम् ||

पञ्चवक्रोद्भवा विद्या येन कालो वशी कृतः |
अन्योन्य करपृष्ठानि अंगुली ग्रंथितं कुरु ||

सव्याङ्गुष्ठेनवामस्य कन्य सा च निरोधयेत् |
पुनरेव हि कर्तव्यं वामेन दक्सिणस्य च ||

वामे ज्येष्ठांगुली चैव तर्ज्जन्या दक्षिणेन तु |
गृहीत्वा तत्प्रयत्नेन दक्षिणस्य तथैव च ||

मध्ये अनामिके द्वे तु उद्धृतव्यासु यत्नतः |
कालसंकर्षणी नामपंचवक्त्राव्यवस्थिता ||

अनेनैव विधानेन पूजितव्या प्रयत्नतः |
एषा विद्या परागुह्या जीवाख्या मृत्युनाशनी ||

न तस्या जायते मृत्युर्यदा साधयते तु सः |
व्रत(ध्रुव)चर्यया समोपेतं ब्रह्मचारी दृढव्रतः ||

जपते दशलक्षाणि लक्षहोमं तु गुग्गुलुं |
शरीरस्था भवेद् देवि अमरत्वं प्रयच्छति ||

दीर्घायुः स(य)सुराः सर्वे अस्या विद्या प्रभावतः |


इतिपारमेश्वरीमते संजीवनीविद्या उद्धारः षट्त्रिंशतिमः पटलः |




देव्युवाच


रुरुभेदे महातन्त्रे पूर्वोक्तं यत् त्वया प्रभो |
उद्धृता तत्र मध्ये तु नित्या च मदनोत्कटा ||

प्. ५२ब्)

वज्रप्रस्तारभेदेन कुलनित्या तथोद्धृता |
पुनस्तस्यैव मध्ये तु विद्या च द्वादशाक्षरी ||

आसनं पंचवाणानि सर्वदूती समन्वितम् |
करणविज्ञानयोगं समाधीर्यादृशी भवेत् ||

स्तंभनं कीलनं चैव मारणोच्चाटनन्तथा |
सुवशी करणंस्त्रीणां सौभाग्यं यादृशं भवेत् ||

कथं केन प्रकारेण सिद्ध्यते च कदाचन |
किमर्थं तेन सिद्ध्यन्ति साधकानां सुरेश्वर ||

महासंदेहमुत्पन्नम्महाभ्रान्ति क्षयं कुरु |


श्रीभैरव उवाच


शृणु देवि प्रवक्ष्यामि यत् त्वया परिपृच्छितम् |
वर्णानि बिंदु मात्राणि संप्रदायन्तथैव च ||

कुलमार्गे स्थितं शुद्धं ज्ञातव्यं मेरु मध्यतः |
अन्येषु सर्व तन्त्रेषु पंचवक्रोद्भवेषु च ||

जीववर्णविहीनास्ते सिद्धविद्या अनेकधा |
स जीवं निखिलं चैव बीजसंकरवर्जितम् ||

संपूर्णसिद्धिदं चैव मेरुमध्ये व्यवस्थितम् |
तमहं कथयिष्यामि संपूर्णं च यथा भवेत् ||

वज्रप्रस्तारभेदेन या विद्या द्वादशाक्षरी |
त्रिबीजरहिता सास्यादादिमध्यान्तमेव च ||

तस्योद्धारं प्रवक्ष्यामि यन्मया गोपितं पुरा |
भारभूति स्थितं रुद्रं यस्य पूर्वे सुरेश्वरि ||

वामान्तं यद्भवेद्वर्णं तद्बीजं प्रथमं भवेत् |
उच्चारं बिन्दुयुक्तं च तस्यान्ते अंबिका भवेत् ||

रक्तवर्णसमारूढं लोकादि शिरसि स्थितम् |
ध्रुवमालादि संभिन्नं द्वितीयं बीजमुत्तमम् ||

प्. ५३अ)

उर्द्धे यस्य ऋकारं च स्वेतं रुद्रं पुरःस्तितम् |
तद्वर्णं गृह्यमेधावी मांसवर्णासनं कुरु ||

ऋपूर्वं च शिरोदत्तं गुह्यंतमग्रतस्थितम् |
वामादि शिरसे तस्य ऋ(अ) आदि केवलं विदुः ||

पंचमञ्च समाख्यातं बीजं वर्णासनं परं |
पूर्वमेकादशे वर्णं उधृत्य वरवर्णिनि ||

रुद्रान्तं शिरसे चैव दीपनी आसनस्थितम् |
ऋ(ऌ)पूर्वं शिरसेदत्तं तत् षष्ठमं कुशाक्षरम् ||

अस्याविद्यादिमं बीजं अंकुशाग्रे नियोजयेत् |
सप्तमं च समाख्यातं बीजं परमदुर्ल्लभम् ||

आषाढी यस्य ऊर्द्धे या? रोमध्ये व्यवस्थितम् |
तद्वर्णं सूक्ष्मसंयुक्तं अष्टमं चाक्षरं विदुः ||

मालिनी उरुमधे तु यत्र तारा व्यवस्थिता |
वागीशमानारूढं ऋपूर्वं च शिरे(व्यव)स्थितम् ||

नवमं बीजमित्युक्तं नितंबं केवलं पुनः |
ऋषिमाला तृतीये तु तद्वर्णं संस्थितं विदुः ||

फान्तं वर्णं समुद्धृत्य छि(त्रि)-ऊर्द्धे संस्थितं च यत् |
केवलं तद्बिजानीयाद् बीजमेकादशं भवेत् ||

पुनस्तं रक्तमारूढं द्वादशम्बीजमुत्तमम् |
ऊर्द्धे च अंबिका देवी वामे मध्ये व्यवस्थिता ||

त्रयोदशं च इत्युक्तं शिरे(र) यस्य ऋपूर्वकम् |
अस्याविद्यादि अन्तस्थं तबीजमग्रतस्थितम् ||

अस्यान्ते च पुनर्देवि आदिमं च नियोजयेत् |
एषा सा परमा विद्या निखिलासिद्धि दायिका ||

उत्पन्ना मेरुमध्ये तु विद्यापंचदशाक्षरी |
प्. ५३ब्) पुनरन्यं प्रवक्ष्यामि आसनस्य यथाविधि ||

ऋ अन्तं प्रथमं बीजं मालिनी कुसुमा युधम् |
ल(न)कुलीशं तदग्रे तु ध्रुवान्तमध(ध्य)संस्थितम् ||

दीपनी आसनारूढं विश्वादि भूषितं कुरु |
क्रूरेण शिरसाक्रान्तं द्वितीयं बीजमुत्तमम् ||

ई-अंते अधः संगृह्यपूंतना तस्य आसनम् |
ऋपूर्वे शिरसिदत्तं सोपि बिन्दुयुतं कुरु ||

शुक्रमध्योद्धृतं देवं लोकान्ते संस्थितं कुरु |
चतुर्थं बीजमित्याहुस्तस्या विद्यादि अग्रतः ||

पंचबीजमयं दिव्यं मूलविद्यासनं भवेत् |
पंचवाणानि ये प्रोक्ता तेषुभूताक्षराणि च ||

एकैकमाद-ऊद्धृत्य संपूर्णाश्च भवन्तिते |
एकादशादि उद्धृत्य भ्रान्तान्तं तस्य दापयेत् ||

रुद्रादि अन्तं संगृह्य झण्टीशेनसमन्वितम् |
नवके ऋतुकोष्ठस्य हकारं यस्य ऊर्द्धतः ||

चतुर्थं तद्विजानीयात् स्नायु रुद्रालयं परम् |
नवके नाममध्ये तु बिल्वमध्ये व्यवस्थितम् ||

आसनं वेदवर्णानां ककारादि स्थितास्तु ये |
तृतीयेन विना देवि त्रिमूर्त्तिं त्रीणि भेदिता ||

सर्वे बिन्दुयुताः कार्याश्चत्वारि अक्षराणि च |
पंचमं आदिदातव्यं अन्तं बिंदु संयुतम् ||

बिन्दुमस्तक योगेन पंचैते सिद्धिदायकाः |
एतानि पंचबीजानि पंचवाणेषु दीपकाः(नाः) ||

अनेनरहिता देवि निष्फलानि भवन्ति ते |
आसनं पंचवाणानि मूलविद्या तु दूतयः ||

प्. ५४अ)

यत्कर्म्म अत्रमध्ये तु मारणोच्चाटनादयः |
पूर्वोक्तं यन्मयादेवि रुरुभेदे च मध्यतः ||

वज्रप्रस्तार भेदेन उद्धृता ये मया पुरा |
अनेनैव विधानेन सफलानि भवन्ति ते ||

निर्बीजा नैव जायन्ते संप्रदायविवर्ज्जिताः |
स विघ्नास्ते समाख्याता निर्बीजन्नैव पूजयेत् ||


देव्युवाच


या सा विद्या त्वया प्रोक्ता त्रैलोक्य क्षोभ कारिका |
यस्याविद्या प्रसादेन सिद्धोसौ मकरध्वजः ||

द्वितीया च ततो देव पुनस्तस्य क्षयंकरी |
कीदृशं च भवेच्चापं वाणानि कीदृशानि च ||

कीदृशं च स्वप्रोक्तम्मूलविद्या तु किदृशी |
सामर्थं कीदृशन्तस्य कथं चैव स सिद्ध्यति ||

एतत् सर्वं महादेव प्रसादं कुरु भैरव |


श्रीभैरव उवाच


अत्र मध्ये समुत्पन्ना विद्याकामाङ्गनाशनी |
अष्टाविंशति वर्णानि कामनिर्नाशनी परा ||

षड्वर्णरहिता सा तु कामसंजीवनी तु(पु) सा(रा) |
धनुषं पंच वाणानि मूलविद्या समर्पिता ||

एतानि क्रमयोगेन त्रैलोक्यं मोहयन्ति ते |
आराधितोहं पूर्वं तु विष्णु पुत्रेण धीमता ||

ततो मयासुतुष्टेन कामविद्या समर्पिता |
शराणि धनुषं चैव मूलविद्या तु यादृशी ||

एतानि वर्णभेदेन मंत्ररूपा व्यवस्थिता |
जाप्यहोम मनुष्टानं मुद्रापुष्पाणि यानि च ||

आसनं विधिसामर्थ्यं तत्सर्वं प्रकटी कृतम् |
हेमकूटे गता(तदा) देवि गृहीत्वा केशवस्ततः ||

प्. ५४ब्)

तत्रवर्षसहसार्द्धं विद्याराधनतत्परः |
वर्णलक्षप्रमाणेन पूर्वं वाणजपं कृतम् ||

कृतं होमदशांशेन पुष्पैस्तै परिजातकैः |
घृतेनमधुसंयुक्तं हुतं हव्यं हुतासने ||

द्वितीयं च पुनर्देवि तस्यापि चे दृशी क्रियां |
वर्णलक्षप्रमाणेन सोपि जप्तो न संशयः ||

अशोककुसुमैः क्षीरं होमन्तस्य समर्पितं |
जाप्यं कृतं चतुर्थ(तृतीय)स्य चतुर्ल्लक्षप्रमाणतः ||

करवीरकुसुमैरक्तैर्हुतं घृतविमिश्रितम् |
जातीपुष्पैश्चतुर्थं च जलमध्ये जपं कृतम् ||

तस्यापि तादृशी संख्या पंचमन्तदनन्तरं |
सोपि क्षीरसमुद्रस्थं वर्णलक्षप्रमाणतः  ||

कृतं जप्तं विधानेन सिध्यते वरवर्णिनि |
चापवद्वर्तुलाकारं लताजाति समुद्भवं ||

सिद्धतस्य न संदेहो मूलविद्या जपं कृतं |
स्म इत्वंतेन संप्राप्तं अस्याविद्याप्रभावतः ||

स्वर्गे मर्त्ये च पाताले भूतग्रामे चतुर्विधे |
द्वि पदे चतुष्पदे चैव अपादे पादसंकुले ||

अधिकारं मयादत्तं कामदेवस्य सुन्दरि |
प्रविष्टः सर्व देहेषु सृष्टिरूपाव्यवस्थिता ||

पुनरन्यं प्रवक्ष्यामि उद्धारं यादृशं भवेत् |
यादता कामदेवस्य शृणुष्वैकाग्रमानसा ||

पञ्चप्रणवादि उद्धृत्य क्रोधवर्णं द्वितीयकं |
सकारस्य अधश्चैव आसनं तस्य दापयेत् ||

ध्रुवमाला(ना)दिसंयुक्तं अंबिका तस्य मूर्द्धगा |
लोकादि शिरः संयुक्तं द्वितीयं बीजमुत्तमम् ||

प्. ५५अ)

नवके वाम ऊर्द्धे तु जुकारस्य अधस्थितम् |
नागमध्यगतं देवि आसनं तस्य दापयेत् ||

त्रिमूर्त्ति सहितं कुर्या च्छूलदण्डासनस्थितम् |
तृतीयं बीजमित्याहुर्बिन्दुमस्तकभूषितम् ||

अं-आदिवर्णं (स)मुद्धृत्य शिव(र)स्य अधःसंस्थितम् |
अनन्तेन समायुक्तं बिन्दुमस्तकभूषितम् ||

अर्घीशस्य अधश्चैव स्नायु वर्णोर्द्धसंयुतम् |
आसनन्तस्य देवेशि भृगुं च भैरवं कुरु ||

दीपिनी शक्तिमारूढं क्षे-अंतेन तु भूषितम् |
पंचमं बिन्दुसंयुक्तं जीवाकृष्टि करंपरम् ||

पुनस्तं भृगुकं देवि तस्याग्रे केवलं विदुः |
पुनस्तं शूलदण्डं च स्नायु वर्णासनं कुरु ||

देवशुक्रसनोद्धृत्य शूक्ष्मरुद्रेणभेदितम् |
शूलदण्डसमारूढं अष्टमं बीजमुत्तमम् ||

ककारान्तं समुद्धृत्य कैवल्यवर्णभूषितम् |
मातरादि समारूढं नवमं सृष्टि दायकम् ||

चान्तस्य(वान्तं) अव(तस्य)संगृह्य भूतेषु वेदमन्दिरे |
त्रिमूर्त्तिसहितं कुर्यात् त्रिशूलन्तेषु अग्रतः ||

अनन्तं पूर्वतः कृत्वा तस्यान्ते क्रोधमालिखेत् |
क्रोधान्तरक्तमूर्द्धस्थं ककारान्तं नियोजयेत् ||

तस्याग्रे त्व च बीजं च पूर्णिमायान्ततोद्धरेत्(वयं) |
विद्यादौ पंचबीजानि अन्ते कुर्याद् विलोमतः ||

द्वात्रिंशदक्षरी विद्या संभूता मेरू मध्यतः |
एषा विद्या परागुह्या पंचवाणसमन्विता ||

अस्याधारणयोगेन सिद्धोसौ मकरध्वजः |
सिद्धविद्याधरादैत्या यक्षगन्धर्व किन्नराः ||

प्. ५५ब्)

मानुषापन्नगाश्चैव ये चान्ये सा काः प्रिये |
विद्याराधनयोगेन कामदेव समास्तुते ||

यं यं स्पृशति हस्तेन यं यं पश्यति चक्षुषा |
संपर्कालापयोगेन विह्वलं भव(ज)ते जगत् ||

द्रवन्ति दर्शनाअद्देवि त्रैलोक्ये योषितस्तु याः |
क्षोभयेन्नात्रसंदेहो मुनीनां च मतः प्रिये ||

पूजनान्तेन देवेशि त्रैलोक्यं वशगं भवेत् |
स्त्रीणां चैव विशेषेण महासंमोहकारकम् ||

तिष्ठते यस्य देहस्या विद्यावाणेषु संयुता |
सततं जपमानस्य शतमष्टोत्तरस्य च ||

कामदेवः स्वयं साक्षात्मानुषं देहमाश्रितः |


इतिपारमेश्वरीमते वज्रनित्याकामदेव्या उद्धारे सप्तत्रिंशतिमः पटलः ||




देव्युवाच


पूर्वोक्तं यत्त्वयादेव गर्भयागं सुदुर्ल्लभं |
अपुत्रमानुषीणां च सुतोत्पत्तिः कथं भवेत् ||

तन्मे ब्रूहि महादेव मानुषाणां हिताय वै |


श्रीभैरव उवाच


या सा विद्या महागुह्या काम देवेन साधिता |
तेनैव विधियोगेन गर्भद्यागं वदाम्यहम् ||

सृष्टिर्ब्रह्ममयासापि उत्पन्नामेरुमध्यतः |
तमहं संप्रवक्ष्यामि विधानं यादृशं भवेत् ||

सुशुद्धे भूप्रदेशे च कृत(क्ष)वल्मीक वर्ज्जिते |
प्रविश्यब्राह्मणीं भूमीं श्वेतपीता चर्या भवेत् ||

क्षत्रिणानृपभयावः(मित्याहुः) पीतवर्णा च केवला |
किंचिद्रक्तमयापीता वैश्या नामवसुन्धरा ||

रक्तकृष्णमयी या तु शूद्री सा परिकीर्त्तिता |
प्. ५६अ) यस्य यस्य हि वर्णस्य गर्भयागं च कारयेत् ||

तस्यतस्यांशके भूमीं गृहीत्वा फलदा भवेत् |
अन्यवर्णान्य भूमीषु स विघ्नानि भवन्ति च ||

आचार्येण कृते देवि यजनं निष्फलं भवेत् |
तस्माद्भूमीं परीक्षेत यजनं तु सदा कुरु ||

शोभने भूप्रदेशे च हस्तमुद्धृत्यमृत्तिकां |
कुटि?तव्यं प्रयत्नेन क्षीरदारुसमुद्भवैः ||

मुद्गरैः शोभनैश्चैव इष्टं चूर्णेन शोभितम् |
अष्टहस्तप्रमाणेन तत्रस्थानं सुशोभनं ||

वेदीं कृत्वा प्रयत्नेन क्षीरदारु समुद्भवम् |
स्वेतानि कुंभयुक्तानि चत्वारि तोरणानि च ||

चूतपल्लवसंभूतैर्म्मार्ज्जयित्वा च वेदिकां |
तत्रमध्यगतं कुण्डं षट्कोणं मण्डलं प्रिये ||

कोणे कोणेषु कर्त्तव्यं वर्द्धन्या सहितं घटम् |
पंचरत्नेनसंपूर्णं शुद्ध * *?समन्वितम् ||

पुष्पवस्त्राक्षतैर्दीपैः परिपूर्णानि कारयेत् |
माङ्गल्यं गीतवाद्यञ्च चतुर्वेदमयी ध्वनिः ||

अरस्थं पावकं गृह्यक्षीरदारु समुद्भवम् |
प्रक्षिप्तं कुण्डमध्ये तु इन्धनं च ततोद्भवम् ||

ब्रह्माविष्णुश्च रुद्रश्च ईश्वरश्च सदाशिवः |
उक्तं मन्थान भेदेन अमराग्न्धोयं मया पुरा ||

कुलद्रव्यानि संगृह्य तेषु पिण्डसमुद्भवः |
षष्टितं दुनप्रस्थं च क्षतलीनं सुनिर्म्मलम् ||

गवांक्षीरेणसंयुक्तं ताम्रपात्रं सुशोभने |
कुलाचार्येण कर्त्तव्यं साधनं चरुकस्य च ||

मुद्रया मुद्रितं कृत्वा चतुर्दिक्षुवलिं हरेत् |
भूमी कुंभाक्षता दीपाः कुण्डारणिहविस्तथा ||

प्. ५६ब्)

पंचभूतेषु संभूताः पंचद्रव्यानि यानि च |
(पात्रं उदकाद्यानि यानि च) मूलविद्या तु देवेशि कुर्यात् सप्ताभि मन्त्रिता ||

पूजयित्वा प्रयत्नेन अग्निस्थं चरुकं कुरु |
यावत् तत्सिध्यते देवि तावन्मन्त्रं मनुस्मरेत् ||

आसनं वामसंयुक्तं मौनं कुर्यात्सुयत्नतः |
अस्यमन्त्रप्रसादेन सिद्ध्यते नात्रसंशयः ||

अवतार्यसुयत्नेन यावद्भवति शीतलम् |
ऋतुकाले तु संप्राप्ते चतुर्थे पंचमे पवा ||

सुगन्धैः शोभनैर्द्रव्यैः स्नानं कृत्वा सुयत्नतः |
पीठे चतुष्कमध्ये तु उपविश्य सुखासने ||

नमस्कारं प्रकुर्वीत भक्षितव्यं प्रयत्नतः |
दक्षिणाचारयोगेन पुरुषं(पुमान्?) भवनिर्मितम्(भवति निश्चितम्) ||

वामेकन्या समाख्याता उभये तु नपुंसकम् |
सर्वेषु दक्षिणान्दद्याद्विप्रेषु साधकेषु च ||

चारणेषु कुमारीषु ये चान्ये लिङ्गधारिणः |
आचार्यं पूजयेद् देवि राजाश्च रत्नकांचनैः ||

गोदानं भूमिदानं च अन्नदानं तथैव च |
दिव्याभरणवस्त्राणि प्रणिपत्यनिवेदयेत् ||

गर्भयागमिदं देवि कुलमार्गे व्यवस्थितम् |
न देयं पशुलोकेषु आगम द्वेषकारके ||

कौलिकं चरुकं दिव्यं दीक्षितस्य प्रदापयेत् |
अन्यथा सिद्धिहानिः स्याद्भवते नात्रसंशयः ||


इति पारमेश्वरीमतेगर्भयागे अष्टत्रिंशतिमः पटलः |




देव्युवाच

पूर्वे मृगावतारे च अनुष्ठानं त्वया कृतम् |
युष्मद्देहे समुत्पन्ना योगिन्यः षड्विधानि च ||

प्. ५७अ)

कोटीमेकं स पादञ्च उग्रतेजा महाबलाः |
तेषु(तामिस्)त्वं प्रार्थितो देव आत्मपिण्डं ददस्व मे ||

युस्मत्पिण्डेन भुक्तेन अलिनामिश्रतेन च |
सर्वास्ता तृप्तिमायान्ति चक्रस्थाः क्रीडयन्ति च ||

त्वया उक्तं पुनर्देव गृह्णगृह्णेति भाषितम् |
आत्मरक्षाकृता चैव वज्र चक्रस्य मध्यतः ||

मयापि ईऽऽदृशी वार्त्ता श्रुता कैलासमध्यतः |
महाक्रोधसमुत्पन्ना ममदेहाद्विनिर्गता ||

भासयन्ती जगत्सर्वं द्वादशादित्य सन्निभा |
भक्षयामि न संदेहो योगिनी चक्रमुत्तमम् ||

ततो ब्रह्मादयो देवा आगताः पुरतो मत |
स्तुतोहं विविधैः स्तोत्रैर्योगिनीसंघरक्षितम् ||

ज्ञात्वा तेजश्च बीजं च वर्ण भूता त्वया कृतं |
त्रोतलानामविख्याता दशदूती क्षमन्विता ||

तस्याङ्गानि च चक्रानि आसनं मुद्रया सह |
युक्ता युक्तानि कर्म्माणि निग्रहानुग्रहाणि च ||

सप्तकोट्ययुतानां च पूर्ववक्रेण भाषिता |
तत्र मध्ये समुत्पन्नं तोतलं तंत्रमुत्तमम् ||

स पादलक्षमानेन या विद्या तत्र संस्थिता |
कीदृशं तत्र सामर्थ्यं कर्माणि कीदृशानि च ||


श्रीभैरव उवाच


त्रोतलं च महातन्त्रं पूर्व वक्त्रात्समुद्भवम् |
अत्रसिद्धो महादेवि सूर्यवंशे प्रजापतिः ||

तनापि भयभीतेन त्रिभिर्म्मन्त्रैस्तु मुद्रिता |
आदिमध्यावसानेषु वर्णमात्रादि मेन हि ||

पुनरेव त्रिभिर्म्मुद्रेरुट्घाटं तस्य कीदृशं |
प्. ५७ब्) मुद्रास्त्रिस्रः समाख्याता मेरुमध्ये व्यवस्थिता ||

पारंपर्यक्रमेणैव गुरुवक्त्रात् तु लभ्यते |
उद्घाटरहिता विद्या सिद्ध्यते न कदाचन ||

महाविघ्नं च कुरुते सुतदारार्थनाशनं |
व्याधिश्च शोकसंताप दुःखानि विविधानि च ||

तस्मात्सर्वप्रयत्नेन सम्यगुद्घाटनं कुरु |
उद्घाटिता महाविद्या स जीवासफला भवेत् ||

सिध्यते नात्रसंदेहश्चतुर्वर्ण(र्ग)फलप्रदा |
मेरुमध्य गता देवि यथा भवति तच्छृणु ||

ब्रह्माविष्णुश्च रुद्रश्च ईश्वरश्च सदाशिवः |
कुलाचार्येणकर्त्तव्या गुटिकां शुभलक्षणाम् ||

पुनस्तां मूलविद्याया(द्यया) कुर्याद्विंशाभि मन्त्रिता |
पादादारभ्यमूर्द्धान्तं विद्या(स्था)नानियानि च ||

कर्त्तव्यं क्रमयोगेन तिलकं साधकेन तु |
महारक्षा समाख्याता त्रैलोक्ये स चराचरे ||

विघ्नं नैवप्रकुर्वन्ति नागाविद्याधरादयः |
आसनं च ततः कुर्यात् सिंहं च विकृताननम् ||

तस्योद्धारं प्रवक्ष्यामि मेरुमध्ये यथास्थितम् |
शिवस्य अर्द्ध(मुख)पूर्वस्थं रुद्रं संवर्त्तकं विदुः ||

क्रूरानन्देनसंयुक्तं बीजं पञ्चाननस्य च |
संवर्त्तकस्य पूर्वेण द्वितीयं चाक्षरा भवेत् ||

तस्य पूर्वे पुनर्देवि तृतीयमक्षरं भवेत् |
वामे मध्यगतं गृह्य नवके स्नायु भैरवम् ||

चतुर्थञ्च समाख्यतं जयन्ती पुरतः स्थितम् |
भुजंगमासनन्तस्य पंचमं बीजमुत्तमम् ||

रुद्रमध्यगतं गृह्य ज्ञानशक्ति विभूषितम् |
तस्यन्ते अंबिका देवि सप्तमं च सदालिखेत् ||

प्. ५८अ)

ऋकारादि समुद्धृत्य ध्रुवादि आसनस्थितम् |
भुजंगञ्च पुनर्देवि ज अन्ते आसने स्थितम् ||

पुनरेतानिवर्णानि उभौ अग्रे नियोजयेत् |
क्रोधरुद्रोद्भवं वर्णं क्षे मध्ये व्यवस्थितम् ||

त्रिमूर्त्तिभूषितं कुर्याल्लोकादि संयुतं कुरु |
द्वादशं च महादेवि बीजं पंचाननस्य च ||

वेनमध्यगतं गृह्यध्रुवं यस्य अधः स्थितम् |
विश्ववर्णं च विख्यातं तस्यान्ते(त्रे) वालमध्यगं ||

एतद्वै वर्णयुगलं अस्याग्रे तु पुनर्लिखेत् |
ततो मध्यगतं देवि खि(आ)कारस्य अधः स्थितम् ||

केवलं च समुद्धृत्य बीजं सप्तदशाक्षरम् |
मालिनी वायुवेगा च वामेशिखरसंस्थिता ||

शिरसि तस्य दातव्यं भुजंगन्नात्रसंशयः |
पुनरेतानि बीजानि युगल तस्य चाग्रतः ||

प्राणव(णान्त)र्णं समुद्धृत्य तस्यान्ते पुरतः स्थितम् |
हुं अन्तं च पुनर्देवि अनन्तेनसमन्वितम् ||

क्रूरवर्णं शिरेदत्तमासनं समुदाहृतम् |
पंचाननं समाख्यातं उग्रबीजं महाबलम् ||

स धर्मं नारसिंहं च विंशद्वर्णं त्रयाधिकम् |
अस्य जापेन देवेशि लक्षजापेन यद्भवेत् ||

ये के चिद्ग?जसंघातास्त्रिस्थानमदविह्वलाः |
तस्य दृष्टि निपातेन मदहीना भवन्ति ते ||

गन्धेन प्रलयं यांति विद्रवन्ति दिशोदशः |
सिंहव्याघ्राश्च नागाश्च भूतप्रेताश्च राक्षसाः ||

असनीर्वज्रसंघातं क्षुद्र कर्माणि यानि च |
विषयन्त्रं(न्तं) न(त्र) तस्यास्ति महाविघ्नानि यानि च ||

प्. ५८ब्)

आसनेन तु सिद्धेन महारक्षा च जायते |
आसनेन विना देवि महाविघ्नैर्विभूयते ||

अथातः संप्रवक्ष्यामि मूलविद्या तु यादृशी |
निखिला विघ्नहीना च स जीवा यादृशी भवेत् ||

प्राणवर्णं समुद्धृत्य सूक्ष्मरुद्रेणसंयुतम् |
लोकादि शिरसाक्रान्तं त्रिमूर्ति संयुतं कुरु ||

पुनस्तद्वर्णमुद्धृत्य ध्रुवान्ते आसनस्थितम् |
नादबिंदु शिरेदत्तं द्वितीयं बीजमुत्तमम् ||

भारभूतिरधो गृह्य शिखरे उर्द्ध्वसंस्थितम् |
झण्टीशेनसमायुक्तं देवी वक्त्राक्षरं परम् ||

मनोमध्यगतं देवी(गृह्य) कूर्मरुद्रालयं परम् |
रुद्रबीजं समाख्यातं कंठस्थं त्वरितस्य च ||

सिंहमध्यगतं गृह्य ध्रुवस्य अधः संस्थितम् |
ज्ञान(क्रिया)शक्ति शिरेदत्तं हृ(त)द्बीजं शक्तिसंस्थितम् ||

संवर्त्तकं समुद्धृत्य सूक्ष्मरुद्रेणसंयुतम् |
नाभिवर्णं विजानीयात्त्रोतलस्य न संशयः ||

भृगुवर्णं पुनर्देविसि पूर्वेयद्व्यवस्थितम् |
नागमध्यासनारूढं ऌ आदि भेदितं कुरु ||

ऌपूर्वं च शिरेदत्तं शूलदण्डासन स्थितम् |
विष्णुबीजमिदं प्रोक्तं तद्गुह्यं त्वरितस्य च ||

पुनः संहारिणी देवी मालिनी नाभिमण्डले |
ज्ञानशक्ति समायुक्तं ब्रह्मबीजं सुदुर्ल्लभम् ||

ऊरुभ्यां संस्थितं देवि त्रोतलस्य वरानने |
नवकादिरिपूर्वस्थं प्राणान्तस्यो परिस्थितम् ||

बिंदुमस्तकसंभिन्नं अर्घिशासनसंस्थितम् |
सूर्यबीजं विजानीयाज्जातुभ्यां देवि संस्थितम् ||

प्. ५९अ)

भूतादि संस्थितं वर्णं वामपादे च(न) मालिनी |
तस्याग्रे तु पुनर्देवि वर्णं सोमेश्वरस्य च ||

ध्रुवादिखण्डमारूढं पादानि त्वरितस्य च |
एषा देवि समाख्याता विद्या परम दुर्लभा ||

निखिला च समाख्याता सिद्ध्यंते नात्रसंशयः |


देव्युवाच


पूर्वं देव त्वयाख्यातं मुद्रितात्व(न्त)रिता स्थिता |
तेन(तत्र) जानाम्यहं नाथ कीदृशानि भवन्ति ते ||


श्रीभैरव उवाच


यो सौ प्रजापतिः सिद्धो अस्याविद्या प्रभावतः |
तेनापि(एतानि)पूर्ववक्त्रे तु गृहीत्वा त्रोतलोत्तरम् ||

उद्धृत्य त्वरिता विद्या त्रिभिर्मुद्रैस्तु मुद्रिता |
तेजोहीनं कृतं सूर्यं मात्राहीनं विहंगमम् ||

शिरेवर्णविहीनं च एभिर्मुद्रैस्तु मुद्रितम् |
आसनस्य तु देवेशि तस्यापि ईदृशं कृतम् ||

बीजं बीजं च सामर्थ्यं हुतं पंचाननस्य च |
आदि मध्या वसाने तु त्रिवर्णरहितं कृतम् ||

मुद्रिता वर्णहीनाद्य स्ववर्णफलदायकाः |
उद्घाटमीदृशं तेषां मेरुमध्ये व्यवस्थितम् ||

अस्यापि नव(दश)दूतीनां वज्रतुण्डादि संस्थितं |
विद्यादि वर्णसंयुक्ता निखिलानि भवंति ते ||

विद्याङ्गानि करन्यासं जाप्यं होमं तथैव च |
उद्घाटसहिता देवी सिध्यते नात्रसंशयः ||

पूर्वोक्तमन्त्रमध्ये तु यत्कर्मफलदायकम् |
स्तंभनं कीलनं चैव परराष्ट्रस्य भंजनम् ||

वेताल साधनं चैव पिशाचराक्षसादयः |
घटं कन्यावतारञ्च अकाले मेघवर्षणं ||

प्. ५९ब्)

दैत्यविद्याधरानां च तेषु कन्या प्रसाधनम् |
खड्गमालाजनं शूलं विवराणां प्रवेश(साध)नम् ||

गुटिका पादुकानां च परकाय प्रवेशनम् |
नागानां नागकन्यानां पुष्पद्रव्यानि यानि च ||

सिध्यन्ति नात्रसंदेहः सर्वाकृष्टिकरं परम् |
यक्षिणी साधनं चैव खेचरत्वं न संशयः ||

भूपतेः साधनञ्चैव अदृश्य(मुद्रिसं)पदमुत्तमम् |
तिलकं पादलेपं च योगिनीनाञ्च मेलकम् ||

भवेद्विद्याधराणाञ्च चक्रवर्त्तिर्नसंशयः |
भवेत् सौभाग्यमतुलं त्वरिता यस्य देहगा ||

पंचोपचारसहितं शुद्धभक्तिसमन्वितम् |
राजपत्नी विशेषेण या तु पूजयते इमां ||

शतं सहस्रलक्षं तु नारीणामुत्तमा भवेत् |
पुरुषोपि लभेद्राज्यं पूजनेन न संशयः ||

एषा विद्या मयाख्याता उद्घाटसहिता प्रिये |
अस्याविद्या प्रसादेन सर्वकामार्थसाधकम् ||

नवलक्षेणजप्तेन होमेन साधितेन च |
अस्याविद्याः प्रसादेन विद्याधरपतिर्भवेत् ||


इति पारमेश्वरीमते त्वरितानिखिलोद्धार एकोनचत्वारिंशतिमः पटलः ||




देव्युवाच

त्वया पूर्वं प्रतिज्ञातं अघोरं मंत्रमुत्तमम् |
कस्मिन् स्थाने समुत्पन्नं सामर्थ्यं तस्य कीदृशं ||


श्रीभैरव उवाच 


कथयामि न संदेहो यत्त्वयापरिपृच्छितम् |
द्वात्रिंशदक्षरोपेतं अघोरं नामनामतः ||

रुरुभेदे महातन्त्रे सिद्धयोगेश्वरी मते |
स्वच्छन्दललिते घोरे मार्त्तण्डे शिवसाधने ||

प्. ६०अ)

त्रिखण्डे च निशाचारे योगिनीजालसंवरे |
प्रचण्ड(पञ्च)मुण्डमालायां मत्स्योदर्यां महार्णवे ||

एतेषु सर्वतन्त्रेषु जीवहीनं प्रकाशितम् |
शक्तिप्राणविनिर्म्मुक्तः पंचबीजविवर्ज्जितः ||

सामर्थ्यरहितो मन्त्रः सिध्यते न कदाचन |


देव्युवाच


यदा न सिद्ध्यते मन्त्रं प्रत्ययो नैव जायते |
देवदानवसिद्धानां भ्रामिते किं प्रयोजनम् ||


श्रीभैरव उवाच


यत्पृष्ठं कथयिष्यामि भ्रान्तिनिर्नाशनं परम् |
अघोरस्य प्रसादेन दैत्यदानवराक्षसाः ||

जाप्येन दिव्यहोमेन ते च सिद्धामहाबलाः |
दिव्य अस्त्रधरादैत्या दिव्य यानैर्व्यवस्थिताः ||

इन्द्राद्या देवताः सर्वे कृतास्ते हीनशक्तयः |
स्वर्गे मर्त्ये च पाताले प्रतिमल्लोन दृश्यते ||

तत्सर्वं(दर्थं) च मया मन्त्रं वर्णकीलैस्तु कीलितं |
हृ(कृ)तानि पंच बीजानि भकारेण तु पूरितम् ||

द्वात्रिंशदक्षरं मन्त्रं बीजहीनं प्रकाशितम् |
भकारसहितं मन्त्रं नमस्ते मध्यसंस्थितम् ||

अष्टकीलामयादतत्ते नासौ नैव सिध्यति |


देव्युवाच


अघोरं च महामन्त्रं निखिलं सिद्धिदायकम् |
प्रसादं कुरुदेवेश यदितुष्टोसि मे प्रभो ||


श्रीभैरव उवाच


साधुसाधु महाप्राज्ञे साधकानां च वत्सले |
कथयामि न संदेहो यन्मया गोपितं प्रिये ||

सुसमे भूप्रदेशे च निम्नोन्नत विवर्ज्जिते |
प्. ६०ब्) पुष्पप्रकरशोभाढ्ये गंधधूपादि वासिते ||

तत्र स्थाने शुभे रम्ये कुंभं वारिसमन्वितम् |
पंचरत्नेनसंपूर्णं दीपाक्षतसमन्वितम् ||

श्वेतचन्दनलिप्तांगं श्वेतवस्त्रावगुण्ठितम् |
चतुर्दिक्षु इमां कृत्वा मध्ये मेरुं समालिखेत् ||

पंचोपचारसंयुक्तं आसवं फल्गुना सह |
पूजयित्वा विधानेन उद्धरेन् मन्त्रमुत्तमम् ||

कैलासशिखरासीनं आदौ श्रीकण्ठसंस्थितम् |
तस्याग्रे विश्वमालायां द्वितीयं बीजमुद्धरेत् ||

दक्षवाहुसमुद्भूतं शिवस्य कंकणं लिखेत् |
सद्योजातेनसंयुक्तमकारपूरतः स्थितम् ||

शूलदण्डं तृतीयं च नवके आदि संस्थितम् |
झण्टीशेनसमायुक्तं तृतीयं बीजमुत्तमम् ||

भूतीशं वर्णमुद्धृत्य अक्रूरेण समन्वितम् |
तस्य बीज प्रभावेन सृष्टिरूपपितामहः ||

अस्याग्रे ग्रहमालायामष्टमेन(सप्तमे यद्) व्यवस्थितम् |
पंचमं तद्विजानीयान्मालिनीं आसनोद्भवम् ||

ऋ-अंतं तस्य दातव्यं पुरतस्तस्य कंकणम् |
सद्योजातेनसंयुक्तं भुजंगं तस्य अग्रतः ||

ऋपूर्वेण शिरोभिन्नं सप्तमं बीजमुत्तमम् |
अंबिका बीजमुद्धृत्य नवादि आसनस्थितम् ||

लोकादि शिरसाक्रान्तं त्रिमूर्त्तिं भेदितं कुरु |
विष्णुबीजं विजानीयात् सर्वसिद्धिप्रकाशकम् ||

प्. ६१अ)

अस्य मन्त्रं द्वितीयं च भुजङ्गं च अतः परं |
उभौ एतानि बीजानि पुरतस्तस्य दापयेत् ||

भाग(व)मेध्यं समुद्धृत्य आषाढी रुद्रमुत्तमम् |
ऋपूर्वेण समायुक्तं नवादि अग्रतस्थितम् ||

णाधवर्णं(सोह्यादिवर्ण) समुद्धृत्यं व(रे)अन्तं यद्व्यवस्थितम् |
संवकं रुद्रमित्युक्तं अस्थिमध्ये व्यवस्थितम् ||

नवादि आसनं दद्यात् जिह्वाशक्ति प्रभेदितम् |
अंकुरेणशिरोभिन्नं लक्ष्मी बीजं प्रकीर्तितम् ||

आस्य जाप्येन होमेन अलक्ष्मीर्नैवतिष्ठति |
इच्छाशक्तिं विजानीयादीप्सितं फलमाप्नुयात् ||

पुनः संवकमुद्धृत्य चतुर्थ ऋषि आसने |
मालिनी नेत्रमित्याहुस्तृतीयं यद्व्यवस्थितम् ||

षोडशं च समाख्यातं नेत्रं कूर्म्मसमुद्भवम् |
एकादशे चतुर्थञ्च रुद्रं शुक्रसमुद्भवम् ||

भृगुं नामविजानीयात् षोडशान्ते समालिखेत् |
भूतमध्य चतुर्थञ्च रुद्रं पृष्ठसमुद्भवम् ||

नवादिशिरसाक्रान्तं आषाढी तस्य अग्रतः |
ॡ(ऋ) अन्तेन समायुक्तं तस्याग्रे संवकं भवेत् ||

विंशवतद्विजानीयान्मंत्र(दान्त) शान्तं(त्रेणान्ते) पुनर्ल्लिखेत् |
पुनर्भृगोद्भवं वर्णं तस्य पूर्वं पुनर्लिखेत् ||

झण्टीशेन समायुक्तं अक्षरं परमं विदुः |
वामाङ्गमालिनी लिख्य भूतादि यद्व्यवस्थितम् ||

शिखिवाही विजानीयाद् रुद्रं कुक्षिसमुद्भवम् |
शूलदण्डासनारूढं ऋ-आदिमूर्द्ध्निसंस्थितम् ||

अंक्रुरेण समायुक्तं चामुण्डा हृदयं परम् |

प्. ६१ब्)

तच्चघोरतरं बीजं जितकालानलप्रभम् |
अस्यस्मरणमात्रेण ब्रह्माणं परिकंपति ||

रक्तभैरवमुद्धृत्य अतिथेश्चैव पश्चिमम् |
तस्यमूर्द्ध्नि प्रदातव्यं धात्रीशं रुद्रमग्रतः ||

सोपि रक्तसमारूढं पुनरक्तं समालिखेत् |
ध्रुवान्तमासनस्थं(न्त) च(स्य) सप्तविंशतिमं विदुः ||

लोहितं रुद्रमालायां नवमे यद्व्यवस्थितम् |
झण्टीशेन समायुक्तम्मालिनी हृदयं परम् ||

एकादशे चतुर्थं च शू(मू)लदण्डासनस्थितम् |
च्छान्तं मूर्द्ध्निप्रदातव्यं रुद्रानुग्रहभेदितम् ||

क्रूरेणशिरसाक्रान्तं बीजं चैव परापरम् |
यस्योच्चारतामात्रेण त्रिकालं च दिवानिशि ||

विंशज्जन्मकृतं पापं भस्ममायाति तत्क्षणात् |
सप्तमं रुद्रमालायां मालिनी मूर्द्ध्निसंस्थितम् ||

केवलन्तं विजानीयाद्वंशं विंशदशाक्षरम् |
ऋषिमाला तृतीयं च नितंवमालिनीं विदुः ||

रुद्रं हृदयसंभूतं महाकालन्तदक्षरम् |
एकादशे चतुर्थञ्च भैरवं शुक्रसम्भवम् ||

नागमध्यासनारूढं झण्टीशं मूर्द्ध्निदापयेत् |
एतन्मन्त्रवरं गुह्यं द्वात्रिंशदक्षरं भवेत् ||

अघोरं च समाख्यातं सिद्धिसान्निध्यकारकम् |
स्वर्गे मर्त्ये च पाताले ये मंत्रा दिव्यरूपिणः ||

तान्येवसप्तकोटीनां अयं राजासुरेश्वरि |
दृश्यते यस्य पार्श्वे तु चतुःशृंगो महानगः ||

उद्धारं मन्त्र राजस्य नास्त(देयस्रे)कि मतः परम् |
मणिरन्तैश्च संपूर्णमासमुद्रान्तमेदिनीं ||

प्. ६२अ)

दक्षिणां गुरवेदद्यान्नतस्य निर्-ऋणी भवेत् |
तथापि संवृ(भृ)ताचारा गुरुपूजा प्रयत्नतः ||

गोदानं भूमिदानं च अन्नदानन्तथैव च |
दिव्याभरणवस्त्राणि प्रणिपत्यनिवेदयेत् ||

पूजयित्वा प्रयत्नेन आज्ञाप्रार्थयते ततः |
आज्ञालब्धेन देवेशि कृतार्थं मन्यते तनुं ||

आदेशं गुरुतो लब्धा ततो यजनमारभेत् |
संशोध्यभूमिं यत्नेन सर्वलक्षणसंयुतां ||

आश्रमन्तत्र कुर्वीत क्षेत्रमालंभनं कुरु |
अश्वस्थकीलकं पूर्वं हस्तमात्रं प्रमाणतः ||

अष्टोत्तर शतंजप्त्वा दूती मन्त्रेणसाधकः |
निखनेद्भूमि मध्ये तु अग्निदूतीं ततोर्द्ध्वतः ||

सोपि तेन विधानेन कीलकः खदिरोद्भवः |
दक्षिणे देवदारुं च नैर्-ऋते तु विभीत्तकम् ||

औडुम्बरं तु वारुण्यां वायव्ये शिशयोद्भवम् |
उत्तरेवटसंभ्हुतमैशान्यां बिल्वसंभवम् ||

महापूजाप्रकुर्वीत साधको मन्त्र तत्परः |
पंचमुद्राधरो वीरो रक्त कृष्णाम्वरस्तथा ||

सिंहचर्मासने चापि अभावे मृगचर्म च |
भस्मस्नानं प्रकुर्वीत मन्त्रस्नानं ततोर्द्ध्वतः ||

कृत्वायज्ञोपवीतानि दर्भकार्पाशकेशजां |
अंगन्यासंप्रकुर्वीत मूलमन्त्रेणसाधकः ||

एकोच्चार्ं करेशुद्धिः परस्परविमार्जितौ |
हृदये एकमुच्चारमेकेनैवशिरो भवेत् ||

शिखा एकेन इत्याहुरेकं कवचसंस्थितम् |
त्रिनेत्रमेकमुच्चारं षद्विधं मंत्रसंस्थितम् ||

प्. ६२ब्)

अङ्गन्यासंप्रकुर्वीत जात्पङ्गसहितं प्रिये |
पूजितव्यं महादेवि पूर्वं गुरुमुखाच्छ्रुतम् ||

कुंकुमं चन्दनं चैव गोरोचनमधु तथा |
एतानि सर्वद्रव्याणि रक्तेन सहितानि च ||

चतुरस्रं मण्डलं कुर्यान्मध्ये पद्मं समालिखेत् |
मन्त्रादौ वेदवर्णानि अवर्ण सहितानि च ||

त्रयान्ते च त्रयान्ते च त्रयान्ते च पुनः पुनः |
मन्त्रबीज प्रभेदेन विदर्भेनसमुच्चरेत् ||

ब्रह्मेन्द्रसहितादूती अवतर-अवतर नमः |
अनेन विधिना देवि पूर्वे दिशि प्रपूजयेत् ||

पुनश्चत्वारि वर्णानि कवर्गेन विदर्भिताः |
माहेश्वरी अग्नि दूति च अवतर-अवतर नमः ||

