####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00211
Uniform title: śivadharmottara
Manuscript : IFP/EFEO 72 from page 25 copied from Adyar Library Madras.  ms. no.: 75425

Description: 
IFP transcript no. 72 from page 25 itself a copy of Adyar Library, Madras  ms. no.: 75425


Notes: 
Data entered by the staff of Muktabodha under the supervision of Mark S.G. Dyczkowski.


Revision 0: April 5, 2010

Internet publisher : Muktabodha Indological Research InstituteWeb publisher Muktabodha
Publication year : 2010
Publication city : 
Publication country : United States
####################################################





शिवधर्मोत्तरः



प्. २५(१)

श्रीः

ओं गणेशाय नमः | शिवायनमः ||

गजाननकटद्वन्द्वविनिष्यन्दिमदाम्बुनम् |
प्रत्यूहपङ्कनिवहं प्रक्षालयतु सन्ततम् || १-१ ||

शिवमादौ शिवम्मध्ये शिवमन्ते च सर्वदा |
सर्वेषां शिवभक्तानामनुगानां भवेच्छिवम् || १-२ ||

मेरुपृष्ठे समासीनं ऋषिसङ्घैस्समावृतम् |
लोकानुग्रहकं शान्तं सर्वज्ञं नन्दिकेश्वरम् || १-३ ||

तेषाम्मध्ये समुत्थाय मुनिः ब्रह्मसुतोत्तमः |
सनत्कुमारस्सुतपाः पृच्छतिस्म यथाविधि || १-४ ||

भगवन्सर्वधर्मज्ञ शिवधर्मपरायण |
श्रोतुकामाः परन्धर्ममिमे सर्वे समागताः || १-५ ||

अग्निष्ठोमादयोयज्ञाः बहुवित्तक्रियान्विताः |
अशक्तास्ते यतः कर्तुमल्पवित्तैर्द्विजादिभिः || १-६ ||

सुखोपायमतो ब्रूहि सर्वकामार्थसाधकम् |
हिताय सर्वमर्त्यानां शिवधर्मं सनातनम् || १-७ ||

येन सिद्धास्सुरा दैत्या गन्धर्वोरगराक्षसाः |
ऋषयः किन्नरा यक्षाः तथा किंपुरुषादयः || १-८ ||

प्. २ (२८) 

गणाश्च विविधाश्चान्ये शिवधर्मपरायणाः |
संपूज्यास्ससुरास्सर्वे तद्भक्त्या शिवधार्मिकाः || १-९ ||

श्रीनन्दिकेश्वर उवाच

श्रूयतामभिधास्यामि सुखोपायम्महत्फलम् |
परमं सर्वधर्माणां शिवधर्मं शिवात्मकम् || १-१० ||

शिवेन कथितं पूर्वं पार्वत्याष्षण्मुखस्य च |
गणानान्देवमुख्यानामस्माकञ्च विशेषतः || १-११ ||

अज्ञानार्णवमग्नानां सर्वेषां प्राणिनामयम् |
शिवधर्मोडुपः श्रीमानुत्तारार्थमुदाहृतः || १-१२ ||

यैरयं शान्तचेतस्कैः शिवभक्तैश्शिवार्थिभिः |
संसेव्यते परोधर्मः ते रुद्रा नात्र संशयः || १-१३ ||

ग्रामे वा यदि वारण्ये जलेवापि स्थलेऽपि वा |
यत्रैव दृश्यते लिङ्गं सर्वतीर्थानि तत्र वै || १-१४ ||

एककालं द्विकालं वा त्रिकालं नित्यमेव वा |
ये स्मरन्ति विरूपाक्षं विज्ञेयास्ते गणेश्वराः || १-१५ ||

सङ्कीर्तयन्ति ये रुद्रं सकृदप्याशु ते नराः |
सर्वपापैः प्रमुच्यन्ते सप्तजन्मकृतैरपि || १-१६ ||

येर्चयन्ति सदारुद्रं न ते प्राकृतमानुषाः |
रुद्रलोकादिहं प्राप्ताः ते रुद्राः नात्र संशयः || १-१७ ||

जाते नात्मद्रुहा येन न ना * * तो भगवान् * * * |

प्. ३ (२९)

सुचिरं सञ्चरत्यस्मिन् संसारे दुःखसागरे || १-१८ ||

तस्य चिम्महच्छिद्रं सम्मोहस्यान्ध्यमूकता |
यत् क्षणं वा मुहूर्तं वा शर्वमेको न चिन्तयेत् || १-१९ ||

दुर्लभं प्राप्यमानुष्यं यर्चयन्ति सदाशिवम् |
तेषां हि सफलं जन्म कृतार्थास्ते नरोत्तमाः || १-२० ||

भवभक्तिपराये तु भवप्रणतचेतसः |
भवसंस्मरणो युक्ताः तेन दुःखस्य भाजनम् || १-२१ ||

भवनानि मनोज्ञानि विभ्रमा भरणाः स्त्रियः |
धनञ्चादृष्टपर्यन्तं शिवपूजा विधेः फलम् || १-२२ ||

ये वाञ्छन्ति महाभोगान् राज्यं वा त्रिदशालयम् |
येर्चयन्ति सदा कालं हरस्य चरणांबुजम् || १-२३ ||

सौभाग्यं कान्तिमद्रूपं सत्यं त्यागः प्रभावता(प्रवक्तृता) |
शौर्यञ्च जगतिख्यातिः शिवमर्चयतां फलम् || १-२४ ||

ध्यायन्ति ये शिवं नित्यमन्तर्यामिणमन्ततः |
संभवन्ति सदा तेषामायुरारोग्यसंपदः || १-२५ ||

जपतां ध्यायतान्नित्यं शिवमर्चयतां सदा |
नमतां च चतुर्वर्गफलं मुक्तिश्चतुर्विधा || १-२६ ||

नारुद्रस्संस्मरेद्रुद्रं नारुद्रो रुद्रमर्चयेत् |
नारुद्रः कीर्तयेद्रुद्रं नारुद्रोरुद्रमाप्नुयात् || १-२७ ||

संपर्कात् कौतुकाल्लाभात् भयाद्वापि च संस्मरेत् |

प्. ४ (२८) 

कीर्तयेदर्चयेद्वापि सोप्यवश्यं गणो भवेत् || १-२८ ||

शिवधर्मस्य सारोयं शिवभक्तिश्च निश्चला |
साचाष्टाङ्गी शिवेनोक्ता कार्या नित्यं प्रयत्नतः || १-२९ ||

श्रीभगवानुवाच 

मद्भक्तजनवात्सल्यं पूजायाञ्चानुमोदनम् |
स्वयमभ्यर्चनं भक्त्या ममार्थे चाङ्गचेष्टनम् || १-३० ||

मत्कथाश्रवणे भक्तिस्वरनेत्राङ्गविक्रिया |
ममानुस्मरणं नित्यं कीर्तनेनोपजीवति || १-३१ ||

भक्तिरष्टविधाह्येषा यस्मिन् म्लेच्छेऽपि वर्तते |
सं विप्रेन्द्रो मुनिश्श्रीमान् सयतिस्स च पण्डितः || १-३२ ||

येर्चयन्ति सदा भक्त्या हीनाश्च विभवैरपि |
पत्रपुष्पफलैस्तोयैः मत्तुल्यायान्ति मत्पदम् || १-३३ ||

पूजोपकरणं वापि पूजाया द्रव्यमेव वा |
मम बक्तोपकारं च मनोवाक्कायकर्मभिः || १-३४ ||

तस्य वित्तग्रहक्षेत्रप्रदानमपि पूजनम् |
मत्पूजायास्समं पुण्यं सत्यमेव वदाम्यहम् || १-३५ ||

न मे प्रियश्चतुर्वेदी मद्भक्तश्श्वपचोपि वा |
तस्मै देयं ततो ग्राह्यं स संपूज्यो यथाह्यहम् || १-३६ ||

पत्रं पुष्पं फलन्तोयं यो मे भक्त्या प्रयच्छति |
तदहं प्रीतिभावेन ह्यश्नामि प्रयतात्मनः || १-३७ ||

प्. ५(३१)

यो मां पश्यति सर्वत्र सर्वं च मयि पश्यति |
तस्याहं न प्रणश्यामि स च मे न प्रणश्यति || १-३८ ||

अर्चयेन्न सदात्मस्थं यो मांसमयमास्थितः |
नैति दुर्गेषु मार्गेषु मार्गमाणोपि पश्यति || १-३९ ||

यो मां सर्वगतं पश्येत् सर्वं च मयि संस्थितम् |
तस्याहन्नित्यमात्मस्थः स च नित्यम्मयि स्थितः || १-४० ||

श्रीनन्दिकेश्वरः

सुदुर्लभा शिवे भक्तिः दुर्लभञ्च शिवार्चनम् |
सुदुर्लभं शिवज्ञानं शिवहोमञ्च दुर्लभम् || १-४१ ||

सुदुर्लभं शिवज्ञानं तदभ्यासोपि दुर्लभः |
सुदुर्लभतरं ज्ञेयं जपध्यानं शिवात्मकम् || १-४२ ||

सुदुर्लभा तयोः प्राप्तिः तदभ्यासोपि दुर्लभः |
सुदुर्लभं शिवं ज्ञात्वा शिवे भक्तिं समाश्रयेत् || १-४३ ||

लाभस्तेषां मनुष्याणां ये शिवं शरणं गताः |
तेषान्दिवा च रात्रौ च नित्यं शिवगता स्मृतिः || १-४४ ||

नमस्कारादिसंयुक्तं शिवायेत्यक्षरत्रयम् |
जिह्वाग्रे वर्तते यस्य सफलं तस्य जीवितम् || १-४५ ||

इत्येष वस्समासेन शिवधर्मोखिलः क्रमात् |
निर्दिष्टः प्रथमाध्याये शेषोस्यैव प्रविस्तरः || १-४६ ||

य इमं पठते नित्यं शृणुयाद्वापि भक्तितः |

प्. ६ (३२)

स मुक्तस्सर्वपापेभ्यः शिवलोके महीयते || १-४७ ||

डाकिन्यो विविधाकारा राक्षसाः प्रेतनायकाः |
तस्य पीठान्न कुर्वन्ति तथा चान्येपि हिंसकाः || १-४८ ||

शत्रवो नाशमायान्ति संग्रामे जयमाप्नुयात् |
सर्वरोगैर्नबाध्येत आपदो न स्पृशन्ति तम् || १-४९ ||

धनमायुर्यशो विद्यां प्रभावमतुलं भवेत् |
शुंभेनोपचयं यान्ति नित्यं पूर्णमनोरथः || १-५० ||

इति श्रीशिवधर्मोत्तरे श्रीनन्दिकेश्वरप्रोक्ते शिवभक्तलक्षणं नाम 
प्रथमोध्यायः ||




प्. ७ (३३)

श्रीः

अथ द्वितीयोध्यायः 

सनत्कुमारः उवाच 

लिङ्गार्चनविधिं पुण्यं श्रोतुमिच्चामि तत्त्वतः |
त्वत्प्रसादाद्विशेषण भगवन्नन्दिकेश्वर || २-१ ||

यत्पुण्यं स्थापिते लिङ्गे कृते यच्च शिवालये |
सम्मार्जने च यत्पुण्यं यत्पुण्यमनुलेपने || २-२ ||

नीराजनोषधीबीज स्नानमङ्गलवादने |
यत्पुण्यमर्घ्यदानेन तोयस्नानेन यद्भवेत् || २-३ ||

* * स्नानेन यत्पुण्यं पुण्यमिक्षुरसेन च |
उद्वर्तनन्तरस्नाने कुशपुष्पोदकेन च || २-४ ||

पञ्चगव्यपयस्नाने दधिस्नानेन यत्फलम् |
घृताभ्यंगेन यत्पुण्यं घृतस्नानेन यद्भवेत् || २-५ ||

सुवर्णरत्नतोयैश्च स्वच्छतो येन यत्फलम् |
विलेपनैश्च गन्धाद्यैः विलिप्तेन च यद्भवेत् || २-६ ||

बिल्वबृन्दप्रदानेन दीपदर्पणदर्शने |
मुक्तपुष्पार्चने चैव मालाभिर्लिङ्गपूरणे || २-७ ||

पुष्पमण्टपिकायाञ्च पुष्पमालावलंबने |
पूजाभक्तिविशेषैश्च वेद्यामालेपकल्पने || २-८ ||

पुष्पजातिविशेषेषु धूपेष्वपि च यत्फलम् |

प्. ८(३४)

वस्त्रालंकारदानेन दीपिकार्पणदर्शने || २-९ ||

भक्ष्यभोज्यान्नपानादिफलकन्दनिवेदने |
प्रदक्षिणनमस्कार प्रणामस्तात्रकीर्तनैः || २-१० ||

छत्रध्वजपताकानां घण्टावादित्रशंखयोः |
वितानवस्त्रपूजायां बलिहोमक्रियासु च || २-११ ||

गजाश्वभृत्यनागानां भूमिदानेन यत्फलम् |
ग्रामखेटपुराणां च दशदानेन यत्फलम् || २-१२ ||

स्त्रीणां सङ्गीतदानेन नाट्ये नैव विशेषतः |
स्वयम्माल्योपहारेण पुंसां पुण्यन्तु यद्भवेत् || २-१३ ||

तत्पुण्यस्यापहारेण पुण्यापुण्यं च यद्भवेत् |
यतीनामन्नपानादिमठोपकरणानि च || २-१४ ||

दत्वा किं लभते पुण्यं कृत्वा वा तत्प्रतिश्रयम् |
तत्संस्कारे तथा तेषां प्रत्युत्थादाभिवादनैः || २-१५ ||

यद्यदन्यद्भवेत् सूक्ष्मज्ञानान्न प्रचोदितम् |
तत्सर्वं कथयास्माकं भक्तानामनुकंपया || २-१६ ||

इति शिवधर्मोत्तरे प्रश्नभेदो नाम द्वितीयोध्यायः ||




प्. ९ (३५) 

श्रीः

अथ तृतीयोध्यायः 

नन्दिकेश्वर उवाच 

त्वमतीव शिवे भक्तः पद्मयोनिसुतोत्तम |
तेन ते निखिलं वक्ष्ये श्रुणुष्वेकाग्रमानसः || ३-१ ||

पूर्वमेकार्णवे घोरे नष्टे स्थावरजङ्गमे |
विवादस्तु महानासीत् ब्रह्मविष्ण्वोः परस्परम् || ३-२ ||

अहं कर्तास्म्यहं कर्ता न मत्तोन्यो जगत्प्रभुः |
एवमाह हरिं ब्रह्मा ब्रह्माणं च हरिस्तथा || ३-३ ||

तयोर्दर्पापहाराय प्रबोधाय च देवयोः |
मध्ये समुद्भवल्लिङ्गमैश्वरन्तैजसः परम् || ३-४ ||

ज्वालामालावृतन्दिव्यमप्रमेयमनूपमम् |
योजनायुतविस्तीर्णं स्थितन्तद्विमलांभसि || ३-५ ||

ज्वालाभिर्मोहितौ तस्य लिङ्गस्य सुरसत्तमौ |
तदा विस्मयमापन्नौ पश्यन्तावमराधिपौ || ३-६ ||

गतावूर्ध्वमधस्तस्य संप्रधार्य परस्परम् |
अधोदृष्टिं गतो विष्णुरुर्ध्वञ्चैव पितामहः || ३-७ ||

कृताञ्जलिपुटौ भूत्वा लिङ्गन्तुष्टुवतुस्तदा |
लिङ्गमध्ये परं लिङ्गं स्थितं प्रादेशसम्मितम् || ३-८ ||

समाधिस्थौ तु संपन्नौ दृष्टवन्तौ शिवात्मकम् |

प्. १०(३६) 

नैव तत्काञ्चनं रौप्यं ताम्रं स्फाटिकमौक्तिकम् || ३-९ ||

लक्ष्यमात्रं स्थितं शान्तं केवलन्तच्छिवात्मकम् |
तयोस्तुष्टो महादेवः प्रदायवरमुत्तमम् || ३-१० ||

कारणत्वमनुज्ञाय तत्रैवान्तरधीयत |
ब्रह्माद्यास्तु तदारभ्य प्रतिष्ठाप्य सुरासुराः || ३-११ ||

तल्लिङ्गानुकृतिं लिङ्गमीडिरे मुनयस्तथा |
परं गूढशरीरं च लिङ्गं क्षेत्रमनादिमत् || ३-१२ ||

यदाद्यमैश्वरन्तेजस्तल्लिङ्गं पञ्चसंज्ञितम् |
सकलं निष्कलन्तच्च व्यक्ताव्यक्तं सनातनम् || ३-१३ ||

लीयन्ते सर्वभूतानि गच्छन्ति परमं पदम् |
तस्माल्लिङ्गमिति प्रोक्तं जगतामादिकारणम् || ३-१४ ||

कल्पान्ते तस्य लिङ्गस्य लीयन्ते सर्वदेवताः |
दक्षिणे लीयते ब्रह्मा वामे तस्य जनार्दनः || ३-१५ ||

हृदये चैव गायत्री सर्वदेवोत्तमोत्तमा |
लीयन्ते मूर्ध्नि वै वेदाः सषडङ्गपदक्रमाः || ३-१६ ||

जठरे लीयते तस्य जगत्स्थावरजङ्गमम् |
पुनरुत्पद्यते तस्मात् ब्रह्माद्यं सचराचरम् || ३-१७ ||

आकाशं लिङ्गमित्याहुः पृथिवी तस्य पीठिका |
आलयं सर्वभूतानां लयनाल्लिङ्गमुच्यते || ३-१८ ||

तस्माल्लिङ्गं प्रतिष्ठाप्य सर्वदेव भवोद्भवम् |

प्. ११ (३७) स्थापितं तेन सर्वं स्यात् पूजितं च न संशयः || ३-१९ ||

कृताञ्जलिपुटो विष्णुः ब्रह्माचापि विशेषतः | 
पूर्वं लिङ्गं समभ्यर्च्य तदा कार्याणि चक्रतुः || ३-२० ||

ब्रह्मा ब्रह्माक्षरैः दिव्यैः लिङ्गं पूजयते सदा |
* * पुष्पादिभिर्नित्यं * * पूजयते * * || ३-२१ ||

ब्रह्मा पूजयते नित्यं लिङ्गं शैवमयं शुभम् |
तस्य संपूजनादेव प्राप्तं ब्रह्मत्वमुत्तमम् || ३-२२ ||

शक्रोपि देवरा * * * * * * * * * * |
भक्त्या पूजयते नित्यं तेन शक्रत्वमाप्तवान् || ३-२३ ||

लिङ्गं हेममयं कान्तं धनदोर्च्चयते सदा |
तेनासौ धनदो देवो धनदत्वमवाप्तवान् || ३-२४ ||

वायुः परेण भावेन पैत्तलजं शुभम् |
त्रिकालाभ्यर्चने नैव वायुर्वायुत्वमाप्तवान् || ३-२५ ||

इन्द्रनीलमयं लिङ्गं विष्णुः पूजयते सदा |
विष्णुं प्राप्तवांस्तेन सोद्भुतैकं सनातनम् || ३-२६ ||

वसवः कांस्यकं लिङ्गं पूजयन्ति विधानतः |
प्राप्तास्तेन महात्मानो वसुत्वं च महोदयम् || ३-२७ ||

अश्विनौ पार्थिवं लिङ्गं पूजयन्तौ विधानतः |
तेन तावश्विनौ देवौ दिव्यदेहं गतावुभौ || ३-२८ ||

स्फाटिकं निर्मलं लिङ्गं वरुणोर्चयते सदा |

प्. १२ (३८)

तेन तद्वारुणत्वं हि प्राप्तमृद्धिबलान्वितम् || ३-२९ ||

लिङ्गमन्नमयं पुण्यमग्निर्यजति भावितः |
अग्नित्वं प्राप्तवांस्तेन तेजोरूपसमन्वितम् || ३-३० ||

शैवन्ताम्रमयं लिङ्गं भक्त्या देवो दिवाकरः |
त्रिकालं यजते तेन प्राप्तं सूर्यत्वमुत्तमम् || ३-३१ ||

मुक्ताफलमयं लिङ्गं सोमः पूजयते सदा |
तेन सोमोपसंप्राप सोमत्वं सततोज्वलम् || ३-३२ ||

प्रवालकमयं लिङ्गं यजन्ते पन्नगोत्तमाः |
तेन नागेषु भोगाढ्यं प्राप्तास्ते परमं पदम् || ३-३८ ||

पूज्यगन्धेन गन्धर्वा गन्धर्वत्वमवापिरे |
फलेन गोमये नैव दारुणा कुसुमेन च || ३-३४ ||

आशया च रसेनैव बहवोभीष्टमाप्नुयुः |
कार्ष्णायसमयं लिङ्गं पूजयन्त्यसुरोत्तमाः || ३-३५ ||

राक्षसास्ते महात्मानः तेन तेमितविक्रमाः |
त्रपुसीसमयं लिङ्गं पिशाचाः पूजयन्ति ये || ३-३६ ||

ते महर्धिबलाधाराः प्राप्नुवन्ति परं पदम् |
बहुलोहमयं लिङ्गं यजन्ते मातरस्सदा || ३-३७ ||

मातृत्वं प्राप्य तास्सर्वाः प्रयान्ति परमं पदम् |
एवन्देवास्सगन्धर्वास्सयक्षोरगराक्षसाः || ३-३८ ||

पूजयन्ति सदाकालमीशानं सुरनायकम् |

प्. १३ (३९)

सर्वं लिङ्गमयं लोकं सर्वं लिङ्गे प्रतिष्ठितम् || ३-३९ ||

तस्मात् संपूजयेल्लिङ्गं यदीच्छेत्सिद्धिमात्मनः |
लिङ्गे देवो महादेवस्साक्षादेव व्यवस्थितः || ३-४० ||

अनुग्रहाय लोकानां तस्माल्लिङ्गं प्रपूजयेत् |
यो न पूजयते मोहात् लिङ्गं त्रिभुवनेशितुः || ३-४१ ||

व्यर्थन्तज्जन्म विज्ञेयं तस्य वंशं निरर्थकम् |
न च स्वर्गस्य मोक्षस्य न स राज्यस्य भाजनम् || ३-४२ ||

यस्तु पूजयते लिङ्गं नित्यं त्रिभुवनेश्वरम् |
स स्वर्गमोक्षराज्यस्य क्षिप्रं भवति भाजनम् || ३-४३ ||

तस्मादेकमनाभूत्वा यावज्जीवं प्रतिज्ञया |
अर्चयेत महादेवं आपन्नोपि सदाबुधः || ३-४४ ||

उद्धृत्यासप्तमं वंशं शिवेन सह लीयते |
वरं प्राणपरित्यागः छेदनं शिरसोपि वा || ३-४५ ||

न त्वनभ्यर्च्य भुञ्जीयात् भगवन्तं त्रिलोचनम् |
एवं निर्वहते यस्तु यावज्जीवं प्रतिज्ञया || ३-४६ ||

मानुष्यचर्मणाबद्धः स रुद्रो नात्र संशयः |
नास्ति लिङ्गार्चनात्पुण्यं पुण्यमप्यधिकं क्वचित् || ३-४७ ||

इति विज्ञाययत्नेन पूजनीयस्सदाशिवः |
संसारसागरन्तर्तुं नास्त्युपायोन्यथा नृणाम् || ३-४८ ||

जननाम्बुधिमग्नानां प्लवोयं लिङ्गपूजनम् |

प्. १४ (४०)

यो लिङ्गन्द्वेष्टिपापेन सर्वदेवनमस्कृतम् || ३-४९ ||

नरो नरकगामी स्यात् तस्य संभाषणादपि |
महेश्वरकृतं सर्वं त्रैलोक्यं सचराचरम् || ३-५० ||

ते कृतघ्ना भवन्तीह येन भक्ता महेश्वरे |
जगतामन्तरात्मानं यो न पूजयते धिया || ३-५१ ||

आत्मद्रोही स विज्ञेयः पितृद्रोही च स स्मृतः |
यस्मात् सर्वेषु भूतेषु गतिर्देवो महेश्वरः || ३-५२ ||

तस्मात् सर्वप्रयत्नेन शिवमेव समाश्रयेत् |
सागराणां क्षयोप्यस्ति क्षीयते हिमवानपि || ३-५३ ||

रुद्रलोकक्षयो नास्ति शंकरं ये समाश्रिताः |
एष्टव्या बहवः पुत्राः शिवमन्त्रानुसारिणः || ३-५४ ||

समुद्धरन्ति ते गोत्रं रज्जुः कूपात् घटं यथा |
समुद्धृत्य तथाह्यन्ते कुलानामेकविंशतिम् || ३-५५ ||

शिवत्वं यान्ति वै क्षिप्रं धर्माधर्मविवर्जिताः |
लिङ्गद्वयं समाख्यातं चरञ्चाचरमेव च || ३-५६ ||

चरं प्रतीतिविख्यातं अचरं पार्थिवादिषु |
चरे सदा वसत्येव प्रीतियुक्तो महेश्वरः || ३-५७ ||

अचरे मन्त्रसंस्कारात् द्वयं सत्यं सदाशिवः |
स्थावरं जङ्गमं * * द्विविध * * * च्यते || ३-५८ ||

जङ्गमस्यावमानेन स्थावरं निष्फलं भवेत् |

प्. १५ (४१)

तस्माल्लिङ्गद्वयं प्राज्ञो नावमन्येतपण्डितः || ३-५९ ||

लिङ्गमित्थं प्रतिष्ठाप्य सर्वयत्नैविधानतः |
यत्पुण्यं  * * * * * * * * * * * * शृणु || ३-६० ||

सर्वयज्ञतपोदान तीर्थसेवासु यत्फलम् |
तत्फलं कोटिगुणितं स्थाप्य लिङ्गं लभेन्नरः || ३-६१ ||

यो लिङ्गं स्थापयेदेकं विधिपूर्वं सदक्षिणम् |
सर्वागमोदितं लिङ्गं पुण्यं कोटिगुणं भवेत् || ३-६२ ||

मातृतः पितृतश्चैव यतश्चोद्वहति स्त्रियः |
कुलत्रयं समुद्धृत्य रुद्रलोके महीयते || ३-६३ ||

भुक्त्वा तु विपुलान् भोगान् प्रलये समुपस्थिते |
ज्ञानयोगं समास्थाय तत्रैव स विमुच्यते || ३-६४ ||

अथ चेद्राज्यमाकांक्षेत् जायते स भवान्तरे |
सप्तद्वीपसमुद्रायाः क्षितेरधिपतिर्भवेत् || ३-६५ ||

यः कृत्वा पार्थिवं लिङ्गं अर्चयेत स वैदिकम् |
इहैव धनवान् श्रीमान् सोन्ते रुद्रश्च जायते || ३-६६ ||

त्रिसन्ध्यास्वर्चयेल्लिङ्गं कृत्वा बिम्बेन पार्थिवम् |
शतैकादशिकां यावत् तस्य पुण्यफलं शृणु || ३-६७ ||

अनेनैव तु देहेन रुद्रस्सन्तिष्ठते क्षितौ |
पापहा सर्वमर्त्यानां दर्शनात्स्पर्शनादपि || ३-६८ ||

उद्धृत्य दिवि संस्थाप्य कुलानामेकविंशतिम् |

प्. १६ (४२)

सहायैस्सहितो नित्यं मोदते दिवि रुद्रवत् || ३-६९ ||

शालिपिष्टमयं लिङ्गं सगन्धर्वोपशोभितम् |
कुसुमैस्ससुगन्धैश्च फलैश्च विविधैरपि || ३-७० ||

भक्ष्यभोज्यैरनेकैश्च घृतापूपैश्च संयुतम् |
तस्य दक्षिणपार्श्वे तु न्यसेदागरवं बुधः || ३-७१ ||

दद्यात्पश्चिमभागे तु शोभनान्तु मनश्शिलाम् |
उत्तरे चन्दनन्दद्यात् हरितालन्तु पूजितम् || ३-७२ ||

एवं वित्तानुसारेण कृत्वा विभवविस्तरम् |
कृष्णपक्षे चतुर्दश्यां शिवाय विनिवेदयत् || ३-७३ ||

यः कश्चित् सकृदप्येवं लिङ्गं कुर्याद्विचक्षणः |
यत्फलं लभते सोपि तम्मे निगदतः शृणु || ३-७४ ||

श्रवणात्पापनिर्मुक्तः सर्वदुःखविवर्जितः |
निष्कलः सर्वगो भूत्वा प्रविशेच्छिवमव्ययम् || ३-७५ ||

अप्यामलकमात्रं वा लिङ्गं कृत्वाभिपूज्य च |
यन्मयन्तन्मयञ्चैव शिवलोके महीयते || ३-७६ ||

पुण्यक्षयात्क्षितिं प्राप्य राजा भवति धार्मिकः |
वेदवेदाङ्गतत्वज्ञो ब्राह्मणो वापि जायते || ३-७७ ||

मृद्भस्मगोशकृत्पिण्डं तथा वालुकयापि वा |
कृत्वा लिङ्गं सकृत्पूज्य वसेत्कल्पायुतं दिवि || ३-७८ ||

कुशाग्रैस्तरुकुड्ये वाप्यंगुल्या वापि यो लिखेत् |

प्. १७(४३) 

क्रीडायां वायुतं कल्पं भवत् सोपि गणेश्वरः || ३-७९ ||

आत्मनोपि हितञ्चैव तदन्यत्र च निश्चयम् |
सर्वत्र बान्धवैस्सार्धं पुनात्यासप्तमं कुलम् || ३-८० ||

पांसुना क्रीडमानश्च लिङ्गं कुर्यात्तु यो नरः |
प्रेत्यान्ते लभते राज्यं सुसंपन्नमकण्टकम् || ३-८१ ||

हीनवश्येषु ये जाताः पापिष्ठा ये च मानवाः |
भव भावप्रपन्नाश्च मुच्यन्ते नात्र संशयः || ३-८२ ||

अलिङ्गी लिङ्गरूपेण यो लिङ्गमुपजीवति |
स पच्यते महाघोरे नरके कालमक्षयम् || ३-८३ ||

सूक्ष्मेणापि प्रयोगेनाप्रमेयफलं लभेत् |
शिवमर्चयतो यस्मात् तस्मान्नित्यं समर्चयेत् || ३-८४ ||

अनादि देवदेवेश विश्वेश्वर महेश्वर |
सर्वज्ञ ज्ञानविज्ञान प्रदानैक नमोस्तु ते || ३-८५ ||

अनन्तकान्तिसंपन्न अनन्तासनसंस्थित |
अनन्तशक्तिसंभोग परमेश नमोस्तु ते || ३-८६ ||

परावर परातीत उत्पत्तिस्थितिकारण |
सर्वार्थसाधनोपाय विश्वेश्वर नमोस्तु ते || ३-८७ ||

बहुरूप महारूप सर्वरूपोत्तमोत्तम |
पशुपाशार्णवातीत वरप्रदनमोस्तु ते || ३-८८ ||

स्वभावनिर्मलाभोग सर्वव्यापिन् सदाशिव |

प्. १८(४४)

योगयोगि महायोगि योगेश्वर नमोस्तु ते || ३-८९ ||

निरञ्जन निराधार सर्वाधारनिरूपप्लव |
प्रसन्न परमेशान योगेश्वर नमोस्तु ते || ३-९० ||

जिह्वाचापलभावेन वेदितोसि हि यन्मया |
तत्क्षन्तव्यमनौपम्यं कस्त्वां स्तौति गुणार्णवम् || ३-९१ ||

लिङ्गोत्पत्तिस्तवं पुण्यं यश्शृणोति नरस्सदा |
नोत्पद्यते च संसारे स्थानमाप्नोति शाश्वतम् || ३-९२ ||

तस्मात् सर्वप्रयत्नेन शृणुया * * * * * |
* * * * * * * * प्राप्नोति परमं पदम् || ३-९३ ||

इति श्रीशिवधर्मोत्तरे लिङ्गोत्पत्तिर्नाम तृतीयोध्यायः ||




प्. १९ (४५)

श्रीः 

अथ चतुर्थोध्यायः

श्रीनन्दिकेश्वर * * * 

शिवभक्ता महोत्साहाः शिवार्चनपरायणाः |
संयताः सर्वसंपन्नाः सर्वार्थान् साधयन्ति ते || ४-१ ||

सर्वद्वन्द्वसहाधीरा नित्यमुद्युक्तचेतसः |
परोपकारनिरताः गुरुशुश्रूषणे रताः || ४-२ ||

ऋजवो मृदवःस्वच्छा अनुकूलाः प्रियंवदाः |
अमानिनो बुद्धिमन्तः त्यक्तस्पर्धागतस्पृहा || ४-३ ||

शान्ताः स्मितमुखा भद्रा नित्यं स्वागतवादिनः |
अल्पवाचः सुवक्तारो गुरुभक्तिविशारदाः || ४-४ ||

शौचाचारसमायुक्ताः दयादाक्षिण्यगोचराः |
डंभमात्सर्यनिर्मुक्ताः यथातथ्याभिभाषिणः || ४-५ ||

संविभोगपरा प्राज्ञाप्यशठाश्चाप्यकुत्सिताः |
विषयेष्वपि निर्लेपाः पद्मपत्रमिवांभसा || ४-६ ||

नदी नानापि मलिनाः न चरोषवशानुगाः |
भवन्ति भावितात्मानः सुस्निग्धाः साधुसेविनः || ४-७ ||

न पादपाणिवाक्चक्षु श्रोत्रशिश्नवशंगताः |
चापल्यानि न कुर्वन्ति सर्वव्यासङ्गवर्जिताः || ४-८ ||

रुद्रात्मानो रुद्रपरा रुद्रांशा रुद्रभाविताः |

प्. २० (४६)

एवं विधसमाचारा भवन्ति भुवि मानवाः || ४-९ ||

एकान्तभक्तिमास्थाय गुणेष्वेतेषु वर्तिनः |
पूजनीयस्सवो नित्यं परावरविभूतये || ४-१० ||

किञ्चिद्वेदमयं पात्रं किञ्चित्पात्रं तपोमयम् |
आगमिष्यति यत्पात्रं तत्पात्रं तारयिष्यति || ४-११ ||

वेदश्शिवः शिवो वेदः वेदाध्यायी सदाशिवः |
तस्माद्वेदविदे देयं शिवभक्तैर्यथाबलम् || ४-१२ ||

श्रीनन्दिकेश्वरः

सर्वेषामपि पात्राणां अतिपात्रं महेश्वराः |
पतनात् त्रायते यस्मात् अतीव नरकार्णवात् || ४-१३ ||

तस्य पात्रस्य माहात्म्यात् दानञ्चापि तदक्षयम् |
तस्मात्तस्मै सदा देयमप्रमेयफलार्थिभिः || ४-१४ ||

शिवे दत्तं हुतं जप्तं पूजाबलिनिवेदनम् |
एकान्तानन्तफलदं तद्भवेन्नात्र संशयः || ४-१५ ||

