####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00258
Uniform title: timirodhghāṭatantra
Manuscript : NGMPP access no. 5/690 reel no: A 1380/9

Description: 
Copied from NGMPP manuscript access no. 5/690 reel no: A 1380/9


Notes: 
Data entered by the staff of Muktabodha under the direction of Mark S.G. Dyczkowski.

Revision 0: April 6, 2012

Internet publisher : Muktabodha Indological Research Institute
Publication year : 
Publication city : 
Publication country : India
####################################################




त केशवार्जुना || 

संजय उवाच || 

उभायारथमा * * * * *?सान्तमो? | 
* * * * * * * * क्षरकास्व मनुत्तम * * * * * * ? भ्रां *?वत नियम कृतावुभौ |

तस्मिं पितृगणं पूज्यनिविष्टौ सुलक्षणौ ||

एकान्ते च * * * * * ?ल्यते च परस्परम् |

कृताङ्जलिपुटि * *? अर्जुनावाक्यमव्रवीत् ||


अर्जुन उवाच ||

सैन्ययोरुभयोरूढा उद्यतो युद्धपाणयः |
शङ्खतूर्यैश्च भेरिश्च सिंहनाद ह?तेरधौ ||

गीतया कथितम्पूर्वं व्याकुलेस्तस्य मे नमे |
नावधारितया कृष्ण तज्ज्ञेयं ममरं पदम् ||

पूर्वयुद्धे स्वयमेव पुनः पुनरे? भाषसे |
च्छिन्दभिन्दवधस्वेति राज्यकुर्याद क *?क ||

प्रधानशत्रू वाक्येति वधयस्तु मरिन्दमः |
ज्ञान तेन पुनर्वक्त्य सर्वशत्रु वधे कृते ||

भगवानुवाच |

यथा न लिप्यते पार्थ पुनः पापैः कथञ्चन |
योगयुक्तं स विज्ञानम्पश्चाच्चेत्कथयाम्यहम् ||

प्. २)

अर्जुन उवाच ||


हव्वा सहोदरा भ्रातृज्ञातीनाञ्च कुलक्षयम् |
भीतास्मिं नरकस्येहं ज्ञेयं कथयस्व मे ||

कथं ज्ञान कथं ज्ञेयं परमात्मा कथम्भव |
आत्मानम्वै कथञ्चेहमन्तरात्मा कथम्भवेत् ||

सर्वमेतत् समाख्याहि यथा ज्ञास्यन्ति तत्वतः |
ये नाहं योगयुक्तात्मा दुष्कृतं तरयाम्यहम् ||

संसारसागरै घोरे पुत्रदारौहराकुले |
ज्ञाति वान्धवमीनार्मेरर्थ ग्राहभयावहे ||?

अगाधे मे प्लब्ध? दुर्गे महापातैस्तु दुस्तर |
मज्जयानां च मात्रा हि यस्मिं संसारसागरे ||

कुलालमिव वज्रस्य सुःखदुःखमशेषतः |
स्वर्गनरके भ्रमच्छीघ्रं चक्रदाताहतं ||

यथात्वं अब्दस्यपि? वा आगच्छन्ति व्रजन्ति च |
एवं सर्वजगत्कृष्ण भ्रमन्ति संसारसागरात्? ||

ज्ञानं मे कथय कृष्ण येन सूयाग?सम्भव |
ज्ञातं मे कथय कृष्ण येन तूर्या? सम्भव ||

उप? सं? न हिसां सा हि सरणा * * * * * ||

ता * * * * * * * * * * * * * * *? |

प्. २ब्)

यस्याहं प्रावयिष्यामि प्रसीद मम माधवः |
यस्य तं लोकनाथस्य सदा तु ग्रहो * * *? ||

तेन? रहिरंमदुर्ग नात्रकार्य वचारणाः |?
तद्येवयमिद * * *? नम्परमदुर्लभम् ||

ये नाहं पुण्यपापेभ्यो न वध्नीया कदाचन |


भगवानुवाच ||


हन्तते कथयिष्यामि * * ? ख सुखावह |
यथा न लिप्यते कर्मै पद्मपत्रमिवाम्भसि ||

शरीरेपि स्थितन्नित्यं न विन्दन्त्य विबोधतः |
स एव न ततस्यान्त तं ज्ञेयं ममरं पदं ||

यं प्राप्य लीयते जीवा यं प्राप्यं सृजते पुनः |

क्षणे क्षणेन कौन्तेय तज्ञेयममरम्पदम् |
मान्तेषा? क्षीणमेषाष्टा भागोक्षण क्षण द्वयं ||

तुटि तुटि लवण द्वयोनिमिषाष्टादशभिः |
प्राणो विनाभिकानां षष्टिं भिन्नांभिका प्रोक्ता षष्टिभिन्ना आवहते निसि |
अ * *? भव देवेशौ न मृयेत्व क्षरेत् पुनः |
स्थावरा जङ्गमा जीवा उपजीवन्ति तं सदा ||

उस्वसं निस्वसं तस्थायं प्रानमिवर्तते |

प्. ३अ)

तेन? हि? *? कजराद्विश्वं व्यापिन्या या स्थितं प्रभुः |
रेमृसमालमङ्कृत्वा जिह्वादन्तान्तरे स्थितः ||

स्वयं मुच्चरिते यस्तु * *? ब्रह्म विष्णु? दुच्यते |
क?तरे स्थूल मे नाभि? क्षरते च पुनः पुनः ||

यासौ परापरा स्वस्थानक्षर व्यापकस्तदा |
लक्षङ्कृत्वा परशान्ते एकचित्तमनंधतुः ||

उच्चार्यन्तेन बाणेन बिन्दुः परमयोगिनः |
यावदुच्चरते ह्यात्मा सकलस्तु कलैस्सह ||

कलाती * *?तस्थायं लयं गच्छति रञ्जते |
तत्रस्था भूयभूयाप्येक चित्तमनं धनु ||

क्षणे नैकेन मुच्येत किं पुनः सततं नरः |
उच्चार्यन्तु परं ज्ञात्वा अभावभावनां कुरु ||

भ्रमरः कुसुमो सक्तः तथा योगपरायणः |
दहन्त्यक्त्वा व्रजेद्यस्तु सर्वभावान्विभावयेत् ||

याग युक्तमतिन्द्रि? च? पर?निर्वाणमाप्नुयात् |?
यस्य गमेन *? तदा पठते ग्रन्थविस्तराः ||?

नव*विट्ये? प्राज्ञः परं सुखमवाप्नुयात् |?

प्. ३ब्) वेदस्य विन्दनं नाम यो वेत्ति परमं पदम् |
यस्तं विन्दति वेदज्ञ स भवेद् वेदपारगः ||

वेदा विन्दति तत्वज्ञ वेदशास्त्र *? तत्पराः |
परम ब्रह्म इति ज्ञात्वा स भवेद् वेदपारगः ||

तृस्थानश्च तृमात्रश्च तृब्रह्मश्च तृरक्षरम् |
अर्द्धमात्रार्द्ध यो वेत्ति स भवेद् वेदपारगः ||

वेद विदुषस्तु यो विप्रौ ब्रह्मविद्यपरायणः |
परं वत्तः स विज्ञाय स पूज्यनारये जगत् ||

यस्मिन् दशेवसद्योगी स देशः परतां व्रजेत् |
भुञ्जते सकृदप्येवं स कुलम्बा धृतो भवेत् ||

आगमो ज्ञान नित्या च विज्ञेयश्च तदा गमैः |

ज्ञेयश्च तत्त्वतो ज्ञात्वा त्यजेत् सत्वमशेषतः |
ज्ञेयं ज्ञात्वा त्यजेज्ज्ञानं च्छन्दसत्वन्तथैव च ||?

पलालमिव धान्याधी त्यजेद्ग्रन्थमशेषतः |?
उल्कहस्तो यथा * स्वि? द्रव्यमालोक्यता व्रजेत् ||?

प्. ४अ) ज्ञानेन ज्ञेयमालोक्य ततो ज्ञानम्परित्यजेत् |
यथामृतेन तृप्तस्य क्षीरणास्ति प्रयोजनम् ||

एवं तत्व प *? ज्ञात्वा वेदे नास्ति प्रयोजनम् |
वेदेयाज्ञैस्तप्यैन्दानै कृयाशक्ति न हिन्सया ||

मोक्षस्तु न भवे तेषां जन्ममृत्यु पुनः पुनः |
पठित्वा चतुरावेदा धर्मशास्त्राण्यनेकधा ||

यज्ञेयं नाभि विन्दन्ति सर्वे ते पशवस्मृता |
आत्मानं येन विन्दन्ति पशुपाशैर्विमोहिताः ||

भ्रमन्त्यस्तु चिरं कालं यान्योनेनैक सहस्रशः |
अस्वमेधै स्वधैः सन्त्यैः तीर्थैर्दानैस्समैरपि ||

परमात्मा विदुर्यस्तु तस्यासनैव पूरयेत् |
तप्तेव ससतं सा * एकपादहस्तिनोनरः ||?

एकध्यानेन योगीनां सममेतन्न संशयः |
अग्नि * *? दिभिर्यज्ञे येन यष्टं स दक्षिणम् ||

प्. ४ब्) एकध्यानेन योगीनां सममेतन्न संशयः |
पृथिच्छा? सर्वतो वानस्ततो सुचि समन्ततः ||

एक * * ? योगीनां सममेतन्न संशयः |
ब्रह्मचर्यदघ? सत्य अहिन्सा लक्षणेन तु ||

एकध्यानेन योगीनां सममेतन्न संशयः |
क्षर *?तानि सर्वाणि कुर्वन्ति गतिरागति ||

योगिनो तत्व विद्यस्तु न क्षरेत परङ्गतः |
नात्यन्तु भुक्षितश्चैव नान्यन्तनिमुनेन तु ||

दुर्मनाव्याकुलो यस्य तस्य योगो न सिध्यति |
शरीरं सुस्थितं यस्य मनं सोम्य तथैव च ||

निर्तयोनिरतु क्षारी तस्य यागस्तु सिध्यति |?


भगवानुवाच ||


जीवं तृधा स्थितकायेदात्मादुच्चरितस्वयम् |
नदते परमात्मात्मा कर्षणान्तनात्मनि ||

प्. ५अ) पूरकः कुम्भकश्चैव रेचकस्व विधीयते |
यागस्यैतानि नामानि तृधासारमते परः ||

वायुस्तेजस्तथाकास तृतीय जीव उ * * ? |
जीवप्राणमिति प्रोक्तं वालाग्रसत कल्पितम् ||

शब्दमूर्तिमयः प्राणाहृद्याकासेषु मुच्चरै |
पूरितत्तेन सर्वाङ्ग पूरकस्तु तदुच्यते ||

आपूयमानमचलं प्रतिष्ठं विस्वरूपेण संस्थितम् |
निश्चल स्थिर भूतात्मा कुम्भकस्तेन उच्यते ||

चरितं येन सर्वत्र त्रैलोक्य सचरारम् |
सर्वभूतात्मकः शम्भुरेवकस्तु विधीयते ||

ब्रह्माण पूरकम्विद्या कुम्भको विष्णुरुच्यते |
रेचकै शङ्करश्चैव तृविधाधारणा स्मृतः ||

पुण्यपाप विनिर्मुक्ता मुक्तिराकाशमात्मिका |
एक मूर्ति त्रयो भागो ब्रह्मविष्णुमहेश्वरः ||

सहजागन्तुकैर्पासैः नैरोधिक समुद्भवैः |
बद्ध समुच्यते  नेद्यः तत्वभेद कृतेन तु |

अर्जुन उवाच ||

कथन्ते सहजा पासनैरोधिक कथम्भवेत् |
आगन्तुना? कथं कृष्ण कथमेकस्तु लीयते ||?

