####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00303
Uniform title: prāyaścittasamuccaya
Main title: prāyaścittasamuccaya
Manuscript : NGMCP 5.2402 Reel B 427/2

Description: 
The subject matter is Shaiva temple architecture and the rites of Linga installation.


Notes: 
Data entered by the staff of Muktabodha under the direction of Mark S. G. Dyczkowski .

Revision 0: February 11, 2014

Internet publisher : Muktabodha Indological Research InstituteInternet Publisher Muktabodha Indological Research Institute
Publication year : 2014
Publication city : 
Publication country : United States
####################################################



प्. १अ)
 
ओं नमः शिवाय ||

महेश्वरं नमस्कृत्या भवपाशविनाशकं |
ज्ञानक्रियात्मिका देवीं शक्तिं च शिवशीलनीं ||

प्रणम्य परया भक्त्या नन्दिस्कन्दविनायकान् |
शिवज्ञान प्रणेनारं भक्त्या च परमेष्ठिनम् ||

अथ पाप विशुद्ध्यर्थं प्रायश्चित्तं समासतः |
वक्ष्येऽहमागमोद्दिष्टं साधकानां क्रियावतां ||

समयाचारयुक्तानां साधकानान्तु सर्वदा |
जायते विविधा सिद्धिरुत्तमाधममध्यमा ||

अन्यथा सिद्ध्यर्ते नैव प्रायश्चित्तविलंघनात् |
कृषिफलं यथा क्षत्रे रक्षितव्यं गवादितः ||

रक्षणीयं यथा धर्म्मं चतुणामपि तत्समं |
आचार्ययः साधको वापि पुत्रकः समयी तथा ||

एतैश्च रक्षणीयन्तु प्रायश्चित्तादिभिः पुनः |
समयां समयज्ञस्य यष्टा यः पूर्व्वदीक्षितः ||

पुत्रकः पुत्रकस्यापि साधकः साधकस्य तु |
गुरोरपि गुरुः प्रोक्तः समयोक्षिनि दर्शनात् ||

प्रायश्चित्तं शिवेनोक्तं धर्म्मं च परिनिष्ठितं |
चतुर्भिरपि कर्त्तव्यमाश्रमेषु स्थितैर्गणैः ||

चतुर्णामाश्रमाणाञ्च वर्त्तनं कथ्यविशुध? |
समेस्वलं जटीसुण्डीमुण्डविभक्ष्य भुक् भुविः ||?

गुरो गुरु कुसेव्यसः संयोगः सत्यभाषितां |
त्रिःकालत्यायिताऽक्रोधः क्षान्तिश्च ब्रह्मचारिणः ||

दानार्थनं जपोहोमेवि च तातिथि पूजनं |
स्वदारयापिता पौर्व गृहिणो वृत्तिरिष्यते ||

अग्नि क्रियावनेवासः फलमुलादि भक्षणं |
भूशययानि न धारित्वं प्रतिग्रह विवर्ज्जितः ||

सर्व्वेन्द्रिय समारोधो वृत्तिरेषावनान्तगे |
सर्व्वारम्भ परित्यागोवृक्षमूल परिग्रहः ||

शासने समदाणां त्वम् सुख दुःख विर्कारिता |

प्. १ब्)

स वाह्या भ्यन्तरंणैव स रसो? ध्यान निष्ठता ||

प्रियाप्रिय परित्यागो यतिवृत्तिरुदाहृता |
आचारमाचरेच्छैवं शास्त्रोक्तं पुरुभाषितं ||

अन्यथा पतनं प्रोक्तं समयाचार लंघनात् |
समयांश्च प्रवक्ष्यामि देवदेवेन भासितान् ||

गुरोराज्ञां सदाकुर्यात् कर्मणा मनसागिरा |
तत्समीपे स्वयन्नेव निन्दां कुर्ययान्न? तस्य वै ||

भास्यं गितं तथा नृत्यं शृङ्गारञ्च विवर्ज्जयेत् |
* * *? वीक्षयेद्रामां कुमारीं पूजयेत् सदा ||

परिहासो न कर्त्तव्यो गुरु देवाग्नि य? सन्निधौ |
विण्मूत्रष्ठी च नाहीनिदम्भान्चत्र विवर्ज्जयेत् ||?

अभ्यङ्गोद्वर्त्तनं पत्रै क्षुरकर्म्म च वर्ज्जयेत् |
मन्त्राचाररतानान्तु निन्दां नैव तु कारयेत् ||

चित्तोत्मादं प्रमादं च काम क्रोधौ च साहसं |
विचिकित्सां परे वैरं कुसङ्गञ्जिह्यतां नभा? ||

उद्वेगमनुत्साहं च नास्तिकत्वञ्च संभमं? |
दौल्यं दार्यं तथा भ्रांन्ति लोकयात्राञ्च वर्ज्जयेत् ||

निर्भयत्वं तथा यस्यं सर्व्वसाधनं कर्म्म सु |
न निन्द्यात् कारणे देवं न च वाक्यं तदुद्भवम् ||

अन्येषाञ्च नयैशून्यं लिङ्गं छायादि लंयनं |
ऋतु मृत्या च यत् स्पृष्टं पक्वमन्वादि वर्ज्जयेत् ||

निर्म्माज्यं देवदेवस्य वाश्रीयात्रावगाहयेत् |?
देवद्रव्यं गुरोर्द्रव्यं न चान्यत्युप योजयेत् ||?

उपेक्षा परिहारेण रक्षितव्यं प्रयत्नतः |
गुरुदेवानि कार्ययाणि विशुद्धान्यपि कारयेत् ||

नार्थयेत् तत्फलं प्राज्ञे नानारम्भे क्रियासु च |
शङ्करो नार्च्चितो यावत् तावत् कर्म्म न कारयेत् ||

शिववच्छिव भक्तास्तु द्रष्टव्यः शिवकांक्षिभिः |
भयदारिद्र्यरागेभ्यो रक्षितव्यास्तु सर्व्वदा ||

स्वतिकायाद्वहिर्वायात्यमत्वायः कथंचन |

प्. २) 

णोत् च्लेअर् 

प्. ३अ)

रुद्र भक्तावतेषान्तु भोज्य मन्त्रं प्रकीर्त्तितं |
छवि वाश्रमिणौ भोज्यौ ब्रह्मचारी गृहीतथा ||

अभोज्य मन्त्र्ययोरन्तं तथा दैवान्यलिङ्गिनां |
जपः सर्वत्र सर्वेषां सहस्रमुवितात्मनां ||

कण्डमात्रे जलेकार्यय संयम्येन्द्रियवाहिनीं |
एवं भवति शुद्धिस्तु गुरोर्द्ध यत्र नादिभिः ||

इति प्रकरे पारमेश्वरे महातन्त्रे सामान्यप्रकरणेश्रोत्वात्र पटलः || 
परमेश्वर उवाच ||

सद्योजातं गवां मध्ये वामदेवं शिवालये |
प्रमशाने बहुरूपन्तु वक्त्रमग्नि त्रयालये ||

केदशानं पर्वताये तु प्रायश्चित्त येत्सदा |
* * * ? ब्राह्मणं हत्या सद्योजातं जपेद्बुधः ||

सु*?म कामतः पंत्वा वामं देवं समभ्यसेत् |
सुवर्णं चोरयित्वासु बहुरूपं जपेद्बुधः ||

गुर्वङ्ग नागमङ्गत्वा प्रमादात्पुरुषं जपेत् |
एतैश्चतुर्भिः पुरुषैः पतितैः सहसंगमात् ||

* * * * * * * *(?) सहस्रं 
लक्षमेव च |
प्रका *? कामतश्चैव लक्षन्तु परिवर्त्तयेत् ||

ब्रह्म मतो रहस्येव सहस्रन्तु जपेद्बुधः |
रेतो **? पुरीषाणानुत्सर्गे अत्र भक्षणे ||

वामदेव शतं जप्त्वा तस्मात्पापात् प्रमुच्यते |
अण्डजं वोण्डजं वस्थं यत्कर्मणे मतं तथा ||

चर्म्मतं तु पृहीत्वा तु सद्योजातं जपेद्बुधः |
घृतं क्षीरं दधि मधु तैलं लवणमेय च ||

खण्डं गुडं शर्करं गृहीत्वा समभ्यसेत् |
रौप्यं वैवहिरण पञ्चगृहीत्वा मणिमौक्तिकं ||

वक्तुरूपं जपेद्धीनात् * * * ? धेनु मेव च |
* * * *(?) गृहीत्वा तु हयमश्चतरं गतं ||

जपेत्तत्पुरुषं सिद्धात् गृहीत्वा स्त्रिय मेव च |

प्. ३ब्)

णोत् च्लेअर् 

प्. ४अ)

* * * * *? जानीयाः शिवो रवि विशोधिनाः |

विमुक्ताः सर्वपापेभ्यः शिवज्ञानधराश्च ये |
लोकसंवृतिरक्षार्थं प्रायश्चित्तं प्रकीर्त्तितं ||

इति पुष्करे पारमेश्वरे महातन्त्रे सामान्यपुरणे प्रायश्चित्तपटलः || ३ ||


ब्रह्मोवाच ||

गोमध्यमिति किं प्रोक्तं किञ्च प्रोक्तं शिवालयं |
श्मशानं कि स्मृतं देव अग्निहोत्र गृहं च किं ||

किं पर्वताग्रं देवेश वक्तुमर्हसि तत्वतः |

परमेश्वर उवाच ||

गोमध्यं गोष्ठमिभ्यातुर्गो सहस्रेण संमितं |
नासहस्रादधो गोष्ठं ब्रह्मन् सामान्यमुच्यते ||

गोमध्यं मण्डलं प्रोक्तं सौरभेय त्रयं स्मृतं |
तथा चा ऋषभं चैव धेनुमण्डलमेव च ||

सुरभ्यो यत्र पूज्यन्ते एकादश सवत्सकाः |
अष्टौ दिक्ष स्थिता ब्रह्मन् स्त्रिस्रो मण्डलमध्यमाः ||

नासां मध्ये च वृषभः स्वयमेव व्यवस्थितः |
देव्यः कामदुहावस्था सुरेभ्यस्तत्यदात्मिकाः ||

मण्डलं चाष्टहस्तन्तु नवधा दशधा भवेत् |
चतुरस्रं चतुर्द्वारं चतुर्व्वर्णं मनोरमं ||

जपान्ते यत्र तत्वज्ञाः सद्योजातविधिस्थितैः |
वाञ्छद्भिर्महविभूतिं मुक्तिं वाप्य निवर्त्तिकां ||

इति पुष्करपारमेश्वरमहातन्त्रे सामान्यप्रकरणे गोमध्यगाथा 
*? || ४ ||

श्रीपुष्करपारमेश्वरे पञ्चमन्यविधानं |
सद्योजातेन गोमूत्रं वामदेवेन गोमयं ||

क्षीरन्तु बहुरूपेण दधि तत्पुरुषेण तु |
ईशानेन घृतं ग्राह्यं गायत्र्या तु कुशोदकं ||

ततः सर्वात्मदेवेन एकस्थमपि मन्त्रयेत् |

प्. ४ब्)

ओंकामन्त्रहे स्वाहा ||

ओं जगद्योनि स्वाहा || वैष्णवी उत्तरस्यां || ओं अमोघमात्रे स्वाहा || 
वृषभस्तयोर्मध्ये || ओं जगधृदये स्वाहा ऐन्द्री प्राच्यां || ओं 
जगद्धिते स्वाहा || आग्नेयां आग्नेययां || ओं अमृते स्वाहा यामी 
दक्षिणस्यां || ओं नमो मालिनं स्वाहा || नै-ऋती नै-ऋत्यां || ओं 
जगद्धेनु स्वाहा || वारुणी पश्चीमायां || ओं शिव शक्ति स्वाहा ||| वायवी 
वायव्यां || ओं सर्वलोकसंजीवनि स्वाहा || कौवेरी उत्तरस्यां || ओं वरदे 
स्वाहा || ऐशानी ऐशान्यां || ओं सर्वतेजसंहारिणि सर्वामृतसंहारिणि 
स्वाहा || रौद्री वृषभस्था स्रवः || ओं श्रव श्रव गल गल दुलु दुलु 
अमृतं भवतु स्वाहा || सर्वासां वत्सकाः || इति धेनुमण्डलमन्त्रकोशः 
|| 

परमेश्वर उवाच || 

सामान्यवाचकं ब्रह्म ऐकलिङ्गं शिवालयं |
मण्डं तु विशेषेण शिवालयमुदाहृतं || 

युज्यन्ते यत्र विधिवच्छिवाः सृष्टिपुरःसुरा |
एक एव स्थितो मध्ये व्योमव्यापी महाशिवः ||

तस्य सृष्टि शिवः पार्श्वे इक्षिणे समवस्थितः |
वामे स्थिति शिवश्चैव कर्णिकायां शिवासने ||

ईशाने तस्य दिग्भागे संहाराख्यः शिवः स्थितः |
अनुग्रहशिव प्राच्यां सौम्यायां मुक्तिदः शिवः ||

मुक्तिमूर्त्तिशिवाः स्थाप्या दिक्षु शेषास्वनुक्रमात् |
व्योमव्यापि यदावस्थो विज्ञेयस्तु महाशिवः ||

भवयुष्मपदावस्थो ज्ञेयः सृष्टि शिवो च तु |
सदा स्थिति शिवश्चैव भवोद्भवपदस्थितः ||

ओं मुञ्च मुञ्च पदावस्थः संहाराख्यः शिवः स्मृतः |

प्. ५अ)

शिवादि सर्वदान्तश्च विज्ञेयो भूमिदः शिवः ||

तत्वादि शिवपर्यन्तः प्रथमो मुक्तिदः शिवः |
शिवान्तो न हि युष्मादि द्वितीयो मुक्तिदः शिवः ||

नमस्कारयुगादिस्थ प्रणवान्तस्तृतीयकः |
मुक्तिमूर्त्ति सिवाज्ञ्ये नेत्रयः संपरिकीर्त्तिताः ||

मण्डलं कल्पनीयन्तु पूर्ववच्चतुरस्रकं |
सूत्रमानविधानेन पूर्वं वापि मनोरमं ||

इति पुष्करपारमेश्वरमहामन्त्रे सामान्यप्रकरणे शिवालयमण्डलं || 

ओं व्योमव्यापिने नमः || महाशिवः || ओं भवभवे नमः || सृष्टिशिवः 
|| ओं  भवोद्भवे नमः || स्थितिशिवः || ओं मुञ्च मुञ्च नमः || 
संहारशिवः || ओं सर्वभूतसुखप्रदे नमः || अनुग्रहशिवः || ओं नमः 
शिवायः || ओं नमो नमः शिवाय नमो नमः || मुक्तिशिवः || ओं 
प्रथमनमः || तिरोभावशिवः || ओं सर्वसर्वदे नमः || भूतिदः शिवः || 
ओं नमः शिवाय || नम प्रथमो मुक्तिमूर्त्तिशिवः || ओं नमो नमः 
शिवाय नमः || द्वितीयो मूर्त्तिशिवः || ओं नमो नमः || तृतीयो 
मुक्तिमूर्त्तिशिवः || इति शिवालयमण्डलमन्त्रकोशः || 

परमेश्वर उवाच || 

श्मशानं यत्र दृश्यत् ते जन्मजीवविवर्ज्जिताः |
नासहस्राधस् (?) तस्मात् करवीरादिकञ्च यत् ||

समान्यवाचकमिदम् विशेषमण्डलं च यत् |
वद्गुरु पुस्प तु देयो योराज्यै रूपपश्चिमैः ||

अघोरः प्रथमस्तत्र द्वितीयो घोर उच्यते |
घोरघोरस्तरञ्चैव सर्वरुद्रस्तथैव च ||

श्मशानमण्डलं स्यैते चत्वारस्तु शिवाः स्मृताः |

प्. ५ब्)

अघोरः पद्ममध्यस्थः प्राच्यां घोरः प्रतिस्थितः ||

घोरघोरतरो याम्यां सर्वो वरुणदिक्स्थितः |
रुद्रस्तथोत्तराशास्थो मण्डले परिकल्पते ||

चतुः प्रेतशिरोरूढाः सर्व्वे पूज्या यथोदिताः |

इति श्मशानमण्डलं ||

ओं अघोरेभ्यो नमः || मण्डलमध्ये || ओं अघोरेभ्यो नमः || प्राच्यां || 
ओं घोरघोरतरेभ्यश्च नमः || याम्यां || ओं सर्वतः सर्वसर्वेभ्यो 
नमः || वारुण्यां || ओं नमस्ते रूपरूपेभ्यो नमः || उदीच्यां || इति 
श्मशान मण्डल मन्त्रकोशः || 

अग्निहोत्र गृहम्ब्रह्मन् हूयन्ते यत्र वह्नयः |
न सहस्राश्वश्चैव तस्मात् सामान्यवाचके ||

अग्निहोत्रगृहे ब्रह्मन् विशेषे मण्डलं स्मृतं |
त्रिभिः पदैस्तु देवस्य तद्धि तत्पुरुषस्य तु ||

हरनेत्रत्रयाकारो विशेषस्तु प्रकीर्त्तितः |
यत्र तद्गार्हपत्योग्निर्देवस्तत्पुरुष स्थितः ||

आहवाग्निर्महादेवो रुद्रस्या दक्षिणालयः |
पश्चिमे पुरुषो देवो महादेव पुरास्थितः ||

रुद्रस्तु दक्षिणे भागे मण्डले परिकीर्त्तितः |
पूज्यते सप्त देवेशः पुरुषो भुक्तिमुक्तिदः ||

इत्यग्नि होत्र मण्डलं || ओं तत्पुरुषाय विद्महे नमः || प्रमार्हपत्यः || 
ओं महादेवाय धीमहे नमः || आहवनीयः || ओं तत्रो रुद्र प्रचदयात् 
नमः || दक्षिणाग्निः || इत्यग्निहोत्र मण्डले मस्रः || 

परमेश्वर उवाच ||

पर्वताग्रन्तु शिखरं सामान्यं परिकीर्त्तितं |
तद्वर्ष पर्वतानां स्यात् कुलाडीणां च कीर्त्तितं ||

विशेषमण्डलमिदं पर्वताग्रमिति स्थितं |
मेरुस्तु वर्षशैलानात् प्रधानः परीकीर्त्तितः ||

विन्ध्यश्चैव कुलाद्रीणामीशानन्ता प्रभावदि |

प्. ६अ)

पर्वत्यर्थवशात् संज्ञा या त्र्यवर्णपदात्मिका ||

वान्यान्यस्य तु पूर्वाणि चत्वार्युक्तानि शासने |
स शशिवाख्यं यद् वाच्यं तदग्रं परिकीर्त्तितं ||

तन्मध्ये यवीयन्तु चतुः पर्वताग्रसंस्थितं |
ईशानं पूर्व(?)न्तिभ्यं पूर्वपर्वाणि संस्थितं ||

ईश्वरं दक्षिणे चैव पश्चिमे ब्रह्मणोचितं |
उत्तरे पर्वणि शिवं मण्डले परिकीर्त्तितं ||

इति पुष्करपरमेश्वरमहातन्त्रे सामान्यप्रकरणे पर्वताग्रपटलः || ६ ||


उक्ते देवे समुत्पन्नै विधिवत् सायमाचरेत् |
घृतं चानंमिकाङ्गत्या प्रासयेद् गव्यमात्मवत् ||

वामदेवस्य सुजयं कूर्व्वी वाष्टशतम्बुधः |
परस्योच्छिष्टमं स्पर्शस्तुल्यता(?) ते प्रमादतः ||

उपस्युशैव (?) बुद्धिं स्यात् स्वजातीशस्य कीर्त्तिता |
ब्राह्मणस्तु सुखोद्भूतस्तत्रांगं पूरक्षत्मकं (?) ||

वाहुभ्यां क्षत्रियो जातो * * *? शञ्च  तत्स्मृतं |
उरुभ्यां वैश्य उत्पन्नो वामस्याङ्गञ्च तद्विदुः ||

पद्भ्यां शूद्रः समुत्पन्नः यद्यश्चा मुञ्च तत्स्मृतं |
जातीनायीश्वरा ह्येयं ब्रह्ममन्यः प्रतिष्ठिताः ||

* * * * * *? स्पर्शादहोरात्र * * 
*? तु |
एकस्थौ तत्र जप्तव्यौ जातिशौ भुवि जातका |
एकाहं क्षत्रिसंस्पर्शाद् वैश्य स्पर्शात्महं जपेत् ||

* * * * * * * * * * * *##?
एकाहं वैश्य * * * * *? स्पर्शाद्यहं जपेत् ||

क्षत्रियो वैश्य एवाहे शूद्रस्पर्शाद् विशुद्ध्यति |
बाह्यवर्णस्य संस्पर्शात् सर्वं * * * *? र्णिनां ||

मंडलस्थं शिवं गृह्य जात्यङ्गारस्य कर्म्मणा |
स्वजातं शिवचोद्धारः त्वत्प्रतीर्थेत्? प्रकीर्त्तितः ||

प्. ६ब्)

स्वाहान्तेन च विक्षेप उत्क्षेपः * * (?) तेन तु |
एवं जाति समुच्चारं कृत्वा तान्दीक्षयेद् गुरुः  ||

वाह्यवर्णस्य संस्पर्शादेवं शुद्धिः प्रजापते |
दीक्षा कल्प? गुरोश्चैव जात्युद्धरण(?) पूर्वकं ||

पटाक्षे तु गुरोः कार्यं स्वयमेव विजानता |
वर्णन्त्रय निधन्तोपि ब्राह्मणाः शिव दीक्षिते ||

दीक्षावान्तुल्य वर्णानामन्त्रवद्यादशङ्कितः |
* * * * * * * * * (?) 
वर्णा क्षत्रियादयः ||

तेषामन्त्रम्परिहरन्याय? * * (?) भवेद्विजः |
आमन्त्रितो न भुक्तन्तं यस्य वर्णस्यं वै द्विज ||

तज्जप्त्वाशौ जप्तैकत्र विशुध्यति * * * * (?) |

अविश्वं भेदनश्च * * * * स्वयमभवा |
चतुरस्रं चतुर्द्वरं चतुर्हस्तं सुदूर्लभ ||

चतुः पत्रेण पद्मेन जातिशस्य तु * *? मं |
दशावः कर्णिका मध्ये पूर्वं तत्पुरु * *? ल ||

दक्षिणे वहुरूपश्च * *? देव * *? न्तरे |
सद्योजातः पश्चिमे तु मर्धजातीश्वरं स्मृतः ||

* * नीयमिदं सम्यगीशानस्य तु मण्डलं |
पुरुषः कर्णिका मध्ये ईशानः प्राग्दसेस्थितः ||

शेषा यथास्थिता एव विप्रजातीशमण्डले |
अघोरः कर्णिक मध्येईशानो दक्षिणे दले ||

शेवाश्चैव? यथासंस्था क्षेत्रे जातीशमण्डले |
कमले कर्णिका मध्ये ईशानश्चोन्तर दले ||

शेषाश्चैव यथावस्थां वैश्य जातीशमण्डले |
सद्योजातः कर्णिकायामिशानः पश्चिमे दले ||

शेषा यथा स्थिताश्चान्ये शूद्र जातीश मण्डले |

प्. ७अ) 

मन्त्रिणान्त न भोक्तव्यमन्येषां लिङ्गिनामिहं |
भुत्कानुरोधाज्जप्तव्यंशतलिङ्गेश्वरो मनुं ||

ईश्वरो बहुंरूपश्च परिवाजक लिङ्गिनां |
तथा पाशुपतानाञ्च वक्त्रो वै मव लिङ्गि वां ||

प्रमाणालिङ्गिनां चैव सद्यस्त्रापसु लिङ्गिनां |
श्वेत रक्त पदानाञ्च वामदेवः प्रभुः स्मृतः ||

अन्येषां लिङ्गिनाञ्चैव तथा च गृहं लिङ्गिनां |
कपास्य? लिङ्गिनो ये तु अभोज्यासो? प्रकीर्त्तिता ||

तेषां प्रमादतो भुक्त्वा पुनर्दीक्षान्तु कारयेत् |
लिङ्गोद्धारं ततः कृत्वा कुर्याद् दीक्षां स्वयं बुधः ||

यो यस्यैव तु लिङ्गस्य ईश्वरः परिकीर्त्तितः |
तेन लिङ्गः समुद्धारो निक्षेयोक्षय? कर्म्मणा ||

जातिश्वरस्यरय यद्यस्य? मण्डलं परिकीर्त्तितं |
तदेय मण्डलं कुर्यात् मन्त्री? लिङ्गेश्वरस्य तु ||

आसनं न्यास मात्रन्तु ख्यातं जातीश मण्डले |
आसनस्य वहिर्न्यासः प्रोच्यते तस्य बाधना ||

अन्तर्न्यासोप्य भेदेन प्रोक्तो भेदान्तु कथ्यते |
ब्रह्मभिश्च तथाश्चैव अन्तर्न्यासो व्यवस्थिते ||

बहिर्मूर्त्तिधरैन्यासः सर्वेवान्तु यथोदितेः | 
स्वैः स्वैर्मूर्त्तिधरैः कार्यो मध्येङ्गे ब्रह्मभिस्तथा || 

ईशानः शिरसः सर्वे सर्वे तत्पुरुषो नमः | 
अथो? हृदया सर्वे वामगुह्य प्रकीर्त्तिताः || 

अजातमूर्तयः सर्वे ब्रह्म मन्त्राः प्रकीर्त्तिताः |
उप ब्रह्माणि सर्वेषां ब्रह्माणि यदि कल्पयेत् || 

शिववच्चो प्रचारन्तु कार्यतवा? वाहनादिकः | 
पूजावसानं सर्वेषां सद्योजातादिभिः क्रमात् || 

शैवस्वान्तं न भोक्तव्यमविज्ञाय तु गोचरं | 
शैवाङ्गं नाममेवान्तु शुद्ध शैवास्तु ते स्मृताः 

प्. ७ब्)

णोत् च्लेअर् 

प्. ८अ)

वाअरिणा शुद्धि मायाति भिक्षापात्रन्तु पार्थिवा |
विशुद्ध्यत्यय सा पृष्टं दारवं वारि शोधयात् ||

शंखस्य भुक्तेर्भाण्डस्य क्षालनं मथितेन तु |
गोधूमस्य तु षेश्चैव कार्यमुद्यर्षणन्ततः ||

शुद्धिः क्षरिणवस्त्राणां वरिणा परिकीर्त्तिता |
वैरवञ्चर्म्मणां शुद्धि वैदव्यानां तथैव च ||

भक्तव्यञ्जन भाण्डानां शुद्धिं शलिल शौचनात् |
नित्यं चोदफभाण्डानां पराग्नि करणान्तथा ||

पात्रं कीटाम्बुमाज्जारैरासीदन्तु? विशुद्ध्यति |
सप्तशः स्थः परिशुद्ध्या पर्यग्नि करणादपि ||

श्वखरोष्ट्रादिभिर्द्यानमवलीढञ्च संत्यजेत् |
गोरूपाघ्मतकं पात्रं संपरित्याज्यमेव हि ||

नकूलैखजीढन्तु यत्पात्रं घ्रानमेव च |
सप्तशश्वाद्भिर्मिक्तमग्निनाशुद्धिमेव हि ||

प्रणीतादार्च पूर्वाणि शुद्धिर्न्ययानि भाण्डवत् |
प्रभूत मन्त्रं काकाद्यिर्जुष्टं तन्मात्र वर्ज्जनात् ||

उच्छिष्टस्य तु संस्पर्शादन्नदोषं विधाय तु |
आचस्यान्नादिकं प्रोक्ष्य शुद्धं परिविशेत् पुराः ||

निश्चानां रुक्षणाच्छद्धिः स सेपातामनेयगः? |
मत्वापनयनान्मुद्ध्निर्दुर्गन्धीनां? प्रकीर्त्तिता ||

आसनं न यं नं यानं शुद्धिमेति मृदंभसा |
स्त्रियश्च सर्वतः शुद्धाः शकुनिः फलपातनात् ||

वाणी शुद्ध्यति मत्येन नदीवेगेन शुद्ध्यति | 
रजसा वित्र सवोदुष्टामनोदोघ्यान्निवर्त्तनात् ||

यथोदितेन शौचेन सर्वमेतद्विशुद्ध्यति |

इति पुष्करे पारमेश्वरे महातन्त्रे सामान्यप्रकरणे भोजनोत्तरफलं || ७ ||


परमेश्वर उवाच || 

ब्रह्मन् भोजन पात्राणां शुद्धिं शृणु समासतः |

प्. ८ब्)

द्रव्याणाञ्च तथान्येषाम्विधिस्थानां तु मन्त्रिणां ||

सर्वेषामपि यात्राणामौपसानाञ्च शौचनं |
अविरुद्धञ्च यत्किञ्चिद् विस्त? स विरोधतः ||

निर्म्माल्यं सद्यः संस्पृष्टंः त्यागात् संशुद्धिमेव हि |
अमेध्या पहतानान्तु शुद्धिरुत्यागादुदाहृता ||

रेतोमूत्र पुरीषाणा मुपाद्यातास् परित्यजेत् |
शोष्मणो पहतं यच्च सिक्तन्तिः मेहतेन तु ||

रक्तपूयवसर्पिश्च त्यागतः शुद्धिरिष्यते |
अग्रे संस्कारतः शुद्धिर्म्यन्त्राज्याहुति योगतः ||

त्रिःपरिस्थत वस्त्रेण शुद्धिर्भवति चाम्भसां |
चैत्रवद्रव्यं जातीनां शुद्धिः शास्त्रे प्रभाषिता ||

तत्क्षणाद्वहनात्सेकात् स्मर्यनासेपताद् भुवः |
आगराः शुचयः सर्वे सर्वभृत्य गतं शुचिः ||

अदुष्टमेतमिक्षिप्तयच्चवाचा प्रशस्यते |
विशुद्धमविशोध्यन्तु प्रोक्तानु क्रमशेषतः ||

निवेदना तु देवाय गुरवे च प्रयत्नतः ||


इति पुष्करपारमेश्वरमहातन्त्रे सामान्यप्रकरणे पात्रशुद्धिपटलं || ८ 
||

हूयमानोययघोरेण सर्वकार्ये च पावकः |
तदा पापात्मको दोषो यजमानसमुद्भवः ||

ब्रह्महत्यादिकं पापं सद्योजातेन नाशयेत् |
सुरापानकृतं वामः प्रणाशयति पातकं ||

सुवर्णस्तेयजं पापं बहुरूपप्रमार्ज्जयेत् |
गुर्वङ्गनागमत्पापं पुरुषोनिर्द्दहेत् क्षणम् ||

समस्त व्यस्त सम्पर्कात् सम्भवं पातकम्महत् |
सदा आज्यस्य होमेन तदीशेत् सप्रमार्ज्जनं ||

जन्भोन् कुष्टी च कासादि हनेत् कुर्ययाद् गुरोः सदा |
प्रमोदाहन्यथा कृत्वा वामदेवशतं जपेत् ||

निःसहनेन तु करोसि प्रसङ्गन्तु वारिणा |

प्. ९अ)

सौऽऽचयेच्च मृदां चैव सकृत्तिश्चा धरोत्तमं ||

अमेध्यो पहतं देहं मृद्भिः शुद्ध्यति सप्तभिः |
उत्तमाङ्गो पद्याने च वारिणा स्नान माचरेत् ||

श्वप्रभृतानामुविक्ते पात्काकादीनाञ्च पक्षिणां |
मृदा कृत्वानु तच्छौम्चमधमऽऽगि विशुध्यति ||

उत्तमाङ्गे तु सर्वत्र स्नानमेव हि वारिणा |
प्रायश्चित्त जपं कुर्यया गायत्र्याष्ट शतं बुधः ||

उच्छिष्टस्य तु विक्षेपात् कृत शौचो यथाविधिः |
स्नात्वा शुद्धिं समायविश्रियादशगुणाच्छतात् ||

मूत्रोच्चार कृते मन्त्री वारुणं स्नानमाचरेत् |
भस्मस्नानं यद्वा कुर्ययात् मन्त्रस्नानं गृही सदा ||

दिवाकर करैर्युक्तं दिवास्नानं प्रशस्यते |
अप्रशस्तञ्च तद्रात्रौराहोरन्यत्र वर्ज्जयेत् ||

अक्षमाला करादभ्रष्टो क्षालयेद् गन्धवारिणा |
गायत्र्या तु शतं जाप्यं विधिस्थः कारयेत् सदा ||

सहस्रमन्त्रजस्यर्णात्सूत्रक्षेदे भवेत् तथा |
जीर्यासूत्रस्यमंच्छेदे गायत्र्यष्ट शतं जपेत् ||

प्रमाणा श्लोषणासिक्तां यन्त्रिनिः सिंहनेन वा |
अमेध्य भूगणा वापि अक्षमालां परित्यजेत् ||

अदीक्षिते नाक्षमाला नस्प्रष्टव्या कदाचनः |
तथान्य मन्त्रिणाञ्चैव प्रायश्चित्तं शतं श्रिये ||

अन्यमन्त्र जपाच्छुद्भिः पुनः संस्कारकर्म्मणा |
अत्यन्तो पहतायान्तु शुद्धिस्त्यागात् प्रकीर्त्तिता ||

इति पुष्करपारमेश्वरे महातन्त्रे सामान्यप्रकररणे प्रायश्चित्तपटलं || 
९ ||


अथवाय स्रुवे सूत्र सङ्ग्रहे प्रायश्चित्तं लिखितं |
अथाचार्य व्रतं श्रेष्टं चरेदाचार्य एव हि ||

सद्यादि शक्तिपर्यन्तामभ्यसेन्मन्त्रसंहितां |

प्. ९ब्)

पक्षत्रयमधःशायी नक्ताशीयरुभुस्तदा ||

मौनिश्रिषवणस्त्रायी द्वन्द्वादुद्विघ्नसंयमी |
शुक्लाम्बलधरो नित्यं शुक्लमाल्यानुलेपनः ||

योगयप्ताक्षं सुन्त्री च मुञ्जाजिन पवित्रधृक् |
होमं प्रतिदिनं कुर्ययाज्जपान्ते शक्तितः क्रमात् ||

घृतेन वाघृताक्तैर्वास्तिलैर्क्षीरेणतण्डुलैः |
व्रीहिभिर्वासाभिद्भिर्वादध्ना चापि यवेस्तथा ||

श्रीफलैर्विल्व पत्रैर्वा पुष्पैर्वा यज्ञिकेः शुभैः |
ततो व्रत समाप्तौ तु पूर्वोक्तं मन्डलं जपेत् ||

व्रतग्रहण कामे च देशिकः साधकस्त्रया |
अभिषिंच्यात्मना चमनन्त विजये ततः ||

चरेन्मन्त्र व्रतं सध्वीमाध्यमन्त्रोक्तवर्त्मना |
पारियात्रे महेन्द्रे वामस्वे वायलये? तथा ||

**? देव गुरौवायि विन्ध्ये वा शक्तिमत्यपि |
गङ्गातटे समुद्रे वा श्रीशैले ऋक्षपर्वते ||

भर्तुदेनिस्रगायाम्वायोदधीमं मतः स्वयं |
पुष्पपत्र फलोपेतस्मुत्कुशोपचिनं शुभं ||

प्राच्योदकं समित्स्थीतन्त्रिः शब्दं स्थानमाश्रयेत् |
तस्मिस्थितं प्रसन्नात्मा कायशुद्धि समाचरेत् ||

कृच्छ चान्द्रायणधिर्वाशाकायैर्वा प्रचोदितः |
प्राणवृत्ति निरोधेन प्रणवन्तु समभ्यसेत् ||

सहस्राणां शवं पूर्णं षण्मासात् कृत निश्चयः |
शुद्धकायः सुनक्षत्रे निमित्तोय निवेदिने ||

संपूज्य देवदेवेशङ्कुर्ययाल्लिङ्गपरिग्रहं |
स्थापितं ऋषिभिः पूर्वं सर्ववक्षण वक्षितं ||

आश्रयेत् सिद्धिदं सिद्धं स्वयं वा परिकल्पितं |
कीमितं वर्ज्जयेद् विद्वां स्कन्द वि*?न्द्रमातृभिः ||

उपर्युपरिसिङ्गञ्च मुखसिद्धं तथैव च |

प्. १०अ)

अथवा लक्षणैर्यक्तं स्थण्डिलम्परिकल्पयेत् ||

स्थण्डिलेवि? हि मन्त्राणां सिद्धिरा प्रयर्तन्ते |
श्रेष्टं पश्चान्मुखं लिङ्गं महोवात्प्राङ्मुखं स्मृतं ||

वाम्यकौवेरवक्तु तु वसिद्धा विच्यते बुधैः |
परिगृह्येक्षितं लिङ्गं लिङ्ग कृत्वोदितं शुभं ||

पूजयेत् सततं मन्त्रां त्वादेहशययाश्चतं |
गेयवुद्बूद सामान्यं दिव्यैश्वर्यविवर्जितं ||

* * * * * * * * * * * * 
* * * * |?
* * * * * * * * * * * * 
* * * * ||?