आग्नेयां दिशि पूजयेत् |

घोरे घोरेति वर्णानि च वर्गेन विदर्भिताः |
कौमारी यमदूती च अवतर-अवतर नमः ||

दक्षिणा दिशि पूजयेत् |

पुनश्चत्वारि वर्णानि टवर्गेण विदर्भिताः |
वैष्णवी राक्षी दूती अवतर-अवतर नमः ||

नैर्-ऋत्यां दिशि पूजयेत् |

पंचमे चतुर्थवर्णानि तवर्गेण विदर्भिताः |
वाराही वारुणी दूती अवतर अवतर नमः ||

पश्चिमं दिशि पूजयेत् |

पुनश्चत्वारि वर्णानि पवर्गेण विदर्भिताः |

ऐन्द्री वायु दूती च अवतर अवतर नमः ||

वायव्यां दिशि पूजयेत् |

सप्तमे चतुर्थवर्णानि यवर्गेन विदर्भिताः |
चण्डिका यक्ष दूती च अवतर अवतर नमः ||

उत्तर दिशि पूजयेत् |

अन्ते चत्वारि वर्णानि सवर्गेन विदर्भिताः |

प्. ६३अ)

ईशाने च महालक्ष्मी अवतर अवतर नमः |

ईशान्यां दिशि पूजयेत् |

मध्ये तु पूजयेद् देवं द्वात्रिंशदक्षरं परम् |
गुरुपंक्तिं ततः पूज्य क्षेत्रपालं ततोर्द्ध्वतः ||

पुष्पं धूपं च नैवेद्यं आसवं फल्गुकं ततः |
सर्वं संपूर्णतः कृत्वा मुद्रया मुद्रितं कुरु ||

पद्ममुद्राकराली च भैरवी विकृता नना |
मुद्राबन्धं प्रकुर्वीत पश्चाज्जाप्यं समारभेत् ||

विधानं संप्रवक्ष्यामि यन्मया गोपितं प्रिये |
या सा शक्तिर्महामाया कुण्डालाख्या महेश्वरि ||

तत्स्थानं अस्य मन्त्रस्य एकीभूतं विचिन्तयेत् |
तमुच्चार्यक्रमेणैव द्वादशादित्यसन्निभं ||

भासयन्तं स्वतेजेजन आपादतलमस्तकं |
नाभिभेदक्रमेणैव हृदये चैव तिष्ठति ||

पुनस्तं विष्णुमार्गेण रुद्रभेदक्रमेण तु |
माहेशमासन(मीशसं)स्थानं लयं कृत्वा पुनः पुनः ||

अनेनैव प्रकारेण उच्चारं विधिपूर्वकम् |
पुनश्चैव विलोमेण उच्चरित्वा प्रवेशयेत् ||

तेनैव मार्गयोगेन स्वस्थानसहितं कुरु |
सकृदुच्चारमेतत् तु नव देवि प्रकाशितम् ||

स्फटिकं मौक्तिकं वाथ मणिकं पुत्रजीवकम् |
महाशंखोद्भवं चैव अथरुद्राक्षसंभवम् ||

अक्षमालां प्रकुर्वीत अंगुल्या नामिकोपरि |
चारयेन्मेरुमार्गेण यथा भूमौ न गच्छति ||

जपान्ते चरुकं प्राश्य मन्त्राग्रे यद्व्यवस्थितम् |
यच्छेषं समयीनाञ्च दातव्यं अथवाग्निषु ||

प्. ६३ब्) ब्रह्मचारी जितक्रोधः पशुसम्पर्कवर्जितः |
दिनान्ते भोजनं कुर्याद्भूमिशायी जितेन्द्रियः ||

दशलक्षकृतं जाप्यं होमं चैव समारभेत् |
शिवशक्तिसमुद्भूतं षट्कोणं शोभनं प्रिये ||

हस्तमात्रप्रमाणेन आननं चापि कारयेत् |
अरणिस्थ पावकं गृह्य भूतदारुसमुद्भवम् ||

तस्य मध्यस्थितं मंत्रं अघोरं घोररूपिणं |
महास्य महिक(सिव)र्णञ्च तालुपातालदारुणं ||

चन्द्रसूर्याग्निसंभूतं त्रिनेत्रानि विचिन्तयेत् |
पंचमीचन्द्ररूपेण दंष्ट्रेणि भाषयन्ति च (संभावयेत् पुनः) ||

लेलिहानं महाजिह्वं ऊर्द्धवक्त्रं विचिन्तयेत् |
विशन्ती तस्य मध्ये तु आहुतीं च विचिन्तयेत् ||

मुद्रामृगमुखी चैव गृहीतानेन आहुतीः |
एकोच्चारेण कर्तव्यं प्रविशभैरवानने ||

ततो होमं दशांशेन निश्चले नान्तरात्मना |
ततः सिद्धिं विजानीयाद्योजयेत् सर्वकर्मसु ||

अष्टपत्रे शुभे पद्मे एकैकं च समालिखेत् |
मन्त्रं चत्वारिवर्णनि एकैकस्य पृथक् पृथक् ||

स्थापितव्यः प्रयत्नेन इन्द्राद्या ईशगोचरे |
यस्य यस्य स्ववर्गस्य तान्येव हि समालिखेत् ||

पूर्ववत् प्रथमं गृह्य उत्तरस्य द्वितीयकं |
तृतीयमग्निदिग्भागे द्वौ पूर्वं वरुणस्य च ||

राक्षसे पूर्वमन्तस्थ मे तन्मन्त्रं षडक्षरम् |
शिंशपादारुसंयुक्तं नृमांसमध्यसंस्थितम् ||

होमयेद् घृतसंयुक्तं सहस्रमष्टसंयुतम् |
उत्तिष्ठति न संदेहो विमानमग्नि मध्यतः ||

प्. ६४अ)

तत्रारूढो महावीरो भुवनानि चतुर्दश |
सप्तब्रह्माण्डपर्यन्तं भ्रमते नात्रसंशयः ||

या दूतीपूर्वदिग्भागे षोडशाक्षर संयुता |
होमयेद्ब्रह्मपुष्पाणि ब्रह्मवक्त्रेनसंयुता ||

स्वाहान्तं कुरु उद्धारं ब्रह्मास्त्रं चैव देहि मे |
अष्टोत्तरसहस्रेण दीप्तानलसुतेजसं ||

उत्तिष्टेत्कुण्डमध्ये तु साधकस्य करे स्थितम् |
ब्रह्माद्या देवताः सर्वाभुवनानि चतुर्दश ||

मारयेन्नात्रसन्देहो एतन्मन्त्रं सुदुर्जयं |
या स्थिता अग्नि दिग्भागे माहेशी च नवाक्षरी ||

लांगली पुष्पमादाय मेषरक्तेनसंयुतम् |
पावकास्त्रं समुच्चार्य देहि देही विभाषयेत् ||

अष्टोत्तरसहस्रेण सिध्यते नात्रसंशयः |
कालानल समं तेजं दुःसहः सर्वदैवतैः ||

निर्दहेत्साधकः क्रुद्धो भुवनानि चतुर्दशः |
या स्थिता याम्यदिग्भागे कौमारी नामनामतः ||

कुंकुमस्य प्रयोगेन माहिषं रक्तसंयुतम् |
अष्टोत्तरसहस्रं तु होमये कुण्डमध्यतः ||

स्वाहान्ते शक्तिरुच्चार्य देहि मे शक्ति षण्मुखे |
उत्तिष्ठति न संदेहो अमोघा?शक्तिदुर्जया ||

यस्य क्रुद्धो महावीरो मारयेन्नात्रसंशयः |
विभीतकस्य पत्राणि उलूक(जलौका)रक्तसंयुतम् ||

वैष्णवीदूतियोगेन सहस्रेण हुतेन च |
होमान्ते दृश्यते देवि चन्द्रहासं सुदुर्लभम् ||

तेन खड्गगृहीतेन प्रतिमल्लोन दृश्यते |
अष्टोत्तरसहस्रन्तु समिधां वरुणोद्भवां ||

मीनस्नेहसमायुक्तं वाराही मन्त्रमुच्चरेत् |
प्. ६४ब्) स्वाहान्ते प्रथमं कुर्याद् वरुणास्त्रं तु देहि मे ||

दृश्यते कुण्डमध्ये तु सोपि संगृह्यपाणिना |
यदीच्छेत्साधको देवि महावृष्टिस्तु जायते ||

पुनर्वायव्यदिग्भागे इन्द्राणी नामनामतः |
वज्रीपत्रस्य होमेन तस्यैव क्षीरसंयुतम् ||

अष्टोत्तरसहस्त्रेण स्वाहान्ते होमितेन च |
वज्रं च लभते वीरो अस्या देव्या प्रभावतः ||

क्रुद्ध च मारयेत् क्षिप्रं यदिशक्रसमो भवेत् |
उत्तरे चण्डिका देवी अष्टवर्णा व्यवस्थिता ||

गृहीत्वा वटपत्राणि श्वानशोणितसंयुतम् |
अष्टोत्तरसहस्रेण गदासिद्धिर्भविष्यति ||

अनन्तं लभते वित्तं निधानं कुण्डमध्यतः |
अक्षयं तद्विजानीयादीशान्याञ्च द्युता शृणु ||

अष्टोत्तरसहस्रं तु बिल्वमादायसाधकः |
घृतयोगेन होतव्यं निश्चलेनान्तरात्मना ||

होमान्ते दृश्यते देवि शूलं त्रिदशदुर्जयम् |
मारयेन्नात्रसंदेहो यदि ब्रह्मास्वयं हरिः ||

विपरीत प्रयोगेन पूर्वदूती यदा हुनेत् |
देवदारुसमुद्भूतमश्वरक्तेनसंयुतम् ||

होमयेद्विधिसंयोगात् सहस्राणि चतुर्दशः |
रथं मे देहि उच्चाअर्य मन्त्रान्ते साधकोत्तमः ||

उत्तिष्ठति न संदेहो नन्दिघोषो महारथः |
श्वेताश्वं श्वेतसंयुक्तं पताका सहितं प्रिये ||

तत्रारुह्यमहावीरो उत्पत्ते नात्रसंशयः |
अजेयः सर्वलोकानां हर्ता कर्ता स्वयं प्रभुः ||

विपरीतोच्चारयोगेन गुग्गुलुं घृतसंयुतम् |
होममष्टसहस्रं तु कुरुते साधकेश्वरः ||

प्. ६५अ)

पटं पावक संभूतं लभते नात्रसंशयः |
पुनस्त्रे नैवमन्त्रेण विपरीतं वरानने ||

साधितायमदूती च गोपालेन हुतेन तु |
पटमदृश्य दण्डं च लभते नात्रसंशयः ||

वैष्णवी च विलोमेन नृमांसं घृतसंयुतम् |
अष्टादशसहस्रेण राक्षसीं विधिमाप्नुयात् ||

माया प्रपंच रूपाणि रुपाणि च न संशयः(कुरुते साधकेश्वरः) |
विपरीतेन योगेन या दूती पश्चिमेन च ||

मत्स्यमांसस्य होमेनसहस्रेण वरानने |
सर्वाकृष्टिं विजानीयाल्लबते नात्रसंशयः ||

इन्द्राणी वायुदिग्भागे गवांक्षीरेणसंयुतम् |
होमयेत् मृगमांसं च सहस्रं च शताधिकम् ||

गुटिकासिद्द्धिं जानीयाल्लभते नात्रसंशयः |
उत्तरे यस्य(क्ष) दूती च विलोमेनसमुच्चरेत् ||

गवाज्येन(गवां सारेण) समायुक्तं वटपत्राणि होमयेत् |
अक्षयं लभते वित्तं तस्य ईशान भाषितम् ||

महालक्ष्मी विलोमेन बिल्वपत्राज्यसंयुतम् |
अष्टोत्तरसहस्रेण वीर(रस)सिद्धिमवाप्नुयात् ||

एतत्कर्म अघोरस्य उक्तं च परमेश्वरि |
यदिच्छेत्साधयेत्कर्म(सर्व) अस्यमंत्र प्रभावतः ||

(यदि मेरुश्चलेत्स्थानात् सागरं वा महीश्रयेत् |
सूयञ्चेत्पतितो भूमौ एतान्मिथ्याम * *?वे ||

सत्यं सत्यं महेशानि ना दूनं कथितं मया || इति पुस्तकान्तरेधिकः 
पाठः| एतावान्भागः प्राचीन ताडपत्र पुस्तकात् | क्षर लिखित्वादुद्धृतः ? 
इतदुत्तरः षट्पञ्चाशत्पटलान्तोय च १४८८ शब्दालेखिता?न्मध्यदेशी * * * * 
* * * * * * * *? पुस्तकान्तरा दुद्धृत्य * * *? | तस्मिन्पुस्तकान्तरे पुष्पिकासु 
क्वचित् पारमेश्वरीमते * *?त्कुब्जिकामते इत्यु * *? दृश्यते)

इति पारमेश्वरीमते नवकोटिसंहितायां चतुराशीतिसाहस्रे 
अघोरनिर्णयोनामचत्वारिंशतिमः पटलः ||




प्. ६५ब्)

श्रीदेव्युवाच 


भगवन्सर्वमाख्यातं मेरुमध्ये यथास्थितं |
उद्धारं सर्व विद्यानां नाडीसंचारभेदतः ||

वज्रप्रस्तारिका विद्या ब्रह्मविद्या तथैव च |
द्वात्रिंशद्वर्ण भेदेन पुराप्रोक्ता त्वया नघ ||

या विद्या बहुधा तंत्रे पूजामादात्कुलक्रमे |
व्रतस्योद्धार मात्रेण यथापापैः प्रमुच्यते ||

उद्धारक्रमयोगेन पूजाध्यान क्रमेणा तु |
वर्णसंख्या व्रतं कश्चित् कथं होमं च तर्पणं ||

न्यासं च कीदृशं दयात् साधनं वा कथं भवेत् |
द्रव्यं च कीदृशं चैव अधिकारि विशेषतः ||

अयगूढतरं देव प्रयुक्तं यत् सुरेश्वर |
संज्ञातं च सुरेंद्राणां तत्सर्वं च समासतः ||

कृपा परम कल्याण यदि मे प्रीतिरूत्तमा |
अस्ति चेत्कथयस्वात्र मेरुमध्ये सुरेश्वर ||


ईश्वर उवाच 


यन्न कस्य चिदाख्यातं देवि गोप्यं तथापि ते |
कथयामि यदा विद्या सामर्थ्यं वसुसाधनं ||

विष्णनाथपुरा देवि दैत्येन्द्र विजयाय च |
आराधितस्तु शक्रेण तुष्टो लोक पितामहः ||

मयापि वर्गशो विद्या त्वांशपेश्वर सुन्दरि |
जानन्नपि महादेवि पृछसे च पुनः पुनः ||

तथापि कथयिष्यामि सावधानं कुरुष्वथ |
सुसमे(कान्ते)स्था कुले धूपदीपगंधा स वादिभिः ||

संभृते संभृताचारो पशुदृष्टि विवर्जितः |
स्वयं दीक्षां गुरोर्लब्ध्वा नदीपर्वतभूगृहे ||

स्थित्वैकं विन्यसेन्न्यासं मंत्रन्यासं तथैव च |
उद्धरेद्धि विमुक्तात्मा एकं मध्यगतं क्रमम् ||

द्वात्रिंशदक्षरं देवं कार्यकारण रूपतः |
प्. ६६अ) ध्रुवं नाभिगतं विद्यादादिवर्णं सुरेश्वरि ||

वाम मध्ये तु कुक्षंतं निवृत्ति क्षत्रसंस्थितं |
ऌ आदिवर्णयोगेन द्वितीयं बीजमुत्तमम् ||

एकादशे ऋषिस्थाने अंबिकाप्राणसंस्थिता |
अक्रूरं च शिवेदत्तं साधिमध्यगतं पुनः ||

मंदरे ए(ऌ) अंतस्थं चतुर्थं वर्णमुत्तमम् |
भागमध्यगतं देवि तावंके यत्रसंस्थिता ||

पावनी हृदयं चाथ नरके रुद्रमंदिरे |
ध्रुवादि वर्णयोगेन षष्टं बीजं सुरेश्वरम् ||

नरके आदिवर्णं न? मोहिनी भूषितं कुरु |
लंबोदरी श्वेतगेहे सामानी गंधमादने ||

मातृवर्णं विजानीयाद्यासां मध्यं गुरुर्भवेत् |
कार मध्ये तु देवेशि सूक्ष्मं भैरवभेदितं ||

दशमंत्रं विजानीयात्कासमध्यं तु कालयुक् |
एकादशे ऋषिस्थाने झंटीसेन विभेदितम् ||

रविसंख्याक्षरं देवि मायाबीजं त्रयोदशम् |
कालामोडी गतं कृत्वा अंबिका च तथा भवेत् ||

कारमध्ये तु देवेशि झंटीसेनसमन्वितम् |
वज्रिणी अंबिकाधस्था दनन्तं गंधमादने ||

याममध्यगतं देवि अष्टादशमुदाहृतम् |
धेनु मध्यं तु संगृह्य मंदरे सूक्ष्मसंयुतम् ||

कालोनाम महारुद्रो से? च मध्ये व्यवस्थितः |
एकादशे ऋषिस्थाने मंदरे सूक्ष्मसंयुतम् ||

एकविंशं विजानीयाद्वाविंशं वाधमारभेत् |
अगमध्यं केवलं तु त्रयोविंशाक्षरं पुनः ||

पलयोर्मध्यगतं देवि रुद्रे तु वसुमंदिरे |
चतुर्विंशाक्षरं भद्रे ततो रुद्रपदं भवेत् ||

भूतादि रक्तसंस्थं च पूर्वमूर्द्धनि संस्थितम् |
प्. ६६ब्) बिंदुभैरवसंभिन्नं एतत्कालानलप्रभम् ||

अष्टाविंशाक्षरं देवि अत ऊर्द्धं च तच्छृणु |
हे हे तस्थाधवर्णं च शूलदंडासनस्थितम् ||

कूर्मोनाम महारुद्रः सद्योनाथविभूषितः |
अहमध्यं केवलं वधात्रींशो भैरवस्मृतः ||

याममध्यगतं सूक्ष्मं पालीशं नाम भैरवम् |
युगमध्यगतं कुर्यादनंताक्रांतमष्टकम् ||

अंबिकाजीवमध्यस्थं क्षे अंतं स्वर्गभूषितम् |
द्वात्रिंशदक्षरं देवमेवं वर्णैर्व्यवस्थितम् ||

स्वर्गे मर्त्ये तथा देवि पाताले पन्नगालये |
नारदश्चांगिराश्चैव भरद्वाजोथ गौतमः ||

विश्वामित्र वशिष्ठाद्या ये चान्ये देवदानवाः |
अस्य विद्या प्रभावेन चंद्रसूर्यादयो ग्रहाः ||

जगतां स्थित ये देवि संचरंति दिवानिशि |
मकरध्वजोपि देवेशि आराध्य परमेश्वरम् ||

सर्वसौभाग्यसंपन्ने स्व? भवत्सुरसत्तमः |
षडंगन्यासयोगेन वर्णन्यासक्रमेण च ||

शुद्धात्मने भवेद्यानं तद्धिन्यासादि भिर्भवेत् |
न्यासंगुरुमुखे नैव ज्ञातव्यं वरवर्णिनि ||

आज्ञागुरुप्रसादेन सिद्ध्यते नात्रसंशयः |
विन्यस्य विधिवद्भूयो ध्यायेन्मूर्तिं च चिंतयेत् ||

कुंदसिंदूरवर्णाभा वागैश्वर्यप्रदां स्मरेत् |
यास्ता एकधनुर्वाण पाशांकुशवराभयैः ||

बीजपूरं तथारुक्षे वामे पूर्णकपालकं |
ब्रह्माविष्णुश्च रुद्रश्च ईश्वरश्च सदाशिवः ||

वक्त्रैः पीतारुणस्यामश्वेतांजननिभाः प्रिये |
चतुर्द्धारेषु द्वौ द्वौ च हेतुकादीन् प्रकल्पयेत् ||

प्. ६७अ)

आणवो रक्तेन शाक्तेन शांभवेनाथ चाखिलैः |
समया साधका चार्यनिर्वाणे कृतदीक्षया ||

शांभवी चिन्मयी विद्या शक्तिः स्यात्रिगुणात्मिका |
गुरूक्तमानवीदीक्षा कर्म्मानेक विधास्त्विह ||

आवाह्यमंडले देवं अर्घं दद्यात् सुरेश्वरि |
क्षीरेण ब्रह्मणांस्तावदाज्येन पृथिवी भुजः ||

वैश्यांस्तु मधुना शूद्रांस्त्वैक्षवेना सवेन च |
नित्य पूजाभवेन्मुख्या या च पर्वणि पर्वणि ||

अथवा मा?सिकी पूजा नातो विच्छेदमर्हति |
योद्भवो मधु हेतुः स्यादासवः परिकीर्त्तितः ||

चतुर्द्रव्यं समासाद्य चतुर्भिराधका(सवा)दिभिः |
मुमूक्षूणां फलाधिक्यं अल्पाल्पवृत्ति पूजनात् ||

अधिका वृत्तिपूजायां उभुक्षोरधिकं फलम् |
सर्वावृत्तंतिकासाहीं पूजा स्यात् परमेश्वरि ||

एवमेतन्महामंत्रं भुक्ति मुक्ति प्रदं नृणां |
अथान्यं संप्रवक्ष्यामि अत्रप्रासंगिका गतम् ||

इद्वारुक्तं गमोममंखमुख्यलजस्य सविदेधिरवदविदधेहेमविदधे |

ध्रुवादि वर्णं देवेशि भागमध्य द्वयं पुनः |
सूक्ष्मभैरवसंभिन्नं का * * * * सं भवेत् ||

नवरुद्रमालायां ध्रुवाद्यासनसंस्थिता |
नवके आदिवर्णं तु ध्रुवाद्यासनसंयुतं ||

श्वेतो नाममहारुद्रो मायादेवी स्वतः * * ||

झंटीशेनानवोद्भिन्नं वारुणं सूक्ष्म भेदितम् |
क्रोधीनं गुल्फशक्त्या च विश्वयुक् नवमं स्मृतम् ||

सासिमध्यगतं देवि सद्धासं नामनामतः |
वारिमध्यगतं बिन्नं लोहितं सूक्ष्मभेदितम् ||

लंबोदरी महादेवी गुह्यशक्त्या विभूषिता |
रवार्तो यदिशब्दः स्याद्वको नामंत्वनंतरम् ||

प्. ६७ब्)

क्रोधवर्णं पुनर्देवि विधाय वेगासनस्थितः |
महाकालं केवलं च वकं चाष्टदशं भवेत् ||

पुनः क्रोधं समुद्धृत्य इंदुयुक् बिन्दुसंभवम् |
दधमन्यं महादेवि शिवे अक्रूर भूषितम् ||

भागमध्यस्थितं वर्णं केवलं तु पुनः पुनः |
भृगुभैरव वर्णं च द्वाविंशं नात्रसंशयः ||

वारिमध्यगतं देवि वज्रिणी अक्षसंस्थिता |
शिवे तु दीपनी युक्तं बिंदुभेदित मस्तकम् ||

वारुणं अंशकं देवि केवलं तु पुनर्भवेत् |
कालो नाम माहारुद्रों प्रांशुकस्तवभूषितः ||

गुरोर्मध्ये केवलं तु याम मध्ये तथा पुनः |
वह्निजाया समायुक्ता द्वात्रिंशाक्षरभूषिता ||

विद्यापरमकल्पाणि सर्वकामफलप्रदा |
इमामेवपुरा बोध्य विद्यां त्रैलोक्य मोहिनीं ||

तारकं नाम दैत्येंद्रं जितवान् रुद्रध्वजः |
लक्षजापेन देवेशि सिध्यते नात्रसंशयः ||

ब्रह्मगुहसमिद्धोमाञ्क्षीराज्य मधुवर्द्धनैः |
सर्वकामेषु देवेशि सर्वकामात्वमागता ||

हास्वायांत्र इजे याने भंजयतेपधि |

क्षयपाणसोत्वमतत्तणि मामणि भद्रायद्गतसर्वभद्रा पद्भ्रुवेनि 
मालिनेसिविकुंडलिने नरेंद्रा याववेंद्रायषडंगमेवं विन्यस्य 
लक्षमेकं स्वसमतः ||

बिल्वपुष्पसमिदर्क फलहोमे धनप्रदः |
श्वेतपत्र स्थितो हार कटकेयूरकुंडली ||

रक्ताकल्पस्मिते दिवः पिंगाक्षस्त्रिमुखस्त्रिपात् |
पद्मं नामकरं वक्ष्ये चषकं तद्दिनं दधत् ||

प्. ६८अ)

कृत्वातं मंडलं कृत्वा वस्वरं वेषभूषितम् |
पूर्वभद्राय पूर्णभद्राय वनमालिने ||

सनिकुंडलिने नरेन्द्रा यशरेन्द्राय |
मातृभैरवसंयुक्तामर्चयेदिंदिरा प्रदाम् ||

एक एवसतन्मंत्रः कालादि गुणभेदतः |
संपदे विपदश्चैव कुर्याद्यस्य परस्य च ||

नानारूपप्रभावाः स्युः किन्नकुर्युर्विजानतां |
शोषयंत्यपिवांभोधीन् ब्रह्मांडं स्फोटयंत्यपि ||

विवर्णयंति चालोका संहरं यावाखिलम्? |
मूकं वा वाक्यतिं कुर्युर्मूकं कुर्युश्च वाक्पतिं ||

दरिद्रं धनदं कुर्युरिक्तीकुर्युश्च वित्तपम् |
दीर्घायुषं क्षणात्कुर्युर्जीवेयुश्च गतायुषं ||

 स्वुरामानं क्षणात्कुर्युर्बद्धं च मोचयंत्यपि |
मंत्राक्षराणि यावन्ति तैर्यथासंभवेन तु ||

परित्कृ?प्तशरीरांगमंत्रतेजस्तु देवता |
एवं मंत्रमयी यस्माद् देवदेहविरूपता ||

मंतारं त्रायते यस्मात् तेन मंत्रमिदं स्मृतं |
अक्षरं क्षरणा भावान्निरंगत्वाञ्च निष्फलम् ||

मुदकरोति देवानां द्रावयन्त्रिपुराननान् |
द्रावणान्यासजालस्य तत्परस्य व्यमोहनात् ||

तनमुद्रेति सा प्रोक्ता तंत्रेस्मिन् परमेश्वरि |
ना पुत्रायना शिष्या य देव विप्रगुरुद्गुहे ||

दत्ते च सिद्धिहानिः स्याद्देवता स्यानि आपतेत् |
एवमेतद् गृहस्यार्थं तवाद्य प्रकटी कृतम् ||

किमन्य तृपृच्छसे देवि सर्वतद्वदस्व मे |


श्रीदेव्युवाच 


भगवन् भूतभव्येश श्रुतं तत्पुरुषस्य च |
मेरुमध्ये कथं देवि चंडिका व्यक्तिमागता ||

प्. ६८ब्)

वर्णसंख्यास्तु देवेश न्यासध्यानं कथं भवेत् |
एतत् संक्षेपरूपेण वदतस्यास्तु सुव्रत ||


श्रीभैरव उवाच 


तंत्रे चैवागमे सा तु विस्तरेण प्रकाशिता |
तथापि कथयिष्यामि मेरुद्धार क्रमेण च ||

सर्वलक्षणसंयुक्तः साधकः स्थिरमानसः |
एकान्ते विजने स्थित्वा ऋतुलक्षावधिर्जपेत् ||

तावता युत होमेन सर्वानाप्नोति यत्नतः |
चरुतंदुलकैराज्यब्रह्मपुष्पसमुद्भवम् ||

ध्रुवंनाभिगतं देवि देवी बीजं तु अग्रतः |
कालमध्यगतं गृह्य ध्रुवाद्यासनसंस्थितम् ||

२(ऌ) आदि वर्णयोगेन तृतीयं बीजमुत्तमम् |
मोहिनी ध्रुव आदिस्थ केवलं भगयुक्पुनः ||

गुह्यशक्ति समोपेतं पंचमं तु न संशयः |
श्वेतभैरवमुद्धृत्य टां तस्थं लोहितं पुनः ||

मोहिनी वर्णयोगेन सप्तमं तु न संशयः |
नवादि दीपनी देवी अमरीशेनसंयुता ||

श्वेतभैरवमुद्धृ स गुह्यशक्त्या विभूषितम् |
एकादशादि देवेशि मंकु(द)रे गुह्यशक्ति युक् ||

या सि मध्यं तु संगृह्य वामे मध्येनसंयुतम् |
लोहितं संगृह्यनिग्मसंख्यं सुरेश्वरि ||

एकादशे श्वेतरुद्रं मंदरे गुह्यशक्ति युक् |
भीषणी ऋषिगेहे तु वायुवेगात् तथा भवेत् ||

महाकालं ते च मध्ये कैलासे भगयुग्भवेत् |
पाशिमध्यं केवले तु महाकाल ध्रुवादिशं ||

लोहितं केवलं देवि वामे शक्तिस्तदग्रतः |
धेनुमध्यसमोपेतं गुह्यशक्ति विभूषितम् ||

भागमध्ये केवलं तु बिंदुभैरवभूषितम् |
याममध्यं तु देवेशि धात्रीकं गुह्यशक्तिकम् ||

प्. ६९अ)

शरकं नरके वाथ क्रोधीशं वायुसंयुतम् |
भेदमध्ये महाकालि महाकालेनसंयुतम् ||

कुं अन्तश्चाधसवकं श्वेतपूर्वं करालिनि |
क्रोधीशस्तत्र देवेशि याममध्येन भेदितम् ||

लोकादिशिरसाक्रान्तं धर्म्मबीजं तदग्रतः |
अग्ने विद्यातृतीयं तु बिंदुभैरवसंयुतम् ||

कुशमध्ये पुनर्देवि तनोर्मध्यं तदग्रतः |
शंडीशेन ततः कृत्वा दीपनीं मूर्द्ध्नि विन्यसेत् ||

आदौ तु ऋषिमालायां भीषणी केवलं भवेत् |
भागमध्यं तथा देवी नावे मध्यं न संशयः ||

ताराख्याग्रहमालायां सूक्ष्मेशं मेदरं विदुः |
वेस्वंतं केवलं तद्वद्भे च मध्यगतं पुनः ||

यामो मध्यं तथा देवि वह्निजाया ततो भवेत् |
विद्यादौ त्रितयं बीजं मत्ते वै लोमतो भवेत् ||

शक्त्यन्ते चंडिका या च बीजं मध्यांतसंस्थितम् |
ग्रहांते हृदयं देविश्छ्रान्ते तु मतिर्भवेत् ||

ज्ञानशक्तिर्युत देवि अक्षुणं च शोरोन्नितम् |
वस्वन्तं च शिखा ज्ञेया क्रिया * * तदग्रतः ||

पुनस्तावद्भिरेवान्ते रौद्रशक्त्या समन्वितम् |
अभ्यर्त्रैश्च तथा नेत्रं सरस्वत्या च विन्यसेत् ||

भूतान्तैर्वस्त्रमाख्यातं चामुंडाशक्तियुगनतिः |
एवमस्त्रपदैः कृत्वा मंडलेतां विचिंतयेत् ||

शक्तौशक्तिं च संलिख्य षड्वर्णान् विन्यसेद् वहिः |
चतुरष्टांतसंयुक्तं वहिर्भेदाष्टकं भवेत् ||

दशाष्टद्वंद्वशोराज्ये सप्तत्रिंशत्तथा भवेत् |
प्. ६९ब्) चतुःषष्टिभिरावीनामेकैकं तु दशाग्रहे ||

परिवेष्टसमायुक्तं चतुर्द्वारसमन्वितम् |
भूबिंबेशक्तिदुर्गां च चक्रं वा शक्तिमालिखेत् ||

दूर्वादलश्यामलांगी केयूरघंटिकादिभिः |
विराजमाना चक्रेण * * * सापिपाणिता ||

भीषयत्य सुरान् सर्वान् त्रिनेत्रान् सेभ्रु?मूर्द्धजान् |
हृदिब्रह्मसमारुधां ज्वलत्पावकसन्निभाम् ||

परिचक्रधरं देवं प्रतिवक्त्रं त्रिलोचनम् |
धवलांवरसंवीतं धवला हि विभूषणं ||

द्विजा हि कुंडलाभ्यां च वाहूराजन्यसंभवौ |
विशौ तु मेखलादामपद्भ्यामन्यौनु नूपुरौ ||

पुस्तकाक्षस्रजं शूलमंकुशं नृकपालकम् |
सक्तिपाणा हि टंकाख्यं वरदाभयशोभितम् ||

नीलजीमूतसंकाशं रसनाकल्पमडितम् |
अनेकवक्त्रनयनं करानेकविखंडितम् ||

सात्विकं मोक्षदं देवि राजसंकास्य वर्द्धनम् |
शत्रुक्षयकरं विद्धि तामसं त्रिविध भवेत् ||

इंद्रगोपनिभंविष्णुं मंडनानेकमंडितं |
रथांगंकंवुनलिनं गदास्त्रासंख्यमालकम् ||

पाशांकुशधरं देवं भीमाक्षंशितदण्डिनम् |
कालमेघनिभप्रख्यं ज्वलत्रगुणान्वितम् ||

वह्निं वमंतमज्ञायवैनतेयोपरिस्थितम् |
निवृत्यादिभिरावीनां सद्यप्रिसमावृताम् ||

अष्टादशं तु परितः उत्पाद्यावर्णशक्तयः |
वह्निरष्टाष्टकं देवि देवीनां परितो यजेत् ||

लोकपालांश्च तद्वेती नेती सर्वमर्चयेत् |

प्.७०अ) आर्यया भद्रा भद्रकाली अंबिकाव्याघ्रमुखि सिंहमिखी जया 
नंदा ||

उमाराकाप्रभासंध्या धारिणी धरणी प्रभाः |
सिंहिनी वज्रिणी सत्या समाराध्याशाकंभरीति ||

विश्वरूपा हरिणीविरुपाक्षाधरा उषातीग्मा षष्ठीपुंरूपिणी |
रुद्रवीर्या यक्षिणी किंकरी सुरापि पासिनी षंडापशुवती मेधा सरस्वती ||

मिखदिणी पावनी स्थिरा ताराक्षिनी पयस्विनीदिदृक्षा शशिरेखा कालरात्री 
माधवी शंखिनी क्रूर्द्धिनी कपर्दिनी ||
हुंकारी दुर्गा दुर्विसहागगनरेखाभयंकरी गायत्री वागेश्वरी 
तिरस्क्रियासती महाकालीधमा हारिणा ओंकारी यामापद्ममुखी 
दुष्टसारिणी || ५० ||

काली विकराली तपस्विनी च्छेदिनी किराती कपर्दिनी कराली अनं * गा चंडा 
विराणी द्रुर्गासरस्वती व्याधीघ्नी सृष्टिसंहृति स्थिती कान्तिसौ दामिनी 
चंडाविणी विनाशिनी ताराक्षी तारिणी कात्यायनी सुभद्रासिद्धानिर्वृती 
लक्ष्मी दीप्ती सुमुखी नित्यानिरक्तिनी ||


आनंदिनी भीमा घोरा देवकी गगनाखड्गीशंखनीट्लिनी वामनी 
स्तंभनीत्रासी मोहिनी असुराविनतासु न ता स्मृतिर्धृतिः कनका 
अज्ञाशिवाहुंकारी क्षेमंकरी वषट्कारी सूर्यया चंद्रासतिरती दुर्गा 
वसुधा वसुदा कनकाखिलवस्त्रा यंत्रेकाखिल कल्प्यते 
नवैकपंचाष्टदशसंख्यातस्तु यथा क्रमात् ||

प्. ७०ब्)

मध्यकुंभे समाबाह्य कलासार्द्धं सुदेवकि |

कलानाशकनेसेति निगद्यते | भक्षतां प्रजपेत्तत्र यथापूर्वोपचारतः ||

अलिपंक्त्यादिभिश्चाल्प द्रव्यैर्वा साधु साधयेत् |
सर्वासां चैव देवानां तथा पंचोपचारतः ||

वर्णानां व्ययये नाथ पठेत्पाद क्रमेण तु |
तत्तत्तद्वर्णं देवेशि योजयेदुपदेशतः ||

एवमाराध्यदेवेशीं साधयेत् सर्वमात्मनः |
अस्तुल्क्तसिवैलोमाज्ज्ञातव्यं गुरुवक्त्रतः ||


इति कुब्जिकामतेतत्पुरुषनिर्णयोनाम एकचत्वारिंशतमः पटलः |




श्रीदेव्युवाच


एवमेतत्त्वया प्रोक्तं पुरुषस्यो क्षमे विधिः |
सुक्षेपायमहेशान तथान्यान्त्रपि कोटिशः ||

तृमुंडादि महातंन्त्रे ब्रह्मतंन्त्रे सुरेश्वर |
नोक्तमा अस्य कुत्रापि विधानं शोभनं शुभंम् ||

सर्वपापहरोदेवो मोक्षैकफलदे विभुः |
शिवः स्वच्छन्दभेदेन स्थितः परमकारणः ||

आब्रह्मस्तं च पर्यन्तं चरेषु स्थावरेषु च |
व्याप्तं सर्वत्रदेवेशं चराचरगुरुं परं ||

न जानाशि ग्रहं नाथ कथं केन क्वचिद् विधं |
मेरुमध्ये यथादेवं तत्सर्वं वक्तुमर्हसि ||

वर्णानां च यथा रूपं सर्वजयकरंपरम् |
न्यासध्यानसमायोगं पूजनं सर्वदेवतम् ||

अन्यच्च * * ट्घातं देवयथा योग्यं च मे वद |


श्रीभैरव उवाच 


साधु भाविनि भद्रन्ते यत्पुरा गोपित मया |
अकथ्यमपि देवेशि तव स्नेहेन सुंदरि ||

प्. ७१अ)

क्रूरास्ते मानवाः सर्वे मोहयन्ति परस्परम् |
त्वयापि सर्वदा गोप्यं यत्समत्वान्नसंशयः ||

आवयोस्तु विभागं च किंचिन्मात्रं न विद्यते |
ममात्यंत प्रियासित्वं नान्यः प्रियतमो भवेत् ||

अद्यमे वदतो वाक्यं शृणुदेवि यथास्थितम् |
पूर्वोक्त क्रमतो देवि प्रस्तार्यं च परस्परम् ||

सर्वविद्यालयं साक्षात् पारंपर्यक्रमागतम् |
सर्वकामदुत्वघं देवं वर्णरूपैर्व्यवस्थितम् ||

सर्वार्थसाधकं देवमुद्धरे त्वं नगेश्वर |
विधिहीने भवेद्व्याधिर्विधिहीनेर्मृतिर्भवेत् ||

विध्यभावे महादेवि सोग्निर्नान्यो भयसपि |
सर्वथा विधियुक्तं च उद्धरे त्वं नगेश्वरम् ||

आदौ च विश्वमालायां ध्रूवं नाति प्रतिष्ठितम् |
ऋजुमध्यं तु संगृह्य ध्रुवाद्यासनसंस्थितम् ||

क्रूरंतं शिवेदत्तं सापिमध्यं च सुंवक |
वेदवन्तं विजानीयादुत्तरे निषधालये ||

नवकेशरकं गृह्य गवावंने?नभूषितम् |
पंचमंत्र विजानीयाददेन्मध्यस्तु उत्तमम् ||

सासिमध्यद्वयं देवि केवलं सप्तमं भवेत् |
दीपनी शूलदण्डे तु चरेन्मध्ये तु वज्रिणी ||

पुनः सा वज्रिणी देवी सूक्ष्म भैरवसंयुताम् |
मुद्रीशंकात्व मध्ये तु मुनीनामत्तसंयुतम् ||

तारगुणोत्तमादाय आमोटीक्षरमध्यतः |
एकादशं तु देवेशि भौतीशं क्रूरमस्तकं ||

माया देवीं केसरे तु जहरं निषधालये |
वेश्यन्तं नवके देवि वज्रिण्यासनसंस्थितम् ||

नवादि दीपनी देवी दशपंच न संशयः |
प्. ७१ब्) वसिमध्ये त्वयां चैव दश सप्तसुरेश्वरि ||

नवके चतुर्वर्णं च दीपन्यासेन संस्थितः |
भीषनां ऋषिमालायां ध्रुवांतासनसंस्थिताम् ||

ऋत्ववर्णं गृहमालायां ताराक्षा दीर्घसंस्थिताः |
गुणोमध्यं तु देवेशि अनन्तासनयुग्भवेत् ||

रुद्रशक्ति समायोगाद्देवाविंशन्नसंशयः |
नतोर्षेरुत्तवर्णं च ब्रह्मासार्थपतिर्भवेत् ||

भिन्नशक्तिश्च संभिन्ना अष्टाविंशन्नसंशयः |
छगलंडं भूतमध्येन बाह्यासनसंस्थितम् ||

अका मध्यस्थाने च मध्यासनसंस्थिता |
गणमध्ये अधश्चैव धेनु मध्येस्तु धेनुकान् ||

लोहितं नरके देवि केवलं रुद्रमंदिरे |
वामोरुगांतताराक्षा भगमध्ये व्यवस्थिता ||

मंदरे सूक्ष्मसंयुक्तं चतुस्त्रिंशाक्षरं भवेत् |
रुद्रशक्त्या भवन्तौ द्वौ भवेतामविचारतः ||

भूतादि वर्णं देवेशि नवाद्यासनभूषितम् |
झटीशेनशिरो लोका शिवादि शिवभूषितम् ||

शवकं नवके वर्णं गुह्यशक्तिविभूषितम् |
वांतं न च केसेर्विगाय आदि भेदितं कुरु ||

मे च मध्ये महाकालं ज्ञानशक्ति विभूषितम् |
कैलासे मंदिरे देवि देविञ्च कंठकेवलं ||

एकाः वलवमंदिरस्था भूमीशो ससिमध्यमः |
ताराक्षासंयुतः सोपि ध्रुवादिस्थासन विदुः ||

अग्निज्याधश्च धृग्वशीशंके अंतबिंदु भूषितम् |
सापि मध्यकेवलं तु धात्रीशं कांतु मध्यतः ||

प्. ७२अ) अनन्तं गंधशिखरे भिन्ना चाथ सुरेश्वरि |
शरं चैव * के चैव सूक्ष्मभैरवभेदितम् ||

भावेत्तं चरवरद्भ्याशं सद्योजातेनभेदितम् |
बिंदुभैरवसंभिन्नं हंसवर्णं ततो यतः ||

ध्रुवान्तं नैवदेवेशि मातृकासंख्यको भवेत् |
तारां ते तु महाशक्तिं हंसात् प्राक्संप्रयोजयेत् ||

एवमेतन् महामंत्रं तवस्नेहो च भाविनि |
प्रकाशितं रहस्यार्थं न्यासांश्चार्थ नव प्रिये ||

द्वादशं *?श्च च हृदयनिवृत्तिश्चात्मने ततः |
नवांतं च शिवोज्ञेया प्रतिष्ठाज्ञानसंयुता ||

शिखा ततो ग्रहार्णं स्याद्विद्या चैव क्रियाथवा |
वर्णवद्यक्षरंगांति स्वात्मशक्तिश्च भैरवि ||

ऋतिवर्णं साद्यतीतानेत्रं संजीवनं पुतः |
भूतांते वर्णमाख्यातं मोक्षशक्तिं ततः परम् ||

महालक्ष्मी युतं कृत्वान्यासमेतं समाचरेत् |
चक्रे त्वेवं प्रयुंजीत यथाशक्ति क्रमेण तु |

उर्द्धादि क्रमतो देवि पदन्यासं तु कारयेत् |
विद्यान्यासं मातृकायाः शब्दराशिः मतः परम् ||

न्यासं कृत्वा पुरेशानि ध्यायेत् तं चक्रमध्यगम् |
शक्ति द्वं द्वं लिखेत् पूर्वं त्रिपुराशक्तियुग्भवेत् ||

अन्तरे तु तयायुक्तं नेत्रं भ्रूमंडलं भवेत् |
अग्नेः शक्तिर्विभिन्नं च अंतेशक्तिं नियोजयेत् ||

स्वराणामंतरे देवि जीवं प्राणं तु कारयेत् |
चंद्रबिंबं लिखेद् दन्ते शक्त्याशक्तिं नियोजयेत् ||

शक्तिं द्वे द्वे न्यसे च्छक्तिं मध्ये शक्तिं द्वितीयकं |
स्वराणां च महादेवि न्यसेद्वर्णान्विभागशः ||

आद्यद्वित्वं च शक्तिः स्यात्क्रमादक्रमयोगतः |

प्.७२ब्)

विन्यसेन्मातृकां देवीं स्वशिरेणाग्निदीर्घयुक् |
बिंवाष्टके महादेवि चंडिकां विन्यसेत् ततः ||

अग्निबीजं ततो न्यस्या मध्ये देवं विचिन्तयेत् |
धवलास्वरसंवीतं धवलाकल्पभूषितम् ||

धवलं धवलाब्जस्थं धवलावासमध्यगम् |
धवलैरेवमार्गाद्यैस्तथा पूज्योपकारकैः ||

शूलटंकाक्षवलयं ज्ञनमुद्रामभीष्टदम् |
दक्षेवामे तथा देवि अहिपाशांकुशौ तथा ||

पुस्तकं मकरालं च दधत्पूर्णसमप्रभम् |
यथा वा देवि देवेशं दक्षिणामूर्तिरूपिणम् ||

पूर्णामृतघटं चोर्द्धे वामे चाथ सुपुस्तकम् |
अक्षस्रंजं दक्ष ऊर्द्धे मुद्रां ज्ञानमयीं तथा ||

एकवक्त्रं त्रिनेत्रं च कुंदसिंदूरभास्वरम् |
इत्थं विचिन्त्यदेवेशं पूजयेदुपचारतः ||

अंगमूर्तिनिवृत्यादि मातृभैरवयोगतः |
विद्येशनित्यमाराध्यतद्वेत्रीन्परितो यजेत् ||

इन्द्राद्या देवताः सर्वे वाहनैः शस्त्रसंयुताः |
विस्तरेणाद्य देवेशि तवस्नेहात् प्रकाशितम् ||

त्वं च देवि स्वराख्या(त्र्या)न्यान्प्रकाशयन चान्यथा |
अनादि सिद्धिसंसारे अज्ञानेन विमोहिताः ||

सकृदुच्चारमात्रेण सप्तजन्म कृतं महत् |
पापानि विलयं यान्ति सत्यं सत्यं न संशयः ||

लक्षमात्रकृते जापे सिद्धिना मालयो भवेत् |
नलदुर्गेशि देवेशि त्रैलोक्यं च समालभेत् ||

लक्षत्रये कृते जापे साक्षाद्वै श्रवणो भवेत् |
प्. ७३अ) वेदलक्षान्त्रिवेदीशो कर्ताहर्ता स्वयं विभुः ||

पंचलक्षैर्महादेवि गाणपत्यफलं लभेत् |
लक्षैरेकादशोर्देवि साधको मत्समो भवेत् ||

तत्वलक्षाहसौ देवो मया तुल्यः सदाशिवः |
कुलान्तारयते स्प्त दशपूर्वादशापरेन् ||

इतो वक्तुं न शक्नोमि सत्यं सत्यं वरानने |
सूर्यो वा तपते भूमौ सागराता महीश्चरेत् ||

मंहींगछेच्च पाताले विधुराग्निर्भवेद्यदि |
भग्नं पर्वतराजस्य एतन्मिथ्या भविस्यति ||

ब्रह्मपुस्यसमिद्धोमं तिलतंडुलकैः क्रमात् |
लाजापूपफलानां तु मधुरैः सह भाविनि ||

ज्ञात्वा भवो विमुक्तोसौ द्वाराये परमेश्वरि |
सर्वैर्द्रव्यैस्तथा देवि सर्वकामां नवाप्नुयात् ||

इत्युक्तं च रहस्यार्थं इतः किं कथयाम्य?हम् |


श्रीदेव्युवाच 


भगवन्सर्वमाख्यातं विधानं शोभनं परम् |
तत्परस्य तथेशस्य देवी सर्वार्थ सिद्धिदं ||

विधानं परमं गुह्यं देवि सिद्धः सुपूजितः |
भैरवीति च विख्याता या देवी सर्वसिद्धिदा ||

तस्यास्तु परमं बीजं मंत्रमंत्रादि संयुतम् |
न्यासध्यानसमायुक्तं सामर्थ्यं तस्य कीदृशम् ||

भैरवी समया देवी यथावत् परमेश्वरी |
कथयस्व प्रसादेन येनजानामि सुव्रतः ||


श्रीमहादेव उवाच 


शृणु देवि यथा सा तु पूज्यते च कुलक्रमान् |
कुलकुब्जेश्वरी देवी कुलाचारक्रमेण तु ||

कुलजा योगिनी जाता योगिन्यः सिद्धयोगिनः |
आराध्यविधिना देवि प्राप्नुयुस्तेन संशयः ||

प्. ७३ब्)

अन्यैश्च सिद्धिवर्गैश्च भैरवीं भवभक्तिनीं |
न्यासमात्रे कृते देवि सर्वपापक्षयो भवेत् ||

तारपंचक माद्यन्तं योजयेत् सर्वसिद्धये |
हृदिमध्येंडंविका देवी आत्मशक्ति समन्विता ||

नवादि दीपनी देवी त्रिमूर्त्या भेदितं कुरु |
लोकादि शिवभिन्नं च देव्याबीजं सुरेश्वरि ||

हंसविजौ तु दीपन्या वामांते भौतिकेन तु |
क्रूरभैरवसंभिन्नं द्वितीयं वरवर्णिनि ||

सहांत्तौ क्रोधसंरुद्धौ विधुमध्यं सुरेश्वरि |
मेषे नाम महारुद्रो गुणोंतः सूक्ष्मयुग्भवेत् ||

ताराक्षभावमध्यस्था यामोन्तेन भेदितम् |
एकादसादि वर्णं च विल्लमध्ये तु पूतना ||

मंदरे सूक्ष्मरूद्रेण भेदितेनैडयुक्भवेत् |
महाकालंभे च मध्ये कात्रमध्यं नरा भवेत् ||

धात्रीशं दीपनी युक्त शरम्ध्ये सुरेश्वरि |
रुद्रसंख्यां समाख्यातं विद्यांतेग्नहसंयुतम् ||

प्रथमं हृदयं देवि द्वितीयं शिव उच्यते |
तृतीयं शिष्यसंज्ञेया ततोर्द्धं च चतुष्टयम् ||

तस्मात्कारणसंख्यार्णैर्वीक्षणं देवि पूजितम् |
देवी बीजेन चास्त्रं स्यादुमाज्येष्टां च रौद्रिका ||

विजया मंगला चैव सिद्धिदा सर्वपूर्वका |
गुह्यादि पदसंयुक्तां देवतातुलमोत्थिताः ||

नवाधारेषु नत्वं तु नत्वाभ्यां व्याप्यसमाहिताः |
भूबिंबे चंद्रबिंबं च मध्यबिंबे सुधाकरः ||

करेह्य बिंबानि चंद्रस्य चतुर्द्धारोपि कल्पितः |
प्. ७४अ) साध्यबीजं महादेव्या अष्टावष्टौ तथावहिः ||

विन्यसेन्मातृकं तत्र देवीबीजं ततो वहिः |
मध्यविवगतां देवीं वालार्ककिरणारुणाम् ||

कुरुकुंभलतांगीं च नानाकल्पविभूषितां |
चापवाणवराभीष्टा करपल्लवशोभिताम् ||

शोणारधौरक्तपातः सम्यक्किंजल्क सस्वरम् |
द्विपंच शोभनं देवी ध्वान्तादौ साधकेश्वरि ||

गुणलक्षकृते जापे होमे त्वेक गुणेन च |
पललाताक्षहोमेन साधयेत् सर्वमात्मनः ||

माया हंसि सिद्धासति उमाकालि सरस्वति |
ग्रामणि भैरवि मुक्ता(देवि) एकवक्त्राः चतुर्भुजाः ||

कुचलंबिका?दिग्वासाः सावधानाः स दूषणाः |
लोकशक्तिस्तथासंघाः कुचलंविविभूषणाः ||

पादुका पंक्तिसाक्षाच्चनमस्कारादि पूर्ववत् |
एव एवंमभ्यर्च्यनां देवी भैरवीं भवशातनीं ||

ध्यानयेत्पादसंभिन्नं धूपदीपादिसंयुतम् |
षण्मासाभ्यासयोगेन साधकः खेचरो भवेत् ||


इति श्रीकुब्जिकामते शालनिर्णयो नामद्विचत्वारिंशतितमः पटलः |





श्रीदेव्युवाच 


देवदेवजगन्नाथलोकानुग्रहकारकः |
त्वत्प्रसादेन शास्त्रार्थं श्रुतं विस्तरतः प्रभो ||

अधुना श्रोतुमिच्छामि भैरव्याः क्रममुत्तमम् |
कलाकाष्ठादि रूपेणनिमेषान्मेष आग्नतः ||

पक्षशब्दे कृते तत्र कलिद्वापरयोगतः |
अन्यान्यपि च या देवि शुक्तितेहसुरेन्यपि ||

एकद्वित्रिचतुःपंचषट्सप्ताष्टकं नवम् |
दंशेकद्वादशत्रिंशचतुर्दशषुपंच च ||

प्. ७४ब्)

दशसप्त तथात्रिंशत्सहस्त्रकः |
अर्द्धलक्षं तथालक्षं चतुःपंच च पंच च ||

कोटिभेदेन देवेश अनंतं त्रिविधार्णवम् |
ज्ञानविज्ञानसंभिन्नं सर्वं सा सूजनि स्फुटम् ||

न्यास ध्यानं तथा पूजा वक्रंसर्वार्थसिद्धिदं |
ब्रह्मादिस्तं व पर्यन्तं व्याप्तं देव्यास्तु तेजसा ||

इति सर्वं सुरेशान विस्तरेण वद प्रभो |

श्रीभैरव उवाच ||

देवि गोप्यमिदं ज्ञानं सर्वं यत्परिपृच्छति |
तथापि स्नेह भावेन वक्ष्यामि सुरसुंदरि ||


श्रीभैरव उवाच ||


भैरवींति च या देवी विद्धितां गरुडध्वजम् |
या देवी हरिरित्युक्ता स देवो भैरवः स्मृतः ||

नकुलीशी शक्तिश्च रेफोहत्वंवरं पुनः |
नादबिंद्वात्मकैः सोद्रौत्वं चाहं विद्धि पार्वति ||

दृग्वलाकुलवांतांतं शिखिज्यातेन भेदितम् |
नादाअदि संज्ञकं कुलीनदि सर्वेदभूषितम् ||

सर्वाम्नायक्रमं चैतज्ज्ञातव्यं वरवर्णिनि |
पूर्ववत् समयं देवी संपूज्य च कुलक्रमम् ||

पादौ च विश्वमालायां ध्रुवं नामप्रतिष्ठितम् |
देवी बीजं ततो देवि बहुमध्यं प्रयासिनां ||

त्रिस्थाने दौ समुद्धृत्य आघौरुतात्त भेदितौ |
दीपनी शूलदंडं च नवाद्यक्रूरभेदितौ ||

द्वितीयं तु महाकालं निकरान्यासनस्थितम् |
पूतनाशूलदंडं च तदधः कारयेद्बुधः ||

वेदवर्णं पुनर्देवि उत्तरेनिषधालये |
मंदरे क्रूरसंभिन्नं चतुर्थं तु न संशयः ||

तृतीयं तु सुरेशानि नवादि क्षेत्रभूषितौ |
संहारिका ततो देवि द्वेकमध्ये व्यवस्थिता ||

एकादशं तु दीपन्या भेदितं क्रूरमस्तकम् |
प्. ७५अ) न सवर्णं पुनर्देवि गुणैतं केवलं भवेत् ||

भे च मध्ये महाकालं गायत्र्या भिन्नमस्तकम् |
गुणेंतं नादिनी देवी अनंतं गंधमादने ||

तद्वल्लवादिमुद्धृत्य चात्ममध्यं तु केवलम् |
नारायणी महादेवी अनंतेन विभुषिता ||

वायुवेगा पुनर्देवि चंडिकान्तं समुद्धरेत् |
पुनर्यागौरियद्राज्यं त्रिषुलोकेषु कथ्यते ||

मूकोपि वाक्पतिर्भूयाद्व्रतहीनोपि वित्तपः |
शीतलेनासितुल्पश्च तेजसा तरणि प्रभा ||

गुर्वाक्षायां नुतैरेव सिध्यते नात्रसंशयः |
न्यासं तु कारयेद् यत्नान् सर्वंसिद्धिकरं परम् ||

देवी बीजं महेशानि वाचांते पूर्वपत्रके |
उल्कं चंद्र प्रभं कृत्वा भैरवी हृदयं हृदि ||

देवी कामं तथा देवि महा उल्कं तथा पुनः |
धरा दौ त्रिपदं प्रोक्ष भैरवी हृदयं शिवः ||

देवी तृतीयसंभिन्नं वीक्षोल्कं भैरवी तथा |
देवीति प्रथमं बीजं युक्तं तद्वन्नियोजयेत् ||

कामबीजं महादेवि सहस्रोल्कं च प्रतिमुक् |
भूयाहुपूर्ववदेवमुद्यनीयानियोजयेत् ||

महाचक्रं च यद्भिन्नं त्रिपुरायाः सर्वतः प्रिये |
हृदयं वास्तुसंभिन्नं चंडिकांतं प्रकल्पयेत् ||

वक्त्रे चाथ प्रयुंजान चंडिका बीजमुत्तमम् |
अन्ते वाचं ततः कामं तार्तीयं च पुनः पुनः ||

विष्णुः सदाशिवे शस्य रुद्रो ब्रह्माथवारविः |
ततोऽष्टाष्टकं देवि न्यास योगं शृणु प्रिये ||

यासि मध्येसन कुलीदंडेन भेदितं कुरु |
अष्टादिनि च दीर्घादि शिरोभिन्ननि कारयेत् ||

अक्रूरेण तथा देवी ब्रह्माणि असिताप्नुकम् |
प्. ७५ब्) माहेशीरुरुभेदे च कौमारी चंद्रसम्युता ||

वैष्णवी क्रोधसंभिन्ना वाराह्युन्मत्त भैरवी |
इन्द्राणी सकपालाख्या चंद्रिकाभीषणेन तु ||

संहारेण महालक्ष्मी यामलं वै प्रकल्पयेत् |
बीजं तथा ह्रस्वदीर्घं मातृभैरवयोगतः ||

केशवं प्रथमं देवि नारायणमनंतरम् |
माधवं चाथगोविंदं मधुसूदनमेव च ||

त्रिविक्रमं कुब्जांगवरसंभैरवीति च |
वासुदेवेनसंभिन्नं विंद्यान्ते एवमेव हि ||

दुमध्यं दक्षवाहू चेव पार्श्वो पार्श्वाधारके |
असंपृष्टे परगलेमस्तकेष्वेवमाचरेत् ||

अष्टां तं च तथायोक्ष अष्टबाहुं च भैरवं |
आदौ तु मातृकां देवीं प्राग्भवावक्रमेण तु ||

अष्टाभुवं चाष्टांशो देशे हुत्वा बीजाष्टकं ततः |
(न्यासमात्रे कृते चात्र सर्वपापक्षयो भवेत् ||

लक्ष्मीसरस्वती प्रीतिरतिः कातिः सकं ततः |)
न्यासमात्रेकृतेचात्र सर्वपापक्षयो भवेत् ||

लक्ष्मीसरस्वती प्रीतिरतिः कांतिः सती जया |
मंगला सर्व पूर्वा च केशवांते तु पूर्ववत् ||

ततः कुर्वीत देवेशि मंडलं हस्तमानतः |
सितकैः कुंकुमैश्चैव सिंदूरमृगनाभिः * * ||

लिप्त्वा तु पीठे पट्टे वा हेमराजतनाम्रके |
स सर्वं मोहनं चक्रं न्यासे तत्र समाहितः ||

शिवं शक्तिं च देवेशं अन्योन्य मथनात्मकम् |
मध्यसूत्रं प्रकुर्वीतमध्य चक्रं यथा भवेत् ||

प्राग्योनि च समंभित्वा लिखेच्छक्तिं स लक्षणम् |
पूर्वोक्त शिवशक्त्यग्रे न्यसेत् सप्तार्णवं वहिः ||

परिवेशक्रमेणाथ वेष्टयेदग्रमग्नतः |
अष्टारं चंद्रबिंबं च परिभ्राम्याथ वाक्यतः ||

टांतमाखंडलं भिन्नमग्रेणगुणमालिखेत् |
मध्ये बीजं महेशान्याः सकलं विन्यसेद्बहिः ||

प्. ७६अ)

महाबीजं तु परितः संवर्त्तं शाग्निसंयुतम् |
क्षेमंतभूम्निसंभिन्नं अंतरान्ते विधानतः ||

वृंदे पृष्टे अष्टवर्णं यथा पूर्वं न संशयः |
ठकारान् विन्यसेद् वर्णा नंते विद्यां सुरेश्वरीं ||

प्रवेटेनसंभिन्ने श्रियासंवर्तकं न्यसेत् |
तन्मध्ये तु सुरेशानं भैरवी सहितं स्मरेत् ||

वाक्श्रुती तथातीतौ सदसद्भाववर्जितौ |
सृष्टिस्थित्यंत रहितै सर्वकारणकारणौ ||

अर्द्धनारी हितस्तौ च पूज्यौ माध्यं च तौ सदा |
वामदक्षे अविवदौ दक्षे वामेषु पुस्तकम् ||

नानारत्नमयैः कॢप्तं स्फाटिकीमक्षमालिकाम् |
ज्ञानमुद्रामधो देशे वामे पूर्णकपालकम् ||

वंधकासिरसाभासौ सर्वकल्पविभूषितौ |
नयासोक्तविधिना देवी पूजनं सर्वदा कुरु ||

ब्रह्माद्या देवताः सर्वे पादमूले व्यवस्थिताः |
अंत्ये च ऋषयो देवि ये चान्ये भूतजातयः ||

रुद्रलक्षजपादीशः स्वयंभू कुसुमैर्हुतः |
भवेदाचारनियतः पशुदृष्टिविवर्जितः ||

सर्वजन्मकृतं पापमुद्धारेण क्षयो भवेत् |
बहुनोक्तेन किं चात्रसर्वं साधयते तु सः ||

एतद्विद्याद्धिवत्क्लिष्टे शिष्टे देयो न चान्यथा |
अन्योन्यं संप्रवक्ष्यामि विद्यामंत्रं सुदुर्लभम् ||

अंबिकाभृगुमध्यस्था शूलदण्डासनस्थिता |
भौतिकं मूर्द्धिविन्यस्तं आदावंते च मध्यतः ||

एवं वा चिंतयेद् देवं पाशांकुशदवाविकम् |
अक्षश्रक्पुस्तकं चान्यौ इक्षुकोदंडसायकां ||

प्. ७६ब्)

कौमोदकीं च जलजं धवलाकल्पमंडितम् |
चक्रमध्ये सुरेशान्यामर्क्येदुपदेशतः ||

प्रजागरं च सुरंबाह्ये ह्रासांते नु षोडशम् |
तत्वसंख्यं दंतपत्रं पार्थिवं चक्रसंयुतं ||

तद्बाह्येमंडलं चापि विधिद्वारोपशोभितम् |
अष्टावरणमेतद्धि चक्रं चैतत्सुरेश्वरि ||

प्रणवं मध्य देशे तु श्रीबीजेन पुटी कृतम् |
षडार अंशमंत्राणि अष्टारेश्वरयुग्मशः ||

मन्मथं द्वादशारे तु द्वादशासुर बिंदुमत् |
चंडिकां षोडशे न्यस्य चतुर्विंशे मंत्रमालिखेत् ||

द्वात्रिंशे लिपिवर्णानि वज्रं माहेन्द्रमालिखेत् |
वारुणं वारुणे चैव वेष्टयेच्छक्तिमंकुशे ||

पुर्ववत्पूजयेद् देवीं वागुरीं मदनावतीं |
नारायणीं रमां देवीं यामिनीं नादिनीं तथा ||

निरवद्यां महादेवीं यमजिह्वां ततोर्चयेत् |
देवी बीजं महेशानि दीर्घाष्टक विभूषितम् ||

अक्षस्रक् पुस्तकं तासां पाशांकुशवराभयां |
वज्रसंख्यादिकातास्तु प्रौढाः सर्वार्थदायिकाः ||

स्थितास्तदग्नतो देवि सहस्रं चाष्टकं शतं |
अक्षसूत्रं समादाय आदिक्रातं विभूषितम् ||

अथबाहुर्लिपिर्वैस्तु मुक्तादि मणिसंभवैः |
पंचाशतीमोक्षार्थी सप्तविंशति पौष्टिके ||

त्रिंशतिर्द्धनसंपत्तापंचदश्याभिचारके |
माध्यं च शांतिके ज्ञेयं अर्थलाभं च नामिके ||

कनिष्टायां सर्वसिद्धिः स्यादेतैर्जपलक्षणम् |
चतुरस्रं योनिसंकाशं त्रिरस्रं वर्तुलं सुभम् ||

अन्यान्यपि च कुंडानि कर्तव्यानि परमेश्वरि |
होमे मुद्रा त्रयः प्रोक्ता मृगीहंसी च सूकरी ||

प्. ७७अ)

मुद्राहीनं च यद्धोमं तद्धोमं निष्फलं भवेत् |
शूकरीकरसंकोची हंसीयुक्तकनिष्टिका ||

मृगीकनिष्टतर्जन्या मुद्रात्रयमुदाहृतम् |
एणी च शूकरी देवी ग्रथिनी मुष्टिरंजिनी ||

अभिचारे शूकरी स्यादितरं शांतिकादिषु |
कनिष्ठांगुलिमारभ्य प्राग्दक्षिणक्रमेण तु ||

अनामिकांतं वै देवि तत्कोटिगुणितं भवेत् |
कमलाक्षे च रुद्रश्च पलाशं च जपार्णवम् ||

होतव्यं मधुना वाथ फल्गुनी अलिमिश्रितम् |
एवमाराब्ध देवेशं त्रिभिर्वर्षैः सुसंयतः ||

श्रीयाधनदतुल्योसौ वाचावागीश्वरो भवेत् |
कीर्त्या च विष्णुना तुल्यः स्वर्गार्थं स्थितैं ममः ||

बहुनोक्तेन किं वासौ मया वंद्यो महेश्वरः |


इति कुब्जिकामतेभैरवीनिर्णयोनामचत्वारिंशतितमः पटलः ||





श्रीदेव्युवाच ||


ययातु धर्मकामार्थं कैवल्यं च प्रपद्यते |
ज्ञातृप्रसादरूपेण सा सदानंदरूपिणी ||

अणुस्थूलादि भेदेन सर्वं सासृजनिस्फुटम् |
अमर्त्यः पूर्वदेवोयः अगस्त्याद्याः सुतापसाः ||

भजंति सुधि यो नित्यमनेकोपायसंकुलैः |
वर्णविद्यार्थभूयस्त्वाह हत्वाद्ब्रह्मगद्यते ||

विद्याब्रह्मसमत्वाच्च ब्रह्मविद्या तु सा स्मृता |
तस्माद् विद्योत्तमां देवीं सर्वसौभाग्यसंपदां ||

त्वन्तः परमकल्याण नान्यो वेत्ताजगत्त्रये |
तामरादि महातंत्रे आम्नायैर्वामनादिषु ||

उक्तं च भवता सर्वं न ज्ञातमेव साध्यतः |
कथयत्वं समासेन सांगोपांगां त्रयी मयीं ||

प्. ७७ब्)

श्रीभैरव उवाच ||


साधु साधु महाप्राज्ञे गूढमेतदतीवतु |
यामले यामले देवि नवकोटि प्रमाणतः ||

उमेति कुब्जिका पंच उक्ता सा विस्तरेण हि |
अत्रापि शृणु देवेशि यथापूर्वं मयोद्धृता ||

जयद्रथे पंचकीलीत्रिः कीलीयामले मते |
राजराजेश्वरे पंच षट्कीलास्कंदयामले ||

कालवेधं च जानद्भिर्वद्धः सत्तश्च निर्मलाः |
तंत्रे तंत्रे महाविद्या जीवहीनाः प्रकाशिताः ||

न सिद्ध्यंति वरारोहे कीलिता विघ्नदायिका |
समयं तु पुरादत्वा श्रीक्रमावलिपूजने ||

कुलाचार्यः सुसंपन्नः शास्त्रवित्सर्वलक्षणः |
गंधं पुष्पं सुधूपं च दीपं नैवेद्य कर्म च ||

अशेषैः संभृता चारः पशुदृष्टि विवर्जितः |
कस्यतारसहस्रेण पलभारशतैरपि ||

न तृप्यामि महादेवि पंचकीलाः प्रकीर्तिताः |
तद्यथा मरणं विद्यात्तरया वर्गरिद्रता ||

शाशिमध्यगतं देवि कारुण्यं दीपनी युतम् |
श्रोतुं कात्वमधोरूपे यामे योध्यन्त यानुगम् ||

पंचान्तकं ततोत्तस्थं मंदरे सूक्ष्मगं पुनः |
गुणोन्ताद्भु तथा योज्ये फट्कारा दीपनी युता ||

रूद्यादि वर्णयोगं चरु अंतं बिंदुमस्तकम् |
विष्णुपद्भ्यां समायोज्य सर्वान्तां सिद्धिमातृकां ||

चंडिकाराकुमार्देवि नित्योनित्य नंदिता |
चतुर्थ्यारथसंबुध्या शक्तिबीजं तु केवलम् ||

करालिकापुतना च कुलचक्रपदं भवेत् |
नायिका यै भगवती चंडं चाथ करालिनी ||

अनंतं गंधशिखरे मालिनी च महेश्वरि |
प्. ७८अ) अंबिकाराजसद्दीर्घतद्वन्मर्त्या विभेदितम् ||

तदेवषष्टस्वरयुक् चंडिकां चैवमेव हि |
सिंहादौ तु स चंडा च अंकुशं कामशक्तिदम् ||

पावनीशूलदंडं च भे च मध्यं तु हंसिनीम् |
निर्वारणं च दरुणं * * * मंदरेण तु ||

कांतं सांतं स वलान्तं पूरप्रशम*?नि च |
शक्तिः क्रोधः पूतना च त्वरिताष्ट क्लेशतः ||

दहनीकातृमध्ये नरके पूतनानि च |
सर्वांभोधि शक्तिर्ब्रह्मा शचीपतिः ||

शक्रप्रथमनी देवी युगेहसल्लयुक् |
अनमेध्यं  केवलं तु शूलं दंडं तथैव हि ||

अमृगा दुर्बला देवी भक्षिणी कालयुक् पुनः |
स्वशत्रु युज्ग्राहिरजाभिंदिछिंदि युक्पुनः ||

असिनातं जपेद्वैद्वं च्छेदयेति तथैव च |
भैरवो भैरवी देवी चामुंडा चंडसंयुता ||

महाकालं महाकाल्याः सकलं च मनोरथान् |
साधयद्वितयं देवि पावनी शूलकालयुक् ||

कारुणिके भगवति कालहा भैरवं पुनः |
रूपधारिणि देवेशि त्रिदशं वारुणं भवेत् ||

शूलदंडागुणों तवमंत्रे शक्तिकमानतः |
मंत्रस्तु जननी देवी रुद्रान्तेन च मंदिरे ||

भुजंगभैरवस्थं च राधादिनागमध्यतः |
बिंदु मध्ये जपत्याख्या गुणोंतं केवलं विदुः ||

वत्सले देवदेवेशि महाकाली तदग्रतः |
रुद्राग्निंदिबिल्वमध्यं तु * * पदमुद्धरेत् ||

विद्यादौ चोद्धृता बीजाः प्रसीदमदनानरी |
कुबुद्धिं कुरु देवेशि गुरुश्चक्र सुता प्रिये ||

कुमारीं तु समायोज्य देवी मंकुशभूषितां |
अंबिकां कुरु मध्यस्था षष्टशूलं स पद्म फट् ||

प्. ७८ब्)

ततो अर्घ्यात्तपनीस्यात् प्रजानां गतिरव्ययः |
जगत्यतीतं देवेशि उद्गता सर्वकामदा ||

एषा प्रत्यंगिरा देवी नाम्ना त्रैलोक्य मोहिनी |
अनया विद्यया देवी त्रैलोक्यस्य जनार्दनः ||

सर्गसंस्थिति संदेवी करोत्वेषा जगन्मयी |
राजविद्या महादेवी राजगुह्या पुरेतमा ||

राजोत्तमोन्त मासा तु पावनानां च पावनी |
दवोदावे महादावे अविव्यालाग्नि जनादिषु ||

आहवे जयमाप्नोति पर्थिवत्सहिभूपति |
यमादि साधनं देवि अणिमादि गुणाष्टकम् ||

अंजनंग्रसकल्पा च मंत्राण्यन्यानि मुद्रया |
रूपबीजा कृशानन्या तपनी प्रमुखा अपि ||

इत्थं प्रभावो देव्यास्तु सिद्ध्यन्ते ते तु सिद्धयः |
द्वाविंशदक्षरं देवि कल्पांते तु प्रदापयेत् ||

अंगनांते पुराकृत्वा अंगे बीजद्वयं लिखेत् |
शरत्काले तु संप्राप्ते निराहारो जितेंद्रियः ||

दिनं प्रति यथाख्यातं सहस्रं च दिने दिने |
नवरात्रे तु संप्राप्ते यथाविभवविस्तरैः ||

अराध्यपरमेशानीं स भवेत् सामर प्रियः |
मयापि यद्धतस्तेन सुखमास्यामि नित्यशः ||

दशग्नीवः पुरादेवि दर्पतो मदनुग्रहात् |
तस्य ज्येष्टो महाभागो मत्सखस्तु पराजितः ||

स एवं दन?राज्यं च स तु हीनं सतः * * |
समुयागत्य शरणं प्रसन्नः स धनेश्वरः ||

आदिष्ठातां मया तस्य तथासौभाग्यतो भवत् |
दशकंधो नाललोकान् जितवान् विजितेंद्रियः ||

प्. ७९अ)

जयद्रथः कामदेवो ब्रह्मा च विनता प्रभुः |
स वैकुंठोथदुश्चर्य इतराणि अपि वादिराट् ||

कुर्वन्त्वेते महादेव्या आदेशं सर्वदा प्रिये |
कृत्वादौ मातृकां देवीं नदिफान्त क्रमेणताम् ||

श्रीकंठनादिनीं देवीं आदिख्यांत स नादवान् |
परानाथं च अर्वा च पादुकास्थानपोथिताः ||

परमात्मा अंबिकां च पातसंदीपनं ततः |
क आदिभिन्नं देवेशि द्वितीयं तद्व देव हि ||

जापनीं शूलदंडं च महाकालं स हंसिनिं |
पुनस्तां दीर्घसंभिन्नं सर्वत्राभिर्नियोजयेत् ||

सर्वज्ञां चाथदेभिन्नां हृदयं चात्र पार्वति |
निर्वाणपद्मदे देवीं तृप्तां ये च शिवो भवेत् ||

वारुण्यसूक्ष्मसंभिन्नं श्वेतं कालं च यांतगम् |
पावनी प्लवसंभिन्ना नरके पावनी पुनः ||

नवादि दीपनी युक्तं शवकं कालभैरवम् |
नारायणी महादेवी मंदरे सूक्ष्मसंयुता ||

चतुर्थानादि बोधां तु देवी बीजं च कल्पयेत् |
देवी बीजं समुद्धृत्य क्रोधं च बिल्वमध्यगम् ||

ततो भवे महेशानि हरिता क्लिष्टके शतः |
दलनीभिर्महादेवीं स्वतंत्रा पतनच्छदम् ||

हुंगुर्वा पावनी देवी धात्रीशो दीर्घबिंदुमत् |
भीषणीं रांतसंभिन्नाजलजं सूक्ष्मभेदितम् ||

तरणाभिः पुनस्तां च श्रीकंठोलुप्तशक्तिकः |
निखिलं पदमुद्धृत्य अविप्रशमनीति च ||

देवेङ्गं व्यस्त्रसमापोक्ष्य पन्नगं शक्तिशास्त्र फट् |
गुरुणां पादुका पंक्तिं ज्ञातव्यं चोपदेशतः ||

पदन्यासं वर्णभेदैरन्यैश्चापि सुरेश्वरि |
न्यासानन्यान्विधातव्या गुरुवक्त्रविनिर्गतान् ||

प्. ७९ब्)

अनेकवक्त्रनयनामनेकांतु करांबुजाम् |
अनेक पाणि चरणां नेत्रानेक विभूषिताम् ||

अनेकभरणसंदीप्तां नीलकुंतलमुर्द्धजाम् |
ध्यायेन्तामथ देवेशीं निश्चले नांतरात्मना ||

उदयार्कसमप्रख्यां किरणानेकसंकुलाम् |
वंधूकपुष्पसंकाशां सिंदूरसदृशोपमाम् ||

पंचवक्त्रां दशभुजां पीनोन्नतपयोधराम् |
सर्वाभरणसंभिन्नां सर्वलक्षणलक्षिताम् ||

त्रिपंचनयनां सौम्यां मुक्तकेशीं हिम प्रभाम् |
सिद्धलक्ष्मी महादेवीं सिद्धिमुक्तिप्रदायिनीम् ||

नित्यप्रसिद्धयोगेशीं कुलाकुल महेश्वरीम् |
अक्षमालां कपालं च * * * खड्गसंयुताम् ||

मुंडखट्वांग हस्तां च वरदा भय पाणिनीम् |
पाशांकुर धरां देवीं प्रेतस्योपरिसंस्थिताम् ||

पाठक्रमगतैर्वर्णैर्विन्यसेदं कुशद्वयम् |
विष्णुबीजं न्यसेद्देवी दलाग्रे च पुनः क्रमात् ||

दलपंचकसंयुक्तं रेखासप्तदलावृतम् |
अष्टादशोर्द्धरेखांकिं भूतिराग्रहमुत्तमम् ||

शिखाग्रे त्रिशिखां पूज्यमंडलाखंडलस्य च |
मध्यादि शरपत्रेषु यावत्कोष्ठाश्च बाह्यतः ||

कंटकादि न्यसेद्विद्यां युवतिः षोडशैः क्रमात् |
तेषु षोदशकोष्ठेषु माजीनमध्यगै सह |

मुखाग्रं शरपत्राणि साग्रं राष्टसपत्रकम् |
षोडशारं महादेवी द्वात्रिंशद्गणशोभितम् ||

ब्राह्मे षष्टिचतुःपूर्वं पररेखा त्रयान्वितं |
प्. ८०अ) भूविंवै परिसंयुक्तं वीथी द्वारोपशोभितम् ||

देवी बीजं वसंलिख्य पत्रेष्वपि पृथक् पृथक् |
देवी देवौ च देवेशीं मध्यगे पदसंयुते ||

हाकिन्या तु यथाषट्को अष्टोतरनवात्मकम् |
वसुभिस्तु शिवोभिन्नं षोडशे तु नवात्मकम् ||

द्वात्रिंशे तु महादेवीं विद्यार्णां च युथा क्रमात् |
चतुःषष्टि युतां देवीं विवेकानु विलोमतः ||

विन्यसेन्मातृकां युक्तां बाह्येतां केवलं भवेत् |
भूबिंबे चंडिकां देवीं वज्रेभुभा?गुरीमपि ||

द्वात्रिंशेन तु वर्णानि वाक्ये चत्वारि वानि च |
ब्राह्मी क्षात्री तथा वैश्वा शूद्रीकंट्टकीनीति च ||

रजकी मोचकी पश्चाच्चंडाली च यथाक्रमात् |
वट्काष्टकेतु वट्कीभीर्योजयेन्मातृभैरवात् ||

बीजाष्टकं तथा चादौ गुरुवक्रोपदेशतः |
कामरूपी कोलगिरिः सौवाराव्यालकौ तथा ||

मलयं श्रीकुलांतं च जालंधं देवि कोटकम् |
पीठेश्वर्यो महादेव्यः कामाक्षां च या तथा ||

देवी पूर्वं तु कोला यै सौवारायां तथा पुनः |
तज्जायं तु तथा देवी समलांगं तु पूर्ववत् ||

कुलायां च तथा वापीं जलायां तद्वदेव हि |
देवकायां निवांगे पूजाअपायाति भूय च ||

त्वङ्मांसे रक्तपित्तास्थि मज्जाशुक्र स जीवकाः |
पीठादौ योजयेदेतत्त्वगाद्याबीजपूर्विकाः ||

एवमष्टाष्टकं देवि पूर्वन्यासक्रमेण च |
सद्योजातं तु पूर्वेण वामदेवं तु दक्षिणे ||

अघोरं पश्चिमे न्यस्य पुरुषं चोत्तरे विदुः |
ज्ञानापूर्वे प्रविन्यस्य तत्कालाभिश्च तां त्यज्येत् ||

प्. ८०ब्) इकारं प्रथमं पूज्यज्ञाकारं व द्वितीयकम् |
क्रियाख्यां च देवीति पात्वेकामांससंयुताम् ||

ब्रह्माविष्णुस्तथा रुद्र ईश्वरश्च सदाशिवः |
प्रेतमध्ये महेशान्या आसनं मुंडसंयुतम् ||

धर्मज्ञानं च वैराग्यमैश्वर्यं दिक्पुनः पुनः |
आकारं प्रथमं देवी मुडविश्वेति संज्ञितम् ||

रुदं च वलमध्ये तु अर्चयेत् सुरपादपान् |
कंदनालं तथापर्णं मातृकां पूर्ववत् प्रिये ||

गुणरुष्कं न धर्मादीन् तत्र प्रेतासनं भवेत् |
चंडिकाद्यंत मध्ये च चतुर्भ्यां च परा परा ||

अपरा तु तथा देवी महाप्रेतं च तंयुतम् |
पद्मासनं महादेव्या उमामाचलनिर्भवेत् ||

सिद्धिलक्ष्म्यादि मूर्त्यन्ते देवी युगे तु युक्पुनः |
मंडलेस्मिन् महादेवी सान्निध्यं कुरुयुग्मकम् ||

आरंभानि महेशानिमर्चयेदुपदेशतः |
सपर्यासाधनं वक्ष्ये वामे त्वर्य स हेतुकम् ||

यथाविधानं संशोध्य रूपसंख्योप चारतः |
चंडिकाशक्तिमत्पूर्वं तुकारपीठये सह ||

न चंडिका बीजमुद्धृत्य वसे हेति च चंडिका |
चंडं च भैरवं देवं पादुका पंक्तिसंयुता ||

आनंदं च निवृत्तिति कलादेवी पुनः पुनः |
जकारं पीठं श्रीपूर्वं उमां तां च करालिनीम् ||

पद्मपूर्वं तु चामुंडां ब्रह्मानंदं तथैव हि |
प्रतिष्ठाप्यसमाख्याता त्रिबीजं पुनरेव हि ||

पूर्णपीठं तु देवेशि गिरि चामुंडचांडच |
नाथेतिं संवरांते स्यामांतां चाथ च चंड्रकम् ||

प्. ८१अ) विद्याकलादि देवीति पादुकां पूर्ववत्पुनः |
बीजानिमानि देवेशि चंडेशं पुरशंवके ||

सफेशक्ति महाबीज त्रिमलामत द्विसंयुतः |
फेश्रीरुद्रनाथान्ते गालं तथा यांतिका देवी ||

कलादि पूर्वोक्तेन यथावत् * संप्रयोजयेत् |
आरपूर्वेषु पादेषु ब्रह्मविष्ण्वंश भेदतः ||

ज्येष्ठा वामा च रौद्री च देवीनां पुरतः क्रमात् |
षट्पंचाशत्पदं ज्ञेयं द्वादशंतं द्वितीयकम् ||

तृतीयं शिशुवर्णानि यथा देवी पुरार्चिता |
सुराणामंतरे देव्याः पूज्याः षट्सुयथा क्रमात् ||

षड्दीर्घभेदितां कृत्वा प्राणजीवं च मादनम् |
ततो भवेन् महेशानि ऐद्रो रेफं स दारुकम् ||

क्षकारं कालमारूढ मधस्था चैंद्रवारुणम् |
दीपनी शूलदंडं च ध्रुवांतेनविभूषितम् ||

बीजमेनं महेशानि सर्वत्रैवा पराजितम् |
नमोदिक्षु चतुर्थ्यन्ता महापूर्णितलोचना ||

टंकक्षोणिकाः सर्वावरदाभय शोभिताः |
आत्मानमसूतांनुक्तं भूधरं मदनावती ||

शूलिनं धृतिसंयुक्तं विद्यात्मानं स भूषया |
सितिकंठं चेंदिरां युक्तमपरं च कपर्दिनम् ||

विषापललितां देवीं सर्वज्ञं प्रजनां प्रिये |
नीपट्युक् सती देवी पिनाकी सहजाद्गवीम् ||

वरदाय विरूपाक्षं वरेण्यायसुभद्रिकाम् |
शूराया थसतीं देवीं स्मराय प्रिय दर्शिनीं ||

अघोराय सुभीमाय कुमाराय पराज्ञया |
पाशांकुशधरानेत्रा रक्षसूत्रकमंडलून् ||

प्. ८१ब्) देव्यस्ता अंगपीठस्था जायाकल्पविभूषणाः |
पानपात्रं च सर्वासां वामे दक्षे च मृण्मये ||

श्रीकंठादेः पदं देवी हेतुकं त्रिपुरांतकम् |
अग्निवेतालसंगं च कृतानां च करालकम् ||

एकपादं महादेवी भीमाकृति स भीमकम् |
अघोरे परौरुद्रौ स्यातां भैरवाय स भीमकम् ||

एते रुद्रा महावीर्या घृतशूलकपालकाः |
अक्षसूत्रं सुधाकृष्टं मदप्रौठेंद्र शेखरः ||

एतारुद्रांगपीठस्थाः सिंदूरारुणविग्रहाः |
रक्तोत्पलाभ्या * * * मलंकृतकरांबुजाः ||

दक्षेणाग्निष्टरमणा वामे शूणिमदालसाः |
स्तंनारनतावालाः कृतचंद्रावतंसकाः ||

मुक्तकेश्या महोद्भूताः सर्वायौवनगर्विताः |
ककुदश्च महादेव्यः पूजनीयाः प्रयत्नतः ||

आदित्ययोगिनी देवी श्रीमहायोगिनी तथा |
श्रीसिद्धयोगिनी चैव श्रीगणेश्वर योगिनी ||

निशाचरी च प्रेताशी वागीशी कालरात्रिका |
ठंकार योगिनी देवी रौद्री वेतालिका तथा ||

हंकारयोगिनी चैव रक्तवर्णासुवर्तुला |
ऊर्द्धकेशी विरूपाक्षी सूक्ष्मांगी ऊर्धनेत्रगा ||

नवभोजनी च फट्कारी वीरभद्रांति मुख्यका |
कलहप्रिया महायोग्या राक्षसी घोरनेत्रिका ||

सिद्धेश्वरी च फेट्कारी चामुण्डा वीरभासुरा |
रौद्री हूंकारीणी कृष्णा भीषणा च सुर प्रिया ||

दुर्मुखा भोगिनी चैव खर्वांगी पादुकां तथा |
दीर्घालंवौष्विका चैव मारिणी मंत्रयोगिनी ||

प्. ८२अ)

कलहाक्षी ग्रामणी च चक्रीकंकालिका तथा |
भुवनेशी कटंकारी डाटकी पादुकी तथा ||

कामाथदूतिका चैव काकदृष्टिरधो मुखी |
धूर्जटा विकटा चैव ईश्वरी विषकंठिनी ||

द्वि षोडशा महादेवी पूज्यापुष्पशराशनम् |
कोदंडपूनयावरद विभ्राणामदमंदगा ||

रतायारुषमारिष्टा अश्लिष्टान्य करोत्पला |
कामदेवा पराद्यन्ते कामिनी प्रीति मे? पुनः ||

कामहा यथा देवेशि कमलांतेनतिर्भवेत् |
कामचारविलासिन्यः कर्मणः कल्पकं पुनः ||

कामकेश्याववर्णायै काममर्द्धे शुचि स्मिते |
रामाय विस्मितां देवीं विशालाक्षीं च कामकम् ||

रमकं लेलिहायुक् रतीनाथं दिगंवराम् |
रतिप्रियां प्रियायुक्तं रात्रिनाथं स कुब्जिकाम् ||

रतिकांतां धरायै च रमणं च प्रणिंसकाम् |
निषाचरंकषद्यासौ लग्नापथविमोहिनीम् ||

नंदकायमहायैत्रनंदनायसुरोत्तमाम् |
नंदेतायसुलावण्यं निशाचाराय मर्दिनीं ||

कलहप्रियारति सुखमेकाक्षं पुष्पधन्वने |
सुमुखे तु महाध * * भ्रामरापाटन्यथ ||

भ्रममाणसुमालिन्यां भ्रमा * * शिखा भवेत् |
भ्रान्तायाथसुसुश्रापैराश्रम वासिने ||

भृगस्याथभ्रमायै च मोहनं दीर्घजिह्विकाम् |
एकपाशाय वारायै नमोंता बीजपूर्विकाः ||

सक्रंदनाग्नि परमा * पितुं च निशाचरम् |
प्. ८२ब्) पुरेतेरं च शाखाग्रं ज्ञानपद्मं च चक्रिणम् ||

ईशाग्ने च विधातव्या यथायोगा सुरेश्वरि |
ग्रहराशि तथा होमैर्मातृका कर्णयोगतः ||

क्रोधिनी स्तंभिनी चैव शंखया मुनिधी पुनः |
गणेशं क्षेत्रपालं च दुर्गां चैव सरस्वतीम् ||

ऐरावतः पुंडरीको वामनः कुमुदों जनः |
पुष्पदंत्तः सार्वभौमः सुप्रतीकश्च दिग्गजाः ||

नक्षत्रयात्परं षष्टि योगिन्यः परिवारिकाः |
नानारूपधराः सर्वाः कामनम्रांगयष्टयः ||

कंठलंवितदिग्वासा मदाघूर्णितलोचनाः |
दीपखड्गधराः केचिन्नासापानरताः पराः ||

करंकदंवकाठिन्यश्चामरा दलशोभिताः |
तालवृंतं तथाच्छत्रं विविधा युध भूषणाः ||

दंभोली शक्तिदंडं च खड्गपाशं शूलीमपि |
कौमोदकी गदांभोज सुदर्शनमनुक्रमात् ||

ऋग्वेदोथयजुर्वेदः सामवेदोप्यथर्वणः |
पुराणं धर्मशास्त्रं च मींमासान्यपि वास्कलम् ||

ला?स्यैर्गानैः स वाद्यैश्च वेणुवीणा मनोरमैः |
प्रीणयन्तो महादेवी गंधर्वाक्षरकिन्नराः ||

नागासुरामनुष्याश्च स्वमूर्त्याः सिद्धचारणाः | 
ऋषयश्च वशिष्टाद्या नारदोंगिरसस्तथा ||

अत्रिर्वशिष्टो भगवान् पुलस्त्यः पुलहः क्रतुः |
विश्वामित्रभरद्वाज भृगुगौतमकश्यपाः ||

अन्ये वाल्मीकि प्रमुखाः प्रीणयंतो महेश्वरीं |
सूक्तिभिः प्रस्तुतिभिश्च शास्त्रैर्वेदांगसम्मितैः ||

प्. ८३)

एवमाराध्यविधिवज्जपे स्थित्वा तदग्रतः |
शतंवाथशतार्द्धं वा सहस्रं वा तदर्द्धकम् ||

लक्षं तदर्द्धकं वापि रुद्रलक्षे शिवो भवेत् |
कलुषं त्रिविधं देवी होतव्यं कस्य सम्मतम् ||

मध्वक्तः मधुभिः पंकै रवैरुत्पलैरपि |
ब्रीहितिस्मचरुः सिद्धं पनसं नारिकेलकम् ||

देवी मंत्रे च रौद्रे च स्वयंभुः कुसुमैः सह |
तर्पणादौ च होमे च विधेयमविशंकितम् ||

समासेनात्र देवेशि तवस्नेहेन भाषितम् |
प्रकाशितं रहस्यार्थं सत्यमे तत्र चान्यथा ||


इति श्रीकुब्जिकामते चतुश्चत्वारिंशतितमः पटलः |




श्रीदेव्युवाच ||


सर्वमेतद्भवानाह तत्त्वयामे व भाषितम् |
सूचिता विस्तरेणात्र विद्या प्रत्यंगिरा सुभा ||

ना कुलः शिवभेदेन उपास्यः शिवयोगिनाम |
मंत्रपक्षाभिधानं च योगध्यानं सुसिद्धयः ||

यथावेद्मि सुरेशान विश्वमाख्या हि यत्नतः |


श्रीभैरव उवाच ||


विश्वामित्रः पुरादेवि वाशिष्ठेन तिरस्कृतः |
तपस्तेपेतदाभीम्ममरुविक्रम चेतसा ||

वर्षाणां द्वादशैर्दिव्यैर्निराहारो जितेंद्रियः |
तुष्टोह तपसा देवि भस्माद्भगमनुस्मरेत् ||

आदिष्टौ तु महामंत्रौ दिकसंख्या चाक्षतौ भवेत् |
ताभ्यां ब्रह्मत्वमापन्न गुप्ते वक्ष्यामि सुंदरि ||

शैवना कुलतंत्रेभ्यो यमौ दूष्टौ सनातनौ |
पूर्वोक्तं समयं देवि विज्ञातव्यं गुरुवक्त्रतः ||

रसभूतांतमध्यस्थं केवलं प्रथमं भ * त् |
प्. ८३ब्) मेषोनाम महारुद्रः प्राणांतं बीजमुत्तमम् ||

महाकालं पुनर्देवि मंदरेसेन भूषितम् |
वान्तोन्तेर्द्धच्छमध्यस्थत्तस्याधोनुंतमालिखेत् ||

त्रिमूर्त्या शिवया भिन्नं तृतीयं सप्तशून्यकम् |
तदग्रे च महादेवि विष्णोर्जायं समालिखेत् ||

तात्तीपरसवं भिन्नमस्तिरुद्रं पुनर्भवेत् |
गुह्यशक्त्या च मूर्द्ध्निस्थं वक्त्रवर्णं चकं लिखेत् ||

तस्यमूर्द्ध्नि प्रदातव्यमनंतं गंधमादने |
वांतांतं न पुरेशावयामोमध्यं न संशयः ||

अस्य जापेन होमेन साधकः सर्वमाप्नुयात् |
शृणु देवि प्रवक्ष्यामि अन्यथा संप्रदायकः ||

पूर्वोक्तमंत्रबीजा नामादौ वर्णत्रयं लिखेत् |
बीजं च वनिता शंभो ना लिखेति पुषेणहम् ||

अधस्तावत्पदुक्तं गंधनेक्रूरमस्तकम् |
चतुरानना त्रिमध्यस्था वागीश्वर्या च भेदितः ||

सापि मध्यगतं शुक्रं गुह्यवर्णेन भूषितम् |
धूह्यारुदन्तं सूक्ष्मेशं कारणे वरवर्णिनि ||

सेनोनाम महारुद्रो विष्णोः शययासनस्थितः |
सव्यबाहुस्थशिखरे मद्वर्णं केवलं भवेत् ||

अर्द्धनिश्यां महादेवि सुसुप्ते पाशबीजने |
द्रव्याणि विधिवत्साध्य मंडलं हस्तमानतः ||

त्रिपुरां साधकस्तत्र ध्यायेदीपशितमंत्रतः |
रक्ताभरणसंदीप्तमरुणं विश्वविग्रहम् ||

संदिग्धो दंडसंभिन्नं पीतरक्ताशिलाशितैः |
आस्यैश्चंद्रांशुसंकाशैस्तद्विंवेनविनिर्मितैः ||

चंद्रार्कवह्निनेत्राब्जैराशीनं पद्मविष्टरेः |
वर्गपादस्य मूले तु देवसिद्धैरूपस्थितम् ||

अक्षस्रक्पुस्तकं पाशमंकुशं वरदा भयम् |
प्. ८४अ) मृगं रत्नसंहृष्टं देव्यावामोक?सिष्टया ||

पानपात्रं महेशान देव्यालोकन तत्परं |
ईशानमीशतुल्याभं ध्यायेत् कुंकुमसन्निभं ||

ध्रुवंनासि गतं कृत्वा मध्ये देवं विधानतः |
पात्रेष्वर्णान्वसुमितान्सुरान् केशरसंधिषु ||

व?ट्कंतदुह्यसेद्बाह्ये कुगेहं न च्छिपेत् पुनः |
विपत्सां मातृकां देवी यथोक्तन्यसने पुरा ||

विनान्यासेन देवेशि यो मंत्रान् जपते पुनः |
जपन्तन्निष्फलं तस्य वधिरे कर्णजापवत् ||

शब्दराशिविधाने च समाहित फलप्रदम् |
सर्वशक्तिसमंयुक्तमाद्यत्रयमनंतरम् ||

हृदिन्यासं च देवेशि कर्तव्यं च विधानतः |
नियां शक्तियुतां देवीं शिरन्यासे प्रकीर्तितम् ||

प्ंचपंच महादेवी शक्त्यादि न शिवा स्मृता |
शक्तिस्तु तत्र संभिन्नं षष्ठ * * तनुच्छदम् ||

सप्तमे वीक्षणे देवि श्रीकंठं लुप्तशक्तितः |
बीजत्रयं तथा चान्यमनंतं शक्तिसंयुतम् ||

न्यसेत्सशब्दं देवेशि अस्त्रं सर्वत्र रक्षितम् |
नवाधारेषु तद्वर्णान्दशमं मूर्ति विन्न्यसेत् ||

संपुटि कृत्यमंत्रेण मातृकं स नवात्मजम् |
जपादौ तु विशेषेण तेन निष्कलतो भवेत् ||

देवी मंत्रेण देवेन तत्वया द्रव्य लक्षणम् |
ततः संपूजयेद् देवि निश्चलेनांतरात्मना ||

आत्मयागं पुराकृत्वा गंधपुष्परसादिभिः |
उमावाक्प्रथमं देवि व्रवीद्दीर्घं तु देशिकः ||

वित्तादि विश्वदिक्संस्था देवताः पूजये क्रमात् |
प्. ८४ब्) मातरो दिग्विदिक्संस्था भैरवाः पूर्ववत्प्रिये ||

वासुदेवाः कुगेहस्ताः शतधा च सुखान् पुनः |
कराली वसती देवी सुमुखा दुर्मुखा पुनः |

क्रोधिनी स्तंभिनी चैव सरस्वत्या च धूर्जटी |
चापबाणधराश्चैता अरुणारुणभूषणाः ||

य * * विषिवद्देवि श्रीबीजेनवदीर्घकैः ||

व्याघ्राजिनादि विष्टरे विष्टोलक्षचंद्रं जपेद्वशी |
जुहुवः स्वरसाहस्रं मधुभिः क्षीरसंभवैः ||

समिद्भिश्च गलक्षाक्षैः साधकः खेचरो भवेत् |
अथान्यं संप्रवक्ष्यामि शृणु देवि प्रयत्नतः ||

प्रत्यंगिरेति विख्याता नाम्ना त्रैलोक्य मोहिनी |
साधकानां हितार्थाय त्वयि स्नेहात् सुरेश्वरि ||

सुनी कृती समाभिन्नामादावंते च कारयेत् |
भुजैरष्टादशैर्भिन्नामेकवक्त्रां त्रिलोचनाम् ||

अर्जुनोवाथ देवेशि उदितार्क समप्रभाम् |
चापवाणौखड्गखट्टौ शंखासिनलिनंगदाम् ||

सूणिपाशा हि घंटां च वरदा भय शोभिताम् |
दंडाशनि कपालं च मातुलुंगं च विभ्रतीं ||

त्रिशूलं मुंडसंयुक्तं मुडस्रङ्नंडितां शिवाम् |
ध्यात्वैनां प्रजपेद् विद्यां लक्षमात्रं सुरेश्वरि ||

व्रीहीभिः पुंडरीकैश्च लाजाभिः केशरोद्भवैः |
सांप्रतं शृणु देवेशि विद्यारूपाभिगर्भिताम् ||

शून्यादौ वा च मोक्ष अंतेवारं नियोजयेत् |
नमसानंतरं देवि हृष्टांते वा समुद्धरेत् ||

शशिमध्यगतं देवि ज्वालशक्तिविभूषितम् |
वेद्यन्तं डागमध्यतत्यासि मध्यं सहांत युक् ||

प्. ८५अ)

परमात्मिकां महादेवीं भुजंगासनसंस्थिताम् |
करालिकां समुद्धृत्य रुद्रां तेन विभूषिताम् ||

कपालिनीं मातृगेहे मंदरे सूक्ष्मभूषिताम् |
दक्षे * च ततो देवि चक्रिणी गंधसंयुताम् ||

एकादशे ऋषिस्थाने केवलं नादिनी पुनः |
वामादि वर्णयोगेन सासिमध्यं पुनस्तथा ||

एकादशे द्वि गं बीजं पन्नगासनभूषितम् |
वदने च महादेवि रत्न श्रीकंठयुक्पुनः ||

रुद्रसमुत्यनरकं राशिनेर्णान् पुनर्लिखेत् |
अष्टादशभुजैर्देवि तथा प्रत्यंगिरे पदम् ||

परसैन्यं परकर्मविध्यंसिनि पदं पुनः |
मंत्रविच्छेदिनी पश्चा सर्वशत्रुच्चाटनी पुनः ||

सर्वभूतश्च दमनी सर्वदेवाश्च वंधयुक् |
सर्वविघ्नांश्च च्छिंधियुगं गुणोन्तं सूक्ष्ममूर्द्ध्निषु ||

क्रोधं च अविवर्णेन भागमध्यं तु केवलम् |
सर्वदुष्टान् भक्षयुग ज्वाला जिह्वे करालयुक् || 
 
वक्रे च सर्वपात्राणि स्फोटयं द्वितयं भवेत् |
शृंखलां त्रोटयद्वंद्वं वाधां चैव सुरेश्वरि ||

महावारं समुद्धृत्य नो अंतं पन्नगासनम् |
तरुमध्ये च तारा * यामो मध्येन भेदितम् || 

पंचान्तकं तनोन्तस्यं सूक्ष्मभैरवभूषितम् |
नवादि वर्णमुद्धृत्य वामादि वर्णके कुरु ||

द्वा विंशत्यक्षरैर्देवि आत्मशक्त्या हृदि न्यसेत् |
दशभूता सुरैश्चैव ज्ञानशक्त्या शिवोन्नतम् ||

त्रिंशद्भिस्तु शिखा प्रोक्तमिच्छाशक्त्या च विन्यसेत् |
चतुर्दशैकवर्णैस्तु रौद्र शक्त्या तनुच्छिदम् ||

विदशैस्तु महादेवि क्रियाशक्त्या च लोचनैः |
दशाष्टसंख्यकं चैव शस्त्रशक्त्या च विन्यसेत् ||

प्. ८५ब्) मूर्द्ध्निभ्रूमध्ये नयने श्रोत्रयोः कर्णयोर्न्नसोः |
आस्येकंठे च दोर्मूले कूर्परे हृदि विन्यसेत् ||

नाभिपार्श्वद्वयोर्मूले कघांतालु द्वये पुनः |
पादयोश्च महादेवि विन्यसेदुपदेशतः ||

पूजां कृत्वा विधानेन पूर्वोक्तांगारमान्तः |
इति सर्वं सुरेशानि समानिलगमस्यतः ||

पादौप्रसार्ज्यन जपेदुत्कटासनवर्जितः |
पश्चार्द्धेशमने वापि रथ्यायां नीचसंनिधौ ||

न जपेद्रिक्तभूम्यां च खट्वायां हर्म्म्यमध्यतः |
अवीखरमार्जार अंगारोष्ट्रे तु रेणकम् ||

केशध्वजनखानां च स्नानवस्त्रगतोदकम् |
अश्रीकरं मनुष्याणां अशुद्धं संस्पृशेद्यदि ||

एतेषां संभवे वापि कुर्यात्सुर्ययाग्नि दर्शनम् |
आचम्य वाजपेच्छेषं कृत्वा वा प्राणसंयमम् ||

तुष्टीरवीकं च कीलग्नो मुक्तकेशो गणैर्वृतः |

अपवित्रो निषिद्धश्च वाचां विग्लांपनं नव |
क्रोधोमदः क्षुधातंद्रीनिष्टीवनविजृंभनम् ||

हंसवागेश्वरीबीजं सर्वत्रैवात्रसंपुटं |
विन्यस्तवेदिका मध्ये शंकुस्तत्रावलंबनम् ||

शंकुसूत्राग्रसमिति सूत्रयोगादितः क्रमात् |
प्राक्प्रत्यक्संस्थितं सूत्रं दक्षिणोन्तरगं तथा ||

वर्त्तुलाग्रं तु संस्थाप्य लांकयेत् कोणमत्स्यकम् |
षट्सूत्रन्यासमार्गेण तत्सूत्रं चतुराश्रितम् ||

सूत्राण्या स्फालयेत् तत्र अष्टाविंशतिसंख्यया |
प्रागग्राणि उदग्राणि सूत्राण्यं गुलमानतः ||

कोष्ठ सप्तशतं नूनं नवविंशतिकोत्तरम् |
ऐंद्रमडलमध्यस्थं बाह्ये पंक्ति द्वयं न्यसेत् ||

प्. ८६अ)

द्वारशोभोपशोभा च चतुःपंक्ति चतुष्टकम् |
महावींथ्या चतुष्कं स्यात् पार्श्वयोरुभयोरपि ||

तन्मध्येरोपवीथ्यंतं पंक्तिद्वयमुदाहृतम् |
तन्मध्ये पंचदशभिः पंक्तिभिः कमलं भवेत् ||

नवपद्ममिदं प्रोक्तं नववीथि विभूषितम् |
षड्भिः षड्भिः पदैर्द्वारं द्वाराष्टकसमुज्वलम् ||

चतुर्भिश्च चतुर्भिश्च शोभाश्चैवोपशोभया |
कोणेकोणपदैः षड्भिः पंक्तिद्वयसमाकृतिः ||

उक्तमार्गमनेनैव बाह्येवलयमालिखेत् |
चतुर्भिर्वहुलैर्भागां च्छित्वाच्छित्वाथ वर्तयेत् ||

प्रथमं कर्णिका क्षेत्रं द्वितीयं केशराश्रियम् |
तृतीयं दलसंधी स्यात् पत्राणि च चतुर्थके ||

तत्राष्टसूत्रयोगेन वर्तयेदष्टपत्रकम् |
चतुष्कोणेषु सर्वेषु वज्राष्टकं समालिखेत् ||

मातृणामपि सर्वां सां देवभद्रगणेशयोः |
नवपीठमिदं प्रोक्तं सद्यः प्रत्ययकारकम् ||

व्योमरेखाभवेत्तासां पद्मानां वायुसंस्थिताः |
एवं लिखित्वा पत्रेण रजसा पूरयेच्छुभाम् ||

कर्णिकापीतवर्णेन रेखा सर्वाः सितेन च |
रक्त पीत बहिः शुक्लं केशराणि प्रपूरयेत् ||

पत्राणि रक्तवर्णेन श्यामवर्णेनसंषिकम् |
पद्मबाह्यं तु यत्क्षेत्रं तत्कृष्णेन प्रपूरयेत् ||

द्वाराणि शुक्लवर्णेन शोभां रक्तेन पूरयेत् |
उपशोभाञ्च शुक्लेन कोणान् श्यामेन पूरयेत् ||

बलिभिश्चलिताभिश्च वीथिकां परिभूषयेत् |
पीतवर्णेन रजसा ऐंद्रं तु परिपूरयेत् ||

रजसा कृष्णवर्णेन अन्ते श्वेतेन पूरयेत् |
एवं मंडलमाख्यातं सर्वाम्नाय क्रमागतम् ||

प्. ८६ब्)

मंडलेस्म्न् महादेवी पूजयेत् सर्व देवताः |
तस्यमायार्चिताः सर्वा तार्चिता साधकेन तु ||

अभिषेकं प्रकुर्वीत पारंपर्यक्रमागतम् |
तावत्सेकं प्रकुर्वीत यावत्प्रत्ययतां ब्रजेत् ||

प्रत्ययस्तु महादेवी गुरोराजा प्रभावतः |
मधुलुब्धो यथाभृंगः पुष्पात्पुष्पांतरं व्रजेत् ||

ज्ञानलुब्धस्तथा शिष्यो गुरोर्गुर्वन्तरं व्रजेत् |
शक्तिहीनम् गुरुं प्राप्य शिष्ये मुक्तिः कुतः प्रिये ||

मूलच्छिन्ने कृते वृक्षे कुतः पुष्पफलादिकम् |
एकानेकविभिन्नेन कलशाद्यैर्मकारजैः ||

मकार रहिते देवि न तृप्तिं यातिताः क्रमात् |
कुंडे द्वयस्तु सम्मिश्रं मयादौ विनियोजयेत् ||

तेनसर्वत्र संप्रोक्ष्यसंतर्प्य च कुलक्रमम् |
संतर्प्यभैरवं भक्त्या भैरवी भवशातनी ||

तद्रूपधारको देवि स्वयं स्वीकृत्य यत्नतः |
भैरवोहमिति ज्ञात्वा मुद्रां बध्वा तु दक्षिणे ||

वामे चोक्तितं कृत्वा मंत्रं कुरु शिवात्मकम् |
चक्रमेलपकं तत्र नमस्कृत्य विधानतः ||

स्नापयेद्योगिनी चक्रं यथा देवी जयं कुरु |
अब्दैर्द्वादशभिर्देवि सर्वदा सिद्धिमाप्नुयात् ||

इत्येतद्विश्वमाख्यातं विधानं सुरपूजितम् |
पश्चिमाम्नाय हीनैश्च अप्राप्यं देशिकोत्तमैः ||


इति श्रीकुब्जिकामतेनवकोटिसंहितायां चतुरशीतिसाहस्रे 
भैरवीनिर्णयोनामपंचचत्वारिंशतितमः पटलः || ० ||




श्रीभैरव उवाच ||


एकानेकविभिन्नस्ताः पूर्वोक्ता वरवर्णिनि |
वर्णमभ्यासतः पूर्वानवकोट्यासमाश्रितान् ||

प्. ८७अ)

संहिताध्याय कल्पं च तंत्रं त्रिविधमुच्यते |
संहिता चोत्तमं देवि तथा ध्यायं मध्यसंस्मृतम् ||

कल्पं तु कल्पसंज्ञोयं संहिता विस्मृतं भवेत् |
ततो ध्यायं समाख्यातं संहिता तु प्रतिष्ठया ||

अध्याये नार्चने देवि कल्पे मंत्र जपादियम् |
गुणान्दोषान्परा मृष्यमेष तेषु विशेषतः ||

वर्गवर्णात्मकं पिंडं प्राकृतं देवसंभवम् |
नव प्रणवसंभिन्नमयशानि च वर्जयेत् ||

वाराह नृसिंहाक ध्रूवप्रासादमेव च |
अदौ मध्ये तथा चांते भारयुक्ताः क्रमेण तु ||

स्त्रीपुं नपुंसका ज्ञेया वौषडन्ताः स्त्रियो मताः |
षट्फडंताः पुरुषास्त्रितत्त्वा नपुंसकाः ||

मातृकासर्वविद्यानां मंत्राणां जननी परा |
उद्धारस्तत्र कुर्वीत यस्रासद्धतो नरः ||

कुहूमध्ये कडध्वं च जीवं प्राणं समुद्धरेत् |
कैलासमंदिरे देवि यद्वर्णं कर्णपूरकम् ||

तदंनाधः स्थितं वर्णं तृतीयं चंडनायकम् |
मालिनीवामपादे च शिखासंभूतमंदिरे ||

भुजंग भैरवीं देवीं किअलासे वाममंदिरे |
अक्रूरं च शिवेदत्तं बीजं कीलानलप्रभम् ||

अस्यजापनहोमेन दैत्य दानव राक्षसाः |
सिद्धांशेनात्रसंदेहो देवाश्चापि तपोधनाः ||

अघोरस्य प्रभावेन देवि किं खथयामिते |
अस्य बीजप्रभावेन पद्मनाभः प्रतापवान् ||

सुती सुती च वर्तेति प्राणायामं नियोजयेत् |
ततो न्यसं प्रवक्ष्यामि अस्यघोरस्य सुंदरि ||

आदौ तु विश्वमालाया मनंतं गंधमादने |
प्. ८७ब्) शिवे अक्रूरसंभिन्नं उत्तरे निषधालये ||

माया देवी समापेक्ष्य ध्रुवांतं क्रूरमस्तकम् |
द्वितीयं च तृतीयं च अनंतं प्रथमं विदुः ||

बीजान्येतानि देवेशि त्रिस्थाने घोरमस्तके |
ब्रह्मविष्णुशिवाश्चैता इच्छाज्ञान क्रियाश्च ते ||

एवं तु तत्समायोज्य जप्तकं चोपदेशतः |
मालिनी स्वांतमध्यस्थं मंडरे सूक्ष्मगं पुनः ||

कैलासमंदिरे देवि झंटीशं मूर्द्ध्नि दापयेत् |
पुनरेव महेशानि हू अंतं मूर्ध तद्भवेत् ||

कराली तृचयादिस्ता वज्रिणी * * मध्यगा |
क्रोधरुद्रं समुद्धृत्य झंटीशेनविभूषितम् ||

त्रिस्थानं बीजमुद्धृत्य अनंता क्रूरमध्यगम् |
प्रथमं मद्ध्यमं देवि त्रिमूर्तिन्निषधे स्थितम् ||

प्रज्ञां च वामकर्णस्था मधो देशे प्रतिष्टितां |
पंचवर्गान्य वर्णानि तेषामग्रे प्रदापयेत् ||

ततः पूर्वोक्त विद्याया वर्णाश्च त्रिदशा स्मृताः |
मानिन्या भावनेत्रां तु दारुकं मातृमंदिरे ||

द्विबिंदुमस्तके देवि चंडिशं वाममंदिरे |
अग्ने चत्वारि वर्णानि पूर्वोक्ताया यथा क्रमात् ||

दक्षजानुस्थितं वर्णं लोकादि शिरसि स्थितम् |
तदधः कारयेद् देवि प्राणं जीवं च मादनी ||

यैद्भानं तेन संभिन्नं द्वितीयं च ततः शृणु |
आदि बीज द्वये देवि वामान्तं मूर्द्ध्निविन्यसेत् ||

गुणवर्णं पुनर्लिख्य त्रिबीजं पूर्वमेव हि |
कैलासमंदिरे देवि श्रीकंठं चात्रसंस्थितम् ||

एकादशं चैव गायत्र्या * * भूषितं कुरु |
नवके दीपकां देवि ईशेनाथविभूषितां ||

प्. ८८अ)

पुनरेव महेशानि उभौवर्णौतदग्रतः |
भूयश्च वर्णयुगलमुद्धरेदुपदेशतः ||

अनंतानन्तसंभिन्नं ठठमध्यं तदग्रतः |
एकनेत्रभवं देवि दीपन्यानंतभेदितम् ||

अग्नेतं तु पुनर्लिख्य जिह्वाग्रेणोर्द्धतः स्थितम् |
तेन मूर्द्ध्नि गतं कृत्वा तद्वत्क्रोधं सकांतकम् ||

भूयस्तौ अश्वदेवेश वारुणं सूक्ष्म भेदितम् |
ऋषिमध्ये तु चाअमुडां वामादि मस्तकं व्रजेत् ||

एवमेषा महाविद्या देवी मूर्द्धा च सिद्धिदा |
ब्रह्माणं पादयोर्देवि गुह्यदेशंकयामतम् ||

उदरे च तथा रुद्रं कंठे वै ईश्वरं न्यसेत् |
सा शिवं च भ्रुवोर्म्मध्ये तदूर्द्धं च परंपरम् ||

द्विरंडभैरवं देवि ऋषिमध्ये तु केवलम् |
शिवायां तु तनोंतश्च वामे मध्ये च चक्रिणं ||

उरुमध्येंतरालं च मेरोर्द्धे संव्यवस्थितम् |
मूर्द्ध्नि तस्यास्तु देवेशि कलां देवीं प्रविन्यसेत् ||

संध्ये चंडे तथा अंबे नित्ये क्लिन्ने दुरेश्वरि |
रक्ते घोरे विशालाक्षी सर्वत्रैवं नियोजयेत् ||

विद्ये भद्रे च आद्यन्ते अंते आदौ च मध्यतः |
मद्यादौ आदि मध्यान्ते बीजानां व्यत्य येन तु ||

अंतरानंतमात्मानमन्ते अंते च नात्मिकीम् |
वीणापंचकमेवादौ रममे तु विलोमतः ||

मानिनीग्रथनं देवि गुणोन्तकालमग्रतः |
लोकांतं मूर्द्ध्नि विन्यस्य पुनश्चत्वारि अग्रतः ||

पद्मोद्भवं हसानंतं लोकादिं मस्तकं न्यसेत् |
ग्रहो तु मग्रतः कृत्वा चतुर्थ्यां चतुरो भवेत् ||

प्. ८८ब्) मायादेवी त्रिधान्योर्क्व वारं चापि नवात्मकम् |
ततोप्येवं समुद्धृत्य क्रूर्मेशांतं सुरेश्वरि ||

प्रथमं कृतुवर्णानि नकुलीशं दीपनं युतम् |
भागमध्यं च क्रोधीशं कालं च कृतुमध्यगम् ||

अनंतं गंध शिखरे यामो मध्यं च पद्मजम् |
हृदिन्यासं प्रकुर्वीत बीजपंचक मेलनात् ||

करालिकं समुद्धृत्य ध्रुवाद्ये नासनं कुरु |
पूतनामग्रतः स्थाप्य मुद्रीशं कातकोहजम् ||

मंदरस्थं विजानीयात् पावन्या मूर्द्ध्निसूक्ष्मजं |
अत्रीशं मंदिरादौ च पापायवं पद्मयोनिना ||

शिवन्यासं प्रकर्त्तव्यं गुणवंतं तदग्रतः |
वज्रिणा च द्विधा कृत्वा भुजंगं मूर्द्ध्नि दापयेत् ||

भुजंगं भैरवं देवि अग्रतः केवलं लिखेत् |
शिखादूतीं प्रविन्यस्ये च्छिखायां च न संशयः ||

भूतयुग्मांतकैर्देवि दूत्याअ च कवचं न्यसेत् |
लोकादि वर्णं च यद्बीजं भूतमंदिरे * * ||

केवलं तत्समादाय हत्यात्तं अग्रतो न्यसेत् |
रक्तभैरवमुद्धृत्य वामांगुलिषुमध्यतः ||

वेदाद्यमक्षरं देवि अमरीशं पुरतः स्थितम् |
पावन्या हृदि यंतस्थं तं * * * * * * * ||

नासाग्रे संस्थितं देवि मूर्द्ध्नि तस्यास्तु दापयेत् |
रुद्रादित्यपद्मयोनिश्च वायव्ये विनियोजयेत् ||

उर्द्ध्वं चत्वारि वर्णानि कालं प्राणस्थ बिंदुकम् |
तारिका हेतुमुच्चार्य नेत्र दृत्यासविन्यसेत् ||

करालीभिपातसंभिन्ना हृद्यंत स्यास्तु दापयेत् |
क्रोधभैरवमुद्धृत्य उमाकांतं तदग्रतः ||

लोकादि मंदिरे देवि पुरतो बिंदुभैरवम् |
प्. ८९अ) अनंतेनाथचक्रि ङेत्तं चास्त्रं समुद्धरेत् ||

सर्वत्रैवं प्रयुक्तानि विद्याप्राणा न संशयः |
वक्त्रन्यासे यथापूर्वं विद्यां चाथसुरेश्वरीम् ||

कलान्यासं प्रकर्तव्यं शिखाग्राच्चरणावधिः |

चा उं दैत्ये भगवतिंग्य कुलेश्वरीं क्रीं ह्रीं हूं हूं आं क्षीं हं 
क्षें हौं उं इं ण न मेक्षः श्वं श्रीं प्रौं प्रींत्यघोरामुखि मुक्तिका 
पंचां अघोरे अघोरे यं रं लं वं हं सं क्लि लोकिनि महाकिलि विद्धे ||

चतुःषष्टिक्रमे विद्ये मूर्द्ध्नि देश विधानतः |
कलान्ते वैस्तु सा ज्ञेया पूजायां च विशेषतः ||

सान्निध्यं कुरुते सात्र नित्या देवि कुलार्णवे |
शक्तयोनंगरूपाः स्युश्चापेसु नमितं कुशम् ||

वेणी वज्रा विशालाक्षा वामावर्त परिभ्रमात् |
अक्षोडं च शिखाग्रे तु पश्चिमेन तु वाग्भवम् ||

ऋक्षकर्णीं शिखामध्ये शिखामूलेषु वा न्यसेत् |
क्षणदां च शिरो देशे वेष्टनेक्षयतां पुनः ||

पिंगाक्षीं तालुमध्ये च कोदंडेषु क्षयावतीं |
क्षमां दक्षिनसोग्रे च वामाग्रे च इडा स्मृता ||

नीला दक्षिणनेत्रस्था वामनेत्रेलुपं न्यसेत् |
लोलां दक्षिणगंडेचलेकां वामे च विन्यसेत् || 

लंकेश्वरीं ऊर्द्ध ओष्ठे नालसामधरोष्ठके |
विमलां दक्षिणगले ऋतेशीं वामभागतः ||

विशालां चिबुके न्यस्य तारायां दक्षकर्णगम् |
वडवां वामकर्णे च तारवां श्री च कर्णगां ||

महाक्रूरं कंठदेशे क्रोधांगांकुक्षकक्षगाम् |
भयानकां वामकक्षे बीजानां मेलनं यथा ||

प्. ८९ब्)

सर्वज्ञां च करालीं च स्तनयोर्वामदक्षयोः |
हृदये तारकां न्यस्य ऋग्वेदन्नाभिमंडले ||

मेदोन्ते सा ननां देवीं सारां लिगस्य मूलतः |
तदग्रे रससंग्राहिमुभयोर्दक्षवामयोः ||

शवरां तालजंघां च रक्ताक्षं गुदसूत्रके |
गुदमध्येसु प्रसिद्धां बिन्दुं जिह्वा च विन्यसेत् ||

कर्णे दक्षे विन्यस्येद् बाहौ दक्षस्य मध्यतः |
हस्ते च मेघनादां च चंडाग्रेष्ठंगुलीषु च ||

दक्षहस्तनखाग्रेषु कालकंठं तु विन्यसेत् |
नवप्रसादी विन्यस्येद्वामकंठे विलोचने ||

बाहौ हस्ते चांगुलीषु चंद्रां चन्द्रावतीं पुनः |
प्रपंचं विन्यसेद् देवि वामहस्त नखेषु च ||

प्रलायांतां पिचुवक्त्र द्वये पार्श्वे प्रविन्यसेत् |
पिशाचीं वामपार्श्वे च पिशिताशीं दक्षपृष्वतः ||

वक्षौ च लोल्वयाज्ञेया वमणां दक्षजानुनि |
तपनीं दक्षजंघायां वामनीं दक्षमूलके ||

विकृताननां दक्षयाणि अंगुलीषु प्रविन्यसेत् |
वायुवेगां पुनर्देवि दक्षद्वारि प्रविन्यसेत् ||

वृहत्कुक्षिं दक्षपादतले पादस्य मध्यतः |
विकृतं विन्यसेद् देवि वामोरौ विश्वरूपिणीम् ||

तदग्रे यमजिह्वां च वामजानुस्थले स्थिताम् |
जपंतीं वामजंघायां दुर्जरां कामगुल्फके ||

पादांगुलीषु देवेशि यमांति कांचनसंशयः |
यमद्वारे विडालीं च वेगगांवामपादगाम् ||

वामपादतले देवि पूजनां स वर्णां न्यत् |
प्. ९०अ) एवं न्यासे कृते देवि योगिनीनां प्रियो भवेत् ||

सर्वसिद्धिकरं देवि सर्वाद्यविनिवारणम् |
एवमेता महाधिप देवी सर्वार्थसिद्धिदा ||

अर्चिताः साधकस्यैताः प्रकुर्वंति यथेप्सितम् |
सर्वस्माद्देवि कुर्वीत जपं नित्यविधानतः ||

जपान्ते तु गुरुंध्यायेद् ध्यानान्ते तु पुनर्जपेत् |
जपध्यानपरिश्रांतो श्रावयेत् तदहानपि ||

जपं विना न सिद्ध्येत न कुतः फलदायका |
न ध्यातो मोक्षमाप्नोति देवि कार्यं त्रिधा मताः ||

चक्रे चक्रेष्ट योगिन्यः परितः परितः स्थिताः |
तद्ध्यानेन समाः प्रोक्ताः पूजायां च विशेषतः ||

जपेन कलुषं हंति पूजाभोगप्रदा भवेत् |
केवलं च भवेद् देवि ध्यान योगेन देहिनाम् ||

तिष्ठन् गच्छन् शयानो वा मैथुने भोजनेपि च |
मूषां वा च विना जाप्यं विधातव्यं प्रयत्नतः ||

इति श्रीकुब्जिकामतेषट्चत्वारिंशतितमः पटलः || ० ||





देव्युवाच ||


पुरानारायणो देवो देवानां प्रभुरव्ययः |
तेनादिष्टं रहस्यं वै इत्युक्तं भवता मया ||

पुरामध्ये महावीर्या दर्पितादितिजासुराः |
तेषां नाशयते नोक्तं सर्वंसंवदस्व मे ||


श्रीभैरव उवाच ||


पुरस्ताद्दानवा देवि लोकानां हिंसका भवन् |
देवाः स ऋषस्यो नागा ब्रह्मालोकपितामहः ||

आदित्या द्वादशरुद्राः पंचाशति वा गुणाः |
विष्टरश्रवसंप्राप्य यत्रास्ते स महोदधौ ||

प्. ९०ब्)

ब्रह्मादयस्तु शक्रेण मुक्तिभिस्तस्य तुष्टुवुः |
तया संप्रीतमनसो उवाच भगवान् प्रभुः ||

स्तोत्रेणानेन तुष्टोहं व्रियतामिति केशवः |
श्रुत्वातद्वचनं देवा यथावृत्तंन्यवेदयन् ||

तस्मान्तेन सहप्राप्य शैलरूप्पु मयाशुभम् |
अत्रापि तुष्टुवुस्तेपि यदस्मत्तोभिवांछितम् ||

इत्याकर्णावचोविष्णुर्देवि दैत्यनिवर्हणम् |
क्रियतामिति तेनोक्तमुपायं ब्रूहिमे नघ ||

लिंगार्चन रता दैत्याः कथं वध्या भवंतिते |
इत्याकर्ण्यसदैत्यारिरनया हन्यतामिति ||

द्वात्रिंशदक्षरं देवमस्त्रं नारायणा ह्वयम् |
एकत्रेदं परं शस्त्रमघोरं चापरं महत् ||

तत्ते वक्ष्यामि देवेशि पुरावृत्तं यथा तव |
अक्षराणां स्वरूपं च विधानं चाद्भुतं शुभम् ||

लोकानां रक्षणार्थाय देवदेवेन भाषितम् |
विश्वदेवे महादेवि रस भूतां तु मध्यगाम् ||

वामांतामग्रतो लिख्य क्रियाख्यं वामजानुनि |
द्वितीयं च तृतीयं च महादेवी समुद्भवम् ||

रुद्राणां मंदरे चाथ उतनोर्द्धतसंस्थितम् |
तस्यमूर्द्ध्नि प्रदातव्यं गत्वानंतं न संशयः ||

पन्नगंपनसे नैव चर्मरूक्षं तदग्रतः |
नारायणीं वामनेत्रे डां तां तं ग्रहगेहिगाम् ||

तस्य मूर्द्ध्नि न्यसेन्नागमादनस्थं न संशयः |
वामवाहुस्थ शिखरो वां तां तं वामसंभवम् ||

मंदरे सूक्ष्मरुद्रं च तस्याधो वज्रिणीं कुरु |
विनतां गांत्तमुद्धृत्य तस्याधः कालमालिखेत् ||

प्. ९१अ)

प्राणरुद्रं समुद्धृत्य मध्ये च अंबिकाम् |
सादिवर्णं तस्यार्द्धे लिखेत्तां पुष्करालयां ||

तद्वद्ग्रहान्तं देवेशि यत्र प्रागुद्धृतं मया |
वज्रबीजं समुद्धृत्य वामेन्तमन्तभूषितम् ||

स्नातु मध्यगतां देवी सद्यादिं तस्य अग्रतः |
अत्री रुद्रं कामत्व मध्ये ऊर्द्ध. झंटीशमालिखेत् ||

पुनर्तान्यं तमग्रे च पुरतस्तस्य दापयेत् |
यामो अंतगतं लिख्य धे * * शांतमंदिरे ||

नासाग्रे गुह्यशक्त्या च शिरोदेशे प्रदापयेत् |
कालोनाम महारुद्रो भे च मध्ये व्यवस्थितः ||

कृय?प्तं प्राणं पुनर्लिख्य गुह्यं शक्तिं समूर्द्धनि |
तद्वर्ण योगं देवि अस्यामध्यं तदग्रतः ||

मेषाद्याद्वर्णनाकासां उरुमध्ये तु केवलं |
तस्य मूर्द्ध्नि प्रदातव्यं स्थाणु रुद्रादि अक्षरम् ||

गुणोन्तं च शिरोवर्णं रुद्रान्ते न विभूषितम् |
मोहांतं नवकं देवि वज्रिणी * नुमंदिरे ||

मंदरस्थं विजानीयात् तदग्रे कांति मालिखेत् |
तस्याधः कांतसंभूतं ध्रुवांतेन विभूषितम् ||

चंडिकां विन्यसेद् देवि पुरतां क्रूरभूषितम् |
मेषांतलोहितं देवि दीपन्यासनसंस्थितम् ||

क्षेलांतं पुरतो लिख्य गायत्र्या तु भूषितम् |
अत्रीशंकात्व मध्ये तु केवलं पुरतः स्थितम् ||

मुनिगेहांतमादाय भागांतं पुरतः स्थितम् |
प्रणवान्तं तु परस्तात् त्रिदशत्वं यमुदाहृतम् ||

रुद्रांतं हृदि विन्यस्य तदूर्द्धे च शिरो द्वयम् |
प्. ९१ब्) वसुभिश्च शिखां देवि शक्त्या चैव तनुच्छदं ||

रुद्रानलैस्तु विन्यस्येत् तावदस्त्रं प्रकीर्तितम् |
पृथिव्या याननेवं च व्योमो तंतात्मने कृतम् ||

कल्पान्तानांतगानं तं पंचस्वरविभूषितम् |
अनेनैवं प्रयुंजीतदशैकेन महेश्वरि ||

वर्णत्रयेन परतो नवार्णैश्च तदग्रतः |
तत्परस्तु रसाः प्रोक्ता भूतार्णैरेवमेव हि ||

ऊर्द्धास्ये वामदेवं तु ईषानं पूर्वदक्षिणे |
अघोरं दक्षिणे देवि सद्यं वामस्य मंडले ||

पुरुषं पश्चिमे वक्रे वामोर्द्धे च परापरम् |
न देयं दुष्टसत्वानां पारंपर्यविवर्जितम् ||

अज्ञान् शास्त्रविनिर्मुक्तान् क्रूरसत्वान्नदापयेत् |
अथदत्तं प्रमादेन ज्ञानकोषं स्वसंपुटम् ||

आचार्यो नरकं याति यावदिंद्राश्चतुर्दश |
कैलासमंदिरे देवि केशवं शिरसि स्थितम् ||

तस्योर्द्ध वा च शिवे आस्य वृत्ते च विन्यसेत् |
नारायणं दक्षनेत्रे मंदरे माधवं विदुः ||

वामनेत्रे च गोविंदमुत्तरे निषधालयं |
दक्षकर्णे तथा वामे ध्रुवादि श्रांतसंयुतम् ||

विष्णुंश्च सूदनं चैव वामानां वेदमध्यगम् |
प्राङ्मुखेश्च वामनं देवि श्रीधरं हृषिकेशवम् ||

नासागंडयुगे चैवं देव्याबीजेनविन्यसेत् |
पद्मनाभं च आद्येन तदंते रोमसंभवे ||

ओष्ठयोर्दत्तयुगले कराघंतं न संशयः |
वासुदेवं संकर्षणं २ आदिश्चैव पश्चिमम् ||

मूर्द्धांतो विन्यसेत् पश्चात् प्रद्युम्नं चा निरुद्धकं |
एकादशादि मुद्धृत्य चक्रिणं बाहुमूलगम् ||

प्. ९२अ)

तदग्रादग्रपर्यन्तमंगुलीमूलमग्नगे |
गादिनं शार्ङ्गी खड्गी च शंखिनीं विन्यसेत् पुनः ||

संतांतं नादि मेघं ततडादिश्च सुरेश्वरि |
कालांतं प्राणपूर्वं च मध्यभैरवचालने ||

आदिश्च खांतमुद्धृत्य हलिं युगनिशूलिनम् |
पाशिमंकुशिनं देवि तथापदक्षवामके ||

मातृणां मंदिरे पूर्वं यद्वर्णं चांतसंभवम् |
चडुमध्यं ग्रहाणाम् च आदौ तु गुणमस्तकम् ||

तत्पूर्वं पश्चिमे देवि रुणां मंदिरे पुनः |
काद्वर्णं धेनुमध्ये च गुणोत्तं देवि पूजितम् ||

मुकुंदं नंदजम् देवी क्रूरं नरक अर्द्धरिम् |
हृष्टः सद्यः सात्वतश्च शौरिश्चेति दश स्मृताः ||

दक्षे पार्श्वे परिन्यस्येन् यानोन्तं शुभसंभवम् |
भूतादि वर्णमुद्धृत्य जपेच्चैव जनार्दनं ||

भूधरं क्रूर उर्द्धेन षष्ठे वै भूतमंदिरे |
मुनिपूर्वगुणं नाभौ उदरे चाथविन्यसेत् ||

विश्वमूर्तिं च वैकुंठे देवी बीजं च सर्वतः |
देवमध्ये तु पुरुषं हृदये च विसंभवम् ||

वलिनं नरकेवाह्वोर्मूले वै रक्तसंभवम् |
आमिषं ककुदन्तं च हृदिमध्ये वलानुजं ||

वृषद्यरं? वामकक्षे च आवेष्टं मेदसंभवम् |
वामे दक्षे वदोर्भ्यां च वृतं सौममाश्रितौ ||

अक्षन्ते नरके चेत्तं कांतं मज्जासमन्वितम् |
श्वासमध्यगतं शुक्रं दक्षपादे च बाहुगे ||

छंदमध्यागतं प्राणं विमलं वामपादगम् |
क्षेत्रज्ञमध्ये आत्मानं नारसिंहं हृदिन्यसेत् ||

प्. ९२ब्)

एवं भूते समाख्यातो न्यासे शुभमतं प्रिये |
कृत्वादौ कंठंतेस्यः ययादूष्टं स्वदेशिकैः ||

विष्णपत्न्याः समायुक्ता एते रुद्राश्च विस्तरः |
जगत्त्रये च संहर्ता पालने चाति गर्विताः ||

सूक्ष्मासोमातृणां सार्द्धं विष्णवोरुद्रमातरः |
यथोद्धृतं मयापूर्वं श्रीकंठाद्याः सुरेश्वरि ||

भेदाभेदौ न चास्त्यत्र समर्थाः सर्वदेवताः |
देवानामप्ययं देवोममाप्येषः सनातनः ||

सिद्धनाथादि ब्राह्म्यतं यथापूर्वं प्रपूजयेत् |
चक्रासिशूलखड्गं च परशुंपाशनंदकम् ||

कंबु त्रिशिखि वज्रं च विशिखं शार्ङ्गमेव च |
द्वादशार्कसमप्रख्यानायुधानिति चिंतयेत् ||

प्रधानमूर्ति प्रतिमाभ्रह्माण्याद्याः स भैरवाः |
अथविष्णुसमुद्भूता मूर्तयः सर्वदिग्गजाः ||

आराध्य च महेशानं पूर्ववत्सर्वमाप्नुयात् |
अमरेशांतमादाय यत्रासौ शिवमंदिरे ||

विष्णुबीजं महेशानि यत्रोत्पन्नं चराचरम् |
द्वितीयं बीजराजेशं ज्वलनार्कसमप्रभम् ||

स्वन्तमध्यगतं देवी प्राणरुद्रं त्वधोगतम् |
भुजंगभैरवं देवि तस्याधो देशभागतः ||

मूर्द्ध्नि तेषां प्रदातव्यं कगांतं बिंदुभैरवम् |
एषा विश्वस्य जननी वागुरी तु प्रभास्यते ||

तुरीयमेकादशे देवी तदादिश्चैव मादनम् |
तस्यादि संस्थितं मासं ते ऊर्द्धे चक्रमध्यतः ||

प्राणं च नवकेनं तु अधस्तस्य प्रदापयेत् |
त्रिमूर्त्या च शिवे दत्तं २२ पूर्वं निषधालये ||

प्. ९३अ)

२ अपूर्वं मंदरे देवि बिंदुभैरवभूषितम् |
मया विश्वमिदं व्याप्तं द्विपंचनवधादश ||

ऊर्द्धं मे प्रोर्द्धगं बीजं क्रूरांतं लोकमध्यतः |
तदादि मंदिरे देवि नासिकाग्रे व्यवस्थितम् ||

अधस्तस्या लिखेद्वर्णं भुज * * * * * * |
निलीय हृदये देवि षानें तै?नुजमध्यगम् ||

पुरतस्तस्य दातव्यो नवके च विलेशयः |
द्विरंडभैरवञ्चादौ ऋषिणां मंदिरे स्थितम् ||

ऋ-अम्तं शिवमाक्रांतं चक्षुश्रवमधो लिखेत् |
छागलं भैरवं यत्र क्रूरस्योर्द्धे च संस्थितम् ||

तस्यमूर्ध्निप्रदाअतव्यं वामजानुस्तमक्षरम् |
वामवाहुस्य शिखरे वायव्यं विनियोजयेत् ||

मालिनी प्रथमं बीजं गुणोन्तं केवलं विदुः |
निःस्ववर्णं समुद्धृत्य धावन्ते ऋषिमन्दिरे ||

बिंदुभैरवसंभिन्नं विद्या चैव परापरा |
जप्तव्या परमा देवी देवि सर्वार्थसिद्धिदा ||

अतिगुप्ततरासेयं जप्तामृत्युविनाशिनी |
ध्याता सा मोक्षदा देवी अर्चिता विश्वकामदा ||

सर्वार्थसाधकीयं हि अनया सर्वविद्यया |
रक्षां कृत्वा विधानेन जपेन हरणेन च ||

जितोहं सकलान् लोकान् पुरस्तानपि दानवान् |
एक एव महादेव्यो विद्याराजस्य चेश्वरी ||

पृथुकठिनभरावरांग यष्टेसास्मर शरविकुलिताभियस्य |
घनघर्मजबिंदुनिः सरद्योवि * श्लथमानदर्प्याः ||??????????