भगवानुवाच ||

शब्दस्पर्शश्च रूपश्च रसोगन्धस्तु पश्वमे |
मनोबुद्धिरहङ्कारा अष्टभिर्वै स्थितम्परः |
एतद्गणपरा मुञ्चे न गणात्मञ्च ते परम् ||

भाण्डे बीजं यथा न्यस्तं क्षणमेकं न मुञ्चति |

गर्भते स्वर्ग मध्ये च नरकम्बाम्ब कर्मभिः |
यदा स भवते जन्मतैर्गुणै सहिता भवेत् |

अर्जुन उवाच ||

भिन्न पश्चात्मके देहे गता पञ्च सुपञ्चधा |
प्राणैर्विमुक्त देहस्य पुण्यपापक्ष तिष्ठति ||

भगवानुवाच ||

पृ.येषु ष्वेषु स्वकृतंमपृयेषु च दुष्कृतम् ||

विसृष्ट ध्यनयोगीनां ब्रह्ममध्य सनातनः |
पुण्यपापम * श्चैव व्य?वाम्य पञ्चदेवता ||

जीवेन सह गच्छन्ति यावदेहे प्रतिष्ठित ||

कर्मरष्टगणेर्वद्ध तृधाजीवास्तु भाण्डयाः |
नीयमानस्तुतिः पासैः शुभैर्वाप्य शुभैस्तथा ||

प्. ६अ) 

बध्यास्तै कर्मपासैस्तु पशवोबन्धने यथा |
मुच्यते तस्वमात्मानं मोक्षस्तथाम्विधीयते ||

एषान्ते रु * ? जापासानैरोधानिन्द्रियाणि च |
उदीर्णानि तु सर्वाणि प्रकीर्णानि रमन्ति तु ||

आगन्तुकापि ये पाशा लोभक्रोधसमन्वितम् |
कामराग विकीर्णस्तु शरीरन्तमोहन्ति वै ||

एवं तृविधपाशैस्तु बद्धामूह्यन्ति जन्तव |
भ्रमंत्यनेक जन्मानि शुभा नित्य शुभानि तु ||

आत्मानं यस्तु पश्ये तु योगी तु परमम्पदम् |
विघट्टयत्येक पाशां घनाग्नीव प्रभञ्जनम् ||


अर्जुन उवाच ||

कथं सञ्चरते ह्याषा ग * त *? यथेन तु |
उत्पथेकानि स्थानानि ते स्थानेकात्र तिष्ठति ||

प्राणिनाशुश्वसंकृत्वानिश्वशञ्च मुहुर्मुहुः |
निर्गतस्तु स्वदेहास्तु पुन प्रविसते तु किं ? ||

क्व स्थानं व्रजते तत्र किमथ?ञ्च निवर्तते |
किन्ता वदात्मनाथायपराथाय मथापि वा ||

एकाकी सञ्चरते किन्तु अथवा * * * ?वापि वा |
एतन्मे संशयं कृष्णच्छ्रेतु मर्हस्यशेषतः ||

भगवानुवाच ||

जाग्रस्वप्नं सुसुप्ते चैव तुर्य चैव तथा परम् |
तुर्यावत्किम्वा? स्वतञ्च षट्स्थानानि परस्य तु ||

जाग्रे तु हृदयस्थानं कण्ठे स्वप्नसमादिशेत् |
सुषुप्तं नेत्रयाश्चैव तूर्यन्तु मूर्द्धनि स्थितम् ||

न * * *? तूर्यवस्था तु नासाग्रैतीतमेव च |
एवं सञ्चरते ह्यात्मा योगिनान्तु सदा स्थितम् ||

जाग्रे तु ब्रह्मणश्चैव स्वप्ने विष्णु सदा स्थितः |
स्थित रुद्र सुषुप्तेषु ईश्वरः तूर्यमास्थितं ||

सदासिवस्तु तूर्यान्ते तस्यातीते परः शिवः |
आत्मना निर्गम हूत्वाने नैव विशने पुनः ||

सहपूर्याष्टकै गच्छै सकलस्तु कलैस्सह |
त्यक्त्वा गमविसे ह्यात्माममृतस्या प्रकारणा ||

तस्यागम पक्षन्तु आगच्छ ह्यात्मन प्रति |
प्. ७अ) सर्वैः स * * *? भूयाप्राणाना कारणात्  ||?

यातं जननि यागा तु स मुक्तन्सर्व वन्धनः |?
अज्ञात्वा * *? गर्भ? संसारा पच्यते बहुम् ||

यावदेतनमुञ्चेत शब्दादिगुणमस्तकम् |
भूयोपि बध्यते तेभासंसारा पच्यते बहूम् ||

शब्दस्पर्श स्व * *? सूलमं? गच्छति ब्रह्मणे |
रूपरसोमनश्चैव विष्णुनीलयतां व्रजेत् ||

अहङ्कारश्च शन्धश्च? लयं गच्छन्ति सङ्करः |
याशौ परापरालीना अमृतव्र?ञ्च गच्छति ||

पूरक कुम्भकलीनं? कुम्भा?कारेचतं स्पृसेत् |?
रेचकापि परसान्तेय उत्पदमनामयम् ||

यच्छते? * *?जुन? क्षिप्तं क्षीरक्षीर घृते घृतम् |
अविषेयम्भवेतदुत्परमात्मानमात्मनि ||

त्यक्त्वाष्ट? गणवर्गन्तु बन्धा मुक्ता व्रजेत्परम् |
मुद्य?पुन * * * * सान्तथा विधीयते ||?

* *?सद्भावज्ज्ञेयन्तु विजित्यनुक्त क्षणेन तु |?

ज्ञानमात्रेण मुच्यन्ते किं पुनः यागधारणा |
परतरं नास्ति वेदैर्यन्तु तदा क्ष?र ||

तत्क्षणं निस्यते सर्वब्रह्महत्यादि वातकैः |
सन्धासन्धक्षणा तु स्वपुण्यपाप विवर्जित? ||

* * ?र्विमुक्तस्तु तत्वभेद कृतेन तु रिति || ० ||

अर्जुन उवाच ||

यत्वया कथितं ब्रह्मज्ञानम्परमदुर्लभम् |
अरुपञ्चमविज्ञान * * * * * * * ? ||

ध्यानयोग सदाश्चैव अहन्यहनि योगिनः |
इहत्र प्रत्ययङ्किञ्चि ब्रूहिमे मधुसदनः ||

भगवानुवाच ||

* * * * * * * * * *ग्नि प्रज्वलनन्तथा |?
तुला पुरुष विज्ञान सट्चाक्रामणमेव च ||?

गिरिक्षेपिच्छितेभ्यासौ ज्योतिदर्शन तथा |
* * *? तानि योगानां ब्रह्मविद्याभ्यसे कृते |
अष्टप्रत्ययोन्यतरं सिद्धिस्तु परदर्शने ||

सा सिद्धि परमाज्ञेया प्रत्यक्षदर्शनेन तु |
अन्यपि विना ज्ञानन्तु प्रज्वलयन्ति योगिनः ||

महाख्याति सत्वस्य अग्निप्रज्वलनम्महत् |
वीजानां संहर तत्वेन पुराहन्ति धापिताम् ||

संहरन्तु तथा चैव पुनर्लघुतरम्भवेत् |

प्. ८)

बुद्धिर्मनस्त्वहङ्कार शब्दस्य शञ्चरूपध्याः |
रसगन्धामेव वाष्टो प्राणा * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * *? कृतो यथा |
प्रविशेत परदेहलया मृतकस्य तु ||

चालनाज्ञापनङ्कृत्वा पुनः शीघ्रं निवर्त्तया |
स्थिर बुद्धिं च सन्मूढः ब्रह्मविद्ब्रह्मणे ||

स्वेतः पिङ्गलायान्तु वै नाभ्या स्वपुरं प्रविसे पुनः |
परमानेन कर्तव्य प्रवेसो निर्गमस्तथा ||

कदाविलम्ब सा * *?मुहु परपुरं गतः |
त ज्ञाति सीलो भवति तस्माच्छीघ्रं निवर्तयेत् ||

प्रयाग घटिका कृत्वा जिह्वातल न च्छादयेत् |
सद्ये * *? भवति स्व * *? यायेन संशयः ||

स्वकाम भवते मृत्यु न कालवसो भवेत् |
अनागतमतीते वा स्वच्छन्दो योगिनो भवेत् ||

* * * * * * * * * *?पद्मासनं शुभं |
परशान्त लयं गच्छविमुक्तया सवन्धनैः ||

समाप्ते योगिनां योगे यम्यस्ये स्पृशतेपि वा |
यस्य सम्भ * * * * * * * * * * * *? ||

तथा विष्णु सम * तिनासाग्रे निसि दर्शयम् |
प्रत्तया जायते ह्येवा अग्नेयाधारणा न्यसेत् ||

विष्णु ज्ञान * * * * ? नासाग्रे योगिनस्य तु |
महापातक युक्तोपि मुच्यते नात्र संशयः ||

रेचक पूरकयो मध्ये कुम्भके नैव योगिनाम् |
संहर्षणे क्षिप्ता? वह्नि प्रकाशोच्यन्तराद्बहि ||

एवं प्रवर्तना मध्य स्रद्धया परमाप्नुयः |
सम्वत्सरेण सिद्धतव्याग्नेयीन्धारणा? भ्यसेत्? ||

* * ?न्नोहहं यस्या सिद्ध्यते नात्र संशयः |
* प्रसन्ना नमो याव? इहत्र प्रत्ययेन तु ||

येषा पर्वत धातूनां यवदह्यन्ति धान्यता |
कृत यकृता? दाषादह्यंत प्राण निग्रहा ||

कृत्वायाप सहस्राणि पश्चा ध्यानपरा भवेत् ||

ध्यानं सोधयते सर्व तु * * * * * * * |?
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |?
प्. १८) दुष्कृतान्येकसः कृत्वा महापातक जात्येपि ||

अग्नेयं धारणं ध्यात्वा भग्नी भवतिकास्त?वत् |
ब्रह्महत्या सहस्राणि असम्यायमनानि * * * *? ||

* नेन योगेन सर्वन्नस्यन्ति तत्क्षणात् |
यथा महासमृद्वाग्नि वारिधारैर्न्नवार्यति ||

योगिना तत्वविद्यस्तु वर्णावर्णैर्न्ननाश्यते? |
भक्षयित्वा विषं यद्वदमन्त्रीणो व जीवति ||

तथा ब्रह्मविदो नित्यं कुकर्म नरकं वसेत् ||
अगाधे संलले? यद्वनिमज्येद * * * * * * * * ||?

अभक्षभक्षी तथासौ चीनिमज्ये तत्वभिर्भिन्ना |
काशकारकृमि यद्वदथवत्वाक्षयं व्रजेत् ||

कर्माकर्मैरनेकस्तुरंतवीवध्वावतिष्ठति |
तावत् सत्पञ्चासौ चञ्च जप यजुहुतन्तथा ||

दानाध्ययन तीथञ्च यावद्ब्रह्मन्न विन्दति |
परम्ब्रह्म विदुर्यस्तु सर्वव्यापि भवेतु सः ||

इतरेसुखदुःखानि भ्रमन्ते नेकजन्मनि |
ज्ञात्वात्वेकाक्षरो ब्रह्ममात्रारेख विवर्जितम् ||

आचर सर्ववर्णेषु न तु भक्षम्विचारयेत् |
न मालिप्यति पापेन पुण्या नैव न लिप्यते ||

स याति देहपतनं यत्तत्पदमनामयम् |
तावद्वर्ण विशेषस्तु यावद्ब्रह्म न विन्दति ||

विदित्वा तु परम्ब्रह्म सत्ववर्णद्विजातयः |
यं ज्ञानेन हता स्मरन्ति गुरुभ्रातृ सबान्धवात् ||

चिन्तघ्नीस्तु? वनवासा? वास? * * * * * * ? |

ब्रह्मविद्या प्रभावेन याग युक्त बलेन च |
पुण्यपापैर्विमुक्तैस्तु सयाति परमागति ||

अव्यस्व?तव स्नेहेन कथितन्गुह्यमुत्तमम् |
आत्मा वै स्वयमेव तु ज्ञानेनैव तु लभ्यते ||

यं ज्ञाने तु जपं कुर्यान चैवा ज्ञाने नैव लभ्यते ||

अयुतन्वो? सहस्रे च यच्छतानि तथैव च |
*? होरात्रेण योगीनां जपसंख्या करोति यः ||

मनोरन्यत्र निक्षिप्तं चक्षुरन्यत्र भारत |
तथापि योगिनां योगो * * * * * *? प्रवर्तते? |

प्. १९)  एत तत्वस् *? नना? जाप्य अनन्य मनसार्जुनः |
ज्ञानिनामेष जाप्ययाङ्गजालविमोक्षणा ||?