* * * * * * * * * * * * 
* * * * |?
* * * * * * * * * * * * 
* * * * ||?

* * * * * * * * * * * * 
* * * * |?
* * * * * * * * * * * * 
* * * * ||?

* * * * * * * * * * * * 
* * * * |?
* * * * * * * * * * * * 
* * * * ||?

* * * * * * * * * * * * 
* * * * |?
* * * * * * * * * * * * 
* * * * ||?

* * * * * * * * * * * * 
* * * * |?
* * * * * * * * * * * * 
* * * * ||?

* * * * * * * * * * * * 
* * * * |?
* * * * * * * * * * * * 
* * * * ||?

* * * * * * * * * * * * 
* * * * |?
* * * * * * * * * * * * 
* * * * ||?

* * * * * * * * * * * * 
* * * * |?
* * * * * * * * * * * * 
* * * * ||?

* * * * * * * * * * * * 
* * * * |?
* * * * * * * * * * * * 
* * * * ||?

* * * * * * * * * * * * 
* * * * |?
* * * * * * * * * * * * 
* * * * ||?

प्. १०ब्)

णोत् च्लेअर् 

प्. ११अ)

एतदेव व्रतं कुर्यान्त्रिगुणके वलंसुधी |
ज्ञानिनो न च यागेन पद शुद्ध्या च शुद्ध्यति ||

इतरेषां सु सर्वेषां समया नाम्व्यति क्रमेत् |
जपेदेकादणात्मान समन्यो योषितस्व्यहं ||

कृत्वा कृच्छु मनोन्दोर्घा गतिपिण्ड व्रतं चरेत् |
महा पातकिनाञ्चैव बुद्ध्यति क्रममादिशेत् ||

सर्वेषामेव पापानां परानिष्कृति रुच्यते |
एकादशात्मनो व्यस्नो समस्तो वा विधौ जपः ||

आचार्योक्तं वचस्तथ्यं कुर्यात् तदविचारितं || 

तस्मात् सर्व मवाप्नोति परलोके हितं फलं |
सकृज्जापात् समारभ्यः शिवस्यैका दशात्मनः ||

यक्षं यावत् परानिष्ठा प्रोक्ता पापकृतामिह |
तस्माद् व्यतिक्रमं ज्ञात्वा प्रायश्चित्तं चरेद्बुधः ||

मन्त्र सित्*? धोगार्थलोकसंवृति सा व्रतः |
नित्यं संध्या मुपाशीत लोपे चोपवसेद् दिवं ||

निरुजः सरुजश्चान्ते सद्योजात शतं जपेत् |
देशिकश्चाह्निकच्छेदे त्रिगुणं शतये वहि ||

कृत्वास्वात्मकणे चान्ये प्रागुक्तञ्च शिवं जपेत् |
बहु दैवशिके भ्रंशे षड्गुणं यदुदीरितं ||

होमः साहक्षिको वाम्याद्ब्रह्मभिः शतिकोपि वा |
उपवासस्वथा स्नानं पञ्चगव्यासनं जपः ||

होमश्चैवमलं हन्ति सर्वशंकरजं नृणां |

इति स्वायंभुवे सूत्रयं ग्रहे प्रायश्चित्तपटलं || १० ||


शिवधर्म्मोत्तरे प्रायश्चित्तं लिख्यते |
अथवाप विशुद्ध्यर्थं प्रायश्चित्तं समाचरेत् ||

कृत्वा शौचं तथा स्नानं शिवाग्नि गुरुपूजनं ||

प्. ११ब्)

उत्थाय पश्चिमे यामे प्रगृहीव कमण्डलुः |
धौतपादुक सा क्रम्य सूत्रं कूर्याद् यथागमः ||

दक्षो विनीतस्तत्वतोज सदा न विधानवित् |
सहायः शौच कार्येषु तदभावे कमण्डलुः ||

वाचं नियम्ययत्नेनष्ठी च नोत्काश वर्ज्जितः |
सिरः प्रावृत्य कुर्वीत अन्तर्द्धाय तृणैर्महीं ||

दिवा संध्यासु कर्णस्थो ब्रह्मसूत्रत् प्रदङ्मुखः |
कुर्यान् सुत्र पुरीषञ्च रात्री चेद्दक्षिणामुखः ||

मार्ज्जनं वामहस्ते च वीरणाद्ये स्याज्ञिकैः |
न विरामूत्रंतिरीक्षे? तच्छायामात्मन एव वा ||

नानिज्ञानज्ञ देवानां गोब्राह्मणजसंप्रति |
जन्तुशाड्वलभ स्यास्थि वृक्षच्छायां विवर्जयेत् ||

पादावसेचनं सूत्रं पूरीष्टंष्टीवनं च यत् |
दूरादायतनात्सर्वं यच्चात्यद्दि कृतं भवेत् ||

ग्ःईतं शिश्न चोत्थाय समायुक्त कमण्डलुः |
शौत्त कुर्यात् मृदम्भोभिर्गन्धलेपापनुत्तये ||

तिस्रोलिङ्गे मृदो योज्यास्त्वेकैकान्तरवृत्तिकाः |
आसलीफ स मात्राश्च पञ्चवामकरे तथा ||

मृदस्तिस्रः समाख्याता मूत्रोत्सर्गे भवेच्छुचिः |
पञ्चायाने मृदोयोज्याः स तिस्रोत्तरमृत्तिकाः ||

दशवामकरे चैव स प्रपाण्योस्तथा द्वयोः |
उपस्पर्शन काले तु तिस्रो दद्यात् तु हस्तयोः ||

तिस्र एव तथा योज्या जंघारौचि तु मृत्तिकाः |
अक्षिणी नासिका कर्णौ त्रिभिः संशोध्य हस्तयो ||

कर्द्दमामध्य सूत्रैस्तु दिगङ्के पंच सप्तधा |
क्षालिते वारिणा पूर्वं तिस्रोन्तरमृतिकाः ||

आसणि बंधाञ्च करौ मृत्तोयैस्तु विशोधयेत् |
अन्तः कृत्वा भुजौ सम्यग् वहिर्जानु निधाय च ||

प्. १२अ)

उद्धृतभिरनुष्णाभिः पूजाभिर्वस्त्र चक्षुषा |
हङ्कुसाभिरेफानाभिस्त्रि चतुर्धा समाचरेत् ||

परिसृज्यद्विराम्यञ्च द्वादशाङ्गानि चा लभेत् |
लीतूमेव? ततो भूयः शिव मन्त्रेण पूर्ववत् ||

आचमे ब्रह्मतीर्थेन ब्रह्मचारीस्तुदङ्मुख |
तदन्तरान्तरैः पाणिमालोद्याप्तान्य चाम्भसा ||

वस्त्र शौचं प्रवक्ष्यामि तच्छद्धौ शुद्ध्यते यतः |
वसु शौच विहीनौसौ शुचिरप्य शुचिर्भवेत् ||

देव कार्ययाययोग्यानां प्रत्यहं शौच सिष्यते |
वा समामितरेषां तु कार्यं शौचं मलागमे ||

शुचिना तोरणं कृत्वा वंश दण्ड त्रयेण तु |
तत्र वासांसि निर्णिज्य सम्यग्वधा विशोधयेत् ||

खगैर्वा दूषितेव्वक्षे निर्म्मले वा शिलातले |
दूर्वानाले शुचौ वापि क्षालितेसु तृसोषु वा ||

विण्मूत्ररेवोदिग्यानां मृत्तो येन विशोधनं |
कार्ययमादौ ततः क्षारैर्गोमूत्रायैश्च शोधनम् ||

मृद्वारितावदादेयं गन्धसिवावुधावपि |
तस्यानान्तत्कृतो यावत् सर्वासु द्रव्य शुद्धिषु ||

कौशेयाविकयोरुक्षैः क्षोमाणां मौन सर्पयैः |
श्रीफलरंशु पट्टानां कुट्यानामरिष्टकैः ||

चैलवदुर्ज्जनेत्राणां यक्षचामर चर्म्मणां |
वल्कलानां च सर्वेषां शुद्धिः कार्याविजानता ||

चैदलालावु पत्राणां वस्त्रवच्छुर्द्धिरिष्यते |
गोवालैर्घषणाञ्चैषान्विशेषः परिकीर्त्तितः ||

कांश्या यस्ता सुपात्राणां अपुसीमकं योरपि |
शुद्धिः शौचार्थि कामार्या भस्मक्षाराल्ल वारिभिः ||

निर्लेपं काञ्चन रोययं सृभिः? पात्रं विशुध्यति |

प्. १२ब्)

मन्यस्म शंखशुक्तीनां शौचं तैजसवत् स्मृतं |
रजस्वला सूतिकाद्यैर्मूत्रैयंश्चाति दूषितं ||

अग्नेरयाञ्च संयोगात् तैजसं शुद्धिमाप्नुयात् |
शूद्रोच्छिष्टस्य पात्रस्य त्रिः कृत्वा परिमार्ज्जनं ||

शौचन्तु पूत कामेन कर्त्तव्यं तैजसस्य तु |
द्रव्याणामिह सर्वेषां शुद्धिरु *? वनं स्मृतं ||

पालाल तृणकाष्ठानां प्रोक्षणाच्छुद्धिरिष्यते |
श्रुवादि चरु पात्राणां सुशलोल्लखलस्य च ||

सूर्यगोरस भाण्डानां शुद्धिरुष्णेन वारिणा |
शृंगास्थिदारुदन्तानान्तत्क्षणे परिशोधयेत् ||

अत्यन्तो पहतानान्तु गोमुत्रेणोदकेन तु || 

संहतानाञ्च द्रव्याणां प्रोक्षणात् शुद्धिरिष्यते |
असंहतं द्रव्यशौचं कर्म्यं प्रत्यात्मिकं सदा ||

भक्ष्य धान्यादि शशीनामेकदेशस्य दूषणे |
तावत् मात्रं समुद्धृत्य शेषः प्रोक्षणमर्हति ||

अम्भमाल्यी यसा कार्यं मृदीचेव विशोधनं |
णेकमूलफलारीनां धान्यवच्छुद्धिरिष्यते ||

गो लीढमक्षिका लीढ कृसिसंस्पर्शनेषु च |
छागावलेहनाच्छुद्धि रत्नस्याद्भिश्च प्रोक्षणात् ||

खरोष्ट्राश्व शृगालाद्यैर्विवराहावले कृतैः |
तन्मात्रमन्नमुद्धृत्य शेषं संस्कारयेद् बुधः ||

दीप्तोत्सुकेन संस्पृश्य त्रिच्छागायातमेव च |
सुवर्णतोयं संस्पृष्ट्वाः शुध्यत्येवं न संशयः ||

मक्षिका केशवन्मिश्रं पटान्तोपाटनञ्च यत् |
रजः पिपीलिका युक्तं भुञ्जावोन्नमवेक्षतं ||

तावत् मात्रं समुद्धृत्य प्रोक्षयेदम्भमानतः |
आज्याभि पारणाच्छुद्धिर्भस्मक्षपण वा भवेत् ||

प्. १३अ) 

णोत् च्लेअर् 

प्. १३ब्)

शिवेनैकादशात्मानं स्वयमन्येनत्य पुनः |
विप्रलक्ष्मी विशुद्ध्यर्थमभिषिञ्चेत्समं ततः ||

आचम्य प्रोक्षयेत् भूयस्तावदेवात्मनः शिरः |
गृहे च परिजप्तेन स्नानं कुम्भेन कारयेत् ||

एवं भवति सुस्नातः सर्वपाप विवर्ज्जितः |
सर्वतीर्थाभिषिक्तस्य श्रद्दधावः फलं लभेत् ||

सन्धात्रय परिभ्रष्टः शिवैकादशिका त्रयं |
जप्त्वा विशुद्धिमाप्नोति स्नानहीनः शतं जपेत् ||

पर्वण्य पूज्य देवेशं गुरुमग्निं च भक्तितः |
अहृत्वा च वलिं तत्र शिवस्याष्टशतं जपेत् ||

पुष्पं पत्रस्फलंसूसमन्त्रपानायमौषधं |
अनिवेद्य तु भुञ्जानः प्रायश्चित्ती भवेन्नरः ||

शिवेन शव जप्तेन पूजया च विशुद्ध्यति |
अनस्थिप्याणिसंघातं हत्वैका दशिकं जपेत् ||

हुत्वा च पक्षिणः सन्धांस्तिरेका दशिकां जपेत् |
सर्पसार्ज्यरनकुलं श्वानम्रष्ट्वं हयं हयं ||

मजारींश्च शृगालांश्च हत्वाचाष्ट शतं जपेत् |
जपेदष्ट सहस्रन्तु क्षत्रविड्गो वधेषु च ||

शिवाग्नि गुरु पूजा च योगिन्द्रद्विजभोजनं |
हुत्वा वृद्धंस्त्रियं वालं शिवं पंचशतं जपेत् ||

जपेदष्टसहस्रन्तु सच्छूद्रविनिपातने |
सदृष्टः शिवभक्तश्च नाद्यान्मृतक सूतके ||

संस्कारेषु च सर्वेषु गृहेषु कि सुतान्यतः |
सूतके मात्रभोक्तव्यं मृतकञ्च विवर्ज्जयेत् ||

भुक्त्वा प्रमादनः स्नेह च्छ्विवस्याष्टशतं जपेत् |
श्वविद्धरात्रचाण्डालर्म्मार्जारकपिकुक्कुटैः ||

उलूक गृध्रकाकाद्यैः स्पृष्टमत्रन्न भक्षयेत् |
शिवैकादश जप्तेन गव्येन हविषा बुधः ||

पीतेन शुध्यते क्षिप्र स भोज्या हारदुषितः |
तीर्थयात्रा विशुद्धात्मा स कृतः शिवभावितः ||

प्. १४अ)

पुत्रैरपि न भुंजीत सार्द्धङ्कुरैरधार्मिकैः |
महापातकशुद्ध्यर्थं सहस्त्राणि जपेद्दश ||

प्राणायामेस्त्रिसंध्यञ्च शिवमग्निञ्च पूजयेत् |
रेतो सूत्र प्रवीषाणि प्राणयित्वा च वारुणिं ||

भुत्काञ्चात्र स भोज्यंत गत्वा चाप्यस्य जास्त्रियं |
जप्त्वा शिवायुतं सस्य पूर्वोक्त विधिना बुधः ||

पंचगव्यं सकृत्योत्वा सर्वपापैः प्रमुच्यते |
गोमूत्रं गोमयं क्षीरं दधिसर्प्पि सनुत् क्रमात् ||

जपेद्धि पञ्चभिर्ब्रह्मैः उकारेण कुशोदकं |
पलाश पद्मपत्रे वा ताम्रपात्रेथवास्थितं ||

कृत्वैकस्थं शिवेनैव जपेदष्ट शतं पुनः |
अहोरात्रोषितः स्नातः शिवस्य पुरतस्थितः ||

ओंकारेणैव मन्त्रेण प्राङ्मुखः स्वकरैः पिबेत् |
पीतपात्रो भवेत् पुत्रः संपूर्ण शशि निर्म्मलः ||

ब्रह्महत्यादिभिः पापैः सर्वैरेष सुमुच्यते |
मातृपितृसमुत्भूतं सहजागन्तुकञ्च यत् ||

अस्थिमज्जा गतं पापं ब्रह्म कूर्च्चक्षणाद्दहेत् |
अष्टम्यां ब्रह्मकुर्चेन स्नापयित्वा स कृच्छिवं ||

पीत्वा च पातकैर्मुक्तः शिवलोके महीयते |
तस्मात् प्रतिचतुर्म्मासम्ब्रह्मकुर्चम्पिवेन्नरः ||

सर्वपापविशुद्ध्यर्थम्महापातक शुद्धयेत् |
तस्मादेतत्परंगुह्यं महापातकनाशनं ||

प्रायश्चित्तं शिवेनोक्तं न देयं यस्य कस्यचित् |
एतद् रहस्यं परमं प्रायश्चित्तं शिवं बुधः ||

चरेत् प्रच्छन्तपायेषु प्रकाशे प्रार्थयेद् गुरुं |
शिवज्ञानमिदं शान्तं महापातकनाशनं ||

प्रणिपत्य गुरुं पश्चात् प्रार्थयेच्छुद्धिरात्मनः |


इति शिवधर्म्मोत्तरे प्रायश्चित्तपटलं ||


अथ किरणो प्रायश्चित्तं लिख्यते ||

प्. १४ब्) 

गरुड उवाच ||

नित्यहानिर्यदा देव प्रायश्चित्तन्तु तत्र किं |

भगवानुवाच ||

शतजापादजा बुद्धिऽसंध्याते विकृते सतिं |
नित्य हानैर्जपेदीशं शतकन्तु देशिकः ||

बहुदैव देशिक अंशे उपशमो भवेद् खग |
सहस्रं पञ्चमस्यैकं वक्तव्यं सरुजो ध्रुवम् ||

विरुजो देशिकस्यापि बहुदैव शिवा क्रिया |
नष्टा यदा युते द्वे तु जप्ता शुद्धित् ब्रह्मात्मिका ||

दुरायातस्य शतव्यं केरयस्या युतद्वयं |
य संख्या यस्य वा पञ्च सहस्राणि दिनक्षयं ||

कर्तव्यो घोरसंज्ञस्य जपकार्यो यथार्थतः |
आचार्यस्य वचोग्राह्यन्न देवस्य भवेत् * *? ||

गरुड उवाच ||

अन्यंकादिभिर्जुष्टं यदा तत्रापि किम्वदः |

भगवानुवाच ||

श्वकाकाझीटसन्मंत्रं स्वत्यं त्याज्यन्तु देशिकैः |
शेणाडक प्रमाणन्तु यदाबीटन्समं त्यजेत् ||

ग्रासमात्रं  तत्रद्बुक्ष्य प्रोक्ता वायेन शुद्ध्यति |
शुद्धिरजोगतात् स्नात्वाश्च काक्यसीड भक्षणा ||

कृक्लासं तण्डुकैऽस्पृष्टं हृद्रोमकारकं |
श्वासकाशकरं जुष्टं विडासन कुलादिभिः ||

दर्भुक्तेऽप्रशनाच्छुद्धिः स्नात्वा गव्याज्यभक्षणात् |

इति किरिणाख्ये महातन्त्रे द्विचत्वारिंशतमः पटलः ||

गरुड उवाच ||

गृहस्थो गृहिणी योगात्तच्छिष्टं सूतकं यदा |
द्विजातीनां यथा यच्च तादृशं च वद प्रभो ||

भगवानुवाच ||

विप्रशुद्धिर्दशाशस्वात्क्षत्रिये द्वादशाहिका |
दशयं दाहिका शुद्धिर्वश्येद्यत्रस्य सासिका ||

स्वधर्मस्थः क्रियामिष्टो जातिवृत्तसमायुतः |

प्. १५अ)

शुद्ध्यते तत्क्षणात् स्नानान्नित्य ह्यनिरतो न्यथा |
पृथक् पाकः प्रकर्त्तव्यस्तद्योगं वर्ज्जयेत् सदा ||

तद्योगादोषसंबन्धो स्वेते प्रोक्तान्यथा नहि |
अद्वैतेपि यथालोके चित्तस्था वामना भवेत् ||

नित्यहानिं प्रकृत्वा यस्तद्युक्तस्तत्समो भवेत् |
तस्य तावत्तिका शुद्धिर्यावकात् सक्त भोजनात् ||

त्रिःस्नानं नक्तभोजित्वाद्घोरजापाच्छत त्रयात् |
न हानिर्न पृथक् पाकस्तदा शुद्धिन्हयहात्मिका ||

सभाभावाद् यदा योगस्तदा व्यहात्मिका मता |
उद्वाहिताश्च तस्रस्तद्ब्राह्मणे न स्त्रियो यदा ||

क्रमात् तत्सूतकद्धूर्ययाद् दशषट्येक वासरं |
सूतकन्तु सुतादीनां मातृपक्षेण सूतकं ||

संपूर्णगर्भपतनाच्छुद्धिः स्नानात् क्षणात्मिका || 

अर्चाक्रस्या संज्ञस्य * * * * * * * *? 
|
* * * * * * * * * * * * 
* * * * ||?

* * * * * * * * * * * * 
* * * * |?
* * * * * * * * * * * *##?

गुरु उवाच ||

भक्ष्याभक्ष्यविधा देव प्रायश्चित्तन्तु तत्र किं |
उच्छिष्टः सूतके प्राप्ते बलादर्थादिहागते ||

भगवानुवाच ||

अष्टमङ्गलके पुंस्त्ये भुत्वा वामशतं जपेत् |
नामप्रासननिष्कामे भुक्त्वा वक्त्रशतं जपेत् ||

चूडव्रते स गोदाने विवाहेषु न दोषभाक् |
चतुर्थिकान्नं भुक्त्वा तु जपेद्गुह्यञ्च पूर्ववत् ||

पाकादिषु प्रतिषन्नं भोक्तव्यं पावनं यतः |
द्वादशेका दशाहे तु भुक्त्वा घोरञ्जपेत् त्र्यहं ||

भोज्यमन्नं त्रयाणान्तु शूद्राणां न कदाचन |
शौचाचारसमायुक्ताः शूद्रायेऽमद्यपाशऽभाः? ||

रुद्रार्च्चनपराभक्ता भोज्यास्ते अन्तजा न हि |
तेषां मध्ये च कुम्भस्य कर्त्ताय स शुभो मतः ||

हंसामद्यविनिर्मुक्तो भक्त्या वाराम्वितो यदा |
भोज्यो वान्योज्यज कामात् कष्टमार्गे तथा यदि ||

प्. १५ब्)

भुक्त्वा घोरसहस्रन्तु जपेद् वृर्द्ध स कामतः |
तदा गा * * ? कृप्तौ देवता स्थापनेषु च ||

भुक्त्वा पञ्चशतान्येव ईशानस्य तथा जपेत् |
द्वावे वा श्रमिणौ भोज्यैः द्वाव भोज्यौ स्मृता वि *? ||

अत्रापि त्रिशतं जप्त्वा पञ्चमस्य विशुद्ध्यति |
भुक्त्वान्यलिङ्गिनां स्थाने सहस्रं कल्पतेर्ज्जपेत् ||

कामतस्तु जपेदर्द्धन्न देवा कामतो जपेत् |
अकामात् कामतो बुद्धातज्ज्ञैः सहविचार्य च ||

कर्त्तव्यं शास्त्रसंसिद्धमथ वा गुरुभाषितं |
महापातकयुक्तानां प्रायश्चित्तं भवेद् गुरुः ||

सामान्यपातकानान्तु बुध्नाति क्रममादिशेत् |


इति किरिणाख्ये महातन्त्रे त्रिचत्वारिंशतितमः पटलः || १३ ||


गुरु उवाच ||

विशेषपातकान् यत्र सामान्यानि स्थितानि च |
प्रायश्चित्तञ्च यत् तेषाङ्कस्य वा कीदृशं वद ||

भगवानुवाच ||

ब्रह्महत्या सुरापानं स्तेयं गुर्वङ्गः जापयः |
विशेषपातकान् यत्र तद् योगात् पञ्चमं भवेत् ||

हत्वा कामाद् द्विजं सद्य गवांगोष्ठे जपेयत् तदा |
पीत्वा कामात् सुरां वामं शिव हर्म्ये जपेत् सदा ||

कृत्वास्ते यमकामाच्च घोरं पितृवने जपेत् |
गुरुस्त्री गमने वक्त्र स कामान्तु जपेद् वयं ||

योगं कृत्वा समस्तैस्तु नगाग्रे पञ्चमं जपेत् |
प्रकाशे कामतत् ह्यस्मिं लक्षमावर्त्य शुध्यति ||

अकामाद् वा रहस्यं च सहस्राच्छुद्धिरिष्यते |
कामतः स रहस्यं च भवेत् तत्रा युतद्वयं ||

अकामतः प्रकाशे च तत्रापि वा युत द्वयं |
गुरुद्रोहे कृते शुद्धिः कामतस्तु तदा न हि ||

दयावान् देशिकस्थस्य तदा कृच्छपुरः सदा |
पुनर्याग प्रकर्तव्य शुद्धिस्तस्या न्यथा न हि ||

प्. १६अ)

पातकत्रयसंयोगः सामान्यो ब्रह्मणादितः |
मद्यपानं यदा शूद्रे दीक्षिते स्वल्पकं भवेत् ||

प्रवृत्ति त्वाद्य वस्त्रस्य दोषस्तत्र न जायते |
नियमो घोरजापः स्यात् कर्त्तव्यश्च शतत्रिकः ||

गुरुस्त्री गमनं यच्च चतुर्णान्यपि तत्समं |
गुरुद्रोहे  शिवद्रोहे तस्मात् तस्य ननं भवेत् ||

काष्ठादि पार्थिवं गृह्य तेजोद्रव्यं विना खगः |
सद्योजाताच्छताच्चुद्धिरकामा कीर्त्तिता तव ||

पंचविंशतिको जापः कर्त्तव्यः कामतः शतं |
घृताद् याज्यङ्गृहीत्वा तु लवणं शर्करादिकं ||

अकामात् कामतो वापि जपेद् वामन्तु पूर्ववत् |
रीतिकास्मारकां स्यादि गृहीत्वा तैजसं च यत् ||

धेनुं वा घोरतः शुद्धिः कामाकामस्तु पूर्ववत् |
पुष्पगन्धादिकं यच्च वायव्यं स्त्रियमेव वा ||

अनड्वाहं गजाश्वादि गृह्य वक्त्रन्तु पूर्ववत् |
क्षितिञ्च लिङ्गशास्त्रस्वा गृह्येशं पूर्ववज्जपेत् ||

अभक्ष्यभक्षणे जाते गुह्यकस्य शतं जपेत् |
अकामास्त्रिशतं कामाज्जपेत् मधादि वर्ज्जनात् ||

शङ्करे सर्वपापानाङ्क्रमाद् ब्रह्मणि वा जपेत् |
ज्ञात्वा काम स कामित्वमेकं वा वर्त्तयेद् वरं ||

निर्म्माल्यभक्ष्यणे जाते प्रमादायुतं जपेत् |
अघोरस्य न चान्यस्य कामाद् यागाद् विशुद्ध्यति ||

निर्म्माल्यलंघने कामात् तद्वत् पंचशतं जपेत् |
अजश्च त्रिशतं मोहाज्जपेद् गुह्य शतं पुनः ||

निन्दां प्रमादतः कृत्वा शिवस्याणोश्च वा पुनः |
जपेदीशं तथा शुद्धिः शतमेकं सुयन्त्रितः ||

दशोर्द्धं त्रिशतादर्वाग् भवे स्नानजपाच्छुचिः |
तदुर्द्धं पञ्चमं यावच्छतानक्तं विधीयते ||

बहुर्द्धमुपवास स त्रिरात्रसंयुताद् भवेत् |

प्. १६ब्)

ज्ञात्वा च तद्वलं ज्ञानं जातिम् भक्ति सहि * तां ||

यत्नाद् विचार्य तद् दद्याद् गुरुवालप्रवासनं |
तदेवस्यं प्रकर्त्तव्यमथ वा गुरुभाषितं ||

निकृष्टजातिसंयोगे कल्पनीयं यथोदितं |

इति किरिणाख्ये महातन्त्रे चतुश्चत्वारिंशतिमः पटलः ||

गरुड उवाच ||

निकृष्टजातिसंयोगे कामात् कामे कृते सति |
प्रायश्चित्तं भवेत् किन्तु वदलोकाखिलाश्रयः ||

भगवानुवाच ||

अकामाङ्गोघ्नजा यस्मिन् मन्दिवे संस्थिता यदि |
सर्वभाण्डपरित्यागात् कृच्छ्राच्छुद्धिर्नराच्छुचिः ||

कामतो यदि वा भुक्त्य सकृच्छानिकृच्छ्रतः |
वामदेव जपाच्छुद्धिः परो कोत्रैव वामकृत् ||

ज्ञात्वा भुक्त्याथव्य तेन तदासौ तन्मयो भवेत् |
रजकीचर्म्मजा स्पृष्टा यदि वा मन्दिरे स्थिता ||

भाण्डन्वामा इजाच्छद्धिख्यहात् पञ्चसहस्रिका |
ताभ्याम्भुक्त्वात् स कामाद् वा कृच्छं घोरं जपे अहं ||

कामाद् वा द्विगुणं कर्म्म सकृद् योगाद् भवेदिह |
अकामाद् वहुसंयोगः स जातस्तद् द्वयोरपि ||

तदा चान्द्रायणं कार्ययः मन्यथा नैव शुध्यति |
वहं देवशिकोयोगः स जातः कर्म्मतोथ वा ||

तदा चान्द्रायणं कार्ययं वारिणा केवले न तु |
प्राणि हिंसात्मके पापे शवघोर जपाच्छुविः ||

कामाद कामतो वापि घोरस्य दशरूपकं |
सम्यग् विचार्यमो ज्ञात्वा दद्याच्छुद्धिं पुनर्गुरुं ||

गरुड उवाच ||

एकभक्तस्यहं कुर्या त्र्यहं च दयान्वितं |
त्र्यहं च नक्त भोजित्वं त्र्यहं स्यात् मारुताशनः ||

एवं कृच्छस्समाख्यातः प्राजापत्य इति स्मृतः |
त्र्यह मुष्णस्मि वेसांरि त्र्यहं स्यात् क्षीरभोजनं || 

त्र्यहमुष्णांघृते पीत्वा त्र्यहं चैकैवनीयदा |

प्. १७अ)

तप्त कृच्छं समाख्यातं जातिकृच्छं शृणुष्वथ ||

क्षीरस्य त्रिपसंस्थानं दिवसानेकविंशति |
अतिकृच्छः समाख्यातः पराकञ्च निबोधमे ||

द्वादशाहं निराहारः पराक इति सस्मृतः |
मासार्द्धं ग्रासवृद्धिः स्याच्छक्तै कृष्णो च ह्रासयेत् ||

चान्द्रायणः विधिः प्रोक्तो जडजा देव जलात्मकः |
स्नात्वा स्नात्वा जपः कार्ययो मन्दिरे वाथ वा वहिः ||

समाप्ते तु विधौ कार्यं भोजनं शास्त्र चोदितं |


इति किरिणाख्यं महातन्त्रे पञ्चचत्वारिंशतिमः पटलः || १५ ||


गरुड उवाच ||

परस्योच्छिष्टसंस्पर्शो यदि स्याद् देव तत्र किं |
पात्रशुद्धिरपि प्रोक्तानोक्तां सापि वष प्रभो ||

भगवानुवाच ||

स्वजाति दीक्षितः स्पृष्टस्तदाचम्यविशुध्यति |
आचम्य दीक्षितस्यापि स्वजातीशशतं जपेत् ||

तदेव शूद्रसंज्ञस्य स्पर्शनाद् दीक्षितस्य तु |
स्पर्शाद् दीक्षितस्यापि शतान्यं चक्षुपोषितः ||

इतरेषां पादहीनं प्रायश्चित्तं भवेद् खगः |
पुरुषो घोरवामाजाजातीशा ब्राह्मणादितः ||

त्रिरात्रमत्यज स्पर्शात् सहस्राणिदशौ चतुः |
पंचमस्य तु मन्त्रस्य जपेत् तदविचारतः ||

कृच्छाघोरजपः कार्ययः पुनश्चाण्डालसङ्गमात् |
अयुतैकं जपेद्धीमान् प्रायश्चित्तं विशुद्धये ||

ज्ञात्वा ज्ञात्वा यथा स्पर्शस्प्रायश्चित्तन्तु तस्य तत् |
पात्रशुद्धिं शृणुष्वेतां स्वशास्त्र विहितां खगः ||

हेमरौप्यादि पात्राणां वारिणाशुद्धिरिष्यते |
शङ्खादीनां भवेच्छुद्धिस्तुयैर्वामथितेन तु ||

भस्मना कांस्य शुद्धिः स्यात् ताम्रामस्नेन शुद्ध्यति |
उच्छिष्ट विप्र पात्रस्य शुद्धिरेखा मयोदितो ||

प्. १७ब्)

प्रोक्ष्य शुध्यत्व संदेहा ऊच्छिष्ट स्पृष्टभाजनं |
तुम्वादि वेणु पात्राणां शुद्धिः स्यात् क्षीरवारिणा ||

शुद्धिश्चोदक भाण्डानां पर्यस्त्रि करणात्मिका |
भृणादिकञ्च यत् किञ्चित् काष्ठं वा प्रोक्षितं शुचि ||

उल्लेखाङ्वू विशुध्यते तथा गोमय मार्जनात् |
विष्टाद्यपह तस्माण्डं स्त्र्याज्यं स्याद् वेणु मृण्मयं ||

शेषस्यात् पूर्ववच्छुद्धिं रजसास्त्रि विशुद्ध्यति |
त्यजेन्निम्माल्यसंस्पर्शाद् भाण्डं मृद्वेणुसम्भवं ||

शेषस्य पूर्ववच्छुद्धिर्वस्त्रशुद्धिर्जलार्भवेत् |
आचारमाचरेच्छैवं शास्त्रोक्तं गुरुभाषितं ||

तदे तस्य प्रकर्त्तव्य मन्यथा यतनं भवेत् |
गुर्वर्थन्नित्यहानिर्या न दोषो यत्य तस्ततः ||