भक्त्या वित्तानुरोधेन कुर्यात्प्रासादसंचयम् |
अल्पं महति वा तुल्यं फलमाढ्यदरिद्रयोः || ४-१६ ||

वित्तशाठ्येन यः कुर्यात् धर्ममाढ्योपि मानवः |
न स तत्फलमाप्नोति प्रलोभाक्रान्तमानसः || ४-१७ ||

भागद्वयं च धर्मार्थमनित्यं जीवितं यतः |
भक्त्या प्रचोदितः कुर्यादल्पवित्तोपि मानवः || ४-१८ ||

प्. २१ (४७)

महाविभवसारोपि न कुर्याद्भक्तिवर्जितः |
सर्वस्वमपि यो दद्यात् शिवे भक्तिविवर्जितः || ४-१९ ||

न तेन धर्मभाक् तस्मात् भक्तिरेवात्रकारणम् |
न तत्तपोभिरत्युग्रैः न च सर्वैर्महामखैः || ४-२० ||

गच्छे च्छिवपुरं दिव्यं त्यक्त्वा भक्तिं शिवात्मिकाम् |
मृदा दार्विष्टकाशैलैः यः कुर्याद्वै शिवालयम् || ४-२१ ||

त्रिसप्तकुलसंयुक्तः शिवलोके महीयते |
मृण्मयात्कोटिगुणितं पुण्यं स्यात् दारुभिः कृतम् || ४-२२ ||

कोटिकोट्येकमधिकं दारुकादिष्टकामयम् |
द्विगुणञ्चेष्टकादिभ्यः शैलेपि स्याच्छिवालये || ४-२३ ||

मृच्छैलयोः समं ज्ञेयं पुण्यमाढ्यदरिद्रयोः |
यत्र यत्र कृतं भक्त्या पुण्यं शैलेष्टकामयम् || ४-२४ ||

पुराणरहितं तस्मात् यः कुर्यात् तु शिवालयम् |
विधूयपापसंघातं सोपि गच्छेच्छिवालयम् || ४-२५ ||

क्रीडमानोपि यः कुर्यात् बालभावे शिवालयम् |
रुद्रलोको भवेत् तस्य विमानं सार्वगामिकम् || ४-२६ ||

पुष्पमालापरिक्षिप्तं दिव्यगन्धर्वनादितम् |
डोलाविक्षेपसंयुक्तं घण्टाचामरभूषितम् || ४-२७ ||

मुक्तादामवितानेन शोभितं सूर्यसप्रभम् |
अप्सरोगणसङ्कीर्णं सर्वकामसुखप्रदम् || ४-२८ ||

प्. २२ (४८) 

तत्रोषित्वा महाभोगैः कोटिकोट्ययुतं सुखी |
क्रमादागत्य लोकेस्मिन् राजाभवति धार्मिकः || ४-२९ ||

पश्यन् परिहरन् जन्तून् मार्जन्या मृदुसूक्ष्मया |
शनैः सम्मार्जनं कुर्यात् चान्द्रायणफलं लभेत् || ४-३० ||

नाहारवशजीर्णाया नवध्या क्षीणवत्सयोः |
रोगार्तानैव सूते या गोष्ठे गोमयमाहरेत् || ४-३१ ||

खं संस्थं गोमयं ग्राह्यं स्थाने वा पतितं शुभे |
उपर्यधश्च सन्त्यज्य प्रत्यग्रं जन्तुवर्जितम् || ४-३२ ||

वस्त्रपूतेन तोयेन यः कुर्यादुपलेपनम् |
पश्यन् परिहरन् जन्तून् चान्द्रायणफलं लभेत् || ४-३३ ||

* * * त्सर्वकार्याणि वस्त्रपूतेन वारिणा |
स मुनिः स महासाधुः स योगी स शिवं व्रजेत् || ४-३४ ||

क्षरन्ति सर्वदानानि यज्ञहोमबलिक्रियाः |
न तु क्षरैर्महादानं अभयं सर्वदेहिनाम् || ४-३५ ||

नैरन्तर्येण यः कुर्यात् पक्षं संमार्जनाञ्जनम् |
युगकोटिशतं दिव्यं रुद्रलोके महीयते || ४-३६ ||

तस्यान्ते च चतुर्वेदी स्वरूपः प्रियदर्शनः |
आढ्यस्सर्वगुणोपेतः राजा भवति धार्मिकः || ४-३७ ||

संपर्केणापि यः कुर्यात् नरः कर्म शिवालये |
सोपि देहत्रयात् ज्ञानं प्राप्य शान्तिमवाप्नुयात् || ४-३८ ||

प्. २३ (४९)

रुद्रदेहं निराकुर्वन् किञ्चित् ज्ञानमवाप्नुयात् |
कश्चिदेव तु मेदिन्यां लब्ध्वा ज्ञानं विमुच्यते || ४-३९ ||

तावद्भ्रमन्ति संसारे दुःखशोकपरिप्लुताः |
न भवन्ति शिवे भक्ता यावत् सर्वेपि देहिनः || ४-४० ||

समासक्तं यथाचित्तु जन्तोर्विषयगोचरे |
यदि नाम शिवेप्येवं को न मुच्येत बन्धनात् || ४-४० ||

यः कुर्यात् कुट्टिमां भूमिं दर्पणोदरसन्निभाम् |
नानावस्त्रविचित्राञ्च विचित्रकुसुमोज्वलाम् || ४-४२ ||

क्वचित्कलशविन्यस्तां पंकजाद्युपशोभिताम् |
मरोनमां च सं समां शिवायतनसंश्रयाम् || ४-४३ ||

यावद्दण्डा भवेद्भूमिः मीयमाना समन्ततः |
तावद्युगसहस्राणि शिवलोके महीयते || ४-४४ ||

सुधावलिप्तं यः कुर्यात् सर्वयत्नैश्शिवालयम् |
तावत्पुण्यं लभेत् सोपि यावदा यतने कृते || ४-४५ ||

प्रत्यब्दं यश्च कुर्वीत शंभोरायतनं बुधः |
धवलः क्षीरसुधया यथाशोभञ्च वर्णकैः || ४-४६ ||

यावन्त्यब्दानि कुरुते धवलन्तच्छिवालयम् |
तावद्यङ्गसहस्राणि रुद्रलोके महीयते || ४-४७ ||

कारयेच्चित्रशास्त्रज्ञैः यत्नात् चित्रं शिवालये |
रुद्रावतारक्रीडाद्यैः प्रयोगैरागमोदितैः || ४-४८ ||

प्. २४(५०) यावन्ति रुद्ररूपाणि सुरूपाण्यत्र लेखयेत् |
तावद्युगसहस्राणि रुद्रलोके महीयते || ४-४९ ||

खण्डस्फुटितसंस्कारं यः कुर्वीत शिवालये |
आरामावसितं चापि लभते लौकिकं फलम् || ४-५० ||

नास्ति रुद्रसमो देवः नास्ति रुद्रसमो गुरुः |
नास्ति रुद्रसमं ज्ञानं नास्ति रुद्रसमं तपः || ४-५१ ||

निर्द्धूतामलदेहाय स्वभावामलमूर्तये |
सितभस्मांगरागाय देवेशाय नमोस्तु ते || ४-५२ ||

नीलकण्ठाय शर्वाय जयाय सितमूर्तये |
बहुरूपाय कान्ताय शाश्वताय नमोस्तु ते || ४-५३ ||

पराय परमेशाय सर्वज्ञाय नमोस्तु ते |
अतीतगुणसंघाय विश्वेशाय नमोस्तु ते || ४-५४ ||

महाभोगीन्द्रहाराय पिङ्गलोचनचारवे |
विचित्रचरिताढ्याय अनन्ताय नमोस्तु ते || ४-५५ ||

सर्वप्रणतदेहाय स्वयमप्रणतात्मने |
पूज्यानामपि पूज्यायाप्यनाथाय नमोस्तु ते || ४-५६ ||

ब्रह्मेन्द्रविष्णुवन्द्याय उत्पत्तिस्थिति हेतवे |
भुक्तिमुक्तिप्रदानाय संयताय नमोस्तु ते || ४-५७ ||

वामाय वामरूपाय वामाचाराविभाविने |
वामकान्तार्धदेहायाप्यनन्ताय नमोस्तु ते || ४-५८ ||

प्. २५ (५१)

य इदं कीर्तयेत्पुण्यं प्रसादाध्यायमुत्तमम् |
सर्वपापविनिर्मुक्तः शिवसायुज्यमाप्नुयात् || ४-५९ ||

इति श्रीशैवशास्त्रे शिवधर्मोत्तरे शिवायतनकथनन्नाम 
चतुर्थोध्यायः ||




प्. २६(५२)

श्रीः

अथ पञ्चमोध्यायः

श्रीनन्दिकेश्वरः 

लिङ्गमूर्तेः महेशस्य शिवस्य परमेष्ठिनः |
स्नानकाले प्रकुर्वीत जयशब्दादिमङ्गलम् || ५-१ ||

त्रिशूलवज्रशंखाब्ज श्रीवत्सस्वस्तिकादिभिः |
हेमरौप्यादिपात्रेषु कल्पितैः गोमयादिभिः || ५-२ ||

नानावर्णैकसंयुक्तैः अक्षतैस्तिलतण्डुलैः |
सिद्धार्थदधिसम्मिश्रैः यथा शोभञ्चपूरितैः || ५-३ ||

दर्जैः पिष्टप्रदीपाद्यैः चूताश्वत्थादिपल्लवैः |
ओषधीभिश्च मेध्याभिः सर्वबीजैर्यवांकुरैः || ५-४ ||

अष्टम्यादिषु सर्वेषु दिवसेषुत्सवेषु च |
सर्वकालेषु पुण्येषु पुण्ये पोषस्य पर्वणि || ५-५ ||

शंखभेर्यादिभिर्घोषैः महद्भिर्गेयसंयुतैः |
कुर्यान्नीराजनं लिङ्गे शिवमुद्दिश्य मङ्गलम् || ५-६ ||

यावत्पर्वाणि विधिवत् कुर्यान्नीराजनं शिवे |
तावद्युगसहस्राणि रुद्रलोके महीयते || ५-७ ||

स्नानकाले त्रिसन्ध्यासु यः कुर्याद्गेयवादनम् |
नाट्यं वा मुखवाद्यं वा तस्य पुण्यफलं शृणु || ५-८ ||

यावन्त्यब्दानि कुरुते गेयनृत्तादिवादनम् |

प्. २७(५३) 

तावद्युगसहस्राणि रुद्रलोके महीयते || ५-९ ||

कपिलापञ्चगव्येन कुशवारियुतेन च |
स्नापयेन्मन्त्रपूतेन ब्रह्मस्नानं हि तत् स्मृतम् || ५-१० ||

एकाहमपि यो लिङ्गे ब्रह्मस्नानं समाचरेत् |
विधूय * * पापानि शिवलोके महीयते || ५-११ ||

कपिलापञ्चगव्येन दधिक्षीर घृतेन च |
स्नानं शतगुणं ज्ञेयमितरस्मान्नसंशयः || ५-१२ ||

देवाग्निकार्यमुद्दिश्य देहशुध्यै च शाश्वतीम् |
कपिलामहरेत्तस्मात् मुनिदेवादिवन्दिताम् || ५-१३ ||

कापिलं यः पिबेत् शूद्रो देवकार्योचितं पयः |
स पच्यते महाघोरे सुचिरं नरकार्णवे || ५-१४ ||

वर्षकोटिसहस्रैस्तु यत्पापं समुपार्जितम् |
घृताभ्यंगेन लिङ्गस्य दहेत्सर्वं न संशयः || ५-१५ ||

कल्पकोटिसहस्रैस्तु यत्पापं समुपार्जितम् |
घृतस्नानेन तत्सर्वं दहत्यग्निरिवेन्धनम् || ५-१६ ||

कृष्णाष्टम्यां घृतस्नानं कृत्वा लिङ्गे सकृन्नरः |
कुलैकविंशमुद्धृत्य शिवलोके महीयते || ५-१७ ||

अयुतं योगवान्दद्यात् दोग्ध्रीणां वेदपारगे |
वस्त्रहेमादि युक्तांगां घृतस्नानेन तत्फलम् || ५-१८ ||

सकृदाढकदुग्धेन यो लिङ्गं स्नापयेन्नरः |

प्. २८(५४) 

राजतेन विमानेन सोमलोके महीयते || ५-१९ ||

स्नाप्य दध्ना सकृल्लिङ्गं सद्भक्त्या तु यथा नरः |
सर्वपापविनिर्मुक्तः विष्णुलोकं स गच्छति || ५-२० ||

मधुना स्नापयेल्लिङ्गं सकृद्भक्त्या तु यो नरः |
सर्वपापविनिर्मुक्तो वह्निलोके महीयते || ५-२१ ||

स्नापयेत्तिलतैलेन हस्तयन्त्रोद्भवेन च |
श्वेतपिष्टानुलिप्तेन वायुलोके महीयते || ५-२२ ||

स्नानमिक्षुरसेनापि यो लिङ्गे सकृदाचरेत् |
लभेद्वैद्याधरं लोकं सर्वकामसमन्वितम् || ५-२३ ||

फलोदकेन यो लिङ्गं तद्भक्त्या स्नापयेन्नरः |
उत्सृज्यपापकलिलं पितृलोके महीयते || ५-२४ ||

सितेन भस्मना स्नाप्य सकृल्लिङ्गं प्रमोदते |
चन्द्रांशु निर्मलश्श्रीमान्निववत्सोममण्डले || ५-२५ ||

वस्त्रपूतेन तोयेन यो लिङ्गं स्नापयेत्सकृत् |
सर्वकामसुतृप्तात्मा वारुणं लोकमाप्नुयात् || ५-२६ ||

कुशतोयेन यो लिङ्गं भक्तितः स्नापयेत्सकृत् |
काञ्चनेन विमानेन ब्रह्मलोके महीयते || ५-२७ ||

गन्धचन्दनतोयेन स्नापयेत्सकृदीश्वरम् |
गन्धर्वलोकमाप्नोति गन्धर्वैश्च स पूज्यते || ५-२८ ||

पुष्पोदकेन सावित्रं कौबेरं हेमवारिणा |

प्. २९(५५) 

रत्नोदकेन माहेन्द्रं लोकं संप्राप्य मोदते || ५-२९ ||

पाटलोत्पलपद्मानि करवीराणि सर्वदा |
स्नानतोयेषु योज्यानि स्निग्धानि सुरभीणि च || ५-३० ||

एवमेकतमं स्नानं यः कुर्याद्भक्तितः शिवे |
विधूतपापकलिलः शिवलोके महीयते || ५-३१ ||

मन्त्राष्टशतजप्तेन यो लिङ्गं स्नापयेत्सकृत् |
कर्पूरागरुतोयेन यो लिङ्गं स्नापयेत्सकृत् || ५-३२ ||

सर्वपापविनिर्मुक्तः शिवलोके महीयते |
मन्त्राष्टशतजप्तेन विमलेनाम्भसा शिवम् || ५-३३ ||

स्नापयित्वा सकृद्भक्त्या शिवलोके महीयते |
स्नाप्य लिङ्गं सकृद्भक्त्या कृष्णाष्टम्यामुपोषितः || ५-३४ ||

कुलैकविंशमुद्धृत्य शिवलोके महीयते |
पितॄनुद्दिश्य यो लिङ्गं स्नापयेच्छीववारिणा || ५-३५ ||

तृप्ताः स्वर्गं प्रयास्यन्ति पितरो नरकादपि |
लिङ्गं शीतांबुनास्नाप्य धारोष्णपयसा तथा || ५-३६ ||

स्नापयित्वा घृतस्नानं कृतमेव विशिष्यते |
एतत्स्नानत्रयं कृत्वा पूजयित्वा तु भक्तितः || ५-३७ ||

अश्वमेधसहस्रस्य फलं प्राप्नोति मानवः |
मृत्कुंभात्ताम्रकुंभेन स्नानं शतगुणोत्तरम् || ५-३८ ||

रौप्याल्लक्षोत्तरं पुण्यं हैमात्कोट्यधिकं फलम् |

प्. ३०(५६)

लिङ्गस्य दर्शनं पुण्यं दर्शनात् स्पर्शनं शुभम् || ५-३९ ||

स्पर्शनादर्चनं श्रेष्ठं घृतस्नानमतः परम् |
इहामुत्र कृतं पापं घृतस्नानेन देहिनाम् || ५-४० ||

क्षिपते शंकरो यस्मात् तस्मात्स्नानं समाचरेत् |
दशापराधं तोयेन क्षीरेण तु शतं तथा || ५-४१ ||

सहस्रं क्विमते दध्ना घृतेनाप्ययुतन्तथा |
मधुना नाशयेल्लक्षमिक्षुणा दशलक्षकम् || ५-४२ ||

नालिकेरोदलैः कोटिं गन्धतोयैरनन्तकम् |
शिवं नैरन्तर्येण यो मासं घृतस्नानं समाचरेत् || ५-४३ ||

एकविंशकुलोपेतः क्रीडते दिवि रुद्रवत् |
स्नानं शतफलं ज्ञेयमभ्यंगं पञ्चविंशतिः || ५-४४ ||

फलानान्तु सहस्रन्तु महास्नानं प्रकीर्तितम् |
तैलाभ्यङ्ग्यघृतस्नाने लिङ्गं यत्नाद्विरूप * * || ५-४५ ||

यवगोधूमजैः पिष्टैः तस्य पुण्यफलं शृणु |
चामरासक्तहस्ताग्र दिव्यस्त्रीपरिवारितः || ५-४६ ||

महाभोगविमानस्थं चिरं शिवपुरं व्रजेत् |
इत्यर्चनाप्रकारेण अनन्तं पुण्य * * * || ५-४७ ||

सनत्कुमारः

पुष्पैः कतिविधैः पूजा कर्तव्या कथयस्व मे |

प्. ३१(५७)

नन्दिकेश्वरः 

पुष्पैरारण्डसंभूतैः पत्रैर्वा गिरिसंभवैः || ५-४८ ||

अपर्युषितनिश्छिद्रैः प्रोक्षितैः जन्तुवर्जितैः |
आत्मारामोद्भवैर्वापि पुष्पैस्संपूजयेच्छिवम् || ५-४९ ||

पुष्पजातिविशेषेषु भवेत्पुण्यं नतोधिकम् |
ततः शीलगुणोपेतः पात्रे वेदस्य पारगे || ५-५० ||

दशदत्वा सुवर्णानि तत्फलं पूजिते शिवे |
एवमर्कप्रसूनं वा यश्शिवाय निवेदयेत् || ५-५१ ||

दशदत्वा सुवर्णानि यत्फलं तदवाप्नुयात् |
एवं पुष्पविशेषेण फलन्तस्य ततोधिकम् || ५-५२ ||

ज्ञेयं पुष्पान्तरं येन यथा स्यात्तन्निवोधत |
अर्कपुष्पसहस्रेभ्यः करवीरं विशिष्यते || ५-५३ ||

करवीरसहस्रेभ्यो जातिपुष्पं विशिष्यते |
जातिपुष्पसहस्रेभ्यः पद्ममेकं विशिष्यते || ५-५४ ||

पद्मपुष्पसहस्रेभ्यः बकपुष्पं विशिष्यते |
बकपुष्पसहस्रेभ्य एकं धुर्धूरकं वरम् || ५-५५ ||

धुर्धूरकसहस्रेभ्यः बृहत्पुष्पं विशिष्यते |
बृहत्पुष्पसहस्रेभ्यः द्रोणपुष्पं विशिष्यते || ५-५६ ||

द्रोणपुष्पसहस्रेभ्यः अपामार्गं विशिष्यते |
अपामार्गसहस्रेभ्यः कुशपुष्पं विशिष्यते || ५-५७ ||

प्. ३२ (५८)

कुशपुष्पसहस्रेभ्यः शमीपुष्पं विशिष्यते |
शमीपुष्पसहस्रेभ्यः श्रीमन्नीलोत्पलं वरम् || ५-५८ ||

सर्वेषामेव जातीनां प्रवरन्नीलमुत्पलम् |
नीलोत्पलसहस्रेभ्यः बिल्वपत्रं विशिष्यते || ५-५९ ||

शिवप्रियतरं पत्रं बिल्वपत्रान्न विद्यते |
* पदारूपपत्राणि त्रिणेत्रातिप्रियाणि च || ५-६० ||

प्रणववर्णस्वरूपाणि त्रिकालज्ञानदानि च |
त्रिलोकजयकारीणि त्रिविधाघहराणि च || ५-६१ ||

अमृतेन श्रिया चैव सहोत्पन्नानि सागरे |
दलत्रयेणार्चयित्वा श्रियं मुक्तिञ्च विन्दति || ५-६२ ||

पत्रपुष्पसहस्रेभ्यो भक्तिरेकाविशिष्यते |
शिवाय विधिवद्भक्त्या तस्य पुण्यफलं शृणु || ५-६३ ||

कल्पकोटिसहस्राणि कल्पकोटिशतानि च |
वसेच्छिवपुरे श्रीमान् शिवतुल्यपराक्रमः || ५-६४ ||

शेषाणां पुष्पजातीनां तत्फलं परिकीर्तितम् |
तत्फलस्यानुसारेण शिवलोके महीयते || ५-६५ ||

शम्याश्चैव बृहत्याश्च कुसुमन्तुल्यमुच्यते |
सर्वपुष्पसमा दूर्वा द्रोणबिल्वैस्सहार्च येत् || ५-६६ ||

करवीरसमाज्ञेया जाती कुटजपाटलाः |
श्वेतमन्दारकुसुमं सितपद्मसमं भवेत् || ५-६७ ||

प्. ३८ (५९)

नागचंपकपुन्नाग घुर्घुरकसमा स्मृताः |
केतकी चातिमुक्ताश्च कुन्दयूथिमदन्तिका || ५-६८ ||

शिरीषसज्जबन्धूक कुसुमानि विवर्जयेत् |
वागुचीकुसुमं पत्रं करञ्जेन्द्रतरूद्भवम् || ५-६९ ||

वैभीतकानि पत्राणि तत्पुष्पाणि विवर्ज्जयेत् |
निर्गन्धान्युग्रगन्धानि यानि कानि विवर्जयेत् || ५-७० ||

गन्धवन्ति पवित्राणि कुसुमानि न वर्जयेत् |
गन्धहीनमपि ग्राह्यं पवित्रं यत्कुशादिवत् || ५-७१ ||

निर्गन्धकुसुमे प्रीतिः निर्गुणस्य शिवस्य तु |
सात्विकन्तद्धिकुसुमं पवित्रं चैव तामसम् || ५-७२ ||

काननानि कदम्बानि रात्रौ देयानि शङ्करे |
दिवाशेषाणि पुष्पाणि दिवारात्रौ च मल्लिका || ५-७३ ||

प्रहरन्तिष्ठते जातिः करवीरमहर्निशम् |
करवीरे स्थितश्शंभुः त्रिरात्रं करवीरकम् || ५-७४ ||

बिल्वं त्रिमासं मासार्धं दशत्रिदिनमेव वा |
अतिप्रियत्वाच्छिवयोरमृतद्रुमसंभवात् || ५-७५ ||

अपर्युषितदोषत्वात् शिवे योज्यं मुमुक्षुभिः |
केशकीटापविद्धानि जीर्णपर्युषितानि च || ५-७६ ||

स्वयञ्च पतितैः चूर्णैः कषायैः गन्धयोजितैः |
सुखोष्णेनाम्बुनावाह्य स्नापयेत्तदनन्तरम् || ५-७७ ||

प्. ३४ (६०)

वर्षयेद्बिल्वपत्रैश्च तद्वत्पीठं विशोधयेत् |
दशधेनुसहस्राणि यद्दत्वा लभते फलम् || ५-७८ ||

तत्फलं लभते मर्त्यो लिङ्गस्योद्वर्तने कृते |
अर्घ्यं पुष्पं जलोपेतं यश्शिवाय निवेदयेत् || ५-७९ ||

स पूज्यस्सर्वलोकेषु शिववन्मोदते चिरम् |
गन्धोदकेन सम्मिश्रमुदकार्घ्याद्दशोत्तरम् || ५-८० ||

पञ्चगव्यसमायुक्तमर्घ्यन्दशगुणं भवेत् |
अर्घ्यमष्टाङ्गमापूर्य लिङ्गमूर्ध्नि निवेदयेत् || ५-८१ ||

दशवर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
आपः क्षीरं कुशाग्राणि दध्नाज्येन च तण्डुलैः || ५-८२ ||

तिलैस्सिद्धार्थकैश्चैवमर्घ्या अष्टौ प्रकीर्तिताः |
दारवेणार्घ्यपात्रेण यद्दत्वा लभते फलम् || ५-८३ ||

* * * * तगुणञ्चैव मृत्पात्रेण प्रकीर्तितम् |
ताम्रपात्रार्घ्यदानेन पुण्यं शतगुणोत्तरम् || ५-८४ ||

पलाशपद्मपत्राभ्यां ताम्रपात्रसमं भवेत् |
रौप्य * * ज्ञेयं अर्घ्यं लक्षोत्तरं भवेत् || ५-८५ ||

सुवर्णपात्रविन्यस्तमर्घ्यं कोटिगुणोत्तरम् |
एवं स्नानार्घ्यनैवेद्यबलिधूपादिभिः क्रमात् || ५-८६ ||

पात्रान्तरविशेषेण तत्फलन्नोत्तरोत्तरम् |
रौप्यपात्रप्रदानेन यत्फलं वेदपारगे || ५-८७ ||

प्. ३५(६१)

तस्माच्छतगुणं पुण्यं शिवे मृत्पात्रदानतः |
हेमपात्रन्तु यद्दत्वा पुण्यं स्याद्वेदपारगे || ५-८८ ||

ताम्रपात्रप्रदानेन तस्माच्छतगुणं शिवे |
फलकोटिं सुवर्णस्य यो दद्याद्वेदपारगे || ५-८९ ||

शिवस्यरौप्यपात्रेण तस्य पुण्यन्ततोधिकम् |
हेमपात्रन्तु यो भक्त्या शिवाय विनिवेदयेत् || ५-९० ||

न तस्य शक्यते वक्तुं पुण्यानामन्तमाखिलम् |
तुल्यमेव फलं प्रोक्तं शिवेचाढ्यदरिद्रयोः || ५-९१ ||

तयोरप्यधिकन्तस्य यश्शिवे भावनाधिकः |
विभवे सति यो मोहात् न कुर्याद्विधिविस्तरम् || ५-९२ ||

नैव तत्फलमाप्नोति प्रलोभाक्रान्तमानसः |
तस्मात्पत्रैः फलैस्तोयैः एवमाद्यैश्च यत्कृतम् || ५-९३ ||

तदनन्तफलं ज्ञेयं भक्तिरेवात्रकारणम् |
लिङ्गस्यालेपनं कुर्यात् दिव्यगन्धैस्सुगन्धिभिः || ५-९४ ||

वर्षकोटिशतं दिव्यं रुद्रलोके महीयते |
गन्धानुलेपनात्पुण्यं द्विगुणं चन्दनस्य तु || ५-९५ ||

चन्दनादगरोर्ज्ञेयं पुण्यमष्टगुणाधिकम् |
कृष्णागरोर्विशेषेण द्विगुणं फलमिष्यते || ५-९६ ||

तस्माच्छतगुणं पुण्यं कुङ्कुमस्य विधीयते |
चन्दनागरुकर्पूरैः श्लक्ष्नपिष्टैस्सकुंकुमैः || ५-९७ ||

प्. ३६(६२)

लिङ्गं पर्याप्तमालिप्य कल्पकोटिं वसेद्दिवि |
संवीज्य तालवृन्तेन लिङ्गं गन्धैः प्रलेपितम् || ५-९८ ||

वर्षकोटिसहस्राणि वायुलोकेमहीयते |
भक्त्या निवेद्यरुद्राय तालवृन्तं सुशोभनम् || ५-९९ ||

दशवर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
मायूरव्यजनन्दत्वा शिवायातीव शोभनम् || ५-१०० ||

वर्षकोटिशतं पुण्यं रुद्रलोके महीयते |
शिवायचामरं दद्यात् वृणिदण्डविभूषितम् || ५-१०१ ||

हेमरौप्यादिदण्डं वा तस्य पुण्यफलं शृणु |
पूजासुशंभोः पुष्पाणि त्यजेदुपहितानि च || ५-१०२ ||

मुकुलैर्नार्चयेद्देवं अपक्वान्नं न निवेदयेत् |
फलं कौशिकविद्धं च यत्नात्पक्वमपि त्यजेत् || ५-१०३ ||

अलाभेन तु पुष्पाणां पत्राण्यपि निवेदयेत् |
पत्राणामप्यभावेन दूर्वाद्रोणतिलाक्षतान् || ५-१०४ ||

दूर्वाद्रोणतिलाभावे फलान्यपि निवेदयेत् |
फलानामप्यभावेन तृणगुल्मौषधीरपि || ५-१०५ ||

ओषधीनामभावेन भक्त्या भवति पूजितः |
प्रत्येकम्मुक्तपुष्पेषु दशसौवर्णकं फलम् || ५-१०६ ||

स्रग्विधानेषु तेष्वेव द्विगुणं फलमिष्यते |
यस्सुगन्धैर्मुक्तपुष्पैः सम्यग्लिङ्गं प्रपूजयेत् || ५-१०७ ||

प्. ३७(६३)

मालाभिर्वा सुगन्धाभिः सोनन्तफलमाप्नुयात् |
बिल्वपत्रैरखण्डैश्च सकृल्लिङ्गं प्रपूजयेत् || ५-१०८ ||

सर्वपापविनिर्मुक्तः शिवलोके महीयते |
घुर्घुरकैश्च यो लिङ्गं सकृत्पूजयते नरः || ५-१०९ ||

सगोलक्षफलं प्राप्य शिवलोके महीयते |
बृहतीकुसुमैर्भक्त्या यो लिङ्गं सकृदर्चयेत् || ५-११० ||

गवामयुतदानस्य फलं प्राप्य शिवं व्रजेत् |
मल्लिकोत्पलपद्मानि जातीपुन्नामचंपकैः || ५-१११ ||

अशोकश्वेतमन्दारकर्णिकारबकानि च |
करवीरार्कमन्दारशमीतगरकेसरम् || ५-११२ ||

कुशापामार्गकुसुमैः कदम्बद्रोणजैरपि |
सौगन्धिकासनागस्त्यसिन्दुशेफालिकार्जुनैः || ५-११३ ||

तुलसीकुरवां कोलनागवञ्चुलसंभवैः |
नन्द्यावर्ताश्च शम्याकतिलकस्तेन मालिका || ५-११४ ||

अन्यैस्सुगन्धिभिः पत्रैः ग्रामारण्यसमुद्भवैः |
पुष्पैरपि यथालाभं योनरः पूजयेच्छिवम् || ५-११५ ||

स च यत्फलमाप्नोति तदेकाग्रमनाः शृणु |
सूर्यकोटिप्रतीकाशैः विमानैस्सार्वगामिकैः || ५-११६ ||

पुष्पमालापरिक्षिप्तैः गीतवादित्रनादितैः |
तन्त्रीमधुरवाद्यैश्च स्वच्छन्दगमनालसैः || ५-११७ ||

प्. ३८(६४) 

रुद्रकन्यासमाकीर्णैः देवदानवदुर्लभैः |
धोधूयमानैश्चमरैः स्तूयमानैस्सुरासुरैः || ५-११८ ||

गच्छेच्छिवपुरन्दिव्यं यत्र वा रुचिरं भवेत् |
यैस्तैर्वापीह कुसुमैः जलस्थलरुहैश्शिवम् || ५-११९ ||

संपूज्य प्रोक्षितैर्भक्त्या शिवलोके महीयते |
शिवस्योपरि यः कुर्यात् सुघनं पुष्पमण्टपम् || ५-१२० ||

शोभितं पुष्पस्रग्दामैः आपीठान्तप्रलम्बितैः |
अन्याश्चर्यैर्महायानैः दिव्यपुष्पोपशोभितैः || ५-१२१ ||

सर्वोपकरणः श्रीमान् गच्छेच्छिवपुरं सुखी |
अनेकाकारविन्यस्त सुगन्धकुसुमैर्गृहम् || ५-१२२ ||

यः कुर्यात्पर्वकालेषु विचित्रकुसुमोज्ज्वलम् |
सपुष्पैकविमानादि सहस्रैः परिवारितैः || ५-१२३ ||

दिव्यस्त्री सुखसंभोगैः क्रीडारतिसमन्वितैः |
अक्षयम्मोदते कालमितराकृतशासनः || ५-१२४ ||

शिवादिसर्वलोकेषु यथेष्ठं तत्र याति सः |
पूजादिभक्तिविन्यासरचनादि विशेषतः || ५-१२५ ||

फलमेवं समासेन ज्ञेयं वित्तानुसारतः |
मालाभिर्वेष्टयेद्वेदिं लिङ्गं संपूजयेत्ततः || ५-१२६ ||

शिवो देव्या सपुत्रस्तु तदभ्यासेन मोदते |
लिङ्गवेदी भवेद्देवी लिङ्गं साक्षान्महेश्वरः || ५-१२७ ||

प्. ३९(६५)

भवेत् संपूजनात् ताभ्यां देवी देवश्च पूजितौ |
स्वयमुत्पाद्य पुष्पाणि यश्शिवं सम्यगर्चयेत् || ५-१२८ ||

तानि साक्षात्प्रगृह्णाति तद्भक्त्या सततं शिवं |
यः कुर्याच्च शिवाराममाम्रबिल्वादिशोभितम् || ५-१२९ ||

जातीविजयराजार्ककरवीराब्जकुब्जकैः |
पुन्नागनागवकुलैः अशोकोत्पलचंपकैः || ५-१३० ||

कदली हेमयूथाद्यैः तस्य पुण्यफलं शृणु |
यावत् तत् पत्रकुसुमं बीजाङ्कुरफलानि च || ५-१३१ ||

तावद्वर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
लाक्षापाण्यङ्गनिर्मुक्तां धूपां दद्यात्सकृच्छिवे || ५-१३२ ||

चतुर्वेदी भवेज्जन्म प्राप्नोति सततं सुखी |
कृष्णागरुसकर्पूरं धूपं दद्यान्महेश्वरे || ५-१३३ ||

नैरन्तर्येण मासार्धं तस्य पुण्यफलं शृणु |
कल्पकोटिसहस्राणि कल्पकोटिशतानि च || ५-१३४ ||

भुक्त्वा शिवपुरे भोगान् तस्यान्ते तु महीपतिः |
गुल्गुलुं घृतसंयुक्तं साक्षाद्गृह्णाति शङ्करः || ५-१३५ ||

माषार्धदानमात्रेण शिवलोके महीयते |
शिवात्कृष्णचतुर्दश्यां यस्साज्यं गुल्गुलुं दहेत् || ५-१३६ ||

अपराधसहस्राणि क्षमते तस्य शङ्करः |
देवदारुन्नमेरुञ्च सर्जनीर्यासकुन्दुरुम् || ५-१३७ ||

प्. ४०(६६)