स्थिर बुद्धिरसन्मूढा ब्रह्म * * * * * *? |
स्नातः सुचि जपेयस्तु व्रतनियम परायणा ||

तत्सर्वं समभागन्तु ज्ञानेन तु कृतं भवम् |
सृणुयाव समासेन षन्तिधं? यागलक्षणं ||

स्वयम् प्राप्यैव विमुच्यन्ते सर्वद्वन्द्वे द्विजान्तमैः |
प्राणायामस्तथा ध्यानं धारणाच्च तथा परा ||

मुञ्चनाकर्षणाद्वातु नयेध? षष्ठ उच्यते? |
एते तु षत्त्विधा यागा मुनीनां मोक्षदाः स्मृताः ||

अनृतं कुभाजनश्चैव क्रोधमोहमहिन्स *? |
*?धोणा? * * * * * * * * ?दहक *? मनादि विवर्जितः |

नास्तिक्योपि सुखञ्चैव नराणांते कथञ्चन निति ||

अर्जुन उवाच ||

अद्यमे सफलं जन्म * * * * * * * *? |
प्राप्तोहं भागमोक्षन्तु तत्व भेद कृतेन तु ||

एव मुक्तो ज्ञानस्तस्य दण्डवत्पतितो भुविः |
कृताञ्जलिपुटं भूक्ष्यपादयुस्मववन्दिर ||

प्. १०ब्)

नादा समं गच्छे व्रतचर्या व्रवीहिमे |

ब्रह्मचारी व्रत * * * * * * * * * * |?
* * * * * * * * * * * * * * * * * ||?

क्षेत्रपरानित्यञ्जपहोम परायणः |
वा न प्रस्था भव वस्वान पाताद्वृद्धि ग्रास्तता |?

चतु * * * * * * * * * * * * य |?
प्राप्यैव विमुच्यन्ते सर्वद्वंद्वै द्विजात्ततैः ||

ब्राह्मणं भोजयित्वा तु यथा सक्त्या तु दक्षिणा |
अग्निहोत्रं मा * * * सत्य * * *?वदेत् ||

सन्यस्तं मया सन्यस्तं मयान्यस्तं मयेति ||

तृरुपां मुक्त्वा तृरुच्छै अभयं सर्वभूतेभ्यो दत्वा चरति यामुनम्? |
नखस्य? संदु?तेभ्यो अभयं या तु विद्यत इति ||

सन्यस्त तद्विज दृष्ट्वा स्थानाच्चलति भास्करम् ||

कम्पते दासना चन्द्राययापि विमना भवेत् |?
देवता दैत्य सिद्धाश्च मुनयस्व वदन्ति च ||

ये चास्य पूर्वकाके चिदुदुरनरकां गतः ||

यस्य सम्भाषणङ्कुयातत्क्षणा विरम * *? |
सृणु वकारमुच्यते सर्वपातकैः ||?

प्. ११) चतुर्थास्रमपदं प्राप्यं यायति भक्तितो नमे |
सवन्साकपिलादान तत्फलं प्राप्नोति मान * * ||?

यस्य वेस्ये सुचि स्रेष्ठेनिविष्टेसौ वितासने |
सत्मार्जना प्रोक्षणङ्कृत्वा उपलेपनमेव च ||

सौचिता सनामासाद्ययतीनान्तु निवेदने |
अग्निहोत्र हुते वर्षफलं प्राप्नोति मानवः ||

अक्रोधी चामस्चरी? च असठी न अधैस्तनी |
आर्जवः सर्वत्र तेषु सर्व मे ब्रुहितरन्तः ||?

ब्रह्मचारी सुचिर्दान्तसौचाचार सदारतः |
सर्वलि वैश्यैस्तोत्यां? यावदन्धञ्च भावसे ||

एकान्त सुचिरन्नित्यं त* * * * * * व्या मु |?
जापीनै यावदिच्छाभिर्निर्मलं नलवर्जितम् ||

विविक्त देशमासाद्य ध्यानयोग सदारतः |
त * द? तल्लयो भूत्वाध्याय एकान्त * * ||?

मुक्तस्समाचारः व्रतनियमपरायणाम् |
यान्ति * * * * * * * * * * * * * * ||?

कामलोपश्च लोभ * * * * * * * * * |?
* * * * * * * * * * * * मात्सर्यम् ||?

सून्या द्वेष्यं सन्यस्तं मन्यसी भवेत् |

माताश ब्राह्मणी नित्यक्ष * *? भगिनी ममः ||?

दुकिता वैस्या परिहरन्तव्या बहुपुरुषमल विलिप्ताङ्ग || 

रजक सिलातल सदृसं वेस्यावदन जघनञ्च |
एकस्मिन् * * * * * * * * * *? मुत्तमम् ||

स्वधर्मा यत्र लोकाभावस्त्राधिका भवेत् |
अन्य भक्ताजना यत्र निन्दा यत्र प्रवर्तते ||

* * * * * * * * * * * * * ? संवसेत् |
ब्राह्मणानां सहस्रेभ्यो यतिरेको विसिष्यते ||

ब्रह्माविष्णुस्वरु प्र? स्व? * * * ध्याम्यितरैस्सह |
* * * * * * * * * रो देवा सवासवा ||?

सर्वते तृप्तिमायान्ति दशवर्षाणि पञ्च च |
सूर्य ध्यातयोर्यद्वन्मेरु सर्षपयोस्तथा ||

अन्तरन्तु? * * * * * * * * * क्षुगृहस्थयाः |?
तस्मात् स्राद्धे विशेषेषु पुण्येषु देवसेषु च ||

मम षद्दिस्य दातव्यं यतीनां दन्तमक्षयमिति धा * *? |

प्. २३) यत्रभिक्षुरह तत्र सान्निध्यं जनयर्जुनः |
पूजितेन तु पूज्याहं पूजिता सर्वदेवताः ||

अन्त्यजपि तु मद्भक्तः चतुर्थ देविमाधर्मभागस्य हर्तानास्त्यत्र संसयः|
किं पुनः मम लिङ्गस्थं द्विषन्ते मत्परायणाः |

सुष्ककाष्ठ समाज्ञेया तेषां * * *त्य? गर्वयुक्तास्तु अहङ्कार यदुत्वया ||

कुदृष्ट यथमार्गेधो नरकं यान्ति मानवं |
न्यापि मम भक्तास्तु * *? ससाधु कुलजाधीरो ममलोक स गच्छति ||

विष्णुशङ्कर ब्रह्मा च विश्वदेवा पितृद्यपि |
मुखमासाद्य * * * * * * * * * * * ||?

सकृद्भुक्ते नयति ना सर्वकोटि गुणम्भवत् |
किं पुनः बहुभिर्भुक्तै तेषु सङ्ख्या न विद्यते ||

यतीनां पूज्यना * * * * * * * * * दा |?
अथ मान कृते तेषां सर्वदेवाय मानि *? ||?

आसनं सयनं यानं यतीच्छ * * वद्यजेत् |?
पादहीन ये यति द्विषन्तिमूढाश्चतुर्थासुमते द्विजम् ||

अन्यानि देवता भक्ता कुदृष्ट सा * * *? सम् |?
आदिधर्मन्तु दूष्याभि * * * * * * * * ||?

आदिधर्ममिमम्पुण्यं आसुमादुत्तरान्तरम् |
यर साक्षात्स्वयम्विष्णु कथमिन्दन्ति मोहिता ||

दृष्ट्वा कुपष * *? परलोकास्ते गतास्तमराङ्गतिम् |
यदात्वमूकवधिरा जायते जन्मतः जन्मतः ||

*? दोषन्निर्भयै * * * * * * * *?यत् |
कीर्त्यमानेन विभजेत् तस्य यद्दुष्कृतम्प्रति ||

त * * * ? क्रोधे अपुण्येषु दिवसेषु च |
मम सुद्धिस्य * * * * * * * क्षयमिति ||?

कार्तिकेय उवाच ||

त्वया देव प्रविज्ञातं हन्सपरमनिर्णयं |
तेनाहं श्रोतुमिच्छामि कथयस्व * * * *? ||

समुद्दिष्टं किम्वाहन्सस्य लक्षणम् |
किं प्रणक्षेतिनामानि किं रूपतयाकागति ||

किं व्याप्ति तस्य देवेश शरीरस्तु * * * * ? |
प्. २४) सर्व यथान्यायं कथयस्व प्रसादतः ||

महेश्वर उवाच ||

खेचरं खड्गसिद्धिं च पाताल पादुकन्तथा |
अन्तर्ध्वानञ्चक्षुरेकत्र * * * * * * * ||?

अणिमादिगुणादिनि सर्वहंस न सिध्यति |
न हन्स रहिता मन्त्रा न शक्तिशिववर्जिता ||

अनाथन्तु न तिष्ठन्ति अनिला व * * * * |
निल न विना वह्निस्तु ज्वलन्तेन कदाचनः ||

तद्वत्मन्तान सिद्ध्यन्ति दिनाहन्स न षट्मुख |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||

एवं सर्वेषु मन्त्रेषु हन्साव्याप्यवस्थितः |
तत्वहीना न सिद्ध्यन्ति जप्तकोटिसतैरपि ||

तस्यान्सर्व * * * * * * * * * * * * |
क्यनिलानल सप्तस्थं कालरुद्रञ्च भेदितम् ||

शक्तिप्रवहते ह्येषा स्वतन्त्रायन्त्रवाहका |
सकृदुब्दारिताद्यं? अ * * * * * * * * ? ||

* * ?षा सुरापाणस्तय गुर्वायमायमम् |
सर्वदहन्तिते क्षिपं सकृत्स्नरणमात्रकम् ||

ययत्तुषारतो नित्यं विना यज्ञ * * * * |?
* * * * * क दृष्टं सर्वदुःखातुरा शिवः ||?

