####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00209
Uniform title: śivadharma
Manuscript : IFP/EFEO 860 copied from R2442 G.O.N.L., Madras

Description: 
IFP transcript 860  copied from ms no R2442 belonging to G.O.N.L. , madras.)
This zivadharma differs from the text of the same name in transcript no. 72. There the colophon reads: śrīśivadharmaśāstre nandiproktethe colophon of this version reads simply śrīśivadharmaśāstre


Notes: 
Data entered by the staff of Muktabodha under the supervision of Mark S.G. Dyczkowski.


Revision 0: April 5, 2010

Internet publisher : Muktabodha Indological Research InstituteWeb publisher Muktabodha
Publication year : 2010
Publication city : 
Publication country : United States
####################################################




शिवधर्मः

ओं महागणपतये नमः || हरिः ओं || अविघ्नमस्तु | श्रीगुरुभ्यो नमः || 
ओं नमः शिवाय ||

सर्वाकारमशेषस्य जगतः सर्वदा शिवम् |
गो ब्राह्मणनृपाणां च शिवं भवतु सर्वदा ||

शिवमादौ शिवं मध्ये शिवमन्ते तथैव च |
सर्वेषां शिवभक्तानामनुगानां च नाश्शिवम्? ||

मेरुपृष्ठे सुखासीनमृषिसंघैः समावृतम् |
लोकानुग्रहकं शान्तं सर्वज्ञं नन्दिकेश्वरम् ||

तेषां मध्ये समुथाय मुनिर्ब्रह्मसुतोत्तमः |
सनत्कुमारः सुतपाः पृच्छतिस्मयया विधि ||

भगवन् सर्वधर्मज्ञ शिवधर्मपरायण |
श्रोतुकामः परं धर्ममिमे सर्वे समागतम् ||

अग्निष्टोमादयो धम्रा यज्ञाः बहुवित्तकृतान्विताः |
नात्यन्तफलभूयिष्ठा बह्वायाससमन्विताः ||

न शक्यास्ते यतः कर्तुमल्पवित्तैर्द्विजातिभिः |
सुखोपायमतो ब्रूहि सर्वकामार्थसाधकम् ||

हिताय सर्वसत्वानां शिवधर्मं सनातनम् |
येन सिद्धाः सुरादैत्या गन्धर्वोरगराक्षसाः ||

ऋषयः किन्नरायक्षास्तथा किं पुरुषादयः |
गणाश्च विविधान्यान्ये शिवधर्मपरायणाः ||

यं सम्पूज्यनरास्सर्वे तद्भक्ताश्शिवधर्मिकाः |

श्रीनन्दिकेश्वर उवाच

श्रूयतामभिधास्यामि सुखोपायं महाफलम् |
परमं सर्वधर्माणां शिवधर्मं सनातनम् ||

शिवेन कथितं पूर्व पार्वत्याष्षण्मुखस्य च |
गणानां देवमुख्यानामस्माकं च विशेषतः ||

अज्ञानार्णवमग्नानां सर्वेषां प्राणिनायम् |
शिवधर्मोडुपः श्रीमानुत्तारार्थमुदाहृतः ||

यैरयं शान्तचेतस्कैश्शिवभक्तैश्शिवार्थिभिः |
सं सेव्यते परोधम्रस्ते रुद्रा नात्र संशयः ||

ग्रामे वा यदिवारण्ये जले वापि स्थलोऽपिवा |
यत्र वा दृश्यते लिङ्गं सर्वतीर्थानि तत्र वै ||

प्. २(५)

एककालं द्विकालं वा त्रिकालं नित्यमेव वा |
ये स्मरन्ति विरूपाक्षं ते रुद्रा नात्रसंशयः ||

कीर्तयिष्यन्ति ये रुद्रास्सकृदप्याशु ते नराः |
सर्वपापैः प्रमुच्यन्ते सर्वजन्मकृतैरपि ||

येऽर्चयन्ति सदारुद्रं न ते प्रकृतिमानुषाः |
रुद्रलोकात्परिभ्रष्टास्ते रुद्रा नात्रसंशयः ||

जातेन देहिना येन नार्चितोभगवाञ्छिवः |
स चिरं संचरत्यस्मिन् संसारे दुःखसागरे ||

तस्य चित्तम् महाच्छिद्रं सम्भोगस्स्वार्थमूकता |
यः क्षणं वा मुहूर्तं वा शर्वमेकं न चिन्तयेत् ||

दुर्लभं प्राप्यमानुष्यं येऽर्चयन्ति सदाशिवम् |
तेषां हि सफलं जन्म कृतार्थास्ते नरोत्तमाः ||

भवभक्तिपराये तु भवं प्रणतचेतसा |
भवसंस्मरणोद्युक्तास्तेन दुःखस्य भागिनः ||

भवनानि मनोज्ञानि विभ्रमा भरणाः स्त्रियः |
धनञ्चादृष्टपर्यन्तं शिवपूजा विधेः फलम् ||

ये वाञ्छन्ति महाभोगान् राज्यं वा त्रिदशालये |
तेऽर्चयन्तु सदा कालं हरस्य चरणाम्बुजम् ||

सौभाग्यकान्तिमद्रूपं सत्वं त्यागप्रभावतः |
शौर्यं च जगतिख्यातिं शिवमर्चयतो भवेत् ||

नारुद्रः संस्मरेद्रुद्रं नारुद्रो रुद्रमर्चयेत् |
नारुद्रः कीर्तयेद्रुद्रं नारुद्रो रुद्रमाप्नुयात् ||

शिवधर्मस्य सारोऽयं शिवे भक्तिः सुनिश्चला |
सा चाष्टांगी शिवेनोक्ता कार्या नित्यं प्रयत्नतः ||

श्रीभगवानुवाच

मद्भक्तजनवात्सल्यं पूजायाञ्चानुमोदनम् |
स्वयमभ्यर्चनं भक्त्या ममार्थेचांगचेष्टितम् ||

मत्कथाश्रवणे भक्ति स्वरनेत्रांगविक्रिया |
ममानुस्मरणं नित्यं यश्च मांनोपजीवति ||

भक्तिरष्टविधाप्येषा यस्मिन् म्लेच्छेऽपि वर्तते |
सविप्रेन्द्रो मुनिः श्रीमान् सयतिस्सचपण्डितः ||

न मे प्रियश्चतुर्वेदी मद्भक्ताः खपचोऽपि यः |
तस्मै देयं ततो ग्राह्यं स च पूज्यो यथाह्यहम् ||

पत्रं पुष्पं फलं तोयं यो मे भक्त्या प्रयच्छति |

प्. ३(६)

तस्याहं न प्रणश्यामि स च मे न प्रणश्यति ||

अर्चयेतनरो नित्यं यो मां समयमास्थितः |
स मां पर्वतदुर्गेषु मार्गमाणो विनश्यति ||

यो मां सर्वगतं पश्येत् सर्वं च मयिसंस्थितम् |
तस्याहं नित्यमात्मस्थः स च नित्यं मयि स्थितः ||

सुदुर्लभा शिवे भक्तिर्दुर्लभं च शिवार्चनम् |
सुदुर्लभं शिवे दानं शिवहोमश्च दुर्लभः ||

सुदुर्लभं शिवज्ञानं तदभ्यासोऽति दुर्लभः |
सुदुर्लभतरं ज्ञेयं जपध्यानं शिवात्मकम् ||

सुदुर्लभा तयोः प्राप्तिस्तदभ्यासोऽति दुर्लभः |
सुदुर्लभमिदं ज्ञात्वा शिवे भक्तिं समाश्रयेत् ||

लाभस्तेषां मनुष्याणां ये शिवं शरनं गताः |
एषा दिवा च रात्रौ च नित्या शिवगतास्मृतिः ||

नमस्कारादिसंयुक्तं शिव इत्यक्षरद्वयम् |
जिह्वाग्रे वर्तते यस्य सफलां तस्य जीवितम् ||

इत्येष वः समासेन शिवधर्मोऽखिलः क्रमात् |
निर्दिष्टः प्रथमाध्याये शेषस्यैव प्रविस्तरः ||

य इमं पठते नित्यं शृणुयाद्वापि भक्तितः |
विमुक्तः सर्वपापेभ्यः शिवलोके महीयते ||

डाकिन्यो विविधाकारा रक्षांसि प्रेतनायकाः |
न तस्य पीडां कुर्वन्ति तथा चान्येऽपि हिंसकाः ||

शत्रवो नाशमायान्ति सर्वरोगैर्न बाध्यते |
सर्वरोगैर्न बाध्येत आपदो न स्पृशन्तितम् ||

धनमायुर्यशो विद्यां प्रभावमतुलं व्रजेत् | (ल)
शुभान्युपचयं यान्ति नित्यं पूर्णगुणान्विताः ||

इति श्रीशिवधर्मशास्त्रे भक्तिलक्षणं नाम प्रथमोध्यायः ||



द्वितीयोऽद्यायः 

सनत्कुमार उवाच 

लिङ्गार्चनविधिं पूर्णं श्रोतुमिच्छामि तत्वतः |
त्वत्प्रसादाद्विशेषेण भगवन्नन्दिकेश्वर ||

यत्पुण्यं स्थापिते लिङ्गे कृते यच्च शिवालये |
संमार्जने च यत्पुण्यं यत्पुण्यमुपलेपने ||

प्. ४(७)

नीराज्जनौषधीबीजस्नानमङ्गलवादने |
यत्पुण्यमर्च्यदानेन तोयस्नानेन यद्भवेत् ||

पञ्चगव्यपयस्नाने दधिस्नाने च यत्फलम् |
घृतस्नानेन यत्पुण्यं घृताभ्यंगेन यद्भवेत् ||

मधुस्नानेन यत्पुण्यं पुण्यमिक्षुरसेन च |
उद्वर्तनान्तरस्नाने कुशपुष्पोदकेन च ||

सौवर्णरत्नतोयैश्च गन्धचन्दनवारिभिः |
कर्पूरागरुतोयेन शुद्धतोयेन यद्भवेत् ||

विलेपनैश्च गन्धाद्यैर्विलिप्तेन च यद्भवेत् |
तालवृन्तप्रदानेन प्रदाने चामरस्य च ||

मुक्तापुष्पार्चनैश्चैव मालाभिर्लिङ्गपूरणे |
पुष्पमण्टपिकायाश्च पुष्पमालावलम्बने ||

पूजाभक्तिविशेषैश्च वेद्यामालावलम्बने |
पुष्पजातिविशेषेषु धूपेष्वपि च यत्फलम् |

ग्रामखेटपुराणां च देशदानेन यत्फलम् |
तत्पालनापहारेण पुण्यापुण्यं च यद्भवेत् ||

यतीनामन्नपानादिमात्रोपकरणानि च |
दत्वा किं लभते पुण्यं कृत्वा वा तत्प्रतिश्रयम् ||

तत्संस्कारे तथा तेषां प्रत्युत्थानाभिवादने |
तत्संस्कारे तथा तेषां प्रत्युत्यानाभिवादने ||

यदप्यन्यद्भवेत् सूक्ष्ममज्ञानान्नप्रचोदितम् |
तत्सर्वं कथयास्माकं भक्तानामनुकम्पया ||

इति श्रीशिवधर्मशास्त्रे द्वितीयोऽध्यायः ||



तृतीयोध्यायः 

नन्दिकेश्वर उवाच 

त्वमतीवशिवे भक्तः पद्मयोनिसुतोत्तम |
तेजते निखिलं वक्ष्ये शृणुष्वैकाग्रमानसः ||

पूर्वमेकार्णवे घोरे नष्टे स्थावरजंगमे |
विवादः सुमहानासीद्ब्रह्मविष्ण्वोः परस्परम् ||

अहं कर्तास्म्यहं कर्ता न मत्तोऽन्यो जगत्प्रभुः |
एवमाहहरिं ब्रह्मा ब्रह्माणं च हरिस्तथा ||

तयोर्दर्पापहारार्थं प्रबोधार्थं च देवयोः |
मध्ये समभवल्लिंगमैश्वरं तैजसं परम् ||

ज्वालामालावृतं दिव्यं मप्रमेयमनौपमम् |

प्. ५(८) 

योजनायुतविस्तीर्णं स्थितं तद्विमलेऽम्भसि ||

ज्वालाभिर्मोहितौ तस्य लिंगस्य सुरसत्तमौ |
तदा विस्मयमापन्नौ पश्यन्तावमराधिपौ ||

गतावूर्ध्वमधस्तस्य संप्रधार्य परस्परम् |
अधोपलब्धये विष्णु रगादूर्ध्वं पितामहः ||

अदृष्ट्वा तमधश्चोर्ध्वं तौसमेत्य परस्परम् |
कृतांजलिपुटौ भूत्वा लिङ्गं तुष्टावतुस्तदा ||

अनादे देवदेवेश विद्येश्वर महेश्वर |
सर्वज्ञ ज्ञानविज्ञान प्रदानैक नमोऽस्तु ते ||

बहुरूपमहारूप सर्वरूपोत्तमोत्तम |
पशुपाशार्णवातीत वरप्रद नमोऽस्तु ते ||

स्वभावनिर्मला भोग सर्वव्यापिन् महेश्वर |
योग योगिन् महायोगिन् योगेश्वर नमोऽस्तु ते ||

निरञ्जन निराधार स्वाधार निरूपप्लव |
प्रसन्नपरमेशाय योगेश्वर नमोऽस्तु ते ||

जिह्वाचापलभावेन मोहितौ नौक्वते स्तुतौ |
तत्क्षन्तव्यः नौपम्यकस्ते स्तौति गुणार्णवम् ||

लिङ्गोत्पत्तिस्तवं पुण्यं यः शृणोति सदानरः |
सर्वपापविनिर्मुक्तः शिवलोके महीयते ||

लिङ्गमध्ये परं लिङ्गं स्थितं प्रादेशसंमितम् |
समाधिस्तोत्रसम्पन्नौ दृष्टवन्तौ शिवात्मकम् ||

नैवतत्काञ्चनं रौप्यं ताम्रं स्फाटिकमौक्तिकम् |
लक्षमात्रं स्थितं शान्तं केवलं तच्छिवात्मकम् ||

तयोस्तुष्टो महादेवः प्रादाद्वरमनुत्तमम् |
कारणत्वमनुज्ञाप्य तत्रैवान्तरधीयत ||

प्राञ्जलिः प्रणतो विष्णुः ब्रह्मापि ब्रह्मतत्परः |
पूर्वं लिङ्गं समभ्यर्च्य त्वत्तत्कार्याणि चक्रतुः ||

ब्रह्मा ब्रह्माक्षरैर्दिव्यैर्लिङ्गं पूजयते सदा |
गन्धपुष्पादिभिर्नित्यं विष्णुः पूजयते शिवम् ||

ततः प्रभृति ब्रह्माद्याः प्रतिष्ठाप्यसुरासुराः |
तल्लिङ्गानुकृतिं लिङ्गं पूजयनृषयस्तदा ||

परं गरुडं शरीरं च लिङ्गं क्षेत्रमनादिवत् |
यदाद्यमैश्वरं तेजस्तल्लिङ्गं पञ्चसंज्ञितम् ||

प्. ६(९)

कल्पान्ते तस्य लिङ्गस्य दीयन्ते सर्वदेवताः |
दक्षिणे लीयते ब्रह्मा वायतश्च जनार्दनः ||

हृदये चैव गायत्री सर्ववेदोत्तमोत्तमा |
मूर्ध्निलीयन्ति वै वेदाः सषडङ्गपदक्रमाः ||

जठरे लीयते सर्वं जगत्स्थावरजङ्गमम् |
उत्पाद्यते पुनस्तस्मात् ब्रह्माद्यं सचराचरम् ||

आकाशं लिङ्गमित्याहुः पृथिवी तस्य पीठिका |
आलयः सर्वभूतानां लयनाल्लिङ्गमुच्यते ||

लिङ्गमित्थं प्रतिष्ठाप्य सर्वदेवभवोद्भवम् |
स्थापितं तेन सर्वं स्यात् पूजितञ्च न संशयः ||

प्राञ्जलिः प्रहितो विष्णु ब्रह्मापि ब्रह्मतत्परः |
ब्रह्मा पूजयते नित्यं लिङ्गं शैलमयं शुभम् ||

तस्य संपूजनात्तेन प्राप्तं ब्रह्मत्वमुत्तमम् |
शक्रोऽपि देवराजेन्द्रो लिङ्गं मणिमयं शुभम् ||

नित्यमर्चयते भक्त्या तेन शक्रत्वमाप्तवान् |
लिङ्गं हेममयं कान्तं धनदोऽर्चयते सदा ||

तेनासौ धनदो देवो धनदत्वमाप्तवान् |
विश्वेदेवा महात्मानो रौप्यलिङ्गं मनोहरम् ||

यजन्ते विधिवद्भक्त्या तेन विश्वत्वमवाप्नुवन् |
वायुः पूजयते नित्यं लिङ्गं पित्तलसंभवम् ||

वायुत्वं तेनसंप्राप्तमनौपम्य गुणावहम् |
इन्द्रनीलमयं लिङ्गं विष्णुरर्चयते सदा ||

विष्णुत्वं प्राप्तवांस्तेनाद्भुतैकं सनातनम् |
वसवः का* तं लिङ्गं पूजयन्ति विधानतः ||

महात्मानो वसुत्वं हि * * * * महोदयम् |
अश्विनौपार्थिवं लिङ्गं यजन्ते तु विधानतः ||

तेन तावपि नौ देवौ दिव्यदेहगतावुभौ |
स्फाटिकं वृद्धिमल्लिङ्गं वरुणोर्चयते सदा ||

वरुणत्वं हि संप्राप्तं तेन ऋध्या समन्वितम् |
लिङ्गमन्नमयं पुण्यमग्निर्यजति भावितः ||

अग्नि त्वं प्राप्तवांस्तेन तेजोरूपसमन्वितम् |
ताम्रं लिङ्गं सदा कालं भक्त्या देवो दिवाकरः ||

प्. ७(१०)

अर्च्यतेन सदाकालं प्राप्तं सूर्यत्वमुत्तमम् |
मुक्ताफलमयं लिङ्गं सोमः पूजयते सदा ||

तेन सोऽपि संप्राप्तः सोमत्वं सततोज्ज्वलम् |
प्रकलकमयं लिङ्गं यजंते पन्नगोत्तमाः ||

तेन नागाः सुभोगाढ्याः प्रयास्यन्ते परं पदम् |
कृष्णायसमयं लिङ्गं पूजयन्त्यसुरोत्तमाः ||

राक्षसाश्च महात्मानः तेनतेऽमितविक्रमाः |
त्रपुसीसमयं लिङ्गं पिशाचाः पूजयन्ति ते ||

तेन ऋद्धिबलोपेताः प्रयान्ति परमं पदम् |
त्रैलोहिकं सदालिङ्गं यजन्ते गुह्यकादयः ||

तेन भोगफलोपेताः प्रयान्तीश्वरमन्दिरम् |
वज्रलोहमयं लिङ्गं यजन्ते मातरस्सदा ||

मातृत्वं प्राप्यताः सर्वाः प्रयान्ति परमं पदम् |
एवं देवाः सगन्धर्वाः सयक्षोरगराक्षसाः ||

पूजयन्ति सदाकालमीशानं सुरनायकम् |
तेन पूजयते नित्यं सर्वं लिङ्गे प्रतिष्ठितम् ||

तस्मात् सदार्चयेल्लिङ्गं यदीच्छे च्छ्रेय आत्मनः |
लिङ्गो देवो महादेवः साक्षादेव व्यवस्थितः ||

अनुग्रहाय लोकानां तस्माल्लिङ्गं प्रपूजयेत् |
यो न पूजयते मोहाल्लिङ्गं त्रिभुवनेश्वरम् ||

न च स्वर्गस्य मोक्षस्य न च राज्यस्य भाजनम् |
यस्तु पूजयते नित्यं लिङ्गं त्रिभुवनेश्वरम् ||

स स्वर्गमोक्षराज्यस्य क्षिप्रं भवति भाजनम् |
तस्मादेकमनाभूत्वा यावज्जीवं प्रतिज्ञया ||

अर्चयन्ति महादेवमापन्नोऽपि सदाबुधाः |
वरं प्राणपरित्यागः शिरसो वा परिच्छदे ||

नत्वै वा पूज्यभुञ्जीयात् भगवन्तं त्रिलोचनम् |
एवं निर्वहते यस्तु यावज्जीवं शिवार्चनम् ||

आयुष्यं बलमारोग्यं स रुद्रो नात्रसंशयः |
न हि लिङ्गार्चनादन्यत् पुण्यमभ्यधिकं क्वचित् ||

इति विज्ञाय यत्नेन पूजनीयः सदाशिवः |
यो लिङ्गद्वेष्टिसंमोहात् सर्वदेवनमस्कृतम् ||

नरोनरकगामी स्यात् तस्य संभाषणादपि |

प्. ८(११)

लिङ्गमित्थं प्रतिष्ठाप्य सर्वयत्नैर्विधानतः ||

यत्पुण्यफलमाप्नोति तदेकाग्रमनाः शृणु |
सर्वयज्ञतपोदान तीर्थवेदेषु यत्फलम् ||

तत्फलं कोटिगुणितं स्थाप्यलिङ्गं लभेन्नरः |
यो लिङ्गं स्थापयेदेकं विधिपूर्वं सदक्षिणम् ||

सर्वकामोदितं पुण्यं कोटि कोटि गुणं लभेत् |
मातृतः पितृतश्चैव यस्य चोद्वहते स्त्रियः ||

कुलैकविंशमुत्तार्य शिवलोके महीयते |
भुक्त्वा तु विपुलान् भोगान् प्रलयेसमुपस्थिते ||

ज्ञानयोगं समासाद्य स तत्रैव विमुच्यते |
अथ चेद्राज्यमाकांक्षेज्जायते स भवान्तरे ||

सप्तद्वीपसमुद्रायाः क्षितेरधिपतिर्भवेत् |
यः कृत्वा पार्थिवं लिङ्गमर्चयेत् स वैदिकम् ||

इहैव धनवान् छ्रीमान्नन्ते रुद्रञ्च जायते |
सन्ध्यायां योर्चयेल्लिङ्गं कृत्वा बिम्बेन पार्थिवम् ||

दशैकादशिकं यावत् तस्य पुण्यफलं शृणु |
अनेनैव तु देहेन रुद्रः संचरतेक्षितौ ||

पापहा सर्वमर्त्यानां दर्शनस्पर्शनादपि |
उद्धृत्यदिविसंस्थाप्य कुलानामेकविंशतिः ||

सहायैः सहितो नित्यं मोदतेदिविरुद्रवत् |
यः श्रीवृक्षमयं लिङ्गं सर्वगन्धोपशोभितम् ||

कुसुमैश्च सुगन्धैश्च फलैश्च विविधैस्तथा |
भक्ष्यभोज्यान्नपानैश्च घृतदीपसमायुतम् |
तस्य दक्षिणपार्श्वे तु विन्यसेदगरुं बुधः ||

दद्यात् पश्चिमभागे तु शोभनां तु मनाश्शीलाम् |
उत्तरे चन्दनं दद्यात् हरितालं तु पूर्वतः ||

एवं वित्तानुसारेण कृत्वा विभवविस्तरम् |
कृष्णपक्षे चतुर्दश्यां शिवाय विनिवेदयेत् ||

सकृदप्येव यः कश्चिल्लिङ्गं कुर्याद्द्विजोत्तमः |
यत्फलं लभते तस्य तन्मे निगदतः शृणु ||

सर्वपापविनिर्मुक्तः सर्वोपद्रववर्जितः |
निष्कलः सर्वगोभूत्वा प्रविशेच्छिवमव्ययम् ||

पांसुना क्रीडमानोऽपि लिङ्गं कुर्यात्तु यो नरः |

प्. ९(१२)

प्रत्यान्ते लभते राज्यमसपत्नमकण्टकम् |
सूक्ष्मेणापि प्रयोगेणामेयं पुण्यसञ्चयम् ||

शिवमर्चयतो यस्मात् तस्मान्नित्यं समर्चयेत् |
तस्मात्सर्वप्रयत्नेन शृणुयाद्भावितात्मनः ||

पापकञ्चुकमुत्सृज्य प्राप्नोति परमं पदम् ||

इति श्रीशिवधर्मशास्त्रे नन्दिप्रोक्ते लिङ्गोत्पत्तिर्नामतृतीयोध्यायः ||



अथ चतुर्थोऽध्यायः

नन्दिकेश्वर उवाच

शिवभक्ता महोत्साहाः शिवार्चनपरायणाः |
सर्वलक्षणसम्पन्नाः सर्वार्थान् साधयन्ति ते ||

सर्वद्वन्द्व सहाधीराः नित्यमुद्युक्त चेतसः |
परोपकार निरताः गुरुशुश्रूषणे रताः ||

आर्जवामार्दवाः स्वच्छा अनुकूलाः प्रियंवदाः |
अमानिनो बुद्धिमन्तस्त्यक्त स्पर्धागतस्पृहाः ||

शान्ताः स्मितमुखाः भद्रा नित्यं स्वागतवादिनः |
अल्पवाचोऽल्पवक्तारः शूरास्त्यागविशारदाः ||

शौचाचारेण सम्पन्ना दया दाक्षिण्यगोचराः |
डम्भमात्सर्यनिर्मुक्ताः याथा तथ्यविभाषिणः ||

संविभागपराः प्राज्ञाः अशठाश्चाप्यकुत्सिताः |
विषयेष्ववनिर्लेपाः पद्मपत्रमिवांभसः ||

नदीनानापिमलिना न च रोषवशानगाः |
भवन्ति भावितात्मानः सुस्निग्धाः साधुसेविताः ||

न पाणिपादवाक्चक्षुः श्रोत्रशीर्षोदरैर्बुधाः |
चापलानि न कुर्वन्ति सर्वसंगविवर्जिताः ||

रुद्रात्मानो रुद्रपराः रुद्रांशा रुद्रभाषिताः |
इत्याचारसमायुक्ता भवन्तिभुविमानवाः ||

एकान्तं भक्तिमास्थाय परापरविभूतये |
पूजनीयः शिवो नित्यं गुणेष्वेतेषु वर्तता ||

सर्वेषामेव पात्रार्णामतिपात्रं महेश्वरः |
पतनात् त्रायते यस्मात् दतीवनरकार्णवे ||

किञ्चिद्वेदमयं पात्रं किञ्चित्पात्रं तपोमयम् |
आगमिष्यति यत्पात्रं तत्पात्रं तारयिष्यति ||

तस्य पात्रस्य महात्म्याद्दानमण्वापि चाक्षयम् |
तस्मात्तस्मै सदा देयमप्रमेयफलार्थिभैः ||

शिवेदत्तं हुतं जप्तं पूजाबलि निवेदनम् |
एकान्तात्यन्तफलदं तद्भवेन्नात्र संशयः ||

प्. १०(१३)

एकान्तात्यन्तफलदं तद्भवेन्नात्रसंशयः |
भक्त्या वित्तानुसारेण कुर्यात्प्रासादसञ्चयम् ||

अल्पे महति वा पुण्यं फलमाढ्यदरिद्रयोः ||


वित्तशाठ्येन यत्कुर्यात् फलमाढ्योऽपि यो नरः |
तत्तत्फलमवाप्नोति प्रलोभाक्रान्तमानसः ||

तस्मात्त्रिभागं वित्तस्य जीवनायप्रकल्पयेत् |
भागद्वयं च धर्मार्थे अनित्यं जीवितं यतः ||

भक्त्या प्रचोदितः कुर्यात् अल्पवित्तोऽपि यो नरः |
महाविभवसारोऽपि न कुर्याद्भक्तिवर्जितः ||

सर्वस्वमपि यो दद्यात् शिवे भक्तिविवर्जितः |
न तेन धर्मभागीस्यात् भक्तिरेवात्र कारणम् ||

न तत्तपोभिरत्युग्रैर्न च सर्वैर्सहामखैः |
गच्छेछिवपुरं दिव्यं मुक्त्वाभक्तिं शिवात्मिकाम् |
मृदादीष्टकशैलं वा यः कुर्यात्तु शिवालये ||

त्रिसप्तकुलसंयुक्तः शिवलोके महीयते ||

मृण्मयात् कोटिगुणितं पुण्यं स्याद्दारुभिः कृतैः |
कोटि कोटिगुणं पुण्यं मृत्काष्ठादिष्टकामये ||

द्विगुणं द्विगुणं पुण्यं शैलजे स्याच्छिवालये |
मृच्छैलयोः समं ज्ञेयं पुण्यमाढ्यदरिद्रयोः ||

तत्र तत्र गतः कुर्याः पुण्यं शैलेष्टकामयम् |
नवं पुराणरहितं तस्यां कुर्याछिवालयम् ||

अष्टेष्टकसमायुक्तं यः करोति शिवालयम् |
विधूतपापसंघातः सोऽपि गच्छेच्छिवालयम् ||

क्रीडमानोऽपि यः कुर्यात् बालभावाच्छिवालयम् |
रुद्रलोके भवेत् सोऽपि विमानं सर्वगामिकम् ||

दिव्यमालापरिक्षिप्तं दिव्यगन्धर्वशोभितम् |
डोलाविक्षेपसंयुक्तं घण्टाचामरभूषितम् ||

मुक्तादामवितानेन शोभितं सूयसप्रभम् |
अप्सरोगणसङ्कीर्णं सर्वकामसुखप्रदम् ||

तत्रोषित्वा महाभोगै वर्षकोट्ययुतं सुखी |
क्रमादागत्यलोकेऽस्मिन् राजा भवति धार्मिकः ||

पश्यन् परिहरन् जन्तून् मार्जन्यामृदुसूक्ष्मया |
शनैः संमार्जनं कुर्याच्चान्द्रायणफलं लभेत् ||

प्. ११(१४) नाहारवशजीर्णाया वन्ध्यायाः क्षीरवत्सजम् |
रोगार्तनवसूताया गोभ्यो गोमयमाहरेत् ||

स्वसंस्थं गोमयं गृह्य स्थाने वा पतितं शुभे |
उपर्युपरिसन्त्यज्य प्रत्यग्रं जन्तु वर्जितम् ||

वस्त्रपूतेन तोयेन यः कुर्यादुपलेपनम् |
पश्यन् परिहरन् जन्तून् चान्द्रायणफलं लभेत् ||

यः कुर्यात्सर्वकार्याणि वस्त्र पूतेन वारिणा |
स मुनिः समहासाधुः स योगी सशिवं व्रजेत् ||

क्षरन्ति सर्वदानानि यज्ञहोमबलिक्रियाः |
न क्षरेतमहादानमभयं सर्वदेहिनाम् ||

नैरन्तर्येण यः कुर्यात्पक्षं संमाजनार्चनम् |
युगकोटिशतं साग्रं रुद्रलोके महीयते ||

तस्यान्ते स चतुर्वेदः सुरूपः प्रियदर्शनः |
आढ्यः सर्वगणोपेतो राजा भवतिधार्मिकः ||

सम्पर्केणापि यः कुर्यात् नरः कर्मशिवालये |
सोऽपि देहत्रयात् ज्ञानं प्राप्यशान्तिमवाप्नुयात् ||

रुद्रदेवनिकायेषु कश्चिज्ज्ञानमवाप्नुयात् |
कश्चिदेव तु मेदिन्यां लब्ध्वा ज्ञानं विमुच्यते ||

तावद्भ्रमति संसारे दुःखशोकपरिप्लुतः |
न भवन्ति शिवेभक्ता यावत् सर्वेऽपि देहिनः ||

समासक्तं यथा चित्तं जन्तोर्विषयगोचरे |
यदिनामशिवोऽप्येवं को न मुच्येत बन्धनात् ||

यः कुर्यात् कुट्टिमाभूमिं दर्पणोदर सन्निभाम् |
नानावर्णविचित्रां वा विचित्रकुसुमोज्ज्वलाम् ||

क्वचित्कलशविन्यस्तां पङ्कजाद्युपशोभिताम् |
मनोभिरम्यां सुस्निग्धां शिवयतनसंसदि ||

यावद्धस्ता भवेद्भूमिः समन्तादुपशोभिता |
तावद्युगसहस्राणि शिवलोके महीयते ||

सुधाप्रलिप्तं यः कुर्यात् सर्वयत्नैः शिवालयम् |
तावत्पुण्यं लभेत्सोऽपि यावदायतने कृते ||

प्रत्यब्दं यः प्रकुर्वीत शंभोरायतनं बुधः |
धवलं क्षीरसुधया यथाशोभं च वर्णकैः ||

यावन्त्यब्दानि कुरुते धवलं तच्छिवालयम् |

प्. १२(१५)

तावद्युगसहस्राणि शिवलोके महीयते ||

कारयेच्चित्रशास्त्रज्ञैर्यत्नाच्चित्रं शिवालये |
रुद्रावतारक्रीडादिप्रयोगैरागमोदितैः ||

तावत्तद्रूपरूपाणि सुरूपाणि तु लेखयेत् |
तावद्युगसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
खण्डस्फुटितसंस्कारं यः प्रकुर्याच्छिवालयम् ||

आरामावसयाभ्यां च लभते मौलिकं फलम् |
नास्तिरुद्रसमो देवो नास्ति रुद्रसमोगुरुः ||

नास्तिरुद्रसमं ज्ञानं नास्तिरुद्रसमं तपः |
निर्धूतमलपंकाय स्वभावामलमूर्तये ||

सितभस्मांगदेहाय देवेशाय नमोस्तु ते |
नीलकण्ठाय शर्वाया जाया व्यक्तमूर्तये ||

बहुरूपाय कान्ताय शाश्वताय नमोस्तु ते |
पराय परमेशाय सप्तांगायमहात्मने ||

अतीतगुणसंघाय विश्वेशाय नमोस्तु ते |
महाभोगीन्द्रहाराय पिङ्गलोचनचारवे ||

विचित्र चरिताढ्याय अनन्ताय नमोस्तु ते |
सर्वप्रणतदेहाय स्वयमप्रणतात्मने |

पूज्यानामपि पूज्याय नमस्त्र्यक्षाय शूलिने ||

ब्रह्मेन्द्रविष्णुवन्द्यायोत्पत्तिस्थिति हेतवे |
भुक्तिमुक्ति प्रदानाय संस्कृताय नमोस्तु ते ||

वामाय वामरूपाय वामाचाराय भामिने |
वामकान्ताय वामायेशानाय नमोऽस्तु ते ||

य इदं कीर्तयेत्पुण्यं प्रासादाध्यायमुत्तमम् |
सर्वदोषविनिर्मुक्तो गाणापत्यमवाप्नुयात् ||

इति श्रीशिवधर्मशास्त्रे प्रासादाध्यायश्चतुर्थः ||



अथ पञ्चमः

नन्दिकेश्वर उवाच 

लिङ्गमूर्तेर्महेशस्य शिवस्य परमेष्ठिनः |
स्नानकाले प्रकुवीत जयशब्दादिमङ्गलम् ||

त्रिशूलशंखवज्राब्ज श्रीवत्सस्वस्तिकादिभिः |
हैमरौप्यादिपात्रस्यैः कल्पितैर्गोमयादिभिः ||

नानावर्णकसंयुक्तैरक्षतैस्तिलतण्डुलैः |

प्. १३(१६)

सिद्धार्थैर्दधिसंमिश्रैर्यथा शोभं प्रकल्पयेत् ||

दूर्वापद्मप्रदीपाद्यैश्चूताश्वत्यादिपल्लवैः |
ओषधीभिश्च मेध्याभिः सर्वबीजैर्यवांकुरैः ||

अष्टम्यादिषु सर्वेषु दिवसेषूत्सवेषु च ||

पर्वकालेषु पुण्येषु पुष्यपौर्णिमपर्वणि |
शंखभेर्यादिनिर्घोषैर्महद्भिर्गेयसंयुतैः ||

कुर्यान्नीराजनं लिङ्गैः शिवमुद्दिश्यमङ्गलैः |
यावत्पर्वाणि कुरुते भक्त्यानीराजनं शिवे ||

तावद्वर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
स्नानकाले त्रिसंध्यं च यः कुर्याद्गेयवादितम् ||

नृत्तं वा मुखवाद्यं वा तस्य पुण्यफलं शृणु |
यावन्त्यहानिकुरुते गेयं नृत्तादि वा शतम् ||

तावद्युगसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
कपिला पञ्चगव्येन कुशवारियुतेन तु ||

स्नापयेन्मन्त्रपूतेन ब्रह्मस्नानं हि तत् स्मृतम् |
एकाहमपि यो लिङ्गे ब्रह्मस्नानं समर्चयेत् (समाचरेत्) ||

स विधूयाशुपापानि रुद्रलोके महीयते |
कपिलापञ्चगव्येन विधिनासकृदा चरेत् ||

स्नानं शतगुणं ज्ञेयमितरस्मान्नसंशयः |
देवाग्निकार्यमुद्दिश्य देहशुद्धिं च शाश्वतीम् |
कपिलामाहरेत्तस्मान् मुनिदेवादिवब्दिताम् ||

कपिलां यः पिबेच्छूद्रः शिवकार्यार्थनिर्मिताम् |
सपच्येत महाघोरे सुचिरं नरकार्णवे ||

वर्षकोटिसहस्राणि यत्पापं समुपार्जितम् |
कल्पकोटिसहस्रं तु यत्पापं समुपार्जितम् ||

घृतस्नानेन तत्सर्वं दहत्याग्निरिवेन्धनम् |
कृष्णाष्टम्यां घृतस्नानं कृत्वा लिङ्गे सकृन्नरः ||

कुलैकविंशमुद्धृत्य शिवलोके महीयते |
अयुतं योगवां दद्यात् दीग्ध्रीणां वेदपारगे ||

वस्त्रादिहेमयुक्तानां क्षीरस्नानस्य तत्फलम् |
सकृदाढकेन पयसा यो लिङ्गं स्नापयेन्नरः ||

राजतेन विमानेन सोमलोकं सगच्छति |
स्नाप्य दध्ना सकृल्लिङ्गं विष्णुलोके महीयते ||

मधुना स्नापयित्वा तु चन्द्रलोके महीयते |

प्. १४(१०) 

स्नापयेत्तिलतैलेन हस्तयन्त्रोद्भवेन च |

श्वेतपीतकपिष्टैर्वा वायुलोके महीयते |
स्नानमिक्षुरसेनापि यो लिङ्गं सकृदाचरेत् ||

लभेद्वैद्याधरं लोकं सर्वकामसमन्वितम् |
फलोदकेन यो लिङ्गं सकृत्स्नापयते नरः ||

उत्सृज्य पापकलिलां पितृलोके महीयते |
सितेनभस्मनास्नाप्य सकृल्लिङ्गं प्रमोदते ||

चन्द्रांशुनिर्मलः श्रीमान् शिववत्सोममण्डले |
वस्त्रपूतेन तोयेन लिङ्गं स्नापयते सकृत् ||

स सर्वकामतृप्तात्मा वारुणं लोकमाप्नुयात् |
कुशोदकेन यो लिङ्गं भक्त्यास्नापयते सकृत् ||

काञ्चनेन विमानेन ब्रह्मलोकं सगच्छति |
गन्धचन्दनतोयेन स्नापयेत्सकृदीश्वरम् ||

गन्धर्वलोकमाप्नोति गन्धर्वैश्च सपूज्यते |
पुष्पोदकेन सावित्रं कौबेरहेमवारिणा ||

रत्नोदकेन चाप्यैन्द्रं लोकं प्राप्य समोदते |
पाटलोत्पलपद्मानि करवीराणिसर्वदा ||

स्नानकालेंबुयोज्यानि क्षीराणि सुरत्रीणि च |
एषामेकतरस्नानं त्रिःकृत्वा भक्तितः शिवे ||

विधूयपापकलिलं शिवलोके महीयते |
कर्पूरागरुतोयेन यो लिङ्गं स्नापयेत्सकृत् ||

सर्वपापविनिर्मुक्तः शिवलोके महीयते |
मन्त्राष्टशतजप्तेन विमलेनांभसा शिवम् ||

स्नापयित्वा सकृद्भक्त्या शिवलोके महियते |
कुलैकविंशमुद्धृत्य शिवलोके महीयते ||

पितॄनुद्दिश्य यो लिङ्गं स्नापयेच्छीतवारिणा |
तृप्ताः स्वर्गं प्रयास्यन्ति पितरोनरकादपि ||

लिङ्गं शीताम्बुना स्नाप्य धारोष्णपयसा ततः |
स्नाप्य पश्चाद् घृतेनापि घृतमेव विशिष्यते ||

एतत् स्नानत्रयं कृत्वा पूजयित्वा च भक्तितः |
अश्वमेधसहस्रस्य फलमाप्नोति मानवः ||

मृत्कुम्भात्ताम्रजैः कुम्भैः स्नानं शतगुणोत्तरम् |

प्. १५(१८)

रौप्ये लक्षान्तरं पुण्यं हेमेकोट्याधिकं फलम् |
लिङ्गस्य दर्शनं पुण्यं दर्शनात् स्पर्शनं तथा ||

स्पर्शनादर्चनं श्रेष्ठं घृतस्नानमतःपरम् |
इहामुत्रकृतं पापं घृतस्नानेन देहिनाम् ||

क्षपये च्छंकरो यस्मात् तस्मात् स्नानं समाचरेत् |
दशापराधांस्तोयेन क्षीरेण तु शतं क्षमेत् ||

सहस्रं क्षमते दध्ना घृतेनाप्ययुतं क्षमेत् |
नैरन्तर्येण यो मासं घृतस्नानं समाचरेत् ||

एकविंशत्कुलोपेतो वसेच्छिवपुरे सुखी |
स्नानं फलशतं ज्ञेयमभ्यङ्गः पञ्चविंशतिः ||

फलानान्ते सहस्रं तु महास्नानं प्रकीर्तितम् |
घृतस्नान घृताभ्यंगे कुर्याल्लिङ्गं विरूपणम् ||

यवगोधूमजैश्चूर्णैः क्षालयेद्गन्धयोजितैः |
सुखोष्णेनाम्भसा चापि स्नापयेदन्तरान्तरे ||

घर्षयेद्विल्वपत्रैश्च तद्वत्पीठं च शोधयेत् |
दशधेनु सहस्राणि यद्दत्वा लभते फलम् ||

तत्फलं लभते सर्वं लिङ्गस्योद्वर्तने कृते |
अर्घ्यं पुष्पफलोपेतं यः शिवाय निवेदयेत् ||

दशवर्षसहस्राणि शिवलोके महीयते |
आपः क्षीरं कुशाग्राणि घृतं दधिसतण्डुलम् ||

तिलाः सिद्धार्थकाश्चैवमर्घ्यमष्टाङ्गमुच्यते |
गन्धोदकेन संमिश्रं मुदकार्घ्याच्छतोत्तरम् ||

पञ्चगव्यसमायुक्तमर्घ्यं शतगुणं भवेत् |
योऽर्घ्यमष्टांगमापूर्य लिङ्गमूर्ध्निनिवेशयेत् ||

दशवर्षसहस्राणि रुद्रलोके समोदते |
यवतण्डुलसव्रीहिमाषैरक्षतमादिशेत् ||

घृतं विनाक्षतं ग्राह्यमिति केचिद्व्यवस्थिताः |
दारवेणार्घ्यपात्रेण दत्वार्घ्यं यत्फलं भवेत् ||

तस्माद् दशगुणं पुण्यं मृत्पात्रेण प्रकीर्तितम् |
ताम्रपात्रार्घ्यदानेन पुण्यं शतगुणोत्तरम् ||

पलाशपद्मपत्राभ्यां ताम्रपात्रसमं भवेत् |
रौप्यपात्रेण विज्ञेयमर्घ्यं लक्षगुणोत्तरम् ||

सुवर्णपात्रविन्यस्तमर्घ्यं कोटिगुणोत्तरम् |

प्. १६(१९)

एवं स्नानार्घ्यनैवेद्यं बलिपूजादिषु क्रमात् |
पात्रान्तरविशेषेण तत्फलं चोत्तरोत्तरम् ||

रौप्यपात्रप्रदानेन तस्माच्छतगुणं शिवे |
फल(शत)कोटिसुवर्णस्य यो दद्याद्वेदपारगे ||

शिवाय रौप्यं यो दद्यात् तस्य पुण्यं ततोऽधिकम् |
हेमपात्राणि यो भक्त्या शिवाय विनिवेदयेत् ||

न शक्यं तस्य तद्भक्तुं पुण्यानन्त्यं विशेषतः |
तुल्यं शिवे फलं प्रोक्तं दानादाढ्यदरिद्रयोः ||

तयोरप्यधिकं तस्य यः शिवे भावनाधिकः |
विभवेसति यो मोहात् न कुर्याद्विधिविस्तरम् ||

नैव तत्फलमाप्नोति प्रलोभाक्रान्तमानसः |
तस्मात् पत्रैः फलैपुष्पैस्तोयाद्यैश्चैव यत्कृतम् ||

तदनन्तफलं ज्ञेयं भक्तिरेवात्रकारणम् |
लिङ्गस्या लेपनं कृत्वा दिव्यगन्धैः सुगन्धिभिः ||

वर्षकोटिशतं दिव्यं रौद्रलोके महीयते |
गन्धानुलेपनात् पुण्यं द्विगुणं चन्दनस्य तु ||

चन्दनाच्चागरुज्ञेयं पुण्यमष्टगुणोत्तरम् |
कृष्णागरोर्विशेषेण द्विगुणं फलमिष्यते ||

तस्माच्छतगुणं पुण्यं कुंकुमस्य विधीयते |
चन्दनागरुकर्पूरैरश्लक्षणपिष्टैः सकुङ्कुमैः ||

लिङ्गं पर्याप्तमालिप्य कल्पकोटिं वसेद्दिवि |
संवीज्यतालवृन्तेन लिङ्गं गन्धैः प्रलेपितम् ||

दशवर्षसहस्राणि वायुलोके महीयते |
भक्त्यानिवेद्यरुद्राय तालवृन्तं सुशोभनम् ||

दशवर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
मायूरव्यजनं दत्वा शिवायातीवशोभनम् |

वर्षकोटिशतं पुण्यं रुद्रलोके महीयते |
शिवायचामरं दत्वा मण्डीमण्डविभूषितम् ||

हेमरूप्यादिदण्डं वा तस्य पुण्यफलं शृणु |
चामरासक्तहस्ताग्र दिव्यस्त्रीपरिवारितः ||

महाभोगविमानस्थश्चिरं शिवपुरे वसेत् |
इत्यर्चना प्रचारेणानन्तं पुण्यसञ्चयम् ||

सनत्कुमारः 

पुऽपैः कतिविधैः पूजा कर्तव्या कथयस्व मे |

प्. १७(२०)

श्रीनन्दिकेश्वर उवाच

पुष्पैरारण्यसंभूतैः पत्रैर्वा गिरिसंभवैः ||

अपर्युषितनिश्छिद्रैः प्रोक्षितैर्जन्तुवर्जितैः |
आत्मारामोद्भवैश्चापि पुष्पैः संपूजयेच्छिवम् ||

पुष्पजातिविशेषेण भवेत्पुण्यं विशेषतः |
तपश्शीलगुणोपेते पात्रे वेदस्य पारगे ||

दशदत्वा सुवर्णानि यत्फलं कुसुमेष्ट तत् |
अर्कपुष्पेपिचैकस्मिन् शिवाय विनिवेदिते ||

दश दत्वा सुवर्णानि यत्फलं तदवाप्नुयात् |
एवं पुष्पविशेषेण फलं तदधिकं भवेत् ||

एवं पुष्पान्तरे ज्ञेयं फलं स्यात् तन्निबोधत |
अर्कपुष्पसहस्रेभ्यः करवीरं विशिष्यते |

बिल्वपत्रसहस्रेभ्यः पद्ममेकं विशिष्यते |
पद्मपुष्पसहस्रेभ्यो बकपुष्पं विशिष्यते ||

बकपुष्पसहस्रेभ्यो ह्येकं धुत्तूरकं वरम् |
धत्तूरकसहस्रेभ्यो बृहत्पुष्पं विशिष्यते ||

बृहत्पुष्पसहस्रेभ्यो द्रोणपुष्पं विशिष्यते |
द्रोणपुष्पसहस्रेभ्यो ह्यपामार्गं विशिष्यते ||

अपामार्गसहस्रेभ्यः कुशपुष्पं विशिष्यते |
कुशपुष्पसहस्रेभ्यः शमीपुष्पं विशिष्यते ||

शमीपुष्पसहस्रेभ्यो श्रीमन्नीलोत्पलं वरम् |
सर्वेषामेव पुष्पाणां प्रवरं नीलमुत्पलम् ||

नीलोत्पलसहस्रेण यो मालां संप्रयच्छति |
शिवाय विधिवद्भक्त्या तस्य पुण्यफलं शृणु ||

कल्पकोटिसहस्राणि कल्पकोटिशतानि च |
वसेच्छिवपुरे श्रीमान् शिवतुल्यपराक्रमः |

शेषाणां पुष्पजातीनां यत्फलं परिकीर्तितम् |
तत्फलस्यानुरूपेण शिवलोके महीयते ||

शमीपुष्पं बृहत्याश्च कुसुमं तुल्यमुच्यते |
करवीरसमाज्ञेया जातीविजयपाटला ||

श्वेतमन्दारकुसुमं करञ्जेन्द्रतरुद्भवम् |
वैभीतकानिपुष्पाणि तत्पत्राणि च वर्जयेत् ||

दुर्गन्धान्युग्रगन्धीनि कुसुमानि विवर्जयेत् |

प्. १८(२१)

गन्धवन्त्यपवित्राणि यानि कान्यपि वर्जयेत् ||

गन्धहीनमपिग्राह्यं पवित्रं यत्कुशादिकम् |
सात्विकं तद्धिकुसुमं पवित्रं नामतत्समम् ||

कनकादीनि शस्तानि रात्रौ देयानिशङ्करे |
दिवाशेषाणि पुष्पाणि दिवात्रान्तुमल्लिका ||

प्रहरन्तिषु ते जाति करवीरमहर्निशम् |
केशकीटोपबद्धानि शीर्णपर्युषितानि च ||

स्वयं पठितपुष्पाणि त्यजेदुपहतानि च |
मुकुलैर्नार्चयेद्देवं पक्वान्नं न निवेदयेत् ||

फलं क्वचितविद्धं च यत्नात् पक्वं परित्यजेत् |
अलाभेन तु पुष्पाणां पत्राण्यापि निवेदयेत् ||

पत्राणामप्यलाभेन फलान्यपि निवेदयेत् |
पलानामप्यलाभेन तृणगुल्मोषधीरपि ||

ओषधीनामप्यलाभेन भक्त्याभवतिपूजितः |
प्रत्येकमुक्तपुष्पेषु दशसौवर्णिकं फलम् ||

स्रङ्निबद्धेषु तेष्वेव द्विगुणं फलमुच्यते |
सुगन्धैर्मुक्तपुष्पैश्च यो लिङ्गं संप्रपूजयेत् ||

मालाभिर्वापि सुघनैस्सोऽनन्तं फलमाप्नुयात् |
बिल्वपत्रैरखण्डैर्यः सकृल्लिङ्गं प्रपूजयेत् ||

सर्वपापविनिर्मुक्तः शिवलोके महीयते |
धुर्त्तूरकैश्च यो लिङ्गं सकृत्पूजयते नरः ||

स गोलक्षप्रदानस्य (शिवं प्राप्य) फलं प्राप्य शिवं व्रजेत् |
बृहती कुसुमैर्भक्त्या यो लिङ्गं सकृदर्चयेत् ||

गवामयुतदानस्य फलं प्राप्य शिवं व्रजेत् |
मल्लिकोत्पलपद्मानि जातीपुन्नागचम्पकाः ||

अशोकश्वेतमन्दार कर्णिकारबकानि च |
करवीरार्कमन्दारशमीतगरुकेसराः ||

कुशापामार्गकुमुदकदम्बद्रोणजा अपि |
सौगन्धिकासनानांगबिन्दुशैवलिकार्जुनाः ||

तुलसी कुरवकोलनागवञ्जुलसंभवाः |
नन्द्यावर्ताश्च शम्याक तिलकं नवमालिका ||

तरुपुन्नागदन्ती च मालती कुटजादयः |
पुष्पैरेतैर्यथा लब्धैर्योनरः पूजयेच्छिवम् ||

स यत् फलमवाप्नोति तदेकाग्रमनाः शृणु |

प्. १९(२२)

सूर्यकोटिप्रतीकाशैर्विमानैस्सार्वगामिकैः |
पुष्पमालापरिक्षिप्तैर्गीतवादित्रनादितैः ||

तन्त्रीमधुरवाद्यैश्च स्वच्छन्दगमनालसैः |
रुद्रकोट्यासमाकीर्णैर्देवदानवदुर्लभैः ||

दोधूयमानश्चामरैस्तु स्तूपमानः सुरासुरैः |
गच्छेच्छिवपुरं दिव्यं यत्र वा रुचितं भवेत् ||

एतैर्वा पीहकुसुमैः जलस्थलरुहैः शिवम् |
संपूज्यप्रोक्षितैर्भक्त्या शिवलोके महीयते ||

शिवस्योपरियः कुर्यात् सुघनं पुष्पमण्टपम् |
शोभितं पुष्पमालाभिरापीठान्तं प्रलम्बिभिः ||

अत्युच्चकैर्महायानैर्दिव्यगन्धोपशोभितैः |
सर्वोपरिचरः श्रीमान् नास्ते शिवपुरे सुखी ||

अनेकाकारविन्यस्तं कुसुमैर्गूहकं शिवे |
यः कुर्यात्पर्वकालेषु विचित्रकुसुमोज्ज्वलम् ||

सपुष्पकविमानानां सहस्रपरिवारितः |
दिव्यस्त्रिसुखसंभोग क्रीडारतिसमन्वितः ||

अक्षयं मोदते कालमतिरस्कृतशासनः |
शिवादिसर्वलोकेषु यत्रेष्टं याति तत्र सः ||

पूजादिभक्तिविन्यास रचनादिषु सर्वतः |
फलमेतत्समासेन ज्ञेयं वित्तानुसारतः ||

मालाभिर्वेष्टयेद्वेदिं लिङ्गं सम्पूज्ययत्नतः |
लिङ्गं वेदिर्भवेद्देवी लिङ्गं साक्षान्महेश्वरः ||

तयोः संपूजनात्स्यातां देवी देवश्च पूजितौ |
स्वयमुत्पाद्यपुष्पाणि यः शिवं पूजयेत् स्वयम् ||

तानि साक्षात् सुगृह्णाति तद्भक्त्या सततं शिवः |
तावद्वर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते ||

यः प्रकुर्याच्छिवाराममाम्रविल्वादिशोभितम् |
जातीविजयराजाकं करवीराब्जर्ककुब्जकैः ||

पुन्नागनागवकुलैरशोकोत्पलचम्पकैः |
कदलीहेमपुष्पाद्यैः तस्य पुण्यफलं शृणु ||

यावत्तत्पत्रकुसुमं नीजसूतीफलानि च |
तावत् वर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते ||

लाक्षा प्राण्यंगनिर्मुक्तं धूपं दद्यात् सकृत् सकृत् || शिवे ||

प्. २०(२३)

चतुर्वेदि गृहे जन्म प्राप्नोति सततं सुखी |
कृष्णागरुं सकर्पूरं धूपं दद्यात् सकृच्छिवे ||

नैरन्तर्येण मासार्धं तस्य पुण्यफलं शृणु |
कल्पकोटिसहस्राणि कल्पकोटिशतानि च ||

भुङ्क्ते शिवपुरेभोगान् तस्यान्ते स महीपतिः |
गुग्गुलुं घृतसंयुक्तं साक्षाद् गृह्णाति शङ्करः ||

मासार्धमासदानेन शिवलोके महीयते |
कृष्णपक्षे चतुर्दश्यां यः साज्यं गुग्गुलुं दहेत् |

अपराधसहस्रैकमिहामुत्रकृते शिवः |
क्षमतेशंकरो यस्मात् तस्माद्देयं शिवे सदा ||

देवदारुं नमेरुं च सर्जं श्रीवासकृन्द्रतः |
श्रीफलं चाज्यसंमिश्रं दत्वाप्नोति परां श्रियम् ||

एभ्यस्सुगन्धधूपं तु षड्सहस्रगुणोत्तरम् |
अगरुर्दशसाहस्रं द्विगुणं चासितागरुः ||

गुग्गुलुः दशसाहस्रं सघृतो द्विगुणं भवेत् |
प्रयच्छेद्गुग्गुलुं नित्यमाज्ययुक्तं विशेषतः ||

द्वेसहस्रे फलानान्तु महिषाक्षस्य गुग्गुलोः |
दग्ध्वाब्दमाज्यसंमिश्रं शिवतुल्यः प्रजायते ||

नमेरुं घृतसंयुक्तं दग्ध्वा बिल्वमथापिवा |
अग्निष्टोमस्य यज्ञस्य फलं प्राप्नोति मानवः ||

शोधयेत् पापसंयुक्तं पुरुषं तु न संशयः |
कृष्णागरुर्दहेत् पापं तुषाग्निरिवकाञ्चनम् ||

योऽन्तः शिवपुरं सर्वं सुसुगन्धैः प्रलेपयेत् |
कवाटद्वारकुड्यादितिर्यगूर्ध्वं सवैदिकम् ||

वासयेत्पुष्पमालाभिः धूपैश्चापिसुगन्धिभिः |
यः कुर्यात्सकृदप्येवं पुण्यं तदवधारय ||

सर्वकामसुसंपूर्णैर्महायानैरनेकशः |
आपूरयन् दिशः सर्वाः आयोजनसुगन्धिभिः ||

कल्पकोटिशतं दिव्यं शिवलोके महीयते |
तस्यान्ते धर्मशेषेण त्रैलोक्याधिपतिर्भवेत् ||

ऋतावृतौ तु यः कुर्यात् देवगन्धैः शिवालयम् |
स समस्तकुलोपेतः शिवलोके महीयते ||

त्रिवृच्छुक्लं सुपीतं वा पट्टसूत्रादिनिर्मितम् |
दत्वोपवीतं रुद्राय भवेद्वेदान्तगो नरः ||

प्. २१(२४)

वासांसि सुविचित्राणि सारवन्ति मृदूनि च |
धूपितानि शिवे दद्यात् द्विद्वैकानि नवानि च ||

यावत्तद्वस्त्रतन्तूनां परिमाणं विधीयते |
तावद्वर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते ||

त्रुटिमात्रं तु यो दद्यात् द्धेमं लिङ्गस्य मूर्धनि |
इन्द्रस्यार्धासनी तावत् यावदिन्द्राश्चतुर्दश ||

एवमेवानुसारेण फलं ज्ञेयं समासतः |
सर्वेषां हेमपात्राणां मकुटानां च सर्वशः ||

योऽर्कपर्णपुटं मधुपर्कस्य मन्त्रितम् |
निवेदयीत शर्वाय सोऽश्वमेधफलं लभेत् ||

शालीतण्डूलकप्रस्थं कुर्यादन्नं सुसंस्कृतम् |
शिवाय तच्चरुं दद्याच्चतुर्दश्यां विशेषतः ||

हारिद्रं कृसरं शुक्लं पायसं याचकं तथा |
गुलखण्डाज्यसंमिश्रमेवमाद्यं निवेदयेत् ||

यावन्तस्तण्डुलास्तस्मिन्नैवेद्यपरिसंख्यया |
तावद्वर्षसहस्राणि शिवलोके महीयते ||

गुलखण्डकृतानां च भक्षाणां विनिवेदने |
घृतेन पालितं तस्मादन्नानां तच्चतुर्गुणम् ||

मार्जितापानकाद्यानां भक्ष्यार्थं फलमिष्यते |
तदर्धं सलिलस्यापि वासितस्य निवेदने ||

मातुलुङ्गफलाद्यानि सुपक्वानि निवेदयेत् |
शिवायतत्फलं तस्य यद्भक्षाणां निवेदने ||

घृतदीपप्रदानेन शिवायशतयोजनम् |
याम्यं तमोलंघयित्वा विमानं सूर्यसन्निभम् ||

पञ्चसौगन्धिकोपेतं ताम्बूलं यो निवेदयेत् |
शिवाय गुरवे चैव तस्य पुण्यफलं शृणु ||

सुगन्ध तेजास्तेजस्वी सर्वावयवशोभितः |
वर्षकोटिशतं दिव्यं शिवलोके महीयते ||

यः कुर्यात्कार्तिकेमासि शोभनां दीपमालिकाम् |
घृतेन च चतुर्दश्याममावास्यां विशेषतः ||

सूर्यायुतप्रतीकाशतेजसा भासयेद्दिशः (यन्दिशः) |
तेजोराशिर्विमानस्थः कुलमुद्धृत्य सर्वतः |

यावत्प्रदीपसंख्यानां घृतेनापूर्यवोधितः |

प्. २२(२५)

तावद्युगसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
दीपवृक्षान् समुद्वोध्य शिवस्या यतने शुभान् ||

पूर्वस्माद्द्विगुणं पुण्यं लभते नात्र संशयः |
स्थानदीपं समुद्बोध्य लोहगुच्छं शिवालये ||

दत्वा कार्यासयुक्तं तु शिवलोके महीयते |
शिरसा धारयेद्दीपं सर्वरात्रं शिवाग्रतः ||

ललाटेवायहस्ताभ्यामुद्युक्तश्च तथोरसि |
सूर्यायुतप्रतीकाशैर्विमानैरूपशोभितैः ||

कल्पायुतशतं दिव्यं शिवलोके महीयते |
शिवस्य पुरतो दद्याद्दर्पणं चारुनिर्मितम् |

पर्यन्तशोभितं कृत्वा श्वेतमाल्यैश्च चन्दनैः |
चन्द्रांशुनिर्मलः श्रीमान् सुभगः कामरूपधृक् ||

कल्पायुतसहस्राणि शिवलोके महीयते |
कृत्वा प्रदक्षिणं भक्त्या शिवस्या यतनं नरः ||

अश्वमेधसहस्रस्य सुखेन लभते फलम् |
नमस्कारः स्मृतो यज्ञ सर्वयज्ञोत्तमः शिवे ||

नमस्कृत्वा महादेवमश्वमेधफलं लभेत् |
प्रणम्य दण्डवद्भूमौ नमस्कारेण योऽर्पयेत् ||

स यां गतिमवाप्नोति नतां क्रतु शतैरपि |
सर्वयज्ञोपवासेषु सर्ववेदेषु यत्फलम् ||

स्तुति जप्योपहारेण शिवे तत्फलमाप्नुयात् |
श्वेतं महाध्वनं दद्यात् कृत्वा वै पञ्चरंगिकम् ||