इति किरिणाख्ये महातन्त्रे षट्चत्वारिंशतिमः प्रायश्चित्तपटलः || १६ ||

प्रतिष्ठा पारमेश्वरे महातन्त्रे प्रायश्चित्तपटलं लिख्यते |

अकामाद् ब्राह्मणं हत्वा कामतो वा महामुने ||

सद्योजातं जपेत् तत्र ततः पापाद् विमुच्यते |
सङ्गमे वागवाङ्गोष्ठे एकाहस्तु व्रतंचरेत् ||

सद्योजातं चरेद् ब्रह्मन् ब्रह्महत्या व्यपोहति |
हत्वापि सु बहून्मन्त्री चरेच्छास्त्रात्रिकं व्रतं ||

निरपेक्षो जपाभिज्ञो दहेत् पापमशेषतः |
दिवशान्तज्जयंत् कुर्याद् व्रतशेषं विशुद्ध्यति ||

गुरुपत्नींस्तुषां वापि दुहित्रिम्भगिनीन्तथा |
अगम्यागमनं कृत्वा वामदेवं जपेद् बुधः ||

अंशमात्रोदकेविश्य आदित्याभिमुखस्थितः |
उर्द्धं वा हर्दिवाहृत्स्नं जप्त्वा पापाद्विशुद्ध्यति ||

चाण्डालिनीम्विवर्णाम्वा संमोहात् कामचारिणीं |
भुक्त्वाविष्ठा समेध्यान्तु वामदेवञ्जपेन्ननः ||

प्. १८अ)

दिनानि त्रीण्यनुदिग्नौ नाभिमात्रोदके स्थितः |
प्राणायामेन जप्तव्यः कृतात् पापाद् विमुच्यते ||

सुवर्णस्ते ययोधान्यं हृत्वा च प्रवरंस्त्रियं |
वलाद कारणान्मन्त्रीति स्मात् पापाद् विमुच्यते ||

सुवर्णस्तेयगोधान्यं मित्रद्रोहे कृतेथ वा |
मन्त्रशिवी कृतोत् सा तु समृत्काष्ठ व्रतं चरेत् ||

जानु सात्रोदके विश्यत्रिरात्रोपविशन्नरः |
वामदेवं जपेत् मन्त्री तस्मात् पापाद् विमुच्यते ||

गोघ्नो वा * ई (?) वधो वापि मातृहापि शृहा तथा |
प्रायश्चिती जपेद् घोरं विधिनानेन शुद्ध्यति ||

हत्वा च स्वां स्त्रिर्यं रामाद् दोषार्ढ्य पापमाचरेत् |
अघोराष्टसहस्रन्तु जप्त्वा पापाद् विमुच्यते ||  

अभक्षभक्षणं कृत्वा सुरां पीत्वा द्विजाधमः |
दिनशेषं जपेद् वक्त्रं पातकैर्मुच्यते भृशं ||

भिक्षां त्यक्त्वा चेदेकान्नम् प्रमादाद् अश्नुयाद् यदि |
सकृदुच्चारणाद् वक्त्रन्तद्दोषात् मुच्यते भृशं ||

एकान्तं नित्यमश्नीयाद् त्यक्ताचारो थ गुढवान् |
अहोरात्रं जपेद् वक्त्र मन्त्रदोषाद् विमुच्यते ||

क्षत्रियम् वाथ वैश्यं वा अकामाद् विनिहत्य च |
इशानाष्ट सहस्रेण शतं हुत्वा विशुद्ध्यति ||

शूद्रं हत्वा प्रमादात् तु महिषोष्ट्राखरादि च |
ईशानशतजप्तेन तत्पापं नयते भृशं ||

श्वश्रूकञ्च समुत्सृष्ट द्विजो मोहात् प्रमादतः |
गायत्र्यष्टशतं जप्त्वा क्षिप्रं पापात् प्रमुच्येते ||

व्रतलोपो व्रतभ्रंशः क्रियालोपो भवेद् यदि |
गायत्र्यष्टशतेनैव अच्छिद्रं तावृताशं पुनः ||

इष्टमन्त्रव्रते युक्तो यदि वद्विषयो भवेत् |
सद्यस्याष्टसहस्रेण गायत्र्या वा विशुद्ध्यति || 

भृणगुल्मलता वृक्षं वनं च्छित्या विशेषतः |

प्. १८ब्)

गायत्र्याष्टशतेनैव क्षणान्निर्म्मलवाम् व्रजेत् ||

व्याघ्रं सिंहं मृगं श्वानं वाजिनं हस्तिनन्तथा |
सूकरादींश्च हत्वा च जपेदष्टशतं क्रमात् ||

कृमिकीकीटपतरमादियूकामत्कुणदंशकान् |
मक्षिकादींश्च हत्वा तु सकृदेव विशुध्यति ||

शुनादंष्टा विशुद्ध्यते गायत्र्यष्टशतेन तु |
मार्जारमूषकैर्दंष्ट्रः सप्तजप्तेन शुध्यति ||

शृगालवृकदंष्ट्रो वा शुद्ध्यते ष्टशतेन तु |
कुम्भीरमकरैर्दष्टः सकृदेव विशुद्ध्यति ||

अन्नादि पुष्पजां हत्वा अनार्थानि बहूत्यपि |
दृष्टादृष्टानि सूक्ष्माणि स्मरणादि व शुद्ध्यति ||

शिवनिन्दाय वादञ्च शिवमन्त्रस्य चैव हीं |
गायत्र्यष्टसहस्रेण समादाच्छुध्यते भृशं ||

राजानं राजपात्रं वा कुलमुच्छाद्यशेषतः |
प्राणायामशते नैव सद्ये नैकेन शुद्ध्यति ||

शिवस्य शिवमन्त्रस्य शैवाचारास्य चैव हि |
निन्दकान्वमि हत्वापि समयाग्नं विलुप्यते ||

अस्त्रसंरोपणात् सिद्धं लक्षमेकं कदाचनः |
शिवत्र यस्य घाते तु यदि ब्रह्मसमो भवेत् ||

शिवविद्याङ्ग संपूर्ण आचार्यः परमेश्वरः |
शिववत् पूजनीयोसौ कृत्वा निन्दां शतं जपेत् ||

समयी आत्म वा नन्य पुत्रकश्च विशेषतः |
कृत्वा निन्दां ततस्तेषां तदर्द्ध न विशुध्यति ||

प्रायश्चित्तं गृहस्थानां येन यन्त्रे स्थितौ |
कुटुम्वा स कृचिन्नार्चायनीनां नास्ति पातकं ||

हत्वा तु देशिकं मोहात् भैक्ष्य भुक् सुसमाहितः |
एकाशीति पदं मन्त्रं लक्षमावर्त्यशुध्यति ||

संहितायोरमो मन्त्री यः करोतीह पातकं |
सर्वसद् भश्मशात्क्षिप्र सन्नशक्त्या करोति सः ||

प्. १९अ)

अप्रबुद्धस्य दातव्यं प्रायश्चित्तं यथोदितं |
व्रतदिशं च पूर्वोक्तं शिवमन्त्रस्य पारगैः ||

तुला पुरुष सहस्रस्य चान्द्रायणश तस्य च |
तप्त कृच्छाति कृच्छ्रस्य ब्रह्मकूर्चशतस्य च ||

सर्वतीर्थाभिषेकस्य वहुक्त तु फलस्य च |
भस्म गायत्रि जप्तस्य कलां नार्हन्ति षोडशीं ||

रुद्रकोटि सहस्रस्य भवेज्जप्तस्य यत्फलं |
तस्याङ्गायत्रि मन्त्रेण शत जप्तेन तत्समं ||

ओं सद्योजाताय विद्महे महादेवाय धीमहे तन्नो घोरः प्रचोदयात् ||

इति भस्म गायत्री ||

ओं तत्सहेशाय विद्महे वाग्विशुद्धाय धीमहे तन्नः शिव प्रचोदयात् ||

शिव गायत्री ||

मन्यस्त तैजसं चापि स्नासुमस्त्रेन भस्मना |
कांस्यं क्षारेण वस्त्रं च चर्म्मकाषाय वारिणा ||

आजावुकं वै दलं च वारिणा वल्कलं तथा |
मृण्मयस्य पुनः पाकादुत्क्षणाद्वारवस्य तु ||

तैजसं च दहेत् पात्रं प्रोक्त्य शुद्ध्यति पूर्ववत् |
प्रोषितैभृणकाष्टे च क्षितिर्गोमयवारिणा ||

अतिशस्तादिभिः स्पृष्टः स्रात्याविप्रो विशुध्यति |
पादौ प्रक्षाल्य चान्यस्य शुद्धिर्भवति नान्यथा ||

उच्छिष्ट लोपसंपर्कात् पूर्वोक्त विधिमाचरेत् |
विण्मूत्रलेपदुष्टञ्च त्यजेत् मृयभाजनं ||

सत्यपूता स्मृता वाचा सस्भिरा चरिता क्रिया |
मनः पूतञ्च सर्वत्र पूतमित्यभिधीयते ||

इति द्रव्यशुद्धिः ||

प्रायश्चित्तं प्रवक्ष्यामि पञ्चब्रह्म क्रमेण तु |
सर्वपापविशुद्ध्यर्थं स्मरणादेव मोचनं ||

सद्योजातं जपेद् गोष्ठे अरण्ये पर्वतोपि वा |
सरितां सङ्गमे चैव श्मशानायतनेपि वा ||

प्. १९ब्)

पुण्यतीर्थे पयोभक्ष्यः सद्योजातं सुवन्त्रितः |
शवानिदश जप्त्वा तु ब्रह्मघानी शिवाग्रतः ||

निरशनः सप्ताहञ्च स्थित्या तु जपसंयुतः |
त्रिस्त्रायी पञ्चगव्यासी चीनवल्कल धारकः ||

अनेन विधिना ब्रह्म ब्रह्महत्या विशोधयेत् |
गोघ्नश्च श्रुषितोभूत्वा सद्यं पंचशतं जपेत् ||

उपपातकिनः सद्य एष एव जप स्मृतः |
कार्यस्त्रि रुषितं स्नानं पुण्यस्थानसमाश्रितः ||

गोवधान्मुच्यतेक्षिप्र मंत्र नास्ति विचारणात् |
सर्पदंष्ट्रोपवासेन सकृदेकेय शुद्ध्यति ||

सुरांपीत्वा अकासेन भस्म गायत्रह्येष्टिनः |
सद्योजात सहस्रस्तु जप्त्वा शुध्यविकिल्विषात् ||

अभक्षभक्षणेप्येकङ्कृत्वा शुध्यति किल्विषात् |
असत्प्रति गृहं गृह्ये सद्यो द्वादशभिः पुनः ||

मुच्यते किल्विषात् क्षिप्रं स्वेयि पश्चात्य कुत्सिनः |
चाण्डालस्पर्शते भाष्य प्राणायामशतं जपेत् ||

सद्योजातेन मन्त्रेण नात्र कार्या विचारणा |
गुरोर्वाक्यं लंघयित्वा पुत्रकाचार्य एव च ||

सदाः पंचसतं जप्त्वा मुच्यते गुरुलंघनात् |
देवा च यदि वा रात्रौ दुःस्वप्नं यदि पश्यति ||

स्नात्वा जपेत् ततः सद्यात् तस्यान् मुच्येत किल्विषात् |
त्रिसंध्यासु जपेद् यस्तु सद्योजात शतञ्जपेत् ||

अहोरात्र कृतं पापं तत्क्षणाद् देव नश्यति |
प्रायश्चित्त विधानन्तु सद्योजातं न कीर्त्तितम् ||

वामदेवस्य वक्ष्यामि क्षत्रहस्या विशुद्धये |
ब्रह्मक्षेत्र वधो जप्त्वा शतान्यष्टौ शिवाग्रतः ||

पंचगव्यासनं कृत्वा तस्मात् पापात् प्रमुच्यते |
क्षुधार्त्रो वाप्य शक्रो वा अभक्षं यदि भक्षयेत् ||

जपेद् वास शतात् पञ्च तस्मात् मुच्येति किल्विषात् |
अगम्यागमनं हुत्वा वामदेव शतं जपेत् ||

प्. २०अ)

ब्राह्मणीमितरां वापि योभि गच्छेत दीक्षितः |
ब्रह्मणोष्टशतं जप्त्वा तस्मात् पापात् प्रमुच्यते ||

क्षत्रियो द्विशतं नैव वैश्यस्तु त्रिशतेनपि |
शूद्रो जप्त्वा तु चत्वारि वामदेवं शिवाग्रतः ||

एकरात्रोषितो भुत्वा तस्मात् पापात् प्रमुच्यते |
कर्मणा मनसा वाचा अमृतं यो सु वर्त्तते ||

वामदेव शतं जप्त्वा तस्मात् प्रच्छति किल्विषात् |
कामतेरिसतोत् सर्गे जपेद् वाम शतं द्वयं ||

रेतो सूत्रपुरीषं वा प्रमादाद्यदि भक्षयेत् |
वामदेव शतं जप्त्वा तस्मात् पापात् प्रमुच्यते ||

चातुर्वर्णान्तु या भिक्षा आहृत्य शुध्यते यथा |
सप्ताभियन्त्रितं कृत्वा प्रोक्षयित्वा निवेदयेत् ||

शिवाय गुरवे नैव हविष्यन्ते विनिर्दिशेत् |
चतुष्पथे श्मशाने वा स्वप्तु कामो न्यतोपि वा ||

दिशासु प्रकिरेद् भस्मन केनोप्यभि भूयते |
गुल्यादि पापसंयुक्तो वामदेवेन शुध्यति ||

अघोरेण प्रवक्ष्यामि प्रायश्चित्तमतः परं |
निर्माल्यं भक्ष्ययेशस्तु दीक्षितः शिवशासने ||

अघोराष्टशतं जप्त्वा हुत्वाग्निंभुविशुध्यति |
कर्मणा मनसा वाचा कृत्वा चैव तु पातकं ||

सप्त वारान् जपेद् घोरं तस्मात् पापात् प्रमुच्यते |
अनस्थि प्राणि संपातं हत्वा घोराष्टकं जपेत् ||

दक्षिणस्तु वहुं हत्वा तमेव त्रिगुणं जपेत् |
स्थावरार्णा यतान् पञ्च च्छित्वा कृत्वा प्रयोजनं ||

शतमेकं जपेद् घोरन्तस्मान् मुच्येत किल्विषात् |
स्ववृत्तिं यः परिक्ष्यन्य अनाथा योनु वर्त्तते ||

दीक्षितः कुरुते पापन्तस्य शुद्धिर्निबोधने |
कदाचित् स्वात् स्वकर्म्मेण पतितः पुनरागते ||

प्. २०ब्)

अघोरं शततं जप्त्वा मासमेकं शिवाग्रतः |
हुत्वा युतं शिवाग्नो तु तस्मात् पापात् प्रम्युच्यते ||

शिवशास्त्राणि यो निन्दे दीक्षितः शिवशासने || 

प्राणायामैर्ज्जपेद् घोरं स कृज्जप्त्वा विशुध्यते |
उच्छिष्टं भक्षयेद्यस्तु स्पृशेद् वा यस्य कस्यचित् ||

अघोराष्टशतं जप्त्वा तस्मात् मुच्येत किल्विषात् |
अघोरं जपते यस्तु कृष्णाष्टम्यां स कृ *? शि ||

मुच्यते सर्वपापेभ्यः निर्म्मलो निरुध्ये भवेत् |
यस्तु चतुष्पथेर्सद्येत्त्रिपथं वापि दीक्षितः ||

दशधा वर्त्तयेद् घोरं तस्मात् पापात् प्रमुच्यते |
एकतश्च नये विदा गायत्री चापि चैकतः ||

गायत्र्या लभते स्वर्गमघोरे वा शिवालयं |
प्रायश्चित्तमघोरेण मया ब्रह्मन् प्रचोदितं ||

अधुना सम्प्रवक्ष्यामि प्रायश्चित्तं वरेण तु |
आचार्यो द्रव्य लोभेन दीक्षयेद् ब्राहणसुसिः ||

शुचिः स्नात्वा जपेद् वक्त्रं शतमष्टोत्तरं बुधः |
अग्निकार्यन्ततः कृत्वा तस्मात् पापात् प्रमुच्यते ||

क्षत्रियस्य शते नैव वैश्या स्यार्द्ध शतेन च |
शूद्रे विंशति जप्ता तु स्त्रिपश्चापि तथैव च ||

स्पत वारान् जपेद् वक्त्रन् दीक्षितो मांसभक्षणे |
अभक्षभक्षणो त्रिंशदवाच्य वचने तथा ||

गुरुनिन्दापवादे तु जपेद्वक्त्रं असेशतं |
ग्रज्या?पहरणे वक्त्रं जपेदनानतः शतं ||

अस्त्रं रजस्वला स्पृष्टं यदि भक्षेत् प्रसादतः |
सप्तवारान् जपेद् वक्त्रन् तस्मात् मुच्येत किल्विषात् ||

एकान्तं यस्तु वै भुंक्ते भैक्षं त्यक्त्वा प्रमादतः |
सप्तवारान् जपेद् वक्त्रं तस्मात् मुच्येत किल्विषात् ||

रुद्रकोटिस्तु ये विप्रो जपेद् रुद्रस्य सन्निधौ |
सकृत् तत्पुरुषं जप्त्वा कलां नार्हन्ति षोडशीं ||

प्. २१अ)

कृत्स्नं दिसं जपेत् मन्त्री पापन्तस्य न विद्यते |
ईशाने नाथ वक्ष्यामि प्रायश्चित्त विधिं क्रमं ||

अथ कश्चिद् विपविप्रकोपाविष्टप्रमादतः |
सकृज्जप्त्वास ईशानं ब्रह्मद्वेषी शुचिर्भवेत् ||

यो निन्देत शिवं मोहात् तच्छास्त्रं योसिनन्तथा |
ईशानाष्टशतं जप्त्वा न स्यात् पापात् प्रमुच्यते ||

देव योन्यष्टके द्वेष्टा अमृतं योस्तु भाषते |
ईशानं पंचविंशभ्या जयमानं विशुध्यति ||

यस्तु प्रव्रजितां गच्छेद् ब्राह्मणीम्वा कुलघ्नियं |
ईशानाष्टशतं जप्त्वा तस्मान् मुच्येत किल्विषात् ||

अकामात् सूतकान्नस्वा अभोज्यं भक्षयेद् यदि |
ईशान जपविंशत्या पूतो भवति तत्क्षणात् ||

केशकीटोपविद्वान्नन्दूषितं रावापि केनचित् |
सकृज्जप्त्वा तु ईशानन्तस्मात् पापात् प्रमुच्यते ||

अन्यैर्वा पातकैर्युक्तो महापातकिनोपि वा |
ईशानं जपमानस्तु शुचिः स्नात्वा शिवाग्रतः ||

मुच्यते सर्वपापभ्यो राहुताचन्द्रमा यथा |
एकान्नमर्थभैक्षम्वा यस्तु भुक्ते द्विजोत्तमः ||

यावन्त्यस्त्राति पिण्डानि तावद् दोषैर्न्न लिप्यते |
अहोरात्रोषितो भूत्वा मुच्यते त्वत्प्रपातकैः ||

उपपातक युक्तोपि यदि शुध्यर्थमाचरेत् |
पीत्वा वै पञ्चगव्यं तु तस्मात् पापात् प्रमुच्यते ||

ग्रहणे चन्द्रसूर्याभ्यां विषुवे चैव नित्यशः |
ईशानं जपते यस्तुन्तस्मात् मुच्येत किल्विषात् ||

गोघ्रश्च ब्रह्मघातीश्च सुरापो गुरुतल्पगः |
एकैकस्य प्रमाख्यातं मन्त्राणासुनुपूर्वसः ||

रौप्यं ताम्रं च कांस्यं च क्षीरञ्च स वणादयः |
ईशानं पञ्चविंशत्या जप्त्वा युच्येत किल्विषात् ||

प्. २१ब्)

कर्म्मणा मनसा वाचा पापं कृत्वा तु दीक्षितः |
सकृज्जप्त्वा तु ईशानम्मुच्यते पापसंग्रहात् ||

ससुनं भक्षयेत् यस्तु पासाण्डं वापि दीक्षितः |
पृश्ननादीनि भक्ष्याति भौमानिकवकानि च ||

सकृज्जप्त्वा तु ईशानं तस्यान्मुच्येत पापकान् |
पापं संशोध्य तत्सर्वमीप्सितं फलमाप्नुयात् ||

देवैस्तु याति गुह्यानि यात्युक्तानि मनीषिभिः |
देवेषु यानि चोक्तानि धर्म्मशास्त्रेष्वनेकशः ||

ब्रह्मभिस्थानि सर्वा सिद्धित्यन्ते किल्विषाणि तु |
एतानि यो तु वर्त्तेत समर्थ सर्वकर्म्मसु ||

पञ्च ब्रह्म जपेद्यस्तु दीक्षितः शिवशासने |
मनस्य तिष्टते पापं तेसः सूर्योदये यथा ||

हिंसा सद्य विनिर्मुक्तो भक्षा चाराम्वितो यथा |
कुलालस्तु तथा भोज्यौ निवान्ये अंत्यजा इह ||

भुक्त्वान्तमन्त्यजातन्तु कष्टसर्गि तथा यदि |
भुक्त्वा घोरमहतन्तु जपेदर्द्ध स कामतः ||

रजकी चर्म्मजा कृष्टा यदि वामन्दिरेस्थिता |
चाण्डत्यागोदयाच्छुद्धिख्य होद्यैव सहस्रिका ||

ताभ्यां तु भुक्त्वात्वकामाद्य कृच्छाद्घोर जपान्त्यहं |
कामान्नद्द्विगुणं कार्यां सकृद्योगो द्विधर्म्मतः ||

ओं नमो निर्म्माल्यमथनाथाय नमः |
पूर्वदष्टाष्ट पुष्पं तु निर्म्माल्य परिशोधनं ||

चण्डेश्वरेण कर्त्तव्यञ्चण्डब्रह्मभिरेव तु |
चण्डब्रह्मभिरापूर्ययवर्द्धनीयादमेव च ||

मुद्राभिः पूर्वसुक्ताभिरुद्राभिश्च यथाक्रमं |
सद्योजातात् समारभ्य चण्डब्रह्मणि विन्यसेत् ||

सद्योजातं पश्चिमायान्वामदेवसुदग्दिशि |
दक्षिणायामघोरस्तु प्राचीम्वक्त्रन्निवेशयेत् ||

प्. २२अ)

लिङ्गमूर्द्ध्वा निवेशानङ्गन्धपुष्पाद्यनु क्रमात् |
ततश्चण्डेश्वरं न्यस्य पूजयित्वार्घयेत् क्रमात् ||

निर्माल्योपनयनं कार्यं तच्च चण्डेश्वरेण तु |
ओं ह्रं शुद्धेन्दु जताय नमः || 

शुद्धेन्दोश्च शरीरेस्वै न्यासं कुर्वीत देशिकः |
निर्म्माल्य विप्लुषोनङ्गे पतन्तः शुद्धि कारणात् ||

ओं हूं नेत्र चण्डाय हूं फट् || 

नेत्र चण्डं च विन्यासा चक्षर्षी विविचक्षणः |
अष्टपुष्पी प्रदानेन निर्माल्यस्य च गाहते ||

अकामतोथवा कामाद्दोषस्तत्र न विद्यते |
चण्डेश ब्रह्मभिस्तोय मूर्द्धन्यायु प्रकल्पितं ||

वर्द्धनी चार्थ पात्रंन्तु लिङ्ग एव समाचरेत् |
विसर्जितस्य देवस्य गन्धपुष्प निवेदनं ||

निर्माल्यं तु विजानीयात् त्यक्त्वा वस्त्र विभूषणं |
आवाहन विसर्ग्गान्तस्य त्र्यहं कर्मकर्मिन्णां ||

निर्माल्यं तद्विजानीयात् यदा देवो विसर्ज्जितः |
निर्म्माल्यं सततं नोष्टं लिङ्गमूर्द्धनि संस्कृतं ||

स्थापितस्य स्वयं भोर्वा नैव तात्कालिकस्य तु |
देवं विसर्जयेन्नैव पूजितं लिङ्गमूर्द्धनि ||

तावद्यावन्त्र पूजायां कालोन्यः समुपस्थितः |
लिङ्गे चापिण्डिकायाम्वा यावन्तिष्ठेति वार्चनं ||

निर्माल्यन्नैव जानीयान्निर्माल्यं पिण्डिका च्युतं |
न लंघयेच्च निर्माल्यं स्पृष्ट्वा प्रक्षाल्य यत्करो ||

यत्र यच्च समुद्दिष्टन्तच्छौ चन्तत्र सिद्धिदं |
प्रत्यहं विहितं कुर्मकुण्डस्योल्लेखनादिकः ||

कुण्डे तु जनयेदग्निन्त्रिष नैमित्त कर्मणि |
चण्ड भस्म भवेत् पश्चाद् यदा देवे विसर्जितः ||

प्. २२ब्)

कुर्याज्जागरणं चास्य यावद् वै गुरुमण्डलं |
जनितः संस्कृतो वह्नि खोर्द्धं च विसर्जनं ||

अतः परं प्रवक्ष्यामि प्रायश्चित्त विधिक्रमं |
यं कृत्वा * * * *? तु महापाप क्षयो भवेत् ||

देवचण्ड गुरोर्द्रव्यं कामतो भक्तितं तदा |
त्रिलक्षं तु जपेद् घोरं लक्षमज्ञो जपेत् तथा ||

सप्तपञ्च शतान्वह्नौ हुत्वा चैव विशुध्यति |
तदर्द्धं न तु संयोगी अर्द्धार्द्धेन तु सङ्गरी ||

अयुतं प्रतिशंकरे जप्त्वो योष्मनिशाद्वयं |
तेषामपि हि येप्यन्ये कलुषिताश्च चेस्यसि ||

शुद्धिस्तेषामघोरेण भवेज्जपसहस्रिका |
व्यापादितो यदा लिङ्गी शैवो चान्याशुमी तथा ||

प्रायश्चित्तं चरेत् मन्त्री गुरुक्तं शिवभाषितं |
समस्तं बहुभिर्दन्तमाचार्यैर्गुरुणा विना ||

कर्त्तव्यं शास्त्रसंसिद्धं महापातक शुद्धये |
उपपातकसामान्यम्बुद्धति क्रममादिशेत् ||

कर्त्तव्यमात्मनान्यैवानोशिकैर्न्नेतरेर्जनैः |
दशलक्षं जपेत् पूर्वं द्विसंक्षंङ्गड्डुकान् ददेत् ||

प्रातस्नानं शिवे पूजा यावज्जाप्यं समाप्यते |
समाप्ते त्रिदिनं नक्तेन्तिराहारस्तथा त्रयं ||

अचाचित त्रयं कृत्वा शुद्धिस्तस्य प्रकीर्त्तिता |
अकामात् पादहीनं तु विहीनं गड्डुकैश्चरेत् ||

चरेत्वा दंसका सोपि तत्संयोगी विशुध्यति |
पादार्द्धे नत्यकामस्य पादात् पादंदि शङ्करे ||

भृतीये वा चतुर्थे वा पादहीनं चरेत् क्रमात् |
पादोस्यमवप्तस्य ततः पादं द्विजे हते ||

तत्यन्तुहते वैद्धि पादोरं क्षपणेनेहते |
वर्साशुद्धिः सकामो नाम कामेर्द्धं विधीयते ||

एवं जपः प्रकर्त्तव्यो गड्डुकानां क्रमस्तथा |
व्रतागमेषु सर्वेषु महापातक शुद्धयेत् ||

समयिनाञ्च गाङ्कत्यां हत्वा लक्षञ्जपेन्नरः |

प्. २३अ)

उपोषारं जनीपञ्च लड्डूकानां शतयुयं ||

दत्वाशुद्धि मवाप्नोति पादोनं वाप्यकामतः |
यो निन्देत गुरुं शास्त्र स युतस्य जपाच्छुचिः ||

सहस्रं यदि कन्यानाङ्गर्वा च गुरुमातरं |
निन्दा शुद्धिरघोरेण जपेन तु भवेन्मुने ||

उपेक्षितं गुरोर्द्रव्यं दैव चण्डगणस्य च |
न्यासं कृत्वा तु वा तस्य कामतस्तस्करादिभिः ||

पंचविंशसहस्राणि अघोरेण जपेच्छुचिः |
व्रतिने च हते क्रोधाद्यदि मृत्युर्न जायते ||

रक्तस्य दर्शनं दृष्ट्वा लक्षत्रयञ्जपेद्बुधः |
रक्तं न दृश्यते वाथ तदा लक्षेण शुध्यति ||

किन्तु दद्यात् सहस्रैकङ्गड्डुकानां शिवस्य तु |
अकामात् कामतोपिप्येवं शुद्धिर्धे नान्यथा भवेत् ||

गुरुं लिङ्गं तथा शास्त्रं प्रतिसास्वायय कामतः |
पादेन यदि संस्पृष्टा अयुतं च जपेद् द्वयं ||

कामतः षट्गुणं कार्यङ्गड्डूकानां शतत्रयं |
तदा निर्द्दोषतां मन्त्री नान्यथा शुद्धिमर्हति ||

गुरुशययांशनेयाने पादुकोपानहो तथा |
अकामाद्रोहणङ्कृत्वा सहस्रा वर्त्तते शुचिः ||

ज्ञात्वा यदा रुहेत् प्राज्ञस्तदा वै षड्गुणं चरेत् |
अघोरेण चरेन्मन्त्री पाप शुद्धिस्तदा भवेत् ||

आज्ञा लोपं गुरो कृत्वा शिवे चण्डेश्वरोपि वा |
लक्षस्वै जपतः शुद्धिर्गड्डुकानां शवाष्टभिः ||

अकामादयुतं जाप्यं गड्डुकानां शतं भवेत् |
आदेशं गुरुर्विलोप्य शतसाहस्रिकं जपेत् ||

प्रायश्चित्ते कृते शुद्धिरकामात्सहस्रं जपेत् |
नित्यक्रिया विलोपे तु जपे तु जपे होमार्चनादिके ||

जपेत् पञ्चशतं घोरं कामतः सिद्धिरिष्यते |
भूपिण्डमेकसन्तानं धाराधूपश्च मक्षिका ||

लिङ्गार्चनेन दुष्यन्ति विवश्चाप्य कामतः |

प्. २३ब्)

गुरुपुस्तक वह्नीनां यक्षनागेन्द्र योगिनां ||

गणमात्र्यम्बिकादीनां न निर्म्माल्यं शिवे यथा |
गुरुर्व्याख्य शिवाख्यं च प्रदक्षिण विसर्जिते ||

चल लिङ्गे चत्वरे च चित्रे रत्ने च हेमजे |
न निर्माल्यं दशस्थानेष्वन्यथा तु निरोध कृत ||

देवस्वं देवद्रव्यं च नैवेद्यञ्च निवेदयं |
चण्ड द्रव्यं च निर्माल्यं षड्विधं परिकीर्त्तितं ||

देशविषयग्रामादि दाशीधान्य चतुष्पदं |
देवस्वं तद्विजानीयादेवद्रव्यमतः शृणु ||

वस्त्रालंकारधात् भूतिमणि रत्नादि यानि च |
देवद्रव्यं समुद्दिष्टं नैवेद्यं साम्प्रतं शृणुः ||

भक्षभोज्यान्नपानादि देवार्थे यत् प्रकल्पितं |
नैवेद्यं तद्विजानीयात् त्रिवेदस्पिण्डिकोपरि ||

अपरेहनिसंहृत्य पिण्डिकासोन सङ्गतं |
भक्षादि भक्ष्य पानादि देवाय यत्प्रकल्पितं ||

चण्डं द्रव्यं तु तज्ञेयं निर्माल्यं यत्करोन्वितं |
न तजिघ्रं न जंघेन न दद्यान्न स विक्रयेत् ||

दत्वा क्रव्यादतां याति भुक्त्वा मातङ्गतां व्रजेत् |
लंघनात् यतते सिद्धिं जिघ्रते च वृको भवेत् ||

स्पर्शनात् तु नरः स्त्रीत्वञ्जायते नात्रसंशयः |
अन्यथा दहते चैव चाण्डालो जायते नरः ||

विक्रीणाति यदा पापी लुभकः स वरो भवेत् |
अष्टधा यो न जानाति निर्माल्यस्य विधिक्रमं ||

देशिकः साधकः पुत्रः समयी तु विरुद्ध्यते |

इति प्रतिष्ठा पारमेश्वरे महातन्त्रे प्रायश्चित्तपटलं || १५ ||


देवीमते प्रायश्चित्तं लिख्यते || 

विशेषं संप्रवक्ष्यामि शृणुष्वेकाग्रमानसा |
अष्टम्याञ्च चतुर्दश्यां पक्षयोरुभयोरपि ||

पूजाध्यानं जपो होमो द्विगुणं वसुपा चरेत् |
पूर्णमास्यां तु सक्रान्तौ ग्रहणे चन्द्रसूर्ययोः ||

प्. २४अ)

पर्वोत्सवेषु सर्वेषु पूजापञ्चाधिकं भवेत् |
निर्यात सञ्चिपाते च पूर्वोक्तं विधिमा चरेत् ||

प्रदद्याद् गडुकानाञ्च जपाद्यञ्च विशेषतः |
स्वप्ने शुभा शुभे दृष्टे पूजा होम जपादिकं ||

प्रत्यक्षा वेशने देव्याः क्षत्रसाल प्रदर्शने |
उल्कापाते सृते वीरे जपपूजाधिकं भवेत् ||

योगश्चैव प्रकर्त्तव्यो लिङ्गस्यैवपूरणं |
पुष्पैर्वासु मनोज्ञैश्च पद्मैर्नीलोत्पलादिकैः ||

फलैर्वा विविधैर्द्दिव्यैर्देविभक्तैः समुज्वलैः |
लिङ्गपूरणकं कृत्वा पश्चाद्वीरैश्च भोजनं ||

अन्यथा न भवेत् मोक्षः सिद्धिश्चैव सुदूरतः |
अभावे वा कृते वाथ आपदाद्यैर्न क्रियार्थिभिः ||

द्विगुणस्तु जपः कार्यः सन्ध्यालोपे तु देशिकः |
प्रमादात् कथितं भद्रे कामतस्तु चतुर्गुणं ||

प्रमादाद्विक विच्छेदे कर्त्तव्यं च यतुर्पुनं |
प्रमादेद्धीम विच्छेदे हुत्वा तु द्विशतं जपेत् ||

कामाच्चतुर्गुणं हुत्वा जपञ्चैव चतुर्गुणं |
प्रमादा जपभङ्गे तु तत्पूर्वं तत्समं जपेत् ||

प्रमादाद्ध्यान विच्छेदे द्विगुणं ध्यानमाश्रयेत् |
प्रमादाच्चसिते लिङ्गे स्थिरेवा चलसंज्ञके ||

पीठे वा पिण्डिकायाग्राद्विद्यालक्ष्यं जपेद्बुधः |
चललिङ्गेग्नि दश्वे च तस्करेण हृतेथ वा ||

