####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00271
Uniform title: vijñānabhairava
Manuscript : BHU C4245

Description: 



Notes: 
Data entered by the staff of Muktabodha under the supervision of Mark S.G. Dyczkowski.

Revision 0: April 7, 2012

Internet publisher : Muktabodha Indological Research Institute
Publication year : 
Publication city : 
Publication country : India
####################################################



विज्ञानभैरवभट्टारकोयं लिख्यते |


ओं नमः परम भैरवाय ||

श्रुतं देव मया सर्वं रुद्रयामलसम्भवम् |
त्रिकभेदमशेषेण सारात्सारविभागशः || १ ||

अद्यापि न निवृत्तं मे संशयः परमेश्वर |
किं नवात्मक भावेन भैरवे भैरवाकृतौ || २ ||

प्. ७३अ) त्रिशिरो भेदभिन्नात्मा किं वा शक्ति त्रयात्मकम् |
नादबिन्दु मयं वापि किं चन्द्रावनिरोधकम् || ३ ||

चक्रारूढमनस्कं वा किं वा शक्ति स्वरूपकम् |
परापरायाः सकलमपरायाश्च वा पुनः || ४ ||

पराया यादि तद्वत् स्यात् पुरत्वं तद्विरुद्ध्यते |
न हि वर्णविभेदेन देहभेदेन वा भवेत् || ५ ||

परत्वं निष्कलत्वेन सकलत्वेन तद्भवेत् |
प्रसादं कुरु मे नाथ निश्शेषं च्छिन्दिसंशयम् || ६ ||

साधु साधु त्वया पृष्टं तन्त्रसारमिदं प्रिये |
गूहनीयतमं भद्रे तथापि कथयामिते || ७ ||

यत्किञ्चित् सकलं रूपं भैरवस्य प्रकीर्तितम् |
तदसारतया देवि विज्ञेयं चक्रजालवत् || ८ ||

मायास्वप्नोपमं चैव गन्धर्वनगरभ्रमम् |
ध्यानार्थं भ्रान्तबुद्धीनां क्रियाडम्बरवर्तिनाम् || ९ ||

केवलं वर्णितं पुंसां विकल्पनिहतात्मनाम् |
तत्त्वतो न नवात्मासौ शब्दराशिर्न भैरवः || १० ||

न चापि त्रिशिरा देवो न च शक्तित्रयात्मकः |
न चक्रक्रमसं भिन्नं न च शक्तिस्वरूपकः || ११ ||

अप्रबुद्धमतीनां हि एताबालविभीषिकाः |
मातृमोदकवत्सर्वं प्रवृत्यर्थमुदाहृतम् || १२ ||

दिक्कालकलना मुक्ता देशोद्देशां विशेषिणी |
व्यपदेष्ट्रसुशक्त्यासानशक्त्यापरमार्थतः || १३ ||

अन्तः स्वानु भवानन्दा विकल्पोन्मुक्तगोचरा |
प्. ७४अ) यावस्थभरिताकार्या भैरवी भैरवात्मनः || १४ ||

तद्वपुस्तत्त्वतो ज्ञेयं विमलं विश्वपूरणम् |
एवं विधे परे तत्त्वे कः पूज्यर्कश्च तृप्यति || १५ ||

एवं विधा भैरवस्य यावस्था परिगीयते |
सा परापररूपेण परादेवी प्रकीर्तिता || १६ ||

शक्ति शक्ति मतो यस्मादभेदः सर्वदा स्थितः |
अतस्तद्धर्मधर्मित्वात् पराशक्तिः परात्मनः || १७ ||

न वह्नेर्दाहिकाशक्तिर्व्यतिरिक्ता विभाव्यते |
केवलं ज्ञानसत्तायां प्रारम्भेयं प्रवेशने || १८ ||

शक्त्योवस्थां प्रविष्टस्य निर्विभावेन भावना |
तदासौ शिवरूपीस्याच्चैवीमुखमिहोच्यते || १९ ||

यथा लोके न दीपस्य किरणैर्भासकरस्य वा |
प्. ७४ब्) ज्ञायते दिग्विभागादि तद्वद्भक्त्या शिवः प्रिये || २० ||