श्रीफलञ्चाज्यसम्मिश्रं दग्ध्वाप्नोति परां श्रियम् |
एभिस्सुगन्धकैर्धूपं षट्सहस्रगुणोत्तरम् || ५-१३८ ||

अगरुं दशसाहस्रं द्विगुणञ्चासितागरुम् |
गुल्गुलुं दशसाहस्रं सघृतं द्विगुणं भवेत् || ५-१३९ ||

प्रियञ्च गुल्गुलुं नित्यं आज्ययुक्तं विशेषतः |
द्विसहस्रफलानान्तु माहिषाक्षस्य गुल्गुलोः || ५-१४० ||

दग्ध्वाब्दमाज्यमिश्रस्य शिवतुल्यः प्रजायते |
अगरुं घृतसंयुक्तं दग्ध्वा बिल्वमथापि वा || ५-१४१ ||

अग्निष्टोमस्य यज्ञस्य फलं प्राप्नोति मानवः |
शोधयेत्पापसंयुक्तान् पुरुषान्नात्र संशयः || ५-१४२ ||

कृष्णागरुद्भवो धूपः तुषाग्निरिवकाञ्चनम् |
योन्तश्शिवपुरं भक्तिस्सुसुगन्धैः प्रलेपयेत् || ५-१४३ ||

कवाटद्वारकुड्यान्तं तिर्यगूर्ध्वं सवेदिकम् |
वासयेत्पुष्पमालाभिः धूपैश्चापि विशेषतः || ५-१४४ ||

यः कुर्यात्सकृदप्येवं पुण्यं तदवधारय |
सर्वकामसुसंपूर्णा महायानैस्सहस्रशः || ५-१४५ ||

आपूरयन् दिशस्सर्वा आमोदैश्च सुगन्धिभिः |
कल्पकोटिशतं दिव्यं शिवलोके महीयते || ५-१४६ ||

तस्यान्ते धर्मशेषेण त्रैलोक्याधिपतिर्भवेत् |
ऋतामृतौ तु यः कुर्यात् दिव्यगन्धैश्शिवालयम् || ५-१४७ ||

प्. ४१(६७) 

स समस्तकुलोपेतः शिवलोके महीयते |
कृष्णं पीतं च शुक्लं च पट्टसूत्रादिनिर्मितम् || ५-१४८ ||

यज्ञोपवीतं रुद्राय दत्वा वेदान्तगो भवेत् |
वासांसिसुविचित्राणि सारवन्ति मृदूनि च || ५-१४९ ||

सूचितानि शिवेदद्यात् विकोशानि नवानि च |
यावत्तु वस्त्रतन्तूनां परिमाणं विधीयते || ५-१५० ||

तावद्वर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
त्रुटिमात्रं तु यो दद्यात् हेमलिङ्ग * * * || ५-१५१ ||

इन्द्रस्याध्यासनं तावत् याव * * * श |
एवं वित्तानुसारेण फलं ज्ञेयं समासतः || ५-१५२ ||

सर्वेषां हेमपात्राणां मकुटानां च सर्वशः |
योर्कपत्रपुटं पुण्यं मधुपर्केणमन्त्रितम् || ५-१५३ ||

निवेदयीत शर्वाय सोश्वमेधफलं लभेत् |
शालिकन्तण्डुलप्रस्थं कुर्यादन्नं सुसंस्कृतम् || ५-१५४ ||

शिवाय तच्छिरं दद्यात् चतुर्दश्यां विशेषतः |
हारिद्रं कृसरं शक्यं पायसं यावकं तथा || ५-१५५ ||

गुलखण्डैश्च सम्मिश्रं नैवेद्यं चेत्सुकल्पितम् |
यावन्तण्डुलास्तस्मिन् नैवेद्ये परिसंख्यया || ५-१५६ ||

तावद्युगसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
गुलखण्डकृतानां च भक्ष्याणां विनिवेदने || ५-१५७ ||

प्. ४२(६८) 

घृतेन पाचितानां स्यादनाच्छतगुणं फलम् |
मजूनां पातकानां च भक्ष्याद * * फलं स्मृतम् || ५-१५८ ||

तदर्धं सलिलस्यापि वासितस्य निवेदने |
मातुलंगफलाद्यानि सुपक्वानि निवेदयेत् || ५-१५९ ||

शिवाय तत्फलं तस्य यद्भक्ष्याणान्निवेदने |
पञ्चसौगन्धिकोपेतं यस्तांबूलन्निवेदयेत् || ५-१६० ||

शिवाय गुरवे चैव तस्य पुण्यफलं शृणु |
सुगन्धदेहस्तेजस्वी सर्वावयवसुन्दरः || ५-१६१ ||

वर्षकोटिशतं दिव्यं शिवलोकेमहीयते |
घृतदीपप्रदानेन शिवाय शतयोजनम् || ५-१६२ ||

लंघयित्वा तमो यान्ति विमानैस्सूर्यसप्रभैः |
यः कुर्यात्कृत्तिकामासे शोभनान्दीपमालिकाम् || ५-१६३ ||

घृतेन वै चतुर्दश्यां पौणमास्यामथापि वा |
सूर्यायुतप्रतीकाशस्तेजसा भासयन्दिशः || ५-१६४ ||

तेजोराशिविमानस्थः कुलमुद्धृत्य सर्वशः |
यावत्प्रदीपसंख्यानं घृतेनापूर्य बोधितम् || ५-१६५ ||

तावद्युगसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
दीपं वाक्षं समुद्धृत्य लोहमुच्चं शिवालये || ५-१६६ ||

पूर्वस्माद्द्विगुणं पुण्यं लभते नात्र संशयः |
शिरसा धारयेद्दीपं दिवारात्रं शिवाग्रतः || ५-१६७ ||

प्. ४३(६९)

ललाटे वाथ हस्ताभ्यामुद्युक्तश्च तथोरसि |
सूर्यायुतप्रतीकाशैः विमानैः सार्वगामिकैः || ५-१६८ ||

कल्पायुतशतं दिव्यं रुद्रलोके महीयते |
शिवस्य पुरतो दद्यात् स्वच्छन्निर्मितदर्पणम् || ५-१६९ ||

पर्यन्तशोभितं कृत्वा श्वेतमाल्यैस्स चन्दनैः |
चन्द्रांशुनिर्मलः श्रीमान् सुभगः कामरूपधृक् || ५-१७० ||

कल्पायुतसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
कृत्वा प्रदक्षिणं भक्त्या शिवस्योभयधा नरः || ५-१७१ ||

अश्वमेधसहस्रस्य सुखेन लभते फलम् |
नमस्कारस्मृतिर्यज्ञः सर्वयज्ञोत्तमः शुभः || ५-१७२ ||

नमस्कृत्वा महादेवं अश्वमेधफलं लभेत् |
प्रणम्य दण्डवद्भूमौ नमस्कारेण योर्चयेत् || ५-१७३ ||

स च यां गतिमाप्नोति न तां यज्ञशतैरपि |
सर्वयज्ञोपवासेषु सर्वतीर्थेषु यत्फलम् || ५-१७४ ||

स्तुतिजप्योपहारेण शिवे तत्फलमाप्नुयात् |
श्वेतम्महध्वजन्दद्यात् कृत्वा वा पञ्चरङ्गिकम् || ५-१७५ ||

किङ्किणीखकोपेतं मायूरछत्रशोभितम् |
सर्वगेन विमानेन सर्वदेवोपरि स्थितः || ५-१७६ ||

मन्वन्तरसहस्रैकं मोदते दिवि रुद्रवत् |

प्. ४४(७०) 

ध्वजं छत्रं विमानानि दिग्विदिक्षु प्रकल्पते || ५-१७७ ||

महाध्वजाष्टकञ्चापि दिग्विदिक्षुप्रकल्पते |
सविमानसहस्रेण दिव्यध्वजसुशोभिना || ५-१७८ ||

कल्पायुतशतं दिव्यं मोदते दिवि रुद्रवत् |
श्रच्चन्द्रांशुविमलं मुक्ताजालोपशोभितम् || ५-१७९ ||

मणिदण्डमयञ्छत्रं दद्याद्वा काञ्चनाञ्चितम् |
छत्रेण सुविचित्रेण धार्यमाणेन शोभिना || ५-१८० ||

विमानशतसंभोगैः चिरं शिवपुरं व्रजेत् |
यदिचेद्राज्यमाकांक्षेत् सदेहीकालपर्ययात् || ५-१८१ ||

भुङ्क्ते समुद्रपर्यन्तां एकछत्रां वसुन्धराम् |
अयश्शृंखलया युक्तां महाघण्टां महास्वनाम् || ५-१८२ ||

कांसलोहमयीं वापि बध्नीयाद्वै शिवालये |
घण्टाकर्णगणः श्रीमान् शिवस्यातीव वल्लभः || ५-१८३ ||

शिवतुल्यवलोपेतः शिवलोके महीयते |
भेरीमृदङ्गमुखन्तिमिलापटहादिकम् || ५-१८४ ||

वंशकांस्यादिवादित्रं यश्शिवाय निवेदयेत् |
स विमानैर्मिहाभोगैः वंशवीणाकृतस्वनैः || ५-१८५ ||

युगायुतशतं दिव्यं शिवलोके महीयते |
स्त्रीसङ्गीतदानेन नाट्येनैव विशेषतः || ५-१८६ ||

यथेष्टमैश्वरे लोके मोदते कालमक्षयम् |

प्. ४५(७१)

महामहास्वनन्दत्वा शङ्खयुग्मं शिवालये || ५-१८७ ||

युगकोटि * * दिव्यं रुद्रलोके महीयते |
वितानं पीतपद्माभमप्यामलकभूषितम् || ५-१८८ ||

विचित्रमेकवर्णं वा नववस्त्रोपशोभितम् |
किङ्किणीखकोपेतं कञ्चुकैश्चोपशोभितम् || ५-१८९ ||

शिवस्योपरि यो दद्यात् पुरतोवापि कल्पयेत् |
रुद्रवत्सर्वलोकेषु युगकोटिं स मोदते || ५-१९० ||

शिवस्योपरि यो दद्यात् सर्वरत्नोपशोभितम् |
मण्टपं मौक्तिकं श्रीमान् तस्य पुण्यफलं शृणु || ५-१९१ ||

कोटिकोटिविमानैश्च सर्वकामसमन्वितैः |
आभूतसंप्लवं यावदास्ते शिवपुरं सुखी || ५-१९२ ||

शर्वस्यायतनं कुर्यात् वस्त्रं पूजासुशोभितम् |
दुकूलपट्टदेवांकैः वस्त्रैर्वा वर्णकान्वितैः || ५-१९३ ||

वस्त्रादिपट्टतन्तूनां परिसंख्या तु यावती |
तावद्वर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते || ५-१९४ ||

शिवाहुत्या जगत्सर्वं सृष्टिद्वारेण धार्यते |
यत्संधाय जगत्पुण्यं अग्निकार्येण तद्भवेत् || ५-१९५ ||

यः कुर्यादिष्टकागारं रुद्राग्नेरतिशोभिनम् |
सकृत्तत्राग्निकार्येण रुद्रसायुज्यमाप्नुयात् || ५-१९६ ||

शिवाग्निकार्यं यः कृत्वा त्रियायुषमिहात्मनः |

प्. ४६(७२)

मुच्यते दशभिः पापैः शिवेन सितभस्मना || ५-१९७ ||

कृत्वा शिवालयप्रान्ते दशमण्डलकानि तु |
सर्वाश्रकामसंयुक्तः तेषु नित्यं बलिं हरेत् || ५-१९८ ||

पुष्पधूपसमोपेतां ताम्रपात्रे प्रकल्पयेत् |
रुद्रमातृगणादानीं दिक्पतीनां च सर्वशः || ५-१९९ ||

यः कुर्यात्सकृदप्येवं दशदिक्षु बलिक्रियाम् |
दशवर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते || ५-२०० ||

रौद्रं सन्ध्याबलिं कृत्वा नित्यं पर्वसु वा निशम् |
कल्पायुतशतं साग्रं शिवलोके महीयते || ५-२०१ ||

दधिभक्तमयं लिङ्गं हेमपात्रादिसंस्थितम् |
पुष्पदूर्वाचितं भद्रं विधानोपरिशोभितम् || ५-२०२ ||

शिरसा धार्य तत्पात्रं शनैर्गच्छेत्प्रदक्षिणम् |
शिवायतनपर्यन्तं शंखभेर्यादिभिस्वनैः || ५-२०३ ||

दर्पणेध्वजमालाभिः गेयनृत्तादिशोभितम् |
छत्रचामरधूपाद्यैः यष्टिदीपादिभिस्तथा || ५-२०४ ||

तच्छेषन्दधिभक्तेन लिङ्गस्य पुरतः स्थितः |
पुष्पाक्षतविमिश्रेण सर्वदिक्षु बलिं हरेत् || ५-२०५ ||

एतेन मातरो रौद्राः शिवोमाषण्मुखादयः |
शान्तिं कुर्वन्तु मे प्रीताः रौद्रेण बलिना सदा || ५-२०६ ||

शिवमाल्यापनयनं पूजान्ते तु प्रमार्जनम् |

प्. ४७(७३)

एकैकमेव तुल्यं स्यात् चान्द्रायणफलं लभेत् || ५-२०७ ||

शिवमण्डलकं कृत्वा हस्तमात्रं शिवाग्रतः |
अवकीर्याक्षतैः पुष्पैः पत्रैर्वाप्यथ केवलैः || ५-२०८ ||

सुरूपस्सुभगश्श्रीमान् तेजस्वी देववत्सुखी |
चतुर्वेदी भवेज्जन्म सकृत्वा लभते नरः || ५-२०९ ||

एवं स्वस्तिकपद्माद्यैः भूमिशोभां शिवालये |
कृत्वावर्णकपिष्टाद्यैः लभेच्छतगुणं फलम् || ५-२१० ||

शिवे यज्ञोपकरणं दत्वाल्पं बहुवा यदि |
स च वित्तानुसारेण शिवलोके महीयते || ५-२११ ||

शिवमुद्दिश्य यद्दत्वा सर्वकारणकारणम् |
तदनन्तफलन्दातुः भवतीति किमद्भुतम् || ५-२१२ ||

यद्यदिष्टं विशिष्टं च न्यायेन समुपार्जितम् |
शिवाय तन्निवेद्यं स्यात् भक्त्यानन्तफलार्थिभिः || ५-२१३ ||

कर्मशाठ्येन यः कुर्यात् कालेनापि शिवालये |
सोपि शाठ्याद्दिवं याति कर्मणा पापवर्जितः || ५-२१४ ||

कूपारामान्नपानादि शिवायतनकर्मसु |
उपयुक्तानि भूतानि खननोत्पाटनादिषु || ५-२१५ ||

अकामतोपि सर्वाणि स्थावराणि चराणि च |
दिवं प्रयान्त्यसन्देहात् प्रभावात् परमेष्ठिनः || ५-२१६ ||

लिङ्गाद्धस्तशतं साग्रं शिवक्षेत्रं समन्ततम् |

प्. ४८(७४) 

देहिनां तत्रं पाश्चात्यं शिवसायुज्यकारणम् || ५-२१७ ||

मनुजैस्स्थापितैः लिङ्गैः क्षेत्रमानमिदं स्मृतम् |
स्वयं भूते सहस्रं स्यादार्षे चैव तदर्धकम् || ५-२१८ ||

पापाचारोपि नामास्मिन् यस्माच्छिवपुरं व्रजेत् |
तस्मादावसथं कुर्यात् शिवक्षेत्रसमीपतः || ५-२१९ ||

शिवलिङ्गसमीपस्थं यत्तोयं पुरतश्शुचिः |
शिवगङ्गेति विज्ञेया तत्र स्नात्वा शिवं व्रजेत् || ५-२२० ||

यः कुर्याद्दीर्घिकां वापिं कृत्वा चापि शिवालये |
त्रिसप्तकुलसंयुक्तः शिवलोके महीयते || ५-२२१ ||

सर्वमन्यत्परित्यज्य शिवैकाहितमानसः |
शिवपूजाविधिं कुर्यात् यदीच्छेत्सिद्धिमात्मनः || ५-२२२ ||

त्वरितं जीवितं याति त्वरितं याति यौवनम् |
त्वरितं व्याधिरप्येति तस्मात्पूज्यः सदाशिवः || ५-२२३ ||

यावन्न याति मरणं यावन्नाक्रमते जरा |
यावन्नेन्द्रियवैकल्यं तावत्पूजयशङ्करम् || ५-२२४ ||

न शिवार्चनतुल्योस्ति धर्मोन्यो भुवनत्रये |
इति विज्ञाय यत्नेन पूजये युस्सदाशिवम् || ५-२२५ ||

यो भक्त्या देवदेवेशं शिवं शान्तमजं प्रभुम् |
इह लोके सुखं प्राप्य ते यान्ति परमं पदम् || ५-२२६ ||

संपूज्य पशुभर्तारं विशुद्धेनान्तरात्मना |

प्. ४९(७५)

कृताञ्जलिपुटो भूत्वा भक्त्या स्तोत्रमुदीरयेन् || ५-२२७ ||

* * शिवकरं शान्तं शिवात्मानं शिवोत्तमम् |
शिवमार्गप्रणेतारं प्रणमामि सदाशिवम् || ५-२२८ ||

शाश्वतं शोभनं शुद्धं शासकं दोषशोधकम् |
विश्व * * विश्वेश्वरं देवं शङ्करं प्रणमाम्यहम् || ५-२२९ ||

सर्वपापहरं नाथं सर्वरोगहरं शुभम् |
ईशानं वरदं देवमीशानं मन्त्रनायकम् || ५-२३० ||

इति पूजाविधिं पुण्यं यश्शृणोति सकृन्नरः |
समुक्तः सर्वपापेभ्यो रुद्रलोके महीयते || ५-२३१ ||

इति श्रीशैवशास्त्रे शिवधर्मोत्तरे नन्दिकेश्वरप्रोक्ते 
शिवार्चनाद्रव्यपुण्याख्यानं नाम पञ्चमोध्यायः ||




प्. ५०(७६)

श्रीः

अथ षष्ठाध्यायः

श्रीनन्दिकेश्वर उवाच

अतः परमिदं गुह्यं रुद्रोद्गीतं महोदयम् |
महाविग्नप्रशमनं महाशान्तिकरं शुभम् || ६-१ ||

अकालमृत्युशमनं सर्वव्याधिनिवारणम् |
परचक्रप्रशमनं सदा विजयवर्धनम् || ६-२ ||

स्तंभनं रिपुसैन्यस्याप्यप्रसादकरं सदा |
सर्वदेवग्रहानीकसमभीष्ठावभासकम् || ६-३ ||

सर्वशान्त्यधिकाराख्यं धर्मं वक्ष्यामि तत्वतः |
शशाङ्कार्धधरस्त्र्यक्षः नागयज्ञोपवीतवान् || ६-४ ||

चतुर्मुखश्चतुर्बाहुः सितभस्मावकुण्डितः |
वरो वरेण्यो वरदो देवदेवो महेश्वरः || ६-५ ||

त्रैलोक्यनमितः श्रीमान् शान्तिमाशु करोतु मे |
सर्वावयवमुख्येन गात्रेण तनुमध्यमा || ६-६ ||

पीतश्यामातिसौम्येन शिवरूपेण शोभिता |
ललाटतिलकोपेता चन्द्ररेखार्धधारिणी || ६-७ ||

दिव्याम्बरधरा देवी सर्वाभरणभूषिता |
वरस्त्रीसर्वनारीणां शोभागुणमहास्पदा || ६-८ ||

प्. ५१(७७)

भावनामात्रसन्तुष्टा उमा देवी वरप्रदा |
साक्षादागत्य रूपेण शान्तेनामिततेजसा || ६-९ ||

शान्तिं करोतु मे प्रीता भक्तानां भक्तवत्सला |
पद्मरागद्युतिस्सौम्यः रक्तमाल्यानुलेपनः || ६-१० ||

अबालो बालरूपेण षड्वक्तश्शिखिवाहनः |
पूर्णेन्दुवदनस्सौम्यः त्रिशिवाशक्तिसंयुतः || ६-११ ||

कृत्तिकोमाग्निरुद्राङ्गसमुद्भूतस्सुरार्चितः |
कार्तिकेयो महातेजा वरदानैकतत्परः || ६-१२ ||

शान्तिं करोतु मे नित्यं बलं सौख्यं च मे सदा |
श्वेतवस्त्रपरीधानः त्र्यक्षः कनकसप्रभः || ६-१३ ||

शूलपाणिर्महाप्राज्ञः नन्दीशः शिवभावितः |
शान्तिं करोतु मे शान्तः धर्मे च मतिमुत्तमाम् || ६-१४ ||

महोदरो महाकायः स्निग्धाञ्जनसमद्युतिः |
एकदंष्ट्रोत्कटो देवो गजवक्त्रो महाबलः || ६-१५ ||

नागयज्ञोपवीतेन नागाभरणभूषितः |
सर्वाथसंपदाधारः गणाध्यक्षो वरप्रदः || ६-१६ ||

रुद्रस्य तनयो देवः नायकोथविनायकः |
करोतु मे महाशान्तिं महासिद्धिं च सर्वदा || ६-१७ ||

मन्द्रनीलनिभः त्र्यक्षः दीप्तशूलायुधोद्यतः |
रक्ताम्बरधरश्श्रीमान् कृष्णाङ्गोरगभूषणः || ६-१८ ||

प्. ५२(७८)

पापापनोदमतुलं अलक्ष्मीमलनाशनम् |
करोतु मे महाशान्तिं महाकालो महाबलः || ६-१९ ||

शङ्खकुन्देन्दुवर्णाभः कण्ठेमरतकप्रभः |
अक्षमालाधरोग्रश्च स्वयं विष्णुरिवस्थितः || ६-२० ||

चतुर्मुखश्चतुर्बाहुः त्रिणेत्रः सततोज्वलः |
क्षित्याः पतिर्वृषो धर्मः सर्वधर्मोत्तमोत्तमः || ६-२१ ||

ईशं वहति पृष्ठेन तस्माद्धर्मो जगत्पतिः |
वृषो वृषधरः श्रीमान् करोतु मम शान्तिकम् || ६-२२ ||

सर्वज्ञस्सर्वसदृशः सर्वगः शीर्षजः प्रभुः |
शमनश्शत्रुसैन्यानां शास्ताशान्तिं करोतु मे || ६-२३ ||

पीतवस्त्रपरीधाना कन्यारूपा ह्यलंकृता |
गणमाताम्बिकात्र्यक्षा पुण्या गौरी महेश्वरी || ६-२४ ||

सर्वसिद्धिकरा देवी प्रसादपरमापरा |
शान्तिं करोतु मे माता सिद्धिमाशु प्रयच्छतु || ६-२५ ||

निर्मांसेन शरीरेण स्नारवस्थिसुनिबन्धनः |
अतिसूक्ष्मोत्यतिक्रान्तः त्र्यक्षो भृङ्गिरिटिर्महान् || ६-२६ ||

रुद्रात्मजो महावीरो रुद्रैकगतमानसः |
सोपि शान्तात्मभावेन शान्तिमाशु प्रयच्छतु || ६-२७ ||

प्रचण्डगणसैन्येन महाटङ्काक्षधारकः |
अक्षमालाधृतकरः त्र्यक्षश्चण्डेश्वरः प्रभुः || ६-२८ ||

प्. ५३(७९)

चण्डपापापहरणः ब्रह्महत्यादिशोधकः |
करोतु मे महायोगी कल्याणं परमं शुभम् || ६-२९ ||

पद्मासनः पद्मनिभः चतुर्वदनपङ्कजः |
कमण्डलुधरः श्रीमान् सिद्धगन्धर्वपूजितः || ६-३० ||

शिवध्यानेकनिरतः शिवसद्भावकोविदः |
ब्रह्मशब्देन दिव्येन ब्रह्माशान्तिं करोतु मे || ६-३१ ||

तार्क्ष्यासनश्चतुर्बाहुः शङ्खचक्रगदाधरः |
श्यामः पीताम्बरधरः वनमालाविभूषितः || ६-३२ ||

यज्ञदेवोत्तमो देवो माधवो मधुसूदनः |
शिवप्रसादसंपन्नः शिवध्यानपरायणः || ६-३८ ||

शिवार्चनपरः श्रीमान् विष्णुः शान्तिं करोतु मे |
पद्मरागनिभा देवी चतुर्वदनपङ्कजा || ६-३४ ||

अक्षमालाञ्चितकरा कमण्डलुधरा शुभा |
ब्रह्माणी सौम्यवदना शिवपूजापरायणा || ६-३५ ||

शान्तिं करोतु मे प्रीता ब्रह्मशब्देन सर्वदा |
हिमशैलनिभा देवी महावृषभवाहिनी || ६-३६ ||

त्रिशूलहस्ता वरदा नागाभरणभूषिता |
रुद्रभक्ता महावीर्या रुद्रार्चनरता सदा || ६-३७ ||

चतुर्भुजा चतुर्वक्त्रा त्रिणेत्रा पापहारिणी |
आर्तिं हरतु मे प्रीता माहेशी नित्यमुज्वला || ६-३८ ||

प्. ५४(८०)

मयूरवाहना देवी सिन्दूरारुणविग्रहा |
शक्तिहस्ता महावीर्या सर्वालङ्कारभूषिता || ६-३९ ||

रुद्रभक्ता महादेवी रुद्रार्चनरता सदा |
कौमारी वरदा देवी शान्तिमाशुकरोतु मे || ६-४० ||

शङ्खचक्रगदाहस्ता श्यामापीताम्बरप्रिया |
चतुर्भुजा तार्क्ष्यगता वैष्णवी सुरपूजिता || ६-४१ ||

शिवार्चनरता नित्यं रुद्रैकगतमानसा |
शान्तिं करोतु मे नित्यं सर्वासुरविमर्दिनी || ६-४२ ||

वाराहघोणविकटा वराहवरवाहिनी |
श्यामाभा सर्ववरदा शङ्खचक्रगदायुधा || ६-४३ ||

तर्जयन्ती सदा विघ्नं अर्चयन्ती सदाशिवम् |
वाराही वरदा देवी क्षमारोग्यन्ददातु मे || ६-१४४ ||

ऐरावतसमारूढा वक्रहस्ता महाबला |
नेत्राणान्तु सहस्रेण भूषिता काञ्चनप्रभा || ६-४५ ||

सिद्धगन्धर्वनमिता सर्वालङ्कार भूषिता |
ऐन्द्री देवी सदाकालं शान्तिमाशु करोतु मे || ६-४६ ||

ऊर्ध्वकेशोत्कटाश्यामा निर्मांसा स्नायुबन्धना |
करालवदनाघोरा खड्गखेटकधारिणी || ६-४७ ||

कपालमालिनी देवी क्रूरा खट्वाङ्गधारिणी |
आरक्तपिङ्गनयना गजचर्मावकुण्ठिता || ६-४८ ||

प्. ५६(८१)

नानानागपरीताङ्गी प्रेतस्थाननिवासिनी |
शिवरूपेण * * * * घोरा च भयंकरी || ६-४९ ||

चामुण्डा चण्डरूपेण चित्रयन्त्रासनेन तु |
भूतप्रेतपिशाचेभ्यः मम रक्षां करोत्विह || ६-५० ||

आयुः श्रियं बलं सौख्यं यशो वृद्धिश्रियावहम् |
आकाशमातरो दिव्याः तथान्या लोकमातरः || ६-५१ ||

भूतानाम्मातरः सर्वाः तथान्या देवमातरः |
सर्वमातृमहादेव्यः स्वायुधासक्तपाणयः || ६-५२ ||

जगद्व्याप्यावतिष्ठन्त्यः बलिकामा महोदराः |
रुद्रभक्ता महावीर्या रौद्रा रुद्रार्चनेरताः || ६-५३ ||

शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं मातरः सुरपूजिताः |
ये रुद्रा रौद्रकर्माणः रौद्रस्थाननिवासिनः || ६-५५ ||

मातरो रुद्ररूपाश्च गणानामधिपाश्च ये |
विघ्नभूतास्तथाचान्ये दशदिक्षु समाश्रिताः || ६-५५ ||

सर्वेसु प्रीतमनसः प्रतिगृह्णन्त्विमं बलिम् |
सिद्धिं कुर्वन्तु मे क्षिप्रं भयेभ्यः पान्तु मां सदा || ६-५६ ||

ऐन्द्र्यां दिशिगणा ये तु वज्रहस्ता महाबलाः |
सुश्वेताक्षाः श्वेतनिभाः तथा वै श्वेतलोहिताः || ६-५७ ||

दिव्यन्तरिक्षा भौमाश्च पातालतलवासिनः |
रुद्रार्चनरता हृष्टाः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-५८ ||

प्. ५६(८२) 

आग्नेययां च गणास्सर्वे स्रुवहस्ता निषङ्गिणः |
सुरक्ताक्षा रक्तनिभाः तथा वै रक्तलोचनाः || ६-५९ ||

दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः |
परमेशार्चनरताः कुर्वन्त्वारोग्यमुत्तमम् || ६-६० ||

वायव्यान्तु गणा ये तु सततं ध्वजपाणयः |
सुपद्माक्षाः पद्मनिभाः तथा वै पद्मलोहिताः || ६-६१ ||

दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः |
परमेशार्चनरताः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-६२ ||

कौबेर्या ये गणास्सर्वे सततं निधिपाणयः |
सुपीताक्षाः पीतनिभाः तथा वै पीतलोहिताः || ६-६३ ||

दिव्यन्तरिक्ष भौमाश्च पातालतलवासिनः |
परमेशार्चनरताः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-६४ ||

ऐशान्यां तु गणा ये तु प्रशान्ताः शूलपाणयः |
सुसूक्ष्माक्षाः सूक्ष्मनिभाः तथा वै सूक्ष्मलोहिताः || ६-६५ ||

दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः |
शिवपूजासमुद्युक्ताः क्षेमं कुर्वन्तु मे सदा || ६-६६ ||

अधोभागगणा ये तु सततं चक्रपाणयः |
सुधूम्राक्षा धूम्रनिभाः तथा वै धूम्रलोहिताः || ६-६७ ||

दिव्यन्तरिक्षभौमाश्च पातालतलवासिनः |
शिवपूजासमुद्युक्ताः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-६८ ||

प्. ५७(८३)

ऊर्ध्वभागगणा ये तु सततं पद्मपाणयः |
सुसू * * * षाः सूक्ष्म * ः तथा वै सूक्ष्मलोहिताः || ६-६९ ||

दिव्यन्तरिक्ष भौमाश्च पातालतलवासिनः |
शिवपूजासमासक्ताः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-७० ||

एते गणा महात्मानः महाबल * * ः |
शिवं संपूज्य यत्नेन बलिमेषां विनिक्षिपेत् || ६-७१ ||

ततस्सुप्रीतमनसः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
नाम्नामरावतीपुर्याः पूर्वभागे व्यवस्थिता || ६-७२ ||

विद्याधरगणाकीर्ण सिद्धगन्धर्वसेविता |
रत्नप्राकारखचिता महारत्नोपशोभिता || ६-७३ ||

तत्र देवपतिः श्रीमान् वज्रहस्तो महाबलः |
नेत्राणान्तु सहस्रेण शोभनेन विराजते || ६-७४ ||

ऐरावतगजारूढा हेमवर्णो महाद्युतिः |
देवेन्द्रः सततं हृष्टः परमेशार्चने रतः || ६-७५ ||

शिवध्यानैकपर्याप्तः शिवभक्तिसमन्वितः |
शिवभक्तैस्तथान्यैश्च देवैरपि सहानुगैः || ६-७६ ||

शिवप्रणामपरमः करोतु मम शान्तिकम् |
आग्नेये तु विभागे तु पुरी तेजोवती शुभा || ६-७७ ||

नानादेव समाकीर्णा रत्नज्वालासमाकुला |
तत्रज्वालापरीतांगो दीपाङ्गारसमद्युतिः || ६-७८ ||

प्. ५८(८४)

भूतिकृद्देहिनान्देवो ज्वलनः पापनाशनः |
शिवपूजाजपोद्युक्तः शिवस्मरणपावितः || ६-७९ ||

शान्तिं करोतु मे देवः तथा पापपरिक्षयम् |
वैवस्वतपुरी नाम दक्षिणेन व्यवस्थिता || ६-८० ||

लोहप्राकारसंयुक्ता प्रासादैरुपशोभिता |
तस्य तस्यां मध्ये स्थितः सर्वकामदो हर्म्यगस्तथा || ६-८१ ||

सुरासुरशतानीक पितृयक्षोरगालया |
तत्रेन्द्रनीलसङ्काशः रक्तान्तायतलोचनः || ६-८२ ||

महामहिषमारूढः कृष्णस्रग्वस्त्रभूषणः |
श्रीमान्यमोमहातेजाः शिवधर्मपरायणः || ६-८३ ||

शिवपूजासमुद्युक्तः क्षेमारोग्यं ददातु मे |
नैर्-ऋते तु शिशोभागे पुरीकृष्णावती शुभा || ६-८४ ||

महारक्षोगणाकीर्णा पिशाचप्रेतसंकुला |
तत्र जीमूतसंकाशः कृष्णस्रग्वस्त्रभूषणः || ६-८५ ||

खड्गपाणिर्महातेजाः करालवदनोज्वलः |
रक्षोराट् नैर्-ऋतिर्नित्यं शिवार्चनरतः सदा || ६-८६ ||

करोतु मे महाशान्तिं शिवभक्तिसमुत्सुकः |
पश्चिमे तु दिशो भागे पुरीशुद्धवती शुभा || ६-८७ ||

नानारत्नसमाकीर्णा नानाकिन्नरसंकुला |
तत्र मौक्तिकसंकाशः परिपिङ्गललोचनः || ६-८८ ||

प्. ५९(८५)

शुक्लवस्त्रपरीधानः पाशहस्तो महाबलः |
वरुणः || ६-* * * * परया भक्त्या शिवैकाहितमानसः || ६-८९ ||

रोगशोकार्तिसन्तापभयं निर्नाशयन्तु मे |
वायव्ये तु दिशो भागे पुरी गन्धवती शुभा || ६-९० ||

ऋषिसिद्धगणाकीर्णा हेमप्राकारतोरणा |
तत्र ताम्रेण लोहेन कृष्णपिङ्गललोहितः || ६-९१ ||

नभो व्याप्तान्तरालीनः ध्वजयष्ट्यायुधो यतः |
पवनः परमो देवः परमेश्वरभावितः || ६-९२ ||

क्षेमारोग्यं बलं शान्तिं करोतु सततं मम |
महोदधिपुरी नाम उत्तरे च महोज्वला || ६-९३ ||

अनेकयक्षसङ्कीर्णा नानारत्नोपशोभिता |
हेमप्राकारसंयुक्ता रत्नप्राकारसंयुता || ६-९४ ||

तत्र देवो गदाहस्तः चित्रस्रग्वस्त्रभूषणः |
ह्रस्वबाहुर्महातेजाः परिपिङ्गललोचनः || ६-९५ ||