प्रायश्चित्तं स्मृतं लक्षं तत्र विद्याजपः |
हस्ता तु पतिते लिङ्गे जले वहति वा स्थिरे ||

तत्रापि लक्षमावर्त्य पुनः संस्कारमर्हति |
जपतस्त्र्यक्षसूत्रस्य पतनादयुतं जपेत् ||

निद्राभि भूतस्तु यदाति यदा नियतेत् साधके भुवि |
तदार्द्ध लक्षं जप्तव्यं त्रयतेदयुतं जपेत् ||

देवं गुरुं तथा शास्त्रं प्रतिमां वाप्य कामतः |
पादेन यद्दिसंस्पृष्ट्वा अयुतञ्च जपेद् द्वयं ||

प्. २४ब्)

कामतः षड्गुणं कार्यं गडुकानां शतत्रयं |
विसर्जितस्य देवस्य गन्धपुष्पनिवेदनं ||

निर्माल्यं तु विजानीयाद् वर्ज्यं वस्त्र विभूषणं |
आवाहनविसर्गान्तं प्रत्यहं कर्मकर्मिणां ||

निर्माल्यं तद्विजानीयाद्यदा देवो विसर्जितः |
निर्माल्यं सततं नेष्टं लिङ्गमूर्द्धनि संस्थितं ||

स्थापितस्य स्वयंभोर्वा नैव तत्कालिकस्य तु |
देवं विसर्जये नैव पूजितं लिङ्गमूर्द्धनि ||

तावद् यावन्न पूजायाः कायोन्यः समुपस्थितः |
लिङ्गे वा पिण्डिकायास्वा यावत् तिष्टति चार्चनं ||

निम्माज्यं नैव जानीयान्निर्म्माल्यं पिण्डिका च्युतं |
गुरु वा लघु वा कर्म्म ज्ञात्वा चैव विभागतः ||

प्रायश्चित्तन्तु दातव्यं शास्त्रोक्तं गुरुभाषितं |
गुरुवाक्यं प्रमादा स्वैकिन्तु तद्भाषितं मया ||

यद्ददाति गुरुः शिष्ये तेन शुद्धिर्यथा शिवे |
लक्षोध्यायी गुरुः प्रोक्तेः सर्वत्रच्छिन्नशाज्ञयः ||

रागद्वेष विनिर्मुक्तो मात्सर्येर्ष्या मृतादिभिः |
सोपि दद्याद्दलं ज्ञात्वा काल पात्रवयो वसु ||

प्रायश्चित विशुद्ध्यं *? परेषां गुरुकर्मणि |
प्राणपीडा महायामो यथा वै न भवेन् नृणां ||

दातव्यं कर्म्मसारेण संक्षिप्तं सुविभावितं |
अन्यैरपि हि कर्तव्यं भगिनी भ्राभृशिशु प्रियैः ||

उत्पन्ने प्राणसन्देहे संपाद्यञ्च ततो परैः |
अथ वृद्धा तु रावालाव्याध्याधि परिपी*?ताः ||

तेषां संक्षिप्तमेवोक्तं स्त्रीणाञ्चैव तथा भवेत् |
महापातक शुद्ध्यर्थं गुरुर्दद्यात् समं यथा ||

उपपातक सामान्यं बुद्धातिक्र समाचरेत् |
एवमन्यानि पापानि उक्तानुक्तानि यानि तु ||

जपोपवास भोगेनाऽशुधोन्ये शुद्धिभाग् भवेत् |
दीक्षितस्याभिषिक्तस्य शिव युक्तस्य निक्षितं ||

प्. २५अ)

यदा वै चलते भक्तिरन्यर्तुर्वत्तरं वरजेत् |
मैत्याभिषिक्तमात्रस्य नरा?पते पूर्वसञ्चितं ||

आक्रोषितस्ताद्वितो वा यदा बान्धव* * *? गच्छति |
तदा तुष्कता दीक्षा इत्येवं वैश्वरो व्रजेत् ||

गुरुणा तु यथा प्रोक्तां प्रायश्चित्तं विपश्चितै |
तत्तथैव तु कर्त्तव्यस्विशुद्ध्ये नान्तरात्मना ||

आचार्येण यदा दिष्टं प्रायश्चित्तं भवेत् तदा |
अन्यथा नरकं यांति नान्यद्वत्तम्भवेत् क्वचित् ||

शिष्यान् परीक्ष्य यत्नेन दीक्षयेत् प्रतिबोधयत् |
शिष्य दोषैः त्व दोषैश्च बाध्यते दीक्षितो गुरुः ||

प्रेषणाद्वाथ संसर्गाद् यति स्मादुर्ययः *?ण्डः |
दुष्टभावस्परित्यज्य तदा तत्प्रति बोधयेत् ||

बोधितोपि प्रयत्नेन यद्यहो ताव बुध्यते |
निर्विवेकन्तु तं दृष्ट्वा यत्ना तु परिवर्जयेत् ||

येऽव्यभिचारिण शिष्यान् दीक्षये तवेच्छया गुरुः |
आचार्य सहशिष्यैस्तु पतते नरके ध्रुवं ||

शिष्यः शिष्य गुणोपेत् आचार्यस्तु गुणोकितः |
दीक्षितास्तु न मुच्यन्ते दीक्षको नरकं व्रजेत् |

आचार्यस्वगुणोपेतो दीक्षिता व्यभिचारिणः |
दीक्षिता नरकं यान्ति आचार्यः शिवतां व्रजेत् ||

सुपरीक्षासु गोपेतांच्छिष्यान्यो दीक्षयेद् गुरुः |
स गुरुः सह शिष्यैस्तु प्रयाति परमं पदं ||

परिक्षा त्रिविधा प्रोक्ता शिष्यानां शिवशासने |
कालेन सन्नियोगेन स्वभावे नासमेव च ||

गुरुशययासनं यानं पादुको पानहौ तथा |
अकामा द्रोहणं कृत्वा सहस्रा वर्त्तने शुचिः ||

ज्ञात्वा यदा रुहेत् प्राज्ञस्तदा वै षड्गुणं जपेत् |
अघोरेण चरेन्मन्त्री पापशुद्धिस्तदा भवेत् ||

कुमारीङ्गान्तथा वह्निं यदिनं चापि सुन्दरि |
यदि न संस्पृशेन् मोहात् सोपि पञ्चशेते शुचिः ||

प्. २५ब्)

दीक्षितानान्तिरस्कारं दत्वा क्रोधवशं गतः |
जपेत् पञ्चशतान् मन्त्री अघोरेण विशुध्यति ||

आसनं शयनं यानं प्रमादाङ्गुरु सन्निधौ |
शतेनारुह्य जप्तेन भवेच्छुद्धिरकामतः ||

कामतः षड्गुणं जप्त्वा अघोरेण विशुध्यति |
पैशून्ये द्वेववादेवा विरुद्धं जल्पितं यदि ||

ज्येष्ठादिभिः महान्यैर्वा प्रायश्चित्तं शतं जपेत् |
त्रिगुणं जप्त्वा तु वर्गाणामेवं शुद्धिरुदाहृता ||

गुरुणापि समंजल्पं कृत्वारोप पदे स्थितः |
जप्त्वा चाष्ट सहस्रन्तु अघोरस्य भवेच्छुचिः ||

तत् पुनस्तु विशेषेण वन्दयित्वाक्षमापयेत् |
न नमन्ति च ये मोहात् क्रमायातात्महतरात् ||

वेसामप्य युतात् शुद्धिरासुयाता भवेत् प्रियेत् |
गडुकानाम्प्रदाने तु ह्रासयेच्छतगुणज्जपेत् ||

होमे दशगुणाहानिर्ज्ञात्वैवं संप्रयोजपेत् |
देवस्य गड्डुकाद्यास्तु पादेन स्पृशते यदि ||

अकामास्तु शतं जाप्यं कामतश्चा युतं जपेत् |
पुस्तके पतिते हस्तादघोरस्या युतं जपेत् ||

तत्सूत्रं भूगतं ग्राह्यं भूमौ पुस्तक वाचने |
आशने शयनस्थायां पडले वा गृहस्य च ||

विद्या पञ्चशतं जाप्यं कौमतस्तद्द्विधा भवेत् |
शीर्णागमं स्वसिद्धान्तं भ्रष्टं शीर्णं घृतप्लुतं ||

अग्निकुण्डं तु होतव्यं हुत्वा विद्याशतं जपेत् |
निर्विमोहं द्विजं हत्वा कामचारेण मन्त्रिणा ||

विद्यायापारणी भद्रे जाप्या शत सहस्रिका |

ओं नमो भगवते रुद्राय शूलपान यहन २ दह २ पच २ नाशय २ 
सर्वपापं भक्ष २ ह्रीं ह्रूं फट् स्वाहा ||

समय लोपने ख्याता विद्याया वज्रनाशिनी |

प्. २६)

णोत् च्लेअर् 

प्. २७अ)

त्यक्त्वा केशे तथा लक्षे भस्ममृज्जलकेपि वा |
स्थाना जीर्णे भ्रमाच्छुद्धि मात्रामादाय नैकशः ||

नाभेरुर्द्धमतं स्नानमुपघातेन कूर्परे |
न निंद्याच्छिवमाचार्यं न शास्त्रं दीक्षितान्न च ||

गांश्च वेदांस्तथाङ्गानि देवहृक्तानि देहिनः |
यावज्जीवं सदा पूज्ये स्वगुरो काष्ठ पादुके ||

समक्षम्वा परोक्षम्वा पीठस्थे शिववद्गृहे |
कथञ्चित् पतिते लेख्ये भूमौ युक्ते तथासने ||

पतिते च तथा सूत्रे पटलस्थे शिवम्व्रजेत् |
जलाग्नि पतने वापि संत्यस्ता सरणे तथा ||

न मृताहीन सत्वा ये तेषां शुद्धिं वदाम्यहं |
लक्षार्द्धं गडुकानां तु पंचलक्षाणि वै जपेत् ||

तावत्यानार्चतं तस्य यावज्जाप्यं समाप्यते |
कामतस्तु विशुध्येत संन्यासे यौ जलेपि वा ||

पतनस्य न दोषोस्ति प्राप्त भारोहणं विना |
मार्गन्त्रिवर्त्तनाहीना असन्यस्तेत्वया गते ||

महापथे वाप्यवस्यात् भैरवेपि समाचरेत् |
तन्द्रार्थं चैव मन्द्राणां शावर्ण लक्षणन्न च ||

पशोर्द्दिक्षां न कुर्वीत रजः पातं न दर्शयेत् |
त्रिकालमेककालं वा स्वस्थात्मा शिवमार्चयेत् ||

ध्यायेज्जपेद्गुनेद्वह्निं शिवात् पूर्वं न खादयेत् |
कांश्यदत्तन्तु नाश्नीयात् भक्तम्यानञ्च वर्जयेत् ||

अक्षालितं कटिवस्त्रन्धारयेन्न कदाचनः |
अष्टम्याञ्च चतुर्द्दश्यां पञ्चदश्याञ्च पक्षयोः ||

पूजाद्यमधिकं कुर्याद यनेषु च पर्वसु |
तैलं मांसंस्त्रियं क्षौरं भ्यजेत् पद्यञ्च सद्ययः ||

चरुभुस्वर्त्तयेत्तासु नक्ते नैकासनेन वा |
रोगार्त सध्वखिन्नञ्च भीतं व्रत सुविज्वलं ||

पालयेत् समयतस्तु शैवमन्यं च मानवः |

प्. २७ब्)

अत्रम्पुष्पवती स्पष्टं गर्भकर्मणि संस्कृतं ||

निष्क्रामन्यञ्चतुर्थ्यञ्च न खादेन्नाम कर्मणि |
वारामादक कीर्त्तीनां तथैव करुतल्वनां ||

कर्णवेधे तथा वूद्धे प्रासनेत्रञ्च वर्ज्जयेत् |
पुष्पोत्सवेन भोक्तव्यं सूतके मृतके तथा ||

इति हंसपारमेश्वरे महातन्त्रे प्रायश्चित्त प्रकरणं ||


पंचाशतिके हंस पारमेश्वरे महातन्त्रे प्रायश्चित्तं लिख्यते ||

सन्मार्गा ना द्विजातीनां भोज्य मन्त्रं प्रकीर्त्तितं |
शूद्रस्य सद्ययस्यैवमभोज्यं स्याद्विजोत्तमः ||

ब्रह्मचारी गृही चैव भोज्या वेतौ प्रकीर्त्तितौ |
शैवाचार्यौ च तायेव परानुग्रहकारकौ ||

ब्रह्मचर्य परित्यागाद भोज्यः शिव नैष्ठिकः |
नित्यं सर्वगुणोपेतो न भोज्यः परलिङ्गिनः ||

शैवास्वायंभुवाये च स्वाचारस्था न दीक्षिताः |
तेषामपि न भोक्तव्यमित्याह परमेश्वर ||

इति पंचशतिके पारमेश्वरे प्रायश्चित्तमिदं || २० ||


तिलकपारमेश्वरेण यश्चितं लिख्यते |
स्वेष्ट लिङ्गे हृते नष्टे दग्धैष्टैव प्रमाणवतः ||

प्रायश्चित्तं भवेल्लक्षं त्रञ्चस्य रोहनं पुनः |
प्रमादात्पतितं भूमौ पशुत्युष्ट मथापि वा ||

दशता हस्तिकं माप्यं कुर्यात्वं * * * * * ? |
हस्तात्प्रच्यवितं सिद्धं सहस्रैः पंचभिः शुचि ||

द्विहस्तात्तु यदा लिङ्गं पतितस्तु प्रमादतः |
तदा लक्षेण शुद्धिः स्यात् पुनः संस्कारमौलिकं ||

परमा प्राच्युतं लिङ्गं यदाधितं प्रसादतः |
प्रायश्चित्तं मतस्यान्ति शलाका पतितं यतः ||

प्. २८अ)

स्थावरं जङ्गमं चैव लिङ्गन्तु द्विविधं स्मृतं |
कामतो कामतो वापि धातितं स्फाटितं यदा ||

प्रायश्चित्तं न तस्यास्ति इत्याह भगवान् च्छिवः |
लिङ्गोत्पातं महाघोरमधिक्षेपं तपश्विनां ||

लक्षे सा सिद्धिजा श्रेष्ट ब्रह्मा केश्वयोरपि |
शलाका पतितस्यैव प्रायश्चित्तं निगद्यते ||

शलाका पतितं दृष्ट्वा देशं त्याज्य सुदेशिकं |
दुर्भिक्षं व्याधयस्तस्मिन्नीतयश्च निरन्तरं ||

तेदेशा नैव वृध्यन्ते न च दीर्घायुषो नराः |
सप्त वैद्या धरे तन्त्रे निलकेतुस्तथैव च ||

शलाका पतिते विप्र जायते नात्रसंशयः |
नातः परतरङ्किचिद्धर्म्मार्थ काम मोक्षदं ||

दृश्यते नैव भूलोके एवं मे निश्चयं स्थितः |
अपवादा गुरोर्वाचः शुद्धिरेकानु यस्य तु ||

परेभ्यो दुःखमुत्पाद्य वाङ्मनः काय कर्म्मभिः |
प्रमोदतः परिज्ञाय शुद्धिः शक्ति जपान्तदा ||

अकामाद्ब्राह्मणं हत्वा गत्वा गोष्ठे जपेज्जपं |
अकामाच्च सुरां पीत्वा जपेद् वामं शिवालये ||

उपपातकिना सेय सर्वेषाञ्च विधि स्मृतः |
गोघ्नस्त्रीरूपितो भूत्वा सद्यं पंच शतं जपेत् ||

स्नानं च पंचगव्याशी पुण्यस्थानसमाश्रितः |
गोवधान्मुच्यते क्षिप्रमत्र नास्ति विचारणा ||

दिवा वा यदि वा रात्रौ दुःस्वप्नं यदि पश्यति |
स्नात्वा जपेत् ततः सद्यस्तस्मान् मुच्येत किल्विषात् ||

पितुर्मातु श्वश्रुश्चापि पितृव्यस्य वधस्तथा |
मातुलस्य वधश्चैव सामान्यं ब्रह्म हत्यया ||

क्षत्रियादि त्रयं हत्वा पादन्यूनोज्जपोत् भवेत् |
बुधं कृत्वा त्यजानान्तु कृमि पक्षि मृगेषु च ||

प्. २८ब्) 

तत्र न्यूनं शताद्या वज्जपं युज्याद् दशावधि |
अग्निदं गरंदं चैव  तथा द्रव्य प्रहारकं ||

सस्त्रपाणिं रणे विप्र हत्वानो पातकं भवेत् |
रेतो सूत्र पुरीषाणांश्च पचान्त्रस्य च भक्षणं ||

तर्दभसश्च तत्पानं सुरापान समोगणः |
न्यून न्यूनाविधिर्द्योज्यो निषिलास्वन्त्यजादिषु ||

अभक्त्वा चान्नपानाद्वा विधिस्तत्राधिकः पर |
इति तिलकपारमेश्वरे प्रायश्चित्तप्रकरणं || २१ ||


मतङ्गपारमेश्वरे महातन्त्रे प्रायश्चित्तं लिख्यते |
श्वमार्ज्जारखरादीनाम्विष्णे? पात्स्नानमारेत् ||

नाभेरधश्च संयोगात् सृत्भिः शुध्यति सप्तभिः |
उत्तमाङ्गो यथा लिप्तः स्नात्वा विद्याङ्ग पञ्चकं ||

जप्तव्यं शतमेकंन्तु द्विगुणं मन्त्रवारिणा |
अदीक्षितेन संस्पृष्टः स्नानमाग्नेयमाचरेत् ||

बाह्य कर्णस्य संस्पर्शाद्वारुणं स्नानमाचरेत् |
रेतोत्सर्गे कृते स्नात्वा जप्तव्यं ब्रह्मपञ्चकं ||

निर्माल्यं शङ्करे कामात् संपूज्य चण्डनायकं |
जिस्णा तदुत्तरं कार्यं जपः शाङ्गस्य वै शतं ||

अकामतोपि संपात्तात् केवलस्य शतं जपेत् |
यदत्त केवलं भुक्त्वा प्रमादान् मुनि सत्तमः ||

मृत्पात्रमग्निना दध्वं शंकतः शुद्धि मेव हि |
तत्क्षणादारकं पात्रं लोहं क्षाल्याश्म ताडनः ||

क्षारोदकाद्वस्त्रशुद्भिः स लेपानाम लेपतः |
अम्रेन ताम्र पात्रस्य कांश्य पात्रस्य भस्मना ||

वारिणा हेमरौप्यादेर्घर्षणात् |
स्निग्धानां रुक्षणाच्छुद्धिः पात्राणाम् परिकीर्त्तिता ||

विण्मुत्र सद्यनिर्माल्य ऋतु मत्स्त्री विजातिभिः |
मृत्पात्राणि समस्तानि सन्त्याज्यानि तु सङ्करात् ||

प्. २९अ)

समयानां प्रमादातु शक्तिजापः प्रशस्यते |
शतमुक्तपरानिष्टावाग् दोषाद् द्विगुणं भवेत् ||

अभक्ष भक्षणे साङ्गं देवं जप्त्वा विशुद्ध्यति |
शतमेकं सहस्रं वा लक्षं वा सुविचार्य तु ||

अगम्यागमने चैव विधिरेवः प्रकीर्त्तितः |
न्यायोपार्जित सद्वित्तं सत्*?याज्यं विजानता ||

स्थितेर्थसुपधितं वस्तु न लोभे नाधिकं क्वचित् |
वस्त्र शर्याशनादीनां गायत्र्या शतमभ्यसेत् ||

देवाग्नि गुरुकार्येषु गृह्नीतंत्रन्निवेदनात् |
शुध्यतो न्यायतो नित्यमन्यायान्मुनिपुंगवः ||

म्लानेभ्यो व्याधितोभ्यो वा यतिभ्यः किञ्चिदौषधं |
सर्वेभ्यः सर्वदाम्राज्ञ्यंन्नदोषोस्त्यत्र शासने ||

खेरोष्ट्र काममार्जारश्च शृगालादिभिश्चयेत् |
संस्पृष्टं लीढमाघ्रातं ज्ञात्वा वस्तु वसावलं ||

प्रोक्षणात् क्षालनाद् दोर्षात्यागोद्वा शुद्धि मे वहि |
सुतप्तस्य शुतस्याथ शुद्धि राज्यस्य कीर्त्तिता ||

पुनः पाकेन संशुद्धिर्लवणस्य महाम्भसा |
गुडस्यापि विक्लिष्टस्य प्रोक्षणाद् देव केवलात् ||

मधुरः पाकतः शुद्धिस्तथैवेक्षुरसस्य च |
फलानां क्षालनाच्छुद्धिर्दध्नश्चैव निरीक्षणात् ||

कथितं शुद्ध्यते क्षीरं शेषः स्यात् पाकजं हितं |
शुद्ध्यते प्रोक्षणात् क्षीरं पर्यग्नि करणादपि ||

अपवादाद्गुरोर्वाचः शुद्धिरब्दोन्नियम्य च |
परेभ्यो दुःस्वमुत्पाद्य वाङ्मनः कायकर्मभिः ||

प्रमोदे नः परिज्ञाय शुद्धिः शक्ति जपोन्तदा |
शताच्छत द्वयाद् वाथ सहस्राच्चक्रमोदिताः ||

गुरोर्न्निवेद्य कर्त्तव्यं गुरवे रोचते यदा |

समुचितमपि शेषात् भावितत्रे विधानं गुरुलघु विनियोगात् साधकानां 
त्रिसंख्यं ||

प्. २९ब्)

कथितमिह समग्रं सांप्रतं वर्त्तनार्थं शिववदन सुपुत्वं कथ्यते 
ने यथावत् |

इति मतङ्गपारमेश्वरे महातन्त्रे प्रायश्चित्तप्रकरणं || २२ ||


वाराके प्रायश्चित्तं लिख्यते || 

भवेदलुप्त नियमो लोपे चोपवसेद् दिनं |
बहुदैवसिके भ्रंशे त्रिरात्रश्च जपेत् मनुं ||

प्रमादात् सूतकान्तन्तु ज्ञात्वा च भक्ष्यभोजने |
ईशान जपविंशत्या भूतो भवति तत्क्षणात् ||

केशकीटोपविद्धन्तु दूषितं वापि केनचित् |
सकृज्जप्त्वा तु ईशानंन्तस्मात्पापात् प्रमुच्यते ||

एकात्रमथ भैक्ष्वम्वायस्तु भुंक्ते द्विजोत्तमे |
यावन्तोश्नाति तत्पिण्डास्ता यद्दोषैर्न्न लिप्यते ||

लसुनं भक्ष्येद् यस्तु पलांण्डुं वापि दीक्षितः |
भृजन्मादीनि भक्ष्याणि भौमानिकवकानि च ||

सकृज्जप्त्वानु ईशानंस्तस्यान्मुच्येन पातकात् |
हिंसाचार विनिर्मुक्तो भक्ष्याचारान्वितो यदा ||

कुलालश्च तदा भोज्यां नैवान्यार्वात्व जातयः |
भोज्यमन्त्रमन्त्र्यजाते कष्टमार्गे तथा यदि ||

भुक्त्वा घोरसहस्रन्तु जपेदर्द्धंनुकामतः |
भिक्षाभ्यक्त्वापदैकान्नन्नयोगान्मुच्यते भृशं ||

एकान्नं त्रिन्यमश्नीयाद्व्यक्ताचारोथ गुढवान् |
अहोरात्रं जपेद् वक्त्र मन्त्रदोषाद् विमुच्यते ||

पात्रस्य तैजसस्यास्मि स्ताम्रमस्नेन भस्मना |
कांस्यं क्षारेण वस्त्रञ्च चर्म्मकाषाय वारिणा ||

मृन्मयस्य पुनः पाकात् तत्क्षणाद् दारवस्य च |
सूत्रादि दुष्टलेपञ्च त्यजेत् मृन्मय भाजनं ||

तैजसं शुद्ध्यते चाग्नौ मृदागोमय वारिणा |
सत्ययुताः स्मृता वाचः सत्भिरा चरितोः क्रिया ||

प्. ३०अ)

मनः पूगञ्च सर्वत्र पूतमित्यभिधीयते |
शुनादष्टो यदा मन्त्री आचार्य पुत्रकोपि वा ||

सप्तवाराज्जपेत् सद्यं स्नात्वा चैव विशुद्ध्यति |
उपवासेन चैकेन सर्पदष्टो विशुध्यति ||

अज्ञानार्ब्रह्मणं हत्वा कर्मतो वा महामुने |
सद्योजातं जप्येत्तत्र ततः पापात्प्रमुच्यते ||

सङ्गमे वाम वांगोष्ठे एकाहञ्च व्रतं चरेत् |
सद्योजातं जपेत् तत्र ब्रह्महत्यां व्यपोहति || 

हत्वापि सुबहून्मन्त्री चरेड्डात्रिकम्बुजः |
निरपक्षो जपाभिज्ञो दहेत् पापं विशेषतः ||

तद्दिनानि जपं कुर्याद् व्रतशेषं विशुद्ध्यति |
अभक्षभक्षणं कृत्वा कामाकामे द्विजोत्तमः ||

दिन शेषं जपेद् वक्त्रं पातकाद्विप्रमुच्यते |
सुरापो दशलक्षाणि पञ्चगव्याशनो निशि ||

शिवपूजारतो नित्यं जपेदात्म विशुद्धये |
सुवर्णस्तेय गोधान्यं हत्वा च प्रवरांस्त्रियं ||

वलादकारणान्मन्त्री मित्रद्रोहे कृते तथा |
जानुमात्रोदके विश्वन्निरात्रोय विशेन्नरः ||

वामदेवं जपे तत्रस्तस्मात् पापात् प्रमुच्यते |
ग्रन्था पहरणे वक्त्रं जपेद ज्ञानतः शतं ||

अगम्या गमनं कृत्वा वामदेवशतं जपेत् |
ब्राह्मणोष्टशतं जप्त्वा तस्मात् पापात् प्रमुच्यते ||

क्षेत्रियोद्धि शते नैव वैश्यस्तु त्रिशते न तु |
शूद्रो जप्त्वा तु चत्वारि वामदेव शिवाग्रतः ||

एकरात्रोषितो भूत्वा तस्मात् पापात् प्रमुच्यते |
यस्तु प्रव्रजिताद् गच्छेद् ब्राह्मणीन्तु कुलस्त्रियं ||

ईश्वानाष्ट शतं जप्त्वा दोषान्मुच्येत दीक्षितः |
कदाच्चि च प्रमादेन वृषलीसङ्गमां चरेत् ||

ईशानस्य शतं जप्त्वा तस्मात् मुच्येत पातकात् |

प्. ३०ब्)

इति पाराके प्रायश्चित्तपटलः || २३ ||


अथ विद्या पुराणो प्रायश्चित्तं लिख्यते |

अज्ञानाद् वा चरेद् वापि समयादि विलंघनं |
कृत्वा वा कामतस्तस्य शुद्धिर्देव कथं भवेत् ||

ईश्वर उवाच ||

देवाग्नि गुरु शास्त्राणां कृत्वा निन्दां जपेच्छ्रतं |
लघ्वादि भावं विज्ञाय ईशन्दशगुणोत्तरं ||

कृत्वा पूजां यथा शन्त्यास्तुत्वा चैव क्षमापयेत् |
दश तत्साधकादीनां दीक्षितानां सथैव तत् ||

अन्यद् वा यत्कृतं पापन्तदीश स्मरणाद् दहेत् |
निर्माल्य भोजने वक्त्रञ्चपेल्लक्षमतन्द्रितः ||

कामाद् दशगुणं चापि चण्डेशाय निवेदयेत् |
भुक्त्वा युतञ्च देवस्ये नैवेद्य स विसर्जिते ||

तद्वन्निवेद्य शुद्धिःस्याल्लंघने च शतं जपेत् |
भुक्त्वा गर्भादि संस्कारे सहस्रं परिवर्त्तयेत् ||

कांस्यपात्रे शतं जप्यन्तद्वन्यासादि भोजने |
उच्छिष्टस्तु समानानां भुक्त्वापोह्य विशुध्यति ||

सहस्र स युतं चैव तथा मध्यमहीनयोः |
द्वित्रिरात्रोपवासश्च सर्णोच्छिष्ट भोजनं ||

जघन्योच्छिष्टसंपर्का विदं दशगुणं स्मृतं |
जपोपवास वृद्धिश्च एकरात्रादितः क्रमात् ||

मार्जारमूषकैर्जर्घ्वसन्नं भुंक्तें तु यः क्वचित् |
जीर्णान्ते चापि वेत्स्नात्वा पञ्चगव्यं विशुद्धयेत् ||

सद्येन गोमयं ग्राज्यं गोमूत्रं मनसा घृतं |
सर्वेणमयस्त्यास्ये न दधीशेन कुशोदकं ||

गायत्र्या चैकतः कृत्वा पिवेत् पापं विशुद्धयेत् |
कृमिकीटादि संस्पृष्टं भुक्त्वा वात्तेन शुद्ध्यति ||

शतकोप हतं भुक्त्वा निराहारो नरं जपेत् |
त्रिरात्रं लसुनादीनाम्भक्षणे चैव देवहि ||

प्. ३१अ)

सुरापोदशलक्षाणि पञ्चगव्याशने निशि |
शिवपूजारतो नित्यं जपेद्दात्मविशुद्धयेत् ||

विरामूत्रं भक्षयेद् यस्तु सप्ताहं शुद्धये जपेत् |
सह पंक्तौ निकृष्टैस्तु भुञ्जानो दशधा जपेत् ||

शतं भुक्त्याथ यन्नोक्तं ज्ञात्वा तु गुरुलाघवं |
जपः कार्यो विशुद्ध्यर्थमधमोत्तममध्यमः ||

कुतो शतशता चैव अधमो मध्यमे द्विकम् |
किं भूत्तमो जपश्चार्द्धं त्रिकं स्याज्जप कर्मणि ||

लिंगं हित्वा गुरुं हत्वा जपेत् सर्व मतन्द्रितः |
निशि भुक्त्वा तपं वह्नि प्रथमं चोत्तमे त्रिकं ||

दत्वासर्वाय सर्वस्वंन्तस्यात् पापात् प्रमुच्यते |
द्विजं हत्वा जपेत् तद्व पञ्चा तप विवर्ज्जितः ||

भिक्षाहारोथ सर्वस्वं पूर्ववच्च निवेदयेत् |
स्वशक्त्याकारं येद् वापि दीक्षां निर्वाण गामिनीं ||

पादपादश्च हीयते क्षत्रियादिष्वनु क्रमात् |
अन्त्यजानां गर्वा चैव शूद्र हत्या व्रतं चरेत् ||

महिंषाश्च खरादीनां तदर्द्ध पादसम्मितम् |
श्वशृगाल मृगादीनां तस्याप्यर्द्धं च दक्षिणम् ||

मण्डूकनकुलादीनां तस्य पादो विधीयते |
क्षुद्रजन्तु वधं कृत्वा दशधा वर्त्य शुद्ध्यति ||

सर्वहिंसा कृतं पापमन्यन्तु कथनञ्च यत् |
अघोरोघोरहा सर्व स्मरणादेव निर्द्दहेत् ||

वामं गुरुस्त्रियं गत्वा शुद्धये लक्षमभ्यसेत् |
आर्द्र वासापयः पीत्वा भ्रामृजाया सहोदरां ||

पितृमाभृश्च स्वाश्वेश्रूयातुलादींश्च यो जपेत् |
लक्षहानि क्रमादुक्तो गत्वा विप्रादि योषितं ||

अन्त्यजां पञ्चललक्षाणि नाभि मात्रोदके जपेत् |
सामान्य स युतं शूद्रीं द्विगुणं द्विगुणं पुनः || 

वैश्यादि वर्णजां गत्वा गाङ्गत्वा चायुतं जपेत् |
उभयोर्द्विगुणं प्रोक्तमजादीनान्तदर्द्धिकं ||

योनि पापन्दहेद् वामः सर्वमन्यच्च यत् भवेत् |
लक्षञ्जप्त्वा भवेच्छुद्धि हेमंतु जरधुवं ||

प्. ३१ब्)

हृत्वागाञ्च तदर्द्धेन स्त्रियन्तावदजाविकं |
कांस्यवस्त्ररसादीनि लक्षणैकेन शुद्ध्यति ||

सद्योजातं दहेत् सर्वमन्यद् वा चौर्य सम्भवं |
संकीर्ण कल्मषी मन्त्रान् सर्वानेव जपेच्छुवि ||

व्योमव्यापि शिवस्यापि सर्वपाप विशुद्धये |
प्रायश्चित्तं चरे ज्ञात्वा कर्मणां गुरुलाघवं ||

कर्त्तुः शक्ति वयोवित्त स साध्ये न विशुद्धये |
अज्ञानाज्ञानतो वापि कृतमेवं विशुद्ध्यति ||

कामतस्तु कृतं मोहान्त्रिगुणेन विशुध्यति |
कायिकस्मैवमुद्दिष्टो लघुमध्योत्तमो जपः ||

कर्मणा च कृतस्यापि सताल्लश्चादितो जपेत् |
नानसस्यैकतः प्रोक्तः पूर्वाकानां जपः क्रमात् ||

सर्वं समयिना सेतन्निर्द्दिष्टं शुद्धये समः |
स्थितेर्थ पुत्रकादीनां सिद्धार्थं मन्त्रवादिनां ||

अनुग्रहाधिकाराय देशिकानाम दीष्यते |
दीक्षया वा दहेत् सर्वं पापसाचार्य सत्तमः ||

अभिशस्तादिभीः स्पृष्टं स्नात्वा विप्रो विशुद्धति |
पादौ प्रक्षाल्य वाचस्य शुद्धिर्भवति नान्यथा ||

उच्छिष्ट लेप संपर्कात् यो मुक्त विधिमाचरेत् |
असत्प्रतिगृहं ग्रश्य सद्यो द्वादशभिः पुनः ||

मुच्यते किल्विषात् क्षिप्रं मन्त्रियश्चायय कुत्सितः |
होमार्थं चैव गुर्वर्थ लिङ्गार्थया चितं च येत् ||

यदितस्भक्षयेल्लोभात् कदाचिदेव दुर्मति |
जपेल्लक्षं स पादञ्च स्तंभ्य शुद्धिस्तदा भवेत् ||

इति विद्यापुराणे प्रायश्चित्तपटलं || १४ ||


अथ रौरवे प्रायश्चित्तं लिख्यते || 

अथातः सम्प्रवक्ष्यामि आत्मदीक्षा मनुक्रमं |
भाषितं परमेशेन श्रीकण्ठाय महात्मने ||

शूद्रन्तु दीक्षयेद् यस्तु विधानेनोग्रजन्मने |

प्. ३२अ)

निर्माल्यं भक्षयित्वा तु आपत्सु शिवयज्ञवित् ||

आज्ञां वासमतिक्रम्य सासने पारमेश्वरीं |
आत्मदीक्षामिमां कुर्याद् विधिवत् संमित व्रतः ||