देव देव त्रिशूलाङ्क कपालकृतभूषण |
दिग्देशकालशून्या च व्यपदेशीववर्जिता || २१ ||

या शक्तिर्भरताकारा भैरवः सोपलभ्यते |
कैरुपायैर्मुखं तस्य परादेवी कथं भवेत् || २२ ||

यथा सम्यगहं वेद्मि तथा मे ब्रूहि भैरव ||

ऊर्ध्वप्राणो ह्यधोजीवो विसर्गात्मासरोच्चयेत् |
उत्पत्ति द्वितयं स्थाने भरणाद्भवित स्थितिः || २४ ||

सरतोन्तर्बहिर्वापि विद्याद्युग्मनिवर्तनात् |
भैरव्या भैरवस्येर्त्थं भैरवि व्यज्यते वपुः || २५ ||

न व्रजेन्न विशेच्छक्तिर्मरुद्रूपाविकासते |
प्. ७५अ) निर्विकल्पतयामध्ये तथा भैरवरूपधृत् || २६ ||

कुम्भितारे चितावापि पूरिता वा यथाभवेत् |
तदन्ते शान्तनामासौ शक्ताचान्तः प्रकाशते || २७ ||

आमूलात्किरणाभासं सूक्ष्मासूक्ष्मतरात्मिकम् |
चिन्तयोन्ते द्विषट्कान्ते शाम्यन्ते भैरवादयः || २८ ||

उद्गच्छन्ती तडिद्रूपां प्रतिचक्रं क्रमात् क्रमम् |
ऊर्ध्वं मुष्टित्रयं यावत् तावदन्ते महोदयः || २९ ||

भ्रमद्वादशकं सम्यग् द्वादशाक्षरभेदितम् |
स्थूलसूक्ष्मपरिस्थित्या मुक्त्वा मुक्त्वा ततः शिवः || ३० ||

तया पूर्यास्तु मूर्द्धान्तं भक्ष्याभृक्षे पसेत्तना |
निर्विकल्पं मनः कृत्वा सर्वोर्द्ध्वे सर्वगोद्गमः || ३१ ||

शिखिपक्षैश्चित्तरूपैर्मण्डलैः शून्यपञ्चकम् |
प्. ७५ब्) ध्यायतोनुत्तरः शून्ये प्रविशो हृदये भवेत् || ३२ ||

ईदृशेन क्रमेणैव यत्र यत्रापि चिन्तयेत् |
शून्ये वक्त्रे परे पात्रे स्वयं लीना वरप्रदा || ३३ ||

कपालान्तर्मनोन्यस्य तिष्ठेन्मीलित लोचनः |
क्रमेण मनसो दार्ढ्याल्लक्षते लक्षमुत्तमम् || ३४ ||

मध्यनाडी मध्यसंस्था विससूत्रावसू त्रया |
ध्यातात्तयो महादेव्या तया देवः प्रकाशते || ३५ ||

कररुद्ध दृगस्तेन भ्रूभेदाद्द्वाररोदनात् |
दृष्टे बिन्दौ क्रमालीने तन्मध्ये परमास्थितिः || ३६ ||

धामान्तः क्षोभसम्भूता सूक्ष्माग्नि तिलका कृतिः |
बिन्दुं शिखान्ते हृदये लयान्ते ध्यायते लयः || ३७ ||

प्. ७६अ) अनाहते पात्रकर्णे भग्नशब्दपरिश्रुते |
शब्दब्रह्मणि निष्णातः परं ब्रह्माधि गच्छति || ३८ ||

प्रणवादि समुच्चारात् प्लुतान्ते शून्यभावनात् |
शून्यया परया शक्त्या शून्यता चेति भैरवि || ३९ ||

यस्य यस्यापि वर्णस्य पूर्वान्तावनु भावयेत् |
शून्यया शून्य भूतोसौ शून्याकारः पुमान्भवेत् || ४० ||

तन्त्र्यादि वाद्यशब्देषु दीर्घेषु क्रमसंस्थितः |
अनन्यचेताः प्रत्यन्ते परंव्योमवपुर्भवेत् || ४१ ||

पिण्डमात्रस्य सर्वस्य सूक्ष्ममन्त्रक्रमेण तु |
अर्धेन्दुबिन्दुनादान्तः शून्योच्चाराद्भवच्छिवः || ४२ ||