किङ्किणीरवकोपेतं मयूरछत्र शोभितम् |
सशतेन विमानानां सर्वदेवोपरिस्थितः ||

मन्वन्तरसहस्रैकं मोदते दिविरुद्रवत् |
ध्वजमालाकुलं कुर्याद्यः प्रसादं शिवालये ||

महाध्वजाष्टकं वापि दिग्विदिक्षुनिवेदयेत् |
सविमानसहस्रेण दिव्यध्वजसुशोभिना |

कल्पायुतशतं साग्रं मोदते दिविरुद्रवत् |
शरच्चन्द्रांशु विमलं मुक्ताजालोपशोभितम् ||

मणिदण्डमयं च्छत्रं दद्याद्वा काञ्चनादिना |
सच्छत्रेण विचित्रेण धार्यमाणेन शोभिभिः ||

विमानैः शतसंभोगैश्चिरं शिवपुरे सुखी |
यदिन्येद्राज्यमाकांक्षेत् स देही कालपर्ययात् ||

प्. २३(२६)

भुङ्क्तेसमुद्रपर्यन्तामेकच्छत्रां वसुन्धराम् |
यः शृंखला समायुक्तां महाघण्टां महास्वनाम् ||

कांस्यलोहमयीं वापि निबध्नीयाच्छिवालये |
घण्टाकर्णगणः श्रीमान् शिवस्यातीववल्लभः ||

शिवतुल्यबलोभूत्वा शिवलोकेवसेच्चिरम् |
भेरीमृदंगपटहतिमिलामरवादिकम् ||

वंशकांस्यादिवादित्रं यः शिवाय निवेदयेत् |
सविमानैर्महाभोगैर्वंशवीणादिभिः स्वनैः ||

युगायुतशतं साग्रं शिवलोके महीयते |
स्त्रीसंगीत(क)दानेन सनादेन विशेषतः ||

यथेष्टमैश्वरे लोके मोदते कालमक्षयम् |
महं महास्वनं दत्वा शंखयुग्मं शिवालये ||

युगकोटिमहाभोगैः शिवलोके महीयते |
विमानं सितपद्माभं मध्ये करकभूषितम् ||

विचित्रमेकवर्णं वा नववस्त्रादिशोभितम् |
लम्बकैःसूत्रदामैश्च घण्टाचामरभूषितम् ||

शिवस्योपरि यो दद्यात् पुरतो वापि कल्पयेत् |
रुद्रवत् सर्वलोकेषु युगकोटिं स मोदते ||

शिवस्योपरि यो दद्यात् सर्वरत्नोपशोभितम् |
किंकिणीरवकोपेतं चन्द्रकैश्चोपशोभितम् ||

मण्टपं मौक्तिकं श्रीमत्तस्य पुण्यफलं शृणु |
कोटिकोटिविमानान्तं सर्वकामसमृद्धिभिः ||

आभूतसंप्लवं यावत् तावच्छिवपुरे वसेत् |
शर्वस्या यतनं कुर्यात् ववस्त्रपूजोपशोभितम् ||

दुकूलपट्टदेवांगैर्वस्त्रैर्वा वर्णकान्वितैः |
वस्त्रादिपट्टतन्तूनां परिसंख्या तु यावती ||

तावद्युगसहस्राणि शिवलोके महीयते |
शिवं स्तुत्वा जगत्सर्वं वृष्टिद्वारेण धार्यते ||

यत्संधाय जगत्पुण्यमग्निकार्येण तद्भवेत् |
यः कुर्यादिष्टकागारं रुद्राग्नेरतिशोभनम् ||

सकृत्तत्राग्निकार्येण शिवसायुज्यमाप्नुयात् |
शिवाग्निकार्यं यः कुर्यात् कुर्यादायुष्यमात्मनः ||

मुच्यते पृथुभिः पापैः सितेन शिवभस्मना |
कृत्वा शिवालयस्यान्ते दशमण्डलिकानि तु ||

सर्वोपहारसंयुक्तं तेषां नित्यं बलिं हरेत् |

प्. २४(२७)

पुष्पधूपजलोपेतं ताम्रपात्रं प्रकल्पयेत् |
रुद्रमातृगणादीनां दिक्पतीनां च सर्वतः ||

यः कुर्यात् सकृदप्येवं दशदिक्षु बलिक्रियाम् |
दशवर्षसहस्राणि शिवलोके महीयते ||

रौद्रं सन्ध्याबलिं कृत्वा नित्यं पर्वसु वा निशि |
कल्पायुतशतं साग्रं शिवलोके महीयते |
दधिभक्तमयं लिङ्गं हेमपात्रादिषु स्थितम् |
पुष्पधूपार्चितं कृत्वा वितानोपरिशोभितम् ||

शिरसाधारयन् पात्रं शनैर्गच्छन् प्रदक्षिणम् |
शिवायतनपर्यन्तं शंखभेर्यादिभिः स्वनैः ||

दर्पणध्वजमालादिर्गेयनृत्तादिशोभितैः |
छत्रचामरधूपाद्यैर्यष्टिदीपादिभिस्तथा ||

तच्छेषदधिभक्तेन लिङ्गस्य पुरतः स्थितः |
पुष्पाक्षतविमिश्रेण सर्वदिक्षुबलिं हरेत् ||

एतेन मातरो रुद्राश्शिवोमाषण्मुखादयः |
शान्तिं जुषन्ति सुप्रीता रौद्रेण बलिना सदा ||

शिवमाल्यापनयनं पूजान्ते तु प्रमार्जनम् |
एकैकमेकं तुल्यं स्याच्चान्द्रायणफलेन तु ||

शिवमण्डलकं कृत्वा हस्तमात्रं शिवाग्रतः |
अवकीर्याक्षतैः पुष्पैः पत्रैर्वाप्यथकेवलैः ||

सुरूपः सुभगः श्रीमान् तेजस्वी वेदवित्सुखी |
चतुर्वेदि गृहे जन्म सकृत्कृत्वा लभेन्नरः ||

एवं स्वस्तिकपद्माद्यैर्भूमिशोभां शिवालये |
कृत्वा वर्णकपिष्टाद्यैस्तस्माच्छतगुणं भवेत् ||

शिवयज्ञोपकरणं दत्वाल्पं यदि वा बहु |
एवं वित्तानुसारेण शिवलोके महीयते ||

शिवमुद्दिश्य यद्दत्तं सर्वकारणकारणम् |
तदनन्तफलं दातुर्भवतीति किमद्भुतम् ||

यद्यदिष्टं विशिष्टं च न्यायेन च यदागतम् |
तच्छिवाय निवेद्यं स्याद् भक्त्यानन्यफलार्थिभिः ||

कर्मशाठ्येन यः कुर्यान्मूल्येनापि शिवालये |
सोऽप्यशाठ्योदिवं याति कर्मणापापवर्जितः ||

कूपारामान्नपानाद्यैः शिवायतनकर्मणि |
उपयुक्तानि भूतानि खननोत्पाटनादिषु ||

अकामतोऽपि सर्वाणि स्यावराणि चराणि च |

प्. २५(२८)

दिवं यान्ति न सन्देहः प्रसादात् परमेष्ठिनः ||

लिङ्गार्धशतं साग्रं शिवक्षेत्रं समन्ततः |
देहिनां तत्र पञ्चत्वं शिवसायुज्यकारणम् ||

मनुजैः स्थापिते लिङ्गे क्षेत्रमानमिदं स्मृतम् |
स्वयं भूते सहस्रं स्यादार्षे च स्यात्तदर्धकम् ||

पापाचारोऽपि यस्तस्मिन् निवसेत शिवाश्रमे |
सयाति परमं स्थानं तस्माच्छिवपुरं स्मृतम् ||

तस्मादावसयं कुर्याच्छिवक्षेत्रसमीपतः |
शिवलिङ्गसमीपस्थं यत्तोयं पुरतश्शुभम् ||

शिवगङ्गेति तज्ज्ञेयं तस्मिन् स्नात्वा शिवं व्रजेत् |
यः कुर्याद्दीर्घिकांवापि कूपं वापि शिवाश्रमे ||

त्रिसप्तकुलसंयुक्तं शिवलोके महीयते |
शिवादन्यत्परित्यज्य शिवैकाहितमानसः ||

शिवपूजाविधिं कुर्याद्यदीच्छेच्छ्रेय आत्मनः |
त्वरितं जीवितं याति त्वरितं याति यौवनम् ||

त्वरितं व्याधिरभ्येति तस्मात् पूज्यः सदाशिवः |
यावन्नाभ्येति मरणं यावन्नाक्रमते जरा |
यावन्नेन्द्रियवैकल्यं तावत्पूजयशङ्करम् ||

न शिवार्चनतुल्योऽन्यो धर्मोऽस्तिभुवनत्रये |
इति विज्ञाय यत्वेन पूजनीयः सदाशिवः |
ये भक्ता देवदेवेशं शिवं शान्तमजं प्रभुम् ||

पूजयन्ति सदाभक्त्या तच्चित्तास्तपसि स्थिताः |
इह लोके सुखं प्राप्य ते यान्ति परमां गतिम् ||

संपूज्य पशुभर्तारं प्रहृष्टेनान्तरात्मना |
कृताञ्जलिपुटो भूत्वेदं स्तोत्रमुदाहरेत् ||

शिवं शिवकरं शान्तं शिवात्मानं शिवोत्तमम् |
शिवमार्गप्रणेतारं प्रणतोऽस्मि सदाशिवम् ||

शाश्वतं शोभनं शुद्धं शासकं दोष शोषकम् |
विश्वं विश्वेश्वरेशानं शङ्करं प्रणमाम्यहम् ||

सर्वपापहरं नाथं सर्वरोगहरं वरम् |
सर्वदुःखहरं नित्यं नमाम्यार्तिहरवरम् ||

अस्थानस्थानसंस्थानं स्थितस्थितिविभावनम् |
स्थिरमात्रस्थयोगस्थं स्थाण्वीशं प्रणमाम्यहम् ||

ईशानपरमं देवमीशानं मन्त्रनायकम् |
ईशानं सर्वभूतानामीशानं प्रणमाम्यहम् |

प्. २६(२९)

सर्वार्थसम्पदाधारो गणाध्यक्षो वरप्रदः |
रुद्रस्य तनयो देवो नायकोऽथ विनायकः ||

करोतु शान्तिकंक्षेमं कर्मसिद्धिञ्च मे सदा |
इन्द्रनीलनिभस्त्र्यक्षो दीप्तशूलायुधोद्यतः ||

रक्ताम्बरधरश्श्रीमान् कृष्णाङ्गोनागभूषणः |
अक्षमाला शिरोग्रस्तः स्वयं विष्णुरिव स्थितः ||

पापापनोदमतुलमलक्ष्मीमलनाशनम् |
करोतु मे महाकालः शान्तिं प्रीतेन चेतसा ||

शंखकुन्देन्दुवर्णाभः कण्ठे मरतकप्रभः |
 
चतुर्मुखाश्चतुर्बाहुस्त्रिणेत्रस्सर्वतोज्ज्वलः |
करोतु मे महाशान्तिं प्रीतः प्रीतेन चेतसा ||

क्षितेः पतिर्वृषोदेवस्सर्वधर्मोत्तमोत्तमः |
ईशं वहतिपृष्ठेन तस्माद्धर्मो जगत्पतिः ||

वृषोवृषधरश्श्रीमान् करोतु मम शान्तिकम् | 
सर्वज्ञः सर्वसदृशः सर्वगःश्शर्वजः प्रभुः ||

शमनः शत्रुसैन्यानां शास्ताशान्तिं करोतु मे |
करोतु मे महाशान्तिं प्रीतः प्रीतेन चेतसा ||

पीतवस्त्रपरीधाना कन्यारूपास्वलंकृता |
गणमाताम्बिका त्र्यक्षा शान्ता गौरी सुरेश्वरी ||

सर्वसिद्धिकरा देवी प्रसादपरमा वरा |
शान्तिं करोतु मे माता सिद्धिं चाशुप्रयच्छति(तु) ||

स्निग्धश्यामेन वर्णेन महामहिषमर्दिनी |
धनुश्चक्रप्रहरणा खड्गपट्टसधारिणी ||

आतर्जनोद्यतकरा सर्वोपद्रवनाशिनी |
सर्वमङ्गलमाता मे शिवमाशुप्रयच्छतु ||

निर्मांसेन शरीरेण स्नास्वस्थिसुनिबन्धनः |
अतिसूक्ष्मोतिविक्रान्तस्त्र्यक्षोभिः किरिटिर्वरः ||

रुद्रात्मनो रुद्रवीर्यो रुद्रैकगतमानसः |
सोविमेशान्तभावेन शिवमावहतुध्रुवम् ||

प्रचण्डगणसैन्येशो महाटंकाक्षधारकः |
अक्षमालार्पितकरस्त्र्यक्षश्चण्डेश्वरो महान् ||

प्रचण्डपापहरणो ब्रह्महत्यादिशोधकः |
करोतु मे महायोगी कल्याणानां परम्पराम् ||

पद्मासनो हेमनिभश्चतुर्वदनपङ्कजः |
कमण्डलुधरः श्रीमान् देवगन्धर्वपूजितः ||

शिवध्यानैकपरमश्शिवार्चनरतस्सदा | 
ब्रह्मशब्देन दिव्येन ब्रह्माशान्तिं करोतु मे ||

तार्क्ष्यासनश्चतुर्बाहुः शङ्खचक्रगदाधरः |

प्. २८(३०) 

श्यामः पीताम्बरधरो वनमालाविभूषितः |
यज्ञदेवोत्तमो देवो माधवो मधुसूदनः ||

कृष्णनीलाञ्जनाकारश्शिवयोरसिलक्षणः |
शिवप्रसादसम्पन्नश्शिवध्यानपरायणः ||

शिवार्चनरतो नित्यं विष्णुश्शान्तिं करोतु मे |
पद्मरागप्रभा देवी चतुर्वदनपङ्कजा ||

अक्षमालार्पितकरा कमण्डलुधरा शुभा |
ब्रह्माणी सौम्यवदना शिवपूजापरायणा ||

शान्तिं करोतु मे प्रीता ब्रह्मशब्देन सर्वदा |
(हिमशैलन्निभा देवी चतुर्वदनपङ्कजा |
अक्षमालार्पितकराकमण्डलुधराशुभा ||

ब्रहाणी सौम्यवदना शिवपूजापरायणा |
शान्तिं करोतु मे प्रीता ब्रह्मशब्देन सर्वदा||)

हिमशैलनिभा देवी महावृषभवाहिनी |
त्रिशूलहस्ता वरदा नागाभरणभूषिता ||

रुद्रभक्ता महादेवी रुद्रार्चनरता सदा |
चतुर्भुजा चतुर्वक्त्रा त्रिणेत्रा पापहारिणी ||

आर्तिं हरतु मे प्रीता महादेवी महेश्वरी |
मयूरवाहिनी देवी सिन्दूरारुणविग्रहा ||

शक्तिहस्ता महावीर्या सर्वालङ्कारभूषिता |
रुद्रभक्ता महापुण्या रुद्रार्चनरता सदा ||

कौमारी वरदा देवी शान्तिमाशुकरोतु मे |
शंखचक्रगदाहस्ता श्यामा पीताम्बराशुभा ||

चतुर्भुजा तार्क्ष्यगता वैष्णवी सुरपूजिता |
शिवार्चनरता नित्यं रुद्रैकगत मानसा ||

शान्तिं करोतु मे नित्यं सर्वासुरविमर्दिनी |
वराहथोणा विकटा वराहवरवाहिनी ||

श्यामावदातविपुला शङ्खचक्रगदाधरा |
तर्जयन्ती सदाविघ्ना नर्चयन्ती सदाशिवम् ||

वाराही वरदा देवी क्षेमारोग्यं ददातु मे |
ऐरावत गजारूढा वज्रहस्ता महाबला ||

नेत्राणां तु सहस्रेण भूषिता कनकप्रभा |
सिद्धगन्धर्वनमिता वरालंकारभूषिता ||

ऐन्द्री देवी सदाकालं शान्तिमाशु करोतु मे ||

प्. २८(३१) 

श्यामः पीताम्बरधरो वनमालाविभूषितः |
यज्ञदेवोत्तमो देवो माधवो मधुसूदनः ||

कृष्णनीलाञ्जनाकारश्शिवयोरलिलक्षणः |
शिवप्रसादसम्पन्नश्शिवध्यानपरायणः ||

शिवार्चनरतो नित्यं विष्णुश्शान्तिं करोतु मे |
पद्मरागप्रभा देवी चतुर्वदनपङ्कजा |
अक्षमालार्पितकरा कमण्डलुधरा शुभा ||

ब्रह्माणी सौम्यवदना शिवपूजा परायणा |
शान्तिं करोतु मे प्रीता ब्रहमशब्देन सर्वदा ||

हिमशैलन्निभा देवी चतुर्वदनपङ्कजा |
अक्षमालार्पितकरा कमण्डलुधरा शुभा ||

ब्रह्माणि सौम्यवदना शिवपूजापरायणा |
शान्तिं करोतु मे प्रीता ब्र्हमशब्देन सर्वदा ||)

हिमशैलनिभा देवी महावृषभवाहिनी |
त्रिशूलहस्तावरदा नागाभरणभूषिता ||

रुद्रभक्ता महादेवी रुद्रार्चनरता सदा |
चतुर्भुजा चतुर्वक्त्रा त्रिणेत्रा पापहारिणी ||

आर्तिहरतु मे प्रीता महादेवी महेश्वरी |
मयूरवाहिनी देवी सिन्दूरारुणविग्रहा ||

शक्तिहस्ता महावीर्या सर्वालङ्कारभूषिता |
रुद्रभक्ता महापुण्या रुद्रार्चनरता सदा |
कौमारी वरदा देवी शन्तिमाशुकरोतु मे ||

शंखचक्रगदाहस्ता श्यामा पीताम्बरा शुभा |
चतुर्भुजा तार्क्ष्यगता वैष्णवी सुरपूजिता ||

शिवार्चनरता नित्यं रुद्रैकगतमानसा |
शान्तिं करोतु मे नित्यं सर्वासुरविमर्दिनी ||

वराहथोणा विकटा वराहवरवाहिनी |
श्यामावदातविपुला शङ्खचक्रगदाधरा ||

तर्जयन्ती सदा विघ्नानर्चयन्ती सदा शिवम् |
वाराही वरदा देवी क्षेमारोग्यं ददातु मे |
ऐरावत गजारूढा वज्रहस्ता महाबला ||

नेत्राणां तु सहस्रेण भूषिता कनकप्रभा |
सिद्धगन्धर्वनमिता वरालंकारभूषिता |
ऐन्द्री देवी सदाकालं शान्तिमाशुकरोतु मे ||

प्. २९(३२) 

ऊर्ध्वकेशोत्कटाक्षामा निर्मांसास्नायुबन्धना |
करालवदनाघोरा खड्गपट्टसधारिणी ||

कपालमालिनी देवी क्रूरा खट्वांगधारिणी |
आरक्तपिङ्गनयना गजचर्मावकुण्ठिता ||

नाना नागोपवीताअंगी प्रेतस्थाननिवासिनी |
शिवारूपेणघोरेण शिवारावभयङ्करी ||

चामुण्डी चण्डरूपेण महारक्षां करोतु मे |
आकाशमातरो देव्यस्तथालोकैकमातरः ||

भूतानां मातरस्सर्वास्तदन्या देवमातरः |
सर्वमातृगणा देव्यस्सायुधाव्यग्रपाणयः ||

जगद्व्याप्यावतिष्ठन्ति बलिकामा महोदया |
रुद्रभक्ता महादेवीर्या रुद्रार्चन परायणाः ||

शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं मातरस्सुरपूजिताः |
ये रुद्रा रौद्रकर्माणी रौद्रस्थान निवासिनः ||

स सौम्याश्चैव ये केचित् सौम्यस्थाननिवासिनः |
मातरो रौद्ररूपाश्च गणानामधिपाश्च ये |
विघ्नभूतास्तथाचान्ये दशदिक्षुसमाश्रिताः ||

सर्वेसुप्रीतमनसः प्रतिगृह्णन्तु मद्बलिम् |
सिद्धिजुषन्तु मे नित्यं भयेभ्यः पातुमां सदा ||

ऐन्द्र्यां दिशि गणाये तु वज्रहस्ता महाबलाः |
सुश्वेताक्षाः श्वेतान्निभास्तथा वै श्वेतलोहिताः ||

दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः |
रुद्रार्चनपराः क्षेमं शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा ||

आग्नेयां ये गणास्सर्वे स्रुवहस्ता निषङ्गिणः |
सुरक्ताक्षारक्तनिभास्तथा वै रक्तलोहिताः ||

दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः |
रुद्रप्रणामपरमाः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
याम्यां दिशिगणा ये तु सततं दण्डपाणयः ||

सुकृष्णाक्षाः कृष्ण निभास्तथा वै कृष्णलोहितः |
दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः ||

ते रुद्रार्चितचेतस्काः शिवं कुर्वन्तु मे सदा |
नैर्-ऋत्यां तु गणा ये तु राक्षसाः खड्गपाणयः ||

सुनीलाक्षानीलनिभास्तथा वै नीललोहिताः |
दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः ||

प्. ३०(३३)

परमेशार्चनरता रक्षां कुर्वन्तु मे सदा |
अपरस्यां गणा ये तु सततं पाशपाणयः ||

सुश्यामाक्षाश्श्यामनिभास्तथा वैश्यामलोहिताः |
दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः ||

शिवभक्तिपरास्सर्वे क्षेमं कुर्वन्तु मे सदा |
वायव्यां तु गणा ये तु सततं ध्वजपाणयः ||

सुधूम्राक्षा धूम्रनिभास्तथा वै धूम्रलोहिताः |
दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः ||

शिवभक्ता महात्मानः कुर्वन्तु मम शान्तिकम् |
उत्तरस्यां गणा ये तु सततं निधिपाणयः ||

सुपीताक्षाः पीतनिभास्तथा वै पीतलोहिताः |
दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः ||

शिवभक्तिरमास्सर्वे क्षेमं कुर्वन्तु मे सदा |
ऐशान्यां तु गणा ये तु सततं शूलपाणयः ||

सुसूक्ष्माक्षाः सूक्ष्मनिभास्तथा वै सूक्ष्मलोहिताः |
दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः ||

ऐशानं प्रणता देवं शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
अधोभागे गणा ये तु सततं चक्रपाणयः ||

सुपीताक्षाः पीतनिभास्तथा वै पीतलोहिताः |
दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः ||

शिवभक्तिपराः कुर्युरलक्ष्मीमलनाशनम् |
ऊर्ध्वभागे गणा ये तु सततं पद्मपाणयः ||

सुपद्माक्षाः पद्मनिभास्तथा वै पद्मलोहिताः |
दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः ||

शिवपूजासमुद्युक्ता अशुभं नाशयन्तु मे |
एते गणा महात्मानो महाबलपराक्रमाः ||

शिवं सम्पूज्य यत्नेन बलिमेषां विनिक्षिपेत् |
ततः प्रीता महात्मानः शान्तिमायुर्बलं श्रियम् ||

प्रयच्छन्त्याशुमर्त्यानां भक्तानां तु विशेषतः |
अमरावती तु नगरी पूर्वभागे व्यवस्थिता ||

विद्याधरगणाकीर्णा सिद्धगन्धर्वसेविता |
रत्नप्राकाररचिता महारत्नोपशोभिता ||

तत्र देवपतिः श्रीमान् वज्रहस्तो महाबलः |
नेत्राणां तु सहस्रेण शोभनेन विराजिता ||

प्. ३१(३४)

ऐरावतगजारूढो हेमवर्णो महाद्युतिः |
देवेन्द्रः सततं हृष्टः परमेशार्चने रतः ||

शिवध्यानैकपरमः शिवभक्तिपरायणः |
शिवभक्तैस्तथान्यैश्च देवैरिवसहानुगैः ||

शिवप्रणामपरमः करोतु मम शान्तिकम् |
आग्नेययां दिशिभागे तु पुरी तेजोवती शुभा ||

नानावर्णगणाकीर्णा रत्नज्वालासमुज्ज्वला |
तत्र ज्वालापरीतांगो दीप्तांगारसमद्युतिः |
भूतिकृद्देहिनां देवो ज्वलनः पापनाशनः ||

शिवपूजापरोद्युक्तः शिवस्मरणभावितः |
शान्तिं करोतु मे देवस्तथा पापपरिक्षयम् ||

वैवस्वती नामपुरी दक्षिणेन व्यवस्थिता |
सुरासुरशतानीक पितृरक्षोरगालया ||

तत्रेन्द्रनीलसंकाशो रक्तान्तायतलोचनः |
महामहिषमारूढः कृष्णस्रग्वस्त्रभूषणः ||

श्रीमान्यमो महातेजाः शिवपूजापरायणः |
शिवपूजासमासक्तः क्षेमारोग्यं ददातु मे ||

नैर्-ऋत्यां तु दिशोभागे पुरीकृष्णवती शुभा |
महारक्षोगणाकीर्णा पिशाचप्रेतसंकुला ||

तत्रजीमूतसंकाशो रक्तस्रग्वस्त्रभूषणः ||

खड्गपाणिर्महातेजाः करालवदनोज्ज्वलः |
रक्षेन्द्रोनिर्-ऋतिर्नित्यं शिवपूजापरायणः ||

करोतु मे महाशान्तिं शिवभक्तिसमुद्यतः |
पश्चिमे तु दिशोभागे पुरी शुद्धवती शुभा |
नानानागगणाकीर्णा नानाकिंनरसेविता |
तत्र मौक्तिकसंकाशः परिपिङ्गललोचनः ||

शुक्लवस्त्रपरीधानः पाशहस्तो महाबलः |
वरुणः परयाभक्त्या शिवैकाहितमानसः |
रोगशोकार्तिसन्तापं निर्नाशयतु मे सदा ||

वायव्यदिग्विभागे तु पुरी गन्धवती शुभा |
ऋणिसिद्धगणैर्जुष्टा हेमप्राकारतो रणा ||

तत्र ताम्रेण देहेन कृष्णपिंगललोचनः |
परव्याप्तान्तराधीनो ध्वजयष्ट्या युधोद्यतः ||

पवनः परमोदेवः परमेश्वरभावितः |
क्षेमारोग्यं बलं शान्तिं करोतु विजयं तथा (मम) ||

महोदया नामपुरी उत्तरेण महोज्ज्वला |

प्. ३२(३५)

अनेक यक्षसंकीर्णा नानारत्नोपशोभिता |
तत्र देवो गदा हस्तश्चित्रस्रग्वस्त्र भूषणः |
ह्रस्वबाहुर्महातेजाः परिपिङ्गललोचनः ||

कुबेरो वरदश्श्रीमान् हरपादार्चने रतः |
शान्तिं करोतु मे प्रीतः शान्तश्शान्तेन तेजसा ||

यशीवती नाम पुरी ऐशानीं दिशमाश्रिता |
नानागणसमाकीर्णा नानारत्नकृतालया ||

तेजः प्राकारपर्यन्ता निरौपम्य गुणान्विता |
तत्र मौक्तिकसंकाशः शशाङ्ककृतशेखरः ||

त्रिणेत्रश्शान्तरूपात्मा अक्षमाला धरो हरः |
ईशानः परमोदेवः सर्वदेवोत्तमोत्तमः ||

सोऽपि सर्वात्मभावेन शान्तिमाशुकरोतु मे |
भूर्लोके च भुवर्लोके स्वर्गलोकेवसन्ति ये ||

देवादिव्यप्रदायुक्ताः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
महर्लोके जनर्लोके तपोलोके च ये स्थिताः ||

तेऽपि प्रमुदिता देवाः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
सत्यलोके च ये देवाः सुप्रभोज्ज्वलविग्रहाः ||

शिवभक्तास्सुमनसः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
तपोलोके च ये देवाः भासयन्तो दिशो दश ||

शिवैकाहितचेतस्काः शमयन्तु महाभयम् |
जनलोके च ये देवाः धौतचामीकरप्रभाः ||

ईश्वरं प्रणता नित्यं शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
महर्लोके च ये देवा विमानोज्वलसंस्थिता ||

भवप्रणामपरमाः भयं निर्नाशयन्तु मे |
स्वर्लोकस्याश्च ये देवा दीप्तिमन्तो महाबलाः ||

शङ्करं प्रणता नित्यं कुर्वन्तु विजयं मम |
भुवर्लोके च ये देवा भासमन्तो दिशोदश ||

शिवैकाहितचेतस्काः शमयन्तु महाभयम् |
गिरिकन्दर्दुर्गेषु भूर्लोके निवसन्ति ये ||

रुद्रार्चनपरादेवा रक्षां कुर्वन्तु मे सदा |
शरच्चन्द्रांशु गौरेण देहेनामल चेतसा |
सरस्वती शिवे भक्ता सर्वान् कामान् ददातु मे ||

चारुचामीकरच्छाया सरोजकरपल्लवा |
शिवभक्त्याधियां देवी श्रीर्विभूतिं ददातु मे ||

वारुणा मुखचन्द्रेण विचित्रकनकोज्ज्वला |
सदा देवी शिवेभक्ता सर्वान् कामान् ददातु मे ||

प्. ३३(३६)

हारेण सुविचित्रेण भास्वत्कनकमेखला ||

अपराजितारुद्रभक्ता करोतु विजयं मम |
सिन्धूरारुणवर्णश्च रक्तायतविलोचनः ||

सहस्रकिरणः श्रीमान् सप्तसप्तिकवाहनः |
गभस्तिमाली भगवान् शिवभक्त्यार्चने रतः ||

करोतु मे महाशान्तिं ग्रहपीडानिवारणम् |
जगदाप्यायनकरो ह्यमृताधारशितला ||

सोमः सौम्ये न भावेन ग्रहपीडां व्यपोहतु |
पद्मरागेण देहेन देवः पिंगललोचनः ||

अङ्गारकस्तुसततं रुद्रपूजापरायणः |
रुद्रसद्भावसम्पन्नो रुद्रध्यानैकमानसः ||

ग्रहपीडाभयं सर्वं निर्नाशयतु मे सदा |
कुंकुमच्छविना श्रीमान् देहेन परिमण्डलः ||

शिवभक्तो बुधोऽप्येवं ग्रहपीडां व्यपोहतु |
तप्तचामीकरच्छायः सर्वज्ञानकृतालयः |
बृहस्पतिः सदाकालमीशानार्चनतत्परः |
सोऽपि मे शान्तचित्तेन परमेणसमाहितः ||

ग्रहपीडां विनिर्जित्य करोतु विजयं मम |
हिमकुन्देन्दुवर्णाभः सुरदैत्येन्द्रपूजितः |
शुक्रः शिवार्चने नित्यं ग्रहपीडां व्यपोहतु |
भिन्नाञ्जननिभच्छायः संरक्तनयनद्युतिः ||

शनैश्चराश्शिवेभक्तो ग्रहपीडां व्यपोहतु |
नीलजीमूतसंकाशः सैंहिकेयो महाबलः ||

शिवपूजापरोराहुर्ग्रहपीडां व्यपोहतु |
भिन्नाञ्जननिभः श्रीमानुल्काहस्तो महाबलः ||

धूम्रज्वालाकुलो दीप्तः शिवार्चनरतस्सदा |
केतुः सुशान्तचित्तेन ग्रहपीडां व्यपोहतु ||