आगोपालाङ्गणा वालास्लेच्छास्त्रात्तत भाषिणाः |
* *?र्जलगता सत्वाय च सत्वास्थला स्थिता ||

* * * * * * न्धर्वा किन्नराप्सर सा गणा |?
सिद्धविद्याधरादैत्यायन्य किम्पुरुषादयः ||

ऋषया अप्सरायक्त्याराक्षसास्वपि सा मुक्ता |?
भूतावता? योगिन्यो गुह्यकामातृकादयः ||

सर्व ध्रुवन्ति तत्सर्वं हन्सोहन्स पुनः पुनः |
न विजानन्तिते मूढा देहस्थं यन्त्र * * ||

* * * * *?मिष्यन्ति महामायासु वेष्ठिता |
तावद्गमन्ति संसारे घोराकारे महाभय ||

यावन्न सक्तिपातायं सर्वतत्वमय स्विमो |
मयातुराहितो स्कन्द मम भक्ति प्रचोदिता ||

विन्दन्ति परमं हन्स सर्वसर्वगं शिवं |
यथा निर्मष्येदधिषु उद्धृतं सर्पिरुत्तमम् ||

एवं सर्व प्र?शास्त्रषु निर्मष्य ज्ञानमुत्तमं |
उद्धृतं परमं हन्सं दिव्यतन्न सदाशिवः ||

अकृत कर्मणादीञ्च सर्वदेहे व्यवस्थितं |
गङ्गास्रोत्रप्रवाहन्तु विज्ञेय *?रमंशिव ||

प्. २४) स्वस्थ स्वस्थसुनिर्वाण कैवल्यं कलनात्मकम् |
सु *?स्फटिक सङ्कासं विज्ञेयन्तु परापरं ||

अनिर्देस्यमनौपम्य अव्युच्छिन्न समन्तति |
सुनिर्वाणपरं हन्स सर्वतत्व प्रबोधकः ||

तस्योद्धारम्प्रवक्ष्यामि शृणु षट्मुख तत्वतः |
व्यापकानां द्वितीयस्य चतुर्थबीजमुत्तम ||

अमृतबीज समाख्यातं षोडसकलसंयुतम् |
वाहको दक्षिणे पक्षे सुषुम्ना ससमन्वितम् ||

अभ्यास समरसोहन्स पञ्चादक्षर संयुतम् |
क्रीडते कलयान्माघपक्षद्वयसमायुतं ||

त्रिबिन्दु नेत्रमित्याहु मुखं नादप्रकीर्तितः ||

स रुद्रस्वरणौ तस्य कल्या? * * *? स्थितम् |
स एष परमो हन्स सर्वकारण कारणः ||

सर्वात्मा प्रणवः प्राण सर्वव्यापि महेश्वरः |
सर्वकृत्सर्वदर्शी च सर्वज्ञा सर्वगध्रुवः ||

स्वयम्वैद्यो महायागी तारका भिन्नतारका |
पुराषो पूर्वकः मुद्रायः सु *?तीति पुरन्दरः ||?

वासवावसवा वासा हाष? देवामहाष्कृति? |
प्. १४ब्) क्षत्त्रज्ञ प्रणवो जीवाहं साख्येति च कीर्तितः ||

महाकाल * * *? तेज महाबलपराक्रमाः |
महावीर्या महाहन्सा महाभैरव रूपधृक् ||

महादमो महान्साहा महासिद्धि प्रवर्तक इति |

|| हन्सनिर्णयन्नामः ||

ओं नमो महाभैरवाय ||

कैलाशशिखरे रण्ये? सिद्धचारणसेविते |
सिद्धयोगी समाकीर्णे नानाद्रूमसमन्विते ||

अप्सरोगणा सङ्कीर्णेयक्षगन्धर्वसेविते |
नाना * ? समाकीर्णे * नात्म?धातुविचित्रिते ||

अनेक शिखरा कीर्णे गणगन्धर्वसेविते |
सहस्रकिरणोपेते तप्तकांचन स प्रभः ||

रिषिभिश्चैव * * *? सिद्धगण निषेविते |
कर्णिकार वनान्तरं पुष्पित चम्पकादिभिः ||

सर्जार्जुन कदम्बैश्च पाठल्यासौकशोभिता |
तत्र तस्मिं गिरे रम्ये स्थितः सदृशे? या सह ||

विचित्र्यरव खचितं आसनाकाण्चनामये |
कपालमालिनन्देवयञ्च कुञ्च शोभितम् ||

भुजे षोडश संयुक्तं कल द्वादश लोचने |
प्. २६) जटावद्धार्द्ध? मकुटं शशाङ्ककृतशेखरम् ||

पि * *? स महाघोरं ज्वलन्तमेवपावकम् |
नागयज्ञोपवीती च महाघोनास कुण्डल ||

कटाके नागराजेन्द्रके पूरैकटि सूत्रकै |
शोभते देवदेवशं उमा देहार्द्धधारिणां ||

खट्वाङ्गधारिणां देव शूलपाणि भयानकम् |
* *? स?धरं वीरं तथा वज्रसि धारिणां ||

शक्ति परसु हस्ताश्च अक्षमालाविभूषितम् |
महाशवकरे भाजनं सुकृतकर्णि परितं ||

* *? च?र्मान्तरीयरुघण्टा? हस्तभयानकम् |
व्याघ्रचर्मपरीधानादुष्प्रेक्षतृदशैरपि ||

कोटराक्षमहाशम्भुः महा * * *? भूषिता |
लेलिहन्त महाजिह्वा संसारो सृष्टिकारकः ||

कपालं वामहस्तस्थः तथा डमरुकं करः |
चक्रपाणिधनुस्वैव सराद्यनेकरेनथा? ||

प * हन्स? सृष्टीनञ्च? तथा भट्टारिकङ्कर |
हसन्तं किलकिलायन्त महाभीमौद्वहासितम् ||

भैरवं रूपमाच्छाय महायोगिभिरावृतः |
एवं सुख *? कालकस्य च अमृतम् ||

मूर्खस्य शास्त्रे सद्भावं कुमारी स्त्री सुखं यथा |
तथा पापेज्ञ? पुरुषः कालकस्य परामुख ||

एव अज्ञानमूढस्तु शास्त्रजाल न मोहिता |
न जानन्ति परानन्द कुलज्ञाना परामृता ||

यथेष्ट सिद्धिदन्देवि इच्छाशक्तिरधिष्ठिता |
येन येन तु वेशेन येन तेन व्रतेन वा ||

न यत्र नागचाङ्कार? द्वैताद्वैतयथेप्सया |
अवसरे तु यदाहं तदाहञ्चरुकोपमम् ||

गृहस्था ब्रह्मचारी नासवासा? रूपि वा |
यथेप्सवर्तमानस्य यत्र तत्र स्थितोपि वा ||

यथा तथापि देवशि गुरुगुरुतरन्वितम् |
रुद्रशक्ति सम? * च? सा? कलि? या? न सिध्यति ||

इति तिमिरोद्घाटनै द्वितीयः पटलः || २ ||

भैरव उवाच ||

ग्रन्थर्थे? वदते लोके अन्यथात्मा समाचरे? |
* * * कार पण्डित्यै गर्विता कुराभिर्गता ||

अक्षरात्मन सन्तुष्टा वेदसास्त्रार्थ चिन्तता |
न बिन्दन्ति परं शान्तं मोहितामुर्थपण्डिता ||

प्. १५) तस्य कुतो ज्ञानं ग्रन्थकोटिशतैरपि |
कर्पूरकुंकुमादीनिखरा वाहिनिरर्थकः ||

विनया सिद्धातिश्चैव वहवक्षिप्य मोहिता |
कौलवरानन्दं न विन्दन्ति वरानने ||

मन्त्रतन्त्रेषु सन्तुष्टा किल्विस्वादित प्रत्ययः |
अप्राप्य कौलिकज्ञानं सन्तुष्ट विनयनरा ||

सुक्लपीतादि?ष्ठा अन्यष्वा? कटुकादिकं |
कुण्डलावर्तुलाकारादहनाप्यायेनन्तथा ||

एवमादि तथा चान्य भूतशुद्धि तथा परा |
बिन्दुनाद * था? * सूक्षूं? स्वाध्वानमेव च ||

ज्ञानतत्व विधिज्ञात्वाशैवासन्तुष्टमानवाः |
कौलिकन्तु सर्वसद्भयागिनीनाश्यहात्मना ||

* * * * * *? कीटा पशुत्वं परिकीर्तिता |
सौवर्णमृत्मयावापि राजस्यमशकस्य च ||

तादृशमतेनन्देवि कौलवैनपि कस्य च |
गगनेषु पराचन्द्र कं? षुगजं यथा ||

तथासौकते कौलीशभ्रमन्त पृथिवीतले |
रञ्जि *?क्षरसंयुक्तं कौलविद्याक्षरान्वितम् ||

ध्यानचिन्तामणिर्यागं अचिन्त्य चि *?देहे कथम्भवेत् |
संशयो मे महादेव एतत्कथयस्वरस्वरः ||

भैरव उवाच ||

सर्वेषा या तु सा देवि हृदय सर्वदेहिना |
ज्ञानापदसरन्नन बोधिता स विसुध्यति ||

योसौ व्यापकरूपेण शिवशक्ति समेकतौ |
रुद्रशक्तिरियन्देवि आवेश गुरुमुखे स्थितम् ||

योसौ अचिन्त्यमन्त्याहु शिवं परमकारणः |
तस्यै सा निर्गता शक्ति नादबिन्दु प्रभेदिनी ||

तस्याच्चारितमात्रेण प्रत्ययाश्चोपजायते |
कर्पते * * *? ह पिण्डन्तु तस्यस्तोभ प्रजायते ||

आभ्यासे दिव्यविद्यते दिव्य देवि तत्र स्थितं |
तस्यमासस्तृभिर्देवि योगिनीभिर् * दर्शनम् ||

यस्य? तं दिव्य देवास्वपिमानस्था वरानने |
यथाभ्यास तया देवि यथा सृष्टि प्रवर्तते ||

हृदयं कम्पते पूर्वः तालुकोच्चारमेव च |
शिरञ्च भ्रमते तस्य? सृष्टि संक्रान्ति लक्षणम् ||

एकैक भ्रामयेदेहं अङ्गप्रत्यङ्गसन्धिषु |
घूर्मिता सर्वदेहायं कौलविद्या प्रभावतः ||

प्. ३०) * * * निविकाराणि अवस्था कुरुतेप्सया |
तेषु तेषुवते? भव्यं क्रीडते परमेश्वरी ||

न च भूतपिसाचां वा तमोहेन च पीडिता |
न चा * *?विरुद्रेय च पीडाविमुच्यते ||

इच्छाशक्ति स्वरूपेण गुरुं भवति योगिनः |
रत्यानन्दकरी देहे सर्वपापहरिम्परा ||

पुत्रमित्रक * *णि सा *?धनसञ्चयं |
इष्टा अनिष्टता यान्ति यागस्वादितमानसा ||

पश्यते दिव्य देवाश्च विमानस्था वरानने |
मन्त्रतन्त्र कृता* * * *?ष्टमचेतनं ||

रुद्रशक्ति समावेशं नित्यावेशमचेतनं |
दिव्यदेवैश्च संयोगा परमानन्दकारणम् ||

ब्रह्माण्डो * * प्र * *? भुक्ति मु * फलप्रदा |
रौद्रशक्ति समावेशं शब्ददृष्टिषु जायते ||

न जानाति दिवारात्रौ युक्त योगो वरानने |
क्षुधातृषं न जानन्ति बहुपीडा न * *? वै? ||

जायते हृष्टि तुष्टिञ्च सदात्मानन्दमेव च |
कुरुते चेतना युक्ता मुद्राबन्धमनेकधा ||

कम्पनं गेयनृत्यञ्च विकार बहुविधस्तथा |
कुरुते मलविकारण बहुजन्या स्वयङ्कृतम् ||

धुनते च मलसर्द्ध? परा * * * *? स्थितम् |
असत्य? यदि भवे चोक्तं दि *? नैव प्रवर्तते ||

योगचिह्नन्न पाश्यते न विद्या भ्रमिता क्वचित् |
भ्रमिता यदि भवे तस्य ततः यस्येति निश्चितम् ||

अन्यथा शास्त्रकोटिषु एवं विन्न? प्रवर्तते ||

इति तिमिरोद्घाटने चतुर्थः पटलः || ४ ||


भैरव उवाच ||

सृणु देवि अधोर्द्ध्वे न कौल *? ना पदेशिकम् |
* * * * * * * * *? भुक्तिमुक्तिफलप्रदम् ||

यदा संक्रामित ज्ञानं तदा मुक्तिसुनिश्चितम् |
कुलाल चक्रबद्धे विभ्रमति देहपञ्जरः ||

* * * * *? ये सत्वाज्ञानवीयां प्रकाशितम् |
भुञ्जते विधाता सा भुक्तिमुक्ति फलप्रदम् ||

आकर्षण वशीकरणम् विद्वेषोच्चाटनमारणम् |
राज *? त्माननञ्चैव स्तोभस्तम्भादिवास्तथा ||

कुरुते प्रत्ययं हतं व्यव्य? सिद्धिमनेकधा |
मन्त्र तन्त्रेषु ये चोक्ता तेपि विद्या प्रयच्छति ||