निजदेहे सर्वदिक्कं युगपद्भावयेद्द्वयम् |
निर्विकल्पमनास्तस्य वियत्सर्वं प्रवर्तते || ४३ ||

प्. ७६ब्) पृष्ठशून्यं मूलशून्यं युगपद्भावये च यः |
युगपन्निर्विकल्पत्वान्निर्विकल्पोनयस्ततः || ४४ ||

तनूद्देशे शून्यतया क्षणमात्रं विभावयेत् |
निर्विकल्पं निर्विकल्पे निर्विकल्पा स्वरूपभाक् || ४५ ||

सर्वदेहगतं द्रव्यं नि * द्व्याप्तं मृगेक्षणे |
विभवेयद्यतस्तस्य भावना सा स्थिरी भवेत् || ४६ ||

न किञ्चिदन्तरं तस्य ध्यायन्नध्येय भाग्भवेत् |
हृद्याकाशविलीनाक्षः पद्मसंपुटमध्यगः || ४७ ||

अनन्य चेताः सुभगे परं सौभाग्यमाप्नुयात् |
सर्वतः स्वशरीरस्य द्वादशान्तं मना नयेत् || ४८ ||

दृढबुद्धिर्दृढीभूतं तत्त्वलक्षं प्रवर्तते |
प्. ७७अ) यथा यथा यत्र यत्र द्वादशान्ते मनः क्षिपेत् || ४९ ||

प्रतिक्षणं क्षीणवृत्तेर्वै लक्षण्यं दिनैर्भवेत् |
कालाग्निना कालपुरादुर्थि तेन स्वकं पुरम् || ५० ||

प्लुष्टं विचिन्तयेदन्ते शान्ताभासस्तदा भवेत् |
एवमेव जगत्सर्वं दग्धं ध्यात्वा विकल्पितः || ५१ ||

अनन्यचेतसः पुंसः पुंभावः परमो भवेत् |
स्वदेहे जगतो वापि सूक्ष्मसूक्ष्मतराणि च || ५२ ||

तत्त्वानि यानि निरयं ध्यात्वान्तर्व्यथते परा |
पीनां च दुर्लभां चैव ध्यात्वा द्वादशगोचरे || ५३ ||

प्रविश्य हृदये ध्यायन्युक्तः स्वातन्त्र्य माप्नुयात् |
भुवनत्वादि रूपेण चिन्तयेत्तपसोखिलम् || ५४ ||

सूक्ष्मस्थूलपरित्यागं यावद्दत्ते मनोलयः |
अस्य सर्वस्य विश्वस्य पर्यन्तेषु समन्ततः || ५५ ||

प्. ७७ब्) अध्वप्रक्रियया तत्त्वं देवं ध्यात्वा महोदयः |
विश्वमेतन्महादेवि शून्यभूतं विचिन्तयेत् || ५६ ||

तत्रैव शमनोलीनं ततस्तल्लयभाजनम् |
निर्वृक्षगिरिभित्त्यादि देशे दृष्टिं विनिक्षिपेत् || ५७ ||

विलीने मानसे भावे वृत्तिक्षीणा प्रजायते |
उभयोर्भावयोर्ज्ञाने ध्यात्वा मध्यं समाश्रयेत् || ५८ ||

युगपश्च द्वयं त्यक्त्वा मध्ये तत्त्वं प्रकाशते |
भावे त्यक्ते निरुद्धा चेन्नैव भावान्तरं व्रजेत् || ५९ ||

तदातन्मध्यभावेन विकसत्यति भावना |
सर्वदेहे तन्मयं हि जगद्वा परिभावयेत् || ६० ||

युगपन्निर्विकल्पेन मनसा परमोद्भवः |
वायु द्वयस्य सङ्घट्टादन्तर्वा बहिरन्ततः || ६१ ||

प्. ७८अ) योगी स तत्त्वविज्ञानं समुत्गमनभाजनम् |
सर्वं जगत् स्वदेहं वा स्वानन्दभरितं स्मरेत् || ६२ ||

युगपत् स्वादृतेनैव परानन्दमयो भवेत् |
कुहरेण प्रयोगेन सद्य एव मृगे क्षणे || ६३ ||

समुदेन महानन्दे येन तत्त्वं प्रकाशते |
सर्वस्रोतो निबन्धेन प्राणशक्त्याध्वशासनैः || ६४ ||