गुणाष्टकं तस्य करे समेत्य यावन्ती सत्तीहजगत्त्रयेषु |
प्. ९३ब्) विद्यासमस्ताः सकलासने वा दैत्याः स यक्षोरगराक्षसाश्च ||

मृगादयोनंगशराभिद्याता वशे भवेत् तस्य यथामरेशः |

शृणु देवि यथा सा तु पूज्यते साधकेन तु ||

अवर्गे विमना देवी कवर्गे मंगला स्मृता |
सर्वेश्वरी च वर्गे च टवर्गेती विनाति च ||

तवर्गे मानिनी देवी सर्वज्ञा च पवर्गगा |
पवर्गेण सत्ताहंसी ईश्वरी विनियोजयेत् ||

बीजानि मानिविन्यस्य वर्गान्ते सृष्टिमाकुलम् |
विष्णोर्बीजं श्रियाकामं हरं च वनवा युतम् || 

अंगनाकामवग्निश्च व्यापकं च नियोजयेत् |
वारुणं रूमध्यस्थं ध्रुवान्तां गुरभूषितम् ||

रक्तभैरवमुद्धृत्य तस्योर्द्धे कालपूतनां |
तेषां मूर्द्ध्नि प्रदातव्यमुत्तरस्थं न शंसयः ||

वामान्तं प्रथमं मूर्ध्नि अक्रूरभाषितम् |
क्रोधीशं भूतनाथं च त्रिमूर्त्यां बिंदुभैरवम् ||

यासि मध्ये सृष्टि देवि सद्यान्तं बिंदु भूषितम् |
एषा विद्या महादेवी अंगन्यासं करी शुभा ||

कुलविद्या महेशानि इयं साक्षात् कुलेश्वरि |
नवाधारेषु तदंडान् शंखयोश्चिबुके न्यसेत् ||

श्यामांगीराशिरांत्रिनयनामारक्त चंद्रांशुकां |
विद्यामक्षगुणां वराभयधरां पाशांकुशाव्द्यां शिवाम् ||

विद्यां तत्सकलां समर्थ निचयं सौदामिनी संनिभां |
वंदे धर्मसुखार्थ मोक्षफलदां कुशासना ध्यासिनीम् ||

कंदर्प्य मंदिरे देवीं यत्रोत्पन्नं चराचरम् |
प्. ९४अ) मूर्द्ध्निहृत्सु तथावक्त्रे मेढ्रन्तं कल्पयेत् तनुं ||

चतुःषष्टिप्रकारेण विभजेच्च पुनः पुनः |
द्वात्रिंशदक्षरं देविं त्रिपुरां च सुरेश्वरीम् ||

मातरोदिग्विदिक्संस्था भैरवानंग(त)मूर्तयः |
अन्य(ङ्ग)संपूज्ययत्नेन प्रागुल्केनैववर्त्मना ||


इति श्रीकुब्जिकामते सप्तचत्वारिंशतितमः पटलः || ० ||




श्रीदेव्युवाच ||


भगवन्मेरुसन्ताने उद्धृताश्च कुलक्रमाः |
पीठानां चैव उद्धारं शब्दनामनियानि च ||

पुष्पं च कीदृशं देव कथमुद्धारनिर्णयम् |
एतन्मे संशयं नाथ यथावेत्ति वद प्रभो ||


श्रीभैरव उवाच ||


संताने द्वितीयं पुष्पमेकाविज्ञान भैरवी |
नादिफान्तं स्मृतं वर्गं अये देवतापती ||

निर्गतं द्वादशं रुद्रं खमपुष्प तु द्वयेन तु |
सूत्रं संतानकं प्रज्ञा गूढार्थेन व्रवीम्यहम् ||

संवर्तमंदलोद्यानं शून्यग्रहविनिर्मितम् |
इति सिद्धद्वयं तत्व गुहां तुष्णीं समाधिषु ||

प्रत्ययाज्ञा भवेत् तत्र वृक्षं चैव कदंबकम् |
सप्ताविंशतिभिश्च्छेदैर्भिन्नं मंथान भैरवम् ||

शिवशक्तिसमाचारमद्वैता चारगोत्रकम् |
पीठनामद्वयं देवि यथोक्तं तव गह्वरे ||

न्यास योगं च उद्धारं तथा यदपि शंकरम् |
पिठादौ वर्णमालिख्य पंचकै श्लोकं नवात्मकम् ||

कामरूपं हाकडोकं नेपालं पौंड्रवर्द्धनम् |
पुरस्थिरं कान्यकुब्जं पूर्णांगिर्यं तदार्बुदम् ||

प्. ९४ब्)

आम्नातकेश्वरं कास्त्रं त्रिश्रोतं कामकोटरम् |
कैलासं भृगु नगरं केदारं चंद्रसूर्यकम् ||

श्रीकंठं काकिणीजालं कलुतं च पुनः पुनः |
हेरिकोटं च गोकर्णं विन्यसेन् मेरुकेश्वरम् ||

अट्टहासं च विरजं राजवेण्यं महापथं |
कोल्लगिर्यं कोल्लगिरियं सौराजं च जयंतिकां ||

उज्जयिन्याख्यां चरित्रंकिरि हस्तिनापुरं |
इंदुकेशं प्रयागाख्यं पुष्टं मायापुरीं तथा ||

जरसां कलयं चैव शैलभेकंडमेव च |
माद्रेंद्रं वारुकं चैवं हिरण्यपुरमेव च ||

महालक्ष्मीतनोद्यान च्छायाच्छत्रमतः परम् |
एते पीठाः समाख्याताः पंचाशत् परिकीर्तिताः ||

सृष्टिन्यायेन संजाता वामावर्त्तपरिभ्रमात् |
वामाद्या च शक्तीनां मध्यग्रे कूटमंडले ||

उदयं स्वरवर्णाना मुक्तं वै पीठविग्रहम् |
मुद्रामंडलमध्ये तु माययागहनी कृतम् ||

स्वरवर्णविभागं च मेरु श्रीशंकर क्रमम् |
आद्यप्रस्तावमाख्यातं संतानं सिद्धिसाधनम् ||

आनंदविमलं ज्योतिः शक्तिः कुंडलिनी कला |
उमाविस्मृति तप्ता वा मुख्यैकश्चैक पादकम् ||

वागुरंपद्ययोनिश्च त्रिपादे ब्रह्मसागरः |
वार्णे द्वयं महारत्नं गलितस्तप्त चामरम् ||

तांडवं च महाहारं स्थलमुन्मत्तसिंहकम् |
जपानश्चैव संवर्त्तिः कंकालश्च त्रिलोचना ||

वासुदेवो विरूपश्च कमलोदरवाहनः |
धनुर्द्धरो जिह्वजश्च द्विजोवारस्तथैव च ||

प्. ९५अ)

अमृतं भद्रकालश्च मारुतो ह्यग्निपार्थिवः |
वरुणः शक्तिपालश्च पवनामा तथैव च ||

सृष्टिश्च भैरवी देवी कुब्जिकेति प्रकीर्तिता |
अनुलोमेन विन्यासं विलोमेनसमुद्धरेत् ||

एते वै शब्दनामानि घण्टादौ प्रतिरोपिताः |
चतुःशृंगो महामेरुः पूर्वोक्तविधियुक्तितः ||

कालिका तु यथाप्रोक्ता तदूर्द्धेन वदाम्यहम् |
अधः कालाग्निरुद्रं च तदूर्द्धं तु त्रयोदश ||

दंडयश्च समाख्यातारुगाद्या ऊर्द्धं गात्रधः |
पुनरुर्द्धैकादशारुद्रा मंथाने अधिकारिणः ||

नवसिद्धास्तदूर्द्धे तु पुनरुर्द्द्धे सप्तयोगिनी |
पंचमंडल ऊर्द्धे तु अः षडाद्या क्रमेण तु ||

शक्तित्रयं तदूर्द्धे तु तत्रोर्द्दे नाथचिंचिनि |
कालाग्न्यादि हि नाथान्तं उक्तन्ते कुरुत्रयम् ||

गह्वरार्थस्य च देहे तु सिद्धसंतानवर्जितम् |
न पूर्वं पश्चिमाचार्यं इत्युक्तं कादि भेदि हि ||

वर्णन्यासं महेशानि शृणु प्रस्तारमुत्तमम् |
अकारं चादिनाथं च मेरुर्द्धेशंव्यवस्थितम् ||

अकारश्च जकारश्च ओलित्रितय देवताः |
भकारं च मकारञ्च तकारं च इकारकम् ||

यथैते संस्मृताभूता देवदेवो महेश्वरः |
चवकारसकारं च हेयहाकारमेव च ||

सप्तैत मातरो देवि लोकानुग्रह कारकाः |
जफकारपकारश्च शवलाग्निश्च लांगलिः ||

टकारं च महेशानि ग्रहास्ते च न संशयः |
न्यपकारं च नधकादकारं रथकारकम् ||

तनकारं च दकारं च टतकारं तथैव च |
प्. ९५ब्) एते रुद्राः समाख्याताः सन्तानेनाधिकारिणः ||

ऋ ॠ ऌ ॡ कारं ए ओं तुकारमेव च |
ओंकारं बिंदुसर्गं च कखगांतान् महेश्वरि ||

आज्ञासिद्धास्तु विख्याता एते रुद्राः प्रकीर्तिताः |
चिंचिनी नाथनामानं कथाख्यामि महेश्वरि ||

सर्वशून्यं तु मध्ये तु कार्मुकोपरिसंस्थितम् |
एवमेतन् मयाख्यातं पूर्वसंकेतकं द्विधम् ||

त्रितये च महादेवि पुष्पं त्रिपुरवाचकम् |
येन विज्ञानमात्रेण संतान क्रमिणो भवेत् ||

साध ऊर्द्धगतं पिंडमादावंतविभूषितम् |
आद्या यावद्भवे स्थाने पर्णात्मासनरूपिणी ||

आद्यामेव हि विद्याया मदिमधो च योजयेत् |
ऊर्द्धे बीजत्रयस्यास्य विद्यामंत्रासनस्थिता ||

गृहीत्वा वर्णमेकैकमाद्यामाद्या तृतीययोः |
अप्ये तु मूर्द्ध्नि साधेन विद्या चक्रासन स्थिता ||

विपरीतस्तु तौरारौ सोर्द्ध ऊर्द्धं त्वना दृतौ |
दत्वा तृतीयविद्यायां कामजावास्तु देशतः ||

सा तु सिद्धासनगता सप्त विद्या प्रकाशिता |
धर्माधर्मगतिं ज्ञात्वा शिवशक्तिं नियोजयेत् ||

वह्निना दीपिता विद्या स्फुरन्तीम् स्फुरा भवेत् |
दत्वा च बीजत्रयस्योर्द्धे वर्ण्ये या साधयं अंतगौ ||

यांतस्था आद्यविघ्नौ च आचाहनविधौ परा |
कर्पूरांतं महाबीजं शांतांतं दधो न्यसेत् ||

मुद्रया शिरसा क्रान्तं साधके नोर्द्धभूषितम् |
एष नेत्रो महामंत्रः सर्वकामफलप्रदः ||

उत्तमांगं शुनाशीरं अधः श्वासा नियोजयेत् |
प्. ९६अ) आद्यं चतुर्थसंयुक्तं बिंदुनोर्द्धविभूषितम् ||

तृतीयमक्षरं चैव देव्या वै परिकीर्तितम् |
नांतेरामिंद्रसंयुक्तमाद्यातुर्येणभेदितम् ||

नवेनशिरसायुक्तं तृतीयं बीजमुत्तमम् |
एषा कुलेश्वरी विद्या समयाचारपालिनी ||

जपपूजाविधानेन अक्षरः सर्वसिद्धिदः |
अथातः संप्रवक्ष्यामि मूलविद्यां वरानने ||

य या विज्ञातया सम्यक् सर्वमेतत् प्रसिद्ध्यति |
अथमध्यगतं गुह्यग्रौमध्यगतं कुरु ||

तस्या मध्ये न्यसेत् पश्चादकारोर्द्धं व्यवस्थितम् |
कांतसाधनयकारांत माया बिंदु निरोधनः ||

वागुरोयं समाख्यातः सम्यक् प्रत्ययकारकः |
त्रयाणां सार्द्ववर्णनामेकैकस्यासने न्यसेत् ||

आद्ययोर्द्ध्नं पकारांतमेवाद्वर्णनांवितम् |
कामबीजं महेशानि स रहस्यं प्रकाशितम् ||

यस्योच्चारणमात्रेण जगत्क्षोभः प्रजायते |
तृतीयं संप्रवक्ष्यामि शक्तिबीजं महाद्भुतम् ||

थाधं नाधं समायुक्तं गाद्यं नाध स यो चिरधः |
अःपूज्यदूर्द्धं संयुक्तं शक्तिबीजं समुद्धृतम् ||

अनेनज्ञानमात्रेण कुर्यात्सप्तविषक्षयम् |
एषाविद्यासमाख्याता सर्वाश्चर्य करीवरा ||

(एषाविद्यासमाख्यातार्प्यकरीवरा |)?????

अनया विद्यया सम्यक् नास्ति नद्यतसाधयेत् |
काकरो मोदनो ज्ञेयः संकेतो बिंदु मालिनी |

शक्तिबीजं सकारश्च शेषावर्णायथा स्थिताः |
हकारो भगवान्कालः सुरापे चैव वाहिता ||

प्. ९६ब्) अकारः प्रणवः साक्षात् सोमसूर्यात्मकः प्रभुः |
संकोचश्च विकारश्च हस इत्यक्षरद्वयम् ||

प्रथमं च ककाराख्य हकारं च द्वितीयकम् |
शक्तिबीजं तृतीयं तु ओं इ ओं व्यत्ययेन तु ||

ततोपरि महायोनि कुंडलाख्या विसर्पिणी |
महामाया महाघोरा चतुर्था च सुरेण तु ||

गुह्यशक्तिः स्वरूपेण ज्ञाकाराख्यं महाज्वलं |
रुद्रशक्तिः ककाराख्या कुंडलाख्या हरेंद्रुकम् ||

तन्मध्ये होमयेच्चिंत्तं कुसुमं ब्रह्मवृक्षकम् |
ब्रह्मस्थाने तु यत्पुष्पमुदितं विश्वमायया ||

तत्पुष्पं होमयेत्कुंडे न पुष्पैरन्यजानिभिः |
मज्जामेदस्तथा रेतो यथैतान्मधुरत्रयम् ||

रक्तं मेदस्तथा रेतो शिव एकारनिर्गतम् |
शतमष्टदले देवि जपेदथ प्रतर्पयेत् ||

वेद्यासेन्पात्रयत्प्रोक्तं गुरुवक्त्रात् तु लभ्यते |
चतुरस्रं ततो दत्वा कुर्याद्वारचतुष्टयम् ||

चतुष्कोणसमायुक्तं एवं स्यान्मंडलोत्तमम् |
अष्टापदे चाष्टाशीति गेनाचासु सर्वदा ||

अष्टाष्टकपदस्यापि सगुरुर्भैरवा गमे |
अष्टानामधुरारूढः पदव्यक्तिक्रमेण यः ||

अष्टधा कुरुते साधु सगुरुर्भैरवः शिवे |
षोडशाधार चक्रेण षोडशः स्वरपालकः ||

षोडशांतकनाधारि * * * * * * * * |
चतुर्दशपदान्तस्तु चतुर्दशविधायतः ||

चतुर्दशभिहीनः सर्गादशकौलेश्वरो धीमान् दशदिग्जनभैरवः ||
पाशाश्वमेधमध्यस्थः शस्ता चतुर्द्धा क्रम विज्ञानि चतुर्धासंततो 
यथा ||

प्. ९७अ) यः सदाद्रोधचंडेश समूर्तिस्तान्बिंदु लक्षस्था त्रिहोमान्ते च 
चारकः |
त्रिनाभिश्चक्रकुंडस्य सग्ना एकाकी विनयत्थं यश्चैकपदः नायकः ||

एकाक्षरैक चक्रस्थः स गुरुर्भैरवागमे |
षष्टि षष्टिर्भवेत् सूत्रैः सप्तसप्तक्रयोजितम् ||

चतुरस्रं पुरःकृत्वा चतुर्विंशांगुलं शुभम् |
जापात्पश्चिमगं सूत्रंमग्निपश्चिमगं पुनः ||

पूर्वसूत्रं तु संस्थाप्य शेषाणि त्रीणि कोपयेत् |
तृदंडा तु स्मृता योनिस्त्रियामासा त्रिदेवता ||

एकैकंदंडके प्राहुः षट्षट्सूत्राणि पादयेत् |
योनयो येनया चंते समस्ताः समसंधयः ||

कोष्ठकान्पूनपंचाशद्भगरूपाणि तानि च |
ईशादकारमारभ्य वारुणांतं प्रविन्यसेत् ||

विन्यस्येन् मातृकान् सर्वान् विष्णोर्दिशि च पश्चिमाम् |
एतच्चक्राणि लिखेत्पट्टैस्तद्भेदारुमये दृते ||

त्रिकोणे च त्रिपादे च वर्णै काणि च लक्षणे |
षण्मासाज्जायते सिद्धिः पूजाजपपरायणे ||

अतो मंत्रसमुद्धारो यथादेवि तथा शृणु |
उजमध्यगतं वर्णं ऊर्द्ध्वेन शिरसाजतम् ||

अथमध्यगतं वर्णं परमध्यासनस्थितम् |
द्वितीयमेतत्कथितमातमध्यसबिंदुकम् ||

रहं मध्यं अधिस्थं अंकमध्येन ना * तं |
प्रथमा अक्षरी विद्या करशुद्धि करी स्मृता ||

सकलं च कलाख्यं च केवला ह्लादनं प्रिये |
द्वयोः कृत्वा विपर्यासं पूर्वबीजेन वैरिणा ||

अंगन्यास विधौविद्या द्वितीया च कृशोदरी |
तत्र प्रकट योगिन्यश्चक्रे त्रैलोक्यमोहने ||

प्. ९७ब्)

अणिमाद्या महादेवि सिद्धयोष्टौ व्यवस्थिताः |
तथैव गुप्तयोगिन्यः सर्वाशापरिपूरके ||

कामाकर्षणरूपाद्या देवताः परिकीर्तिताः |
गुप्तगुप्ततराशौरिसर्वसंक्षोभकारके ||

अनंगकुसुमाद्याश्च शक्रदेव्या व्यवस्थिताः |
संप्रदायक्रमायाता चक्रे सौभाग्यकारके ||

सर्वसंक्षोभिणी पूर्वासंस्थिता पुरसुंदरी |
कुलकौलिनयोगिन्यः सर्वसिद्धिः प्रदायकाः ||

सर्वसिद्धिप्रदाद्यास्तु चक्रे सर्वार्थसाधके |
अष्टसिद्धिक्रमेणैव सर्वसिद्धिफलप्रदा ||

निगर्भदेवताश्चक्रे सर्वरक्षाकरे परे |
सर्वज्ञाद्या महादेवि संस्थिता वीरवंदिते ||

रहस्य देवताश्चक्रे सर्वरोगहरे प्रिये |
वशिन्याद्या महादेव्यः संस्थिता परमार्थतः ||

सर्वसिद्धिमये चक्रे परमाभि रहस्यकाः |
स्थिता कामेश्वरी पूर्वा मृतयुः पीठदेवताः ||

सर्वानंदमये चक्रे परिपूर्णे सुरेश्वरी |
संस्थिताद्या मंत्रमयी महात्रिपुरसुंदरि ||

कौलातीत स्वभावान्तप्रान्तक्रमसमन्विता |
परमा द्वैतं भावस्था महापूजा परा प्रिये ||

परायाप्यपरागौरी त्रितया च परापरः |
तस्या नित्योदिता पूजा त्रिभिर्भेदैर्व्यवस्थिता ||

तत्रादि भेदस्त्रिपुरा द्वितीया त्रिपुरेश्वरी |
तृतीयापुरसुंदर्या चतुर्थापुरवासिनी ||

पंचमे त्रिपुरसिद्धाश्च षष्टे त्रिपुरवासिनी |
सप्तमे त्रिपुरासिद्धिरष्टमे त्रिपुरांबिका ||

नवमे तु महेशानि महात्रिपुरसुंदरी |

अथाप्यनंतादिकपीठमध्ये मध्ये गुदक्षोदगुदप्रकोणे ||

षडादिकानपि पराणि चतुष्टयं च |

प्. ९८अ) तन्मध्ययोनेरपि चाष्टयोनेः सन्तर्पयेत् श्रीरुरुपांदुकां च ||

विश्वमध्ये च भ्रांतं धर्ममायेन्दुसंयुतम् |
सददर्शशिवं प्राराभगेवह्नि देदीप्य सर्वसं ||

मालिनी प्रथमं कालं शिवं * न्त विभूषितम् |
चतुर्थान्ते च हृदयं महाशी भवमूर्ति युक् ||

अनेन देवि कुर्वीत भैरव्याः पीठमर्दनम् |
ततो रक्ष्याम्यशेषेण तस्तुभं चक्रमुत्तमम् ||

सृष्टिरूपं स्थितिस्थं च संहारक्रमतो मतम् |
त्रिधायस्थं त्रिकर्दाख्यं विप्रवाहं त्रिवेतनम् ||

पंचाशद्बीजखनिता त्रिधाहिन्ता महानये |
येन ज्ञायेत वै सम्यक् सर्वमंत्र स्वभावतः ||

परमार्थत्वे सारभूत * * * मिदं मम |
कथयामासमासेन चक्रस्य परमे विधिः ||

चक्राचारं तु कर्तव्यं तस्मिन् पिन्यवसे प्रिये |
ततो नित्योदितातीम मंत्र * * * * * * * * ||

आद्यं कर्णं वहिः कार्यं प्रणम्य च मुहुर्मुहुः |
उत्तराभिमुखो भूत्वा आलिखेच्चक्रमुत्तमम् ||

षोडशारे महादीपं सृष्टिरूपं स्वतेजसाम् |
कर्णिकारे श्वत्थयुक्तं महातीक्ष्णं सुशोभनम् ||

तस्य ब्राह्मे तु वै रुद्रं निमिं दत्वा विशेषतः |
आलिखेत् तु परं दिव्यं चक्रं च परमं महत् ||

तत्वान्नित्यपरं देवी निमिं दत्वा प्रयत्नतः |
आलिखेत् तु तृतीयं वै चक्रं संसाररूपकम् ||

एतच्चक्रत्रयं घोरं सृष्टिस्थितिलयं करम् |
तत्रस्था मातृका देवी त्रिधा कुर्याद् द्विधा तथा ||

कारयेत् सर्वथा नाधे पारंपर्यव्यवस्थितम् |
जन्यदा तु परित्यज्यवर्णौ द्वौ घोरदर्पितौ ||

प्. ९८ब्)

अनच्छाद्या तु देवेशि वागुराद्यहरत्पयान् |
सृष्टिचक्रस्य आदौ तु षोडशानि समं ततः ||

वर्णानि कीलकादीनि पुर्वादीशानिकंतमम् |
अथवा विन्यसेत् प्राज्ञः शून्यं कुर्याणि वै ततः ||

ततस्तिष्ठति चक्रस्य वर्णान्यन्यानि षोडश |
पूर्वादीनिगजाकांत माशान्यां तु मनु क्रमात् ||

ततो न्यानि तु वर्णानि षोडशानि वरानने |
संहारचक्र भावज्ञो सुरासुरनियोजयेत् ||

पूर्वादीशानकं यावद् वा गुरां तानि सुव्रते |
अचलस्योदरस्तूर्णं कुर्याच्चक्रेश्वरीं शुभाम् ||

एतच्चक्र सा विन्यासं कारयेच्चक्रसंक्रमम् |
सृष्टिचक्रस्य यद्वर्णं प्रथमं शक्तिरूपकं ||

स्थितिन्नवरसैर्युक्तं प्रथमं वर्णनायकं |
विद्धि भैरव तत्वेन सर्वसौभाग्यदायकम् ||

स्थिति चक्रस्य भावज्ञा द्वितीयं चानु भावकम् |
सृष्टि द्वादशसंयुक्तं कुरुतेंद्रेननायकम् ||

द्वितीयं वर्णसंयोगं विद्धिसर्वविभावकम् |
लक्ष्मीबीजं ततो देवि तृतीयं परिकीर्तितम् ||

स्थिति चक्रस्य देवेशि दशमस्तु समुद्धरेत् |
चतुर्थं तु विजानीयात् सर्वैस्वर्यप्रकीर्तितम् ||

सृष्टिप्रथमकं ग्राह्यं संहारस्याष्टमेनतम् |
पंचमं तद्विजानीयाद् विद्या पंचाक्षरा भवेत् ||

एषा विद्या तु मूर्तीनां सर्वथा कालिका क्रमे |
एतत् ते कथितं रुद्रमंत्रोद्धारं परं शुभम् ||

चतुर्थं तु परं ज्ञेयं क्रमसन्तानपुष्पकम् |
उत्तरस्थं महादेवि यदुक्तं कालिकाक्रमे ||

अत्र ते दर्शितं मार्गं समासात्पश्चिमक्रमं ||

प्. ९९अ)

इति श्रीकुब्जिकामते अष्टचत्वारिंशतितमः पटलः || ० ||



श्रीदेव्युवाच ||


चक्रसंकेतकं देवमुद्रासंकेतमेव च |
पीठसंकेतकं चान्यद्विस्तरेणवदप्रभो ||


श्रीभैरव उवाच ||


यदुक्तं सर्वसंकेतं सर्वाम्नाय क्रमागतम् |
गुह्यजं कथितं देवि पराशक्तिस्तु मातृका ||

मातृणां पूर्वतः सार तेन सा मातृका स्मृता |
रुद्रशक्तिस्तु सा प्रोक्ता रुद्राणां मातृका यतः ||

अष्टौ गणेश्वरा ह्यत्र वर्गस्ताते तवाख्यते |
अष्टौ ता मातरो देव्यो योगिन्यो भूयशस्तथा ||

स्थिताश्च सर्वदा सर्वे दृष्टा दृष्टफलप्रदाः |
तेजोबलं प्रसादश्च रूपं ज्ञानं विशुद्धिता ||

परामुमुद्यमश्चेति सप्त सर्वोत्तमा गुणाः |
इदमत्रोतमं कृत्स्नं जायेत भुवनत्रयम् ||

यदि शब्दा द्वयं ज्योतिरासं सारं न दीयते |
एवं क्रमात् समुद्दिष्टं रुद्राणां लक्षणं महत् ||

ते नुग्रहकराः सर्वे पराद्येते कराः स्फुटाः |
तैर्व्याप्तं च जगत् सर्वं शब्दार्थज्ञानरूपकम् ||

योनिरुष्मा तथा लब्धं षट्कोणं कुंडली कुलम् |
मयवणो यशो हंसो अष्टधा वाग्भवे स्मृतम् ||

प्रथमं वाग्भवं चाथ सुवर्णं लोकविश्रुतम् |
द्वितीयं हंसदेवं तु तृतीयं वह्निरोमणम् ||

चतुर्थं विश्रुतं माया पंचमं प्रणवं भवेत् |
चतुष्कलं भवेत् सष्ठं सप्तमं चेश्वर प्रियम् ||

तदत्र समवायेन वह्निसंयोगजं परम् |
दीपकं कुलसारं यत् तत् प्रोक्तं वकूरं सदा ||

कटाहस्तु ब्रह्मविलं कटाहः शक्तिमंदिरम् |
कालरुद्रेति संयोज्य संहारस्तु महात्मनि ||

प्. ९९ब्)

स शिवो भूतले साक्षात् स विजानी स मोचकः |
सुदीप्तं मंडलाकारं बिंदुद्वयसमंकितम् ||

ईकारेदेतिमारूढ महाशिखि शिखासना |
ईषत्वं हि यदांतस्था परमानंदरूपिणी ||

आनंदरससंप्रोक्ता नित्यानंद यथोदिता |
वागुरं प्रथमं तत् तु पवर्णं चांवरं यतः ||

इमा या वैकतां प्राप्ता प्रकाशार्काग्निसोमगा |
तदा त्रिकोणगो यत्र मकारं लोकविश्रुतम् ||

सोमार्कानलरूपं हि स्वरोच्चारमकारजम् |
यस्मादिदकारमेकारं चैकोच्चारणसंस्थितम् ||

ओजापूकक्रमेणैवं कापूजा-ओक्रमेण तु |
एष क्रमः समाख्यातः सृष्टिसंहारगोचरः ||

प्रकाशयति मार्गो ऽयं व्यक्ताव्यक्तपदे स्थितम् |
धर्मार्थकाममोक्षाणां ज्ञानतो दंडधारकाः |

क्रुद्धत्यर्थग्रही सिद्धा प्रेर्यप्रेरकरूपतः |
चर्याधर्मे च पिंडस्थं षट्पादस्वाकृतो भवेत् ||

रूपस्थं काममोकारमवनीमत्र मंडलम् |
चतुष्कं गुरुवक्त्रस्थं माषावधिमनुक्रमात् ||

देव्यादियुगदं चाथमूर्द्ध्नि मध्या च * * * |
तेषु वा गुरुपंक्तिस्तु येषां जन्म तु कारते ||

ते पूज्याः पूर्णगिरिपीठे कामरूपांतमध्यतः |
मोक्षाज्ञायां प्रथमो नाथ कामाज्ञायां द्वितीयकः ||

तृतीयं चाथसंपत्तौ धर्माज्ञायां चतुर्थकम् |
लिंगमेकं त्रिधाभिन्नं त्रिग्योति द्वादशानिमान् ||

स्वरचक्रं स्वरे चैकं द्वितीयं कादितान्तकम् |
पथादिमान्तं तृतीयं तु लिंगे तानि त्रय स्मृताः ||

लिंगत्रयसमायोगाच्छ्लोकानि द्वादशानि तु |
प्. १००अ) स्थितानि ज्ञानरूपेण कर्णात् कर्णगतानि तु ||

अकारादिविसर्गान्तं ज्योतिकास्वरवेष्टितम् |
त्रिकूटस्थं महल्लिगं स्वरवर्णं स्वयंभुवत् ||

कंदस्थानस्थितं तिष्ठेत् तत्रस्थं वागुरं जपेत् |
तत्पश्चादादिकांतस्तु आवृतस्तु त्रिकूटगम् ||

परमांतरगताभासैर्हृदये च विराजते |
एतत् ते वाणलिंगाख्ये नित्यानंदोदितं परम् ||

तत्रस्थं कामराजानं लक्षमेकेन तिष्ठति |
तदूर्द्धे तुर्यसंस्थानं एकारं भुवनांतरे ||

धादि सा ता वृत्ते सकार मूर्द्धान्ते इतरं स्मृतम् |
तत्रस्थं गोलकं तिष्ठेल्लक्षमेकेन निश्चलम् ||

स्वयंभुर्वाणलिंगं च इतरं? चापि सुव्रते |
तेषु लक्षत्रयं कृत्वा बीजत्रितयमभ्यसेत् ||

पीठं तु मातृका प्रोक्ता तदीशो ऽहं स उच्यते |
नादाख्यं तु परं रूपं विसर्गाख्यं परापरम् ||

क्रमेण कुलमावेश क्रमेणैव तु कालिकम् |
निःशेषजं तु चक्रेण त्यक्तादोषपलालवत् ||

परसौभाग्यमाधत्ते तेनः नित्या प्रकीर्तिता |
त्रिकोणमेकं दशमं वह्निगेहं च योनिकम् ||

शृंगाटकं च एकारं नामभिः परिकीर्तितम् |
यदत्र समवायेन नरसंयोगजं परम् ||

दीपं च कुलसारं च तत् प्रोक्तं वागुरं सदा |
पदानि चैव वर्णानि सत्यासत्यानि सुंदरि ||

व्यक्तध्यानादिभूतं हि पात्रामस्मिन् व्यवस्थितम् |
ज्वलनेः संस्थितस्तस्मिन्नधो देवो वरानने ||

तावती यज्ञस्वध्य संपाशमस्मिन् व्यवस्थितम् |
सावाद्यास्कपरित्यक्तमुच्यते देहसंक्षयात् ||

प्. १००ब्) अत्राप्यधिपतिर्ज्ञेयो रुद्रो देवो हुतासनः |
तदिच्छया महेशनि भारतीयं प्रवर्तते ||

वामित्रि ये तथा वह्नि धाता वाग्बुद्धिदायकः |
अथातः संप्रवक्ष्यामि चक्रसंकेतनिर्णयम् ||

तदर्थं देवि कुर्वीत त्रिहस्तं मंडलोत्तमम् |
तस्य कुर्यात् त्रिभिर्भागे कर्णिकां चक्रचिह्निताम् ||

पद्मद्वयं तदर्द्धेन द्वारक्षेत्रं च तत्समम् |
ब्रह्मसूत्रं पुरा दत्वा कर्णिकात्रयमध्यतः ||

याम्यां सौम्यायतं दद्यात् तत्रस्थं सप्तसूत्रकम् |
तुरीयसूत्रं ततो लुप्त्वा मध्यांशश्च विभागशः ||

तृतीयं च समैर्भागैः कृत्वा अंशविवर्जितैः |
तेन मार्गेण च पुनर्मध्यभागं विवर्द्धयेत् ||

तृतीयस्य द्वितीयस्य * * * * * * * * |
प्रसारयेत् त्वधोदस्तं तत् तत् सूत्रं द्वयं द्वयम् ||

तमेव सप्तके सूत्रे ब्रह्मसानेवशंगतम् |

(आपंचमादधस्थानां प्रणवांतां नम योजयेत् ||

तमेव सप्तके सूत्रे ब्रह्मसानेव संगतम् |)

आपं च माधस्थानां प्रणवान्तां तम योजयेत् ||

तमेव सप्तके सूत्रे विशांतिश्च तृतीयके |
सूत्रद्वयं द्वयं चान्यत् सुत्राण्ये चं भवंति षट् ||

चतुर्दशारमित्येवं दशारं च प्रसिद्ध्यति |
तत्कोटिसंगतं पश्चात् सूत्रयुग्मं प्रसारितम् ||

दशारमेकं कथितमेतद्वक्त्र चतुष्टयम् |
सूत्रा द्वितीयकात् षष्टाद्ब्रह्मसूत्रस्य पार्श्वयोः ||

सूत्रद्वयं द्वयं देवि मध ऊर्द्धं प्रसारितम् |
सूत्रात्पंचमादूर्वा दद्यात् सूत्रद्वयं नयेत् ||

ऊर्द्धं चाधोमुखमध्यस्थ अशमर्मद्वितीया वधि |
दद्यात् सूत्र तृतीयं च तयो रन्योन्यसंगतम् ||

प्. १०१)

एवं चतुर्थमष्टारमेकारं वात्रपंचमम् |
इति संसिध्यते चक्र कान्तिफान्ति कृतं समे ||

तच्छक्ति पंचकं सृष्ट्यानयं नामि चतुष्टये |
पंचशक्तिश्चतुर्वह्निसंयोगच्चक्रसंगमम् ||

तत्र एकाष्टकं मध्ये द्विशांते च चतुर्दश |
चतुर्दश दशद्वंद्वमष्टारैकं महेश्वरि ||

सृष्टिसंहारयोगे च शक्तिस्थानान्यनु क्रमात् |
वह्न्ः पद्मद्वयं कुर्यादष्टषोडश सच्छदम् ||

चतुरस्रं ततो दत्वा कुर्याद् द्वारचतुष्टयम् |
चतुष्कोणसमायुक्तमेवं स्यान्मंडलोत्तमम् ||

रक्तेन रजासा सूर्यंश्चक्रं(चन्द्र) शुक्लैर्द्वार चतुर्थकम् |
अभिन्ना परमेशस्य शक्तिर्विश्वस्य संभवा ||

नवामारूपसंपन्ना रूपकायमयी शिवा |
मंडनेसान संयुक्तं शिव व्योम तथा ||

रूपधारनिराधारा सर्वदामूर्द्ध्निविग्रहा |
नाभिभूतात्रजगति जन्मस्थानोर्द्ध गामिनी ||

जननी सर्वभूतानाम भेदस्थितिकारिणि |
जगतः प्रलयो देवि अप्रणीनां स्वरूपतः ||

सर्वेषां तु क्षयं देवि स्वांकेनाक्षरविग्रहा |
वद्धा चतुर्विधां योनि पूजां कुर्यादनंतरम् |

अस्यामंतरतावोष्टौ वक्त्रजैः कवचैः सुधीः |
जिह्वाग्रे वहि निष्क्रामेद्यावदेकं गुणोच्छ्रिता ||

चक्रयोनिरयं देवि कवचं शृणुसांप्रतम् |
कनिष्ठानामयोर्मध्ये वामहस्तस्य पार्वति ||

प्रवेश्य दक्षिणाः सर्वा अंगुष्ठाजामलौ वृतौ |
तयोर्मध्ये तु वध्नीयाद्वामहस्तकनिष्टिकम् ||

मुद्रेयं हस्ति योनि सर्वकामफलपरदा |
प्. १०१ब्) अन्योन्याभि मुखौ पादौ स्वस्तिकासनसंस्थितौ ||

तयोर्मध्ये भगाकारा चासने नैव चिंतयेत् |
एषापादासने योनि ज्ञातव्या साधकोत्तमैः ||

एवं चतुर्विधा योनिं वध्वा ध्यायेज्जगत्विकाम् |
त्रिकोणाष्टकसंविकुं?शरीरं परिचिंतयेत् ||

आधारबीजसंविष्टो ध्यायेत् त्रिपुरसुंदरीं |
चक्रे च तारिते देवि साधकोस्योद्धरेत्करम् ||

यावन् मध्यगता पूजामणिमुक्ताप्रवालकैः |
अभावकुसुमैश्चापि मूलमंत्रेण चार्चयेत् ||

असून्यं सर्वदाकुर्यात् कुर्याद्विघ्ना भ्यनेकशः |
त्रिअंशसशिखामध्येललाटेचकात्न्यसेत् ||

भ्रुवोर्मध्ये दशारं च कंठदेशे द्वितीयकम् |
चतुर्द्वारं स्वांतस्थं नाभौचाष्टदलं न्यसेत् ||

आधारे षोडशदलं पादयोर्द्वारचक्रकम् |
अथातः संप्रवक्ष्यामि महासमयसंस्थिताम् ||

मूलारूढस्य योगेन विषेदकुलविग्रहे |
प्रविध्वास्रंक्षिपत्यंतं कृत्वामुष्करं * * * ||

नत्वं तत्वेन संरुद्धं ज्ञात्वा योगी विचक्षणः |
कर्णे कर्णे गतां देवीं चक्षुश्चक्षुर्गतां पुनः ||

यत्र यत्र च श्रोतः * साधनं कुरुसर्वदा |
सा तत्र स्नेह मायाति ज्ञानसूत्रप्रभावतः ||

खेचरीब्यो नमस्तेस्तु भूचरीभ्यो नमो नमः |
अंतरीक्स चरिभ्यस्तु सर्वयोगि गणेषु च ||

जंभेमेहितथा क्षे क्षीं स्त्रीं क्षे क्षः फट् तथैव च |
स्वाहांतः प्रणवाद्याय वलिमंत्र उदाहृतः ||

यागादुअ यागमध्ये च यागांते दिग्वलिं हरेत् |
प्. १०२अ) चक्रसंकेतको मानो मुद्रासंकेतकस्तथा ||

त्रिविधास्त्रिपुरादेव्याः संकेतः परमेश्वरि |
एकादशादिकं देवि कराली क्रोधसंयुता ||

सासिमध्यगतं तंतु तदूर्द्धे आसनस्थितम् |
यानेवर्ण चतुर्द्धे च नकुलीशूलदं युक् ||

पूतना दिवि मध्यस्था मृत्यन्तं प्राणदूर्द्धगम् |
वाममध्यं महादेवि रक्तस्थं नरके स्थितम् ||

अधस्तस्य प्रदातव्यं शूलदंडं न संशयः |
पूष्ट्याथभैरवं देवं नरके यन्नगे स्थितम् ||

पूतनां बिंबमध्ये च क्रोधदंडासन स्थिताम् |
मायादेवीं च तस्यार्द्धे मूर्ध्नि अक्रूरभेदितम् ||

त्रैलोक्यक्षोभने देवि स्वयं राजसुरद्रुमः |
विंश * * नाशने देवी अत्ययं * * यत्नतः ||

रक्तभैरव ऊर्द्धे च भैरवं रक्तसंयुतम् |
पुनस्तं रक्तसद्भूत्या कोर्द्धवर्णं च स्पष्टे |

बिंदुमालिनी ऊर्द्धे च योत्पत्तं पूर्वसेनकम् |
एषा विद्या सुरेशानि त्रैलोक्योत्पत्तिमातृका ||

असृष्ट्या स्वमाया मायास्वमाधवर्णविभूषितम् |
आदिबीजं च शिरसिवा स्वत्तं चोर्द्धभेदितम् ||

मायया संस्थिति मध्यं कामचक्रभगास्मिताः |
कन्दरूपाष्टका देवैः सिद्धसंतानपूर्वकम् ||

नक्षत्रदेवता युक्तं न्यासपूजादि साधने |
कृत्तिकाख्ये च नक्षत्रे देवताग्नि रुदीरिता ||

प्रजापतिश्च रोहिण्यां सोमोमृगशिरे स्मृतः |
आर्द्रे रुद्रः समाख्यातः पुनर्वसुश्चादितिर्भवेत् ||

पुष्पे तु गुरु देवत्यमाश्लेषा सर्व देवता |
मघा च पितरो देवि फल्गुणी अर्यमा भेवेत् ||

फल्गुण्यां च भगः प्रोक्तो हस्तेन सवितामता |
प्. १०२ब्) चित्रा इन्द्रा स्वाती या विशाखेन्द्राग्निरीरिता ||

अनुराधे च मित्रं स्यात् ज्येष्ट इंद्र उदाहृतः |
पितरो मूलनक्षत्रे आषाढे अस्य देवता ||

विश्वे देवास्तु आषाढे श्रवणे विष्णुदेवता |
धनिष्ठाश्चाथवसवाः शक्रः शतभिषे विदुः ||

प्रोष्ठपदे महादेवि अत्रैकपदसंज्ञितः |
पुनः प्रोष्ठपदे चापि अहिर्बुध्ननुदीरितः ||

पूषा च रेवती ज्ञेया अश्विनी अश्विनीं विदुः |
भरण्यं चैवकी नाशं देवी देवेन वर्णकान् |

जयंति देव्यो हरपाद पंकजं प्रसन्नवामामृतमोक्षदायकम् |
अनंतसिद्धांतगतिप्रबोधकं नमामि चाष्टाष्टकरोहिणी कुलं ||

योगिनी चक्रमध्यस्थं मातृमंडल वेष्टितम् |
नमामि शिरसानाथं भैरवं भैरवी प्रियम् |

अनादि घोरसंसार व्याधिध्वंसैक हेतवे |
नमः श्रीनाथवैद्याय कुलौषधविधायिने ||

आपादान् दुरितान् रोगान् समयाचारलंघनात् |
सर्वाणि मे व्ययोहंतु दिव्यचक्रस्य मेलनात् ||

संपूजकाअनां प्रतिपादकानां जितेंदिर्याणाञ्च तपोधनानां | 
देशस्य राष्ट्रस्य पुरस्य राज्ञः करोति शांतिं भगवान् कुलेशः ||

नंदं तु सड्विध समस्तज्वलदलनायो हिंसासनाख्ये चतुः 
सार्ङ्गमहार्णवाये |
नंदं तु सिद्धकुलकौलिकता परायेप्प?न्ये विशेषपदभेदकशांभवाये 
||

नंद तु सिद्धगुरवस्तदनु क्रमौघा ज्येष्ठा युगाः समायिनो वटुकाः 
कुमार्यः |
प्. १०३अ) संयोगिनी प्रवरवीरकुले प्रसूतानंदन्तु भूमि पतयो 
द्विजसाधुवर्गाः ||

नंदं तु नीतिनिपुणा निरवद्यनिष्ठानिर्मत्सरानिरूपमानि 
रूपद्रवाश्चानित्यं निरञ्जन रता निरवोनिरंशाः शान्ताश्च शांतसो 
कृतशोकशंक्यः ||

नंद?तु योगनिरता कुलयोग युक्ता मुख्यार्यमेक साधकपुत्रकाश्च |
गावो द्विजा युवतयो यतयः कुमार्योधर्मेरनंतविघ्ना गुरुभक्तिरस्तु ||

नंदं तु कुलयोगीजा नंदं तु कुलपुत्रकाः |
नंदं तु तेजसा चार्या ये चान्ये कुलदीक्षिताः ||

नंदं तु साधक कुला अणिमादि सिद्धिसाधकाः |
पतं तु समय द्विषद्योगिनीना सास्माद्भवी  स्फुटनुकारिषमाधारस्था 
यस्य गुरोश्चरण पंकज एवलभ्यः ||

याश्चक्रक्रमभूमिका च सतशो नाडीषु याः संस्थिता याः 
कायाभ्यंतररोमकूपनिलया या संस्थिता धातुषु |
उच्छ्रासोर्मिमहत्तरंग शलिले या नीत्वाशयानाश्च ये ता देव्यः 
परिपंथितक्षणपरास्तू यां नु केनार्जिताः ||

यस्या आज्ञाप्रभावेन स्वस्तितं भुवनत्रयम् |
नमस्ताभ्यः समस्ताभ्यो योगिनीक्षो निरंतरम् ||

श्रीमच्चंद्रपुरं विहारभुवनं तूर्णीकृता लीलया |
शिष्यं सापादलगणितं नीतपदं क्षेचरम् ||

तन्मध्ये नरकं च भूमि पतिना स्वाज्ञासमाकर्षिता |
तं देवं भववोदुःखदोषशमनं श्री आदिनाथं प्रभुं ||

श्रीमान्मित्रीशनाथः कृतयुगचरितस्त्रेतया ओढ्रनाथः |
प्. १०३) षष्टीशद्वापरेशः कलियुगचरिताश्चिंचिणी विरनाथः ||

सा देवी मित्रदेवी कुलकमलमुखी सिद्धिदा मंगला वा तेषां 
पादाब्जयुग्मं क्षितितलचरणामस्तकस्तां नमामि ||

सतत बिंदुश्चक्र भासावितानिश्रमसमोहिनीभिः |
प्रलयघननिभाभिर्भाविता भूतभावा भुवनभुवितभंगो भैरवो नः 
पुनातु ||

षेयं भुजास्यानवसिद्धिरोधमधानसंचारितदिव्यम् |
निरस्त्रशास्त्रार्थविकल्पजाना देवा श्मशानेकरवीरकाख्ये ||

जयतु परमतत्वः प्रातसोप्रादानसंक्षक्षः परमपदविकाशेल्लासि 
तत्वाधिरुढाः |
सकलभुवनलीलामंगलोद्दामदृष्टिर्विकसतुभुविलक्ष्मीः 
पीठजामंगलश्रीः ||

श्रीः पीठकैलासनिवासिनीभ्यो दिव्यासुरप्रावरणप्रियेभ्यः |
योगींद्र चूडामणि चुंविताभ्यो नमः स्वसंवित् कुलयोगिनीभ्यः ||

प्रभूतभूतेहनिरवेद्यनामामासाग्रा मदोत्कटाभ्यः |
दिग्वारसंचारितचर्विकाभ्यो वक्त्रोक्तिकं प्राश्यसुखी भवेयम् ||

दूरस्थाश्च ये ये च सामयिका जनाः |
नंदं तु सकलास्तेजो दिव्य चक्रस्य मेलनात् ||

ये ये सामयिका लोकाः परलोकमितोगताः |
तेषां खेचरिणां पानममृतां यो य कल्पतां ||

कामाः फलं तु वीराणां योगिनीं योगसिद्धये |
राजानो धर्मिकाः संतु काले वर्षं तु वारिदाः ||

मे दिव्यक्रम भूसमयिनां मानं दकामत्सरा द्वेष्टारः कुलयोगिनी 
जनमनः पापंकुलद्वेषिणः |
प्. १०४अ) वीरद्रव्यविनिंदकाकुलवधू वै हास्यका पूजनो हाधीन धियः 
पततु त इमे षद्योगिनिमंडले ||

रक्षां पर्व न हाकिनी त्वरिगता कृस्थिता काकिनीलाकिन्या मिषसंश्रिता 
हिततया मेदस्थिता काकिनी डाकिनी |
पूर्णासुस्थित काकिनी परिवृतं हाकिन्यतो मजया गुह्यं पर्वतयाकिना 
परिधृतं श्रीभैरवो जीवितम् ||

दिव्यादि गुरुपर्यन्तं ब्रह्मादिस्थ सुखं मतम् |
कालाग्न्यादि शिवांतं च जगत्स्वर्गेण तृप्यतु ||

नित्यमे तत्पठेत्सूत्रं शुभसौभाग्यभुग्भवेत् |
शांतिश्च सर्वपापेभ्यः सर्वपापनिकृन्तनम् ||

व्याधयस्तस्य नश्यंति जीवेट् * शतसुखी |
इति देवी समाख्यातं मेरुमार्गविनिर्गतम् ||

इति कुब्जिकामते पंचाशतितमः पटलः || ० ||





भगवन्पुष्पसंकेतं संतानक्रमसंभवम् |

श्रुतं च कालिका प्रोक्तं त्रिपुरश्च सुरेश्वर |
या विद्या परमेशानि देवाअनामुपकारिणी ||

मेरुमध्ये कथं देवि विद्या महिषवर्धिनी |
विद्याहरेर्विद्या विद्याचार्य सुरेश्वर ||

एतत् सर्वं गणाध्यक्ष वदमे विस्तरं प्रभो |
यस्याः कटाक्षमात्रेण दैत्यदानवराक्षसाः ||

विद्रवंति महादेवि सिंहतस्तु यथामृगाः |
क्रमेण शृणु देवेशि विद्यामंतपदार्णवम् ||

कैलासमंदिरे देवि वामांतं सृष्टिभैरवम् |
मध्यमपंचाक्ष्वं विल्वमध्यासने स्थितम् ||

खवर्णं च शिरसिनोर्वेन स विभूषितम् |
रुववर्ते ध्रुवांतस्थं पुनस्तौ शूलदंड युक् ||

प्. १०४ब्)

वज्रिणी होर्द्धमालिख्य सर्गमध्येन नाच्छिदम् |
लब्द्धं ध्रुवादि संस्थं च केवलं वज्रिणीं पुनः ||

शूलदंडं समालिख्यमूर्द्ध्निशक्ति विभेदितम् |
बिंदुमध्ये * * * * पुत्रानांतविभूषिताः ||

तद्वत्कालं समालिख्यविल्यमध्येथमूर्द्धनि |
मेषं गुणोन्तमादाय ज्ञानशक्त्या च भूषितम् ||

योर्द्धदंडासना दांतं क्रूरं तस्या समालिखेत् |
अखिलं भूसंभारे कारिके शक्तिमग्रतः ||

वज्रिणादंडतेजातवेदशे प्राणशूल युक् |
सूक्ष्मातं निषधं क्रूरं ज्वलद्वद्रू प्रकीर्तितम् ||

उद्वद्धर्षपुनर्वाप्यसिंहक्रोधाग्निकुब्जकम् |
पथिजाने महादेवि योष्टुं वाकूरमस्तकम् ||

एषा विद्या महाजाता महिषस्यातिगंधिनः |
नाशायभगवती देवी विद्या महादिव्यनिवासिनी ||

हृदयं भुवनार्स्मैश्च रुद्रार्णैश्च शिरोरुंतम् |
ग्रहार्णैश्च शिखाभूत्या भूतार्णैः कवच संस्थितम् ||

नेत्रसारसार्णैश्च रस्त्रार्णैक्षरस्त्रकं न्यसेत् |
रकाशिमुषलं शूलं कपालं टंकमेव च ||

कोदण्डं खेटकां चापि विभ्राणां नीरद प्रभां |
नखदंष्ट्रामुधाभीष्मां पार्श्वस्थां पंचाननां ||

सुमुखिं दुर्मुखीं चैव न्यान्या सिंहमुखीं तथा |
सिंहासनस्थितां चैतानिहासर्वादितो यजेत् ||