स कर्मास्त संसिद्धा सर्वकर्मफलप्रदा |
प्. १८) सर्वतन्त्रान्तमा * *? सर्ववर्णेषु भेदिता ||

मृतसंजीवनी सुभोस्तना?कर्षे तु चारुणा |
स्तम्भकति पीताभासप्तमोच्चाटने स्मृता ||

रिपुमृत्युकरा कृष्णा सङ्क्रामे रक्तवर्णिका |
स्रिया विभाति पद्माभा मुक्त्यं कान्ति तेजसा ||

अणिमा लघिमाश्चैव महिमां प्राप्तिरेव च |
प्राकाम्य शिवतत्वञ्च वशित्वं यत्र कामताः ||

स्रवणे?दर्शनादूरं अष्टमं परिकीर्तितम् |
कौलिविद्या प्रभावेन ऐश्वयाष्ट गुणाम्भवेत् ||

उत्पद्यते गुणा येन तत्प्रियं कथयाम्यहम् ||

द्वादशानि च * * * * * * * *ता सर्वमर्सनम्  |?
गोपितव्यं प्रयत्नेन लेखकेन न लेखयेत् ||

द्वादशानि व श्लोकानि सप्ताहेन वरानने ||

ना पठे दियते त *? कर्णाकर्ण? सञ्चरेत् |
तं लब्धा तु भवे सिद्धि उर्कर? सृष्टि समरसम् ||

तत्क्षणावन्न ते मुद्रा खेचरी तु न संशयः |
एक सृष्टिमयं बीजं एक रुद्रा तु खेचरी ||

द्वावेतौ ज्ञेय नयनसाधि सान्ध पदे स्थितम् |?
तत्पदे सस्थिता यागत्रैलोक्यमपि दर्शयेत् ||

उत्पद्यन्तत्क्षणा देवः तृङ्का? * * कि सङ्भवेत् |?

इति तिमिरोद्घाटने पञ्चमः पटलः || ५ ||


देव्युवाच ||

कासोसंक्रामते शक्तिकानि चिह्नानि दर्शयेत् |
सतास्ता? भाविकाराणि कुरुते देहसंस्थिता ||

कथं संक्रमिताज्ञेया सङ्क्रान्ताका विधीयते |
कथ चाक्रमणरत्ना अर्धोर्ध्व न कथं ब्रजेत्? ||

*? यति कथं ज्ञेया केन कालेन सिद्धिदा |
सिद्धस्य कानि चिह्नानि च तत्कथय परमेश्वरः ||

भैरव उवाच ||

यासा व्यापकरुपेण ब्रह्माण्डो स चराचरे |
व्यापयित्वा अद्धोर्ध्वेन सर्वव्यापि तु सा स्मृता ||

स बाह्याभ्यन्तरे देहे सर्वजन्तुषु संस्थिता |
सदाचार्या?य देशे परदेहे तु सङ्क्रमे ||

स्थिति गति अधोर्ध्वेन देह सङ्क्रान्ति लक्षणम् |
अधसंहारसंक्रान्ति ऊर्ध्वसृष्टि वरानने ||

स्थितिगति स्थिताने *? तृधायागप्रवर्तते |
प्. ३२) एवं क्रमेण वेधव्यं त्रिविरेकेन मादिरात्? ||

देहव्याप्यमधोर्ध्वेन पराशक्ति प्रवेशयेत् |
यस्यैतानि तु चिह्नानि स गुरु *?क्षदा स्मृता ||

कृत्वा सर्वोपचाराणि आत्मनेन धनेन वा |
ग्राह्य तत्पर संज्ञानं गुरुवक्त्रेषु संस्थिता ||

कौलोपदेशरत्नेन योगिना दिव्यदर्शनां |
पश्येन्निमीलिताक्षेस्तु पुनर्प्रत्यक्षदर्शनात् ||

योगिनी प्रथमं च्छायामात्र पुनः पुनः |
यथाचाभ्यासते योग तथा रूपं प्रवर्तते ||

पश्येति कृष्णरूपिणी रौद्री वा सौम्यरूपेण |

नानाभरणभूषिता |

दृष्टानष्टे स्थिता चैव बहुरूपेण यस्यते ||

अन्तरिक्ष स्थिता नित्यं सर्व पश्यन्ति मातरम् |
रौद्रभैरव रूपेण बहुयोगि परिवृताम् ||

योगेश्वर प्ररञ्चैव आत्मानं *? स पश्यति |
कौलिकं योग भवेन सम्प्राप्तेन वरानने ||

पृथिव्यानां स्थितं द्रव्यं यन्दत्वा निरणी भवेत् |
कौलोपदेशदातारं दुनृतं गुरुमोक्षदम् ||

हृदयद्यस्तु संसारं तस्य? देयमतत्पर ||

कौलज्ञानामृतं दिव्यं बहुते देषु संस्थित |
तन्मया कथितं स्वल्पं कोटिनेदेषु? *?स्यते ||

सप्ताविङ्सतिवर्षेषु कथिता सिद्धि खेचरी |
नित्याभि युक्तो योगीशशीघ्रमेव स सिध्यति ||

एवं सर्वमयाख्यातं यनया पृच्छितं प्रिये || ० ||

इति तिमिरोद्घाटने षष्ठः पटलः || ६ ||


देव्युवाच ||

कथितन्ते महादेव कौले योगसुविस्तरं |
क्रमेण * * रूपाणि दृष्ट्वा मोक्षम्कथम्भवेत् ||

भैरव उवाच ||

नित्याति युक्त योगीशः त्रैलोक्यम्पश्यतेखिलम् |
भिन्न पश्यति ब्रह्माण्डं तस्याहः? शिवं व्रजेत् ||

प्रथमे पश्यति रूपं स्वप्नान्ते चक्षुमीलिते |
सततो भ्यास योगेन प्रत्यक्ष देवदर्शनम् ||

वाचापि सृणोति तेषां स्पर्शैः वा गन्धमेव च |
वलोत्कटस्तु योगीशः सत्याधिष्ठितमानसः ||

दर्शये दिव्यरूपिणी सर्वलोकस्यचाम्बरे |
आश्चर्य कारये नेकं? यथेष्टकारये स्वधी ||

प्. २०) 

ग्रन्थार्थेन तु संयुक्तं वेदान्तेन तु संयुतम् |
काव्यं कराति ललितं सालङ्कारमनोहरम् ||

क्षोभयन्ति जगत्सर्वं रञ्जिकाचाररञ्जितम् |
स्त्री पुरुषमावेशञ्च गेयं चैव मनोहरम् ||

दिव्ययोग स्थितं योगीमनात्मानेन पश्यति |
पाताले नागलोके च देव्या त्रिभुवनानि च ||

मानुषानि विचित्राणि तृधोगुल्मलतानि च |
द्विपदञ्चतुष्पदञ्चैव जलवारीमनेकधा ||

देशमण्डलरम्यानि ग्रा * *? नगराणि च |
अक्षराणि विचित्राणि अन्तरिक्षन्तु दर्शयेत् ||

दीपान्तर समुद्राणि नद्योपवनपर्वता |
पक्षिण्या विविधाकारं श्वा * * *?च विशेषतः ||

चन्द्रसूर्यविमानानि इन्द्रलोक स पश्यति |
दिशावाला पुरीरम्या ब्रह्मविष्णुपुरीस्तथा ||

दिव्यमानुष्यपाताला व्यापारं यः प्रवर्तते |
दर्शयन्ति परा शक्ति त्रैलोक्यं स चराचरम् ||

रुद्रस्य पुरी सहितं पञ्चवक्त्र? पूरशिवं |
सः सदाशिव परमं पराशक्तिरधिष्ठितम् ||

तस्योपरि शिवः शान्तः अव्यवच्छिन्न व्यवस्थितः |
ब्रह्माण्ड शक्ति * * द्य * * * ? परं व्रजेत् ||

व्योमातिते प * सान्त? मोक्षमुक्तिममवाप्नुः |
एतत्ते कथितं देवि क्रमेणैव परापरम् ||

कौलयाग स्थितन्देवि शीघ्रशान्तपदम्व्रजेत् |

इति तिमिरोद्घाटने सप्तमः पटलः || ७ ||


देव्युवाच ||

मन्त्रविद्याक्षरे हीनं धेयधारण वर्जितः |
कथं विज्ञायते ज्ञानं पञ्चरत्ना पदेशिकम्? ||

भैरव उवाच ||

कौल सृष्ट्यवतारन्तु पराग्रन्थार्थलक्षणम् |
रुद्रशक्त्या पदेशन्तु गुरुवक्त्रेषु लभ्यते ||

सर्वाणि मन्त्रतन्त्राणि देवता कल्पजल्पनम् |
महतोपि न सिध्यन्ते रुद्रशक्ति विवर्जितम् ||

हृदयं सर्वविद्यानां मन्त्रवीर्य परस्मृतः |
रुद्रशक्ति समावेश यो न वेत्ति न सिद्ध्यति ||

आलेख्यं कौलिकज्ञानं गुरुवक्त्रेषु संस्थितम् |
कर्णे कर्णे तु संक्रामे दूरस्थो हि न संक्रमेत् ||

विद्या ध्यानसमाधिञ्च योगनादापदेशिकम् |
प्. २१) पञ्चरत्नापदेशानि ग्रन्थार्थे च तु लेखयेत् ||

प्रथमं रत्ने तु संप्राप्ते अभ्यासे पलितनाशनं |
ऊर्द्ध स? ज्वलितं देह परावस्थ? स गच्छति ||

द्वितीयरत्नप्रभावेन गुरुसिष्येण तोषितम् |
योगिनीचक्रसंमान्य यत्र तत्र व्यवस्थिताः ||

तृतीय परदेहन्तु स्वदेहे शक्तिसंक्रमे |
क्षोभयन्ति पुरः सर्वः समाधिस्थो महाबलः ||

चतुर्थ भूचरी सिद्धि व्रजित्वा गच्छते पुनः |
पञ्चमे खेचरी मुद्रा बद्धा चोर्द्धानि गच्छति ||

उमा महेश्वरी पुरः व्रजित्वा गच्छते पुनः |
अचिन्तितं भवे ध्यानं समाध्याय मनोन्मनी ||

तत्र स्थिता महायोगी अखिलम् पश्यति जगत् |
निश्चिता भ्यासतो योगः अटव्यां पर्वते पि वा ||

सर्वद्वन्द्वविनिर्मुक्तः शीघ्रं सिध्यति योगिनम् |
सिद्धविद्यावलोकितं कुरुते ने *? प्रत्ययम्? ||

दृष्टा?पह मोहश्चैव उन्मादाषो * *?स्तथा |
स्थूलह्रस्वस्तथा दीर्घः वालवृद्धयुवानक ||

विश्वजालाग्नि? मध्ये तु संक्रामम * * * * |?
* * * * * * * * * * * ग्न सूयवान्त वा ||?

स्तम्भये च महाबिन्दौ? देहर्पसर्गपीडाश्च पसुकाष्व? सङ्क्रमे ||

पशुनाग्रहणं कुर्यात् स्वदेह परिवर्तते |
क्रीडते यागसंसिद्धा अनेकाकारप्रत्ययं ||

लोकालोकगतं सर्वं यद्वृत्तयेन यत्कृतम् |
यद्भविष्यमनागतं भयस्वायत्परासकम् ||

तत्समाधि स्थितन्यस्ये पराशक्ति प्रभावतः |
नित्य योगरतो योगी तत्कालस्य न संशयः || ० ||

इति तिमिरोद्घाटने अष्टमः पटलः || ८ ||


देव्युवाच ||

कथमुत्पन्न पराशक्तिः त्रैलोक्य व्यापिनी कथम् |
ध्यायन्ति योगिना सर्वमोक्षमार्गप्रदायकः ||

भैरव उवाच ||

सर्वदेवमयी देवि सर्वलोकापरिस्थितम् |
सर्वव्यापी अनादी च सर्वदेवेषु पूजितम् ||

व्याप्त चतुर्दश भुवना ब्रह्माणोपरिसंस्थितः |
शिवशक्ति स * *? न्तु सर्व * * * * * * ||

प्. २२) पद्मासनोपविष्टास्तु अ * * * *?मण्डलः |
जटा वक्षल * * * ब्रह्म * * * * * * * ||

* * * * * * * * * * * * * * * * |?
* * * * * * * * * * य योगमुपासते ||?