इति रौरवे प्रायश्चित्तमिदं || २४ ||


मृगेन्द्र तत्व संहितायां प्रायश्चित्तं लिख्यते |
साधनादिकविच्छेदे सद्योजाता युतं जपेत् ||

शतं वामं यतप्राणो वासरं मारुताशनः |
वामस्यान्न व्यतिकरे हिंसा याम्वहुरूपिणे ||

वक्त्रस्य स्पन्दने रात्रौ दिवातद् द्विगुणं चरेत् |
द्विजाशुच्छिष्ट संपर्काद् वस्त्राद्य न्यतसद्गुणं ||

चतुर्दलेः व्रमध्येष्टा स्थाने तु पञ्चमं जपेत् |
षडहो योषितं लक्षं जपेद्वव्याशनोपि वा ||

जुहुयादयुतं जाप्यं द्विगुणं शुद्धिकारकम् |
जपेन्निर्माल्य संपर्कात् सर्वब्रह्माणि लक्षशः ||

समग्रसंहिता लक्षञ्जपेन्निर्माल्य भोजने |
वामाद्याः पतयः शाक्यपादार्थिक कपालिनां ||

अजातोधिपतिर्ज्ञेयस्त्रयी नैष्ठिक लिङ्गिनां |
तदन्त भोजने शुद्धिर्जाति संपर्क शुद्धिवत् ||

किन्न्वैन्दवं व्रतं प्रोक्ते कापाल्यान्नागने मताः |
ईशानस्य जपेल्लक्षं तत्संकर विशुद्धये ||

कापालि संकरे त्रीणि लक्षाणि कृत निश्चयः |
प्रमादाद्योषितं गत्वा प्राणायामायुतं जपेत् ||

द्विपंच गुणितं शुद्धि प्रणवोच्चारसंयुतं |
महापातक संयोगे शिवैकादशिका युतं ||

जपेद् दशगुणं प्राणसंयमीहलमूलभुक् |
तत्समेष्वेव मूलस्यात् किन्तु प्राणायामं विना ||

पातकेषु तदन्तेषु क्रिया व्यति करेषु च |
जपेदेकादशान्मानमेकं वा ब्रह्ममव्ययं ||

प्. ३२ब्)

नादद्यात्करकं किञ्चित् सख्याजातांभमाहृतं |
आददन्तपरिज्ञानात् तदुक्तार्द्धं समाचरेत् ||

बहुदैवशिके योगे तुल्यं साधर्म्म योगतः |
नाक्षविलङ्घयेद्विद्वान् सृष्टिसंहारकारणं ||

विलंघ्याद्येतसो दोषाद्वहुरुपायुतं जपेत् ||


इति मृगेन्द्रतत्वसंहितायां प्रायश्चित्तपटलः || 


निस्वासकारिकायां प्रायश्चित्तं लिख्यते |

असमाप्तोह्निको मन्त्री नान्य कर्मसमाचरेत् |
प्रमादाह्निक विच्छेदे घृत होमौ विधीयते ||

आहुतीनां सहस्रन्तु गताञ्चैव हुतासने |
द्वात्रिंशाक्षर मन्त्रस्य यावच्छक्त्या तु होमयेत् ||

हुता चैवं ततो मन्त्री शतमष्टोत्तरं जपेत् |
अकाराच्चैव संच्छेदे आह्निके तु पदा भवेत् ||

मालामन्त्रस्य मन्त्रज्ञो द्विगुणान्तु समाचरेत् |
शुनादष्टो विशुद्ध्येत गायत्र्याष्ट शतेन तु ||

मार्ज्जारमूषकैर्दष्टः सप्तजप्तेन शुध्यति |
शृगाल वृकदष्टो वा शुद्ध्यतेष्ट शतेन तु ||

चाण्डाल स्पर्शसंभाषे प्राणायाम शतं जपेत् |
सद्योजातेन मुच्यते नात्र कार्या विचारणा ||

स्तेयं कृत्वा जपेद् घोरं मनाक्तत्पुरुषं जपेत् |
तत्संपर्केणचेशानं जपेत् पर्वतमस्तके ||

ताम्रं रौप्यं विटकं वाहृत्वास्तेय समंन्त्रयं |
कंगुधान्यापरं धान्यं लोहं वा वहुधात्मकं ||

अर्थञ्च विविधत्कृत्वान्यूनं तत्र विनिर्णयः |
अजं जप्त्वा भवेच्छुद्विर्हेमहर्त्तुर्न संशयः ||

हृत्यागाञ्च तदर्द्धेन स्त्रियस्वद्वदजादिकं |
कांस्यं वस्त्रं रसाद्यञ्च लक्षैकेन विशुद्ध्यति ||

सद्योजातो दहेत् क्षिप्रमन्यद्वा रौप्य सम्भवे |
देवाग्नि गुरु शास्त्राणाङ्कृत्वा निन्दां जपेच्छतं ||

प्. ३३अ)

लङ्घादि भावं विज्ञाय ईशं दशगुणोत्तरं |
कृत्वा यूनां यथा शक्त्या स्तुत्वा चैव क्षमापयेत् ||

दशतः साधकादीनां शतमेव तथैकतः |
अन्यद्वायं कृतं पापंस्तदीशः स्मरणाद्दहेत् ||

गुरो कृत्वापवादं च तथा मन्त्री शिवस्य च |
गायत्र्यष्ट सहस्रेण प्रमादाच्छुध्यते भृशं ||

शिव विद्याङ्गसंपूर्णं आचार्यः परमेश्वरः |
शिववत् पूजनीयोसौ तन्निन्दान्न समाचरेत् ||

समयी चात्मवान्नस्यः पुत्रकश्च विशेषतः |
कृत्वा निन्दां ततस्तेषां तदर्द्धेन विशुद्ध्यति ||

शिवस्य शिवमन्त्रस्य शैवा चार्यस्य कामतः |
निन्दिकान्विनिहत्वापि हत्ययामविलिप्यते ||

शतमेकं जपेदीशं प्रायश्चित्तं विशुद्धयेत् |
हृत्वा देवस्य सर्वस्वं पञ्चब्रह्माण्यनु क्रमात् ||

जपेत् पंच शतान्मन्त्री पञ्चातपसमन्वितः |
भिक्षाहारः स्वशक्त्या वा दीक्षां निर्वाणगामिनीं ||

शतायुत सहस्राणि विंशद्विंशं सुदुत्तरा |
लक्षं यावत् पराकाष्ठा जपस्येयं कृतिर्मना ||

हत्वा तु देशिकं कामाल्लैक्षभुक्तु समाहितः |
एकाशीति पदं मन्त्रं लक्षमावर्त्य शुद्ध्यति ||

निःस्वासं प्रायश्चित्तं प्रकरणं समाप्तमिति || २७ ||


सप्तविद्याधरे प्रायश्चित्तं लिख्यते |

व्यापादितो यदा लिङ्गी शैवीवान्याशुमी तथा |
प्रायश्चित्तं चरेन्मन्त्री गुरुक्तं शिवभाषितं ||

षट्सप्तवहुभिर्दत्तं आचार्यैर्गुरुणा विना |
कर्त्तव्यं शास्त्रसंसिद्धं महापातक शुद्धये ||

अष्टौ शतान्यघोरेण जुहुयाच्छिव पावके |
अनाहुतं शिवे मन्त्रि निर्वाणे दोष शान्तये ||

प्. ३३ब्)

इति स वैद्याधरे प्रायश्चित्तमिदं || २६||


निःस्वासोत्तरे प्रायश्चित्तं लिख्यते ||

असमाप्ताह्निको मन्त्री नान्य कर्मकथञ्चन |
प्रमादाह्निकविच्छेदे घृतहोमो विधीयते ||

आहुतीनां सहस्रैक स प्रमादाच्छतं हुनेत् |
पञ्चाशत्पंचविंशद् वा मन्त्रीमन्त्रं ततो जपेत् ||

विद्याधि येन मन्त्रेण पंचब्रह्मयुतेन च |
परिगृह्य जपं मन्त्री संख्याच्छिन्नं जपेत् ततः ||

कल्पोक्तं तु जपन् कृत्वा रुद्राय विनिवेदयेत् |
रुद्रार्पितं जपं मन्त्री विघ्नेन्द्रेण न बाध्यते ||

जानुभ्यामवनीं गत्वा जपमीशे निवेदयेत् |
इति निःस्वासोत्तरे प्रायश्चित्तं समाप्तमिति || 


अथ साहस्रं शिव भेदे प्रायश्चित्तं लिख्यते |
गुरुदेव स्वहर्त्ता च गुर्वङ्ग नाममाचरेत् ||

अमेध्या दशगुणं मांसं न प्रकृच्छं प्रदापयेत् |
त्र्यहसम्भः पिवेन्तप्तं क्षीरं तप्तं त्र्यहं पिवेत् ||

त्र्यहमुष्ण घृतं पीत्वा त्र्यहं स्यात्मारुताशनः |
तप्त कृच्छमिदं भद्रे महापातक नाशनं ||

पितुद्योसा तृप्रश्चाति कृच्छेण शुद्ध्यति |
अश्नीया त्र्यहमेकैकङ्ग्रासं मध्यं दिने सुधी ||

पुनस्त्रीणि दिनैकं कमश्नीयान्तदयान्वितं |
अहानि त्रीणि नक्तेन निराहाणस्त्रि वासरं ||

अति कृच्छ विधानन्तु समासात् तदुदाहृतं |
अगम्यागमनं कृत्वा कृच्छ सान्तपनञ्चरेत् ||

गोमूत्रं गोमयं क्षीरं माज्यं दधिकुशोदकं |
अहोरात्रोषितो भूत्वा पिवेत् सान्तपनं स्मृतं ||

गोश्व मृगादिकं हत्वा प्राजापत्यं चरेद्विजः |
त्र्यहमयाचितं भुंक्ते वक्त भोजी दिन त्रयं ||

एक भक्तं त्र्यहं कुर्यान्निराहारो दिन स्वयं |

प्. ३४)

णोत् च्लेअर् 

प्. ३५अ)

ब्रह्महत्या सुरापानं स्तेयं गुर्वङ्ग नागमं |
यैः कृतास्ते स्मृताः सत्भिः महापातकिनो नराः |

यस्य योगस्तुतैः सार्द्धं सोपि चैतत्समो भवेत् |
हत्वा विप्रञ्जपेत् सद्यङ्गवाम्मध्ये सुयन्त्रितः ||

सुराम्पीत्वा जपेद्वामं शिवहर्मे विशुद्धये |
कृत्वास्नेय स कामाच्च घोरं पितृवने जपेत् ||

गुरुस्त्री गमने वक्त्र स कामाद्विच्चने वने |
एषां योगाज्जपेदीशं नमाग्रे संयतेन्द्रीयः ||

प्रकाश्येकाग्रतः कृत्वा लक्षं जप्त्वा विशुध्यति |
अकामाद् वा रहस्ये च सहस्राच्छुद्धिरेष्यपि ||

कामतस्तु रहस्ये च जपेत् तत्रा युत द्वयं |
अकामतः प्रकाशे तु जपेत् तत्रा युत द्वयं ||

गुरुस्त्रीगामिनं कामाच्चीरान् कृच्छन्तु दीक्षयेत् |
दयाकन्देशिको यस्य लक्षजापाद्विशुद्ध्यति |
सुराम्पीत्वा जपेद् वामं सहस्रं कामतो यदा ||

अकामान्त्रिशतं जप्त्वा प्रमादाच्छुद्धिरिष्यते |
निर्माल्य भक्षणे जाते प्रमादादयुतं जपेत् ||

बहुरूपस्तथा कामाद् दीक्षां कृत्वा विशुध्यति |
रजस्वलान्नं भुंजानो गुह्यकस्य शतं जपेत् ||

कामात् पंचशतं यद्वतद्वर्न्निर्म्माल्यलंघनात् |
निर्माल्यं शंकरे भुक्त्वा तत्र घोरशतं जपेत् ||

उपेक्षिते तु निर्माल्ये वायसश्वादि भक्षितैः |
बहुरूप सहस्रन्तु जप्त्वा मन्त्री विशुद्ध्यति ||

शिवस्पर्शसु सम्पूज्य गुरुमस्मिन् विशेषतः |
अदत्वा च वलिन्तत्र शिवाष्टक शतं जपेत् ||

अनिवेद्य यदा भुंक्ते शिवमिष्ट्वा शतं जपेत् |
श्वविज्वराहच्छामाद्यैर्मार्ज्जारकपि कुक्कुटैः ||

ललूकगृध्रकाकाद्यै स्पृष्ट स्यात्तस्थ भक्षणात् |
शिवैकादशिकां जप्त्वा पञ्चगव्येन शुद्ध्यति ||

पृतके सूतके भुक्त्वा जपेत् सवादिपञ्चकं |

प्. ३५ब्)

सहस्रं कामतो जप्त्वा अकामाच्च शतं जपेत् ||

द्विशतं गणिकान्नस्य पतितानां शतं जपेत् |
अष्टमे वा सिंपुस्ते च वामदेव शतं जपेत् ||

नाम प्रासननिष्क्रामे भुक्त्वा वक्त्र शतं जपेत् |
चतुर्थिकान्नं भुक्त्वा तु वामदेव शतं जपेत् ||

सद्यं श्लद्धे तु यो भुंक्ते अघोरं त्रिशतं जपेत् |
सहस्रं कामतः प्रोक्तमसच्छुमन्त्र भक्षणे ||

वान्ते स्नानं जये कृत्वा सद्योजात शतं जपेत् |

वापी कूप तडागानां वृक्षाणामोक्षणे तथा |
शिवज्या प्रतिष्ठा च भुक्त्वा मंत्रान्य लिङ्गिनां ||

अभक्षभक्षणान्ताद्वा तदर्द्धं चाप्य कामतः |
सद्योजातं जपेन् मन्त्री प्रमादात्यां स भक्षणे ||

दश  * * * * * *? च वैवैकान्न भक्षणात् |
भैक्ष्यं त्यक्त्वा प्रमादात् तु तवः शुद्ध्यति किल्विषात् ||

वस्त्रं चतुर्विधञ्चर्म्म प्रतिगृह्य शतं जपेत् |
* * * * * * * * * * * ? तं 
जपेद् बुधः ||

दधि क्षीरं मधुसर्पिस्तैलं लवणमेव च |
शर्कराक्षुञ्चैव गृहीत्वा * *? मभ्यसेत् ||

मणि मुक्ता प्रवालानि सुवर्णं रौप्यमेव च |
सर्वशस्य समृद्धान्तु सर्वरत्न समन्वितं ||

गृहीत्वा पृथिवीं विद्वानीशानस्यूर्च्छदं दर्शयेत् |
सर्वेषामेव पापानां शङ्करे * * * * * ? ||

पवित्राणि जपेत् पञ्चमकं वा वहुरूपिणं |
वामदेवं जपेद्विद्वान्तु द्व्यत्येवं न संशयः ||

योनिं शंकरजं दोषं भस्मकाष्ठं शृणादिकं |
गृहीत्वा वस्त्र **? त्किञ्चिद्वहुरूपं जपेद् बुधः ||

* * *? हारणे चक्रङ्कामाकामे कृते सति |
गुरुपुत्रं गुरोभार्यां निन्दयेद्यास्तु दीक्षिता ||

ईशानस्य शतं जप्त्वा ततः शुद्धिमवाप्नुयात् |

प्. ३६अ)

मूषिकाश्च विद्याते च पञ्चगव्यन्तु भक्षयेत् ||

सप्ताभिमन्त्रितं कृत्वा सद्योजातेन शुद्ध्यति |
श्वानदष्टे तथैवेह स्नानं पूर्ववदा चरेत् ||

असत्प्रतिग्रहं गृह्य सद्योजातशताच्छुचि |
चाण्डालस्पर्शने स्नात्वा सद्योजातं सकृज्जपेत् ||

प्राणायाम त्रयं कृत्वा ततः शुद्धिमवाप्नुयात् |
गुर्वाज्ञां लंघयेद्यस्तु दीक्षितानान्तु निन्दकः ||

सद्योजात शतं जप्त्वा ततः शुद्ध्यति मन्त्रवित् |
दुःस्वप्न दर्शने स्नात्वा जपेत् सद्यं च पूर्ववत् ||

कर्मणा मनसा चैव प्रमादात् भाषितेऽनृते |
वामदेव शतं जप्त्वा ततः शुद्ध्यति किल्विषात् ||

अकामाद्रेतसोत्सर्गे जपेद् वामशत द्वयं |
गर्भापहरतो वक्त्रञ्जपेत् सम्यक्क्रतुः शतं ||

धेनुं प्रमादतो हृत्वा जपेत् सद्यादि पञ्चकं |
शतानि पंच प्रत्येकमीशानेन विशुद्ध्यति ||

मनसा चित्तितं पापं कर्मणानन्ध तत्कृतं |
सप्तवाराञ्जपेद् घोरं ततः शुद्ध्यति किल्विषी ||

स्थावराणां लताच्छेदे अघोरस्य शतं जपेत् |
चत्वरं लंघयेद् यस्तु दशरुपाणि तं जपेत् ||

दिवासुप्ते प्रमादाच्च जपेत् सप्त त्रीपञ्चकं |
गुरुञ्च क्षेदयेद् यस्तु दुष्टालीपेश्च मूढधी ||

उपवास त्रयं कृत्वा जपेद् ब्रह्मशत त्रयं |
शिवारामेन्यदा कुर्यात् मूत्रोत्सर्गे शिवाङ्गणो ||

प्रत्येकं सोप वासस्तु जपेद् ब्रह्मशतं क्रमात् |
चत्वरे वृक्षमूले वा श्मशानेथ शकृज्जपेत् ||

नग्नो वा दीक्षितः स्नात उपोष्याष्ट शतं जपेत् |
दीक्षितायं शिवे भक्ता निन्दाङ्कूर्मन्न्य निन्दितः ||

गुरुदेवाग्नी विदुषान्दीक्षितानांणिवा गमे |

प्. ३६ब्)

सहस्र पंचमस्यैकं जप्त्वा शुद्ध्यति किल्विषात् ||

शर्पदष्टे शतं जप्त्वा उपवासाद्विशुद्ध्यति |
तदा चाराद् न्यश निन्देद घोराष्टशतं जपेत् ||

गुरुदेवाग्नी वृद्धानां सन्निधौ स्नान भोजनं |
परिहासं तथा दर्पङ्कृत्वा पञ्चपवित्रकं ||

दशवाराञ्जपेन्मन्त्रि वक्तुं तु क्लीव भाषणात् |
गुरुपत्नी यदा दृष्टी दुष्ट बुद्ध्या शतं जपेत् ||

बहुरूपं प्रमादा तु विवस्त्रां त्रिशतं जपेत् |
अनस्थि प्राणि संघातं हत्वा वै संहिताञ्जपेत् ||

पक्षिणस्तु बहून्हत्वातामेव त्रिगुणञ्जपेत् |
सर्पमाणकमार्ज्जार नकुलश्वाश्व गर्दभात् ||

उष्ट्रं गजं मृगं व्याग्रं हत्वा चैशं शतं जपेत् |
हत्वा शूद्रं स्त्रियं वासं शिवं पंच शतं जपेत् ||

जपेदष्ट सहस्राणि सच्छूद्रस्य निपातनात् |
चाण्डालिनी यदा ज्ञानान्मन्दिरे संव्यवस्थिता ||

मृन्मयादित्यजेत् भाण्डं कृच्छ्र चीर्णो नरञ्जपेत् |
सहस्राणि तदा पंच ततः शुद्धिमवाप्नुयात् ||

भुक्त्वा चा कामतश्चैव तप्त कृच्छाद्व्रताच्छुचिः |
कामतो यदि सा भुक्त्वा स कृष्कृच्छाति कृच्छतः ||

वामदेवं जपेच्छुद्धिः पराकान्तेथ वा सकृत् |
ज्ञात्वा भुक्त्वाथ वा तेन तदासौ तत्समो भवेत् ||

रजकीञ्चर्मकारीञ्च स्मृत्या वा मन्दिरे स्थितां |
भाण्डभ्यागादजाच्छुद्धिःस्त्र्यहान्यञ्च सहस्रिका ||

अकामतो यदा स्पृष्टा भुक्त्वा घोरञ्जपेत् त्र्यहं |
कामाद्वा द्विगुणं कर्म्म सकृद्योगात् भवेद्यादि ||

अकामाद्वाथ संयोगः संजातस्तद् द्वयोरपि |
तदा चान्द्रायणं कार्यमन्यथा नैव शुद्ध्यति ||

बहु दैवसिको योगः सञ्जातः कामतौपि वा || 

तदा चान्द्रायणं कर्यं वलिना केवलेन तु |

प्. ३७अ)

मासार्द्धं ग्रासवृद्धिः स्यात् च्छुक्ले कृष्णे च ह्रासयेत् |
चान्द्रायण विधिः प्रोक्तो जलाच्चैव मलात्मकः ||

एकभक्तं त्र्यहं कुर्यात् त्र्यहं कुर्यादयाचितं |
त्र्यहं च नक्त भीजित्वन्त्र्यहं स्यात् मारुतासनः ||

एवं कृच्छ्रः समाख्यातः प्राजापत्यं यथाविधिः |
त्र्यहमुष्णं पिवेद्वारीः त्र्यहं स्यात् क्षीर भोजनं ||

त्र्यहं मुष्णं घृतं पीत्वा निराहरो दिन त्रयं |
तप्त कृच्छं समाख्यातं पराकं शृणु साम्प्रतं ||

द्वादशाहं निराहारः पराकल्प विधिः स्मृतः |
सर्व सन्धिषु सर्वेषु कदाचिन्मैथुनन्दिवा ||

कृत्वा युतं जपेत् प्राज्ञः प्रणवस्य व्रते स्थितः |
रात्रौ कृत्वा युतार्द्धं तु सन्ध्याया सयुतं जपेत् ||

मैथुनेङ्कृत्या हृद्वीजस्य शतञ्जपेत् |
ब्रह्मचर्यादृतेधीमान् प्रायश्चित्तं गृही चरेत् ||

गृहस्थानान्तु सर्वेषां दीक्षितानां शिवाध्वरे |
दशाहे न भवेच्छुद्धिः सूतके मृतके तथा ||

एकवृध्या चतुर्णान्तु अनध्यायो दिनामि तु |
समयादि विधिस्थानांन्तपस्थानात्वयं विधिः ||

देवाग्नि गुरु कार्येषु विच्छेदो नैव विद्यते |
ब्रह्मचर्यन्ततो मौनं क्षान्तिमाहारलाघवं ||

एतद् घोरं समुद्दिष्ट त्रयो वै पञ्चलक्षणं |
स्वधर्मस्थः क्रियानिष्ठो ज्ञातवृत्तिं समाश्रितो ||

शुद्ध्यते तत्क्षणात्मानान्नित्यहानिरतो न्यथा |
पृथम्वाकः प्रकर्त्तव्यस्तद्योग वर्ज्जयेत् सदा ||

तद्योगाद् दोष संबन्धस्तदासौ तत्समो भवेत् |
तस्य वै नामसी शुद्धिर्याचकान् भक्त भोजनात् ||

त्रिकालं शुद्ध्यते स्नानाद् घोरजापाच्छतत्रिकात् |
महानिघं पृथक्याकस्तदा शुद्धिस्त्र्यहात्मिका ||

प्. ३७ब्)

यतन्मत्पूर्णगर्भस्य शुद्धिः स्यात् तत्क्षणात्मिका |
अर्वाक् स्याच्चूर्णड संज्ञस्य सृतो वा लोमदुष्यति ||

येषां तत्सूतकस्तेषां स्पर्शः पञ्चदिनोर्द्धतः |
कारुकाणान्तथा राज्ञां शिल्पिनां राजसेविनां ||

वैद्यानां दासकादीनां सद्यः शौचं प्रकीर्त्तितं |
न चैवाभ्यन्तनियमो निःसङ्गानांत वह्निनां ||

शिव ज्ञानानलज्वाल प्रधस्त ज्ञानचेतसा |
यदा पर्वतमादीप्तस्ताशु यन्तिमृगद्विपाः ||

तद्वद्ब्रह्मविदन्दोषानाशयन्ति कदाचन |
सर्वस्य समता दृष्टौ शुद्ध्यर्थमविचारतः ||

शुद्धिरपि मुनिव्याघ्रसङ्गत्यागात् प्रकीर्त्तिता |
प्राणाशुद्ध्यन्ति विधिवत् प्राणायामवलात् सदा ||

ध्यानाच्छुदिष्टि समुद्दिष्टा प्रधानस्य महात्मनः |
विवेकाच्छुद्ध्यते ह्यात्मा यथोक्तं परमेष्ठिताः ||

सत्येन मनसः शुद्धिरिन्द्रियाणां यमादिभिः |
अहिंसा सत्वमस्तोयं ब्रह्मचर्यमकल्कता ||

पञ्चंतेतु यमाः प्रोक्ता नियमाश्चमिबोधमे |
अक्रोधो गुरु शुद्ध्यषाशौच रसाहार लाघवं ||

अप्रमादास्तुषाञ्चैते नियमासं प्रकीर्त्तिताः |
धृतिः क्षेमादयास्तेषां शौचमिन्द्रिय निग्रहः ||

ह्री विद्यासत्सत्क्रोधो दशधर्म्मस्य लक्षणाः |
सत्यं शौचं ममः शौचं शौचमिन्द्रिय निग्रहः ||

सर्वरुतदया शौचं जलशौचन्तु पञ्चमम् |
आत्मज्ञानं स्मृतं षष्ठं भवेदिच्छेद कारकं ||

खनिभ्यो व्याधितेभ्यो वा यतिभ्यः किञ्चिदौषधं |
सर्वेभ्यः सर्वदा ग्राह्यं न दोषोस्त्यत्र शासने ||

न त्यजेत्क्षाणमेकं च स्मरणं पारमेश्वरं |
वा शुचिः क्षेणतमप्येकं तिष्ठेद् वै दीक्षितोः च तु ||

प्. ३८अ)

दशोर्द्धा त्रिशतादर्घाग्भयेत् स्नानमयाच्छुचिः |
तदर्द्ध पञ्चमं यावच्छतं भक्षेन भोजनं ||

उपवासं ततश्चोर्द्धं त्रिरात्रं *?युत जपेत् |
ज्ञात्वा पलायलं ज्ञानं जाति भक्ति सद्विष्णुं तां ||

दद्यात् तस्य तदा मन्त्री * * *? गुरु वाससः |
तद्या वश्यं प्रकर्त्तव्यमथ वा गुरुभाषितं ||

प्रायश्चित्तं प्रकर्त्तव्यमन्यथा यतनं भवेत् |
पुरुषा घोर वामाजाजातीशा ब्राह्मणादिषु ||

अन्त्यजानान्तु सर्वेषामीशानः प्रभुरिष्यते |

इति वामदेवीयक्तियामं पदे प्रायश्चित्तपटलं || ३१ ||

अथाद्येन यद्रथाधिरपिंगलासने प्रायश्चित्तं लिख्यते |

वामे वामासुवर्ती च देव दक्षिणागोचरी |
सामान्यं वाम दक्षे वा प्रायश्चित्तं तु लिख्यते ||

द्विगुणश्च जपः कार्यः सन्ध्यालोपे च मन्त्रिणा |
प्रमादात् कथितं भद्रे कामतश्च चतुर्गुणः ||

रसाशक्तिकविच्छेदे कर्तव्यं तु चतुर्गुणम् |
* *? श्च साधकेन्द्रेण कामतस्तद्विधा भवेत् ||

प्रमाद्यतोसमच्छेदे हुत्वा यद्द्विशतं जपेत् |
कामाच्चतुर्गुणं हुत्वा जपेद्यैव चतुर्गुणं ||

प्रमादात्प्र * मङ्गेन * * *? तत्समं जपेत् |
कामतो जपभङ्गे च जपेद्विधि चतुर्गुणं ||

स्वमन्त्रैश्चैव कर्तव्या वैशेषिकमुदाहृतं |
मन्त्रं सामान्यमाख्यामि प्रायश्चित्तं यथो भवेत् ||

ओं नमो भगवते रुद्राय शूलपाणये हन २ दह २ पच २ नाशय २ सर्व 
पापं भक्ष २ * * * * *? ||

विद्या साम *? कीख्याता प्रायश्चित्तार्थ कर्मिणां |
प्रमादाद्यालितलिङ्गे स्थिरे वा * * *? के ||

प्. ३८ब्)

णोत् च्लेअर् 

प्. ३९अ)

अन्यांश्च मानुषान् हत्वातदर्द्धंञ्ज विनोदतः |
वैद्धार्द्वन्नल्लिङ्गानाञ्च तथा वैष्णव लिङ्गिनाम् ||

न भेदो निर्निमित्तेन भेदाद्वारप्यायुतं जपेत् |
शिवाग्नि गुरु निन्दायाः कर्तुघातेन दोष भाक् ||

शिव व्रतधराच्छाया लंघनाच्छतध्म जपेत् |
हत्वा च तान कामेन पञ्चधा युतकं जपेत् ||

कामतो नियुतं जाप्यङ्कलहेना युतं जपेत् |
अकामाल्लिङ्गभेदे तु लक्ष पञ्चाशकञ्जपेत् ||

कामतो द्विगुणं जाप्यं गुरुणां संमते न तु |
तपस्विनान्निन्दने चैव योगिनीनान्तु दुषणे ||

स्त्रीणां च ताडने चैव शिवस्य नस्य दूषणे |
अयुतं चैव जप्तव्यं न जपेद् विघ्न भाग्भवेत् ||

द्रव्याणां दूषणे चैव धीर चक्रे संस्थिते |
तत्काल कलहोत्पत्रे सहस्रेण शुचिर्भवेत् ||

अथ वा भोजनं कार्यं समन्ते न तपस्विनां |
गुरुद्रोहे कृते नैव अज्ञानान्योह वासनात् ||

पुनः सन्तापनङ्कृत्वा तद्गुरुं यदि यार्थयेत् |
तदा लक्ष जपन्तस्य दातव्यं गुरुणा प्रिये ||

गुरुपत्नीं गतो मोहात् सकृत् पश्चात् पुनरुयजेत् |
पुनः सन्नायनं कृत्वा प्रायश्चित्ताय सर्प्पति ||

तस्यापि लक्ष जाप्यन्तु दातव्यं निर्विकल्पतः |
न त्यजेत् कामतो मोहात् नारकी स्यान्नसंशयः ||

प्रायश्चित्तं न तस्योक्तं दीक्षाफलविरोधिनः |
आत्मघातिर्गुरोर्घाति घाती चैव परस्परं ||

प्रसादात् तापनं कृत्वा प्रायश्चित्तं च मार्गति |
विद्यालक्षञ्जपन्तस्य दातव्यं चुम्बकेन तु ||

गुरुं सन्तोष्य यत्नेन पुनः संस्कार मर्हति |
गुरुं गुरुतनाद्यैस्तु प्रमाद्रक्त दर्शनात् ||

प्. ३९ब्)

दशलक्षं जपेत् तस्य तद्गुरोर्यदि सम्मतं |
गुरोः स्थान निवासी च तस्याचारस्य लंघनात् ||

स्वागमस्य विरोधी च अस्थिति स्थिति कारकः |
पुनर्लोकात् ससंभीते गुरुभ्यः स गुरुं व्रजेत् ||

भ्यक्ताचार विरुद्धस्तु प्रायश्चित्तं च मार्गति |
विद्या लक्षञ्जपन्तस्य दातव्यं शास्त्र वेदिभिः ||

तेनापि भक्ति माश्रित्य शुचिस्तद्रतमानसः |
विजने च शुचि स्थाने जप्तव्यं या च पूर्वके ||

संपूर्णं च जपेत् पश्चाज्जपन्तेषां समर्प्ययेत् |
तेभ्यो भोज्यं प्रदातव्यं व्रताख्या द्रव्यसंभवं ||

यद्य सौभाजने नैव भोज्यं यदि तेष्वपि |
अथ वा पुष्प ताम्बूल चन्दनोदकप्रासने ||

धारणे लेपने शुद्धिर्गुरुभ्यश्चाव धारणे |
यथा शक्त्या तु मन्त्रने कर्तव्यं चावधारणं ||

प्रायश्चित्तेसु चीर्णे तु वर्त्तते च विरोधतः |
पारम्पर्या तु वर्त्ति च वर्तयेच्च विशङ्कितः ||

इत्याद्ये जयद्रथाधिकारे पिङ्गलामते प्रायश्चित्तपटलं || ३२ ||


अघोरेश्वरी स्वच्छन्दे मन्त्र पीठे द्वादशसहस्रे प्रायश्चित्तं लिख्यते ||

देवचण्डगुरोर्द्रव्यं कामतो भक्षितं यदा |
द्विलक्षं बहुरूपस्य जपेल्लक्षमकामतः ||

चतुःपंचगुणं वापि हत्वात्पंच विशुध्यति |
तदर्द्धेन तु संयोगे तदर्द्धेन च साङ्करी ||

तदर्द्धं प्रतिसाङ्करे जप्तो पोष्यनिशा द्वयं |
तेषामपि हि ये चान्येक सुषितास्तु चेतसि ||

सहस्रेण विशुद्धिः स्यादघोरेण जपस्य तु |
गुरुतल्पमनानान्तु अग्निवर्णाययस्त्रियं ||

अवगृह्यात्रयः प्राणापासान्मुच्येत पातकात् |
अथ वा दशलक्षाणि जप्त्वा घोरस्य सुन्दरि ||

प्. ४०अ)

लक्षैकं गडूकान्दत्वा कामतोपि विशुद्ध्यति |
अकामात् सप्तलक्षाणि जप्त्वा स्नानार्चनेषु च ||

शुद्ध्येते नात्र संदेहो लक्षार्द्धं गडुकैः सह |
व्यापादितो यदा लिङ्गी शैवो वा व्याशुमी तथा ||

प्रायश्चित्तं तथा चरेन् मन्त्री गुरुक्तं शिवभाषितं |
षट्सप्त बहुभिर्द्दन्तमाचार्यैर्गुरुणा विना ||

कर्तव्यं शास्त्रसंसिद्धं महापातक शुद्धये |
उपपातकसामन्यैर्बुद्ध्यति क्रममादिशेत् ||

कर्तव्यमात्मनान्यैर्वा देशिकैर्नेतरैर्जनैः |
दशलक्षान्जपेत् पूर्वं द्विलक्षङ्गडुकान् ददेत् ||

प्रातः स्नानं जपं पूजा यावज्जाप्यं समाप्यते |
समाप्ते त्रिदिनं नक्रं निराहारस्तथा त्रयं ||

अयाचित त्रयं कृत्वा शुद्धिस्तत्र प्रकीर्त्तिता |
पद्यं वै विमले प्रोक्ता पञ्चार्थ कालिके तथा ||

तदा शुद्धिर्भवेद् देवी शैवादौ घातिते प्रिये |
अकामात् पदहीनन्तु विहीतं गडुकैश्चरेत् ||

चरेत् पादं स कामोपि तत्संयोगी विशुद्ध्यति |
पादार्द्धेन त्वकामस्य पादात् पीदन्तु शङ्करो ||

तृतीये वा चतुर्थे वा पादहीनं चरेत् क्रमात् |
शेषाणाम युतैकेन शुद्धिस्तेषामुदाहृता ||