पिप्पीलस्पर्श वेलायां प्रथमे परमं सुखम् |
वह्नेर्विषय मध्ये तु चित्तं सुख मयंक्षिपेत् || ६५ ||

केवलं वायुपूर्णं वा स्मरानन्देन युज्यते |
शक्तिसङ्गमसंक्षुब्धं शक्त्या वेशावसानिकम् || ६६ ||

यत् सुखं ब्रह्मतत्त्वस्य तत्सुखं स्वैक्यमुच्यते |
लेहनामक्तनाकोटो स्त्रीमुखस्य भरात् स्मृतेः || ६७ ||

प्. ७८ब्) शक्त्या भावेपि देवेशि भवेदानन्दसंप्लवः |
आनन्दे महते प्राप्ते दृष्टे वा बान्धवे चिरात् || ६८ ||

आनन्दमुत्गतं ध्यात्वा तल्लयस्तन्मना भवेत् |
दग्धमानरसोल्लाअस रसानन्दविजृम्भनात् || ६९ ||

तावतोद्भरितावस्थां महानन्दस्ततो भवेत् |
गीतादि विषया स्वादात्समसौख्यैकतन्मनः || ७० ||

योसिनस्तन्मयत्वेन मनोरूढेस्तदात्मना |
यत्र यत्र मनस्सृष्टिर्मनस्तत्रैव धारयेत् || ७१ ||

तत्र तत्र परानन्दः स्वरूपः संप्रकाशते |
अनागतायां निद्रायां प्रनष्टे बाह्यगोचरे || ७२ ||

सावस्था मनसा गम्या परादेवी प्रकाशते |
तेजसा सूर्य दीपादेराकाशेशवली कृते || ७३ ||

७९अ) दृष्टिं निवेश्य तत्रैव स्वात्मरूपं प्रकाशते |
करङ्किण्ये क्रोधनया भैरव्या लेलिहानया || ७४ ||

खेचर्या दृष्टिकाले च पराव्याप्तिः प्रकाशते |
मृद्वासनेस्फिजैकेन हस्तपादौ निराश्रयम् || ७५ ||

विधायतत्प्रसङ्गेन परापूर्णामतिर्भवेत् |
उपविश्यासनेसम्यग्बाहूर्कृत्वावकुञ्चितौ || ७६ ||

कक्षव्योम्नि मनः कुर्वञ्च समानं च चिन्तयेत् |
स्थूलरूपस्य भावस्य सव्यां दृष्टिं निपातयेत् || ७७ ||

अचिरेण निराधारं मनः कृत्वा शिवं व्रजेत् |
आसने शयने स्थित्वा निराधारं विभावयेत् || ७८ ||

स्वदेहं मनसि क्षीणे क्षीणात्क्षीणाशया भवेत् |
चलासने स्थितस्याथशनैर्वा देहचालनात् || ७९ ||

प्. ७९ब्) प्रशान्ते मानुसे भावे देविदिव्यौघ माप्नुयात् |
लीनं मूर्ध्नि वियत्सर्वं भैरवत्वेन भावयेत् || ८० ||

तत्सर्वं भैरवाकारं तेजस्तत्वं समाविशेत् |
किञ्चिज्ज्ञात्वे द्वेतदायि बाह्यलोकस्तमः पुनः || ८१ ||

विद्वावि भैरवं रूपं ज्ञात्वानन्त प्रकाशवत् |
एवमेवं दुर्निमाया कृष्णपक्षागमे चिरम् || ८२ ||

तैमिरं भावयेद्रूपं भावयेद्भैरवो भवेत् |
यस्य यस्येन्द्रियस्यापि व्याघाताश्च निरोधतः || ८३ ||

प्रविष्टस्या द्वये शून्ये तद्दैवात्मा प्रकाशयेत् |
अब्धिन्दु स विसर्गं च अकारं जपतो महान् || ८४ ||

उदेति देवि सहसाज्ञानौघः परमेश्वरः |
स विसर्गस्य वर्णस्य विसर्गान्तं चिति कुरु || ८५ ||

प्. ८०अ) निराधारेण चित्तेन स्पृशेद्ब्रह्मसनातनम् |
व्योमाकारं स्वमात्मानं ध्याने दिग्भिरनावृतम् || ८६ ||