कुबेरो वरदः श्रीमान् हरपादार्चने रतः |
शान्तिं करोतु मे प्रीतः शान्तः शान्तेन चेतसा || ६-९६ ||

यशोवती पुरी रम्या ऐशान्यां दिशि संस्थिता |
नानागणसमाकीर्णा नानारत्नसुरालया || ६-९७ ||

तेजः प्राकारपर्यन्ता निरौपम्या सदौज्वला |
तत्र मौक्तिकसङ्काशः शशाङ्ककृतशेखरः || ६-९८ ||

प्. ६०(८६)

त्रिणेत्रश्शान्तरूपाङ्गोप्यक्षमालाधरो हरः |
ईशानः परमो देवः सर्वदेवोत्तमोत्तमः || ६-९९ ||

सोपि सर्वात्मभावेन शान्तिमाशु करोतु मे |
भूलोके च भुवर्लोके स्वर्गलोके वसन्ति ये || ६-१०० ||

देवा दिव्यप्रभायुक्ताः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
महर्लोके जनो लोके तपोलोके च ये स्थिताः || ६-१०१ ||

तेपि प्रमुद्यता देवाः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
जनलोके च ये देवाः धौतचामीकर प्रभाः || ६-१०२ ||

ईशानं प्रणता नित्यं शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
महर्लोके च ये देवा विमानोज्वलसंस्थिताः || ६-१०३ ||

भव प्रणामपरमाः नाशयन्तु भयं सदा |
स्वर्लोकस्थाश्च ये देवा दीप्तिमन्तोमहाज्वलाः || ६-१०४ ||

शङ्करं प्रणता नित्यं कुर्वन्तु विजयं मम |
भूलोके चैव ये देवा भासयन्तो दिशो दश || ६-१०५ ||

शिवैकाहितचेतस्काः पापं प्रशमयन्तु मे |
गिरिकन्दरदुर्गेषु वनेषु निवसन्ति ये || ६-१०६ ||

रुद्रार्चनरता नित्यं शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
शरच्चन्द्रांशुगौरेण देहेनामलतेजसा || ६-१०७ ||

सरस्वती शिवे भक्ता शान्तिमाशुकरोतु मे |
चारुचामीकरच्छाया सरोजकरपल्लवा || ६-१०८ ||

प्. ६१(८७)

श्रीदेवी च शिवे भक्ता श्रीमद्भूतिन्ददातु मे |
चारुतामुखचन्द्रेण विचित्रकनकोज्वला || ६-१०९ ||

जयादेवी शिवे भक्ता सर्वान्कामान्ददातु मे |
हारेण सुविचित्रेण भास्वत्कनकमेखला || ६-११० ||

पराजिता शिवे भक्ता करोतु विजयं मम |
सिन्दूरारुणरक्ताङ्गः कर्णान्तायतलोचनः || ६-१११ ||

किरणावलिसंयुक्तः सप्तसप्तिकवाहनः |
गभस्तिमाली भगवान् हरपादार्चने रतः || ६-११२ ||

करोतु मे महाशान्तिं ग्रहपीडां व्यपोहतु |
पद्मरागनिभेनापि देहानापिङ्गलोचनः || ६-११३ ||

अङ्गारकश्शिवे भक्तो रुद्रार्चन परायणः |
रुद्रसद्भावसंपन्नो रुद्रध्यानैकमानसः || ६-११४ ||

ग्रहपीडाभयं सर्वं विनाशयतु मे सदा |
कुङ्कुमछविना श्रीमद्देहेन परिमण्डितः || ६-११५ ||

शिवभक्तो बुधः श्रीमान् ग्रहपीडां व्यपोहतु |
तप्तचामीकरछायः सर्वज्ञानकृतालयः || ६-११६ ||

बृहस्पतिस्सदाकालमीशानार्चनतत्परः |
सोपि शान्तात्मभावेन परमेण समाधिना || ६-११७ ||

ग्रहपीडां विनिर्जित्य करोतु विजयं मम |
हिमकुन्देन्दुवर्णाभः सुरदैत्येन्द्रपूजितः || ६-११८ ||

प्. ६२(८८)

शुक्रश्शिवार्चनरतः ग्रहपीडां व्यपोहतु |
नीलजीमूतसङ्काशः सुरक्तनयनद्युतिः || ६-११९ ||

शनैश्चरश्शिवे भक्तः ग्रहपीडां व्यपोहतु |
नीलमेधांजनछायः सैह्मिकेयो महाबलः || ६-१२० ||

शिवपूजापरो राहुः ग्रहपीडां व्यपोहतु |
धूम्रदेहयुतः क्रूरः सर्वोत्पातसमन्वितः || ६-१२१ ||

शिवार्चनरतः केतुः ग्रहपीडां व्यपोहतु |
एते ग्रहा महात्मानः शिवार्चनरतास्सदा || ६-१२२ ||

शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं सदाकालं हितैषिणः |
मुखे यस्याः स्थितो मृत्युः वृष्टिर्नाम महाबला || ६-१२३ ||

सुमुखा विघ्नकर्त्री च पुष्ट्यै च विजयंकरी |
रुद्रप्रणामपरमा शान्तिमाशु करोतु मे || ६-१२४ ||

तृतीया सप्तमी चैव दशमी च चतुर्दशी |
चतुर्थीत्वष्टमी चैव एकादश्या तु पूर्णिमा || ६-१२५ ||

एताविघ्नकरा भद्राः शुक्लकृष्णसमुद्भवाः |
नाशयन्तु भयं नित्यं कुर्वन्तु विजयं मम || ६-१२६ ||

अमावास्या महापुण्या पितृदेवसमन्विता |
शान्ता ह्येषा तु परमा शिवस्य च महाप्रिया || ६-१२७ ||

शिवतेजस्समायुक्ता करोतु मम शान्तिकम् |
प्रतिपद्वह्निसंयुक्ता द्वितीया चाधिदैवता || ६-१२८ ||

प्. ६३(८९)

तृतीया च महापुण्या धनदेन समन्विता |
चतुर्थी च महापुण्या गजवक्त्राधिदेवता || ६-१२९ ||

पञ्चमी श्रीयुता नित्यं षष्ठीस्कन्दाधिदेवता |
सप्तमी रविसंयुक्ता ह्यष्टमी रुद्रदैवता || ६-१३० ||

नवमी तिथिरत्युग्रा दुर्गादेव्यधिदैवता |
दशमी यमसंयुक्ता चैन्द्रेणैकादशीयुता || ६-१३१ ||

द्वादशीविष्णुसंयुक्ता मदनेन त्रयोदशी |
चतुर्दशी महेशेन पौर्णमासी हिमांशुना || ६-१३२ ||

एतास्तु तिथयः सर्वा ईशानार्चनतत्पराः |
शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं सदाकालं हितेरताः || ६-१३३ ||

विष्कंभः प्रीतिरायुष्मान् सौभाग्यश्शोभनस्तथा |
अतिगण्डस्सुकर्मा च धृतिश्शूलस्तथैव च || ६-१३४ ||

गण्डो वृद्धिर्ध्रुवश्चैव व्याघातो हर्षणस्तथा |
वज्रस्सिद्धिर्व्यतीपातो वरीयान् परिघश्शिवः || ६-१३५ ||

सिद्धं साध्यं शुभं शुभ्रं ब्राह्मो माहेन्द्रवैधृतिः |
चन्द्रस्य भानोरुत्पन्ना ह्येते योगा महाबलाः || ६-१३६ ||

शिवभक्तिरतास्सर्वे शिवभक्तिविधायिनः |
एते शिवार्चनरताः कुर्वन्तु मम शान्तिकम् || ६-१३७ ||

कृत्तिका परमा देवी रोहिणी रुचिरानना |
श्रीमन्मृगशिरो भद्रा आर्द्रा च परमोज्ज्वला || ६-१३८ ||

प्. ६४(९०)

पुनर्वसुस्तथापुष्यः आश्लेषा च महाबला |
नक्षत्रमातरो ह्येताः प्रभामालावभासकाः || ६-१३९ ||

महादेवार्चनरताः महादेवानुभाविताः |
पूर्वभागे स्थिता ह्येताः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-१४० ||

मखा सर्वगुणो पेता पूर्वा चैव तु फाल्गुनी |
उत्तरा फाल्गुनी श्रेष्ठा हस्ता चित्रा तथोत्तमा || ६-१४१ ||

स्वाती विशाखा वरदा दक्षिणस्थानसंस्थिताः |
अर्चयन्ती सदा कालं देव * * परम् || ६-१४२ ||

ममापि शान्तिकं ह्येताः कुर्वन्तु शिवचोदिताः |
अनूराधा तथाज्येष्ठा मूला ऋद्धिबलान्विता || ६-१४३ ||

पूर्वाषाढा महावीर्या आषाढा चोत्तरा शुभा |
अभिजिन्नामनक्षत्रं श्रवणं परमोज्वला || ६-१४४ ||

एताः पश्चिमतो दीप्ताः राजन्त्यः चारुमूर्तयः |
ईशानं पूजयन्त्येताः सार्वकालं सुभाविताः || ६-१४५ ||

शान्तिं कुर्वन्तु मे प्रीताः विभूतिञ्च समाहिताः |
श्रविष्ठयां शतभिषक् पूर्वभाद्रपदा तथा || ६-१४६ ||

रेवत्युत्तरभाद्रा च अश्विनी च महर्द्धिका |
भरणी च महावीर्या नित्यमुत्तरसंस्थिताः || ६-१४७ ||

शिवार्चनरताः नित्यं शिवध्यानैकमानसाः |
शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं बलं सौभाग्यमेव च || ६-१४८ ||

प्. ६५(९१)

कन्या च परमा देवी मकरश्च महर्धिकः |
ऋषभश्च महावीर्यः शिवभावसुभावितः || ६-१४९ ||

एते दक्षिणभागे तु पूजयन्ति सदाशिवम् |
भक्त्या च परया नित्यं शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-१५० ||

मिथुनश्च तुलाकुंभः पश्चिमेन व्यवस्थितः |
शिवपूजार्चनरताः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-१५१ ||

कर्कटो वृश्चिको मीनः एते चोत्तरसंस्थिताः |
यजन्त्येते सदाकालं रुद्रं भुवननायकम् || ६-१५२ ||

शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं रुद्रध्यानपरायणाः |
ऋषयः सप्तविख्याताः ध्रुवान्ताः परमोज्वलाः || ६-१५३ ||

शिवप्रसादसंपन्नाः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
काश्यपो गालवो गार्ग्यो विश्वामित्रो महामुनिः || ६-१५४ ||

मनुर्दक्षो वसिष्ठश्च मार्कण्डः पुलहः क्रतुः |
नारदो भृगुरात्रेयो भारद्वाजोङ्गिरा मुनिः || ६-१५५ ||

शाल्मलिः कौशिकः कण्.वः शाकल्योथपुनर्वसुः |
शालंकायन इत्येते मुनयोथ महातपाः || ६-१५६ ||

शिवध्यानार्चनोद्युक्ताः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
ऋषिपत्न्यो महापुण्याः ऋषिकन्याकुमारकाः || ६-१५७ ||

शिवार्चनरता नित्यं शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
सिद्धाश्च सिद्धतपसो गन्धर्वाप्सरसो गणाः || ६-१५८ ||

प्. ६६(९२)

विद्या * * * * त्मानः गरुडाश्च महर्षिकाः |
महेश्वरपराह्येते महेश्वरपदार्चकाः || ६-१५९ ||

सिद्धिमाशु प्रयच्छन्तु शिवधर्मपरायणाः |
नमुचिद्दैत्यराजेन्द्रः शङ्कुकर्णोमहाबलः || ६-१६० ||

जंभोनिकुंभश्शकटः शिवभक्तिपरायणाः |
एते दैत्या महात्मानः शिवसद्भावभाविताः || ६-१६१ ||

पुष्टिं बलं तथा वीर्यं प्रयच्छन्तु सुखोदयम् |
महानागोथविख्यातो दैत्यः परमवीर्यवान् || ६-१६२ ||

हाटकेश्वरदेवस्य नित्यं पूजापरायणाः |
बलं वीर्यं च मे क्षिप्रं प्रयच्छतु महर्धिकाः || ६-१६३ ||

महाजंभो हयग्रीवः प्रह्लादो दैत्यपुंगवः |
तारकाक्षमुखा दैत्याः कालनेमिर्महात्मवान् || ६-१६४ ||

वैरोचनो हिरण्याक्षः सुपर्वा च सुलोमकः |
मुचुकुन्दस्सुकुन्दश्च दैत्यो रोचनकस्तथा || ६-१६५ ||

भावेन परमेणाशु यजन्ते सर्वदा शिवम् |
सदाशिवात्मभावेन पुष्टिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-१६६ ||

दैत्यपत्न्यो महाभागाः दैत्यानां कन्यकाः शुभाः |
कुमारकाश्च दैत्यानां शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-१६७ ||

आरक्तेन शरीरेण रक्तान्तायतलोचनः |
महाभोगकृताटोपः शङ्खाब्जकृतलाञ्छनः || ६-१६८ ||

प्. ६७(९३)

अनन्तो नागराजेन्द्रः शिवपादार्चने रतः |
महापापविषं हत्वा शान्तिमाशुकरोतु मे || ६-१६९ ||

सुश्वेतेन तु देहेन सुश्वेतोपलशेखरः |
चारुभोगकृताटोपः हरचारुविभूषितः || ६-१७० ||

वासुकिर्नागराजेन्द्रः शिवपादार्चने रतः |
महापापविषं हत्वा क्षेमारोग्यं ददातु मे || ६-१७१ ||

अतिपीतेन देहेन प्रक्षुरद्भोगसंपदा |
तेजसाचातिदीप्तेन कृतस्वस्तिकलाञ्छनः || ६-१७२ ||

नागेन्द्रस्तक्षकः श्रीमान् नागकोट्यासमद्युतिः |
करोतु मे महाशान्तिं सर्वदोषविनाशनम् || ६-१७३ ||

अतिकृष्णेन वर्णेन क्षीरद्विकटमस्तकः |
कण्ठेरेखात्रयोपेतः घोरदंष्ट्रायुधोद्यतः || ६-१७४ ||

कार्कोटको महातेजा विषदर्पसमन्वितः |
विषाण्युग्राणि सहसा हत्वा शान्तिं करोतु मे || ६-१७५ ||

पद्मवर्णेन देहेन चारुपद्मायतेक्षणः |
पद्मबिन्दुक्षताभासो ग्रीवायां शुभलक्षणः || ६-१७६ ||

ख्यातः पद्मो महाभोगो हरपादार्चने रतः |
करोतु * * * महाशान्तिं महापापवि * * * यम् || ६-१७७ ||

पुण्डरीक नापि देहेनामिततेजसा |
शङ्खशूलाब्जरुचिरो भूषितो मूर्ध्नि सर्वदा || ६-१७८ ||

प्. ६८(९४)

महापद्मो महाभोगो नित्यं पशुपतौरतः |
विनिहत्य विषं घोरं शान्तिमाशुकरोतु मे || ६-१७९ ||

श्यामेन देहाभरणैः श्रीमान् कमललोचनः |
विषदर्पबलोन्मत्तः ग्रीवायामेकरेखया || ६-१८० ||

शंखवालक्षिया दीप्तः शिवपादाब्जपूजकः |
महाघोरं विषं हत्वा करोतु मम शान्तिकम् || ६-१८१ ||

अतिगौरेण देहेन चन्द्रार्धकृतशेखरः |
दीप्तभोगकृतार्वापश्शंभुलक्षणलक्षितः || ६-१८२ ||

गुलिको नाम नागेन्द्रो नित्यं हरपरायणः |
अपहृत्यविषं घोरं करोतु मम शान्तिकम् || ६-१८३ ||

अन्तरिक्षे च ये नागा ये नागाः स्वर्गसंस्थिताः |
गिरिकन्दरदुर्गेषु ये नागा भूमिसंस्थिताः || ६-१८४ ||

पाताले ये स्थिता नागाः सर्वेप्यत्र समाहिताः |
रुद्रपादार्चने सक्ताः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-१८५ ||

नागिन्यो नागकन्याश्च तथा नागकुमारकाः |
शिवभक्तास्सुमनसः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-१८६ ||

य इदं नाग संस्थानं कीर्तयेद्वा शृणोति वा |
न तस्य सर्पा हिंसन्ति विषं नाक्रमते च तम् || ६-१८७ ||

चिन्तितं लभते नित्यं तथापापपरिक्षयम् |
सिद्धिमाशुप्रयच्छन्ति सर्वविघ्नविवर्जिताम् || ६-१८८ ||

प्. ६९(९५)

गङ्गा पुण्या महादेवी यमुना नर्मदा नदी |
गोमती चापि कावेरी वरुणा देविका तथा || ६-१८९ ||

सर्वभूतपतिं देवं परमेशम्महेश्वरम् |
पूजयन्त्यो महानद्यः शिवसद्भावभाविताः || ६-१९० ||

शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं तथा पापपरिक्षयम् |
सिद्धिमाशु प्रयच्छन्तु सर्वपापविनाशनम् || ६-१९१ ||

चन्द्रभागा महापुण्या नदी गोदावरी शुभा |
सरयू गण्डकी श्रेष्ठा कौशिकी च सरस्वती || ६-१९२ ||

एता नद्यो महापुण्याः शिवपादार्चने रताः |
शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं शिवध्यानैकमानसाः || ६-१९३ ||

नैरञ्जना नाम नदी शोणश्चापि महानदः |
मन्दाकिनी च परमा तथा न्निहिता शुभा || ६-१९४ ||

एताश्चान्याश्च या नद्यः भुवि दिव्यन्तरिक्षगाः |
रुद्रार्चनपरा नद्यः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-१९५ ||

गुह्यानि यानि तीर्थानि आसमुद्रात्सरांसि च |
कुर्वन्तु शान्तिकं तानि श्रीकण्ठाधिष्ठितानि तु || ६-१९६ ||

महावैश्रवणो देवो यक्षराजो महर्धिकः |
यक्षकोटिपरीवारो यक्षासंख्येयसंयुतः || ६-१९७ ||

महाविभवसंपन्नो हरपादार्चने रतः |
शिवध्यानैकपरमो हरपादरतोत्तमः || ६-१९८ ||

प्. ७०(९६)

शान्तिं करोतु मे प्रीतः पद्मपत्रायतेक्षणः |
माणिभद्रो महायक्षो मणिरत्नविभूषितः || ६-१९९ ||

मनोहरेण हारेण कण्ठलग्नेन राजते |
यक्षिणी यक्षकन्याभिः परिवारितविग्रहा || ६-२०० ||

शिवपूजार्चनोद्युक्ता करोतु मम शान्तिकम् |
पाञ्चिको नाम यक्षेन्द्रः कर्णिकाकटकोज्वलः || ६-२०१ ||

मकुटेन विचित्रेण केयूराभ्यां विराजते |
यक्षासंख्येययुक्तश्च यक्षकोटिसमन्वितः || ६-२०२ ||

हरार्चनपरोनित्यं करोतु मम शान्तिकम् |
श्रीमान्विभण्डको यक्षो नानारत्नविभूषितः || ६-२०३ ||

चारुणाकुण्डले नैव कर्णो नित्यं विराजते |
यक्षेश्वरः यक्षपतिः यक्षसेनापतिर्बुधः || ६-२०४ ||

हरपादार्चनरतः करोतु मम शान्तिकम् |
धृतराष्ट्रो महातेजाः यक्षो यक्षाधिपः प्रभुः || ६-२०५ ||

दिव्यपट्टांशुकच्छन्नो मणिकाञ्चनभूषितः |
शिवभक्तः शिवध्यायी शिवपूजापरायणः || ६-२०६ ||

शिवप्रसादसंपन्नः करोतु मम शान्तिकम् |
पूर्णभद्रो महायक्षः सर्वालंकारभूषितः || ६-२०७ ||

रत्नदीप्तेन पट्टेन हैमेनैव विराजते |
यक्षकोटिसहस्रेण परिवारितविग्रहः || ६-२०८ ||

प्. ७१(९७)

रुद्रप्रणामपरमो रुद्रभक्तिरतस्सदा |
रुद्रार्चनसमुद्युक्तः करोतु मम शान्तिकम् || ६-२०९ ||

विरूपाक्षश्च यक्षेन्द्रः श्वेतवासा महाद्युतिः |
चारुकाञ्चनमालाभिः किङ्किणीरवकान्वितः || ६-२१० ||

विभूषितस्सदाकालं वरदानैकतत्परः |
रुद्रपूजापरोनित्यं करोतु मम शान्तिकम् || ६-२११ ||

अन्तरिक्षे च ये यक्षा ये यक्षास्स्वर्गसंस्थिताः |
गिरिकन्दरदुर्गेषु ये यक्षा भूतवासिनः || ६-२१२ ||

पातालवासिनो यक्षा नानारूपोद्यतायुधाः |
शिवभक्तास्सुमनसः शिवपूजासमुत्सुकाः || ६-२१३ ||

शान्तिं कुर्वन्तु मे हृष्टाः शान्ताः शान्तिपरायणाः |
यक्षिण्यो विविधाकाराः तथा यक्षकुमारकाः || ६-२१४ ||

यक्षकन्या महाभोगाः शिवध्यान * * * * ः |
शान्तिं स्वस्त्ययनं क्षेमं बलं कल्याणमुत्तमम् || ६-२१५ ||

सिद्धिमाशुप्रयच्छन्तु नित्यमेव समाहिताः |
पर्वताः सर्वतः सर्वे पर्वताश्च महर्धिकाः || ६-२१६ ||

शिवे भक्तास्सुमनसः क्षेमं कुर्वन्तु मे सदा |
सागराः सर्वतः सर्वे ये चान्ये सागरा भुवि || ६-२१७ ||

रुद्र पूजारता नित्यं कुर्वन्तु मम शान्तिकम् |
राक्षसाः सर्वतः सर्वे राक्षसा घोररूपिणः || ६-२१८ ||

प्. ७२(९८)

राक्षसा ये महावीर्याः राक्षसाश्च महाबलाः |
जलस्था राक्षसा ये  तु येन्तरिक्षे तु राक्षसाः || ६-२१९ ||

पातालराक्षसा ये तु नित्यं रुद्रार्चने रताः |
शान्तिं कुर्वन्तु मे नित्यं सन्ततं शिवभाविताः || ६-२२० ||

भैरवं यस्य रूपन्तु प्रेतभस्मावकुण्ठितम् |
तेजसा तस्य देवस्य शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-२२१ ||

नित्यमुज्वलवेषेण योगिन्योथ महावलाः |
अनेकरूपधारिण्यो डाकिन्यश्च महर्धिकाः || ६-२२२ ||

रुद्रप्रणामपरमा रुद्रपूजारतास्सदा |
रुद्रैकाहितचेतस्काः शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-२२३ ||

अन्तरिक्षगतायाश्च डाकिन्यः स्वर्गसंस्थिताः |
पाताले भूतले याश्च गिरिदुर्गेषु याः स्थिताः || ६-२२४ ||

त्रितयं लोचनं यस्य त्रिशूलं यस्य भासुरम् |
तेजसा तस्य देवस्य शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-२२५ ||

सर्वे भूता महारूपाः सर्वे भूता महोज्वलाः |
सर्वे भूताः स्थिता येत्र भूता येन्ये परत्र च || ६-२२६ ||

अन्तरिक्षे च ये भूता ये भूता दिवि संस्थिताः |
पाताले भूतले ये तु भूता भूतिविधायिनः || ६-२२७ ||

खट्वाङ्गं यस्य विमलं त्रिशूलं करपल्लवे |
तेजसा तस्य देवस्य शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा || ६-२२८ ||

प्. ७३(९९)

प्रेताः प्रेतगणास्सर्वे ये प्रेतास्सर्वतो मुखाः |
अतिदीप्ताश्च ये प्रेताः ये प्रेतारुधिराशनाः || ६-२२९ ||

अन्तरिक्षे च ये प्रेता ये प्रेतास्स्वर्गसंस्थिताः |
पाताले भूतले प्रेता ये ये प्रेताः कामरूपिणः || ६-२३० ||

नानारूपधरास्सर्वे पिशाचागुणवत्तराः |
अन्तरिक्षे पिशाचा ये स्वर्गे ये च पिशाचकाः || ६-२३१ ||

भूतले ये पिशाचाश्च बहुरूपा मनोजवाः |
चन्द्रार्धम्मस्तस्के यस्य भस्म यस्य विभूषणम् || ६-२३२ ||

तेजसा तस्य देवस्य शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
अपस्मारग्रहास्सर्वे सर्वे चापि ज्वरग्रहाः || ६-२३३ ||

गर्भबालग्रहा ये तु नानारोगग्रहास्तु ये |
अन्तरिक्षे ग्रहाये तु स्वर्गे ये तु ग्रहोत्तमाः || ६-२३४ ||

पाताले भूतले ये च ये ग्रहाः सर्वतोदिशि |
कण्ठं यस्य महानीलं भूषणं यस्य पन्नगाः || ६-२३५ ||

तेजसा तस्य देवस्य शान्तिं कुर्वन्तु मे सदा |
इति देवादयस्सर्वे शिवाज्ञानु विधायिनः || ६-२३६ ||

कुर्वन्तु शान्तिं जगतः शिवभक्तेषु सर्वदा |
इत्युक्त्वा देवदेवस्य सन्निधौ च कृताञ्जलिः || ६-२३७ ||

शिवध्यानपरो भूत्वा भक्त्या स्तोत्रमुदीरयन् |
जयात्मयोगसंस्थाय जय संसिद्धचेतसे || ६-२३८ ||

प्. ७४(१००)

जयदानैकशूराय जयेशान नमोस्तु ते |
जयोत्तमाय देवाय जय कल्याणकीर्तये || ६-२३९ ||

जय प्रकटदेहाय जितजप्याय ते नमः |
जय लक्ष्मी विधानाय जय कान्तिविधायिने || ६-२४० ||

जय वाक्यविशुद्धाय अजिताय नमो नमः |
यज त्रिशूलहस्ताय जय खट्वांग धारिणे || ६-२४१ ||

जय निर्जितलोकाय जय रूपाय ते नमः |
जय कान्तार्धदेहाय जय चन्द्रार्धधारिणे || ६-२४२ ||

जय देव त्रिदेवाय जय रुद्राय ते नमः |
जय त्रिभुवनेशाय जय विख्यातकीर्तये || ६-२४३ ||

जयाधाराय शर्वाय जय कर्त्रे नमोस्तु ते |
जय निर्मलदेहाय जय सर्वार्थकारिणे || ६-२४४ ||

जय मन्मथनाशाय ईशानाय नमोस्तु ते |
इत्येवं शान्तिकाध्यायं यः पठेच्छृणुयात्तथा || ६-२४५ ||

विधूय सर्वपापानि शिवलोके महीयते |
कन्यार्थी लभते कन्यां जयकामो जयं लभेत् || ६-२४६ ||

अर्थकामोलभेदर्थं पुत्रकामो लभेत्सुतान् |
विद्यार्थी लभते विद्यां योगार्थी योगमाप्नुयात् || ६-२४७ ||

यान्यान् प्रार्थयते कामान् मानवः श्रवणादिह |
तत्सर्वं शीघ्रमाप्नोति देवानाञ्च प्रियो भवेत् || ६-२४८ ||

प्. ७५(१०१)

श्रुत्वाध्यायमिमं पुण्यं संग्रामं प्रविशेन्नरः |
सनिर्जित्याखिलान् शत्रून् कल्याणैः प्रतिपूर्यते || ६-२४९ ||

अक्षयं मोदते कालं इतरस्तुतशासनः |
व्याधिभिर्नभिभूयेत पुत्रपौत्रैः प्रतिष्ठितः || ६-२५० ||

श्रुत्वाध्यायमिदं पुण्यं यमुद्दिश्य पठेन्नरः |
तस्य रोगा न बाधन्ते वातपित्तादिसंभवाः || ६-२५१ ||

नाकाले मरणन्तस्य न सर्पैश्चापि दंश्यते |
न विषं क्रमते देहे न जडान्धत्वमूकता || ६-२५२ ||

नोपसर्गभयन्तस्य नचोत्पातभयं भवेत् |
नाभिचारकृतैर्दोषैः लिप्यते स कदाचन || ६-२५३ ||

यत्पुण्यं सर्वतीर्थानां गंगादीनां विशेषतः |
तत्पुण्यं कोटिगुणितम् प्राप्नोति श्रवणादिह || ६-२५४ ||

दशानां राजसूयानां अग्निष्टोमशतस्य च |
श्रवणात्फलमाप्नोति कोटिकोटिगुणोत्तरम् || ६-२५५ ||

अवध्यस्सर्वदेवानां अन्येषां च विशेषतः |
जीवेद्वर्षशतं साग्रं सर्वव्याधिविवर्जितः || ६-२५६ ||

गोघ्नश्चैव कृतघ्नश्च ब्रह्महा गुरुतल्पगः |
शरणागतघाती च मित्र विस्रंभघातकः || ६-२५७ ||

दुष्टपापसमारो मातृहा पितृहा तथा |

प्. ७६(१०२)

श्रवणादस्य भावेन मुच्यते सर्वपातकैः || ६-२५८ ||

शान्त्यध्यायमिमं पुण्यं न दद्याद्यस्य कस्य चित् |
शिवभक्ते समादेयः शिवेन कथितः पुरा || ६-२५९ ||

नित्यं खचितशक्तिश्च शक्तिव्याघातवर्जितः |
सर्वकामसमृद्धः स्यात् यः पठेत दिने दिने || ६-२६० ||


इति शिवधर्मशास्त्रे शिवधर्मोत्तरे नन्दिकेश्वरप्रोक्ते 
शान्तिपाठकथनन्नाम षष्ठोऽध्यायः ||




प्. ७७(१०३) 

श्रीः

अथ सप्तमोध्यायः 

शिवाय नमः 

नन्दिकेश्वर उवाच

ये स्मरन्ति सदाकालमीशानं पूजयन्ति वा |
रुद्रलोकात्परिभ्रष्टास्ते रुद्रा नात्र संशयः || ७-१ ||

अग्निहोत्राश्च वेदाश्च यज्ञाश्च बहुदक्षिणाः |
शिवलिङ्गार्चनस्यैते कोट्यंशेनापि नो समाः || ७-२ ||

सदा यजति यज्ञेन सदा दानं प्रयच्छति |
सदा च वायुभक्षः स्यात् सदा यो भ्यर्च्येच्छिवम् || ७-३ ||

यश्शिवं पूजयेन्नित्यं प्रणमेद्वापि भक्तितः |
तस्य योगं च मोक्षं च शिवः प्रीतः प्रयच्छति || ७-४ ||

यः कुर्यादर्चनं मासमेकाहारो जितेन्द्रियः |
स च यत् फलमाप्नोति न तत् सर्वैः महामखैः || ७-५ ||

पौर्णमास्याममवास्यां चतुर्दश्यष्ठमीषु च |
स्नापयित्वा सदा लिङ्गं सर्वयज्ञफलं लभेत् || ७-६ ||

कृष्णपक्षे त्रयोदश्यां उपोष्य परमेश्वरे |
प्रातर्मध्याह्नयोः पूजां चतुर्दश्यां समाचरेत् || ७-७ ||

पञ्चगव्यं सकृत् पीत्वा हविर्भुञ्जीत वाग्यतः |

प्. ७८(१०४) 

दशानामश्वमेधानां फलं प्राप्नोति मानवः || ७-८ ||

कृष्णाष्टम्यामुपोष्यान्यः पूजयित्वा तु शंकरम् |
प्राप्नोति परमं स्थानं देवदेवं महेश्वरम् || ७-९ ||

ब्रह्मचारी शुचिर्भूत्वा सन्ध्यायां पूजयेच्छिवम् |
कुलसप्तकमुद्धृत्य शिवलोके महीयते || ७-१० ||

महास्नानादिविधिना शिवं पर्वसु पूजयेत् |
यावत् स्यात् सर्वकालं च पूजा या शंकरस्य तु || ७-११ ||

तावत्कालार्चनं पुण्यं यत्तत्पर्वार्चनाद्भवेत् |
तस्मात् सर्वप्रयत्नेन यथा विभवविस्तरम् || ७-१२ ||

पूजनीयः शिवो नित्यं पुण्यलोकजिगीषया |
नैरन्तर्येण षण्मासं विधिना पूजयेच्छिवम् || ७-१३ ||

पुण्यं तदेव संकल्पं लभते विषुवार्चनात् |
एतदेव तु विज्ञेयं ग्रहणे चोत्तरायणे || ७-१४ ||

संक्रान्तौ च दिनच्छिद्रे षडशीतिमुखेषु च |
मासैश्चतुर्भिर्यत्पुण्यं विधिना पूज्य शंकरम् || ७-१५ ||

तत्कार्तिक्यां भवेत्पुण्यं पौर्णमास्यां शिवार्चनात् |
पुण्यमेवञ्च फाल्गुन्यां आषाढ्यामेव मेव च || ७-१६ ||

चतुर्मासार्चनं ह्येतत् महापुण्यफलं भवेत् |
माघमासे समुद्युक्तः त्रिसन्ध्यं योर्चयेच्छिवम् || ७-१७ ||

लभेत् षाण्मासिकं पुण्यं मासे नैव न संशयः |

प्. ७९(१०५)

यथा माघे तथाषाढे मासे चैव तु कार्तिके || ७-१८ ||

त्रिषु पुण्यं समं ज्ञेयं मासेष्वेतेषु यत्कृतम् |
चतुर्मासार्चनं पुण्यं पुष्यमासार्चनाल्लभेत् || ७-१९ ||

चैत्रफाल्गुनयोः पुण्यं द्विमासजनितं फलम् |
चतुर्दश्याममावास्यां पौर्णमास्यान्तु पाक्षिकम् || ७-२० ||

पुण्यमष्टगुणं ज्ञेयं अष्टम्यां योर्चयेच्छिवम् |
यो ददातिगवां लक्षं दोग्ध्रीणां वेदपारगे || ७-२१ ||

एकाहमर्चयेल्लिङ्गं तस्य पुण्यं ततोधिकम् |
मासे मासे तु योश्नीयात् यावज्जीवं द्विजोत्तमः || ७-२२ ||

यश्चार्चयेत् सकृल्लिङ्गं समन्तत्र न संशयः |
अनेन क्रमयोगेन पुण्यवृद्धिर्दिने दिने || ७-२३ ||

* * * * * * स्यापि यावत् कालं समर्चयेत् |

यः पुनस्संगमुत्सृज्यं शिवशब्दं प्रपूजयेत् || ७-२४ ||

नैरन्तर्याच्छतगुणं पुण्यं तस्य प्रवर्धते |
पञ्चाशद्गुणितं पुण्यं * * * * * * च्छिवम् || ७-२५ ||

ऋतावृतौ तदर्धं स्यात् मासेनापि तदर्धकम् |
मासार्धमपि यो लिङ्गे नैरन्तर्येण पूजयेत् || ७-२६ ||