शिवलिङ्गी क्रमं ज्ञात्वा प्रायश्चित्तं हतेद्यथा |
पादोनं भगवन्तस्य भगवत्यावद्धिजे हते ||

द्विज तुल्यं हते बौद्धे पादानं क्षपणे हते |
एवं जपः प्रकर्त्तव्यो गडुकानां क्रमात् तथा ||

चीर्णे शुद्धि सकामानाम कामार्द्धं विधीयते |
प्रायश्चित्तेषु सर्वेषु गडुकानां जपस्य तु ||

अकामात् कामतो ज्ञात्वा तत्संयोगी च संकरी |
प्रतिशङ्करसंयोगी कीर्णं रुद्धाति क्रममादिशेत् ||

गाञ्चसमपितं कन्यां हत्वा लक्षं जपेद् बुधः |

प्.  ४०ब्)

उपोष्य रजनी पंचगडुकानां शत त्रयं |
हत्वा शुद्धि मवाप्नोति पादुनम्वोप्य कामतः ||

निन्द्य देवगुरोः शास्त्रे अयुतैकं जपेच्छुचिः |
व्रतिने तु हते क्रोधोद्यदि मृत्युर्न जायते ||

रक्तस्य दर्शनं दृष्ट्वा त्रिलक्षाणि जपेन्नरः |
रक्तन्न दृश्यते वाथतत्स लक्षेण शुद्ध्यति ||

किन्तु दद्यात् सहस्रैकं गडुकानां शिवस्य तु |
अकामात् कामतोप्येवं शुद्धिः स्यान्नान्यथा प्रिये ||

लिङ्गं गुरुं तथा शास्त्रं प्रतिमा वाथ कामतः |
पादेन यदि संस्पृष्ट्वा जपेत् तत्रायुतद्वयं ||

कामतः षड्गुणं कार्यं गडुकानां शतत्रयं |
तदा निर्दोषता मन्त्री नान्यथा शुद्धि मर्हति ||

गुरुशर्यासनं यानं पादुकोपानहौ तथा |
अकामाद् द्रोहणं कृत्वा सहस्रा वर्त्तने शुचिः ||

* *? यदा दहेत् प्राचस्तदा वै षड्गुणं चरेत् |
अघोरेण चरेन् मन्त्री पापशुद्धिस्तदा भवेत् ||

आज्ञा लोपं गुरोः कृत्वा शिवे चण्डेश्वरेपि वा |
लक्षजाप्त्वा तवः शुद्धिः गडुकानां शताष्टभिः ||

अकामादयुतं जाप्यं गडुकानां शत त्रयं |
आदेशं गुरवे लोप्येत् || 

अकामाच्छतमेकन्तु द्विगुणं च्छक्तिके भवेत् |
गवाग्निमथ कौमारीं प्रतिमां चापि सुन्दरी ||

पादेन संस्पृशेत् मोहाच्छतैः स्यात् पञ्चभिः शुचिः |
तिरस्कारं दीक्षितानां हत्वा क्रोध वशङ्कतः ||

जपेत् पंच शतान् मन्त्री अघोरेण विशुद्ध्यति |
कामयित्वा तु कौध शतसाहस्रिकं नघे ||

* *? महाव्रतधरीं पुनः |
विशेषाच्छि * * * *? सहस्रावर्तनाच्छुचिः ||

अघोरो हरते घोरं दुष्कृतं तस्य सुन्दरि |
गुरवे दोषयित्वा तु *? दोषेण वा भु *? त् ||

अवश्यं तं चरेन् मन्त्री अर्चीणं बन्धनं भवेत् |
वध्यते किम्विचारेण नान्यो वै मोचने क्षमः ||

प्. ४१अ)

गुरोरपि अभावत्वात्मृतो वा प्रवसितो यदि |
उपसन्ने तदा तस्य सम्प्रदार्य त्रिपञ्चभिः ||

दातव्यं देशिकेन्द्रैस्तुः प्रायश्चित्तं चरेद् बुधः |
सहस्रम्वाथ तस्यार्द्धं गुरु वा लघु वा समं ||

अघोरेण प्रदातव्यं चरित्वा शुध्यते भृशं |
होमार्थं चैव गुर्वर्थे लिङ्गार्थ योचितं च येत् ||

लौल्येन तृष्णया वाथ भक्षयेत् तन्तु दुष्यतिः |
जपेल्लक्षं स पादञ्च तस्य शुद्धिस्तदा भवेत् ||

अकामात् पादहीनन्तु जप्त्वा शुद्धिमवाप्नुयात् |
लंघयेच्छिव निर्माल्यस्प्रणालम्वाथ लंघयेत् ||

जप्त्वा युत त्रयं मन्त्री गडुकानां शताष्टकं |
कामतस्तु विशुद्ध्यते प्रमादाद युत द्वयं ||

जलाग्नि पतने वापि सन्यष्टा मरणं यदा |
न मृताहीन सत्वा यै तेषां शुद्धिम्वदामिते ||

लक्षार्द्धं गडुकानान्तु पंचलक्षं जपेत् पुनः |
तावत् स्नानार्चनं तस्य यावज्जाप्यं समाप्यते ||

कामतश्च विशुद्ध्यर्थं कथितं तव सुन्दरीं |
पतनस्य न दोषोस्ति स्थानादारोहणं विना ||

मार्गान्निवर्त्तनो हीना असन्यस्तमुपागताः |
महापथेपि एतत् स्यात् भैरवेपि समाचरेत् ||

अकामाल्लङ्घिताच्छाया गुरुलिंग तपस्विनां |
अघोरेण चरेन् मन्त्री प्रायश्चित्तं शतं क्रमात् ||

कामतो द्विगुणं जाप्यङ्कन्याच्छायान्तथा चरेत् |
प्राकारतोरणोघ्नाले श्मशाने चत्वरे गुहं ||

चतुः पाथे च शृङ्गाटे नदी मध्ये च सङ्गमे |
एकवृक्षे च सङ्गमे || 

एकवृक्षे च कूपादौ विण्मूत्र नैव कारयेत् |
अकामाद्विशतं घोरं जपेत्थामाच्छत त्रयं ||

प्. ४१ब्)

एवमत्ये *? क्षे शुद्धि घोरं जपात् भवेत् |
पातयित्वा पशुंस्थार्थे सामान्यं प्राणिनं क्वचित् ||

सामान्यैः षणच्छतं जाप्यंच्छागाद्यैर्द्विसहस्रकं |
आदेशं गुरुवे दत्वा जपे दश शतं शुचिः ||

अकामाद् * * ? ताच्छुद्धिरेव मन्यत्महन्तरे |
पादुको पानशै शययां मासनञ्च तथैव च ||

पद्भ्यां स्थिवा प्रमादाच्च शिरसाधारणे जपेत् |
अघोरं द्विशतं मन्त्री कामतः षड्गुणं जपेत् ||

गुर्वङ्ग भूषणं यच्च वस्त्र च्छययादि सुन्दरि |
पद्भ्यां न संस्पृष्टोन्मन्त्री जिगीधा * *? श्चरेत् ||

कृत्वा चैव प्रमादेन द्विशतेन विशुद्ध्यति |
कामतस्त्रिगुणं कृत्वा तस्य शुद्धिङ्कुपं? भवेत् ||

शङ्करं जन्महीनैस्तु समयाचार लङ्घनैः |
कृत्या * * * * * * * * * * * 
* * * ? ||

* * * * * *? घोरमकामाच्छुध्यते * 
*?|
कामतस्त्रिगुणं कार्यं लक्षं सकलुषश्चरेत् ||

* *? पादयित्वा तु कल्पानां च तपस्विनां |
असंयुतैर्यदा वाक्यैन्निर्भत्सयेत्तयो वृतः ||

अघोरस्य शतात्पञ्च जप्त्वा चैव समापयेत् |
यदा * * * * * *? द्वि गुणं भुजपेत् तदा ||

आहयेगो ग्रहे वैरं विद्वरे तस्करेपि वा |
वधयन्तं वधे द्विप्रं न तेन ब्रह्महा भवेत् ||

भवेद्दाषो हते लिङ्गि त्यस्मिन् या शते हन्यपि |
येन केन हि दोषण कर्म्मनिर्दुष्ट कुत्सितैः ||

चौर्यं वा प्रतिलङ्गं तु न वधे नैवनि ग्रहेत् |
निग्रहो नैव कर्तव्यः स्त्रीणं चैव तपस्विनां ||

लिङ्ग भेदात् स्त्रियो हत्वा भवेद् वै घातितैस्तुतैः |
निर्द्वारण परो दण्डो यति कन्यां शताम्भवेत् ||

प्. ४२अ)

अपराध सहस्रेपि न हत्वान्न विडम्वयेत् |
शतं चोद्यासने जप्त्वा पादुके गुरु सन्निधौ ||

अकामादुपविष्टस्तु तेन शुद्धिरकामतः |
कामतः षड्गुणं जप्त्वा अघोरेण विशुध्यति ||

पैशुन्ये द्वेषवादेवा विरुद्धं जल्पितं यदि |
ज्येष्ठादिभिः सहान्यैर्वा प्रायश्चित्तं शतं जपेत् ||

त्रिगुणं चोच्चवर्गाणामेवं शुद्धिरुदाहृता |
गुरुणापि समं जल्पं कृत्वा राम पदेस्थितः ||

जपेदष्ट सहस्रन्तु अघोरस्य तदा शुचिः |
किन्तु तस्य विशेषण वन्दनं चक्षमापनं ||

कृत्वा गयो विरोधेन एवं शोपि विशुद्ध्यति |
अथ वा सर्व दोषाणां सामान्यं पापसंग्रहं ||

प्रायश्चित्त वियोगेन ज्ञात्वा कर्म लघुं गुरुं |
दातव्यं शास्त्रसंसिद्धमथ वा गुरु भाषितं ||

गुरुवाक्यं प्रमाणम्वै किन्तु तत् भाषितं मया |
यद् ददाति गुरु शिष्ये तेन शुद्धं यथा शिवे ||

सोपि दद्याद्वलं ज्ञात्वा कालं पात्रम्वयो वसु |
शुद्ध्यर्थं च परेषान्तु गुरुकर्म हितं जपेत् ||

प्रारपीडा तथा मासं यथा नृन्न जायते |
दातव्यं कर्म सारेण संक्षिप्तं सुविचारितं ||

अन्यैर्वाथ प्रकर्तव्यं भ्रातृ भग्नी शिशोरपि |
प्राणोत्पन्ने च संदेहे संपाद्यते ततः परं ||

अथ वृद्धा तुरावाला व्याधिभिः परिपीडिताः |
तेषां संक्षिप्तमेवोक्तं स्त्रीणां चैव तथैव हि ||

महापातक शुद्ध्यर्थङ्गुरुर्दद्याद्गुरोरपि |
उपपातक सामान्यैर्वुद्धावुद्धात्मना चरेत् ||

एव मन्यानि पापानि उक्तानुक्तानि यानि तु |
भागं संकल्प शोध्यानि अशुद्धान्येव शुद्धि भाक् ||

इति अघोरेश्वरी स्वच्छन्दे मन्त्रपीठे द्वादशसाहस्रे प्रायश्चित्तपटलं || 
३३ ||


अथ मन्त्रपीठ स्वच्छन्दे प्रायश्चित्तं लिख्यते |

प्. ४२ब्)

अर्चनन्तु यदा मन्त्री दिनमेकं न कारयेत् ||

सहस्रार्द्धं जपेन् मन्त्री द्विगुणञ्चार्चनम् भवेत् |
यथार्चनं जपस्तद्वद्विगुणः परिकीर्तितः ||

हानिङ्कृत्वा समाधीनां समाधीञ्च तथैव च |
मम यज्ञे तथा युत्रै साधकाचार्ययोरपि ||

शत्वा लापे तथा क्रोधे कथयामि शृणु प्रिये |
द्वे सहस्रे जपं कुर्यात् समया क्रोधने कृते ||

पुत्रके द्विगुणं कुर्यात् साधके द्विगुणञ्जपेत् |
आचार्यक्रोशिवे देवि द्विगुणं साधकस्य तु ||

ताडिते समयत्ते तु येष्ट्यापिभिरनेकशः |
यत्र रक्तं न दृश्येते बहुदण्डैश्च ताडितः ||

द्वे युते च वरारोहे कथिते च मया तव |
पूर्ववच्च फलं धत्ते द्विगुणं पुत्रकादिषु ||

क्षुरिकादिभि सहस्रैस्तु हतस्तु कुलकादिभिः |
रक्ते न विह्वली भूतो ह्यति क्लेशेन जीवितः ||

लक्षांश्चैव तु पंचाशत् कथितास्तव सुन्दरि |
हन्यात् समयिनं न्यस्तु मुच्यते नात्र संशयः ||

द्विगुणं पुत्रकानान्तु हनेन कथितं मया |
अस्यापि द्विगुणं प्रोक्तं साधकस्य महामते ||

आचार्यं हंति यो मोहाज्जप्त्वा कोटि चतुष्टयाः |
बहुरूपस्य देवेशि नान्यथा तु कदाचनः ||

यः पुनः कैधचैतन्यो मोहा * *? निपातयेत् |
तस्य वक्तुं न शक्रोमि प्रायश्चित्तं वरानने ||

मनसापि न चिन्तेत प्रायश्चित्तं कथं भवेत् |
अन्यच्च शृणु कस्यापि लिङ्ग भेदस्तु जायते ||

अकामाद्धन्ति वा कोपि निर्णयस्तु तदीर्यते |
व्रतम्महाव्रतं कोपि मुण्डखट्वाङ्गधारकः ||

कपालं वाम हस्ते चप्यक्षमाल विभूषितं |
कर्णिका कर्णदेशे तु चन्द्रिका च शिरस्यथ ||

प्. ४३अ)

हस्तौ पादौ विभूषेत कटिस्थाने सुमेखला |
अनुज्ञां प्रार्थयित्वा तु गुरोराचार्यकस्य तु ||

ईदृशञ्च व्रतं कुर्यात् पर्यटेद्धरणी तले |
एकरात्रन्तथा ग्रामे त्रिरात्रं खेटके तथा ||

पञ्चरात्रं पुरेभोक्तं सप्तरात्रं महापुरे |
श्मशाने त्वेकलिङ्गे वा एकवृक्षे चतुष्पथे ||

शून्यागारे नदीतीरे पर्वते सिन्धु सागरे |
पितृवनादि तीर्थेषु रुद्रतीर्थेषु सर्वदा ||

स्थानेष्वेषु जपं कुर्यात् काय शुद्धि निबन्धनं |
शाकमूलं फलाशी च एकान्तर मथापि वा ||

हत्वा मान्य सकासस्तु समयी पुत्रकोपि वा |
दशकोटीस्तदा जप्त्वा उपसर्पेद्गुरुं पुनः ||

सर्वार्थ शुद्धि शुद्धस्तु दीक्षितो भैरवेध्वरे |
सर्वपाप विनिर्मुक्तो शुद्ध्यते नात्र संशयः ||

पुत्रके च मृते देवि कर्त्तव्यो द्विगुणो जपः |
ततो वै द्विगुणो जापसापके तु मृते भवेत् ||

यदा चार्यो मृतो देवि कोवाशीति जपं कुरु |
कूर्वे जपे ध्वरेरामथ पूर्ववद्यदि शोधितः ||

शुद्ध्यते नात्र संदेहो यदि वा कलुषितो हृदि |
निन्हे समयिनं मोहात् सहस्रैकेन शुद्ध्यति ||

पूर्ववत् पुत्रकाद्येषु द्विगुणं द्विगुणं भवेत् |
गुरुन्निन्दति मूढात्मा लक्षार्द्धेन स शुद्ध्यति ||

यस्तु पक्षेद्गुरोर्द्रव्यं हानिर्यत्रोप जायते |
नत्र लक्षं जपेदेकं प्रज्ञाहीने तदर्द्धकं ||

यः शृणोति गुरोर्निन्दां न गच्छेन्ननिचारयेत् |
सोपि देवि गुरुद्रोही लक्ष जाप्येन निर्म्मल ||

गणिकापि हि या भुक्ता गुरुणा शैलराद् भूते |
अहोज्ञ्याशा तु शिष्यस्य पतोमा तेन कल्पिता ||

अत्रापि लक्षमेकन्तु जपेन्नैवात्रसंशयः |
विण्मूत्रं कुरुते यस्तु भूभागे तु गुरु प्रिये ||

न शिष्ये न च कर्त्तव्यं तत्र स्थाने कथञ्चन |

प्. ४३ब्)

कृत्वा जप्त्वा युतं चैकं मूलमन्त्रस्य शुद्ध्यति ||

पशु क्रिडा यदा पश्येद कामा तु शतं जपेत् |
दूराध्वोनन्ततो गत्वा आगतश्च पुनर्यदा ||

विंशतिस्तु सहस्राणि शिष्येभ्योक्तानि सुव्रते |
परं शिष्ये स्वशिष्यञ्च द्विगुणं परिकीर्त्तितं ||

महाव्रते धरैसार्द्धं तथा पाशुपतै सदा |
संपर्कं कुरुते यस्तु तस्य दोषं वदाम्यहं ||

लक्षमेकं जपेन् मन्त्री लक्षमन्तादि भक्षणे |
श्वेतार्हं तत वौद्धानाम्भगवानान्तथैव च ||

पूर्वमेव फलं प्रोक्तं संपर्केन्नादि भक्षणात् |
सोम ब्रह्मरपि स्कंद विष्णु देव्यश्च मातरः ||

उपजीवन्ति ये देवि पूजयित्वा तु भोजकाः |
ते वै देवलकास्तेषां प्रायश्चित्तं वदाम्यहं ||

संपर्कतैः समङ्कृत्वा भाण्डं स्पृष्टं यदा भवेत् |
मृन्मयस्य तदा त्यागं कुर्यादेवं विचारतः ||

लोहं ताम्रं तथा काश्यं हेमं रौप्यादि संभवेत् |
अग्नौ शुद्धिस्तत तेषां भश्मना मलशोधनं ||

शंख शुक्त्यादितो यो *? पञ्चगव्येन शोधयेत् |
वस्त्रं तोयेन शुध्येत मन्त्रतोयेन रञ्जितं ||

चर्मादीनि तथा चित्रम्मंत्रतोयेन प्रोक्षयेत् |
काष्ठानां क्षालनं प्रोक्तं प्रोक्षणं शयनाशने ||

एवमरन्यनेकानि ज्ञात्वा चैव विशोधयेत् |
जन्महीतैस्सहैकत्वं संपर्कं कामतो यदा ||

द्वे युते च जपेद् देवि अकामादयुतं जपेत् |
अज्ञात्वा शास्त्र सत् भावं ज्ञानतत्व समुच्चयं ||

दीक्षाङ्करोषि यो मोहात् पश्चात्ता पङ्करोतियः |
पञ्चलक्षं जपेत् तत्र यदि वांच्छति शोभनं ||

ज्ञानं शास्त्रं तथा मन्त्रं स्नेहाल्लोभात् प्रकाशयेत् |
लक्षमेकं जपन्मन्त्री प्रायश्चित्तं विशुद्धयेत् ||

प्. ४४अ)

तदर्द्धं तु जपेद् देवि शास्त्रं हरति वै यदा |
भञ्जते तद्वदा ख्यातन्दहन्ता द्विगुणं जपेत् ||

अर्थ लोभेन विज्ञाय करोति यस्तु चुम्बकः |
जानन्तपि न कुर्वीत तत्व भेदन्तथैव च ||

षष्ठिनेव सहस्राणि मन्त्रस्य परिवर्त्तनं |
अग्निकार्यं न कुर्वन्ति देशिकाये प्रमादतः ||

वर्षाभ्यन्तरसंख्यायाः कर्तव्यं लक्षसंख्यया |
प्राकारतोरणाद्वीजं श्मशाने चत्वरे गुहां ||

चतुष्पथेय शृङ्गाटि नदी मध्ये च सङ्गमे |
एक वृक्षे तथा कूपे विण्सूत्र? क्रम *? यदा ||

अकामा द्विशतं घोरं जपेत् कामाच्छत त्रयं |
एवमन्येषु क्षत्रेषु शुद्धिर्घोर जपात् भवेत् ||

इति सर्वस्वच्छन्दे द्वादशसाहस्रे प्रायश्चित्तं पटलं || ३४ ||


कामिका ब्रह्मावतारे कामिकाख्या प्रायश्चित्तं लिख्यते |
नैष्ठिकस्या गृहस्थं वा घातयित्वा तु देशिकं ||

पञ्चाष्टकं समाश्रित्य एकलिङ्गं प्रसन्नधी |
शतार्द्धे नन्तरं कृत्वा दशलक्षैस्तु शुध्यति ||

कामतस्तु * *? द्दिष्टमकामाद्धूतसंख्यया |
यदिस्याच्छ सहस्रोसौ द्यास्तर्थि तु पराण्मुखः ||

विपर्यस्तामशगूटाक्ष च धर्मपरायणः |
खरवभस्मलिप्तास्ते घातितोसौ विनायकैः ||

स्थिति संलक्षणार्थाय लक्षांशेन तु कारयेत् |
तदस्त्रं धारयित्वाय वस्त्र पूतेन वारिणा ||

साधकं घटितं येन समयाचारसंयुतं |
श्मशाने तु शिवं स्थाप्यमष्टलसैस्तु सेचयेत् ||

अकारादि हकारान्तैर्द्ध तुषा च वरानने |
सेचयेत् परमेशेन विस्फुरन्तयते क्षणे ||

ज्ञानेन च महादेवि अज्ञानादष्टिसंख्यया |
समयिनं तथा हत्वा गुर्वाराधन तत्परं ||

प्. ४४ब्)

महानदं समाश्रित्य चतुलक्षैस्तु सेचयेत् |
दशधन्यन्तरं यावद कामाल्लक्षसंख्यया ||

अपाशेक्ति यमाणस्तु सेचयेत् कारणेश्वरे |
अथा शक्ति यमाणे तु पाश शुद्धिः प्रजायते ||

ब्रह्महत्यादिके जाते पूर्वमाने मुदाहृतं |
स्वेष्टलिङ्गेर्द्धतमष्ट दग्धे चैव प्रमादतः ||

प्रायश्चित्तं लक्षं मन्त्रस्यारोहणं पुनः |
प्रमादात्पतितं * * * *(?) स्पृष्ट मथापि 
वा ||

दशमास्तिकं वाप्यमिच्छेत् संस्कार मौलिकं |
हस्ता तु पतिते लिङ्गे अयुतैः पञ्चभिः शुधी ||

द्विहस्तस्तु यदा लिङ्गे अयुतैः पञ्चभिः शुचौ |
द्विहस्तास्तु यदा लिङ्गे पतितं तु प्रमादतः ||

सदा लक्षेण शुद्धिः स्यात् पुनः संस्कारमौलिकं |
पुरुषमात्राच्युतं लिङ्गं यदिभिन्नं प्रमादतः ||

प्रायश्चित्तं ततस्यास्ति इत्याह भगवांच्छिवः |
शिवलिङ्गेक्ष सूत्रे च शिवज्ञाने वरानने ||

भ्रष्टे नष्टे हते दग्धे लक्षमावर्त्य शुध्यति |
प्रायश्चित्त शुद्धिः स्थापनञ्च तथापरं ||

इति कामिका प्रश्नोवतरि कामिकाख्ये प्रायश्चित्तं समाप्तमिति || ३५ ||


अथ सिद्ध योगेश्वरी मते चतुर्विंशति सहस्रे बीजभेदे प्रायश्चित्तं लिख्यते 
|| ?

सर्वे शुध्यति देवेशि भग्नलिङ्गि न शुध्यति |
लिङ्गन्तु द्विविधा प्रोक्तं स्थावरं नङ्गमन्तथा ||

* * * (?) स्थावरं विद्या शतिशोपि च षङ्गमं |
द्वयं क्रिया न शुध्येत स्त्रीणाम्वे निग्रहेष्वपि ||

नष्ट भ्रष्टे वपुक्षिप्रम्प्रमादा तु वियोगतः |
प्रायश्चित्तं * *? लक्षम्पुनः स्यान्म * * * 
*? ||

चललिङ्गं यदा देवि पतितञ्चात् प्रतिष्ठितं |
शतमष्टोत्तरं कृत्वा जपं कुर्याच्चतुर्गुणं ||

प्. ४५अ)

पञ्चधा हस्त भ्रष्टे तु हते वै षड्गुणं जपेत् |
एवं ज्ञात्वा तु मन्त्रज्ञः प्रायश्चित्तं तु कारयेत् ||

उक्तं च बीजभेदे तु अकामात् कामतोपि वा |
गुरुदत्तं स्वतो वापि प्रायश्चित्तं चरेद् बुधः ||

अपास्तावरणैसार्द्धं सम्पर्काल्लक्षिको जपः |
उक्ताचारविलोमे तु पञ्चसाहस्रिको जपः ||

प्रमादाद्योषितं हत्वा अमीवाप्य वा रोधिनीं |
पञ्चधा लक्ष जाप्येन लक्षभोमेन वा शुचिः ||

समयि साधको वापि प्रमादाद् यदि घातिनः |

जप्त्वा दशगुणं लक्षं लक्षं हुत्वा विशुध्यति |
कामतः कोटि जापेन लक्षैश्च दशभिर्हुतै ||

विशुध्यत्यनु तापेन कपालव्रतसेवनात् |
हत्वा च गाम्प्रमादेन प्रायश्चित्तं समाचरेत् ||

एकान्तरोपि वासश्च त्रिकालं स्नानशीलता |
त्रिसन्ध्यन्तु जपः कार्यस्त्वष्टोत्तरशतं क्रमात् ||

षण्मासन्तु व्रते स्थित्वा प्रतिनो भोजयेत् ततः |
कामतो विनिहत्याथ प्रतिनो भोजयेत् ततः ||

प्रायश्चित्तं न विद्यते || 

कोशानां विक्रयं कृत्वा शास्त्रे प्रतिमयोरपि |
लक्षेण शुध्यते देवि पुनर्दीक्षान्तथैव च ||

विवस्त्रां वनिता दृष्ट्वा प्रमादात् प्रकटस्तनीं |
सप्तधा वर्त्तयेद् देवि विशुध्येत न संशयः ||

इति सिद्धयोगेश्वरी मते चतुर्विंशति साहस्रे बीजभेदे प्रायश्चित्त पटलं 
समाप्तं || ३६ ||


अथ भैरवश्रोतसि सिद्धयोगेश्वरी मते चूडामणि तन्त्रे उत्तरोत्तरे 
प्रायश्चित्तं लिख्यते ||

देव्युवाच || 

प्रायश्चित्तं महादेश मूलमन्त्रे तु सूचितं |
समयां लोपयेद् यस्तु ज्ञात्वा शास्त्रार्थ सन्ततिं ||

समयी पुत्रकोवाथ साधकाचार्ययोरपि |
कर्मणा येन देवेश प्रायश्चित्ती भवेन् नरः ||

प्. ४५ब्)

शुद्ध्यते कर्मणा केन तत्कथम्वद भैरव |

भैरव उवाच ||

मूलतन्त्रे मया देवि सूचितः कथितौ न हि |
कल्पाख्ये तु महातन्त्रे प्रायश्चित्तस्य निर्णयः ||

कथ्यते स समासेन प्राणिनांहितकाम्यया |
निर्माल्य शंकरो मोहाज्जायते कस्यचिद् यदि ||

सहस्रं तु त्रिसंध्यायां यावत् सप्तदिनावधिं |
आकर्त्तनाद् विशुध्येत समयाख्या तु विद्यया ||

कामान्निर्माल्य भक्षी च दिनार्द्धं दिनमेव च |
षण्मासाच्छुध्यते तस्या जपमानास्थि सन्धिषु ||

अकात्कामतो वापि निर्माल्यस्य च शङ्करं |
वर्ज्जयितं प्रयत्नेन यदीच्छेत् सिद्धिमात्मनः ||

भक्षयेत् भैरवे लिङ्गे चले वापि स्थिरेपि वा |
स्वमन्त्रेण तु संसिद्धिः अन्यथा शंकरो भवेत् ||

यागकाले महादेवि वीरसंघस्य क्रीडने |
न भवेच्छङ्करस्तत्र यो वा मन्त्रः प्रपूज्यते ||

अकामात् कामतो वाथ गुर्वावा लंघनेन तु |
दुर्गतिः स दुरात्मा तु प्रायश्चित्तस्य भाजनः ||

न च सिद्धिर्भवेत् तस्य इहलोके परत्र च |
प्रायश्चित्तं तदा तन्त्र कर्तव्यन्ति यमेन तु ||

षण्मासेन विशुध्येत त्रिसन्ध्यं जपमेवनात् |
संख्याया रहितो देवि विधिः सर्वेषु चोदितः ||

संघयोद्गुरु पत्नीं तु दुहित्रीं भगिनीन्तथा |
प्रायश्चित्तं न तत्रास्ति कल्पकोटि शतैरपि ||

अधिक्षेपं दहेत् तस्य आचार्यस्य मनोयमे |
अब्दमेकं व्रते स्थित्वा नियमाज्जप सेवनात् ||

शुद्धकायो भवेत् तेन अन्यथा नरकं यजेत् |
भ्रष्टे न गुरुणा देवि सिद्धिस्तस्य भवेद्ध्रुवं ||

तुष्यन्ति देवताः सर्वाः सम्प्रदायश्च विन्दति |
अकृत्वा वा कथन्तस्य समयाचारलोपके ||

प्. ४६अ)

एवं ज्ञात्वा तु मेधावी गुरोराज्ञान्तु याजयेत् |
विवस्त्रां वनितां दृष्ट्वा प्रमादात् प्रकटस्तनीं ||

सपधावर्त्तयेद् देवी शुध्यते नात्र संशयः |
पशु क्रीडां यदा पश्येदकामाच्च शतं जपेत् ||

मांसादि भक्षणे देवि निषिद्धानाम्पुरागमे |
समये चैव मार्गे तु अनुष्ठान परायणः ||

सप्तधा वर्त्तनात् कामादकामादर्द्धता शुचिः |
विरुद्धं वदते कश्चित् क्रुद्धः समयिभीः सह ||

सप्तसंख्या क्रमेणैव त्रिसन्ध्यं जपसेवनात् |
क्रुद्धस्तु पुत्रकैसार्द्धं विरुद्धं वदते यदा ||

दिन द्वयं त्रिसन्ध्यं च जपेत् तत्समसंख्यया |
आचार्यैः सहयत् किञ्चिद् वदते चाग्निरूपकं ||

अधिक्षेपम्महेशाति वाचया मनसापि वा |
अयुतैकं व्रते स्थित्वा जप्त्वा चैव विशुध्यति ||

पुनः क्षमापयेत् तन्तु अन्यथा नैव शुध्यति |
साधकैः सहदेवेशि क्रुद्धचित्तस्तु मन्दधी ||

द्विशतेन विशुध्येत नित्यानुष्ठान तत्परः |
स्त्रीणामथाधिजे पञ्च प्रौढां वालाञ्च कन्यकां ||

दिनमेकं त्रिसध्यायां शतमष्टोत्तरं जपेत् |
एष एव विधिर्देवि साधकाचार्ययोरपि ||

शस्त्रमनेकधा देवि पञ्चश्रोतात्मकं तथा |
गारूडं भूतमन्त्रन्तु सिद्धान्तं वामदक्षिणं ||

शास्त्राद्विनिर्गता मन्त्रास्तर्जन्या करणादयः |
इतिहास पुराणानि भारतञ्च भविष्यति ||

शिववक्त्राम्बुजाङ्गीर्णं सर्वं वै शास्त्रसागरं |
शास्त्राणान्दूषणे देवि पञ्चस्रोतात्मके तथा ||

समयीभूषणे चैव शतमष्टोत्तरं जपेत् |
अकामाद्यातयित् कंश्चिच्छैवं वै मलपञ्चकं ||

दशलक्षञ्जपेन्मन्त्री नियमस्थो व्रत स्थितः |
घाटयेत् कामतो देवि प्रायश्चित्तं न विद्यते ||

अर्द्धा तु दर्द्धजाप्येन संयोगाच्छंकरे तथा |

प्. ४६ब्)

प्रहाराच्च जपेत् पञ्च रक्ताद्रक्त प्रदर्शने ||

हस्तमात्राच्युते लिङ्गे अयुतैकेन शुध्यति |
वृद्धिसंख्या क्रमेणैव परिमाणं जपस्य तु ||

त्रिसन्ध्यंन्तु जपं कार्यं दिनवृद्धि क्रमेण तु |
मासमेकं व्रते स्थित्वा प्रतिमां भोजयेत् ततः ||

आन्हिके तु शतैकेन सन्ध्यालोपे तथैव च |
ब्राह्मणं घाने ये स्थानादयुतार्द्धेन शुध्यति ||

शुद्धि तथर्द्धितः ख्यातं द्विगुणं वौद्ध नग्नकं |
अकामात् कामतो वापि प्रायश्चित्तं न विद्यते ||

इति भैरवस्त्रोतसि सिद्धयोगेश्वरीमते सार्द्धत्रिसाहस्रिके चूडामणि तन्त्रे 
उत्तरोत्तरे ज्ञानाधिकारे भैरवो भैरवोद्याने प्रायश्चित्तपटलं ||


अथ सिद्ध योगेश्वरी मते चतुर्विंशति साहस्रे त्रिकेसारोत्तरे प्रायश्चित्तं 
लिख्यते ||

अभक्षाभक्षणं कृत्वा पेयापेयं तथैव च |
मैथुनं चैक जापेन अगम्यागमने द्विभिः ||

म्लेच्छादि स्पर्शने देवि त्रिजप्तेन तु मुच्यते |
गोवध्यां ब्रह्महत्यां च सहस्रेणैव शोधयेत् ||

स्त्रीहत्या स युते नैव लिङ्ग भेदे तथैव च |
सन्ध्यालोपे कृते चैव शतमष्टोत्तरं जपेत् ||

सहस्रै पंचभिर्द्देवि देवद्रव्यं विशोधयेत् |
सर्वप्राणि वधं कृत्वा हत्वा चैव चराचरं ||

अष्टोत्तर शतेनैव मुच्यते सर्व किल्विषात् |
दुःस्वप्ने तु त्रिधा जाप्या अरिष्टे च चतुर्विधा ||

निषिधा चरणे मन्त्री शतमष्टोत्तरञ्जपेत् |
स्त्रीवालताडने चैव दुर्भाष्या भाषणे कृते ||

शतमष्टोत्तरञ्जप्त्वा सर्वपापाद्विमुच्यते |
सहस्रन्तु जपेन् मन्त्री सम्पर्कादन्य मन्त्रिणा ||

अन्य व्रतधरैः सार्द्धं सम्पर्क्तन्तु विवर्ज्जयेत् |
अथ कश्चित् प्रमादेन सहस्रं पञ्चधा जपेत् ||

प्. ४७अ)

सर्वे पातकसंशुद्धिरयुतैकेन जायते |
तोलितः शुध्येते पापी सर्वपापं करोति यः ||

अयुत जापादग्नि होमाच्युध्यते पंचपातकैः |
अनध्याये पठज्छास्त्रं सहस्राष्टोत्तरं जपेत् ||