निराशय चितिः शक्तिः स्वरूपे दर्शयेत् तदा |
किञ्चिदङ्गं विभाव्यादौ तीक्ष्णसूच्यादिना ततः || ८७ ||

तत्रैव चेतना युक्ता भैरवेणामलागतिः |
चित्ताद्यन्तः कृतन्नास्ति समन्तर्भावयेदिति || ८८ ||

विकल्पनामभावेन विकल्पैरुज्झितो भवेत् |
मया विमोहनी नाम कलायाः कलनं स्थितम् || ८९ || 

* * दि तत्त्वं धर्माणां कलयन्न पृथग् भवेत् |
जगतीइच्छां समुत्पन्नामवलोक्यशमं नयेत् || ९० ||

यत एव समुद्भूता ततस्ततैव लीयते |
यदाममेच्छानोत्पन्ना ज्ञानं वाकस्तदास्मि वै || ९१ ||

प्. ८०ब्) तत्त्वतोहं तदा भूतस्तल्लीनस्तन्मनो भवेत् |
इच्छायामथवा ज्ञाने जाते चित्तं निवेशयेत् || ९२ ||

आत्मबुद्ध्यानान्यचेता ततस्तत्त्वात्मदर्शनम् |
निराधारं भवेज्ज्ञानं निर्निमित्तं भ्रमात्मकम् || ९३ ||

तत्त्वतर्कस्य चिन्नैत देवं व्यापी शिवः प्रिये |
चिद्धर्मा सर्वदेहेषु विशेषो नास्ति कुत्रचित् || ९४ ||

अतश्च तन्मयं सर्वं भावयेद्भवजीज्जनः |
कामक्रोधलोभमोहमदमात्सर्यगोचरः || ९५ ||

बुद्धिं निस्तिमिभां? कृत्वा तत्तत्त्वमवशिष्यते |
इन्द्रजालमयविश्वं न्यस्तं वा चित्त्रकर्मवत् || ९६ ||

भ्रमद्वा ध्यायतः सर्वं पश्यतश्च सुखोद्गमः |
न चित्तं निक्षिपेद्दुःखेन सुखे वा परिक्षिपेत् || ९७ ||

प्. ८१अ) भैरवि ज्यायतां मध्ये किं तत्त्वमवशिष्यते |
विहाय निजदेहस्थं सर्वं नास्मीति भावयेत् || ९८ ||

दृढेन मनसा दृष्ट्या नान्वेक्षिण्या सुखी भवेत् |
घटादौ यच्च विज्ञानमिच्छाद्यं वाममान्तरे || ९९ ||

नैव सर्वगतं जातं भावयन्निति सर्वगः |
ग्राह्यग्राहकसंवित्तिः सामान्या सर्वदेहिनाम् || १०० ||

योगिनां तु विशेषोस्ति सम्बन्धे सावधानता ||

स्वस्मादन्यशरीरेपि संवित्ति मनुभावयेत् |
अपीक्षां स्वशरीरस्य त्यक्त्वा वासी सुखी भवेत् ||

निराधारं मनः कृत्वा विकल्पं न विकल्पयेत् | 
तदात्म परमात्मत्वे भैरवो मृगलोचने || १०३ ||

सर्वज्ञः सर्वकर्ता च व्यापकः परमेश्वरः |
प्. ८१ब्) स एवाहं चैव धर्मा इति दार्ढ्या भवेच्छिवः || ४ ||

जलस्यैवोर्मयो वह्नेर्ज्वालाभङ्गः प्रभाभरः |
ममैव भैरवस्येता विश्वभङ्ग्यविभेदिताः || ५ ||

भ्रान्त्वा भ्रान्त्वा शरीरेण त्वरितं तु विपातनात् |
क्षोभशक्तिविरामेण परासञ्जायते दशा || ६ ||

आधारे त्वथवा शक्त्या ध्यानाच्चित्ततलेन वा |
जातशक्तिसमावेश क्षोभन्ते भैरवं वपुः || ७ ||

संप्रदायमिदं भद्रे शृणु सम्यग् वरानने |
कैवल्यं जायते सद्यो नेत्रयोः स्तब्धमात्रयोः || ८ ||

दशाधिके महागर्ते स्थित्वोपरि निरीक्षणात् |
अविकल्पमते सम्यक् सद्यच्चित्तनयस्फुटम् || ९ ||

