#################################################### MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0 Catalog number: M00277 Uniform title: bhāvacūḍāmaṇi Author : vidyākaṇṭha Manuscript : NGMCP 6/1748 reel number A 989/23 Description: Notes: Revision 0: December 16, 2013 Internet publisher : Muktabodha Indological Research Institute Publication year : Publication city : Publication country : India #################################################### p. 1a) śrīgurugaṇapataye namaḥ || yadyapi nānāvidhāni sādhanopāyāni likhitāni tathāpi bhāvena vinā maṃtrāa na siddhyantīti bhāvacūḍāmaṇirlikhyate || taṃtra cūḍāmaṇau || śrībhairava uvāca || mātarddevi mahāmāye vandhamokṣa pravarttini | idānīṃ śrotu michāmi gurukrama manūttamaṃ || śrīdevyuvāca || guru kramastu vahudhā maṃtrāvistara gauravāt | kālānāmapyanāditvāt kathaṃ tat kathayāmite || naiva jñātvā gurukulaṃ naṣṭamārgo bhaviṣyati | naṣṭamārgāt mahāvidyā na tādṛk phalagocarā || gurūṇāṃ śiṣyabhūtānāṃ nāsti cetsaṃtati kramaḥ | taṃtra maṃtrāśca vidyāśca niḥphalāḥ nātra saṃśayaḥ || viṃśati puruṣān vāpi nava saptatrayopi vā | na jñātvā guruvaṃśānāṃ śiṣyaḥ syānnaṣṭa saṃtatiḥ || svavaṃśādadhikaṃ jñeyaṃ guruvaṃśaṃbhunāśubhaṃ | janakādadhikaṃ jñeyaṃ maṃtrādasya maheśvara || tasmāt sarvatra deveśa saṃkṣepā chṛṇutān gurūn | ādau sarvatra deveśa maṃtradaḥ paramo guruḥ || parāpara gurustvaṃ hi parameṣṭhirahaṃ tataḥ | sarva taṃtreṣu vidyāstu svayaṃ prakhyāta rūpiṇī || tataḥ puruṣa rūpaśca tasmāt svagurusaṃtatiḥ | tenaivāhaṃ padaṃśāśca madbhaktāśca vi"eṣataḥ || p. 1b) sarvamaṃtreṣṭa prabhavaḥ sarvatra śubhadāyakaḥ | śivaḥ śaivāśca ye viprāstepi sarvatra deśikāḥ || gaṇeśo gāṇapatyāśca gaṇadīkṣā prabhurmataḥ | sūraḥ saurāstathā vatsa viṣṇurviṣṇuparāyaṇaḥ || divyaugha guravodeva siddhaugha guravastathā | mānavaughā samāsena kathayāmi tavāgrataḥ || sarvatantreṣu maṃtreṣu proktā maṃtra catuṣṭayī | tatrādau kālikā devī tasyāḥ śṛṇu gurukramaṃ || mahādevi mahākālastripuraścaiva bhairavaḥ | divyaugha guravaḥ proktā siddhaughān kathayāmite || brahmānandaḥ pūrṇadevaścala vittaścalācalaḥ | kumāraḥ krodhanaścaiva varadaḥ smaradīpanaḥ || māyā māyāvatī caiva mānavaughān śṛṇu priyaṃ | vimanaḥ kṛpaṇaścaiva bhīmasenaḥ sudhākaraḥ || mīnogorakṣakaścaiva bhojadevaḥ prajāpatiḥ | mūladevaurantidevo vighneśvara hutāśanau || somapānanda sahajau kālikā guravaḥ smṛtāḥ | atha tārā gurūn vakṣye dṛṣṭādṛṣṭa phalapradān || p. 2a) ūrddhvakeśo vyomakeśo nīlakaṇṭho vṛṣadhvajaḥ | divyaughāḥ siddhidā vatsa śṛṇuṣvāvahitātmanā || vaśiṣṭha kūrmanāthaśca nīlanātho maheśvara | harinātho mānavaughānatha vakṣyāmi sadgurūn || tārāvatī bhānumatī jayā vidyā mahodarī | mukhānandaḥ parānandaḥ pārijātaḥ kuleśvaraḥ || virūpākṣau bhairavī ca kathitaṃ tāriṇī kulaṃ | siddhaughe mānavaughe ca divyaughe parameśvara || akṣaubhyaḥ sarvamūrddhanyastrimūrttirnnāga rūpadhṛk | atha svapnāvatī devān kathayāmi tava priye || parānandaśca pūrṇeśo devadevo janārdanaḥ | pūrṇeśī sundarī caiva mohinī ratikāmike || pulastyo bhāvasaṃpanno vīrākarṣaṇakarmiṇaḥ | siddhaughe ca satī devī bhairavaścandraśekharaḥ || mānavaughe satī devī kṣamāpūrṇā kalāvatī | maheśo viṣṇunāmā ca gaṃgeśaḥ smaranāyakaḥ || p. 2b) kalānandaḥ kumārī ca sarvāśca saṃskṛtastriyaḥ | vidagdhāḥ sarvajātīnāṃ sarvāvasthā gatāśca yā || vālā vā yauvanonmattā niḥpatirvā sa putrikā | gurubhāvaṃ parityajya yoṣitsu yadi sādhakaḥ || svapnāvatī jayedvārcā manasā vapuṣāpi vā | sarvadoṣasamāyuktaḥ tyājyosau kulapāṃśanaḥ || tasmāt sarvaprayatnena vipriyaṃ parayoṣiti | nijāsvapi ca kāmārthaṃ madaṃśāyoṣito yataḥ || atha vakṣyāmi te vatsa ṣoḍaśīnāṃ gurukramaṃ | ānandanātha devaśca paraprakāśakastathā || tataḥ paraśivo devaḥ paraśaktistataḥ paraṃ | kauleśvaraḥ śaktidevo'kuleśānaśca kāmukaḥ || suddhaughān kathayiṣyāmi bhogakṣinnaśca bhairava | samayo deva sahajau mānavaughān śṛṇu priya || gagano viṣṇu vimalau sahajo bhuvanastathā | nīlasvādupriyaḥ paścāt kathitā gurusattamāḥ || śrībhairava uvāca || vidyā catuṣṭayī proktā durgayā sadṛśī huta | tāṃ vihāya kathaṃ tārā proktāṃ parama durlabhā || p. 3a) śrī bhairava uvāca || sādhupṛṣṭaṃ tvayā vatsa sarvaprāṇi sukhā vaha | yathā tārā tathā durgā vismayo nāsti yadyapi || tathāpi tatprakāśāya bhayaṃ jātaṃ pade pade | śṛṇu vatsa mahādevaṃ gurūn durgā manūdbhavān || paramātmā parānaṃdaḥ parameṣṭhī śobhodayaḥ | kṛṣṇaḥ kālo kalānātho divyaughā bhairavādikāḥ || nāradaḥ kaśyapaḥ śaṃbhurbhārgavaḥ kulakaulikaḥ | ete paṃcamahādeva siddhaughā parikīrtitāḥ || rudrācāryaḥ kṣamācāryaḥ pavanāśana saṃjñakaḥ | kumārīśaḥ śaktidharo ghanānaṃdaḥ prakāśakaḥ || hariśarmā viṣṇuśarmā dattātreyaḥ priyaṃvadaḥ | vahulā śākinī devī caryānāthaḥ prakīrtitaḥ || lopāmudrā gurūn vakṣye prasaṃgā chṛṇu bhairava | ādau pareśvaro devaḥ parameśī tataḥ paraṃ || mitrīśaścaiva sajjīśo uḍḍīśo divyasādhakāḥ | caryānātho lopāmudrā agastyaḥ kāladīpanaḥ || mānavaughāstato vakṣye dharmācāryāstataḥ paraṃ | muktakeśīśvaro deva dīpakonātha eva ca || viṣṇuḥ prabhākaraścaiva manojñastadanaṃtaraṃ | p. 3b) kalyāṇa devaratna devau śrīrāmānaṃda devakaḥ || ānandanāthaśabdāntā guravaḥ sarvasiddhidāḥ | atha vā sarvaśāstreṣu guravaḥ sarvasūcitāḥ || kulacūḍāmaṇau deva śṛṇu deva maheśvarā | yeṣu yeṣu ca maṃtreṣu ye ye ṛṣigaṇaḥ smṛtāḥ || te te pūjyāḥ sa pūjyādau saṃkṣepādgaditaṃ mayā | ajñānādguru nāmnāṃ vai guru tritayamarccayet || catuṣṭayaṃ vā sapto vā na kāryaśca tataḥ paraṃ | gurūnparamaguruṃścaiva parāpara gurūṃstataḥ || parameṣṭhi gurūṃścaiva kathitā guravastathā | gurūpūjāṃ vinā vatsa yadi pūjāṃ samācaret || taddoṣa śamane vatsa kulapūjāṃ samācaret | triguṇaṃ yatra yad vā syāt sa guṇaṃ kulapūjanāt || kulāvalokanaṃ vetsyāt kutaḥ prokṣaṇamārjanaṃ | kvastaniṃ kva ca vā chuddhiḥ kvavanyāsa viśodhanaṃ || dīkṣā prabhukulīnaścet kulaṃ vā vaṭukeśvara | tat dehe gurumānīya tvat pāde smaraṇaṃ caret || na jānāmi gurornāma na ca śuddhiṃ maheśvara | tvat pādāmvujareṇūnāṃ kṛpayā dehi dāsatāṃ || p. 4a) iti stavena saṃstutya nijaṃ kulaṃ gurūṃ yadi | tannāmnā pūjayed vatsa tena pūjā gurorbhavet || svapnāvatyāstu pūjāyāṃ kularūpaṃ gurūṃ smaret | kulaṃ yathā gurustatra na tathā kulasādhakaḥ || gurukramaṃ ca kathitaṃ na jñātvā kulapuṣkaraḥ | na deyaṃ yatra kutrāpi yo pi ceṣṭe ca cuṃvake || paśoragnena caivaiṣāṃ nāma grāhya kuleśvara | vaiṣṇave śakti taṃtre vā gāṇapatyetha vā punaḥ || nijaṃ guruṃ tadā dhyātvā tato guru catuṣṭayaṃ | pūjayitvā japed devaṃ na ca saṃkocamācaret || śrībhairava uvāca || samayācāra saṃketa bhāva saṃketakaṃ tathā | sūcitaṃ tu mahādevi kathayasvānukaṃpayā || sarvamaṃtreṣu vidyāsu bhāvasaṃketameva ca | tathāpi śakti taṃtreṣu viśeṣāt sarvasiddhidaṃ || śrīdevyuvāca || bhāvastu trividhā deva divyavīrapaśu kramāt | guravastu tridhā cātra tathaiva maṃtra devatā || ādya bhāvo mahādeva śreyāt sarva samṛddhidaḥ | dvitīyo madhyamaścaiva tṛtīyaḥ sarvaninditaḥ || vahujapāt tathā kṣemāt kāyakleśādi vistaraiḥ | na bhāvena vinā deva taṃtra maṃtrāḥ phalapradāḥ || kiṃ vīra sādhanairddeva kiṃ vā kṛṣṭi kulākulaiḥ | p. 4b) kiṃ pīṭhapūjane naiva kiṃ kanyā bhojanādibhiḥ || svayoṣitprītidānena kiṃ pareṣāṃ tathaiva ca | kiṃ jiteṃdriya bhāvena kiṃ kṛtvācāra karmaṇā || yadi bhāve viśuddhātmā na syād bhāva parāyaṇaḥ | bhāvena labhate muktiṃ bhāvena kulavarddhanaṃ || bhāvena kulavṛddhiḥ syād bhāvena kāyaśodhanaṃ | kiṃ nyāsa vistareṇaiva kiṃ bhūtaśuddhi vistaraiḥ || kiṃ tathā pūjane naiva yadi bhāvo na jāyate | kena nā pūjyate vidyā na ca kena ca pūjyate || phalābhāvastu deveśa bhāvābhāvātprajāyate | etad rahasya kathane saṃkite mana mānasaṃ || trilokīmatsarī prāyaḥ sarvatra tatsamāgamaḥ | no vīkṣya nirjanaṃ deva kathaṃ tatkathayāmite || śrībhairava uvāca | tvatprasādānmayādevi vidyā svapnavirodhinī | sarvamāyā prapannānāṃ dīkṣā dakṣāmamāgraṇī || vidyate devi sarveṣāṃ bhūtānāṃ svāpakāraṇaṃ | karomi kathayatvaṃ mā yadi putratva bhāvatā || śrīdevyuvāca || prathamaṃ divyabhāvastu kathyate śṛṇu sādaraṃ | yadvarṇā devatā yatra tattejaḥ puṃjasaṃyutaṃ || tejomayaṃ jagatsarvaṃ vibhāvya mūrtikalpitaṃ | tattanmūrtimayairmaṃtraiḥ svenāsvenaiva vā punaḥ || ātmānaṃ tanmayaṃ dṛṣṭvā sarvaṃ bhāvaṃ tathaiva ca | tatsarvaṃ yoṣiti dhyātvā ciṃtayed yata mānasaḥ || p. 5a) aśeṣa kulasaṃpannā nānā jyoti samudbhavā | mānā deśodbhavā vāpi guṇalāvanyasaṃyutā || dvitīya vatsarā dūrddhvaṃ yāvat syād daśamābdakaṃ | tāvat kumārī vijñeyā taṃtra maṃtra phalapradā || kumārī pūjanāddaiva kumārī bhojanādapi | ekadvitryādi vījānāṃ phaladā nātra saṃśayaḥ || tābhyaḥ puṣpaṃ phalaṃ vāpi amule pānukaṃ tathā | vālapriyaṃ ca yad dravyaṃ datvā natvā ca pūjakaḥ || dhyātvā tadaṃge svātmānaṃ vāla bhāvaviceṣṭitaḥ | tābhiḥ priyakathālāpa krīḍā kautūhalādikaṃ || yathā tathā tatpriya kṛtkṛtvā siddhaṃśvaro bhavet | tasmāt ṣoḍaśaparyantaṃ bhavatīti pravakṣyate || tatra bhāvaprakāśaṃ cet sa bhāvaḥ paramo mataḥ | caraṇāścūla paryantaṃ pītvāpi ca punaḥ pivet || tasyā nakha mukhajyotsnā khaṇḍitāt tastamo bhavet | kāmaḍī?kharparākārā pramadāstana śobhayā || snigdhāntaḥ karaṇo vīro nirvikāraḥ sadā bhavet | suvṛtta jānunā cāru jaṃghoru jaghanāśrayaiḥ || nābhiromāvalīṃ vakṣa sthalaiḥ pīnapayodharaiḥ | grīvā nayana paryanta keśāgraiḥ pravarasmitaiḥ || yāvanmadhumadāpūrṇairttasīmaibhāvalaulitaiḥ | snigdhendriyaḥ sansaṃtuṣṭaścatuvargaḥ samāśrayaḥ || p. 5b) nivṛttikāle punastasyā bhāvapūrṇāmṛtairnnijaṃ | mukhavindu vadākāraṃ tadadhaḥ kucayugmakaṃ || sarvavidyā mṛtā pūrṇa sarvavāgvibhavapradaṃ | sarvārtha sādhakaṃ deva sarvarakṣaṇakārakaṃ || tadadhaḥ sa parārddhaṃ ca suparīkṛtya maṃḍalaṃ | sarvadevādi bhūtaṃ tat sarvadeva namaskṛtaṃ || sarva hlā *? saṃpūrṇaṃ sarvarakṣaṇakārakaṃ | sarvārthasādhakaṃ deva sarvavaśya pravartakaṃ || etat kāmakalā dhyāna sugopyaṃ sādhakottamaiḥ | dhyātvā smṛtātha vā dṛṣṭvā dhyātvā kāmakalānvitaḥ || kṣaṇatatva vimarṣeṇa jāyate bhāva saṃcaya | kuleṣu tatkalārūpaṃ sakalaṃ paricintya ca || kulīno jāyate yasmāt kathaṃ tatkathayāpite | kule sākṣādyatastatvaṃ svayaṃ ciṃtati tatvataḥ || tena tvatkulaśāstrajñaḥ pūjanīyaḥ prayatnataḥ | kuladevī vātmadevī niścalā yasya vidyate || sa dhanyaḥ puruṣo loke niścayodaya eva ca | yatkule kuladīkṣā tu tasyā pāpāṃ sa eva hi || adīkṣita kulāṣaṃpāt siddhi hāniḥ prajāyate | * * * * * * * * * * * ? gamanaṃ yadi || p. 6a) satkulīna kathaṃ deva pūjayet parameśvarī | graṃtharūpā tu rūpeṇa * * * * * * * * ##? * * ? pitṛ hṛtaṃ nāma varjanīyaṃ prayatnataḥ | paramoṣādhi? jñeyāni jñāpatī prīti varddhinī || * *? tatvā*?ta kuryāllīlādyogātsvalīlayā | tasmādutthāya hastāgre dhṛtvā? sevetaṃ svātmavat || vāmabhāge samāsīnā svavarṇāṃ kāmarūpiṇīṃ | dhyātvā kāmakalāṃ tatra vindvādi pūrṇavigrahāṃ || keśavinyāsa tilakaṃ hārakeyūrayāvakāṃ | sarvākalāṃ vidhāyādau kuladravyā niyojayet || hetu yuktaṃ satāṃ hūlaṃ? datvā bhuktvānna sādhakaḥ | pṛchet kula kathāṃ tasyāṃ laukikā'laukikādi kiṃ || na paṃcodbhavapuṣpāni kīrtitāni kulādiṣu | na kalāti kulābhijño dhruvaṃ siddhopi naśyati || dṛṣṭvā doṣādikaṃ tatra snehā viḥkṛta śikṣayā | bhāvayenna kaṭuryuktyā vikṛte niḥphalaṃ bhavet || kulaśāstra rahasyaṃ tu kulamūlaṃ yataḥ prabho | varaṃ kulamatastyāgo varaṃ kulagurorapi || na tyāgayogyaṃ svakulaṃ dṛṣṭadoṣādapi priya | kulavṛkṣe sthitā sāhaṃ svakulaṃ poṣayāmyahaṃ || p. 6b) tena sarvaprayatnena rakṣaṇīyaṃ prayatnataḥ | sukule kula vāhulyaṃ yadi syāt bhāgyayogataḥ || sarvarūpaṃ vidhātavyaṃ vaiparītya parityajet | pṛthak sthānaṃ pṛthak dhyānaṃ pṛthak pūjā pṛthak stutiḥ || na kartavyā prayatnena kimebhirvahu jalpitaiḥ | kule tiṣṭhāni deveśa nātra kāryā vicāraṇā || tāsāṃ viśvāsa yogena taddeśādhiḥ praṇaśyati | pramodādamṛtasnānaṃ mamasyānnātra saṃśayaḥ || kulajāhaṃ mahāyuddhe vīrāsphālananādinī | na jñeyamatrayachāmi pālayāniyato jagat || maukharyaṃ patividveṣaḥ kaṭūktikalahādikaṃ | nīvādi gamanāccaiva nāhamīṣantarapriyā || brahmāṇḍa bhāṇḍa saṃbhedāt tena jīve sa siddhiyuk | vinākule na matsiddhirnna kutra pratipadyate || śrībhairava uvāca | caturāśra mimāṃ devi mokṣadātvaṃ sadā kathaṃ | kulabhāva vivodhitvāt saṃśayaṃ mama pūraya || śrī devyuvāca || mokṣaddhārastu bahudhā * * * * * * * * ##? kevalaṃ kulayogena prasīdāmina saṃśayaḥ || p. 7a) caturthā śramiṇā deva avadhūtāśramo mahān | tatrāhaṃ kulayogena prasannā mokṣadāyinī || yadi na syāt tathā yat tat śṛṇu tatkathayāmi te | jñānabhāve samutpanne saṃprārthya nija kaulikīṃ || tasmānnayāmi muktiḥ syāt tāḥ saṃpūjya kulāntare | kuṇḍalī śakti vivare tadā yogaṃ samabhyaset || nirdvandvo nirahaṃkāraḥ śuddhanāḍī gaṇo vratī | mṛdvāsane samāsīnaḥ khagasaṃyamane rataḥ || merudaṇḍavahiḥ pārśve candrasūryātmike śiva | madhye suṣumnā saṃdiṣṭā tanmadhye citrarūpiṇī || tenaiva graṃthitaṃ padmaṃ mūlādi patha paṃcakaṃ | kālikā kālarūpeṇa ḍākinyā dyava laṃvitaṃ || mūladvāraṃ samāsādya sthitā sā nāgarūpiṇī | vāyunābhidyatayuktaṃ dṛḍhavidrāvayet tataḥ || tacchvāsojjvalakāmasya śikkhāyāniśamujjverā ? | prati vaktraṃ prabuddhāsau jīvātmānaṃ pare kute || niyojayati tadyogādyātyeva mamṛtaṃ paraṃ | vegātpredbhidya nāsāntaṃ gataucaṃdradivākarau || adhocakraṃ mahāpadmaṃ kroḍī kṛtya suṣumnayā | vyāghūdyanāsikā madhyaṃ gatā citrāṃgasaṃgatā || p. 7b) ūrdhvaṃ bhitvāttaliṃgaṃ vai itaraṃ puṣkaraṃ tataḥ | vahīratnamanākāṃkṣī sākṣiṇī mokṣadāyinī || jīvenādṛṣṭasaṃruddhā sthitā sā para saṃnidhau | etadbhedaṃ vijānāti bhitvā yāti paraṃ padaṃ || adṛṣṭa dhātu jīvo sau vahiryāti dine dine | dine śāṅgulimānena tadarddhaścāparāstataḥ || dviguṇaṃ prīti kāle syāt triguṇaṃ bhojanād vahiḥ | ūrdhvaṃ vahirdeva dinaṃ tridinaṃ yadi bhairava || nyūnaṃ vā tadadhaḥ prāṇaḥ śarīraṃ parimuṃcati | śarīraṃ samatāṃ nītvā nyūnaṃ vā vaṭukeśvara || kuṃbhayitvā adho vāyuṃ kuṇḍalī mukhavartmani | yojayitvā tato jīvaṃ nītvā nādāvasānakaṃ || gamāgamaṃ kārayitvā siddho bhavati mānavaḥ | pīyate khādyate yattastatsarvaṃ kuṇḍalī mukhe || hutvā siddhi mavāpnoti na sa baṃdhena budhyate | bhitvā kāryā na catvāryaṃ kuṇḍalinyā kṛte punaḥ || hemātarddehime bhikṣāṃ kuṇḍalī tarpayāmyahaṃ | avadhūtāmra me sthitvā bhairavānaṃda tatparaḥ || bhairavohaṃ na cānyosmin na devomatparaḥ kvacit | maṃtra tatrārddha na sarvamayijātaṃ na cānyathā || p. 8a) śivohaṃ bhairavohaṃ nādo maṃtroha kulanāyakaḥ | raktacandanadigdhāṃ pariktakaupīnabhūṣitaḥ || raktamālyāmvaradharohetu yuktaḥ sambhavet(?) | evaṃ bhikṣāṃ vrajan bhikṣuḥ bhairavācāra tatparaḥ || lipyate na ca pāpena vadhyate na tu jaṃtunā | yatra dveṣe tvayaṃ yāti saṃdeśaḥ kṣiti nāyakaḥ || taṃtra nindā parā ye tu te naśyaṃti kṣaṇāt prabho | tasmādyatrāt pūjitavyo na tiraskāra eva ca || yatechā vidyate tasya tatkāryaṃ priyamapriyaṃ | tadanye devadeveśa vilopācāravistaraṃ || pūjayanti mahādevī kulāṃga dṛṣṭimātrataḥ | puṣpaṃgaṃdhaṃ ca tāṃvūlaṃ naivedyaṃ yatra tadbhavet || manasā tatsamutsṛjya vāhyato kulavāriṇā | ātmanai tatsamāyojya devī rūpaṃ kuleśvara || na pūjāṃ nārpitaṃ nyāsa na niṣṭhā na vratādikaṃ | pūrṇohaṃ bhairavaścāhaṃ nityānaṃdohamavyayaḥ || niraṃjana svarūpohaṃ niraṃkārastvahaṃ prabhuḥ | sarvaśāstrādi yuktohaṃ sarvamaṃtrārtha pāragaḥ || nātmātparataro devo na jāto na janiṣyati | ānandarūpavān bhūtvā sarveṣāṃ priyakārakaḥ || p. 8b) muktadurgaṃdha matsyādi tyājyaṃ divyavaliṃ priya | nānāsugaṃdhasaṃyuktaṃ māṃsādi bhojanaṃ caret || sugaṃdhāmalatailādyairnānāgaṃdhāṃgavistaraiḥ | snānaṃ kāryaṃ cāti muddhiṃ sūkṣmāṃ vāsobhidhāpayet || sugaṃdhi puṣpamālābhirmuktālaṃkārabhūṣaṇaiḥ | snigdhaṃ sumadhuraṃ dehaṃ kāmarūpaṃ manoharaṃ || kṛtvā tu maṃgalaṃ dehaṃ mṛdubhāṣaṇa tatpara | kulālāpānu saṃdhāyīṃ kularūpaṃ vicintya ca || vihared divase caiva rātrā vā hṛṣṭi tatparaḥ | ānīya yoṣitaḥ sarvājātyaṣṭaka samudbhavāḥ || gaṃdhānukramanāddeva nāma kuryānmaheśvara | yā syāt prathama śaktistu śuddhāntaḥ karaṇā dvijā || śuddhāpi malamattāṃgī divyagaṃdhā manoramā | sā hi svapnāvatī devī tanmaṃtraṃ tatra yojayet || śuddha puṣpaiśca naivedyairllavaṇairmadhusaṃyutaiḥ | pūjayitvā yathā pūrvaṃ sādhayennija sādhanaṃ || yā kṛṣṇā nīla kṛṣṇābhā madhu piṃgalalocanā | sādhakānāṃ *? hṛdayāyugalā nityagaṃdhikā || tasyāṃ kālī samāyonyā sā kālī parikīrtitā | tatpuṣpe naiva tāṃ kālī tatrai vedyaiśca pūjayet || p. 9a) yā syāt tṛtīyagaurāṃgīṣu sugaṃdhānu locanā | tripurā nāma sā devī raktapuṣpeṇa pūjayet || madagaṃdhā tu yā nārī madasphālanamandhalā | muktā āmiṣagaṃdhena mahiṣāsuramardinī || madya gaṃdhā tu yā nārī rakta netrā vinisthulā | sogratāreti saṃproktā patyuḥ pāpavināśinī || aśvagaṃdhā tu yā nārī dīrghājaṃghāmanoharā | sāsyāccakita lolākṣī aśvārūḍhāvarapradā || āmagaṃdhā ca vadane pūtigaṃdhā ca saṃdhiṣu | nīlavarvarakeśīṃ yā vidyādurgāmahotsukhī || sarvalakṣaṇasaṃyuktā nānāgaṃdhasamāgatā | sudatī cārūkeśī yā dīrghanetrāmanoharā || nānāvilāsa kuśalā kulaśāstravicāriṇī | guruvakṣasthalākrāṃta madhyāviraladarśinī || sudatī sā bhavedgaurī sarvakāryapravarddhinī | etad gaṇaiḥ samāyuktā nānā vā ekajātayā || rūpagaṃdhasamāyuktā nāmataḥ parikīrtitā | rakṣitavyā prayatnena akṣatāstā yathā bhavet || svayaṃ kāmeśvaro nāmnā bhūtvā kāmaparāyaṇaḥ | p. 9b) bhāvavṛddhiṃ vidhāyaiva mūlayogaṃ samācaret | mūlayoge kṛte tatra saptāhāt maraṇaṃ bhavet || na viṣṇurna hariḥ śaṃbhurnna devī na ca ṣoḍaśī | na ca mṛtyuṃjayo vāpi na nyāso nāpi bhāvanā || tasya mṛtyukṣayo deva prabhavaṃti na devatāḥ | sā nārī mūlayogena nāgadaṃṣṭu vidhena vā || vajreṇābhidyagarbhe ca mahāvyādhi vaśādapi | mriyate tena pāpena mahādeva suniścitaṃ || devakṛtyā tu vahudhā dṛṣṭādṛṣṭavibhedataḥ | viśeṣatostrādeveśa kimanyad vahujalpitaiḥ || māyayāchādya cātmānaṃ nijastrī rūpadhāriṇī | āgatya ramate nityaṃ tenaiva naśyate dhruvaṃ || tasmāt svadeśe naiva tatkartavyaṃ siddhivāṃchayā | kiṃ vā kāmavilopārthaṃ yatitavyaṃ sureśvare || karmadaṇḍaṃ samādāya śivasāmyaṃ nidhāya ca | tatpātraṃ cakra sūtreṇa veṣṭanaṃ saptadhā kṛtaṃ || pāśatvaṃ sarvabhūtānāṃ rakṣaṇāyasvayaṃbhuddā? | nirjitosi mahābhāga ugravaṃdhavidhīyatāṃ || eva mā maṃtrya tatsūtraṃ śivāṅge saptaveṣṭhitaṃ | jāgraddṛśāṃ samāsādya svāpamaṃtraṃ tato japet || p. 10a) saṃhāra svapnatodhinyā puṭitaṃ praṇava dvayaṃ | svapnamaṃtrasamākhyātaḥ svāpadaḥ sarvajaṃtuṣu || evaṃ kṛtvā svayaṃ devo maheśādikya eva ca | kulaṃ yadi syād yogeśa yaśca saṃsmaralolupa || tadāpekṣā vidhātavyā kāryāśca karhicidbudhaiḥ | varāṅga śṛṇu madvākyamāvaya śubhahetukaṃ || etatkāryasamāsādya kartavyaṃ tavaveṣṭhitaṃ | evamuktā nijaṃ kāryaṃ vidhāya sādhakottamaiḥ || vaktavyaṃ na ca kartavyaṃ kulayogaṃ maheśvaraḥ | vīrapatnīvīrakanyā vīrāṃgajavarāṃganā || nāhṛṣyāsādhakaiḥ pūrvaṃ yāvat syāt mama saṃsthitiḥ | manaḥ kṣobhe tatra yāte mūlayogena yatphalaṃ || tatphalaṃ jāyate deva satyaṃ satyaṃ na cānyathā | vīrapatnī tu paramāsvayameva maheśvarī || tatsutākula vidyānāmādyāvaiti purātanī | tadvadhū bhuvaneśānī sarvamaṃtraprabodhanī || nyāyato'nyāyato vāpi vīrapatnī gurūryadi | vīkṣaṇādeva sarvārthaṃ * * * sādhako bhavet || yadi bhāgyaṃ vaśāddeva vīrapatnī tu labhyate | p. 10b) phalapākaṃ tatra kṛtvā kinnasiddhyaṃti bhūtale || phalapākavidhānaṃ tu sarvadeva namaskṛtaṃ | kathayāmi mahādeva na prakāśyaṃ kathaṃcana || dṛṣṭādṛṣṭa kulaṃ deva devagaṃdharvakiṃnarāḥ | āyāṃti phalapākārthaṃ tasmādyatnaviciṃtayet || visarjanaṃ vidhātavyaṃ gopanaṃ bhāvaśāṃtikaṃ | tattatkāryavidhānena kulaṃ kuryāt suśikṣitaṃ || mātaḥ pratidunā dharmā dharmo na hi jagat traye | patiḥ prāṇaparonityaṃ patireva parāgatiḥ || patireva paraṃ brahmapatiḥ prāṇādhikaḥ prabhuḥ | sarvatīrthamayaḥ svāmi sarvadevasamaḥpatiḥ || sarvadeva mayañcaiva patireva mahāguruḥ | āgatyopi viśetpārśvaṃ mukhaṃ vīkṣyasthitā bhavet || patibhāveṃgite dakṣā kṛṣṇāsyātpatidarśane | uttareṇottaraṃ dadyāt pāhareddūrakarmaṇi || sarvadevamayaṃ hitvā yā nārīparagocarā | śūkarīgarddabhīkākīśṛgālī jāyate dhruvaṃ || ahaṃ tu putravad devi namebhrītirna cetrayā | tava saṃge yo hi yāti pati rūpadharaḥ kvacit || p. 11a) mūlamaṃtra japantoyaṃ tadgātre deyamīśvarī | tayā yadi vahirna syāt tadā svapatireva ca || itopi śiṣya yā kāryā śikṣitā kulayoṣitā | rakṣākāryā vidhānena pūrvokte naiva cātmanā || yoginīnāṃ mahāpūjāṃ vaṭukānāṃ ca bhairavaṃ | kāryāvighnavināśārtha kulavārarkṣayogataḥ || yāsāṃ mūlatarormūle mūlavidyā tu kāmikā | likhitvāneka kāleṣu tato vighnairnna lipyate || vīrapatnyāmūladeśena kālaṃ maṃtrayojanaṃ | visarjanavidhau deva yadīchetphalapātanaṃ || yatra ye prīti retasya kulasya kulavittama | tadrūpaṃ vigrahaṃ kṛtvā bhairavā vaṭukādayaḥ || tatra vīrārpaṇaṃ kṛtvā kurvaṃti phalalakṣaṇaṃ | liṅgairvākyaiḥ padairdeva jñātvā phalasamudbhavaṃ || devairjātaṃ narairjātaṃ yathārthajñānaśāstrataḥ | jñātvā phalavibhāgaṃ tu paṃcamāt parataḥ prabho || saptamāṣṭamamāsādvā vṛkṣamadhye sarovare | hasto dattaṃ pādukābhyāṃ vidyāsaṃhārayogataḥ || japedaṣṭa sahasraṃ vai svayaṃ vikṣātpatiṣpati | evaṃ kṛte yatpatati tatphalaṃ devanirmitaṃ || p. 11b) aśvāmikaṃ ca patati vaiparītyagamāgamāt | etalliṃgaṃ phalaṃ jñātvā ānīyakṣālayet tataḥ || doṣabhāgaṃ parityajya phalavṛkṣaṃ praṇamya ca | tāmrapātre mahāraṇye phalapākaṃ samācaret || rakṣādikaṃ vidhāyaiva vadunnaya samanvitaṃ | nānāsugaṃdhi saṃmiśraṃ siddhaṃ jñātvā vicakṣaṇaḥ || saṃstutānalamadhye tu aghoraṃ homayet tataḥ | hetu mudrāṃ mṛtī kṛtya homaṃ kuryādalakṣitaḥ || rātrāvevaṃ vidhāyaiva yajñaśeṣaṃ bhajet tataḥ | bhuktamātre tu tasmin vai ciraṃjīvīkṣitau bhavet || sadyo madhumatī siddhiḥ karasthāḥ bhogadāyinī | divyabhāvaḥ sādhakeṃdramartya śakrasamo