सङ्खचक्रगदाधारी * * * *? मुपासते |
भस्मोद्धुलित खट्वाङ्गी कपालभरणोज्वला ||

न रूपजटाधारी च हं ह्येव सुलोचने |?
* *? पश्यति सुस्रोते? * * * *? मानसा ||

ध्यायन्ति परमा शक्तिः ब्रह्मविष्णुमहेश्वरः |
अन्यपिरिषयः सर्वे स देवासुर योगिनाम् ||

देवेन्द्र *? न्द्रगुर्वादि ध्यायन्ति परमाकला |
किंनु देविपुरापृष्टः दानवैश्च? महाबलैः ||?

* * * * सर्वे मम स * णते गता |?
मयापिध्यापिवा? शक्ति सर्व * *? तथैव च ||?

आगता तत्क्षणा देव पराशक्ति मनामया |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * या मिदं सर्वं * * * * * * |?
* * * * * * * * * * * * * * * * * ||

* * * * * * * * * * * * * * स्थिता |
योगिनी शतसहस्राणि लक्षकोटिमनेकधा ||

एकपि बहुरूपस्था व्याप्यवस्थपर * * |
* * * * * * * * * * * * * * यकम् ||?

एका त्रिभेदभिन्ने सा बहु भेदेषु संस्थिता |
त्वत्प्रसादा तु माह्येका जातमात्रा महाबला ||

द्वितीया मध्यमा शक्ति य * *? नां मुखे स्थिता |
विद्या ध्यान समाधिश्च योगनादापदेसिकम् ||

रुद्रशक्ति समावेश ज्ञानसंक्रान्तिकारकम् |
* * * * * * * * ?मध्यमा शक्ति लक्षणम् ||

गुरुपदेशान्संसिद्धि आभ्यासात्ना?क्षदम्पदम् |
द्वात्रिंशति मातृचक्रेषु तृतीया * * * *? ||

* * * * ? तु यन्त्रधो किञ्चित्कालेन सर्वथा |?
न भवन्ति गुणाह्येते दिव्यदर्शनमोक्षदा ||

शक्ति तृतीय सङ्क्रान्ति कथिता * * * * *? |
प्. २३) सन्मार्गवतरेण योगीषीनां कुलगता ||

सुखोप * * * * * * * * * * *? स्मृतः |
तत्वजालपरित्यज्य सञ्तु?लार्थन्तु कौलिकम् ||

* *? दसि सिद्ध्यार्थं सगुरुं सद्य प्रत्ययः |
दुर्लभं सगुरुः देवि दुर्लभं गुरुतरं महत् ||

दुर्लभा प्राप्ति तस्यैव प्राप्त मा * * * * * यः |?
तस्याह्येवं प्रयत्नेन कौल पीठेपि दुर्लभः ||

बहु देवे गता कश्चित् क्षेत्रपीठानि पर्यटे |
वर्षे द्वादमु * * * * * ? नी नैव पश्यति ||

सुसंस्कृतोपि देवेशि बहुग्रन्थ्यर्थपण्डितः |
भ्रमे पीठोपपीठानि अकृतार्थानि वर्तते ||

अ * * * *?मुर्खः सर्वग्रन्थार्थवर्जितम् |
कौलबीजेन लब्ध्वेन? सिद्धित्रैलोक्यमुज्वला ||

एवं कौलपरं योगं सर्वतन्त्रान्तमोत्तमम् |
तं मोक्षदा देवि गोपनीयं पुनः पुनः ||

इति तिमिरोद्घाटने नवमः पटलः || ९ ||


भैरव उवाच ||

गुप्तग्रन्थमिदन्द *? सुप्रियस्यापि गोपयेत् |
नवाभिन्नरसादेया निन्दकेष्टष्टि न स्वपि ||

व्यसनी वा वनकुजः क्रोधेन कुनखी शठः |
चपलखखलश्चैव हीनादुःसूचकक्षयी ||

व्याधिनस्तार्किकश्चैव नित्याचारोपरव्रती |
काकसुरो अल्पविद्यामत्सरी समयदूषक ||

अन्तजः साहासे * *? स्यामदन्ताजितेन्द्रियः |
गुरुदेव द्विजादीनां निन्दके वृषलीपति ||

रङ्गोपजीवि? * मुनः? क्षतस्य? कामतत्परम् |
तार्क्षकणा नास्तिकोवृक? अदः क्रूरौ स्वधर्मपरिवर्जितः ||

परोधामवकश्चैव पण्य?स्त्रीपरदारकम् |
* * * * * * * * * * वि स्वापि संस्कृताः ||?

पुत्रकार्परलिङ्गिता * * * * * * * * ? |
सुद्धादानो जित क्रोधः * * * * * * * ||

प्. २४) * * * * * * * *? कृतघ्नः समतेन्द्रियः |
सान्तात्मा शिवसक्ता * * *? वा * दृढ ||

सहिष्णुश्चौ? जितमिति क्षणद्व * * * * *? |
मम सर्वेषु भू?तेषु ज्ञातीनि?गतमत्सरः ||

सदासक्तगुरुदेवः सर्वसास्त्रार्थ कुशली? |

शिवशासन तत्परं |

संसार र * * * *? कर्ताकरुणिकस्तथा |?
मत्तासीगतसङ्ग स्ववितृस्तुस्व्या?कुलोलुपः ||

सर्वोपवास नियमः सयुक्तात्मा प्रिय * *? |
* * * * * * * * * * * * द्याव्रत सम्यक् ||

साधु समयपालकः प्रसान्त ग्रहक्षुद्धीरसुद्धात्मा गुरुपूजकः सुशीलशान्तिका वाघी? ब्रह्माणो नान्येवर्णकः तृष्कालो भाविनि भूतस्य पञ्चकेषु न दापयेत् |

सुपरिक्षिते सिष्येषु गुप्तेशु दृढे हितञ्च |
एतेषु वर्णेषु दापयेत् * तृणवत्मन्यसे द्रव्यं गुरार्थे स्त्री पुत्रादिकं |
एवं योवर्तयेत्किष् *?सर्वाभ्यार? निवेदयेत् ||

एतेषां परमन्तत्वं समदिक्षुमवि * *? |
* त्व प्रियार्थे मयाख्यातं न देयं न परीक्षितम् ||

मात्मा बहुविधा द्रष्टा परतत्वा * * * *? |
द्रव्येण मयाया वापि * * * * * * पुनः ||?

तत्वोपहार कुर्वन्ति नाभिनन्दति तत्वैव आत्मा प्रत्ययकारका |
ध्यायते यस्तु युक्तात्मा द्वादसाद्वा न तन्द्रितम् ||

अणिमाद्यादि संयुक्त सर्वज्ञत्वो प्रजायते |
तृवक्त्रं पञ्चभिः विप्रैः षट्सप्ताष्टभिः *?न्त्रिये ||

दशद्वाशभिर्वर्षैः विट्मूत्रद्रेषुदापत्मुपरीक्षित दातव्यं नरनास्तिक निन्दके |

मायानि न तथा कुरुः न देयं यस्य कस्यचित् |
यथा अयुक्ति मन्त्री सिष्यं? यदि तु? भिवै? गुरुम् ||

न तस्य? कर्ण?माख्यातं सद्य एव विभेदयेत् |
ब्रह्मणोमायवा यस्तु म्लेच्छश्चापि नमायवा ||

म्लेच्छश्चापि प्रदातव्यं नन्ताया न दापयेत् |
शिवतुल्यस्यमाचार्या लोकचानुग्रहं कुरु ||

द्रव्यलोभपरिप्राप्तेन तु बन्धस्वजनैस्तथा |
गुरु य वा तन्तुयास्यति? संग्रहः अध्यायनरुव्याख्यानं? गुरु सिष्य प्रबोधकः |

* पू * *? तथा ज्ञेयं दृष्ट्वा च सुचिरं गुरुः |
निवेदये * * * * ?पूजये च तथा गुरुः ||

परा संक्रान्ति यद्देवि न दद्या च स्फुटप्रिये |
अर्थार्थे? किञ्चिन्मे? वेद्यनं द्यात सिष्य सुव्रते ||

अन्येषा * * * *? षा गुह्य गत? प्रकाशते |
तस्मान्नदेयं नाख्यैयं सारग्रन्थर्थ मोक्षदं ||

इति तिमिरोद्घाटने दशमः पटलः || १० ||


देव्युवाच ||

कोष्ठयोगामृता योगद्वाभ्यां लक्षणमादिशेत् |
मोक्षदं सुखसाध्यञ्च तन्मे ब्रूहि गुणादिकम् ||

भैरव उवाच ||

पूर्वयागमयाख्यातं षडङ्ग षत्विधं प्रिये |
अनेकाकारभेदेन ध्यानमन्त्रादिकर्मणि ||

काष्ठक्रियाधिकन्देवि अमृतयागमचिन्तये |
गच्छतिष्ठ ततो वापि जाग्रतसुप्तमेव च ||

कर्माभिरतयुक्तस्य नित्ययोगप्रवर्तते |
मनोमन्यत्र युण्ठीतं देवि मन्यत्र पातितम् ||

तथा यो?गिनं योग अव्युच्छिन्नप्रवर्तक |
न च धारणावधञ्च ना वाहनविसर्जन ||

सध्वावस्था गतोवापि क्रीडमानापि योगिनः |
इच्छया वसते रम्य ईच्छया जनसङ्कुले ||

इच्छया भुञ्जते भास इच्छया व्रतमाचरेत् |
पत्रणा रहितं यागः सर्वकर्मविवर्जितम् ||

नातः पूरतरं देवि मया ह्लादकरम्परम् |
तन्त्रविद्याक्षरै हीनं ध्यानधारणे वर्जितम् ||

चिन्तयारहितं गुह्यं स सूक्ष्मामृतमुत्तमम् |
एव योगामृता देवि * * *? लभ्यन्ति कौलिकम् ||

अमृतसमाधिपराः अभ्यासामोक्षदम्भवत् |
अभ्यासो परम योगं समाधि स्पृष् *? भवेत् ||

त्रिमल * न मस्यति |?

कदम्बकालकाकारं रविकोटि समव्रतम् |

पश्यते देह मध्यस्थं ||

विमलाया तु या *? नं दी *? खाक्त? वमवर्णा मूलाम्बाकान्ति तेजसा |
पश्यते दहमध्यस्थं दिव्ययोगेन योगिनम् ||

सर्वे देह स्थितम्पश्ये ब्रह्माण *? गतः |
प्. ३९) * * * * * * * * ? सर्वव्यापितोर्द्धार्द्धतः? ||

एक कौलिकविस्तारं दिव्य * * * *? व्रते |
नान्यत्र पश्यते ह्येतत् सर्वयोग * * *? ||

कथमानं अमुद्रेयं किमा *? र्यञ्च विस्मयम् |
पश्येह सर्वतो दिव्यं आत्मासञ्चेत्ति? प्रत्ययम् ||

ताम्र? भ्रान्त प्रियं ज्ञानं प्रत्यक्षया * *?त्मनि |?
यं दृष्टे तु प्रत्यक्ष? भ्रान्तिज्ञान विनस्यति ||

एवम्पश्यति प्रत्यक्षे रुद्रशक्ति गुरुप्रिये |
यदुक्तं दिव्ययोगेषु सिद्ध्यते नाथा प्रिये ||

युक्ति? हीने गुरुं प्राप्य सिष्यसिद्धिकुतः प्रिये |
मूलनष्टद्रूमा देवि कुतः पुष्पफलादिषु |
रुद्रशक्ति समावेश? गुरुः गुरुतरम्परम् |

विदितात्मा प्रियद्युक्तः सगुरुः मोक्षदः पदम् ||

परलोके तु वा सर्वे आगता पुन मोक्षदा |
प्रत्यक्ष प्र * *? कौल *? ह लोके परत्र च ||

ऐहिक प्रत्यये यस्तु परलोकमपि साधयेत् |
ऐहिक प्रत्ययं नास्ति कुतः तत्र पराभवेत् ||

एवं * * * * * * मं प्रत्यक्षं तु यदा भवेत् |
गुरोविद्यमात्मान एव?धनान्त * * * *? ||

* * * * * * * * * * * * * * * * |?
* * * * * * * * यदिच्छ सिद्धिमात्मनः ||?