यत्र यत्र मनो याति बाह्ये बाह्यान्तरेपि वा |
प्. ८२अ) तत्र तत्र शिवावस्था व्यापकत्वात्कयास्यति || १० ||

यत्र यत्राक्षमार्गेण चैतन्यं व्यज्यते विभोः |
तस्य तन्मात्रधर्मित्वाच्चिल्लयाद्भरितात्मता || ११ ||

क्षुताद्यन्ते भयेशोके गह्वरे वारणद्रुते |
कुर्धहले क्षुधाद्यन्ते ब्रह्मसत्ता मयी पशा || १२ ||

वस्तुषु स्म?र्यमाणेषु दृष्टे देशेमनस्त्यजेत् |
स्वशरीरं निराधारं ततः प्रसरति प्रभुः || १३ ||

क्वचिद्वस्तु न बिन्दस्य शनैर्दृष्टिं निवर्तयेत् |
तज्ज्ञानं * *? सहितं देहि शून्यालयो भवेत् || १४ ||

भक्त्यद्रेकाद्विरक्तस्य यादृशी ज्ञायते रतिः |
सा शक्तिः शाङ्करी नित्यं भावयेर्थं ततः शिवः || १५ ||

वस्त्वन्तरे वेद्यमाने शनैर्वस्तुषु शून्यता |
प्. ८२ब्) तामेवमनु सा ध्यात्वा विदितोपि प्रशाम्यति || १६ ||

किञ्चिज्ज्ञैर्यः स्मृता शुद्धिस्सशुद्धिश्शम्भुदर्शने |
न शुचिर्ह्यशुचिस्तस्मान्निर्विकल्पः सुखी भवेत् || १७ ||

सर्वत्र भैरवो भावः सामान्ये ष्वेवगोचरे |
न च तद्व्यतिरेकेन परोस्तीत्यद्वया गतिः || १८ ||

समः शत्त्रौ च मित्रे च समोमानावमानयोः |
ब्रह्मणः परिपूर्णत्वादिति ज्ञात्वा सुखी भवेत् || १९ ||

न द्वेष भावयोः * * *? न रागं भावयेत् क्वचित् |
रागद्वेषविनिर्मुक्तो मध्ये ब्रह्मप्रसर्पति || २० ||

यदि वेद्यं यदा ग्राह्यं यच्छून्यं यदवावगम् |
तत्सर्वं भैरवं भाव्यं तदन्ते रोधसम्भवम् || २१ ||

नित्ये निराशये शून्ये व्यापके कलनोज्झिते |
बाह्याकाशे मनः कृत्वा निराकाशं समाविशेत् || २२ ||

प्. ८३अ) यत्र यत्र मनोयाति तत्तत्ते नैव लक्षणम् |
परित्यज्य नवः स्थित्या निस्तरङ्गस्ततो भवेत् || २३ ||

क्रियात्सर्वं रवयति सर्व देव्यापकोखिले |
इति भैरवशब्दस्य सन्ततोश्चारणा च्छिवः || २४ ||

अहं स समयेत्यादि प्रतिपत्ति प्रसङ्गतः |
निराधारे मनोजाति तद्ध्याना प्रेरणाच्छमी || २५ ||

नित्यो विभुर्निराधारो व्यापकश्चाखिलाधिपः |
शब्दाः प्रतिक्षणं ध्यायन्प्रकृतार्थानुरूपतः || २६ ||

अतत्त्वमिन्द्रजालाभमिदं सर्वमवस्थितम् |
किं तत्वमिन्द्रजालस्य इति दार्ढ्याअच्छयं व्रजेत् || २७ ||

आत्मनो निर्विकारस्य क्व ज्ञानं क्व च वा क्रिया |
ज्ञानायता बहिर्भावादतः शून्यमिदं जगत् || २८ ||

प्. ८३ब्) न मे बन्धन मोक्षोमेती तस्यैव विभीषिकाः |
प्रतिबिम्बमिदं बुद्धेर्जलेष्विवविवस्वतः || २९ ||

इन्द्रियद्वारकं सर्वं सुखदुःखादि सङ्गमम् |
इतीन्द्रियाणि सन्त्यज्य स्वस्थः स्वात्मनि वर्तते || ३० ||

ज्ञानं प्रकाशकं सर्वं सर्वमात्माप्रकाशकः |
एवमेव स्वभावत्वाज्ज्ञानज्ञेयो विभाव्यते || ३१ ||

मानसं चेतना शक्तिरात्मा चेति चतुष्टयम् |
यदा प्रियो परिक्षीणं तदातद्भैरवं वपुः || ३२ ||

निस्तरङ्गा पदेशानां शतमुक्तासमासतः |
द्वादशाभ्यधिकं देवि यज्ज्ञात्वा ज्ञानविज्जनः || ३३ ||

अत्र चैव तपे युक्ते जायते भैरवः स्वयम् | 
प्. ८४अ) वाचाकरोति कर्माणि शापानुग्रहकारकः || ३४ ||

अजरामरतामेति सोणिमादि गुणान्वितः |
योगिनीनां प्रियो देवि सर्वमेलापकाधिपः || ३५ ||

जीवन्नपि विमुक्तोसौ कुर्वन्नपि च चेष्टितम् || ३६ ||

इदं यदि वपुर्देव परायाश्च महेश्वर |
एवमुक्त्वाव्यवस्थायां जपते को जपश्चकः || ३७ ||

एषात्र प्रक्रिया वक्ष्ये स्थूलेष्येव मृगेक्षणे |
भूयोभूयः परे भावे भावना भाव्यते यथा || ३८ ||

ध्याने या निश्चला बुद्धिर्निराकारा निराश्रया |
न तु ध्यानं शरीरादि मुखहस्तादि कल्पना || ३९ ||

प्रजानामन्न पुष्पाद्यैर्या मतिः क्रियते दृढा |
निर्विकल्पे परे व्योम्नि सा पूजा ह्यदराल्लयः || ४० ||

प्. ८४ब्) महाशून्या लये वह्नौ भूताक्षविषयादिकम् |
हूयते मनसा सार्धं स होमश्चेतना स्रुचा || ४१ ||

यागेत्र परमेशानि तुष्टिरानन्द लक्षणा |
क्षपणात् सर्वपापानां त्राणात्सर्वस्य पार्वति || ४२ ||

रुद्रशक्ति समावेशस्तत्क्षेत्रं भावना परा |
अन्यथा तस्य तन्द्रस्य का पूजा कश्च तृप्यति || ४३ ||

यैरेव पूज्यते द्रव्यैस्तर्पते वा परापरः |
यश्चैव पूजकः सर्वं स एवैकः प्रपूजनम् || ४४ ||

व्रजेत् प्राणो विशेज्जीव इच्छाया कुटिला कृतिः |
दीर्घात्मा सा महादेवी परक्षेत्त्रं परापरा || ४५ ||

अस्यानु चरतस्तिष्ठेन्महानन्दमयेध्वरे |
तथादेवा समाविष्टः परं भैरवमाप्नुयात् || ४६ ||

प्. ८५अ) षट्कतानि दिवारात्रौ सहस्राण्येक विंशतिः |
जपो देव्याः समुद्दिष्टः प्राणस्यान्ते सुदुर्लभः || ४७ ||

इत्ये तत्कथितं देवि परमामृतमुत्तमम् |
एतच्च नैव कस्यापि प्रकाश्यं न कदाचन || ४८ ||

परिशिष्येखिले क्रूरे अभक्ते गुरुपादयोः |
निर्विकल्पमतीनां तु वीराणामुन्नतात्मनाम् || ४९ ||

भक्तानां गुरुवर्गस्य दातव्यं निर्विशङ्कया |
ग्रामोराज्यं परोदेशः पुत्रदारकुटुम्भकम् || ५० ||

सर्वमेतत्परित्यज्य ग्राह्यमेतन्दृगेक्षणे |
प्राणा अपि प्रदातव्या न देयं परमा मृतम् || ५१ ||

देव देव महादेव परितृप्तास्मि शङ्कर |
रुद्रयामल मन्त्रस्य सरसद्यावधारितम् || ५२ |

प्. ८५ब्) सर्वशक्ति प्रभेदानां हृदयं ज्ञातमद्य च |
इत्युक्त्वा नन्दिता देवी कण्ठे लग्ना शिवस्य तु || ५३ ||

###########   END OF FILE  #######