कामतो कामतो वापी यत्पापं समुपार्ज्जितं |
सहस्रैकमकामस्तु न काशी स्नान पूर्वकं ||

पंचविंशति साहस्रैः स कामो मुच्यते भृशं |
कथयामि ततो विद्यां प्रायश्चित्ते तु भैरवि ||

ओं अघोरे ह्रीं परमघोरे हूं घोररूपेहः घोघोरमुखी भीमभीषणे 
च मपि वहे रुरु र र फट् २ ह्रें हः फट् ||

परापरा समाख्याता विद्या पापप्रणाशिनी |
उद्धृता दिव्य भेदंते त्वेक चत्वारिंशदक्षरैः ||

इति सिद्धयोगेश्वरी मते चतुर्विंशति सहस्रे त्रिकसारोत्तरे प्रायश्चित्तपटलं 
समाप्तमिति || ३८ ||


सर्वज्ञान महोदधौ प्रायश्चित्तं लिख्यते |
ब्रह्महत्या सुरापानं गोवध्या गुरुनिन्दनं ||

चाण्डालस्पर्शसम्पर्कं कृत्वा प्राणि वदन्तथा |
अभोज्य भोजनङ्कृत्वा सद्यो जातेन शुध्यते ||

विण्मूत्र भक्षणे देवि रतो गोमांस भक्षणे |
अगम्यागमनं कृत्वा वामदेवेन शुध्यति ||

निर्माल्य भक्षणो च्छिष्टे उच्छिष्टस्पर्शनेपि वा |
व्रत सोपे व्रतभ्यागे गुर्वाज्ञा लंघने तथा ||

च्छेदने पुण्यवृक्षाणां तथा निर्माल्यलंघने |
लिङ्गिनो नन्दनं चैव अघोरेणैव शुध्यति ||

गर्भपाती गुरुद्रोही स्त्रीवधो नारि विक्रयी |
मित्र विशुम्भघाती च देव ब्राह्मण निन्दकः ||

दीक्षयेद् द्रव्यलोभेन स्थापनञ्च करोति यः | 
रजस्वलान्न भोक्ता च वक्त्र जापेन शुध्यति ||

प्. ४७ब्)

वाचिकम्मातसंपापङ्कायिकं यत्प्रकीर्त्तितं |
सर्वं तन्नाशयेद् देवि ईश्वजापेन मानवः ||

एवं हि कर्मजं सर्वे शुभं वा यदि वा शुभं |
शुभं कर्म समाश्रित्यनाशयेद शुभं प्रिये ||

जन्ममृत्युजराव्याधि दुःखशोकानुबन्धनं |
जपहोमेन नपत्ति तस्मात् पुण्यं जपं कुरु ||

जपेन शुध्यते पापञ्जपेनाभ्यङ्गुलं लभेत् |
दुःस्वप्नं वाथ वारिष्टं हन्यते पुण्य जापतः ||

पुण्यङ्कर्म सदा कुर्यात् पुण्येन प्राप्नुयात् सुखं |

तस्मात् सुखं ||

तस्मात् पुण्य मयो भुत्वा पुण्यङ्कर्म समाचरेत् |
गुरुवालयुवा कर्म ज्ञात्वा चैव विभागतः ||

प्रायश्चित्तन्तु दातव्यं शास्त्रोक्तं गुरुभाषितं |
गुरुवाक्यं प्रमाणं वै किन्तु तद्भाषितं मया ||

इति सर्वज्ञानमहोदधौ प्रायश्चित्तप्रकरणं समाप्तमिति || ३९ ||


अथ रस स्वच्छन्देषु साहस्रे प्रायश्चित्तं लिख्यते |
देवस्वे भक्षितं चैव अकामाद्वरवर्णिनि ||

बहुरूपस्य मन्त्रस्य कोटि जाप्येन शुध्यति |
कामतो द्विगुणं जाप्येस्पुनर्दीक्षान्तु शुद्धयेत् ||

अथ वा शिव निर्माल्यम्प्रनालं वा प्रजंघयेत् |
जप्त्वा युत त्रयं दत्वा गडुकानां शताष्टकं ||

कामतस्तु तदा शुद्धिरकामादयुत द्वयं |
अकामाद् वह्नि द्रव्यो तु भक्षिते च कदाचन ||

लक्षार्द्धं तु जपेत् मन्त्री कामतो लक्षमारेत् |
अकामाच्चण्ड द्रव्ये तु भक्षिते लक्षमाचरेत् ||

लक्ष द्वे येन कामा तु दीक्षयाच्च पुनः शुचिः |
देव द्रव्ये गुरोर्द्रव्ये द्रव्ये चण्डेश्वरस्य च ||

त्रिरात्रमुप वासन्तु कृत्वा मन्त्रञ्जपेद् बुधः |
निर्माल्यं भक्षितं येन अकामेन सुराधिपे ||

प्. ४८अ)

पञ्चायुतानि जप्त्वा तु शुद्ध्येते नात्र संशयः |
बहुरूपस्य मन्त्रस्य कामतो द्विगुणञ्जपेत् ||

शंकरस्थानु कामान्तु ये दृष्टामूलसम्भवाः |
गुरु गुरु तराज्ञेया लघुलतरास्तथा ||

देव द्रव्यादिके दोषाः कथिता ये मया प्रिये |
तत्संपर्का तु सम्पर्के कथिता मूलसम्भवाः ||

सङ्करस्य महाभागस्तृतीयांशेन कीर्त्तितो |
बाह्य कीर्त्तितो जाप्यः अकामात् कामतोपि वा ||

शङ्करैः सहसम्पर्के प्रति शङ्कर एव च |
शङ्करस्तु जपस्तत्र अर्द्धेन कथितो मया ||

इति रसच्छन्दे षट्साहस्रे प्रायश्चित्तमिदं || ३९ ||


पिचुमते प्रायश्चित्तं लिख्यते || 

ब्रह्मघाति जपेल्लक्षं व्रतस्थः सुसमाहितः |
लिङ्गे प्रहारदायी च स्थिरे वा जीवसंज्ञके ||

जपेद् दश सहस्राणि पञ्चातपसमन्वितः |
कर्णमासादिकं च्छित्वा शक्तः स्याद् दश लक्षिकः ||

नक्त भोजी जपेच्छुद्ध्येत् पञ्चातपसमन्वितः |
नष्टेक्षसूत्रे देवेशि दशसाहस्रिको जपः ||

दग्धे लक्ष जपाच्छुद्धि कृते च दशधा ततः |
यत्र मन्त्राः पुरन्यस्ता दोषा नैव विसर्ज्जयेत् ||

इति पिचुमते प्रायश्चित्तं समाप्तमिति || ४० ||


पारमेश्वरे महातन्त्रे प्रायश्चित्तं लिख्यते |
गुर्विणीनां प्रकरणे भुक्त्वा वाम मनुस्मरेत् ||

वालानान्त्र्यमकरणे सद्योजातमनुस्मरेत् |
निष्क्राम्यान्तं प्रासने च पुरुषेन्द्रं समभ्यसेत् ||

भुक्त्वा च चूडाकरणे कर्णवेधे तथैव च |
व्रते तथा च गोदाने भोक्तव्यं निर्विशङ्कितैः ||

विवाहे तु यदन्तं स्याद् दोषस्तत्र न विद्यते |
पर्ज्यञ्चतुर्थिकात्रन्तु भुक्त्वा वाम मनुस्मरेत् ||

पाकयज्ञेषु भोक्तव्यं हवियज्ञेषु चैव हि |
सौमसंस्थासुभोक्तव्यन्तदन्तं पावनं स्मृतं ||

प्. ४८ब्)

वोपी कूप तडागानामारागाणाञ्च कल्पने |
प्रतिष्ठासु च देवानान्न भोक्तव्यं कदाचन ||

सूतके मृतके चैव भुक्त्वा वाममनुस्मरेत् |
आत्मीयेपि न भोक्तव्यं सूतके मृतके तथा ||

भुक्त्वा त्रिरातमभ्यस्य बहुरूपं विशुध्यति |
दिक्षितान्तन्तु भोक्तव्यञ्चातुर्वर्णस्य शङ्कितैः ||

त्रयाणां ब्राह्मणादीनां भुञ्जीत दीक्षितात्मनां |
स्वधर्मे संस्थितानान्तु न शूद्राणाङ्कदाचन ||

असद्यपाश्चये शूद्राः शौचाचारसमन्विताः |
शूद्रा भक्ताश्च ये तेषां  भोज्यमन्त्रं प्रकीर्तितात् ||

द्वावेवाशुमिणौ भोज्यौ ब्रह्मचारी गृही तथा |
अभोज्य मनयोरत्नं तथा चैवान्यलिङ्गिनां ||

जपः सर्वत्र सर्वेषां सहस्रमुषितात्मनां |
कण्ठमात्रं जले कार्यं समयेन्द्रियवाहिनीं ||

एवं भवति शुद्धिस्तु गुरोर्वचनवानिति |

इति पारमेश्वरे महातन्त्रे सामान्यप्रकरणे गुर्विणी भोज्यान्न पटलं 
समाप्तमिति || ४२ ||


अथाग्नेय महातन्त्रे मोहचुरोत्तरे प्रायश्चित्तं लिख्यते |
प्रायश्चित्तं प्रवक्ष्यामि सांप्रतं ते शचीपते ||

दोषव्यपोहतार्थाय धर्मस्य स्थितये पुनः |
मोहादज्ञानतो वापि अप्रसुप्ते जनार्द्दन्ते ||

पवित्रं कारयेद् यस्तु स पापी पाप मोहितः |
पञ्चदिनमनाहारो जप्तापञ्चायुतं हरेत् ||

शुद्धिमेवं समत्पेतिना यथा तु कदाचनः |
भाद्रादूर्द्धन्न कुर्वीत सिद्धान्ते दोषभाग्भवेत् ||

लक्षद्वये स घोरेण जप्त्वा चैव विशुध्यति |
दैवादज्ञानतो वापि नाषाढदि त्रये कृतं ||

तत्राप्येवं विनिर्द्देशं प्रायश्चित्तं पुरन्दर |
स्वशास्त्रे वर्त्तनं नित्यं समयाचारपालनं ||

प्. ४९अ)

सुपरीक्ष्य प्रकर्त्तव्यं निषिद्धाचारवर्ज्जनं |
यथा श्रुतं यथा दृष्टं निवर्द्वगुरुभिर्यथा ||

स्वसिद्धान्त विरोधेन तद्विलंघविलंघनं |
सकृत्संध्यो विलोपे तु अजातस्य शतं जपेत् ||

त्रिकाललोपे त्रिगुणं सोपवासं स कामतः |
एककालार्चेनै सुप्ते सहस्रं दक्षिणं जपेत् ||

एककालं द्विकालं वा त्रिकालं सार्द्धरात्रिकं |
उपवासं समोपेतं कर्मलोपे कृते सति ||

देवार्थे चैव गुर्वार्थे काले लोपेन दोषभाक् |
शास्त्रनिन्दा गुरोर्निन्दा लिङ्गानां यत्र वर्त्तते ||

तत्स्मात् स्थानाद् व्रजेद् दूरं सद्योजातशतं जपेत् |
महापातकसंयुक्ता ये चान्ये पापकर्मिणः ||

पतिताश्चाभि शस्ताश्र्य ते तु वर्ज्याः प्रयत्नतः |
अज्ञानात् स हुतिं कृत्वा दक्षिणस्या युतं जपेत् ||

न लंघयेद् गुरुच्छायां न शिवस्य न लिङ्गिनां |
त्रिसतं रूपिणं जप्त्वा गो कन्या स द्विजे शतं ||

सहस्रांल्लुंटिते लिङ्गे वर्त्तिते द्विगुणाच्छुचिः |
अयुतं स्त्रिचतुर्लुंठिते च्युते स्वभ्रे दशायुतान् ||

गड्डुकाद्याभिघाते च द्व्ययुताल्लघुतद् दलात् |
स्तुत्यादौ वश्मे संस्पर्शे दक्षिणस्या युतत्रयात् ||

इष्टलिङ्गे हृते नष्टे वह्निलीढे प्रमादतः |
जप्त्वा लक्ष स घोरेण तद्रूपं स्थापनाच्छुचिः ||

साधारे पतिते लिङ्गे तालेतालेऽयुतं जपेत् |
निराधारे तु द्विगुणं कल्पं न्यूनाधिकन्ततः ||

अक्ष सूत्रापराधे तु उक्त पादञ्चरेद् बुधः |
अविसर्जित पात्रे तु भङ्गे वाथ विवर्त्तिते ||

शतद्वयात्सहस्रान्तुत्तदर्द्धात् कुमतः शुचिः |
द्विगुणं स्थण्डिले प्राहुः प्रायश्चीतं स स्वाधिपैः ||

निर्वाणे स शिवे वह्नौ त्रिरात्रं समुपोषितः |

प्. ४९ब्)

अयुतं रूपिणा जप्त्वा शुद्धिमूर्च्छत्य संशयः ||

रक्षितेपि हि निर्वाणे अहोरात्र सुपोषितः |
सहस्रम्बहुरूपेण जप्त्वा शुध्यति साधक ||

पूर्वाह्नं चैव मध्याह्नं समाप्य स्थितये तनौ |
चरेन्माधुकरिं वीक्षां भुक्ति मुक्ति समिहकः ||

तां भिक्षां वाचयीत्वा तु किञ्चित् स्थित्वान्यतो व्रजेत् |
अविवर्तित्तं भ्रमेत् भिक्षां ज्ञात्वा वृत्तञ्च वर्णिनां ||

स्थितिं सुद्धासमं गच्छेच्छुचि स्थाने निधाय च |
मृद्भिः संशोध्य चरणौ करौक्षाल्या चमेत् ततः ||

भस्मस्नानं ततः कृत्वा मन्त्रक्ययोरपि स्मरेत् |
अस्त्रं दीवोल्क यो ध्यात्वा प्रेक्ष्यताम्ये विभय च ||

शिवाय गुरवे दत्वा भुञ्जीत विधिपूर्वकं |
आचान्तः पूर्ववत् स्नातः स्मृत्वा नत्वा शिवं गुरुं ||

अयाचितैः स्थितिं कृत्वा स्वधनैर्वा क्रमागतैः |
स्वजाति दीक्षितैः स्पृष्टः स्नात्वा चम्य शतं जपेत् ||

तस्मिन्न दीक्षितैः स्पृष्टे स्नात्वा चम्य शतं जपेत् |
समीपे दीक्षितै स्पृष्टे स्नात्वा चम्य शत द्वयं ||

तस्मिन्न दीक्षितै स्पृष्टे सोपवासो जपो मतः |
एवं बुद्धा प्रकर्त्तव्यामितरैः पादवर्ज्जितः ||

पुरुषाघोर वामोजा जातीशा ब्राह्मणादितः |
त्रिरात्र मन्त्यजा स्पर्शादघोरस्या युताच्छुचिः ||

सकृच्छ्रं त्र्ययुतं शक्र चाण्डालस्पर्शने दिशेत् |
ज्ञात्वा नात्र प्रकर्त्तव्यं प्रायऽऽचित्तं सुराधिपः ||

अन्नाद्यं मदिरा स्पृष्टं यदि भुक्ते त्वकामतः |
विण्मूत्ररेतसा स्पृष्टं लीढं वा काककुक्कुरैः ||

कपि ग्राहशिवा दक्षैर्विड्वराहैश्च दूषितैः |
शूद्रादुच्छिष्टसंस्पृष्टं स्पृष्टम्वा त्यन्त जातिभिः ||

कृत्वा स्नानं निराहारः किपिग्राहशिलादक्षे पंचगव्यं समाचरेत् |

इति संध्यं सहस्रन्तु जपेद् घोरं समाहितः |

प्. ५०अ)

त्रिदिनं नक्तभोजी स्याद्भिः स्नायी ध्यान तत्परः ||

देवमिष्टं चतुर्थेह्नि सहस्रं होमयेत् ततः |
उपवासन्तथानक्तं पञ्चगव्यं विशुद्धयेत् ||

क्षत्रियो ध्याननिष्ठे तु शुद्धिमेवं विनिर्द्दिशेत् |
त्रिकालो प्लवनं वैश्ये सत्कृच्छ्रद्रे विनिर्द्दिशेत् ||

अकामाद् द्विगुणं कामात् सर्वेषां परिकीर्त्तितं |
* *? नालावुजसुनस् पलाण्डुकवकानि च ||?

अमेध्योदुदभवं मांसं त्यक्त्वान्निरसनस्त्र्याहं |
मत्स्यकण्डूक साम्वुकनस्वं चैव कपर्द्दिकां ||

पीत्वा नैकोदकं मन्त्री पंचगव्योपवासकः |
कृमिकीटा हि संयुक्तां भुक्त्वा वान्तेन शुध्यति ||

पक्षिका केश कीटैस्तु दुष्टं त्यक्त्वाल्प मोदनं |
भस्म संस्पृष्टं प्रोक्ष्ये न शेषं भोज्यं न दुष्यति ||

पीतशेषस्तु यत्तोयं प्रमादाद् यदि तत् पिवेत् |
उपोष्य रजनीमेकां पञ्चगव्येन शुद्ध्यति ||

पिवन्तोयं पतन्पन्ने तदन्तं योन्ति मोहितः |
सहस्रं रूपिणं जप्त्वा पंचगव्येन शुध्यति ||

भुञ्जानस्य गुदशा वै उच्छिष्टस्यैन्द्रिये श्रुते |
आदौ शौचं ततः स्नानंमाचान्तः प्रवरा चमेत् ||

सहस्रं रूपिणां जप्त्वा सोपवासो विशुद्ध्यति |
अनाचान्तः पिवेत् तोयं भक्षयेद् वाथ सूत्रयेत् ||

जप्त्वा घोरन्निराहारः पञ्चगव्येन न शुध्यति |
अर्द्धोच्छिष्टो यदा मन्त्री विष्ठमद्यादिना हतः ||

स्त्री दोषोप्य जपे घोरम्पञ्चगव्येन शुध्यति |
विना यज्ञोपवीतेन पिवति भुंक्ते यदा नरः ||

पंचगव्यं निराहारो जप्त्वा घोरं विशुद्ध्यति |
उच्छिष्टस्तु यदा स्पृष्टं उच्छिष्टैर्वेणुकादिभिः ||

स्नानं शौचं निराहारो पञ्चगव्यं जपाच्छुचिः |
घोषार्करुकारौप्याणाम्यङ्ग शीशकयोरपि ||

प्. ५०ब्)

भस्मासु वारिणा शुद्धि निर्णयस्साद्यथा हरे |
शंखसाम्वुकन्शुक्तीनान्तेजसवच्छुद्धिरिष्यते ||

कथितं शुध्यते क्षीरं दधि शुद्धिर्निगद्यते |
दधिपीडान्तरे धृत्वा वीक्षयेत् तदनन्तरं ||

अन्नादि लेपनिर्मुक्तम्प्रोक्षणाच्छुध्यते दधि | 
सुतप्तस्य श्रुतस्याथ शुद्धिराज्यस्य कीर्त्तिता ||

एवं मधुगुडादीनां प्रोक्षणादग्नि योगतः |
सभृणा चैव सुक्षोदासोत्सिष्टानु स लेपिका ||

सभृणा प्रोक्षणाच्छुद्धा स क्षौदामार्जनाधिका |
सोच्छिष्टा गोमयो दुष्टष्टा पूर्वसंस्कारसोधिना ||

अन्यच्छुद्धान्तरं वक्ष्ये समासात् पाकशासन |
सुस्नानश्च समाचान्तः शुद्ध वा सा शुचिः पुमान् ||

पितृदेवोपयुक्तानां प्रत्यहं शौच मिष्यते |
त्यागो परिधान वस्त्राणां प्रावरणस्य वज्रा गमे ||

रजक क्षालितं वस्त्रम्पुनर्द्धौतम्विशुद्ध्यति |
चर्मणा रक्तं वस्त्राणां शुद्धिः क्षारवारिणा ||

कौशेयाम्विकयोरुक्षैः क्षौमाणां गौरसर्षपौः |
श्रीफलैरंशुपहानां कुतपानांमरिष्टकैः ||

तृणकाष्ठादिकं सर्वं प्रोक्षणाच्छुद्धिमेव हि |
शुद्धानां संहतानान्तु प्रोक्षणाच्छुद्धिरिष्यते ||

संहतानां बहूनान्तु यद्यन् लोपेन दूषितं |
तत्र त्यक्त्वा तृणादीनां शोधयेत् साद्यथा शुचि ||

कारु हस्ता करं द्रव्यं शुद्धं पश्य प्रसारितं |
फलानां क्षालनाच्छुद्धिर्विनादोषं पुरन्दर ||

दशाहाच्छुध्यते विप्रो द्वादशाहे न भूमिपः |
वैश्यः पञ्चदशाहेन शुद्धिः शूद्रस्यमासिका ||

अनुष्ठान विहीनानां जातिमात्रः पुरन्दर |
वेदवेदाङ्गसम्पन्नस्न्वाहिताग्निस्तु स द्विजः ||

शुद्ध्यते तत्क्षणात् स्नानाज्ज्ञात्वान्यत्र प्रकल्पयेत् |

प्. ५१अ)

असद्यपाः कुलीनाश्च नित्यं धर्मपरायणाः ||

शूद्रा शुध्यन्ति पक्षेण नात्र कार्याद्विचारणात् |
उद्वाहिताश्चतस्रो वै ब्राह्मणे न सदास्त्रियः ||

सूतकन्तु क्रमात् तासां दशषट्द्व्येकवासरं |
द्व्येन शुध्यते वृद्धिर्न वृद्व्याणद्व्यते शवः ||

सत्विषां वृद्धि वद्धानौ प्रवेश्यनास्ति सूतकं |
नृपाणाङ्कारुकाणाम्वा दासीनाञ्च न सूतकं ||

मृतके तु पृथक्याकं कुर्याद् योगं न तैः सह |
त्यक्तन्न चेदतौ जाति तदा शुद्धिर्भ * * *? त् ||

शुंसनात्पूर्णगर्भस्य स्नाना देव विशुद्ध्यति |
जीवञ्जातो यदि शेयान्मृतो वा जायते यदि ||

सा वा शौचं न कर्तव्य * * * * ? समाचरेत् |
अनाय करणात् सद्य एकाहो दन्त जन्मनः ||

चूडायास्त्रिदिनं प्रोक्तं तत्रामित्याधिकम्व्रतात् |
अतोर्द्धं पूर्ववच्छुद्धिः सर्ववर्णेष्वियं स्थितिः ||

अहन्त कन्यायादन्तया द्विगुणं भवेत् |
श्वस्रादिषु च विज्ञेएयं मातुलानाञ्च मातुले ||

देशान्तरे पृथक् पिण्डे स्नानं स्यात् तद्गुरुं विना |
पशुत्वं कृतं येषां सम्यग् निर्वाण दीक्षया ||

तस्य संपर्क शून्यस्य न स्यातां मृतसूतके |
अतश्च परतः शक्रसंपूज्यः सूतके सति ||

परान्न भोजने नित्यम्परात्र द्रविनः क्रियः |
गृहस्थः सर्वकर्माणि नित्या * * * ? वर्जयेत् ||

द्रव्यैः संकल्पीतैः पूर्वं सूतकान् मृतकादपि |
धर्मार्थं दीक्षितैः पूजा कार्या चोन्यादितैस्तथा ||

पृथक् पाकं विना पुम्भिर्लोकदीक्षानु सारिभिः |
अन्तर्यागः प्रकर्तव्यो जपस्नानादिका क्रिया ||

प्रायश्चित्तं समादेश्य नान्यथा निश्चिता स्थितिः |

प्. ५१ब्)

एवं हि वर्त्तमानस्य त्रिधा सिद्धिर्न दूरतः |
दुःस्वप्न दर्शने नरैतोत् सर्गे शतक्रते ||

अघोराष्ट शतं जाप्यन्तथा संभाष्यराधमं |
अद्भिः संशुध्यते मात्रं स लेषन्तं मृदम्वुभिः ||

देवचण्डगुरुद्रव्यं भक्षितं यद्यमद्यतः |
लक्षपादं तदा देयं द्विगुणं नैष्ठिके मतं ||

अथाक्रम्य सुनिर्माल्यञ्जपेत्पञ्च शतानि तु |
त्रिगुणं कामतो ज्ञेयम् पञ्चगव्यसमन्वितं ||

यन्निर्म्यान्येन संस्पृष्टं तदा हारोप जीविता |
अष्टांशोनन्तु निर्माल्यं दानलंघानभक्षणात् ||

लंघयेद् यस्तु निर्माल्यं दद्यादज्ञानतोपि वा |
गुणायुतं जपेद् घोरं तथा योष्यद्विधाश्रुति ||

निर्माल्यस्पर्शने त्याज्यम्पण्यद्रव्यन्तथौषधं |
स विकारस्य यस्तोयन्तथेक्षु हिंगुजीरकं ||

सैन्धवाद्यं स कर्पूरं कटुकाद्यं स व्रणुलं |
अष्टं च चन्दनं भस्म वेणुमृन्मयदारवं ||

सर्वं त्याज्यं समुद्दिष्टं धान्यादि प्रोषितं शुचिः |
एवमन्यत्र बोद्धव्यं ज्ञात्वा द्रव्यवलावलं ||

शोधयेत् सर्वदा धीमान्न शुद्धे वन्धनं ध्रुवं |
द्रुतं यस्यापवर्गेच्छा स शुद्धौ कृत निश्चयः ||

शुद्धिविष्ट प्रतिष्ठस्या सिद्धिसु मुक्ती न दूरतः |
अशीतिर्यस्य वर्षाणि वालोवाप्यऽनुषोडशः ||

प्रायश्चित्तार्द्रमर्हन्ति स्त्रियो वा व्याधि पीडिता |
तत्रापि च परि क्लेशं ज्ञात्वार्द्धार्ध प्रकल्पयेत् ||

सुदुकरं स्वयं कर्त्तुमक्षमाद्विगुणोन्मतः |
दशोर्द्धं त्रिंशतं यावज्जपात्स्नानेन शुध्यति ||

स नक्तं पञ्चमं यावत् सोपवासन्तदुर्द्धतः |
तत्त्रिधायुतसंजापं तद्वृध्या द्विगुणं ततः ||

प्. ५२अ)

तदर्द्धेन तु संयोगी तस्याप्यर्द्धस्तु शङ्करे |
देशं कालं वयः शक्तिर्जातिभक्तिं क्रियाक्रमं ||

सुचित्रार्य प्रदातव्यं नोपवासो रुगान्विते |
शिवार्षितैक चित्तानां सुवृत्तानां पुरन्दर ||

प्रायश्चित्तं समाख्यातं नोक्तवृत्ति स्थितात्मनां |
सप्तकोटि प्रविस्तीर्णं मोहचूरात्मया तव ||

व्याख्यातं सारमादाय लक्षग्रन्थं न सुव्रते |
पुनः स्पृष्टः समासेन त्वयाहं सुरनायकः ||

तदाख्यातं तदर्द्धेन मोहचूत्तुम्मया हरे |
सिद्धिसारसहस्रैस्तु युग्मचन्द्रैस्तदन्ततः ||

योगज्ञानादि संयुक्तं व्याख्यातं शास्त्रमुत्तमं |
सुसंक्षेपं सुगम्भीरं प्रतिष्ठा तन्त्रमुत्तमं ||

चतुर्गोचरसंवर्द्धं भूयः ख्यातं तदत्तरं |
न देयं दुष्ट सत्वानां निन्दा तत्कानु वर्त्तिनां ||

गुरु देवद्विषां शस्त्र देशिकादि द्विषान्तथा |
एवं चान्ये च ये केचित् दुष्टसत्वाः पुरन्दर ||

तेषां शास्त्रं सदा गोप्यं प्रायश्चित्तमतोन्यथा |
गुरुदेवाग्नि भक्ताय शुद्दधानाय सुव्रते ||

तस्मै देयमिदं शास्त्रमित्याह भगवाच्छिवः |
इत्याग्ने ये स महातन्त्रे प्रतिष्ठा तन्त्रे मोहचूरोत्तरं समाप्तं || ४३ ||


अथ वाथुले प्रायश्चित्तपटलं लिख्यते ||

ईश्वर उवाच ||

मार्गस्थाः साधकाद् यास्तु लुप्ताचारा व्रजन्त्यधः |
पालनीयमतस्तस्यादाचारं शिवभाषितम् ||

दैवाद् रागात् तथा मोहाद् यदि दोषमुपागतं |
स्नानञ्जपोपवासश्च होमं वै गडुकानि च ||

पञ्चगव्यासनं दानं मलदुष्कृतनाशनं |
अत्यन्त सरुज देहे राजचौरभयं तथा ||

अग्निवारि भये तद्वत् सूतकान्नाशने तथा |

प्. ५२ब्)

गुरुदेवाग्नि कार्यये च नित्यहानिर्न दोषभाक् ||

नित्यं सामाग्रीणा नित्यं यावज्जीवन्तु कारयेत् |
पुत्रकेन तथा वत्स कार्यं चागौरवं क्वचित् ||

गुरुणा साधके नाथ परं नित्यं विवर्जयेत् |
गुरुस्तु भक्तितः पूज्यो मंतं कर्मणि यो जपेत् ||

योजयेद्यः प्रमादेन नक्षैकं दक्षिणे जपेत् |
कुलाङ्गतः स क्रियश्च स च्छास्त्र निरतः सदा ||

शुद्धमार्गैक संसक्तः परदार विवर्जितः |
चीर्णविद्या व्रतो दक्षो दम्भमाया विवर्जितः ||

योगाभ्यास रतो नित्यं प्राणि हिंसा विवर्जिताः |
परायवादनिर्मुक्तो गुरुरेवं विधः स्मृतः ||

गृहस्थो ब्रह्मचारी वा प्रायश्चित्ती द्विधा स्थितः |
प्रत्येकं द्विविधं ज्ञेयं समाकाम भेदतः ||

निष्कामासु सकामे तु द्विगुणां शुद्धिमादिशेत् |
स कामस्य तु या शुद्धिर्भौतिकस्या भवेद् यथा ||

निष्कामं नैष्टिके वधिं || 

अस्त्रं याते रवौ पूजांशनंय परिवर्जयेत् |
विना चन्द्रग्रहे वत्स तथा वै साधकेषु च ||

एकाह पूजालोपे तु सहस्रं पञ्चमं जपेत् |
अकामतः प्रमादाच्च कामतो द्विगुणाच्छुचिः ||

उपवास * * * * * * * * *(##?
त्रिकालं पूजनं येषामेक काम्रमथापि वा ||

प्रायश्चित्तं समन्तेषान्न न्यूनंनाधिकं क्वचित् |
त्रिकालं पूजनें येषां यत्काला इति लोपनं ||

प्रागुक्तं तु ददत्तैन शुद्धिः कार्या न चान्यथा |
एवं वै नैष्ठिकानान्तु वृद्ध्याः शुद्धि समादिशेत् ||

दैवाद्रोमात्तथा मोहाच्चौरराज भयादिभिः |
एभिर्द्दोषैर्न कामित्वं शेषं ज्ञेयन्तु कामतः ||

एकाहन्तु तथारभ्य यावत् पंक्ति दिनावधिः |
वर्द्धयेन्त्रि शतं प्रोक्तां होमं वै गडुकानि च ||

प्. ५३अ)

पक्षैक लोपतो वत्स द्व्ययुतं दक्षिणं जपेत् |
द्विगुणं मास लोपे तु द्व्ययुतं वर्द्धयेत् ततः ||

मासिमासि महासेन यावत् संवत्सरा वधिं |
नित्यवद्भोम लोपे तु प्रायश्चित्तं समादिशेत् ||

अष्टम्यादिषु या पूजा जप होमादि कामता |
चतुर्गुणन्तु तलोपे सद्योजात शताच्छुचिः ||

त्रिकाल लोपेत् त्रिगुणं सोप वासो जपो मतः |
अकामतः समाख्यातं कामतो द्विगुणं चरेत् ||

भौतिकस्य समाख्यातं द्विगुणं नैष्ठिके मतं |
चतुर्गुणं स कामस्य कथितं ब्रह्मचारिणः ||

बहुदैवसिके भ्रंसे प्रागुक्तं षड्गुणं भवेत् |
उपवासविहीनस्तु सरुजः स जपः स्मृतः || 

सुदुष्करं स्वयं कर्त्तुमक्षसद्विगुणोन्यतः |
प्रायश्चित्तं प्रकर्त्तव्यन्तच्छ्रोतस्थैश्च दीक्षितैः ||

सामान्य सिद्धि रक्षार्थं प्रायश्चित्तादिके तथा |
स्वमन्त्रो न नियोक्तव्यः सहस्राच्छुद्धि नान्यथा || 

गरुडम्भूत तन्त्रञ्च लाभात् स्नेहाद् विवर्जयेत् |
प्रमादात् कुरुते यस्तु वहुरूप शताच्छुचिः ||

ये कुर्वन्ति गुरोर्निन्दां समयि पुत्रकादिषु |
तस्मात् स्थानाद्वजेद्दुरं सद्योजात शतं जपेत् ||

कर्मणा मनसा वाचा न कार्यं पारदारिकं |
शुद्धिर्लक्षार्द्ध पादेन मोहाद् यदि समाचरेत् ||

कन्यानां द्विगुणं कार्यं तथा वर्णान्तरेषु च |
ब्रह्महत्या सुरापानं स्तेयं गुर्वङ्गनागमः ||

विशेषपातकानान्तु सम्बन्धात् पञ्चसंस्मृतं |
हत्वा कामाद्द्विजं सद्योगवांगोष्ठे जपेत् सदा ||

पीत्वा कामात् सुरां वामं शिवहर्म्ये जपेत् सदा |
कृत्वा पायस कामन्तु घोरंपि भृवने जपेत् ||

गुरुस्त्रीगमनं कृत्वा प्रमादाच्च वने नरं |
योगं कृत्वा समस्तैस्तु नगाग्रे पञ्चमं जपेत् ||

प्. ५३ब्)

प्रकाशे कामतश्चैव लक्षमावर्त्य शुध्यति |
अकामतो रहस्ये च सहस्राच्छुद्धिरिष्यते ||

कामतः स रहस्ये च तस्मिन् स्यादयुत द्वयं |
अकामतः स रहस्ये च तत्रापि चायुतं द्वयं ||

गुरुद्रोहादृते शुद्धिः कामतस्तु तथा नहि |
चान्द्रायणं पराकं वा कृच्छ्रं चैव यथा क्रमं ||

तप्तं कृच्छ्रं तथा कृच्छ्रं ब्रह्महत्यादि पञ्चसु |
लक्षणं सम्प्रवक्ष्यामि क्रमाच्चान्द्रायणादिषु ||

एकभक्तं त्र्यहं कुर्या त्र्यहं चैव त्वया चितं |
त्र्यहं वै नक्त भोजित्व त्र्यहं वै मारुताशनं ||

एतत् कृच्छ्रं समाख्यातं प्राजापत्य विनिस्मृतं |
त्र्यहं मुष्णं विवेद् वारि त्र्यहं क्षीरेण भोजनं ||