धूम्रवर्णः सदाक्रूरो मृत्युपुत्रो महाबलः |
शिवार्चनरतः केतुः ग्रहपीडां व्यपोहतु ||

एते ग्रहा महात्मानश्शिवार्चनपरायणाः |
शान्तिं कुर्वन्तु मे हृष्टास्सदाकालं हितैषिणः ||

कृत्तिका परमादेवी रोहिणी रुचिरानना |
श्रीमन्मृगशिरोभद्रा आर्द्रा च परमोज्ज्वला ||

पुनर्वसुस्तथा पुष्या आश्लेषा तु महाबला |
नक्षत्रमातरोह्येता प्रभामालावदास्तिताः ||

प्. ३४(३७)

महादेवार्चनरता महादेवानुभाविताः |
पूर्वभागे स्थिता ह्येताश्शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा ||

मखा सर्वगुणोपेता पूर्वफल्गुन्यनूपमा 
उत्तरा फल्गुनीश्रेष्ठा हस्तचित्रे तथोत्तमे ||

स्वाती विशाखा वरदा * * दक्षिणसंस्थिताः |
अर्चयन्ति सदाकालं देवं त्रिणयनं परम् ||

ममापि शान्तिकं ह्येताः कुर्वन्तु शिवचोदिताः |
अनूराधा तथा ज्येष्ठा मूला ऋद्धिबलान्विताः ||

पूर्वाषाढा महावीर्या आषाढा चोत्तरा शुभा |
अभिजिन्नामनक्षत्रं श्रवणः परमोज्वलः ||

एताः पश्चिमतो दीप्ताः राजन्ते चारुमूर्तयः |
ईशानं पूजयन्त्येताः सार्वकालं सुभाविताः |
शान्तिकर्मे प्रयच्छन्तु विभूतिं च समाहिताः ||

धनिष्ठाशतभिषा चैव पूर्वाभद्रपदा तथा |
उत्तराभद्ररेवत्या वश्विनी च महर्धिका ||

भरणी च महावीर्या नित्यमुत्तरतः स्थिताः |
शिवार्चने सदोद्युक्ताः शिवध्यानैक तत्पराः ||

शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं सदाकालं शुभोदयाः |
मेषो मृगाधिपः सिंहो धनुर्दीप्तिमतांवरः ||

पूर्वेण भासयन्त्येते शिव योगपरायणाः |
शुभाः कुर्वन्तु ते नित्यं हरपादार्चने रताः ||

कन्या च वृषभो देवो मकरश्च महर्धिकाः |
एते दक्षिणभागे तु पूजयन्ति सदा शिवम् |

भक्त्या परमया नित्यं शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
मिथुनं तु तुलाकुम्भः पश्चिमेन व्यवस्थिताः |

शिवपादार्चनरताः क्षेमं कुर्वन्तु मे सदा |
कर्कटो वृश्चिकोमीनः एते उत्तरतः स्थिताः ||

यजन्त्ये ते सदा कालं रुद्रं भुवननायकम् |
शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं रुद्रज्ञानविधायिनः ||

ऋषयः सप्तविख्याताः ध्रुवान्ताः परमोज्ज्वलाः |
शिवप्रसादसम्पन्नाश्शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा ||

कश्यपो गालवो गार्ग्यो विश्वामित्रो महामुनिः |
मनुर्दक्षो वसिष्ठोऽथ मतंगः पुलहः क्रतुः ||

नारदो भृगुरात्रे यो भरद्वाजोंगिरा मुनिः |

प्. ३५(३८)

वाल्मीकिः कौशिकः कण्वः शाकल्योऽथ पुनर्वसुः ||

दूर्वासाशृश्यशृङ्गश्च तृणबिन्दुर्विमण्डकः |
दण्डी च पिप्पलादश्च याज्ञवल्क्योऽथ गौतमः ||

मार्कण्डेयो जामदग्न्यः पुलस्त्यस्सौमरिः शुभः | 
अगस्त्यो जैमिनिर्व्यासो मरीचिर्जहुरेव च |
शालङ्कायन इत्याद्या ऋषयोऽथ तपस्विनः ||

शिवध्यानार्चनरताः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
ऋषिपत्न्यो महाभागा ऋषिकन्या कुमारकाः ||

शिवार्चनरता नित्यं शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
सिद्धास्स्मृद्धतपसो गन्धर्वाप्सरसां गणाः ||

विद्याधरा महात्मानो गरुडश्च महर्धिकः |
महेश्वरपराह्येते महेश्वरपरार्चनाः ||

सिद्धिमाशुप्रयच्छन्तु आशीर्वादपरायणाः |
नमुचिर्दैत्यराजेन्द्रश्शङ्कुकर्णो महाबलः ||

महानादोऽथविख्यातो दैत्यः परमवीर्यवान् |
हाटकेश्वरदेवस्य नित्यं पूजापरायणः ||

बलं वीर्यं च मे क्षिप्रं प्रयच्छन्तु महर्धिकाः |
महाजंभोह्यग्रीवः प्रह्लादो दैत्यराट् प्रभुः |
तारकोऽग्निमुखो दैत्यः कालनेमिर्बलिस्तथा ||

एते दैत्या महात्मानश्शिवसद्भावभाविताः |
पुष्टिं तथा बलं वीर्यं प्रयच्छन्तु सुरारयः ||

विरोचनो हिरण्याक्षः सुपर्वा च पुलोमकः |
मुचुकुन्दः सुकुन्दश्च दैत्यो रैवतकस्तथा ||

भावेन परमेणापि यजन्ति परमं शिवम् |
सततं च शुभात्मानः पुष्टिं कुर्वन्तु मे सदा ||

दैत्यपत्न्यो महाभागा दैत्यानां कन्यकाः शुभाः |
कुमारा ये च दैत्यानां शान्तिं कुर्वन्तु तेऽपि मे ||

आरक्ते न शरीरेण रक्तान्ता यतलोचनः |
अनन्तो नागराजेन्द्रः शिवपूजार्चनेरतः ||

महापापविषं हत्वा शान्तिमाशु करोतु मे |
सुश्वेतेन शरीरेण सुश्वेतमणिशेखरः |
चारुभोगकृताटोप हरचारुविभूषणः ||

वासुकिर्नामनागेन्द्रश्शिवपूजा परोमहान् |
सर्वनागविषं हत्वा क्षेमारोग्यं ददातु मे ||

प्. प्. ३६(३९)

अतिपीतेन देहेन विस्फुरद्भोगसम्पदा |
तेजसा चातिदीप्तेन नृतस्वस्तिकलाञ्छनः ||

नागराट् तक्षकः श्रीमान् नागकोट्यासमावृतः |
करोतु मे महाशान्तिं सर्वदोषविषापहाम् ||

अतिकृष्णेन देहेन स्फुरद्विकटमस्तकः |
कण्ठरेखा त्रयोपेतो घोरदंष्ट्रा युधोद्यतः ||

कार्कोटको महानागो विषदर्पबलान्वितः |
विषशस्त्राग्निसन्तापं हत्वा शान्तिं करोतु मे ||

पद्मवर्णेन देहेन चारुपद्मायतेक्षणः |
पद्मबिन्दुकृताभासो ग्रीवायां शुभलक्षणः ||

ख्यातः पद्मो महानागो हरपादार्चने रतः |
करोतु मे महाशान्तिं महापापविषक्षयम् ||

पुण्डरीक निभे नैव देहेनामिततेजसा |
शंखशूलाब्जरुचिरैः भूषितौ मूर्ध्नि सर्वदा ||

महापद्मो महानागो नित्यं पशुपतौरतः |
विनिर्जित्यविषंघोरं शान्तिमाशु करोतु मे ||

श्यामो देहेन हारेण श्रीमान् कमललोचनः |
विषदर्पबलोन्मत्तो ग्रीवायामेकरेखया ||

शंखपालश्रियादीप्ताश्शिवपादाब्जपूजकः |
महाविषं महाघोरं हत्वाशान्तिं करोतु मे ||

अतिगौरेण देहेन चन्द्रार्धकृतमस्तकः |
दीप्तभोगकृता टोपः शुभलक्षणलक्षितः ||

गुलिकोनागराजेन्द्रो नित्यं हरपरायणः |
अपहृत्यविषंघोरं करोतु मम शान्तिकम् ||

अन्तरिक्षे च ये नागा ये नागाः स्वर्गसंस्थिताः |
गिरिकन्दरदुर्गेषु ये नागा दिविसंस्थिताः |

पाताले ये स्थिता नागाः सर्वेऽप्यत्रसमाहिताः |
हरपादार्चने युक्ताः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा ||

नागिन्यो नागकन्याश्च तथा नागकुमारकाः |
शिवभक्ताः सुमनसः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा ||

य इदं नागसंस्थानं कीर्तयेच्छृणुयादपि |
तं च नागनहिंसन्ति विषं नाक्रमते सदा ||

चिन्तितं लभते नित्यं तथा पापक्षयो भवेत् |
सिद्धिं चापि प्रयच्छन्ति सर्वविघ्नविवर्जिताम् ||

प्. ३७(४०)

सुरभी देवी गोलोके वसती शुभलक्षणा |
सततं क्षीरधाराढ्या ब्रह्मर्षिगणपूजिता ||

गोगणैर्गोवृषैर्नित्यं प्रहृष्टा परिवारिता |
शिवभक्तासदाशान्ता शान्तिमाशुकरोतु मे ||

एते च गोगणाः सर्वे गोवृषाश्च महौजसः |
शिवभक्ता महात्मानः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा ||

गङ्गापुण्यप्रदा देवि यमुनानर्मदा नदी |
गोमती तापिकापेण्णा वरुणादेविकावरा ||

सर्वभूतपतिं देवं परमेशं महेश्वरम् |
पूजयन्ति महानद्यः शिवसद्भाव भाविताः ||

शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं तथा पापपरिक्षयम् |
सिद्धिं चाशुप्रयच्छन्तु सर्वविघ्नविवर्जितम् ||

चन्द्रभागा महापुण्या नदीगोदावरी शुभा |
सरयू गण्डकी श्रेष्ठा कौशिकी च सरस्वती ||

एता नद्यो महाभागा शिवपादार्चने रताः |
शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं शिवध्यानैकमानसाः ||

नैरञ्जना नाम नदी शोणश्चापि महानदः |
मन्दाकिनी च परमा तथा सन्निहिताः शुभाः ||

एताश्चान्याश्चवैवह्न्यो भुवि दिव्यन्तरिक्षगाः |
रुद्रार्चनपरा(नित्यं)नद्यः कुर्वन्तु मम शान्तिकम् ||

गुह्यानि यानि तीर्थानि आसमुद्रसरांसि च |
कुर्वन्तु शान्तिकं तानि श्रीकण्ठाधिष्ठितानि तु ||

महावैश्रवणो यक्षो यक्षराजोमहर्धिकः |
यक्षकोटिपरीवारो यक्षसंख्येयसंयुतः ||

महाविभवसम्पन्नो हरपादार्चनेरतः |
हरध्यानैकपरमो हरपादानतोत्तमः ||

शान्तिं करोतु मे प्रीतः पद्मपत्रायतेक्षणः |
माणिभद्रमहायक्षो मणिरत्नविभूषितः ||

मनोहरेण हारेण कण्ठलग्नेन राजता |
शिवगानरतो नित्यं शिवपादाब्जपूजकः ||

शान्तिं करोतु मे नित्यं सर्वदोषनिवारणः |
यक्षिणी यक्षकन्याभिः परिवारितविग्रहः ||

रुद्रार्चनपरोभक्तः करोतु मम शान्तिकम् |
सुवीरस्तु महायक्षो मणिकुण्डलभूषितः ||

प्. ३८(४१)

ललाटे हेमपट्टेन काञ्चनेन विराजता |
बहुयक्षसमाकीर्णो यक्षैर्नमितविग्रहः ||

शिवपूजापरोनित्यं करोतु मम शान्तिकम् |
चाण्डिको नाम यक्षेन्द्रः कर्णिका कटकोज्ज्वलः ||

मकुटेन विचित्रेण केयूराभ्यां विभूषितः |
यक्षकन्यासमायुक्तो यक्षसंख्येयसंयुतः ||

हरार्चनपरः श्रीमान् करोतु मम शान्तिकम् |
श्रीमान् विभण्डको यक्षो नानारत्नविभूषितः ||

चारुकुण्डलयुग्मेन कर्णौ नित्यं विराजतः |
यक्षेश्वरो यक्षपतिर्यक्षसेनापतिर्विभुः ||

हरपादरतः श्रीमान् करोतु मम शान्तिकम् |
धृतराष्ट्रो महायक्षो यक्षरक्षोऽधिपः प्रभुः ||

दिव्यपट्टांशुकच्छन्नो मणिकाञ्चनभूषितः |
शिवभक्तः शिवध्यानश्शिवपूजापरायणः ||

शिवप्रसादसम्पन्नः करोतु मम शान्तिकम् ||

पूर्णभद्रो महायक्षः सर्वालंकारभूषितः ||

रत्नसम्पन्नपट्टेन हैमेनापि विराजता |
यक्षकोटिसहस्रैस्तु परिवारितविग्रहः ||

रुद्रप्रणामपरमो रुद्रभक्तिपरः सदा |
रुद्रार्चनसमुद्युक्तः करोतु मम शान्तिकम् ||

विरूपाक्षस्तु यक्षेन्द्रः श्वेतवासा महाद्युतिः |
चारुकाञ्चनमालाभिः किङ्किणीरवकान्वितः |
विभूषितः सदाकालं वरदानैकतत्परः |
रुद्रपूजा परोभक्तः करोतु मम शान्तिकम् ||

अन्तरिक्षगता यक्षा ये यक्षाः स्वर्गसंस्थिताः |
गिरिकन्दरदुर्गेषु ये यक्षा भुवि वासिनः ||

पातालवासिनो यक्षा नानारूपोद्यतायुधाः |
शिवभक्ताः सुमनसः शिवपूजासमुत्सुकाः ||

शान्तिं कुर्वन्तु मे हृष्टाः शान्ताश्शान्तिपरायणाः |
यक्षिण्यो विविधाकारास्तथा यक्षकुमारिकाः ||

यक्षकन्या महाभागाः शिवार्चनपरायणाः |
शान्तिं स्वस्त्ययनं क्षेमं बलं कल्याणमद्भुतम् (मुत्तमम्) |
सिद्धिं चाशुप्रयच्छन्तु नित्यमेवसमाहिताः ||

पर्वताः सर्वतस्सर्वे पर्वत्यश्च महर्धिकाः ||

प्. ३९(४२)

शिवभक्ताः सदाकालं क्षेमं कुर्वन्तु मे सदा |
समुद्राः सर्वतस्सर्वे ये चान्ये सागरः भुवि ||

रुद्रार्चनरतानित्यं कुर्वन्तु मम शान्तिकम् |
राक्षसाः सर्वतस्सर्वे राक्षसाघोररूपिणः ||

राक्षसा ये महावीर्या राक्षसा ये महाबलाः |
स्वर्गस्था राक्षसा ये तु अन्तरिक्षे च राक्षसाः ||

पाताल राक्षसा ये तु नित्यं रुद्रार्चने रताः |
शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं सततं शिवभाविताः ||

भैरवं यस्य रूपन्तु प्रेतभस्मावकुण्ठितम् |
तेजसा तस्य देवस्य शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा ||

नित्यमुज्वलवेषेण योगिन्योऽथ महाबलाः |
अनेकरूपधारिण्यो डाकिन्यश्च महर्धिकाः ||

रुद्रप्रणामपरमा रुद्ररूपार्चनेरताः |
रुद्रैकाहितचेतस्काः कुर्वन्तु मम शान्तिकम् ||

अन्तरिक्षे गतायाश्च डाकिन्यः स्वर्गसंस्थिताः |
पातालभूतलेयाश्च गिरिदुर्गेषु संस्थिताः ||

तृतीयं लोचनं यस्य त्रिशूलं भस्मभासुरम् | 
तेजसा तस्य देवस्य शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा ||

सर्वे भूता महारूपास्सर्वे भूता महोज्ज्वलाः |
सर्वे भूताः स्थिताः सौम्याः सर्वे भूतामनोजवाः ||

अन्तरिक्षे च ये भूता ये भूतादिविसंस्थिताः |
पातालभूतले भूता भूताभूतिविदायिनः ||

खट्वांगं यस्य विमलं त्रिशूलं करपल्लवे |
तेजसा तस्य देवस्य शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा ||

शूराः प्रेतगणाः सर्वे ये प्रेताः सर्वतो मुखाः |
अति दीप्ताश्च ये प्रेताः ये प्रेता रुधिराननाः ||

अन्तरिक्षे च ये प्रेताः ये प्रेतास्स्वर्ग वासिनः |
पातालो भूतले प्रेताः ये प्रेताः कामरूपिणः ||

श्मशाननिलयं यस्य ऋषभो यस्य वाहनम् |
तेजसा तस्य देवस्य शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा ||

ये पिशाचा महावीर्या ऋद्धिमन्तोऽमितप्रभाः |
नानारूपधराः सर्वे च गुणवत्तराः ||

अन्तरिक्षे पिशाचा ये स्वर्गे ये च पिशाचकाः |
भूतले ये पिशाचाश्च बहुरूपा मनोजवाः ||

प्. ४०(४३)

चन्द्रार्धं मस्तके यस्य यस्य भस्मविभूषणम् |
तेजसा तस्य देवस्य शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा ||

अपस्मारग्रहास्सर्वे सर्वे चाविज्वरग्रहाः |
गर्भबालग्रहा ये तु नानारोगग्रहाश्च ये ||

अन्तरिक्षे ग्रहा ये तु स्वर्गे ये च ग्रहोत्तमाः |
भूपाताले गृहे ये तु ये ग्रहाः सर्वतोदिशम् ||

कण्ठं यस्य महानीलं भूषणं यस्य पन्नगम् 
तेजसा तस्य देवस्य शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा ||

इति देवादयः सर्वे शिवज्ञानविधायिनः |
कुर्वन्तु शान्तिं जगतः शिवभक्तेषु सर्वदा ||

जयात्मयोगसंस्थाय जय संशुद्धबुद्धये |
जयदानैक शूराय जयेशाय नमोऽस्तु ते ||

जयोत्तमाय देवाय जय कल्याणकारिणे |
जयप्रकटदेहाय जयजप्याय ते नमः ||

जयलक्ष्मी विधानाय जयकान्ति विधायिने |
यज वाक्यविधुष्टाया जिनाय नमो नमः ||

जय त्रिशूलहस्ताय जयखट्वाङ्गधारिणे |
जय निर्जितरूपाय जय रूपाय ते नमः ||

जय कान्तार्धदेहाय जय चन्द्रार्धधारिणे |
जय देवादिदेवाय महादेवाय ते नमः ||

जय त्रिभुवनेशाय जय विख्यातकीर्तये |
जय वीराय शर्वाय जय कीर्ते नमोऽस्तु ते ||

जय निर्मलदेहाय? जय सर्वार्थकारिणे |
जय मन्मथनाशाय शानाय नमोस्तु ते ||

इत्येवं शान्तिकाध्यायं यः पठेच्छृणुयादपि |
विधूयसर्वपापानि शिवलोके महीयते ||

कन्यार्थी लभते कन्यां जयार्थी लभते जयम् |
अर्थकामोलभेदर्थं पुत्रकामो लभेत् सुतम् ||

विद्यार्थी लभते विद्यां योगार्थी योगमाप्नुयात् |
गर्भिणी लभते पुत्रं कन्या विन्दति सत्पतिम् ||

यो यं प्रार्थयते कामं मानवः श्रवणादिह |
तत्सर्वं शीघ्रमाप्नोति देवानां च प्रियो भवेत् ||

श्रुत्वा ध्यायमिदं पुण्यं संग्रामं प्रविशेन्नृपः |
स विजित्यापिताञ्छत्रून् कल्याणैः परिपूर्यते ||

अक्षयं मोदते कालमतिरस्कृतशासनः |
व्याधिभिर्नाभिभूयेत पुत्रपौत्रप्रतिष्ठितः ||

शान्त्यध्यायमिदं पुण्यं यदुद्दिश्यपठेन्नरः |

प्. ४१(४४)

तस्य रोगानबाधन्ते वातपित्तादिसंभवाः ||

नाकाले मरणं तस्य सर्वैश्चापि न दश्यते |
विषं नाक्रमते देहे न जडान्धत्वमूकता ||

नोपसर्गभयं तस्य न चोत्पातभयं भवेत् |
नाभिचारकृतो दोषः विलिप्येत कदाचन ||

सर्वकामसमृद्धात्मा यः पठेच्च दिने दिने |
नित्यमूर्जितसत्वः स्यादज्ञाप्यस्य निवेदनम् ||

वरेण्यं सर्वतीर्थानां गंगादीनां समन्ततः (विशेषतः) |
तत्पुण्यं कोटिगुणितं प्राप्नोति श्रवणादिह ||

दशानां राजसूयानामग्निष्टोमशतस्य च |
श्रवणात् फलमाप्नोति कोटि कोटि गुणोत्तरम् ||

अवध्यः सर्वदेवानामन्येषाञ्च विशेषतः |
जीवेद्वर्षशतं साग्रं सर्वव्याधिविवर्जितः ||

गोघ्नश्चैव कृतघ्नश्च ब्रह्महा गुरुतल्पगः |
शरणागतघाती च मित्र विस्रम्यघातकः ||

कष्टपापसमाचारः पितृहा मातृहा तथा |
श्रवणादस्य पापेन मुच्यते सर्वपातकैः ||

शान्त्यध्यायमिदं पुण्यं न देयं कस्यचित् |
दातव्यं शिवभक्तेभ्यः शिवेन कथितं पुरा ||

सर्वकामसमृद्ध्यर्थं ये पठन्ति दिने दिने |
तेभ्यः पुण्यमिदं देयमात्मनः शिवमिच्छता ||

इति शिवधर्मशास्त्रे षडक्षर शिवार्चन जपोवासफलप्रकरणेन 
सहशान्त्यध्यायष्षट्कः ||



अथ सप्तमः

नन्दिकेश्वर उवाच 

ये स्मरन्ति सदाकालमीशानं पूजयन्ति ये |
रुद्रलोकात् परिभ्रष्टा विज्ञेयास्तेगणेश्वराः ||

अग्निहोत्रं च वेदाश्च यज्ञाश्च बहुदक्षिणाः |
शिवलिङ्गाचनस्यै ते कोट्यंशेनापि नार्हतः ||

सदा यजति सोयज्ञैस्सदा दानं प्रयच्छति |
सदा स वायुभक्षः स्यात् सदा यो वार्चयेच्छिवम् ||

यः शिवं पूजयेन्नित्यं प्रणमेद्वापि भक्तितः |
तस्य योगञ्च मोक्षञ्च शिवः प्रीतः प्रयच्छति ||

यः कुर्यादर्चनं मासमेकाहारो जितेन्द्रियः |
स यत्फलमवाप्नोति न तत् सर्वैर्महामखैः ||

पौर्णमास्याममावास्या चतुर्दश्यष्टमी तथा (षु च) |
स्नापयित्वाम्भसालिङ्गं सर्वयज्ञफलं लभेत् ||

प्. ४२(४५)

कृष्णपक्षे त्रयोदश्यामुपोष्य परमेश्वरे |
प्रातर्मध्याह्नयोः पूजां चतुर्दश्यां समाचरेत् ||

पञ्चगव्यं सपीत्वादौ हविर्भुञ्जीतवाग्यतः |
दशानामश्वमेधानां फलं प्राप्नोति मानवः ||

पौष्यकृष्णाष्टमी योगे पूजयित्वा च शङ्करम् |
प्राप्नोति परमं स्थानं यत्र देवो महेश्वरः ||

ब्रह्मचारी शुचिर्भूत्वा त्रिसन्ध्यं योऽर्चयेच्छिवम् |
ससप्तकुलमुद्धृत्य शिवलोके महीयते ||

दानोपवासनियमैः पूजा जागरभोजनैः |
महास्नानादिविधिना शिवं पर्वसुपूजयेत् ||

यत्पर्वयावतः कालात् भवत्तत्रार्च्यशङ्करम् |
तावत्कालार्चनात्पुण्यं यत्तत्पर्वार्चनाल्लभेत् ||

तस्मात् पर्वसु यत्नेन यथाविभवविस्तरैः |
पूजनीयः शिवो नित्यं महापुण्यजिगीषया |
नैरन्तर्येणषण्मासं विधिना पूज्यशङ्करम् ||

पुण्यं तदेव सकलं लभते विषुवार्चनात् |
एवमेव तु विज्ञेयं ग्रहणे चोत्तरायणे ||

दिनाच्छिद्रेषु संक्रान्तौ षडशीति मुखेषु च |
मासैश्चतुर्भिर्यत्पुण्यं विधिना पूज्य शङ्करम् ||

कार्तिक्यां तल्लभेत्पुण्यं पौर्णमास्यां शिवार्चनात् |
पुण्यमेवञ्च फाल्गुन्यामाषाढ्यामेवमेव तु ||

चातुर्मास्यार्चनं ह्येतत् महापुण्यफलप्रदम् |
माघे मासे समुद्युक्तः त्रिसन्ध्यं योऽर्चयेच्छिवम् ||

लभेत्षाण्मासिकं पुण्यं माघे नैव न संशयः |
यथा माघे तथाषाढे मासे चैव तु कार्तिके ||

त्रिषु पुण्यं समं ज्ञेयं मासे ह्येतेषु यत्कृतम् |
चातुर्मास्य कृतं पुण्यं पुष्यमासार्चनाल्लभेत् ||

चैत्रफाल्गुनयोः पुण्यं द्विमास जनितं भवेत् |
चतुर्दश्याममावास्यां पौर्णमास्यां च पाक्षिकम् ||

पुण्यमष्टगुणं ज्ञेयमष्टम्यां योर्चयेच्छिवम् |
यः प्रदद्याद्गवां लक्षं दोग्ध्रीणां वेदपारगे ||

एकाहं योऽर्चयेल्लिङ्गं तस्य पुण्यं ततोऽधिकम् |
मासे मासे तु यो श्नीयात् यावज्जीवं सकृन्नरः ||

यश्चार्चयेत् सकृल्लिङ्गं सममेतन्नसंशयः |
एतेन क्रमयोगेन फलं विद्धि दिने दिने ||

ज्ञेयं संवत्सरस्यापि यावद्यत्कालमर्चयेत् |

प्. ४३(४६)

यः पुनस्संगमुत्सृज्य शिवमब्दं प्रपूजयेत् ||

नैरन्तर्याच्छतगुणं तत्पुण्यं तत्प्रवर्धते |
पञ्चाशद्गुणितं पुणमब्दार्धं योऽर्चयेच्छिवम् ||

ऋतावृतौ तदर्धं स्यान् मासे मासे तदर्धकम् |
मासार्धमपि यो लिङ्गं नैरन्तर्येण पूजयेत् ||

पुरुषोत्तमः सविज्ञेयो नैरन्तर्यं हि दुष्करम् |
प्रातरुत्थाय यो लिङ्गं भक्त्यासंपूजयेच्छिवम् ||

कपिलानां शतं दत्वा यत्पुण्यं तदवाप्नुयात् |
मध्यं दिनकरे प्राप्ते यो लिङ्गं प्रतिपूजयेत् ||

संपूर्णां पृथिवीं दत्वा यत्पुण्यं तदवाप्नुयात् |
वारुणी माश्रिते सूर्ये यः शिवं सम्यगर्चयेत् ||

गवां शतसहस्रस्य दत्तस्य फलमाप्नुयात् |
यो लिङ्गमर्धरात्रे तु शुचिः स्नात्वा प्रपूजयेत् ||

अग्निष्टोमशतस्यासौ धर्मतो लभते फलम् |
एवं पर्वसु वेलाषु स्ववेलास्वपि शङ्करम् ||

संपूजयेन्नरो भक्त्या सर्वान्कामानवाप्नुयात् |
शिवलिङ्गं महापुण्यं सर्वदेवनमस्कृतम् ||

यः स्पृशेदपि वा नित्यं न स पापैः प्रलिप्यते |
न तद्भूयः प्रपश्यन्ति योनिसङ्कर संकटम् ||

क्रमान्मोक्षं गमिष्यन्ति ये नरा लिङ्गमाश्रिताः |
काञ्चनं मेरुमात्रं च सर्वां दत्वा वसुंधराम् ||

सागरानन्नपूर्णांश्च तल्लिङ्गार्चयतुः फलम् |
मेरुमन्दरमात्रोऽपि राशिः पापस्य कर्मणाम् || 

ईश्वरं वैद्यमासाद्य नश्यते दुष्टरोगवत् |
शिवार्चनरतो नित्यं महापातकसंभवैः ||

दोषैः कृतैर्नलिप्येत पद्मपत्रमिवाम्भसा |
छित्वा भित्वा च भूतानि हत्वा सर्वमिदं जगत् ||

यजेदेकं विरूपाक्षं न स पापैः प्रलिप्यते |
सर्वावस्था गतो वापि प्रयान्ति परमां गतिम् (युक्तां वा 
सर्वपातकैः) ||

(शिवमिष्ट्वा नरः सोऽपि) सरित्समुद्रतीरेषु वनेषु पवनेषु च |
गिरिशृंगेषु तुङ्गेषु (गह्वरो पवनेषु च) तीर्थायतनसंश्रये ||

(पुष्करिण्यां तटाकेषु) यत्र वा रमते बुद्धिस्तत्रैव शिवमर्चयेत् |
सर्वयज्ञेषु यत्पुण्यं तल्लभेन्नात्र संशयः ||

यः पुनः स्थानसंकल्पमुत्सृज्य शिवमर्चयेत् |
सोऽश्वमेधफलं सर्वं लभते नात्र संशयः ||

प्. ४४(४७)

सोश्वमेधफलं सर्वं लभतेनात्र संशयः |
अयं विनापि मन्त्रेण पुण्यराशिः प्रकीर्तितः ||

स्यादयं मन्त्रसंयुक्तं पुण्यं शतगुणाधिकम् ||
तस्मान्मन्त्रेण शर्वाय स्नानगन्धफलादिकम् ||

क्षितिगोरत्नवस्त्रादि होमाद्यं च निवेदयेत् |
ज्ञेयो नमः शिवायेति मन्त्रः सार्वार्च्य साधकः ||

सर्वमन्त्राधिकश्चायंमोंकाराद्यष्षडक्षरः |
शिवेनान्तर्बहिर्यस्माद्माप्तं सर्वं चराचरम् ||

जगदेकं च कुरुते तस्मादोमिति संस्मृतः |
अयमर्धश्चतसृभिः मात्राभिः परिगीयते ||

ब्रह्माहरिश्च रुद्रश्च मात्रास्ति(स्रे)स्य कीर्तिताः |
दक्षिणांगोद्भवो ब्रह्मा हरिर्वामाङ्गसंभवः ||

हृदयान्नीलरुद्रश्च ब्रह्मविष्णुप्रबोधकः |
जगत्सृष्टिकरो ब्रह्मा विष्णुर्लोकविमोहकः ||

जगत्सृष्टिकरो ब्रह्माविष्णुर्लोकविमोहकः |
अनुग्रहपरोनित्यन्नीलरुद्रः शिवात्मकः ||