स्वभूतिभिः समायुक्तां लोकात्रिभिरावृताम् |
भूतलक्षजपेनाथलक्षैकहरणेन च ||

जपतर्पणपूजाद्यैः सिद्धोसौनात्रसंशयः |
अथान्यं शृणु देवेशि ममवाक्यं प्रयत्नतः ||

प्. १०५अ)

पंचांतके भगोन्तस्थं वायव्यं तस्य दापयेत् |
अस्याग्नेजांतमालिख्य सृष्टिवर्णं स्वयं लिखेत् ||

स्वनन्तं गंधशिखरे तस्य मूर्ध्नि प्रदापयेत् |
भे च मध्ये महाकालं दंडादीनि तदग्रतः ||

पावकीपांशुभाभिन्ना वायव्यां च नियोजयेत् |
वांतमग्रे तदन्या च मूर्द्ध्निमध्ये गवाकरम् ||

न्यसे तु भैरवं प्राणे पुरतस्तस्य दीपनम् |
उमाकांतस्य अग्ने च क्रोधवर्णं च कारयेत् ||

कालिकातोर्द्धकं ढीशं कलार्द्धे दण्डमालिखेत् |
भैरवं दीपनं युक्तं त्रिमूर्ति विषये स्थितम् ||

लोकादिशिरसंभिन्नं देवी बीजमुदाहृतम् |
लोहितमूर्द्धजं देवि पानोन्तं दंडसंस्थितम् ||

कांतवर्त्मं केवलं तु डेवुमध्यं च छागलम् |
यांतं गान्तं मुदं देवि गोन्तं सूक्ष्मविभूषितम् ||

देहमध्ये तदग्रे च वामे मध्यं तु केवलम् |
पानोत्माजुसंस्थ च कान्तमेकादसंस्थितम् ||

वामादि शिरसंभिन्न धरो अर्द्धं च पांसु युक् |
या च वज्रिणी युक्तं पुनस्तं सूक्ष्मभेदितम् ||

भुजंगभैरवं देवि नरके शांति शक्ति युक् |

ताधनांतांधसर्गं च वामास्तं गोध्वसोश्रितम् |
क्षेतमेकादशं क्रूरं त्रिंशद्वर्णं स पंचकम् ||

नवार्णैर्वसुभिश्चैक दिग्भिश्च ग्रहसंख्यकैः |
ब्रह्माद्याः संस्थिता देवि पदे स्वस्थानपंचके ||

नागैश्वर्य पदं देवं भोगमोक्षकरं यजेत् |
पुस्तकं चाक्षमालां च ज्ञानमुद्रा पदं पुनः ||

शंखादि नलिनं देवि गदाकौशेय वाससं |
प्. १०५ब्) जीमूतसंनिभं चाथधवलात्मा महेश्वरम् ||

निवृत्याद्याः कलादिक्षु वेदानदिकान् यजेत् |
ब्रह्माण्याद्यास्तग्रे च इंद्राग्निः पितृपतिः पुनः ||

क्षपाचरः स वरुणो वायुश्च धनदो हरः |
ब्रह्मानंतगमे पूज्या स्ववाहनाः स भूषणाः ||

ठकारपंचके देवि किमिदत्वा प्रयत्नतः |
क्रमिस्वेन समावेश्य तद्वर्णं चक्रमध्यगम् ||

कर्णिकायां तु तन्मध्या देवं तद्बाह्यतो न्यसेत् |
वर्गाष्टकं सुरेनाथ मातृकां बाह्यतो न्यसेत् ||

एतत् सर्वं महेशानि प्रवर्पेण सुरांकितम् |
पुरज्ञस्य सहायोग्निस्त्रिपादः स शिरस्तथा ||

यत्रेदं तिष्ठते देवि लिखितं गेहमध्यगम् |
तस्य सर्वाणि सिध्यन्ति यावंतीह महीतले ||

सिद्धयः सर्वदा देवि यथोक्तं परमेष्ठिना |
अस्य स्वरूपं वक्ष्यामि सुरासुरनमस्कृतम् ||

अनया देवि चंद्रत्वं प्राप्तवान् सशतक्रतुः |
ब्रह्मत्वं च तथा रुद्रक् ईश्वरत्वं मखेश्वरः ||

गुह्याद्गुह्यतराविद्या इतः पूर्वं सुरेश्वरि |
नोक्ताकुत्रापि सा विद्या सांरतं शृणु चक्रमम् ||

क्षोर्द्धान्नौक्रूरशिरसौ महारावं च सूतिकम् |
आषाढी यत्र देवेशि तस्याधो वर्णमालिखेत् ||

मुरतस्तस्य देवेशि याधं धांतांतमूर्द्धगम् |
वामनांकस्तशिखरे यामोंतर वलं लिखेत् ||

नारायीकांत हस्तायामीशस्योपरितो न्यसेत् |
वागुरं मूर्द्धि देवेशि ध्रुवांतोर्द्धं समालिखेत् ||

परमध्यं तदग्रे च मेषशूलार्णंकैः पुनः |
गत्वानंतेन संभिन्नो धर्मरुद्रंदग्रतः ||

प्. १०६अ) सोमेश्वरस्थितं कांतं वायुसंभवम् |
संवर्त्तको महादेवि तस्याधः शवकं स्थितम् ||

स्वस्तिनस्तु विजानीयाद्रक्तं तस्यासनं ददेत् |
शक्तिवर्णं शिवे न्यस्य शून्यनादसमन्वितम् ||

पुरोभागे न्यसेद्दूती वर्गाष्टकसमन्विता |
विद्यापरमकल्याणि सर्वापद्विनीवारिणी ||

प्रभावमस्या देवेशि वक्तुं कल्पशतैरपि |
न शक्यते वरारोहे श्रोतुं वाकेन चित्फलम् ||

विद्यादौ वर्णयगणं मुहालक्ष्मीं च वैष्णवम् |
हृदिन्यासं प्रकर्तव्यं शिरोदेशेथवारकम् ||

सदाशिवेनसंयुक्तमंशुमानिलपूर्वकम् |
देव्यारुद्रेण वागीश शिखामध्ये च विन्यसेत् ||

तदग्रे वर्त्मनि ईश्वरेण च तां पुनः |
युग्मन्तु ब्रह्मगायत्र्या नेत्राणां कुरुणे स्थितम् ||

गणां * मभ्यसं शास्त्रय पदं संवत् |
फेट्कारी सर्वतो देवि न्यसेत् सर्व * * * * * ||

एकैकं च ततो गेहे शिरोभागे भ्रुवौ पुनः |
दूषणासागंडकंठेषु वाहु हृन्नाभिशूवके ||

कघांजानु द्वये गुल्फे पादाग्रे च प्रविन्यसेत् |
व्यापकं शिष्टवर्णानां नवात्माचादि संयुतम् ||

पूर्वोक्तेकारमध्ये तु स्मरेन्नारायणे प्रति |
शयान महिभोगेषु कमलालिंगितस्तनुम् ||

दुग्धाब्धि द्विपनिचये ऋषिब्रह्मादि सेविते |
नानाद्रुमलताकीर्णे नानाजनसमावृते ||

स्थितं वा देवदेवेशं शंखचक्रकपालिनम् |
विद्यामक्षगुणंकंवु गदां पूर्णघटा मृतम् ||

किरीटहारकेयूर कटकाद्यैरुपस्थितम् |
स्वांकस्थ पद्मकरया सर्वलक्षणलक्षितम् ||

प्. १०६ब्) दैत्यावलोकनरतं देवदेवं महेश्वरम् |
उपचारैः समाराध्य गायत्रीं ब्रह्मणः सुतां ||

सावित्री विष्णुना देवि वागीशं वाक्यमावृतम् |
धनदं च श्रियायुक्तं योनावेवं प्रपूजयेत् ||

मातरोष्टौ दलाग्रेषु वासुदेवं च मध्यतः |
संकर्षणं दक्षभागे प्रद्युस्नं पश्चिमे यजेत् ||

उत्तरे चानिरुद्धं च आग्नेयादि प्रपूजयेत् |
शांति श्रीसरस्वत्यौ च त्रिभिर्बहु विभूषिताः ||

जप्त्वालक्षगुणं देवि किल्विषैश्च विमुच्यते |
रसलाक्षा भवेदोशो स्वयं ब्रह्मसदाशिवः ||


इति श्रीकुब्जिकामतेनवकोटिसंहितायां चतुरशीतिसाहस्रेपंचाशतितमः 
पटलः || ० ||





देव्युवाच ||


त्रिपुरानामविख्याता रक्तांगं न्याससंयुता |
नित्याकामदुघानामसंवर्त्ता मंडलक्रमम् ||

लिंगं च कीदृशं ज्ञेयं यथान्यदपिशंकर |
कथयस्व प्रसादेन पूजाहोमं च तर्प्पणम् ||


श्रीभैरव उवाच ||


उद्भूतं च पुरादेवि यन्मया त्रिपुरार्णवे |
तदद्यसंग्रहेणात्र सुसृष्टं यादृशं भवेत् ||

सर्वागमानां सारं हि उद्भूतं मेरुसंग्रहे |
तस्मान्मेरुं पदापश्येत् स्वहृष्टे नांतरात्मना ||

कस्यगोमयगंधेन कुंकुमागुरुसंभवेः |
लिप्त्वा भूमौ पटेवाथ श्रीद्रुमं मेरुमेव च ||

नाभिमध्यास्थितं बीजं तस्याग्रेष्टभिसंभवम् |
पुरतस्तस्य दातव्यं रुद्रबीजं तृतीयकम् ||

चतुराननमुद्धृत्य तुरीयं नाभिमंदिरे |
रक्तं रुद्रस्थितं कुर्याद्विद्याबीजं शिवे स्थितम् ||

शृपूर्वं शिरसाक्रांतं स्थेणो मध्यं तथाग्रतः |
दक्षशूलं समुद्धृत्य केवलं वायुसंभवम् ||

प्. १०७अ)

उभावेतौ पुनर्लिख्य करालीबीजमग्रतः |
भारभूतिस्थितिं कुर्यात्मज्जारुद्रसमा लिखेत् ||

देणोमध्यगतं कृत्वा विद्याधारेकुंठमग्रतः |
निरंतरपदं भूयः श्वेतपूर्वं स भैरवम् ||

तस्याधो रक्तरुद्रं तु मंदरस्यं शिवेस्थितम् |
अस्याग्रे दारुकं बीजं मूलंतं तदनन्तरम् ||

मालिनी हृदयं देवि पूर्वोपरिसंस्थितम् |
तयोर्मूर्ध्निशतं कुर्यान्मालिनी योगमुत्तमम् ||

ऋषि माला तु मुद्धृत्य तदादिश्चैवमग्रतः |
पूर्वोक्त मानदं देवि तत्पुरस्तात्वलोहितम् ||

शूलदंडासनारूढं नवादिमुपविन्यसेत् |
मंदरस्थं विजानीयाद्रुद्रंधात्रिशमग्रतः ||

मेषोर्द्धे केवलं बीजं वामादि शिरसा न्यसेत् |
कूर्मरुद्रस्य पुरतस्तत् पूर्वं केवलं लेखेत् ||

ज्ञानशक्ति समोपेतं शुक्ररुहे महेश्वरि |
लक्ष्मीबीजं समुद्धृत्य नित्यं भीमासमग्रतः ||

उरुमध्यस्थितं कुर्याद्भैरवं क्रोधसंभवं |
लोकांतेन प्रिया पातैः पंचमं प्रणवं भवेत् ||

मालिनी परथमं बीजमस्याग्रे कालमालिखेत् |
लोकांतं शिरसाक्रांतं कारणानि पुनर्भवेत् ||

एषा विद्या पुराजाना मूलांडक्षोभकारिका |
स्वर्गा पवर्गफलदा सद्यः प्रत्ययकारिका ||

इयं सा भैरवी नित्या सिद्धोसौ मकरध्वजः |
कंदर्पमंदिरे भीमा कथादीन क्रमान्न्यसेत् ||

कंदर्प्याद्यंतपुरगमंते संवर्त्तकं न्यसेत् |
विषं स विसद्वित्वेति निवर्तक्रमरोधिता ||

एष संवर्त्तनामानं मंडलं सुरसुंदरि |
प्. १०७ब्) संवर्त्तान्ते स्मृतं तद्धि संवर्त्तक्षयकारकम् ||

संवर्त्ते निस्फले भूते विंदत्यात्मनियत्सुखं |
निर्विकल्पं च संचिंत्य हेतु दृष्टाअंत वर्जितम् ||

तत्सुखं परमं देवि यत्रेदं स चराचरम् |
उत्पत्ति व्यापकं तस्मात् तत्तद्विश्वं प्रतिष्ठितम् ||

क्रियायाः शक्तयस्तेषु त्रिषुस्थानेषु भैरवाः |
वामज्येष्ठे च रौद्री च मध्ये वा नभसंभवाः ||

शक्तिर्विश्वस्य जननी मूलाद्भिद्यमातृका |
वमनी यथाचारेण कल्पार्क भयग्गं विदुः ||

संवर्त्तक्रमयोगोयं देवि गोप्यं प्रकाशितम् |
आनंदं विमलं ज्योति शक्तिरात्मफलप्रदम् ||

सर्वात्मपदयोगं च इतरत्वान्तु दिक्पुनः |
तद्वद्रूप ऋषिप्रोक्तो तथा देवी प्रयत्नतः ||

मातृकावर्णयोगेन गुरुपिंडस्य मध्यगम् |
भैरवी पिंडमध्यस्था दुःखराशि विमोचिनी ||

द्वात्रिंशल्लक्षणोपेतां भैरवीं विष्णुना सह |
गायत्रीं वा तथालक्ष्मीं सर्वलोकैकमातरम् ||

या लक्ष्मीभैरवी देवी रूपं च रससंनिभा |
पंच दीर्घे चतुर्ह्रस्वं पंच सूक्ष्मं षड्भुतम् ||

सप्तरक्तं त्रिगंभीरं द्विविस्तीर्णं यथोच्यते |
बाहुनेत्रद्वयं कुक्षि जानुनी चस्तनांतरम् ||

पंचदीर्घं समाख्यातमथश्रीवाच जंघिका |
पृष्टं गेहं च चत्वारि ह्रस्वान्युक्तानि चेश्वरि ||

सूक्ष्माण्यंगुलि पर्वाणि केशास्त्वक् दशनानखाः |
कक्षं कुक्षिश्च वक्षश्च घ्राणस्कंधौ ललाटिका ||

षडैवमुल्लतं ज्ञेयमत ऊर्द्धं च यत्पशुः |
पाणिपादतलेरक्ते नेत्रौ पाणितलानि च ||

प्. १०८अ) तालुजिह्वाधरौष्टा च सप्तरक्ताः प्रकीर्तिताः |
स्वरः सत्वं च नाभिश्च त्रिगंभीरं प्रकीर्तितम् ||

उरोललाटिका चैव द्विविस्तार्णं महेश्वरि |
द्वात्रिंशल्लक्षणो पेतैर्देवदेवं चलापति ||

विद्यामक्षगुणं द्वाभ्यामितराभ्यां चक्रकंबुकम् |
अन्योन्या लिंगनकरौ * * * * शिवांकगां ||

मुखेसंयोज्यवेणु च गायंतं कृष्णमच्युतम् |
आसंसंप्रेक्षवास्येन तारहारविभूषितौ ||

रथांगशंखविद्या च अक्षदामाहिशून्यपि |
भूतपुंद्रुकयुक्ताख्यामभयं विभ्रती गिराम् ||

भैरवासनमारुढां मुण्डस्रग्बिन्दु लोचना |
परमानंदसंदोहसंपूरितविलोचनाम् ||

गुणंसर्गमितिप्रोक्तं सूक्ष्मविंनां मयं भवेत् |
संवर्त्तकनिरालंबे तत्कटिसमन्विते ||

महापद्मरत्नरश्मिधवलांग सुशीतले |
तत्रावेश्मनिजं भावं देवंतं लक्षणान्वितम् ||

शिवांशिवासनारूढां बंधूककुसुमारुणम् |
परितः शक्तयश्चाष्टौ दिक्षुशक्त्याग्रिमूर्तयः ||

लक्ष्मी कमलमुच्चार्य वसिनीमंकुशं पुनः |
रक्तभैरवमारूढां पूतनाप्रग्नहान्वितां ||

पंचात्मिकं च देवेशिं वरणामग्रतः कुरु |
धरे धरणि शब्दं च भावयेदग्नि दिग्गतम् ||

शुक्रबीजं समुद्धृत्य वर्गमध्ये च नाकुलं |
एकं दशादि पुरतो नवके च तृतीयकम् ||

तदा दिक्षुसमाक्रांतं बीजं लोकादि मस्तकम् |
अनंतादि क्रमेणैवं वर्णानां पुरतो लिखेत् ||

न निश्च भागवत्यंते स्वष्ठम्ना ध्यानसाम्यतः |
प्. १०८ब्) कालिंदी सत्यभामा भूयो मित्रविंदासु नंदिनी ||

लक्षणानग्नजित्याख्या मूर्तयः क्रमतो भवन् |
अपरा देवि कुर्वीत त्रिपुरस्य यथा परा ||

अस्य जापेनहोमेनलक्षमानेनयद्भवेत् |
मृतपाषाणेन दारुण्य दृष्ट्या तच्चेतनं भवेत् ||

दिविमर्त्यजनेचाथ पाताले पन्नगालये |
स्वच्छंदचरितो वीरो यथासौ देवकी सुतः ||

ततोन्यांसंप्रवक्ष्यामि विद्यां त्रैलोक्य मोहिनीं |
त्रैलोक्य मोहने तंत्रे पुराते प्रकटी कृता ||

ध्रुवं नाभिगतं भूयो मारांकं क्रूरमस्तकम् |
मोदकंशुक्रमस्तं च मादनं शुक्रमूर्द्धनि ||

अधस्तात्कारयेच्छक्तिं गुणोंतं शिरसि स्थितम् |
पंचसमोपेतं गर्थानं तेन नादिनी ||

दीपनी च तथा विद्या माया मध्यं तदग्रतः |
मानिनीं वामनेत्रे तु रम्यं रुद्रं समावनम् ||

विष्णुं वामस्तने न्यस्य पूर्ववत् परितो लिखेत् |
पुनः समुद्धरेदन्यं देवि गोप्यं प्रकाशितम् ||

एषा विष्णुसमुद्भूता विद्यापंचाक्षरी शुभा |
एवं वा भैरवीं देवीं कंठकं च नवाक्षराम् ||

पूर्वोक्ते चंडिका मध्येहं वासंवाधनां कुरु |
विष्णवे भगवन् भूयस्तथा शंभुश्च पार्वति ||

दक्षिणामूर्तियोगेन सैव विद्या महेश्वरि |
माया वागीश्वरी सैसाहं स वागीश्वरीं शृणु ||

हंसस्य पुरतो देवी समांतं हंस शक्तिकम् |
भूयः सरस्वतीमग्रे नति स्वाहा वषट् अपि ||

वागुरं विष्णु देवीं च वायुरुद्रं समग्रतः |
कामं सोहं समुद्धृत्य अद्य स्याहा समन्वितम् ||

प्. १०९अ)

प्रपंचमुंडमालायां गदितं त्रिपुरार्णवे |
एष विष्णुः शिवः प्रोक्तो ब्रह्मावाक् तरणि भैरवी ||

पुनस्ते ध्वं?बिका देवी मोजमध्ये व्यवस्थितम् |
मंदारावस्थितं कुर्यान् मालिन्या उरुसंभवम् ||

कांतमेकादशे श्वेतमधस्तद्विल्वसंभवम् |
श्रीकरं च समाख्यातं दर्पिता पावकस्य च ||

दुग्धाब्धिमध्यसंभूतं नलिनोत्तरतार्क्षगम् |
अष्टबाहुं समासीनं भैरवाधिष्ठितोऽच्युतः ||

तप्तकांचनसंकाशं बंधूकारुणवच्छिराम् |
नलिनासिगदाचक्रं कंबुपाशांकुशं पुनः ||

विद्याकपालमनिशं मनसंस्थामनोलयम् |
अंगानि विन्यसेत् पंच भीभीसत्रासमदा ||

पृथुंसवक्षबीजाद्यैः सर्वज्ञादि भिरन्वितैः |
पदैरष्टा युधैर्वीजैर्दशस्थानेषु तद्दश ||

ब्राह्मणोस्य मुखमासीद्वाहूराजन्यमेव च |
उरूतदस्य यद्वैश्यः पद्भ्यां शूद्र इति क्रमात् ||

आपादस्वतलं देवि पादोर्द्धं वितलं पुनः |
जंघापादतलं भूयो नितलं जानसर्वगम् ||

तलातलञ्च उरुभ्यां शुभस्थाने रसातलम् |
पातालं कटिसंधिस्थं तद्वद्दूर्द्धविचिंतयेत् ||

भूर्ल्लोकं नाभिमध्ये च भूवर्लोकं हृदिसंस्थितम् |
स्वर्ल्लोकं ह्युरसिज्ञेयं महर्ल्लोकं तु कंठकम् ||

जनलोकं तालुमध्ये तपोलोकं ललाटके |
सत्यलोकं ब्रह्मरन्ध्रे भुवनानि चतुर्दशः ||

पूर्वोक्त विधिमानेन पूजाद्रव्याणि साधयेत् |
प्. १०९ब्) मृतीबीजत्रयं भूयो मानिनीं शिरसंभवम् ||

कूर्मरुद्रस्य पुरतोन्यद्वर्णं ऋषिमंदिरे |
अग्न्यादि बीजमुद्धृत्य गर्थानंतं शिवे न्यसेत् ||

वसनानंतपुरतो वेचु मध्ये समालिखेत् |
संवर्तको महादेवि महाकात्यासनस्थितः ||

अस्य द्वारप्रदेशे च नरके दीपनीं न्यसेत् |
अर्घाशमासनारूढा वायवे चासने न्यसेत् ||

क्षेपंचमक्षरं देवि नामादि मस्तकेंगजः |
वर्णानि पुरतो भूयस्त्री बीजं पुनरे वहि ||

यथा विद्येयमाख्याता विद्यापंचाक्षरी मता |
बीजानि तानि चोद्धृत्यरुद्राणां ऋषिमंदिरे ||

कालोनाममहारुद्रो वामान्तेन विभूषितः |
मादनं भूतवर्णानि गुणवर्णानि पूर्ववत् ||

एवमेता महाविद्या तद्वद्भूताक्षरी मता |
सर्वजापेषु संख्यातमंत्रार्थगुणरूपतः ||

विधेयं सर्वयत्नेन लक्षत्रयमथा विधेः |
भ्रूणहा शुध्यते देवि नरः कालेनपीडितः ||

लक्षद्वादशकैर्विप्रो राज्ञः षोडशसंख्यकैः |
वैश्यस्तु विंशतिः प्रोक्तो यथास्त्री सुद्रजातिभिः ||

पूर्ववन्मंडले वत्समनिषिच्यसहस्रधा |
विमुक्तः सर्वपापेभ्यो स्वेहया च रते मही ||

ज्येष्ठं कनिष्ठमन्येषां सर्वेषां संयतात्मनाम् |
तप एवगरीयो भूत्स्वभावश्चात्रकारणम् ||

ब्रह्मक्षत्रविषस्त्रीषु दीक्षा संस्कारभेदतः |
जायते शुद्धभावस्तु न धर्मं लिंगसाधनम् ||

द्विजत्वं न भवेत्वाज्ञा यतः पराशरो मुनिः |
प्. ११०अ) गर्दभे गर्दभो भूतो व्यासः कैवर्तकी सुतः ||

मडव्योमांडकी गर्भो ऋषिशृंगो मृगोद्भवः |
वसिष्ठो गणिकाज्जातो मातंगोपि महामुनिः ||

हस्तिन्यामवलोजातः कौशिक्यां केशवो बलः |
कुशापश्च मुरोद्भूतः कौशिकश्च महामुनिः ||

तैत्रीसुतस्तु तैत्रीयस्तथागस्यो घटोद्भवः |
विश्वामित्रस्तु चांडाल्यां वाल्मीको म्लेच्छसंभवः ||

अन्येपि ऋषयः सर्वे द्विजाती भेदगोत्रिणः |
तेषां यावत् कुलं नास्ति द्विजानां च कुलं गतः ||

जातिहीनापिते सर्वे तपसा द्विजतां गताः |
तस्माज्जाति कुलेनैव नमन्ये द्विजतां गताः ||

न विप्रो विप्रवार्येन शूद्री गर्भोयदान हि |
प्रातः संध्यादिभिश्चापि मातातद्ब्राह्मणी कथम् ||

शूद्रोपि शुद्धतां याति विप्रश्चांडाअलतां व्रजेत् |
संस्कारभाविता सर्वे तपसाधौतकल्मषाः ||

तस्माद्दीक्षादि संस्कारैः कुर्ययाच्चमथा विधि |
विधिहीनं न कर्तव्यं विधिना पूर्वचोदितम् ||

दीक्षितस्यापि दोषेण सापिता विधिना भवेत् |
भक्तिः शांभवभेदेन चतुर्द्धा परिपठ्यते ||

निवृत्याद्यन्यबीजाभ्यां पादादि स्थान पंचके |
ब्रह्माण्डव्यापका रुद्रा संवर्त्तके स्थिताः ||

तत्वबोध * * * * धा भिन्ने मतपार्वति |
क्रियामयी च पूर्वोक्त्य कुंडमंडलपुत्रिकाः ||

चैत्रे दुःखाय दीक्षास्याद्वैशाखे सर्वसिद्धिदा |
ज्येष्ठे मृत्यु प्रदासास्यादाषाटेवं धुनाशिनी ||

प्. ११०ब्)

श्रावणे वृद्धिदा नॄणां नभस्ये दुःखदा मता |
आश्विने सर्वसिद्ध्यैस्या कार्तिकें ज्ञानवृद्धिदा ||

शुभकृन्मार्गशीर्षे या पौषे ज्ञानविनाशिनी |
माघे मेधा विवृद्धा स्यात् फाल्गुणे सर्ववश्य कृत् ||

हैमराजतताम्रादीन् कलशात्रवशोभनान् |
तद्बहिः षोडशाद्वापि द्वात्रिंशद्विगुणं पुनः ||

स्वस्तिकं सर्वतोभद्रञ्चक्राब्जं प्राक्समीरितम् |
दूकूल वेष्टितान् सर्वान् तंतुना त्रिगुणात्मना ||

हैमरत्नादि गंधाड्यैः पंचामृतपवित्रितान् |
चक्रमभ्यर्च्य विधिवदष्ट षोडशसंख्यकैः ||

द्वात्रिंशच्चतुः षष्टिभैरव्यो भैरवागमात् |
भक्षभोज्यानि सर्वाणि प्रदद्यात्तर्पणानि च ||

यथोपचारविभवैः संपूज्यानामपूर्वकम् |
वैकुंठं परशंभुं च परापरमथेश्वरीं ||

दिव्यादिव्यक्रमं ज्ञात्वा गुरुतः संक्रम क्रमात् |
क्रमसिद्धेः परंज्योतिर्नित्याने सान्निध्यतां भवेत् ||

निर्वाणपदसिद्धिः स्याद् देवैरपि सुदुर्लभा ||


इति श्रीकुब्जिकामते एकपंचाशतितमः पटलः || ० ||




श्रीभैरव उवाच ||


शृणु देवि परंगुह्यं विद्याशंकेतसंज्ञितम् |
ब्रह्माण्डे क्षोभका रुद्रास्तथा विष्णु समुद्भवाः ||

मालिनी तद्ग्रहग्रंथि चतुःषष्टि क्रमेण हि |
मातृका सर्वविद्यानामुद्धृतानसुरासुरान् ||

परापरादि क्रमतः सापिनाना विधा भवेत् |
देवानां पुरतो देवी नवात्मानं नवात्मिकाम् ||

श्रीकंठं विन्यसेन् मूर्द्ध्नि संवर्तात्मानमेव हि |
प्. १११अ) अमृताकर्षिणीन्द्राणी ऐशानीं चंद्रमा पुनः ||

ऊर्द्धकेशी ऋद्द्धिदारारूषाष्टा न्यसेत् पुनः |
एकायामथैश्वर्यमोकारीमौषधात्मिकाम् ||

अंबिकामक्षयां ज्ञानं धात्रीश्चातीमेव हि |
गायत्रीं घंटधात्रीं च जीर्णात्मा न विन्यसेत् तनौ ||

चंडाच्छाया जयाभूमौ कंकारी ज्ञानरूपया |
टंकरस्राथटंकारी डामरी टंकारिणी पुनः ||

शाकिनी तामसी स्थास्ये दाक्षायण्यथ रात्रिका |
नादा च पार्वती चैव फट्कारी वंघनीति च ||

भद्रकाली महामाया यशस्विन्यथवा मया |
लंबौष्ठि वरदाश्री च घंटा चैव सरस्वती ||

ताकिनी दसवत्या च क्षयाभूयो इमाः कलाः |
अन्ते च नमसा देवि देवी वासा च चंडिका ||

तत्वतो भैरवं देवं सर्वत्रैवं प्रविन्यसेत् |
धवलामृतसंकाशा न्यस्तव्याः पिडितः ||

मात्रादंडधरादेव्यो विद्याक्षस्रक्कपालकाः |
कपर्दकलितामौलौ वलेंदुकृतशेखराः ||

अथवा देवि कुर्वीत तत्तन्नाम पुरस्सरम् |
ततः क्रमेणवर्णानि भौतकानि विनिष्क्रमात् ||

पुनरेव महेशानि ज्ञात्वा विद्याक्ष सूत्रकाम् |
कैलासमंदिरे देवि आदिवर्णं समालिखेत् ||

क्रूरवर्णं शिवे न्यस्तं वामांतं भूतिसंभवम् |
लोकादिमस्तकाश्रांतं शिवेन्यस्तं प्रकीर्तितम् ||

अनंतंगंधशिखरे श्वेतपूर्वं समुद्धरेत् |
मध्यासनासीनं निषधे वदसंभवम् ||

एषा शिरसि विन्यस्येत् पूर्वलोकसंभवम् |
प्. १११ब्) मुखवृत्तं विजानीयात् मंदरे सूक्ष्ममग्रतः ||

एकादशे तुरीयांतु तदंते तु ग्रहं न्यसेत् |
लोकांतं शिरसिक्रांतं विन्यसेद् दक्ष चक्षुसी ||

पुनःस्त्रिमूर्तिं भौतीशं वामनेत्रे प्रविन्यसेत् |
दक्षिणश्रवणे देवि अमरीशं समन्मथं ||

भ्रूवान्ते क्षयं चान्यं श्रवणे वामके विदुः |
स्थानानि क्रमयोगेन मातृकासुरसुंदरीम् ||

पुनरन्यं प्रवक्ष्यामि भौतिकं चादिसंभवम् |
मकरध्वजस्य पुरतोऽनंतागर्थस्य मंदिरे ||

अन्यस्य पुरतो भूयः सूक्ष्माग्रं बिंदु भैरवम् |
एवमभ्यस्यतः पुंसः अहन्यहनि भक्तितः ||

अघौघं क्षीयते वर्षात् तेजसाभास्करो भवेत् |
शीतले चंद्र तुल्यासौ ब्रह्मविष्णुशिवात्मकः ||

एवमन्यं सुरेशानि शृणुगुह्यं सनातनम् |
सुराणामंतरे देवि त्राणं जीवं स भौतिकम् ||

अक्रूरं मूर्द्ध्नि विन्यस्तं सुरस्थानेषु विन्यसेत् |
तद्वदच्छेवकरवत् संध्यानेषु तथा पुनः ||

वेदवर्णाः शिरो देवि त्वत्त्वनालं कृतं भवेत् |
पांचनामवलांता नामं ते हंसं प्रकीर्तितम् ||

क्षेत्रमनुग्रहं मूर्द्ध्नि बिंदुनालं कृतं कुरु |
विंशत्सहस्रभेदेन विद्यैषा परिकीर्तिता ||

इंद्रगोपनिभां बालां बालेन्दुकृतशेखराम् |
कुंकुमारुणमुंडस्र ङमंडितामुत्ततस्तनीम् ||

श्वेतपद्मासनासीनामष्टौकामसरोरुहे |
अथवा भौतिकीं देवीं संवर्त्तान्तं विन्यसेत् ||

द्वितीयन्तत्वदेवेह तृतीयमपि पार्वति |
एतत्कामकलारूपमक्षरं शिरसि स्थितम् ||

प्. ११२अ)

माया बीजं महेशानि अस्याग्रे रुद्रसंभवम् |
आदिवर्णान्तभौतीशं रुद्रं चैववरात्मकम् ||

मालिनी वक्त्रवर्णस्य सूक्ष्मरुद्रं समूर्द्धनि |
मालिन्यो देवमुद्धृत्य उमाकान्तं तदग्रतः ||

वशमध्यगतं देवि नरके ऋषिमंदिरे |
मेषो नाम महारुद्रो रुद्राणामब्धि शंकरे ||

कालं तेष्वंतमालिख्य लोकांतं चान्तदेशतः |
एवं ब्रह्मा च रुद्रश्च दुर्गावागन्य देवता ||

तत्तद्बीजयुतांगानि फट्कारां पंचमीं न्यसेत् |
अस्त्रान्तनेवमंत्राणि न्यस्तव्या वैष्णवेषु च ||

मातृ ब्रह्मादि लोकांतं पूजनीयाः पृथक् क्रमात् |
देवी गोप्यं प्रवक्ष्यामि यन्मया गोपितं पुरा ||

बीजानीतमसोद्धृत्य हंसाप्तौ सोहमेव च |
आदि वर्णस्य शिरसि लोकादि मस्तके न्यसेत् ||

द्विरंडभैरवी देवीं भीषणीं ऋषिमंदिरे |
ध्रूवांतमासनं दद्यात् अन्तं वान्त देशतः ||

गुणोंतमक्षरं देवि गृहाण ऋषिमंदिरे |
अर्द्धमात्रा समायुक्तं देवी बीजं तु केवलम् ||

वारेन्तं वज्रिणी देवी सूक्ष्मरुद्रविभूषिता |
ताराक्षग्रहमालायां मोजमध्यासनप्रभाम् ||

मालिनी चक्रवर्णस्य वाराही रक्तमूर्द्धनि |
पुनरस्या विदेशे तु मायादि मस्तकं कुरु ||

कांतरुद्रस्य पुरतो न्यस्तव्या वायुसंभवम् |
अमरीशांसनारुढा महाकालीनु पूर्विका ||

भुवोभगो भवेद्भूयो देवस्य पुरतो धनम् |
ग्रहशक्तिस्तु देवेशि नकुलीशासनान्विता ||

ऋषिमध्यपुरतो चामुंडा पुरतः स्थिता |
अंतरे बिंदुरुद्रं हि सिद्धिजोनस्तदग्रतः ||

प्रचोदयादितिक्षेपा व्यवस्थिता * * * * |
एषा विद्या पुराजाता ब्रह्म * * * * * * ||

प्. ११२ब्)

किं चाशाग्रे विधातव्या सारात्सारभवं पुनः |
ध्रुवान्ते कालमालिख्य अस्याग्रे गंधसंभवम् ||

पावनी पातु संभिन्ना तेजवर्णो रसो मृतम् |
ब्रह्मभूत्या तृतीया नामते वै नाम्तो भवत् ||

ब्रह्मक्षेत्रविशानां हि आद्या ब्रह्मप्रदर्शिनी |
ब्रह्मविप्रे मुदितानां देवानामपि दुर्लभा ||

ब्रह्माद्याशांत्यतीता देवतावक्त्रपंचके |
ते सर्वात्मने सक्त्यं तं स वक्त्राद्यंगषट्सु च ||

पादादि पिंडमध्येपि विन्यसेत् तत्व चिंतकैः |
आदि वर्णादि पीतांतं पद्भ्यां लोके पितामहम् ||

आजानु गुह्यपर्यन्तं विष्णुस्वैं क्रमसंभवम् |
हृदयाद्ब्रह्मपर्यन्तं रुद्रं कृष्ण प्रभं यजेत् ||

ईशं विष्णुप्रभं ध्यायेदाकचाद्धृदयावधि |
धवला मृतसंकाशं तदूर्द्धेशं सदाशिवं ||

ते तत्रैव समाराध्य फलानीह प्रपेदिरे |
बीजानि मध्यकोणे च भानुं बिंदुलके न्यसेत् ||

पादानि तत्वसंख्यानि निंबेचानुगतेन च |
कुंजरं हंसवर्णेन उद्भवेनैव विष्णुना ||

रुद्रेणवेष्टितं सर्वं विष्णुनालं कृतं कुरु |
तन्मध्ये भावयेद्देवीं तन्तु रूपां त्रयी मयीं ||

त्रिपदां त्र्यक्षरं ब्रह्मविष्णुरुद्रत्रिशक्तिकम् |
मुखवाहरुपादेषु ब्रह्मक्षत्रविशेतराः ||

अभयष्टां कुशापाश कपाल त्रिशिखा कुलां |
शंस्वारं नलिनी भोजमंडनाने कमंडिताम् ||

कुंकुमारुणमुंडस्रङ्मंडितां पद्मगां शिवाम् |
सूर्यकोटिसमप्रख्या चंद्रकोटि समप्रभाम् ||

प्. ११३अ)

कपर्दकलितां मौलौ अतिचंडविसर्जिताम् |
सर्वज्ञक्रतुमया सूत्रगुणरेखा मनोहराम् ||

मेखला गुणसंलग्नां कांचीरत्ननितंबिनीम् |
तर्कवेदागमाश्चापि रणन्मंजीरहंसिनीं ||

रोमराजी लताविद्युद्वलयांगदकुंडलां |
देव्यासुरमनुष्याणां ऋषिणां च महौजसां ||

वानेतरत्कुशाकीर्णं मौलिमालाभिरक्षिताम् |
भास्वरां प्रियगां देवीं वर्तुलां युगमंथराम् ||

जितकंदर्पलावण्यवंधुरामृतवर्षिणीम् |
कुट्टिमे हैमरत्नाघे लताकल्पमहीरुहे ||

आसीनां शंभवेशानीमर्चयेदीक्षितो निशम् |
शक्तिं वसने त्यादि भगवती पादुके पुनः ||

ऋग्यजुः सामरूपायै तत्स्था भरणमुक्तये |
ज्ञानशक्ति नमस्तुभ्यं वराशिरमे शिवे ||

आदित्यं भास्करं भानुं देविं प्रागादि दिक्षु च |
उमाच्छाया प्रभा नित्या प्रमातृ वर्गदेवताः ||

तामसी च सरस्वत्या वरदा भावका ह्वया |
वरेण्या वा मया भूयो शाकिनी भद्रकालिकां ||

गायत्री देवकीरामा शाकिनी रात्रिकां पुनः |
महाकाली हिरण्या च श्रीमही च यशस्विनी ||

योगात्मिका तनुस्था च वर्णाद्या रुद्रपूर्विकाः |
नारायण्या प्रभावद्या चंडादाक्षायणी यमाः ||

मातृका वर्णबीजाद्या ब्रह्माताश्च सुरेश्वराः |
कषाफलादिनीग्माद्यैः पूर्वोक्त क्रमतः क्रमात् ||

पलाशारग्वधो शीर्षपुष्पं काश्मनमेव च |
वर्णपूतजपो पाथतल्लक्षात्सर्वमाप्नुयात् ||

विश्वामित्रः पुरादेवी अस्या विद्या प्रभावतः |
प्. ११३ब्) ब्रह्मत्वत्तपसाजग्मुः अन्ये चापि तपो धनाः ||

जनाभा सेयं मया तस्य सर्वपापनिकृन्तनी |
अथ गुह्यं प्रवक्ष्यामि शृणु देवि प्रयत्नतः ||

आदि विद्या विभेदेन विभजेत्तत्वसंख्यया |
द्वितीयां ते तृतीयादौ विन्यसेदष्टमाक्षरी ||

विष्णुं समुद्धरें ङेन्तं पदेषु त्रिपदानि च |
द्वितीयं विष्णुरुद्राद्यौ आदौर्चानंतमेव च ||

अवादेवि प्रकुर्वीत स्रजं विष्णुहरं त्रिषु |
श्लोकानि तानि विन्यस्य पंचस्थानेषु वा पुनः ||

एवमेव तथातां हि लभ्यंते गुरुतोऽनिशं |
वामान्तं भौतिकं क्रूरमाह्निकं दशशक्तिकम् ||

कामाज्ञानं च तस्याग्रे पंचांगं बिंदुमस्तकम् |
महीने च पुनं ते च मानिनी वामनेत्रज ||

यानोंतमुद्धृत्य मध्यस्थं समादिं मस्तके न्यसेत् |
दीपनीं मूर्द्धि दातव्या प्राणजीवसि भौतिकम् ||

लोकांत्तं शिरसाक्रातं च्छगलंडं स दीपनीं |
पुनरेतौ स वाजीशं मादनं सर्वलोकतः ||

कलसा मस्तके देवि वामादि मूर्द्ध्नि विन्यसेत् |
खड्गीशं नवके देवि चारेंतं शवकं भवेत् ||

मानवाद्य वधूर्वर्गे चंडिकां मानवाक्षराम् |
आदौ चांते स देविभ्यामंते वै पार्थिवं न्यसेत् ||

पदानि पदविन्यस्य मातृका वर्गसंख्यया |
अंगानि दशषट्कं वैकं बाहुमध्य पादयोः ||

भूतवर्णं समुच्चार्य हृदयेथगणाधिपम् |
गणेशं कुतुवर्णेन शिवे न्यासंसदा * * ||

तपेरस्तु तथादेवि गणनाथं प्रकीर्तितम् |
तद्वक्त चयमित्युक्तमेकदंताय वै पुनः ||

पंचाक्षरं लंबकर्णं नेत्रेषु पुरतो न्यसेत् |
प्. ११४अ) रक्ततुंडाय बीजानि हूं फट् स्वाहास्त्र दिङ्मतम् ||

न्यस्त्वा देहस्य सन्नाहं मूर्तिशक्त्यादि शक्तिकीम् |
पंचाशन्रागचक्रं च भूतवर्णसमप्रभम् ||

नागयज्ञोपवीतं च पुष्पासंपुष्टविग्रहम् |
निविष्टपुष्करं तत्र पुष्पामदनमंदिरे ||

उदकं विष्णुरासीनां शिरस्य शर्करांबुजाम् |
शंखचक्रशरंशूलं बीजपूरं विषाणकम् ||

गदाब्जमुत्पलाशं च त यत्क्रूरपंकजम् |
शक्त्यादि वममूद्धृत्य शक्त्यन्तं गणपतिं न्यसेत् ||

मातृकोक्त विधानेन गणेशान् शक्तिका न्यसेत् |
सम्यगभ्यर्च्य विद्यानां प्राप्नुयादक्षयं फलम् ||

नाभिमध्येस्य पुरतो देवी बीइजं तदग्रतः |
आकाशमंदिराधस्थं पूजनासनमालिखेत् ||

संवर्तान्ते स्थितं बीजमक्रूरं शिरसि न्यसेत् |
पंचांतको महारुद्रोर्थिमुमध्ये व्यवस्थितः ||

महत्तत्व * * देवि गणपतिसमन्वितम् |
क्षेत्रमध्ये महेशानि मानिन्यामाहशंकरम् ||

मंदरस्थं विजानीयाल्लोहितं रक्तमूर्द्धगम् |
पुनस्तं बीजमादाय शुक्लं सतभूषितम् ||

धात्रीशं पुरतो देवि मानिन्या शिवसंभवम् |
तस्याग्रे गंधशिखरे अनंतं मूर्ध्निविन्यसेत् ||

त्रिस्थाने स्वादिबीजं हि न्यस्त्वाधस्थं वधूं पुरः |
हूं फट् नमश्च वौषड्व त्रिविधं न्यस्त वर्तुलः ||

चंडिकारा च मा बीजं स्थाने स्थाने नियोजयेत् |
अथान्यं संप्रवक्ष्यामि शृणु देवि यथाक्रमम् ||

विष्णुरुद्रश्च पुरतो स्वर्घांडं विष्णुसंभवम् |
प्. ११४ब्) धारांते निस्तरे देवि ङोवु मध्ये वरानने ||

अपनीवरकेदंतमंबिकां पूर्ववत् पुनः |
रुद्रान्तं सद्यमालिख्य धर्मरुद्रस्य अग्रतः ||

भाषणी रुक्षषि गेहे वज्रमध्यं तु भूषिता |
पुनरेवमहेशनि दीपनीमेवसंभवं ||

याते उरुमध्यस्थ र ऊर्द्धे योनिमालिखेत् |
अभूपतित्वं च * * महाकालस्य मूर्द्धनि ||

कामादि विन्यसेत् तद्वद् धात्रीशं प्राणसंभवम् |
गुह्यशक्तिसमोपेतं ददापय स चंडिकां ||

सूतिबीजद्वयं भूयो व्यत्पयेनापि चोद्धरेत् |
वर्मरुद्रस्य पुरतो लोहितं गंधमादने ||

रुतांतमग्नतः कृत्वा द्विस्थाने धात्रिसंभवम् |
सूक्ष्मो नाममहारुद्रो अंबिकासनसंस्थितः ||

दहनीबीजमुद्धृत्य रागादिं मस्तके न्यसेत् |
तद्वद्देवीं महाकालीमग्नतः क्रूरसंभवम् ||

वाअरुणेर्द्धे तु ताराक्षीं पुनस्तां सूक्ष्मभेदितम् |
रुद्राणीं नवके भूयोरु अन्तं गंधसंभवम् ||

लोहितास्तरुहार्णं च वरायते समालिखेत् |
पानोमेध्यगतं देवि व्याकृतंत्वविलोमतः ||

धर्माग्रेण तमालिख्य चणो मध्यं तु केवलम् |
पुनरस्यादि बीजं हि अनंतं रक्तसंभवम् ||

आमोडीक्षीरमध्ये च मेषांते चांतचर्म च |
रक्तरुद्रासने देवि अनन्तं विन्यसेत् पुनः ||

मूलदंडासनारूढं शुक्लप्राणं समुद्धरेत् |
शुभवर्णं महाकालं रुद्राणां ऋषिमंदिरे ||

वाराहं पार्थिवं रुद्रं विष्णं ब्राह्मणमेव च |
एवमेव क्रमं देवि तथान्यदपि पूर्ववत् ||

प्रथमं हृदयं देवि विष्णवे हृदयं न्यसेत् |
प्. ११५अ) द्वादशार्द्धं शिवाज्ञेया भूयो धर्मस्तथा भवेत् ||

अस्त्रं हरति सर्वत्र दशचैकं प्रकल्पयेत् |
ब्रह्माद्याशाश्वतीनान्ता भूतार्णाः पूर्वसंभवाः ||

पादानि दशभूतानि तत्तत्स्थाने स्रुतानि च |
पंचभूतसमप्रख्यमयुतार्कप्रभामिव ||

आयुधानि विचित्राणि विचित्रा भरणानि च |
सर्वक्रतुमयं सौम्यमष्टमेस चतुर्दले ||

निबंद्धे च त्रिकोणे च सिंहादिमंत्रं विन्यसेत् |
षोडशे मातृक्वावर्ण योगोवैदर्भ एव च ||

वर्णान्तत्रगतोर्द्धं वै पार्थिवान्तं सुरेश्वरि |
कोलवक्त्रं विशालाक्षं मर्त्यलोका वधिस्थितम् ||

तस्यार्द्धं वक्त्रदेशे तु पद्भ्यां लोके पितामहम् |
योगीश्वरीं चकुकारे श्वासे प्राणं समर्चयेत् ||

ककुटस्य पथे देवि संपूज्यौदिति चाश्विनौ |
हृदये च महाविष्णुं रविशशि दक्षवामके ||

भुजेकुक्षौ च वशखौ दंष्ट्राग्रे च वसुधरा |
सर्वदेवमयं देवं साक्षाद्ब्रह्मस्वरूपिणम् |