त्र्यहं मूष्णं घृतं पीत्वा त्र्यहं वै केवलं यदा |
तप्त कृच्छ्रं समाख्यातमति कृच्छ्रं शृणुष्वतः ||

क्षीरस्या त्रिपलं पानं दिवसानेकविंशतिः |
अनेन क्रमयोगेन कृति कृच्छ्रमुदाहृतं ||

अति कृच्छ्रं समाख्यातं पराकश्च निगद्यते |
द्वादशाहं निराहारः सपराक ईति स्मृतः ||

मासार्द्धं ग्रासवृद्धिः स्याच्छुक्ले कृष्णे च ह्रासयेत् |
चान्द्रायण विधिः प्रोक्त जला देव जलात्मकः ||

शूद्राणान् दीक्षितानाञ्च मद्यपाने कृते पुनः |
नियमादयुताच्छुद्धिरघोरात् कृच्छ्रतस्ततः ||

क्वमद्यंक्व शिवे भक्तिः क्वमांसं क्वभवार्चनं |
मद्यमांस प्रवृत्तानान्दूरे तिष्ठति शङ्कर ||

गुरुस्त्री गमनं यच्च चातुर्णामपि तत्समं |
अज्ञातागोघ्ना यस्मिन् गृहे वै समुपस्थिताः ||

सर्वभाण्ड परित्यागात् कृच्छ्राच्छुद्धिर्न चान्यथा |
भुक्त्वा वा कामताश्चैव तप्त कृच्छ्रात् परः शुचिः ||

कामतो यदि वा भुक्त्वा सकृत्कृच्छ्राति कृच्छ्रतः |

प्. ५४अ)

वामदेवं जपेच्छुद्धिः पराकान्ते व्रतं मतं ||

ज्ञात्वा भुक्त्वाथ वातेन तदासौ तत्समो भवेत् |
रजकी चर्म कृष्णां प्रमादात् स दिने स्थिता ||

भाण्डत्यागात् सदा शुद्धिस्त्र्यहात् पंचमतस्ततः |
यदा भुक्त स कामाद् वा कृष्णा घोरजपान्त्र्यहात् ||

कामतो द्विगुणो वायं सकृद्योगार्द्विधिर्मतः |
अकामाद् वहुयामाच्च ततश्चान्द्रायणाच्छुचिः ||

कामाद्वा वहुयोगाद्वै स रूपं किन्तु वारिणा |
प्राणिहिंसात्मकं पापं शतघोर जपाच्छुचिः ||

स्वजाति दीक्षिते स्पृष्टे तदा चम्यशुचिर्भवेत् |
आचम्य दीक्षितस्यापि स्वजातीश शतं जपेत् ||

समीपे दीक्षिते स्पृष्टे प्रायश्चिन्तु पूर्ववत् |
तस्मिन् न दिक्षिते स्पृष्टे जपेत् स्नात्या शत त्रयं ||

एवमेवान्तेरस्पर्शाद्दीक्षितस्य तरस्य च |
शतत्रयञ्च वै स्पर्शं सोपवासो भवेदजः ||

तथैव शूद्रसंज्ञस्य स्पर्शनाद् दिक्षीतस्य च |
स्पर्शाद दीक्षीतस्यापि सहस्रं द्विरुपोषितः ||

इतरे पादहीनन्तु प्रायश्चित्तं प्रकुर्वते |
पुरुषा घोर वा माता जातीशा ब्राह्मणोदितः ||

त्रिरात्रमन्न्यजा स्पर्शादघोरस्या युताच्छुचिः |
कृच्छाद्घोरं जपेत् स्पर्शाच्चण्डालस्या युतत्रयं ||

ज्ञात्वा ज्ञात्वां यथा स्पर्शात् प्रायश्चित्तन्तु तस्य तु |
अज्ञात्वाभाक्तयं येन पश्चाज्ज्ञात्वा षडाननः ||

स्पृष्ट मन्त्रादिकं चैव मदिरामेवमादिभिः |
रेतो मूत्रपुरीषैर्वा काकश्चा नावलीढितं ||

विड्वराहैस्तधा गृध्रैर्गोमायुकपि कुक्कुटैः |
सस्पृष्ट मत्र्यजे नापि शूद्राद्युच्छिष्ट भूषितः ||

स्नात्वा कृत्वात्व होरात्रम्पञ्चगव्यं समाचरेत् |
सहस्रं प्रतिसंध्यन्तु द्वात्रिंशार्णवमभ्यसेत् ||

प्. ५४ब्)

त्रिदिनं नक्तभोजी स्यान्निःस्नायी ध्यान तत्परः |
इष्टादेवं चतुर्थेह्नि सहस्रं होमयेत् ततः ||

पूर्ववत् भोजनं कृत्वा नक्त्वाशि शुध्यते तथा |
शिवापितैक चित्तस्य नृपस्यैवं विधीयते ||

त्रिधा स्नानन्तु वैश्यस्य सकृच्छूद्रस्य कीर्त्तितः |
कामतो द्विगुणं जाप्यं सर्वेषां परिकीर्त्तितं ||

स्नात्वा वै पञ्चगव्यन्तु प्रत्येकं शतमन्त्रितं |
पातव्यं तन्त्रिरात्रं वै द्वात्रिंशार्णैवमभ्यसेत् ||

स्तेयं परस्त्री सम्भोगं सुरापानादिकं ततः |
प्रागुक्तेषु प्रदेशेषु जपेन्मन्त्रांस्तु पूर्ववत् ||

सुयन्त्रितं व्रत ज्ञैश्चाहनिसम्वत्सर द्वयं |
अयाचितान्त्रो लध्वाशी स्त्रिस्नायी ध्यान कृत्सदा ||

वत्सरद्वितयस्यान्ते शिवक्षेत्रं त्रयो व्रजेत् |
दीक्षा गुरोर्वोधके च प्रेरके क्रूरभाषणात् ||

लक्षाल्लक्षां शतशुद्धिःस्तद्दशांशेन कल्पयेत् |
षड्गुणामुष्टि घाताद्यैरक्ता द्वादशधा मताः ||

शस्त्रैः शतगुणाच्छुद्धि ज्ञात्वा नात्र प्रकल्पयेत् |
तत्र कुर्याद् व्रतं शक्त्या कृच्छ्र चान्द्रायणादिकं ||

व्रतान्ते पूर्वदिक्षाया ग्राह्यापंचाब्ज पूर्विकाः |
सर्वस्वं च गुरोर्द्दद्याद् देशिकाचार्ययोस्तथा ||

चतुर्णां शुद्धिरादिष्टा शुद्धिर्नो गुरुतल्पगे |
तथा शिव व्रतचरे देशिके साधकादिके ||

तेषान्तु रक्तपातेन लक्षजापेन शुध्यति |
दण्डघाटादिकं दत्तं यदा रक्तं न दृश्येत ||

तदर्द्धाच्छुते मन्त्री प्रार्थयेत् पाद चन्दनैः |
स्पृष्टं रजस्वलानान्तु भुक्तं तद्यद्यकामतः ||

शुद्ध्यत्ययुत जापेन निराहारेण नान्यथा |
कामतो द्विगुणश्चैव स्नात्वा होमं विशुद्ध्यति ||

यत्किञ्चित् स्वयमस्नीपान्न दद्यात् परमेष्ठिना |

प्. ५५अ)

गुरुणां वा प्रसादेन तदाष्ट शतञ्जपेत् ||

निरामिषं शिवे देयं सर्वपाकं शुचिः सदा |
मृतके सूतके वाथ भक्षितस्तु अकामतः ||

कामतो घोरमन्त्रस्य सहस्रं परिवर्त्तयेत् |
गणान्नं मणिकान्नञ्च पतिता शाशने तथा ||

सीमन्तोन्नयने चैव नामधेयं तथा पुनः |
अन्नप्रासन काले तु सहस्रं भक्षितो जपेत् ||

यः प्रवन्ध प्रजातस्य भुक्त्वा सम्वत्सरावधि |
सद्यास्त्रा वशमारभ्य दक्षिणास्या युतं जपेत् ||

कामतो कामतो वापि सकृच्छूद्रान्नभक्षणात् |
शतन्तु बहुरूपं स्यात् सच्छूद्रेषु शत त्रयं ||

वृक्षारामे तथा वापी कूपादिषु शिवालये |
विवाहे तु वृषोत् सर्गे गोदानेषु शतं जपेत् ||

निषेधात्मांस गन्धादि प्रमादाद्भक्षितं यदा |
अघोरस्या युतं जप्त्वा तदा शुद्धिमवाप्नुयात् ||

मैथुनाहारपापानां नियमस्याप्य रक्षणात् |
अभ्यङ्गपानवस्त्रादौ सहस्रार्द्धेन शुद्ध्यति ||

भिक्षान्न भोगलोपच्च शुद्धिः स्यात् पंचभिः शतैः |
अधः शयन संकल्प लोपादस्त्रं जपेच्छतं ||

ग्रह भूतपिसाचादि विच्छेदे तु कृते सति |
शतत्रय स घोरस्य जपतो नान्यथा शुचिः ||

उपरोधात् तथा स्नेहात् कृत्वा शान्तिक पौष्टिके |
शतत्रयाङ्ब्भेवे च्छुद्धिर्वहुरुपस्य नान्यथा ||

शिवधर्म स्थितानाञ्च प्रायश्चित्तमुदाहृतम् |
लोकधर्मस्थितानाञ्च मृतके पूजिते तथा ||

प्रायश्चित्तं समादेश्य मन्तर्यागन्वितं तथा |
सहस्र दक्षिणस्यैवं कर्त्तव्यं नान्यथा भवेत् ||

तूच्चाटनादिकं कृत्वा वहुरूपा युताच्छुचिः |
न मारणन्तु मन्त्रेण मनसा क्वापि कारयेत् ||

देव प्रतिष्ठान्दीक्षाञ्च कृत्वा क्षेत्रादिषु त्रिषु |

प्. ५५ब्)

अघोरस्या युतं जाप्यं निराहारैः कृतः शुचि ||

पतुकार्या शमौर्णं वा क्षौमं मौञ्जन्तु वेष्ठनं |
चर्म प्रतिग्रहं चैव गृहीतं यत्र कुत्रचित् ||

जप्तव्यपी यमे नैव त्रिशतं बहुरूपिणं |
क्षीरं दधिघृताञ्चैव मधुमांसादिकं च येत् ||

लवणं तैल तीक्ष्णादि गन्धानि विविधानि च |
त्रिशतं बहुरूपस्य जपेच्छुद्धिमवाप्नुयात् ||

रजतञ्च मणिहेमं विदुसंमौक्तिकन्तथा |
ग्रामश्च वृषभं हस्ति स्त्रीपश्चांश्वेतरं नरः ||

आसयादिषु यत्नेन बहुरूपा युताच्छुचिः |
मठ प्रतिगृहें कुर्याज्जपेदघोरस्य लक्षकं ||

पापानामप्यमेकानां शङ्करे समुपस्थिते |
द्वात्रिंशाक्षर संजाप्यन्ततस्सिद्धिमवाप्नुयात् ||

अत्र शङ्कर दोषाच्च भाण्डशङ्करतस्तथा |
शतत्रयादघोरस्य द्व्ययुताद्यानि शङ्करात् ||

कष्ठोपलतृणादीनां सृरणाच्छतशः शुचिः |
स्वे दक्ष प्राणिघातेषु निरस्तेक हतेपि च ||

अजातस्य शतं जाप्य स कामात्तु तदर्द्धतः |
आस्तुनश्च शते नैव मार्ज्जारे च सहस्रह ||

श्वशृगाल वधे चैव द्विगुणे कपिकुक्कुटे |
सर्पाद्यण्डज घातै तु हंसादि शक्र तिष्ठति ||

सिंहादि मृगघाते तु अजादि पशु घातने |
शतान्तनुः शताच्चैव बहुरूपशताच्छुचिः ||

श्वमृगालादि सर्पेर्वा यदि घातः प्रमादतः |
स्नात्या शीताम्बु मध्ये समघोरञ्चा युतञ्जपेत् ||

श्वपाकंस्वेच्छ चाण्डालवौद्ध कापालि कालिकैः |
वक्ताशैः सोमहृद्यूप श्मशान द्रुमस्पर्शनात् ||

कृत्वा स्नानं स चैलन्तु तृतीयस्य शताच्छुचिः |
वामाङ्ग स्पर्शने चैव तथा दुःस्वप्न दर्शने ||

अरिष्टच्चिन्तनाच्चैव भाषणाद नृतस्य च |

प्. ५६अ)

कर्मणा मनसा वाचा सहस्रं हृदयं जपेत् ||

अकामतः प्रसुप्तस्य शुक्रादेः स्पन्दने सति |
स्नात्वा पुरासं चैलस्तु अस्त्र मन्त्रं शतं जपेत् ||

कामतो गर्भपाताच्च तृतीयस्यायुतं जपेत् |
धेनुं प्रमादतो हत्वा ह्यघोरालक्षतः शुचिः ||

धेनुनाञ्च शतं दत्वा लक्षादाप्यथ शुध्यति |
भुक्ते भुक्तो तु शूद्रस्य सहस्रात् कामतः शुचिः ||

कर्मणा मनसा चा साधकादिषु श्वेदने |
समाचारेत् तथा किञ्चिन्निर्वेदं येन जायते ||

कृत्वा पुरा त्रिरात्रन्तु द्वात्रिंशार्णा युताच्छुचिः |
देवालये तु यः कुर्यात् पुरीषं मन्त्रमेव वा ||

देवता यतने रामे शिवक्षेत्रे विशेषतः |
सहस्रमेकं जप्तव्यमकामात् पादतः शुचिः ||

शूद्रं वालकं हत्वा कामतो कामतोपि वा |
लक्षमेकं क्रमाज्जप्त्वा तदर्द्धे नाप्य कामतः ||

नाधिकारे ह्यनु *? ने दशाहं वै भवेद् द्विजः |
द्वादशाहं नृपस्यैवं वैश्यः पञ्चदशाह्निकं ||

निवर्त्तते तु नित्यादि शूद्रे मासं न चान्यथा |
निर्वाण दीक्षितानान्तु सूतकं नैव विद्यते ||

विद्यते सूतकं तेषां लोकदीक्षानुसारतः |
शिखाच्छेदो न तत्रास्थि दीक्षा सा लोकिकी मता ||

अन्तर्याग प्रकर्त्तव्यो लोकिकैरेव दीक्षितैः |
जपं प्रदक्षिणादीनि कर्त्तव्यानि प्रयत्नतः ||

ब्रह्मचारी गृहस्थस्य भोज्यान्नौनायेरो क्वचित् |
वानप्रस्थ यतीनान्तु पूर्ववद् दक्षिणं जपेत् ||

तथान्य लिङ्गिनां भुक्त्वा सहस्रं दक्षिणं जपेत् |
द्विजातैश्चोप वा सेतु विहितस्ता दृशो जपः ||

यो मोहाद् गुरुपादैश्च मोहतः शपथम्वदेत् |
ददाति चान्यो दुष्टात्मा ता वुभौ नरकं व्रजेत् ||

सङ्करेषु च सर्वेषु चेतसः शुद्धि कारणं |

प्. ५६ब्)

अघोर मन्त्रो जप्तव्यो यावच्चित्तं प्रसीदति ||

जप तीर्थोपवासाद्य शिवायतनयोगतः |
गड्डुकानां प्रदानेन तिलाज्य वहनेन तु ||

आचार्य सन्निधानेन संहिता श्रवणेन तु |
देवद्विज गो शिवाय पञ्च गगने न च ||

*?रेव महासेन किल्विषं शतशो नयेत् |
मेघमुक्त्यो यथा भानुस्तद्वल्लोके विराजते ||

तस्मादद्यानि वृत्त्यर्थं प्रायश्चित्तं समाचरेत् |

इति वा कुले महातन्त्रै आग्नेयाख्यं सामान्यप्रायश्चित्तविधानं || ४४ ||


लिङ्गन्तु त्रिविधं विद्धि व्यक्ता भक्तो भया कृतिः |
लिङ्गमेदो न वक्तव्यः प्रायश्चित्त विधिम्प्रतिः ||

एकः शिवस्त्रयाणान्तु संस्थितस्तत्व भेदत |
प्रायश्चित्त विधौ वत्स लिङ्गभेदं ततः शृणुः ||

यागेश्वरञ्च * * * * * * * * * * 
* |
स्थितञ्चास्थाप्य मानञ्च विधि वा वलिमादिशेत् ||

* * * ? शुद्धि भेदास्तु भुर्याशो न्योन्यमूर्च्छनात् |
स्वयं वै स्वेष्टलिङ्गे तु अपराधिविशोधकं ||

परैः कृतेपराधे च शुद्धिस्तत्र विधीयते |
स्वेष्ट लिङ्गे साधकेन द्वयस्यात्र विशोधनं ||

अपराधि विधौ ज्ञेयाः स्वकृतश्चापरै कृतः |
एकैको द्विविधो ज्ञेयः स कामाकाय भेदतः ||

द्विविधः सोपि विज्ञेयो भौतिको नैष्ठिकस्तथा |
चतुर्द्धा भौतिकोत् सेयः समयाद्यैश्च भेदतः ||

लिङ्ग न पराधकरणा शोधनं कथ्यते पुनः |
चलास्थाप्या चलास्थाप्या द्विगुणं परिशोधनं ||

पूर्वसिद्धे चले मुर्द्ध्निर्द्विगुणास्य प्रकल्पयेत् |
स्थिरे चतुर्गुणं वत्स प्राक् शुद्धिशुद्धिमादिशेत् ||

साधारणा तथा साध्या द्विगुणा शुद्धिरीरिता |

प्. ५७अ)

द्वैताद्वैत संज्ञा तु द्विगुणां शुद्धिमादिशेत् ||

या तु साधारणाच्छुद्धिर्द्विगुणा तद्विना मताः |
स्वेष्ट लिङ्गापराधस्तु परे रेव कृतो यदा ||

द्विगुणं स्वकृते प्राहुः प्रायश्चित्तं विशुद्धयेत् |
निष्कामश्च सकामश्च स्वयमेवापरोथ वा ||

ज्ञात्वा ज्ञात्वा प्रकर्त्तव्याम्प्रायश्चित्तं शिखिध्वजः |
साधकेभ्यो दीक्षितस्य शोधनं द्विगुणं मतं ||

भौतिकाद्ब्रह्मचारीणां शोधनं द्विगुणं मतं |
वर्णेषु वर्णवाह्येषु दृष्ट लिङ्गे विशोधनं ||

तथैवस्य त्रिविलिङ्ग विशोधनं ||

तथैवस्य शिते लिङ्गे शोधनं पुरतः शृणु |
चातुर्वर्णात्मको वर्गो नटके वर्त्तकोपरः ||

यदुपस्पर्शतः शुद्धिः स्ववर्ग्गैर्द्वितीयो मतः |
काकादि वर्णस्तृतीयः स्नानं यत् स्पर्शतो भवेत् ||

श्वपवादिश्चतुर्थस्तु स चैल स्पर्शतो यतः |
दर्शनं स्पर्शनं वत्स चतुर्वर्गैर्विवर्जितं ||

लिङ्गाश्रितानां दोषाणाम्प्रमाणं कथ्यते पुनः |
येषु संजात मात्रेषु प्रायश्चित्ती भवेन्नरः ||

प्रायश्चित्तं पुराज्ञेयं लिङ्गच्छायान्न लंघयेत् |
शतत्रगुणशुद्धिः स्यादघोरेण न चान्यथा ||

सहस्रा *(?)षिते शुद्धिर्द्विगुणं परिवर्त्तनात् |
विचतुर्लुंठिते लिङ्गे विवृते तु महितले ||

शुचिश्चैवा युते नैव लक्षात् स्वभ्रध्युते शुचिः |
अभिघाते तु संजाते द्व्ययुताच्छुचिमादिशेत् ||

अदूरादयुते नैव अभिघाताच्छुचिर्भवेत् |
पादस्पर्शे लंघने च द्व्ययुताच्छुद्धिमादिशेत् ||

अर्द्धात् पादरजः स्पर्शे शुद्धिः स्यान्नान्यथा गुह |
अयुताच्छूक्ष्म दृष्टे तु द्व्यकुरा तु तदम्भसा ||

सूत्रे सूत्रोदके नैव लक्षार्द्धात् पादतः शुचिः |
रक्त रजस्वला स्पर्शाल्लक्षार्द्धाच्छुद्धिरचिता ||

प्. ५७ब्)

तत्संयुक्तोदक स्पर्शात् पादोनापूर्ववत् शुचिः |
विष्टास्पर्शात् तथा लक्षात् पादोनान्तु तदम्भशा ||

तथा निर्माल्य गर्त्ते तु पतिताच्छुद्धिमादिशेत् |
विष्ठागर्त्ते निपाताच्च सार्द्ध लक्षाच्छुचिर्मता ||

स्थिरस्यो न्यूलनाल्लक्षाच्छुद्धिः स्यात् स्थापनास्तथा |
समुद्भवान्तरस्थोपि समुङ्गकविवर्जितैः ||

समुङ्गकैस्तु लिङ्गे तु प्रमादात् पतिते सति |
अयुतार्द्ध शतं हस्ते कल्पं न्यूनाधिकन्ततः ||

समुद्रकविहीने तु हस्तात्तु पतिते शिवे |
हस्तमात्र प्रमाणाच्च पूर्वोक्ता द्विगुणाच्छुचिः ||

अयुतादपि नालीढे यदि कान्तिर्य हीयेते |
कान्ति हीने शुचिर्लक्षीत् परित्यागे कृते परे ||

व्यङ्गितेष्पथविच्छाये नदी गर्भादि पानतः |
हृते नष्टेथ पतिते महामर्त्ते प्रमादतः ||

श्वकाकालीढिते मीवे वाथ शुचिस्तथा | 
हृते रात्रौ तस्करैर्वाश्च पचैवार्थसेषिते ||

विरुद्ध वर्गद्वितये स्पृष्टे त्यागी विधीयते |
लक्षैक जपेद्यत्नान्तद्रूपं स्थापयेत् पुन ||

तदा शुद्धिं मवाप्नोति साधकोदग्ध किल्विषः |
अन्यथा नैव मुच्येते विविधैकल्पसंभवात् ||

एवं वै चाक्षसूत्रस्य प्रायश्चित्तं समाचरेत् |
प्रागुक्त लिंगपादेन शुद्धिं तत्र समादिशेत् ||

लिङ्गाष्टांशेन प्रणायामपाराधेषु लिङ्गवत् |
प्रायश्चित्तं प्रदातव्यं गुरुणा तत्ववेदिना ||

ब्राह्मणादि चतुर्वर्णैः शिवदीक्षा विवर्जितैः |
स्वेष्टलिङ्गन्तु यत् पृष्टं प्रायश्चित्तं समादिशेत् ||

एकद्वित्रिश्चतुश्चान्तैर्द्विजाद्यैस्तु शतै शुचिः |
कैवर्त्त वर्गौ संस्पृष्टं स्वेष्टलिङ्गे प्रमादतः ||

अयुताच्छुद्धिमाप्नोति साधको नान्यथाणुचिः |
स्पृष्टे काकादि वर्गैस्तु त्र्ययुताच्छुध्यते नरः ||

प्. ५८अ)

वाणायुतैश्च संशुध्ये दृष्टे तु रचमादिभिः |
चतुर्वर्गेण संस्पृष्टे दर्शनाद् विगुणाच्छुचिः ||

स्वश्रोतो दीक्षितैर्लिङ्गं यदा स्पृष्टं न दोषभाक् |
वामदक्षिण मार्गेस्थैः स्पृष्टं लिंगं प्रमादतः ||

अयुताच्छुध्यते मन्त्री महास्नानेन नान्यथा |
वामदक्षिणकोलैश्च सम्पर्कं परिवर्जयेत् ||

शतेन स्पर्शतः शुद्धिः भावना द्वैत वर्द्धितैः |
पञ्चपातक युक्तानां स्पर्शनं परिवर्जयेत् ||

अलापादयुताच्छुद्धिर्द्विगुणा स्पर्शतो मता |
शयना अयुता च्छुद्धिर्भोजनाल्लक्षतः शुचिः ||

बौर्द्धं चार्वाकसंस्पर्शो शिवं निन्दारतेषु च |
स च्छास्त्र दूषिकानाञ्च पतितानाम्विशेषतः ||

संपर्कं यत्नतो वर्ज्यं संपर्काद् द्विशताच्छुचिः |
कौलिका पालिकानान्तु स्पर्शंन्तत् परिवर्ज्जयेत् ||

पञ्चाधकालयकाणां विवादं नैव कारयेत् |
सम्भोषणं तथा स्पर्शं दूरतः परिवर्जयेत् ||

तथा सांख्यमतार्यैः सत्कार्यकृतवद्धिभिः |
विवादौ नैव कर्तव्योस्तद्व्यपेशु लोलुपैः ||

दिगम्बरैः श्वेतपटैद्दर्शनं परिवर्जयेत् |
तथा भगवेतैः *?र्द्वि वक्तव्यं परिवर्जयेत् ||

वर्ज्जिनानान्तु मूढात्मा यः करोत्पथसङ्गतिं |
पृथापरिशुमस्तस्य न स शिवपुरं व्रजेत् ||

न चेद्देशः प्रकर्तव्यो न विवादः कदाचनः |
यः करोति समूढात्माप्ययुताच्छुद्धिमाप्नुयात् ||

यत्र वै लक्षपादन्तु तत्र भूयोनुरोधनं |
महास्नानं तदर्श तु महापूजा तु पादतः ||

पयोदधि घृतादीनां द्विसहस्र पलेन तु |
महास्नानं प्रकर्त्तव्यं महात्रिफलसंयुतं ||

प्. ५८ब्)

कल्लोलजाति पुन्नाग श्रीफलानान्तथैव च |
महावर्त्तितद्वावर्त्ति तद्वादत्व शिवस्याग्रे प्रकल्पयेत् ||

रक्तवर्त्तियुतामातु दिव्यगन्धसमन्विता |
महास्नानं समाख्यातं महापूजां तदर्द्धत ||

उपवासं द्वयं कार्यमयुते क्रियते सदा |
दशांशेन जपाद्वोमम्विंशत्यंशेन गड्डुकात् ||

सत्यं व्रतं ब्रह्मचर्ये भूशर्यानक्त भोजनं |
तिलाभ्यंगं परित्यागः सत्यवाग्घविषान्नु भुक् ||

कुर्वीत शास्त्रनिपुणो जपान्तं यावदेव हि |
प्रायश्चित्त मवाप्नोति पंचगव्याशनं हितं ||

भूरत्नपान वस्त्रायैर्द्देशिकात् पूजयेत् क्रमात् |
प्रायश्चित्तं यदा कल्पित् कर्त्तुर्न्नाश कुवाद्यदि ||

प्रार्थ्यान्याश्चैव कर्तव्यो यथोक्ताद् द्विगुणं पुनः |
मप्रार्थ नैव कर्त्तव्या गुरुणा तत्र कोविद ||

शिववत् पूजयेत् किन्तुस्य गुरुं शिवशासने |
वालवालीस वृद्धानांम्भोगिनां व्याधितात्मनां ||

स्त्रीणां तु कारुकानान्तु प्रायश्चितत्र विद्यते |
यतो निर्वाजिका दीक्षा तेषु कार्या न चा परा ||

समयाचाररता दीक्षैव मोक्षेदा मता |
निरपेक्षा तु सा दीक्षा सा प्रेक्षा वीज संयुता ||

सकामां समयार्थानां वीशजा देशिकेष्वपि |
स्त्रिया वसोर्द्वयोर्भक्त्या लिङ्गार्चनरताः सदा ||

व्यतिक्रमे समुत्पन्ने प्रायश्चित्तं प्रदापयेत् |
प्रागुक्तं पादतस्तेषाम् प्रायश्चित्तेन शोधनं ||

अशक्तितो न्यतः पूज्यं समयी पुत्रकादिभिः |
स्वपोतः संस्थितैः पूज्यन्न पूज्यम्वा स दक्षिणैः ||

स्वगुरुर्न्नं नियोक्तव्यः पूजो जाप्यादि कर्मसु |
स्वगुरुः शिववत् पूज्यो भ्राभृव्यादेशिकादयः ||

प्. ५९अ)

साधकास्तद्व देवोक्ताः पुत्रकाभ्रातृवत्मताः |
शिववत्समयस्थाश्च द्रष्टव्याः शिवमिच्छता ||

शान्त्यादौ देशिका योज्याः प्रतिष्ठायाम् विशेषतः |
शोधने च तथा योज्याः साधकास्तेष्व भावतः ||

स्वकीये परकीये तु नियोज्याः सुशिवार्चने |
समयी पुत्रको वाथ नाश्नीयात् पूजनम्विना ||

अवश्च पुरतो देवः संपूज्यः सूतके सति |
गृहिणा सहसंयोगी सूतकीटेन नान्यथा ||

परकीये वा  शेद्दूरे तदा योज्यस्तु पूजने |
सूतकान्नादि जप्त्वा तन्त्रा प्रमाणेन सूतकी ||

अन्तर्यागं प्रकर्त्तव्यं सूतके नान्यथा शुचिः |
प्रणमस्तेन्न गीतैश्च स्तोतव्यः परमेश्वरः ||

शिखाच्छेदे कृते शक्त्यै पूर्णाहुत्याह योजने |
षडध्वरे प्रमाणाच्च चारेण षोढावितिकैः ||

* * म्मिमच्च नाथेन षोढा तत्वजिनेन तु |
सूतकं मृतकं तेषां न कल्प्यं शिवपूजनं ||

पूजाकाले तु देवस्य विपुषोङ्गे पतन्ति ये |
प्रायश्चित्तं तदा कार्यं यथानु क्रमयोगतः ||

आपादजानुपर्यन्तं सद्योजातस्तु सप्तधा |
संस्मरेद् विधिवन्मन्त्रि शुध्यते नान्यथा क्वचित् ||

जानुनी गुह्यपर्ययन्तं विप्रेष्वऽऽगे तु संस्मरेत् |
त्रिसप्तवारात्वामन्तु कलामन्त्रं न चापरं ||

आगुह्याद् हृदयान्तन्तु बहुरूपन्तथा स्मरेत् |
त्रिसप्त वारान्वामन्तु कलामन्त्रं न चापरं ||

आगुह्या हृदयान्तन्तु बहुरूपं तथा स्मरेत् |
हृदयात्मस्तकान्तन्तु सिक्तं चेत्स्नान माचरेत् ||

ईशानस्य शतं जाप्यं शुद्धि याति न चान्यथा |
अकामा भौतिको यस्तु कुर्यान्निर्माल्यं संघनात् ||

प्. ५९ब्)

तस्या युतेन शुद्धिः स्याच्छेषेषु त्रिषु पूर्ववत् |
देवचण्ड गुरुद्रव्यं भक्षितं यच्च कामतः ||

भौतिको लक्ष जापेन शुचिः शेषास्तु पूर्ववत् |
देवचण्ड गुरुद्रव्यं भक्षितं यद्य कामतः ||

भौतिको लक्ष जापेन शुचिः शेषास्तु पूर्ववत् |
यन्निर्माल्येन संस्पृष्टं न गुह्यात् पुरुषेण वा ||

पादोनान्तु प्रमादाच्च प्रायश्चित्ती भवेन्नरः |
प्रमादे भक्षणे तुल्ये मुपेक्षायान्तदर्द्धतः ||

गुरुदेव द्विजातीनान्द्रव्यं यत्नेन रक्षयेत् |
अद्वैतं पूजयेद् यस्तु द्वैतलिङ्गे प्रमादतः ||

अकामाल्लक्ष जापान्तु त्रितयेष्वपि पूर्ववत् |
एवं वै द्वैत मन्त्रन्तु निराचारैर्विवर्जयेत् ||

वर्निनं पात्रे तु सङ्गे चाथ विवर्जिते |
शतद्वयात् सहस्रार्द्धान्तदर्द्वात् क्रमतः शुचिः ||

द्विगुणं स्थण्डिले प्राहुस्तस्तालेक्षे हुतासने |
अविसर्जित पात्रे तु प्रायश्चित्तं विनिर्द्दिशेत् ||

शिवाग्निं धारयेद् यत्नात् प्रशान्तश्चेत् प्रमादतः |
अघोरस्या युतं जाप्यन्तदा शुद्धिर्न्न चान्यथा ||

सेश्चरे द्विगुणो जापाः कर्त्तव्यास्तु विशेषतः |
कीटामिषादि नैवेद्य दर्शनाच्छ ततः शुचिः ||

प्रमादामिषदानेन बहुरूपा युताच्छुचिः |
शतं प्राणाङ्ग धूपे तु पञ्चमं परिवर्त्तयेत् ||

पात्राभिघाते द्विशतं जप्तव्यं दक्षिणस्य तु |
त्रिपंच सप्तदशभिराचार्यैस्तत्र पारगैः ||

स्वशास्त्र नियतात्याशैः प्रायश्चित्तं प्रदापयेत् |
न मूर्खे दीर्घसूत्रेर्वान्नास्तिकेर्वाथ हेतुकेः ||

यथा शास्त्रोपदिष्टं तु नन्यूनं नाधिकं क्वचित् |
न्यूनादिक प्रदानेन देशिको नरकं व्रजेत् ||

प्. ६०)

तस्मात् सर्व प्रयत्नेन यथोक्तन्तु समाचरेत् |

इति वाथुले महातन्त्रे प्रायश्चित्तपटलं समाप्तं || ४५ ||


प्रायश्चित्त्युक्ति क्रमेणास्ति समुच्चय मन्यैः सद्भिरुदीरितम् |
शास्त्रेभ्यः संगृह्य मयापि तथैवोक्तं किन्तु सारं समासतः ||

साराः समुच्चयाः सद्भिः संस्कृत्यसन्त्यनेकशः |
कृतेषु चेत् कृतिस्तेषामस्माकं च तथा कृतिः ||

मत्तमयूरवंशजे श्रीरणि पद्रलम्वकर्ण इति नाम प्रथितः पृथिव्यां 
मुनिः | 

निखिल शैवसिद्धान्त श्रोत्रसंस्कार पावनः |
चन्द्राङ्कित जटाजूटः कैलाशस्थश्वशंकरः ||

श्रीरणिपद्रकाश्रमाद्गोराटिकमठे गमत् |
धारायांसीयकमिति अनुजग्राह पार्थिवः ||

आसीत्तत्सन्ततौ मुनिः श्री ईश्वर शिव इति जगतीपतिभिर्नृपैः 
पूजितपादपङ्कजः || 

तच्छिष्यो निखिलागमार्थ विमलादर्शो मुनिः श्रीहृदय शिव इति विद्येश्वर 
तुल्यकीर्तिः || 

यस्योच्छ्रितो दिक्षु तपः प्रभाव उदीच्यते साधुजनैर्जगत्यां 
हेलादुद्धृतागमशास्त्रसारः सझटित्पाखण्डितवादकण्डूः || 

तेतेदं विरचितमनेकसङ्ग्रामसंघट्टकोटिनिहिताखिलद्विपि ||

प्रायश्चित्तसमुच्चयः समाप्तमिति || ४६ ||





###########   END OF FILE  #######