त्रिभिरेतैर्जगद्व्याप्तं कारणैरात्मकर्मभिः |
तिस्रोमात्राः शिवस्यैताः सर्वलोकप्रपूजिताः ||

एता एव त्रयोलोकास्त्रयो वेदाग्नयस्तायः |
त्रयोगुणास्त्रिवर्गश्च यच्चान्यज्जगतिस्थितम् ||

अर्धमात्रा परोरुद्रः शिवः कारणकारणम् |
तस्मादेतत्समुत्पन्नं जगतः कारणत्रयम् ||

सर्वज्ञः कारणः शुद्धो नमस्कार महामखः |
नमस्कारात्मयज्ञेन तस्मात् संपूजये च्छिवम् ||

अज्ञानमशिवत्वं स्यात् सर्वदुःखालयं यतः |
स्वभावात्तदवाप्तं हि तस्माद्रुद्रः परः शिवः ||

नमः शिवाय शान्ताय कारण त्रय हेतवे |
निवेदयामि चात्मानं मत्वैकमनसा पुनः ||

उक्त्वों नमः शिवायेति मुच्यते सर्वपातकैः |
यस्मात्तस्मात्तदामन्त्रमोंकाराद्यमनुस्मरन् ||

सर्वदा सर्वकार्येषु क्षुतनिष्ठिवनादिषु |
यात्यों नमः शिवायेति शिवमुक्त्वा शिवं पदम् ||

यः स्वपन् प्रतिबुध्यंश्च प्रयाणान्ते च स स्मरन् |
सदों नमः शिवायेति स गच्छेत् परमांगतिम् ||

शाठ्येनापि नमस्कारः प्रयुक्तः शूलपाणये |
संसारस्थूलबंधानां मुद्वेष्टन करो भवेत् ||

प्. ४५(४८)

अपवित्रः पवित्रो वा सर्वावस्थां गतोऽपि वा |
यः स्मरेद्देवमीशानं न स पापैः प्रलिप्यते ||

स्मरणादेवरुद्रस्य पापसंघात पञ्जरम् |
शतधा भेदमायाति गिरिर्वज्रहतो यथा ||

सर्वेषां शिवभक्तानामरोषार्थ प्रसिद्धये |
मन्त्र माह शिवः सारमशेषार्थनिबन्धनम् ||

सद्बीजं सर्वविद्यानामाद्यं ब्रह्म परात्परम् |
सर्वार्थसाधकं मन्त्रं शिवसूत्रं षडक्षरम् ||

भाष्यमस्यैव सूत्रस्य सर्वज्ञानानि शम्भुना |
पश्चात् परापराणीह प्रव्यक्तं गदितानि तु ||

तस्मादनेनमन्त्रेण प्रकुर्वीत शिवार्चनम् |
सन्ध्यायां च जपेदेनं सर्वपापविशुद्धये ||

गृहाच्छतगुणं पुण्यं सन्ध्यायां च जलाशये |
शिवदक्षिणमूर्तौ तु तत्पुण्यमयुताधिकम् ||

तस्माच्छिवालये सन्ध्यामाचरेच्छान्तमानसः |
शिवमन्त्रेणसततं सर्वकामप्रसिद्धये ||

यस्तुसर्वत्रसंपूज्य सविशेषं सविस्तरम् |
अश्वमेधायुतं पुण्यं लभते नात्रसंशयः ||

सरित्समुद्रतीरेषु वनेषू पवनेषु च |
यस्तमर्चयते भक्त्या तस्य पुण्यं ततोधिकम् ||

जितेन्द्रियश्शान्तमनाश्शिवमन्त्रेण योऽर्चयेत् |
न तस्य शक्यते पुण्यं वक्तुं वर्षशतैरपि ||

गता वच्छक्यते वक्तुं यस्मिन् देशे वसेदयम् ||

सोऽपि देशो भवेत्पूतः किं पुनस्तस्य बान्धवाः |
येभ्यो यमन्नमश्नाति येस्तस्य परिचारकाः ||

तेऽपीह तत्समायस्मात् तैर्विनानशिवार्चनम् ||

न तत्र देशे दुर्भिक्षं न चमरिः प्रवर्तते |
नाकाले म्रियते राजा पूज्यते यत्र शङ्करः ||

यः शिवं पूजयेन्नित्यं मन्त्यजोऽपि जितेन्द्रियः |
एवं भावसमायुक्तस्सोऽपि गच्छेत् परांगतिम् ||

नोपनीत सहस्रेभ्यो ब्रह्मचारी विशिष्यते |
ब्रह्मचारीसहस्रेभ्यो वेदाध्यायी विशिष्यते ||

वेदाध्यायि सहस्रेभ्यो ह्यग्निहोत्री विशिष्यते |
अग्निहोत्रिसहस्रेभ्यो यज्ञयाजी विशिष्यते ||

यज्ञयाजिसहस्रेभ्यो सत्रयाजी विशिष्यते |
सत्र याजिसहस्रेभ्यः सर्वविद्यान्तपारगः ||

प्. ४६(४९)

सर्वविद्यान्तविद्भश्च शिवभक्तो विशिष्यते |
तस्मादेवं शिवं भक्त्याभ्यर्चयेच्छान्तमानसः ||

शिवभक्तो जितक्रोधः शिवज्ञानपरायणः |
मैत्रः कारुणिकोयस्तु सप्राप्नोति सदाशिवम् ||

पुण्यप्रायेषु मैत्र्यैव मुदिता पुण्यशालिषु |
अपुण्यवत्सु चोपेक्षा सर्वेषां च वदेच्छिवम् ||

इत्येवं पञ्चधा चित्तं भावयित्वा यजेच्छिवम् |
संपूज्यपशुभर्तारं प्रहृष्टेनान्तरात्मना ||

ध्यानं कुर्याद्ययोद्दिष्टं सर्वपापनिकृन्तनम् |
इष्ट्वा तु परयाभक्त्या भगवन्तं त्रिलोचनम् ||

कृताञ्जलिपुटो भूत्वा स्तोत्रमेतज्जपेन्नरः |
नमस्ते ज्ञानरूपाय सर्वज्ञानैक हेतवे ||

ज्ञानविज्ञानतत्वाय नित्यं ज्ञानतमाय ते |
सूक्ष्माय सूक्ष्मरूपाय सूक्ष्मज्ञानैक हेतवे ||

सूक्ष्माणामपि सूक्ष्माय नमः सूक्ष्मतमायते |
दिव्याय दिव्यदिव्याय दिव्यरनयैकहेतवे |
दिव्यानामपि दिव्याय नमो दिव्यतमाय ते ||

पराय परमेशाय परमार्थैक हेतवे |
परापरविमुक्ताय नमः परतमाय ते ||

पूज्याय पूज्य पूज्याय सर्वपूज्यैक हेतवे |
पूज्यानामपि पूज्याय नमः पूज्यतमायते ||

नित्याय नित्यरूपाय नित्यसंभोग हेतवे |

नित्यानामपि नित्याय नमो नित्यतमायते ||

दीप्ताय दीप्तदीप्ताय सर्वदीप्त्येक हेतवे |
दिप्तानामपि दीप्ताय नमोदीप्ततमाद्यते |
साराय सारभूताय सर्वसारैक हेतवे ||

साराणामपि साराय नमः सारतमायते |
शक्ताय शक्तिरूपाय सर्वशक्त्यैक हेतवे ||

शक्तानामपि शक्ताय नमः शक्ततमायते |
शुद्धाय शुद्धरूपाय सर्वशुद्ध्यैक हेतवे ||

शुद्धानामपि शुद्धाय नमः शुद्धतमायते |
कालाय कालरूपाय सर्वकालैक हेतवे ||

कालानामपि कालाय नमः कालतमायते |
सर्वमन्त्रशरीराय सर्वमन्त्रैकहेतवे ||

मन्त्राणामपि मन्त्राय नमो मन्त्रतमायते |
व्योमप्रमाणरूपाये शानाय नमो नमः ||

व्योमप्रमाण योगाय पुरुषाय नमो नमः |
व्योम प्रमाणभासाया घोराय नमो नमः ||

प्. ४७(५०)

व्योमप्रमाणवामाय वामेशाय नमोस्तु ते |
व्योमप्रमाणभोगाय भोगेशाय नमोस्तु ते ||

व्योमप्रमाणमोक्षाय मोक्षेशाय नमोऽस्तुते ||

व्योमप्रमाणविश्वाय विश्वेशाय नमोस्तु ते ||

एककाय द्विकायाय बहुकायाय ते नमः |
कायासंख्येय युक्ताय त्र्यम्बकाय नमो नमः ||

एकवक्तद्विवक्त्राय बहुवक्त्राय ते नमः |
वक्त्रासंख्येययुक्ताय परमेशाय ते नमः ||

एकजिह्वद्विजिह्वाय बहुजिह्वाय ते नमः |
जिह्वासंख्येय युक्तायत्रिणेत्राय नमो नमः |
व्योमप्रमाणसत्याया जिताय नमो नमः ||

व्योमप्रमाणकामाय कामेशाय नमो नमः |
व्योमप्रमाणदिव्याय दिव्येशाय नमो नमः ||

व्योमप्रमाणकालाय कालेशाय नमो नमः |
व्योमप्रमाणधर्माय धर्मेशाय नमो नमः ||

एकदंष्ट्रद्विदंष्ट्राय बहुदंष्ट्राय ते नमः |
दंष्ट्रासंख्येय युक्ताय त्र्यम्बकाय नमो नमः ||

एक कण्ठ द्विकण्ठाय बहुकण्ठाय ते नमः |
कण्ठासंख्येय युक्ताय नीलकण्ठाय ते नमः ||

एक हस्त द्विहस्ताय बहुहस्ताय ते नमः |
हस्तासंख्येययुक्ताय नित्यं रुद्राय ते नमः ||

एकनेत्रद्विनेत्राय बहुनेत्राय ते नमः |
नेत्रासंख्येय युक्ताये शानाय नमोऽस्तु ते ||

नमस्तेऽस्तु महादेव नमस्तेऽस्तु महेश्वर |
नमस्तेस्तु महायोगिन् नमस्तेस्तु महाबल ||

नमस्तेस्तु महेशाय नमस्तेऽस्तु महोत्तम |
नमस्तेऽस्तु महारूप नमस्तेऽस्तु सदाशिव ||

नमस्तेऽस्तु महाशुद्ध नमस्तेऽस्तु सदोज्ज्वल |
नमस्तेस्तु महादेव नमस्तेऽस्तु सदा भव ||

नमस्ते भगवन् शान्त नमस्ते भगवन् ध्रुव |
नमस्ते भगवद्दीप्त नमस्ते भगवन् हर ||

अजिताय नमस्तुभ्यं भस्मांगाय नमोस्तु ते |
सर्वात्मने नमस्तुभ्यं विश्वेशाय नमोस्तु ते ||

सर्वज्ञाय नमस्तुभ्यं सर्वांभाय नमोस्तु ते |
अनन्ताय नमस्तुभ्यमनाथाय नमो नमः(स्तु ते) ||

प्. ४८(५१)

अव्यक्ताय नमस्तुभ्यं शाश्वताय नमोस्तु ते |
संपूज्याय नमस्तुभ्यं वरदाय नमोस्तु ते ||

इति स्तवे न यः कश्चित् संस्तुनोति महेश्वरम् |
स विहायाशु पापानि रुद्रलोके महीयते ||

भोगार्थी लभते भागान् राज्यार्थी राज्यमाप्नुयात् |
कन्यार्थी लभते कन्यां योगार्थी योगमाप्नुयात् ||

मुच्यते व्याधिभी रोगी दुःखी दुःखात् प्रमुच्यते |
बन्धनान्मुच्यते बद्धो यशोर्थी कीर्तिमाप्नुयात् ||

यान् यान् चिन्तयते कामांस्तांस्तान् प्राप्नोति भावितः |
शैवं पदमवाप्नोति नित्यं पठति यो नरः ||

इति श्रीशिवधर्मशास्त्रे दानधर्मोध्यायः सप्तमः ||



अथाष्टमः

श्रीनन्दिकेश्वर उवाच

पृथिव्यां यानितीर्थानि पुण्यान्यायतनानि च |
लीयन्ते तानि लिङ्गे तु तस्माल्लिङ्गं समर्चयेत् ||

स स्नातस्सर्वतीर्थेषु स सर्वोपरिसंस्थितः |
यः पूजयेन्महापुण्यं लिङ्गं सर्वार्थसिद्धिदम् ||

शतेन स्थापितं लिङ्गं सहस्रेण न चालयेत् |
दुःस्थितं सुस्थितं वापि शिवलिङ्गं न चालयेत् ||

घृताभिषेकं यः कुर्यात् अहोरात्रं शिवस्य तु |
सूक्ष्मद्वारेण कुम्भेन पुष्यमासे समुद्यतः ||

गीतनृत्तोपचारेण शंखवादित्र निस्वनैः |
कुर्याज्जागरणं चात्र प्रदीपाद्युपशोभितम् ||

समस्तपापनिर्मुक्तः समस्तकुलसंयुतः |
समस्तकामसंपूर्णः समस्तगुणसंयुतः ||

ज्वलद्भिस्समहायानैरसंख्येयैरनुत्तमैः |
युक्तः शिवपुरे नित्यं मोदते शिववत् सुखी ||

ग्रहणे विषुवे चैव पुण्येषु दिवसेषु च |
घृताभिषेकं यः कुर्यान्महापुण्यमवाप्नुयात् ||

घृताभिषेकं यः पश्येदासमाप्ते रूपोषितः |
विधूयसर्वपापानि शिवलोकं सगच्छति ||

एकः पूजयते भक्त्या भक्त्या चान्यः प्रपश्यति |
तुल्यमेवफलं ताभ्यां भक्तिरेवात्रकारणम् ||

यः कुर्यात्पर्वकालेषु महायात्राप्रवर्तनम् |
शिवस्य रथयात्रां वा नगरान्तः प्रदक्षिणम् ||

महाचित्रध्वजैश्छत्रैः किंकिणीखनान्वितैः |
वितानध्वजमालाभिः घण्टाचामरदर्पणैः ||

प्. ४९(५२)

शंखभेर्यादितुमुलैः गीतनाट्यादिसंकुलैः |
लेख्यैर्दारुमयैर्यन्त्रैर्मातृरक्षोगणादिभिः ||

उदगाग्नेययन्त्रैश्च बह्वाश्चर्यैरनेकशः |
स्त्रीडोलायन्त्रचक्रैश्च महाचक्राष्टलम्बनैः ||

उदध्यापानखाताद्यै महासत्रसमायुतम् |
महाजनपदाकीर्णं यथाविभवविस्तरम् ||

सर्वदानप्रपुण्यानि सर्वयज्ञफलानि च |
अत्युग्रतपसां पुण्यं सर्वतीर्थफलानि च ||

लब्ध्वानखरः श्रीमान् शिवयात्रा प्रवर्तनात् |
शिवलोके महाभोगैः शिववन्मोदतेचिरम् ||

तस्यान्ते देवराजत्वं सुचिरं कालमाप्नुयात् |
जम्बूद्वीपाधिपः श्रीमान् तस्यान्ते स महीपतिः |

आलिङ्गवेदिपर्यन्तं यो दद्याद् घृतकम्बलम् |
घृतधाराफलं तस्य माघे पौर्णे तु पर्वणि ||

मन्वन्तरशतं साग्रं शिवलोके महीयते |
सम्यक् प्रोक्षणकं कृत्वा शिवलोकमवाप्नुयात् |
सुरूपः सुभगश्श्रीमान् परिभ्रष्टोऽत्र जायते ||

रूपं पिष्टमयं कृत्वा त्रिणेत्रं रत्नभूषितम् |
श्रुत्वोपवीतसंयुक्तमेकपादं विशेषतः |
दन्तेषु मौक्तिकं तस्य प्रवालमधरोष्ठयोः ||

दद्याद्वज्रं च नेत्राभ्यां वैडूर्यं वाप्यसंभवे ||

हेमं रौप्यं च हस्ताभ्यां ताम्रं पादे प्रकल्पयेत् |
अण्डजैः फेनजैर्वस्त्रैर्विचित्रैः परिवेष्टयेत् ||

सुगन्धैश्चित्रवर्णैश्च पुष्पैरपि विभूषयेत् |
विविधैः भक्ष्यभोज्याद्यैः बलिं तत्रोपकल्पयेत् ||

भोजयेच्छिवभक्तांश्च विप्रान् भक्त्या च तर्पयेत् |
प्रीयतां मे शिवो नित्यमुक्त्वा चोत्थापयेद् द्विजान् ||

तैरेवसान्द्रं विप्रेन्द्रैस्तद्रूपन्तु शिवालये |
नीत्वा समर्चयेद्वेद्यां शिवलिङ्गसमीपतः ||

सर्वयज्ञफलं प्राप्य सर्वदानफलानि च |
सुरूपो रूपदानेन शिवलोके महीयते ||

भोजनं घृतसंपूर्णं मधुनोपरिशोभितम् |
दद्यात् कृष्णतिलानां च प्रस्थमेकं च मागधम् ||

द्विगुणं तण्डुलानाञ्च पृथक्प्रस्थन्तु दापयेत् |
गन्धैः पुष्पैस्तथा धूपैः नववस्त्रैश्च वेष्टयेत् ||

सर्वभक्षान्नपानैश्च बलिं चैव निवेदयेत् |

प्. ५०(५३)

अर्चयित्वा विधानेन पौर्णमास्यां विशेषतः |
युगायुतसहस्राणि शिवलोकेमहीयते ||

पुण्यक्षयादिहागत्य समृद्धे जायते कुले |
मेधावी सुभगः श्रीमान् वेदवेदांगपारगः |
ताम्रपात्रं पयः पूर्णं कृत्वा चान्तःस्थकाञ्चनम् ||

प्रच्छाद्योपरिपद्मेन गन्धपुष्पार्चितं महत् |
शिवभक्तं द्विजं सम्यक् भोजयित्वा विधानतः ||

प्राच्यां समुद्गते सोमे प्रतीच्यां च रवौगते |
पौर्णमास्यां सवैशाख्यां गृह्यपात्रं शिवाग्रतः ||

प्रीयतां मे महादेवः सोममूर्तिर्जगत्पतिः |
तस्मैविप्रायतत्पात्रं मर्पयेद्भक्तितश्शनैः ||

एतत्सोमव्रतं नाम कृत्वा रुद्रान्तिकं व्रजेत् |
रुद्रलोकात्परिभ्रष्टो भवेज्जातिस्मरोनरः |
पूर्वाभ्यासेन ते नैव पुनः शिवपुरं व्रजेत् ||

आषाढे पौर्णमास्यां तु शिवं संपूज्य यत्नतः(भक्तितः) |
उपवीतीसितादद्यात् शिवभक्तांश्च भोजयेत् ||

पुनरेव च कार्तिक्यां पूज्यशंभुं क्षमापयेत् |
यतीनां दक्षिणां दद्यात् सूत्रवस्त्रादिशोभिताम् ||

यः कुर्यात् सकृदप्येवं चातुर्मास्य पवित्रकम् |
कल्पकोटिशतंसाग्रं शिवलोके महीयते ||

पुण्यक्षयात्परिभ्रष्टश्चतुर्वेदी प्रजायते |
इच्छया वा भवेद्राजा गुणवीर्यसमन्वितः ||

भूमिदानस्य यत्पुण्यं कन्यादानस्य यत्फलम् |
मुखवाद्येन तत्पुण्यमुभयं लभते नरः ||

तदेव पुण्यगीतस्य नृत्तस्य च विशेषतः |
तदेव जयशब्दस्य हस्ततालस्वने तथा ||

योगां पयस्विनीं दद्यात् तरुणीं वृषसंयुताम् |
शिवाय तेन दत्तं स्यात् जगत्सर्वं चराचरम् ||

वृषभं परिपूर्णांगमुदारञ्च शशिप्रभम् |
गोमतीं धूर्वहं वापि यथेष्टं विनिवेदयेत् ||

यावन्ति देहरोमाणि तत्प्रसूति कुलेषु च |
तावन्मृगसहस्राणि शिवलोके महीयते ||

स्नानाग्निकार्यमुद्दिश्य सुरूपां सुपयस्विनीम् |
कुलीनां कपिलां दत्वा दत्तं भवति गोशतम् ||

भयकान्तार दुर्गेभ्यः कपिलात्रातिमातृवत् |
यत्नेन कपिलां तस्मात् शिवाय विनिवेदयेत् ||

प्. ५१(५४)

शिवस्नानादिकार्यार्थमुत्पन्नं कपिलाघृतम् |
तस्मात्तत्रैवसंयोज्य कपिलाशुभमिच्छता ||

कपिलां यः पिबेच्छूद्रः शिवसंस्कारवर्जितः |
सप्रयाति महाघोरं नरकं यातनाकुलम् |
हुतशेषं पिबेद्विप्रः स्वर्गास्यादन्यथा पशुः ||

गाञ्च लभ्यनमस्कृत्य यः कुर्यात्तां प्रदक्षिणम् |
प्रदक्षिणी कृता तेन सप्तद्वीपावसुन्धरा ||

गवां हुंकारशब्देन दर्शनस्पर्शनेन च |
पापं प्रणश्यते यस्मात् पश्येत् स्पृशेत च ताम् ||

कुतस्तेषां हि पापानि येषां गृहमलङ्कृतम् ||

सततं बालवत्साभिर्गोभिः श्रीरिभिरिवस्वयम् |
यानि तीर्थानि मेदिन्यामासमुद्रात् समन्ततः ||

गवां शृङ्गोदकस्नानात् कलां नार्हति षोडशीम् |
गवामस्थिनलंघेत * * मृतं न वर्जयेत् ||

यावत् पिबति तद्गन्धं तावत् पुण्यैः प्रपूर्यते |
गवां कण्डूयनाद्धूपात् गो प्रदान फलं लभेत् ||

तुल्यं गो शतदानेन भयरोगादिपालनम् |
तृणोदकादि संयुक्तं यः प्रदद्याद्गवादिकम् ||

स गोमेधसमं पुण्यं लभते नात्र संशयः |
बहुनात्र किमुक्तेन गावः पाल्याः प्रयत्नतः ||

गावो दैन्यात् सदारक्ष्याः पोष्याग्राह्याश्च सर्वदा |
ये ताडयन्ति ते पापाः सर्वलोकस्यमातरः ||

क्रोशयन्ति च संमोहात् तैराकृष्टमिदं जगत् |
ताडयेद्यदि वा मर्त्यो यश्चाक्रोशेन्नराधमः ||

नरकाग्नौ स पच्येत गोनिश्वाससमीरिते |
सपलाशेन दग्धेन तनुनाशं निवर्तयेत् ||

गच्छां वेति च तां ब्रूयात् मा मातरितिवारयेत् |
हलोत्सर्गं च यः कुर्यात् पक्षयोरुभयोरपि ||

द्वादश्यां पञ्चदश्यां च चतुर्दश्यष्टमीषु च |
तस्य गावो वृषाविष्ण शिवोमाः सर्वदेवताः ||

शान्तिं जुषन्ति सुप्रीताः स्वर्गमायुर्बलं श्रियम् |
दास्यन्ति च सदा नित्यं कल्याणं भद्रमेव च ||

एवं यो वर्तते गोषु ताडनाक्रोशवर्जितः |
महतीं श्रियमाप्नोति रुद्रलोकं स गच्छति ||

गो ब्राह्मणार्थमुद्युक्तः प्राणैर्यदि वियुज्यते |

प्. ५२(५५)

प्राप्नोति परमं स्थानं यत्र देवो महेश्वरः ||

ब्राह्मणांश्चैव गावश्च कुलमेकं द्विधाकृतम् |
एकत्रमन्त्रास्तिष्ठन्ति हविरेकत्र तिष्ठति |
गोभिर्यज्ञाः प्रवर्तन्ते गोषु देवाः प्रतिष्ठिताः ||

गोभिर्वेदास्समुत्तीर्णाः सषडंगपदक्रमाः |
शृंगमूले गवां नित्यं ब्रह्माविष्णुश्च संस्थितौ |

शृंगाग्रे सर्वतीर्थानि स्थावराणि चराणि च |
शिरोमध्ये महादेवः सर्वदेवपतिः स्थितः ||

ललाटाग्रे स्थिता देवी नासावंशेषु षण्मुखः |
कम्बलाश्वतरौनागौ नासापुटसमाश्रितौ ||

कर्णयोरश्विनौ देवौ चक्षुषी राशिभास्करौ |
दन्तेषु वायवः सर्वे जिह्वायां वरुणः स्थितः ||

सरस्वती च हुंकारे यमयक्षौ तु गण्डयोः |
सन्ध्याद्वयं तथोष्ठाभ्यां ग्रीवामिन्द्रः समाश्रितः ||

ऋक्षाणि ककुदिद्यौश्च साध्यश्चोरस्रिसंस्थितः |
चतुष्पात् सकलो धर्मः स्वयं जंघासुसंस्थितः ||

रुद्रैकादशकं पृष्ठे वसवः सन्धिषु स्थिताः |
खुरमध्येषु गन्धर्वाः खुराग्रेषु च पन्नगाः ||

खुराणां पश्चिमाग्रेषु गणोह्यप्ससां स्थितः |
रुद्रैकादशकं पृष्ठे वसवः सन्धिषु स्थिताः ||

श्रोणीतटस्थाः पितरो मातरो योनिमाश्रिताः |
आदित्यारश्मयो वालाः पिण्डीभूता व्यवस्थिताः ||

उदाने पृथिवी सर्वा स शैलवनकानना |
साक्षाद् गंगा च गोमूत्रे गोमये यमुना स्थिता |
अष्टाविंशद्देव कोट्यो रोमकूपेषु संस्थिताः ||

चत्वारः सागराः पूर्णाः गवां ये च पयोधराः |
एतद्वः  कथितं सर्वं यथा गोषुप्रतिष्ठितम् ||

गोषुदत्तं हुतं भुक्तं गोषु सर्वं चराचरम् |
तस्माद् गावो न हिंस्याः स्युः पालनीयास्तु सर्वदा |
गावः स्तुत्याश्च वन्द्याश्च गावो मां पान्तु नित्यशः ||

ब्रह्मणा ब्रह्मशब्देन स्तूयते प्रणवेन यः |
स शिवः शाश्वतो नित्यं गोषुमारिं व्यपोहति(तु) ||

योर्च्यते सततं भक्त्या विष्णुना प्रभविष्णुना |
स शिवः शाश्वतो देवो गोषुमारीं व्यपोहतु ||

लम्बोदरेण देवेन गजवक्त्रेण योर्चितः |

प्. ५३(५६)

स शिवः शास्वतो देवो गोषुमारिं व्यपोहतु ||

सर्वरोगहरेणापि रविणा यः प्रपूज्यते |
स शिवः शाश्वतो देवो गोषुमारीं व्यपोहतु ||

श्रीमान् यो रुचिरांगेण घण्टाकर्णगणेन यः |
नित्यं प्रणम्यते भक्त्या हृष्टे नानन्यचेतसा ||

स शिवः शाश्वतो देवो गोषुमारीं व्यपोहतु |
इत्युपद्रवसंयुक्तां गोषुमारीं व्यपोहतु ||

नित्यं रुद्रबलोपेतो रुद्रशक्ति समन्वितः |
घण्टाकर्णगणो देवो गोषुमारिं व्यपोहतु ||

घण्टाकर्णगणोदेवश्शिवज्ञानविधायकः |
शिवतेजोनुभावेन गोषुमारीं व्यपोहतु ||

शिवाय देवदेवाय महादेवाय भामिने |
रुद्राय स्थाणवे नित्यं हरायोग्राय ते नमः ||

परमेशाय सिद्धाय सर्वसिद्धिप्रदायिने |
त्र्यम्बकाय महेशायातिशान्ताय ते नमः ||

अभिमन्त्र्यसदातोयमेतैर्मन्त्रैर्यथाक्रमम् |
प्रोक्षयीत गवां देहं ततश्शान्तिर्भविष्यति ||

इमां यः पठते गोषु रोगार्तासु विशेषतः |
गो सावित्रीं महापुण्यां ततः शान्तिर्भविष्यति ||

यः समुत्थाय सततं गो सावित्रीमिमां पठेत् |
गवां चोत्सर्गकाले तु प्रस्थाने वा समागमे |
आयुष्मान् बलवाञ्छ्रीमान् गोमानर्थपतिर्भवेत् ||

दोहान्ते च शिवस्थानं स गच्छेन्नात्रसंशयः |
प्रभूततोयंषु बृहत्तृणेषुसपुंगवान्नित्यमरोगवत्साः |
चरन्तु गावः सुखिता वनेषुक्षीरं प्रयच्छन्तु सुखं स्वपन्तु ||

यो लंकृत्यशिवायाश्च मुत्तमां विनिवेदयेत् |
सोश्वमेधस्य यज्ञस्य फलमष्टगुणं लभेत् ||

सुविनीतां स्त्रियं वापि पुरुषं वा निवेदयेत् |
नरमेधस्य यज्ञस्य फलं षड्गुणमाप्नुयात् ||

निवेदयी तयो भक्त्या भद्रन्नागमलंकृतम् |
शिवायपर्वे दिवसे तस्य पुण्यफलं शृणु ||

मत्तैरैरावतप्रख्यैः गजैर्युक्तैः सुशोभनैः |
क्रीडते स महायानैः शतसंख्यैरनेकधा ||

कल्पकोटिसहस्राणि कल्पकोट्य युतानि च |
रुद्रलोके ततश्चान्ते भवेदिन्द्रः सुराधिपः ||

प्. ५४(५७)

भवेदिन्द्रसमः श्रीमान् रूपवीर्यबलान्वितः |
यः शिवायजलोपेतां सर्वसस्य प्ररोहिणीम् |
महीं महीपतिर्दद्यात् तस्य पुण्यफलं शृणु ||

यावद्दण्डा भवेद्भूमिर्मीयमानासमन्ततः |
तावत्सकल्पसंख्यानं रुद्रलोके महीयते ||

एवं सर्वत्रविज्ञेयं फलं दण्ड प्रमाणतः |
ग्राम खेटपुरक्षेत्र विषयादि निवेदयेत् ||

सर्वसस्यफलोपेतं सर्वबाधाविवर्जितम् |
ग्रामं शिवाय यो दद्यात् तस्य पुण्यफलं शृणु ||

सर्वतीर्थेषु यत् पुण्यं सर्वयज्ञेषु यत्फलम् |
सर्वदानेषु यत्पुण्यं ग्रामदानेन तद्भवेत् ||

सूर्यकोटिप्रतीकाशैर्दिव्यस्त्रीकोटिसंयुतै ||

युगकोटिशतानीकैः सर्वकामसमन्वितैः ||

विमानैग्रामदानेन त्रिसप्तकुलसंयुतः |
यथेष्टमैश्वरे लोके क्रीडते कालमक्षयम् |
पुण्यं नगरदानस्य ग्रामदानाच्छताधिकम् |
देशदानेन चानन्त्यं न शक्यं तत्प्रकीर्तितुम् ||

रत्नान्नपानगोश्वद्रिं सर्वं भूमौ प्रजायते |
तस्मात् तु भूमिदानेन सर्वदानफलं लभेत् |
योन्यदत्तां स्वदत्तां वा हरेद् भूमिं तु मानवः |
प्रपच्यतेऽक्षयं कालं नरकेषु क्रमेण सः ||