दिव्योपदेशदातारं आचार्यदेवदुर्लभम् |
बहवो गुरवा यत्र शून्यवाक्यमप्रत्ययः ||

* * ? नानि प्रमामीय? मर्मघ्ना केचि योगिनः |
केचितद्वावलोपेन गर्विताज्ञानवर्जिताम् ||

केपि? मन्त्रेण संतुष्टा स्वल्प * * * * * *? |

अधमान्तमथमादौनाचार्य प्रणवे * रा ||
केचिदि शन्ति गुरुदेवि संसारक्षित्ति?कारकः ||

ल? देविहारय * * * * * ?क्ष कथम्भवेत् |
राग क?थ अहङ्कार द्वियद्विषन्ति परस्परौ ||

कौलिकज्ञान सद्भवं कुतः तेषां वरानने |
अ * * * * * * * * * * * * * * * ||?

असक्तन्न परयुक्तो कुलेन युक्तं जातीषु |
कथ्यन्ते मोक्षदा भवेत् |

* * * * * *? ना देवि दिव्यचक्षु न जा * * ||

प्. ४०) * * * * * *? तेषा काल धात? महद्भवेत् |
असक्तो यागपठे च योगिनी च गवेस * ? ||

* * * * * * *? च ताव मोक्ष न विद्यते |
* * * * * * * * वायु * *? तु कौलिकम् ||?

जाताधिक तथा योग सर्वैस्वयगुणाधिकम् |

इति तिमिरोद्घाने एकादशमः पटलः || ११ ||


देव्युवाच ||

* * योगावतार तु * योगाक्रमागता |
लिङ्गपूजा कथन्तेषां मन्त्रतन्त्राक्षरादिषु ||

भैरव उवाच ||

सुसंस्कृत्य गुरुं शिष्य कथयत्सकलं परा |
सूक्ष्मा चैव परम्पश्चा सम्वेद्यय * स *? ||

स्थूलन्तु तद्भाव घ्रातं? * * * * * * * *? |
परं मोक्षपदं ज्ञेयं दिव्यंतव्यन्तु पुत्रकै ||

न ते * * * * * * * * * * *? काञ्चन |
न चित्र स * * * * * * * * * * * * * ||?

लिङ्ग स्वदेहेषु संपूज्यं धर्मपुण्यमहा * *? |
* * * * * * * * * * * * * न्तु मोक्ष || ?

* * * * * * * * * * * * * योगिनः |?
तस्य पूज्यमत्वाद्व? * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * इच्छासिद्धि करोति इति |?
योगेश्वरा यथेप्सय? * * * * * * * * ||?

* * * * * * * *  पि भवते मोक्ष * * * |?
नान्यत्र यदनत्तस्य इति लोक निश्चयं ||

एवं ब्रह्माण्डोदरस्थं सर्व * * * * * रम् |?
कुरुते तु प * * * * * * * * ?निष्कलम् ||

योगिनं लिङ्गं प * सक्तिरधिष्ठितम् |
आम्तसंवेहि? प्रत्यैक कलनिष्कलश्रितम् ||

* * * * * * * * *? सर्वदेवतमाश्रिता |
सर्वात्रिङ्स?समापन्नं सर्वप्रत्यक्षप्रत्ययम् ||

दिव्य पदे हि यो देव अन्तरिक्षेति प्र * *? |
* * * * * मृक्षास्वे लिङ्गप्रतिपमेव? च |?

मन्तव्य योगिनातैस्तु यस्य पुद्गल लिङ्गकृति |
दिव्यचक्षु स्थिता योगी पश्यति * * * * * ||?

प्. २९) 

किं तस्य प्रक्रि?मारूपैः पश्यदिव्यागति स्थिता |
पश्यन्ति दिव्यलिङ्गानि त्रैलोक्य ज्ञानमुत्तमम् ||

किंकरोतिमिति लिङ्ग * * * * * * * ता |?
ब्रह्माणवेत्ति देहस्था त्रैलोक्यादरसम्भवम् ||

एतल्लिङ्गमहात्मानं योगेन्द्रे पूजयेत् सदा |
प्रतिबिम्बञ्च * *? स्तु प्रत्यक्षं * *? ष्वयोगान्तरान्तरम् ||

अमृतेन विना देवि याधा * * * * * * |?
गतलज्जा इवा नारी * * * * * * * * * * ||?

विजने का * *?प्तं वारमते तु यथेप्सया |
अङ्गनामिवनाङ्गनि * * * * *? लालसा ||

रम * * * * * *? रक्तस्य रत्यानन्दकरी प्रिया |
वैराग्य चैव? गच्छति * * * * * * * *? ||

* * धिकौलकी ह्येता * * * * * * * * |
* * * * * * * * सद्य प्रत्ययकारकम् |

सर्व * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |?
सत्यसत्य पुनः * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |?

इति तिमिरोद्घाटने द्वादशमः पटलः समाप्तः || १२ ||


* * * * * * * * * * * * * * * * |?

* * * * * * * * * * *पु? प्रकीर्तिता |
क्रियाशक्ति स्थितो विष्णुः उमासोमप्रकिर्तिता ||

इच्छा * * * * * * * * * *  * * * |?
शक्ति शिवः * * * *? नाडी वाम प्रकीर्तिता || 

ब्रह्मी चैव सुषुम्ना जेष्ठा शक्तिप्रकीर्तिता |
स्था? पिङ्गला ज्ञेया * * * * * * * * * * |

ज्ञानसूलमिदं प्रोक्तं शक्तित्रयसमन्वितम् |

भित्वा सोमञ्च सूर्यञ्च तृतीयावह्निमण्डलम् |
रेख त्रय त * * * * * * * * * ? व्यवस्थिता ||

तस्य वा सलिले वाथ ज्ञानशूल न विन्यसेत् |
अग्निमध्ये यजेद्यस्तु स्वायम्भु भुवनेश्वरम् ||

प्. ४२) 

* * * * * * * * * *? कृस चराचर |

पातालभन्त्रितहेलं |?

सोमतीर्थे यजेद्यस्तु स्वयम्भुकाय पालनम् |
पूजितन्तर सर्वस्या? निष्क? * * * * * * * ||

पातालञ्च महीचार्द्ध मध्याह्ने चन्द्रमुच्छ्रयम् |
रत्नानां पूर्णयो दद्या योगिना संसितव्रतं ||

स्वदेह पुष्येमेके * * * * ? भन्तितच्छालं |
विसुद्धसन्धिधस्या * प्रजात्रिभुवनेश्वरम् ||

स्वभावेनजि * * * * ? वैराग्य सदतो * |
* यन्तं स्तुति कृ *?व रत्नानां पूर्णयादद्या ||

आचार्य कोति कोटि जि * * * * * * * * |?
* * देह शिव पुष्प च * * * * * * * ||?

द्विगुणं गन्ध?संयुक्तं धूपनैव चतुर्गुणम् |
गन्धपुष्पसुलाभेन * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * *? व्या हृदय |
मां * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * ष्ठि * * * * * * * * |?
* * पिव मन्त्रपदेच्छया * * * * * *? ||

* * * * * * * * * * ? तं सुनिर्मलम् |
योजयेत्तत्र माषानन्तन्तु? नासह योगवित् ||

* * * * * * * * * * * * लम्पिवेत् |
* * * * * * * * * * * * * * मन्त्र | 

प्राणास्थि * षु नादसति |

ब्रह्महत्या सहस्राणि हयमेधसतानि च |
पापेनत्वासह * * * * * * * * * * ||?

आत्मानं सिद्धभयाज्य? तुल ब्रह्माणि वदन्ति ||

ओं नमः शि * वे || 

देव्युवाच ||

यदेत निष्क? * * * * * * * * * तनम् |
निष्कल निर्मलं शान्तं निष्प्रपञ्चमे लक्षणम् ||

अप्रतर्क्यमविज्ञायम्विनाशोत्पत्ति वर्जितम् |
कैवल्यं केवलं शान्तं शुद्ध *? करणं योगनिर्मुक्तं हेतु साधन वर्जितम् |

तत्क्षणादेवमुच्यन्ते तं ज्ञानं ब्रूहि शङ्कर |
यत्र मुक्ति तदाकाशं देहस्थं देहवर्जित ||

प्. ३०) 

* * * * कथ देह क देवा देहवर्जितम् |?
कावे? जीवास्थिता देह जीवजीव प्रकीर्तितम् ||

केन जीवन्यसौ जीव केन मार्गेण संचर |
सकलस्तु कथं जीवा वि *? भवेत् ||

कथं पश्यत्यसौ जीवौ कि * जीवस्य भाजनम् |
कुत्र वालीयते जीवो जायते कोत्रमेव हि ||

किं वर्णे किम्प्रमाणन्तु जीवस्य |
सर्वमेतन्समाख्या हि देवदेव महेश्वर ||

भवसागरबन्धा तु आदि मोक्षदविप्रभो |

ईश्वर उवाच ||

वायुस्तेज सुद्धा व * * * * * * संज्ञितम् |
जीवप्राणमित्युक्तम्बा बालाग्र शत कल्पितम् ||

जीव शुक्लस्तु विज्ञेयं *? वस * त संयुतम् |
रजेनं * * * * * * * * * प्रकीर्तितम् ||?

तमेन तु समायुक्तं जीव कृष्णा भवे ध्रुवम् |
जीवं सत्व समायुक्ता * * * * * * * ते ||

रजेन * समाम * * * * * * * * भुः |?
* * * * * ?युक्तो तदा पापे प्रवर्तते ||

* * * * * * * * * * * * * * * * ? |
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

प्राणस्व विज्ञेयं नासाग्रं यावसंस्थितम् ||

तत्रस्था निष्कलैः प्रोक्तः * * * * * * * * |?
* * * * * * * * * * * * * * * * * *  ||?

तच्छ व्योमी तदालीनताव निष्कलताङ्गतः पुनश्वास तृतीयन्तु जीवस्य परिकीर्तितम् |

हृत्पद्मसु सिरणैव अ * * * * * * ?वम् |
जीव * व समित्युक्तं शिवेन परमात्मना ||

यावननोश्वास देवी ताव निष्कलमुच्यते |
नास्थिस्था निष्कला ज्ञा * * * * * * * * * ||?

नाभिस्थं सर्वकार्येषु हृदिस्थं कार्य वर्जितम् |
वक्त्रनासा पुटान्तस्था भुञ्जते विषयां प्रभुः ||

देहस्थम्पश्यते जीवाजिघ्रते च सृणे * * * * * |?
भुक्ते शुभाशुभं जीवो देह देहे व्यवस्थितः ||

देहं त्यक्त्वा यदा जीवा बहिराकाशमासृतः |
तदा निर्विषया जीवा भवते * * * * * * * * *  ||?