नरोत्तमस्सविज्ञेयो नैरन्तर्यं हि दुष्करम् |
प्रातरुत्थाय यो लिङ्गं भक्त्या पूजयते सकृत् || ७-२७ ||

संपूर्णां पृथिवीं दत्वा यत् फलं तदवाप्नुयात् |

प्. ८०(१०६)

मध्यं दिनकरे प्राप्ते नैरन्तर्येण पूजयेत् || ७-२८ ||

कपिलानां शतं दत्वा पुण्यं यत्तदवाप्नुयात् |
वारुणीमाश्रिते सूर्ये यश्शिवं सम्यगर्चयेत् || ७-२९ ||

गवां शतसहस्रस्य दत्तस्य फलमाप्नुयात् |
शिवलिङ्गं महापुण्यं सर्वदेवनमस्कृतम् || ७-३० ||

यस्स्पृशेदपि पाणिभ्यां न स पापैः प्रलिप्यते |
न ते भुयः प्रयास्यन्ति योनिं संसारसागरम् || ७-३१ ||

क्रमान्मोक्षं गमिष्यन्ति ये नरा लिङ्गमात्रतः |
मेरुमन्दरमात्रोपि राशिः पापस्य कर्मणः || ७-३२ ||

ईश्वरं वैयमासाद्य नश्यन्ते दुष्टरोगवत् |
लिङ्गार्चनरतो नित्यं महापातकसंभवैः || ७-३३ ||

दोषैः कृतैर्नलिप्येत पद्मपत्रमिवांभसा |
छित्वा भित्वा च भूतानि हत्वा सर्वमिदञ्जगत् || ७-३४ ||

यजेदेकं विरूपाक्षं न स पापैः प्रलिप्यते |
सर्वावस्थां गतो वापि युक्तो वा सर्वपातकैः || ७-३५ ||

शिवमिष्ट्वा नरस्सोपि प्रयाति परमां गतिम् |
सरित्समुद्रतीरेषु वनेषुपवनेषु च || ७-३६ ||

गिरिशृंगेषु कूपेषु गहनोपवनेषु च |
पुष्करिण्यां तटाकेषु तीर्थायतनसंश्रये || ७-३७ ||

यत्र वा रमते बुद्धिः तत्रैव शिवमर्चयेत् |

प्. ८१(१०७)

सर्वदानेन यत्पुण्यं तल्लभेन्नात्र संशयः || ७-३८ ||

यः पुनस्स्नानसंकल्पमुत्सृज्यशिवमर्चयेत् |
सोश्वमेधफलं सर्वं लभते नात्र संशयः || ७-३९ ||

अयं विनैव मन्त्रेण पुण्यराशिः प्रकीर्तितः |
स्यादयं मन्त्रसंयुक्तः पुण्यं शतगुणाधिकम् || ७-४० ||

तस्मान्मन्त्रेण सर्वासु स्नानं गन्धफलादिकम् |
गजाश्वरथवस्त्रं च हैमाद्यादि निवेदयेत् || ७-४१ ||

आदौ नमश्शिवायेति मन्त्रः सर्वार्थसाधकः |
सर्वमन्त्राधिकश्चाय मोङ्काराद्यष्षडक्षरः || ७-४२ ||

शिवेनान्तर्बहिर्व्याप्तं सर्वमेतच्चराचरम् |
जगदोमिति यच्चक्रे तस्मादोमिति संज्ञितः || ७-४३ ||

अयमर्थश्च तिसृभिर्मात्राभिः परिगीयते |
ब्रह्मा हरिश्च रुद्रश्च मात्रास्त्रिस्रः प्रकीर्तिताः || ७-४४ ||

त्रिभिरेतैर्जगद्व्याप्तं कारणैरात्मकर्मभिः |
तिस्रो मात्रा शिवस्यैताः सर्वलोकप्रपूजिताः || ७-४५ ||

एता एव त्रयो वेदाः त्रयोलोकास्त्रयोग्नयः |
त्रयो गुणास्त्रिवर्गाश्च यच्चान्यज्जगदि स्थितम् || ७-४६ ||

अर्धमात्रापरोरुद्रः शिवः परमकारणः |
तस्मादेतत्समुत्पन्नं जगतः कारणत्रयम् || ७-४७ ||

सर्वयज्ञफलश्शुद्धो नमस्कारो महेश्वरः |

प्. ८२(१०८)

नमस्कारात्मयज्ञेन तस्मात् संपूजयेच्छिवम् || ७-४८ ||

अज्ञानं शिवतत्त्वं स्यात् सर्वदुःखालयं यतः |
स्वबावात्तदपांसुं हि यस्माद्रुद्रः परश्शिवः || ७-४९ ||

नमश्शिवाय शान्ताय कारणत्रय हेतवे |
निवेदयामि चात्मानं त्वं गतिः परमेश्वर || ७-५० ||

जप्त्वोन्नमश्शिवायेति मुच्यते सर्वपातकात् |
यस्मात् तस्मात् सदा मन्त्रमोङ्काराद्यमनुस्मरेत् || ७-५१ ||

सर्वदा सर्वकार्येषु क्षुतनिष्ठीवनादिषु |
यश्चोन्नमश्शिवायेति गिरमुक्त्वा शिवं व्रजेत् || ७-५२ ||

यः स्वयं प्रतिबुद्धस्तु प्राणोत्क्रान्ते च संस्मरेत् |
य ओं नमश्शिवायेति स गच्छेत् परमां गतिम् || ७-५३ ||

शाठ्येनापि नमस्कारः प्रयुक्तः शूलपाणये |
संसारस्थूलबन्धानामुद्वेष्टनकरो भवेत् || ७-५४ ||

अपवित्रः पवित्रो वा सर्वावस्थां गतोपि वा |
सकृत्स्मरति यो रुद्रं सर्वपापैः प्रमुच्यते || ७-५५ ||

स्मरणादेव रुद्रस्य पापसंघातपञ्जरम् |
शतधा भेदमायाति गिरिर्वज्रहतो यथा || ७-५६ ||

सर्वेषां शिवभक्तानां अशेषार्थप्रसिद्धये |
मन्त्रो महेश्वरः साक्षात् अशेषार्थप्रसाधनम् || ७-५७ ||

यद्बीजं सर्वविद्यानां आद्यं ब्रह्म परात्परम् |

प्. ८३(१०९)

सर्वार्थसाधनं मन्त्रं शिवसूत्रं षडक्षरम् || ७-५८ ||

भाषितस्यैव सूत्रस्य शिवज्ञानानि शंभुना |
तस्मात् परावराणीह प्यक्ताक्तगदितानि तु || ७-५९ ||

तस्मादनेन मन्त्रेण प्रकुर्वीत शिवार्चनम् |
सन्ध्यायान्तु जपेदेनं सर्वपापविशुद्धये || ७-६० ||

ग्रहाच्छतगुणं तस्मात् सन्ध्यायान्तु जलाशये |
शिवाग्राद्दक्षिणामूर्तेः तत्पुण्यमयुताधिकम् || ७-६१ ||

तस्माच्छिवालये जप्यं * * * * * * * * |
मन्त्रेण * * सततं सर्वकामप्रसिद्धये || ७-१६२ ||

जितेन्द्रियः शान्तमनाः शिवमन्त्रेण योर्चयेत् |
न तस्य शक्यते वक्तुं पुण्यं वर्षशतैरपि || ७-१६३ ||

एतावच्छक्यते वक्तुं यस्मिन्देशे वसत्ययम् |
सोपि देशो भवेत्पूतः किं पुनस्तस्य बान्धवाः || ७-६४ ||

यस्मिन्निवासे चाश्नाति ये चास्य परिचारकाः |
ते पीह तत्समा ज्ञेयाः तैर्विना न शिवार्चनम् || ७-६५ ||

न तत्र देशे दुर्भिक्षं न च मारी प्रवर्तते |
नाकाले म्रियते राजा पूज्यते यत्र शंकरः || ७-१६६ ||

दीक्षितः सूत्रमन्त्रज्ञः योर्चयेत सदाशिवम् |
स च यत्फलमाप्नोति तदेकाग्रमनाश्शृणु || ७-६७ ||

सर्ववेदेषु यत्पुण्यं सर्वयज्ञेषु यत्फलम् |

प्. ८४(११०)

तत्फलं कोटिगुणितं लभते नात्र संशयः || ७-६८ ||

यश्शिवं पूजयेन्नित्यं अन्त्यजोपि जितेन्द्रियः |
भवभावसमायुक्तः सोपि गच्छेत्परां गतिम् || ७-६९ ||

नोपनीतसहस्रेभ्यो ब्रह्मचारी विशिष्यते |
ब्रह्मचारि सहस्रेभ्यो वेदाध्यायी विशिष्यते || ७-७० ||

वेदाध्यायि सहस्रेभ्यो ह्यग्निहोत्री विशिष्यते |
अग्निहोत्रिसहस्रेभ्यो यज्ञयाजी विशिष्यते || ७-७१ ||

यज्ञयाजिसहस्रेभ्यो सत्रयाजी विशिष्यते |
सत्रयाजिसहस्रेभ्यस्सर्वविद्यान्तपारगाः || ७-७२ ||

सर्वविद्यान्तवित्कोट्याः शिवभक्तो विशिष्यते |
यस्मादेव शिवं तस्मात् अर्चयेच्छान्तमानसः || ७-७३ ||

शिवभक्तो जितक्रोधः शिवज्ञानपरायणः |
मैत्रीकारुणिकोजस्रं प्राप्नोति सततं शिवम् || ७-७४ ||

क्षणार्धेनापि यत्पुण्यं कुर्यान्मैत्रीसुभावितः |
न तद्वर्षशतेनापि तपो यज्ञशतैर्भवेत् || ७-७५ ||

सर्वप्राणिषु कारुण्यं दीनानाथेषु भावयेत् |
सुखं प्राणिषु मैत्री स्यात् मुदितापुण्यशालिषु || ७-७६ ||

अपुण्यवत्सुचोपेक्षा सर्वेषाञ्च देच्छिवः |
इत्येवं पञ्चधाचित्तं भावयित्वार्चयेच्छिवम् || ७-७७ ||

इष्ट्वा तु परया भक्त्या भगवन्तं महेश्वरम् |

प्. ८५(१११)

कृताञ्जलिपुटो भूत्वा स्तोत्रमेतज्जपेन्नरः || ७-७८ ||

स्तुताय स्तुतिरूपाणि स्तूयमानाय सर्वदा |
स्तुतिहेतुनिधानाय नमस्त्रिणयनाय ते || ७-७९ ||

देवाय देवदेवाय सर्वदेवैकहेतवे |
दीप्यानामपि दीप्याय नमो दीप्यतमाय ते || ७-८० ||

नमस्ते ज्ञानरूपाय सर्वज्ञानैकहेतवे |
ज्ञानविज्ञानशुद्धाय नित्यं ज्ञानरताय ते || ७-८१ ||

सूक्ष्माय सूक्ष्मसूक्ष्माय सूक्ष्मज्ञानैकहेतवे |
सूक्ष्माणामपि सूक्ष्माय नमस्सूक्ष्मतमाय ते || ७-८२ ||

दिव्याय दिव्यरूपाय दिव्यरूपैकहेतवे |
पूज्यानामपि पूज्याय नमः पूज्यतमाय ते || ७-८३ ||

नित्याय नित्यनित्याय नित्यानित्यैकहेतवे |
नित्यानामपि नित्याय नमो नित्यतमाय ते || ७-८४ ||

दीप्ताय दीप्तदीप्ताय सर्वदीप्त्यैकहेतवे |
दीप्तानामपि दीप्ताय नमो दीप्तितमाय ते || ७-८५ ||

शुद्धाय शुद्धरूपाय सर्वसुध्यैकहेतवे |
शुद्धानमपि शुद्धाय नमश्शुद्धतमाय ते || ७-८६ ||

साराय साररूपाय सर्वसारैकहेतवे |
साराणामपि साराय नमस्सारतमाय ते || ७-८७ ||

शक्ताय शक्तिरूपाय सर्वशक्त्यैकहेतवे |

प्. ८६(११२)

शक्तानामपि शक्ताय नमश्शक्ततमाय ते || ७-८८ ||

कालाय कालरूपाय सर्वकालैकहेतवे |
कालानामपि कालाय नमः कालतमाय ते || ७-८९ ||

सर्वमन्त्रशरीराय सर्वमन्त्रैकहेतवे |
मन्त्राणामपि मन्त्राय नमो मन्त्रतमाय ते || ७-९० ||

व्योमप्रमाणरूपाय ईशानाय नमो नमः |
व्योमप्रमाणधर्माय धर्मेशाय नमो नमः || ७-९१ ||

व्योमप्रमाणभोगाय भोगेशाय नमो नमः |
व्योमप्रमाणमोक्षाय मोक्षेशाय नमो नमः || ७-९२ ||

एकदेहद्विदेहाय बहुदेहाय ते नमः |
देहासंख्येय युक्ताय त्र्यम्बकाय नमो नमः || ७-९३ ||

एकवक्त्रद्विवक्त्राय बहुवक्त्राय ते नमः |
वक्त्रासंख्येययुक्ताय परमेशाय ते नमः || ७-९४ ||

एकजिह्वद्विजिह्वाय बहुजिह्वाय ते नमः ||
जिह्वासंख्येययुक्ताय त्रिणेत्राय नमो नमः || ७-९५ ||

एककर्णद्विकर्णाय बहुकर्णाय ते नमः |
कर्णासंख्येय युक्ताय नीलकण्ठाय ते नमः || ७-९६ ||

एकनासाद्विनासाय बहुनासाय ते नमः |
नानासंख्येय युक्ताय नित्यं शर्वाय ते नमः || ७-९७ ||

एकहस्तद्विहस्ताय बहुहस्ताय ते नमः |

प्. ८७(११३)

हस्तासंख्येययुक्ताय शङ्कराय नमो नमः || ७-९८ ||

एकवस्त्रद्विवस्त्राय बहुवस्त्राय ते नमः |
वस्त्रासंख्येययुक्ताय नित्यं रुद्राय ते नमः || ७-९९ ||

एकनेत्रद्विनेत्राय बहुनेत्राय ते नमः |
नेत्रासंख्येय युक्ताय शङ्कराय नमो नमः || ७-१०० ||

नमोस्तु ते महादेव नमस्तेस्तु महे * * |
योगिन् नमस्ते * * ज्वल * * * * * * * || ७-१०१ ||

नमोस्तु ते महेशाय नमस्तेस्तु महोत्तम |
नमस्तेस्तु महारूप नमस्तेस्तु सदाशिव || ७-१०२ ||

नमस्तेस्तु सदाशुद्ध नमस्ते * * * * * |
नमस्तेस्तु महादेव * * सदाशिव * * || ७-१०३ ||

नमस्ते भगवन् शान्त नमस्ते भगवन् ध्रुव |
नमस्ते भगवन्दीप्त नमस्ते भगवन् हर || ७-१०४ ||

अजिताय नमस्तुभ्यं भस्मांगाय नमोस्तु ते |
सर्वज्ञाय नमस्तुभ्यं अनाथाय नमोस्तु ते || ७-१०५ ||

अव्यक्ताय नमस्तुभ्यं प्रशान्ताय नमोस्तु ते |
सुपूज्याय नमस्तुभ्यं वरदाय नमोस्तु ते || ७-१०६ ||

अनन्ताय नमस्तुभ्यं सर्वगाय नमोस्तु ते |
इति स्तवेन दिव्येन यः स्तौति च महेश्वरम् || ७-१०७ ||

स विधूयाशु पापानि रुद्रलोके महीयते |

प्. ८८(११४) 

भोगार्थी लभते भोगान् राज्यार्थी राज्यमाप्नुयात् || ७-१०८ ||

मुच्यते व्याधिमान् व्याधेः दुःखी दुःखात्प्रमुच्यते |
बन्धनान्मुच्यते बद्धः यशोर्थी सुयशो भवेत् || ७-१०९ ||

भक्तिः परशिवे नित्यमवाप्य सुखमेधते |
यान्यान् चिन्तयते कामान् तां स्तान् प्राप्नोति मानवः || ७-११० ||

शिवस्य पदमाप्नोति नित्यं पठति यो नरः |

इति शिवधर्मशास्त्रे श्रीनन्दिकेश्वरप्रोक्ते दानधर्मविधिर्नाम 
सप्तमोध्यायः ||




प्. ८९(११५)

श्रीः

अथ अष्टमोध्यायः 

नन्दिकेश्वर उवाच

पृथिव्यां यानि तीर्थीनि पुण्यान्यायतनानि च |
लीयन्ते तानि लिङ्गे तु तस्माल्लिङ्गं प्रपूजयेत् || ८-१ ||

सस्नातस्सर्वतीर्थेषु सर्वयज्ञेषु दीक्षितः |
यः पूजयेन्महादेवं स गच्छेत्परमं पदम् || ८-२ ||

शतेन स्थापितं लिङ्गं सहस्रेण न चालयेत् |
सुस्थितं दुस्थितं वापि शिवलिङ्गं न चालयेत् || ८-३ ||

घृताभिषेकं यः कुर्यात् अहोरात्रं शिवस्य तु |
सूक्ष्मधारेण कुंभेन पुण्यमासे समुद्यतः || ८-४ ||

गीतनृत्तोपहारेण शंखवादित्रनिस्वनैः |
कुर्वन्जागरणन्तत्र प्रदीपाद्युपशोभया || ८-५ ||

समस्तपापनिर्मुक्तः समस्तकुलसंयुतः |
समस्तकामसंपूर्णः समस्तगुणसंयुक्तः || ८-६ ||

ज्वलद्भिस्समहायानैः असंख्येयैरनूपमैः |
युक्तः शिवपुरे नित्यं मोदते शिववत्सुखी || ८-७ ||

ग्रहणे विषुवे चैव पुण्येषु दिवसेषु च |
घृताभिषेकं यः कुर्यात् महापुण्यमवाप्नुयात् || ८-८ ||

प्. ९०(११६)

घृताभिषेकं यः पश्येत् आसमाप्तमुपोषितः |
विधूय सर्वपापानि शिवलोकं स गच्छति || ८-९ ||

एकः पूजयते भक्त्या त्वन्यो भक्त्या प्रपश्यति |
सममेवफलन्ताभ्यां भक्तिरेवात्रकारणम् || ८-१० ||

यः कुर्यात्पर्वकालेषु महापूजाप्रवर्तनम् |
शिवस्य रथयात्रां वा नगरान्तः परिक्रमात् || ८-११ ||

महाचित्रध्वजैः चित्रैः किङ्किणीखकान्वितैः |
वितानध्वजमालाभिः घण्टाचामरदर्पणैः || ८-१२ ||

शंखभेर्यादिनिर्घोषैः गीतवाद्यादिसंकुलैः |
लेख्या दारुमयैर्यन्त्रैः मातृयक्षगणादिभिः || ८-३ ||

उदगाग्नेय यन्त्रैश्च बह्वाश्चर्यैरनेकशः |
स्त्रिडोलचक्रयन्त्रैश्च रथमन्दिरशोभिताम् || ८-१४ ||

उद्यानपानखानाद्यैः महासत्रसभायुताम् |
महाजनसमाकीर्णां यथाविभवकल्पिताम् || ८-१५ ||

सर्वदानस्य पुण्यानि सर्वयज्ञफलानि च |
अत्युग्रतपसां पुण्यं सर्वतीर्थफलानि च || ८-१६ ||

लब्ध्वानखरः श्रीमान् विधियात्राप्रवर्तनात् |
शिवलोके महाभोगैः शिववन्मोदते सदा || ८-१७ ||

तस्यान्ते देवराजत्वं सुचिरं कालमाप्नुयात् |
जम्बूद्वीपाधिपः श्रीमान् तस्यान्ते च भवेत्पुनः || ८-१८ ||

प्. ९१(११७)

आलिङ्गवेदिपर्यन्तं यो दद्यात् घृतकंबलम् |
घतधाराफलन्तस्य माघे पूर्णे च पर्वणि || ८-१९ ||

जागरन् गीतनृत्ताद्यैः सकृत्कृत्वा तु पर्वणि |
मन्वन्तरं शतं साग्रं रुद्रलोके महीयते || ८-२० ||

छत्राभिरामनाट्याद्यं शिवस्यायतनाग्रतः |
सम्यक् संप्रोक्षणं कृत्वा रुद्रलोके महीयते || ८-२१ ||

सुरूपः सुभगश्श्रीमान् परिभ्रष्टोत्र जायते |
रूपं पिष्टमयं कृत्वा त्रिणेत्रं रत्नभूषितम् || ८-२२ ||

दन्तेषु मौक्तिकं तस्य प्रवालमधरोष्ठयोः |
दद्याद्वज्रञ्च नेत्रेभ्यो वैडूर्यं चापि मस्तके || ८-२३ ||

हेमरौप्यम् च हस्ताभ्यां ताम्रं पादे प्रकल्पयेत् |
अण्डजैर्वापि कार्पास सूत्रैरप्युपवेष्टयेत् || ८-२४ ||

सुगन्धैदूपगन्धैश्च पुष्पैश्चापि विभूषयेत् |
विविधैर्भक्ष्य भोज्यैश्च बलिं तत्रोपकल्पयेत् || ८-२५ ||

भोजयेच्छिवभक्तांश्च विप्रान् भक्त्या समर्चयेत् |
प्रीयतां मे शिवो नित्यं इत्युक्त्वोत्थापयेद्द्विजान् || ८-२६ ||

तैरेव सार्धं विप्रेन्द्रैः आनयेत्तं शिवालयम् |
नीत्वा समर्पयेद्वेद्यां शिवलिङ्गसमीपतः || ८-२७ ||

सर्वयज्ञफलं प्राप्य सर्वदानफलानि च |
सुरूपोरूप्यदानेन शिवलोके महीयते || ८-२८ ||

प्. ९२(११८)

भाजनं घृतसंपूर्णं मधुना परिशोभितम् |
दद्यात्कृष्णतिलानान्तु प्रस्थमेकन्तु मागधम् || ८-२९ ||

द्विगुणन्तण्डुलानान्तु पृथक् प्रस्थं प्रकल्पयेत् |
अण्डजैः पौण्ट्रजैर्वस्त्रैः विचित्रैः परिवेष्टितम् || ८-३० ||

लिङ्गं संवेष्ट्यवस्त्राभ्यां बलिमेतन्निवेदयेत् |
अर्चयित्वा विधानेन पौर्णमास्यां विशेषतः || ८-३१ ||

युगकोटिसहस्राणि शिवलोके महीयते |
पुण्यक्षयादिहागत्य समृद्धे जायते कुले || ८-३२ ||

मेधावी सुभगः श्रीमान् वेदवेदांगपारगः |
ताम्रपात्रं पयः पूर्णं कृत्वा तत्स्थं च काञ्चनम् || ८-३३ ||

प्रच्छाद्योपरि पद्मे * * * * * * * * हत् |
शिवभक्तद्विजं स * * पूजयित्वा विधानतः || ८-३४ ||

प्राच्यां समुद्भवे सोमे प्रतीच्यां तु खौ गते |
पौर्णमास्यां सवैशाख्यां गृह्यपात्रं शिवाग्रतः || ८-३५ ||

प्रीयताम्मे महादेवः सोममूर्तिः जगत्पतिः |
तस्मै विप्राय तत्पात्रं अर्पयेद्भक्तितः शनैः || ८-३६ ||

एतत्सौमव्रतन्नाम कृत्वा रुद्रान्तिकं व्रजेत् |
रुद्रलोकात्परिभ्रष्टो भवेज्जातिस्मरो नरः || ८-३७ ||

स पूर्वाभ्यासके नैव पुनः शिवपदं व्रजेत् |
पौर्णमास्यां त्वथाषाढ्यां शिवं संपूज्ययत्नतः || ८-३८ ||

प्. ९३(११९)

उपवीतं शिवे दद्यात् शिवभक्तांश्च भोजयेत् |
पुनरेव तु कार्तिक्यां पूज्य शंभुं क्षमापयेत् || ८-१३९ ||

यतीनां दक्षिणां दद्यात् सूत्रवस्त्रादिपूर्वकाम् |
यः कुर्यात्सकृदप्येवं चातुर्मास्य पवित्रकम् || ८-४० ||

कल्पकोटिशतं दिव्यं रुद्रलोके महीयते |
पुण्यक्षयात्परिभ्रष्टः चतुर्वेदी च जायते || ८-४१ ||

इच्छया तु भवेद्राजा गुणरूपसमन्वितः |
भूमिदानस्य यत्पुण्यं कन्यादानस्य यत्फलम् || ८-४२ ||

मुखवाद्येन यत्पुण्यमुभयं लभते नरः |
तदेव पुण्यं गीतस्य नृत्तस्य च विशेषतः || ८-४३ ||

तदेव जयशब्दस्य तदेवन्तालकध्वनेः |
यो गां पयस्विनीं दद्यात् तरुणीं वृषसंयुताम् || ८-४४ ||

शिवाय तेन दत्तं दत्तं स्यात् जगत्सर्वं चराचरम् |
वृषस्य परिपूर्णाङ्गमुदारञ्च शशिप्रभम् || ८-४५ ||

गोपतिं धूर्वहञ्चापि यथेष्टञ्च निवेदयेत् |
यावन्ति देहरोमाणि तत्प्रसूतिकुलेषु च || ८-४६ ||

तावद्युगसहस्राणि शिवलोके महीयते |
शिवाग्निकार्यमुद्दिश्य सुरूपां सुपयस्विनीम् || ८-४७ ||

कुलीनां कपिलां दत्वा दत्तं भवति चाक्षयम् |
भयकान्तारदुर्गेभ्यः कपिला त्राति मातृवत् || ८-४८ ||

प्. ९४(१२०)

यजने कपिलान्तस्मात् शिवाय विनिवेदयेत् |
शिवस्नानादिकार्यार्थमुत्पन्नं कपिलाघृतम् || ८-४९ ||

तस्मात्तत्रैव सा योज्या कपिला शुभमिछता |
कापिलं यः पिबेच्छूद्रः शिवसंस्कारवर्जितः || ८-५० ||

स प्रयाति महाघोरं नरकं यातनाकुलम् |
हुतशेषं पिबेद्विप्रः स्वर्गीस्यादन्यथा पशुः || ८-५१ ||

गामालभ्य नमस्कृत्वा यः कुर्याद्द्विःप्रदक्षिणम् |
प्रदक्षिणी कृता तेन सप्तद्वीपा वसुन्धरा || ८-५२ ||

गवां हुङ्कारशब्देन दर्शनस्पर्शनेन च |
पापं प्रणश्यते यस्मात् तस्मात् पश्येत् सृशेत् सदा || ८-५३ ||

कुतस्तेषां हि पापानि येषां ग्रहमलंकृतम् |
सततं बालवत्साभिः गोभिः श्रीभिरिवस्वयम् || ८-५४ ||

यानि तीर्थानि मेदिन्यामासमुद्रात् सरांसि च |
गवां शृङ्गोदके स्नात्वा कलान्नार्हन्ति षोडशीम् || ८-५५ ||

न लङ्घयेद्गवामस्थि मृतगन्धन्नवर्जयेत् |
यावत् पिबति तद्गन्धन्तावत्पुण्यैस्सपूर्यते || ८-५६ ||

गवां कण्डूयनाद्धूपात् गोप्रदानफलं लभेत्  
तुल्यं गोशतदानेन भयरोगादिपालनात् || ८-५७ ||

तृणोदकादिसंयुक्तं यः प्रदद्याद्गवान्तिकम् |
सोश्वमेधशतं पुण्यं लभते नात्र संशयः || ८-५८ ||

प्. ९५(१२१)

बहुनात्र किमुक्तेन गावः पाल्याः प्रयत्नतः |
गावो देवास्सदा रक्ष्याः पोष्याः पाल्याश्च सर्वदा || ८-५९ ||

ये ताडयन्ति गां पापाः सर्वलोकस्य मातरम् |
आक्रोशयन्ति ये यस्मात् आक्रुष्टैस्ताडितञ्जगत् || ८-६० ||

ताडयेद्यदि गां मोहात् यावत्क्रोशेन्नराधमः |
नरकाग्नौ स पच्येत गवांनिश्वासपीडितः || ८-६१ ||

स पलाशेन दण्डेन ताडयन् स्तान्निवर्तयेत् |
गच्छगच्छेति तां ब्रूयात् मातर्मातेति वारयेत् || ८-६२ ||

हलोत्सर्गन्तु यः कुर्यात् पक्षयोरुभयोरपि |
द्वादश्यां पौर्णमास्यां वा चतुर्दश्यष्टमीषु वा || ८-६३ ||

तस्य भावप्रियो विष्णुः शिवोमासर्वदेवताः |
शान्तिं पुष्णन्तु मे प्रीताः स्वर्गमायुर्बलं श्रियम् || ८-६४ ||

एवं गौर्वर्तते गोषु ताडनाक्रोशवर्जितः |
महतीं श्रियमाप्नोति रुद्रलोकं स गच्छति || ८-६८ ||

गो ब्राह्मणार्थमुद्युक्तः प्राणैर्यदिवियुज्यते |
प्राप्नोति परमं स्थानं यत्र देवो महेश्वरः || ८-६६ ||

ब्राह्मणानां गवां चैव कुलमेकं द्विधा कृतम् |
एकत्र मन्त्रास्तिष्ठन्ति हविरेकत्र तिष्ठति || ८-६७ ||

गोषु यज्ञाः प्रवर्तन्ते गोषु देवाः प्रतिष्ठिताः |
गोभिर्वेदास्समाकीर्णाः सषडङ्गपदक्रमाः || ८-६८ ||

प्. ७६(१२२)

शृङ्गमूले गवां नित्यं ब्रह्माविष्णुश्च संस्थितौ |
शृङ्गाग्रे सर्वतीर्थानि स्थावराणि चराणि च || ८-६९ ||

शिरो मध्ये महादेवः सर्वदेवोपरिस्थितः |
ललाटाग्रे स्थिता देवी नासावंशे च षण्मुखः || ८-७० ||

कंबलाश्वतरौ नागौ नासापुटसमास्थितौ |
कर्णयोरश्विनौ देवौ चक्षुषोः शशिभास्करौ || ८-७१ ||

दन्तेषु वसवः सर्वे जिह्वायां वरुणः स्थितः |
सरस्वती च हुंकारे यमयक्षौ च गण्डयोः || ८-७२ ||

सन्ध्याद्वये तथोष्ठाभ्यां ग्रीवामिन्द्रः समाश्रितः |
ऋक्षाणि ककुदिद्यौश्च सिद्धाश्चोरसि संस्थिताः || ८-७३ ||

चतुष्पात्सकलोधर्मः स्वयं जंघाधिसंस्थितः |
खुरमध्ये तु गन्धर्वाः खुराग्रेषु च पन्नगाः || ८-७४ ||

खुराणां पश्चिमाग्रेषु श्रितास्त्वप्सरसां गणाः |
रुद्रैकादशकः पृष्ठे वायवः सर्वसन्धिषु || ८-७५ ||

श्रोणी संस्थाश्च पितरः स्थिता योनौ तु मातरः |
श्रीरपाने गवां नित्यं नागा लांगूलमाश्रिताः || ८-७६ ||

आदित्यरश्मयो वाले पिण्डीभूता व्यवस्थिताः |
उदरे पृथिवी सर्वा सशैलवनकाननाअ || ८-७७ ||

साक्षाद्गङ्गा च गोमूत्रे गोमये यमुना स्थिता |
अष्टाविंशति देवानां कोट्यो रोमसुसंस्थिताः || ८-७८ ||

प्. ९७(१२३)

ऋषयश्च तथा सर्वे रोमकूपेषु संस्थिताः |
चत्वारस्सागराः पूर्णा ऊधस्येव पयोधराः || ८-७९ ||

जटरे गार्हपत्योग्निः हृदये दक्षिणानलः |
मुखे ह्याहवनीयस्तु स्थिता तेन गरीयसा || ८-८० ||

सन्धिषु क्रतवस्सर्वे हयमेधादयः स्थिताः |
एतद्धि कथितं सर्वं यथा गोषु प्रतिष्ठितम् || ८-८१ ||

गोषु दत्तं हुतं भुक्तं गोषु सर्वं चराचरम् |
तस्मान्न हिंस्याद्गावो वै पालनीयास्तु सर्वदा || ८-८२ ||

गावस्तुत्याश्च वन्द्याश्च गावो मां पान्तु नित्यशः |
ब्राह्मणा ब्रह्मशब्देन स्तूयते प्रणवेन यः || ८-८३ ||

स शिवः शाश्वतो देवो गोषु मारीर्व्यपोहतु |
इहामुत्र च सांबार्धो विघ्नेशगणपूजितः || ८-८४ ||

स शिवः शाश्वतो देवो गोषु मारीर्व्यपोहतु |
लम्बोदरेण देवेन गजवक्त्रेण यः स्तुतः || ८-८५ ||

स शिवः शाश्वतो देवो गोषु मारीर्व्यपोहतु |
श्रीमता रुचिनागेण घण्टाकर्णगणेन यः || ८-८६ ||

नित्यं प्रणम्यते भक्त्या हृष्टेनात्यक्तचेतसम् |
सशिवः शाश्वतो देवो गोषु मारीर्व्यपोहतु || ८-८७ ||

नित्यं रुद्रबलोपेतो रुद्रशक्तिसमन्वितः |
घण्टाकर्णगणो देवः शिवाज्ञानुविधायकः || ८-८८ ||

प्. ९८(१२४)

शिवस्तेजोभिभावेन गोषु मारीर्व्यपोहतु |
शिवाय देवदेवाय महादेवाय भाविने || ८-८९ ||

रुद्राय स्थाणवे नित्यमरोगाय नमो नमः |
परमेशाय सिद्धाय मन्त्रसिद्धिप्रदायिने || ८-९० ||

त्र्यंबकाय महेशाय त्वतिशान्ताय ते नमः |
अभिमन्त्र्य सदा तोयमेतैर्मन्त्रैर्यथाक्रमम् || ८-९१ ||

प्रोक्षयेत् गवान्देह मतश्शान्तिर्भविष्यति |
य इमं पठते गोषु रोगार्तासु विशेषतः || ८-९२ ||

गो सावित्रिं सदाकालं गवां शान्तिर्भविष्यति |
प्रातरुत्थाय सततं गोसावित्रीमिमां पठेत् || ८-९३ ||

गवाञ्चोत् वकालेषु प्रस्थाने वा समागमे |
आयुष्मान् बलवान् श्रीमान् गोमानर्थपतिर्भवेत् || ८-९४ ||

देहान्ते च परं स्थानं सगच्छेन्नात्र संशयः |
सर्वपापविशुध्यर्थं गोसावित्रीमिमां पठेत् || ८-९५ ||

स * * तोयेषु बृहत्त्रिणेषु
सपुंगवन्नित्यमरोगवत्साः |
चरन्तु गावः सुखिता वनेषु
क्षीरं प्रयच्छन्तु सुखं स्वपन्तु || ८-९६ ||

योलङ्कृत्य शिवायाश्वमुत्तमं विनिवेदयेत् |
सोश्वमेधस्य यज्ञस्य फलमष्टगुणं लभेत् || ८-९७ ||