शंखानि खेटखड्गं च पाशांकुशगदाधनुः |
अथवा नीलजीमूतप्रभार्का युतभास्करम् ||

धवलामृतशोभाढ्यमानंदभरितं हरिम् |
अस्य सव्यापसव्ये तु अहं ब्रह्माग्रतो विषं ||

अनन्तं पश्चिमे यस्मान् मूर्ताद्या अंगपूर्विकाः |
प्रागुक्तविधिना चाथ वर्जयित्वा वसुंधराम् ||

पद्मापद्मकरामंकविष्टरं पीतभास्वरम् |
तत्तन्मंत्रेण संपूज्य नारसिंहं महाबलम् ||

जितषड्वर्गशुद्धात्मा स्वधर्मनिरतो जनः |
ऋजुमध्यगतं देवि नभोमध्यगतां शिवाम् ||

प्. ११५ब्)

रक्तभैरवमारूढां तस्याग्रे वेदभैरवम् |
शुभशक्ति समोपेतं भुजंगक्रूरमग्रतः ||

महाविष्णुं तमुच्चार्य ज्वलन्तं शक्तिमग्रतः |
मेदंरक्तसमारूढं ताराक्षी पातु भेदिता ||

आस्यते संपदं भूयो सहस्रारज्ञमस्तकम् |
नारायणं चतुर्थं च तस्याग्रे यादृशं शृणु ||

नारसिंहं पुनर्देवि भीषणं भीषणं पुनः |
कात्वमध्यं तु धात्रीशं रक्तरुद्रं स बिंदुकम् ||

मृत्युं च पुरतो देवि गुणोंतं मेषसंभवम् |
भे च मध्ये समुद्धृत्य गंधानंतं शिवे न्यसेत् ||

महाकालं समुद्धृत्य वे वु मध्यसने स्थितम् |
अस्याग्रे अंबिकाबीजं वामांतं च त्रिबीजकम् ||

एवमन्यानि बीजानि बाह्या येन यथा भवेत् |
द्वात्रिंशति प्रभेदेन अस्या देव्या यथा क्रमात् ||

ज्ञातव्यं पुरतो देवि रहस्यन्ते वदाम्यहम् |
न च भागविभागं च देवानामपि दुर्ल्लभम् ||

आदि विद्या विभेदेन एवं देवि नवानवी |
द्वात्रिंशदक्षरी विद्या आदि प्रस्तावसंयुता || 


इति श्रीकुब्जिकामतेत्रिपंचाशतितमः पटलः || ० ||




श्रीदेव्युवाच ||


वंद्यास्मि देवदेवस्य सफलं जीवितं मम |
पूर्वोक्ता या महादेवी सर्वपाशनिकृन्तनि ||

न तदस्या क्रमेदेव यथावेद्मि पुनः पुनः |
सर्वागमेषु तंत्रेषु गोपिता सर्वकामदा ||

मार्तण्डभैरवे देव तथा च त्रिपुरार्णवे |
सर्वसंमोहने तंत्रे रुरुभेदे च यत्नतः ||

इदानीं श्रोतुमिच्छामि सा विद्या संप्रदायतः |
आपुरपत्नीसामाया दृष्टादृष्टफलप्रदा ||

प्. ११६अ)

वक्तुमर्हसि देवेश यदि तुष्टोसि मे प्रभो |
अघवामक्रमेणैव गेहमध्येसु विस्तरम् ||


श्रीभैरव उवाच ||


साधुपृष्टं महादेवि पुरा वै श्रवणेन तु |
ब्रह्मणा वासवे नाथ विष्णुना च महात्मना ||

वागीशेन तु शुक्रेण सम्यगाराधिता सती |
सा विद्या परमा देवि विष्णवे प्रोक्तवानडं ||

सांप्रतं कथयामीयं शृणुष्वायतलोचने |
पूर्वोक्तक्रमतो विद्वान् स पूज्यश्रीक्रमं गुरुः ||

गोरोचनादिभिर्द्रव्यैर्लिखित्वा शुद्धभूतले |
मेरुं तत्र महादेवी मातृका संयुतं तथा ||

पंचप्रणवयोगेन तद्ग्रहेण च मातृकाम् |
विन्यस्य विधिवद्भूय उद्धरेन्मंत्रमुत्तमम् ||

पंचप्रणवसंयुक्तं तदुद्धारं पुरोक्तवत् |
नवात्मान्तरितं कृत्वा जपकाले जपेन्नरः ||

प्रणमामि महादेवीं सर्वविद्यात्मरूपिणीम् |
व्योमगां गजमध्यस्थां योन्याकारां नवांविकाम् ||

मांकुर्वे? तु योगिन्यो भुवस्थान्म?घषिष्ठिताः |
उद्धरिष्यामि तां विद्यां शृणु तत्र प्रयत्नतः ||

कैलासमंदिरे देवि श्रीकंठो नामनामतः |
आदिवर्णं विजानीयात् त्रैपुरे भवत्विदं ||

क्रूरवर्णं शिवेदत्तं मंदरे तु ततः परम् |
भूतमध्ये चतुर्थं तु शंखिनी यत्र संस्थिता ||

तमाधाय च मेधावीरुपूर्वेण समन्वितम् |
द्वितीयं तु वरारोहे तृतीयं तु ततः परम् ||

मंदरे ऋषिमालायां ते पूर्वं केवलं भवेत् |
ततोर्मध्यगतं देवी पंचातं यत्र भैरवम् ||

चतुर्थं केवलं विद्याच्चतुर्थं वारुणं भवेत् |
भगमध्यगतं गुह्यं मंदरे सूक्ष्मसंयुतम् ||

प्. ११६ब्)

षष्ठं तं तद्विजानीयात् सप्तमं चाष्टमं शृणु |
त्रिस्थाने हंसवर्णौ तुकांभवान्ताग्नि बिंदुमत् ||

प्रथमे वर्णसांकल्पे ज्ञानशक्ति विभूषितम् |
द्वितीये वर्णसकले शवारुढं सुरेश्वरि ||

करालीवर्णमुद्धृत्य पूर्वं यंत्रसंस्थितम् |
ध्रुवादिवर्णसंयुक्तं नवमंदशमं ततः ||

मंदरे भूतमालायां च्छागलं शिखिवाहिनीं |
बिंदुमध्यासनारूढं सूक्ष्मरुद्रेणसंयुतम् ||

क्रोधवर्णं समुद्धृत्य नूपुरेणसमन्वितम् |
एकादशं महादेवी हंसवर्णौ पुनः पुनः ||

त्रिस्थानेषु समुद्धृत्य क्रूरवर्णविभूषितम् |
प्रथमेनतमंयुक्तं द्वितीये मूर्तिसंयुतम् ||

तृतीये तु ध्रुवांतं च त्रिस्थाने दीपनी युतम् |
पुनः श्रीकंठनामानं देवी पंचदशाक्षरी ||

विश्वमध्ये शिवस्थाने रु पूर्वं गंधमादने |
रुद्रवे च रुद्रमालायां गायत्र्या च समन्वितम् ||

भुजंगभैरवी देवी दीपनी यत्र संस्थिता |
कैलासे वाममध्ये तु आदिवर्णेनसंयुतम् ||

पुनरेव महेशानी घोरेति पदसंभवेत् |
पुनः श्रीकंठमुद्धृत्य घोराशब्दं न संशयः ||

कालो नाम महारुद्रो भे च मध्ये व्यवस्थितः |
ध्रुवादिवर्णयोगेन त्रयोविंशं न संशयः ||

ठठि मध्यगतं देवि चतुर्विंशाक्षरो भवेत् |
एकादशे ऋतुस्थाने च्छागली यत्र संस्थिता ||

भुजंगभैरवारूढा दीपनी यत्र संस्थिता |
प्. ११७अ) अनंता क्रूरसंयुक्तं तत्त्वसंख्या न संशयः ||

शूलश्च च्छागली देवी दीपन्या सूक्ष्म बिंदुका |
एकादशादि वर्णं च मायादेवी युतं कुरु ||

नारायणी मर्त्यदेवी सूक्ष्मरुद्रेण मंडिता |
अष्टाविंशति वर्णोयं क्रोधसूक्ष्मविभूषितम् ||

पुनर्नारायणी देवी सूक्ष्मरुद्रविभूषिता |
वाममध्यगतं देवी वज्रिणी यत्रसंस्थिता ||

सूक्ष्मरुद्रेण संयुक्तारायुक्ता च द्विधा कुरु |
कैलासे ऋतुपूर्वेण युक्तं रा * सुरेश्वरी ||

द्वात्रिंशदक्षरी देवी वर्णरूपा व्यवस्थिता |
एवं देवि मयाख्यातं आम्नाये पश्चिमे तरे ||

करांगन्याससंनद्धं वक्त्रन्यासमतः परम् |
वर्णन्यासं ततो देहे मातृका शब्दवत् ||

त्रिविद्याद्योर्याष्टकं तु षोढान्यसासं तु देशिकः |
यथा देवी पुराप्रोक्ता विस्तरेण शुविद्यया ||

पीठन्यासं ततो देवी सप्तविंशतिसंख्यया |
संपूज्यश्रीक्रमान्नाथान् पादुकापङ्क्ति संयुतान् ||

यथोपचारसंयुक्तपुष्पगंधाक्षतादिभिः |
पीठाष्टकं ततो देवी बाह्येष्टकं क्रमात् ||

समयाचारयोगेन दत्वा कर्णसमुत्तमम् |
मुद्रां बधानिरालंबां क्षमस्वेति विसर्जयेत् ||

स्थित्वा तदग्रतः सम्यक् सहस्रं चाष्टकं शतम् |
एवं ज्ञात्वा वरारोहे ध्यानगम्यामतींद्रियाम् ||

ध्यात्वातामिंदुसंपूर्ण वदनां भोजमंडलाम् |
पंचवक्त्रां दशभुजां पिनोन्नतपयोधराम् ||

रहस्यानां रहस्यं तु गोप्यानां गोप्यमुत्तमम् |
पावनः पावनीनां च मंगलानां च मंगलम् ||

प्. ११७ब्)

इत्युक्तं क्रमयोगेन कथितं च सुरेश्वरि |
अथान्यं संप्रवक्ष्यामि स्वगोप्यं देवि दुर्लभम् ||

विद्याद्यभेदभिन्नस्तु संक्षेपात् कथयामिते |
पूर्वं देवासुरे देवि मध्यमाने महार्णवे ||

असुरैर्निर्जिता देवा रविशक्र पुरोगमाः |
तस्मादागत्यसर्वे ते यत्राहं स्थितवान् प्रिये ||

प्रणम्यकायवागभिस्तु यथा वृत्तं न्यवेदयत् |
इंद्रस्तु गुरुणासार्द्धं वेपमानः सुदुःखितः ||

ततः प्रसन्नचित्तोहं वीरश्रीविजयप्रदम् |
भोगदं मोक्षदं चैव वाक्प्रदं शिवदं शिवम् ||

ज्ञानदं राज्यदं देवि खड्गपातालसिद्धिदम् |
अष्टैश्वर्यखेचरत्वं स्वर्गकामफलप्रदम् ||

बहुनोक्तेन किं देवि सर्वकामफलप्रदम् |
इदं विचिंत्य बहुशः सर्वदेवमयात्मकम् ||

मनुमंत्रं द्वात्रिंशदर्णघं कौले पश्चिम दिक्यते |
अथविद्यामयाख्याता कृत्तिकाकुलनायिका ||

परापरविभागेन विद्यात्रैलोक्य मोहिनी |
प्रोक्ता सा तु महेंद्राय गुरवे देशिकोत्तमः ||

पारंपर्यक्रमायाता त्रिप्रभेदा महेश्वरी |
पर्यः शक्ति समुद्दिष्टा पारं शिवमिहोच्यते ||

परौघं प्रथमं देवि दिव्यौघं तदनंतरम् |
दिव्यादि तृतीयं च गुरुः सर्वत्रमागताम् ||

ब्रह्माणं कायशुद्ध्यर्थं वाक्शुद्ध्यर्थं जनार्दनम् |
मनः शुद्ध्यर्थकं रुद्रं त्रिशुद्धिं सर्वदा यजेत् ||

उलक्रमं तु विज्ञेयं मध्यज्येष्ठं शेखरम् |
भक्तानामेव रक्षार्थं यथावत्कथयामिते ||

अपि सर्वागमज्ञस्य पूर्वाचार परस्य च |
प्. ११८अ) ओलित्वा न विहीनस्य प्रणामं नैवकारयेत् ||

प्रणमामि महादेविं ब्रह्माविष्णीश सेवितां |
सिद्धचारणसंघैश्च पन्नगैः स सुरासुरैः ||

सृष्टिस्थिति लयं अस्यां वंदेतां कुलकुब्जिकाम् |
एवं भूतां तु तां विद्यामुद्धरेन्मेरुमध्यतः ||

पूर्ववत्समयं देवि संपूज्य च कुलक्रमम् |
मंदरे ऋषिमालायां यत्र संस्थिताम् ||

प्रथमं देवि विज्ञेयं तनोर्मध्यं द्वितीयकम् |
वाममध्यं तृतीयं तु भागमध्यगतं पुनः ||

माया देवि समायुक्तं मेदरे च चतुर्थकम् |
वागीश्वरी वलोकांते पंचपंच न संशयः ||

च्छागलीं भूतमध्ये तु शिखिनीं कर्णमध्यतः |
कैलासं मंदरे देवि सपूर्वेण समन्वितम् ||

सष्ठं तं च विजानीयात् सप्तमं चाष्टमं शृणु |
नवात्मानं ततोद्धृत्य भूयस्त्वं परमेश्वरि ||

सासिमद्यगतं बीजमंविकास्थानगं कुरु |
त्रिमूर्तिभैरवं देवि पूर्वनिषधालये ||

शिवप्रदेशसंभिन्नं कुब्जिकेति सुरेश्वरि |
हंसवर्णं त्रिधा कृत्वा सृष्टिस्थितिलय क्रमात् ||

त्रिविधोपि समायुक्त कांतधार्णाग्नि बिंदुकम् |
अनंतेन शिवोभिन्नं सृष्टिबीजं तु मध्यमे ||

पूर्वं निषदार्णेनभिन्नं संहारकं पुनः |
ध्रुवांतं देवि संयुक्तं दशगौकं न संशयः ||

कर्मरुद्रं ततो देवि चामुंडा ऋषिमंदिरे |
केवलंतं समादाय विलमध्य गतं प्रिये ||

महाकालं केवलं तु भे च मध्ये व्यवस्थितम् |
एकादशे क्रोधवर्णं कलाली तत्र संस्थितम् ||

प्. ११८ब्)

ध्रुवादि वर्णसंयुक्तं बिल्वमध्यगतं पुनः |
ज्ञानशक्तियुतं देवि कैलासे रत्नमंदिरे ||

कूर्मरुद्रं समारभ्य कुलपंचाक्षरी युतम् |
पुनरेव महेशानि आदि उद्धारयोगतः ||

एकोनविंशद्यर्णोयं श्रीकंठस्त्वत्रविंशतिः |
एकादशे तु घोराख्या स पूर्वं गंधमादने ||

सद्योजातेनसंयुक्ता गायत्री यत्र पार्वति |
नरके शूलदंडं च भुजंगो नाम भैरवः ||

अनंतेन शिवोभिन्नं द्वात्रिंशद्गंधमादने |
महाकालं पुनर्देवि ध्रुवाद्यासनसंस्थितम् ||

ठ्विमध्यगतं गृह्य गायत्री संख्यकोक्षरं |
हंसवर्णं द्विधादेव सृष्टिस्थिति विभेदतः ||

ध्रुवाद्यवर्णं देवेशि च्छागलीनामनामतः |
शूलदंडासनारूढं अनंतंगंधमादने ||

अक्रूरेण शिरोभिन्नं आद्यहंसे सुरेश्वरि |
द्वितीये च्छागली देवी शूलडंडं त्रिमूर्तिना ||

वर्णावेतौ सुरेशानि त्रैलोक्य वशमानयत् |
करालि वर्णमुद्धृत्य ध्रुवादीति पदं भवेत् ||

वर्णावेतौ पुनर्दीप्ता तारमध्यं तु सूक्ष्मकम् |
मंदरे ऋषिमध्यौ च चामुंडा कूर्मभैरवः ||

द्विधा च प्रोच्चरेद्देवि कैलासे वाममंदिरे |
ज्ञानशक्तिसमोपेतं रु पूर्वं तं न संशयः ||

सारात्सारतरं चैव गुह्याद्गुह्यं मयोदितम् |
पूतप्रवणकं चाथक्रमोत्क्रमगतं भवेत् ||

प्राग्भवं हंसवर्णं च शक्तिबीजे तथा भवेत् |
मा बीजेव तथा देवि हंसाधः क्रमयोगतः ||

मंडिशो भैरवस्तत्र कांतपाताग्नि बिंदु युक् |
पुनश्चान्याथ देवेशि वारुणं विनियोजयेत् ||

एवं भेदैः क्रमैर्वापि मातृकामंत्रसंपुटैः |
प्. ११९अ) न्यस्वादौ तद्गृहिन्यासादूर्द्धप्राग्दक्षपश्चिमम् ||

उत्तरं वक्त्रकं चाथ अर्द्धवर्णं ततो न्यसेत् |
पूजा ध्यानं च संदिष्टं यथापूर्वं न संशयः ||

षण्मासाभ्यास योगेन साधकोमत्समो भवेत् |
इद्रमग्निं यमं रक्षं वरुणं विश्वगं शशिम् ||

ईशानं पूजयेन् मध्ये देवी सप्ताष्टकं ततः |
धर्मादि प्रेत पर्यन्तं पंचपंचेति भेदतः ||

पुनः षोढाप्रभिन्नेन अष्टाविंशक्रमेण तु |
योनिमध्यगतं लिंगं योन्यो देव पुटी कृतम् ||

तन्मध्ये वामनो रूपं लक्षयेच्च पुनः पुनः |
मध्ये मंथानयोगेन कालाग्नि ज्वलिते किल ||

मधनाच्छिवशक्तिस्तु तदानंदः प्रजायते |
निश्चलत्वं भवेद् देवि शिवशक्त्यो भवेदतः ||

तेनामृतेन चात्मानं प्लाव्यमानं विचिंतयेत् |
एतत् तु परमं दिव्यं परमानंदलक्षणम् ||

एतत् ते माणिपूरस्य रहस्यं प्रकटीं कृतम् |
गोपितं तं च मंत्रेषु लक्ष्मी तुल्यं प्रकाशितम् ||

दुर्लभं सिद्धमार्गस्य किंपुनस्त्वितरेषु च |
उक्तकालेन सिद्ध्यन्ते अवश्यं नादृतं वचः ||

किंतु ज्योतिर्लताकारं चक्रमार्गस्य मध्यगम् |
यद्वा महात्रदेवानां वंदेतां शांभरी मजाम् ||

दध्राप्रेमाणतायाभिः प्रयक्षफलदं यतः |
सर्वागम विरोधेन न नित्यं योगिनी महम् ||

प्रवृत्ते भैरवी तंत्रे सर्वे वर्णा द्विजातयः |
निंवृत्ते भैरवी तंत्रे सर्वे वर्णाः पृथक् पृथक् ||

इत्येवमेव देवेशि रहस्यं प्रकटी कृतम् |
भक्तियुक्ता यदातव्यं त्वया सर्वत्र नंदिनि ||

प्. ११९ब्)

लक्षं यतो जपस्तेन तदर्द्धस्तु हतक्रिया |
मनसो वीश्वरोर्द्धेसि वसुदेव * * * * ||

विद्येयं परमेशानि सर्वकामदुद्या भवे |
सप्तकोटीश्चरी देवी त्रिलक्षात् सिद्धिभाग्भवेत् ||

स्वाहा शीर्षके सञ्जिते ङे वाहसंक्ष्रें ह्रीं ह्रां जुहातेजसंकर्षणी 
नामा विद्या सघ फलप्रदा ||

हास्वामनां क्रटोक्षु वोप्रचोहंकं ह्रीं ओं ऐं जुः सः हवीश्वनयेत्व 
मनाकशीर्षकं स्वः यनोहंसं ह्रीं रुः स्वं उ || ० ||

इति श्रीकुब्जिकामतेत्रिपंचाशतितमः पटलः || ० ||




श्रीदेव्युवाच ||


भगवत्सर्वधर्मज्ञ विश्वकारणकारण |
नवकोटिप्रमाणेन यदुक्तं कुब्जिका मते ||

उत्पन्नं मम विज्ञानं निर्वाण पदसिद्धिदं |
अनेको वासनाख्येहं भवतामेद्य विस्तरात् ||

पुनः पृच्छामि तज्ज्ञानं व्रजेन्मुक्तिं च शास्वनीम् |
शैवे च नाकुले पंचकल्पवेदादि निर्गतम् ||

पंचरात्रादिराद्धांतं ज्ञानं निर्वाणदं परम् |
ब्रह्मत्वं तपसाजग्मुर्ये नैते च तपोधनाः ||

अत्र ते दर्शयिष्यामि तेभ्य उद्धृत्यसंवनात् |
देवा अपि न जानंति किं पुनस्त्वितरे जनाः ||

सदाशिवान्ता वर्णाद्यास्तनु स्थानेषु विन्यसेत् |
शिवं हकारमित्युक्तमौंकारः शक्तिरुच्यते ||

बिंदुनादात्मकौतद्वदुकारं बिंदुमस्तकम् |
श्रीकंठं पुरतो न्यस्य अस्यादिश्चांत देवताः ||

वामांतं विन्यसेन्मूर्द्ध्नि मालिनी शिरसंभवान् |
आदधेत्तं मध्यमं च मानिनी प्रथमं पुनः ||

दीप्ताय पुरतो देवि श्रीकंठस्यांत देशतः |
मेरुरुद्रस्य अग्रे तु रुतांतं गंधसंभवम् ||

खिंनमध्यं समुद्धृत्य एष तस्या सनं भवेत् |
प्. १२०अ) देववर्णं शिवेदत्तं चिह्नमध्यं समेदकम् ||

गंधानंतेनसंभिन्नं मांसं तस्या ततो ददेत् |
रूपिणे च पुनर्देवि अत ऊर्द्धं च यच्छृणु ||

आनंदा ह्यपदं भूयः प्राणरुद्रं तु केवलं |
मेदोनाममहारुद्रः शुभे भक्त्यासमन्वितः ||

रुद्राणां नरके रक्तं रक्तरुद्रासनस्थितम् |
तयोर्मूर्द्धि प्रदातव्यं मंदरे सूक्ष्मसंभवम् ||

भागमध्यगतं देवि ताराक्षीं केवलं विदुः |
सासिमध्यगतं शुक्ल कालं वापं च मं पुनः ||

ज्ञानं च पुरतो देवि रक्तस्योपरि लोहितम् |
सूक्ष्मरुद्रस्थितं कुर्ययाच्छक्रस्योपरि पार्वति ||

धात्रीशं कांतमध्ये तु कालं वामानु मूर्द्धगम् |
ब्रह्मचारी जितक्रोधी व्रतचर्या समन्वितः ||

स्वच्छः स्वच्छांवरः स्रग्वी नन्क्ताशी सुदृढव्रतः |
ध्यानं कुर्यात् त्रिषुस्थाने ध्यानः शुक्लविस्तरे ||

इदुं गोक्षारकुंदाभं देवदेवं जगद्गुरुम् |
अनन्तेन समवावद्ध कक्षैकविचरं शिवम् ||

अहं वद्धजटामौली शरच्चंद्रविराजितः |
अनंता वेष्टितं वामे न कुटं सुमनोहरम् ||

नानामालागणैः कॢप्तां दक्षिणे वर्णमालिकाम् |
पंकसूत्रमनंतं हि पुंडरीकाजिनां चरम् ||

पद्माशनं शिवं शांतं स्वच्छंदगतिरीश्वरम् |
स्वचोक्तानि षडंगानि षट्पदानीहतन्तया ||

द्वात्रिंशदक्षरां देवि पिडमध्ये च विन्यसेत् |
उमादुर्गाप्रभासत्या चामुंडाहंस्यापि पासिनी ||

विजया विरजा विश्वा जया च सुमुखेश्वरी |
वामाज्येष्ठा च रौद्री च अंबिकेच्छा भयप्रदा ||

प्. १२०ब्)

दाक्षायणी सुरानंदा भद्रकाली कुलांगना |
कुलशाभा महादेवी हृल्लेखा गगनासती ||

रक्ताकरालिकाभूयो महासूक्ष्मा सरस्वती |
संहारवो नाम महाकालासनस्थितः ||

पावकेनार्द्धसंयुक्तो वायुवेगासुसंयुतः |
अनुग्रहशिवेपेतः स्वयं पूर्वापरे तु गम् ||

तत्तत्स्थानेषु तक्षेत्र विद्याबीजानि संस्थितः |
पूर्वपंचार्णवत्कुर्यां शेषमन्ये सुरेश्वरि ||

दूतीशस्याग्रतो देवि चात्मनि समालिखेत् |
आकाशमंदिरे घोरे ग्रहाणामुत्तमं शिवे ||

मूर्द्ध्निबिंदुपुतं कुर्यान् मानिन्या उरुसंभवम् |
शुक्लं हृदयमध्यस्थं मध्यभागं तदग्रतः ||

वागीशमासनं दृद्यादक्रूरं शिरसि न्यसेत् |
परंब्रह्मपदं देवि पुरुषं कृष्णमेव च ||

पामो मध्यगतं भूयः शुष्मं क्रूरस्य मूर्धगम् |
शिवां च विलमध्यान्त भैरवं बिंदुमग्रतः ||

ध्रुवांतं कात्वमध्यस्य धेनुमध्यासनं भवेत् |
खंडपावकमारुढं वेतंसनकरे पुनः ||

सूक्ष्मरुद्रा स्थितं कुर्यान् मानिन्या चक्रमुत्तमम् |
स पूर्वं नवके पूर्वं ध्रुवान्तासनसंस्थितम् ||

रुद्राणां मंदिरे सद्यः पूर्वं चास्याग्रतो लिखेत् |
नाभिवर्णं समुद्धृत्य ह मध्ये स बिंदुकम् ||

कटकं विश्वरूपाय वज्रिणी भौतिकेन च |
प्रणामं चाद्यबीजं हि प्रणुक्त क्रमतोद्धरेत् ||

अघोरवसुनर्द्देवि पूजाहोमं च तर्पणम् |
बीजानि भूतवर्णानि चतुर्युक्तं सुरेश्वरि ||

यजामहे तु देवीं तु मृत्योर्मुक्षीयवर्द्धनम् |
बीजंसन्तं संभूयश्चानंतंचिंतमेव च ||

सर्वं वर्द्धये संते पुनरेवसमुद्धरेत् |
प्. १२१अ) अमरीशादिमं बीजं स्थाणु रुद्रादि संयुतम् ||

अग्रे तस्यात उद्धृत्य तस्यां तं पुरतः स्थितम् |
त्रिस्थानात्तौसमुद्धृत्य स्थाने स्वंगान षट्पदैः ||

रक्षोहनो वलहन सुमुखः कालरूपकः |
विजयो जयंतः प्रजयो मनोन्मनाय बलाय च ||

भूतशक्त्याक्षरैर्मूर्त्तिं पदैः संक्रंदनादिभिः |
अर्चयित्वा पुनस्तस्य रुद्रलक्षं यतव्रतः ||

मृत्युर्विलासकैर्देवि मंत्रोऽभीष्टफलप्रदः |
विष्णुबीजं समुद्धृत्य रु अंतं हस्य अग्रतः ||

लोकोपि शिरसाक्रांतं एकरुद्रं तृतीयकम् |
आकाशमंदरांतस्थमात्मादी बिंदुसन्निभम् ||

स्थापितव्यं प्रयत्नेन शिवं तस्यार्द्धसंभवम् |
मानिन्यासक्रवर्णस्य शिवेरुद्रं तृतीयकम् ||

धात्रीशस्यासनं दयाद्दृषीणामंतरे स्थितम् |
दीपनी त?ग्र देशे च साधने तं समालिखेत् ||

नासिकाग्रे पुनर्देवि अस्थिरुद्रासनं भवेत् |
सहस्रांशे स्फुरत्यंते दधमध्यं ध्रुवांतकम् ||

काकानामं महारुद्रा दीपनी सूक्ष्ममूर्द्धगाः |
एकादशादि पुरतो कांतं गांतं प्रविन्यसेत् ||

तुरीयं भूतमध्ये तु कांतं वैरोजमध्यतः |
महाकाल्यासनत्वेन आलिंगं गंधमादने ||

शाकमन्ये शरीराय प्रणामास्तु परं पदम् |
आत्मानं युते देवि विजानीहि पुरोक्तवत् ||

अप्रकृत्यात्मकं नाम संभूतं परमार्थतः |
बीजानीमानि भूयश्च शंकरं लोकशंकरम् ||

नारायणं चौर्थ्यन्तं नवात्मानं पुरस्थितं |
चत्वारि देववसूर्णैस्तथा वह्निः स्वभूतकैः ||

प्. १२१ब्)

न्यस्तव्या विधियोगेन कायमध्ये सुरेश्वरि |
अर्द्धनारीश्वरं देवं न सर्वत्रावतंसकम् ||

सोमार्कमश्चित्रै श्वनानाकल्पमनोहरम् |
द्वात्रिंशल्लक्षणैर्वाद्यं देवदेवमुमापतिम् ||

पाशांकुशं वामदक्षे अक्षस्रक् नृकपालकम् |
तप्तहाटकसंकाशं सोमंसिंदूरसंप्रतम् ||

सिंहास्तु विष्ट्यवे देवि पूर्ववत् परितोषयेत् |
अंबुजं पश्चिमे पूज्यं बाणं धनददियगतं ||

रुद्रमाखंडलेयष्टा ईश्वरं स्वरसन्निभम् |
अननादि चतुष्केषु हृल्लेखां च गदां पुनः ||

रक्तां करालिकां देवं महत्सूक्ष्मं महेश्वरम् |
वंदसूत्पलधारिण्यो वेणीबद्धास्वलंकृताः ||

षष्टमेदष्टपूर्वादिरुतं वसूं चरं नवम् |
रुतेजामग्नि दिग्भावे गोजलेशो वरे यजेत् ||

अवजामर्चयेद्वाजौ अत्रिजामैशकोणके |
ब्राह्मण्यादि चतुःषष्टि विधानेन प्रयत्नतः ||

होमंदक्षिणकुंडे तु लाजातिलसतंदुलैः |
स्वयंभूकुसुमैश्चापि नृप बिल्वमहीरुहैः ||

चंद्रकस्तूरिकोन्मिश्र गुडक्षौद्रघृतप्लुतम् |
अर्द्धलक्षं जपेत् पूर्वं तथाहोमं स तर्पणम् ||

तर्पणानि पुनर्दद्यान्नवं स्वाघं मनोहरम् |
त्रिभिर्वर्घैर्यताहारो व्रतचर्यासमन्वितः ||

पलमथा श्वाभिस्तृप्तौ परममीश्वरौ |
प्रदद्यादीप्सितं सर्वं खेचरत्वा पवर्गकम् ||

भूप्रदेशं समं कृत्वा चंदनागुरु चर्चितं |
कृत्वामंडलकं तत्र चतुष्पत्रं त्रियोनिकम् ||

ततः क्रमेणवर्णानि विन्यसे तिस्रबाह्यतः |
प्. १२२अ) आदीक्षांत अकारोतौ विन्यसेज्जगदीश्वरीं ||

तन्मध्ये पूर्ववद्रूपं संविचिन्त्य हृदंबुजे |
मनसावर्तते योगी यावद्ब्रह्मा स जीवति ||

हरंहरिं दक्षवामे वा दक्षे हरंहरिम् |
त्रिशूलंकंबुकं देवि देवं चक्रं शिवं हरिः ||

तारं स बिंदुकं देवी हृदोल्कं प्रथमं हृदि |
सर्वान्तपदभूयो मेषं तद्वच्छिरसि न्यसेत् ||


महोल्क नित्यतृप्तांते वीरं वीरोल्कमेव च |
शिखायामनादि बोधं तृतीयं परमेश्वरीम् ||

आदि वर्णतृतीयान्ते ह्युक्तं स्वातं अमेव च |
मदोगंधेन सहसा सर्वं स पंचमं पुनः ||

निद्यगन्तेश्च प्रशक्ती नेत्राणां रक्षणे न्यसेत् |
वागीशं च सहस्रोल्क अनंतशक्तिस्तु कंटकम् ||

पूजयेत् पूर्ववद्भक्त्या भेदाभेदं न कारयेत् |
संशयात्मा प्रणश्यति न सुखं न परांगतिम् ||

विश्वसेत् परमं धर्मे अधर्मे नैव विश्वसेत् |
धर्मेण क्रतुविश्वापि यथा भोज्यंति देवताः ||

तस्मान्मंत्रमयं लोकं धर्मं मंत्रमयं विदुः |
धर्मेण पृथिवीं जित्वा दिव्ययानैर्मनोहरैः ||

क्रीडन्तेद्यापि दृश्यन्ते देवाश्चापि तपोधनाः |
तेनधर्मात्मके मंत्रे येषां प्रज्ञा न वर्तते |

तेषां स्वर्गं च मोक्षं च इहमूत्र न हि क्वचित् |
उत्तरं दक्षिणां चैव द्वावेतौ सर्वदेहिनाम् ||

पंथानौ तौ परिभ्रष्टे अधर्मं वर्द्धते निशम् |
दर्द्धरीदंदशूकादि योनिस्तर्जयते खलु ||

तेषु दुःखान्यनेकानि भुज्यंते दुःखसंभवम् |
न तत्र सुखले शोस्तिहाकष्टं परमेश्वरि ||

गर्भवासेति दुःखार्तो वाल्ये अज्ञानमोहितः |
प्. १२२ब्) यौवने विषयापन्नो वार्द्धके मरणोन्मुखः ||

मृतस्य जन्मस्या देवं घटियंत्र भ्रमो यथा |
तस्माच्चस्त्वजनोलोके श्रुतिवाक्यैर्नियम्यते ||

अपदादि दोषेण मध्यमो विनिविन्यसेत् |
कषाय चर्मवन्मदोहठेनायातिमार्दवम् ||

तस्मादुर्गमये यंत्रे मंत्रवित्पंडितो जनः |
संधायविधिना देवि विधानेन पुरोक्तवत् |

खेचरी आदि सिद्धिनामधिपो जायते नरः |
अथान्यं संप्रवक्ष्यामि सुगोप्यं भूविदुर्लभम् ||

येनविजानमात्रेण क्षुभ्यते भुवनत्रयम् |
देवी बीजद्वयं देवी अंते एति द्वयं पुनः ||

यद्वार्णग्रहमालायामाषाटीभुविंसंस्थितम् |
तृतीयं तद्विजानीयाद् यवध्ये * चतुर्थकम् ||

यस्य वर्णस्य बिंदुर्द्धेखिकारस्य अधः स्थितम् |
मालिनी वक्त्रवर्णं च नवके पद्मवस्थितम् ||

ताराक्षीग्रहमालायां वमोंतं मस्तकं न्यसेत् |
अस्यांते गंधशिखरे अनंतं क्रूरसंयुतम् ||

नारायणं सनेयुक्तं कामं रक्तासनं भवेत् |
रुद्रांतं क्रूरशिखरं पिनाकी तस्य ऊर्द्धतः |

एकादशे ऋषिस्थाने अर्घीशो यस्य ऊर्द्धतः |
पुनरस्यादि रक्तस्थं गंधांकुरसमन्वितम् ||

ननादि वर्णमुद्धृत्य मालिनी दक्षमूलकम् |
दंडव्यमासनं तस्य मालिनी वक्त्रसंभवम् ||

रु अंतं पुरतो न्यस्य विटेमध्यं तथा पुनः |
मेदोनाम महारुद्रोशो उर्द्धे केवलं विदुः ||

यद्वर्णमेष ऊर्द्धे च मालिन्या तरुयुक्पुनः |
रक्तरुद्रासनत्वेन सूक्ष्मरुद्रं शिवे न्यसेत् ||

प्. १२३अ) मालिनी प्रथमं बीजं झंटीशेनसमन्वितम् |
संवर्तकं महारुद्रमस्तिरुद्रोस्थितम् भवम् |

रक्तंरुदन्तमक्रूरं प्राणं मेषं पुनर्भवेत् |
एकादशे च स्वस्थाने यद्वर्णं बिंदुमस्तकम् ||

अस्याग्रे च स फेत्कारी खंडसोमेश्वरान्वितम् |
इतीदं परमं गुह्यं पवित्रं सर्वकामदम् ||

तस्य संस्मरणाद्देवि दैत्यदानवराक्षसाः |
विद्रवंति महावीर्याः सिंहत्रस्तामृगा इव ||

अस्य जापेन होमेन भुक्तिमुक्ति करेस्थित |
स्त्रीषु विद्यासुपठति स्वसाध्य कृते हरिः ||

तेषु वैरं न कर्तव्यमपराधशतैरपि |
वीथीद्वारसमायुक्तं चतुरस्रं समालिखेत् ||

ग्रण?डपुष्करं क्षेन्तमंकुशं सर्वतो मुखम् |
वर्णानु क्रमयोगेन षोडसारं कलान्वितम् ||

विन्यसेद् वर्णसोन्मध्ये मध्ये द्वात्रिंशदक्षरम् |
व्यंजनाति चतुर्बाह्ये पद्ममष्टदलं पुनः ||

तद्वद्वर्णानि विन्यस्य वर्गिणाह षडक्षरम् |
भूतच्छदेषु सर्वत्र ब्रह्मा अनंत देवताः ||

पुनरग्नि स्थितं कुर्ययान्नारसिंहं शिवान्वितम् |
तत्रसंलिख्यकार्याणि साधयेद्वरवर्णिनि ||

सौदर्शनं महासिंहं तत्र विन्यस्य पार्वति |
पिंगाक्षं दंष्ट्रिणं भीमं भद्रकायं सुदुर्जयम् ||

तत्र शंखासिखेटं च तोमरं मुद्गरं पुनः |
पाशांकुशौ यदापद्म शरासशरमेव च ||

क्रनुदंडाग्नि वरदं देवदेवं जगद्गुरुम् |
कौशेयवाससं रक्तं रक्ताभरणमंडितम् ||

वीक्षणं चैक वक्त्रं च भास्करा युत सुप्रभम् |
तस्याहं वक्त्रशे * च ब्रह्मपादद्वये स्थितः |

प्. १२३ब्) सिंहिकामं कुशं देवीं कुक्षौ स च स्मृतः |
नेत्रेष्वग्नि दुस्तुराश्च शक्रेसैवाहमंडले ||

सर्वज्ञादि पदाद्यन्ते प्रथमं सप्तवर्णकम् |
द्वितीयं ऋतुवर्णेन द्वितीयं सांकुशं भवेत् ||

देवी बीजं परेन्यस्य नवभिश्च तनुच्छदम् |
गुणवदक्षरैर्देवि नेत्रमंत्र पदे पुनः ||

विष्णवे ईश्वरायमोदाय गगनाय वसवेतपसे अनंताय नारायणाय 
रामाय यमाय यज्ञपुरुषाय सर्वक्रियाय हराय सर्वकांतापरति प्रिया 
यजनाय लक्ष्मीश्वराय वरुणाय नृसिंहाय स्कंदाय हलिनेनंदाय 
हयग्रीवाय नंदकाय ओंकाराय फट्काराय स्वाहा पतये हरिहराय 

शंखचक्रा भयाभीष्ट पाशांकुशशराधनुः |
प्रधानमूर्ति प्रतिमाः पिंडमध्ये व्यवस्थिताः ||

स्वरानुक्रमयोगेन वीजानामुत्तरे विभुः |
शक्तयोन्यं जिनास्तास्तु मूर्तयः प्रथिता इमाः ||

रमाराका प्रभा सत्या चित्रक्षोम्ने हिरण्यगा |
धामाज्येष्टा सुरारौद्री उमासंध्या वा निशा ||

शिवा विजया सर्वदा नित्या सर्वाणी सर्वमंगला |
लक्ष्मी श्रीरतिः कांतिर्मेधा प्रज्ञासरस्वती ||

आह्लादिनी भगानंदा विजया सर्वमंगला |
चित्रन्यस्ता विधिवद्यंत्र मध्ये पुरोर्चयेत् ||

केशवाद्या स्वरस्थाने शक्तिमूर्तेष्ट पत्रके |
षडंगान् विन्यसेत् कोणे पत्रे विष्ट्यादिवेवताः ||

मध्ये त्रिकोणकोणेषु अहंब्रह्मा स्वयं हरिः |
विष्टरेनंतभोगाख्ये आसने योगविष्टरे ||

प्. १२४अ)

पश्चिमेर्क यताभाति फणेभिश्यान यत्रयत् |
ऋषिभिः सिद्धसंघैश्च सेव्यमानं मुदान्वितम् ||

शाद्वलाभिः सुरेशाश्च वेणी बद्धाः स्वभूषणाः |
एकेणश्लिष्टरमणाः पाशांकुशकपालकाः ||

भूप्रदेऽसेषु विजने लक्षद्वंद्वदृढव्रताः |
तदर्द्धहोमयो देवि किंसुक प्रसवेन च ||

पद्मक्षीरमथोलाजा तिलतंडुलविल्वजैः |
एवं कृते भवेदीशः स्वयं ब्रह्माहरिः स्वयम् ||

इतोवक्रं न शक्नोमि किमन्यैः क्षुद्रसिद्धिभिः |
यदि मेरुश्चलोस्थानात् स्थानाच्चलति भास्करः ||

महीमध्येर्वयतानैतन्मिथ्या न भवेद्ध्रुवम् |
ध्रुवं विष्णुं च रुद्रं च मन्मथं देव वर्ण युक् ||

शिवादि बीजमारभ्य षोडशानि समालिखेत् |
शूद्रीबीजेरमाबीजमथवामन्मथद्वये ||

त्रिस्थाने वा गतं मंत्रं रमाबीजे स सूनि युक् |
षोडशांते विलोमेन भूतवर्णाः करेस्थिताः ||

केशजालधरः सौम्यः शुक्रशंखखलमद्वयम् |
ओतप्तहेमशंकाशं लक्ष्मीशंशासनस्थितम् ||

निस्तारुणाज्ञा हस्तान्तां कुंडली भूतपन्नगे |
* * * तात पत्रैव आसीनं सुमनोहरम् ||

कन्या हि वद्धविलसद्धैमद्वीपे पयोदधौ |
सुरपादतलाकीर्णे वसुच्छद स कर्णिके ||

ध्यात्वा तु तं पुरोक्तेन धर्मेणा सुप्रसिद्ध्यति |
शृणुदेवि परं चान्यद्विष्णुंरुद्रपितामहम् ||

असाधनं सवर्णं तु श्वेतपूर्वं तु कारयेत् |
रूतांतादि स्थितं कुर्याल्लोकादिं मस्तके न्यसेत् ||

कांतं रक्तासनारूढं उ ओंमध्यांतभेदिनौ |
प्. १२४ब्) ङोवुमध्योर्द्धकैर्देवि भाषणीं ऋषिमंदिरे ||

खि ऊर्द्धचक्रिणी बीजमन्ते आषाढीसंसवम् |
मूर्द्ध्नि तस्य प्रदातव्यं रुतांतं वाममंदिरे ||

विद्या त्रितयमुद्धृत्य भौतीशं लोप्यमूर्द्धनि |
वेदवर्णस्य शिरसिबिंदुं धात्रीशमेव च |

कुमंतमक्षरं देवि नासिकाग्रासनस्थितम् |
मिनरुद्रोर्द्धगंकान्तं गंधानं तेन संयुतम् ||

तृतीयं ऋषिगेहे च एकरुद्रादि भूषितम् |
नवादि दीपनी देवी आषाढीशासनस्थिता ||

वागीशो भैरवी नामवामान्तस्याशने स्थिता |
अस्यांते नरकं तत्वन्सहाशीनं तु केवलम् ||

अस्याग्रे अंबिकाबीजं यामो मध्यासनस्थितम् |
मेधा पुनः प्रयत्नश्च दूतीबीजद्वयं पुनः ||

लोकांतं मस्तका क्रान्तं द्वितीयार्थ हान्विताम् |
सूतीबीजद्वयं भूयो भौतीशं तेजमध्यतः ||

वर्णानि पुरतो देवीमन्तः संख्याव्यवस्थिताः |
मादनं पुरतोभूयः शुक्रंलोकांतसंयुतम् ||

अस्यान्तं रुवर्णानि अन्यं प्राणं स बिंदुकम् |
तस्यान्ते अब्द्धिवर्णानि शुक्लतत्वं नियोजयेत् ||

भूतातितांनि चोद्धृत्य ऋतुवर्णान्तमूर्द्धनि |
नामादि मस्तकोऽधस्ताद्वायव्ये विनियोजयेत् ||

हंसाक्षरस्य पुरतो तद्बीजं वाचसंयुतम् |
पूर्ववदृतुसंख्यानि नवात्मान्ते च मेव हि ||

मेषरुद्रादितो देवीं नवात्मीमंतरे न्यसेत् |
ब्रह्मणावासवेनेयं साधिता च प्रयत्नतः ||

सव्यादि पंचवक्त्रेषु हयबीजादि बीजकैः |
न्यस्तव्या विधियोगेन अंशायं तु पदैः क्रमात् ||

हृदयं भूतवर्णेन शिवोपि स्यात् षडक्षरम् |
प्. १२५अ) बीजद्वयेन च शिखा तद्वदेव तनुच्छदम् ||

ग्रहार्णैः पुरतो देवि नेत्राणां रक्षणे पुनः |
दिक्रुतानि समाख्याता भूतवर्णा यथाक्रमात् ||

वागीश्वरी महामाया शिवदूती शिवांगना |
सैवाराध्यशिवानंदा शिवाज्ञा शिवरूपिणी ||

गायत्रीं चैव सावित्रीमर्चयेच्च सरस्वतीं |
वैरिंचाधोक्षजोरुद्रो वह्नेर्विश्व द्वये पुनः ||

वामां ज्येष्ठां च रौद्रीं च मध्यकोणे सरस्वती |
वाचयन्तीं शिवामग्रे पशुमेदसमप्रभाम् ||

अरुणां मंगलां तन्वीं स्मेरवक्त्रां सुतप्रभाम् |
गोवी?वधवलप्रख्यां पदाकुंकुमसंनिभाम् ||

वेदामृतकुंभे द्वे मुद्रामक्षगुणं करे |
अनेका हि समावद्ध भुजंगमौलि विराजितम् ||

चंद्रखंडधरं देवं नागयज्ञो पवीतिनम् |
रुरुचर्मांवरं देव पद्मविष्टरे कल्पपादके ||

पन्नगासनमारब्द्ध कक्षैक विचरं शुभम् |
ध्यात्वासंपूजयेद्देवं लक्षमेकं यतव्रतः ||

होमयेद्विजपुष्पाणि लक्षमेकं तिलैः शुभैः |
अब्दत्रयेण देवेशि वागीशो नापरो भुवि ||


इति श्रीकुब्जिकामतेनवकोटिसंहितायां चतुःपंचाशतितमः पटलः || ० ||





श्रीभैरव उवाच ||


गुह्यगुह्यं सुरेशानि विस्तरेण वदाम्यहम् |
न्यस्ता देहस्य सन्नाहं ग्रामे वामन्तनेपि वा ||

भूतसंघे महादावेऽसंघे प्रेतबूमिषु |
यक्षराक्षसदुष्टोघौस्तृणे इव च दृश्यते ||

आपो श्रीकंठपुरतो रुद्रान्तबिंदु भैरवम् |
प्. १२५ब्) ओजमध्येस्य शिरसि जपन्ति क्रूरसंयुता ||

यमेशमंदिरा बीजा वा लिखेत् पूर्वमेव हि |
भूतवर्णानि शिरसि विन्यसे देवमेव हि ||

द्वितीयं च द्वितीयेन षडर्द्धेन षडर्द्धकम् |
चतुर्थं च चतुर्थेन दशार्द्धेन दशार्द्धकम् ||