bhavet || devānāṃ priyakāritvāt mokṣaṃ datvā maheśvara | sādhakānāṃ kulajñānāṃ na doṣo kalpapātane || etatphalanipātārtha phalavatpāpade pade | vighnaṃ karoti sarvatra nijasaṃkoca kāraṇāt || phalavṛkṣopari tathā vighnaṃmācarati dhruvaṃ | phalavṛkṣasya hāniścet kadāciddaiva yogataḥ || sādhakopi tathā deva bhavennātra vikalpanaṃ | p. 12a) vācāvya? manasā vāpi kāyādvā yadi vādhyate || phalavṛkṣastadā devo naśyati smarasāsanaṃ | vādhyate kulavṛkṣāścet sādhakasya kṛte prabho || tāvanna kula pūjā syād yāvanta nisṛtirbhavet | tāvannijakulālāpo varjanīyaḥ prayatnataḥ || etatkārya vidhāne tu yogyaṃ nāsti mahītale | atidūrāṃtare deśe nāmavarṇavivarjitaḥ || karoti yadi bhadraṃ syād vighnaṃ vā phalasādhanaṃ | na doṣastatra vādhyante sādhakāḥ kuladevatā || vighnapradhānametat tu kadā citphalasādhanaṃ | saphalaṃ samanuprāpya kriyate yadi pāmaraḥ || phalaṃ bhavati deveśi pāpena vadhyate dhruvaṃ | nindā madhumatī tatra jāyate nātra saṃśayaḥ || madhumatyāphalaṃ deva kathayāmi śṛṇuṣvame | sudhādhāradharāvānī vaktrāntasya prajāyate || sarvajña sarvaśāstrāṇāṃ madhipaḥ kulanāyakaḥ | candrasūryāvadhipṛṣṭyāṃ vibhūti vahulaṃ sukhaṃ || devakanyāpsarobhistu divyagaṃdharvacāraṇaiḥ | amṛtārthe prītikarairdevabhogyaiḥ sudullabhaiḥ || devakanyā hastagataiḥ rathamārūhya sotsukā | p. 12b) āyāti sādhakākāṃkṣa hṛdayā parameśvara || yatra kāmeśvaro devaściṃtāvaśamupāgataḥ | tatraiva yāṃti satataṃ devakanyāḥ sahasraśaḥ || indrayogyapurī kṛtvā ramate sādhakaiḥ samaṃ | tato pāgatamuktāt sa muktā tu vahudhā sukhaṃ || cirakālaṃ bhuvi sthitvā cāṃte mukti mavāpnuyāt | eṣato kathito deva divyaṃ bhāvaḥ sukhāvahaḥ || na devo yasya kasyāpi paśau gopyaḥ prayatnataḥ | vīrabhāvo mahādeva kathyate gurubhairava || nirdvandva mānaso bhūtvā hṛdi kāmakalātanuḥ | niśāpūjāsu pravarohe tu yuktaḥ sadaiva hi || nijakulaṃ samādāya svayaṃ bhairava rūpadhṛk | kulaṃ ca bhairavī rūpaṃ tadgātre nyāsa vistaraṃ || vinyasya sakalaṃ nyāsaṃ navayonyātmakaṃ tathā | prasūna tūlikā madhye puṣpe prakarasaṃkule || nānāgaṃdha samākīrṇe kuladravye na yaṃtrakaṃ | likhitvā pūjayechaṃkhaṃ ghaṭasthāpanapūrvahaṃ || svavāmabhāge ṣaṭkoṇaṃ tanmadhye brahmaraṃdhrakaṃ | likhitvā tatra kuṃbhaṃ vai sauvarṇe rājataṃ ca * *? || p. 13a) tāmraṃ bhūmi mayaṃ cāpi yadvā loha vivarjitaṃ | sthāpayet kalayā deva kuṃbhaṃ gaṃdhasuvāsitaṃ || hetu dravyaṃ brāhmaṇādi * * ? bhedena pūjayet | tatra maṃtraṃ vilikhyādau yadyatkula samudbhavaṃ || dhyātjeṣṭa (?) devatāṃ tatra japedaṣṭottaraṃ śataṃ | dhenumudrāṃ pradarśyāya amṛtaṃ tadviciṃtayan || dṛṣṭvārghasya ca pātraṃ vai lolupāḥ sarvadevatāḥ | nṛtyaṃti bhairavāḥ sarve nṛtyaṃti mātaro gaṇāḥ || indrādayaḥ surāḥ sarve nṛtyaṃti madhulolupāḥ | brahmāviṣṇumaheśādyā nṛtyaṃti harṣatatparā || arghabhāṇḍaṃ dvidhā kṛtvā gurave caikabhāgakaṃ | evaṃ kulāpadatvā vai ekena devatarpaṇaṃ || pītvā kula rasaṃ deva nānālaṃkāra bhūṣitaḥ | sākṣāyadi gurūrna syāt tadātoye visarjayet || ānandarūpavān bhūtvā pūjayet parameśvarīṃ | tattatkalpokta vidhinā tattadyaṃtre prapūjya ca || visarjanaṃ vidhāyātha svakule yojayet tataḥ | tadviśvara sa pānena amṛtaṃ bhujyate mayā || taccakoṇarasāsvādaiḥ sapyatu sasajāyate | tatphalagrahaṇādeva sumerū śṛṃgarohaṇaṃ || p. 13b) latāliṃga na mātreṇa sudhādhauta kalevarā | mūlayoge kṛte tatra japedaṣṭa sahasukaṃ || japapūtaṃ havi dravyaṃ gṛhītvā tarpayet tataḥ | vidhāya tarpaṇaṃ deva pradakṣiṇa manuvrajan || praṇamya stutvā kalpoktastavena toyaṃ yettataḥ | idaṃ vīra kulaṃ deva suṃdaraṃ sumanoharaṃ || yaddeśe vidyate vīrastatkulaṃ vāpi bhairava | vanamālī bhayaṃ tatra na ca rājabhayādikaṃ || sumaṃgalaṃ sadā tatra dhana putra vivarddhanaṃ | lakṣmīstatra mahādeva susthirā sarvadā bhavet || maṃtraṃ svapna pravodhinyā avaśyaṃ vṛkṣamūlake | yojanīyaṃ prayatnena na ca vighnaṃ prajāyate || nānyavīreṇa tadyogādgrahaṇe daivikairapi | yoginībhistu yuktaṃ tu na ca pāpairnna yujyate || yatra tatra kujevāre śmaśāne gamane kṛte | pūjāphalaṃ bhavet tatra saptavāsarasaṃmitaṃ || caturdaśyā gate tatra pakṣapūjāphalaṃ labhet | nāgatenārcite sthāne paśureva na saṃśayaḥ || nānyasyādadhiko deva iti ciṃtāparāyaṇa | sādhako kṣobhamāpannemapi kṣobha? prajāyate || p. 14a) tasyādyatnādbhograyuto bhavedvīravaraḥ sukhī | bhogena mokṣamāpnoti bhogena kulasādhanaṃ || vinā hetu samāsādya kṣobhayukta maheśvara | na pūjā mama saṃkuryānna ca dhyana na ciṃtanaṃ || tasmād bhuktvā ca pītvā ca pūjayet parameśvaraṃ | na kramadyuti doṣosti nācārādavidūṣaṇaṃ || yadyadgadati nidrāti yatkaroti yadarghati | tatsarvaṃ kularūpaṃ tu dhyātvā ca viharet sukhī || ekākī nirjane deśe śmaśāne parvate vane | śūnyāgāre nadītīre niḥsaṃge viharet sadā || vīrāṇāṃ japakārastu sarvakāla praśasyate | sarvadeśe sarvapīṭhe kartavyaṃ na ca saṃśayaḥ || yadi vipro bhaved bhraṣṭaḥ kuladravyaṃ parāyaṇaḥ | tadānena vidhānena kartavyaṃ kulatoṣaṇaṃ || aparāpuṣpagarbhe tu kulasthānaṃ manoharaṃ | sarvadeva mukhaṃ tatra mahākāmakalātmakaṃ || hayā'ri kusume deva svayamasti sadāśiva | tanmadhye na ghumādāya puṣpamadhye tu caṃdanaṃ || raktaṃ yuktamarāgaṃ vā datvā tatra śivātmakaṃ | yojayet śiva śaktyā tu aikyaṃ saṃbhāvayandhiyā || p. 14b) kṣaṇaṃ tatraiva saṃpūjya niścitya parameśvarī | japtvā tadeva kuṇḍosthaṃ dravyaṃ paramadurlabhaṃ || amṛtādadhikaṃ jñeyametadravyaṃ sudurlabhaṃ | yatrā parājitā puṣpaṃ javā puṣpaṃ ca bhairava || karavīre rakta muktai droṇaṃ vā tatra tiṣṭhati | tatra devī vasennityaṃ tadante pūjanaṃ mama || dattaikaikaja vā puṣpaṃ paṭṭavastraphalaṃ labhet | brahmahatyādikaṃ pāpaṃ kṣaṇānnaśyati niścitaṃ || aparā yā tu māhātmyaṃ ca vaktuṃ na hi maheśvara | vīra sādhana kārye tu kartavyaṃ vīra puruṣaiḥ || divyairapi ca kartavyaṃ paśubhirnna ca pānaraiḥ | varaṃ pāmara kāryaṃ tu na paśau ceti niścayaḥ || yadyadyadā purāproktaṃ śaktena maṃtrasādhanaṃ | aṃjanaṃ guṭikādīṃśca kuryād vīro mahābalaḥ || divye vīreṇa bhedo striyo bhedaḥ sa ca kathyate | santo vinprato(?) madhuraḥ kalālāvanya saṃsthitaḥ || divyastu devavatprāyo vīraścorddhata mānasaḥ | vibhūti bhūṣaṇaṃ vāpi candanairvā vilepitaṃ || ākāragopanaṃ vāpi vyakto vā kulabhairava | raktacaṃdanadigdho vā vaiṣṇavo vāpya vaiṣṇavaḥ || p. 15a) asaṃskṛte saṃskṛto vā nityayukta kuleśvara | apamāne ca pūjāyāṃ hṛṣṭaḥ puṣṭaḥ sadā bhavet || devanindā paro vāpi tatpūjādi paropi vā | pūjāratastadrahitaḥ kulīnamatate sthitāḥ || nijabhāvasamāyukto devavadviharatkṣito | svakulāntaṃ puraścaryā kārya rātrau cānyathā || vedahīne dvije deva yathā na śruti saṃskriyā | viṣṇu bhaktinivādeva bhaktirna prabhaved yathā || śāktajñānaṃ vinā mukti yathā hāsyāya kalpyate | guruṃ vināyathā taṃtre nādhikāraḥ kathaṃcana || patihīnā ca yā nārī sarvakarmavivarjitā | kulaṃ vinā tathā devo vīro vā mama sādhakaḥ || nādhikārīti kauleya tasmād bhāva parobhavā | avinītaṃ kulaṃ yasya sa kathaṃ mama pūjaka || tasmād yatnāt tathā kāryaṃ yathā syād vinayānvitaṃ | bhāvābhāva kule śāstre nādhikāraḥ kathaṃcana || tena bhāva viśuddhastu sādhakaḥ kauliko bhavet | śrīdevyuvāca || paśubhāvaṃ pravakṣyāmi śṛṇu vatsa samāhitaḥ | yathāvidhi paśorddāṃ ########### END OF FILE #######