प्. ९९(१२५)

सुविनीतां स्त्रियं दासीं भृत्यं वा विनिवेदयेत् |
नरमेधस्य यज्ञस्य फलमष्टगुणं भवेत् || ८-९८ ||

निवेदयीत यो नागं भक्त्या भद्रमलंकृतम् |
शिवाय पर्वदिवसे तस्य पुण्यफलं शृणु || ८-९९ ||

मत्तैरैरावतप्रख्यैर्गजैर्युक्तैस्सुशोभनैः |
प्रक्रीडति महायानैः शतसंख्यैरनेकशः || ८-१०० ||

कल्पकोटिसहस्राणि कल्पकोट्ययुतानि च |
रुद्रलोकगतश्चान्ते भवेदिन्द्रस्सुराधिपः || ८-१०१ ||

चतुर्युगसहस्रान्ते भूमिं प्राप्य नराधिपः |
भवेदिन्द्रसमः श्रीमान् रूपवीर्यश्रियान्वितः || ८-१०२ ||

शिवाय यः फलोपेतां सर्वसस्य प्ररोहिणीम् |
महीम्महीपतिर्दद्यात् तस्य पुण्यफलं शृणु || ८-१०३ ||

यावद्दण्डा भवेद्भूमिः मीयमाना समन्ततः |
तावत्कल्पस्य संख्यानं रुद्रलोके महीयते || ८-१०४ ||

एवं सर्वत्र विज्ञेयं फलं दण्डप्रमाणतः |
ग्रामखेटपुरक्षेत्रे विषयादिनिवेदने || ८-१०५ ||

सर्वसस्यजलोपेतां सर्वबाधाविवर्जिताम् |
ग्रामं शिवाय यो दद्यात् तस्य पुण्यफलं शृणु || ८-१०६ ||

सर्वयज्ञेषु यत्पुण्यं सर्वतीर्थेषु यत्फलम् |
सर्वदानेषु यत्पुण्यं ग्रामदानेषु तत्फलम् || ८-१०७ ||

प्. १००(१२६)

सूर्यकोटिप्रतीकाशैः दिव्यस्त्रीकोटिसंयुतैः |
संयुक्तः कोटिशो नेकैस्सर्वकामसमन्वितः || ८-१०८ ||

विमानैर्ग्रामदानेन त्रिसप्तकुलसंयुतः |
यथेष्टमैश्वरे लोके क्रीडते कालमक्षयम् || ८-१०९ ||

यत्पुण्यन्नगरस्यैव ग्रामदानाच्छताधिकम् |
दशदानेनचानन्त्यं नशक्यं परिकीर्तितुम् || ८-११० ||

रत्नान्नपानगोश्वाद्यं सार्वभौमे प्रजायते |
तस्माद्भूमिप्रदानेन नरो भवति सर्वदा || ८-१११ ||

योन्यदत्तां स्वदत्तां वा हरेद्भूमिन्नराधमः |
प्रपच्यतेऽक्षयं कालं नरकेषु क्रमेण सः || ८-११२ ||

सर्वं वा भूमिहरणे हृतमेव न संशयः |
भूमिहर्ता वसेत्तत्र नरके कालमक्षयम् || ८-११३ ||

देवस्वन्निर्हरन्तीह नरा नरकनिर्भयाः |
ब्रह्मस्वहारिणो मोहात् पच्यन्ते नरकाग्निषु || ८-११४ ||

देवब्रह्मस्वपुष्टानि वाहनानि महीपतिः |
युद्धकाले विशीर्यन्ते सैकतास्सेतवो यथा || ८-११५ ||

यावद्दाता वसेत्स्वर्गे तावत्कालस्य संख्यया |
तस्माच्छतगुणं प्रोक्तं तद्धर्ता नरके वसेत् || ८-११६ ||

विंशत्यष्टौ हि कोट्या हि नरकाणां सुदारुणाः |
क्रमेण तेषु पच्यन्ते देवब्रह्मस्वहारिणः || ८-११७ ||

प्. १०१(१२७)

कल्पान्ते ते समुत्तीर्णा वृक्षकीटादि योनिषु |
भ्रमन्ति सुचिरं कालं क्षुत्पिपासादिपीडिताः || ८-११८ ||

एवं भ्रमन्ति सुचिरमीश्वराज्ञाप्रचोदिताः |
केनचिच्छिवभक्तेन शिवार्चायतनादिषु || ८-११९ ||

ततो निर्द्धूतपाप्मानः ते नराः शिवतेजसा |
दिव्यं प्रयान्ति सन्त्यज्य शरीरं यातनाकृतम् || ८-१२० ||

इति श्रीशिवधर्मोत्तरे शैवशास्त्रे नन्दिकेश्वरप्रोक्ते 
शिवधर्मप्रदानन्नाम अष्टमोध्यायः ||




प्. १०२(१२८)

श्रीः

अथ नवमोध्यायः

नन्दिकेश्वरः

अतः परमिदं गुह्यं वक्ष्यामि मुनिसत्तम |
पुण्यातिशयसंयुक्तं सर्वदेवैरनुष्ठितम् || ९-१ ||

ब्रह्मणा विष्णुना देव्या स्कन्देन्द्रेण यमेन च |
वरुणादित्यसोमाग्निमरुद्दहननारदैः || ९-२ ||

धर्मश्रीशुक्रनक्षत्र विलोहितशनैश्चरैः |
विश्वामित्रवसिष्ठात्रि बृहस्पतिबुधादिभिः || ९-११३ ||

श्वेतागस्त्यदधीचाद्यैः सर्वैश्च मुनिसत्तमैः |
भृंगिमातृमहाकालचण्डेश्वरगणाधिपैः || ९-४ ||

वृषवासुकिकार्कोटगुलिकानन्ततक्षकैः |
शंखपद्ममहापद्मैरन्यैश्चापि महोरगैः || ९-५ ||

सिद्धैर्यक्षैः किंपुरुषैः बहुभिश्च महात्मभिः |
अप्सरोदैत्यगन्धर्वै रक्षोभूतगणैरपि || ९-६ ||

विश्वेदेवैस्तथा सर्वैस्तैस्तैस्सुकृतिभिर्वरैः |
शिवागतिर्यथाप्राप्ता सर्वगत्यातिशायिनी || ९-७ ||

मयाचेशप्रसादेन तथाविधमिमं शृणु |
सितचन्दनतोयेन स्नाप्यलिङ्गं विलिप्य च || ९-८ ||

प्. १०३(१२९)

शतैर्विकसितैः पद्मैः संपूज्य प्रणिपत्य च |
पङ्कजे विमले सौम्ये निच्छिद्रे पुष्पिते सिते || ९-९ ||

मध्ये केसरजालस्य स्थाप्य लिङ्गं कनीयकम् |
अङ्गुष्ठमात्रं विधिवत् सर्वगन्धमयं शुभम् || ९-१० ||

संस्थाप्य दक्षिणामूर्तौ बिल्वपत्रैस्समर्चयेत् |
अगरुन्दक्षिणे पार्श्वे पश्चिमे तु मनश्शिलाः || ९-११ ||

उत्तरे चन्दनं दद्यात् हरितालन्तु पूर्वतः |
सुसुगन्धैश्च कुसुमैः विचित्रैश्चापि पूजयेत् || ९-१२ ||

धूपं कृष्णागरुं दद्यात् सघृतं चापि गुल्गुलु |
वासांस्यच्छानि सूक्ष्माणि विकेशानि निवेदयेत् || ९-१३ ||

शिवाय शिवमन्त्रेण दक्षिणामूर्तिमाश्रितः |
अनेन विधिना देवाः सर्वे देवत्वमागताः || ९-१४ ||

देवी देवत्वमापन्ना गुहःस्कन्दत्वमागतः |
ब्रह्मा ब्रह्मत्वमापन्नो हरिर्विष्णुत्वमागतः || ९-१५ ||

इन्द्रश्च देवराजत्वं गणाश्च गणतां गताः |
एवं योर्चयते लिङ्गं सर्वगन्धमयं सकृत् || ९-१६ ||

सर्वपापविनिर्मुक्तः शिवमेवाधिगच्छति |
एतद्व्रतोत्तमं गुह्यं शिवलिङ्गं महाव्रतम् || ९-१७ ||

भक्तस्य ते मयाख्यातं न देयं यस्य कस्यचित् |
चिरं पर्युषितं माल्यं शिवस्यापनयीत यः || ९-१८ ||

प्. १०४(१३०)

गोसहस्रफलन्तस्य भवतीति न संशयः |

इति श्वधर्मोत्तरे शिवधर्मशास्त्रे शिवलिङ्गमहाव्रतन्नाम 
नवमोध्यायः ||




प्. १०५(१३१)

श्रीः

अथ दशमोध्यायः

नन्दिकेश्वरः 

चतुर्दश्यामथाष्टम्यां पक्षयोश्शुक्लकृष्णयोः |
अब्दमेकन्न भुञ्जीत शिवार्चनरतः शुचिः || १०-१ ||

यत्पुण्यमक्षयं प्रोक्तं सततं सत्रयाजिनाम् |
सत्यवादिषु यत्पुण्यं यत्पुण्यं तीर्थगामिनाम् || १०-२ ||

अग्निहोत्रेषु यत्पुण्यं यत्पुण्यं यज्ञयाजिनाम् |
तत्पुण्यं सकलन्तस्य शिवलोकं स गच्छति || १०-३ ||

पृथिवीभाजनं कृत्वा भुक्त्वा पर्णसुयत्नतः |
अहोरात्रेण चैकेन त्रिरात्रफलमश्नुते || १०-४ ||

द्वयोः पर्वस्य पञ्चम्योः द्वयोः प्रतिपदोर्नरः |
सोपवासः सुगन्धांगः शयीत प्रियया सह || १०-५ ||

शेते निश्चलचित्तस्तु रतिप्रीतिविवर्जितः |
शिवानुस्मृतचित्तस्य तस्य पुण्यफलं शृणु || १०-६ ||

दिव्यं वर्षसहस्राणि दिव्यं वर्षशतानि च |
तपस्तप्तं महत्तेन भवेदत्र न संशयः || १०-७ ||

शिवभक्तिसुपूतात्मा यद्यपि स्यात् स पापकृत् |
शिवलोके वसेन्नित्यं शिववत्संस्मृतो गुणैः || १०-८ ||

प्. १०६(१३२)

कृष्णाष्टम्यां तु नक्तेन यावत्कृष्णचतुर्दशी |
इह भोगानवाप्नोति परत्र च शिवां गतिम् || १०-९ ||

योब्दमेकं प्रकुर्वीत नक्तं पर्वसु पर्वसु |
ब्रह्मचारी जितक्रोधः शिवस्यार्चनतत्परः || १०-१० ||

संवत्सरान्ते विप्रेन्द्रान् शिवभक्तान् समाधिना |
भोजयित्वा ततो ब्रूयात् प्रीयतां भगवान् शिवः || १०-११ ||

एवं विधिसमायुक्तः शिवलोकं स गच्छति | 
न च मानुष्यकं लोकमद्ध्रुवं प्राप्नुयाच्च सः || १०-१२ ||

उपवासात्परं भैक्षः भैक्षात्परमयाचितम् |
अयाचितात्परं नक्तं तस्मान्नक्तान्न विद्यते || १०-१३ ||

देवैर्भुक्तन्तु पूर्वाह्णे मध्याह्ने ऋषिभिस्तथा |
अपराह्णे च यतिभिः सन्ध्यायां गुह्यकादिभिः || १०-१४ ||

सर्वां वेलामतिक्रम्य नक्तभोजनमुत्तमम् |
वामाचारो महादेवो नक्तेनोद्धरते नरान् || १०-१५ ||

हविष्यभोजनं स्थानं सत्यमाहारलाघवम् |
अग्निकार्यमुपस्थानं नक्तभोजनमाचरेत् || १०-१६ ||

कृष्णाष्टम्यां प्रयत्नेन कृत्वानन्तं विधानतः |
मार्गशीर्षे शुभे मासे शङ्करन्तु समर्चयेत् || १०-१७ ||

पीत्वा तु शक्त्या गोमूत्रमनाहारो निशिं यजेत् |
अतिरात्रस्य यज्ञस्य फलमष्टगुणं भवेत् || १०-१८ ||

प्. १०७(१३३)

एवं पुष्येपि संपूज्य शंभुनामानमीश्वरम् |
कृष्णाष्टम्यां घृतं प्राश्य वाजपेयाष्टकं लभेत् || १०-१९ ||

माघे माहेश्वरन्नाम कृष्णाष्टम्यां प्रपूजयेत् |
निशिपीत्वा च गोक्षीरं गोमेधाष्टकमाप्नुयात् || १०-२० ||

फाल्गुने च महादेवं संपूज्य प्राशयेत्तिलान् |
राजसूयस्य यज्ञस्य फलमष्टगुणं लभेत् || १०-२१ ||

वर्षलक्षं महाभोगैः शिवलोके महीयते |
चैत्रे तु स्थाणुनामानं कृष्णाष्टम्यां प्रपूजयेत् || १०-२२ ||

यावत्सुखर्जितान् प्राश्य सोश्वमेधफलं लभेत् |
वैशाखे शिवनामानं पिवेद्रात्रौ कुशोदकम् || १०-२३ ||

नरमेधस्य यज्ञस्य फलमष्टगुणं लभेत् |
ज्येष्ठे पशुपतिं पूज्य गवां शृङ्गोदकं पिबेत् || १०-२४ ||

गवां कोटिप्रदानस्य यत्फलं तदवाप्नुयात् |
आषाढे चोग्रनामानमिष्ट्वा प्राश्य च गोमयम् || १०-२५ ||

सौत्रामणेस्तु यज्ञस्य फलमष्टगुणं लभेत् |
श्रावणे शर्वनामानं पिण्याकं भक्षयेन्निनि || १०-२६ ||

वर्षकोटिशतं साग्रं रुद्रलोके महीयते |
मासे भाद्रपदेष्टम्यां त्र्यंबकन्नामकं यजेत् || १०-२७ ||

प्राशनाद्बिल्वपत्राणामनन्तफलमाप्नुयात् |
आश्विजेश्वरनामानं पीत्वा वै तण्डुलोदकम् || १०-२८ ||

प्. १०८(१३४)

पौण्डरीकस्य यज्ञस्य फलमष्टगुणं भवेत् |
कार्तिके रुद्रनामानं संपूज्य प्राशयेद्दधि || १०-२९ ||

अग्निष्टोमस्य यज्ञस्य फलमष्टगुणं लभेत् |
वर्षान्ते भोजयेद्विप्रान् शिवभक्तिपरायणान् || १०-३० ||

पायसं मधुनायुक्तं घृतेन च परिप्लुतम् |
शक्त्या हिरण्यवासांसि भक्त्या तेभ्यो निवेदयेत् || १०-३१ ||

निवेदयीत रुद्राय गाञ्च कृष्णां पयस्विनीम् |
वर्षमेकञ्चरे देवं नैरन्तर्येण यो नरः || १०-३२ ||

कृष्णाष्टमीव्रतं भक्त्या तस्य पुण्यफलं शृणु |
सर्वपापविनिर्मुक्तः सर्वैश्वर्यसमन्वितः || १०-३३ ||

वसेच्छिवपुरे नित्यं नेहायाति कदाचन |
पुण्योत्सवेषु सर्वेषु विष्वौ च ग्रहणादिषु || १०-३४ ||

दानोपवासहोमाद्यं अक्षयं जायते कृतम् |
प्रतिमासं प्रवक्ष्यामि इदं व्रतमनुत्तमम् || १०-३५ ||

धर्मार्थकाममोक्षार्थं नरनार्यादिदेहिनाम् |
पुष्यमासेषु संप्राप्ते यः कुर्यान्नक्त भोजनम् || १०-३६ ||

सत्यवादी जितक्रोधः शालिगोधूमगोरसैः |
पक्षयोरष्टमीं यत्नात् उपवासेन वर्तयेत् || १०-३७ ||

त्रिसन्ध्यमर्चयेदीशं अग्निकार्यञ्च शक्तितः |
भूमिशययां च मासान्ते पूर्णेमास्यक्षतादिभिः || १०-३८ ||

प्. १०९(१३५)

कृत्वा स्नानं महापूजां शिवे यत्नात्प्रपूरयेत् |
नैवेद्यमाढकप्रस्थं क्षीरसक्तं निवेदयेत् || १०-३९ ||

भोजयीत द्विजानष्टौ शिवभक्तान् सुदक्षिणान् |
शिवाय यो गोमिथुनं कपिलां च निवेदयेत् || १०-४० ||

अलङ्कृत्वा स्वरूपञ्च तस्य पुण्यफलं शृणु |
सूर्यकोटिप्रतीकाशैः विमानैस्सार्ववामिकैः || १०-४१ ||

रुद्रकन्यासमाकीर्णैः महावृषभसंयुतैः |
सङ्गीतनृत्तवाद्याद्यैः अप्सरोगणशोभितैः || १०-४२ ||

चामरैर्धूयमानैश्च स्तूयमानैस्सुरासुरैः |
त्रिणेत्रः शूलपाणिश्च शिवैश्वर्य समन्वितः || १०-४३ ||

गच्छेच्छिवपुरन्तत्र यत्रास्ते शङ्करस्स्वयम् |
यावत्तद्रोमसंख्यानं तत्प्रसूतिकुलेषु च || १०-४४ ||

तावद्वर्षसहस्राणि शिवलोके महीयते |
त्रिस्सप्तकुलजैस्सार्धं भुक्त्वा भोगान्यथेप्सितान् || १०-४५ ||

ज्ञानयोगं समासाद्य तत्रैव भुविमुच्यते |
योगाद्दुःखान्तमाप्नोति ज्ञानाद्योगः प्रवर्तते || १०-४६ ||

शिवधर्माद्भवेज्ज्ञानं शिवधर्मः शिवार्चनात् |
इत्येषवस्समाख्यातः संसारार्णववर्तिनाम् || १०-४७ ||

शिवमोक्षक्रमोपायः शिवाश्रयनिषेविणाम् |
माघमासे तु संप्राप्ते यः कुर्यान्नक्तभोजनम् || १०-४८ ||

प्. ११०(१३६)

कृसरं घृतसंयुक्तं भुञ्जानस्संयतेन्द्रियः |
सोपवासः चतुर्दश्यां भवेदुभयपक्षयोः || १०-४९ ||

शिवाय पौर्णमास्यां यः प्रदद्याद्धृतकंबलम् |
कृष्णं गोमिथुनं चात्र सुरूपं च निवेदयेत् || १०-१५० ||

शेषं कृत्वा यथान्यायं पूर्वोक्तमखिलं लभेत् |
इन्द्रनीलप्रतीकाशैः विमानैः शिखिसंवृतैः || १०-५१ ||

गत्वा शिवपुरं रम्यं भुक्त्वा भोगान्यथेप्सितान् |
संप्राप्ते फाल्गुने मासे यः कुर्यान्नक्तभोजनम् || १०-५२ ||

श्यामाकाक्षीरनीवारैः वीतक्रोधोजितेन्द्रियः |
चतुर्दश्यामथाष्टम्यामुपवासरतो भवेत् || १०-५३ ||

पौर्णमास्यां महास्नानं पञ्चगव्यघतादि * |
* * काम्रादिमृद्भिश्च गोमूत्रैर्गामयादिभिः || १०-५४ ||

त्वग्भिश्च क्षीरवृक्षाणां धात्रीगन्धादिभिस्तथा |
दद्याद्गोमिथुनं भक्त्या ताम्राभं परमेष्ठिने || १०-५५ ||

शेषमन्यद्यथोद्दिष्टं कृत्वा प्राप्नोति तत्फलम् |
पद्मरागप्रतीकाशैः विमानैर्गजसंयुतैः || १०-५६ ||

गत्वा शिवपुरं दिव्यं पूर्वोक्तं लभते फलम् |
चैत्रमासे तु संप्राप्ते यः कुर्यान्नक्तभोजनम् || १०-५७ ||

शाल्यन्नं पयसायुक्तं भुञ्जानः संयतेन्द्रियः |
दद्याद्गोमिथुनं चात्र पाटलं समलंकृतम् || १०-५८ ||

प्. १११(१३७)

शिवायाति स्वरूपं च शेषं पूर्ववदाचरेत् |
पद्मरागनिभैर्यानैः दिव्याश्वरथसंयुतैः || १०-५९ ||

गच्छेच्छिवपुरं रम्यं दुष्प्रापमकृतात्मभिः |
वैशाखमासे संप्राप्ते यः कुर्यान्नक्तभोजनम् || १०-६० ||

पिष्टकं पयसायुक्तं भुञ्जानस्संयतेन्द्रियः |
गोष्ठशायी शिवध्यायी निशायामेकवस्त्रधृक् || १०-६१ ||

नियमं च यथोद्दिष्टं सामान्यं सर्वमाचरेत् |
वैशाखे पौर्णमास्यां च कुर्यात्स्नानं घृतादिभिः || १०-६२ ||

शिवायालंकृतं श्वेतं दद्याद्गोमिथुनं शिवम् |
हंसकुन्दन्दुवर्णाभैर्महायानैरलंकृतम् || १०-६३ ||

सुश्वेतवृषसंयुक्तैः प्रयातीश्वरमन्दिरम् |
सर्वातिशानिरूपाभिः स्त्रीभिस्संपरिवारितः || १०-६४ ||

नीलोत्पलसुगन्धाभिः क्रीडते कालमक्षयम् |
ज्येष्ठमासे तु संप्राप्ते यः कुर्यान्नक्तभोजनम् || १०-६५ ||

शाल्यन्नमंभसा धौत माज्यक्षीरेणसंयुतम् |
वीरासनीनिशार्धं स्यात् दिवागामनुगच्छति || १०-६६ ||

हितकारी गवां नित्यमहंकारविवर्जितः |
पौर्णमास्यां च पूर्वेद्युः कुर्यात्स्नानादिकं विधिम् || १०-६७ ||

देयं गोमिथुनं चात्र धूमवर्णमलंकृतम् |
नीलोत्पलदलप्रख्यैरसंख्यानैरनौपमैः || १०-६८ ||

प्. ११२(१३८)

महासिह्मनिबद्धैश्च क्रीडते कालमक्षयम् |
आषाढमासे संप्राप्ते यः कुर्यान्नक्तभोजनम् || १०-६९ ||

भूरिखण्डास्य संमिश्रं सक्तुमद्या सगोरसम् |
दद्याद्गोमिथुनं गौरं शिवायालंकृतं शुभम् || १०-७० ||

सामान्यं च विधिं कुर्यात् सर्वञ्च प्राक्प्रचोदितम् |
शुद्धस्फटिकसंकाशैः यानैस्सारसवाहनैः || १०-७१ ||

अणिमादिगुणैर्युक्तः शिववद्विचरेत्स्वयम् |
संप्राप्ते श्रावणे मासे यः कुर्यान्नक्तभोजनम् || १०-७२ ||

क्षीरसाष्टिकयुक्तेन सर्वभूतहिते रतः |
श्वेताग्रपादपाण्ट्रं च दद्याद्गोमिथुनं शिवे || १०-७३ ||

सामान्यमखिलं कुर्यात् विधिना यत् प्रकीर्तितम् |
सविचित्रैर्महायानैः विचित्राश्वनियोजितैः || १०-७४ ||

गत्वा शिवपुरं दिव्यं पूर्वोक्तं लभते फलम् |
प्राप्ते भाद्रपदे मासे यः कुर्यान्नक्त भोजनम् || १०-७५ ||

हुतशेषन्तु भुञ्जानो वृक्षमूलाक्षितो दिवा |
रात्रौ चायतने वासी सर्वभूतानुकंपकः || १०-७६ ||

नीलस्कन्धं वृषं गां च रुद्राय विनिवेदयेत् |
निशाकरकरप्रख्यैः वज्रवैडूर्यशोभनैः || १०-७७ ||

चक्रवाकसमायुक्तैः विमानैस्सार्वगामिकैः |
गत्वा शिवपुरं रम्यममरासुरवन्दितम् || १०-७८ ||

प्. ११३(१३९)

क्रीडते विविधैर्भोगैर्यावदाभूतसंप्लवम् |
श्रीमदाश्वयुजे मासि यः कुर्यान्नक्तभोजनम् || १०-७९ ||

घृताशनं प्रयुंजीत प्रसन्नात्माजितेन्द्रियः |
वृषभं नीलवर्णाभं उरोदेशे समुन्नतम् || १०-८० ||

विमुच्य दद्याद्रुद्राय गामेकां समलङ्कृताम् |
विधिशेषं च पूर्वोक्तमशेषं समुपाचरेत् || १०-८१ ||

प्राणान्ते च परं स्थानं प्रयाति शिववद्वशी |
स्वच्छमौक्तिकसंकाशैरिन्द्रनीलोपशोभितैः || १०-८२ ||

जीवञ्जीवकसंयुक्तैः विमानैस्सार्वगामिकैः |
प्रक्रीडते महाभोगैः यावदाभूतसंप्लवम् || १०-८३ ||

सुशुभे कार्तिके मासे यः कुर्यान्नक्तभोजनम् |
क्षीरोदनन्तु भुञ्जीत सत्यवादी जितेन्द्रियः || १०-८४ ||

दद्याद्गोमिथुनं चात्र कापिलं ज्वलनप्रभम् |
पूर्वोक्तविधिना कृत्वा शिवतुल्यगुणो भवेत् || १०-८५ ||

कल्पानलशिखा प्रख्यैः महायानैरनूपमैः |
महासिंहकृताटोपैः शिववच्चेष्टिते सुखी || १०-८६ ||

मार्गशीर्षे शुभे मासे यः कुर्यान्नक्तभोजनम् |
यवान्नं पयसायुक्तं भुंजानस्संयतेन्द्रियः || १०-८७ ||

दद्याद्गोमिथुनं दिव्यं पाण्डरं समलंकृतम् |
शेषं शिवाय पूर्वोक्त * * विधिना समुपाक्रमेत् || १०-८८ ||

प्. ११४(१४०)

सितपद्मनिभैर्यानैः श्वेताश्वरथसंयुतैः |
गत्वा शिवपुरं दिव्यं शिवतुल्यबलो भवेत् || १०-८९ ||

अहिंसा सत्यमस्तेयं ब्रह्मचर्यं क्षमा दया |
त्रिस्नानार्चाग्निहवनं भूशर्या नक्तभोजनम् || १०-९० ||

पक्षयोरुपवासेन चतुर्दश्यष्टमीषु च |
इत्येववमादिनियमैराचरेत शिवव्रतम् || १०-९१ ||

शिवभक्ता तु या नारी ध्रुवं सा पुरुषो भवेत् |
स्त्रीत्वमत्युत्तमं सा तत्कांक्षते शृणु तद्व्रतम् || १०-९२ ||

उमामहेश्वरन्नाम सदाप्रीतिविवर्धनम् |
अतियोगकरं शान्तं धर्मकामार्थसाधनम् || १०-९३ ||

पौणमास्याममायां च चतुर्दश्यष्टमीषु च |
नक्तमब्दं प्रकुर्वीत हविष्यं ब्रह्मचारिणी || १०-९४ ||

उमामहेश्वरन्नाम हेम्ना कृत्वा सुशोभनाम् |
प्रतिमां चापि वर्षान्ते स्नापयित्वा घृतादिभिः || १०-९५ ||

गन्धपुष्पैरलंकृत्य वस्त्रपुष्पैश्च शोभनैः |
भक्ष्यभोज्यैरशेषैश्च वितानध्वजचामरैः || १०-९६ ||

भोजयेच्छिवभक्तांश्च दीनानाथांश्च तर्पयेत् |
शक्त्या तु दक्षिणां दद्यात् गुरवे ज्ञानदायिने || १०-९७ ||

हेमकांस्यादिपात्रं वा सितभस्मावकुण्डितम् |
कृत्वा चायतने मध्ये प्रतिमामुपकल्पयेत् || १०-९८ ||

प्. ११५(१४१)

शिरसाधार्य तत्पात्रं वितान छत्रशोभितम् |
ध्वजशंखादिविभवैः शिवस्यायतनं नयेत् || १०-९९ ||

लिङ्गमूर्तेः महेशस्य व्रतस्यान्ते निवेदयेत् |
तद्वेद्यां स्थापयेत्पात्रमुपशोभासमन्वितम् || १०-१०० ||

शिवं प्रदक्षिणी कृत्य प्रणिपत्यक्षमापयेत् |
समाप्य तद्व्रतं पुण्यं शृणुयाच्च फलं लभेत् || १०-१०१ ||

द्वादशादित्यसंकाशैः महायानैरनूपमैः |
यथेष्टमैश्वरे लोके रुद्रैस्सार्धं प्रमोदते || १०-१०२ ||

कल्पकोटिसहस्राणि कल्पकोटिशतानि च |
तदन्ते समहाभोगैः विष्णुलोके महीयते || १०-१०३ ||

ततः कर्मावशेषेण सर्वकामसमन्वितम् |
ब्रह्मलोकं समासाद्य परं सुखमवाप्नुयात् || १०-१०४ ||

ब्रह्मलोकात्परिभ्रष्टा श्रीमती परिपूजिता |
प्राजापत्यं समासाद्य लोकालोकनमस्कृतः || १०-१०५ ||

भोगांस्तु सुचिरं भुक्त्वा सोमलोके वसेत्सुखी |
सोमादैन्द्रं परं लोकमासाद्येन्द्रपतिर्भवेत् || १०-१०६ ||

इन्द्रलोकाच्च गान्धर्वं लोकं प्राप्य च मोदते |
गन्धर्वपतिमाप्नोति भोगान्भुक्त्वा यथेप्सितान् || १०-१०७ ||

महारत्नप्रभादीप्तैरूपशोभितमद्भुतैः |
यक्षिलोकमिदं प्राप्य यथाकामं प्रमोदते || १०-१०८ ||

प्. ११६(१४२)

यक्षलोकात्परिभ्रष्टा क्रीडतेलमरुन्धती |
स्थानानि लोकपालानां क्रमादागत्य मोदते || १०-१०९ ||

लोकालोकस्य पर्यन्ते सर्वस्मिन् क्षितिमण्डले |
यत्रक्वचित्सुखं दिव्यं तदशेषमवाप्नुयात् || १०-११० ||

यौवनं रूपसंपन्नं अशेषपृथिवीपतिम् |
धर्मार्थकाममोक्षज्ञमिममासाद्य मोदते || १०-१११ ||

ततस्सा धर्मशेषेण भवतीश्वरभाविता |
स्वकर्मभावनायोगात् पुनः प्रारभते शुभम् || १०-११२ ||

शुभं वा पुनरप्येवं योनिं यानि सहस्रशः |
यावन्नाप्नोति निर्वेदं तावद्भ्रमति कर्मणा || १०-११३ ||

तन्निर्वेदाच्च वैराग्यं वैराग्यात् ज्ञानसंभवः |
ज्ञानात्प्रवर्तते योगो योगाद्दुःखान्तमाप्नुयात् || १०-११४ ||

अष्टम्यां च चतुर्दश्यां नियतं ब्रह्मचारिणी |
वर्षमेकन्न भुञ्जीत महाभोगजिगीषया || १०-११५ ||

वर्षान्ते प्रतिमां कृत्वा पूर्ववद्विधिमाचरेत् |
स्नानाद्यन्तद्व्रतं प्राप्य पूर्वोक्तांश्च गुणान् लभेत् || १०-११६ ||

जाम्बूनदमयैर्यानैः चतुर्द्वारैरलंकृतैः |
गत्वा शिवपुरं दिव्यं अशेषं भोगमाप्नुयात् || १०-११७ ||

उमादेवी प्रियार्थन्तु तुष्टाव परमार्थतः |
नारी चैवोपवासेन चाब्दं कृत्वा चतुर्दशीम् || १०-११८ ||

प्. ११७(१४३)

वर्षान्ते प्रतिमां कृत्वा शालिपिष्टमयीं शुभाम् |
पीतैस्तु लेपनैर्माल्यैः पीतवस्त्रैश्च पूजयेत् || १०-११९ ||

पूर्वोक्तमखिलं कृत्वा शिवाय विनिवेदयेत् |
सप्तभौमैर्महायानैः तप्तचामीकरप्रभैः || १०-१२० ||

युगकोटिसहस्राग्रं रुद्रलोके महीयते |
शिवादिसर्वलोकेषु भुक्त्वा भोगान्यथेप्सितान् || १०-१२१ ||

क्रमादागत्य लोकेस्मिन् यथेष्टं पतिमाप्नुयात् |
अमावास्यां निराहारा भवेदेवं सुयन्त्रिता || १०-१२२ ||

शूलं पिष्टमयं कृत्वा वर्षान्ते तु निवेदयेत् |
शिवाय राजतं पद्मं सुवर्णकृतकर्णिकम् || १०-१२३ ||

तद्भक्त्या विन्यसेन्मूर्ध्नि शेषं पूर्ववदाचरेत् |
कामतोपि कृतं पापं भ्रूणहत्यादिकं च यत् || १०-१२४ ||

तत्सर्वं शूलदानेन भिन्यान्नारी न संशयः |
महापद्मविमानेन नरनारीसमन्विता || १०-१२५ ||

युगकोटिशतं साग्रं रुद्रलोके महीयते |
ईशलोकादिलोकेषु भुक्त्वा भोगाननेकधा || १०-१२६ ||

इह लोके क्रमात्प्राप्य यथेष्टं पतिमाप्नुयात् |
पौर्णिमायाममावास्यां अब्दमेकं सुयन्त्रिता || १०-१२७ ||

वर्षान्ते सर्वगन्धाढ्यां प्रतिमां विनिवेदयेत् |
सुविचित्रैर्महायानैः दिव्यगन्धर्वभूषितैः || १०-१२८ ||

प्. ११८(१४४) 

युगकोटिशतं साग्रं शिवलोके महीयते |
यथेष्टमैश्वरे लोके भुक्त्वा भोगान्विशेषतः || १०-१२९ ||

क्रमादागत्य लोकेस्मिन् राजानं पतिमाप्नुयात् |
या कार्तिके शुभे मासे एक भुक्तेन वर्तते || १०-१३० ||

क्षमाहिंसादिनियमैः संयुक्ता ब्रह्मचारिणी |
गुलाज्यमिश्रं पिण्याकं मासान्ते तु निवेदयेत् || १०-१३१ ||

अष्टम्यां च चतुर्दश्यां उपवासरतो भवेत् |
इन्द्रनीलप्रतीकाशैः विमानैस्सार्वगामिकैः || १०-१३२ ||

वर्षकोटिशतं साग्रं रुद्रलोके महीयते |
ईशलोकादिलोकेषु भुक्त्वा भोगाननेकधा || १०-१३३ ||

यथावद्भोगमासाद्य लोकेषु च विशेषतः |
क्रमादागत्य लोकेस्मिन् यथेष्टं पतिमाप्नुयात् || १०-१३४ ||

इत्येवं सर्वमासेषु विधिस्तुल्यः प्रकीर्तितः |
एकभुक्तोपवासस्य फलञ्च सदृशं विदुः || १०-१३५ ||