सर्वन्तु भूमिहारेण हृतमेव न संशयः |
भूमिहर्ता भवेत्तस्मानरकेष्वामहीक्षयात् ||

देवस्वानिहरन्तीह नरानरकनिर्भयाः |
ब्रह्मस्वानि च ये मोहात् पच्यन्ते नरकेषु ते ||

देव ब्रह्मस्व पुष्टानि वाहनानि महीपतेः |
युद्धकाले नारीष्यन्ते सैकताः सेतवो यथा ||

भूमिप्रदो वसेत् स्वर्गे यावत्कालं च संख्यया |
तस्माच्छतगुणं कालं तद्धृत्वा नरके वसेत् ||

विंशत्यष्टौ च याः कोट्यो नरकाणां सुदारुणाः |
क्रमेण तेषु पच्यन्ते देव ब्रह्मस्व हारिणः ||

कालान्तेषु समुत्तीर्णा वृक्षकीटादियोनिषु |
भ्रमन्ति सुचिरं कालं क्षुत्पिपासादिपीडिताः ||

एवं भ्रमन्ति सुचिरं ईश्वरायोपजीविताः |

प्. ५५(५८)

केनचिच्छिवभक्तेन शिवार्चायतनादिषु |
ततो विधूतपात्मानस्तेनराश्शिवतेजसा ||

दिवं प्रयान्ति संत्यज्य शरीरं यातनात्मकम् ||

इति श्रीशिवधर्मशास्त्रे शिवप्रदानफलोऽष्टमः ||



अथ नवमः ||

श्रीनन्दिकेश्वर उवाच

अतः परमिदं पुण्यं वक्ष्यामि मुनिसत्तम |
पुण्यातिशयसंयुक्तं सर्वदेवैरनुष्ठितम् ||

(वरुणादित्यसोमाग्नि मरुद्धनदनारदैः |)

विष्णुना ब्रह्मणादेव्या स्कन्देन्द्राभ्यां यमेन च |
वरुणादित्यसोमाग्नि मरुद्धनदनारदैः ||

धर्मश्रीशुक्रनक्षत्र विलोपीतं शनैश्चरैः |
विश्वामित्र वसिष्ठात्रिबृहस्पति बुधादिभिः ||

श्वेतागस्त्यदधीचाद्यैस्सर्वैश्च मुनिपुङ्गवैः |
भृङ्गिमातृमहाकाल चण्डेश्वरगणाधिपैः ||

वृषवासुकि कार्कोट गुलकानन्ततक्षकैः |
पद्मशङ्खमहापद्मैरन्यैश्चापि महोरगैः ||

सिद्धैर्यक्षैः किं पुरुषैर्वसुभिश्च महात्मभिः |
अप्सरो दैत्यगन्धर्व रक्षोभूतगणैरपि ||

शिवागतिर्यथा प्राप्ता सर्वगत्यतिशायिनी |
मया चेशप्रसादेन तथा शृणु विधिं परम् ||

सितचन्दनतोयेन स्नाप्यलिङ्गं प्रलीप्य च |
श्वेतैर्विकसितैः पद्मैः संपूज्य प्रणिपत्य च ||

पङ्कजैर्विमलैः सौम्यै विच्छिद्रे पुष्पिते सिते |
मध्येकेसरजालस्य स्थाप्यलिङ्गं कनीयसम् |
अङ्गुष्ठमात्रं विधिवत् सर्वगन्धमयं शुभम् ||

स्थाप्य दक्षिणमूर्तौ तु बिल्वपत्रैस्तदर्चयेत् |
अगरुं दक्षिणे पार्श्वे पश्चिमे तु मनः शिलाम् |
उत्तरे चन्दनं दद्यात् हरितालं च पूर्वतः ||

कुसुमैश्च सुगन्धैश्च विचित्रैश्चापि पूजयेत् |
धूपं कृष्णागरुं दत्वा सघृतं वापि गुग्गुलुम् ||

वासांसि च सुसूक्ष्माणि विकेशानि निवेदयेत् |
पायसं घृतसंयुक्तं घृतधीपांश्च दापयेत् ||

सर्वं निवेद्यमन्त्रेण ततो गच्छेत् प्रदक्षिणम् |
प्रणम्य मूर्ध्ना देवेश मुत्यायान्ते क्षमापयेत् |
सर्वोपहारसंयुक्तं तच्चलिंगं निवेदयेत् ||

शिवाय शिवमन्त्रेण दक्षिणामूर्तिमाश्रितः ||

प्. ५६(५९)

अनेन विधिनादेवाः सर्वे देवत्वमागताः |
देवी देवत्वमापन्ना गुहः स्कन्दत्वमागतः ||

ब्रह्मा ब्रह्मत्वमापन्नो हरिर्विष्णुत्वमागतः |
एवं योऽर्चयते नित्यं लिंगं सर्वगन्धमयं सकृत् ||

सर्वपापविनिर्मुक्तः शिवलोके महीयते ||

एतद्व्रतोत्तमं गुह्यं शिवलिङ्गमहाव्रतम् ||

भक्तस्य ते समाख्यातं न देयं यस्य कस्यचित् |
चिरपर्युषितं माल्यं शिवस्यो(स्या)पनयेत्तु यः || 

गो सहस्र प्रदानस्य फलं तस्य न संशयः ||

इति श्रीशिवधर्मशास्त्रे लिङ्गमहाव्रतं नाम नवमोध्यायः ||



दशमोध्यायः 

नन्दिकेश्वर उवाच

चतुर्दश्यां तथाष्टम्यां पक्षयोः शुक्लकृष्णयोः |
योऽब्दमेकं न भुञ्जीत शिवार्चनरतः शुचिः ||

यत् पुण्यमक्षयं प्रोक्तं सततं रात्रयाजिनाम् |
सत्यादिषु च यत्पुण्यं यत्पुण्यमृतुगामिनाम् |
अग्निहेत्रे तु यत् पुण्यं यत् पुण्यं यज्ञयाजिनाम् ||

तत्पुण्यं सकलं तस्य शिवलोकं च गच्छति |
पृथिवीं भाजनं कृत्वा भुक्त्वा पर्वसु यत्नतः ||

अहोरात्रेण चैकेन त्रिरात्रफलमश्नुते |
द्वेपञ्चम्यौ तु मासस्य द्वे च पर्तिपदौ नरः ||

सोपवासः सुगन्धश्च शयीत प्रियया सह |
शेते निश्चल चित्तश्च रति प्रीति विवर्जितः ||

शिवानु स्मृतिशीलश्च तस्य पुण्यफलं शृणु |
दिव्यवर्षसहस्रं तु दिव्य वर्षशतं तथा ||

तपस्तप्तं महत्तेन भवेदेवमसंशयः ||

शिवभक्ति सुप्रीतात्मा यद्यपि स्यात् सपापकृत् |
शिवलोके वसेन्नित्यं शिववत्संवृतोगणैः ||

कृष्णाष्टम्यां तु नक्तेन या च कृष्णाचतुर्दशी |
इह भोगमवाप्नोति परत्र च शिवां गतिम् ||

योऽब्दमेकं प्रकुर्वीत नक्तं पर्वसु पर्वसु |
ब्रह्मचारी जितक्रोधश्शिवार्चाजपतत्परः ||

संवत्सरान्ते विप्रेन्द्रान् शिवभक्तान् समाधिना |
भोजयित्वा ततो ब्रूयात् प्रीयतां भगवाञ्छिवः ||

भोजयेद्यस्तु विद्वांसं कपालव्रतधारिणम् |
भोजितास्तेन देवेश ब्रह्मविष्णुमहेश्वराः ||

कपालपूर्णमशनं भैक्षं यो यस्य गृह्णते |
कुलं तस्योद्धरत्येव दशपूर्वान् दशावरान् ||

प्. ५७(६०)

पादार्घ्याचमनीयानि गन्धपुष्पैः समन्ततः |
अर्चयेद्व्रतिनं दृष्ट्वा पश्चाद्भैक्षेण तर्पयेत् ||

पूजितैस्तैश्शिवः साक्षात् पूजितो नात्र संशयः |
अवमतैरवमतः स्यात् स्वयं वै परमेश्वरः ||

श्र(शु)द्धया परयायुक्ता कपाले यत्प्रयच्छति |
तत् तस्य फलते दानं व्रजेच्छतसहस्रधा ||

एवं विधिसमायुक्तः शिवलोकं स गच्छति |
न च मानुष्यकं लोकमध्रुवं प्राप्नुयान्नरः ||

उपवासात् परं भैक्षं भैक्षात्परमयाचितम् |
अयाचितात् परं नक्तं तस्मान्नक्तेन वर्तयेत् ||

दैवैर्भक्तन्तु पूर्वाह्णे मध्याह्णे मुनिभिस्तथा |
अपराह्णे तु पितृभिः सन्ध्यायां गुह्यकादिभिः ||

सर्ववेलामतिक्रम्य नक्तमुत्तम भोजनम् |
वामाचारो महादेवो नक्तेनोद्धरते नृणाम् ||

हविष्यं भोजनं स्नानं सत्यमाहारलंघनम् |
अग्निकार्यमधश्शययान्नक्तभोजीसमाचरेत् ||

कृष्णाष्टम्यां प्रयत्नेन कृत्वा नक्तं विधानतः |
मार्गशीर्षस्य मासस्य शङ्करं ह्येवमर्चयेत् ||

पित्वा शक्त्या तु गोमूत्रमनाहारो निशिस्वपेत् |
अतिरात्रस्य यज्ञस्य फलमष्टगुणं लभेत् ||

माघे माहेश्वरं नाम कृष्णाष्टम्यां प्रपूजयेत् |
निशिपीत्वा च गोक्षीरं गोमेधाष्टकमाप्नुयात् ||

एवं पौष्ये च संपूज्य शम्भुनामानमीश्वरम् |
कृष्णाष्टम्यां घृतं प्राश्य वाजपेयाष्टकं लभेत् ||

निशि पीत्वा च गोक्षीरं गोमेधाष्टकमाप्नुयात् |
फाल्गुने च महादेवं संपूज्य प्राशयेत्तिलान् ||

राजसूयस्य यज्ञस्य फलमष्टगुणं लभेत् |
चैत्रे च स्थाणु नामानं कृष्णाष्टम्यां प्रपूजयेत् ||

यवांश्च भर्जितान् प्राश्य सोऽश्वमेधाष्टकं लभेत् |
वैशाखे शिवनामानमिष्ट्वा रात्रौ कुशोदकम् |
पीत्वा पुरुषमेधस्य फलमष्टगुणं लभेत् ||

ज्येष्ठे पशुपतिं पूज्य गवां शृङ्गोदकं पिबेत् |
गवां लक्षप्रदानस्य यत्फलं तदवाप्नुयात् ||

आषाढे चोग्रनामानमिष्ट्वा प्राश्य च गोमयम् |
सौत्रामणेस्तु यज्ञस्य फलमष्टगुणं लभेत् |
श्रावणे शर्वनामानमिष्ट्वार्कन्निशि भक्षयेत् ||

प्. ५८(६१)

वर्षकोटिशतं दिव्यं रुद्रलोके महीयते |
मासे भाद्रपदेऽष्टम्यामीश्वरं नाम पूजयेत् ||

गन्धपुष्पैस्तु रात्रौ तु पीत्वा वै तण्डुलोदकम् |
पौण्डरीकस्य यज्ञस्य फलमष्टगुणं लभेत् ||

कार्तिके रुद्रनामानं संपूज्य प्राशयेद्दधि |
अग्निष्टोमस्य यज्ञस्य फलमष्टगुणं लभेत् ||

वर्षान्ते भोजयेद्विप्रान् शिवभक्तिपरायणान् |
पायसे घृतसंयुक्तं मधुनासुपरिप्लुतम् ||

शक्त्या हिरण्यं वासांसि भक्त्यातेभ्यो निवेदयेत् |
निवेदयीत रुद्राय गां च कृष्णां पयस्विनीम् ||

वर्षमेकं चरेदेवं नैरन्तर्येण यो नरः |
कृष्णाष्टमीव्रतं नाम तस्य पुण्यफलं शृणु |
सर्वपापविनिर्मुक्तः सर्वैश्वर्य समन्वितः ||

वसेच्छिवपुरे नित्यं नेहयाति कदाचन |
पुण्येष्वेवं हि सर्वेषु विषुवग्रहणादिषु ||

दानोपवासहोमाद्य भक्षयं जायते कृतम् |
प्रतिमासं प्रवक्ष्यामि सिव व्रतमनुत्तमम् ||

धर्मार्थकाममोक्षार्थं नरनार्यादि देहिनाम् |
पुष्यमासे तु संप्राप्ते यः कुर्यान्नक्तभोजनम् |
जितेन्द्रियः सत्यवादी शालिगोधूमगोरसैः ||

पर्वयोरष्टमीं तस्मादुपवासेन यापयेत् |
त्रिसन्ध्यमर्चयेदीशमग्निकार्यञ्च भक्तितः ||

भूमिशयया च मासान्ते पौर्णमास्यां घृतादिभिः |
कृत्वास्नानं महापूजां शिवमन्त्रैः प्रकल्पयेत् ||

नैवेद्यं यावकप्रस्थं क्षीरं सिद्धं निवेदयेत् |
भोजयेच्च द्विजानष्टौ शिवभक्तान् सदक्षिणम् ||

दद्याच्छिवायमिथुनं कपिलां वा निवेदयेत् |
अलङ्कृतां सुरूपाञ्च तस्य पुण्यफलं शृणु ||

सूर्यकोटिप्रतीकाशैर्विमानैस्सार्वका(गा)मिकैः |
रुद्रकन्यासमाकीर्णैर्महावृषभसंयुतैः ||

सङ्गीत नृत्तवाद्यैश्चाप्सरोगणशोभितैः(भिः) |
दोधूयमानश्चमरैः स्तूयमानः सुरासुरैः ||

त्रिणेत्रः शूलपाणिश्च शिवैश्वर्यसमन्वितः |
या या च्छिवपुरं दिव्यं यत्रास्ते शङ्करः स्वयम् ||

यावत्तद्रोमसंख्यानं तत्प्रसूतिकुलेषु च |
तावद्युगसहस्राणि सुखी शिवपुरे वसेत् ||

प्. ५९(६२)

एकविंशत्कुलैः सार्धं भोगान् भुक्त्वायथेप्सितान् |
ज्ञानयोगं समासाद्य तत्रैव सविमुच्यते ||

योगाद्दुःखान्तमाप्नोति ज्ञानाद्योगः प्रवर्तते |
शिवधर्माद्भवेज्ज्ञानं शिवधर्मः शिवार्चनात् ||

इत्येष वः समाख्यातः संसारार्णववर्तिनाम् |
शिवमोक्षक्रमोपायः शिवार्चननिषेविणाम् ||

माघमासे तु संप्राप्ते यः कुर्यान्नक्तभोजनम् |
कृसरं घृतसंयुक्तं भुञ्जानस्संयतेन्द्रियः ||

सोपवासश्चतुर्दश्यां भवेदुभयपक्षयोः |
शिवायपौर्णमास्यां तु प्रदेयं घृतकम्बलम् ||

कृष्णं गोमिथुनं चात्र सुरूपं विनिवेदयेत् |
शेषं कृत्वा यथेद्दिष्टं पूर्वोक्तं लभते फलम् ||

इन्द्रनीलप्रतीकाशैर्विमानैश्शिखिसंयुतैः |
गत्वा शिवपुरं रम्यं भुक्त्वा भोगान् यथेप्सितान् ||

सांप्राप्ते फाल्गुने मासे यः कुर्यान्नक्तभोजनम् |
श्यामाकक्षीरनीवारैर्जितक्रोधो जितेन्द्रियः ||

चतुर्दश्यामथाष्टम्यामुपवासरतो भवेत् |
पौर्णमास्यां महास्नानं पञ्चगव्यघृतादिभिः ||

वल्मीकाग्रादि मृद्भिश्च गोमूत्रैर्गोमयादिभिः |
त्वग्भिश्च क्षीरवृक्षाणां धातुगन्धादिभिर्भवेत् |
दद्याद् गोमिथुनं भक्त्या ताम्राभं परमेष्ठिने ||

शेषमन्यद्यथोद्दिष्टं कृत्वाप्नोति महत्फलम् ||

पद्मरागप्रतीकाशैर्विमानैर्मार्गसंयुतैः |
गत्वा शिवपुरं रम्यं पूर्वोक्तान् लभते गुणान् ||

चैत्रमासे शुभे प्राप्ते यः कुर्यान्नक्तभोजनम् |
पौष्टिकं पयसायुक्तं भुञ्जानः संयतेन्द्रियः ||

दद्याद्गोमिथुनं चात्र पाटलं समलङ्कृतम् |
शिवाय तत् सुरूपञ्च शेषं पूर्ववदाचरेत् ||

प्राणान्ते च परं स्थानं प्रयाति शिववद्वशी |
स्वच्छमौक्तिकसंकाशैरिन्द्रनीलोपशोभितैः ||

जीवं जीवकसंयुक्तैर्विमानैः सुमनोरमैः |
वैशाखमासे संप्राप्ते यः कुर्यान्नक्तभोजनम् ||

शाल्यन्नं पयसायुक्तं भुञ्जानः संयतेन्द्रियः |
गोष्ठशायी शिवध्यायी निशायामेववस्त्रयुक् ||

नियमं च यथोद्दिष्टं सामान्यं सर्वमाचरेत् |
इन्द्रनीलप्रतीकाशै विमानैस्सार्वकामिकैः ||

प्. ६०(६३)

गत्वा शिवपुरं दिव्यं मोदते कालमक्षयम् |
वैशाखे पौर्णमाष्यां तु कुर्यात् स्नानं घृतादिभिः ||

शिवालयं कृतं दद्यात् श्वेतं गोमिथुनं शुभम् |
हंस कुन्देन्दु सङ्काशैर्विमानैस्समलङ्कृतम् ||

सुश्वेतवृषभासक्तैः प्रयाति शिवमन्दिरम् |
सर्वातिशययुक्ताभिः स्त्रीभिस्संपरिवारितः ||

नीलोत्पलसुगन्धाभिः क्रीडते कालमक्षयम् |
ज्येष्ठमासे तु संप्राप्ते यः कुर्यान्नक्तभोजनम् ||

शाल्यन्नं पयसाधौतमजाक्षीरेणसंयुतम् |
निराशनं निशार्धं स्याद् दिवागां समनु व्रजेत् ||

हितकारी गवां नित्यमहङ्कारविवर्जितः |
पौर्णमाष्यां च पूर्वोक्तं कुर्यात्स्नानादिकं विधिम् ||

देयं गो मिथुनं चात्र धूम्रवर्णमलङ्कृतम् |
नीलोत्पलदलप्रख्यैर्महायानैरनौपमैः ||

महासिंहनिबद्धैश्च क्रीडते कालमक्षयम् |
आषाढे मासिसंप्राप्ते यः कुर्यान्नक्तभोजनम् ||

गुलखण्डाज्यसंमिश्रं सक्तुमद्यात्सगोरसैः |
दद्याद् गोमिथुनं गौरं शिवायालङ्कृतं शुभम् ||

सामान्यं च विधिं सर्वं प्रकुर्यात् प्राक्प्रचोदितम् |
शुद्धस्फटिकसंकाशैर्यानैस्सारसवाहनैः ||

अणिमादिगुणैर्युक्तः शिववद्विचरेदयम् |
संप्राप्ते श्रावणेमासि यः कुर्यान्नक्तभोजनम् ||

क्षीरषष्टिकभक्तेन सर्वभूतहितेरतः |
श्वेताग्रपादपौण्ड्रञ्च दद्याद् गोमिथुनं शिवे ||

सामान्यमखिलं कुर्यात् विधानं यत्प्रकीर्तितम् |
सुविचित्रैर्महायानैर्विचित्रैश्च नियोजितैः ||

गत्वा शिवपुरं दिव्यं पूर्वोक्ताल्लंभते गुणान् |
प्राप्तेभाद्रपदे मासि यः कुर्यान्नक्तभोजनम् ||

हुतशेषहविर्भोजी वृक्षमूलाश्रितो दिवा |
रात्रौ चायतने सुप्त्वा सर्वभूतानुकम्पकः ||

नीलस्कन्धं वृषंगाञ्च शिवाय विनिवेदयेत् |
दिवाकरकरप्रख्यैर्वज्रवैडूर्यशोभितैः ||

चक्रवाकसमायुक्तैर्विमानैस्सर्वकामिकैः |
गत्वा शिवपुरं दिव्यमरासुरवन्दितम् ||

क्रीडते स महातेजा भोगैर्यावदाभूतसंप्लवम् |
श्रीमदाश्वयुजेमासि यः कुर्यान्नक्तभोजनम् ||

प्. ६१(६४)

घृताशनं प्रयुञ्जानः प्रसन्नात्माजितेन्द्रियः |
वृषभं नीलकण्ठाभमुरोदेशे समुन्नतम् ||

विमुच्यदद्याद्रूद्राय गामेकां समलङ्कृताम् |
विधिशेषमशेषेण पूर्वोक्तञ्च समाचरेत् ||

प्रयाणान्ते शिवस्थानं प्रयाति शिववद्वशी |
स्वच्छमौक्तिकसङ्काशैर्विमानैस्सार्वकामिकैः ||

जीवं जीवकसंयुक्तैरिन्द्रनीलोपशोभितैः |
गत्वा शिवपुरं शैवं पूर्वोक्ताल्लंभते गुणान् ||

शुशुभे कार्तिकेमासि यः कुर्यान्नक्तभोजनम् |
क्षीरादन्नं प्रभुञ्जानः सत्यवादी जितेन्द्रियः ||

दद्याद्गोमिथुनं चापि कपिलाज्वलनप्रभम् |
पूर्वोक्तं च विधिं कुर्याच्छिवतुल्यगुणो भवेत् ||

कल्पानलशिखा प्रख्यैर्महायानैर्मनोरमैः |
महासिंहकृताटोपैश्शिववच्चष्टते वशी |

मार्गशीर्षे शुभेमासे यः कुर्यान्नक्तभोजनम् |
यवान्नं पयसायुक्तं भुञ्जानस्संयतेन्द्रियः ||

दद्याद् गो मिथुनं दिव्यं पाण्डरं समलङ्कृतम् |
शिवाय सर्वं पूर्वोक्तं विधानं समुपाचरेत् ||

श्वेतपद्मसमैर्यानैः श्वेताश्ववरसंयुतैः |
गत्वा शिवपुरं दिव्यं शिवतुल्यबलो भवेत् ||

अहिंसासत्यमस्तेयं ब्रह्मचर्यं क्षमाशमः |
त्रिःस्नानञ्चाग्निहोत्रं च भूशयया नक्तभोजनम् ||

पक्षयोरूपवासेन चतुर्दश्यष्टमीं वसेत् |
इत्येवमादि नियमा नाचरेच्च शिवं प्रति |
शिवभक्ता च या नारी ध्रुवं सा पुरुषो भवेत् ||

स्त्रीत्वमप्युत्तमं सा चेत् कांक्षते शृणु तद्व्रतम् |
उमामहेश्वरं नाम सदा प्रीति विवर्धनम् ||

अवियोगकरं शान्तं धर्मकामार्थसाधनम् |
पौर्णमास्याममावस्यां चतुर्दश्यष्टमीषु च ||

नक्तमब्दं प्रकुर्वीत हविष्यं ब्रहमचारिणी ||

उमामहेश्वरप्रख्यं हैमं कृत्वा सुशोभनम् |
राजतं वाथवर्षान्ते स्नापयित्वा घृतादिभिः ||

गन्धमाल्यैरलंकृत्य वस्त्रयुग्मैः सुशोभनैः |
भक्ष्यैर्भोज्यैरशेषैश्च वितानध्वजचामरैः ||

भोजयेच्छिवभक्तांश्च दीनानाथांश्च भोजयेत् (तर्पयेत्) |
स्वशक्त्यादक्षिणां दत्वा शिवमन्तेक्षमापयेत् ||

प्. ६२(६५)

ताम्रकांस्यादिपात्रं वा सितवस्त्रावकुण्ठितम् |
कृत्वाचायतनं मध्ये प्रतिमामुपकल्पयेत् ||

शिरसा धार्यतत्पात्रं वितानच्छत्रशोभितम् |
ध्वजशंखादिविभवैः शिवस्यायतनं नयेत् ||

लिङ्गमूर्तेर्महेशस्य व्रतमेतन्निवेदयेत् |
तद्वेद्यां स्थापयेत्पात्रं रूपशोभा समन्वितम् ||

ततः प्रदक्षिणी कृत्य प्रणिपत्यक्षमापयेत् |
समाप्यैवं व्रतं पुण्यं शृणुयावत्फलं लभेत् ||

द्वादशादित्यसङ्काशैर्विमानैस्सर्वकामिकैः |
यथेष्टमैश्वरे लोके रुद्रैः सार्धं प्रमोदते ||

कल्पकोटिसहस्राणि कल्पकोटि शतानि च |
सा तस्यान्ते महाभोगैर्विष्णुलोके महीयते ||

ततः कर्मावशेषेण सर्वकामसमन्विता |
ब्रह्मलोकं समासाद्य परमंसुखमाप्नुयात् ||

ब्रह्मलोकात्परिभ्रष्टा श्रीरिवप्रतिपूजिता |
प्राजापत्यमवाप्नोति लोकं लोकनमस्कृता ||

भोगांस्तनसुखं भुक्त्वा सोमलोके वसेत् सुखम् |
सोमादैन्द्रं पुनर्लोकमासाद्यैन्द्रं पतिं लभेत् ||

इन्द्रलोकाच्चगान्धर्वं सालोक्यं प्राप्यमोदते |
गन्धर्वराजपतिना सार्धं भोगैरनेकधा ||

महारत्नप्रभैर्दीप्तैरूपशोभितमद्भुतम् |
यक्षलोकं च संप्राप्य यथाकामं प्रमोदते ||

यक्षलोकपरिभ्रष्टा क्रीडते मेरुमूर्धनि |
स्थानानि लोकपालानां क्रमादागत्यमोदते ||

आलोकालोकपर्यन्ते सर्वस्मिन् क्षितिमण्डले |
यत्र क्वचित् सुखं दिव्यं तदशेषमवाप्नुयात् ||

एवं सा सर्वलोकेषु भोगान् भुक्त्वा यथेप्सितान् |
क्रमादागत्यलोकेऽस्मिन् राजानं पतिमाप्नुयात् ||

युवानं रूपसंपन्नमशेषपृथिवीपतिम् |
धर्मकामार्थमोक्षज्ञमित्थमासाद्यमोदते ||

ततः सा धर्मशेषेण भवतीश्वरभाविता |
स्वकर्मवासनायोगात् पुनः प्रारभते शुभम् ||

शुभाच्च पुनरप्येवं यात्यायति सहस्रशः |
यावन्नाप्नोतिनिर्वेदं तावद्भ्रमति कर्मणा ||

यावद्विवेकोवैराग्यं वैराग्याज्ज्ञानसंभवः |
ज्ञानात् प्रवर्तते योगो योगाद् दुःखान्तमाप्नुयात् ||

प्. ६३(६६)

याष्टम्यां च चतुर्दश्यां नियता ब्रह्मचारिणी |
वर्षमेकं न भुञ्जीयात् महाभोगजिहीर्षया ||

वर्षान्ते प्रतिमां कृत्वा पूर्ववद्विधिमाचरेत् |
स्नानाद्यत्तद्व्रतं प्राप्ता पूर्वोक्तान् लभते गुणान् ||

जाम्बूनदमयैर्यानैश्चतुर्द्वारैरलङ्कृतैः |
गत्वा शिवपुरं दिव्यमक्षयं भोगमाप्नुयात् ||

शिवादिसर्वलोकेषु भोगान् भुक्त्वा यथेसितान् |
क्रमादागत्यलोकेऽस्मिन्राजानं पतिमाप्नुयात् ||

यातामुपवसेदब्दं कृष्णामेकां पतिमाप्नुयात् ||

यातामुपवसेदब्दं कृष्णामेकां चतुर्दशीम् |
वर्षान्ते प्रतिमां कृत्वा शालिपिष्टमयीं शुभाम् ||

पीतानुलेपनैर्माल्यैः पीतवस्त्रैश्च पूजयेत् |
पूर्वोक्तमखिलं कृत्वा शिवाय विनिवेदयेत् |
सप्तभूमैर्महायानैस्तप्तचामीकरप्रभैः |
युगकोटिशतं साग्रं शिवलोके महीयते ||

शिवादिसर्वलोकेषु भोगान् भुक्त्वा यथेप्सितान् |
क्रमादागत्य लोकेऽस्मिन् यथेष्टं पतिमाप्नुयात् ||

यामावास्यां निराहारा भवेदब्दं सुयान्त्रित |
शूलं पिष्टमयं कृत्वा वर्षान्ते विनिवेदयेत् |
शिवाय राजतं पद्मं सुवर्णकृतकर्णिकम् |
भक्त्या विन्यस्य तन्मूर्ध्नि शेषं पूर्ववदाचरेत् ||

कामतोऽपि कृतं पापं ब्रूणहत्यादियत्कृतम् |
तत्सर्वं शूलदानेन भिन्द्यान्नारी न संशयः ||

महापद्मविमानेन नरनारी समाकुलम् (समन्विता) |
युगकोटिशतं साग्रं शिवलोके महीयते |
शिवलोकादि लोकेषु भुक्त्वा भोगान् यथेप्सितान् ||

इमं लोके क्रमात् प्राप्य राजानं पतिमाप्नुयात् |
पौर्णमास्यामुपवसेदब्दमेकं दृढव्रता |
वर्षान्ते सर्वगन्धाढ्यां प्रतिमां विनिवेदयेत् ||

सुविचित्रैर्महायानैर्दिव्यगन्धमयैः शुभैः |
युगकोटिशतं साग्रं शिवलोके महीयते |
यथेष्टमैश्वरे लोके भुक्त्वाभोगानशेषतः ||

क्रमादागत्यलोकेऽस्मिन् राजानं पतिमाप्नुयात् |
या कार्तिकं शुभं मासं मेकभुक्तेन यापयेत् ||

क्षमाहिंसादि नियमैः संयुक्ताब्रह्मचारिणी |
गुलाज्यमिश्रं पिण्याकं मासान्ते विनिवेदयेत् ||

प्. ६४(६७)

अष्टम्यां च चतुर्दश्यांमुपवासरता भवेत् ||

इन्द्रनीलप्रतीकाशैर्विमानैस्सार्वकामिकैः |
वर्षायुतशतं साग्रं शिवलोके महीयते |
यथावत्सर्वलोकेषु भोगानासाद्य सर्वतः |
क्रमादागत्यलोकेष्मिन् यथेष्टं प्रतिमाप्नुयात् ||

इत्येवं सर्वमासेषु विधिस्तुल्यः प्रकीर्तितः |
एकभुक्तोपवासस्य फलं च सदृशं विदुः ||

क्षमासत्यं दयादानं शौचमिन्द्रियनिग्रहः |
शिवपूजाग्निहवनं सन्तोषास्तेय भावनम् ||

सर्वव्रतेष्वयं धर्मः सामान्याद्दशधा स्मृतः |
विशेषमपि वक्ष्यामि प्रतिमासं व्रतं प्रति ||

मार्गशीर्षे शुभेमासे वृषभं पिष्टनिर्मितम् |
गन्धमाल्यैरलङ्कृत्य शिवाय विनिवेदयेत् ||

वृषयुक्तैर्महायानैर्वरभोगसमन्वितैः |
वर्षायुतशतं साग्रं शिवलोके महीयते ||

सर्वदेवनिकायेषु संप्राप्यविपुलं सुखम् |
क्रमादागत्यलोकेऽस्मिन् राजानं पतिमाप्नुयात् ||

पौष्यमासे पिनाकं तु गन्धमाल्यैरलंकृतम् |
ताम्रकांस्यादिपात्रे वा कृत्वा दद्यात् पिनाकिने ||

महापुष्पकयानेन दिव्यगन्धप्रवाहिना |
वर्षायुतशतं साग्रं रुद्रलोके महीयते |
भुक्त्वा तु विपुलान् भोगान् अशेषपुरसंभवान् |
संप्राप्यैवं क्रमाल्लोकान् यथेष्टं पतिमाप्नुयात् ||

माघेरथं चाश्वयुक्तं गन्धमाल्यानुशोभितम् |
पिष्टलिङ्गसमायुक्तं कृत्वा यतनमानयेत् ||

महारथोपमैर्यानैः श्वेताश्ववरसंयुतैः |
वर्षायुतशतं साग्रं शिवलोकेमहीयते ||

सर्वामरनिकायेषु प्राप्यभोगान् यथेप्सितान् |
क्रमादागत्य लोकेऽमिन् यथेष्टं पतिमाप्नुयात् ||

फाल्गुने प्रतिमां पैष्टीं कृत्वा नृतसमन्विताम् |
गन्धमाल्यैरलंकृत्य स्थापयेदीश्वरालये ||

यानैरप्रतिमैर्दिव्यैर्गेयनाट्यसमन्वितैः |
कुलैर्वर्षायुतं साग्रं शिवलोके महीयते ||

सर्वामरनिकायेषु प्राप्यभोगात् सुदुर्लभान् |
संप्राप्तेऽस्मिन् क्रमाल्लोके यथेष्टं पतिमाप्नुयात् ||

चैत्रे भवं कुमारं च कृत्वा पैष्टमलंकृतम् |
स्थाप्यपात्र्यां यथोक्तायां मानयेच्छिवमन्दिरम् ||

प्. ६५(६८)

शरदिन्दुप्रतीकाशैर्विमानैः सार्वकामिकैः |
वर्षायुतशतं साग्रं शिवलोके महीयते ||
कर्मक्षयादिहागत्य पुत्रपौत्रसमन्विता |
अभीष्टं पतिमाप्नोति लभेद्भोगान् सुदुर्लभान् ||

तण्डुलाढकपिष्टेन कृत्वाकैलासपर्वतम् |
ईश्वरोमासमायुक्तं सर्वधातुविभूषितम् ||

कन्दरैर्निचितं(च्छीद्रै)चित्रैर्लवणप्रस्तसंयुतम् |
सर्वरत्नसमायुक्तं स्थापयेदीश्वरालये ||

कैलासव्रतमित्येवं वैशाखे या समाचरेत् |
कैलासकल्पैस्साधारैश्शिवलोके महीयते ||

शिवादिसर्वलोकेषु भुक्त्वाभोगानशेषतः |
क्रमादागत्यलोकेऽस्मिन् नगेन्द्रेमोदते चिरम् ||

लिङ्गं पिष्टमयं कृत्वा ज्येष्ठमासे सवैदिकम् |
भक्त्या संपूज्यगन्धाद्यैर्वस्त्रयुग्मेन वेष्टयेत् ||

उपशोभाविशेषैश्च तत्र जागरमाचरेत् |
प्रतिपात्रे प्रतिपाद्यैर्नीत्वा चायतनेन्यसेत् ||

शुद्धस्फटिकसङ्काशैर्विमानैस्सार्वकामिकैः |
वर्षकोट्यायुतं दिव्यं रुद्रलोके महीयते ||

भुक्त्वा भोगान् यथाकाममशेषपुरसंभवान् |
क्रमादागत्यलोकेऽस्मिन् राजानं पतिमाप्नुयात् |
गृहं पिष्टमयं कृत्वा चाषाढे सप्तभूमिकम् ||

सर्वबीजरसैश्चापि संपूर्णं शुभलक्षणम् |
गृहोपकरणैर्युक्तं मुसलोलूखवादिभिः ||

सर्वरत्नादिभिश्चान्यैर्दासी शययाद्यलंकृतैः |
एतैः पिष्टमयैः सर्वैः प्रदीपाद्युपशोभितैः |
सर्वभक्ष्यसमायुक्तं गन्धमाल्यैरलंकृतम् ||

कृष्णरक्तसितैः पीतैर्ध्वजवस्त्रोपशोभितम् |
चतुर्विधेन चरुणा संयुक्तं सर्वपैस्तथा ||

आषाढे पौर्णमास्यां तु गृहं स्थाप्य शिवाग्रतः |
सर्वोपकरणोपेतं प्रणिपत्यन्यवेदयेत् ||

सप्तभौमैर्महायानैः सर्वभोगपरिप्लुतैः |
वर्षकोटिशतं साग्रं शिवलोके महीयते ||

भुक्त्वा तु विपुलान् भोगान् सर्वलोकेष्वनुत्तमान् |
प्राप्नोति सर्वभोगाढ्यं सप्तभौमं गृहं भुवि ||

सर्वधातु समाकीर्णं विचित्रध्वजशोभितम् |
निवेदयीत शर्वाय श्रावणे तिलपर्वतम् ||

प्. ६६(६९)

स्वच्छेन्द्रनीलसङ्काशैर्यानैरप्रतिमैः शुभैः |
वर्षकोटिशतं दिव्यं रुद्रलोकेमहीयते ||

संप्राप्यविविधान् भोगान् मनसश्च यथेप्सितान् |
क्रमाल्लोकमिमं प्राप्य राजानं पतिमाप्नुयात् ||

कृत्वा भाद्रपदे मासे शोभनं शालिपर्वतम् |
सुवर्णवस्त्रसंयुक्तं शिवायविनिवेदयेत् ||

सचित्रैर्महायानैस्सर्वभोगसमन्वितैः |
वर्षकोटिशतं साग्रं रुद्रलोकेमहीयते ||

संप्राप्यविविधान् भोगाननेकपुरसंभवान् |
क्रमादागत्यलोकेऽस्मिन् राजानं पतिमाप्नुयात् ||

कृत्वा चाश्वयुजे मासि विपुलं धान्यपर्वतम् |
सुवर्णं वस्त्रसंयुक्तं शिवाय विनिवेदयेत् ||

सुविचित्रैर्महायानैर्वरभोगसमन्वितैः |
वर्षकोटिसहस्राणि रुद्रलोके महीयते ||

रुद्रलोकादिलोकेषु भुक्त्वाभोगान्यथेप्सया |
संप्राप्तास्मिन् क्रमाल्लोकान् राजानं पतिमाप्नुयात् ||

धनधान्यादिसंयुक्तं सर्वबीजरसान्वितम् |(दिभिः)

सर्वधातु समायुक्तं सर्वरत्नोपशोभितम् |
शृङ्गैश्चतुर्भिस्संयुक्तं वितानच्छत्रशोभितम् ||

गन्धमाल्यैश्च धूपैश्च प्रदीपैश्चोपशोभितम् |
विविधैर्गीतवृत्तैश्च शंखवीणादिभिः स्वनैः ||

ब्रह्मघोषैस्तथा पुण्यैर्मङ्गलैश्च विशेषतः |
महाध्वजाष्टभिर्युक्तं नानाकुसुममण्डितम् ||

नगेन्द्रं मेरुनामानं त्रैलोक्याधारमुत्तमम् |
तस्य मूर्ध्निशिवं कुर्यात् सर्वदेवसमायुतम् ||

दैत्यगन्धर्वसिद्धैश्च सुरभूतगणैस्तथा |
विद्याधराप्सरोनागैः ऋषिभिश्च विशेषतः ||

शालिपिष्टमयं सर्वं रूपं कुर्याद्विचक्षणः |
देवस्य दक्षिणे हस्ते शूलं त्रिदशपूजितम् ||

एवं सर्वेषु देवेषु कुर्यादस्त्राण्यथाक्रमात् ||

शिवस्य महतीं पूजां कुर्याच्चरुसमन्वितम् |
पूजयेत् सर्वदेवांश्च दशदिक्षुबलिं हरेत् ||

द्विजांश्च भोजयेत्सर्वान् शिवभक्तान् सदक्षिणम् |
दीक्षितान् व्रतिनश्चान्यानमुगम्यतु साधकान् ||

आचार्यानुमते साध्वी नमेन्मेरुमुपस्थितम् |
सर्वारम्भसमायुक्तं यथाविभवविस्तरम्(कल्पितम्) ||

निवेदयीत रुद्राय कार्तिकेनगमुत्तमम् |
या कुर्यात् सकृदप्येवं तस्याः पुण्यफलं शृणु ||

प्. ६७(७०)

सर्वागमेषु यत्पुण्यं कथितं मुनिभिः पुरः |
तत्पुण्यं कोटिगुणीतं माप्नुयात् सा न संशयः ||

महारत्नप्रभैर्यानैस्सर्वकामसमन्वितैः |
नृत्तगीतादिवाद्यैश्चाप्सरोगणसेवितैः(शोभितैः) ||

सूर्यकोटिसमप्रख्यैर्विमानैर्मेरुसन्निभैः |
नरनारीसमाकीर्णैर्दिव्यगन्धवहैः शुभैः ||

देवदानवगन्धर्वैः स्तूयमाना गणाधिपैः |
स्वच्छन्दा सर्वगाभूत्वा प्रयातीश्वरमन्दिरम् ||

कल्पकोटिशतं दिव्यं मोदते सा महातपाः |
एवं सर्वेषु लोकेषु भोगान् भुक्त्वा यथेप्सितान् ||

पुण्यक्षयादिहागत्य महीपाल प्रिया भवेत् |
सुरूपा सुभगा नित्यं भवेदीश्वरभाविता ||

यद्यत्कार्यं समुद्दिश्य नरनारीनपुंसकाः |
पूजयन्ति शिवं भक्त्या तत्तदेवाशु जायते ||

मृण्मयं दारुजं शैलं पैष्टिकं वा सुकलिमतम् |
कृत्वा गृहं महं वापि यथा विभवसंभवम् ||

सर्वोपकरणोपेतं सर्वधान्यैः प्रपूरितम् |
शिवायेत्थं गृहं दत्वा सर्वकामानवाप्नुयात् ||

उक्त्वैकभक्तं हेमन्ते मासमेकं सुयन्त्रिता |
मासान्ते च रथं कृत्वा चित्रवस्त्रोपशोभितम् ||

श्वेतैश्चतुर्भिस्संयुक्तं वृषभैस्समलंकृतम् |
शोभितं ध्वजयूपाद्यैः छत्रचामरदर्पणैः |
तण्डुलाढकपिष्ठेन कृत्वा लिङ्गं स वैदिकम् ||

विन्यस्य रथमध्ये तु पूजयेत् कृतलक्षणम् |
तद्रात्रौ रथमार्गेण शंखभेर्यादिभिः स्वनैः ||

भ्रामयित्वा शनैः पश्चाच्छिवायतनमाप्नुयात् (न येत्) |
तत्र जागरपूजाभिः प्रदीपाद्युपशोभितैः |
प्रोक्षणीय प्रदानैश्च क्षपयेतशनैः क्षमाम्(ण) ||

प्रभाते स्नापनं कृत्वा तद्भक्तानां च भोजनम् |
दीनानाथान्धकेभ्यश्च यथाशक्त्या च दक्षिणाम् ||

रथशोभासमायुक्तां शिवाय विनिवेदयेत् |
भुक्त्वा च बान्धवैः सार्धं प्रणम्येशं गृहं व्रजेत् |
सर्वव्रतानां परमंमस्मिन् धर्मसमाप्यते |
व्रतं शिवरथं नाम सर्वकामार्थसाधकम् ||

सर्वव्रतेषु यत्पुण्यं सर्वयज्ञेषु यत्फलम् |
सर्वं शिवरथे नैव सा पुण्यफलभाग्भवेत् ||

सूर्यायुतप्रतीकाशैर्विमानैः सार्वकामिकैः |
त्रिसप्तकुलजैः सार्धं शिवलोके महीयते ||

प्. ६८(७१)

भुक्त्वा च विपुलान् भोगान् सर्वलोकेष्वनुक्रमात् |
कल्पकोट्ययुतं साग्रं कल्पान्ते स महीपतिम् ||

युवानं रूपसम्पन्नं भर्तारं भोगसंयुतम् |
लभते कुशलं नित्यं राजानं रतिलालसम् |
पञ्चतूली समायुक्तां मृद्नींखट्वांसुशोभनाम् |
सर्वोपकरणोपेतां शिवशययां प्रकल्पयेत् |
शिवं देवी युतं कृत्वा पैष्टमस्यां निवेदयेत् ||

शिवज्ञानार्थतत्वज्ञमाचार्यं विनयान्वितम् |
संपूज्यगन्धपुष्पाद्यैर्वस्त्रालंकारचामरैः |
भक्ष्यभोज्यैरशेषैश्च ततः शययां निवेदयेत् ||

तत्रोर्णातूलतन्तूनां परिसंख्या तु यावती |
तावद्वर्षसहस्राणि शिवलोके महीयते ||

शिवादिसर्वलोकेषु भुक्त्वा भोगानशेषतः |
क्रमादागत्यलोकेऽस्मिन् सिंहासनपतिर्भवेत् ||

दशगावस्सवृषभा वृषभैकादशी स्मृता |
शिवाय विनिवेद्यैतामवधारयतत्फलम् ||

तत्रैकादशतुल्यात्मा बलभोगादिभिर्गणैः |
शिवादिसर्वलोकेषु यथेष्टं मोदते सुखी ||

कल्पकोटिसहस्राणि कल्पकोटिशतानि च |
भुक्त्वा तु विपुलान् भोगान् अशेष पुरसंभवान् ||

तदन्ते ज्ञानमासाद्य प्रसादात् परमेष्ठिनः |
विमुच्यमोहकलिलं स्वात्मन्येवा नु(व)तिष्ठति(ते) ||

वृषभं गोशतं दद्यात् शिवायातीवशोभनम् |
त्रिसप्तकुलजैस्सार्धं शृणुयात् फलमाप्नुयात् ||

सूर्यकोटिसमप्रख्यैः सर्वकामसमन्वितैः |
महायानैरसंख्यातैःरमरासुरपूजितैः ||

शतरुद्रबलश्चैव वीरभद्र इवापरः |
गत्वाशिवपुरं दिव्यमशेषाधिपतिर्भवेत् |
भुक्त्वा तु विपुलान् भोगान् प्रलये सर्वदेहिनाम् |
देहकञ्चुकमुत्सृज्य स कैवल्यमवाप्नुयात् ||

सर्वज्ञः सर्वपरमः शुद्धः स्वात्मन्यव स्थितः |
सर्वगः परिपूर्णश्च शिववत्पतिरव्ययः ||

यो दद्यादुभयमुखीं शिवाय सुशोभनाम् |
सप्तद्वीपां क्षितिं दत्वा यत्फलं तदवाप्नुयात् ||

पादद्वयं शिरोर्धं च यथावत्सस्यनिर्गतम् |
तथा गौः पृथिवी ज्ञेया तद्दातास्यान्महीपतिः ||

इति श्रीशिवधर्मशास्त्रे उपवासविधिसमयमुखी 
दानविधिर्दशमोध्यायः ||



एकादशोऽध्यायः 

नन्दिकेश्वर उवाच 

सर्वेषामेववर्णानां शिवाश्रमनिषेविणाम् |
शिवधर्मः शिवेनोक्तो धर्मकामार्थमुक्तये ||

ब्राह्मणः क्षत्रियो वैश्यः स्त्रीशूद्रो वा शिवाश्रमी |
वानप्रस्थो गृहस्थो वा यच्चान्यो वा शिवाश्रमी ||

स्वाश्रमादुत्तरे कुर्यात् पुष्पारामं सुशोभनम् |
अन्यागारसमायुक्तमैशान्यामीश्वरालयम् ||

प्रदेशा संभवे कुर्याद्यत्रस्यात् संभवो भुवि |
शिवाद्दक्षिणतः कुर्यात् तद्भक्ताभ्यागतालयम् ||

त्रिसन्ध्यमर्चयेदीशमग्निकार्यं च भक्तितः |
द्विसंख्यमेककालं वा पूजयेद्भक्तितः शिवम् ||

असंपूज्य शिवं मोहात् न भुञ्जीतकदाचन |
एष धर्मः परोज्ञेयश्शेषो भवति मानवः |
कार्यातिपातसंरोध व्याधिविद्रविणादिषु ||

मनसा पूजयेद्भक्त्या वाचिकैर्वा जपादिभिः |
शिवाग्रमाश्रितैः पूजा कर्तव्या यत्नतः सदा ||

मनसा पूजयेद्योगी पुष्पैर्वारण्यसंभवैः |
शिवार्थं पुष्पहिंसा या न भवेत्सतु हिंसकः ||

शिवार्चाग्नि परो नित्यं तद्भक्तो तिथि पूजकः |
पर्वमैथुनवर्जी स्यात् श्रीमान् शिवगृहाश्रमी ||

देवाग्न्यतिथिभैक्षार्थां पचेन्नैवात्मकारणात् |
आत्मार्चयः पचेन्मोहात् नरकार्थं स जीवति |
देवार्थं पचनं येषां सन्तानार्थं च मैथुनम् |
स्वर्गार्थं जीवितं तेषां नरकार्थं विपर्यये ||

वित्तात् तृतीयभागेन प्रकुर्वीत शिवार्चनम् |
प्रकुर्वीत तदर्धे न यतो नित्यं हि जीवितम् ||

न्यायो पार्जितवित्तः स्यादन्यायान् परिवर्जयेत् |
अन्याये नार्चितैर्द्रव्यैः नरकार्थं स जीवति |
यः शिवब्रह्मचारी स्यात् स शिवार्चाग्नि तत्परः ||

भवेज्जितेन्द्रियः शान्तो नैष्ठिको भौतिकोऽपि वा |
सर्वसङ्गविनिर्मुक्तः कन्दमूलफलाशनः |
शिववैखानसो ज्ञेयः शिवार्चाग्निपरो वने ||

निर्गतः सर्वसंगेभ्यः शिवध्यानरतः सदा |
ज्ञेयः शिवयतिश्चैव भस्मनिष्ठो जितेन्द्रियः ||

रुद्राक्षगणहस्तः स्यात् जटां चैकाञ्चमस्तके |
लिङ्गं शिवाश्रमस्थानां भस्मनैव त्रिपुण्ड्रकम् ||

हस्ते मूघ्न्युपवीते वा रुद्राक्षं धारयेत् तु यः |
सोर्ध्वगः सर्वभूतानां रुद्रलोकन्तु गच्छति ||

प्. ७०(७३)

रुद्रभक्तैः शिरस्येका धार्या रुद्रजटा सदा |
ध्वंसिनी दुष्टसत्वानां रुद्रत्वं च तथाप्नुयात् ||

सितेन भस्मना कुर्यात् त्रिसन्ध्यं यस्त्रिपुण्ड्रकम् |
सर्वपापविनिर्मुक्तः शिवेनसहमोदते |
रुद्राग्नेर्यद्वलं वीर्यं तद्भस्मपरिकीर्तितम् ||

ध्वंसनं सर्वदुष्टानां सर्वपापविशोधनम् |
योगीसर्वांगिकस्नानमापादतलमस्तकम् ||

त्रिसन्ध्यमाचरेन्नित्यमाशुयोगमवाप्नुयात् |
यः स्नानमाचरेन्नित्यमाग्नेयं संयतेन्द्रियः ||

कुलैकविंशमुत्तार्य स गच्छेत्परमां गतिम् |
भस्मस्नानं जलस्नानमसंख्येयगुणाधिकम् ||

तस्माद्वारुणमुत्सृज्य स्नानमाग्नेयमाचरेत् |
सर्वतीर्थेषु यत्पुण्यं सर्वयज्ञेषु यत्फलम् |
तत्फलं लभते सर्वं भस्मस्नानं समाचरेत् ||

महापातकयुक्तो वा युक्तो वा सर्वपातकैः |
भस्मनापरमं स्नानं पवित्रं नैव विद्यते ||

उक्तैवं मुनिदेवेभ्यः स्नातो देवः शिवः स्वयम् |
तया प्रभृति ब्रह्माद्याः मुनयश्च शिवार्थिनः ||

सर्वं सर्वं सुयत्नेन भस्मस्नानं प्रचक्रिरे |
तस्मादेतच्छिवस्नानमाग्नेयं यः समाचरेत् ||

अनेनैव शरीरेण स रुद्रो नात्र संशयः |
दुश्शीलः शीलयुक्तो वा यो वा को वा फलार्थिभिः ||

भूतिशासनसंयुक्तः सपूज्योराजपुत्रवत् |
गुणवत्पात्र पूजायानस्याच्छासनपूजनम् ||

शासनं पूजयेत्तस्मादविचारं शिवज्ञया |
शिवाज्ञा पूजनात् साक्षाच्छिवो भवति पूजितः ||

अविकल्पमतिस्तस्मात् पूजयेच्छिवशासनम् |
छद्मनापि हि यो धत्ते भूतिशासनमैश्वरम् |
सोऽपि यां गति माप्नोति न तां क्रतु शतैरपि ||

आचम्यतोयविधिना निर्लेपः शिवभस्मना |
गन्धलेपविशुद्धार्थं नित्यमद्भिरुपस्पृशेत् ||

गन्धलेपविहीनो हि पि भावदुष्टेन शुध्यति | ष्टो
भावशुद्ध्या भवेच्छुद्धिः शुद्धभावस्ततो भवेत् |
स्नानं वारुणमाग्नेयं दिव्यं वायव्यमानसे ||

पञ्चस्नानानि विप्राणां विहितानि विशुद्धये |
वारुणं वारुणस्नानमाग्नेयं भस्मना भवेत् ||

प्. ७१(७४)

वृष्ट्या सातपया दिव्यं वायव्यम् रजसा गवाम् |
मानसं ध्यानमन्त्रादि विहितं विश्वयोनिना ||

उदकुम्भसहस्रेण मृद्भाराणां शतेन च ||

आमृत्यो आचरन् शौचं भावदुष्टो न शुद्ध्यति ||

भावपूतं भवेच्छौ चं वस्त्रपूतं जलं पिबेत् ||

दृष्टिपूतं न्यसेत् पादं सत्यपूतं वचो वदेत् |
जलाकलापधारी स्यात् पक्षादावपनं भवेत् ||

यथैव पुण्यं दीक्षायां तत्पुण्यं पवने भवेत् |
जटीमुण्डीशिखीवापि भिक्षाशी विगतस्पृहः ||

मौनी भूतानुकम्पी च यतिश्शान्तिमतिर्भवेत्(श्चरेत्) |
माधूकरं चरेद्भैक्षमेकान्नं परिवर्जयेत् |
उपवाससमं भैक्ऽमेकान्नं गृहीणां स्मृतम् ||

यः सर्वसङ्गनिर्मुक्तः शूद्रश्शिवपरायणः |
सोऽपीहवपनं कृत्वा योगीन्द्रानुचरो भवेत् ||

वसेदायतने नित्यं स गणः शिवधार्मिकः |
पुष्पारामैककर्मात्मा पुष्पपालक्रियापरः ||

त्रिस्नानपूजासंयुक्तः कौपीनाच्छादकः सदा |
योगिनां भक्तियोगेन योगस्थानमवाप्नुयात् |
शिवध्यानपराश्शान्ताश्शिवभक्तिपरायणाः ||

भावपूताश्शिवस्यैते शिवाश्रमसमाश्रिताः |
महाव्रताष्टकं धार्यमीशेनोक्तं शिवार्थिनाम् ||

सर्वव्रतानां परममस्मिन् धर्मस्समाप्यते |
शिवेभक्तिस्सदाक्षान्तिरहिंसा सर्वदाशमः ||

सन्तोषस्सत्यमस्तेयं ब्रह्मचर्यं तथाष्टमम् |
यथासंभवपूजाभि कर्मणामनसागिरा ||

शिवेभक्तिः सदाकार्या तद्वच्च शिवयोगिषु |
स्वदेहान्निर्विशेषेण शिवभक्तांश्च पालयेत् ||

भयदारिद्र्यदुःखेभ्यः (रोगेभ्यः) तेषां कुर्यात् प्रियाणि च |
शिवस्य परिपूर्णस्य किं नामक्रियते नरैः |
यत्कृते शिवभक्तानां तच्छिवस्य कृतं भवेत् ||

सुदूरमपि गन्तव्यं यत्र माहेश्वरो जनः |
ते च प्रयत्नादाराध्यास्तेषां सन्निहितो हरः ||

महेश्वरस्य यो भक्तः शिवार्चनरतः सदा |
आज्ञां कृत्वा यथान्यायमश्वमेधफलं लभेत् |
नित्यं शिवकथासक्तो नित्यं शिवपरायणः ||

अर्चयित्वा यथान्यायं गाणापत्यमवाप्नुयात् ||

प्. ७२(७५)

शिवाश्रमगतं भक्त्या शिवभक्तं प्रपूजयेत् ||

स्वागतासनपाद्यार्घ्यैर्मधुपर्कादि भोजनैः |
यः स्वागतं नमस्कारं कुर्याद्वाप्यभिवादनम् ||

दशवर्षसहस्राणि सोऽग्निलोके महीयते |
प्राप्ताय शिवभक्ताय यो दद्यात् स्वयमासनम् ||

विंशद्वर्षसहस्राणि पुरन्दरपुरे वसेत् |
शिवभक्ताय शान्ताय पादौ प्रक्षाल्यभक्तितः ||

घृताभ्यंगं ततो दत्वा विष्णुलोके महीयते (लोके वसेन्नरः) |
प्राप्ताय शिवभक्ताय पाद्याचमनपूर्वकम् |
योऽर्घ्यं निवेदयेद्भक्त्या सूर्यलोकं स गच्छति ||

शिवभक्तद्विजं प्राप्तं मधुपर्काद्युपक्रमात् |
भोजयित्वा यथान्यायं शिवलोके महीयते ||

श्रान्तं संवाहनं कृत्वा सोमलोके महीयते |
प्रतिश्रयप्रदानेन हैमं स्वर्गे गृहं भवेत् (लभेत्) ||

जलं सुशीतलं दत्वा सर्वकामानवाप्नुयात् |
लभेद्दीपप्रदानेन ज्ञानचक्षुरतीन्द्रियम् ||

मृदुशययाप्रदानेन सिंहासनपतिर्भवेत् |
यो दद्यादम्भसा स्नानं वारुणं लोकमाप्नुयात् ||

स्वेदबिन्दुपरीतांगमध्वगं श्रमकर्शितम् |
संवीज्यतालवृन्तेन वायुलोके महीयते ||

क्षुत्पिपासा तुरं श्रान्तं मलीनं चैव रोगिणम् |
पालयित्वा यथाशक्त्या सर्वपापैः प्रमुच्यते ||

रोगार्तस्य शिवं कृत्वा भेषजाद्यैः प्रयत्नतः |
युगकोटिशतं साग्रं शिवलोके महीयते ||

सुदुःखार्णवनिर्मग्नं हाहाभूतमचेतनम् ||

समुद्धृत्य यथा शक्त्या सर्वकामानवाप्नुयात् |
पतिताभिशस्तसंकीर्ण श्वचण्डालादिपक्षिणाम् |
कारुण्यात्सर्वभूतानां देयमन्नं स्वशक्तितः ||

अत्यल्पमपिकारुण्याद्दत्तं भवति चाक्षयम् |
तस्मात्तु सर्वभूतेभ्यः करुणादानमुत्तमम् ||

अभावे तृणभूम्यम्बु पात्रेन्धनफलादिकम् (वा) |
दत्वागतनराणां च स्वर्गं योऽनिप्रियेण वा ||

न ही दृक्स्वर्गसोपानं यथा लोके प्रियं वचः |
इहामुत्रसुखं तेषां वाग्येषां मधुरा सदा |
अमृतस्यन्दिनीं वाचं चन्दनस्पर्शशीतलाम् ||

धर्माविरोधिनीमुक्त्वा सुखमक्षयमाप्नुयात् |

प्. ७३(७६)

अलं दानेन विप्रेन्द्र यजनाध्ययनेन वा |
इदं ते स्वर्गसोपानममलं यत्प्रियं वचः ||

प्रत्युत्थानाभिगमनमनुव्रज्यं प्रियं वचः |
पूर्वाभि भाषिणं दृष्ट्वा प्रत्येकं स्वर्गहेतवः ||

संपृच्छेदागतं भक्त्या स्वागतं विनयेन तु |
गमनेप्यस्य वक्तव्यं पन्थानः सन्तुते शिवाः ||

शिवं भवतु ते नित्यमशेषार्थप्रसाधकम् |
आशीर्वादमिदं वाच्यं सर्वकार्येषु सर्वदा ||

नमस्कारादिवादेषु स्वस्तिमङ्गलवाचने |
शिवं भवतु ते नित्यं प्रब्रूयात् सर्वकर्मसु ||

एवमादि शिवाचारमनुतिष्ठन् शिवाश्रमी |
अशेषपापनिर्मुक्तः शिवलोके महीयते ||

शिवभक्तेषु या भक्तिः क्रियते हि सदानरैः |
शिवे भवति सा नित्यं भक्तिर्भक्तैरनुष्टिता ||

आक्रुष्टस्ताडितो वापि यो नाक्रोशेन्नताडयेत् |
वागाद्यविकृतस्वस्थः क्षान्तिरेवाभिधीयते ||

सर्वेषामेवतीर्थानां तीर्थं ज्ञानस्य पारगः |
ज्ञानातीर्थात्परं तीर्थं यत्पूर्णं क्षान्तिवारिणा ||

ज्ञनं योगं तपोजप्यं यज्ञदानादिसत्क्रियाम् ||

क्रोधनस्य वृथायस्मात् तस्मात् क्रोधं विवर्जयेत् ||

मर्मास्थि प्राणहृदयं निर्दहेदप्रियं वचः |
नवाच्यमप्रियं तस्माच्छिवभक्ते विशेषतः ||

क्षमादानं क्षमासत्यं क्षमाहिंसा क्षमाश्रुतम् |
क्षमास्वर्गश्च मोक्षश्च क्षमयेतज्जगद्धृतम् ||

सशूरस्सात्विको विद्वान् स तपस्वी जितेन्द्रियः |
ये नाशुक्षान्ति बाणेन क्रोधशत्रुर्विदारितः ||

निर्मलैः क्षान्तिसलिलैर्लोकमासाद्यशीतलैः |
इह सौख्यमवाप्नोति परत्र च शिवां गतिम् ||

आत्मवत्सर्वभूतानां यो हिताय शिवाय च |
सर्वथा वर्तते नित्यमहिंसेयमुदाहृता ||

सर्वशास्त्राणि वेदाश्च यज्ज्ञात्वा लभते फलम् |
(या) न हिंसन्ति भूतानि तस्य पुण्यं ततोऽधिकम् ||

त्रैलोक्यमखिलं दद्यादपि यो रत्नपूरितम् |
चरेत्तपांसि सर्वाणि स तत् तुल्यमहिंसया ||

अहिंसाख्यः परोधर्मः शक्तानां परिकीर्तितः |
अशक्तानामयं धर्मो दानयज्ञादि पूर्वकम् ||

प्. ७४(७७)