द्वादशार्द्धं तथादेवि सप्तमे सप्तमं विदुः |
विद्याष्टमष्टमं योज्य अशतार्द्धं प्रविन्यसेत् ||

शब्दराशि षडंगेषु न्यस्तव्यं सुप्रयत्नतः |
यथाह अग्निना विद्या विद्या पंचाक्षरी तथा ||

षृणु देवि विधानं हि यत्सुरैरपि दुर्ल्लभम् |
येनानुष्ठितमात्रेण पाशं विच्छिद्यतेखिलम् ||

सर्वशंकरदोषश्च ग्राम्योमूर्खः शठोपि वा |
सोपि शक्तायते सद्यः सुरेद्रं इवभूतले ||

मानिनीदक्षजंघस्थं रुद्रांतं बिंदुभूषितम् |
पुरतः केशवी देवी मानिनी शिवसंभवे ||

यवमध्यं समुद्धृत्य नावर्णं चर्मभैरवम् |
मीनरुद्रोर्द्धगं यस्य मानिनीक्षीरसंभवा ||

वेचुमध्यं पुनर्देवि प्राणरुद्रं शिवान्वितम् |
तत्पूर्वतस्तृतीयं हि लोकान्तं शिरशि स्थितम् ||

रु आदिवर्णयोगेन तद्वीजं पुरतो न्यसेत् |
मेरुभैरव ऊर्द्धे तु लोकादिं शिरसि न्यसेत् ||

एवमेषा महाविद्या अस्याग्रे भक्षिणीं पुनः |
बीजानि तानि चोद्धृत्य नारायण मनं ततः ||

नतिपूर्वकदेवेयं विद्यासर्वार्थसाधिकी |
रसबूतार्णमध्यस्थं मानिनीशिरसंभवम् ||

यवमध्यगतंतंतु नारायणमनंतयुक् |
वागीशस्याग्रतोहंसं वैलोमेनसमुद्धरेत् ||

नाभिमध्यं समुद्धृत्य व्याहृतिनामनंतकः |
प्. १२६अ) प्राणरुद्रस्य पुरतः शुल्वरेफसमन्वितम् ||

रु अंतं नवके दण्डं हंफर्णानासमन्वितम् |
वर्ण(र्म)णापनतिश्चांते हृद्या वामानामुद्धरेत् ||

व्यंजनादि क्रमेणाथ मध्यगानि सुरैःसह |
क्रुद्धादि पदयुक्तैश्च तारशक्त्यर्णमेव च ||

गुरुवक्रोपदेशेन सर्वाज्ञादि पदैः क्रमात् |
वर्णः कलाद्विजातीनां पूर्ववत्सुरसुंदरि ||

आलिखेत् प्रथमं चक्रं वाग्भवं वाग्भवेन तु |
तन्मध्ये शक्तिगं देवी वसुवर्णं नृपान्वितम् ||

हंसशक्तिसमावेष्ट्यवर्णान् तारगतान् पुनः |
शक्त्यष्टकं लिखेनेमि वेदांतसंजितम् ||

षोडशः षोडशानि स्युर्यदान्यैकैकचाष्टके |
हरिस्तत्कोणमध्ये च ध्रुवं उत्तरसंभवम् ||

तन्मध्ये चिंतयेन्तील जीमूतरणि प्रभम् |
प्रागुक्तलक्षणैर्युक्तमष्टकांडन्तनर्दिनम् ||

शंखचक्रगदापद्मपाशांकुशसमन्वितम् |
धवलामृतसंकाशमरुणोब्जसमप्रभम् ||

विद्यामक्षगुणं कृत्वा रथांगं च चतुर्भुजम् |
शरेक्षुपुंड्रकं देवं पाशांकुशसमन्वितम् ||

तदहंविष्टरासीनां पूर्णेन्दु सदृशाननाम् |
दक्षिणा श्लिष्टरमणां पद्ममन्येन सुस्थिताम् ||

तप्तकांचनसंकाशां सर्वामंडनमडिताम् |
कंटकं वाममायां च मन्मथं परमेश्वरीं ||

तद्बीजं मंत्रदेभूप वेतातंरक्तभैरवम् |
तयोर्मूर्द्ध्नि स्थितं कुर्यात् काममध्यांतमक्षरम् ||

मालिनीशुक्लवर्णस्य शिवे वामादि भेदितम् |
शुक्लं रक्तं समुद्धृत्य मालिन्या हृदि केवलम् ||

मालिनी शिव ऊर्द्धे च कूर्माद्यासनसंस्थितम् |
प्. १२६ब्) देवादिमस्तकेदेवि खंडासाठी तु अग्रतः ||

ऋषिमालादि बीजं हि स्वस्तिकात्रादि संयुतम् |
विजयेति महादेवि प्रसीदपदमेव च ||

बीजानि तानि चोद्धृत्य ऋषिमध्यादि केवलम् |
अनंतमासनं दद्यादेकरुद्रांतदेशतः ||

ते ऊर्द्धं नरके मांसं केवलं तु तदग्रतः |
एकादशादि वीजस्य दातव्यं पुरतः स्थितम् ||

करालीमग्रतो न्यस्य वागीशं भौतिकेन तु |
गुणोंतं केवलं बीजं कालीशेनासनस्थिता ||

लक्ष्मीविद्या सुरेशानि बहुभोगकरी स्मृता |
आयुः कांतिर्यशः कीर्तिर्ल्लक्ष्मी सौभाग्यमेव च ||

अस्य जापेन होमेन लभते शाश्वतं पदम् |
अर्घं स हेतुकं वह्नि ओं नमोमांतु मंडलम् ||

संपूज्य सकली कृत्य भावयेच्च सुधापलम् |
मूलविद्यामनुस्मृत्य शुक्लंशुक्लामृतस्रवम् ||

तेनात्मानं यागवस्तूनि प्रोक्षयेत्सुसमाहितः |
विद्यया पूजयेन्नित्यमुक्तमार्गेण सुंदरि ||

जयीधीरो देवता हृदयं गमः |

इत्याचारपरः शान्तः सत्यवादी दृढव्रतः |
भिक्षाशी चाथनक्ताशी पयः शक्तु फलानि च ||

आसनं च शुचौ देशे चैलकृष्णां वरान्विते |
उपविश्यनिजंपिंडं वसुलक्षं यथाविधि ||

न्यग्रोधपिप्पलप्लक्षनुदुंवर तिलानि च |
ब्रीहिभिः कमलैरत्नैर्होमयेत्तर्कसंख्यया ||

होमयेद्ब्रह्मवृक्षेण संसारभयभीरुणा |
अनुलोमविलोमस्तु कर्माणि विविधानि च ||

जपहोमार्च्चनाभिस्तु सिद्धिनामधिपो भवेत् |
मूर्तिशक्तित्रयं देवि अंगपूजा च नामतः ||

प्राग्दले वा च्युतं वह्नै कामिनी भानु याम्यके |
प्. १२७अ) निशाचरे मनोज्ञं च जलेविश्वतनुर्भवेत् ||

विमलां चापौ समारोप्य हरिंचोत्तरके दले |
ऐशेभद्रामलंगानि गतमं वादिपूर्ववत् ||

यं यं कामयते नित्यं स्वर्गे मर्त्ये च पन्नगे |
सोपि तल्लभते सम्यक् सत्यं सत्यं न चान्यथा ||

ततोन्यं संप्रवक्ष्यामि दुर्ल्लभं शंभुमुत्तमम् |
येनसंस्मरणाद्देवि भवध्वान्तं विनाशयेत् ||

ध्रुवसूतीं समुद्धृत्य क्षे अंतं अंबिकां शिवम् |
मालिनी प्रथमं बीजं तृतीयं ऋषिमंदिरे ||

नवकेशवकं देवि द्विधासूक्ष्मेशमूर्द्ध्निशम् |
मालिनीरक्तबीजस्य पुरतोनंतमालिखेत् ||

धर्मरुद्रस्य पुरतोहंसं तत्प्रतिलोमतः |
वह्निदूतीसमायुक्तं त्रिबीजं नवके हरिः ||

शिवायमेषरुद्रांते नृद्वर्णं ते च मध्यगम् |
हंसान्ते तद्वदेवेह उद्धरेदपरं शिवम् ||

नाभिमध्यं समुद्धृत्य वालिनी शिवमग्रतः |
ऋषिमध्यादि शवकं क्षेयस्योर्द्धे च सूक्ष्मजम् ||

खड्गीश भैरवस्यांते रुतांतं गंधमादने |
वामबाहुस्थ शिखरे हंसं वै लोमतो भवेत् ||

अर्घीशमंदरार्द्धे च काललोकांतभूषितः |
बीजानि तानि पुरतो ध्रुवांते चाथवा भवेत् ||

अंबिकांते अनंतं च क्षेनंतं पुरतस्तथा |
स्यातामादी पते देवी नवात्मानौ ध्रुवां ततः ||

चंडिकाभ्यां समापोक्नं पुनरन्यानि तच्छणु |
प्रासादसारभूतं तु अष्टधा शृणुसुंदरि ||

तावदामिष्टदे कृत्वा रक्तस्यो परिमारुतम् |
लोकादि मस्तकाक्रांतं क्षयंतं शुक्लभैरवम् ||

धात्रीशं गंधसंयुक्तं शिवं ज्ञेयं तमेव च |
प्. १२७ब्) लभ्यते हि प्रथमं यासि मध्यं च मारुतम् ||

अनुग्रहः समायुक्तं बिंदुनोपरिभूषितम् |
द्वितीयमुद्धरे देवं शिवायेनतिपश्चिमम् ||

तृतीयं विष्णुबीजांते महेश्वरायेति तत्पथ |
चतुर्थं चास्ति वा क्रूरं स्वान्तः स्वगः शिवान्पथ ||

चरमेनतिरुद्दिष्टं मंत्रं गौरीशिवात्मकम् |
शिवमर्त्यं पुनर्देवि विद्धिसर्वं पुरोवृतम् ||

कैलासमंदिरे देवि श्रीकंठं प्रथमं विदुः |
विष्णुंरुद्रंध्रुवं हंसं ध्रुवाय तु विजोमतः ||

पुरावृत्तनि मंत्राणि न कुलादि विभेदतः |
शुद्धस्फटिकसंकाशमक्षंदशभुजं शिवम् ||

पंच वक्रधरं देवी पंचमूर्त्तिसमन्वितम् |
पद्मासनोपसंविष्टं स्फुरंतं दीप्ततेजसम् ||

जटामुकुटधरंशांतं सर्वाभरणभूषितम् |
अक्षयं च दशोपेतं मालया च परिस्कृतम् ||

दिव्यांवरधरं देवं विद्यावाहनमथोज्वलम् |
परशुव्रज * * * अभयं च * क्षेत्रिकम् ||

घंटां नागं च वह्निं च वामे पाशांकुशं तथा |
समजंघोरुचरणौ प्रमदाजितकूर्मकौ ||

ध्यात्वैवं पूजयेन्नित्यं देवं चैवार्द्धनारिशम् |
आधारमासनं प्रोक्तमापश्च परमः शिवः ||

लांगलिंकमिति प्रोक्तं बिंदुंपीठमिति स्मृतं |
न शिवेनविनाशक्तिर्न शक्तिरहितः शिवः ||

पुष्पेषुगंधवज्ञेयस्तिलेषु तैलवत्तथा |
देहे च प्राणवच्छक्तिस्तस्माच्छक्तिं प्रपूजयेत् ||

शक्तिरेवासनं प्रोक्तं पंचानंतादयः क्रमात् |
पार्थिवांडमवस्कंध नालं वद्ध्यंतमेव च ||

तनोनत्यसनं पूर्वं सिंहासन द्वितीयकम् |
प्. १२८अ) योगासनं तृतीयं तु चतुर्थं पद्मासनं भवेत् ||

पंचमं विमलाख्यं च पंचभूतात्म्कं च ते |
वृत्ताकारमनं तस्तु सूर्यकोटि प्रभान्वितम् ||

पादाश्चतुष्क कोणेषु सिंहरूपेण कल्पयेत् |
दंष्टाकरालवदनास्त्रिनेत्राभीमरूपिणः ||

कोटिकोटिभिः संघैश्च प्रत्येकं परिपुरितम् |
भूतरूपेण कोणेषु पादाकृतयुगादयः ||

श्वेतं रक्तं पीतकृष्णं सिंहरूपेण भावयेत् | 
अव्यक्तो नियतिः फलः कालश्चेत चतुष्टयम् ||

अव्यक्तस्फठिका भासो नियतिः कालांजनद्युतिः |
फलेडाडिममुष्पाभाः कालाभिन्नां जनप्रभाः ||

* * * * विभ्यः प्रोक्तोमव्ययादेन्मनोन्मनी |
एवं योगासनं प्रोक्तं पद्मासनमतः परम् ||

मायातत्वं वृत्तं ग्रंथिं सूत्रविद्यान्नशोभितम् |
विद्येश्वरदलच्छत्रं शक्ति केशरसंयुतम् ||

विद्यातत्व समंतत्वं कांतकायां प्रकल्पते |
बीजं प्रधानवर्णाभ मंकुरं रजतप्रभम् ||

तस्य नालं तु वै रूप्यं कंटकं रक्तपिंगलम् |
शंखवर्णदलाग्रस्य मूला वा पदला स्मृताः ||

किंजल्के नीलपीतानि मध्येस्युः केशराणि तु |
नवबीजानि तन्मध्ये हेमाभानिबिंदुः क्रमात् ||

वामादि शक्तयो देवि केशरेषु प्रकल्पयेत् |
इंद्रादीशानपर्यन्तं न्यसेन्मध्ये मनोन्मनीम् ||

आत्मतत्यं न्यसेदग्रे विद्यातद्वर्णसौम्यके |
दक्षिणे शिवतत्वं च मध्ये सर्वात्मतत्वकम् ||

एवं पद्मासनं प्रोक्तं तस्योर्द्धे विमलासनम् |
मंडलत्रयमत्रैव कल्पैवं विमलासनम् ||

आत्मानं चतुरोभ्यर्च्य शेषमन्यं पुरोक्तवत् |
प्. १२८ब्) लिंगमंडलमध्ये वा कार्णकोदररंजिके ||

सोमसूर्याग्नि विंबानां कालानां तत्र संजपेत् |
अष्टवर्गकलाभिस्तु मंत्राष्टक दलाष्टकम् ||

भूतयंत्रस्य मध्ये च सत्यादि चतुरो न्यसेत् |
ब्रह्माविष्णुश्च रुद्रश्च ईश्वरोहादिदीर्घ युक् ||

पूर्वोक्ते नक्षणोपेतमुपचारैः प्रपूजयेत् |
चिंतयेद् देवमीसानं शाश्वतं शिवमव्ययम् ||

जटामुकुटसंकाशं चद्रार्द्धकृतशेखरम् |
वृषध्वज समारुढो भवानी सहितो विभुः ||

वामादि शक्तिपूजश्च आसीनः पद्मविष्टरे |
स ईश्वर इति प्रोक्तः सर्वकारणकारणः ||

ईश्वराद्दक्षिणां शेतु ब्रह्माविष्णं तमुद्भवः |
ईश्वराद्वामपार्श्वे तु विष्णुच्छिघंतमुद्भवः ||

आदित्यो दक्षिणे वक्षौ चंद्रो वै वामलोचने |
जातवेदाललाटाक्षे आस्ये वेदाः समुद्भवाः ||

घ्राणोवायुः समुत्पन्नः श्रोत्रेखिल दिशोद्भवः |
गणेशोगणसमुद्भूतो हृदये सण्मुखोद्भवः ||

नाभौ वै द्वादशा दित्याः सर्वलोकश्च कुक्षिजः |
सर्वे चैकादशा रुद्रा अधरेषु समुद्भवाः ||

कटिदेशेषु वशवो मेढ्रे चैव प्रजापतिः |
उरुभ्यामश्विनौ जातौ पादाभ्यां गंधगस्तथा ||

देवयक्षमंदरसिद्धविद्या धरादयः |
गंधर्वोप्सरसः सर्वे पादमूले समुद्भवाः ||

अष्टाविंशद्देंवकोट्यः सर्वेरोमेषु चोद्भवाः |
रूपस्य च तथाकोट्यो कोत्यो रोमाश्च संभवाः ||

ईदृग्भूतो महादेव ईश्वरस्त्रीदशेश्वरः |
भवानी सामवर्णाभां द्विनेत्रां द्विभुजान्वितां ||

दक्षिकुक्षिकरां देवीं प्रसार्यैक करान्वितां |
प्. १२९अ) सौक्ष्म्यमूलेवलां देवि किंचित्प्रहसिताननां ||

सर्वाभरणसंपूर्णां मुकुटाद्युपशोभितां |
दुकूलवसनां देवीं पीनोरुजवनस्तनीं ||

चंद्रमंडल चक्राभामादिशक्तिमलं पराम् |
सर्वाकारेषु वामांशे गौरीमेवं विचिंतयेत् ||

पुलिंगं सर्वमीशानं स्त्रीलिंगं भगवल्लभः |
उमारुद्रात्मजाः सर्वे प्रजाः स्थावरजंगमाः ||

लक्ष्मीधात्री महाधात्री सावित्री च सरस्वती |
गायत्री रसकोणेषु देवी बीजादि बीज युक् ||

दुर्गादेवी महादेवी योगिनी डाकिनी पुनः |
ज्येष्ठायास्तु पराशक्तिः पुण्यसौर्याः समुद्भवाः ||

गुह्यं चाधुत अंतेषु निर्णीतं हि मयापुरा |
सारभूतं परं गुह्यं शृणु देवि वदामिते ||

पिंडस्थं पिंडमध्यस्थं पिंडेन प्रकटी कृतम् |
पिंडेन पिंडितं पिण्डं पिंडेषु च विनिक्षिपेत् ||

पिंडेन पिंडितं कृत्वा पिंडरूपमुदाहृतम् |
एतच्छिव मयं पिंडं सर्वतत्व? मयं विदुः ||

दलाष्टकेषु वित्तेशान्तदग्रेषु उमादिकान् | 
पूजयित्वा विधानेन मंत्रैरेतैः सदाशिवम् ||

ओं हां शिवासनाय नमः ||

ओं महा?शिवमूर्त्तये नमः ||

ओं हौं विद्या देहाय नमः ||

ओं हां हौं शिवाय नमः ||

ऋत्वगैर्भूतमंत्रार्णैर्भूतमंत्राक्षरं पृथक् |
अथवाष्टाक्षरैर्देवि अष्टांशानि प्रकल्पयेत् ||

प्रत्येकमक्षराक्षैश्च तथाष्टाक्षरान्वितैः |
वियद्वायुरग्निजललक्षामये शरव्यमृतमुख्यात्मने चंडेशदुर्गाशुनी 
दिग्घ्राणपयोनसैन्यो वृषभः क्रमेण ||

पूजयेद्भुक्तमार्गेण लोकेशकुलिशादिभिः |
प्. १२९ब्) वज्रिकायं ततः कुर्यात् कुंडेषु दलेषु क्रमात् ||

हस्तमात्रं खनेद्भूमौ विस्तारं तावदेव तु |
मानांगुलेन कर्तव्य मल्यंनैवनु कारयेत् ||

एकांगुलप्रमाणेन परितो विष्टरं न्यसेत् |
तद्वाह्ये मेखलाकायां विस्तारेणनवांगुला ||

अधस्तात्मेखलाकाया विस्तारेण दशांगुला |
उत्सेधस्तत्समोज्ञेयः अंगुष्टं मध्यमेखला ||

त्रिरंगुलसमुत्सेध विस्तारे तावदेव हि |
चतुरंगुलं तदूर्द्धस्तु विस्तारोत्सेधतत्समः ||

योनिः पंचांगुला ज्ञेयामानमष्टांगुलं भवेत् |
गोमयेनोप लिम्पेत प्रोक्षयेदर्घवारिणा ||

रेखाषट्कान्तषट्कोणं पंगवं योनिमालिखेत् |
वह्निमथनसंभूतं सर्वाथर्वणिसंभवम् ||

कुंडमध्ये तु संस्कुर्यादीक्षणप्रोक्षाणादिभिः |
गर्भाधानादिकावह्नेरघोरेण पृथग् भवेत् ||

ध्यात्वैवमग्निं विधिवदक्षमानेन चात्मना |
आदौ पश्चिमतः स्थानमूर्द्धतः शिव उच्यते ||

दक्षिणोत्तरबाहुभ्यां पार्श्वे चक्षुश्च कर्णयोः |
मुखमध्यगतं यस्तु जिह्वाग्रे च प्रकीर्तितम् ||

यत्रकाष्ठास्ततः श्रोत्रास्तत्र भूमेन नायिका |
काष्ठादग्नि ज्वला नेत्रा मूर्द्धिस्थानेन संशयः ||

मूर्द्ध्निस्थाने कृतं कश्चिद्रजोराज्यं विनश्यति |
प्रज्वलग्निं तथा वह्निं वर्द्धमानमाचरेत् ||

शांडिल्यगोत्रस्य जमदग्नि ऋषिर्जीतवेदाग्निर्देवता त्रिष्टुव्रछंदः |
कालीकरालीलो द्वीपीतीश्वेती ध्रूम्र पिंगसप्त जिह्वा अरुणमाता वरुणपिता 
पावकनामाग्रमावाहयेत् ||

एकहृदयं द्विवच्क्रं द्विनासिकर्म त्रिमेखलं त्रिपादं च 
सप्तजिह्वाभिराचितम् |
प्. १३०अ) मेषारूढं चतुःशृगं जटामुकुटमंडितम् ||

दक्सिणे च चतुर्हस्ते वामभागे त्रिहस्तकम् |
शक्त्यष्टकं तथा चैव श्रुक्श्रुवं दक्षिणे करे ||

तोमरं व्यजनं वामे घृतपात्रं विशेषतः |
सुदीप्तं स्वर्ण वपुषं जयपिंगललोचनम् ||

एवं रूपमिमं ध्यात्वा सर्वकामार्थसाधनम् |
संपूज्यविधिवद्वह्निं वह्निमंत्रेण होमयेत् ||

व्याहृतीनामंत्रभूयस्वाहा वै संज्ञपूर्वकम् |
जलेनजपहोमेन वह्निः प्रीणाति नित्यशः ||

अष्टोत्तरसहस्रं वा तदर्द्धं चाष्टशतं तु वा |
न्यग्रोधोदुंबरशमतिलराजीहविर्यवैः ||

यद्यत्प्रार्थयते मंत्री तत्तल्लभ्येत वै चिरात् |
मंत्रानां साधने देवि त्रिधो पायाः प्रकीर्तिताः ||

जपतः फलपूजा च वैकल्पं ध्यानतो भवेत् |
बुधप्रसादनत्वे च प्रसादः सर्वदेहिणांम् ||

सर्वदाजपते जीवो यथागौरी तथा शृणु |
हंसस्य पुरतस्ता वद्गुणानिमति पश्चिमम् ||

ब्रह्महा शुद्ध्यते नित्यं जपहोमार्चनादिभिः |
नतस्य दुष्कृतं किंचिद्ग्रहणदेवमुच्यते ||

ध्रुवादि ऋतु वर्णानि सर्वज्ञानि पदानि च |
स्थानेषु षट्सु विन्यस्य पुरोक्त ध्यान पूर्वकम् ||

तेत्रांतं च शिवं ज्ञानं शेषोन्ते कालभैरवम् |
ध्रूवादि परमं मंत्रं ध्रुवं प्रानं रु अंतगम् ||

बिंदुभैरवसंभिन्नं शिवायांत ध्रुवांतकम् |
मानिनी शिववर्णं च ऋषिमध्यादि बिजकम् ||

ततोन्यं संप्रवक्ष्यामि विश्वमध्यस्य अग्रतः |
देवी बीजं समुद्धृत्य नावांते धर्मभैरवम् ||

प्. १३०ब्)

तृतीयं ग्रहमालायां अनंतंगंधमादने |
यामोमध्यं केवलं तु विष्णोरनति पश्चिमम् ||

पूर्ववन्साध्यतं मंत्रं बिंदुसर्वार्थसिद्धिदम् |
रसभूतां तु मध्यस्थं मीनरुद्रार्थबिंदुकम् ||

नारायणं चतुर्थ्यन्तं देवी बीजं तदग्रतः |
लोकांतं शिरसाक्रान्तं गुणोंतं कालसेनयुक् ||

एवमेतत्परं विद्धि नेत्रांते एवमेव हि |
तद्वदीशं तथान्या हि सत्यं लोकादिसंभवम् ||

ज्ञानं रक्तासनं क्षेन्तमस्तकं बिंदुभैरवम् |
अस्याग्रे पूतवर्णानि यद्वासप्ताक्षरी भवेत् ||

नराणां नयनं तस्मान्ते न नारायणः स्मृतः |
नतिश्च तस्मै देवीय ध्रुवंः सोहंस ||

पंचभूतमयं विश्वं शरीरं पंचभौतिकम् |
तन्मयं च शिवः प्रोक्तः शिवोहमिति भावयेत् ||

तेननिर्वाणमेवेति सत्यं सत्यं वरानने |
ध्रुवं विष्णुं समुद्धृत्य वह्निं चैवसमादनम् ||

एकनेत्रस्य पुरतो यद्वर्णं क्षेत्रबिंदुकम् |
अस्याग्रे तु शिवं जेतुमाषाठीसांमग्रतः ||

ऋष्यादि ऋषिगेहे चलुकादि मस्तकं कुरु |
अपरं मन्मथार्द्धे च विन्तारत्नं प्रविन्यसेत् ||

बीजानितानि पुरतः संकरायनमोरितम् |
अष्टवर्णस्तथादेवि द्वादशांतमतः शृणु ||

बीजानि भगवद्भूयो तादर्थेनापि संयुतम् |
यस्योर्द्धे प्राणवर्णं च ऋष्यंतं गंधसंभवम् ||

पूतना यस्य ऊर्द्धे च ध्रुवादि आसनं कुरु |
कात्त्वमध्यस्य शिरसि वामादिं मस्तके न्यसेत् ||

वामे मध्यस्य पुरतो मानिनीस्तनमालिखेत् |
वागीशभैरवस्याग्रे रुद्राणां ऋषिसंभवम् ||

प्. १३१अ) कूर्मादिवर्णयोगेन बीजानां च विलोमतः |
केशवादि विभेदेन मूर्त्तिनां द्वादश क्रमत् ||

आदित्यरविभेदेन गायत्री मूर्तानां द्वादश क्रमात् |
आदित्यरविभेदेन गायत्री संयुतेन च ||

न्यासांगमूर्तिमंत्राश्च जपपूजादि तर्पणैः |
पूर्वोक्तेन विधानेन आत्मयोगपुरस्सरम् ||

लिप्त्वा भूमौसमं कल्प्य तत्वेधर्मनिहेतरौ |
मातृकान्तं स शक्तिञ्च तत्रध्यायेत अच्युतम् ||

कौमोदकीं रथांगं च शंखंपद्मपरिस्कृतम् |
कुंडले वनमालां च सर्वकल्पविमंडितम् ||

लवंगेन समावेश्य विष्ट्वादिष्टादि बोधितम् |
केशवाद्या दलाग्रेषु वायु देवादि वासवान् ||

कबंधनियमे सूक्ष्मे शून्ये बिंदु विवर्जिते |
निरालंबे च सा वेश्यमूला देवं विचिंतयेत् ||

तेनमुक्तिपदं गच्छेन्नपुनर्गभसंभवम् || 


इति श्रीकुब्जिकामते पंचाशतितमः पटलः || ० ||




श्रीभैरव उवाच ||


अथात्यंतरहस्यं तु वक्ष्याम्यत्रसुदुर्ल्लभम् |
देवा अपि न जानंति किं पुनर्मानुषादयः ||

साधितव्य प्रयत्नेन जपपूजाअदि तर्पणैः |
नाभिमध्यस्थितस्याग्रे देवी बीजं स खेटकम् ||

शुक्रं रक्तासनारूढं अस्याग्रे गजबिंदुकम् |
कराली बीजमुद्धृत्य स्वयं रक्तं स बिंदुकम् ||

क्षीरवर्णस्य शिरसिकेकादिं मस्तके न्यसेत् |
अस्याग्रे मादनं बीजं वामांतं क्रूरमस्तकम् ||

मानिनीक्रूरवर्णस्य पुरतोघातमालिखेत् |
अधस्तात्कारयेदैंद्रलोकादिं शिरसि न्यसेत् ||

नित्यकालीं च धात्रीशं पुनस्तं रक्तमासनम् |
शरमध्यं तदंते च धर्मं वै वस्तुकंठकम् ||

प्. १३१ब्)

विष्णुबीजं समुद्धृत्य अपितद्दयितां पुनः |
विद्यानीनयताकेयं सर्वसत्वरशंकरी ||

सर्वसंपत्प्रदाकीर्ति रथस्वर्गा प वर्गदा |
एषाविद्या महादेवि ब्रह्मविष्णीशभेदतः ||

साधिता शक्तिबीजं च सर्वज्ञादि पदान्विना |
मदद्रवेति नामाग्रे योजयेत् परमेश्वरी ||

इंद्रगोपनिभां देवी गोक्षीरसदृशोपमाम् |
पाशांकुशवराभीतिं पद्मगां शशिशेखराम् ||

ओंकारी ह्रीं च फेत्कारी सर्वानंदा च अंकुशा |
पापाशा ह्रींकाररुपा च ऐंकारी वज्ररूपिणी ||

निद्राचक्रा भयाभीतिमददाक्षायणी हरा |
वेदावहु कृती चैव षोडशाद्याः समर्चयेत् ||

मध्य षट्केटकाराद्या आदिब्रह्माष्टके * * |
जप्तव्ये द्वेष्टपुरतः लक्षमेकं पला * तः ||

तर्पणानि निवेद्याह होमयेद् बिंदुसंभवं |
कुसुमैश्च ब्रह्मजानीनामोंकारादिषु होमयेत् ||

त्रिभिर्वर्षैर्जितात्मानः सिद्धानामधिपो भवेत् |
देवी बीजस्य पुरतो ध्रुवेंदुश्चतुराननः ||

पुनस्तं बीजमुद्धृत्य प्रापवर्णं सपूर्वकम् |
अस्याग्रे विष्णुरुद्रं च ग्रसच्चंद्रहसं तथा ||

हेषयद्वितयं धर्म त्रैलोक्य पदमेव च |
नाशिनी सिंहरूपेण निमेकं च त्रिधा कुरु |

अंते प्राग्व हिर्वर्णं च त्रिधाधर्माग्नि च द्वयम् |
एषा सा सिंहिकानामं सिंहांते च दशांसतः ||

जप्येयमथवा सिंहमनंतं देवि पूर्वकम् |
कृत्वान्यासं च पूर्वोक्तं संदेहादि यथा क्रमात् ||

अस्य जापेन होमेन पूर्वोक्त सिद्धिभाग्भवेत् |
प्. १३२अ) सावित्रीं विष्णुं रुद्रं चानुपूर्वं पुरतो न्यसेत् ||

अधस्तात्कारयेद्रक्ताद्रक्तिन्तद्बिंदु भैरवम् |
ऌपूर्वं देववर्णं च सुरेनंतंस्रबिंदुकम् ||

लिखतो देववर्णस्य ऌपूर्वं नंतिमग्रतः |
भगवती रक्तगंधेन प्राणास्थश्चतुराननः ||

दहनी चोर्द्धसंयुक्त राजवेलैस्तनांतर |
मालिन्या नाभिवर्णस्य मूर्द्ध्नि पूर्वकानगम् ||

प्राणो बीज स विष्णुश्चमाबीजं सत्यबिंदुकम् |
लक्ष्मीशरीतिविख्याता बहुभोगहरावसा ||

कामदेवः स्वयं देवि चिन्तयन्सोमभास्करं |
मानुषी रूपमाश्रित्य यथासौ चरते महीम् ||

तेनाग्नि ऋतु वर्णानि गुणाद्विगुणमेव च |
त्रिपुरावत्समाराध्य न्यासयोगसमन्वितम् ||

वार्रिपूर्णं घटं चक्रे संपूज्यचक्रमादितः |
तर्पयेदुक्तमार्गेण मासमेकं यतव्रतः ||

अहोरात्रं जपेद्विद्यां होमयेत् पद्मविल्लकैः |
मधूक्षितं तिलंवाथ सर्वथालभते वसु ||

खिकारावस्थितं बीजं पूतनासनसंस्थितम् |
नवादिमूलदंडस्तु रु अंतं मऌपूर्वकम् ||

एषविष्णुः शिवोब्रह्मा गणेशोवाक्सरस्वती |
अथवा देवि कुर्वीत वेदवर्णं शिवे पुनः ||

मापूर्वामृतदूती च भूतवर्णाव्यवस्थिताः |
ध्रुवं वित्तं समुद्धृत्यपिंडं च नाति पश्चिमम् ||

अपरं भूतवर्णं च शक्तिबीजं समादनम् |
माबीजांत्यक्षरं देवि अपरं अक्षरं शृणु ||

धृतिबीजस्य पुरतः कराली तत्र संस्थिता |
लोकान्तं शिरसा क्रान्तं रुद्रबीजं च शक्ति युक् ||

लक्ष्मी बीजस्य पुरविष्णु पिंडद्वयं लिखेत् |
अथबीजं महेशानि पिंडवेदविभूषितम् ||

यद्वा सिधान्तसंभिन्न सिद्धांते भूमिमालिखेत् |
प्. १३२ब्) दूतीबीजस्य पुरतो लोकं केशविणोपितम् ||

बीजानी मानि देवेशि ऋतुवर्णमुदाहृतम् |
मादनं शक्तिपुरतो माबीजं भूतिसंयुतम् ||

नेत्रमध्यस्थितं पिंडं ध्रुवांते शक्तिमालिखेत् |
अनंतं प्रथमं देवीं सुदर्शनसुरान्वितः ||

शिवान्वितं शिरसो भूयो विचक्रं ङेयुतं न्यसेत् |
सुचक्रं स्वसादेवि त्रिलोक्यं मर्मणि स्थितम् ||

अस्त्रेशिवान्वितं भूयश्चक्रं शैवासुरांतकम् |
अंगानि पंचविन्यस्य वर्णानि पृथगेववा ||

विरणत्किंकिणीजालनवजं घातमंडितम् |
नीलसरोजनिलयं अरुणाब्ज विलोचनम् ||

नवनीतं पायसं च दोर्भ्यां गोपवधू कृतम् |
पूजयेदुक्तमार्गेण लक्षहोमं स तर्पणम् ||

इंद्रतुल्यसमोलक्षं तत्समश्च पराक्रमे |
पुनरन्यं प्रवक्ष्यामि तारशक्तिश्च मादनम् ||

मानिनी प्रथमं देवि * * * प्रथमो भवेत् |
विष्णुर्मां भगवन् ङेन्तं रक्तरुद्रं ध्रुवादिगम् ||

सूक्ष्मं मज्जादि वा दिष्टं देशो मध्यं समालिखेत् |
चक्रं मासयुगं भास्त्रपिंडंदूतीमनंतरम् ||

बीजानि हृदयं देवी ऋतुवर्णं शिवान्वितम् |
एषु सखा विवर्णानि वर्णयुग्मांतरक्षणे ||

रुक्मिणीञ्च दलाग्रेषु वासुदेवादि वासवाः |
पंकजारुणमध्यस्थं विपक्षस्कंदासने स्थितम् ||

पुष्टरंजनसंचारं गदीहैमादि संनिभम् |
अंतेनिविष्टं कांतायागात्रशक्तमदान्वितं ||

होमं दशायुतं लक्षं दशविद्यापारिजैः |
दूतीरुद्रं समुद्धृत्य ऋषिमालांतदेशतः ||

तदादिगंधसंभिन्नं मासचक्रं गुणान्वितम् |
प्. १३३अ) अजंवक्त्रस्थितं सूक्ष्मं तनोतं जंघभेदितम् ||

अंगुलीदक्षमालिन्या नवादि आसनं कुरु |
वागीसं वामकर्णेन अनंतं क्रूरमस्तकम् ||

पितामहस्य मध्ये तु वसुरुद्रं समालिखेत् |
धात्रीशं बिदुगंधेनमेदंसूक्ष्मासने न्यसेत् ||

रुद्रांतमासनं देवि शिवामग्रे प्रदापयेत् |
पिंडं च वर्मरुद्रं तु कांतस्थं गंधसंभवम् ||

एकादशादिमुद्धृत्य आकाशार्द्धेन भेदितम् |
मादनं दान्तचक्रस्थं रक्तं देवं स बिन्दुकम् ||

देवीबीजं ध्रुवं देवि उद्धृतव्यं प्रयत्नतः |
लोकानां स्थिति कर्ता च कृष्णोसौ दैत्यमर्दनः ||

यदाहानिर्भवे लोके धर्मस्य परमेश्वरी |
मायाजालं च कुरुते रूपाणि तु वहून्यपि ||

स्वयं स्वच्छंदचरितः अजः सत्यः सनातनः |
चत्वारि वेदवर्णानि अग्राद्विस्थान पंचके ||

अंगानि पंचषड्चक्र विन्यसेत् पंचपंचकम् |
पूर्वोक्ताष्टाष्टकं भूयोरुक्मिण्यादि तथा वसून् ||

केशवाद्यादिनीजन्पाशक्तिः क्षेंशुमेव च |
शिखिपिच्छसमावद्ध नीलनीलालकुंतलम् ||

ईसवस्मितमुखं रक्त चंद्ररेखा विभूषितम् |
द्वात्रिंशल्लक्षणैर्युक्तं सर्वगं सर्वगं प्रभम् ||

नानाभरणसंदीप्तं चक्रशंखसुवेणुकम् |
नितम्बबिंबविलसत् पीतांवरधरं हरिं ||

भ्राजमानं श्रियाभूम्या श्रीवत्साद्युपशोभितम् |
केतुचक्रांबुजः शंखः स्वस्तिकांकित पदद्वयम् ||

गोपीगोपशराणां हि वृंदवृंदारकावृतम् |
वसिष्टनारदाद्यैश्च वृत्तं देवां गनाजनैः ||

प्. १३३ब्)

इति संचिन्त्यमनसा यजेदिष्ट्वा स्वशक्तिभिः |
वासुदेवादि नाद्यन्तं मूर्तिभिः केशवादिकैः ||

दधिहैयंगवीनाशैः कृशरान्तं निवेदयेत् |
नूपोपवारसंयुक्तं यथा प्रागीरितक्रमै ||

ब्रह्माविष्णुश्च रुद्रश्च गायत्रीं त्वग्निकोणके |
तद्बीजपूर्वकं देवि सावित्रीं च सरस्वतीम् ||

एवं लक्षचतुष्कं हि जुहुयाच्च दशांशतः |
साधुक्षितं पंकजं पंकजविल्लमथवातिलपायसम् ||

वर्षैस्त्रिभिः सुरेशानि जपतर्पणहोमतः |
एतैस्त्रिभिरुपायैस्तु आज्ञयासौ प्रसीदति ||

पुनरावृत्तिहीनं च वक्ष्येहं शृणुसुंदरि |
देवीबीजं महेशानि बिंदुमध्यस्थसूक्ष्मगः ||

स एवगंधसंयुक्तं कात्वम्मध्यं स दंडवत् |
ग्रहमध्यस्थितं कुर्याद्यन्तिपानोंतसूक्ष्मगम् ||

मानिनीदंडमूलं च प्रथमं तत्तग्रतः |
शुक्ल आदिसंभिन्नः पुनस्तं केवलं भवेत् ||

एकादशांतं पुरतो उरुमध्यांतकारयेत् |
दोर्दंडमं चैविंदूर्द्धेगंधानं तेनसंयुतं ||

मांसरूपपदं देवि घनश्यामं च दासकम् |
भगवन्विष्णु ङेजन्ते चलांगली चारुशासनः ||

उत्तरक्तौ स्थितौ भूयो वेदवर्णे शिवे न्यसेत् |
लोकादिशिरसाक्रांत मायांतंदयिताग्रतः ||

अंगानिमनुभूतार्णैः पुनस्त्रिभिस्त्रिभिः क्रमात् |
रंध्रेषु प्रतिवर्णानि दशस्थानेषु षड्दश ||

पंश्च श्लोकसमायुक्तं प्राणेमानं नियोजयेत् |
तापिकं भास्करं देवं नेपदामदिभूषितम् ||

जालालकवरास्निग्ध शिखिपिच्छावतंसकम् |
प्. १३४अ) पीतकौषेय वसनं मंदस्मेरोपशोभितम् ||

पादुकेरत्न खचिते पद्भ्यां वान्यस्त शकृतैः |
स्थितं निक्तप्रियासक्त वामपादस्तनादधः ||

अनेनपशुयष्टिं च लोकानां रक्षणानि च |
पूर्ववत्पूजितं जुष्टं हुतं मंत्रं स्वसिद्धिदं ||

सितमाल्यानुलेपश्च सितं वस्त्रविभूषितः |
सितपद्मस्थितो मौनी दूरयुक्तमनो भुवः ||

सितद्रव्याणि संपाद्यविष्टरे मृगचर्मणि |
स्थित्वानु प्रत्यहं देवं धनदं वा विचिन्तयेत् ||

कैवल्यपदमाप्नोति सत्यमेवं वरानने |
सर्वमंत्र प्रसिद्धांतं मातृकामस्त्रयोगतः ||

मंत्रेषु जप्यमानेषु यत्रमानोपतद्धतः |
व्रतानि विविधान्येवमाचरेद्भक्ति तत्परः ||

भक्तिहीने नरे देवि भस्मनी बहुतं हविः |
अथान्यं संप्रवक्ष्यामि तवस्नेहेन सुंदरि ||

क्रूरास्तु मानवाः सर्वे मोहयंति परस्परम् |
न प्रकाश्यमियं विद्या देवानामपि दुर्लभा ||

अमर्त्यादानवायुक्ता मनुष्याश्च तपोधनाः |
सोमविद्या प्रभावेन स्वेच्छया चरते महीं ||

अस्यप्रभावमतुलं कंपते स चराचरम् |
तर्पयित्वा क्रमंसर्वं सहस्रं प्रत्यहं जपेत् ||

दीक्षयित्वा शिशुं शुद्धं विद्या तस्मैददेकः * |
उद्धारं तत्र कुर्वीत अत्रमेरौ सुशोभने ||

कैलासमंदरे देवि वामांतं क्रूरमस्तकम् |
अस्यसंग्रंथितं रुद्रं मानवत्वं समालिखेत् ||

आसनं चक्रचोर्द्धं च दीपनी क्रूरमालिखेत् |
निषधे वेदवर्णे तु शिवोभिन्नं तु कारयेत् ||

शिवशक्तिं ससंयोग्य जपंती क्षज्जमध्यगः |
भैरवे अजरद्रस्य अ * सत्वेन दीपनी ||

प्. १३४ब्)

यामोमध्यं तु वागिशं ध्रुवांतं आमनं दहेत् |
एकादशांतसंभिन्नं लोकादि मस्तके न्यसेत् ||

एतद्वीरवराभद्रें सृष्टिं संहारकारिका |
दक्षांगुलिसमूह * मक्षरं भैरवानने ||

तस्याथदेशसंभिन्नं देवी बीजं तु कारयेत् |
पुनरेवमहेशानि रुद्रं विष्णुं पितामहं ||

सोमविद्यां समादाय सद्यः संस्तुत्पदायिकम् |
महादारिद्र्यदौर्भाग्यनिशनादि विमोक्षणी ||

चक्रमभ्यर्च्यविधिवदजरामरतां लभेत् |
वसुवृत्तं लिखेन्मध्ये त्वष्ट पत्रं शरोरुहम् ||

कालारंकर्णिकायां च पिंडरूपं तु विन्यसेत् |
कलास्तु विन्यसेदादौ षोडशारे स बिंदुकम् ||

द्वितीयं हृदयस्थं च तृतीयं च दलं प्रति |
चतुर्थं तृतीये तु चतुर्थदलपंक्तिके ||

लांगली पंचमे वृत्ते मेदरुद्रं स बिंदुकम् |
षष्ठे तु शुक्लं विन्यस्य सप्तमे अंबिका भवेत् ||

कामक्रूरशिरस्था तु तद्वहिः साक्षराणि तु |
षोडसान्यथ वृत्तानि बिंदुयुक्तानि विन्यसेत् ||

तद्दले वसुवृत्तस्य नृधादि पतिं लिखेत् |
छदाग्रेषु शशिज्वालं सुधाबीजान्वितं लिखेत् ||

लिखित्वैवं महाचक्रं अर्चयेत् सोममीश्वरीम् |
सुसमे भूमिभागे तु निम्नोन्तत विवर्जिते ||

गोमया लेपिते शुद्धे दर्पणोदरसन्निभे |
विताने शुभ्रशोभाढ्ये चामरादिसुशोभिते ||

सुगंधि चंदना लिप्ते मालती कुसुमान्विते |
प्. १३५अ) पुष्पमासे सुभेलग्ने पौर्णमास्यां तु साधकः ||

गुरोर्दिक्षां च संपाद्य मंत्री संयतमानसः |
अपांवामंडलं कृत्वा तन्मध्ये स्थंडिलं लिखेत् ||

अक्षकैः स चतुष्कोणैर्मडलं पूर्ववत् पुनः |
चक्रमस्मिन्समालिख्य मध्ये कुंडं सुशोभनम् ||

अर्कलक्षं दृढं शुद्धं तं तु त्रिगुणवेष्टितम् |
नवरत्नानि निःक्षिप्य द्रोणतोयप्रपूरितम् ||

हयाद्वीनि चांगानानकशानाढकोदकम् |
अष्टौ बाह्यस्य वृत्तस्थां निष्कोर्द्वादशकं मितम् ||

तदर्द्धार्द्धसंख्याभिस्तु षोडशाबाह्यमंडले |
रौप्येणनिर्मितं रूपं मध्यकुंभे विनिक्षिपेत् ||

कलशेषु न्येषु चाक्षिप्यरत्नानां नवकं क्रमात् |
दुकूलयुग्मैः संवेष्ट्य तत्रुद्धौतन वै क्रमात् ||

कृत्वाक्षता सुगंधाद्यैः पुष्पाणि सकलान्यपि |
मध्यकुंभे समाबाह्य सोमंसंपूज्यसादरम् ||

स्मृत्वा कुंभं जपेद् विद्यां सहस्रं चाष्टशतं तु वा |
मंत्राग्निं च समाधाय सोमकुंडे चतुर्ष्वपि ||

चत्वारो ऋत्विजस्तत्र पुण्याहं वाचयेत् तथा |
समाप्यशिखिनः पूजां जुहूयान्मधुरोक्षितैः ||

सर्पिषापायसे नापि शालितंडुलकैस्तिलैः |
तावद्भिस्तर्पणं देवि जनैः शुद्धैश्च संयुतः ||

न्यासत्रयं पुराकृत्वा आत्मानं मन्त्रविग्रहम् |
खपंकजे पिंडमापूरितं र तथा वै शिष्यविग्रहम् ||

संहृत्योत्पाद्यनिरिभिः शुद्धायै मंत्रं समादिशेत् |
कृत्वाभिषेकं विधिवज्जपेन्मंत्रमथा युतम् ||

अष्टोत्तरसहस्रं वा कृत्वा वागवशाज्जपम् |
मालती जाति पुन्नागं राजापद्मं मधुक्षितैः ||

प्. १३६अ)

एवं कृते महाविद्या सिद्धौसौ वत्सरांतरे |
मासत्रयविधानेन सर्वसिद्धिमवाप्नुयात् ||

गुरुवर्गो हि लभ्यं हि देवता मंत्रसंहिताः |
तेनदत्तेनगुरवः पूजनीयाः प्रयत्नतः || ० ||


इति श्रीकुब्जिकामतेषट्पंचाशतितमः पटलः समाप्तः || ० ||






###########   END OF FILE  #######