क्षमासत्यं दयादानं शौचमिन्द्रियनिग्रहः |
शिवपूजाग्निहोमं च सन्तोषोऽस्तेयभावनः || १०-१३६ ||

सर्वव्रतेषु यद्धर्मः सामान्यो दशधा स्मृतः |
विशेषमपि वक्ष्यामि प्रतिमासव्रतं प्रति || १०-१३७ ||

मार्गशीर्षे शुभेमासे वृषं पिष्टसुनिर्मितम् |
गन्धमाल्यैरलंकृत्य शिवालविनिवेदयेत् || १०-१३८ ||

प्. ११९(१४५)

वृषयुक्तैर्महायानैरप्सरोगणसंयुतैः |
वर्षायुतशतं साग्रं शिवलोके महीयते || १०-१३९ ||

सर्वदेवनिकायेषु संप्राप्य सुखमुत्तमम् |
क्रमादागत्य लोकेस्मिन् यथेष्टं पतिमाप्नुयात् || १०-१४० ||

पुष्यमासे शुभे प्राप्ते शूलं कृत्वा पिनाकिनः |
गन्धमाल्यैरलंकृत्य शिवाय विनिवेदयेत् || १०-१४१ ||

महापुष्पकयानेन दिव्यगन्धप्रभावता |
वर्षायुतशतं दिव्यं रुद्रलोके महीयते || १०-१४२ ||

भुक्त्वा तु विपुलान् भोगान् अशेषपुरसंभवान् |
संप्राप्यैव क्रमाल्लोकान् यथेष्टं पतिमाप्नुयात् || १०-१४३ ||

रथमश्वयुतं माघे दीपमाला प्रशोभिते |
पैष्टलिङ्गं समायुक्तं कृत्वा यतनमानयेत् || १०-१४४ ||

महारथोपमैर्यानैः श्वेतवाजीविराजितैः |
वर्षकोटिशतं साग्रं शिवलोके महीयते || १०-१४५ ||

अनुभूयातुलान् भोगान् अशेषपुरसंभवान् |
क्रमादागत्य लोकेस्मिन् राजानं पतिमाप्नुयात् || १०-१४६ ||

फाल्गुने प्रतिमां पैष्टीं कृत्वा रूपसमन्विताम् |
गन्धमाल्यैरलंकृत्य स्थापयेच्छिवसन्निधौ || १०-१४७ ||

यानैरप्रतिमैर्दिव्यैः गीतवादित्रसंकुलैः |
वर्षायुतशतं साग्रं शिवलोके महीयते || १०-१४८ ||

प्. १२०(१४६)

सर्वामरनिकायेषु संप्राप्य सुखमुत्तमम् |
क्रमाअदागत्य लोकेऽस्मिन् यथेष्टं पतिमाप्नुयात् || १०-१४९ ||

चैत्रे भवं कुमारं च कृत्वा पैष्टमलंकृतम् |
स्थाप्य पात्रे यथा प्रोक्तं आनयेच्छिवमन्दिरम् || १०-१५० ||

शदीन्द्रप्रतीकाशैः विमानैस्सार्वगामिकैः |
वर्षकोट्ययुतन्दिव्यं शिवलोके महीयते || १०-१५१ ||

कर्मक्षयादिहागत्य पुत्रपौत्रप्रतिष्ठितम् |
अभीष्टं पतिमासाद्य लभेद्भोगान्सुदुर्लभान् || १०-१५२ ||

तण्डुलाढकपिष्टेन कृत्वा कैलासपर्वतम् |
ईश्वरोमासमायुक्तं सर्वधातुविभूषितम् || १०-१५३ ||

कन्दरैर्निचितैः चित्रैः लवणप्रस्थसंयुतैः |
सर्वरत्नसमायुक्तं स्थापयेदीश्वरालये || १०-१५४ ||

कैलासव्रतमित्युक्तं वैशाख्यां यस्समाचरेत् |
कैलासकोपमैर्यानैः शिवलोके महीयते || १०-१५५ ||

शिवादिसर्वलोकेषु भुक्त्वा भोगानशेषतः |
क्रमादागत्य लोकेस्मिन् राजेन्द्रं पतिमाप्नुयात् || १०-१५६ ||

लिङ्गं पिष्टमयं कृत्वा ज्येष्ठे मासे सवेदिकम् |
भक्त्या संपूज्य गन्धाद्यैः वस्त्रयुग्मेन वेष्टयेत् || १०-१५७ ||

उपशोभाविशेषैश्च तत्र जागरमाचरेत् |
प्रभाते ध्वजशंखाद्यैः शिवाय विनिवेदयेत् || १०-१५८ ||

प्. १२१(१४७)

शुद्धस्फटिकसंकाशैः विमानैस्सार्वगामिकैः |
वर्षकोटियुगं साग्रं शिवलोके महीयते || १०-१५९ ||

भुक्त्वा भागान्यथा काममशेषपुरसंभवान् |
क्रीडाविरतभावैश्च मोदते शङ्करालये || १०-१६० ||

क्रमादागत्य लोकेस्मिन् राजानं पतिमाप्नुयात् |
ग्रहं पिष्टमयं कृत्वा आषाढे सप्तभौमिकम् || १०-१६१ ||

सर्वबीजरसैश्चापि संपूर्णं शुभलक्षणम् |
ग्रहोपकरणैर्युक्तं मुसलोलुखलादिभिः || १०-१६२ ||

सर्वरत्नादिगोश्वाद्यैः दासीशययाद्यलंकृतम् |
एतैः पिष्टमयैस्सर्वैः प्रदीपाद्युपशोभितैः || १०-१६३ ||

सर्वभक्तसमाकीर्णं गन्धमाल्यैरलंकृतम् |
श्वेतरक्तासितैः पीतैः ध्वजैर्वस्त्रैस्सुशोभितम् || १०-१६४ ||

चतुर्विधैश्च चरणैः संयुक्तं दर्पणेन तु |
आषाढे पौर्णमास्यान्तु शिवं स्थाप्य शिवाग्रतः || १०-१६५ ||

सर्वोपकरणोपेतं प्रणिपत्य निवेदयेत् |
शतभौमैर्महायानैः विमानैस्सार्वगामिकैः || १०-१६६ ||

वर्षकोटिशतं साग्रं शिवलोके महीयते |
भुक्त्वा तु विपुलान् भोगान् सर्वलोकेष्वनुक्रमात् || १०-१६७ ||

प्राप्ता तु सर्वभोगाढ्यं सप्तभौमं ग्रहं लभेत् |
सर्वधातु समाकीर्णं विचित्रध्वजशोभितम् || १०-१६८ ||

प्. १२२(१४८)

निवेदयीत शर्वाय श्रावणे तिलपर्वतम् |
रु(त्व)चेन्द्रनीलसंकाशैः यानैरप्रतिमैश्शुभैः || १०-१६९ ||

वर्षकोटिशतं साग्रं शिवलोके महीयते |
विविधान्भुवनान्भोगानवाप्य विविधान्दिवि || १०-१७० ||

क्रमाल्लोकमिमं प्राप्य राजानं पतिमाप्नुयात् |
कृत्वा भाद्रपदे मासे शोभनं शालिपर्वतम् || १०-१७१ ||

वितानध्वजवस्त्राद्यैः धातुभिश्च निवेदयेत् |
दिवाकरकरप्रख्यैः महायानैः सुशोभनैः || १०-१७२ ||

वर्षकोटिसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
संप्राप्यविपुलान् भोगान् अशेषपुरसंभवान् || १०-१७३ ||

क्रमादागत्य लोकेस्मिन् राजानं पतिमाप्नुयात् |
कृत्वाचाश्वयुजे मासि विपुलं धान्यपर्वतम् || १०-१७४ ||

सुवर्णवस्त्रसंयुक्तं शिवाय विनिवेदयेत् |
सुविचित्रैर्महायानैः वरभोगसमन्वितैः || १०-१७५ ||

वर्षकोटिसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
रुद्रलोकादिलोकेषु भुक्त्वा भोगान्यथेप्सितान् || १०-१७६ ||

संप्राप्तेस्मिन् क्रमाल्लोके राजानं पतिमाप्नुयात् |
सर्वधान्यसमायुक्तं सर्वबीजरसादिभिः || १०-१७७ ||

सर्वधातु समायुक्तं सर्वरत्नोपशोभितम् |
शृङ्गैश्चतुर्भिस्संयुक्तं वितानध्वजशोभितम् || १०-१७८ ||

प्. १२३(१७९)

गन्धैर्माल्यैस्तथा धूपैः प्रदीपैश्चापि शोभितम् |
विचित्रनृत्तगीतैश्च शंखवीणादिभिस्तथा || १०-१७९ ||

ब्रह्मघोषैस्तथा पुण्यैः मङ्गलैश्च विशेषतः |
महाध्वजाष्टसंयुक्तं विचित्रकुसुमोज्वलम् || १०-१८० ||

नागेन्द्रं मेरुनामानं त्रैलोक्याधारमुत्तमम् |
तस्य मूर्ध्नि शिवं कुर्यात् सर्वदेवसमावृतम् || १०-१८१ ||

दैत्यगन्धर्वभूतैश्च सिद्धयक्षगणैस्तथा |
विद्याधराप्सरोनागैः ऋषिभिश्च विशेषतः || १०-१८२ ||

शालिपिष्टमयं सर्वं रूपं कृत्वा विचक्षणः |
देवस्य दक्षिणे हस्ते शूलं त्रिदशपूजितम् || १०-१८३ ||

एवं सर्वेषु देवेषु कुर्यादस्त्रं यथाक्रमम् |
शिवस्य महतीं पूजां कृत्वाचारसमन्विताम् || १०-१८४ ||

पूजयेत् सर्वदेवांश्च दशदिक्षु बलिं हरेत् |
व्रतिनो भोजयेत् पश्चात् शिवभक्तान्सदक्षिणान् || १०-१८५ ||

सर्वारंभसमायुक्तं महाविभवकल्पितम् |
निवेदयीतरुद्राय कार्तिक्यान्नगमुत्तमम् || १०-१८६ ||

यः कुर्यात्सकृदप्येवं तस्य पुण्यफलं शृणु |
सर्वागमेषु यत्पुण्यं कथितं मुनिभिः पुरा || १०-१८७ ||

तत्पुण्यं कोटिगुणितं प्राप्नुयान्नात्र संशयः |
महारत्नप्रभैर्यानैः सर्वरत्नसमवितैः || १०-१८८ ||

प्. १२४(१५०)

गीतनृत्तादिवाद्यैश्चाप्यप्सरोभिश्च शोभितैः |
सूर्यकोटिसमप्रख्यैः विमानैर्मेरुसन्निभैः || १०-१८९ ||

नरनारीसमाकीर्णैः दिव्यगन्धवहैश्शुभैः |
देवदानवगन्धर्वैः स्तूयमानो गणादिभिः || १०-१९० ||

स्वच्छन्दस्सर्वगो भूत्वा प्रयाति वरमन्दिरम् |
कल्पकोटिशतं दिव्यं मोदते स महातपाः || १०-१९१ ||

एवं सर्वेषु लोकेषु भोगान् भुक्त्वा यथेप्सितान् |
पुण्यक्षयादिहागत्य राजानं पतिमाप्नुयात् || १०-१९२ ||

सुरूपा सुभगा नित्यं भवतीश्वरभाविता |
यं यं कामं समुद्दिश्य नरनारी नपुंसकाः || १०-१९३ ||

पूजयन्ति शिवं भक्त्या तन्तमेवमवाप्नुयात् |
मृण्मयं दारुजं शैलमैष्टकं वा सुकल्पितम् || १०-१९४ ||

कृत्वा मठं गृहं वापि यथाविभवसंभवम् |
सर्वोपकरणो पेतं सर्वधान्यप्रपूरितम् || १०-१९५ ||

शिवाय तद्गृहं दत्वा सर्वान्कामानवाप्नुयात् |
भुक्त्वैकभुक्तं हेमन्ते माघमासे समन्वितः || १०-१९६ ||

मासान्ते च रथं कुर्यात् चित्रवस्त्रोपशोभितम् |
श्वेतैश्चतुर्भिस्संयुक्तं वृषभैस्समलंकृतम् || १०-१९७ ||

शोभितं ध्वजपुष्पाद्यै छत्रचामरदर्पणैः |
तण्डुलाथकपिष्टेन लिङ्गं कृत्वा सवेदिकम् || १०-१९८ ||

प्. १२५(१५१)

विन्यस्य रथमध्ये तु पूजयेत्कृतलक्षणम् |
तद्रात्रौ राजमार्गेण शङ्खभेर्यादिभिस्स्वनैः || १०-१९९ ||

भ्रामयित्वाशनैः पश्चात् शिवायतनमानयेत् |
तत्रजागरपूजाभिः प्रदीपाद्युपशोभितः || १०-२०० ||

प्रेक्षणीय प्रदानैश्च क्षपयीत शनैर्निशाम् |
प्रभाते स्नपनं कृत्वा तद्भक्तांश्चैव पूजयेत्(भोजयेत्) || १०-२०१ ||

कृपणानाथदीनानां यथाशक्त्या तु दक्षिणाम् |
रथशोभासमायुक्तं शिवाय विनिवेदयेत् || १०-२०२ ||

भुक्त्वा च बान्धवैस्सार्धं प्रणम्येशगृहं यजेत् |
प्रवरं सर्वदानानामस्मिन्धर्मे समापिते || १०-२०३ ||

व्रतं शिवरथं नाम सर्वकामार्थसाधकम् |
सर्वव्रतेषु यत्पुण्यं सर्वयज्ञेषु यत्फलम् || १०-२०४ ||

सर्वं शिवरथे नैव तत्पुण्यं सकलं लभेत् |
सूर्यायुतप्रतीकाशैः विमानैस्सार्वगामिकैः || १०-२०५ ||

त्रिसप्तकुलजैस्सार्धं शिवलोके महीयते |
भुक्त्वा तु विपुलान् भोगान् सर्वलोकेष्वनुक्रमात् || १०-२०६ ||

कल्पकोट्ययुतं साग्रं तस्यान्ते समहीपतिः |
पञ्चतूलीसमायुक्तां मृद्वीं खट्वामलं कृताम् || १०-२०७ ||

सर्वोपकरणोपेतां शिवशययां प्रकल्पयेत् |
शिवं वेदीसमायुक्तं पैष्टमस्यान्निधापयेत् || १०-२०८ ||

प्. १२६(१५२)

शिवज्ञानार्थतत्वज्ञं आचार्यं विनयान्वितम् |
संपूज्यगन्धपुष्पाद्यैः वस्त्रालङ्कारमाचरेत् || १०-२०९ ||

भक्ष्यभोज्यैरशेषैश्च ततश्शययान्निवेदयेत् |
तत्तूलमूलतन्तूनां परिसंख्या तु यावती || १०-२१० ||

तावद्वर्षसहस्राणि रुद्रलोके महीयते |
शिवादिसर्वलोकेषु भुक्त्वा भोगानशेषतः || १०-२११ ||

क्रमादागत्य लोकेस्मिन् सिह्मासनपतिर्भवेत् |
दशगावस्सवृषभा वृषभैकादश स्मृताः || १०-२१२ ||

शिवाय विनिवेद्यैव विशुद्धेनान्तरात्मना |
रुद्रैकादशतुल्यात्मा बलभोगादिभिर्गुणैः || १०-२१३ ||

शिवादिसर्वलोकेषु यथेष्टं मोदते वशी |
कल्पकोटिसहस्राणि कल्पकोटिशतानि च || १०-२१४ ||

भुक्त्वा तु विपुलान् भोगानशेषकुलजैस्सह |
तदन्ते ज्ञानमासाद्य प्रसादात्परमेष्टिनः || १०-२१५ ||

विमुच्यमोहकलिलं स्वात्मन्येवावतिष्ठते |
सवृषं गोशतं दद्यात् शिवायातीव शोभनम् || १०-२१६ ||

त्रिस्सप्तकुलजैस्सार्धं शृणुयात्फलमाप्नुयात् |
सूर्यकोटिप्रतीकाशैः विमानैस्सार्वगामिकैः || १०-२१७ ||

अनेककामसंख्यानैरमरासुरवन्दितैः |
शतरुद्रबलोपेतो वीरभद्र इवापरः || १०-२१८ ||

प्. १२७(१५३)

गत्वा शिवपुरन्दिव्यमशेषाधिपतिर्भवेत् |
भुक्त्वा तु विपुलान् भोगान् प्रलये सर्वदेहिनाम् || १०-२१९ ||

मोहकञ्चुकमुत्सृज्य ज्ञानं कैवल्यमाप्नुयात् |
सर्वयज्ञपरश्शुद्धः स्वात्मन्येव व्यवस्थितः || १०-२२० ||

परिपूर्णश्च शिववदशेषपतिरव्ययः |
गाञ्चोभयमुखीन्दद्यात् शिवायातीव शोभनैः || १०-२२१ ||

सप्तद्वीपां क्षितिं दत्वा यत्फलं तदवाप्नुयात् |
पादद्वन्द्वं शिरोर्धं च यदावत्सनिर्गतम् || १०-२२२ ||

तदागौः पृथिवीज्ञेया यावद्गर्भन्नमुञ्चति |

इति शिवधर्मशास्त्रे व्रतोपवासगोदानप्रशंसानाम 
दशमोध्यायः ||




प्. १२८(१५४)

श्रीः

अथ एकादशाध्यायः

श्रीनन्दिकेश्वर उवाच

सर्वेषामेव वर्णानां शिवाश्रमनिषेविणाम् |
शिवधर्मश्शिवेनोक्तो धर्मकामार्थमुक्तये || ११-१ ||

ब्राह्मणः क्षत्रियो वैश्यः स्त्रीशूद्रो वा शिवाश्रमी |
वानप्रस्थो गृहस्थो वा यश्चान्यो वा शिवाश्रमी || ११-२ ||

स्वाश्रमादुत्तरे कुर्यात् पुष्पारामं सुशोभनम् |
अग्न्यङ्गारकसंयुक्तमैशान्यामीश्वरालयम् || ११-३ ||

प्रादेशसंभवे कुर्यात् यत्र स्यात् संभवो भुवि |
शिवाद्दक्षिणतः कुर्यात् तद्भक्तानां तथाबलम् || ११-४ ||

त्रिसन्ध्यमर्चयेदीशमग्निकार्यञ्च नित्यशः |
द्विसन्ध्यमेककालं वा पूजयेद्भक्तितः शिवम् || ११-५ ||

असंपूज्य शिवं मोहात् न भुञ्जीत कदाचन |
एष धर्मः परो ज्ञेयः शेषो धर्मः प्रकीर्तितः || ११-६ ||

कार्यातिपातसंरोधाद्राजोपद्रवकादिषु |
मनसा पूजयेद्भक्त्या वाचिकं वा जपादिभिः || ११-७ ||

शिवाश्रमाश्रितैः पूजा कर्तव्या यतिभिस्तथा |
मनसा पूजयेद्योगी पुष्पैरारण्य संभवैः || ११-८ ||

प्. १२९(१५५)

शिवार्थे पुष्पहिंसायां न भवेत्स तु हिंसकः |
यद्यल्पमपि चात्मार्थे हिंसते हिंसकस्तदा || ११-९ ||

शिवार्चनपरोनित्यं तद्भक्तानां च भोजनम् |
पर्वमैथुनवर्जी स्यात् श्रीमान् शिवग्रहाश्रमी || ११-१० ||

देवाग्न्यतिथिभैक्षार्थं पचेन्नैवात्मकारणात् |
आत्मार्थे यः पचेन्मोहात् नरकार्थं स जीवति || ११-११ ||

देवार्थं पचनं येषां सन्तानार्थन्तु मैथुनम् |
स्वर्गार्थं जीवितं तेषां नरकर्थं विपर्यये || ११-१२ ||

वित्ततृतीयभागेन प्रकुर्वीत शिवार्चनम् |
कुर्वीत वा तदर्धेन यतो नित्यं हि जीवितम् || ११-१३ ||

न्यायेनोपार्जितं वित्तं अन्यायं परिवर्जयेत् |
अन्यायोपार्जितैः वित्तैः नरकार्थं स जीवति || ११-१४ ||

यश्शिवं ब्रह्मचारी स्यात् सशिवार्चाग्नितत्परः |
भवेज्जितेन्द्रियः शान्तो नैष्ठिको व्रतिकोपि वा || ११-१५ ||

सर्वसंगविनिर्मुक्तः कन्दमूलफलाशनः |
शिवो वै मनसा ज्ञेयः शिवार्चाग्निपरो भवेत् || ११-१६ ||

निवृत्तस्सर्वसङ्गेभ्यः शिवध्यानपरायणः |
ज्ञेयश्शिवो प्रतीकोयं भस्मनिष्ठो जितेन्द्रियः || ११-१७ ||

रुद्राक्षैः कङ्कणं हस्ते गलेचैव हि मस्तके |
लिङ्गं शिवाश्रमस्थानां भस्मनां च त्रिपुण्ट्रकम् || ११-१८ ||

प्. १३०(१५६)

हस्ते च मूर्ध्न्युरसिवा रुद्राक्षन्धारयेत यः |
सोगम्यः सर्वभूतानां रुद्रलोकं स गच्छति || ११-१९ ||

रुद्रभक्तैश्शिवस्यैष धार्यो रुद्रसमस्सदा |
पुष्पारामैककर्मात्मा पुष्पवाटी क्रियान्वितः || ११-२० ||

त्रिस्नानपूजासंयुक्तः कौपीनाच्छादनस्सदा |
योगिनां भक्तियोगेन योगस्थानमवाप्नुयात् || ११-२१ ||

शिवध्यानपराश्शान्ताः शिवधर्मपरायणाः |
सर्व एवाश्रमा ज्ञेयाः शिवभक्ताश्शिवाश्रयाः || ११-२२ ||

महाव्रताष्टकं धार्यमीशेनोक्तं शिवार्थिभिः |
सर्वव्रतानां परममस्मिन्धर्मः समाप्यते || ११-२३ ||

शिवे भक्तिस्सदा क्षान्तिरहिंसा सर्वदा दया |
सन्तोषस्सत्यमस्तेयं ब्रह्मचर्यं तथाष्टकम् || ११-१२४ ||

यथासंभवपूजाभिः कर्मणा मनसा गिरा |
शिवे भक्तिस्सदा कार्या तद्वच्च शिवयोगिषु || ११-२५ ||

स्वदेहान्निर्विशेषेण शिवभक्तांश्च पालयेत् |
भयदारिद्र्यरोगेभ्यः तेषां कुर्यात्प्रियाणि च || ११-२६ ||

शिवस्य परिपूर्णस्य किन्नाम क्रियते जनैः |
यत्कृतं शिवभक्तानां तत्कृतं स्याच्छिवे सदा || ११-२७ ||

सुदूरमपि गन्तव्यं यत्र माहेश्वरो जनः |
प्रयत्नेनापि द्रष्टव्यः तत्र सन्निहितो हरः || ११-२८ ||

प्. १३१(१५७)

महेश्वरस्य भक्तस्य शिवार्चनरतस्य च |
अर्चां कृत्वा यथान्यायमश्वमेधफलं लभेत् || ११-२९ ||

नित्यं शिवकथासक्तो नित्यं शिवपरायणः |
अर्चयित्वा यथान्यायं गाणापत्यं लभेन्नरः || ११-३० ||

शिवाश्रमगतं भक्त्या शिवभक्तं प्रपूजयेत् |
स्वागतासनपाद्यार्घ्यमधुपर्कादिभोजनैः || ११-३१ ||

यस्स्वागते नमस्कारं कुर्यादप्यभिवादनम् |
दशवर्षसहस्राणि अग्निलोके महीयते || ११-३२ ||

प्राप्ताय शिवभक्ताय यो दद्यात्स्वयमासनम् |
विंशद्वर्षसहस्राणि पुरन्दरपुरे वसेत् || ११-३३ ||

शिवभक्ताय विप्राय पादौ प्रक्षाल्य यत्नतः |
घृतेनाप्यञ्जयेद्भक्त्या विष्णुलोके महीयते || ११-३४ ||

प्रतिश्रयप्रदानेन हैमं स्वर्गे गृहं भवेत् |
जलं सुशीतलं दत्वा सर्वकाममवाप्नुयात् || ११-३५ ||

लभेद्दीपप्रदानेन ज्ञानचक्षुरतीन्द्रियम् |
मृदुशययाप्रदानेन सिंहासनपतिर्भवेत् || ११-३६ ||

कृत्वांभसा तथा स्नानं सौभाग्यं कान्तिवर्धनम् |
स्नानं विधिसमायुक्तं वारुणं लोकमाप्नुयात् || ११-३७ ||

स्वेदबिन्दुपरीताङ्गमध्वश्रमविराजितम् |
संवीज्यतालवृन्तेन वायुलोकमवाप्नुयात् || ११-३८ ||

प्. १३२(१५८)

क्षुत्पिपासातुरं शान्तं आर्तम्मलिनरोगिणम् |
पालयित्वा यथाशक्त्या सर्वपापैः प्रमुच्यते || ११-३९ ||

रोगार्तस्य शिवं कृत्वा भेषजाद्यैः प्रयत्नतः |
युगकोटिशतं साग्रं शिवलोके महीयते || ११-४० ||

शिवभक्तं विशेषेण रोगार्तं यस्तु पालयेत् |
भैषज्यैर्वृत्तिदानेन शिवलोकं व्रजेद्ध्रुवम् || ११-४१ ||

सर्वयत्नेन महता यन्तु कुर्यादरोगिणम् |
शिवलोककुडुम्बी स्यात् तस्य पुण्यमनन्तकम् || ११-४२ ||

कालात्पुनरिहायातः समस्तज्ञानपारगः |
ध्वंसनं सर्वदुःखानां रुद्रत्वं समवाप्नुयात् || ११-४३ ||

सितेन भस्मना कुर्यात् त्रिसन्ध्यं यस्त्रिपुण्ट्रकम् |
सर्वपापविनिर्मुक्तः शिवलोके महीयते || ११-४४ ||

रुद्राग्नेर्यत्परं वीर्यं तद्भस्मपरिकीर्तितम् |
ध्वंसनात्सर्वदुःखानां सर्वपापविशोधनम् || ११-४५ ||

योगी सर्वाङ्गिकस्नानं आपादतलमस्तकम् |
त्रिसन्ध्यमाचरेन्नित्यमाशुयोगमवाप्नुयात् || ११-४६ ||

यस्नानमाचरेन्नित्यमाग्नेयं संयतेन्द्रियः |
कुलैकविंशमुत्तार्य सगच्छेत्परमं पदम् || ११-४७ ||

स्वतश्शुद्धकुलागावः संभूतन्ता सुगोमयम् |
शिवाग्निना पुनः पक्तं पवित्रं भस्म तत् स्मृतम् || ११-४८ ||

प्. १३३(१५९)

भस्मस्नानं जलस्नानादसंख्येय गुणाधिकम् |
तस्माद्वारुणमुत्सृज्य स्नानमाग्नेयमाचरेत् || ११-४९ ||

सर्वतीर्थेषु यत्पुण्यं सर्वयज्ञेषु यत्फलम् |
तत्फलं लभते सर्वं भस्मस्नानान्न संशयः || ११-५० ||

महापातकसंयुक्तः संयुक्तस्सर्वपातकैः |
भस्मस्नानन्तु सेवेतमुच्यते सर्वपातकैः || ११-५१ ||

भस्मस्नानात्परं स्नानं पवित्रं नैव विद्यते |
उक्तं तत्सर्वदेवेभ्यः स्नातो येन शिवः स्वयम् || ११-५२ ||

ब्रह्माद्याश्च तदारभ्य मुनयश्च शिवार्थिनः |
सर्वपर्वसु यत्नेन भस्मस्नानं प्रचक्रिरे || ११-५३ ||

तस्मादेवं शिवस्नानमाग्नेयं यस्समाचरेत् |
अनेनैव शरीरेण सरुद्रोनात्र संशयः || ११-५४ ||

दुश्शीलश्शीलयुक्तो वा योवा कोवाप्यलक्षणः |
भूतिरीशस्य संयोगात् संपूज्या राजपुत्रवत् || ११-५५ ||

गुणवत्पात्रपूजायान्नस्याच्छासनपूजकः |
शासनं पूजयेत्तस्मात् अविचारं शिवाज्ञया || ११-५६ ||

रुद्राग्नेर्यत् परं वीर्यं तद्भस्मपरिकीर्तितम् |
दाहकस्सर्वदुःखानां तस्माद्भस्मेति चोच्यते || ११-५७ ||

शिवाग्नौ पूजनात्साक्षात् शिवो भवति पूजितः |
अविकल्पमतिस्तस्मात् पूजयेच्छिवशासनम् || ११-५८ ||

प्. १३४(१६०)

छद्मनापि हि यो धत्ते गतिं शासनमैश्वरम् |
सोपि यां गतिमाप्नोति न तां यज्ञशतैरपि || ११-५९ ||

आचमान्तेन विधिना निर्दोषं शिवभस्मना |
गन्धलेपविशुध्यर्थं नित्यमद्भिरुपस्पृशेत् || ११-६० ||

गन्धलेपविहीनोपि भावाशुद्धो न शुद्ध्यति |
उदकुंभसहस्रैस्तु मृदां भारशतैरपि || ११-६१ ||

अपिवर्षसहस्रेण भावाशुद्धो न शुद्ध्यति |
भावपूतं चरेच्छौचं वस्त्रपूतं जलं पिबेत् || ११-६२ ||

दृष्टिपूतं न्यसेत्पादं सत्यपूतं वचो वदेत् |
जटाकलापि यो नस्यात् पक्षान्ते वपनं चरेत् || ११-६३ ||

यदेव पुण्यन्दीक्षायां तत्पुण्यं वपने कृते |
जटीमुण्डी शिखी वापि भिक्षाशी विगतस्पृहः || ११-६४ ||

मौनी भूतानुकंपी च यतिः शान्तमनाश्चरेत् |
साधुकारी चरेद्भक्षमेकान्नं परिवर्जयेत् || ११-६५ ||

उपवासात्परं भैक्षं एकान्नं गृहिणो मलम् |
यस्सर्वसंगनिर्मुक्तः शुद्धश्शिवपरायणः || ११-६६ ||

सोपीह वपनं कृत्वा योगीन्द्रानुचरो भवेत् |
वसेदायतने नित्यं सगणः शिवधार्मिकः || ११-६७ ||

शरणागतमुद्विग्नमाक्रान्तं रिपुतस्करैः |
माभैषीरिति चाश्वास्य शिवलोके महीयते || ११-६८ ||

प्. १३५(१६१)

दारिद्र्यार्णवनिर्मग्नं महाभूतमचेतनम् |
समुद्धृत्य यथा शक्त्या सर्वकाममवाप्नुयात् || ११-६९ ||

पतिते शास्त्रसंकीर्णे शवचण्डालपक्षिणाम् |
कारुण्यात्सर्वभूतेभ्यो देयमन्नं स्वशक्तितः || ११-१७० ||

अत्यल्पमपि कारुण्यात् दत्तं भवति चाक्षयम् |
तस्माद्वै सर्वभूतेषु कारुण्याद्दानमुत्तमम् || ११-७१ ||

अभावे तृणभूम्यंभः पत्रम्मूलं फलानि च |
दत्वागताय कारुण्यात् स्वर्गं यान्ति प्रियेण वा || ११-७२ ||

ईदृशं स्वर्गसोपानं यथालोके प्रियंवदाः |
इहामुत्रसुखं तेषां वाच्येषां मधुरा स्वरा || ११-७३ ||

अमृतस्यन्दिनीं वाचं चन्दनस्पर्शशीतलाम् |
धर्माविरोधिनीमुक्त्वा सुखमक्षयमाप्नुयात् || ११-७४ ||

अलन्दानेन विप्रेन्द्रा याजनाध्ययनेन वा |
इदं स्वर्गस्य सोपानं अमलं यत्प्रियं वचः || ११-७५ ||

प्रत्युत्थानाभिगमनं अनुवृज्यप्रियं वचः |
पूर्वाभिभाषिता वृष्टिः प्रत्येकं स्वर्गहेतवः || ११-७६ ||

संपृच्छेदागतं भक्त्या चाप्यायनमपस्तथा |
गमनेप्येववक्तव्यं पन्थानस्सन्तु ते शिवाः || ११-७७ ||

शिवं भवतु ते नित्यं अशेषार्थप्रसिद्धये |
आशीर्वादमिदं वाचस्सर्वकार्येषु सर्वदा || ११-७८ ||

प्. १३६(१६२)

नमस्काराभिवादेषु स्वस्तिमङ्गलवाचकैः |
शिवं भवतु सर्वत्र प्रब्रूयात्सर्वकर्मसु || ११-७९ ||

एवमादिशिवाचारमनुष्ठाय शिवाश्रमी |
अशेषपापनिर्मुक्तः शिवलोके महीयते || ११-८० ||

शिवभक्तेषु या भक्तिः तद्भक्तैः क्रियते नरैः |
शिवे भक्तिर्भवति सा भक्ति भक्तैरनुष्ठिता || ११-८१ ||

आक्रुष्टस्ताडितो वापि यो नाक्रोशेन्नताडयेत् |
वाचा न कर्माष स्वस्थं क्षान्तिरेव विधीयते || ११-८२ ||

स शूरस्सात्विको विद्वान् स तपस्वी जितेन्द्रियः |
ये नाशुक्षान्तिशस्त्रेण शत्रुक्रोधो विनिर्जितः || ११-८३ ||

क्षमादानं क्षमासत्यं क्षमाऽहिंसा क्षमाश्रुतम् |
क्षमा स्वर्गश्च मोक्षश्च क्षमयैव जगद्धृतम् || ११-८४ ||

सर्वेषामेव तीर्थानां तीर्थं ज्ञानस्य पारगः |
ज्ञानतीर्थात्परन्तीर्थं ये स्नाता ज्ञानवारिणा || ११-८५ ||

ज्ञानं योगन्तपो जप्यं यज्ञदानादिसत्क्रियाः |
क्रोधिनस्तु वृथा यस्मात्तस्मात्क्रोधं विवर्जयेत् || ११-८६ ||

मर्मास्थि प्राणहृदयं निर्दहेदप्रियं वचः |
नवाच्यमप्रियन्तस्मात् शिवभक्ते विशेषतः || ११-८७ ||

निर्मलैः क्षान्तिसलिलैः समाप्य धनशीतलैः |
इह सौख्यमवाप्नोति परत्र च शिवां गतिम् || ११-८८ ||

प्. १३७(१६३)

आत्मवत्सर्वभूतानां यो हिताय शिवाय च |
सर्वधावर्तते नित्यमहिंसेयमुदाहृता || ११-८९ ||

सर्वशास्त्रेण वेदैश्च यज्ञैश्चैषान्तु यत्फलम् |
ये न हिंसन्ति भूतानि तेषां पुण्यं ततोधिकम् || ११-९० ||