नान्तः परं प्रपश्यामः क्वचिदप्यागमेवयम् |
पुंसामभयदानात् तु दानमद्भुतदर्शनम् ||

सर्वभूतामयं दत्वा यश्चरेच्छान्तमानसः |
इहैव सर्वभूतेभ्यो भयं तस्य न विद्यते ||

यो न हिंसन्ति भूतान्ति स्थावराणि चराणि च |
सर्वदुःखविनिर्मुक्तः परांशान्तिमवाप्नुयात् ||

वाचारमन्ति पापैश्च ह्यतिक्रूरानराधिपाः (धमाः) |
आभूतसंप्लवं यावत् पच्यते नरकेषु ते ||

स्वदेशे यो नृपः कुर्यात् प्रणिघातनिवारणम् |
स नृपः सह देहेन नन्दते विभवैश्चिरम् ||

देहान्ते च महाभोगैः समस्तकुलसंयुतः |
कल्पकोटिशतं साग्रं शिवलोके महीयते ||

स्वात्मार्थं वा परार्थं वा समस्तेन्द्रियसंयुतः |
नाकार्ये संप्रवर्तेत तदाहुश्शमलक्षणम् ||

यः प्रशान्तेन्द्रियग्रामस्सदा चन्द्रांशुनिर्मलम् |
संप्राप्नोति शिवस्थानं शान्तश्शान्तेन चेतसा ||

यथाकालोपपन्नेभ्यो न्यायवृत्त्या गमेन च |
उत्पन्नार्थेन यस्तोषस्ससन्तोषः प्रकीर्तितः ||

अतीतानागतार्थेषु वर्तमानेषु सर्वदा |
ना सक्तिर्न स्मृतिर्वापि सन्तोषोऽयं परैः स्मृतः |
तेन सर्वमखैरिष्टं तेनावाप्तं च तत्पदम् |
येन तृष्णाग्र(गृ)हं त्यक्त्वा सन्तोषस्सम्यगाश्रितः ||

सन्तोषैश्वर्ययुक्तानां यत्सुखं शान्तचेतसाम् |
देवासुरमनुष्याणां कुतः स्वप्नेऽपि तत्सुखम् ||

स्वानुभूतं स्वदृष्टं च यः पृष्टोऽर्थं न गूहते |
यथाभूतार्थकथनमित्येतत् सत्यलक्षणम् |

परपीडाविनिर्मुक्तं यावत् स्याद् वचनं शिवम् ||

अश्वमेधायुतं पुण्यं सत्यं च तुलयाधृतम् |
अश्वमेधायुतात्सत्यमधिकं दर्शितं गुणैः ||

सत्ये प्रतिष्ठितं ज्ञानं धर्मं सत्ये प्रतिष्ठितम् |
सत्ये प्रतिष्ठितं शौचं सत्ये मोक्षं प्रतिष्ठितम् ||

सत्ये प्रतिष्ठितं शौच सत्ये मोक्षः प्रतिष्ठितम् ||

स्वामिनारक्ष्यमाणानामुत्सृष्टानां च संभ्रमात् |
परस्वानादानमेतदेतदस्तेयलक्षणम् ||

अलोभेन परस्वेषु यो मनामपि वर्तते |
कर्मणा मनसा वाचा स तृप्तः शिवतां व्रजेत् ||

प्. ७५(७८)

मैथुनस्या समाचारस्तदचित्तमजल्पितम् ||

लक्षणं ब्रह्मचर्यस्य समस्तेन्द्रियसंयमः |
ब्रह्मचर्ये स्थितं सत्यं ब्रह्मचर्ये स्थितं तपः ||

ब्रह्मचर्ये स्थितं ज्ञानं ब्रह्मचर्ये स्थितं क्षमा |
ये स्थिता ब्रह्मचर्येण ते नित्यं संस्थिताश्शिवे ||

एकरात्रस्थितस्यापि या गतिर्ब्रह्मचारिणः |
गृहस्थेन न सा शक्या प्राप्तुं यज्ञशतैरपि ||

यस्संभवे समुत्सृज्य चेतसास्ते निराकुलम् |
अहोयति वरः श्रीमानुपयातिमहत्तपः |
पर्वमैथुनवर्जीयः परदारविवर्जितः ||

ब्रह्मचारीसमः सोऽपि ज्ञेयश्शिवहृताश्रमी |
शिवाग्न्यतिथिगुर्वर्थं कुर्वन् कर्माणि सर्वतः ||

अहिंसकस्सविज्ञेय एतदप्याश्रमत्रयम् |
समाप्यगुरुकार्यायोपयुक्ते सदानरः ||

तस्य सिध्यन्ति कार्याणि मनसा चिन्तितानि च |
एषधर्मद्रुमः श्रीमान् नष्टशाखाश्शिवोद्भवः ||

न शक्यो विस्तराद्नक्तुमुपशाखा प्रभेदतः |
ये पठन्ति शिवे भक्ता आचाराध्यायमुत्तमम् ||

त्रिसप्तकुलजैस्सार्ध शिवलोकं व्रजन्ति ते |
इति शिवधर्मशास्त्रे एकादशोध्यायः ||




अथ द्वादशोध्यायः 

नन्दिकेश्वर उवाच

अथ संक्षेपतो वक्ष्ये शिवभक्तानुकम्पया |
आद्यं शाखोपशाखार्थं शिवभक्तिसमुद्भवम् ||

क्वचिद्गच्छन् यथा पश्यन् न शिवलिङ्गमपूजितम् |
तदा संपूज्य यो गच्छेत् स रुद्रो नात्रसंशयः |
स्नानं नैवेद्यवस्त्राद्यमाददीत प्रियाण्यपि ||

व्यक्तं तच्छिवमुद्दिश्य तदादानेन यत्फलम् ||

दृष्ट्वा यतनमासाद्य नमस्कृत्य शिवं व्रजेत् |
चतुष्पथ नदी शैलं शिवयोगिनमेव च ||

अवतीर्य नमस्कृत्य दृष्ट्वा लिङ्गं यतव्रतः |
हस्तियानासनाश्वेभ्यश्शिवयोगी तपस्विनाम् ||

मृगांश्चोष्ट्रवयो मत्स्यमांसं लशुनगृगतनम्? |
अवकट्यार्तवीयानि कुत्सितांश्च विवर्जयेत् ||

सर्वदानोग्रतपसामश्वमेधायुतस्य च |
फलं प्राप्नोत्ययत्नेन मत्स्यमांसविवर्जनात् ||

सर्वदोषाश्रयं मद्यं न पिबेच्छिवभक्तितः |
क्वमद्यं क्व शिवेभक्तिः क्वमांसं क्व शिवार्चनम् ||

प्. ७६(७९)

सर्वतीर्थेषु यत्पुण्यं सर्वयज्ञेषु यत्फलम् |
तत्सर्वं लभते पुण्यं यो मद्यं परिवर्जयेत् ||

गर्भादि सर्वसंस्कारैश्श्मशानान्तैर्न भोजनम् |
रजस्वलाभिः संस्पृष्टं शिवभक्तो विवर्जयेत् ||

न गो ब्राह्मण भस्माग्नि लिङ्गच्छायां पदा स्पृशेत् |
न लङ्घयीत निर्माल्यमत्सु तिष्ठेन्ननग्नतः ||

वारयेच्छिवनिर्माल्यं भक्त्या लोभान्नभक्षयेत् |
भक्षणान्निरयं गच्चेत्तद्विलङ्घ्य च मूढधीः ||

न तस्य स्नानपूजाद्यं प्रतिगृह्णाति शङ्करः |
नैव नैवेद्यनिर्माल्यं मलभक् पूजयेच्छिवम् ||

भूप्रदेशं यथा कश्चित् स्वदेहमलभूषितम् |
नाश्रयीत तथा रुद्रो नरं निर्माल्यभूषितम् ||

तस्मान्न संस्पृशेल्लिङ्गं नरो निर्माल्यदूषितः |
असंस्पृश्यो भवेत् सोऽपि यो यस्याङ्गमलं ग्रसेत् ||

यत्र नैवेद्य निर्माल्य सङ्कीर्णकलशादिभिः |
स्नानादि क्रियते भक्त्या न तद् गृह्णाति शङ्करः ||

मूर्तयोयाश्शिवस्याष्टौ तासु निन्दां विवर्जयेत् |
गुरौ च शिवभक्तेषु नृपसाधु तपस्विषु ||

अष्टम्यादिषु सर्वेषु पक्षयो रमयोरपि |
श्वश्रुकर्माञ्जनाभ्यङ्ग मैथुनादिविवर्जयेत् ||

कुर्याद्विशेषतः पूजां नक्तं चात्र समाश्रयेत् |
स्त्रीशूद्रमत्स्यमांसादीन् यत्नात् पर्वसुवर्जयेत् ||

त्रिकालमेककालं वा नित्यस्नानं समाचरेत् |
शौचं च मृज्जलैः कुर्याद्गन्धलेपापनुत्तये |

योऽश्नीयादन्नमश्नातः पापमद्यात् स केवलम् |
तस्मात् स्नात्वा प्रभुञ्जीत भस्मना सलिलेन वा ||

प्रातः स्नात्वाम्भसा गच्छेद्भस्मना वा शिवं पदम् |
त्रिसन्ध्यमाचरेद्यस्तु शिवग्नि गुरुतत्परः ||

पावकमुत्सृज्यत्रिसप्तकुलमुद्धरेत् |?
कुर्यात्प्रतिचतुर्मासं महापूजाप्रवर्तनम् ||

भोजनं शिवभक्तानां शक्त्यादानं च कल्पयेत् |
त्रिसप्तकुलसंयुक्तः समस्तैश्वर्यसंयुतः |
वसेच्छिवपुरे नित्यं चातुर्मास्य प्रवर्तनात् ||

देवे सर्वोत्सवे श्राद्धे पुण्येषु दिवसेषु च |
शिवं सम्पूज्य नैवेद्यैः भोजयेच्छिवयोगिनम् ||

ऋषयः पितरः सर्वाश्च शिवमाश्रित्य संस्थिताः |
प्रीते शिवे तु ते सर्वे सुप्रीताः स्युर्न संशयः ||

ज्ञानवैराग्यसंछन्नं भस्मनिष्ठं जितेन्द्रियम् |
भोजयेच्छान्तमनसं श्राद्धेषु शिवयोगिनम् ||

प्. ७७(८०)

यदीश्वरादि तत्वानां परिज्ञानं विवेकतः ||

भवेत् साधर्म्य वैधर्म्यात् तस्य ज्ञानस्य लक्षणम् |
नानिष्टं द्वेष्टि संप्राप्तं न चेष्टमभिनन्दति |
प्रीतितापविषादानां वैराग्यादति वर्तते ||

न धर्मनिष्ठा प्रतिष्ठस्य दिवसेनापि यत्फलम् ||

नात(श्च)क्यं गृहस्थेन प्राप्तुं युगशतैरपि |
वश्येन्द्रियः प्रसन्नात्मा यो न द्वेष्टि न काङ्क्षति ||

शब्दादिविषयान् भोगान् स विज्ञेयो जितेन्द्रियः |
ज्ञानवैराग्यसम्पन्नः शिवश्शान्तेन चेतसम् ||

युक्तष्षडङ्गयोगेन शिवयोगी सकीर्तितः |
शिवधर्माद्भवेज्ज्ञानं ज्ञानाद्वैराग्यसंभवः ||

ज्ञानवैराग्ययुक्तस्य शिवयोगः प्रवर्तते |
शिवयोगाच्च सर्वज्ञः परिपूर्णस्सुनिर्वृतः ||

सर्वेषामेव भूतानां त्रैवर्णाः पुरुषावराः |
पुरुषेभ्यो द्विजश्रेष्ठाः द्विजेभ्यो ग्रन्थपारगाः ||

ग्रन्थविद्भिश्च विज्ञेयास्तेभ्यस्सूक्ष्मार्थचिन्तकाः |
अर्थविद्भिश्च नानार्थं प्रतियु(बु)द्धो विशिष्यते ||

नानार्थविद्भ्यः कोटिभ्यो विशिष्टः योगिनः स्मृताः |
योगिशकोटिकोटिभ्यो विशिष्टः शिवयोगिराट् |
योगज्ञा योगसिद्धाश्च पितरो योगसंभवाः ||

भुक्ते प्रीणन्ति ते तस्माद् विशिष्टश्शिवयोगिभिः |
सर्वयज्ञतपोदानैः कृतैर्दत्तैश्च यत्फलम् |
तत्फलं लभते सर्वं सम्पूज्य शिवयोगिनम् ||

पञ्चाग्निर्द्रव्य कालात्मा दक्षिणाहवितृत्विजः |
ऋग्यजुः सामसंयोगाद्वेदयज्ञः प्रकीर्तितः ||

ब्रह्मचर्य जपोमौनं क्षान्तिराहारलाघवम् |
इत्येतत्तपसोरूपं सुघोरं पञ्चलक्षणम् ||

यद्यदिष्टं विशिष्टं च न्यायप्राप्तं च यद्भवेत् |
तत्तद्गुणवते देयमित्येतद्दानलक्षणम् ||

निवर्तनसहस्राढ्यां सर्वसस्यप्ररोहिणीम् |
दद्याद्भूमि जलोपेतां भूमिदानं तदुच्यते ||

एकच्छत्रां महीं कृत्वा द्विजेभ्यः प्रतिपादयेत् |
संपूर्णायां द्विजः कश्चित् महीदानं तदुच्यते ||

कन्यामलङ्कृतां दद्याद्यज्विने गुणसंवृताम् |
द्विजाय वेदविदुषे कन्यादानं तदुच्यते ||

सर्वदोषविनिर्मुक्तां तरुणीं सुपयस्विनीम् |
योगामलं कृतां दद्यात् तद्गोदानमुदाहृतम् ||

मध्यमोत्तमवस्त्राणि यो दद्यादहतानि व ||
एतत् समासतो ज्ञेयं वस्त्रदानस्य लक्षणम् ||

प्. ७८(८१)

ब्रह्मचारी समाधिस्थः शान्तः शीलपरायणः |
अहोरात्रे(न्न)भुञ्जीत उपवासस्य लक्षणम् ||

चत्वारिंशत्समायुक्तं पिण्डानां हि शतद्वयम् |
मासेनाद्याद्यथा काममिति चान्द्रायणं व्रतम् || स्मृतम् ||

ऋषिभिः सर्वशास्त्रज्ञैस्तपोनिष्ठैर्जितेन्द्रियैः |
देवैश्च सेवितं तोयं क्षितेस्तीर्थं तदुच्यते ||

रुद्रावतारस्थानानि पुण्यक्षेत्राणि निर्दिशेत् |
मृतानां तेषु रुद्रत्वं शिवक्षेत्रेषु देहिनाम् ||

दानान्यावसथं कूपमुद्यातं देवतालयम् |
तीर्थेष्वेतानि यः कुर्यात् सोऽक्षयं फलमाप्नुयात् ||

क्षान्तिः स्पृहा दया सत्यं दानं शीलं तपः श्रुतम् |
एतदष्टाङ्गमुद्दिष्टं परं पात्रस्य लक्षणम् |

यज्ञोपवासदानानि तपस्तीर्थफलानि च |
संपूर्णं लभते भक्तं सम्पूज्यशिवयोगिनम् ||

शिवेभक्तिः क्षमासत्यमशेषेन्द्रियसंयमः |
सर्वभूतेषु मैत्री च शिवधर्मस्य लक्षणम् ||

शिवयोगी शिवज्ञानी शिवधर्मरतश्च यः |
इत्येतत्त्रिविधं ज्ञेयं शिवपात्रस्य लक्षणम् ||

शिवमुद्दिश्य दातव्यमनपेक्ष्य गुणान्तरम् |
वित्तमीश्वरभक्तस्य शिवदानस्य लक्षणम् ||

शिवभक्तं द्विजश्रेष्ठं यः श्राद्धादिषु भोजयेत् |
कुलानां शतमुद्धृत्य शिवलोके महीयते |
बहुनात्र किमुक्तेन शिवभक्तन्तु भोजयेत् ||

शिवभक्तेन यद्भुक्तं साक्षाद्भुक्तं शिवेन तत् |
द्विजानां वेदविदुषां कोटिं संभोज्य यत्फलम् ||

यतये वीतरागाय भिक्षादानेन तत्समम् ||

तस्माच्छ्रद्धा विशेषेण पुण्येषु दिवसेषु च |
शिवमुद्दिश्य विप्रेन्द्रान् शिवभक्तांस्तु भोजयेत् ||

असंयतः संयतो वा सर्वावस्थां गतोऽपि वा |
यो वा को वा शिवे भक्तः शिववत्पात्रमुत्तमम् ||

संपर्कादर्थलोभाद्वा यो हि रुद्रं प्रपूजयेत् |
सोऽपि यां गतिमाप्नोति न तां यज्ञशतैरपि |
तस्मान्नत्म्याश्च पूज्यश्च रक्षणीयश्च सर्वदा ||

नाममात्रप्रसक्तोऽपि क्षणार्थमपि यः शिवे ||

समुनिस्समहासाधुः स योगी स शिवं व्रजेत् |
ग्र(गृ)हेश्राद्धस्य यत्पुण्यमरण्ये तच्छताधिकम् ||

प्. ७९(८२)

तन्नदीष्वयुतं ज्ञेयमनन्तं स्याच्छिवालये |
निवेद्य यतये सम्यगासनं मृदुवेत्रजम् ||

दारुदन्तमयं वापि सिंहासनपतिर्भवेत् |
कौपीनाच्छादनं वासा निवेद्य शिवयोगिने ||

युगकोटिसहस्राणि शिवलोके महीयते |
और्णं प्रावरणं दत्वा विस्तीर्णं शिवयोगिने ||

रोम्णिरोम्णिसुवर्णस्य दत्तस्य फलमश्नुते |
मृगव्याघ्रादिकं चर्म तिलपिष्टममर्दितम् ||

मृदुरक्तकषायेण यो दद्याच्छिवयोगिने |
यावत् तद्रोमसंख्यानां मृगव्याघादि चर्मणि ||

तावद् वर्षसहस्राणि शिवलोके महीयते |
जलस्थलपवित्राणि यो दद्याच्छिवयोगिने ||

त्राणार्थं सूक्ष्मजन्तूनामब्दलक्षं वसेद्दिवि |
त्रिविष्टब्धसमायुक्तं यः प्रदद्यात् कमण्डलुम् ||

महातपांसि यत् कृत्वा पुण्यं तत् सकलं भवेत् | लभेत् |
मृदुवासश्च सुश्लष्णं प्राणि दोषविवर्जितम् ||

निवेद्य शिवयोगिभ्यः सर्वयज्ञफलं लभेत् |
मृद्भस्माधारपात्राणि वंशालाबु कृतानि च ||

निवेद्य शिवयोगिभ्यस्सर्वतीर्थफलं लभेत् |
दत्तयापनमुद्दिश्य निवेद्यशिवयोगिने ||

दिव्यस्त्री भोगसंयुक्तं दिव्यरम्यं पुरं लभेत् |
योगपट्टोपवीतानि निवेद्य शिवयोगिने ||

वस्त्रयुग्मसहस्रस्य दत्तस्य फलमाप्नुयात् |
मृद्वंशालाबुदार्वाद्यं सुकृतं भैक्षभोजनम् ||

निवेद्य शिवयोगिभ्यः सदासत्रफलं लभेत् |
शिवभक्ताय यो दद्यादुपानात् काष्ठपादुके ||

स चराश्वसहस्रस्य दत्तस्य फलमाप्नुयात् |
कल्माषदण्डं यो दद्यादन्नं वा शिवयोगिने ||

बलावष्टम्भसंयुक्तं सस्यादण्डाग्रनायकः |
तालवृन्तातपत्रं वा यो दद्याच्छिवयोगिने ||

एकच्छत्रं स भुञ्जीत मण्डलं शतयोजनम् ||

वाताश्रयविशेषेषु दण्डेषु शिवयोगिने |
भवेत् क्षितिपतिश्श्रीमान् कुलाधारो गुणान्वितः |
शिवज्ञानाभि युक्ताय यो दद्यात् पुस्तकं महत् ||

युगकोटिशतं दिव्यं शिवलोके महीयते |
भवेदिहागतः श्रीमान् सुखाढ्यो वेदपारगः ||

प्. ८०(८३)

सर्वज्ञानार्थवक्त्रा च बृहस्पति समो भवेत् |
शिवयोगी शिवज्ञानी शिवधर्मरतश्च यः ||

शिवं संप्राप्य तुल्यात्मा सर्वतुल्यबलो भवेत् |
यः कुर्यात्कारयेद्वापि वपनं शिवयोगिनाम् ||

वर्षलक्षं महाभोगे शिवलोके महीयते ||

रुद्रो रुद्राक्षदानेन भवतीति किमद्भुतम् ||

तन्मालया सदाहस्ते रुद्रश्च क्रमते क्षितौ |
रुद्राक्षणि स्वयं रुद्रो ये रुद्रानु चरास्सदा ||

रुद्राक्षधारणात् तस्मादिह रुद्रः परत्र च |
इति रुद्राक्षरुद्राणां धत्ते मालां सदाकरे ||

शतार्धार्धप्रमाणेन रुरुद्रो नात्रसंशयः |
जपंश्च रुद्रमन्त्राणां कोटिकोटि गुणो भवेत् ||

मूर्ध्निहस्तो पवीते वा कृत्वा रुद्राक्षमालिकाम् |
यस्य भुञ्जीततद्भुक्तं स्वयं रुद्रैर्नसंशयः ||

रुद्राक्षधारणात् तस्मान् नित्यमेव प्रशस्यते |
परस्यानुग्रहार्थाय ब्राह्मणस्य विशेषतः ||

यतिमात्रोपकरणं दत्वाल्पमतिभक्तितः |
वर्षलक्षं महायानैश्शिवलोके महीयते ||

कुर्यादावसथं सौख्यं गुप्तं च शिवयोगिनाम् |
शिवालये तु ते यावत् तावत् पुण्यं विशेषतः ||

यथा शिवस्तथा योगी यथा योगी तथा शिवः |
तेन योगीन्द्रपात्रेषु दानमण्वपि चाक्षयम् ||

यद्यद्यदोपयुज्येत तद्देयं तस्य यत्नतः |
उपयोगप्रधानाभ्यां श्रेयस्तेनोभयोरपि ||

व्याख्याने शिवधर्मस्य कृत्वा मण्डप(ल)मुत्तमम् |
शोभितं पत्रपुष्पाद्यैर्न्यसेत् तत्रासनं गुरोः ||

शोभितं वस्त्रपुष्पाद्यैश्शिवधर्मासनं महत् |
पुरतस्तद्गुरोः स्थाप्य पूजयेदुभयं ततः ||

शिवधर्मप्रवक्तारमाचार्यं वाचकं तथा |
पूजयेच्छिवधर्मं च तुल्यमेव द्वयं यतः ||

य एवं न्यायतो वक्ति शिवधर्मं शृणोति च |
आयुर्विद्यां यशः सौख्यं स लब्ध्वान्ते शिवं व्रजेत् ||

इत्येष वः समाख्यातश्शिवधर्मः सनातनः |
सर्वेषां शिवभक्तानां शिवधर्मं शृणोति च |
सर्वेषां शिवभक्तानामयं वाच्यो विशेषतः || विजानतः ||

शिवाश्रमेषु यो भक्त्या शिवधर्मं प्रकीर्तयेत् |
शृणुयाद्वापठेत् तस्य शास्त्रोक्तमखिलं फलम् ||

श्रुत्वैतदखिलं धर्ममाख्यातं ब्रह्मसूनुना |
चन्द्रात्रेय स गोत्राय शिवभक्ताय सारवित् ||

प्. ८१(८४)

सारात्सारं समुद्धृत्य चन्द्रात्रेयेन धीमता |
उक्तं द्वादशमध्यायं धर्मशास्त्रं शिवात्मकम् ||

यावद्यस्योपदेशेन शिवधर्मं समाचरेत् |
तावत्तस्यापि तत् पुण्यमुपदेष्टुर्नसंशयः ||

उपदेशं विना तस्माद्धर्मो ज्ञातुं न शक्यते |
न च कर्तुमविज्ञानात् तस्मात् तुल्यं तयोः फलम् |
उपदेष्टानुमन्ता च कर्ताकारयिता च यः |
कृतानुपालकश्चैव पञ्चतुल्यफलाः स्मृताः ||

कर्तुरत्यधिकं पुण्यं तत्कृतं योऽनुपालयेत् |
यस्मादायतनं क्षिप्रं नाशं गच्छेदपालितम् ||

भूमिरत्नाश्च नागानां गो हिरण्यादि वाससाम् |
भवेत् पूर्वं हि दत्तानां दानाच्छ्रेयोनुपालनम् ||

दातुरभ्यदिकं पुण्यं तद्दत्तं यो नु पालयेत् |
अपालितं तु तद्यस्मात् तदहस्संप्रणश्यति ||

तस्मादुपदिशेद्धर्मं स्वयं चैव समाचरेत् |
कारयेदनुमन्येत कृतमन्यैश्च पालयेत् ||

इति पञ्चप्रकारोऽयं शिवधर्मः प्रकीर्तितः |
भद्राचलं रुद्रकोटि रविमुक्तं महालयम् |
गो कर्णं भद्रकर्णं च सुवर्णाक्षोऽयदीप्तिमान् |
स्थानं शिवस्य विख्यातं त्रिषुलोकेषु विश्रुतम् ||

स्थानाष्टकमिदं ज्ञेयं रुद्रक्षेममहोदयम् |
भद्रा चलादि स्थानानि रुद्रसायुज्यकारणम् ||

भागलण्डन्दुरण्डञ्च माकोटं मण्डलेश्वरः |
कारञ्जरं दारुवनं शंकुकर्णं स्थलेश्वरम् ||

पवित्राष्टकमित्येतन्महापुण्यप्रवर्धनम् |
मृताः प्रयान्ति तत्रैव शिवस्य परमं पदम् ||

गया चैव कुरुक्षेत्रं बभ्रुं कनकलं तथा |
विमलेश्वरोट्टहासं च महेन्द्रं भीममष्टमम्(कम्) ||

एतद्गुह्याष्टकं नाम सर्वपातकनाशनम् |(पापविमोचनम्) |
गत्वा तु पुरुषः श्रीमान् गत्वा तु शिवमन्दिरम् |
श्रीपर्वते हरिश्चन्द्र जल्पमात्रोदिकेश्वरः ||

मध्यमा च महाकालं केदारं भैरवं तहा |
एतद्गुह्याधिकं गुह्यमष्टकं परिकीर्तितम् ||

सन्तार्य तु पितॄन् सर्वान् शिवं शान्तपदं व्रजेत् |
अमरेश्वरं प्रभासं च नैमिशं पुष्करं तथा |
पाषण्डं दण्डिमुण्डि च भारभूतिं भवान्तिकम् ||

प्. ८२(८५)

लकुटीश्वरोऽति विख्यातस्तथा प्रत्यात्मिको महान् |
प्रत्यात्मिकाष्टकमिदं क्षेत्रं रुद्रस्य कामिकम् ||

तत्र याति मृताः सर्वे रुद्रस्य परमं पदम् |
पुण्याष्टकमिदं ज्ञेयं शिवक्षेत्रस्य लक्षणम् |
दानान्यावसथं कूपमुद्यानं देवतालयम् ||

तीर्थेष्वेतेषु यः कुर्यात् सोऽक्षयं फलमाप्नुयात् |
क्षान्तिः स्पृहादयासत्यं दानं शीलं तपः श्रुतम् ||

एतदष्टांगमुद्दिष्टं परं पात्रस्य लक्षणम् |
इति पञ्चप्रकारोऽयं शिवधर्मः प्रकीर्तितः |
कपालमालिनं देवं महाकालं नमोस्तु ते ||

चन्द्रार्धमस्तकं नित्यं चर्मवासः सदा प्रियम् |
गजधर्मधरं नित्यं चण्डेश्वर नमोस्तु ते ||

त्रिशूलपाणे देवेश त्रिणेत्रत्रिदशेश्वर |
त्रिमूर्ते च महात्मानं त्रिपुरान्त नमोस्तु ते |
सर्वेश्वरं सर्वगतं सर्वजं(ज्ञं) सर्वतो मुखम् |
सर्वत्रावस्थितं नित्यं सर्वव्यापिन् नमोस्तु ते ||

स्थूलसूक्ष्मविभागेन व्याप्तं येन चराचरम् |
अनन्तानादिमव्यक्तं व्यक्ताव्यक्त नमोऽस्तु ते ||

अनन्तं शाश्वतं नित्यं विश्वं ध्रुवमुमापतिम् |
श्रीकण्ठं सर्वकण्ठं च नीलकण्ठ नमोऽस्तु ते ||

विद्यामयी यस्य विद्या विद्यातीतं च यत्स्थितिम् |
सकलं निष्कलं चैव कलाहीन नमोस्तु ते ||

यो गाधिपो योगगम्यो योगात्मा योगसंभवः |
महायोगपरं नित्यं योगेश्वर नमोस्तु ते ||

सर्वतेजो मयं तेजस्तेजसामपि तैजसः |
तेजोनिधिश्च तेजात्मा तेजोऽतीत नमोस्तु ते ||

ओमित्येकाक्षरं यस्तु प्रख्यातं भुवनत्रये |
तस्याप्यर्थपरो नित्यं सदाशिव नमोस्तु ते ||

अर्धमात्रात् परार्धं तु तस्यार्धस्य परात्परम् |
परात् परवरं शान्तं शान्तातीत नमोस्तु ते ||

वालार्कशतभागस्य शतधाकल्पितस्य च |
अनौपम्यमनामञ्च शिवशान्त नमोऽस्तु ते ||

(अग्राह्यमिन्द्रियैर्वापि सर्ववस्तुविवर्जितम् ||)
अनन्ता नादिमव्यक्तं देहस्थं देह वर्जितम् |
हृदिस्थं सर्वभूतेषु व्योमस्थञ्च नमोऽस्तु ते |
अग्राह्यमिन्द्रियैर्वापि सर्ववस्तु विवर्जितम् |

प्. ८३(८६)

स तेजो गूढमात्मानं गुह्यानां गुह्यगोचरम् ||

गुहावास सदानित्यं गुहानां गूढगोचर |
गुहावास सदानित्यं गूढार्थं च नमोस्तु ते ||

महादेवं महात्मानं महामाया परावरम् |
महाज्ञानं परातीतं ज्ञानगम्य नमोस्तु ते ||

एकाक्षरश्चतुर्भेदश्चतुर्मात्रैरलंकृतम् |
चतुष्कलं कलातीतं विश्वातीतं नमोस्तु ते |
ईशानं ईश्वरो ब्रह्मा सदाशिव नमोस्तु ते ||

धर्माश्च काममोक्षाय सर्वभूतानुकम्पया |
सर्वस्तरतु दुर्गाणि सर्वोभद्राणि पश्य तु ||

सर्वस्सुगतिमाप्नो तु सर्वस्य भवतः शिवम् |
सर्वस्सुगतिमाप्नोतु सर्वस्य भवतां शिवम् |

इति श्रीशिवधर्मशास्त्रे नन्दिप्रोक्तायां संहितायां शिवविद्या 
शाखोपशाखा समुद्देशो नाम द्वादशोध्यायः ||

शिवधर्मस्समाप्तः ||

ओं शिवायगुरवे नमः | शिवमस्तु | श्रीशिवाय नमः ||



###########   END OF FILE  #######