प्. ४४) 

नव? व? निर्भव? ब्रह्मा तं ध्यात्वा स सदाशिवः |
ध्यात्वा शिवमजन्नित्यं मुच्यते पापपञ्जरम् ||

अनन्ता सर्वदेहस्थानासाग्रवस्थितं शिवम् |
सर्वभूतानां दृश्यन्ते न च लक्षते ||

नाभिमध्ये स्थितं देवी सिद्धि तत्व सुनिर्मलम् |
आदित्यमिव दिप्यन्त न स्थितिः प्रज्वलन्ति च ||

चाष्टमम्बीजं जीवाख्यं देहसंस्थितम् |
नाभिमध्ये विनिष्क्रान्तं विषया व्याप्यसंस्थितम् ||

ते नेदं व्याप्ये मलिनं क्षीरवत् शक्ति * * * *? |
करणेरात्मकै गृह्य प्राण प्राण सदहकैः? ||

श्वास निश्वास यागेन अधश्चोर्द्धञ्च ली * * वते |
सुष्क पत्रन्तु वाजिन * * * * * * * * * यथा ||?

तथा भ्राम्यति जीवाख्या प्राणाप्राणख्योनाकजे |
प्राणाप्राणसमायुक्तो भीमाध्येव? हृदिस्थितम् ||?

श्वास नि * * * * * * ? पुण्यपापैसमागतं? |
अन्तर्यामी शक्त्यातो नाद * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * |?
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

सिद्धकौलञ्च विख्यात अधसंचारवर्जितम् |
सुर * * * * * * * * * * * * * * * ||?

* * * * * * * * * * * * * * * * * |?
* * * * ?नभाश्चैव पतिताश्च विशेषतः ||

अजरामर पदं व्याप्तं लभते चक्रमागतम् |
* * * * * * * * * * * * * * मेव च ||?

* * मण्डलाधिकारं अकुलं यागमासृताः एक पादुकमेव च |?
तथैव पूजये नित्यं आत्मानस्तु विचक्षणः ||

येन कौलार्णव * * * * * * * * क्षदा ? |
चातुर्युगी प्रतिनाथ कलि पुयात्कथन्तुकः? ||

तस्य कौलमिदं दिव्यं निर्नाशन्तु कदाचनः |
येन व्याप्त सदासर्व * * * * * * * * ||?

एकमेवन्तु मूलस्या शाखा तस्य मनेकधा |
तस्य मूल प्रभावेन प्ररोहं स चराचरम् ||

एक बीजन्तु तत्वस्थं चकाकारसमास्थितम् |
व्यापकं व्योम *? येग? अनन्तम्विमल प्रभुः ||

कारणन्निर्मलस्यान्ते शाश्वतं रूपनिश्चलः |
निरात्मेति ना *? कासं निराचारस्वभावतः ||

षट्वर्णरहितं तत्व निष्कल?म्बिता लम्बकः |
प्. ४५) स्वभाव वर्तनिरूप स्वभाव पिण्डमध्यमः ||

नित्य भक्त्य? सदायोगी साधये पिण्डमुत्तमम् |
एकास्रमे समायुक्तं एक स्थान निवासिनी ||

न पीठ गमनश्चैव नवति क्षेत्रमेव च |
देहस्थ पीठ क्षेत्रे तु नान्य क्षेत्रं पर्यटते ||

वलि वह्निवरं यत्र तत्रासौ कुलसमुद्भवम् |
कुलाधारङ्कुलम्पीठ अकुलं क्षेत्रपालकम् ||

न योगिनी मेलकञ्चैव न तु चर्या विधिक्रमा |
शिवशक्ति महामेला दिव्यमेलास उच्यते ||

 * * * याग?पट्वाशं न योगदण्डधारणम् |
नेकेशे वञ्चनञ्चैव मुञ्जमेखलादिकम् ||

न कौपीनं व्रतञ्चैव अ * कुलिद्भवर्जितम् |
रसंध्या अग्नि? * * *? न द्रव्यं होमकादिकम् ||

देहस्थन्तु महाकुण्डं ज्वलन्तन्तेजमण्डलम् |
कालानल प्रतीकाशं विद्युत्क्रान्ति समप्रभः ||

समय सत * * * * * * ?जगसासयः |?
अनाधि क्रमसम्प्राप्तं कुल भेदेन नि * * *? ||

* * * * * * * * * * * * * * * * |?
वज * वा? प्रयत्नेन एकाकार पदस्थितम् ||

सर्वेषां ता * * * * * * * * * * * *? |
* * * * * * * * * * * * * न यद्वत् ||?

महामार्ग यदा दृष्ट्वा सर्वतत्व न संशयः |
एकाकार स्थितन्तत्वं व्याप्ति * * * ? संस्थितम् ||

एतत्कौलमिदं द्रव्य शिवशक्ति समन्वितम् |
सिद्धाश्च योगिनी चैव सर्वपीठसमाशृताः ||

पूजयेत्कुलमार्गेणव्योमस्थित येन व्याप्तं समन्त्र प्राप्तमिदं दिव्यं यत्कुलं पीठमुत्तमम् |

न तस्य यन्त्रमन्त्राणि न क्षुद्रमन्त्रसाधने |
स पश्यते समरसं कट्मयं? सचराचरम् ||

समत्वावीतरागन्तु उदार सान्ते च * सा |
तथा वक्त्रविनिर्मुक्तं गुरु भक्तिसमाहितम् ||

समयपालयेन्नित्यं एकाकार पदास्थितम् |
तदात्मकौलमायान्ति निर्वाणं येन वाप्नुयात् ||

ताञ्च स्वच्छया योगी निराचारपदस्थितम् |
स मुक्ति सर्वतत्वेषु मुक्तिसंसारबन्धनात् ||

अजरामर पदं व्याप्तं तदा मुक्ति न संशयः |
दिव्य पीठे? भवेद्योगी वलीपलित वर्जितः ||

प्. ३३) 

पर्यष्टन्ति गगना भागा स देवासुरमानुषां |
न पुनः वध्यते तेषाम्पद्मपत्रमिवाम्भसा ||

एतत्तु विमलन्दिव्य *? सू?नान्तिमिरापहम् |
ज्ञातव्यां सिद्धकौलन्तु सिद्धनाथेन भाषितम् ||

न चन्द्ररविमध्यस्थं न वह्नि पवनन्तथा |
उपदेशेन तं गम्य गुरुवक्त्रं व्यवस्थितम् ||

अविकल्पेन गृहीत श्रीमुखेन विनिर्गतः |
अनन्तविमलं शान्त हेतु लक्षण वर्जितः ||

कथितं मीननाथेन तद्याग सुदुर्लभम् |

एते यागसद्भावसमाप्तः ||

भैरव उवाच ||

न नाभि हृदये चैव न कण्ठे नैव तालुके |
न ललाटे वरारोहे घण्टिकाग्रे न विद्यते ||

ब्रह्मरन्ध्रप्रवाहेन न मोक्षनैव साधने |
द्वादशान्तेन चित्तस्य द्वि * * *? भावनम्? ||

मनसा तत्वरूपेण मे * * * * ? विद्यते |
बुद्धि नेत्र भवेत् किञ्चि बुद्धिरन्ध्र विकल्पना ||

* * * * * * * * * * * * * * * * * |?
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

मलमाला तथा वर्णे जीवशक्ति वराननै |
उच्चारये * * * * * * * * * * * * ||?

सर्वतत्वरूपेण तेषां मोक्षा न विद्यते |
या सा ग्रन्थि? महाभागे ज्ञानरूप परा *? रम् ||

* *? ग्रन्थि? महादेवि अन्य * * * * * * |?
* * श्रोत्र तथा घ्राणवक्त्र गृह्य सदार्यति ||

नाडी दिव्यपरेशानि ज्ञात्वा व्याप्तं स चराचरम् |
पू?रक कुम्भकश्चैव रेचकन्तु तृतीयम् |
वर्जयेत्तानि देवि यदिमिच्छसि सिद्धिमुत्तमम् |

अथातसत्प्रवक्ष्यामि यथा तत्वस्य लक्षणम् |
न रेता न जडाश्चैव गात्म? परस्तथाश्चैव भरितावस्था सम्पूर्ण सर्वज्ञान स्रीधारिणी |

न शून्यं न प्रत्यक्षं न दूरेनापि मध्यमे |
भरितावस्था सम्पूर्ण सर्वज्ञान श्रीधारिणी |
न देहे गगने वापि लोलीभूत नैव च |
एत पक्षविनिर्मुक्तं सा वस्था कौलिका गता ||

प्. ३४) 

एतावस्था परित्यज्य पूर्णावस्था महासुख |
भरितावस्था मन्त्रास्तु योजनाति स कौलिकम् ||

एकाकारगता शान्ती? परापरस्य तत्वस्य ||

प्रयागवस्या | वाराणस्यां धीमर | कोलाकन्दुबी | अट्टाहासे खटिणी | जयन्त्याया *?म्बिनी | चरित्राच्छिप्पिणी | एकम्बा भलिनी देवीकोटे मालिनी || ० ||

स्रीमदनयाद | श्रीभट्टपाद | स्रीकालव्या | श्रीकालश्या? || * * * * *? | आनन्दव्वा || श्रीनन्तव्वा | श्रीवनदव्वा | श्रीमच्छन्दपाद | श्रीभाट्टपाद | श्रीहरिणपाद | श्रीधवलपाद | श्रीव्याप्यपाद? | आख्या-इ | इला-इ | उहा-इ | ऋ?षा-इ | * सा-इ | एसा-इ | ढहा-इ | अह्ला-इ | * * * *? | माहेश्वरी | कौमारी | इन्द्राणी? | * * *? | वाराही | चामुण्डी | महाभैरव लक्षी | अम * * | लानै |

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * |?
जीवाप्येव यदा देवी पुण्यपापैस्तु च? स्थितम् |
ज्ञानविज्ञान योगेन * जुदा ||

* * * * * * * * * * * * * * * * |?
* * * * * * * * * * * * * * * * ||?

च्चार्य शिवो देवी लिख्यते न च पठ्यते |
पठ द्वय विनिष्क्रान्ते वायुपुत्रप्रलीयते ||

स मुक्ति तं परं ब्रह्म तं शिवपरमं पदम् |
मुखाध्यय? परमं सूक्ष्मं दृश्यते व्योममव्ययम् ||

नासापुटविनिष्क्रान्ता वायु तत्र प्रलीयते |
तस्तु संस्थं मनकृत्वात? ध्याय सवरारने ||

स शिवस्तुः *?र्ती स मोक्षमोक्षदं स्वसे |
वनि व्योमन्तु यत्प्रोक्तं नासाग्रे तु व्यवस्थितम् ||

निर्वाणकारिका ||

ओं नमः श्रीना *? य *? नादिनि *? गुप्तं वर्णाचार विवर्जितम् |
पारम्पर्यक्रमागत प्रभ * *? निर्मलम् ||?

एकाकार * *?द्यैलं एकवीरतदुच्यते |
अकुलान्नमिदं? दिव्यं विमल? * वादहत्त *? समारुतः ||

प्. ३५)

निष्कल सत्ता वज्ञेययावद्व्योम्ने विव * * * ? सकारस्या तुरबीजक्षकारस्या विपञ्चम || 
एका * संयुक्तं षष्टेन तु समन्वितम् |

आसनन्तु जगस्याक्तौ शिरेण परमात्मना ||

सकला ह्येष देव स निष्कलं सृणुपार्वती ||

द्वाद * त्तन्तु यद्बीजं नवान्तं चैव भाविनी |
ऊर्द्ध एकादशनवानिर्मुक्तमधवर्जितम् ||

वर्णान्ते तु यदा हीन तदा निष्कलमुच्यते |
निलं ह्येतदातव्यं तत्वतत्व न दुर्लभम् ||

वेद *? वेदना नाम्नि मुक्तानिर्वाण कारिका |
पृच्छपित्वा ततो देवी गण गद?मृतं यथा ||

*? तं ज्ञानमेतस्तु शिवेन परमात्मना |
समासं बोधनांधाय? स्वयमात्मा प्रदर्शितः ||

साप?वेद सदादेवी पठ्यते मोक्षदं * प *?ताष्ये चैव विकल्प न वर? वीर जगत्सर्वातिष्टन्ते परमेश्वरः ||
###########   END OF FILE  #######