त्रैलोक्यमपि यो दद्यादखिलं रत्नपूरितम् |
चरेत्तपांसि सर्वाणि न च तुल्यमहिंसया || ११-९१ ||

अहिंसेयं परोधर्मः शक्तानां परिकीर्तितः |
अशक्तानामयन्धर्मो दानयज्ञादिपूर्विकः || ११-९२ ||

नातः परं प्रपश्यामः क्वचिदप्यागमेव यम् |
पुंसामभयदानन्तु दानमद्भुतमुत्तमम् || ११-९३ ||

सर्वभूताभयन्दत्वा यश्चरेच्छान्तमानसः |
इहैव सर्वभूतेभ्यो न भयन्तस्य विद्यते || ११-९४ ||

यो न हिंसति भूतानि स्थावराणि चराणि च |
स भुङ्क्ते दुःखरहितः परां शान्तिमनुत्तमाम् || ११-९५ ||

पापा रमन्ति पापेषु ह्यपि क्रूरा नराधमाः |
आभूतसंप्लवं यावत् पच्यन्ते नरकाग्निषु || ११-९६ ||

स्वदेशे यो नृपः कुर्यात् प्राणिघातनिवारणम् |
सनृपस्सहदेशेन नन्दते विभवैश्चिरम् || ११-९७ ||

देहान्ते च महाभोगैस्समस्तकुलसंयुतः |
कल्पकोटिसहस्राणि शिवलोके महीयते || ११-९८ ||

प्. १३८(१६४)

यस्तु स्वार्थं परार्थं वा समस्तेन्द्रियसंयतः |
नाकार्ये यः प्रवर्तेत तमाहुश्शान्तिलक्षणम् || ११-९९ ||

यः प्रशान्तेन्द्रिय ग्रामः सदाचन्द्रांशुनिर्मलः |
सप्राप्नोति परं स्थानं शैवं शान्तेन चेतसा || ११-१०० ||

यथालब्धोपपन्नेन वृत्तिन्यायागतेन च |
उत्पन्नार्थेन यस्तुष्टः सन्तोषः स प्रकीर्तितः || ११-१०१ ||

अतीतानागतार्थेषु वर्तमानेषु जीवति |
नानुस्मरत्यतीतानि सन्तोषो यमुदाहृतः || ११-१०२ ||

तेन सर्वमवैरिष्टं तेनावाप्तं तपः कृतम् |
तेन तृष्णापदंत्यक्त्वा सन्तोषस्सम्यगाश्रितः || ११-१०३ ||

सन्तोषैश्वर्ययुक्तानां यत्सुखं शान्तचेतसाम् |
देवासुरमनुष्याणां कृतस्स्वर्गेपि तत्सुखम् || ११-१०४ ||

स्वानुभूतं स्वदृष्टं च यो दृष्टार्थन्निगूहति |
यथाभूतार्थकथनमित्येतत्सत्यलक्षणम् || ११-१०५ ||

सत्यं पुनस्सत्यमेतत् सत्यासत्यं च लक्षणम् |
परपीडाविनिर्मुक्तं यावत् स्याद् वचनं शिवम् || ११-१०६ ||

अश्वमेधाच्च तत्सत्यं अधिकं बहुभिर्गुणैः |
सत्ये प्रतिष्ठितं ज्ञानं धर्मस्सत्ये प्रतिष्ठितः || ११-१०७ ||

सत्ये प्रतिष्ठितं शौचं मोक्षस्सत्ये प्रतिष्ठितः |
स्वामिना रक्ष्यमाणामुत्सृष्टानां च संभ्रमे || ११-१०८ ||

प्. १३९(१६५)

परस्वानामपादानमेतदस्तेयलक्षणम् |
अलाभेषु परस्वेषु यो मनागपि वर्तते || ११-१०९ ||

कर्मणा मनसा वाच स तृप्तश्शिवतां व्रजेत् |
मैथुनस्यासमाचारं तत्रचित्तमजल्पनम् || ११-११० ||

लक्षणं ब्रह्मचर्यस्य समस्तेन्द्रियनिग्रहः |
ब्रह्मचर्ये स्थितं शौचं ब्रह्मचर्ये स्थितं तपः || ११-१११ ||

ब्रह्मचर्य स्थितं ज्ञानं ब्रह्मचर्ये स्थिता क्षमा |
ये स्थिता ब्रह्मचर्येण ते नित्यं संस्थिताश्शिवे || ११-११२ ||

एकरात्रोषितस्यापि या गतिर्ब्रह्मचारिणः |
ग्रहिभिस्तां गतिं प्राप्तुं शक्या यज्ञशतैर्न हि || ११-११३ ||

स सर्वसंगमुत्सृज्य चेतसास्ते निराकुलः |
अहो यतिवरः श्रीमान् नापयाति स्मृतिम्मृतौ || ११-१४४ ||

पर्वन्त्यक्त्वा युजेद्योषां योन्यदारविवर्जितः |
ब्रह्मचारी समस्सोपि विज्ञेयस्तु शिवागमे || ११-११५ ||

शिवाग्न्यतिथिगुर्वर्थं कुर्यात् कर्माणि सर्वतः |
अहिंसकस्सविज्ञेयः रुद्रत्वं गच्छति क्षितौ || ११-११६ ||

शिवाग्निगुरुकार्येषु समुद्युक्तस्सदानरः |
तस्य कार्याणि सिध्यन्ति मनसा चिन्तितान्यपि || ११-११७ ||

एषधमद्रुमश्श्रीमानष्टशाखा शिवोद्भवः |
न शक्यो विस्तराद्वक्तुमुपशाखा प्रभेदतः || ११-११८ ||

प्. १४०(१६६)

ये पठन्ति शिवे भक्त्या स्वचार्यध्यानमुत्तमम् |
त्रिसप्तकुलजैस्सार्धं शिवलोके महीयते || ११-११९ ||


इति शिवधर्मशास्त्रे नन्दिकेश्वरप्रोक्ते शिवाश्रमाचारलक्षणं 
नाम एकादशोध्यायः ||




प्. १४१(१६७)

श्रीः

अथ द्वादशोध्यायः

नन्दिकेश्वर उवाच

अथ संक्षेपतो वक्ष्ये शिवभूतानुकंपया |
आद्यशाखोपशाखार्थं शिवभक्तिसमुद्भवम् || १२-१ ||

क्वचिद्गच्छन्यदा पश्यं च्छिवलिङ्गमपूजितम् |
तदा तत्पूज्ययो गच्छेत् सरुद्रो नात्र संशयः || १२-२ ||

स्नाननैवेद्यवस्त्राद्यं नाददीत प्रियाणि च |
त्यक्तन्तच्छिवमुद्दिश्य तदा दानेन निष्फलम् (तत्फलम्) || १२-३ ||

दृष्ट्वायतनमुत्क्रम्य नमस्कृत्य शिवं व्रजेत् |
चतुष्पथं नदीं शैलं शिवयोगिनमेव च || १२-४ ||

अवतीर्य नमस्कृत्वा दृष्ट्वा लिङ्गं दृढव्रतः |
हस्तियानासनाश्वेभ्यः शिवयोगितपस्विनम् || १२-५ ||

तत्रस्थोपि नमस्कृत्वा शिवलोके महीयते |
मृगाश्वोष्ट्रवयोमांसं लशुनं ग्रञ्जनं तथा || १२-६ ||

कतकाद्यात्तवीर्यं च नित्यमेव विवर्जयेत् |
सर्वदानोग्रतपसामश्वमेधशस्य च || १२-७ ||

फलं प्राप्नोत्ययत्नेन मद्यमांसविवर्जनात् |
सर्वदोषाश्रयं मद्यं अतिदूराद्विवर्जयेत् || १२-८ ||

प्. १४२(१६८)

क्व मद्यं क्व शिवे भक्तिः क्व मांसं क्वशिवार्चनम् |
सर्वतीर्थेषु यत्पुण्यं सर्वयज्ञेषु यत्फलम् || १२-९ ||

तत्फलं लभते सर्वं यो मद्यं परिवर्जयेत् |
गर्भादिसर्वसंस्कारे श्मशानान्तेन्नभोजने || १२-१० ||

रजस्वलादिसंस्पृष्टं शिवभक्तोविवर्जयेत् |
न गो ब्राह्मणभस्माग्नि लिङ्गच्छायान्न लंघयेत् || १२-११ ||

न लंघयेत निर्माल्यं अप्सुभूमौ निवेशयेत् |
धारयेच्छिवनिर्माल्यं भक्त्यालोभान्नधारयेत् || १२-१२ ||

भक्षणान्नरकं गच्छेत् तद्विलंघी च मूढधीः |
न तत्र स्नानपूजाद्यं प्रतिगृह्णाति शङ्करः || १२-१३ ||

* * नैवेद्यनिर्माल्यं मर्दयन् पूजयेच्छिवम् |
भूप्रदेशं यथा कञ्चित् स्वदेहमलभूषितम् || १२-१४ ||

असंस्पृश्यो भवेत्सोपि यथास्वाङ्गमलस्पृशी |
तस्मान्न संस्पृशेल्लिङ्गं नरो निर्माल्यदूषितः || १२-१५ ||

* * * वेद्यनिर्माल्यं संकीर्णैः कलशादिभिः |
स्नानन्तु क्रियते भक्त्या न तद्गृह्णाति शङकरः || १२-१६ ||

मूर्तयोयाश्शिवस्याष्टौ तासु निन्दां विवर्जयेत् |
गुरोश्च शिवभक्तानां नृपसाधुतपस्विनाम् || १२-१७ ||

अष्टम्यादिषु पञ्चम्यां पक्षयोरुभयोरपि |
श्मश्रुकर्माञ्जनाभ्यङ्ग मैथुनादिविवर्जयेत् || १२-१८ ||

प्. १४३(१६९)

कुर्याद्विशेषतः पूजां नक्तं चात्र समाचरेत् |
शौचञ्च मृज्जलैः कुर्याद्गन्धलेपापनोदकम् || १२-१९ ||

यो श्नीयादन्नमस्नातः पापमद्यात् सकेवलम् |
तस्मात्स्नात्वा प्रभुञ्जीत भस्मना सलिलेन वा || १२-२० ||

प्रातः स्नात्वांभसा गच्छेत् भस्मस्नानाच्छिवं पदम् |
पापकञ्चुकमुत्सृज्य तिलसप्तकमुद्धरेत् || १२-२१ ||

कुर्यात्प्रतिचतुर्मासं महापूजाप्रवर्तनम् |
भोजनं च प्रदातव्यं शक्त्यादानं च कल्पयेत् || १२-२२ ||

त्रिसप्तकुलसंयुक्तः समस्तैः परिवारितः |
वसेच्छिवपुरे नित्यं चातुर्मास्य प्रवर्तनात् || १२-२३ ||

एवं सर्वोत्सवे श्राद्धे पुण्येषु दिवसेषु च |
शिवं संपूज्य नैवेद्यैः भोजयेच्छिवयोगिनः || १२-२४ ||

पितरस्सर्वदेवाश्च शिवमाश्रित्य संस्थिताः |
प्रीते शिवे तु ते सर्वे सुप्रीतास्युर्न संशयः || १२-२५ ||

ज्ञानवैराग्यसंपन्नं भस्मनिष्ठं जितेन्द्रियम् |
भोजयेच्छान्तमनसं श्राद्धेषु शिवयोगिनम् || १२-२६ ||

यदीश्वरादितत्वानां परिज्ञानविवेकतः |
भवेत्साधर्म्यवैधर्म्यं एतज्ज्ञानस्य लक्षणम् || १२-२७ ||

नानिष्ठं चेष्टसंप्राप्तिः नचेष्टञ्चाभि नन्दति |
प्रतितापविषादेन वैराग्यमतिवर्तते || १२-२८ ||

प्. १४४(१७०)

भस्मनिष्ठाप्रतिष्ठस्य दिवसेनापि यत्फलम् |
न तच्छक्यं ग्रहस्थेन प्राप्तुं क्रतुशतैरपि || १२-२९ ||

वश्येन्द्रियः प्रसन्नात्मा न च द्वष्टि न कांक्षति |
शब्दादिविषयान् भोगान् सविज्ञेयो जितेन्द्रियः || १२-३० ||

ज्ञानवैराग्यसंपन्नः शिवं शान्तेन चेतसा |
युक्तष्षडङ्गयोगेन शिवयोगी प्रकीर्तितः || १२-३१ ||

शिवधर्माद्भवेज्ज्ञानं ज्ञानाद्वैराग्यसंभवः |
ज्ञनवैराग्ययुक्तस्य शिवयोगः प्रवर्तते || १२-३२ ||

शिवयोगाच्च सर्वज्ञः परिपूर्णस्तु नित्यशः |
स्वात्मन्यवस्थितश्शुद्धः शिववत्सर्वगो भवेत् ||३३ ||

सर्वेषामेव भूतानामुत्तमः पुरुषस्स्मृतः |
पुरुषेभ्यो द्विजः श्रेष्ठो द्विजेभ्यो गन्धपारगः || १२-३४ ||

गन्धज्ञाद्वेदविद्वासः तेभ्यस्तत्वार्थचिन्तकः |
नानातत्वपदार्थज्ञात् प्रतिबोद्धाविशिश्यते || १२-३५ ||

नानातत्वज्ञयोगिभ्यः विशिष्टायोगिनस्स्मृतः |
योगिभ्यः शतकोटिभ्यः परमश्शिवयो * * || १२-३६ ||

योगज्ञा योगसिद्धाश्च पितरो योगसंभवाः |
भुक्तैः प्रीणन्ति ते तस्मात् विशेषाच्छिवयोगिनः || १२-३७ ||

सर्वयज्ञतपोदानैः कृतैः पुण्यैस्तु यत्फलम् |
तत्फलं लभते सर्वं संपूज्य शिवयोगिनम् || १२-३८ ||

प्. १४५(१७१)

पश्वग्निरुद्रः कालात्मा दक्षिणाहवनिस्तथा |
ऋग्यजुस्सामसंयोगैः वेदयज्ञः प्रकीर्तितः || १२-३९ ||

ब्रह्मचर्यं जपो मौनं क्षान्तिराहारलाघवम् |
इत्येवं तपसो रूपं संघोरं पञ्चलक्षणम् || १२-४० ||

यदिष्टञ्च विशिष्टञ्च न्यायप्राप्तं तु यद्भवेत् |
तत्तद्गुणवते दानमित्येतद्दानलक्षणम् || १२-४१ ||

निवर्तनसहस्राढ्यां सर्वसस्य प्ररोहिणीम् |
दद्याद्भूमिं जलोपेतां भूमिदानन्तदुच्यते || १२-४२ ||

एकच्छत्रां महीं कृत्वा द्विजेभ्यः प्रतिपादयेत् |
संपूर्णां यो नृपः कश्चित् महीदानन्तदुच्यते || १२-४३ ||

कन्यामलंकृतान्दद्याद्यज्वने गुणसंयुताम् |
द्विजाय वेदयुक्ताय कन्यादानन्तदुच्यते || १२-४४ ||

शिवभक्ताय विप्राय दत्वा कन्यां स्वलंकृताम् |
सर्वदोषविनिर्मुक्तां तरुणीं सुपयस्विनीम् || १२-४५ ||

यो गामलंकृतां दद्यात् तद्गोदानमुदाहृतम् |
मध्यमोत्तमवस्त्राणि यो दद्यात्तु नवानि च || १२-४६ ||

एतत्समासतो ज्ञेयं वस्त्रदानस्य लक्षणम् |
ब्रह्मचारी समाधिस्थः क्षान्तश्शीलपरायणः || १२-४७ ||

अहोरात्रं न भुञ्जीत उपवासस्य लक्षणम् |
चत्वारिंशत्समायुक्तं पिण्डानां हि शतद्वयम् || १२-४८ ||

प्. १४६(१७२)

नियम्य यद्यथाकाममिति चान्द्रायणं स्मृतम् |
ऋषिभिस्सर्वशास्त्रज्ञैः तपोनिष्ठैर्जितेन्द्रियैः || १२-४९ ||

दैवैश्च सेवितन्तीर्थं क्षितौ तीर्थं तदुच्यते |
रुद्रावतारस्थानानि पुण्यक्षेत्राणि निर्दिशेत् || १२-५० ||

मृतानान्तेषु रुद्रत्वं शिवक्षेत्रेषु देहिनाम् |
आरामावसथं कूपमुद्यानन्देवतर्पणम् || १२-५१ ||

तीर्थेष्वेतानि यः कुर्यात् सोक्षयं लभते फलम् |
क्षमास्पृहादया सत्यं दानं शीलन्तथाश्रुतम् || १२-५२ ||

एतदष्टाङ्गमुद्दिष्टं परमं पात्रलक्षणम् |
यज्ञोपवासदानानि तपस्तीर्थफलानि च || १२-५३ ||

संपूज्य विभवैर्भक्त्या लभते शिवयोगिनम् |
शिवभक्तः क्षमा सत्यं अशेषेन्द्रियसंयमः || १२-५४ ||

सर्वभूतेषु मैत्री च शिवधर्मस्य लक्षणम् |
शिवयोगी शिवज्ञानी शिवधर्मरतश्च यः || १२-५५ ||

इत्येतत्रिविधं ज्ञेयं शिवपात्रस्य लक्षणम् |
शिवमुद्दिश्य यद्दत्तं अनवेक्ष्य गुणाश्रयम् || १२-५६ ||

वित्तमीश्वरभक्तेभ्यः शिवदानस्य लक्षणम् |
शिवभक्तद्विजश्रेष्ठं यः श्राद्धादिषु भोजयेत् || १२-५७ ||

कुलसप्तकमुद्धृत्य शिवलोके महीयते |
बहुनात्रकिमुक्तेन शिवभक्तन्तु भोजयेत् || १२-५८ ||

प्. १४७(१७३)

शिवभक्तो यदा भुङ्क्ते साक्षाद्भुङ्क्ते सदाशिवः |
द्विजानां वेदविदुषां कोटिं संपूज्य यत्फलम् || १२-५९ ||

मुनये वीतरागाय भिक्षादानेन तत्फलम् |
तस्माच्छ्राद्धे विशेषेण पुण्येषु दिवसेषु च || १२-६० ||

शिवमुद्दिश्य विप्रेन्द्रं शिवभक्तन्तु भोजयेत् |
असंयतस्संयतो वा सर्वावस्थां गतोपि वा || १२-६१ ||

यो वा को वा शिवे भक्तः शिववत्पात्रमुत्तमम् |
संपर्कादर्थलोभाद् वा योपि रुद्रं प्रपूजयेत् || १२-६२ ||

सोपि यां गतिमाप्नोति न तद्यज्ञशतैरपि |
तस्मान्मान्यश्च पूज्यश्च रक्षणीयश्च सर्वदा || १२-६३ ||

नाममात्र्प्रपन्नस्तु क्षणार्धमपि यश्शिवे |
समुनिस्समहासाधुः स योगी शिवतां व्रजेत् || १२-६४ ||

ग्रहे श्राद्धस्य यत्पुण्यं अरण्ये तच्छताधिकम् |
तन्नदीष्वयुतं ज्ञेयमनन्तं स्याच्छिवालये || १२-६५ ||

शिवाश्रमेषु यत्पुण्यं तत्पुण्यमयुताधिकम् |
निवेदयीत ये भक्त्या त्वासनं मृदुवेत्रजम् || १२-६६ ||

नागदन्तमयं वापि सिह्मासनपतिर्भवेत् |
कौपीनाच्छादनं वासो निवेद्य शिवयोगिने || १२-६७ ||

युगकोटिसहस्राणि शिवलोके महीयते |
और्णं प्रावरणं दत्वा विस्तीर्णं शिवयोगिने || १२-६८ ||

प्. १४८(१७४)

रोम्णि रोम्णि सुवर्णस्य दत्तस्य फलमाप्नुयात् |
मृगद्वीप्यादिकं चर्म तिलपिष्टेन मर्दितम् || १२-६९ ||

मृदुरक्तकषायेण निवेद्य शिवयोगिने |
यावत्तद्रोमसंख्यानं मृगद्वीप्यादिचर्मणाम् || १२-७० ||

तावत्कोट्यब्दलक्षाणि रुद्रलोके महीयते |
जलस्थलपवित्राणि यः कुर्याच्छिवयोगिने || १२-७१ ||

त्राणाच्च सर्वजन्तूनामब्दलक्षं वसेद्दिवि |
त्रिविष्कंभसमायुक्तं यः प्रदद्यात्कमण्डलुम् || १२-७२ ||

महत्सरांसि यद्दत्वा पुण्यन्तत्सकलं लभेत् |
मृत्तिकामतिसुश्लक्ष्णां प्राणिदोषविवर्जिताम् || १२-७३ ||

निवेद्यशिवयोगिभ्यः क्षितिदानफलं लभेत् |
मृद्भस्माधारपात्राणि वंशालाबुकृतानि च || १२-७४ ||

निवेद्य शिवयोगिभ्यः सर्वतीर्थफलं लभेत् |
दन्तधावनमुष्टिञ्च निवेद्य शिवयोगिने || १२-७५ ||

दिव्यस्त्रीभोगसंयुक्तं दिव्यं रम्यं पुरं लभेत् |
योगपट्टपवित्राणि निवेद्य शिवयोगिने || १२-७६ ||

वस्त्रयुग्मसहस्रस्य दत्तस्य फलमाप्नुयात् |
मृण्मयालानु पात्राद्यं सवृन्तं भैक्षभाजनम् || १२-७७ ||

निवेद्य शिवयोगिभ्यः सदा सत्रफलं लभेत् |
शिवभक्ताय यो दद्यात् उपानत्काष्ठपादुके || १२-७८ ||

प्. १४९(१७५)

सवराश्वसहस्रस्य दत्तस्य फलमाप्नुयात् |
कल्माषदण्डं यो दद्यात् अन्यं वा शिवयोगिने || १२-७९ ||

बलावष्टंभयुक्तात्मा सस्याद्दण्डाग्रनायकः |
तालवृन्तातपत्रं वा यो दद्याच्छिवयोगिने || १२-८० ||

एकच्छत्रां स भुञ्जीत पृथिवीं च नराधिपः |
पात्रान्तरेषु शेषेषु विशेषाच्छिवयोगिनाम् || १२-८१ ||

भवेत्क्षितिपतिः श्रीमान् कुलाधारः कुलान्वितः |
शिवज्ञानाभियुक्ताय यो दद्यात्पुस्तकं महत् || १२-८२ ||

युगकोटिशतन्दिव्यं शिवलोके महीयते |
भवेदिहागतः श्रीमानाढ्यो वेदस्य पारगः || १२-८३ ||

सर्वज्ञानार्थवक्ता च बृहस्पतिसमो धिया |
शिवयोगी शिवज्ञानी शिवधर्मरतश्च यः || १२-८४ ||

शिवं संपूज्यतुल्यात्मा सर्वतुल्यगुणः स्मृतः |
यः कुर्यात्कारयेद्वापि भवनं शिवयोगिने || १२-८५ ||

वर्षलक्षम्महाभोगैः शिवलोके महीयते |
रुद्रो रुद्राक्षदानेन भवतीति किमद्भुतम् || १२-८६ ||

तन्मालया सदा हस्ते रुद्रस्संक्रम्यते क्षितौ |
रुद्राक्षाणि स्वयं रुद्राः ये च रुद्राक्षधारकाः || १२-८७ ||

रुद्राक्षन्धारयेत्तस्मादिहरुद्रः परस्य च |
रुद्राक्षमालां यो धत्ते कण्ठे करतले सदा || १२-८८ ||

प्. १५०(१७६)

शतार्धार्धप्रमाणेन सरुद्रो नात्र संशयः |
पशवोपि हि रुद्राक्षैः संपृक्ता यान्ति रुद्रताम् || १२-८९ ||

किं पुनश्चालयन्तीह नरो रुद्राक्षमालिकाम् |
य एवं चालयन्मालां यज्जप्यं स्यान्नसंशयः || १२-९० ||

जपश्च रुद्रमन्त्राणां कोटिकोटिगुणोत्तरम् |
मूर्ध्नि हस्तोपवीते वा कृत्वा रुद्राक्षमालिकाम् || १२-९१ ||

यश्च भुञ्जीत भस्मांगी रुद्रैर्भुक्तन्न संशयः |
रुद्राक्षधारणन्तस्मान्नित्यमेव प्रशस्यते || १२-९२ ||

परार्थानुग्रहार्थं हि ब्राह्मणस्य विशेषतः |
यावन्मात्रोपकरणन्दत्वाल्पमपि शक्तितः || १२-९३ ||

वर्षलक्षम्महाभोगैः शिवलोके महीयते |
कुर्यादावसथं योन्यं सुगुप्तं शिवयोगिनाम् || १२-९४ ||

शिवालये कृते यावत् तावत्पुण्यफलं लभेत् |
यथा शिवस्तथा योगी यथायोगी तथाशिवः || १२-९५ ||

तेन योगीन्द्रपादेषु दानमल्पं च लक्षदम् |
यद्यदस्योपयुज्येत तद्देयन्तस्य यत्नतः || १२-९६ ||

उपयोगप्रदानाभ्यां श्रेयस्तेनो भयोरपि |
व्याख्याने शिवधर्मस्य कृत्वा मण्टपमुत्तमम् || १२-९७ ||

शोभितं वस्त्रपुष्पाद्यैः न्यसेत्तत्रासनं गुरोः |
शोभितं वस्त्रपुष्पाद्यैः शिवधर्मासनं शुभम् || १२-९८ ||

प्. १५१(१७७)

पुरस्तस्य गुरोस्थाप्य पूजयेदुभयन्ततः |
शिवधर्मप्रवक्तारमाचार्यं वाचकन्तथा || १२-९९ ||

पूजयेच्छिवधर्मं च तुल्यमेतत् त्रयं यतः |
य एव न्यायतो वक्ति शिवधर्मं शिवेति च || १२-१०० ||

आयौर्विद्यायशस्सौख्यं स लब्ध्वान्ते शिवं व्रजेत् |
इत्येष वस्समाख्यातः शिवधर्मस्सनातनः || १२-१०१ ||

सर्वेषां शिवभक्तानां अयं वाच्यो विजानता |
शिवाश्रमेषु यो भक्तः शिवधर्मं प्रकीर्तयेत् || १२-१०२ ||

शृणुयाद्वा भवेत्ताभ्यामत्रोक्तमखिलं फलम् |
श्रुत्वैवमखिलन्धर्ममाख्यातं ब्रह्मसूनुना || १२-१०३ ||

चन्द्रात्रेय सगोत्राय शिवभक्ताय साखत् * |
उक्तं च द्वादशाध्यायं धर्मशास्त्रं शिवात्मकम् || १२-१०४ ||

यावदस्योपदेशेन शिवधर्मं समाचरेत् |
तावत्तस्यापि तत्पुण्यं उपदेशान्न संशयः || १२-१०५ ||

उपदेशं विना यस्मात् धर्मो ज्ञातुन्न शक्यते |
न च कर्तुमविज्ञाय तस्मात्तुल्यं फलं तयोः || १२-१०६ ||

उपदेष्टानुमन्ता च कर्ता कारयिता च यः |
कृतानुपालकश्चैव पञ्चतुल्यफलाः स्मृताः || १२-१०७ ||

कर्तुरप्यधिकं पुण्यं तत्कृतं योनुपालयेत् |
यस्मादायतनं क्षिप्रं नाशं गच्छत्यपालनात् || १२-१०८ ||

प्. १५२(१७८)

भूमिरत्नाश्वनागानां गोहिरण्यादिवाससाम् |
भवेत्पूर्वोपदिष्टानां दानाच्छ्रेयोनुपालनम् || १२-१०९ ||

दातुरप्यधिकं पुण्यं दत्तं यश्चानुपालयेत् |
अपालितन्तु तद्यस्मात् शीघ्रमेव प्रणश्यति || १२-११० ||

तस्मादुपदिशेद्धर्मं स्वयं चापि समाचरेत् |
कारयेदनुमन्येत कृतमन्यैश्च पालयेत् || १२-१११ ||

इति पञ्चप्रकारोयं शिवधर्मः प्रकीर्तितः |
रुद्रपादं रुद्रकोटिमविमुक्तं महालयम् || १२-११२ ||

गोकर्णं भद्रकर्णं च सुवर्णाक्षोथदीप्तिमान् |
स्थाण्वीश्वरञ्च विख्यातं त्रिषुलोकेषु विश्रुतम् || १२-११३ ||

स्थानाष्टकमिदं ज्ञेयं रुद्रक्षेत्रं महोदयम् |
वस्त्रापदादि स्थाण्वन्तं रुद्रसायुज्यकारणम् || १२-११४ ||

जलगण्डोपिरण्डश्च माकोटो मण्डलेश्वरः |
कालञ्जरः शङ्कुकर्णं स्थलं स्थूलेश्वरं परम् || १२-११५ ||

पवित्राष्टकमित्येतं महापुण्यविवर्धनम् |
मृताः प्रयान्ति तत्रैव शिवस्य परमं पदम् || १२-११६ ||

गया चैव कुरुक्षेत्रं नखलं कनकन्तथा |
विमलेश्वराट्टहासं महेन्द्रं भीममष्टकम् || १२-११७ ||

एतद्गुह्याष्टकं नाम सर्वपापविशोधनम् |
मृतस्तु पुरुषः श्रीमान् प्राप्नोति शिवमन्दिरम् || १२-११८ ||

प्. १५३(१७९)

श्रीपर्वतं हरिश्चन्द्रं जल्पमाभ्रादिकेश्वरम् |
मध्यमञ्च महाकालं केदारं भैरवन्तथा || १२-११९ ||

एतद्गुह्यातिगुह्यं च अष्टाकं परिकीर्तितम् |
ते सन्तुष्टान् पितॄन् सर्वान् शिवं यान्ति परं पदम् || १२-१२० ||

अमरेशं प्रभासं च नैमिशं पुष्करं तथा |
आषाढडिण्डिमुण्डञ्च भारभूमिं भवान्तिकम् || १२-१२१ ||

लगुलीशञ्च विख्यातं तथा प्रत्यात्मको महान् |
प्रत्यष्टकमिदं क्षेत्रं रुद्रस्यापि च कामदम् || १२-१२२ ||

तत्र यान्ति मृतास्सर्वे रुद्रस्य परमं पदम् |
पुण्याष्टकमिदं ज्ञेयं शिवसायुज्यकारणम् || १२-१२३ ||

तीर्थेष्वेतेषु यः कुर्यात् श्राद्धं यज्ञं तपो जपम् |
स्नानं दानं व्रतं कर्म सोक्षयं फलमाप्नुयात् || १२-१२४ ||

क्षमास्पृहा दया सत्यं दानं शीलं तपः श्रुतम् |
एतदष्टाङ्गमुद्दिष्टं परं पात्रस्य लक्षणम् || १२-१२५ ||

धर्मार्थकाममोक्षार्थं सर्वभूतानुकंपया |
कर्ता कारयितामन्ता प्रेरकश्चानुमोदकः || १२-१२६ ||

इति पञ्चप्रकारोयं शिवधर्मस्य कीर्तितः |
कपालमालिन्देवेश महाकाल नमोस्तु ते || १२-१२७ ||

चन्द्रार्धमूर्ध्नन् गौरीश चर्मपाशासि पाणिक |
गजचर्मधरस्वामिन् चण्डनाथ नमोस्तु ते || १२-१२८ ||

प्. १५४(१८०)

त्रिशूलपाणे देवेश त्रिणेत्र त्रिदशेश्वर |
त्रिमूर्ते च महादेव त्रिपुरान्त नमोस्तु ते || १२-१२९ ||

सर्वेश्वरस्सर्वगतस्सर्ववित्सर्वतो मुख |
सर्वत्रावस्थितोवत्वं सर्वं व्यापिन्नमोस्तु ते || १२-१३० ||

स्थूलसूक्ष्मविभागेन व्याप्तं येन चराचरम् |
अनन्तानादिसुव्यक्तव्यक्ताव्यक्त नमोस्तु ते || १२-१३१ ||

अनन्तं शाश्वतं विश्वं शिवं नित्यमुमापते |
श्रीकण्ठं सर्पकण्ठञ्च नीलकण्ठं नमाम्यहम् || १२-१३२ ||

विप्रामयवपुर्यस्य विद्यातीतञ्च तत्स्थितम् |
सकलन्निष्कलञ्चैव कालहीनन्नमाम्यहम् || १२-१३३ ||

योगाधिपो योगमयो योगात्मायोगसंभवः |
महायोगपरोसित्वं योगेश्वर नमो नमः || १२-१३४ ||

सर्वतेजोमयं तेजः तेजसामपि देशिकः |
तेजोभूतश्च तेजस्विन् तेजोतीत नमोस्तु ते || १२-१३५ ||

ओमित्येकाक्षरेणासि व्याख्यातो भुवनत्रये |
तस्याप्यर्थपरो नित्यं सदाशिव नमोस्तु ते || १२-१३६ ||

अर्धमात्रं परार्धन्तु तस्याप्यर्धं परात्परम् |
परं परपरश्शान्तश्शान्तातीत नमोस्तु ते || १२-१३७ ||

अकारोकारयोरूर्ध्वं मकारो बिन्दुरेव यः |
निर्वाण परमातीत तत्वातीत नमोस्तु ते || १२-१३८ ||

प्. १५५(१८१)

बलार्कशतभा यस्य शतधा कल्मितस्य च |
अनौपम्यविमानश्च शिव शान्त नमोस्तु ते || १२-१३९ ||

अनन्तानादिमव्यक्तं देहस्थं देहवर्जितम् |
हृदिस्थं सर्वभूतानां व्योमव्यापिन्नमाम्यहम् || १२-१४० ||

अग्राह्यमिन्द्रियैर्वापि सर्ववस्तुविवर्जितम् |
स्वतेजोगूढमात्मानं महामायापरं परम् || १२-१४१ ||

महाज्ञानपरातीतं ज्ञानगम्यन्नमाम्यहम् |
एकाक्षरं चतुर्भेदं चतुर्मात्रैरलंकृतम् || १२-१४२ ||

चतुष्कलं कलातीतं बीजातीतन्नमाम्यहम् |
ईशानं इश्वरो ब्रह्मन् सदाशिव नमोस्तु ते || १२-१४३ ||

धर्मार्थकाममोक्षार्थं सर्वभूतानुकंपया |
नन्दिनासनकादिभ्यः शिवधर्मस्समीरितः || १२-१४४ ||

वक्ता श्रोतानुमन्तास्य शिवलोके महीयते |
सर्वे च सुखीनस्सन्तु सर्वेसन्तुनिरामयाः || १२-१४५ ||

सर्वे भद्राणि पश्यन्तु द्ःखान्यतितरन्तु च |
मुक्तिं भजन्तु देहान्ते सर्वे यान्तु शिवं जनाः || १२-१४६ ||

इति शैवशास्त्रे शिवधर्मोत्तरे नन्दिकेश्वरप्रोक्ते द्वादशोध्यायः ||

शुभमस्तु | ओम् || शिवधर्मोत्तरस्समाप्तः | दक्षिणामूर्तये नमः || 
ओम् ||




###########   END OF FILE  #######